Tôi không ngờ nhỏ Thơm cũng biết chuyện dạy học của tôi .
Một buổi sáng, lúc tôi đang ngồi trong bếp rang đậu phộng, nhỏ Thơm thình lình xuất hiện.
- Ơ, Thơm! - Tôi kêu lên, rồi nhác thấy cuốn sách nó đang cầm trên tay, tôi hỏi - Thơm đi đổi truyện hả ?
Nhỏ Thơm không trả lời . Nó đứng im, gật đầu và lặng lẽ nhìn tôi bằng ánh mắt buồn buồn. Điều đó khiến tôi đột nhiên lúng túng. Tôi bồn chồn hỏi:
- Sao Thơm không nói gì hết vậy ?
Dường như nhỏ Thơm không nghe câu hỏi của tôi . Nó chớp mắt:
- Sao lâu nay anh không ghé Thơm chơi ?
- Tôi hả - Tôi ấp úng - À, lúc này tôi ... bận!
Thơm liếm môi:
- Anh bận đi xuống xóm Miễu chứ gì?
Tôi điếng người:
- Ai nói với Thơm vậy ?
Nhỏ Thơm chẳng buồn giấu giếm:
- Thằng Dế nói . Nó bảo anh đi dạy học cho chị em Út Thêm.
Thằng Dế đúng là đứa trời đánh. Chuyện "riêng tư" của tôi nó đem kể cho nhỏ Thơm nghe làm gì không biết! Tôi đành thở dài:
- Ừ.
Rồi để che giấu sự bối rối, tôi huơ đôi đũa bếp rang qua rang lại mấy hột đậu phộng trên chảo .
Ngập ngừng một lát, nhỏ Thơm lại hỏi:
- Anh mến chị Út Thêm lắm hả ?
Tôi không ngờ nhỏ Thơm lại hỏi tôi một câu độc địa như vậy . Nó làm tôi sượng trân. Không biết đằng nào trả lời, tôi đành ngồi trơ như phỗng.
Nhỏ Thơm nhìn tôi chăm chăm, rồi chép miệng nói tiếp:
- Chị Út Thêm hiền nhất làng, Thơm cũng mến chỉ. Nhưng...
Tôi hồi hộp:
- Nhưng sao ?
Nhỏ Thơm ngó lơ chỗ khác, bối rối nói:
- Nhưng anh cũng phải lên chơi với Thơm chứ! Khi nào không đi dạy ấy!
Câu nói của nhỏ Thơm hệt như một lời trách khéo . Tôi đỏ mặt:
- Ừ. Chiều nay đi dạy về, tôi sẽ lên chơi với Thơm.
Nghe tôi hứa, nhỏ Thơm tươi ngay nét mặt:
- Anh nói thật chứ?
- Thật.
- Anh lên kể chuyện thành phố cho Thơm nghe .
- Ừ.
- Rồi Thơm hái xoài, hái ổi xuống anh và Thơm ăn.
- Ừ.
Nhỏ Thơm lắc lắc mái tóc:
- Rồi Thơm gửi anh đem giùm mấy trái ổi cho chị Út Thêm nữa .
Tôi tròn mắt:
- Gửi cho Út Thêm?
Nhỏ Thơm cười:
- Chứ sao! Chỉ là bạn của anh mà!
Tôi chớp mắt, cảm động:
- Ừ, tôi sẽ gửi .
Bỗng sực nhớ cách xưng hô của nhỏ Thơm, tôi liền hỏi:
- Nhưng mà nè!
- Gì?
- Sao Thơm lại gọi Út Thêm bằng chị? Út Thêm bằng tuổi với Thơm mà!
- Bằng đâu mà bằng! Chị Út Thêm lớn hơn Thơm một tuổi .
Sự tiết lộ của nhỏ Thơm khiến tôi rất đỗi bàng hoàng. Trước nay, tôi cứ tưởng Út Thêm trạc tuổi tôi, hóa ra nó lớn hơn tôi . Như vậy năm nay Út Thêm mười sáu tuổi, đáng làm chị hai tôi . Cũng may là Út Thêm không biết tôi nhỏ hơn nó một tuổi . Nếu biết hẳn nó sẽ không thèm gọi tôi bằng anh nữa . Biết đâu nó sẽ gọi tôi bằng em không chừng! Lúc đó, hẳn là tôi dở khóc dở cười!
