25-08-2008, 12:24 AM
Nháºp Môn Tu Luyện
Tham gia: Jul 2008
Äến từ: việt nam
Bà i gởi: 29
Thá»i gian online: 1 tuần 5 ngà y 19 giá»
Thanks: 1,845
Thanked 0 Times in 0 Posts
Phá»ng vấn giá»›i tÃnh và tình dục
Äây là má»™t bà i nghiên cứu và phá»ng vấn vá» giá»›i tÃnh và tình dục cÅ©ng như nhiá»u mặt cá»§a sinh lý rất hay. Äáng lẽ đưa file cá»§a ebook cá»§a windows (.chm) Ä‘Ãnh kèm nhưng forum không há»— trợ file nà y, nén bằng winrar thì file cÅ©ng quá khổ, định cắt files nhưng thôi, đà nh post text váºy, tổng cá»™ng 10 chương
(thank trước Ä‘i, đảm bảo bổ Ãch :0 (45):)
Chương 1
Äôi Ä‘iá»u cần biết vá» cÆ¡ thể
Trứng và tinh trùng
Khởi đầu cuá»™c sống Cuá»™c sống cá»§a má»—i chúng ta Ä‘á»u bắt đầu từ hai tế bà o nhá» xÃu là trứng cá»§a mẹ và tinh trùng cá»§a cha (được gá»i là tế bà o sinh dục). Hai tế bà o sinh dục nà y kết hợp vá»›i nhau thà nh hợp tá». Hợp tá» sẽ nhân lên, phát triển thà nh đứa trẻ, rồi ra chà o Ä‘á»i. Tuy là là tế bà o lá»›n nhất trong vô và n tế bà o cá»§a cÆ¡ thể ngưá»i nhưng trứng và tinh trùng vẫn rất nhá» bé, trứng chỉ bằng hạt cát còn tinh trùng thì mắt thưá»ng không nhìn thấy được. Vì sao việc tạo con cái lại dá»±a và o tinh trùng và trứng chứ không phải tế bà o khác? Äó là vì các tế bà o trong cÆ¡ thể Ä‘á»u mang trá»n bá»™ 46 nhiá»…m sắc thể, quy định các đặc tÃnh cá»§a má»—i ngưá»i. Riêng trứng và tinh trùng chỉ mang ná»a bá»™ (23 chiếc) để khi kết hợp lại thì vừa tròn má»™t bá»™. Như thế, má»—i ngưá»i con Ä‘á»u thừa hưởng 23 nhiá»…m sắc thể cá»§a mẹ, 23 nhiá»…m sắc thể cá»§a cha và sẽ mang những đặc Ä‘iểm di truyá»n cá»§a cả cha và mẹ. Hoóc môn Bạn có bao giá» nghÄ© đến những khả năng tháºt bình dị cá»§a mình như ăn, uống, Ä‘i, đứng, nói, cưá»i...? Ta là m được những Ä‘iá»u đó bởi trong cÆ¡ thể ta, tất cả các bá»™ pháºn tim, phổi, hệ tiêu hoá, cÆ¡ bắp, hệ thần kinh... luôn hoạt động phối hợp nhịp nhà ng, không ngừng nghỉ.
Äể có được sá»± thống nhất tuyệt vá»i đó, phải có thông tin liên tục, thông suốt giữa não bá»™ và các hệ cÆ¡ quan. Má»™t loại tÃn hiệu quan trá»ng phục vụ cho việc truyá»n tin nà y là các hoóc môn (còn gá»i là ná»™i tiết tố) sinh ra từ các tuyến ná»™i tiết. Váºy tuyến ná»™i tiết là gì? Rất đơn giản. CÆ¡ thể ta có hai loại tuyến, ngoại tiết và ná»™i tiết. Tuyến ngoại tiết sinh ra chất dịch và có ống dẫn ra ngoà i như tuyến mồ hôi, tuyến lệ, tuyến nước bá»t... Còn các tuyến ná»™i tiết thì sinh ra các hoóc môn. Hoóc môn được đưa thẳng và o máu để di chuyển trong cÆ¡ thể. Má»—i hoóc môn tác động đến hoạt động cá»§a má»™t và i cÆ¡ quan nhất định. Trong số các hoóc môn cá»§a cÆ¡ thể, hoóc môn sinh dục có vai trò quy định giá»›i tÃnh má»—i con ngưá»i và điá»u khiển các hoạt động sinh lý tÃnh dục cá»§a cÆ¡ thể. Các loại hoóc môn sinh dục chÃnh là FSH và LH (hoóc môn cá»§a tuyến yên), oestrogen và progesteron (hoóc môn sinh dục chÃnh cá»§a nữ, tiết ra từ hai buồng trứng), testosteron (hoóc môn sinh dục chÃnh cá»§a nam, tiết ra từ hai tinh hoà n).
Hệ sinh dục nam giá»›i Nếu được há»i vá» hệ sinh dục nam, chắc chắn bạn sẽ nhắc tên các cÆ¡ quan khá “nổi tiếng†là dương váºt và hai tinh hoà n. Nhưng không chỉ có thế, hệ sinh dục nam còn có hai mà o tinh, hai ống dẫn tinh, hai túi tinh, tuyến tiá»n liệt và niệu đạo, má»—i bá»™ pháºn đảm đương má»™t phần công việc.
Dương váºt là bá»™ pháºn Ä‘a năng, vừa dùng để tiểu tiện, vừa có chức năng sinh dục. Nó rất nhạy cảm, đặc biệt đầu dương váºt (còn gá»i là quy đầu) táºp trung số đầu dây thần kinh lá»›n nhất trong toà n bá»™ cÆ¡ thể. Äầu dương váºt có má»™t Ä‘oạn da lá»ng bảo vệ, gá»i là bao quy đầu. Ở bé trai, bao quy đầu hẹp, nhưng nó sẽ giãn ra khi dáºy thì. Nếu đã trưởng thà nh mà nó không giãn, không lá»™n ra sau được (Ãt xảy ra), bạn nên đến bệnh viện cắt bao quy đầu để thuáºn tiện cho việc vệ sinh và phòng ngừa ung thư dương váºt. Bên trong dương váºt là nhiá»u khoang xốp có khả năng biến hoá khôn lưá»ng. Dương váºt vốn má»m và nhá», nhưng khi có kÃch thÃch, nó lá»›n lên, dá»±ng đứng và cứng, gá»i là cương cứng. Äó là do máu dồn vá» thấm đầy các khoang gây nên. Khi máu rút Ä‘i khá»i những khoang xốp nà y, dương váºt sẽ nhá» và má»m lại như cÅ©. Trong bao tinh hoà n (còn gá»i là bìu) là hai tinh hoà n hình bầu dục. Từ tuổi dáºy thì trở Ä‘i, tinh hoà n cá»§a bạn hoạt động như hai nhà máy Ä‘á»u đặn sản xuất ra tinh trùng (tế bà o sinh dục nam). Äể đảm bảo chất lượng sản phẩm, hai nhà máy nà y đòi há»i má»™t nhiệt độ thấp hÆ¡n nhiệt độ bình thưá»ng cá»§a cÆ¡ thể. Chúng treo lÆ¡ lá»ng ở bên ngoà i là vì váºy. Không những thế, bao tinh hoà n còn có tÃnh co giãn để khi nóng thì hạ xuống xa cÆ¡ thể cho mát, khi lạnh thì co lên để được thêm hÆ¡i ấm, duy trì nhiệt độ cần thiết. Ngoà i việc sản xuất tinh trùng, tinh hoà n còn kiêm luôn việc tạo ra các hoóc môn sinh dục cá»§a giá»›i nam, quyết định các đặc tÃnh giá»›i tÃnh và điá»u khiển hoạt động cá»§a hệ sinh dục.
Trùm lên má»—i tinh hoà n là má»™t bá»™ pháºn nhá» gá»i là mà o tinh. Sau khi sinh ra ở tinh hoà n, tinh trùng chuyển sang mà o tinh ở má»™t thá»i gian để phát triển hoà n thiện. Mà o tinh vừa là phân xưởng cuối trong dây chuyá»n sản xuất, vừa là nhà kho chứa tinh trùng. Từ những nhà kho nà y có 2 ống dẫn Ä‘i lên, gá»i là ống dẫn tinh. Theo hai ống dẫn tinh, tinh trùng ra khá»i mà o tinh bắt đầu cuá»™c hà nh trình cá»§a nó. Trên đưá»ng Ä‘i, tinh trùng gặp túi tinh và tuyến tiá»n liệt. Hai bá»™ pháºn nà y tiết ra các chất dịch để nuôi dưỡng tinh trùng. Các chất dịch nà y hoà vá»›i tinh trùng thà nh tinh dịch, trông trắng đục như sữa. Äoạn cuối đưá»ng Ä‘i cá»§a tinh trùng là niệu đạo (trong dương váºt), là đưá»ng Ä‘i ra ngoà i cá»§a tinh dịch và cả nước tiểu nữa.
Sá»± xuất tinh Khi dương váºt được kÃch thÃch, nam giá»›i có khoái cảm tình dục. Nếu việc kÃch thÃch kéo dà i thì sau má»™t thá»i gian, khoái cảm có thể lên đến cao độ, gá»i là cá»±c khoái và bạn xuất tinh (tinh dịch phóng ra ngoà i). CÅ©ng có khi sá»± xuất tinh xảy ra khi không có kÃch thÃch, thưá»ng và o lúc bạn ngá»§, gá»i là má»™ng tinh. Tinh dịch cá»§a má»—i lần xuất tinh chứa và i trăm triệu tinh trùng. Bạn thấy nhiá»u quá phải không? Nhưng mục Ä‘Ãch sinh sản đòi há»i như thế bởi trên chặng đưá»ng dà i đến gặp trứng, quân số tinh trùng sẽ tiêu hao rất nhiá»u và chỉ duy nhất má»™t trong hà m trăm triệu tinh trùng đó kết hợp vá»›i trứng tạo thà nh phôi. Vả lại, cuá»™c Ä‘ua cà ng vất vả thì tinh trùng thắng cuá»™c gặp được trứng cà ng phải là kẻ khoẻ mạnh và nhanh nhẹn. Ngà y ngà y, tinh trùng được sản xuất má»™t lượng nhất định. Nếu bạn xuất tinh nhiá»u lần trong má»™t ngà y thì những lần vá» sau, tinh dịch sẽ chứa Ãt tinh trùng. Nếu không xuất tinh, tinh trùng được cÆ¡ thể hấp thụ lại. Bởi niệu đạo vừa là đưá»ng xuất tinh, vừa là đưá»ng tiểu tiện nên có bạn thắc mắc: “Có khi nà o tinh dịch và nước tiểu chen đưá»ng nhau Ä‘i ra không?". Chuyện đó không thể xảy ra vì ở ngã ba, nÆ¡i đưá»ng dẫn nước tiểu (từ bà ng quang) và đưá»ng dẫn tinh dịch (từ túi tinh) gặp nhau có má»™t cái van. Van nà y là m nhiệm vụ đóng má»™t đưá»ng khi đưá»ng kia cần hoạt động nên không bao giá» xảy ra va chạm.
Hệ sinh dục nữ Chỉ cần má»™t cái gương nhá», bạn gái có thể thấy rõ cÆ¡ quan sinh dục cá»§a mình. Toà n bá»™ khu vá»±c sinh dục bên ngoà i gá»i là âm há»™. Nhìn và o đây, trước tiên bạn sẽ thấy cặp môi lá»›n, phÃa trong là cặp môi nhá». Hai bá»™ pháºn nà y che chở cho toà n bá»™ hệ sinh dục. Ngay đầu trên môi nhá» có má»™t cái má»m nhô lên, đó là âm váºt (còn gá»i là âm hạch). Nói chÃnh xác thì má»m nhá» bạn nhìn thấy chỉ là đầu âm váºt, còn toà n bá»™ âm váºt nằm bên trong cÆ¡ thể, có hình dà i. Bà o thai nam nữ ở những tuần đầu có cÆ¡ quan sinh dục giống nhau, âm váºt và dương váºt chỉ là má»™t, sau đó má»›i phát triển phân biệt thà nh nam nữ. Tương tá»± như dương váºt ở nam giá»›i, âm váºt là vùng nhạy cảm nhất cá»§a cÆ¡ thể nữ giá»›i. Song, khác vá»›i dương váºt Ä‘a năng, âm váºt chỉ có duy nhất chức năng mang lại khoái cảm sinh dục. PhÃa dưới âm váºt và lá»— tiểu là cá»a âm đạo. Cá»a âm đạo dẫn và o đưá»ng sinh dục trong. Âm đạo là má»™t khoang rá»—ng dà i, xẹp lép, có độ co giãn rất lá»›n. Khi giao hợp, âm đạo giãn ra đón nháºn dương váºt. Khi sinh đẻ, nó giãn rá»™ng để đưa em bé ra. Bên trong cÆ¡ thể bạn, ngoà i âm đạo còn có hai buồng trứng, hai ống dẫn trứng, tá» cung, má»—i cÆ¡ quan má»™t việc mà hoạt động phối hợp rất nhịp nhà ng. Hai buồng trứng hình bầu dục dá»± trữ khoảng 400.000 trứng từ khi bạn ra Ä‘á»i. Má»—i trứng nằm trong má»™t cái vá» gá»i là nang. Từ khi dáºy thì trở Ä‘i, theo chu kỳ, trứng phát triển và rụng (thoát ra khá»i nang và rá»i khá»i buồng trứng). Buồng trứng cÅ©ng kiêm nhiệm vụ tiết ra các hoóc môn sinh dục. Hai ống dẫn trứng, má»—i ống có má»™t đầu loe ra như bà n tay nhiá»u ngón gá»i là loa vòi (có chức năng đón nháºn trứng khi trứng rụng). Hai ống nà y dẫn trứng và o tá» cung (còn gá»i là dạ con). Äây là má»™t khoang rá»—ng, là nÆ¡i ở cá»§a em bé khi chưa chà o Ä‘á»i. Tá» cung thông vá»›i âm đạo qua lá»— tá» cung, má»™t cái lá»— rất bé, đưá»ng kÃnh chỉ khoảng 1- 2 mm, nhưng khi sinh nở có thể mở rất rá»™ng để em bé trong tá» cung ra được bên ngoà i.
Má»™t số bạn có thể thắc mắc vá» bá»™ pháºn gá»i là “mà ng trinhâ€. Äây là má»™t mà ng da ở cá»a âm đạo, ngay phÃa trong môi nhá». Nhiá»u ngưá»i lầm tưởng rằng cô gái nà o khi giao hợp lần đầu cÅ©ng chảy máu vì mà ng nà y bị rách. Thá»±c tế không phải như váºy. Má»™t số bạn gái sinh ra đã không có mà ng trinh. Còn ở những bạn có mà ng trinh, nó có nhiá»u hình dạng, độ dà y má»ng, độ co giãn, số lá»— và độ rá»™ng các lá»— khác nhau. Má»™t số kiểu mà ng trinh rất khó rách khi giao hợp, nhất là nếu nó có độ co giãn cao. Còn những kiểu dá»… rách thì cÅ©ng không chắc phải chỠđến khi giao hợp, mà có thể rách từ khi còn bé, trong lúc bạn chạy nhảy, Ä‘i xe đạp, ngã... Do váºy, không phải bao giá» bạn gái cÅ©ng chảy máu khi giao hợp lần đầu. Hiện tượng chảy máu khi giao hợp lần đầu cÅ©ng Ä‘a dạng, có thể là má»™t hai giá»t máu, hoặc chảy máu ròng ròng, hoặc chỉ thấy dịch sinh dục pha mà u hồng... Chúng tôi hy vá»ng không ai còn sai lầm coi không chảy máu trong giao hợp lần đầu là không còn trinh nữa.
* Hà nh kinh và chu kỳ kinh nguyệt
Khi được há»i: “Tại sao hằng tháng bạn gái thấy kinh?â€, nhiá»u bạn trả lá»i đúng, nhưng không Ãt bạn trả lá»i “hú hoạâ€: “Äấy là chất độc cá»§a cÆ¡ thể Ä‘i ra ngoà i†hay “Äấy là trứng vỡ rÆ¡i raâ€. Váºy thá»±c ra hà nh kinh là gì?
Giải đáp má»™t số thắc mắc vá» kinh nguyệt - Tại sao máu kinh có ngưá»i đỠtươi, có ngưá»i đỠsẫm, có ngưá»i như mà u nâu, có ngưá»i lại có những cục?
Máu kinh mà u có thể không giống máu tươi, vì nó không chỉ là máu mà còn có các chất tiết và mô niêm mạc tá» cung. HÆ¡n nữa, niêm mạc đã bong ra thì không còn được máu trong mạch nuôi dưỡng, lại Ä‘i cả chặng đưá»ng từ tá» cung qua âm đạo ra ngoà i nên có thể đổi mà u. Các cục trong máu kinh chỉ là những mảnh nhá» niêm mạc tá» cung. Bạn đừng lo ngại.
Tại sao khi hà nh kinh có ngưá»i Ä‘au bụng, Ä‘au lưng, Ä‘au ngá»±c, Ä‘au đầu? Là m thế nà o để khá»i Ä‘au? Có phải ai bị Ä‘au bụng khi hà nh kinh thì khó có con không? Äây là hiện tượng do prostaglandin, chất gây co rút tá» cung gây ra. Rất nhiá»u ngưá»i may mắn không Ä‘au, nhưng cÅ©ng có nhiá»u bạn gái phải khó chịu vì những cÆ¡n Ä‘au có thể là ngâm ngẩm nhẹ nhà ng, có thể rất dữ dá»™i. Không thể nói Ä‘au bụng khi hà nh kinh thì khó có con. Äau bụng dù nhiá»u vẫn có thể là hiện tượng hoà n toà n là nh mạnh. Còn vô sinh là do má»™t yếu tố bệnh lý nà o đó gây ra. Nhiá»u ngưá»i Ä‘au bụng hà nh kinh nhưng vẫn đẻ dá»… dà ng. CÅ©ng có ngưá»i chẳng Ä‘au bao giá» lại phải vất vả má»›i được mẹ tròn con vuông. Äẻ dá»… hay khó không là quy luáºt vá»›i bất cứ ai, có thể bạn đẻ con trước dá»…, con sau khó, hoặc ngược lại.
- Tại sao khi hà nh kinh tôi hay buồn nôn và lên nhiá»u trứng cá?
Äó là do tác động cá»§a các hoóc môn trong cÆ¡ thể. Tuy khó chịu nhưng bạn vẫn khoẻ chứ không hỠốm bệnh. Các hiện tượng nà y sẽ giảm khi bạn ra kinh nhiá»u hÆ¡n, và hà nh kinh xong thì hết.
Có phải bạn gái hà nh kinh thì tÃnh khà thất thưá»ng không?
Rất nhiá»u bạn gái không có gì khác ngà y thưá»ng trong ngà y hà nh kinh. Nhưng cÅ©ng có má»™t số bạn mệt má»i hoặc khó tÃnh đôi chút trong những ngà y nà y, có bạn tá»± nhiên thấy bồn chồn, lo lắng... Ngưá»i thân, bạn bè cần thông cảm.
Có ngưá»i nói hà nh kinh phải kiêng tắm gá»™i, có đúng không?
