Thiếu gia còn ba dặm đưá»ng nữa là đến địa pháºn huyện Thanh An rồi, ngà i có cần dừng kiệu xuống uống chén nước không ạ? - ông già Cát Thăng Ä‘ang cưỡi trên lưng má»™t con lừa nhá» ghé sát bên kiệu cá»§a Cát Vân Bằng, há»i vá»›i và o trong kiệu
- Trá»i đã bắt đầu tối rồi, phải không? - Vân Bằng nhìn trá»i qua những lá mà n đã mở sẵn quanh kiệụ Äoà n ngưá»i cá»§a chà ng Ä‘ang Ä‘i đến con đưá»ng trong hẻm núi, hai bên Ä‘á»u là núi nhưng bên trái thì dốc và hiểm, gồm những tảng đá sừng sững xếp chồng lên nhau má»™t cách lắt lẻo khiến ngưá»i ta phát rợn, bên phải là dãy đồi thoai thoải, thân xù xì như đã hà ng ngà n tuổi, tất cả non đầy vẻ thâm u thần bÃ. Lúc nà y, bóng chiá»u đã luẩn quẩn nÆ¡i chân trá»i Ä‘ang từ từ dâng lên khắp bốn bá», dần dần là m nhòe hết hình dáng lá. Và i là n khói bốc lên trong thung lÅ©ng, má»™t con hạc lẻ loi cất mình bay trong trá»i mây man mác. Toà n cảnh trở nên nhiá»u phần hoang lạnh.
- Tháºt thế, thưa thiếu gia, trá»i sắp tối rồi - Cát Thăng nói - tôi đã dặn há» chuẩn bị thắp Ä‘uốc và thắp đèn giấy dầu ở bốn góc kiệụ
- Váºy thì đừng nghỉ lại nữa, hãy Ä‘i nhanh để kịp đến Thanh An sá»›m má»™t chút đị Tôi thấy vùng nà y tháºt hoang vắng, chẳng biết trong địa pháºn Thanh An có thế nà y không?
- Nghe thầy Trương nói, huyện lỵ Thanh An trong thà nh thì vui lắm, còn xung quanh cũng tương tự như ở đây thôị
- Váºy dân chúng ở đấy trồng cấy gì được? - Vân Bằng băn khoăn quan sát những tảng đá chồng chất như thà nh như vách xung quanh và cánh rừng cây to ráºm rạp đằng kiạ
- Thưa thiếu gia ngà i chẳng lẽ chưa nghe câu nói "Gần núi thì ăn nhỠnúi, gần sông thì ăn nhỠsông" hay saỠ- Cát Thăng vẫn cưỡi trên lưng lừa, ghé bên kiệu vừa đi vừa nói chuyện.
- Thế saá»
- Vâng, ở vùng núi nà y, dân chúng Ä‘á»u phải dá»±a và o núi để kiếm cÆ¡m? Thầy Trương nói, ở đây ngưá»i trồng cấy Ãt hÆ¡n ngưá»i săn bắn nhiá»á»¥
- HỠsăn được cái gì?
Vân Bằng gáºt gáºt đầu không há»i thêm nữạ Nhìn ra xung quanh, trong lòng chà ng tá»± nhiên dâng lên má»™t ná»—i niá»m cảm khái rất khó tả. Ngưá»i ta nói "Mưá»i ngồi trong cá»a sổ không ngưá»i biết, nhất cá» thà nh danh thiên hạ đã tưá»ng". Chà ng là ngưá»i thuá»™c loại "nhất cá» thà nh danh" ở quê nhà chà ng đỗ đầu kỳ thi hương, khi thi há»™i lại trúng luôn Tiến sÄ©, tuy không đứng bảng nhất nhưng cÅ©ng chá»n được và o bảng nhì. Bây giá» lại được đưa Ä‘i là m tri huyện Thanh An, thế là hÆ¡i hiếm có. Bao nhiêu ngưá»i mong được như chà ng, nhưng Vân Bằng lại chẳng thấy hứng thú vá»›i việc nà ỵ Chà ng không biết được tri huyện phải là m những gì? Năm nay chà ng chưa đến 30 tuổi trông ngưá»i còn non trẻ như má»™t cáºu thư sinh. Cứ như ý mình thì chà ng chỉ thÃch cùng và i ngưá»i tri ká»· tụ táºp Ä‘á»c sách ngâm thÆ¡, du sÆ¡n văn thá»§y, phiêu lãng giang hồ, cưá»i cợt nhân sinh mà thôị Tuy nhiên, chà ng đã trót thi đỗ, phải là m quan, những việc Ä‘o là do tình thế đưa đẩy, Bị đưa đến nÆ¡i huyện Thanh An xa xôi hẻo lánh nà y chà ng cảm thấy như không phải Ä‘i là m quan mà như Ä‘i lưu đà y váºy!
