Buổi sáng cuối tháng tám nắng chói chang, mụ Lucia Santa bế con nhỏ Lena đứng cửa sổ phòng khách nhìn xuống đường, người xe qua lại rộn rịp. Ngay phía dưới gã bán rau ngẩng lên rao hàng. “Ai mua khoai, mua chuối, mua rau dền ra mua. Rẻ lắm, rẻ lắm”. Xe rau của gã chia ô, chia ngăn đầy những rau trái xanh đỏ vàng nâu, đứng trên trông xuống như tấm họa con nít bôi màu vậy.
Bên kia trong vòng thành ga xe lửa có một đám đông người lớn con nít bu xem. Mụ Lucia không thể không nhìn. Nhưng yên trí ở chỗ đỡ lo ngại cho thằng Lorenzo. Nó đi làm đêm về đang nằm ngủ yên lành trong kia. Bằng không thì chỉ lo ngại cho nó mà nhiều lúc rụng rời người.
Trên nóc toa xe có một thằng nhỏ đang đứng nhìn xuống. Rồi nó chạy xem bộ cuống quít quá, nó mặc chiếc sơ mi xanh có sọc trắng trước ngực thế kia thì đúng là thằng Gino nhà này rồi! Nhưng nó làm gì trên đó và kẹt cái gì thế kia? Mấy toa xe đậu y chỗ, không đầu máy khỏi lo tai nạn.
Lucia Santa rõ ràng có cảm giác bất an như bất cứ một bà mẹ nào ngấm ngầm giám thị mấy đứa con chơi đùa... mà không cho chúng nhìn thấy. Đại khái như sự tích Thượng đế trên trời nhìn xuống đám con cái người, những đứa con lo ăn quá mập nên ngẩng lên nhìn trời không nổi!
Nhưng mụ hiểu ngay lập tức, khi thoáng thấy bóng một gã cảnh sát gác nhà ga xuất hiện. Gã thong thả trèo lên thang và như vậy là trên nóc toa xe nãy giờ thằng Gino lâm nguy.
Nhanh như điện, mụ chạy vào phòng kêu thằng anh: “Lorenzo... dậy mau, dậy mau! Có chuyện gấp...” Mụ lay người nó rầm rầm và cuống quít rõ làm thằng Larry tỉnh ngủ hẳn. Đang mặc quần áo lót nó vội vàng đứng dậy, người ngợm chân tay lông lá nhìn đến khiếp. Với người ngoài thì tục tĩu nhưng mẹ con thì xá gì!
Mặt nó láng nhẫy những mồ hôi, xem mệt mỏi quá nhưng mẹ gọi thì Larry vẫn hùng hục chạy theo ra cửa sổ nhìn xuống xem có cái gì. Đúng lúc đó trên nóc toa xe thằng Gino phóng đại xuống. Mụ Lucia la thất thanh...
Thằng Gino chạy đâu khỏi? Chạy thằng cha trèo lên bắt thì đụng ngay gã hờm sẵn ở dưới nắm đầu. Gã nắm cứng hết sảy.
Larry cằn nhằn: “Bảo mẹ bao nhiêu lần rồi... cấm triệt không cho nó vào ăn cắp nước đá! Vậy mà...”
Nói thế nó vẫn ào vào phòng tắm, vớ chiếc quần Jean và chiếc áo thụng xỏ vội vào, hối hả bay xuống thang gác. Nó xuống tới cửa nhà, mụ Lucia còn thò cổ ra ngoài cửa sổ hối: “Lorenzo... nhanh lên... không chúng giết thằng nhỏ bây giờ!”. Đó là lúc mà mụ thấy tận mắt một sếp vừa giáng cho thằng Gino một cái bạt tai. Xem, hình như cả bọn chúng đang đi về ngả căn chòi của lão bẻ ghi.
Larry chạy vọt theo, đuổi kịp và giật thằng Gino lại. Có thế chứ? Mụ quên phắt ngay nó vừa hỗn láo ở nhà vợ chồng Cinglata cũng như mấy tuần nay nó làm buồn không ít. Ít ra nó cũng phải cho thấy là chẳng gì bằng tình ruột thịt, máu mủ. Đúng vậy so với tình nghĩa gia đình thì tổ quốc tôn giáo hay vợ con tiền bạc cũng phải thua vì “anh em như thể chân tay” mà. Lucia Santa bỗng có cảm giác là thằng Larry cố tình làm vậy để cho mẹ hài lòng, mẹ bỏ qua tội lỗi. Mụ hài lòng chứ?
Sự thực bữa nay Larry làm xem xăng xái, dám liều luôn cả tính mạng vì lâu nay nó nặng những mặc cảm phạm tội. Cáu giận, nhục nhã... nhưng trong gia đình nó có lỗi nhiều hơn vì dám cưỡng lời mẹ, xô đẩy mẹ nghĩa là chẳng xem mẹ ra gì trước mặt những người xa lạ. Nhất là những người đó lại lợi dụng nó rồi... mời đi chỗ khác chơi. Có khác nào một thằng con nít để người ta sai phái chán rồi xua đuổi tùy thích? Một người như nó đâu có thể bị đời bạc đãi vậy? Phải chi vụ mẹ con đụng độ ở bên nhà Cinglata giản dị là bà mẹ lỡ trượt chân té và nó đưa tay ra đỡ thì hay biết mấy. Không, sự thực làm Larry đỏ mặt.
Kể như một phản ứng tất nhiên đi. Thấy thằng em bị nạn, mẹ chạy ào đến cầu cứu thì bổn phận nó là phải giải thoát. Nó bèn giật lại thằng bé với cảm giác là thế nào mẹ cũng phải nhìn thấy.
