Sáng nay, vừa đi ra đồng, tôi được một anh dân binh gọi lại nhắc nhở: “Cấp trên thông cảm cho tình cảnh của gia đình cậu nên cậu mới được đặc cách di chuyển theo tốp cuối cùng. Bản thân tôi cũng biết tình huống gia đình cậu, nhưng tôi hi vọng cậu sẽ giải quyết ổn thỏa mọi thứ để sáng mai lên đường”.
“Phập… Phập…”
Vì thế mà từ sáng cho đến trưa nay, tôi không có lòng dạ nào làm việc, từng nhát cuốc cứ hạ xuống đầy vô lực.
Xem ra tôi nên bắt đầu nói chuyện với mẹ tôi.
Trời dần đổ về trưa, khi cái nắng oi bức phả vào mặt, tôi đành bỏ dở thửa ruộng chưa cuốc xong mà thu tay lại. Mang theo tâm sự nặng nề, tôi lẳng lặng bước về nhà với tâm trạng rối bời.
Khẽ đặt chiếc cuốc xuống góc sân, tôi nhẹ nhàng bước vào nhà.
- Con đã về rồi à? Mau tới ăn cơm đi.
Tôi ngạc nhiên nhìn về một nồi cơm và nồi canh cá cùng với một dĩa khoai lang trên cái vung nhỏ nằm giữa nền nhà mà sốt sắng:
- Mẹ, con đã nói rồi mà. Mọi chuyện ở nhà cứ để con lo, mẹ chỉ cần nghỉ ngơi là được. Sao hôm nay mẹ lại nhọc công như vậy chứ?
Rồi tôi luống cuống hỏi thăm:
- Mẹ có thấy mệt ở đâu không? Mẹ có thấy khó chịu chỗ nào không?
Mẹ tôi đứng dậy rời giường, bước nhanh tới bên vung cơm rồi mỉm cười nói:
- Cái thằng này, mẹ rất khỏe, mày cứ lo xa. Cái thân tao ít nhất cũng có thể vác mấy bao khoai lang chạy quanh làng đấy.
Tôi nhanh chân chạy tới đỡ mẹ mà ân cần hỏi:
- Sao mẹ lại đi nhanh như thế. Bệnh tình của mẹ đã thuyên giảm đâu.
Mẹ nhìn tôi và khẽ cười:
- Thằng ngốc, bệnh của mẹ đã đỡ nhiều rồi. Tất cả cũng là nhờ công chăm sóc bấy lâu của mày đấy. Thôi ngồi xuống ăn cơm kẻo nguội.
Sau khi đỡ mẹ ngồi xuống, tôi nhanh nhảu múc cơm ra chén và nhanh tay gắp một miếng cá cho bà.
- Mẹ, ăn nhiều vào cho chóng khỏe.
Liếc nhìn về dĩa khoai lang, tôi bắt đầu cầm từng củ lên mà nhai ngấu nghiến.
Thấy vậy mẹ tôi đặt chén cơm xuống và tức giận lên tiếng:
- Cái thằng này, cơm không ăn đi ăn khoai lang làm gì? Mẹ nấu khoai lang không phải để mày ăn thay cơm.
Tôi cười khẽ, dối lòng trả lời:
- Khoai lang là món khoái khẩu của con mà. Nhìn thấy khoai lang là con không nhịn được.
Mẹ trừng mắt nhìn tôi:
- Mẹ nuôi mày bao nhiêu năm mà còn không biết tính khí của mày sao.
Bị mẹ lật tẩy, tôi xấu hổ cười trừ:
- Rồi rồi. Con ăn cơm ngay đây.
…
Sau bữa cơm trưa, sau khi dọn dẹp xong tất cả, tôi bước về phía cái giường nơi mẹ đang ngồi. Được nửa đường tôi lại quay ra, rồi khi tới cửa nhà tôi khựng người mà lại bước trở vào.
- Có chuyện gì mà mày đi đi lại lại thế hả con?
Nghe tiếng mẹ hỏi, tôi ngập ngừng không biết phải mở lời như thế nào.