- Anh đổi cuốn truyện mới cho Thơm đi!
Nhỏ Thơm chợt cất tiếng xua tan những nghĩ ngợi vẫn vơ của tôi . Nó kéo tôi về với thực tại . Và tôi lập tức quên ngay những lo lắng về tuổi tác để sung sướng mường tượng đến ánh mắt thích thú của Út Thêm khi tôi đem đến cho nó những trái ổi xá lị ngon mắt vào chiều mai . Bất giác tôi khẽ liếc nhỏ Thơm và tự nhủ: Thơm dễ thương ghê!
*****
Không chỉ Nhạn, Dế và nhỏ Thơm biết bí mật của tôi . Anh Thoảng cũng biết. Anh vỗ vai tôi, nói:
- Chương tốt ghê!
Anh làm tôi ngơ ngác. Tôi trố mắt:
- Tốt gì kia anh?
- Chuyện dạy học đó!
Tôi ngạc nhiên:
- Anh cũng biết hả ?
Anh Thoảng cười: - Biết. Trước đây anh cũng định dạy cho chị em Út Thêm học, nhưng anh giỏi võ dốt văn, chữ nghĩa không bao lăm nên chưa biết làm cách nào . Nay có Chương giúp đỡ, chắc Út Thêm và thằng Dư biết đọc nhanh thôi!
Lời khen thành thật của anh Thoảng khiến tôi xấu hổ chín người . Tôi đâu có tốt như anh tưởng. Sở dĩ chiều nào tôi cũng mò xuống xóm Miễu dạy học bởi vì tôi mến Út Thêm. Tôi muốn gần gũi nó. Tôi muốn nhìn thấy đôi mắt long lanh và nụ cười răng khểnh của nó hằng ngày . Chính anh Thoảng mới là người tốt. Anh tự nguyện dạy võ cho tôi . Anh còn muốn dạy chữ cho chị em Út Thêm. Anh chưa bắt đầu bởi vì anh chưa biết cách đó thôi .
Kể từ hôm đó, tôi cảm thấy yên tâm hơn về hành động của mình. Tôi cứ ngỡ khi hay ra việc làm của tôi, mọi người sẽ chòng ghẹo tôi ghê lắm. Nhưng không, chẳng ai trêu tôi đã đành, ai nấy đều đồng tình ủng hộ tôi . Điều đó khiến tôi vô cùng hân hoan và xúc động. Tôi nói với Út Thêm:
- Mọi người biết hết rồi!
- Biết gì kia ?
- Biết chuyện tôi đến đây dạy học ấy!
- Thì đâu có sao!
Vẻ mặt ngây thơ của Út Thêm khiến tôi phát bực. Nhưng tôi không dám xẳng giọng. Tôi chỉ thở dài:
- Thì đâu có sao! Tôi chỉ nói vậy thôi!
Cuộc đối thoại ngắn ngủi ấy làm tôi nghĩ ngợi miên man suốt cả tuần lễ sau đó. Tôi không hiểu tại sao Út Thêm vô tình lắm vậy . Tôi đã ngồi bên chân cầu nước chảy đợi nó đi chợ về ngang. Tôi đã lén lút bỏ "thư tình" vào chiếc giỏ nó cầm. Rồi ngày ngày tôi phải lội qua trảng cỏ mênh mông để đến nhà dạy nó học. Chẳng lẽ Út Thêm không hiểu gì sao ? Càng nghĩ ngợi, tôi càng ngao ngán. Thật chẳng bù với tụi con gái lớp tôi . Ngồi trong lớp, chỉ cần nhìn thấy cặp nào liếc nhau là tụi nó chọc tối mày tối mặt. Còn quan tâm lộ liễu kiểu như tôi, tụi nó biết tỏng tòng tong ngay "đối thủ" muốn gì rồi . Trong khi đó, Út Thêm khờ ơi là khờ. Tôi "ý đồ" như vậy mà nó chẳng hay biết gì hết. Chắc là nó nghĩ như anh Thoảng. Nó cho tôi là người tốt việc tốt. Và một khi đã làm thầy, hẳn tôi không nỡ lòng nào "thương" học trò. Ôi, làm gì có chuyện đó, Út ơi!
