Sau một hồi náo động, rốt cuộc trời cũng gần tối. Đám người Bộ Lĩnh kéo nhau trở về thôn. Đám thiếu niên ai nấy vui vẻ, miệng cười toe toét. Từ xa xa, nhìn thấy trong thôn khói bếp bay từ những ngôi nhà nhỏ, các nông phu đang tất tã dọn dẹp, để trở về nhà với gia đình.
Trong Kim Lư thôn, cảnh vật mang một vẻ đẹp giàu sức sống và bình yên. Nơi này không có chiến tranh, chỉ có tiếng cười đùa của mọi người, tiếng nói chuyện rôm rả bàn tán về các chuyện trong ngày. Trước sân một vài nhà, còn tụ tập vài người tiều phu đang tiến hành trao đổi số gỗ mình kiếm được trong ngày thành vài phần lương thực thiết yếu, dùng cho cuộc sống thường ngày. Bọn trẻ nhỏ chạy nhảy, vui đùa bên cạnh cây đa, mái đính đầu làng. Tiếng cười trong trẻo vang lên làm cho người nghe cũng thập phần thoải mái.
" A, các ca ca về, " Một cô bé, để bím tóc xinh xinh, nhìn thấy Bộ Lĩnh và chúng bạn vừa tới cổng thôn, đã hét lớn với đám bạn của mình, rồi tung tăng nhảy chân sáo tới trước mặt Bộ Lĩnh, mở cặp mắt tròn xoe. Nhìn nhìn đám người Đinh Bộ Lĩnh ai nấy đều vui vẻ liền nói :" Bộ Lĩnh ca ca, mấy người các huynh có thắng không ? Mai mốt đánh trận cờ lau, phải rủ muội đi xem đó nha "
Bộ Lĩnh đưa tay béo vào bên má tròn trĩnh của cô bé, cười nói :" Ừa, chúng huynh may mắn thắng thôn láng giềng. Nhưng muội còn nhỏ, muốn tham gia thì cũng phải đợi vài năm nữa hãy nói vậy ! "
Cô gái phụng phịu, chu mỏ lên không phục nói : " Huynh lúc nào cũng nói người ta còn nhỏ, năm nay muội cũng bảy tuổi rồi chứ bộ. Hừ, không cho đi thì thôi .!!! Xì ?! "
Cô gái không thèm nói lý gì tới Bộ Lĩnh nữa, quay sang kéo kéo tay của Trịnh Tú. Cô gái có tên rất đẹp, Trịnh Tiểu Huyền, là thân muội của Trịnh Tú. Trịnh gia ở trong thôn là nhà khá giả, tuy cả nhà đều làm nghề nông, nhưng do chuyên cần tiết kiệm, mà dành dụm của cải, nên kinh tế của gia đình phát triển. Ruộng tám mẫu, trâu khoảng chục con. Chỉ bằng vào tài sản đó, Trịnh gia cũng được xem như là phú ông của một vùng này rồi.
Trịnh Tú biết tính tính của muội muội mình, chỉ biết dở khóc dở cười, đứng một bên nói sang chuyện khác. Tiểu Huyền quấn lấy hắn không tha, bắt hắn phải kể cho nghe chuyện đánh trận, nếu không, thì sẽ méc má cho mà coi . Tú hết cách, chỉ còn biết từ biệt chúng bạn, kéo cô em gái nhõng nhẻo của mình, vừa đi vừa kể.
Đinh Bộ Lĩnh chia tay chúng bạn, hướng về phía ngôi nhà của mình. Bộ Lĩnh hiện đang ở với mẹ , cùng chung sống với người cậu là Đinh Thúc Dự, Cậu của Đinh Bộ Lĩnh cũng là người có học qua chữ nghĩa. Nhưng vẫn ở nhà làm nông, cùng với mẹ con Đinh Bộ Lĩnh sống rất vui vẻ. Đinh Thúc Dự rất thương yêu người cháu trai của mình, lúc nào cũng lấy đó làm niềm tự hào cả. Cháu trai của mình thông minh, bao nhiêu vốn kiến thức của bản thân Thúc Dự, đều truyền đạt cho Bộ Lĩnh hết thảy. Từ các kiến thức toán học cơ sở cho đến mặt chữ, câu đối, ..v..v đều được Bộ Lĩnh học tập thành thạo. Khi Bộ Lĩnh mười tuổi, thì Thúc Dự cũng không biết dạy cậu gì, nên đành phải gửi cậu trong một trường làng ở phía Bắc thôn.