Trá»i tối hẳn bá»n gia nhân đã thắp Ä‘uốc lên rồi, những ngá»n đèn gió quanh kiệu cÅ©ng đã được treo lên, má»™t hà ng ngưá»i sải bước trên đưá»ng, hỠđịnh Ä‘i cố đến dịch quán để nghỉ ngơị Dịch quán nằm ở Tháºp Lý Phố. Nghe nói ký nô tà i trong nha môn Ä‘á»u đặt tiệc ở Tháºp Lý Phố để đợi nghênh tiếp huyện thái gia cÆ¡ đấy! Váºy mà Vân Băng thì dá»c đưá»ng cứ tham xem phong cảnh thá»i gian la cà quá nhiá»u nên bây giỠđã bị muá»™n mất rồị
ánh Ä‘uốc chiếu cháºp chá»n và o khe núi, lá»a đèn bốn bên kiệu cÅ©ng Ä‘ang cháy pháºp phùng, Vân Bằng ngồi trong kiệu lÆ¡ đãng ngó qua cá»a sổ, chân trá»i hiện lên má»™t chấm sao, rồi hai rồi ba chấm, rồi cả bầu trá»i sao má»c ra chi chÃt. Gió trong vùng núi tuy không mạnh lắm nhưng tiếng gió lại đặc biệt vang to không ngá»›t rú réo u âm khi nó xuyên qua rừng ráºm, khe sâu đá tảng.. Äang là mùa hạ gió chưa phải lạnh nhưng thổi qua da ngưá»i vẫn gây cảm giác tê tê sởn sởn. ánh trăng phóng to những hình cây bóng núi hắt xuống mặt đất thà nh những mảnh khối lù lù lởm chởm. Vân Bằng hÆ¡i cảm thấy bất an trong vùng núi thẳm thế nà y, nếu trước nay tá»± nháºn không nghiêm thì không chắc là không thể gặp cướp hoặc thổ phỉ. Váºy thì tháºt khó ăn nói cái cảnh táºn quan ngà y đầu nháºn chức như thế chẳng đẹp mặt chút nà ỠCướp đưá»ng, thổ phỉ đã váºy, nhỡ lại còn những ma rừng quỉ núi thì saá» Vân Bằng biết ở đây truyá»n thuyết vá» ma quỉ bồ tinh là nhiá»u nhất.
Äang nghÄ© ngợi lan man thì đột nhiên thấy ngưá»i mở đưá»ng dừng lại trước mặt rồi lại nghe rá»™n lên những tiếng hò la lá»›n cùng ánh lá»a lấp loáng bốn bá» ... Vân Bằng ngạc nhiên giáºt mình, chẳng lẽ lại gặp cướp tháºt á»± Äang trong lúc ngỡ ngà ng thì Cát Thăng gò lưng cho lừa Ä‘i tá»›i, cưá»i vui vẻ.