Thằng Gino khóc lóc... nhưng chẳng phải vì sợ hãi, đau đớn. Cho đến phút chót nó vẫn yên chí là thoát dễ như chơi mà? Đến phóng từ nóc toa xe xuống mặt đất đầy những đá cứng như vậy mà nó cũng khỏi sợ và sự thực có hề hấn gì đâu. Nó khóc vì uất ức, vì cảm thấy bị mất mặt... vì bị gài bẫy bắt và nắm đầu dẫn đi bao nhiêu người biết mà bất lực, không làm gì nổi.
Có hai sếp gác trong vụ này thì Larry chỉ quen có một là thằng Charlie. Có thể gọi bồ bịch vì làm cùng sở, nhiều đêm gác ngủ chung trong chòi, hai đứa vẫn nói dóc chơi, kể tào lao chuyện đàn bà con gái và Larry còn chế nhạo cái tật “chân đi chữ bát” khệnh khạng của hắn kia mà.
Larry lên tiếng hỏi: “Mấy anh làm gì thằng em tôi?”. Nó đã định xuống nước nhỏ trước, kẹt cái vụ này thì phải bồ bịch, ăn nói nhũn nhặn. Không hiểu sao nó lại cật vấn cái điệu thách thức.
Sếp gác lạ người to con, mập mạp thấy Larry vừa sừng sộ hỏi vừa giật ngược lại thằng nhỏ bèn hất hàm hỏi Charlie: “Thằng cha này là ai vậy?”. Hắn tính nắm thằng Gino lại thì Larry đẩy em ra sau lưng đuổi: “Đi về nhà mày!”. Thằng nhỏ đâu chịu, nó cứ đứng.
Charlie ghé tai đồng nghiệp: “Cha này cùng sở mình, làm “cao bồi” ca đêm đó mà” rồi quay sang giải thích :
- Larry à, thằng nhỏ em bạn cứ vào lấy nước đá hoài. Có lần nó còn dám vác đá chọi tôi và chửi tôi nữa chứ. Con nhà mất dạy đó. Em bạn tôi cũng sẽ phải đập nát đít cho nó tởn. Nào, ra đây thằng ranh! Bạn đừng quên bạn cũng làm hỏa xa mà công việc tôi làm đây là bảo vệ tài sản sở. Bạn dây dưa vào bênh nó là phiền lắm nghe!
Có gã phu người cùng xứ sở đứng bên chen vào :
- Còn sẽ đập gì? Nãy giờ tụi nó dợt thằng bé chán rồi!
Làm bộ rất tự nhiên, Larry bước lui mấy bước. Không thấy đá sỏi quèn quẹt dưới chân là nó biết ra đến lề đường rồi. Hết còn là vòng thành nhà ga. Nó đứng lại nói: “Chỗ này không phải đất nhà ga nhé? Mấy bạn khỏi có quyền gì hết!”. Có điều Larry không muốn sinh sự sợ mất việc phiền quá... nên nói thẳng với Charlie :
- Bạn làm Hỏa xa quá lâu, bạn còn lạ gì đám con nít xóm này, đứa nào chẳng vào ga ăn cắp nước đá? Thằng nhỏ em bồ ruột của bạn không vào hả? Bạn nhằm dọa tôi đâu được! Thằng em tôi nó có liệng đá bạn thì bạn vừa đập nó xong. Kể như hòa đi...
Larry vừa nói vừa liếc bà con chung quanh, thấy thằng Gino vẫn lớ quớ đứng bên, rất tỉnh táo và cặp mắt nó ráo hoảnh và mặt còn hầm hầm tính rửa hận tức khắc nhìn tức cười lạ! Bèn nạt nộ :
- Tao cấm nghe Gino? Mày còn vào nhà ga nữa là tao đập chết. Cút về!
Cứ như Larry nghĩ thì giải quyết cách đó là đẹp rồi. Không mất mặt mà cũng không quá hung hăng để mua thù chuốc oán. Nó đang hãnh diện về cách xử trí biết điều thì tự nhiên sếp mập xía vào hỏng hết.
Hắn trách thằng Charlie: “Thế nào bạn? Bạn kêu tôi đến đây bộ để giỡn chơi?”. Charlie mới nhún vai chưa nói gì thì hắn xớn xác chạy đến Gino, giáng cho thằng nhỏ một cái bạt tai đổ lửa. Hắn nạt nộ: “Phải mày gặp tao thì mày chết rồi!”.
Một cú thôi sơn của Larry bay vào giữa mặt sếp mập cho hắn nằm luôn và nó đấm mạnh đến nỗi chiếc mũ kết trên đầu sếp văng đi đâu mất. Bà con bèn giạt ra cho rộng chỗ, chờ sếp mập đứng dậy đấm, dù mép đã “ăn trầu” và bỏ mũ kết ra. Trông sếp già hẳn đi vì chiếc đầu sói.
Sếp mập đứng dậy nhìn Larry. Hắn cởi chiếc áo sevít, đưa luôn bao súng và giây đạn cho Charlie giữ hộ. Mặc sơmi xem hắn đô con quá! Hắn nhỏ nhẹ bảo :
- À, thằng này ngon! Nào tụi mình chơi thử một mạch... Thằng Charlie lên tiếng. Tưởng nó can thiệp nào ngờ nó đưa tay: “Nếu muốn đánh lộn... mấy cha ra chỗ đằng sau mấy toa xe súc vật kia kìa”. Nó muốn hai thằng ráp lại công khai so tài một mạch, thằng nào ngon thằng ấy thắng chứ dựa hơi công lực đàn áp là khó sống với bà con xóm này.
