Chương: 1 Cuộc sống mơi
Hắn đã ở đây được gần 1 tháng, theo như hắn biết thì hắn đang ở năm Ất Mùi thời vua Tự Đức. Hắn Phan Văn Hoàng là một thanh niên năm 2014, 22 tuổi sống tại tp Huế. Là một sinh viên IT đại học Đà Nẵng chuẩn bị ra trường. Trong một lần đi săn khi được về nhà nhân ngày nghĩ 26/3 thì hắn vô tình về đây.
Thời gian đầu hắn rất hoảng hốt nhưng rồi hắn cũng dần dần thích ứng với cuộc sống hiện tại. Hắn đang sống với Trịnh Võ và Trịnh Diễm Quỳnh trong một ngôi nhà nhỏ tại làng Phò Trạch huyện Phong Điền phủ Thừa Thiên( hiện tại là thị trấn Phong Điền- huyện Phong Điền - tỉnh Thừa Thiên Huế), làng có 36 hộ với 237 nhân khẩu. Trịnh Võ 19 tuổi là một người giỏi võ, thường giúp bà con trong làng, Trĩnh Diễm Quỳnh 16 tuổi, là một cô gái dễ thương, xinh xắn và tinh nghịch, rất được mọi nguời trong làng yêu quí.
Gia sản của hắn hiện có 1 đồng hồ đeo tay, 1 điện thoại sky(nhưng đã hết Pin), 1 hộp quẹt zippo, 1 khẩu súng săn 631 tiệp 9kg và 3 hộp đạn chì khoản 120v, 1 dây chuyền vàng( 1 lượng vàng) và 1 nhẫn vàng.
Do Hoàng biết nhiều tri thức nên được người trong làng tôn kính và tôn làm Hương Sơ của làng. Chức Hương Sư thời Nguyễn tôn quý hơn thời Pháp thuộc. Vào thời Pháp thuộc, Hương Sư là chỉ thầy giáo làng, những người dạy học ở thôn quê. Còn Hương Sư thời Nguyễn là chức vụ được kính trọng nhất trong làng, chỉ dành cho người tài đức và không thường có.
Trong làng Phò Trạch còn có 6 người nữa là Hương Cả, Hương Chánh, Hương Quản, Hương Thân, Cai Tuần và Biện Đình (cũng là ông từ giữ đình). Kiêm quản cả 6 xóm dân cư nhỏ quanh đó. Mỗi xóm chỉ có khoảng chục hộ với vài chục nhân khẩu, được gọi là một ấp, có Trưởng ấp quản lý. Thời xưa, làng xã hoạt động theo cơ chế tự trị tự quản, triều đình chỉ quản lý đến cấp huyện, do đó mới có câu “Phép vua thua lệ làng”. Làng Phú Thạnh cùng với 16 ấp lân cận được tính là một tổng, gọi là tổng Phò Trạch, thuộc huyện Phong Điền,phủ Thừa Thiên Huế, nước Đại Nam.
Theo Minh Điều Hương Ước được triều Nguyễn ban hành năm Tự Đức thứ năm (tức Tây Lịch 1852), các làng tùy theo lớn nhỏ mà được tùy nghi công cử các chức vụ của Hội Đồng Kỳ Mục như sau :
1. Trưởng Mục : (có nơi gọi là Cả Trưởng, Hương Trưởng, ... và phổ biến là Hương Cả) là Hương chức đứng đầu Hội đồng Kỳ mục, được quyền đề cử nhân sự vào hội đồng.
2. Hương Chủ : Phó Trưởng Mục, là Hương chức chịu trách nhiệm luật lệ, được quyền phân xử các vụ việc khiếu kiện.
3. Hương Sư : Hương chức làm nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra. Tiêu chí phải là người mẫu mực, mô phạm (nhiều làng không cử chức này để khỏi bị thanh tra).
4. Hương Chánh : làm nhiệm vụ thu thuế, chi xuất, phân công sai phái. Tiêu chí phải là người công bình ngay thẳng.
5. Hương Quản : chức vụ chuyên trách giữ gìn an ninh trật tự, kiểm tra nhân khẩu.
6. Hương Thân : làm nhiệm vụ giáo hóa thuần phong mỹ tục. Tiêu chí phải là trí thức, nhân sĩ hoặc quan lại hồi hưu.
7. Hương Hào : làm nhiệm vụ tuần phòng, kiểm tra an ninh trật tự. Tiêu chí phải là người hào hiệp, hay giúp đỡ người hoạn nạn.
