4vn.eu - Xem bài viết đơn

#22 08-09-2009, 10:47 PM

Từ “khuất tất” đúng nghĩa là gì?

Trích:

Hỏi: Tôi đọc báo chí, thường thấy các từ mới nghe rất lạ lùng, chẳng hạn như “game thủ”, “cơ thủ”… Đặc biệt có một từ lâu nay bị lạm dụng quá mức là “khuất tất”, mà cách sử dụng nhiều khi rất là lạ.

Xin đơn cử vài ví dụ:

1. Dự án sản xuất ô tô tải lớn nhất VN: Vừa khởi động đã khuất tất! (Tiền Phong Online, Thứ Hai, ngày 25.4.2005)

2. TP Hồ Chí Minh: Khuất tất trong đền bù giải toả tại Dự án KCN Tân Phú Trung (Bài, ảnh: Trần Thanh Bình, 15

00, 4.10.2007)

Xin hỏi, từ “khuất tất” đúng nghĩa là gì? (Ông H.T (Gò Vấp)

Đáp: Chúng tôi xin được trả lời ông như sau:

Tân biên cổ kim Hán ngữ đại tự điển định nghĩa “khuất tất” 屈膝 là “hạ quỵ 下跪 ”: nghĩa là “quỳ gối”, hàm ý là "chịu khuất, chịu lòn cúi theo người”. Tự điển Văn Lâm (Wenlin) định nghĩa “khuất tất” gồm hai nghĩa:

- to kneel (quỳ gối).
- to sit with crossed knees (ngồi xếp bằng, tréo chân).
- Khuất tất cầu sủng 屈膝求寵: quỳ gối xin ân sủng.
- Khuất tất cầu hoà 屈膝求和: quỳ gối xin hoà
- Khuất tất cầu hàng 屈膝求降:quỳ gối đầu hàng.

thì rõ ràng từ “khuất tất” đều có nghĩa là “quỵ luỵ” hay “quỳ gối” cả.

Từ điển Tiếng Việt của Văn Tân và Nguyễn Văn Đạm (NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 1977, in lần thứ hai) định nghĩa “Khuất tất: luồn lọt, quỳ luỵ: người có tiết tháo không bao giờ chịu khuất tất”.

Việt Nam tân tự điển của Thanh Nghị (NXB Thời Thế, Sài Gòn, 1952) định nghĩa: Khuất tất: đt. Uốn gối; ngb: lòn cúi, luồn luỵ. Se soumettre, se rendre; faire soumettre.

Khuất tất còn có nghĩa là “bắt người khác phải chịu khuất” như phụ chú tiếng Pháp faire soumettre trong tự điển Thanh Nghị.

Gần đây, một vài tự điển có bổ sung thêm nghĩa mới của từ khuất tất như được dùng hiện nay. Lâu nay, dúng như ông nhận xét, từ khuất tất bị lạm dụng quá nhiều trên báo chí, với ý nghĩa hầu như bị nhầm lẫn với “khúc mắc” hoặc “uẩn khúc” để biến thành nghĩa là “mờ ám”, “đáng nghi ngờ”. Hiện tượng khúc xạ ý nghĩa của từ Hán Việt vẫn thường xảy ra trong quá trình tiến hoá của ngôn ngữ. Song thời gian vài năm gần đây, báo chí vẫn ưu thế trong việc truyền đạt thông tin, đã góp phần làm rối rắm và tối nghĩa tiếng Việt bằng cách sử dụng quá đổi tuỳ tiện những từ mới mà không truy cứu từ nguyên, vô tình biến tiếng Việt thành con chữ vô hồn, xa lạ với cả người Việt.

Vấn đề ông thắc mắc cũng là điều mà những ai còn thiết tha với tiếng Việt không khỏi cảm thấy lo lắng, khi mà trên các phương tiện thông tin đại chúng hiện nay, tiếng Việt đang ngày càng mất đi sự trong sáng mà ta đã gặp trong các tác phẩm của các thế hệ đi trước, đặc biệt trong các tác phẩm của Tự Lực Văn Đoàn.

Tạm thời, thì những người còn yêu tiếng Việt (như ông và tôi cùng nhiều độc giả khác) hãy chịu khó “khuất tất” vậy!

(KTNN số 644, ngày 01.07.2008)