Larry lập tức cởi phăng áo thụng nhét cặp quần. Ngực nó đầy lông lá, trông còn to con hơn sếp mập. Tưởng gì chứ đánh lộn thì dễ quá, chỉ sợ bà mẹ chạy xuống can thiệp... chửi bới om sòm thì mất mặt, hết ở xóm này. May quá mụ Lucia vẫn còn đứng cửa sổ gác tư nhìn xuống.
Lần đầu tiên trong đời Larry, nó muốn đánh lộn thực sự. Nó muốn quần cho một thằng tơi bời để xác nhận ở xóm này nó là sếp sòng, thằng nào đụng tới là nát xương.
Có đám đánh lộn là bà con kéo tới rần rần, đứng trên gác cũng ló đầu ra cửa sổ nhìn. Sau lưng Larry có thằng Vincenzo đứng từ hồi nào, mặt tái mét. Thằng Guido con lão chủ lò bánh cũng tới đứng bên ủng hộ: “Cứ chơi đi Larry. Có tao đây”.
Làm như đánh võ đài vậy... hai thằng giơ cao hai tay chào nhau. Tự nhiên Larry thấy như vừa được thêm sức, hùng hẳn lên vì mẹ nó trên gác chứng kiến, hai thằng em đứng ngay sau lưng mở to mắt nhìn anh đập lộn. Bằng ấy con mắt thân thiết lo ngại cho nó, bao nhiêu bà con bu quanh cổ vũ nó thì Larry làm sao thua được, ai thắng nổi? Ở đây và bây giờ nó mạnh hơn ai hết.
Larry xông tới mần địch thủ. Hai thằng đấm qua đấm lại bình bịch nhưng trúng tay trúng vai không. Bỗng đâu một cú thủ của sếp mập lớ ngớ thế nào chạm mặt Larry làm một bên má nó máu chảy ròng ròng.
Thằng Gino bèn nhảy vào la lớn làm như trọng tài vậy. Nó đưa tay giang hai địch thủ ra, sủa ông ống: “Xem, liệng cái cà rá đi chứ? Chơi vậy đâu được, đâu có công bằng?”
Thì ra sếp mập chơi ác, thuồn chiếc nhẫn cưới tổ bố cho nó tụt xuống lóng tay giữa để chơi cho độc nhưng lại bị thằng Guido phát giác. Hắn lúng túng tháo nhẫn liệng cho thằng Charlie giữ hộ. Bà con hoan hô làm hắn quê quá, nhào tới vào địch thủ.
Larry có hơi khựng vì máu chảy đầm đìa ướt mặt... nhưng mùi máu càng làm cho nó nổi hung, nhè đúng vào bụng bự của sếp mập bung một đấm móc tay phải đích đáng. Chịu sao nổi, hắn gục liền! Bà con hò hét... Guido gào lên: “Chơi tiếp đi Larry! Cho nó nằm luôn...”
Sếp mập loạng choạng đứng dậy. Cử tọa nín khe thì trên gác mụ Lucia sủa giọng xuống : “Thôi... tao bảo thôi Lorenzo!”. Tiếng mụ quát lanh lảnh làm ai cũng phải ngước nhìn lên và Larry bực bội xua tay ra hiệu im đi.
Lập tức hai thằng lại quấn vào nhau và sếp mập lại nằm. Không phải vì Larry chơi quá mạnh mà vì mệt đứt hơi. Chừng hắn lồm cồm đứng dậy được bị Larry dộng một cú ngay mặt. Lại nằm nữa!
Bị thằng “con nít” cho ao mấy lần, sếp mập nhục quá đâm liều, nhào vào câu cổ địch thủ tính lên gối nhưng chỉ một cú vung tay đã văng ra xa. Cả hai cùng thấm đòn mệt đừ. Chẳng thằng nào còn đủ sức dứt địch thủ nên xét ra cùng dừng là hơn. Bên sếp mập Charlie ôm cứng lấy hắn và phía Larry đã có thằng Guido xốc tới đỡ. Trận đấu thế là đứt ngang.
Charlie nhảy ra tuyên bố :
- Thôi chơi vậy là đủ... là đẹp rồi! Cả hai thằng theo tao cùng ngon, cùng dám chơi. Vậy yêu cầu bắt xua nhau một phát và chuyện gì cũng bỏ qua hết. OK?
Guido gật đầu thay: “OK... hòa thì hòa”. Nó nhìn hai sếp, bấm Larry: “Hòa đi mày!”. Bà con bu quanh Larry, kẻ vỗ vai người khen nức nở. Nó thắng thấy rõ mà kể hòa thì còn ngon nữa!
Hai địch thủ nhìn nhau cười bẽn lẽn. Chừng nắm tay “bắt xua” thì cả hai cùng cười hô hố và ôm nhau tỏ tình thân thiện. Sếp mập vỗ vai Larry khen: “Mày nhỏ mà chơi ngon”.
Vậy là đẹp. Bà con xầm xì, tấm tắc. Trong khi đó Larry choàng tay qua vai Gino bảo: “Đi về chứ... thằng khốn”. Hai anh em cùng băng ngang đường lên gác về nhà, theo sau có Guido, Vincenzo.
Vừa thấy mặt Gino ló vào là mụ Lucia quơ ngay một tát tai... nhưng trúng sao nổi. Thấy một bên má Larry rách tét, mụ xót xa: “Trời đất ôi... có sao không?”.