- Thưa thiếu gia, thế là chúng ta đã Ä‘i và o địa pháºn Thanh An rồi đấy, ngưá»i ta bắt đầu nổ pháo kìa! Ä‘i thêm Ãt nữa là đến Tháºp Lý Phố thôị
- à té ra là như váºy - Vân Bằng yên tâm trở lại - Äoà n ngưá»i tiếp tục tiến lên, Nhưng đôi già y cá» cá»§a phu kiệu gấp gấp giẫm lên con đưá»ng lát đá và cả cá» dại má»c tá»± trong khe giữa các viên đá. Giống cá» ngoan cố ngóc đầu lởm chởm bất chấp chân ngưá»i chà đạp dà y vò. Những con Ä‘om đóm bắt đầu láºp lòe bay lượn, xuyên qua những lùm cây bụi cá» bên đưá»ng, bên sưá»n núị Vân Bằng tá»±a lưng và o thà nh kiệu, hÆ¡i nghiêng cho đỡ tê má»á»‹ Gió thổi quẩn quanh các sưá»n núi, là m phất phÆ¡i mấy lá mà n quanh kiệu; đèn Ä‘uốc cÅ©ng báºp bùng, bốn bá» quạnh quẽ khiến Vân Bằng nổi lên nhiá»u xúc cảm
"Trước chẳng thấy cổ nhân
Sau không ai mới đến
Trông mênh mông đất trá»i
Thương mình mà lệ rơi "
Chà ng thấy như mình thiếp Ä‘i trong chốc lát rồi đột nhiên tỉnh lại vì má»™t tráºn ồn à o, tiếng ngưá»i lao xaá» Chà ng ngồi thẳng dáºy, lúc đó má»›i biết là kiệu đã dừng lại từ lâu và đã đặt xuống đất. Má»›i đầu, chà ng tưởng đã đến Tháºp Lý Phố rồi, ngó ra bên ngoà i xem, hóa ra vẫn còn trong núị Xung quanh sao lại có lá»a Ä‘uốc rừng rá»±c, trong ánh lá»a là tiếng ngưá»i hò hét, quát tháo ầm Ä©.
- Sao rồỉ xảy ra việc gì hả? Cát Thăng, - Vân Bằng kêu to và vạch cá»a kiệu chui ra ngoà ị
Cát Thăng vội vã chạy đến.
- Thưa thiếu gia, xin ngà i đừng kinh động, đó là bá»n phưá»ng săn bắn đấy ạ.
- HỠđịnh là m cái gì? Sao lại chặn lối kiệu tả
- Không phải há» chặn kiệu đâu, há» Ä‘ang Ä‘uổi má»™t con hồ ly, Ä‘uổi mãi đến đưá»ng cái nay đã bắt được rồị
- Bắt được rồi à ?
- Vâng, thưa thiếu giạ
- Cho ta xem.
Vân Băng tá» vẻ hiếu kỳ, bước tá»›i nÆ¡i có đám thợ săn Ä‘ang cầm Ä‘uốc, bá»n há» vá»™i và ng dãn ra nhưá»ng chá»— vì biết đó là huyện thái gia má»›i nháºn chức há» còn quì má»p xuống và đồng thanh vấn an chà ng. Vân Bằng thấy thú vị nhìn đám con dân cá»§a mình, ngưá»i nà o ngưá»i nấy Ä‘á»u là những chà ng trai khoẻ mạnh oai phong ngang lưng thắt da thú, vai Ä‘eo cung tên tháºt là lẫm liệt. Trong ánh lá»a mặt há» á»§ng Ä‘á», mắt sáng long lanh. Vân Bằng còn ngá»i thấy mùi rượu thÆ¡m nồng, chà ng má»›i để ý rằng hầu như má»—i ngưá»i bá»n há» Ä‘á»u mang theo bầu rượụ
Trong giữa đám ngưá»i, Vân Bằng chợt nhìn ra má»™t con váºt đã bị trói gá»n Ä‘ang nằm dưới đất, đó là má»™t con hồ ly toà n thân Ä‘á»u trắng như tuyết! Con váºt rõ rà ng vừa trải qua má»™t cuá»™c chạy trốn và giãy giụa kịch liệt, lúc nà y, tuy đã bị trói, đã thôi không cố giãy giụa nữa nhưng nó vẫn còn thở dốc. Cái đầu xinh đẹp cá»§a nó hÆ¡i ngáºt ra phÃa sau, đôi tròng mắt Ä‘en láy trông như là rất khôn ngoan hiểu biết Ä‘ang nhìn Vân Bằng cầu cứụ