Suốt một thời gian dài, tôi cứ loay hoay trong những day dứt không đâu . Tuy vậy, những trăn trở đó không làm giảm nhiệt tình của người thầy trong tôi . Út Thêm và thằng Dư họch hành mỗi ngày một tiến bộ . Khoảng nửa tháng sau, hai chị em đã học xong vần ngược và bắt đầu tập đọc những đoạn văn ngắn tôi chép trong tập.
Dư đánh vần còn bập bẹ, nhưng mò mẫm một hồi nó cũng đọc xong những gì tôi viết. Út Thêm đọc trôi chảy hơn. Nó nhìn tôi, sung sướng:
- Anh Chương dạy giỏi quá! Út đọc được rồi!
Kết quả dạy và học của ba "thầy trò" tôi được mẹ Út Thêm đánh dấu bằng một bữa cháo gà căng bụng.
Bữa đó, ăn xong tôi ra ngồi cạnh gốc phượng trước sân, vừa lơ đãng ngắm mây bay vừa nghĩ ngợi vẩn vơ . Tôi nhìn theo những đám mây mùa hè đang lững lờ trôi về hướng thành phố và buồn bã nghĩ đến ngày chia tay sắp tới . Còn không đầy một tháng nữa, mùa hè sẽ chấm dứt. Tôi sẽ phải về lại thành phố để tiếp tục đi học. Từ đây đến đó, tôi sẽ cố gắng dạy cho Út Thêm và thằng Dư tập viết. Hẳn hai chị em sẽ viết được, chuyện đó tôi không lo . Tôi chỉ lo chuyện khác. Chuyện của tôi .
Không biết Út Thêm có hiểu tâm sự của tôi không mà nó bước ra sân, đến sau lưng tôi, khẽ hỏi:
- Anh ngồi đây làm gì vậy ?
- Có làm gì đâu! Tôi ngồi chơi thôi!
- Út thấy anh có vẻ buồn buồn!
Vừa nói, Út Thêm vừa nhìn đăm đăm vào mặt tôi . Nếu đủ can đảm, tôi sẽ nói cho Út Thêm biết tại sao tôi buồn. Lúc này là lúc thuận lợi nhất để tôi có thể nói với Út Thêm vì sao tôi lần mò xuống xóm Miễu dạy học. Vì sao hôm trước thằng Dư cho tôi uống nước căng bao tử ở ngoài suối mà tôi vẫn coi nó như em. Nhưng tôi không đủ can đảm. Chỉ nghĩ đến những điều đó thôi, tôi đã nghe tim mình thót lại, huống hồ gì nói ra miệng. Tôi đành tìm cách khác. Tôi đi đường vòng:
- Út Thêm nè!
- Gì anh?
- Các chị của Út Thêm ấy mà!
- Các chị ấy sao ?
- Tôi liếm môi:
- Các chị lấy chồng hết rồi hả ?
Út Thêm mỉm cười:
- Anh biết rồi mà còn hỏi!
Tôi ngó lơ chỗ khác:
- Thế còn Út Thêm thì sao ?
- Sao là sao ?
Tôi ấp úng:
- Sao là... chừng nào Út Thêm đi theo các chị ấy ?
Út Thêm ngơ ngác:
- Út đi theo mấy chị làm gì?
Tôi khổ sở:
- Tức là... ý tôi muốn hỏi chừng nào Út Thêm đi ... lấy chồng ấy mà!
Nói xong, tôi bỗng cảm thấy lo lo . Tôi sợ Út Thêm bảo tôi hỏi gì vô duyên. Nhưng nó chẳng tỏ vẻ gì trách móc tôi cả. Nó chỉ ửng hồng đôi má. Và mỉm cười:
- Tết này .
Câu trả lời gọn lỏn của Út Thêm khiến tôi choáng váng. Tôi như không tin vào tai mình. Tôi hỏi nó chừng nào lấy chồng là để kiếm cớ bày tỏ nỗi lòng của tôi với nó, chứ nào phải để nghe nó trả lời là sắp lấy chồng thật. Út Thêm mới có mười sáu tuổi mà chồng con gì. Tôi hỏi lại, giọng hoang mang:
- Tết này Út Thêm lấy chồng thật hả ?
- Thật mà.
Tôi lắc đầu:
- Tôi không tin! Út Thêm mới mười sáu tuổi kia mà!
- Nhưng tết này, Út mười bảy tuổi .
Tôi khịt mũi:
- Mười bảy tuổi cũng vậy thôi! Chẳng ai lấy chồng khi mới mười bảy tuổi .
