|
KHÁI LƯỢC VỀ LỤC HỢP ĐAO
Trong các loại khí giới, thì đao là thứ khí giới phổ thông hơn cả, mà cũng lợi hại hơn cả. Đao gồm có các loại Đơn đao, Song đao và Đại đao. Lại có trường hợp sử dụng các loại khí giới khác, nhưng vẫn sữ dụng thêm đao, chẳng hạn như Đao và Tiên (roi), Đao và Thương. (Cũng có trường hợp Đao và Tiêu, tức phi tiêu, một loại ám khí).
Đơn đao vốn phân làm 8 loại, nhưng Trường đao và Yêu đao là được dùng nhiều hơn cả. Đại đao tức là loại đao có cán dài, như Yển nguyệt đao, Câu liêm đao, Trạo đao, Khuất đao, My duyên đao, Phượng chủy đao, Bút đao, Câu lủ đao, Tượng tỵ đao, Đại đóa đao, Lãnh diễm cứ vv...
Nay xin luận về Đơn đao. Về tên gọi thì tùy theo các danh gia võ phái nên không đồng nhất. Có Lục hợp đao, Phách thiểm đơn đao, Phượng phiên đao, Ngũ hổ đoạn môn đao, Mạt my đao... Phép sử dụng đơn đao sao cho khẩn mật cũng đòi hỏi sức lực.
Một thanh đơn đao phân làm Ngũ vị, gồm Thiên Địa Quân Thần Sư, cũng như trong ngành văn có Nhân Nghĩa Lễ Trí Tín vậy. Lưng đao là Thiên, lưỡi đao là Địa, giữa chuôi là Quân, bộ phận che chuôi đao là Thần (gọi là đao bàn), phần cuối chuôi đao là Sư, phía trước mũi đao 3 tấc gọi là Liệu nhận. Tua chỉ đỏ ở đại đao gọi là Xuy phong, ở cây thương gọi là Huyết đương, nếu là màu đen thì gọi là Tố anh.
Thời cổ, đơn đao gồm 5 loại xếp theo thứ tự trên dưới là Long cấu, Xà thuế, Hồng mao, Tuyết đao và Cẩu nha tấn. Màu sắc của đao thường do sở thích tùy người. Về phép xử dụng thì không nhảy nhót nhiều, người ta hay nhắc tới Ngũ hoa bát môn, cũng gọi là Ngũ hoa đao. Ngày nay có Đông dương đao thức, cũng liệt vào loại đơn đao của Trung Hoa, nhưng được người Nhật đặc biệt phát triển. Nên biết rằng môn kiếm và Nhu đạo của Nhật cũng là bắt nguồn từ Trung Hoa, nhưng mức cao thâm huyền bí thì không thể so được với Trung Hoa. Nhưng phải nói là người Nhật cũng có tinh thần sáng tạo, mặc dầu môn kiếm của họ chỉ được coi là bắt chước phép dùng đao phổ thông của Trung Hoa (?).
Những thanh cổ đao của Trung Hoa quả có khả năng chém sắt chặt đá, mà người ngoài không thể mộng tưởng theo kịp. Nhưng khí giới bén nhọn hay không, hoàn toàn không liên can gì tới nội dung đao pháp. Người Nhật chế được những loại kiếm thật sắc bén, nhưng nếu chỉ cậy vào khí giới sắc bén mà cho là vô địch thì thật là đáng buồn cười vậy. (?) Nếu không thì sao có người chỉ dùng khí giới tầm thường mà cũng hạ được trường mâu, đại thương.
Về đơn đao pháp, có phép được chép thành sách, có phép không được ghi chép gì. Trường hợp có sách dạy về đao pháp, thì trước hết phải đọc cho kỹ để hiểu rõ về các tên, các thức. Đó là điều cần yếu. Lúc luyện tập, cũng như quyền thuật, nghĩa là không được cúi đầu, cong lưng, đao thức đánh ra thu về phải có mức độ, trước mắt phải tưởng tượng như có kẻ địch đang đấu với mình.
Bất luận là luyện tập thứ khí giới gì, đều phải lấy phép phá thương làm chính, bởi vì thương được coi là vua của các loại khí giới. Khi luyện đao, một tay cầm đao, còn một tay không. Thường cầm đao tay phải. Sự thật thì tay cầm đao không khó, khó nhất là tay không cầm đao. Cho nên khi nhìn xem đao pháp một người tới trình độ nào, ta chỉ cần nhìn vào tay trái, tức là tay không cầm đao của người đó, xem có tiến thoái tự nhiên theo đao pháp hay không. Người ta có câu "Đơn đao thì coi tay không, song đao thì coi chân". Vì thế mà song đao thì không nghe tiếng chân dậm, mà đơn đao thì trái lại.
Đơn đao phân làm 6 thức là Triển, Mạt, Câu, Đóa, Khảm và Phách. Mũi đao lưỡi đao hướng ra ngoài là Triển, hướng vào trong là Mạt, co lại là Câu, giơ lên quá đầu là Khảm, hai tay nắm chuôi đao chặt xuống là Phách, đưa ngang là Đóa. Về song đao, bộ pháp là quan trọng, đường đao tuy phức tạp nhưng phải theo thứ tự, không được rối loạn. Luyện đao cốt yếu ở chỗ định thủ, định thủ là tay phải làm chủ được cây đao. Trọng lượng của cây đao cũng phải được chú ý.
Nay xin nói riêng về Lục hợp đao bằng hình vẽ.
|