"Qúy vị có thể cho là lạ, nhưng phải hai ngày sau tôi mới tiếp tục nổi nhưng việc muốn làm. Hình ảnh của con người dưới đất khiến tôi kinh tởm: trắng như những loài sâu và thảo mộc được giữ trong viện sinh vật, và khi đụng vào thì lạnh đến rợn da taỵ Lý do khiến tôi kinh tởm người Morlock có lẽ một phần do cảm tình tự nhiên của tôi với người Eloi. Tôi bắt đầu cảm thông nỗi ghê sợ của họ.
"Đêm sau đó tôi ngủ không yên. Có lẽ vì sức khỏe của tôi bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh. Lòng tôi đầy hoang mang và nghi ngờ; đôi khi có cảm giác vô cùng sợ hãi mà không hiểu lý dọ Tôi nhớ một lần im lặng lẩn vào căn phóng lớn nơi những người tương lai nhỏ bé đang ngủ dưới ánh trăng - Weena ngủ chung với họ đêm đó - và cảm thấy an toàn hơn vì sự hiện diện của họ. Lúc ấy tôi đã nghĩ chỉ vài ngày nữa khi mặt trăng đi vào tuần lễ cuối cùng của nó, khi đêm sẽ tối đen, thì những con vật từ thế giới phía dưới, loài trắng bệch thay chỗ những con chuột cống cũ, sẽ xuất hiện nhiều hơn. Và trong suốt hai ngày đó tôi liên tục có mặc cảm là mình đã trốn tránh một trách nhiệm đương nhiên. Tôi biết là muốn lấy lại chiếc máy thời gian tôi phải can đảm tìm ra những bí mật của thế giới dưới lòng đất. Nhưng tôi lại không dám đối diện với những bí mật đó. Nếu có thêm một người đồng hành thì đã khác hẳn. Đằng này tôi chỉ có đúng một mình. Chỉ nghĩ đền việc leo xuống bóng tối của cái giếng đủ làm tôi ghê rợn. Không biết quý vị có hiểu không, nhưng tôi luôn cảm thấy như có một cái gì đe dọa ở phía sau lưng.
"Có lẽ cảm giác khó chịu và thiếu an toàn đó đã thúc đẩy tôi dò xét nhiều địa điểm hơn nữa. Đi về phía tây nam, vùng đất cao hiện nay là Combe Wood, nhìn về phía vùng Banstead của thế kỷ 19, tôi thấy một lâu đài xanh đậm, khác hẳn những công trình kiến trúc khác. Nó lớn hơn tất cả những toà lâu đài đã bỏ hoang mà tôi biết, và có một vẻ Á Đông: màu của mặt tiền pha giữa xanh đậm và xanh lá cây, như màu đồ sứ Trung Hoa. Sự khác biệt bề ngoài khiến tôi nghĩ bên trong chắc cũng khác. Tôi muốn đến nơi xem xét. Nhưng khi tôi nhìn thấy toà lâu đài thì trời đã gần tối; tôi lại vừa trải qua một ngày nhọc mệt. Tôi bèn quyết định hoãn cuộc thám hiểm lại ngày hôm sau, trở về với sự chào mừng và những cái vuốt ve của cô bé Weenạ Sáng hôm sau nghĩ lại, tôi cho rằng sự tò mò của tôi đối với tòa lâu đài xanh chỉ là một cách tự lừa dối để tránh né thêm một ngày nữa cái việc mà tôi sợ phải làm. Nghĩ thế rồi, tôi liền ra đi từ sớm, trực chỉ một cái giếng gần những đống đá và nhôm đổ nát.