Ngà y xưa nông thôn ta Ãt có nhà tắm kÃn, nước tắm thì múc ở nước giếng, ao, sông nên lạnh và không hợp vệ sinh. Khi hà nh kinh, ngưá»i phụ nữ thấy cÆ¡ thể khó chịu nên gặp lạnh dá»… bị cảm. Do váºy mà các cụ má»›i sợ tắm gá»™i khi hà nh kinh và nghÄ© ra đủ những viá»…n cảnh đáng sợ như: Ä‘au bụng, mắt nhạt mà u Ä‘i, tay nổi gân, vá» già hay bị rét, tóc cứng lại, rụng tóc... Những Ä‘iá»u nà y Ä‘á»u không có cÆ¡ sở khoa há»c. Khi hà nh kinh bạn nên tắm gá»™i để giữ vệ sinh. Nếu mệt, bạn hãy tắm nước ấm ở nÆ¡i kÃn gió. Còn nếu không khó chịu khi hà nh kinh thì bạn hãy cứ sinh hoạt bình thưá»ng, không cần thay đổi gì cả.
Khi hà nh kinh nên ăn uống thế nà o?
Nên ăn uống bình thưá»ng cho đủ chất, nhất là nên ăn nhiá»u rau xanh, thịt có mà u đỠnhư thịt lợn, thịt bò, gan để bù lại chất sắt là m sinh máu. Theo khoa há»c, hà nh kinh không đòi há»i phụ nữ phải kiêng khem. Riêng đối vá»›i má»™t số thứ mà cÆ¡ thể bạn có thể không ưa trong những ngà y nà y là nước trà , cà phê, nước uống có ga. Nếu chúng là m bạn khó chịu, bạn hãy tạm “nghỉ†và i ngà y.
Hoạt động nặng có hại gì không?
Hãy nghe theo tÃn hiệu cá»§a cÆ¡ thể bạn. Nếu thấy mệt má»i, bạn hãy nghỉ ngÆ¡i nhiá»u hÆ¡n nhưng nếu vẫn khoẻ mạnh bình thưá»ng, dÄ© nhiên bạn không cần thay đổi nhịp sinh hoạt thưá»ng ngà y. Có nhiá»u bạn còn nghiệm thấy, hoạt động thể thao giúp thoải mái hÆ¡n khi hà nh kinh.
Bà tôi nói hà nh kinh thì không nên vo gạo, rá»a bát, cầm dao kéo, vì là m thế thá»i gian hà nh kinh sẽ kéo dà i ra?
Quả là nghe như chuyện cổ tÃch. Chẳng phải là có bao nhiêu phụ nữ là m ná»™i trợ quanh năm suốt tháng đấy thôi. Nếu đúng là như váºy thì đã may mắn quá, vì phụ nữ đã được nghỉ má»—i tháng và i ngà y.
Hà nh kinh có được đi lễ chùa không?
Kiêng Ä‘i lá»… chùa khi hà nh kinh là vấn đỠtÃn ngưỡng, tôn giáo. Chúng tôi được nghe rất nhiá»u mức “kiêng†khác nhau như không đến chùa, hoặc đến chùa nhưng không thắp hương, hoặc chỉ khấn cho ngưá»i khác... Dù ở mức độ nà o, lý do chung cÅ©ng là từ quan niệm có kinh là dÆ¡ bẩn, nếu đến nÆ¡i Ä‘á»n chùa linh thiêng thì phải tá»™i. Tuy nhiên, rất nhiá»u ngưá»i lại có quan Ä‘iểm khác. Chẳng hạn, má»™t sư cô ở thà nh phố Hồ Chà Minh phát biểu: “Ở trong chùa, các cụ nhiá»u tuổi cho rằng hà nh kinh là không trong sạch nên trong những ngà y đó không được Ä‘i lên gian chùa chÃnh. Nhưng mình thì biết đó là hiện tượng bình thưá»ng cá»§a phụ nữ thôi, nó không phải là bẩn nên mình vẫn thắp hương, Ä‘á»c kinh, toạ thiá»n như ngà y thưá»ngâ€. Vá» khÃa cạnh khoa há»c, hà nh kinh là hiện tượng sinh lý là nh mạnh, là dấu hiệu vá» khả năng thá»±c hiện thiên chức là m mẹ chứ không là m cho ngưá»i phụ nữ dÆ¡ bẩn.
Khi hà nh kinh có được sinh hoạt tình dục không?
Khi hà nh kinh có thể sinh hoạt tình dục như bình thưá»ng. Tất nhiên, việc tránh thai, tránh bệnh cÅ©ng cần thá»±c hiện như bình thưá»ng.
Dịch tiết âm đạo
Chất dịch nà y xuất hiện ở cá»a âm đạo nên thưá»ng gá»i là “dịch tiết âm đạoâ€, nhưng vì xuất xứ từ cổ tá» cung nên nó còn có tên gá»i là “dịch tiết cổ tá» cungâ€. Dịch thưá»ng có mà u trắng trong, trắng đục hoặc hÆ¡i ngả và ng, có thể nhiá»u hay Ãt tùy từng cÆ¡ thể. Ngoà i việc giữ ẩm cho âm đạo, dịch tiết âm đạo còn có chức năng tạo Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi cho tinh trùng và o tá» cung khi có trứng rụng, hoặc cản trở việc thâm nháºp đó khi không có trứng đợi tinh trùng. Do đó nó thay đổi theo thá»i gian trong chu kỳ. Sau khi hết đợt hà nh kinh, bạn có thể thấy khô ở cá»a mình và không có dịch tiết. Bạn cÅ©ng có thể thấy má»™t trong 2 dạng chất dịch: đặc dÃnh hoặc loãng ướt. Nó trong như lòng trắng trứng, có thể hÆ¡i hồng. Cầm giữa hai ngón tay, bạn có thể kéo dà i ra được. Trứng rụng trong khoảng thá»i gian nà y. Khi thấy dịch tiết nhiá»u trong khoảng thá»i gian nà y, nhiá»u bạn có thể nghÄ© mình bị bệnh, như váºy là nhầm đấy. Sau khi rụng trứng, dịch tiết dần mất Ä‘i độ ướt, trở nên đặc dÃnh. Ở má»™t số bạn nó biến mất hẳn. Má»™t số bạn có dịch đặc cho đến táºn kỳ kinh sau. Má»™t số bạn khi sắp hà nh kinh lại có dịch loãng nên cảm thấy ướt át ở cá»a mình. Äó là những thay đổi thông thưá»ng cá»§a dịch tiết âm đạo. Còn nếu bạn bị viêm nhiá»…m ở đưá»ng sinh dục, chất dịch sẽ có biểu hiện bất thưá»ng, như mà u và ng sáºm, mà u xanh, mùi hôi tanh khó ngá»i, tiết ra nhiá»u hÆ¡n bình thưá»ng, kèm theo ngứa ngáy cÆ¡ quan sinh dục. Lúc đó bạn cần Ä‘i khám. Má»™t Ä‘iá»u nữa, bạn đừng nhầm chất trÆ¡n sinh dục vá»›i dịch tiết thông thưá»ng. Chất trÆ¡n sinh dục là chất nhá»n tiết ra khi có kÃch thÃch sinh dục (có thể là kÃch thÃch vá» tâm lý, có thể do cÆ¡ quan sinh há»c được kÃch thÃch), có chức năng là m trÆ¡n đưá»ng sinh dục, tạo Ä‘iá»u kiện cho giao hợp (nếu có).
Cấu tạo vú nữ giới
Cặp vú trưởng thà nh cá»§a nữ giá»›i có cấu tạo cÆ¡ bản là mỡ. Mỡ có chức năng bảo vệ, đồng thá»i là m cho cặp vú được mịn mà ng, hấp dẫn. Bầu vú không có cÆ¡, nhưng nó bám chắc và o cÆ¡ ngá»±c ở trên xương sưá»n. Ngoà i ra, nó còn được nâng đỡ bởi các cÆ¡ xung quanh và bởi các dây chằng liên kết nó vá»›i xương ở cổ, xương cánh tay và xương sưá»n. Núm vú là nÆ¡i táºp trung nhiá»u đầu mút thần kinh, nhạy cảm vá»›i kÃch thÃch. Bên trong vú là hệ thống sinh sữa gồm các khoang sinh sữa trông như chùm nho và các ống dẫn hình cây nối và o ống dẫn chÃnh đưa ra đầu vú. Khi bạn gái dáºy thì, hệ thống tạo sữa bắt đầu phát triển nhưng chưa sản xuất sữa. Khi mang thai, hệ thống nà y phát triển hoà n thiện để sau khi sinh nở, sữa từ các khoang sinh sữa đổ và o các ống dẫn để em bé bú. Sá»± thụ thai, phép mà u cá»§a tạo hoá Em bé hình thà nh như thế nà o trong bụng mẹ? Lẽ dÄ© nhiên phải có sá»± kết hợp giữa trứng và tinh trùng, tức thụ tinh. Váºy sá»± thụ tinh diá»…n ra như thế nà o? Trứng rụng từ buồng trứng, Ä‘i và o ống dẫn trứng và đợi tinh trùng trong má»™t ngà y. Muốn gặp trứng, tinh trùng phải tìm tá»›i đây. Cái khó là trứng và tinh trùng không ở cùng má»™t cÆ¡ thể. Váºy là m cách nà o để gặp nhau? Bà quyết chÃnh là hoạt động tình dục cá»§a ngưá»i nam và và ngưá»i nữ. Khi hai ngưá»i giao hợp (tức là có dương váºt trong âm đạo) và ngưá»i nam xuất tinh, tinh dịch (chứa mấy trăm triệu tinh trùng) phóng thẳng và o âm đạo. Ngoà i ra, chất dịch tiết ra từ dương váºt trước khi xuất tinh cÅ©ng có thể chứa má»™t lượng nhá» tinh trùng Từ trong âm đạo, các chà ng tinh trùng quẫy Ä‘uôi liên tục, bÆ¡i lên buồng tá» cung rồi và o ống dẫn trứng. Äiểm hẹn cá»§a tinh trùng và trứng là đoạn má»™t phần ba phÃa ngoà i ống dẫn trứng. Các chà ng tinh trùng đến đây, nếu may mắn thì gặp được má»™t nà ng trứng đón chá». Nà ng sẽ kết duyên cùng má»™t chà ng nhanh nhẹn, khoẻ mạnh nhất. Sau khi kết hợp vá»›i má»™t tinh trùng, trứng tiết ra má»™t vá» bá»c chắc chắn, không kẻ thứ hai nà o xâm nháºp được nữa. Khi tinh trùng đã chui và o bên trong trứng, cả hai sẽ hợp thà nh má»™t tế bà o gá»i là “hợp tá»â€ (hay “trứng thụ tinhâ€).
Nếu không gặp trứng, tinh trùng còn cầm cá»± ở đây 24 giỠđồng hồ nữa. Nếu trá»i run rá»§i trứng rụng đúng đợt nà y thì có thể thụ tinh. Sau khi thụ tinh, hợp tá» phải là m tổ ở má»™t chá»— thÃch hợp để phát triển thà nh em bé. á»ng dẫn trứng nhá», kém co giãn, không phải là chá»— để em bé thà nh hình. Chá»— cá»§a em bé còn cách nÆ¡i đây má»™t Ä‘oạn đưá»ng nữa, đó là buồng tá» cung. Hợp tá» phải mất và i ngà y, tháºm chà má»™t tuần má»›i vỠđến đó. Trên đưá»ng Ä‘i, hợp tá» phân chia thà nh má»™t khối tế bà o (còn rất nhá»). Tá»›i buồng tá» cung, khối tế bà o bám và o thà nh tá» cung, “nháºp há»™ khẩu†ở đây, lấy thức ăn nước uống từ niêm mạc tá» cung. Sá»± là m tổ nà y hoà n thà nh khoảng 2 tuần sau khi trứng rụng Tuy nhiên, chỉ có khoảng 2/3 số hợp tá» là m tổ được. Các hợp tá» còn lại bị loại bá» vì không khá»e mạnh. Ngưá»i phụ nữ sau đó lại hà nh kinh (đợt nà y có thể cháºm và i ngà y hay má»™t tuần). Sau bước thụ thai ban đầu nà y còn cả má»™t thá»i kỳ biến đổi, khối tế bà o sẽ phát triển thà nh bà o thai nằm trong túi ối, lấy chất dinh dưỡng từ máu mẹ qua rau thai (nhau thai) để sống và thà nh hình, để khoảng chÃn tháng sau, má»™t em bé chà o Ä‘á»i.
* Tại sao bạn là trai? Tại sao bạn là gái?
Từ xưa, ngưá»i ta vẫn thưá»ng thắc mắc vá» giá»›i tÃnh. Khoa há»c đã phát hiện ra rằng cốt lõi cá»§a giá»›i tÃnh nằm trong bá»™ nhiá»…m sắc thể. Má»—i tế bà o có 23 cặp nhiá»…m sắc thể, trong đó má»™t cặp quy định giá»›i tÃnh (ở nữ giá»›i là XX, ở nam giá»›i là XY). Tế bà o sinh dục chỉ có 23 nhiá»…m sắc thể đơn lẻ, trong đó chỉ có má»™t nhiá»…m sắc thể giá»›i tÃnh. Trứng dÄ© nhiên chỉ mang má»™t X, còn tinh trùng có thể mang má»™t X hoặc má»™t Y. Khi thụ tinh, hợp tá» thừa hưởng hai nhiá»…m sắc thể giá»›i tÃnh cá»§a mẹ và cá»§a cha, phát triển thà nh trai hay gái là do tinh trùng cá»§a cha quyết định. Nếu tinh trùng mang X, hợp tá» có cặp XX, phát triển thà nh con gái. Nếu tinh trùng mang Y, hợp tá» có cặp XY, phát triển thà nh con trai. Tuy váºy, cha mẹ bạn không Ä‘iá»u khiển được việc trứng sẽ gặp tinh trùng loại nà o, nên việc bạn là trai hay gái là ngẫu nhiên.
Chương 2
Tuổi dáºy thì
Những thay đổi vỠtâm lý
Trong tá»± nhiên, má»i sinh váºt không ngừng phát triển và thay đổi. Con ngưá»i cÅ©ng váºy. Kể từ khi sinh ra Ä‘á»i, cÆ¡ thể bạn ngà y má»™t lá»›n lên, trà tuệ bạn ngà y thêm sâu sắc. Có má»™t khoảng thá»i gian đặc biệt mà bạn có những bước phát triển nhảy vá»t, đó là tuổi dáºy thì. Dáºy thì bắt đầu từ khoảng 10-15 tuổi, kéo dà i trong và i năm, biến các cô bé, cáºu bé trở thà nh các cô gái, chà ng trai. Äó là sá»± thay đổi cả vá» sinh lý và tâm lý.
Quá trình phát triển tâm sinh lý ở má»—i ngưá»i diá»…n ra ở má»™t tốc độ khác nhau và có những nét riêng. Tuy nhiên, có thể tổng kết lại má»™t số Ä‘iểm chung sau: Những thay đổi vá» tâm lý Sá»± trưởng thà nh vá» tâm lý là cả má»™t quá trình dà i mà ai cÅ©ng phải Ä‘i qua. Tâm lý thay đổi thể hiện trong những mối quan hệ cuá»™c sống, rõ nét nhất là quan hệ vá»›i cha mẹ, bạn bè. Bạn cÅ©ng nháºn thấy mình có ý thức hÆ¡n vá» giá»›i tÃnh, muốn khám phá mình và ngưá»i khác giá»›i... Sá»± thay đổi tâm lý nà y Ä‘em đến cho cuá»™c sống cá»§a bạn nhiá»u niá»m vui, nhưng cÅ©ng có khi khiến bạn gặp phải vấn đỠrắc rối.
Quan hệ với cha mẹ
Má»™t đặc Ä‘iểm phổ biến cá»§a những cô bé, cáºu bé tuổi dáºy thì là tâm lý “muốn là m ngưá»i lá»›n, coi mình là ngưá»i lá»›nâ€. Bạn chẳng còn khóc nhè, là m nÅ©ng, không còn đòi Ä‘i chÆ¡i cùng bố mẹ. Bạn muốn được tá»± chá»n bạn, được ăn mặc theo ý thÃch... Quan hệ vá»›i cha mẹ hẳn có thay đổi. Äôi lúc bạn thất vá»ng, ấm ức vì hình như cha mẹ chưa nháºn thấy bạn “đã lá»›nâ€, vẫn coi bạn là đứa trẻ con bé bá»ng. Má»™t bạn gái 13 tuổi kể: “Má»—i lần ba há»i gì em cÅ©ng chỉ ừ hữ thôi, bởi vì câu há»i cá»§a ba lúc nà o cÅ©ng là kế hoạch há»c táºp, thÃch môn há»c nà o, rồi trưá»ng nà o tốt, trưá»ng nà o không, nhức cả đầu. Ba mẹ chỉ hÆ¡i quan tâm, bắt phải mặc cái nà y, không mặc cái kia là em đã khó chịu, xị mặt ra rồi. Việc đơn giản thế mà ba mẹ cÅ©ng phải nói, em tá»± biết phải là m thế nà o mà â€. Có đôi lúc bạn cảm thấy cha mẹ không hiểu được những suy nghÄ©, tâm tư, tình cảm cá»§a mình. Bạn không còn tâm sá»± vá»›i cha mẹ nhiá»u như hồi còn bé.
(Thu, 21 tuổi) “Hồi còn nhá», cứ có chuyện gì ở trưá»ng là mình kể cho mẹ nghe. Äến khi 12 tuổi, bá»n ở lá»›p nói chuyện anh chị nà y ná» yêu đương vá»›i nhau, vá» kể, mẹ chẳng nói gì mà nghiêm lại, thế là mình không bao giá» dám kể cho mẹ nghe nữa, hay nếu có kể thì cÅ©ng xem chuyện gì mẹ nghe được má»›i kể. Vá» sau thì chuyện gì cÅ©ng giấu mẹ hết. Thá»±c ra nói gì thì cÅ©ng ngượng lắm, vì có nói bao giỠđâuâ€.
Bạn khám phá thấy thế giá»›i xung quanh bao Ä‘iá»u lý thú: âm nhạc, truyện, thÆ¡, phim ảnh, bóng đá, bạn bè. Những lúc nà y, nhiá»u báºc cha mẹ lo lắm đấy, chỉ sợ con mình chểnh mảng há»c hà nh. Không muốn cha mẹ phiá»n lòng nhưng cÅ©ng không thể bá» niá»m vui cá»§a mình, má»™t số bạn hình thà nh cuá»™c sống “phân thânâ€, ở nhà thì luôn há»c hà nh chăm chỉ, nhưng cÅ©ng dà nh má»—i tuần đôi buổi cho niá»m say mê.
(BÃch, 16 tuổi)“Chị biết không, bố mẹ cấm Ä‘i há»c đà n ghi ta vì sợ ảnh hưởng đến thá»i gian há»c bà i. Em há»c giấu bố mẹ cả năm nay rồi, toà n phải đến nhà các bạn táºp nhá» thôi. Mà há»c đà n có gì là xấu đâu cÆ¡ chứâ€.
Bạn trẻ ở tuổi nà y Ä‘ang lá»›n, có những suy nghÄ© riêng và muốn tá»± là m chá»§. Các báºc cha mẹ rất nên hiểu Ä‘iá»u đó và “tâm lý†má»™t chút. Bác Hà tâm sá»±: “Lá»›p trẻ thá»i nay khôn hÆ¡n ngà y xưa, nhưng so vá»›i Ä‘á»i thì trẻ thá»i nà o cÅ©ng thế, má»ng manh lắm. Tôi phải cố gắng nhiá»u má»›i theo sát được cô con gái Ä‘ang lá»›n cá»§a mình. Nhiá»u khi hai mẹ con có bất đồng quan Ä‘iểm, nhưng phải tranh luáºn má»›i hiểu nó nghÄ© gì. Äôi khi có giáºn vì nó hay cãi lại thì tôi lại nghÄ© ngà y xưa mình cÅ©ng thếâ€. Giai Ä‘oạn Ä‘ang trưởng thà nh chÃnh là lúc ta cần đến sá»± hướng dẫn cá»§a cha mẹ nhiá»u nhất. Bạn hãy tâm niệm sá»± quan tâm cá»§a cha mẹ nhiá»u khi chẳng thừa, và đừng quá bá»±c mình nếu cha mẹ đôi khi tá» ra “cá»±c Ä‘oan†nhé.
