Giới Côn trùng ở khu Ðầm Lác thường có việc xích mích nhau: con lớn ăn hiếp con nhỏ, con mạnh đè nén con yếu. Lại còn bị các giống khác ỷ khỏe, ỷ nhanh... lấn át đủ kiểu. Ðể giữ trật tự, để bảo vệ kẻ thế cô, trừng trị lũ hung dữ, “cấp trên” cử Bọ Hung làm chức sự Hương quản.
Không ai phản đối, không ai so bì, bởi xét cho công bằng thì Bọ Hung vạm vỡ mạnh bạo hơn các côn trùng khác. Bộ áo giáp cứng của Bọ Hung, những cỡ răng nhỏ như răng Dơi, răng Chuột chũi không chắc có thể cắn thủng. Chim chóc hạng Quạ, Két cũng đành chào thua, kể chi những Sáo sậu. Quành quạch, Chích chòe. Vậy đích thực Bọ Hung xứng đáng với chức vụ được giao phó
Lục cục, lịch kịch, chầm chậm, hưỡn đãi... đó là đức tính Trời ban cho Bọ Hung. Những đặc tính dễ thương! Người ta có thể bực bội vì sự chậm chạp khề khà đó, nhưng thà như vậy còn hơn là nhanh nhẹn mà tinh ranh, độc ác, gian xảo. Trong các cuộc họp, nhiều chị lắm mồm lắm miệng cứ tha hồ trao đổi chuyện nhà cửa, chuyện chồng con, chuyện hàng xóm... bác Bọ Hung vẫn thản nhiên. Chỉ vì ngoài đức tính chậm chạp, bác còn nặng tai nữa. Thật y như một ông thợ mộc già.
Giữa cuộc họp mà chị Ruồi trâu tỉ tê khoe:
- Hôm qua mình bay vẫn vơ gặp một cây ổi của thằng cha thầy giáo. Lão lười biếng, có bao giờ nhìn tới cây ổi của lão đâu. Mình liền châm ngòi để một lô trứng vào các trái ổi của lão. Tha hồ khi ổi chín, lão leo lên hái thấy toàn những dòi là dòi.
- Chị Tò Vò nỉ non lại:
- Mình cũng vừa đẻ xong. Bay kiếm cho được một nhúm sâu keo, chích cho tê liệt rồi đem bỏ vào ổ để khi tứng nở, con mình có sẵn thức ăn.
- Chị Cà cuống:
- Chớ đâu có như con vợ lão Bọ Hung. Chọn cục phân bò rồi cả vợ cả chồng hùng hục lăn vê cho tròn để mụ vợ đẻ trứng vô đó. Nuôi con cái kiểu “con khỉ” gì mà bẩn thỉu dơ dáy vậy?
Cả ba chị khúc khích cười. Bo Hung thì vẫn tỉnh bơ, thản nhiên ngồi cạnh mắt nhìn lơ đãng. Nặng tai mà! Dễ thường đã gần điếc như một cái chum rồi.
Vậy đó, Bọ Hung dễ thương như vậy. Nhưng kể từ ngày có chức vụ, bà con côn trùng nhận thấy bác bắt đầu học tính ba hoa. Nhiều khi còn cả gan phiêu lưu vào những lĩnh vực mà bác không hề có một hiểu biết tí xíu. Chẳng hạn một hôm cao hứng bác thổi phồng dòng họ côn trùng lên mây xanh:
- Côn trùng là vua.
- Hả? Cái gì? Ông nói cái gì vậy? – Cả cử tọa lao xao hỏi nhau. Mụ Ngựa Trời vừa lơ đễnh vừa ngớ ngẩn, cất cao giọng giải thích:
- Ổng nói con Trùn là vua. Vợ con Trùn là hoàng hậu. Còn lũ mình là dân.
Cử tọa cười rộ. Cười ồn ào, cười ngả nghiêng.
- Không phải. Không phải. – Bọ Hung cầm một que sục sạc khô, gõ gõ xuống đất – Yêu cầu im lặng. Tôi nói dòng họ Côn trùng chúng ta... e hèm... là Vua. Ở xóm trên, ông thầy đồ của lũ Người giảng rằng “Cửu trùng” là Vua. Vậy thì chữ “Trùng” có nghĩa ... e hèm... là Vua. Trong “côn trùng” có chữ “trùng” là vua. Còn chữ “côn”... e hèm...
Bọ Hung bí. Một con Học trò – một loài côn trùng mình thon dài, mảnh mai, có cánh cứng màu đỏ – nhíu mày tỏ ý bực bội. Nó có đi học được chút ít nên biết là ông Bọ Hung đang nói ẩu. Một tay du thủ du thực khét tiếng, thằng cha Ong Bò vẽ chợt cất giọng khàn khàn:
- Ờ, còn chữ “côn”. “Côn” nghĩa là gì hở ông? Hay họ mình là vua... du côn?
Cử tọa lại cười. Còn Bọ Hung thì nổi cáu:
- Ăn nói vậy hả? Còn... làm gì ồn như cái chợ vậy? Im lặng chút chớ... Phải biết trật tự.