Vừa lật đật đi kiếm một mảnh giẻ thấm nước đắp lên chỗ chảy máu cho thằng con lớn, mụ vừa quắc mắt nạt thằng nhỏ :
- Mày thấy không Gino? Chỉ vì mày mà anh mày bị chúng đánh thế này đây...
- Ai đánh được con? Con không đánh thì thôi... không tin mẹ hỏi Guido xem?
Nghe giọng hào hứng, đắc thắng của Larry, thằng con lão chủ tiệm bánh bèn xác nhận ngay :
- Nó nói đúng đó bác! Nó chơi như võ sĩ chuyên nghiệp vậy mà. Thằng kia sức mấy chơi lại! Trừ cái vụ “ăn gian” chiếc nhẫn thì Larry có hề hấn gì đâu. Trái lại nó chơi thằng kia ngã lên ngã xuống.
Khoái quá Gino nói leo, khoe ầm lên :
- Em đếm bốn lần cả thảy! Vậy kể như thằng mập chó chết “ao” luôn phải không? Anh Larry thắng rõ, khỏi hòa!
Larry chặn họng nó ngay nhưng bên trong chưa bao giờ nó có cảm giác thương yêu, xót xa mẹ nó, các em nó và gia đình nó đến như vậy! Nó chững chạc tuyên bố, như một người lớn :
- Có tôi đây ai dám đụng tới bất cứ người nào trong gia đình này? Đụng tới có chuyện gấp! Như thằng mập lúc nãy... nếu không sợ mất việc ở sở tôi dám đập nó chết ngắc.
Sau một chầu cà phê cho cả nhà, mụ Lucia nhắc con :
- Lorenzo, bây giờ xong rồi mi vào ngủ đỡ đi. Tối nay còn phải đi làm đi ăn chứ.
Guido và Vincenzo bèn đứng lên đi về lò bánh. Larry thong thả cởi bỏ quần áo vào giường ngủ lại. Nằm trên giường nó còn nghe tiếng thằng Gino ở nhà ngoài hăm hở kể lại cho mẹ nghe từng giây phút của cuộc đấu.
Larry nghe mệt rã rời nhưng hài lòng vì uy tín phục hồi. Nó không phải thằng con hư đốn nữa, chắc chắn vậy! Tối nay đây, lúc nó cưỡi ngựa dẫn đoàn xe lửa ngang xóm này bà con sẽ vẫy nó, kêu tên nó, chuyện trò với nó... Có ai dám xem thường một thằng con trai đủ sức bảo vệ gia đình và sẵn sàng đổ máu để bênh em hay giữ gìn danh giá? Chẳng ai dám xem thường gia đình nó, bất cứ người nào trong gia đình.
Khoan khoái trong lòng, Larry ngủ thiếp đi.
Ngoài nhà bếp mụ Lucia Santa giận dữ, đe nẹt thằng Gino :
- Cho mày hay... mày mà còn héo lánh vào trong nhà ga là tao giết mày nghe Gino.
Thằng nhỏ nhún vai, biết mẹ chỉ dọa.
Vụ đánh lộn của thằng con lớn làm mụ Lucia hài lòng chứ! Chỉ hơi bực mình vì có vậy mà chúng làm như to chuyện lắm, thằng Lorenzo lấy làm tự đắc lắm. Mụ chỉ muốn quên khuấy cho xong.
Biết sống quá mà, Lucia Santa có hoan nghênh những trò làm người hùng cũng chỉ hoan nghênh ngầm. Có gì ghê gớm đâu mà vẽ vời trình diện? Con nít! Bọn đàn ông vì tự ái hay rửa hận đánh lộn đến đổ máu thì có nghĩa gì so với sức chịu đựng, hy sinh của người đàn bà? Âm thầm, ngày qua ngày năm này sang năm khác.
Nội cái vụ yêu nhau và sinh nở thì người đàn bà cũng bảnh hơn nhiều! Có mấy thằng đàn ông chịu nổi sự “banh da xẻ thịt” và so với sự đau đớn ấy thì những vụ “đổ máu” của bọn họ chỉ là trò chơi con nít.
Mẹ thì suy nghĩ vậy nhè thằng Gino cứ lăng xăng đề cao “chiến thắng” của anh Larry mãi. Mụ phải nắm ót nó liệng đi như liệng con mèo nhỏ mà rằng: “Cút đi đâu thì cút... cơm tối mà về trễ là ăn đòn!”
Trọn một mùa hè, hai mẹ con Lucia Santa đã chịu đựng hơi nóng âm ỉ... còn phải lo đối phó với vô vàn bụi bậm, rác rưởi. In hình trên máng xối, dưới vỉa hè chỗ nào cũng ngập ngụa những cặn bã của người, của vật thải ra... đến độ không thể không có cảm giác bị hơi nóng hun đúc, ngay những tòa cư xá đồ sộ cũng hao hụt đi, cũng rơi rớt đi một phần như chó đến mùa rụng lông vậy.
Đã vậy hai mẹ con còn lo ghìm nhau nữa! Sau cùng người thắng là Octavia. Nàng không làm thợ may nữa mà trở thành một huấn luyện viên chỉ bảo nghề đạp máy may và cách giữ gìn máy móc cho công ty Melody. Bà nào mua máy cũng được cô giáo Octavia chỉ vẽ miễn phí. Tiền lương có kém đi mỗi tuần lễ ba đô la nhưng bù lại còn có hy vọng lên chức lên lương. Ngoài ra nàng còn có thể sử dụng những thời giờ rảnh rang để may cho mẹ hay em bé Lena một vài cái áo. Nội cái quyền lợi sau cùng này cũng khiến bà mẹ phải nhượng bộ.