"Weena chạy theo, nhảy nhót bên cạnh tôi. Nhưng khi đến miệng giếng, thấy tôi tì vào thành nhìn xuống dưới, nàng tỏ ra thảng thốt lạ kỳ. "Chào em nhé, Weena, " tôi nói. Tôi hôn nàng, đặt nàng xuống đất để bắt đầu leo qua thành giếng, với tay chụp vào bậc thang. Tất cả đều xảy ra thật nhanh, vì tôi sợ sự can đảm sẽ rời bỏ tôi đi. Weena nhìn tôi sửng sốt rồi kêu lên một tiếng vô cùng tội nghiệp. Nàng chạy đến, cốt kéo tôi lại bằng đôi tay nhỏ bé. Nghĩ lại, có lẽ chính phản ứng của nàng đã đẩy tôi vào hoàn cảnh phải tiếp tục. Tôi đẩy nàng ra, hình như bằng một thái độ hơi tàn nhẫn, và chỉ trong giây lát đã vào phía trong thành giếng. Nhìn lên thấy khuôn mặt Weena đầy nét đau khổ, tôi cười để trấn an nàng. Rồi tôi nhìn xuống, định vị trí những thanh ngang không chắc chắn mà tôi đang bám vào.
"Tôi leo xuống có đến hơn 60 thước tây. Những thanh kim loại cắm vào thành giếng rõ ràng được chế tạo cho những cơ thể nhỏ và nhẹ hơn tôi. Leo chẳng được mấy chốc tôi đã thấy bắp thịt cứng lại và vô cùng mệt mỏi. Mà chẳng phải chỉ mệt thôi! Một thanh kim loại đột ngột cong lại dưới sức nặng của tôi, làm tôi suýt nữa rớt xuống vùng tối đen phía dưới. Trong một thoáng giây, cả người tôi chỉ được giữ lại bằng một bàn taỵ Không dám ngừng lại nữa, dù tay và lưng hết sức đau, tôi tiếp tục leo xuống bằng tốc độ nhanh nhất có thể đạt được. Nhìn lên, tôi thấy miệng giếng, một hình tròn màu xanh giữa có một ngôi sao hiện rõ, mặt của Weena chỉ còn là một bóng màu đen. Tiếng ầm ầm của máy móc phía dưới càng rõ hơn và khó chịu hơn. Tất cả mọi vật, trừ chiếc đĩa trên cao, đều đen kịt, và khi nhìn lên lần nữa, tôi không còn thấy Weena.
"Tôi thấy khó chịu một cách ghê gớm. Tôi có thoáng nghĩ đến việc đi lên trở lại và để mặc thế giới dưới lòng đất, nhưng ngay trong khi nghĩ như vậy tôi vẫn tiếp tục leo xuống. Cuối cùng, tôi mừng rỡ nhận ra mình chạm phải một cái lỗ đục vào tường chỉ cách bên phải khoảng một tấc tây. Tôi phóng người vào đó. Thì ra đây là miệng của một đường hầm nhỏ nằm ngang. Tôi nằm xuống nghỉ vì đã quá kiệt sức. Tay tôi đau, bắp thịt lưng tôi co rút, và tôi vẫn chưa hết run rẩy vì nỗi sợ tuột tay tan xác ám ảnh từ lúc nãy. Bóng tối như mực khiến mắt tôi khó chịu. Những tiếng kêu lớn nhỏ của máy móc bơm không khí xuống lòng giếng như bao phủ lấy tôi.
"Không biết nằm đó được bao lâu thì tôi bừng tinh vì bị một bàn tay mềm chạm vào mặt. Ngồi nhổm dậy trong bóng tối, tôi chụp hộp quẹt và đốt vội một que diêm. Tôi thấy ba bóng trắng lưng còng đang chạy trốn ánh sáng, hình dáng của họ y hệt như con vật nửa khỉ nửa người tôi gặp cạnh những đống gạch đá đổ nát trước đây. Sống trong bóng tối triền miên, mắt họ cực lớn và vô cùng nhạy cảm, như mắt các loại cá sống dưới lòng biển sâu, và hẳn nhiên cũng phản chiếu ánh sáng tương tự. Tôi chắc chắn họ nhìn thấy tôi thật rõ ràng trong bóng tối, và dường như chẳng hề sợ tôi gì hết. Nhưng, ngay khi tôi vừa đốt diêm lên, họ tức thì bỏ chạy vào trong những lỗ ngách, rồi từ trong vùng tối an toàn đó soi mói nhìn tôi bằng một kiểu cách cực kỳ quái đản.