Thá»i kỳ phát triển tâm lý ở tuổi dáºy thì đối vá»›i bạn nà y thì trôi qua êm ả nhưng vá»›i bạn khác lại quá sóng gió. Qua rồi nhìn lại, bạn sẽ hiểu được rằng những cái nhăn mặt, những câu gắt gá»ng, hà nh động nhất thá»i ở tuổi nà y phần nhiá»u là do cái anh “tâm lýâ€. Bạn sẽ thấy thông cảm cho cha mẹ mình hÆ¡n và có thể Ãt nhiá»u còn áy náy vá» cách cư xá» cá»§a mình. Bạn cÅ©ng sẽ thiết láºp được mối quan hệ cá»§a đứa con trưởng thà nh vá»›i cha mẹ, má»™t mối quan hệ không kém phần cảm thông và gắn bó so vá»›i khi còn bé thÆ¡.
(Thu, 20 tuổi)“Lúc đầu thá»±c là dá»… bá»±c các cụ vá» tất cả má»i thứ. Mình đã ngang lại bướng kinh khá»§ng. Các cụ cÅ©ng khổ. Bây giá» thấy phải cảm Æ¡n má»i ngưá»i đã chịu đựng mình như thếâ€.
Giao lưu bạn bè
Ở tuổi Ä‘ang lá»›n nà y, nhu cầu giao lưu bạn bè phát triển mạnh, quan hệ mở rá»™ng ra nhiá»u. Bạn trẻ Ä‘ang là m quen dần vá»›i cuá»™c sống xã há»™i, táºp giao tiếp vá»›i má»i ngưá»i, và bạn bè trở thà nh má»™t phần rất quan trá»ng trong cuá»™c sống. Tình bạn Bạn trẻ chúng ta có má»™t hình thức chÆ¡i bạn bè đặc biệt phổ biến, đó là nhóm bạn, há»™i bạn. Nhóm, há»™i có rất nhiá»u loại, có thể các bạn gần nhà nhau, cùng chung “chà hướng†hay cÅ©ng có khi chỉ là sá»± hợp nhau vá» tÃnh tình hoặc má»™t và i sở thÃch nà o đó như ca nhạc, thể thao... Bạn Minh kể vá» há»™i bạn đã ba năm cá»§a mình: “Há»™i cá»§a em có 7 đứa, cả trai cả gái, chÆ¡i vá»›i nhau từ hồi lá»›p 7 cÆ¡. Nói chung là vui lắm, vì chúng nó thoải mái mà cÅ©ng tốt. Bá»n em hay Ä‘i chÆ¡i hồ Tây. Mấy đứa nó cÅ©ng tình cảm, em hay tâm sá»± vá»›i chúng nó. Lâu lâu lại rá»§ nhau Ä‘i chÆ¡i xaâ€. Các nhóm bạn chÆ¡i đóng vai trò quan trá»ng trên bước đưá»ng trưởng thà nh cá»§a má»—i bạn trẻ bởi đây là bước đầu ta táºp hoà mình và o má»™t táºp thể, há»c táºp ở các bạn những đức tÃnh tốt, há»c cách quan hệ và yêu quý má»i ngưá»i. Nhóm bạn là nÆ¡i nâng đỡ tinh thần, chia sẻ má»i vui buồn và giúp bạn trẻ tá»± tin hÆ¡n. Các nhóm bạn, có nhóm bình lặng, có nhóm sôi nổi, có nhóm thÃch biểu dương lá»±c lượng bằng cách may quần áo, để tóc giống nhau... Dù là kiểu nà o thì má»—i thà nh viên trong nhóm Ä‘á»u cảm thấy tá»± hà o, coi nhóm như gia đình thứ hai cá»§a mình. Há»™i là má»™t Ä‘iểm tá»±a quan trá»ng cá»§a bạn trẻ. Tuy nhiên, đôi khi “tinh thần há»™i†trở thà nh cá»±c Ä‘oan, phát triển thà nh hiện tượng “bè pháiâ€, coi thưá»ng các bạn ngoà i há»™i má»™t cách vô lý, gây đố kỵ giữa các nhóm bạn, đôi khi còn dẫn đến xô xát. Äiá»u đó là m nhiá»u bạn phải hối tiếc:
(Hồng, 19 tuổi) "Hồi cấp hai, bá»n tao chÆ¡i bè, không hiểu thế nà o mà cãi nhau rồi xông và o đánh nhau. Mấy đứa bị chảy máu. Tao vẫn còn sẹo ở má nhưng không thấy rõ lắm. Cái Hằng nó ở bè kia bị sẹo rõ to ở thái dương. Lên cấp 3 thì lại chÆ¡i vá»›i cái Hằng thân Æ¡i là thân. NghÄ© lại hồi xưa dại quá".
Có bạn lại tâm sá»± rằng có nhiá»u lúc bá»±c mình khó chịu vì phải cố sống sao cho giống các bạn trong há»™i, như Giang: "Em chúa ghét chụp ảnh, thế mà mấy thằng bạn cứ thÃch Ä‘i. Phải Ä‘i và o công viên vá»›i chúng nó, rồi lại phải đứng kiểu nà y kiểu ná», chán chết. Lâu lâu má»™t lần thì cÅ©ng được, chứ thưá»ng xuyên thì...". Váºy đấy, còn có biết bao bạn trai bắt đầu hút thuốc chẳng phải vì thÃch, mà chỉ do bạn bè rá»§ hoặc trêu “không biết hút thì không phải đà n ôngâ€. Nhiá»u bạn gái Ä‘iệu đà ăn diện, cư xỠ“nhõng nhẽo†cÅ©ng chỉ là theo chúng bạn, vì không thế thì “không ra con gáiâ€.
Thá»±c ra thì trong há»™i, má»—i thà nh viên có những nét tÃnh cách riêng, có cách suy nghÄ© riêng. Tình bạn sẽ chỉ thá»±c sá»± sâu sắc và có tÃnh tÃch cá»±c đối vá»›i sá»± trưởng thà nh cá»§a bạn trẻ khi các bạn hiểu được Ä‘iá»u đó. Các bạn hãy chan hoà vá»›i bạn bè, nhưng má»—i ngưá»i có thể sống theo phong cách riêng cá»§a mình. Ai đã từng ở trong má»™t há»™i bạn thì đã biết đến những cuá»™c vui nổ trá»i, khi đến giá» vá» vẫn không muốn rá»i bạn. Thế nhưng há»™i bạn đâu phải chỉ để chÆ¡i mà thôi. Nhiá»u há»™i bạn rất có trách nhiệm, biết chăm lo cho từng thà nh viên, biết bảo ban nhau há»c táºp. Bạn nà o có há»™i hay Ä‘i chÆ¡i nhiá»u thì hãy cảnh giác nhé, đừng để chuyện như cá»§a Linh xảy ra vá»›i há»™i mình: "Lên cấp 2 tá»› chÆ¡i vui lắm, cả lá»›p kéo nhau Ä‘i chÆ¡i suốt. Nhưng đến lúc thi và o cấp 3 thì bà bét kinh khá»§ng, 54 đứa mà chỉ có 11 đứa đỗ thôi. Thế mà nà o có phải là má»i ngưá»i không thông minh gì, chẳng qua là không để ý há»c nên mất cÆ¡ bản. Những đứa còn lại há»c bổ túc hay ở nhà hết".
Thế nhưng cÅ©ng có rất nhiá»u bạn không tham gia nhóm, há»™i nà o. Không phải vì há» không thÃch chÆ¡i trong há»™i mà vì có thể là những ngưá»i trầm tÄ©nh, không thÃch ồn à o, náo nhiệt, chỉ cần bạn tri ká»·, cÅ©ng có thể các bạn còn Ä‘ang Ä‘i tìm mà chưa gặp má»™t há»™i nà o hợp ý. Những bạn nà y có thể có và i ngưá»i bạn thân thiết. Há» tuy không ồn à o như các nhóm, há»™i đông khác nhưng tình bạn cá»§a há» cÅ©ng rất khăng khÃt, và nhiá»u khi nó Ä‘i cùng bạn suốt cuá»™c Ä‘á»i. Nhút nhát và ... tá»± tin Nhút nhát không có nghÄ©a là hèn nhát, mà chỉ là vụng vá», lúng túng khi tiếp xúc vá»›i má»i ngưá»i. Thá»±c ra, trong chúng ta hiếm ai không mang chút nhút nhát trong ngưá»i. Vấn đỠlà phải khắc phục sá»± nhút nhát đó. Nhút nhát có thể chuyển thà nh tá»± tin nếu bạn ná»— lá»±c và được bạn bè há»— trợ. Sau đây là chuyện cá»§a má»™t ngưá»i “nhát nhất trần Ä‘á»i†đã trở thà nh hoạt bát. "Ở mẫu giáo, tôi cứ ngồi nguyên má»™t chá»— nhìn má»i ngưá»i chÆ¡i xếp nhà bằng gá»— mà thèm, nhưng nghÄ© đến phải nói câu “cho tá»› chÆ¡i vá»›i†thì run. Lá»›p 1, Ä‘i lao động thì đứng khóc vì chưa cầm chổi bao giá» nên không dám quét. Tôi rụt rè kinh khá»§ng. Hết cấp má»™t tôi má»›i biết tên hết các bạn trong lá»›p. Lên cấp hai, bạn bè động viên các kiểu, tôi má»›i bắt đầu chÆ¡i nhảy dây, chÆ¡i chuyá»n, vui không chịu được. Lại nữa, tôi không biết nói truyện vá»›i ngưá»i khác, nhất là ngưá»i lá»›n, khổ Æ¡i là khổ. Tôi má»›i quyết tâm phải táºp. Tôi táºp nói chuyện bâng quÆ¡ vá»›i má»i ngưá»i, dần dần thấy má»i ngưá»i cÅ©ng bình thưá»ng chứ không ghê như mình tưởng. Nhưng nói chuyện cứ có ngưá»i thứ ba là giá»ng tôi chìm nghỉm, ngại ngưá»i ta nghe mà . Thế rồi có má»™t anh bạn nói vá»›i tôi là má»i ngưá»i có quyá»n có ý kiến riêng, không nhất thiết là ngưá»i khác đồng ý. Tôi thấy cÅ©ng có lý, thế là dần dần tôi bắt đầu nói ra được những gì mình nghÄ©. Ôi, bao nhiêu ngà y Ä‘au khổ, bao nhiêu đêm dằn vặt đấy, nhưng cuối cùng cÅ©ng đến được cái Ä‘iểm ngà y hôm nay". (Quỳnh, 23 tuổi)
Chắc Ãt ai lại nhút nhát như Quỳnh, nhưng có nhiá»u bạn thấy mình không được tá»± tin, xông xáo, không hát hay, đà n giá»i như bạn khác nên nghÄ© mình không thể xuất hiện trong đám đông. Hãy tá»± tin và o những giá trị riêng cá»§a mình, bạn chưa nháºn thấy những Ä‘iá»u đáng quý mà bạn có đấy thôi. Nhiá»u bạn gái ở lứa tuổi nà y khi bắt đầu ý thức được rằng mình đã lá»›n lại cứ nghÄ© con gái phải xinh như chị Mai hay duyên dáng như bạn Lan ấy. Váºy mà mình lại không được như váºy. Hay là con gái phải nên Ãt nói... thế là cứ ở chá»— đông ngưá»i lại đỠbừng mặt lên và im lặng. Có bạn trai lại cho rằng mình không đủ mạnh mẽ, không đủ tÃnh quyết Ä‘oán cá»§a đà n ông nên cÅ©ng dần dần trở nên im lặng. Thế nhưng, nếu bạn nháºn ra được má»™t nét đáng yêu, má»™t Ä‘iểm mạnh nà o đấy ở mình như má lúm đồng tiá»n, hay thông minh, há»c giá»i thì bạn sẽ cảm thấy tá»± tin hÆ¡n nhiá»u. Hãy thá» xem, bạn sẽ nháºn ra rất nhiá»u “điểm mạnh†ở mình đấy.
à thức vá» giá»›i tÃnh
Äến tuổi nà y, ý thức cá»§a chúng ta vá» giá»›i tÃnh trở nên rõ rệt hÆ¡n trước. Bạn không còn là má»™t cô bé, cáºu bé mà đã là thiếu niên rồi. Bạn thưá»ng chú ý hÆ¡n đến cách ăn mặc, kiểu đầu tóc sao cho đẹp trai, xinh gái. Trong các cuá»™c chuyện trò, bạn thÃch bà n luáºn vá» giá»›i kia, những từ “bá»n con traiâ€, “bá»n con gái†thưá»ng xuất hiện.
Những xao động tình cảm cá»§a tuổi má»›i lá»›n à thức vá» giá»›i tÃnh len lá»i và o trong quan hệ vá»›i bạn bè. Gán ghép bạn nà y vá»›i bạn khác là má»™t trò đùa khá được ưa chuá»™ng, nhiá»u khi là m cho ngưá»i bị gán ghép phải bối rối.
(Phương, 16 tuổi) "Lá»›p em có hai đứa con trai con gái chÆ¡i vá»›i nhau rất thân, và chúng nó rất hay. Nhưng má»i ngưá»i cứ chế, thế là chúng nó không dám chÆ¡i vá»›i nhau nữa".
Má»™t số bạn ở tuổi nà y bắt đầu để ý những ngưá»i bạn khác giá»›i. Giữa đám đông bạn bè, má»™t bạn nà o đó có thể trở thà nh “đối tượng†mà bạn hay nghÄ© tá»›i, thÃch lại gần.
(Khoa, 20 tuổi)"Lần đầu tiên tôi để ý tá»›i bạn gái là năm há»c cấp hai. Cô bé đó há»c hà nh bình thưá»ng, trông xinh xinh nhưng tôi cảm thấy cô bé rất có duyên, khó giải thÃch lắm nhưng mà tôi thá»±c sá»± thấy duyên hÆ¡n tất cả các cô bé khác".
(Lam, 20 tuổi) "Hồi cấp hai tá»± nhiên mình rất quý bạn Toà n trong lá»›p. Cứ bao giỠđến buổi sinh hoạt hát, bá»n mình hay thay nhau hát. Bao giá» mình cÅ©ng chá»n má»™t bà i, hát tháºt say sưa và nhìn vá» phÃa bạn ấy, hát chỉ để cho bạn ấy".
Äó là những rung động trong sáng buổi ban đầu cá»§a bạn trẻ, có thể khiến bạn hoà n thiện mình để đẹp hÆ¡n trong con mắt “ngưá»i taâ€. Sá»± hấp dẫn có thể khá mạnh mẽ, là m bạn xúc động, băn khoăn. Nhưng bạn hãy tin rằng tình cảm lúc nà y phần nhiá»u là cảm tÃnh, rồi nó sẽ qua Ä‘i tá»± nhiên như khi nó đến váºy thôi.
(Trang, 22 tuổi) "Tá»› có cảm tình vá»›i bạn Trung từ năm cấp hai, cứ nhìn thấy bạn ấy ở đâu là cưá»i, rồi hay nhìn bạn ấy. Nhưng rồi lên lá»›p tám thì lại thấy hết thÃch từ lúc nảo lúc nà o. Sau rồi mình thÃch má»™t anh ở gần nhà , nhưng anh ấy coi mình là trẻ con".
Cha mẹ luôn khuyên bạn không nên yêu sá»›m, đó là vì cha mẹ đã từng ở tuổi má»›i lá»›n, có những lúc xao xuyến, thẩn thÆ¡, nhưng trải qua rồi nên biết rằng tình cảm đó chỉ có giá trị nhất thá»i, lại lo bạn chểnh mảng há»c hà nh (mà yêu thì dá»… quên há»c tháºt đấy). Các nhà tâm lý há»c nháºn định rằng những rung động tuổi má»›i lá»›n là bước phát triển đầu tiên cá»§a tình cảm đối vá»›i ngưá»i khác giá»›i, nhưng chưa phải là lúc bước và o quan hệ yêu đương, vì tâm sinh lý tuổi nà y còn chưa đủ chÃn muồi để gánh vác má»™t mối tình cảm phức tạp mà đến ngưá»i lá»›n cÅ©ng còn phải Ä‘au đầu vì nó. Tình cảm tuổi há»c trò rất đáng quý, bạn hãy nâng niu nó, nhưng hãy chỠđợi những tình cảm thá»±c sá»± sâu sắc sau nà y. à thức vá» cÆ¡ thể, vá» giá»›i tÃnh, vá» tình dục à thức giá»›i tÃnh cá»§a chúng ta rá»™ng mở trong các mối quan hệ xã há»™i, nhưng cÅ©ng không quên trở vá» vá»›i chÃnh bản thân mình. Nháºn thấy sá»± phát triển giá»›i tÃnh hằng ngà y cá»§a mình, ta không khá»i có lúc thấy tá»± hà o sung sướng, đôi khi thÃch khoe khoang má»™t chút.
(Lan Anh, 20 tuổi) "Bá»n con gái mình buồn cưá»i tháºt. Hồi cấp ba thỉnh thoảng má»™t đứa lại nhăn nhó bảo đứa khác: “Trục trặc kỹ thuáºt†[hà nh kinh]. Nhăn thì nhăn nhưng vẫn có vẻ hãnh diện lắm. Äứa nà o há»i: “Äã bị chưa?†thì mình bảo: “Từ lâu rồiâ€.
Má»™t cách tá»± nhiên, chúng ta bắt đầu muốn tìm hiểu vá» cÆ¡ thể cá»§a mình và cá»§a ngưá»i khác giá»›i. Có thể chữ “tình dục†hay những câu chuyện yêu đương vô tình lá»t và o tai, khiến bạn phải tò mò đôi chút. CÅ©ng có má»™t số báºc cha mẹ thấy cần giảng giải cho con trẻ vá» giá»›i tÃnh, cÆ¡ thể, song Ä‘a số là ngượng khi nói đến chá»§ đỠnà y vá»›i con cái, hoặc không muốn con biết nhiá»u vá» giá»›i tÃnh, tình dục. Do váºy bạn trẻ tìm hiểu chá»§ yếu qua bạn bè, và cả ở sách báo, phim ảnh.
(Lâm, 26 tuổi)"Lúc đó có nhiá»u quyển truyện có những chi tiết rất nhá» vá» yêu đương và tôi thưá»ng lấy trá»™m cá»§a mẹ ra Ä‘á»c Ä‘i Ä‘á»c lại má»—i má»™t Ä‘oạn đó".
Äiá»u đáng tiếc là những Ä‘iá»u bạn nghe ở bạn bè cùng trang lứa thưá»ng là sai lệch. Những cuốn sách giúp cho các bạn trẻ có được nháºn thức đúng đắn vá» giá»›i tÃnh, tình dục thì còn thiếu. Thế nhưng lại có rất nhiá»u băng hình, sách báo lưu hà nh trái phép là m sai lệch ý niệm cá»§a chúng ta vá» vấn đỠnà y. Các bạn trẻ má»›i lá»›n gặp phải những thứ nà y thì tháºt không may, vì nó chỉ nhằm kÃch dục, chứ không giúp bạn có được sá»± nhìn nháºn đúng đắn.
(Tâm, 17 tuổi)"Xem mấy phim ấy thì thấy chuyện ấy chẳng thanh tao như mình vẫn nghĩ, mà mình thì cứ nghĩ nó phải rất là hay kia".