Cũng trong thời gian “nghỉ hè” thằng Vincenzo gầy rạc người. Mẹ nó lo, chị Octavia còn lo hơn. Một hôm Octavia đưa ba đứa nhỏ đi khám răng miễn phí ở cơ sở y khoa Hudson. Trước đó nàng có xem thấy biểu ngữ của nhật báo Herald Tribune quảng cáo giúp đỡ con nhà nghèo không đủ phương tiện đi nghỉ hè bằng cách gửi chúng vào trại hè hai tuần lễ hoặc gửi về một nông trại nào đó. Octavia bèn ghi ngay tên em, dĩ nhiên trước khi thằng Vincenzo tới “giúp việc” lò bánh.
Khi thằng Vincenzo được kêu tên đi trại hè thì Octavia lại phải lo giải thích cho mẹ hiểu rằng bề nào nó có đi làm cũng chỉ là làm tạm, nay bỏ hai tuần lương nào có nghĩa lý gì. Nó được bao hai tuần lễ ăn ở, được gửi đến một nông trại nào đó để nghỉ mát thì tốt quá còn gì.
Thoạt đầu Lucia phản đối. Không ngại mất hai tuần lương song hà tất phải vẽ chuyện con nít thành thị mùa hè phải về quê nghỉ mát cho khỏe? Nông trại, theo mụ nghĩ chẳng thể khỏe được! Vả lại có đời nào người ta chịu nhận ba đứa con nít về “ở chơi” mấy ngày nghỉ hè! Ít nhất họ cũng phải làm một cái gì cho xứng đáng với cơm ăn nhà ở chứ? Octavia lại phải giải thích là nông trại cũng lĩnh một số tiền của tổ chức gửi tới mụ mới hiểu. Và cho rằng chắc món tiền cũng phải kha khá.
Sau cùng Vincenzo cũng được đi, với điều kiện là thằng Gino phải tới lò bánh làm thay. Nó còn được trao một phong bì thư có ghi sẵn địa chỉ, có dán tem đàng hoàng, để nếu “nghỉ hè ở nông trại” có điều gì bất ổn là gửi ngay thư về để chị Octavia tới tận nơi lĩnh.
Vậy mà thằng Vincenzo phút chót lại giở quẻ! Nó sợ, nó không chịu ở hai tuần lễ với những người lạ. Ở tuốt tận đâu đâu. Chị Octavia phải làm bộ giận dữ, sắp khóc đến nơi nó mới chịu lên đường cho.
Ở nhà thằng Gino tiếng là đi làm thay anh thật... nhưng nó làm mất cả thanh danh “lao động” của gia đình Angeluzzi Corbo. Đại khái là đến làm trễ nhưng lo dông về thật sớm. Sai đi đưa bánh mì thì đi một chuyến là mất mặt cả mấy giờ. Vác bao bột dưới nhà hầm lên thì nó đặt đại ở bậc cầu thang rồi lôi lên xềnh xệch, bao rách bột vung vãi thây kệ. Đã vậy nó còn đớp liên miên: cả tấn xăng uých và càrem!
Vậy mà có ai dám đụng đến hay nói gì đến nó? Lão chủ tiệm chỉ lắc đầu, năm sau xin chịu không dám nhận ông em làm thay! Nghe nói vậy cả mẹ nó cùng lão chủ chỉ nhìn nhau cười ha hả khiến Octavia bực mình, chịu không nổi. Phải thằng Vincenzo làm vậy là có chầu ăn đòn nát xương!
Có bực bội như vậy mới có sự sung sướng kéo lại. Đó là lúc gần hết hè, chỉ còn một tuần lễ nữa là tựu trường và thình lình Vincenzo trở về nhà.
Trông nó lạ hẳn đi. Cả một thay đổi lớn! Nó xách một chiếc va li da nâu mới toanh. Mặc quần len, sơ mi trắng bong lại áo vét xanh, ca vát xanh đàng hoàng. Nước da nó đỏ hồng, mặt đầy đặn và mới đây đã cao thêm cỡ hai phân tây. Lúc mấy người cán bộ xã hội ra ga đón và thả nó từ xe tắc xi xuống thiếu điều cả nhà nhận không ra vì Vincenzo trông người lớn hẳn.
Tối hôm đó cả gia đình rút lên gác ngủ sớm... chỉ cốt để nghe Vincenzo kể chuyện nhà quê. Thằng Gino, thằng Sal trợn tròn mắt nhìn. Ngay bé Lena làm như cũng biết nghe hóng chuyện nữa!
Nhà quê, theo lời Vincenzo diễn tả, là nơi không thấy gạch mà cũng chẳng có vỉa hè. Khỏi có phố xá mà chỉ toàn đường đất nhỏ, có điều với tay lên cành là bứt được trái táo còn trái dâu thì có bụi cây là có nó. Muốn ăn cái gì, muốn ăn lúc nào tùy ý thích! Nhà quê còn có căn nhà xây nho nhỏ sơn trắng và đêm nào đi ngủ cũng phải đắp chăn kia mà? Ở nhà quê ai cũng phải có xe hơi vì lấy đâu ra xe điện, xe điện ngầm?
Cả nhà xem ra chỉ có một mình mụ Lucia Santa là không lấy gì làm lạ. Mụ từng ở nhà quê rồi mà? Riêng Gino thì tiếc hùi hụi vì chính nó không được đi!