- Con…
- Có phải là chuyện nhập ngũ không?
Nghe mẹ nói, tôi giật mình:
- Sao mẹ biết?
Ở bên đó, mẹ tôi lắc đầu:
- Mọi người đều biết thì mẹ có thể nào không biết được. Mày không cần suy nghĩ nhiều, cứ đi nhập ngũ thôi.
Tôi hoảng sợ la lên:
- Nhưng còn mẹ thì sao? Con không thể…
Không đợi tôi nói hết thì mẹ đã lớn tiếng cắt ngang:
- Không nhưng nhị gì cả. Càng không lý do gì hết. Mẹ có thể tự lo cho mình như ngày hôm nay vậy. Mày cứ việc yên tâm mà nhập ngũ. Ý mẹ đã quyết, mày đừng nhiều lời.
Tôi như chết lặng đứng đó. Thì ra hôm nay mẹ cố sức làm bữa cơm là vì điều này sao? Thì ra tất cả cũng chỉ là do tôi không hiểu suy nghĩ của mẹ hay sao?
Nhưng liệu có phải mẹ đã có thể tự lo cho mình như lời mẹ nói hay không?
…
Sáng hôm sau, khi gà còn chưa gáy, khi mà sương mù vẫn còn dày đặc, tôi đã đứng nơi thềm nhà với chiếc túi cũ kĩ đựng vài vật dụng mà mẹ đã cất công sắp xếp hết một buổi tối.
Trong lòng không chút nào yên ổn, tôi đau lòng nhìn mẹ.
Ở phía bên kia, mẹ tôi trìu mến nhẹ giọng:
- Đi đi con. Hãy đi chiến đấu vì Tổ quốc. Mẹ hứa với con rằng khi con trở về, mẹ vẫn còn mạnh khỏe mà nấu cho mày mấy nồi khoai lang.
Câu nói của mẹ khiến tâm tình tôi bình ổn trở lại.
Vứt bỏ chút chua xót và không nỡ, chút đau nhức và xót xa, chút khổ sở và khó chịu… ngổn ngang trong lòng. Tôi nắm lấy bàn tay nhăn nheo vì tuổi già của mẹ mà không kìm chế được rưng rưng nước mắt:
- Mẹ… Con đi rồi mẹ nhớ bảo trọng. Những ngày trời nắng mẹ nhớ đội nón, những ngày trời lạnh mẹ nhớ mặc thêm áo. Rồi những khi…
Tôi đang định nói tiếp thì mẹ cười xòa vỗ đầu tôi:
- Cái thằng này, mày không cần phải lo. Mẹ sống cả đời người rồi con ạ.
Rồi mẹ xua tay và quay người bước vào nhà:
- Đi đi. Đi đi con. Đi làm những điều thiêng liêng nhất.
- Mẹ ơi, con…
- Đi đi. Đừng chậm trễ rồi hỏng việc. Đừng vì việc gia đình mà làm hỏng chuyện của Tổ quốc.
Tôi lặng im nhìn bóng lưng gầy gò của mẹ, lặng im nhìn mái tóc hoa râm và chiếc áo bà ba đã nhuốm màu thời gian ấy thật lâu.
- Sao mày vẫn còn đứng đó? Mày muốn mẹ tức chết à?
Tôi nhìn bóng lưng mẹ mà nắm chặt hai bàn tay, rồi âm thầm thề: “Nhất định con sẽ trở về”.
Khẽ cắn bờ môi, tôi lấy hết dũng khí hét lớn và quay lưng bước đi:
- Mẹ, hãy đợi con. Con sẽ nhanh chóng trở về. Lúc ấy con trai của mẹ sẽ là một chiến sĩ giỏi giang.
…
Từng tia nắng ban mai rọi chiếu khắp đất trời. Từng tiếng gà gáy vọng lại từ mọi góc làng đánh vỡ màn đêm u tối.
“Ò… ó… o… o…”
“Ò… ó… o… o…”
Giữa khung cảnh bình dị ấy, một con người đã bắt đầu hành trình không ai biết rõ của mình.