Song, nhu cầu cá»§a bạn trẻ muốn hiểu biết vá» sá»± phát triển tâm sinh lý và vá» giá»›i tÃnh là chÃnh đáng. Cuốn sách nà y cÅ©ng nhằm Ä‘em lại những kiến thức khoa há»c và cách nhìn nháºn có văn hoá vá» các vấn đỠnà y. Những thay đổi vá» sinh lý Việc dáºy thì bắt đầu ở não bá»™ cá»§a bạn. Tuyến yên tiết ra những lượng lá»›n hoóc môn có tác dụng kÃch thÃch hoạt động cá»§a buồng trứng (nếu bạn là gái), tinh hoà n (nếu bạn là trai). Nháºn lệnh cá»§a tuyến yên, buồng trứng cá»§a bạn gái tăng cưá»ng sản xuất hai hoóc môn oestrogen và progesteron; tinh hoà n cá»§a bạn trai sinh thêm testosteron. Các hoóc môn nà y khiến cho cÆ¡ thể biến đổi tháºt kì diệu: bạn cao lên nhiá»u, vóc dáng chuyển thà nh hình má»™t thiếu nữ, má»™t chà ng trai, cÆ¡ quan sinh dục phát triển, các đặc Ä‘iểm giá»›i tÃnh khác như lông, râu, ngá»±c trở nên rõ rệt, bạn gái bắt đầu hà nh kinh, bạn trai xuất tinh. Sá»± phát triển đó đưa bạn bước và o má»™t cuá»™c sống má»›i.
Bạn trai Vóc dáng cơ thể
Từ dáng hình má»™t cáºu bé, cÆ¡ thể bạn có nhiá»u đổi thay. Chiá»u cao tăng lên đáng kể, vai nở ra, bụng và hông thon lại, cÆ¡ bắp nhiá»u lên trông thấy, dần dần bạn sẽ có vóc dáng cá»§a má»™t chà ng trai. Các bạn trai thưá»ng dáºy thì muá»™n hÆ¡n, nhưng sau đó sẽ cao vượt bạn gái. Sá»± phát triển nà y đối vá»›i nhiá»u ngưá»i xảy ra từ từ trong và i năm trong khoảng 12, 13- 20 tuổi. CÅ©ng có nhiá»u bạn lá»›n vụt lên trong má»™t thá»i gian ngắn. Chẳng hạn bạn Quang lá»›n nhanh đến ná»—i có ngưá»i phải thốt lên: “Ôi, thằng Quang, không nháºn ra mà y nữa. Má»›i có và i tháng mà đã như ông tây thế nà y.†Tuổi dáºy thì có thể đến hÆ¡i sá»›m vá»›i bạn nà y nhưng lại bắt bạn khác phải đợi chỠđôi chút, nên tuy cùng tuổi nhưng nhiá»u bạn trông lá»›n phổng phao hÆ¡n nhiá»u bạn khác. Nếu bạn cháºm dáºy thì hÆ¡n bạn khác thì đừng lo vì rồi sẽ đến lượt bạn, còn nếu bạn nhanh chân hÆ¡n thì cÅ©ng sẽ không trở thà nh ngưá»i khổng lồ đâu.
CÆ¡ quan sinh dục phát triển Lúc dáºy thì là lúc cÆ¡ quan sinh dục thay đổi nhiá»u nhất. Bao tinh hoà n to ra, sẫm mà u hÆ¡n, hai tinh hoà n cÅ©ng lá»›n lên theo. Dương váºt lá»›n lên cả bá» ngang lẫn bá» dà i, thưá»ng cÅ©ng sẫm mà u hÆ¡n trước. Cùng vá»›i sá»± phát triển ấy, lông má»c lên quanh cÆ¡ quan sinh dục, lúc đầu lÆ¡ thÆ¡ và i sợi, sau má»c nhiá»u hÆ¡n, quăn hÆ¡n. Nếu có dịp nhìn thấy dương váºt cá»§a các bạn xung quanh, bạn đừng ngạc nhiên nếu thấy “cá»§a há»â€ không mấy giống mình. Dương váºt cá»§a má»i ngưá»i khá Ä‘a dạng cả vá» mà u sắc lẫn hình dáng. Bạn khác có thể sáng mà u, còn bạn lại sáºm mà u. Có bạn đầu to thân nhá» và ngược lại. Có bạn sợ mình dương váºt nhá» thì không phải là đà n ông thá»±c thụ. Ở trạng thái bình thưá»ng (không cương cứng), kÃch thước dương váºt má»i ngưá»i có thể chênh nhau khá nhiá»u, nhưng bạn đừng lo. Äến lúc cương cứng thì cái nhá» lá»›n lên nhiá»u, cái lá»›n lại chẳng nhỉnh lên mấy tÃ. Vả lại, kÃch thước không quyết định khả năng tình dục. Còn khả năng có con thì phụ thuá»™c chá»§ yếu và o hoạt động bên trong mà ta không nhìn thấy, chứ hình dáng bên ngoà i không hỠảnh hưởng. Tinh hoà n cÅ©ng váºy, ở ngưá»i nà y lá»›n, ngưá»i kia lại nhá», ở ngưá»i nà y thì sa xuống thấp, ở ngưá»i kia lại dâng lên cao. Thưá»ng thì hai tinh hoà n bên cao, bên thấp để không chèn ép nhau. Có ngưá»i tinh hoà n bên phải cao, bên trái thấp, ngưá»i khác ngược lại. Thá»i xưa có những thợ may cẩn tháºn còn há»i bạn “nghiêng†bên nà o để may quần cho vừa đấy!
Má»™t Ä‘iá»u nữa: độ lá»›n cá»§a bá»™ pháºn sinh dục không tá»· lệ thuáºn vá»›i vóc dáng cÆ¡ thể. Nhìn bên ngoà i không thể Ä‘oán được bên trong như thế nà o đâu bạn ạ. Cương cứng dương váºt Ở ngưá»i đà n ông trưởng thà nh, dương váºt cương cứng khi có kÃch thÃch tình dục. Nhưng khi má»›i lá»›n thì không phải luôn như váºy, dương váºt rất dá»… “ngóc đầu dáºy†vì đủ má»i lý do: khi bạn có chuyện vui vẻ, khi thoáng nghÄ© đến bạn gái, khi sợ hãi lo lắng, khi muốn Ä‘i tiểu, khi ngá»§ dáºy buổi sáng, hoặc bất cứ lúc nà o mà chẳng vì lý do gì cả. Bạn đừng băn khoăn, đây là chuyện bình thưá»ng. Ngay từ lúc bé, các bé trai đã có những lúc cương con chim nhưng thưá»ng chỉ đến tuổi dáºy thì các bạn nam má»›i thá»±c sá»± để ý vì việc nà y xảy ra nhiá»u hÆ¡n và ở mức độ dá»… thấy hÆ¡n. Dương váºt cương cứng nhiá»u khi là m bạn bối rối, nhưng bạn đừng lo, ngưá»i khác không để ý thấy đâu. Thá»i kỳ táºp dượt nà y rồi cÅ©ng sẽ qua nhanh, chẳng mấy chốc dương váºt sẽ không còn “bất trị†như thế nữa. Sản xuất tinh trùng, tinh dịch Tinh hoà n bạn trai bắt đầu sản xuất tinh trùng và tinh dịch. Khi đó bạn có khả năng xuất tinh, tức là cÆ¡ thể Ä‘ang chuẩn bị cho bạn để sau nà y có thể trở thà nh má»™t ngưá»i cha. Việc xuất tinh bắt đầu có thể sá»›m, có thể muá»™n, má»—i ngưá»i má»™t khác.
Má»™ng tinh Ở tuổi dáºy thì, nhiá»u bạn trai có hiện tượng xuất tinh không chá»§ định, thưá»ng xảy ra và o ban đêm. Như thế gá»i là má»™ng tinh. Äây là má»™t dấu hiệu báo rằng bạn “đã lá»›nâ€. CÅ©ng như bất cứ sá»± kiện nà o xảy ra lần đầu tiên trong Ä‘á»i, nó khiến cho nhiá»u bạn trai phải bối rối.
(Hùng, 17 tuổi) "Nhá»› lại những lần đầu tiên má»™ng tinh, sáng dáºy không dám Ä‘i tắm, sợ bố mẹ phát hiện ra thì ngượng. Hồi ấy bố mẹ vẫn giặt tất cả quần áo cho mình nên rất ngạc nhiên thấy con trai đòi giặt lấy".
(Nam, 32 tuổi) "Thá»i gian đầu thấy thế cÅ©ng lo lo, chỉ sợ mình bị bệnh, sau nà y có khi không có con. Nhưng sau khi có vợ, em có con ngay, thế là hết lo. Bây giá» em vẫn thấy chừng má»™t tháng, má»™t tháng rưỡi má»™t lần".
Má»™ng tinh là cÆ¡ thể tá»± giải phóng tinh dịch. Tuy gá»i là “má»™ng†nhưng không phải lúc nà o cÅ©ng nằm mÆ¡. Có nhiá»u kiểu rất khác nhau.
(Nam, 32 tuổi) "Nhóm bạn bè em hầu như đứa nà o cÅ©ng má»™ng tinh. Äứa thì 7 ngà y má»™t lần, đứa thì má»™t tháng má»™t lần, nhưng không phải tháng nà o, tuần nà o cÅ©ng thấy. Äứa thì mÆ¡ thấy quan hệ vá»›i phụ nữ, đứa lại bảo ngá»§ mệt, nó ra lúc nà o không biết, tỉnh dáºy ướt quần rồi... Buồn cưá»i lắm".
Không má»™ng tinh cÅ©ng là bình thưá»ng. Bạn Hiệp đã láºp gia đình cho biết.
"Có nghe bạn bè nói chuyện là đêm nằm mơ rồi phóng tinh ra quần... Tôi thì có mơ quan hệ với phụ nữ nhưng không thấy ra, đúng là chẳng bao giỠthấy ướt quần cả".
Có bạn lo rằng không mộng tinh nghĩa là cơ thể không sản xuất tinh trùng. Không đúng đâu, cơ thể luôn sinh ra tinh trùng, nhưng nếu không xuất ra ngoà i thì tinh trùng đó được hấp thụ lại, rồi cơ thể lại sinh ra tinh trùng mới.
Quần lót
Nếu hồi bé bạn chưa mặc quần lót thì khi đến tuổi dáºy thì bạn phải Ä‘i mua hoặc nhá» cha, anh mua há»™. Bạn có thể chá»n quần đùi hoặc quần sịp. Äiá»u quan trá»ng là quần phải thấm ẩm, thoáng mát và đem lại cảm giác dá»… chịu khi mặc. Không nên mặc loại quần quá bó, lại pha nhiá»u nilon vì những chất liệu nà y khiến cho cÆ¡ quan sinh dục dá»… bị bÃ, ẩm, có thể gây mẩn ngứa, khó chịu. Sưng Ä‘au vú Khi dáºy thì, nhiá»u bạn nam thấy đầu ti mình to ra, quầng vú rá»™ng hÆ¡n và sẫm lại, ngá»±c sưng lên, tháºm chà còn Ä‘au nữa. Äừng lo, bạn sẽ không trở thà nh con gái đâu. Äây là hiện tượng thưá»ng gặp do phản ứng cá»§a cÆ¡ thể vá»›i các hoóc môn và o tuổi dáºy thì, chỉ má»™t thá»i gian sẽ hết. Lông và râu Lông mu bắt đầu má»c trước tiên. Ban đầu, quanh cÆ¡ quan sinh dục xuất hiện và i ba sợi, sau nhiá»u thêm, quăn hÆ¡n. Có ngưá»i chỉ có má»™t dúm lông nhá», nhưng cÅ©ng có ngưá»i lông dầy và má»c cả lên bụng và xuống hai bên đùi, háºu môn. Ngoà i ra, bạn cÅ©ng má»c lông nách, lông chân, tháºm chà cả lông ngá»±c. Ria và râu thưá»ng má»c sau lông mu khoảng má»™t và i năm. Má»—i ngưá»i có số lượng và cách phân bố lông khác nhau. Nhiá»u hay Ãt lông không nói lên Ä‘iá»u gì vá» khả năng sinh dục, sinh sản cÅ©ng như tÃnh cách. Xin đừng ai mất công so sánh. Khi râu và ria má»c đến má»™t mức nà o đó, nhiá»u bạn sẽ có nhu cầu cạo râu. Äối vá»›i má»™t số bạn, cạo râu là việc “tầm thưá»ngâ€, đã có bố hay anh dạy cho. Nhưng những bạn như Minh: “Em cạo trá»™m bằng dao cạo cá»§a bố, lóng ngóng xước cả mặt†thì nên biết má»™t số Ä‘iá»u cần chú ý:
Bạn nên dùng dao cạo sắc. Dao sắc sẽ dá»… cạo hÆ¡n và không là m da khó chịu. Trước khi cạo, bạn thấm ướt cho râu má»m. Dùng nước ấm là tốt nhất, nhưng chá»› dùng nước nóng, là m da căng lên, dá»… xước. Có kem cạo râu thì cà ng tốt. Khi cạo bạn đưa dao từ trên xuống theo chiá»u râu má»c (cạo từ dưới lên sẽ cắt được sát chân hÆ¡n nhưng lại là m da khó chịu). Sau khi cạo, hãy dùng nước mát rá»a để là m dịu da. Dao dùng xong cần rá»a sạch, để khô, nhưng đừng lấy khăn lau, kẻo dao chóng cùn. Hiện nay má»›i có loại dụng cụ cạo râu bằng Ä‘iện. Loại nà y khác dao cạo, nếu dùng, bạn hãy để râu khô, cà ng khô cà ng dá»… cạo. Nổi cục yết hầu và vỡ giá»ng Cục yết hầu là sụn tuyến giáp. Hoóc môn nam ở tuổi dáºy thì khiến bá»™ pháºn nà y thay đổi, do váºy bạn thấy cục yết hầu nhô thêm ra ở cổ. Giá»ng các em bé trai và giá»ng ngưá»i lá»›n khác hẳn nhau. ChÃnh thá»i gian dáºy thì là khi giá»ng chuyển. Thanh quản rá»™ng ra, các dây thanh đới dầy lên và dà i ra. Giá»ng bạn trầm xuống. Việc chuyển giá»ng có thể đột ngá»™t, có thể dần dần. Thưá»ng ta Ãt để ý quá trình đó, nhưng có má»™t số bạn phải bối rối vì biến cố “vỡ giá»ngâ€.
(DÅ©ng, 24 tuổi) "Tôi vỡ giá»ng năm há»c lá»›p 7, hồi đó được trưá»ng cá» Ä‘i Ä‘á»c thÆ¡ Puskin mà giá»ng khản đặc nghe xấu hổ quá. Bây giá» gặp cáºu bé nà o vỡ giá»ng nghe biết ngay và thấy buồn cưá»i quá".
Khi vỡ giá»ng, bạn có thể khó chịu vì bị má»i ngưá»i trêu chá»c nhưng đây chỉ là má»™t hiện tượng nhất thá»i thôi. Sau đó bạn sẽ có được “chất giá»ng ấm áp cá»§a ngưá»i đà n ông†đấy.
Bạn gái Vóc dáng cơ thể
Vóc dáng bạn gái bắt đầu thay đổi và o lúc dáºy thì (9-14 tuổi). Từ má»™t em gái nhá», cÆ¡ thể cá»§a bạn bắt đầu có vóc dáng thiếu nữ. Trong và i năm trước khi có hà nh kinh, chiá»u cao bạn tăng lên khá nhiá»u. Khi hà nh kinh rồi, cÆ¡ thể phát triển bá» ngang nhiá»u hÆ¡n trước, cặp vú nhú lên, mông nở nang hÆ¡n trước. Lá»›p mỡ dưới da dà y lên là m cho cÆ¡ thể bạn má»m mại và già u nữ tÃnh. Quá trình nà y ở má»—i ngưá»i diá»…n ra vá»›i tốc độ khác nhau. Có bạn thì lá»›n từ từ, bạn khác lại vụt lá»›n bổng “như ăn phải bá»™t nởâ€. CÆ¡ thể bạn trong những năm nà y có nhiá»u biến đổi, khi thì bạn thấy mình béo tròn, khi thì mảnh dẻ. Thưá»ng đến độ 18-20 tuổi bạn má»›i đạt đến hình dáng ổn định theo các đặc tÃnh di truyá»n cha mẹ cho. Vú phát triển Các tuyến sữa phát triển, lá»›p mỡ ngá»±c dầy lên là m cho đôi vú nhú lên và ngà y cà ng đầy đặn. Dấu hiệu phát triển đầu tiên thưá»ng là quầng vú (vùng sẫm quanh núm vú) dầy lên, sẫm lại. Sau đó là bầu vú nhú lên nhá»n nhá»n, lá»›n dần và tròn trịa dần. Trong thá»i gian nà y, vú bạn có thể ngứa hoặc Ä‘au tức má»™t chút. Không nên ngạc nhiên khi trong lá»›p có bạn ngá»±c còn phẳng mà bạn khác đầy đặn vì má»—i cÆ¡ thể bắt đầu phát triển ở má»™t thá»i Ä‘iểm riêng.
(Hồng, 18 tuổi) "Chị biết không, ngực em nó nhú lên từ hồi lớp 4, lớp 5 cơ... Em lúc đấy không muốn cho nó nhú lên, thế là em ngồi em bóp, em ấn nó mãi...".
(Hạnh, 20 tuổi) "Äến lá»›p 9 tá»› còn cởi trần chạy ở ngoà i đưá»ng. Tá»› nói thì không ai tin, nhưng tháºt đấy. Ngá»±c không có gì hết. Äến lá»›p 11 mình má»›i phát triển...".
CÅ©ng như sắc da, vóc ngưá»i má»—i ngưá»i má»—i dạng, quầng vú, núm vú có mà u sắc và độ lá»›n rất Ä‘a dạng.
(Hoà , 22 tuổi) "Hồi lá»›p 10 ngá»±c mình vẫn bé lắm, nhưng cái đầu ti lại to, mặc áo nà o cÅ©ng bị nhô. Äi đâu cÅ©ng ngượng".
(Bình, 21 tuổi)"Mình có đứa bạn đầu ngá»±c to bằng đầu ngón tay cái, mà u rất sẫm. Hồi nó 18 tuổi, chưa có mảnh tình nà o mà má»i ngưá»i cứ nghÄ© là nó có chồng con rồi. Còn mình ngá»±c cÅ©ng không tệ lắm mà đầu ngá»±c chỉ bằng đầu ngón tay út".
CÅ©ng có bạn núm vú không nhô ra ngoà i. Äừng lo rằng sau nà y khó cho con bú, vì bạn sẽ há»c cách kéo núm vú ra để cho con bú bình thưá»ng. Hai bên ngá»±c thưá»ng phát triển theo kiểu má»™t lá»›n trước, má»™t theo sau, vì thế bạn đừng ngạc nhiên nếu thấy ngá»±c chỉ nhú má»™t bên, chẳng mấy chốc bên kia sẽ Ä‘uổi kịp. Má»™t Ä‘iá»u cần phải nói là cÅ©ng như đôi bà n tay thưá»ng má»™t to má»™t bé, cặp vú trưá»ng thà nh cá»§a nhiá»u bạn gái cÅ©ng có má»™t bên nhỉnh hÆ¡n bên kia. Có khi vì không biết mà bạn gái khổ sở cho rằng mình “dị dạngâ€.