Sau đó Vincenzo còn lấy bộ pyjama ra khoe. Cả nhà này có ai mặc đồ ngủ bao giờ? Bộ quần áo hai màu xanh vàng chiến quá đi! Mẹ nó phải hỏi: “Đây là đồ mày mặc đi ngủ hả?”. Nhà này có lệ mùa rét thì đóng nguyên quần áo trùm chăn ngủ, mà trời nóng thì cứ áo thụng quần lót... có ai biết đến đồ ngủ là gì? Chỉ dân các chú mới mặc pyjama!
Mụ Lucia Santa vẫn thắc mắc: “Không lẽ họ bỏ tiền túi ra may ngần này đồ mới cho mày? Chắc tổ chức trả tiền cho họ khá lắm?”
Vincenzo lắc đầu ngay :
- Đâu có? Tại họ thương con... họ cho con đấy chứ. Họ nói hè sang năm nhớ trở lại và có thể mang Gino theo. Con có nói về gia đình mình, họ bảo thế nào họ cũng viết thư và lễ Giáng sinh này còn gửi quà cho nữa! Họ cho thì mình thế nào cũng phải biếu lại họ một món quà gì.
- Gia đình họ không có con phải không?
- Dạ, đúng.
Thấy thằng em hứng quá, Octavia không muốn nó buồn bèn buột miệng nói :
- À, chỉ còn một tuần nữa là tựu trường rồi. Em khỏi phải sang lò bánh nghe Vincenzo!
Hai chị em cùng ngước nhìn mẹ nhưng mụ Lucia Santa mỉm cười, không nói gì và xem bộ đang mắc suy nghĩ đăm đăm...
Đúng, Lucia đang nghĩ ngợi thật. Không ngờ rằng trên cõi đời này lại còn có những người tốt, tử tế đến độ giúp được là giúp, không vị lợi mà chẳng cần quen hay lạ! Sao lại có những người dám mua quần sắm áo cho một thằng con nít từ đâu tới ở chơi hai tuần và không bao giờ thấy mặt trở lại?
Có lẽ nào ngoài cái thế giới dơ bẩn này còn có một thế giới khác hoàn toàn khác biệt hẳn mà những người như mụ không thể chấp nhận được? Có thể nào có một thế giới từ thiện của riêng những người tử tế với nhau... dù từ thiện chẳng thể tồn tại mãi? Như ở quê nhà đó, con nhà nghèo làm sao sống nổi với đám chủ đất cá mập, lúc nào cũng sẵn sàng ăn tươi nuốt sống?
Nghĩ vậy xa vời quá! Hãy cứ biết đêm nay đám con cái mụ sung sướng và chúng còn có quyền hy vọng. Vậy là tạm hài lòng rồi.
Trái lại Octavia có dịp nhìn thẳng vào cuộc đời đểu giả. Vì một hôm lão giám đốc cho người kêu nàng tới. Xưa nay hắn vẫn là người đàng hoàng, tử tế. Vừa thấy mặt nàng hắn nói :
- Cô Angeluizzi... lâu nay đối với tôi vẫn có thiện cảm. Công việc làm thì cô làm được lắm, mấy bà đi mua máy may được cô chỉ dẫn chẳng buồn bao giờ cũng như mấy cái máy họ mua về chẳng hề trục trặc. Có điều chúng ta cần phải tính lại...
Octavia ngẩn ngơ, không hiểu tại sao có vấn đề “tính lại” nên nói ngay :
- Xin ông giám đốc nói rõ giùm...
- Đúng vậy. Tôi sẽ nói rõ chứ. Chúng tôi cầu mong có được một người giúp việc như cô. Còn trẻ, thông minh và bền chí. Có một lần mụ khách hàng dấm dớ, hạch sách đủ mọi chuyện song cô vẫn kiên nhẫn làm tròn phận sự. Vậy là hay lắm...
Cùng với lời khen cuối, ông giám đốc còn thân mật vỗ vai làm Octavia vội chạy ngay ra. Làm gì hắn không biết? Xưa nay mấy ông sếp mà thân mật với mấy người làm công là phải hiểu ngay họ nhắm cái gì?
Vì không thấy hắn có “cái đó” nên Octavia lấy làm hãnh diện có người quen “cô giáo chỉ dẫn tốt”.
-... Nhưng cô nghĩ xem cả cái công ty Melody này lập ra đâu phải chỉ để chỉ dẫn nghề đạp máy? Dĩ nhiên hãng mình cũng không thèm quảng cáo để bán hàng cái điệu “mập mờ đánh lộn con đen!”. Tôi tưởng cô Octavia dư biết điều đó nên mới dám đề nghị để cô đứng bán hàng, lương mỗi tuần lên 20 đô la chứ. Nhưng cô chẳng biết gì hết. Cô không biết lấy lòng người ta.
Tự nhiên Octavia khẽ nhích ra một chút, mắt sáng quắc lên. Thấy vậy ông giám đốc hiểu ngay bèn cười cười :
- Không, xin cô đừng hiểu lầm! Tôi đâu bảo cô lấy lòng tôi? Chúng ta cần khách hàng kìa! Cô cần phải lấy lòng họ, họ rủ đi uống nước chơi phải mau mau chiều ý, cô lại còn nói được tiếng Ý nữa vậy là nhất rồi! Vấn đề là cô phải làm sao cho họ mua máy của mình mới có ăn vào đấy chứ? Cứ tiếp chuyện khơi khơi rồi chẳng tiêu thụ được hàng thì đói hết. Cô đâu cần phải quan tâm đến giờ làm? Cô có quyền đến trễ - nếu tối qua đi “ngoại giao” cùng với bà khách hàng nào đó. Và tha hồ đến trễ vì nhiệm vụ của cô là bán máy chứ đâu phải trình diện ở sở?