Đinh Thúc Dự thời trai trẻ cũng từng làm một người binh sĩ, dưới trướng Dương Đình Nghệ như cha của Đinh Bộ Lĩnh. Nhưng do thể chất yếu ớt, nên trong trận đánh nhỏ, đã bị thương ở vai. Đành phải trở về quê làm ruộng mà thôi.
Đinh Bộ Lĩnh cũng rất quý trọng người cậu này của mình, trong nhà hai cậu cháu luôn nói cười rôm rả. Đàm Liên- mẹ của Bộ Lĩnh, năm nay tuổi ngoài tứ tuần. Trên khuôn mặt vẫn toát ra nụ cười xinh đẹp đọng lòng người. Bà nguyên là nguyên phối của Đinh Công Trứ, sau khi chồng mất, đành phải lưu về quê mẹ mà sinh sống.
Bộ Lĩnh vào nhà, nhìn thấy cậu mình đang ngồi chẻ cũi, liền chạy lại chào :" Tứ thúc, con mới trở về. Thúc để cũi này con chẻ cho. "
Đinh Thúc Dự cười, tay vẫn làm việc nói :" Con vào nhà tắm rữa đi, chỉ còn lại chút ít số này là xong rồi."
Đinh Bộ Lĩnh vâng dạ làm theo, tiến vào nhà. Nhà cửa nơi này làm ba giang. Giang đầu là phòng khách. hai giang còn lại là phòng ngủ của hai mẹ con và tứ thúc của cậu. Cậu bước ra phía sau nhà, nhìn vào trong nhà bếp. Thấy có bóng người phụ nữ đang thổi lữa nấu cơm. Đó là thân mẫu- Đàm Liên.
" Nương, con mới về ! " Bộ Lĩnh chạy tới, tay xoa xoa bụng, nhìn vào nồi cơm mẹ nấu. Trong lòng cảm thấy đói. Đàm thị hiền từ nhìn cậu con trai của mình. Tay nhẹ nhàng xoa đầu con, bảo :
" Hài tử mau vào tắm rữa cho sạch,. Mình mẩy toàn đất với cát. Xong ra phụ nương dọn cơm "
Bộ Lĩnh cười, chào mẹ chạy ra phía sau nhà tắm. Một lát sau, Bộ Lĩnh thay bộ quần áo mới, bước ra, phụ mẹ dọn cơm. Bữa cơm gia đình tuy không khá giả, nhưng vẫn đầy đủ các món rau luộc, thịt kho, cá chiên. Nhìn mâm cơm, mà mắt Bộ Lĩnh tỏa sáng, miệng liếm liếm. Dáng vẻ làm cho người ta phải phì cười.
Trong bữa cơm, Đàm thị hỏi han về chuyện đồng án với tứ thúc. Bộ Lĩnh một bên vừa ăn, vừa nghe hai người nói chuyện. Câu chuyện xoay quanh vấn đề tô thuế giảm nhiều so với những năm trước kia, khi còn chính quyền đô hộ nhà Đường chiếm đóng. Kể từ năm 931, Dương tướng quân thành công đánh đuổi quân Nam Hán vào chiếm đóng, làm cho lòng quân dân, sĩ khí tăng cao. Dương tướng quân đã ban hành các pháp lệnh xóa bỏ chế độ tô thuế hà khắc, khuyến khích tăng trưởng sản xuất.