Mắt Út Thêm long lanh:
- Chị Hai của Út đó! Chị Hai lấy anh Hai lúc mười bảy tuổi . Còn chị Tư thì lấy chồng hồi mười tám tuổi .
Út Thêm đem chị Hai, chị Tư của nó ra làm bằng chứng khiến tôi hết ham cãi . tôi giận dỗi đứng dậy và lặng lẽ bỏ đi . Út Thêm co vẻ hoảng hốt trước thái độ bất thường của tôi . Nó gọi giật:
- Anh Chương!
Nhưng tôi cứ phớt lờ. Tôi băng qua trảng cỏ may, lầm lũi trở về nhà, tai còn văng vẳng tiếng gọi của Út Thêm mỗi lúc mỗi rớt lại phiá sau .
*****
Hôm sau, tôi vừa mới tới, Út Thêm hỏi liền:
- Hôm qua anh làm gì vậy ?
- Làm gì đâu ?
- Tại sao đang nói chuyện với Út anh bỏ đi một mạch vậy ?
Tôi cười giả lả:
- Tại tôi sực nhớ có chuyện phải về.
Út Thêm chớp mắt:
- Anh làm Út sợ hết hồn.
Tôi lại cười . Thực ra, hôm qua chính tôi mới là người sợ hết hồn. Tin nó sắp lấy chồng đã làm tôi thao thức suốt đêm. Nhưng sau một hồi trằn trọc suy nghĩ, tôi dần dần bình tĩnh trở lại . Và tôi bắt đầu nghi ngờ những gì Út Thêm nói . Nếu tôi hỏi đùa về chuyện chồng con để tìm cách bày tỏ tình cảm với nó thì tại sao nó lại không nói đùa về chuyện lấy chồng để thăm dò phản ứng của tôi . Ừ, biết đâu được. Út Thêm đã mười sáu tuổi rồi, lẽ nào nó lại ngốc nghếch đến mức không hiểu được lòng tôi . Có khi nó đã biết tỏng bụng dạ tôi nhưng cứ giả bộ ngờ nghệch để khó dễ tôi đó thôi . Những ý tưởng rạng rỡ và mới mẻ đó mỗi lúc mỗi thắp sáng đầu óc mê muội của tôi và khiến lòng tôi vô cùng ấm áp. Và cuối cùng chúng đã giúp tôi đi vào giấc ngủ trễ tràng nhưng thanh thản và đầy những cơn mơ đẹp.
Chính vì những lẽ đó mà trên đường xuống xóm Miễu chiều nay, tôi đã đi trên đôi chân nhảy nhót và mồm không ngừng huýt sáo, hệt như bọn chim sâu nhiều chuyện trong vườn ông Tư Thiết. Và khi Út Thêm trách tôi về hành động đường đột hôm qua, tôi đã nhe răng cười hoan hỉ, lòng bay biến hết giận hờn.
Hôm nay là ngày đầu tập viết. Tôi đem theo một cây viết chì mới cho Út Thêm. Cây viết hôm trước giao cho thằng Dư .
Tôi viết một hàng chữ mẫu dọc ngoài lề trên hai cuốn tập Dế cho dạo nọ, rồi phân cho hai chị em mỗi người một cuốn, bắt viết theo .
Trong khi hai chị em Út Thêm ngồi bặm môi hí hoáy từng nét chữ, tôi lặng lẽ nhìn ra sân nắng, đầu loay hoay nghĩ đến những ngày sắp tới . Những ngày sắp tới tôi phải nói gì với Út Thêm đây . Sau bước thăm dò ban đầu đầy mạo hiểm, tôi sẽ còn phải đi những bước vòng vo nào nữa . Dù sao, mùa hè cũng sắp kết thúc rồi . Trước khi rời làng Hà Xuyên, tôi rất muốn biết tình cảm của Út Thêm đối với tôi để ít ra khi trở về thành phố tôi còn nghĩ đến ngày quay lại .
Tôi nghĩ, nghĩ mãi, mà chẳng tìm ra một mưu chước nào . Chẳng biết làm sao, đợi cho Út Thêm chạy xuống bếp đun nước, tôi quay sang "điều tra" thằng Dư:
- Dư nè!
- Dạ .
- Chị Út Thêm ấy mà!
- Dạ .
Tôi ngập ngừng:
- Chỉ có hay nói gì... về anh không?
- Có! - Dư gật đầu - Chỉ khen anh hoài!