Ông giám đốc nói vậy và không đưa ra một kết luận nào mà để cho Octavia toàn quyền quyết định sau khi vỗ vai vài ba cái rất thân mật, kẻ cả...
Cho nên ở sở về bữa hôm đó, Octavia cảm thấy hân hoan vì vai trò quan trọng của nàng trong hãng chứ? Làm người làm công thật, nhưng tự mình quyết định số phận tương lai của mình mà?
Ngay buổi chiều hôm đó nàng còn có dịp được mấy bà mua máy mời đi uống nước chơi. Bà nào cũng vị nể xem trọng Octavia quá. Cô giáo mà? Nghe nàng hỏi xem máy may mới thế nào thì một mụ trả lời “Tốt lắm chứ” và cho hay thêm rằng :
- Nói cô đừng buồn chứ ông giám đốc của cô chỉ mong tôi bỏ cái máy cũ, xách một cái mới về. Dĩ nhiên máy tối tân phải đắt tiền chứ? Có điều tôi đang làm cái máy cũ rồi, bao nhiêu quần áo mẹ con tôi nhà may lấy hết. Tại sao lại phải rước một cái máy mới về, tốn tiền vô ích nhỉ?
Mụ chẳng nói gì hơn nhưng Octavia vụt hiểu ngay ông giám đốc muốn nàng làm gì, làm như thế nào. Từ ngày thôi làm thợ may để lãnh chân bán hàng, Octavia đã suy nghĩ chán rồi. Bán hàng là bán hàng, chẳng thể lợi dụng bất cứ một cái gì khác để ép buộc khách hàng chiều ý.
Để tiến thân trên đường đời Octavia cho rằng đâu cần phải lừa gạt, bịp bợm. Giả thử bà mẹ nàng đi mua máy và bị một con nhỏ nào đó lung lạc thì sao? Phải chi đói khổ, không đóng kịch để tiêu thu nổi một vài bàn máy may thì chết đến với nàng cũng chịu, cũng đành đi! Phải gạ gẫm, phải nói ngon, nói ngọt chỉ cốt sao người mua tin lời mình, nể mình để mua phắt một cái máy thì kỳ cục quá! Đã mấy lần Octavia thử nhắm mắt, nói hươu nói vượn để khách hàng tin bằng lời cốt tiêu thụ cho hãng một món đồ, nhưng rút cục vẫn không nổi.
Thế là hai tuần sau nàng mất việc. Lúc bỏ sở đi ra, ông giám đốc còn đứng bên cửa vừa lắc đầu vừa cười gượng để tiễn chân nàng một câu: “Octavia, cô là người đàng hoàng” nàng cũng chẳng buồn nhếch mép. Nàng chỉ quắc mắt nhìn nhưng làm gì hắn chẳng hiểu. Hắn hiểu chứ, nhưng có làm gì được cho nàng đâu? Thực tế cuộc đời là vậy, ranh giới giữa bên được và bên thua đã quá phân minh rồi.
Đó là lý do có muốn mơ mộng Octavia cũng không thể mơ mộng nổi nữa. Đau khổ là những kẻ mà nàng trách oán lại chính là những cô giáo từng khen nàng ngay thẳng, từng khuyến khích “Em ráng giữ tấm lòng trong sạch, thế nào sau này cũng khá!”. Chao ôi, muốn khá cũng đâu có nổi và đâu đủ tư cách để “giữ một tấm lòng trong sạch”? Cái giá của sự trong sạch quá đắt, đối với những đứa con gái nhà nghèo như nàng!
Dĩ nhiên mất chân bán hàng thì Octavia lại trở về nghề thợ may không khó. Chừng thu xếp xong công chuyện, đem sự việc kể từ đầu đến đuôi cho mẹ nghe thì mụ Lucia Santa chỉ ngồi làm thinh. Đang kẹp bé Sal giữa hai đầu gối để chải đầu cho nó, mẹ nàng thủng thẳng buông một câu :
- Tao đã bảo trước mà! Người như mi khá đâu được, giàu sao nổi!
Bực bội quá Octavia hét lên :
- Chứ mẹ bắt con bịp mấy người nghèo khổ như mình để làm giàu cho mấy thằng nhà giàu chó đó hả? Mẹ có làm không?
Bằng một giọng não nề mụ đáp :
- Gặp mẹ hả? Mẹ già rồi, mẹ bất tài... vả lại mẹ đau khổ nhiều nên mẹ tử tế không nổi, dù làm bộ tử tế ăn tiền. Còn mi, đời mi còn dài. Còn nhiều dịp học hỏi, Octavia! Cũng không khó lắm đâu! Mi thấy không, mấy đứa em mi cứ tưởng nhà mình giàu vì nó muốn sách có sách, muốn đi cinê có cinê mà. Mẹ nói vậy thôi chứ giàu nghèo mẹ đâu có cần, mẹ từng nghèo quá giờ này tụi mày cũng nghèo đâu có sao. Mình nghèo cứ nhận nghèo, phải lấy làm vinh dự được nghèo chứ?
Mụ Lucia Santa đẩy bé Sal đi. Nó vòi hai xu mua càrem. Có bao giờ mụ từ chối con nhưng hôm nay phải dằn mặt :
- Đòi tiền hoài! Mi không nghe mẹ vừa nói sao? Mình nghèo mà. Cút đi.