(Thắm, 21 tuổi) "Ngá»±c mình bên phải to hÆ¡n bên trái. Mình cứ nghÄ© là mình bị là m sao. Lúc nà o mình cÅ©ng độn khăn mùi xoa ở má»™t bên áo trong, Ä‘i thì khòng khòng ngưá»i xuống cho ngưá»i ta khá»i thấy. Khổ, có ai thấy gì đâu, nhưng mà mình thấy rõ nhất. Khòng khòng nên bây giá» má»›i bị gù. Mãi sau Ä‘á»c má»™t quyển sách nói có nhiá»u ngưá»i như thế mình má»›i yên tâm. Từ bấy vá» sau mình hầu như không mặc áo lót nữa".
Các cụ ngà y xưa nói vú bánh dà y, vú quả mướp, thá»±c ra thì không có vú nà o lại có hình như thế đâu. Có bạn ngá»±c lá»›n, bạn khác lại ngá»±c nhá», có ngưá»i núm vú chÄ©a thẳng phÃa trước, có ngưá»i núm vú chÄ©a sang hai bên, có ngưá»i vú tròn, có ngưá»i vú ngang, có ngưá»i vú có má»™t và i sợi lông... Bao nhiêu phụ nữ là bấy nhiêu bá»™ ngá»±c khác nhau. Má»™t số bạn gái ngá»±c nhá» thưá»ng lo sau nà y Ãt sữa. Bạn nhầm đấy. KÃch thước vú là do tầng mỡ quyết định, còn việc tạo sữa thì do tuyến sữa bên trong đảm nhiệm. Sữa Ãt hay nhiá»u phụ thuá»™c chá»§ yếu và o chế độ dinh dưỡng và cách cho con bú sau nà y.
Quần áo lót
Ngá»±c phát triển đến má»™t mức độ nà o đó thì Ä‘a số các bạn gái bắt đầu mặc áo lót, có thể là để che ngá»±c cho kÃn đáo, để bảo vệ ngá»±c, để là m duyên, hay để giống chúng bạn. Bạn gái có nhiá»u thắc mắc: mặc áo lót có tốt hay không, mặc như thế nà o thì nên? Chúng tôi không xét tác dụng che ngá»±c hay là m đẹp cá»§a áo lót, vì Ä‘iá»u đó phụ thuá»™c và o ý kiến chá»§ quan cá»§a má»—i ngưá»i. Còn vá» tác dụng nâng đỡ ngá»±c thì chỉ bạn nà o ngá»±c lá»›n, nặng mà lại má»m má»›i thá»±c sá»± cần mặc áo lót. Bạn nà o ngá»±c nhá» hoặc ngá»±c lá»›n mà chắc thì không cần thiết. Tuy nhiên, có ngoại lệ là khi chÆ¡i thể thao, chạy nhảy, dù ngá»±c lá»›n hay nhá» bạn cÅ©ng nên mặc áo lót để ngá»±c khá»i bị xóc, khó chịu. Ão lót tốt là áo vừa vặn: dây vòng quanh ngá»±c vừa khÃt, dây treo ngá»±c vừa phải, bầu ngá»±c vừa. Chỉ cần hÆ¡i rá»™ng là áo mất tác dụng nâng đỡ ngá»±c. Nhưng áo cháºt cÅ©ng không nên, cản trở máu lưu thông, lại bÃ, gây tù Ä‘á»ng mồ hôi.
Quần lót tốt là loại quần thấm ẩm, thoáng mát và mặc cảm thấy dá»… chịu. Mặc quần có pha nilon sẽ khiến cÆ¡ quan sinh dục bị bà ẩm, tạo Ä‘iá»u kiện cho vi khuẩn phát triển, có thể gây ngứa, khó chịu. Tốt nhất bạn hãy mặc quần lót bằng chất vải cotton. CÆ¡ quan sinh dục phát triển Trong thá»i kỳ dáºy thì, cÆ¡ quan sinh dục bạn gái phát triển mạnh, không còn trông giống như các em bé gái. Tất cả các bá»™ pháºn môi lá»›n, môi nhá», âm váºt, âm đạo cá»§a bạn Ä‘á»u lá»›n lên, lông mu má»c xung quanh âm há»™, mà u sắc âm há»™ sẫm hÆ¡n trước. CÅ©ng như gương mặt có mắt, mÅ©i, miệng nhưng má»—i ngưá»i má»™t vẻ, cÆ¡ quan sinh dục là má»™t phần độc đáo vá»›i mà u sắc, hình dáng riêng cá»§a má»—i ngưá»i. Nếu tắm chung vá»›i chị em bạn gái, bạn sẽ thấy rõ má»i ngưá»i không hẳn giống nhau. Bạn đừng lo lắng nếu môi nhá» cá»§a bạn trông có vẻ lá»›n, âm váºt dà i hay lông mu cá»§a mình khác ngưá»i khác...
Bên trong cÆ¡ thể bạn, âm đạo và tá» cung cÅ©ng lá»›n lên. Hai buồng trứng bắt đầu tiết hoóc môn sinh dục và phóng noãn (rụng trứng). Niêm mạc tá» cung bắt đầu tăng trưởng và tá»± thải theo chu kỳ. Bạn bắt đầu hà nh kinh Hà nh kinh bắt đầu nghÄ©a là bạn đã rụng trứng, có khả năng thụ thai và sinh con (tuy còn lâu nữa bạn má»›i có thể là m má»™t ngưá»i mẹ). Hà nh kinh thưá»ng bắt đầu ở độ tuổi từ 11 đến 18. Khi má»›i bắt đầu hà nh kinh, kinh nguyệt bạn gái có thể thất thưá»ng, sau và i năm má»›i ổn định. Số ngà y hà nh kinh có thể nhiá»u hay Ãt, thưá»ng trong khoảng 3-7 ngà y. Lượng máu kinh cÅ©ng váºy, ngưá»i nhiá»u, ngưá»i Ãt.
Bạn gái cảm thấy thế nà o?
Nhiá»u bạn khi bắt đầu hà nh kinh đã được biết rõ vá» hiện tượng nà y, nhưng cÅ©ng nhiá»u bạn chưa biết gì hoặc chỉ biết lá» má». Do váºy khi việc đó xảy ra, má»—i ngưá»i có suy nghÄ© và phản ứng khác nhau. Có bạn rất bất ngá», còn bạn khác lại vô cùng "thông thái".
(Lan, 25 tuổi) "Mình Ä‘i há»c thân vá»›i cô giáo lắm. Hôm ấy nằm ngá»§ vá»›i cô giáo thấy đũng quần cứ ướt ướt, cứ bảo không biết cái gì. Hồi đấy mình đã 17 tuổi rồi, thế mà không há» nghÄ© đến. Sau má»›i biết".
(Hằng, 22 tuổi) "Mình bị hà nh kinh từ năm lá»›p 6. Mẹ đã nói trước là đến tuổi ấy thì sẽ bị như thế. Lúc bị cÅ©ng có mẹ ở đấy nên không hoảng hốt, lo sợ gì cả. CÆ¡ thể thay đổi là chuyện bình thưá»ng, thấy kinh là tất nhiên, má»i ngưá»i như thế thì mình cÅ©ng thế".
Có bạn rất tự hà o, nhưng cũng có bạn cảm thấy xấu hổ và sợ hãi.
(Tâm, 20 tuổi) "NghÄ© là mình cÅ©ng giống các bạn, cÅ©ng trưởng thà nh rồi, vì hồi đấy mình chÃp nhất mà , nên thấy tá»± hà o, thấy cái đấy chứng tá» là mình đã lá»›n".
(Hưá»ng, 22 tuổi) "Ngưá»i ta cảm thấy rất kinh khá»§ng, rất sợ, giấu giếm khổ sở vì ngượng lắm, xấu hổ lắm... Ngưá»i ta phải lén lấy xô cá»§a mẹ để dùng. Giặt thì lên táºn gác thượng, cà i chặt cá»a, sợ má»i ngưá»i biết".
Khi con gái sắp đến tuổi nà y, cha mẹ cần giải thÃch trước vá»›i con vá» kinh nguyệt. Äáng tiếc là nhiá»u báºc cha mẹ lại ngượng ngùng, ngại nói những Ä‘iá»u liên quan đến giá»›i tÃnh, khiến con gái cảm thấy xấu hổ hoặc sợ hãi. Cha mẹ cởi mở được trong chá»§ đỠnà y thì con gái tháºt may mắn. Hưá»ng tâm sá»±: "Sau nà y ngưá»i ta có con, ngưá»i ta sẽ nói cho nó, tháºm chà bố cÅ©ng nên nói vá»›i con má»™t chút, từ trước khi nó hà nh kinh ấy. Ngưá»i ta rất thÃch phim “Má»™t mình chống lại maphiaâ€, có ông thanh tra khi con gái bắt đầu hà nh kinh thì tá» ra rất là trìu mến. Hay trong phim “Tiếng chim hót trong bụi máºn gaiâ€, cha Ralph giảng cho Mecgy rằng đấy là thá»i kỳ ngưá»i con gái chuyển tiếp giai Ä‘oạn, rất là hay. Ngưá»i ta nghÄ© bố mẹ nên nói sÆ¡ sÆ¡ cho con biết, để cho nó chuẩn bị tinh thần vì ngà y ấy ngưá»i ta sợ lắm".
XỠlý máu kinh như thế nà o?
Bạn gái có nhiá»u phương tiện để thấm máu kinh. Hiện đại thì có băng vệ sinh đóng gói sẵn các loại; cổ Ä‘iển thì có vải xô, khăn mặt, bông y tế, áo cÅ© giặt sạch... Khi hà nh kinh, bạn nên mặc quần lót ôm để giữ miếng thấm chặt và o ngưá»i. Máu kinh trong cÆ¡ thể rất sạch, nhưng khi ra ngoà i lại là môi trưá»ng tốt cho vi khuẩn, đôi khi bạn ngứa ở âm há»™ lúc hà nh kinh là vì thế. Bạn nên thay miếng thấm tối thiểu bốn lần má»™t ngà y (sáng ngá»§ dáºy, buổi trưa, buổi chiá»u tối, trước khi Ä‘i ngá»§), nếu ra kinh nhiá»u thì thay nhiá»u hÆ¡n. Má»—i lần thay, bạn rá»a sạch bằng nước sạch (cÅ©ng có thể dùng Ãt xà phòng thÆ¡m) rồi lau khô. Äừng rá»a bên trong âm đạo để tránh nhiá»…m trùng. Nếu dùng vải, bạn hãy ngâm xà phòng và giặt sạch, phÆ¡i ở nÆ¡i có nắng, Ãt bụi là tốt nhất. Nếu dùng bà n là nóng là vải thì còn vệ sinh hÆ¡n nữa. Nếu bạn dùng băng vệ sinh bán sẵn ngoà i thị trưá»ng, bạn chỉ cần bóc dải giấy bịt keo dÃnh ở mặt sau miếng băng, sau đó dÃnh mặt nà y và o quần lót ôm là được. Có má»™t sản phẩm má»›i xuất hiện trên thị trưá»ng là nút thấm hình trụ đặt bên trong âm đạo. Nút thấm máu trong đó giúp bạn váºn động được thoải mái hÆ¡n. Tuy nhiên, nếu bạn chưa từng quan hệ tình dục, sợ rách mà ng trinh thì không nên dùng. Nếu dùng nút thấm, bạn lưu ý rằng giá»›i hạn để nút trong âm đạo là 6 giá». Dịch tiết âm đạo, lông Äến tuổi nà y, bạn gái thấy cá»a mình nhiá»u khi ướt át, quần lót có dịch dÃnh. Äây là hiện tượng bình thưá»ng.
CÆ¡ thể bạn gái bắt đầu xuất hiện nhiá»u lông, cÆ¡ bản là lông mu xung quanh khu sinh dục dưới. Lúc đầu chỉ lÆ¡ thÆ¡ mấy sợi, sau nhiá»u hÆ¡n, có thể quăn. Bạn má»c thêm lông ở nách, có bạn thấy lông chân nổi rõ. Bạn gái có ngưá»i Ãt lông, ngưá»i nhiá»u lông. Nhiá»u lông không có nghÄ©a là kém nữ tÃnh, bạn đừng lo.
Một số vấn đỠchung của cả hai giới
Vá» sinh lý Dinh dưỡng tuổi dáºy thì
Ở cái tuổi ăn tuổi ngá»§ nà y, bạn cần “nạp†nhiá»u chất dinh dưỡng. Các cụ vẫn dạy “ăn sam ăn sưaâ€, có nghÄ©a là phải ăn nhiá»u thức ăn khác nhau, đủ cả rau, quả, thịt, cá, tôm, cua... má»›i đảm bảo dinh dưỡng, khoáng chất và sinh tố quan trá»ng cần thiết cho cÆ¡ thể phát triển. Bạn gái bị mất máu má»—i khi hà nh kinh cần thưá»ng xuyên ăn các thá»±c phẩm có nhiá»u sắt như rau xanh (muống, cải, mùng tÆ¡i, ngó...), thịt đỠ(thịt lợn, thịt bò, gan). CÆ¡ thể bạn như cái cây Ä‘ang vươn cà nh nhú lá»™c. Cây sẽ còi và rÅ© xuống nếu đất thiếu chất mà u, cÅ©ng như bạn sẽ không lá»›n được nếu ăn uống không đủ chất dinh dưỡng và năng lượng. Vì váºy, khi không có bác sÄ© nà o chẩn Ä‘oán là bị bệnh béo phì thì bạn đừng ăn kiêng nhé.
Trứng cá
Trứng cá là sản phẩm cá»§a các tuyến chất nhá»n bên dưới da. Khi bạn dáºy thì, các tuyến nà y hoạt động mạnh hÆ¡n, việc đà o thải qua da mạnh hÆ¡n. Bã nhá»n nếu không thoát ra mà nằm lại ở lá»— chân lông thì dần dần sẽ tÃch lại thà nh má»™t “cục†nhá» mà u trăng trắng và ng và ng dưới da. Äó chÃnh là trứng cá. Thưá»ng thì đến 20 tuổi, trứng cá sẽ giảm dần hoặc hết hẳn. Trứng cá cá»§a má»—i ngưá»i phản ứng khác nhau vá»›i các yếu tố kÃch thÃch. Có bạn lên nhiá»u trứng cá khi thức khuya, khi có Ä‘iá»u lo lắng, lúc gần kỳ thi. Má»™t số bạn bị lên trứng cá khi sắp hà nh kinh, hoặc sau khi uống cà phê, uống chè, hút thuốc. Nếu nháºn thấy có má»™t yếu tố kÃch thÃch trứng cá má»c, bạn hãy tránh nó Ä‘i. Ä‚n nhiá»u rau quả và thức ăn nhiá»u chất xÆ¡ sẽ giúp bà i tiết dá»… dà ng và có thể có tác dụng đối vá»›i trứng cá. Bạn cÅ©ng nên rá»a mặt sạch sẽ, chà xát mặt nhẹ nhà ng giúp cho máu lưu thông. Tuy nhiên, đừng rá»a quá nhiá»u vì như váºy sẽ là m da mặt khô, các tuyến tiết thêm chất nhá»n, có thể là m trứng cá nặng thêm. Äa số các nốt trứng cá Ä‘á»u nhá» và tá»± biến Ä‘i, chỉ má»™t số Ãt là lá»›n và tồn tại lâu. Tốt nhất bạn đừng nặn trứng cá, vì có thể là m trứng cá lan ra. Còn nếu “không thể đừng đượcâ€, bạn chỉ nên nặn các nốt “đã chÃn†và dá»… nặn. Trước khi nặn, bạn hãy rá»a tay tháºt sạch để tránh nhiá»…m trùng. Khi nặn, bạn hãy khéo léo để không là m tổn thương vùng xung quanh, tránh tạo sẹo. Bạn hãy tháºn trá»ng vá»›i những nốt trứng cá ở quanh miệng vì đây là “khu vá»±c cấmâ€. Trứng cá ở đây nếu bị nặn non hoặc nặn bằng tay bẩn sẽ có thể gây nhiá»…m trùng rất nặng (Ä‘inh râu), sẽ Ä‘au và xấu hÆ¡n nhiá»u. Thông thưá»ng trứng cá không phải là vấn đỠlá»›n, nhưng nếu thưá»ng xuyên bị nhiá»u nốt trứng cá bá»c, to, có má»§ hoặc trứng cá để lại sẹo xấu, bạn có thể tìm đến bác sÄ© da liá»…u để khám và điá»u trị .
Mùi cơ thể
Khi dáºy thì, các tuyến mồ hôi tăng cưá»ng hoạt động, chất tiết mồ hôi đổ nhiá»u khiến cÆ¡ thể má»™t số bạn có mùi khác Ä‘i, rõ nhất là mùi ở nách và cÆ¡ quan sinh dục.
Mùi cÆ¡ thể má»—i ngưá»i má»™t khác. Ngưá»i thÃnh mÅ©i coi nó là má»™t đặc Ä‘iểm nháºn dạng, là sá»± hấp dẫn riêng. Nhưng có nhiá»u bạn khó chịu vì nách có mùi hôi. Thá»±c ra mồ hôi má»›i ra khá»i cÆ¡ thể không hôi, nhưng sau đó bị vi khuẩn phân huá»· nên có mùi, có ngưá»i hôi, có ngưá»i không. Cách xá» lý tốt nhất là mặc áo bằng vải cotton thấm ẩm và thoáng khÃ, để mồ hôi dá»… bay hÆ¡i. Ngoà i ra, cần tắm rá»a, thay áo thưá»ng xuyên để nách không kịp hôi. Có bạn dùng chanh hoặc phèn chua xát và o nách sau khi tắm để giảm mùi hôi, bạn hãy thá» xem. Nếu ở thà nh phố, bạn có thể tìm mua chất khá» mùi.
CÆ¡ quan sinh dục có mùi nồng mạnh là thưá»ng, bạn chá»› bao giá» dùng chanh, chất khá» mùi hay nước hoa... để giảm mùi nhé. Lý do là các chất đó có thể là m mất cân bằng các vi khuẩn nÆ¡i đây, gây bệnh hoặc gây dị ứng cho da. Bạn chỉ nên rá»a hằng ngà y vá»›i Ãt xà phòng thÆ¡m mà thôi.
VỠtâm lý
Tuổi dáºy thì cÅ©ng là tuổi hình thà nh tÃnh cách, suy nghÄ©, cách sống. Cha mẹ và thầy cô ngà y ngà y hướng dẫn bạn, chuẩn bị cho bạn và o Ä‘á»i. Nhưng ngoà i những lá»i dạy cá»§a cha mẹ và thầy cô, bạn còn xem sách báo, phim ảnh và nghe bao chuyện cá»§a bạn bè, cá»§a ngưá»i ngoà i đưá»ng phố. Tất cả Ä‘á»u ảnh hưởng đến suy nghÄ© cá»§a bạn. Chẳng đáng ngạc nhiên khi bạn bối rối vá» cÆ¡ thể mình hoặc không biết cách xá» sá»± trong quan hệ vá»›i má»™t ngưá»i bạn khác giá»›i đặc biệt. Chúng ta hãy cùng bà n nhé.
Cảm nháºn vá» cÆ¡ thể mình Má»—i con ngưá»i có má»™t bá»™ nhiá»…m sắc thể quy định các đặc Ä‘iểm cá»§a cÆ¡ thể. Äây là yếu tố hà ng đầu quyết định hình dáng cÆ¡ thể bạn, sau đó má»›i đến dinh dưỡng, táºp luyện. Bá»™ nhiá»…m sắc thể rất phong phú nên con ngưá»i má»—i ngưá»i má»™t vẻ. Váºy mà có không Ãt bạn gái Ä‘au khổ vì không có vóc dáng cao, thân hình mảnh, bá»™ ngá»±c lá»›n như ngưá»i mẫu. Không Ãt bạn trai tá»± dằn vặt vì cÆ¡ thể không vạm vỡ to cao như các chà ng lá»±c sÄ©. Bạn nên biết rằng, những ngưá»i mẫu đó chỉ chiếm tá»· lệ rất thấp so vá»›i toà n thể dân số. Vì váºy chẳng nên so bì vá»›i há». CÅ©ng xin há»i bạn: Cái đẹp là gì? Cái đẹp là thứ không có công thức, khuôn mẫu. Ở Ä‘á»i có bao vẻ đẹp khác nhau. Ngưá»i nà y có đôi mắt đẹp, ngưá»i khác có nụ cưá»i duyên... Bạn cÅ©ng có thể rất đẹp nếu có má»™t nét tÃnh cách đẹp như lòng nhân ái, tÃnh tá»± tin, sá»± chân thà nh, sức sống dồi dà o...