8. Thôn trưởng : (có Phó thôn hoặc Lý trưởng giúp việc) là Hương chức trung gian giữa địa phương và chính quyền cấp trên. Người thừa hành công vụ thu các loại thuế, chi xuất nhu phí, giữ mộc triện.
9. Phó thôn : (tùy nơi, có khi gọi là Phó xã, Phó ấp, Phó phường) là chức việc phụ tá Thôn trưởng, giữ gìn sổ bộ của xóm ấp.
10. Lý trưởng : là chức vụ trưởng một lý (một xóm) theo Thôn trưởng sai phái, chỉ huy đội dân canh, thúc giục dân đóng thuế.
11. Cai lân : Thừa sai của Lý trưởng, phân xử các việc trong lân.
12. Trưởng ấp : tương tự như Cai lân, thừa sai của Lý trưởng.
13. Cai tuần : Đội trưởng dân tuần phòng.
14. Biện Đình : ngang hàng với Lý trưởng, là thư ký giúp việc khi làng tổ chức lễ hội Kỳ yên, nhưng có thể giúp Thư lại khi tu chỉnh sổ bộ.
15. Thư lại : thư ký.
Hoàng đã suy nghĩ rất nhiều không biết bây giờ và tương lai nên làm gì, sống một cuôc sống đơn giản, bình thường qua ngày hay làm nên một phen sự nghiệp, giải cước đất nước khỏi ách đô hộ của Pháp. Hoàng đang suy nghĩ thì có tiếng của Quỳnh vọng vào:
- Anh Hoàng ơi!!! anh có trong nhà khôn?
- Chi rứa Quỳnh?
- Bác Hoằng kêu anh qua nhà bác có chuyện chi tề.
Trương Như Hoằng là Hương cả của làng, được 36 tuổi có 3 người con. Con trưởng Trương Như Thanh 19 tuổi, con gái thứ nhì Trương Thị Ngọc 17 tuổi, và con trai út Trương Như Cương mới 11 tuổi. Như Hoằng rất được nguwoif trong làng kính trọng vì học thức và hiền lành. Thường giúp đỡ những người khó khắn trong làng, cả 3 nguời con điều giỏi giang và ngoan ngoãn. Đặc biệt là con út Như Cương rất thông minh và hoạt bác là một danh nhân của Phong Điền sau này.
Từ nhà Hoàng đến nhà Hương Cả Như Hoằng đi bộ mất 15 phút.
- Thưa bác!! bác kêu tôi qua có chuyện chi thế?
- Trên huyện vừa gửi công văn xuống nói là có một tội phạm người Tây dương trốn ngục chạy vào vùng ta nên kêu cậu đến xem chúng ta nên làm răng?
- Theo ta thấy thì chúng ta cứ như bình thường có răng mô ạ.
Hoàng thấy khuôn mặt ông Hoằng hơi trầm tư.
- Ta sợ quan Huyện nói chúng ta bao che tội phạm.
- Vùng ta có nhiều thôn, làng mà. Chắc chi đã trốn vào làng ta mà lo.
Ông Hoằng vui mừng nói
- uk. để ta nói với người trong làng chú ý.
Hoàng trầm tư chút rồi nói:
- Theo ta thấy thì chúng ta nên lo lắng làm thế nào khi Đế quốc Pháp xâm lược nước ta tề.
Trên mặt ông Hoằng hoảng lên nói:
- cậu đừng nói những lời đấy, để người ta bắt được là bị chém đầu đấy.
- Do bác ít ra ngoài nên bác khôn biết chứ theo cháu nghĩ khôn sớm thì muộn rồi nước mình cũng bị Pháp xâm lược.
- Thế Pháp là nước nào mà ta khôn biết?
- Thế giới được chia làm Tây phương và Đông phương. Tây phương liệt cường như Pháp Lan Tây, Anh Cát Lợi, Tây Ban Nha, Nga La Tư, ... đều hùng mạnh, nước Pháp tức là Pháp Lan Tây, thuyền pháo rất lợi hại. Còn Đông phương mạnh nhất là Đại Thanh, tức nước Tàu.
