Có một câu truyện rất cố xưa như sau:
Thầy trò Khổng Tử sau khi bỏ nước Lỗ lưu vong ra nước ngoài.Một hôm Khổng Tử gọi Tử Cống(một trong 72 học trò hiền của Khổng Tử) hỏi:
-Theo con,thế nào là người nhân, thế nào là người trí?
Tử Cống suy nghĩ một lát rồi đáp:
-Thưa thầy, người nhân là người biết thương người;người trí là người hiểu người.
Khổng Tử khen "hay".Rồi kêu Tăng Tử vào hỏi lại câu trên.Tăng Tử suy nghĩ một hồi rồi đáp:
-Thưa thầy, người nhân là người biết thương người;người trí là người tự biết mình.
Khổng Tử chịu quá.Đoạn ông gọi Tử Lộ vào hỏi:
-Theo con,thế nào là người nhân, thế nào là người trí?
Tử Lộ thưa:
-Theo con người nhân là người làm sao cho người khác thương được mình,còn người trí là người làm sao cho người khác hiểu được mình!...
Khổng Tư rất đỗi ngạc nhiên ngửa mặt khen rằng:
-Bất ngờ thay!...
*từ bài viết trên mình cảm thấy KT nói bất ngờ là o chỗ:ba hoc trò với ba cách trả lời khác nhau cũng như dòng sông có lúc từ trên cao đỗ xuống vực sâu,có lúc trườn mình băng qua hẻm núi,có lúc lững lờ trôi...muôn hình vạn trạng.Nhưng mỗi dạng đều phù hợp với hoàn cảnh.Có lúc người vì ta, có lúc ta vì người, người vì người, theo hoàn cảnh ma hành sự, như thế mới không có lỗi.......