"Tôi cố nói chuyện với họ, nhưng chắc vì ngôn ngữ của họ khác với những người trên mặt đất mọi nỗ lực của tôi đều vô ích. Lúc ấy tôi có nghĩ đến việc rút lui trước khi bắt đầu cuộc thám hiểm, nhưng rồi tôi tự nhủ "đằng nào mình cũng đã xuống tới đây rồi". Lần theo đường hầm, tôi nghe tiếng máy móc mỗi lúc một lớn. Rồi tay tôi chạm vào khoảng không, thì ra tôi đã đến một vùng trống. Đốt một que diêm khác, tôi thấy mình đứng trước một cái động mái vòm cung rộng mông mênh tiếp nối bằng bóng tối thăm thẳm. Hiển nhiên, tôi chỉ thấy những gì trong phạm vi được ánh sáng của que diêm trên tay soi tới mà thôi.
"Tôi chỉ có thể nhớ một cách mơ hồ. Những hình thù khổng lồ của những máy móc lớn nổi bật, soi thành những bóng đen ghê rợn, trong đó những người Morlock trắng như ma lẩn trốn sức chói của ánh sáng. Bầu không khí vô cùng ngột ngạt có vương mùi máu. Ở đâu đó trong hướng nhìn thẳng của tôi là một cái bàn kim loại màu trắng, hình như đang bày một bữa ăn. Thì ra người Morlock là giống ăn thịt! Nhớ lại, lúc ấy tôi đã tự hỏi con vật nào chưa diệt chủng đủ lớn để cho họ miếng thịt đỏ mà tôi thấy. Tất cả đều mờ ảo: cái mùi nặng nề, những hình thù khổng lồ, những bóng dáng xấu xí ẩn núp chỉ chờ bóng tối là ra vồ lấy tôi. Chiếc diêm cháy hết, làm bỏng ngón tay tôi, rơi xuống, rồi chỉ còn là một đốm đỏ lụi tàn trong bóng tối.
"Lúc ấy tôi mới thấy mình quả đã quá thiếu chuẩn bị cho cuộc thám hiểm này. Khi bắt đầu chế chiếc máy thời gian, tôi đã giả sử lầm lẫn rằng con người ở tương lai chắc chắn vượt xa chúng ta về tất cả mọi loại phương tiện. Tôi đến không mang theo vũ khí, thuốc men, không mang bất cứ thứ gì để hút - nhiều khi tôi thèm thuốc không thể tưởng tượng - ngay cả que diêm cũng không mang đủ. Phải chi tôi mang theo một máy chụp hình Kodak! Tôi đã có thể ghi lại hình ảnh của thế giới dưới lòng đất trong nháy mắt để xem lại sau này. Nhưng, thực tế là tôi đứng đó chỉ với những vũ khí và khả năng mà tạo hóa đã cho tôi - tay, chân, răng; bấy nhiêu, cộng với bốn que diêm còn lại.