Ông Hoằng gật đầu nói.
- Nước Tàu thì ta biết. Họ đất rộng người đông, tuy đánh không lại nước ta, nhưng rất hùng mạnh, khôn thể xem thường. Triều đình nước ta vẫn phải nạp cống xưng thần với họ để tránh chiến tranh.
Hoàng nói :
- Phía nam nước Tàu có Đại Nam, Xiêm La, Miến Điện. Phía đông có Nhật Bản, Triều Tiên. Phía tây nam có Ấn Độ, Ba Tư. Các nước Ấn Độ, Ba Tư, Miến Điện đều đã bị Tây phương liệt cường chiếm làm thuộc địa. Các nước phía nam nước ta như Mã Lai, Java đều đã bị thực dân. Ngay cả Đại Thanh mấy năm trước cũng bị đánh bại, phải cắt đất, cống nạp tiền của để cầu hòa. Trong khi đó nước ta lại học theo Đại Thanh, không chịu thông thương với Tây phương liệt cường, sớm muộn gì cũng sẽ bị đánh.
Ông Hoằng ngạc nhiên hỏi :
- Khôn chịu thông thương là sẽ bị đánh ư ?
Hoàng nói :
- Tây phương liệt cường thật ra là một đám thương nhân. Bọn họ sản xuất ra hàng hóa, cần nơi tiêu thụ. Nước nào không chịu cho bọn họ tiêu thụ hàng hóa sẽ bị xem là kẻ thù, sẽ bị đánh.
Ông Hoằng nói không chắc chắn lắm :
- Quân Tàu còn đánh không lại quân ta. Bọn họ chưa chắc đã làm gì được.
Hoàng nói :
- Bọn họ có đại pháo rất lợi hại, bắn vào đâu là nơi đó bị san bằng, cả thành quách cũng khôn còn. Những tòa thành lớn ở nước Tàu được xây bằng đá cũng còn khôn chịu nổi. Nói gì đến mấy tòa thành xây bằng đất hay bằng tre gỗ ở nước ta. Súng ống của bọn họ cũng rất lợi hại. Chỉ hơn nghìn quân là có thể đuổi mấy chục vạn quân Thanh chạy dài.
Vào thời Gia Long, nước ta có thành Gia Định được xây bằng đá. Nhưng sau loạn Lê Văn Khôi, triều đình Huế đã cho san bằng thành Gia Định, xây lại thành mới bằng đất. Cả Bắc thành (tức thành Hà Nội) cũng bị vạt bớt cho thấp đi. Cả nước chỉ có duy nhất kinh thành Huế được xây bằng đá. Còn lại thì tỉnh thành xây bằng đất, phủ thành và huyện thành xây bằng tre gỗ. Làm như thế thì triều đình không sợ địa phương nổi loạn, nhưng khi gặp giặc ngoại xâm thì ...
Ông Hoằng kinh hãi thất sắc, hỏi :
- Theo cậu thì khi nào bọn họ sẽ đánh nước ta ?
Hoàng trầm ngâm giây lát, rồi nói :
- Tối 3 một năm nữa.
Thật ra thì theo lịch sử chỉ sau nửa năm nữa, đến ngày 31/8/1858 thì liên quân Pháp – Tây Ban Nha sẽ tấn công Đà Nẵng, mở đầu cuộc chiến xâm lược Đại Nam. Nhưng Hoàng đến đây, không biết có gây ra hiệu ứng gì không, nên trừ hao thời gian. Ông Hoằng run giọng hỏi :
- Theo cậu thì chúng ta phải làm răng?
Hoàng trầm ngâm giây lát, rồi nói :
- Ta chỉ có thể bảo hộ được những người ở đây mà thôi. Còn với cả nước thì ... vua quan triều đình ngoan cố lắm, ta đành chịu.
Ông Hoằng thất vọng hỏi :
- Vậy nước ta hết cứu rồi sao ?
Hoàng nói :
- Khôn phải hết cách cứu, nhưng cần phải có thời gian.
Ông Hoằng mừng rỡ hỏi :
- Vậy chúng ta phải làm sao?
Hai người cùng xúm lại bàn bạc một hồi, rồi ông Hoằng vội vã đi gặp các Hương chức khác trong làng.