Vân Bằng bước tá»›i, quì xuống và bắt đầu ngắm nghÃa con váºt má»™t cách kỹ lưỡng. Loaì hồ ly nà y chà ng đã thấy nhiá»u rồi nhưng chưa bao giá» thấy má»™t con mà toà n thân phá»§ bằng bá»™ lông trắng toát như thế. Äã váºy bá»™ lông nó lại mượt mà đầy đặn thân mình nó thì thon dà i, tròn trÄ©nh vá»›i cái Ä‘uôi bóng xù vẫn còn vẫy qua vẫy lại chưa yên. Má»™t con váºt xinh đẹp biết bao! Vân Bằng thầm khen tấm tắc và không giấu nổi vẻ say mê thưởng thức trong ánh mắt nhìn con váºt. Con hồ ly cá»±a quáºy má»™t chút rồi nhìn theo mắt Vân Bằng, quan sát sá»± chú ý cá»§a chà ng và phát ra tiếng kêu rên khe khẽ, đôi tròng mắt tròn lóng lánh lóe lên trong ánh lá»a, nó nhìn chà ng không há» chá»›p Vân Bằng thấy đôi mắt sao mà đen sao mà sâu thẳm, sao mà đầy vẻ van lÆ¡n cầu khẩn, nó chẳng khác nà o đôi mắt con ngưá»i! Tá»± nhiên tim chà ng thót lại trong lòng dâng đầy má»™t ná»—i xót thương cùng lúc đó đám ngưá»i vây quanh chà ng bá»—ng phát ra má»™t tráºn trống kêu than rá»n rÄ© và hấp tấp lui ra, há» nhìn con hồ ly kinh hãi như trúng tà váºá»µ Vân Bằng lấy là m lạ quay lại nhìn thì thấy nÆ¡i khóe mắt cá»§a hồ ly đã từ từ lăn ra hai giá»t nước mắt.
Má»™t ngưá»i thợ săn lắp tên và o cung, nhắm hồ ly, chuẩn bị bắn chết nó. Vân Bằng giáºt mình bước tá»›i ngăn vá»™i tay ngưá»i thợ đó. Thầy Trương lúc nà y cÅ©ng Ä‘i đến bên Vân Bằng nói vá»›i chà ng:
- Thợ săn há» mê tÃn, cho rằng con hồ ly nà y là váºy chẳng là nh phải giết nó ngay láºp tức.
- Hãy khoan - Vân Bằng nói khi quay sang phÃa các thợ săn - Các ngươi săn được hồ ly thì thưá»ng xá» trà ra saá» giết Ä‘i à ?
- Thưa gia gia đúng ạ.
- Thịt của nó ăn được không? - Vân Bằng nghi hoặc.
- Thịt thì không đáng giá, thưa gia gia, chÃnh là tấm da cá»§a nó má»›i cần dùng, có thể được khá tiá»n đấy ạ, nhất là loại hồ ly trắng thế nà ỵ
- Loại hồ ly trắng nà y có nhiá»u không?
- Hiếm lắm thưa gia gia, đây là con duy nhất mà tôi săn được đấỵ Trước cÅ©ng có hồ ly trắng, nhưng chưa bao giá» thấy lá»ai trắng tuyá»n từ đầu chà đuôị
- Tấm da nà y đáng giá bao nhiêu tiá»n?
- Lúc nà o cũng được giá 10 lạng bạc.
- Cát Thăng - Vân Bằng gá»á»‹
- Thưa, tôi đây - Cát Thăng trả lá»á»‹
- Lấy cho 15 lạng bạc lại đâỵ
- Vâng ạ, thưa ngà ị
- Ta lấy 15 lạng bạc mua con hồ ly nà y được không? - Vân Bằng há»i ngưá»i thợ săn - Ngươi đồng ý bán không?
Ngưá»i thợ săn ná» "dạ" má»™t tiếng, quì xuống cúi đầu nóị
- Lão gia thÃch nó, xin cứ lấy Ä‘i, tiểu nhân không dám lấy tiá»n đâu ạ.
- Nói gì thế? - Vân Bằng vá»— vai anh ta - Hãy nháºn lấy bạc Ä‘i, không lấy bạc thì các ngưá»i sống bằng gì, Cát Thăng hãy đưa bạc cho anh ta!
- Không đâu, tiểu nhân không dám nháºn! tiểu nhân không dám nháºn! - ngưá»i thợ săn ráºp đầu, thà nh tháºt và sợ sệt nóị Vân Bằng không nhịn được mỉm cưá»i, chà ng biết rằng, thế là chà ng đã có những con dân tháºt thà , trung háºu; chà ng đã bắt đầu thấy thÃch nÆ¡i nà y rồị Cát Thăng cầm nắm bạc nhìn sắc mặt chá»§ nhân rồi nói to vá»›i những ngưá»i thợ săn:
- Gia gia đã nói cho là cho, là m sao lại từ chối không nháºn á» Sao không nháºn và tạ Æ¡n gia gia Ä‘i!