"Tôi không dám tiến lên giữa những máy móc không rõ nơi trong bóng tối, và chỉ ngay trước khi ánh lửa lúc nãy tắt đi, tôi mới biết tôi còn rất ít diêm. Tôi chưa từng nghĩ đến chuyện tiết kiệm. Tôi đã phí hơn nửa hộp diêm để gây ngạc nhiên cho những người trên mặt đất, vì họ coi lửa là một vật lạ. Hậu quả là, như tôi đã nói, tôi chỉ còn lại bốn que diêm. Trong khi đang đứng trong bóng tối, tay tôi bị một bàn tay chạm vào, mặt tôi bị những ngón tay gầy guộc sờ trúng, và tôi ngửi thấy một mùi hôi hám kỳ lạ. Tôi nghe tiếng thở của đám người nhỏ bé ghê rợn ở xung quanh. Hộp diêm trong tay tôi bị kéo nhẹ, và có những bàn tay khác đang níu vào áo phía sau lưng tôi. Bị những sinh vật mà tôi không nhìn thấy lục xét thật là một cảm giác hết sức khó chịu. Đột nhiên tôi nhận ra thật rõ ràng rằng tôi chẳng biết gì về lối suy nghĩ cũng như hành động của họ. Tôi hét lên thật lớn. Họ lùi lại, và rồi tôi lại nghe họ tiến về phía tôi như cũ. Họ nắm vào tôi một cách hùng hổ hơn, thầm thì những tiếng quái đản với nhau. Tôi lắc mạnh người, tiếp tục hét những tiếng không mạch lạc. Không còn e dè như lần trước, họ vừa nắm vào tôi vừa phát ra những tiếng cười kỳ lạ. Tôi phải thú nhận là tôi sợ hãi tột độ. Tôi quyết định đốt một que diêm nữa và mượn ánh sáng của nó để tẩu thoát. Que diêm được đốt lên, tôi châm nó vào một mẩu giấy lấy ra từ trong túi, và lùi vào con đường hầm nhỏ. Nhưng vừa vào tới nơi thì ngọn lửa tắt ngúm. Trong bóng tối tôi nghe thấy tiếng những người Morlock đuổi theo, như tiếng đập của gió vào những lá cây, như tiếng mưa rơi trên mặt đất.
"Trong nháy mắt tôi bị mấy bàn tay chụp lấy. Rõ ràng họ muốn kéo tôi lại. Tôi đốt một que diêm nữa và đưa qua đưa lại trước những khuôn mặt hoảng hốt của họ. Qúy vị khó lòng tưởng tượng những nét phản chất người của họ đáng kinh tởm đến mức nào - những khuôn mặt nhợt nhạt không có cằm, những đôi mắt lớn không mí màu đỏ xám - trong ánh nhìn sửng sốt của họ khi bị ánh lửa làm cho mù chột. Nhưng bảo đảm với quý vị là tôi không đứng đó để nhìn họ. Tôi lùi lại, và khi que diêm thứ hai tắt, tôi đốt que thứ bạ Nó gần tắt khi tôi ra tới miệng hầm, vì tiếng kêu của cái bơm lớn phía dưới làm tôi choáng váng. Rồi tôi vươn tay ngang ra, tìm chỗ cầm của chiếc thang. Ngay lúc ấy, chân tôi bị nắm lại, và cả người tôi bị kéo một cách hung bạo từ phía sau. Tôi đốt que diêm cuối... Nó tắt tức thì. Nhưng tôi đã nắm được vào chiếc thang. Đạp chân thật mạnh, tôi vuột khỏi những bàn tay của đám người Morlock và leo nhanh lên thành giếng, trong khi họ Ở lại nhướng mắt lên nhìn theo tôi. Chỉ có một tên cố đuổi theo một đoạn, hắn chụp được chiếc giày bốt của tôi làm bằng cớ chiến thắng.
"Tôi có cảm tưởng như đường leo lên dài vô tận. Còn khoảng tám hoặc mười thước sau cùng, tôi buồn nôn không chịu nổi, phải ghì tay trên thang một cách hết sức khó khăn. Thước cuối cùng là cả một cuộc chiến đấu dữ dội. Đầu óc tôi mấy lần trống rỗng, và tôi có cảm giác như mình đang rớt xuống. Cuối cùng, không hiểu bằng cách nào, tôi leo lên tới miệng giếng, bước loạng choạng từ đống gạch vụn đổ nát ra ngoài ánh nắng mặt trời chói chan. Ngã sấp xuống, tôi thấy ngay cả mặt đất cũng thơm tho và sạch sẽ. Tôi thấy Weena hôn tay và tai tôi, tôi nghe tiếng nói của những người Eloi khác. Rồi, trong một khoảng thời gian, tôi hoàn toàn không biết gì nữa.