Mẫu thân Đàm Liên cũng cười vui vẻ, trong lòng cũng toát ra niềm vui sướng. Bà quay sang Đinh Bộ Lĩnh đang lắng nghe chăm chú :" Đinh gia chúng ta cũng là dòng dõi danh tướng. Năm xưa phụ thân con cũng là tướng dưới trướng của Dương tướng quân, nam chinh bắc chiến. Đánh đuổi bọn Nam Hán, Lý Tiễn kia giỏi biên cảnh nước nhà. Mẹ hy vọng con sau này, sẽ như phụ thân con, cũng là một dũng tướng, vì quê hương, vì tổ quốc, vì nhân dân nước ta. Con phải nhớ lấy "
Định Bộ Lĩnh lắng nghe, thần sắc tôn kính. Trong nội tâm cậu sinh ra một niềm kính ngưỡng phụ thân mình. Cậu quyết tâm, ngày sau ta phải viết tiếp nên trang sử vẻ vang của Đinh gia chúng ta. Cậu cất tiếng nói :" Mẫu thân yên tâm, hài nhi sẽ chăm chỉ tập luyện, học tập, không phụ tấm lòng của mẫu thân dành cho hài nhi. "
Tứ thúc gật gù, xoa đầu Bộ Lĩnh nói " Nam nhân Đinh gia chúng ta, chỉ có đổ máu nơi sa trường chứ không chịu khuất nhục "
Câu nói này cũng là tiếng lòng của tứ thúc, tuy hiện tại ông vẫn cười hi hi ha ha, nhưng sâu trong tâm hồn, vẫn là ngọn lữa khát khao, cháy bỏng, vì tự do, vì dân tộc. Lời của tứ thúc như tiếng sét vang vọng mãi trong tai của Đinh Bộ Lĩnh " Nam nhân Đinh gia chúng ta, chỉ có đổ máu nơi sa trường chứ không chịu khuất nhục ". Một giọt lệ nóng lăn trên khuôn mặt của cậu, trong đôi mắt tinh anh, sáng ngời vẻ quyết tâm, kiên nghị và cứng rắn.
Đàm Thị ánh mắt mơ màng, như chìm vào trong ký ức năm xưa. Nơi đó có một hình ảnh không bao giờ phai mờ trong tâm trí. Vẫn dáng người đó, vẫn nụ cười đó, ánh mắt kiên nghị đầy quyết tâm đó. Khi ra đi, chàng nói lời từ biệt không hẹn ngày trở lại. Thiếp nhớ chàng, nhưng phải làm trọn phận mẹ hiền. Chàng ở nơi xa, biết bao giờ ta gặp lại mình.
Đêm tối mau chóng kéo đến. Trong nhà, đã đốt đèn lên. Đàm thị đang ngồi may lại vài chỗ rách trên vai cho Đinh Bộ Lĩnh. Bộ Lĩnh ngồi kế bên hỏi : " Mẫu thân, Dương tướng quân mà tứ thúc nói hồi chiều là ai vậy mẹ ?"
Đàm thi khâu nốt mũi kim cuối cùng, ngước mặt lên, mỉm cười nói : " Dương tướng quân là nghĩa phụ của phụ thân con, ông là người có tài thao lược, cầm quân đánh trận. Ông họ Dương tên tự là Đình Nghệ. Dương tướng quân năm nay đã không biết bao lần cùng phụ thân con vào sinh ra tử. Nhớ năm đó, khi ông kéo quân tiến đáng Lý Tiễn- một tướng nhà Nam Hán, đương thời là Thứ sử Giao châu. Ông mang theo thân binh vệ chừng năm vạn người. Công chiếm thành Đại La. Chém đầu Lý Tiễn, làm cho muôn người ủng hộ hết lòng. Tuy đối diện với quân đội Nam Hán viện binh do Trần Bảo chỉ huy. Trần Bảo là người nổi tiếng về tài thao lược và hành vi độc ác, gian dâm. Dương tướng quân đã chủ động tiến đánh quân địch, khi đó chúng cứ đinh ninh chúng ta yếu nhược. Ông chỉ huy mười vạn tinh binh, tiến đánh trên ba mươi vạn đại quân Nam Hán đang Nam tiến. Trận chiến cực kỳ gay gắt, nhưng quân đội ông huấn luyện tinh nhuệ, một người đủ sức đánh lại hai người. Quân Nam Hán chính diện giao phong, bị rơi vào thế ha phong. Trần Bảo phát nộ, dẫn theo thiết vệ binh, đột phá trùng vây thẳng tiến hướng Bắc mà chạy, nhưng chị quân ta truy kích gắt gao. Cuối cùng bị trúng loạn tiễn mà tử trận. Có thể nói trận đánh này chính là một bước ngoặc, dân tộc ta từ đó đã thoát khỏi ách đô hộ của triều đại phương Bắc đó con. Vì thế, Dương tướng quân được coi là thần tượng của mọi người."
Đinh Bộ Lĩnh cuối cùng cũng hiểu rõ. Thầm nghĩ, nếu ta cũng có thực lực mạnh mẽ như Gia gia thì hay biết bao.
Trời cũng đã khuya, Đàm thị bảo Bộ Lĩnh vào nghĩ sớm. Đèn tắt, màng đêm chìm vào im lặng. !