Muốn đẹp vá» hình thể, bạn hãy ăn uống tốt, váºn động nhiá»u, táºp luyện thể dục thể thao. Nhưng bạn nên tâm niệm rằng dù không giống ngưá»i mẫu hay lá»±c sÄ©, bạn vẫn đẹp má»™t vẻ đẹp riêng cá»§a mình. Bạn không tin ư? Hãy thá» là m má»™t bà i táºp nà y: Không nghÄ© đến khiếm khuyết mà hãy dà nh ná»a tiếng tìm ra những Ä‘iểm hay, Ä‘iểm đẹp cá»§a mình... Thế nà o? Chắc không hiếm những Ä‘iểm mà bạn tá»± hà o phải không? Äừng là m ngưá»i ưa than vãn, bá»›i móc khuyết Ä‘iểm ở mình, bởi như váºy thì bạn khó mà đẹp được. Nếu bạn tá»± tin và o vẻ đẹp cá»§a bản thân, tá»± bạn sẽ toát lên cái đẹp. Bạn cứ thá» nghiệm mà xem.
Quan hệ giá»›i tÃnh
Có nhiá»u Ä‘iá»u cần suy nghÄ© trong quan hệ vá»›i bạn khác giá»›i cá»§a các chà ng trai, cô gái ở tuổi dáºy thì. Bạn nghÄ© gì vá» câu chuyện sau: SÆ¡n và Lam há»c cùng trưá»ng trung há»c. Lam 17 tuổi, há»c lá»›p 11A. SÆ¡n 18 tuổi, há»c lá»›p 12H. Hai ngưá»i chÆ¡i chung má»™t há»™i bạn đông, hay gặp gỡ, chÆ¡i thể thao, ca hát, Ä‘i chÆ¡i. Há» có cảm tình và thÃch ở gần nhau. Trong các chuyến Ä‘i xa cá»§a há»™i, SÆ¡n mượn xe máy cá»§a bố để chở Lam. Ngoà i những buổi Ä‘i chÆ¡i cả nhóm, hai bạn thỉnh thoảng có hẹn gặp nhau riêng. Há» thÃch dắt tay nhau Ä‘i dá»c bá» hồ. Rồi há» ngồi xuống ghế bên hồ tâm sá»±, trao nhau nụ hôn đầu. Bạn bè bà n tán vá» cặp SÆ¡n - Lam. Bạn gái thân cá»§a Lam ngưỡng má»™ SÆ¡n bảnh trai, vui tÃnh. Hai bạn trai chà cốt cá»§a SÆ¡n đùa rất bạo: “Kết rồi hả? Tình yêu thá»i má»›i đã “có gì†chưa? Kể cho há»™i nà y nghe Ä‘iâ€. Những câu đùa ấy tác động đến suy nghÄ© cá»§a SÆ¡n, khiến cáºu nghÄ© nhiá»u hÆ¡n đến “chuyện ấyâ€. Rồi má»™t hôm há» Ä‘i và o công viên âu yếm nhau. Há» trở nên rất thân thiết, cả hai cảm thấy xốn xang. Lam có phần hoảng sợ, nhưng SÆ¡n bảo: “Chúng mình yêu nhau mà . Có gì khác đâuâ€. SÆ¡n muốn Ä‘i xa hÆ¡n, Lam ngăn lại: “Äừng là m thế anh. Äừng mà â€. Nhưng SÆ¡n tá» ra dịu dà ng, hôn Lam say đắm và cố nà i thêm bằng cả lá»i nói và hà nh động. Và thế là hỠđã quan hệ tình dục. Sau buổi đó, cả hai Ä‘á»u thấy ngượng ngùng. Lam lo sợ, nhưng má»—i lần gặp nhau, SÆ¡n lại nói: “Mình đã là m thế rồi thì cứ tiếp tục, có sao đâuâ€. Cả hai Ä‘á»u không nhắc đến những háºu quả có thể xảy ra và cách phòng tránh.
Sau 2 tháng, Lam thấy mình không hà nh kinh nữa. Cô lo sợ, cầu mong rằng đó chỉ là kinh nguyệt thất thưá»ng. Cô không dám nói vá»›i ai, kể cả SÆ¡n. May mà mẹ Lam thấy con gái bất thưá»ng, đưa cô Ä‘i khám và biết là cô có thai. Lam phải nạo thai. Cô rất Ä‘au khổ sau việc đó. Mẹ Lam giáºn con và bạn trai cá»§a cô. Còn SÆ¡n thì hoảng sợ, hoang mang. Hai bạn cãi nhau và Ãt gặp nhau hÆ¡n trước. Rồi há» không còn chÆ¡i vá»›i nhau nữa.
Tại sao Ä‘oạn kết lại buồn váºy? Chắc bạn có nhiá»u ý kiến vá» những việc SÆ¡n và Lam nên là m và không nên là m. Bạn nghÄ© gì vá» các câu há»i dưới đây:
- SÆ¡n và Lam có nên quan hệ tình dục khi há» còn Ä‘ang ở tuổi há»c sinh không?
- Tình cảm cá»§a hỠđã được coi là đủ chÃn chắn để có quan hệ tình dục hay chưa?
- Những ảnh hưởng nà o có thể xảy ra vá»›i SÆ¡n và Lam khi há» không có kiến thức vá» giá»›i tÃnh, tình dục mà cứ “là m liá»uâ€?
- Khi sá»± cố xảy ra, há» có nên nói vá»›i ngưá»i lá»›n tuổi hÆ¡n? Há» nên là m gì?
- Sơn có nên ép Lam quan hệ tình dục khi cô không muốn không?
- Cách xá» sá»± cá»§a Lam như váºy đã thá»±c sá»± có trách nhiệm vá»›i bản thân chưa?
Bạn có suy nghĩ gì vỠmột đoạn kết thúc khác như sau:
Rồi má»™t hôm há» Ä‘i và o công viên âu yếm nhau. Há» trở nên rất thân thiết, cả hai cảm thấy xốn xang. Lam có phần hoảng sợ, nhưng SÆ¡n bảo: “Chúng mình yêu nhau mà . Có gì khác đâuâ€. SÆ¡n muốn Ä‘i xa hÆ¡n, Lam ngăn lại: “Äừng là m thế anh. Äừng mà . Chúng mình còn trẻ, còn nhiá»u thá»i gian mà â€. SÆ¡n tá» ra dịu dà ng, hôn Lam say đắm và cố nà i thêm bằng cả lá»i nói và hà nh động. Nhưng Lam kiên quyết từ chối. Cô giải thÃch cho SÆ¡n hiểu há» còn hai năm há»c phổ thông nữa, và trong tương lai có thể há» còn há»c cao hÆ¡n nữa, há» còn rất nhiá»u việc phải là m trước khi xây dá»±ng gia đình. SÆ¡n tá» ra luyến tiếc nhưng đồng ý vì thấy Lam có lý. Hai bạn nhất trà sẽ tìm sách Ä‘á»c vá» giá»›i tÃnh, tình dục trước khi há» có má»™t quyết định khác vá» chuyện nà y... Rồi há» chuyển sang đỠtà i khác, và má»™t lúc sau, hai ngưá»i lại cưá»i nói vui vẻ như đã quên chuyện vừa xảy ra.
Chương 3
Quan hệ giữa giới nam và giới nữ
Tình bạn khác giới
Trong mối quan hệ muôn mà u cá»§a cuá»™c sống, rất nhiá»u bạn đã có lần tá»± há»i: “Äây thá»±c sá»± là tình bạn hay là má»™t kiểu biến tấu cá»§a tình yêu?â€, “Có tồn tại tình bạn thân thiết giữa hai ngưá»i khác giá»›i không?â€.
Những ngưá»i thuá»™c nhóm “hoà i nghi†cho là không có tình bạn khác giá»›i thá»±c sá»±. Theo há», nếu má»™t nam, má»™t nữ chÆ¡i thân vá»›i nhau, hiểu sâu sắc và chia sẻ được vui buồn thì sá»›m muá»™n há» sẽ yêu nhau.
(Vân Anh, 20 tuổi) "Em nghÄ© rằng có tình bạn thân để chuyển thà nh tình yêu chứ không ai đến tuổi yêu đương chỉ Ä‘i tìm bạn thân chỉ để là bạn thân mãi mãi thôi. Chỉ có thá»±c sá»± yêu nhau thì má»›i đạt đến mức tâm sá»± hết má»i chuyện riêng tư cá»§a nhau, tức là phải biết rõ vá» nhau. Em không thể giữ được má»™t tình bạn như váºy và em cÅ©ng không tin có ai đó là m được như váºy".
Äúng là trên thá»±c tế, có nhiá»u tình bạn thân đã kết thà nh tình yêu trai gái. Äúng là có lúc trong tình bạn, má»™t trong hai ngưá»i bá»—ng cảm thấy xao xuyến lòng. Thế nhưng nhiá»u khi trong giây phút băn khoăn đó, ta lại nháºn ra rằng mình muốn giữ gìn tình bạn đáng quý, thay đổi nó có thể là mạo hiểm.
(Tuấn Anh, 24 tuổi) "CÅ©ng có những lúc mình nhìn cô bạn thân theo má»™t cách khác và nghÄ© đến má»™t tình yêu. Nhưng mình không dám thay đổi vì mình rất trân trá»ng tình bạn đặc biệt ấy, và lại sợ nếu nói đến tình yêu, cô ấy sẽ ngượng và không chÆ¡i vá»›i mình nữa. Bây giá» cả hai đứa Ä‘á»u có ngưá»i yêu và bốn đứa Ä‘i chÆ¡i chung, thân lắm".
Lại cÅ©ng có những bạn quan hệ bạn bè rá»™ng rãi, không phân biệt giá»›i tÃnh. Há» nháºn thấy rằng chÆ¡i vá»›i nhiá»u bạn được nhiá»u Ä‘iá»u hay.
(Nguyệt, 22 tuổi) "Tôi cảm thấy mình là má»™t ngưá»i già u có vá» tình cảm. Tôi chÆ¡i vá»›i cả bạn nam và bạn nữ Ä‘á»u thoải mái như nhau, tất cả là ở chá»— mình biết giữ gìn tình bạn như thế nà o".
(Phú, 30 tuổi) "Bạn bè thân cá»§a tôi lại là bạn gái. Bạn nam thì nhiá»u nhưng chỉ có má»™t ngưá»i thân thôi".
Tình bạn khác giá»›i nhiá»u khi có những giá trị riêng rất đặc biệt khiến má»—i ngưá»i bạn cảm thấy mình may mắn là có nó.
(Thảo, 25 tuổi) "Em có ngưá»i yêu rồi nhưng vẫn duy trì quan hệ vá»›i má»™t bạn trai thân, bá»n em chÆ¡i vá»›i nhau từ hồi phổ thông. Trong tình yêu, đôi khi hai bên thưá»ng cố tạo cho mình má»™t vẻ đẹp tâm hồn, má»™t vá» ngoà i chiá»u sâu mà há» thá»±c sá»± không có, nên gây cảm giác giả tạo. Còn hai ngưá»i bạn khác giá»›i bao giá» cÅ©ng sống tháºt là mình, yêu quý nhau vá»›i những cái mà hai bên có".
Có lẽ chỉ vì tư tưởng “nam nữ thụ thụ bất thân†còn rÆ¡i rá»›t lại nên ngưá»i ta má»›i phải băn khoăn vá» tình bạn khác giá»›i. Tình bạn là sá»± giao lưu tinh thần giữa hai con ngưá»i. Nó hình thà nh má»™t cách tá»± nhiên, không tuân theo những quy tắc ngưá»i ta định sẵn. Không ai bảo rằng hai ngưá»i má»™t già má»™t trẻ không thể kết bạn, rằng hai kẻ già u nghèo không thể là tri âm. Váºy cÅ©ng không thể nói rằng giữa những ngưá»i khác giá»›i không thể có tình bạn đẹp.
Những yếu tố quan trá»ng trong tình yêu đôi lứa, tình cảm vợ chồng
Tình yêu là má»™t chất keo gắn hai cá thể vốn xa lạ. Nó có vững, có chắc hay không là tuỳ tay hai ngưá»i nấu keo. DÄ© nhiên má»—i cặp ngưá»i yêu, má»—i cặp vợ chồng có sá»± sáng tạo riêng, nhưng trong chất keo tình yêu, có và i thà nh phần quan trá»ng không thể thiếu, đó là ...
Tôn trá»ng ngưá»i mình yêu Ai cÅ©ng nhất trà rằng đã yêu thì phải tôn trá»ng ngưá»i mình yêu, “Không tôn trá»ng thì là m sao gá»i là yêu được?â€. Äúng là như váºy. Thế nhưng có nhiá»u khi ta vẫn chưa thá»±c sá»± biết cách tôn trá»ng. Bạn hãy tá»± đặt cho mình câu há»i: Tôn trá»ng nghÄ©a là sao? Thế nà o là thiếu tôn trá»ng? Có thể bạn sẽ có những câu trả lá»i bất ngá». Sau đây chúng tôi chỉ đưa ra má»™t số và dụ để ta cùng suy ngẫm. Tôn trá»ng thể hiện ở việc nhìn nháºn rằng ngưá»i mình yêu có cá tÃnh riêng. Lẽ dÄ© nhiên, khi yêu nhau, hai ngưá»i Ä‘á»u tá»± Ä‘iá»u chỉnh bản thân để xÃch lại gần, để đồng cảm vá»›i nhau. Nhưng bạn không có khả năng và không có quyá»n nhà o nặn lại ngưá»i yêu theo ý cá»§a mình. Nếu lúc nà o cÅ©ng dị ứng vá»›i những ước vá»ng cá»§a ngưá»i yêu, nếu cho rằng mình có quyá»n không cho phép ngưá»i yêu là m việc nà y, việc khác, bạn hãy coi chừng! Thái độ đó có thể phương hại đến tình yêu. Bạn hãy nghÄ© đến việc há»c cách tôn trá»ng cá tÃnh, và nếu có thể thì nên hoà nháºp và o thế giá»›i riêng cá»§a bạn mình nữa.
(Tiến, 20 tuổi)"Tụi tôi tÃnh tình khác nhau. Tiến thì thÃch há»™i hè, bạn bè. Hoa lại sống thâm trầm. Tiến hay Ä‘i hát karaoke, còn Hoa thì thÃch Ä‘i câu cá. Thế rồi khi yêu nhau, Hoa thỉnh thoảng Ä‘i theo há»™i hát karaoke, rồi cÅ©ng hát nhiệt tình. Còn Tiến cÅ©ng có lúc theo Hoa Ä‘i câu cá, kể có lạ nhưng rồi cÅ©ng thấy hay hay. Tất nhiên không phải lúc nà o tụi mình cÅ©ng dÃnh lấy nhau, nhưng phải thông cảm cho nhau, và thỉnh thoảng là m đẹp lòng nhau thì cÅ©ng vui lắm chá»›".
Tôn trá»ng còn là hiểu và thông cảm vá»›i các quan hệ xã há»™i cá»§a “đối phươngâ€. Vẫn biết rằng bạn là ngưá»i quan trá»ng nhất trong cuá»™c sống cá»§a ngưá»i yêu, cá»§a bạn Ä‘á»i, nhưng không ai có thể sống chỉ vá»›i má»™t ngưá»i. Các quan hệ vá»›i cha mẹ, bạn bè, đồng nghiệp Ä‘á»u rất quan trá»ng. Bạn đừng nên ghen tuông quá đáng. Bạn Hằng rất buồn vì thái độ cá»§a ngưá»i yêu: "Anh ấy ở xa mình, nhưng lúc nà o cÅ©ng quản lý. Anh ấy trách mình là 23 tuổi rồi mà còn ham vui bạn bè, mình Ä‘i chÆ¡i xa anh cÅ©ng nghÄ© là phải gá»i thư xin phép anh. Cứ như mình là váºt sở hữu không bằng. Má»›i yêu nhau mà đã thế nà y thì lấy nhau chắc sống không nổi. Anh sợ mình thay đổi, nhưng có thay đổi hay không là do tình cảm cá»§a mình vá»›i anh chứ. Nhưng mà anh có hiểu đâu".
Nhiá»u gia đình có sá»± phân định má»™t ngưá»i là m chá»§ (thưá»ng là ngưá»i chồng), có quyá»n quyết định má»i việc, những ngưá»i khác phải tuân theo. Váºy là không đúng. Gia đình là sá»± hợp tác hai chiá»u, ngưá»i nà o cÅ©ng đóng góp cả cuá»™c Ä‘á»i mình, có ai cao hÆ¡n ai? Xưa kia trá»ng nam khinh nữ mà các cụ còn công nháºn cần phải “thuáºn vợ thuáºn chồngâ€. Ấy váºy mà thá»i nay, nhiá»u ngưá»i vẫn còn muốn là m “ông chá»§â€, “bà chủ†trong tình yêu, chẳng phải là dại và đáng trách lắm sao? Vợ chồng thương yêu, kÃnh trá»ng nhau phải cùng nhau bà n bạc má»i việc, váºy má»›i là phải lẽ.
(Äức, 35 tuổi) "Nhà nà y cái gì cÅ©ng cả anh cả ả cùng bà n, cùng là m. Trồng cây gì, nuôi thêm con lợn, chi tiêu việc gì, đóng tiá»n há»c cho trẻ, Ä‘á»u là cả hai ngưá»i bà n vá»›i nhau, chá»› má»™t ngưá»i quyết định không được".
Trong Ä‘á»i sống riêng tư, cÅ©ng rất cần có lòng tôn trá»ng. Nếu ai đó cố ép “đối phương†sinh hoạt tình dục khi ngưá»i ta không sẵn sà ng đáp ứng, hoặc chỉ biết đến khoái lạc cá»§a bản thân, thì rõ rà ng là thiếu tôn trá»ng tối thiểu vá»›i bạn tình. Niá»m vui sướng tình dục cá»§a cả hai ngưá»i cần phải được coi trá»ng ngang nhau.
(Trâm, 25 tuổi)"Nói chung chuyện phòng the cá»§a ngưá»i ta khá là tốt đẹp. Hầu như không bao giá» có má»™t bên nà o bị ức chế. Hai vợ chồng bao giá» cÅ©ng rất tình cảm vá»›i nhau. Thế mà nghe má»i ngưá»i ở chợ nói chuyện vá»›i nhau thì nhiá»u chuyện chán lắm, có ngưá»i chỉ chịu đựng, có ngưá»i lại coi nó là món hà ng để mặc cả vá»›i nhau vá» việc nà y việc khác. Ngưá»i ta không thể hiểu nổi".
Má»™t lần nữa xin nhắc lại: “Không tôn trá»ng thì sao gá»i là yêu được?â€. Hai bạn hãy tôn trá»ng nhau như tôn trá»ng bản thân mình, và sống sao cho xứng đáng vá»›i lòng tôn trá»ng, vá»›i tình yêu đó. Chia sẻ Khi hai ngưá»i xây dá»±ng tình yêu đẹp hay tổ ấm hạnh phúc, há» cùng nhau chia sẻ má»i Ä‘iá»u. Há» quan tâm đến nhau và đến má»i mặt cá»§a cá»§a cuá»™c sống chung, má»i niá»m vui cÅ©ng như ná»—i lo toan. Äiá»u đó mang lại cho há» không chỉ là niá»m hạnh phúc hiện tại, mà còn gắn bó tình cảm lâu dà i. Nhiá»u cặp vợ chồng chung tay trong má»i việc.