Thế là bá»n thợ săn Ä‘ang run rẩy ná» không dám từ chối nữa, há» nháºn bạc quì xuống đồng thanh tạ Æ¡n. Vân Bằng cưá»i khà , nhìn con hồ lỵ
- Bây giỠchú hồ ly nà y là của tôi rồi nhé?
- Äúng váºy thưa gia giạ
Vân Bằng đặt tay lên đầu con váºt, vuốt vuốt bá»™ lông má»m mại cá»§a nó nói như chúc mừng nó.
- Hồ ly trắng Æ¡i là hồ ly trắng, mi vốn là hiếm hoi, không giống bá»n tầm thưá»ng. Váºy phải cố gắng giữ lấy thân mình nhé. Giá» hãy Ä‘i Ä‘i, hãy sống Ä‘i, rừng ráºm bao la, bãi bá» rá»™ng thoáng cẩn tháºn kẻo mắc lưới lần nữa là xong Ä‘á»i đấy!
Nói rồi, chà ng quay mình bảo bá»n thợ săn.
- Thôi, hãy cởi trói cho nó đi, để cho nó được tự do!
Bá»n há» nhìn nhau, không nói thêm má»™t ý nà o, má»™t ngưá»i tiến đến nhanh nhẹn cởi trói cho hồ ly, nó vừa thoát khá»i dây trói, bèn láºt ngay mình đứng lên, đứng dáºy lúc lắc đầu, rung rung bá»™ lông má»™t lúc, vươn thẳng mình ngẩng đầu lên, dưới ánh sao, bá»™ lông cá»§a nó óng ánh như tuyết, mắt nó sáng như sao, nó đứng đó, mang má»™t vẻ đẹp đẽ vừa cao sang vừa uy nghiêm khó tả nổị
- Con váºt tháºt là hay! - Vân Bằng gáºt gáºt đầụ Sau đó chà ng vẫy tay nói vá»›i ngưá»i nhà - thôi kệ nó, lên kiệu Ä‘i, chúng ta lỡ mất khá nhiá»u thá»i gian rồi đó!
Chà ng đã lên kiệu rồi, những ngưá»i thợ săn cúi đầu tiá»…n chà o chà ng. Ngồi trong kiêu chà ng còn kéo mà n gió để vẫy tay từ biệt bá»n thợ săn. Kiệu đã nhắc lên vai, phu kiệu chuẩn bị bước Ä‘i thì con hồ ly ná» chợt trở lại chắn ngang đằng trước mặt. Phu kiệu đứng ngây ngưá»i, chỉ còn biết ngẩn ra nhìn con váºt, Vân Bằng cÅ©ng nhìn nó, lạ lùng. Nó đứng cúi đầu, thõng Ä‘uôi xuống, cổ há»ng phát ra tiếng kêu khe khẽ, dịu dà ng, tá»±a hồ như đầy lòng cảm kÃch mà không diá»…n tả ra được. Sau đó nó vòng ra phÃa sau kiệu mà bước những bước cháºm rãi và nghiêm trang rồi lại vòng trở lại, cứ thế đúng ba vòng. Trong rừng núi, dưới ánh trăng, hà nh động cá»§a con hồ ly tháºt là kỳ dị là m sao, nó đầy vẻ thần bÃ. Tiếp đến, hồ ly dừng trước mặt kiệu, cúi đầu thấp xuống như chà o rồi ngẩng lên, phát ra tiếng hú ngắn, sau đó cong Ä‘uôi quay má»™t vòng và biến mất tăm và o bụi cây ven đưá»ng, thân hình trắng muốt kia không để lại dấu tÃch gì.
- "Quân tá» hữu hiếu sinh chi đức" - Vân Bằng thầm thì tá»± nhá»§ - Äi cẩn tháºn nhé hồ ly trắng.
Kiệu bắt đầu chuyển động, hà ng ngưá»i tiếp tục mải miết Ä‘i trong đêm rừng núi âm u, gió núi se lạnh, trăng sao lá» má». PhÃa xa, đèn đóm ở Tháºp Lý Phố cÅ©ng dần dần tắt ngấm.