Cử tọa im phăng phắc.
- Trật tự là dấu hiệu văn minh, là ... e hèm... là văn minh trong trật tự.
Cử tọa im phăng phắc. Sự im lặng nặng nề đang gắng nuốt mấy tiếng cười rúc rich.
- ... Phải... e hèm... văn minh. Côn trùng chúng ta nhất định phải... rằng là... trật tự.
Bọ Hung nhìn quanh cử tọa. Không biết nói gì thêm. Nói gì bây giờ? Mấy danh từ hay hay, bữa trước ông “cấp trên” dùng, Bọ Hung có lưu ý học thuộc nhưng trí não trì độn lú lẫn quên ráo trọi rồi. Chỉ còn sót lại có hai danh từ “trật tự” và “văn minh” mới nghe hôm qua. Thật bực. Biết nói cái gì bây giờ? Cử tọa nó đang ngọ ngoạy kia. Nó bắt đầu... Kìa... Thằng Bửa Củi đang vuốt râu và nghểnh cái mặt lên như thách thức. Lão Châu chấu bắt đầu rung đùi. Toàn một lũ chuyên môn phá đám.
Vừa lúc ấy chị Bọ Xít mập ú rún rẩy đi lên.
- Ông cho em về sớm. Nhà em neo người, cháu nhỏ nó còn dại chưa biết coi nhà.
Bọ Hung nổi xung. Tưởng nó lên mách mình mục gì để gỡ bí, đằng này nó lên xin về trước. Rồi những mụ lười biếng thích ngủ sớm sẽ noi gương lên xin ào ào cho coi. Giận quá, Bọ Hung lắp bắp:
- Về sớm... Coi nhà ... Nhà chị có cái gì mà coi? Chị ... e hèm...
Vốn đã kém hùng biện, cơn giận càng khiến Bọ Hung tịt ngòi không biết nói gì thêm. Chợt một con gió thoảng qua, có mùi hôi khá đậm bay thốc vào mũi. Bọ Hung chụp ngay:
- Ðã vậy, chị đi họp mà lười trang điểm. Không chịu tắm gội.
Bọ Xít bẽn lẽn:
- Dạ em xin lỗi. Em có tắm gội. Chỉ có lúc này nhằm khi mọi người cười chị Dán Hội ngã vào người em, em ngã chúi theo, đè lên cái bọc nước hôi của em, nó xịt ra mấy giọt.
- Mấy giọt. Hôi rùm lên thế này mà nói chỉ có mấy giọt.
- Thưa, em nói thiết mà.
- Rõ ràng thế này mà còn cãi bướng. Ai ở dưới đó ngồi cạnh chị Bọ Xít, xin cho biết ý kiến.
Một anh Xén Tóc giơ càng xin nói:
- Tôi ngồi gần nhưng tôi biết rõ là từ nãy đến giờ chúng tôi không thấy hôi.
Bọ Hung gạt ngang:
- Vô lý. Sao lại không thấy hôi? Mấy người cứ bao che...
Xén Tóc ngắt lời:
- Không tin thì ông cứ xuống đất kiểm tra lại.
Bọ Hung giận dữ lịch kịch bò xuống. Vừa bò vừa hậm hực lên lớp:
- Trật tự... được rồi. Nhưng cũng còn phải sạch sẽ nữa. Vệ sinh... sạch sẽ... e hèn... cũng là văn minh. Văn minh cũng là... e hèm...
Ðến giữa cử tọa, Bọ Hung đứng dựng người lên hai chân sau, dõng dạc, rồi phồng mũi hít từng hơi dài. Nhưng lạ, sao không nghe thấy mùi hôi? Rõ ràng là không có mùi hôi. Chà chà! Mệt nữa!
Vừa lúc đó Xén tóc la oai oái:
- Kỳ chưa! Sao bây giờ bỗng nhiên lại thấy hôi. Hôi nồng nặc. Hôi chịu không nổi.
Cánh Cam chồm người tới phụ họa:
- Ờ, thúi như cóc chết. Hôi thấu mây xanh. Lạ chưa. Mới vừa đây thôi.
Cử tọa đồng ý với Xén Tóc và Cánh Cam bằng cử chỉ bịt mũi vội vàng. Có đứa sụt sịt ho. Có con khạc nhổ vung vãi. Lạ thiệt. Sao lại có chuyện kỳ lạ vậy?
Không ai để ý đến một con Rệp Cây đang len lén bò lại gần chân Bọ Hung. Loay hoay gì dưới đó một lát, tiến tới quay lui, xoay qua trở lại, rồi hối hả vội vàng chạy leo lên một cọng Cỏ May đứng lẻ loi giữa cử tọa. Lên đến chót đỉnh, Rệp Cây rán hết sức gào to:
- Thấy rồi! Thấy vì sao rồi. Mùi hôi không phải do chị Bọt Xít mà do những ngón chân của Bọ Hung dính đầy phân heo. Tôi mới lén bò lại gần coi rõ. Ngửi kỹ nữa. Mùi phân heo rõ ràng mà. Do phân heo nơi chân của ổng mới hôi nồng nặc cỡ đó.