(Lan, 25 tuổi) "Lan vá»›i Tuấn Anh, hai ngưá»i Ä‘i là m vá», cùng là m việc nhà , cùng kể cho nhau nghe chuyện ở cÆ¡ quan, thế là mình cảm thấy công việc nó nhẹ nhà ng Ä‘i bao nhiêu. Vừa rá»a bát vá»›i nhau vừa nói chuyện thì thấy là m nhanh lắm. Bá»n mình rất hợp ý nhau vá» cái khoản rá»a bát. Nếu như mình cứ suốt ngà y là m má»™t mình thì tá»§i thân lắm".
Äúng váºy, yêu nhau là cùng chia sẻ má»i việc trong cuá»™c sống hằng ngà y. Trong tình yêu trước khi cưới, đó là sá»± gặp gỡ, sá»± quan tâm săn sóc đến má»i việc cá»§a nhau... Trong gia đình, đó là những công việc kinh tế, chăm nom nhà cá»a, sinh và nuôi dạy con, tránh thai, chăm sóc hai bên ná»™i ngoại... Không thể nói rằng má»i việc phải Ä‘ong Ä‘o và chia đôi, nhưng má»—i việc Ä‘á»u là việc cá»§a chung hai ngưá»i.
(Phương, 28 tuổi) "Trong gia đình hai ngưá»i Ä‘á»u phải lo lắng, quan tâm. Ngưá»i vợ không nên để cho chồng má»™t mình kiếm tiá»n, còn mình chỉ là m ná»™i trợ không thôi. Äà n ông cÅ©ng không nên vứt hết việc nhà cho vợ. Nếu cứ nghÄ© chồng phải kiếm tiá»n, vợ phải ná»™i trợ thì là phân công lao động quá rõ rồi, cÅ©ng giống như phân công lao động ngoà i xã há»™i. Thế thì còn gá»i gì là gia đình nữa".
Äáng tiếc là còn nhiá»u ngưá»i phụ nữ phải than thở: “Cái nhà đối vá»›i chồng tôi chỉ như nhà trá», anh ấy vá» chỉ để được phục dịch mà thôi.†hay “Äà n ông không phải nạo hút thai nên nà o há» có biết tránh thaiâ€... CÅ©ng còn nhiá»u ngưá»i đà n ông cảm thấy thất vá»ng vá» ngưá»i vợ “cô ấy cứ cho là tôi dÄ© nhiên phải cung cấp hết cho cô ấyâ€... Nếu bạn đã nghe thấy “ná»a kiaâ€cá»§a mình nói má»™t câu như thế, bạn cần nhìn lại mình và sá»a mình. Luôn Ä‘em lại hạnh phúc cho nhau Tình yêu vẫn thưá»ng được ca ngợi là chá»— dá»±a và nguồn nhá»±a sống cá»§a con ngưá»i. Äúng là như váºy nếu ta yêu từng ngà y, yêu cả Ä‘á»i ngưá»i. Bạn đừng bao giá» có ý nghÄ©a sai lầm: “yêu được là xong rồiâ€. Cách suy nghÄ© đó đã biến nhiá»u cuá»™c hôn nhân thà nh Ä‘iểm kết thúc cá»§a tình yêu. Hãy nhá»› má»™t câu nói chà lý: “Tình yêu và hạnh phúc cÅ©ng giống như má»™t cây hoa. Muốn cho cây sống tươi tốt, ra hoa đẹp thì phải không ngừng vun bón, tưới tắm cho cây, chăm sóc cây hằng ngà y.†(khuyết danh) Muốn Ä‘em lại hạnh phúc cho nhau, bạn có vô và n cách. Cùng nhau chia sẻ má»i việc trong cuá»™c sống là cách vun xây hạnh phúc. Những cá» chỉ quan tâm giản dị, những lá»i nói má»™c mạc chân thà nh trong cuá»™c sống thưá»ng ngà y luôn Ä‘em lại niá»m vui.
(Huyá»n, 30 tuổi) "Äi là m vá» thấy hai đứa con nhảy nhót đùa vui, vợ chồng đón nhau, há»i han nhau ở táºn cá»a là thấy ấm cả lòng, có chuyện gì ở cÆ¡ quan thì nó cÅ©ng bay Ä‘i đâu mất. Lúc đấy chỉ muốn ôm lấy nhau má»™t cái cho thoả".
Bạn cÅ©ng hãy quan tâm đến những ước vá»ng cá»§a ngưá»i mình yêu, giúp nhau đạt được những Ä‘iá»u mình mong muốn.
(Lê Anh, 28 tuổi) "Mình khÃch lệ cô ấy trong công việc. Còn ngưá»i yêu mình cÅ©ng rất tế nhị, luôn biết động viên những khi mình gặp khó khăn trong công việc cá»§a mình. Bao giá» có chuyện gì vui buồn cÅ©ng tìm đến nhau".
Giữa cuá»™c sống vất vả, hai bạn hãy tìm những giá» khắc để tạo cho nhau niá»m vui đặc biệt: má»™t món quà nhá», buổi xem phim, Ä‘i dạo, ôn ká»· niệm buổi gặp gỡ đầu tiên, ngà y cưới, ngà y sinh đứa con đầu lòng... Hãy nâng niu tình cảm cá»§a mình và giữ cho tình yêu luôn luôn tươi trẻ.
Chung thá»§y Chung thá»§y là yêu cầu mà những ngưá»i yêu và vợ chồng Ä‘á»u ngầm hiểu. Có ai lại muốn tình cảm bị chia sẻ, váºy hãy luôn chung thuá»· vá»›i nhau. Vẫn biết rằng trong cuá»™c sống có lúc ta thấy tình yêu hay cuá»™c sống gia đình cá»§a mình dưá»ng như nhà m chán, có lúc ta có thể xao xuyến bởi má»™t dáng hình khác, nhưng đó lại chÃnh là lúc cần là m nóng lại tình yêu trong tâm hồn mình. Hãy nhá»› lại khi xưa các bạn chăm sóc nhau như thế nà o, vui vẻ ra sao, và gây dá»±ng lại những cảm xúc đó.
Những ngưá»i dá»… dà ng cặp bồ hoặc Ä‘i mua dâm tháºt đáng trách. Ná»±c cưá»i nhất là có ngưá»i thản nhiên nói: “Tôi vẫn đưa tiá»n vá» cho gia đình, chăm lo con cái, thì chÆ¡i bá»i tà chút có sao đâu†hay “Ôi dà o, má»—i ngưá»i cÅ©ng phải có má»™t mảnh trá»i riêng chứâ€. Tháºm chà há» có còn đổ cho ngưá»i kia đủ loại khiếm khuyết để bà o chữa cho mình. Há» có nghÄ© rằng hà nh động thiếu trách nhiệm cá»§a há» có thể gây tổn thương rất lá»›n đến tình cảm cá»§a bạn Ä‘á»i và có thể là m tan nát gia đình.
(Hiên, 34 tuổi)"Hai anh chị bỠnhau lúc thằng Cún mới được sáu tháng. Lúc ấy anh gặp một cô bé có 20 tuổi, xinh lắm, và anh yêu cô ấy. Hồi đấy chị khổ mà thằng Cún nó cũng khổ lắm, vì chị đau đớn như phát điên nên chẳng có sữa cho nó bú".
hoặc biến cuộc sống gia đình trở thà nh địa ngục.
(Minh, 27 tuổi) "Nếu hai vợ chồng không còn yêu nhau nữa thì tháºt là kinh khá»§ng. Sống chung chỉ là chịu đựng nhau thôi. Mà con cái là khổ nhất. Trẻ em chúng nó rất nhạy cảm vá»›i cách đối xá» cá»§a cha mẹ vá»›i nhau. Nhìn chúng nó khóc khi bố mẹ cãi vã lạnh nhạt vá»›i nhau trông tá»™i lắm".
Khi Ä‘ang yêu thắm thiết, khi dắt tay nhau Ä‘i và o cuá»™c sống vợ chồng, ai cÅ©ng mong má»™t cuá»™c sống hạnh phúc êm ấm. Váºy thì khi vui cÅ©ng như khi chán nản, chúng ta cần phải yêu và không lúc nà o ngừng yêu.
Và má»™t Ä‘iá»u không thể thiếu - tôn trá»ng bản thân mình Xưa nay ta vẫn nhắc nhiá»u đến đức hy sinh, tấm lòng sống vì ngưá»i khác. Chúng tôi dám xin được “đi ngược dòngâ€, nói đến cái tôi Ãt được nhắc đến cá»§a má»—i cá nhân, không phải để khuyên bạn sống Ãch ká»·, mà để thấy rằng việc hy sinh là cần thiết nhưng cần phải biết quý trá»ng bản thân mình, không để hy sinh quá đáng trở thà nh “quỵ lụyâ€. Má»—i con ngưá»i có bản ngã riêng vá»›i cách suy nghÄ©, cách nhìn nháºn, cách phản ứng riêng trong má»—i hoà n cảnh. Bạn hãy luôn sống “là mìnhâ€, như váºy má»›i có thể thá»±c sá»± chân thà nh vá»›i ngưá»i mình yêu và xây dá»±ng tình yêu đẹp.
(Trung, 27 tuổi)"Tôi biết đây là tình yêu Ä‘Ãch thá»±c, vì bây giá» tôi cảm thấy rất thoải mái. Tôi nói những gì tôi nghÄ©, không như trước kia, lúc nà o cÅ©ng phân vân không biết mình nói như thế nà y, là m thế kia thì cô ấy nghÄ© gì nhỉ, lúc nà o cÅ©ng như là nắn mình ấy".
Biết quý trá»ng bản thân thá»±c sá»± là cần thiết đối vá»›i tình yêu. Äừng nghÄ© rằng vì tình yêu, mình cần chịu đựng má»i ná»—i bá»±c mình, là m thế lợi bất cáºp hại. Liên đã kiểm nghiệm Ä‘iá»u đó: "Hai năm lấy nhau rồi chị má»›i há»c được cách nói thẳng má»™t cách dịu dà ng. Hồi xưa có chuyện gì chị cÅ©ng không muốn nói, nghÄ© chuyện bé có gì mà nói, thôi thì mình chịu đựng má»™t tý. Thế nhưng cái bá»±c mình nó cứ ở trong bụng, ngà y nà y qua ngà y khác nó to ra. Chị thà nh ra tÃnh tình cáu bẳn, mà không chịu được nữa thì chị là m um lên, anh lại bảo chuyện bé mà xé ra to. Bây giá» chị rút kinh nghiệm, có chuyện gì không vừa ý, chị lá»±a lá»i nói ngay, miá»…n mình không phản ứng gay gắt mà nói má»™t cách tôn trá»ng, không xúc phạm anh ấy là anh ấy hiểu".
Äáng tiếc là nhiá»u ngưá»i còn chưa nháºn ra tác hại cá»§a việc hy sinh vô lý. Sau đây là lá»i tâm sá»± cá»§a má»™t bạn trẻ đã bước và o quan hệ tình dục chỉ vì nghÄ© rằng phải hy sinh cho ngưá»i yêu.
(Vân, 20 tuổi) "Em đã yêu và đã quan hệ. Em cảm thấy chưa muốn đâu, dù sao cũng còn quá trẻ, mà yêu mới chỉ được mấy tháng. Nhưng anh ấy muốn thế, còn em thì nghĩ là m thế để giữ anh ấy. Bây giỠem chỉ muốn không quan hệ nữa, nhưng không từ chối được".
Khi “ừâ€, Vân đã cố lá» Ä‘i tiếng nhắc “chưa được†từ trong lòng mình, cố quên Ä‘i rằng mình thá»±c sá»± chưa muốn là m việc ấy. Cô quả đã sai lầm. Ngưá»i ta vẫn nói trước khi láºp gia đình cần tìm hiểu nhau tháºt kỹ để biết trước cái hay cái dở mà thông cảm cho nhau. Song, có lẽ còn má»™t lý do nữa: để cân nhắc xem có thể thông cảm được hay không. Khi Ä‘ang yêu, tuần gặp nhau và i báºn, thể hiện những Ä‘iá»u tốt đẹp nhất, nói những câu âu yếm nhất, ta dá»… cho qua những Ä‘iá»u tưởng như nhá» nhặt. Bạn hãy cẩn tháºn, nếu có má»™t Ä‘iá»u gì là m bạn khó chịu thì hãy cởi mở trao đổi vá»›i ngưá»i yêu, kẻo sau nà y nó có thể thà nh sá»± tra tấn trong cuá»™c sống vợ chồng. Má»™t bạn đã rút ra bà i há»c tháºt là “đắngâ€.
(Hạnh, 30 tuổi)"Má»i ngưá»i cứ bảo là ngưá»i ta có thể rèn được chồng, vợ. Tôi thấy cái khả năng ấy nó hạn chế lắm. Hồi xưa yêu, tôi mặc kệ ông ấy sống theo ý thÃch. Tôi nghÄ© cứ chịu đựng má»™t tÃ, rồi ông ấy sẽ bắt đầu động tay động chân đến việc nhà . Còn ông ấy thì bảo cưới xong sẽ bá» thuốc. Thế nhưng chung sống vá»›i nhau 6 năm nay, có má»™t đứa con rồi, ông ấy vẫn chẳng khác gì, vẫn cứ là cái ống khói. Việc nhà thì cÅ©ng chẳng bao giá» ngó chứ đừng nói là m nhé".
Má»—i con ngưá»i có thể thay đổi mình nếu ngưá»i ấy muốn, nhưng cÅ©ng có những Ä‘iá»u không thay đổi được. Khi có má»™t Ä‘iá»u gì đó khiến má»™t trong hai bạn khó chịu, các bạn hãy trao đổi và tá»± Ä‘iá»u chỉnh ngay từ lúc chưa cưới. Còn nếu không Ä‘iá»u chỉnh được, có lẽ hai bạn không hợp vá»›i nhau đâu. Hãy tôn trá»ng chÃnh bản thân mình nữa. Có váºy má»›i có thể mong đợi má»™t cuá»™c sống hạnh phúc thá»±c sá»±. Cạn lá»i cÅ©ng không nói hết được những Ä‘iá»u cần nói vá» tình yêu và hạnh phúc gia đình. Chỉ xin gói lại: Quan trá»ng nhất trong tình yêu và trong cuá»™c sống vợ chồng là không ngừng há»c há»i lẫn nhau. Äừng nghÄ© rằng mình tốt lắm rồi, không có gì phải thay đổi nữa, chỉ có ngưá»i kia là phải thay đổi. Cả vợ cả chồng Ä‘á»u cần thay đổi theo hướng tốt lên cho hoà hợp nhau. CÅ©ng đừng thấy má»™t khuyết Ä‘iểm gì đó cá»§a bạn Ä‘á»i mà coi là kinh khá»§ng, là sụp đổ, bởi “nhân vô tháºp toà n†mà , ai chẳng có khiếm khuyết. Yêu nhau là yêu cả nét tốt lẫn nét chưa tốt cá»§a nhau. Quan trá»ng là hai ngưá»i cùng cởi mở, luôn nhìn và o bản thân để không ngừng tạo cho cuá»™c sống chung nhiá»u nét má»›i. Tất nhiên phải là cả hai ngưá»i.
Những quan niệm thưá»ng gặp vá» giá»›i nam, giá»›i nữ
Xa xưa trong lịch sá», má»—i giống ngưá»i Ä‘á»u có thá»i kỳ dà i sống trong chế độ mẫu hệ, con cái thuá»™c vá» mẹ và theo há» mẹ. Sau đó, do nhu cầu hình thà nh đơn vị gia đình nhá» và do phải Ä‘i kiếm ăn xa, ngưá»i đà n ông dần chiếm ưu thế và chế độ phụ hệ hình thà nh. Qua bao thế ká»·, xã há»™i thay đổi và má»—i con ngưá»i cÅ©ng thay đổi theo. Qua các giai Ä‘oạn lịch sá», do sá»± thay đổi vá» hoà n cảnh chÃnh trị, kinh tế nên vai trò cá»§a giá»›i nam và giá»›i nữ trong gia đình và xã há»™i cÅ©ng thay đổi. Do đó, quan niệm vá» tÃnh cách, quy tắc xá» thế cá»§a má»—i giá»›i cÅ©ng biến đổi không ngừng. Xã há»™i cà ng văn minh, ngưá»i ta cà ng công nháºn quyá»n bình đẳng cá»§a hai giá»›i. Trong phân công lao động, vai trò cá»§a hai giá»›i xÃch lại gần nhau, hệ thống giáo dục cÅ©ng không phân biệt giá»›i tÃnh. Vá» nguyên tắc, ngà y nay má»—i má»™t con ngưá»i, dù nam hay nữ, Ä‘á»u có Ä‘iá»u kiện phát triển toà n diện hÆ¡n, không phải bó hẹp trong các khuôn mẫu cổ xưa vỠđà n ông và đà n bà nữa. Tuy nhiên, các quy định, quy tắc cÅ© xã há»™i vẫn còn để lại những "dư âm" cá»§a nó, ảnh hưởng đến sá»± phát triển cá»§a má»—i con ngưá»i. Äể hiểu được tác động đó, chúng ta hãy cùng nhau theo dõi cuá»™c Ä‘á»i cá»§a hai con ngưá»i, má»™t nữ, má»™t nam. Bé Äức và bé Hằng sinh ra cùng ngà y, giá», tháng, năm ở cùng má»™t nhà há»™ sinh. Gia đình hai em là hai gia dình bình thưá»ng trong xã há»™i, không có gì khác biệt nhau. Quan niệm nuôi dạy con cái cá»§a hai gia đình là những quan niệm Ä‘iển hình trong xã há»™i. Hai em lá»›n lên như thế nà o?
Khi bắt đầu biết nghÄ©, Äức và Hằng thấy rằng trong gia đình có má»™t số Ä‘iểm khác biệt nho nhá» trong việc dạy con trai và con gái. Chẳng hạn, há»… Äức khóc nhè là bố mẹ bảo: “Con trai không khóc nhè. Xấu lắmâ€. Còn đối vá»›i Hằng thì bố mẹ chỉ tặc lưỡi: “Con gái nhõng nhẽo thế đấyâ€. Nhìn chị em gái, Äức ấm ức nghÄ©, tại sao con gái thì được khóc mà con trai lại không. Tuy nhiên, dần dần cáºu bé cÅ©ng há»c được cách giữ kÃn cảm xúc để khá»i bị coi là “đồ con gáiâ€. Hằng thì biết rằng đó chỉ là "nhõng nhẽo kiểu con gái" thôi nên đôi khi cÅ©ng lợi dụng há»n dá»—i để vòi vÄ©nh bố mẹ. Lá»›n lên má»™t chút hai em há»c được cách cư xá» cho ra con trai hay con gái. Vốn tÃnh hiếu động, cả Äức, Hằng Ä‘á»u vui đùa, chạy nhảy, hò hét vang trá»i. Ngưá»i lá»›n bảo Hằng: “Phải nhẹ nhà ng chứ. Con gái gì mà như quỷ†khiến cho em dần dần trầm tÃnh lại, sợ mình không giống con gái. Bố mẹ Äức lại tá»± hà o khoe vá»›i má»i ngưá»i: “Äúng là con trai nó hiếu động lắm bác ạâ€, là m cáºu bé nghÄ© chắc phải nghịch ngợm tháºt nhiá»u thì má»›i là con trai. Äi há»c vá», Hằng được mẹ bảo và o bếp giúp việc nhà . Nhìn đám trẻ chÆ¡i ngoà i sân cô bé thèm lắm nhưng thương mẹ nên đà nh nhịn. Äức thì ngược lại, há»c vá» là quăng sách vở chạy Ä‘i chÆ¡i, tá»›i giá» cÆ¡m má»›i phải vá». ÄÆ°Æ¡ng nhiên cáºu bé nghÄ© cÆ¡m nước nhà cá»a chẳng phải việc cá»§a mình, cha mẹ vẫn bảo đó là việc cá»§a con gái mà .