Tôi nín thở:
- Khen sao ?
- Chỉ khen anh tốt bụng.
- Vậy thôi hả ?
- Còn nữa . Chỉ khen anh dạy dễ hiểu .
Dư làm tôi thất vọng quá chừng. Tôi nhìn nó, phấp phỏng:
- Chỉ còn khen gì nữa không?
Dư nhíu mày một thoáng. Rồi reo lên:
- Chỉ còn khen anh hiền và vui tính.
Vừa nói, Dư vừa hớn hở nhìn tôi . Chắc nó nghĩ những thông báo của nó hẳn khiến tôi sướng mê tơi . Nó đâu có biết những lời khen của chị nó chỉ làm tôi ngán ngẩm. Chị nó khen tôi "vui" tôi càng buồn nẫu ruột. Tôi đâu có chờ đợi những điều đó. Điều tôi nôn nao mong ngóng đã không thèm tới . Nó trốn tôi . Nó nấp ở đâu trong lòng Út, hả Út?
Bất giác tôi nhớ đến điều Út Thêm nói hôm qua . Nếu quả thật Út Thêm sắp lấy chồng, hẳn thằng Dư phải biết.
- Dư nè! - Tôi hắng giọng - Có phải tết này, chị Út Thêm sẽ đi lấy chồng không?
- Dạ .
Tôi giật thót:
- Em nói sao ? Út Thêm lấy chồng thật à?
- Dạ .
Tôi hỏi mà nghe cổ họng khô đắng:
- Chỉ lấy ai vậy ?
- Lấy anh Thoảng.
Tôi kêu lên:
- Anh Thoảng nào ?
- Thì anh Thoảng chứ anh Thoảng nào! Anh Thoảng ở trước nhà ông Hai Đởm đó.
Trời đất, hóa ra Út Thêm sắp lấy anh Thoảng! Tôi không bao giờ ngờ người chồng tương lai của Út Thêm lại là ông thầy dạy võ yêu quí của tôi . Sao trước nay tôi chẳng hề nghe anh Thoảng nhắc tới chuyện này ? Trong lòng tôi bỗng chốc dậy lên bao cảm giác khác nhau . Anh Thoảng hiền hòa, chất phác, lại thương tôi như em. Môn võ gia truyền của anh, anh chẳng dạy cho ai, kể cả thằng Dư em vợ tương lai, vậy mà anh tận tâm truyền thụ cho tôi bởi anh thương tôi gầy gò ốm yếu .
Anh Thoảng tốt là thế, đáng yêu là thế, ai ngờ trong phút chốc anh trở thành người bóp chết những ước mơ của tôi . Nhưng dù sao, tôi chẳng dám giận anh Thoảng, cũng chẳng dám trách Út Thêm. Tôi chỉ buồn cho tôi . Giọng rầu rĩ, tôi hỏi Dư:
- Chị Út Thêm ở xóm Miễu, anh Thoảng ở xóm ngoài, làm sao quen nhau được?
Dư chẳng biết nỗi khổ tâm của tôi . Nó hăm hở giải thích:
- Chị Út Thêm và anh Thoảng không quen nhau nhưng hồi trước ba em và ba anh Thoảng chơi thân với nhau . Và ba em hứa gả chị Út Thêm cho anh Thoảng. Lẽ ra một, hai năm nữa mới làm đám cưới nhưng ba anh Thoảng bệnh hoài, do đó ổng giục phải cưới sớm, trước khi ổng mất.
Tin tức thằng Dư cung cấp đầy đủ đếm mức tôi chẳng còn gì để hỏi nữa . Như vậy là Út Thêm sắp lấy chồng thật rồi . Như vậy là Út Thêm không nói đùa . Út Thêm không biết đùa bao giờ. Nó luôn luôn là nó, trong sáng và hồn nhiên. Trong sáng và hồn nhiên cả trong chuyện lấy chồng. Chỉ có tôi là rắc rối . Mùa hè này tôi đã đánh mất sự thơ ngây của mình. Tôi chẳng còn hào hứng để bắn chim, tắm sông và chia phe ném đất. Đối với tôi, trong cuộc đời giờ chỉ còn lại hai "phe": một bên là anh Thoảng, Út Thêm và tất cả những người còn lại của làng Hà Xuyên mộc mạc, một bên là tôi đang bâng khuâng ngóng đợi buổi rời làng.