Thằng nhỏ nhìn mẹ đăm đăm làm mẹ đau khổ vì cảm giác con cái đứa nào cũng “già” trước tuổi. Chỉ vì nghèo. Thằng Sal láu lỉnh chất vấn: “Mẹ không cho con hai xu, mẹ có giàu thêm được đâu?”. Lucia Santa cười phá lên, móc ví liệng đại cho nó hai xu. Nó chạy nhanh như biến!
Mụ nhún vai nhìn Octavia mỉm cười. Đồ con nít cứ tưởng bở! Đứa nào cũng biết nhịn hai xu càrem thì nhà này giàu mấy hồi? Dư sức giàu, nếu cố thôi cinê, đá bóng, ráng tuần lễ ăn thịt một lần thôi và chờ tối mịt hãy bật đèn. Thử cho con nít nghỉ học hết, kiếm việc làm tối tối không lãnh thêm khuy nút thì làm việc khác xem? Dám giàu lắm chứ? Nhưng ai đọc sách, ai xem tivi đây?
Thử cố nhịn mấy món lặt vặt đó thì sao không tậu nhà bên Long Island được kia? Có điều nhà này không nhịn nổi! Nhịn vậy được thì hết ham sống chắc! Con cái lại oán, lại trách mẹ tham tiền bắt chúng cực nhọc, dù bản thân mẹ cũng khổ vậy.
Thực ra Lucia Santa đâu có ghét người hận đời? Thiên hạ đâu có độc có đểu mấy? Chẳng qua có tiền là có cả Trời vậy thôi! Tiền là tự do, là hy vọng, là an ninh bảo đảm. Ai dám chê tiền, từ chối đồng tiền? Giữa rừng hoang đầy thú dữ có thằng nào có sẵn súng trong tay dám liệng đi bao giờ?
Đời này có tiền là tương lai con cái bảo đảm, là phóng chúng vượt khỏi tối tăm, nghèo hèn. Có mấy người thiếu tiền mà không từng khóc và khóc chỉ vì tiền? Vì tiền kêu được nhiều người. Kêu dễ dàng nào tu sĩ, nào bác sĩ nào con cháu hiếu nghĩa!
Phải công nhận có tiền là đời lên liền. Biết bao nhiêu phen nửa đêm sực thức dậy cộng ngầm những dãy số trong “công” băng. Lucia Santa đã rùng mình đến nổi da gà, nửa mừng, nửa lo. Rõ ràng cảm giác bồi hồi của một thằng từng đếm từng ngày tự do!
Khỏi nói là bà con, chúng bạn gần gũi cũng vì tiền. Giả thử đời này có một đấng Giê-su sống lại thì người cũng chẳng trừng phạt thằng có tiền bao giờ, đúng thế!
Cứ như Lucia nghĩ thì chẳng cần phải giàu. Chỉ có tiền cũng đã mạnh dạn đối phó với đời được rồi! Vững bụng lắm.
Mỗi lần mẹ suy nghĩ đến tiền là Octavia biết liền, nhiều lắm. Vì cái gì cũng là tiền. Tiền bác sĩ, tiền quần áo, tiền bếp lò, tiền sách vở. Đủ thứ tiền. Tậu nhà hay cho thằng con út học lên đại học phải có tiền đã đành. Đến lễ Minh Thánh Chúa cũng tiền, ít ra cũng phải có bộ đồ mới đi xem lễ chứ.
Chao ơi, Octavia biết mẹ điên đầu vì tiền. Đúng thế, nhưng ngược lại có ai xem rẻ đồng tiền bằng mẹ?
Ăn uống mẹ cho ăn toàn đồ ngon: dầu ô liu hạng nhất, pho mát hách nhất, mà dăm bông cũng phải thứ nhập cảng... và một tuần giá chót ba lần ăn thịt. Có đứa nào đau là mau mau cho đi bác sĩ, chứ khỏi có kiểu nhét mấy viên thuốc bậy bạ, sốt nóng hay cảm hàn thì cũng ráng ít bữa xem sao! Khỏi nói quần áo. Lễ Phục sinh đứa nào cũng còn được may đồ mới mà?
Ấy thế cứ đều đặn một hai tuần là mẹ vẫn có tí tiền để ra. Hoặc năm đô la, hoặc mười đô la... tự tay Octavia lo đi gửi băng chứ ai? Bởi vậy ngày giờ này mới có nổi một ngàn năm trăm đô la để lấy lời trong quỹ tiết kiệm. Dĩ nhiên bí mật ghê gớm này chỉ có hai mẹ con biết với nhau. Octavia vẫn thầm chờ đợi một buổi sáng đẹp trời mẹ ra lệnh “Mẹ con mình mua nhà bên Long Island dọn sang ngay tức thời”. Chao ôi, cả một cuộc đời đổi mới.
Đây mùa thu tới, bọn trẻ lo tựu trường và trời bỗng trở lạnh. Đâu còn những buổi tối tụ họp trò chuyện tào lao nữa đâu? Nhà nào chẳng công việc bù đầu? Từ quần áo giày dép đến ống lò, cái gì cũng phải lo hết.
Mùa thu đến là trời đất cũng đổi thay. Hơi thu làm vàng úa mặt trời và ngay mấy cái máng xối cũng lạnh lẽo làm sao. Nhà cửa còn như cao lên, thu hẹp lại và còn rời rã ra kìa...
Dĩ nhiên mùa này đỡ được cái nạn vỉa hè, nhựa đường bốc lửa và không gian cũng còn dính nguyên một khối vì hơi nóng, bụi bậm. Ngay mùi khói nhà ga cũng hết khét mới lạ.
Frank Corbo đã lựa đúng một buổi sáng vào thu như vậy đó để trở về nhà sống với vợ, với đàn con.
Xem tiếp chương 6