Äến tuổi cáºp kê, cả Äức và Hằng Ä‘á»u quan tâm đến các bạn khác giá»›i. Bố mẹ Hằng liá»n dạy cô phải ý tứ, không Ä‘i chÆ¡i vá» muá»™n, phải cẩn tháºn vá»›i bá»n con trai. Có thể Hằng là má»™t cô gái bản chất hồn nhiên và bạo dạn, nhưng giỠđây cô phải há»c cách khoác lên mình chiếc áo thiếu nữ, sao cho ra dáng nhu mì, hiá»n thục, Ä‘oan trang. Äức thì chẳng thấy ai dạy phải ý tứ bao giá», chỉ thấy luôn bị khÃch phải dÅ©ng cảm lên, đừng có “nhát như con gáiâ€, nên lúc nà o cÅ©ng phải lên gân ra vẻ ta đây đà n ông mạnh mẽ. Äức và Hằng Ä‘á»u được nghe vô số Ä‘iá»u thiên hạ nói vá» con trai, con gái. Con gái thì phải biết chỠđợi, nếu đến là m quen hay gần gÅ©i bạn trai thì là “trÆ¡ tráoâ€, “cá»c Ä‘i tìm trâuâ€. Con gái mà không biết giữ gìn trinh tiết thì là “đồ bá» Ä‘iâ€. Trái lại, con trai thì phải biết “tán gáiâ€, “trồng cây siâ€, “nói những lá»i có cánhâ€. Con trai có nhu cầu sinh dục cao, nên hay “ép bạn gái chiá»uâ€. Con trai thÃch “chÆ¡i bá»i cho có kinh nghiệmâ€. Những quan niệm đó cá»§a xã há»™i dần dần ăn và o tiá»m thức cá»§a Äức và Hằng cÅ©ng như bao thanh thiếu niên khác. Há»™i bạn gái cá»§a Hằng suốt ngà y nói chuyện cô nà y phải xá» sá»± thế nà o khi có má»™t anh chà ng nà o đó theo Ä‘uổi, cô kia rất thÃch má»™t anh chà ng nhưng chẳng biết phải là m gì, cô khác nói không biết nên chiá»u ngưá»i yêu hay là nên giữ. Há»™i bạn cá»§a Äức thì nhiá»u khi ba hoa vá» khả năng quyến rÅ© con gái, vá» việc chinh phục má»™t cô nà y, vá» sắc đẹp cô khác, có khi còn rá»§ nhau Ä‘i “chÆ¡i bá»i†đâu đó.
Äức và Hằng gặp gỡ và có cảm tình vá»›i nhau, "tình trong như đã mặt ngoà i còn e". Äức đêm nà o cÅ©ng tá»± nhá»§: “Ngà y mai nhất định mình phải tá» tình vá»›i cô ấy. Biết nói thế nà o, nói ở đâu bây giá»?†rồi cứ đến lúc gặp là lại sợ, không biết nói gì. Sứ mệnh tá» tình Ä‘eo nặng khiến cho cáºu mất ăn mất ngá»§. Hằng thì phải chỠđợi, không dám tỠý gì vì “con gái thì phải giữ giáâ€, nên cÅ©ng khổ sở không kém. Rồi cÅ©ng đến lúc há» trở thà nh ngưá»i yêu. Äi chÆ¡i đâu Äức cÅ©ng rút tiá»n ra trả, vì “phải ga lăng má»›i đáng mặt đà n ôngâ€, mặc dù nhiá»u khi chà ng phải vay tiá»n chúng bạn. Hằng nhìn ngưá»i yêu lúc nà o cÅ©ng trả tiá»n thì thương, nhưng không dám trả tiá»n vì sợ Äức ngượng. Hai ngưá»i gần gÅ©i nhau, và có những lúc há» cảm thấy rất hấp dẫn nhau vá» thể xác. Hằng vá»™i gạt ý nghÄ© ấy Ä‘i, vì cô đã khắc sâu quan niệm những cái đó là “không trong trắngâ€. Còn Äức nghÄ© như thế là bình thưá»ng, vì xưa nay bạn bè cáºu vẫn nói chuyện ấy mà . Dần dà thân thiết nhau lắm rồi, Äức bắt đầu muốn nà i Hằng “đi xa hÆ¡n nữaâ€, má»™t phần vì nhu cầu cá»§a chà ng, má»™t phần vì cái kiêu hãnh “đà n ông là như thế mà â€. Hằng thì sợ rằng biết đâu mình sẽ trở thà nh đồ bá» Ä‘i tháºt. Bình thưá»ng cô vẫn luôn dịu dà ng vá»›i ngưá»i yêu, nên tá»± nhiên lại phải tá» ra cương quyết thá»±c chẳng dá»… chút nà o. Mà bản thân cô cÅ©ng bị lôi kéo lắm chứ. Tháºt là tiến thoái lưỡng nan. Câu chuyện có thể Ä‘i theo nhiá»u hướng.
Rất có thể Äức và Hằng cùng Ä‘i đến hôn nhân. Há» bước và o cuá»™c sống vợ chồng vá»›i bao bỡ ngỡ. Thiên hạ nói chồng là chá»§ gia đình, quyết định má»i việc, lo kinh tế, còn vợ thì chá»§ yếu là lo việc nhà , chăm sóc con cái, coi sá»± nghiệp cá»§a chồng hÆ¡n sá»± nghiệp cá»§a mình. Hằng lo hầu hết má»i việc trong nhà . Buổi đầu, Äức cÅ©ng giúp vợ nhưng sau có ngưá»i hà ng xóm chê là “anh hầu vợâ€, khiến anh ngượng, nên thôi. Hằng nghÄ© đến những hoà i bão cá»§a mình, rất muốn phấn đấu, nhưng liá»n được má»i ngưá»i nhắc nhở: “Äà n bà mà ham công việc là thiếu nữ tÃnh, không giữ được chồng đâuâ€. Chị lo lắng, rồi cÅ©ng quên dần những ước vá»ng cá»§a mình vì đã bắt đầu sinh con, chăm con thì còn đâu thá»i gian nữa. Chị thầm ghen tị vá»›i sá»± vô lo vô nghÄ©, sá»± thà nh đạt cá»§a chồng, nhưng chẳng bao giá» nói ra, sợ gia đình sứt mẻ. Cuá»™c sống cứ trôi qua, Hằng báºn bịu ở nhà , Äức dà nh nhiá»u thá»i gian ở cÆ¡ quan, vá»›i bạn bè. Bản tÃnh tốt, nhưng vì bạn bè lôi kéo, anh dần dần ham rượu bia, tháºm chà cả chÆ¡i bá»i trai gái. Anh tặc lưỡi: “Không có táºt nà o thì không phải là đà n ôngâ€. Chị cố khuyên giải chồng không được thì giáºn, nhưng đà nh chịu đựng, vì má»i ngưá»i vẫn nói: “Phụ nữ là phải vị thaâ€. Nếu anh Ä‘i yêu ngưá»i khác thì chị phải lo là m đẹp, chiá»u anh để giữ gìn “hạnh phúcâ€. Chị thầm nghÄ© nếu là chị là m việc đó thì đã bị tất cả má»i ngưá»i lên án.
Äó là nếu há» cưới nhau. Còn nếu má»i chuyện không mấy tốt đẹp, chẳng hạn Hằng đã “trao thân†cho Äức nhưng hai ngưá»i không thà nh hôn, thì có thể má»—i ngưá»i sẽ má»™t đưá»ng. Äức sẽ tấn công má»™t cô gái khác, được cô ấy yêu và chăm sóc. Còn Hằng thì khi yêu lần sau sẽ phải nghÄ© đến Ä‘au đầu: “Mình có nên nói vá»›i anh ấy là mình không còn toà n vẹn không nhỉ?â€. Và ngưá»i yêu cô được xã há»™i trao cho cái quyá»n phán xét cô, mặc dù chưa chắc anh đã là má»™t ngưá»i “trong trắngâ€. Váºy đó, Ä‘á»i sinh ra hai đứa trẻ, để rồi chúng có hai cuá»™c sống khác nhau chỉ vì má»™t là trai, má»™t là gái. Nhiá»u ngưá»i bảo là do số pháºn. Nhưng số pháºn nà y do đâu mà có? Chẳng phải ông trá»i nà o quy định, mà chỉ là do các quan niệm xã há»™i nhà o nặn mà nên. Nếu các quan niệm xã há»™i khác Ä‘i thì Äức và Hằng có thể trở nên hai con ngưá»i vá»›i suy nghÄ© khác, vai trò khác, tức là số pháºn cá»§a há» thay đổi hẳn. Má»—i chúng ta có thể có cuá»™c sống khác vá»›i hai nhân váºt nà y, nhưng Ä‘á»u bị ảnh hưởng bởi các quan niệm trình bà y trong câu chuyện. Trong hÆ¡n 70 triệu ngưá»i Việt Nam, tất nhiên có rất nhiá»u ngưá»i yên ổn trong cái vai trò xã há»™i giao cho há», chẳng bao giá» phà n nà n hay muốn sống khác Ä‘i, những quan niệm đó đã ăn sâu và o nháºn thức cá»§a há». Tuy nhiên, cÅ©ng không thể phá»§ nháºn rằng có vô số ngưá»i phải ngà y ngà y chịu đựng cái cuá»™c sống không theo mong muốn thá»±c sá»± cá»§a mình, và còn nhiá»u ngưá»i sống vượt ra khá»i cái khuôn khổ định sẵn. Những quan niệm “ngược dòng†không phải là hiếm, rất nhiá»u bạn trẻ đã tâm sá»± vá»›i nhau những suy nghÄ© tiên tiến cá»§a mình.
(Tùng, 19 tuổi) "Em thÃch má»™t cô gái thông minh, nhanh nhẹn, vì đâu cứ phải dịu dà ng nhá» nhẹ má»›i là con gái. Má»™t số bạn gái cứ tưởng nhá» nhẹ, hiá»n dịu má»›i là nữ tÃnh nên cố tá» ra như váºy, nhiá»u khi đến mức thụ động, không chịu suy nghÄ©, ai nói gì cÅ©ng dạ vâng. Có khi mình suy nghÄ© khác nhưng để tá» ra dịu dà ng há» cÅ©ng ừ đại Ä‘i. Em nghÄ© ngưá»i phụ nữ dịu dà ng vẫn có thể là ngưá»i biết hà i hước, nói chuyện thông minh, yêu say đắm và tá» tình trước. Em ghét nhất những bạn gái há»i cái gì cÅ©ng “em không biếtâ€. Nhiá»u khi ngưá»i thụ động có thể biến thà nh ngưá»i giả dối".
(Hương, 20 tuổi) "Ngưá»i yêu em là m khoa há»c. Anh ấy rất thông minh và hiểu biết nên em rất phục. Là m khoa há»c không phải là nghá» kiếm được nhiá»u tiá»n, và em cÅ©ng không lấy thế là m Ä‘iá»u quan trá»ng. Khi Ä‘i chÆ¡i, đứa nà o có tiá»n thì trả thôi. Mà anh ấy hiá»n là nh lắm, không phải là ngưá»i tháo vát, giải quyết được má»i chuyện nhưng anh ấy rất yêu quý và tôn trá»ng em".
(Lan, 17 tuổi) "Sách nà o cÅ©ng viết là phụ nữ phải chiá»u chồng, phải ăn mặc cho tinh tươm, rồi phải biết đối xá» tinh tế. Cứ theo sách báo viết thì phụ nữ chẳng là gì cả. Cái gì xảy ra cÅ©ng do lá»—i cá»§a phụ nữ. Mất trinh cÅ©ng tại chúng ta nhẹ dạ, chồng chê thì tại chúng ta không khéo léo. Buồn nhất là khi chồng Ä‘i ngoại tình thì xã há»™i cÅ©ng lại lên án phụ nữ là không biết giữ. Ghen tuông thì bị chê là nóng nảy, mất nữ tÃnh. Gia đình tan nát thì phụ nữ lại bị chê cưá»i là không biết hy sinh, chịu đựng để con cái phải chịu cảnh bÆ¡ vÆ¡".
(Thắng, 22 tuổi) "Ai cÅ©ng biết là thuốc lá thì có hại, không những hại mình mà hại ngưá»i khác nữa. Nhưng con trai rất khổ, không thể nà o không hút. Mà hút rồi thì sinh nghiện, bá» rất khó. Ngưá»i yêu mình thì lo cho mình. Mình thì cố gắng đánh răng tháºt kỹ trước khi gặp cô ấy, không hút khi có cô ấy ở bên. Nhưng sau nà y lấy nhau rồi thì không biết thế nà o".
(Phương, 27 tuổi) "Bạn không biết chứ con trai nhiá»u khi cÅ©ng nhát lắm. Tôi chẳng biết tá» tình thế nà o, run lắm. May mà bạn gái tôi bạo. Chúng tôi Ä‘i xem phim, tôi chẳng xem gì. Tôi chỉ muốn nói gì vá»›i cô ấy mà không nói được. Thế mà cô ấy biết, cô ấy giúp tôi, cầm lấy tay tôi. Tôi vừa sung sướng vừa thấy như trút được gánh nặng".
Má»—i con ngưá»i Ä‘á»u là tổng hoà cá»§a nhiá»u phần tÃnh cách. Dù là nam hay nữ thì cÅ©ng không ai chỉ có cương hay chỉ có nhu, mà cương nhu thưá»ng hoà trá»™n. Xã há»™i hiện đại công nháºn rằng má»—i ngưá»i Ä‘á»u có quyá»n là m chá»§ bản thân và mưu cầu hạnh phúc, không phân biệt địa vị xã há»™i hay giá»›i tÃnh. Chúng ta hãy cởi bá» những định kiến cÅ© kỹ để má»—i cá nhân có thể phát triển hết tiá»m năng cá»§a mình, thá»±c sá»± là m ngưá»i tá»± do, và cÅ©ng để hai giá»›i há»c ở nhau những Ä‘iá»u tốt đẹp, để mối quan hệ giữa 2 giá»›i thêm yêu thương, chân thà nh và tôn trá»ng.
Thanh niên nhìn nháºn vá» tình dục trước hôn nhân
Các nước phương Äông, trong đó có nước ta, vốn coi trá»ng sá»± tiết dục, coi tình dục chỉ là việc trong hôn nhân, thanh thiếu niên nam nữ còn “trong trắng†không được phép quan tâm đến. Tuy váºy, hiện nay đã có các cuá»™c tranh luáºn sôi nổi, thể hiện nhiá»u quan Ä‘iểm Ä‘a dạng vá» vấn đỠnà y.
Phải nói rằng đòi há»i không quan hệ tình dục trước khi láºp gia đình nay đã có nhiá»u phần được ná»›i lá»ng. Nhưng đối vá»›i phái nữ, những quan Ä‘iểm coi trinh tiết là chuẩn má»±c đạo đức, tháºm chà là thước Ä‘o giá trị ngưá»i con gái còn khá nặng ná».
(Tuấn Anh, 25 tuổi)"Nếu đêm tân hôn biết vợ mình đã mất trinh thì chỉ có thánh nhân má»›i không có ý nghÄ© khó chịu. Cho dù vợ mình sẽ giải thÃch sao đó nhưng để mình thông cảm thì cÅ©ng khó lắm. Cả má»™t trăm thằng con trai thì tôi đảm bảo có tá»›i chÃn chÃn thằng nháºn thức như tôi".
(Liên, 23 tuổi) "Em nghÄ© trinh tiết cá»§a ngưá»i con gái rất quan trá»ng. Cái trinh là quý báu nhất. Không giữ được nó thì mình là đồ bá» Ä‘i rồi".
CÅ©ng có bạn nam đòi há»i phụ nữ phải giữ trinh tiết, không phải quan Ä‘iểm đạo đức mà vì ghen, vì sợ mình không phải là ngưá»i duy nhất được yêu thương trong cuá»™c Ä‘á»i ngưá»i phụ nữ.
(Thanh, 19 tuổi) "Ngưá»i đến sau sẽ ghen muôn Ä‘á»i vá»›i ngưá»i đến trước vì há» luôn nghÄ© phụ nữ không thể quên được mối tình đầu".
Má»™t số bạn nam còn có quan Ä‘iểm khá Ãch ká»·:
(Phước, 21 tuổi)"Khi yêu thì anh nà o cÅ©ng muốn có quan hệ tình dục vá»›i bạn gái mình, nhưng dù thế nà o Ä‘i nữa, bá»n con trai tụi em cÅ©ng chỉ lấy má»™t cô gái trinh trắng con nhà là nh vá» là m vợ thôi".
Nghe váºy thì có vẻ bất công và không tôn trá»ng phụ nữ quá, phải không bạn? Chẳng có gì đáng ngạc nhiên khi chúng tôi gặp những phụ nữ bà y tá» sá»± bất bình cá»§a mình:
(Bằng, 23 tuổi) "Em giữ gìn trinh tiết. Nhưng nhiá»u khi cÅ©ng buồn vì mình không biết ngưá»i con trai cá»§a mình có trinh bạch không, hay đã từng trải rồi. NghÄ© thì cÅ©ng thấy ghen".
(Hương, 20 tuổi) "Khi ngưá»i phụ nữ không còn trinh trắng nữa thì bị coi là ngưá»i bá» Ä‘i, nếu giấu được thì tốt, nhưng rất khó giấu. Nếu mà má»i ngưá»i biết được thì chúng ta không được ai thông cảm, Ä‘a số sẽ nghÄ© ta là đồ hư há»ng. Em hiểu rằng việc đó không có gì là xấu xa nhưng xã há»™i đã vây kÃn chúng ta bằng những lá»i đà m tiếu, khinh rẻ, chúng ta sẽ không sống nổi trong đó. Phụ nữ là ngưá»i mang niá»m vui đến cho toà n nhân loại nhưng há» luôn phải chịu những đắng cay".
(Linh, 23 tuổi)"Em thấy chán nhất là khi chúng ta phải cầu xin sá»± tha thứ cá»§a má»™t ngưá»i chồng mà chúng ta không biết gì vá» sá»± “trong trắng†cá»§a há» trước khi đến vá»›i chúng ta. Tháºt là buồn cưá»i nếu anh ta là má»™t kẻ hư há»ng mà lại có quyá»n khinh rẻ chúng ta. Tất cả chỉ vì anh ta là đà n ông, còn chúng ta là đà n bà ".
Nếu bạn Ä‘au khổ vì những yêu cầu vá» trinh tiết, má»™t số bạn khác có thể sẽ an á»§i bạn phần nà o. Há» là những ngưá»i có quan niệm tân tiến hÆ¡n. Má»™t bạn nữ tâm sá»±:
(Thuá»·, 22 tuổi) "Theo em, cái quan trá»ng nhất là ngưá»i ấy có xứng đáng để mình hy sinh hay không. Em sẽ rất hạnh phúc nếu được trao sá»± trinh trắng cho ngưá»i em yêu, cho dù sau nà y có lấy nhau hay không em cÅ©ng không ân háºn".
Các bạn nam cũng có thể có những suy nghĩ rất có lý có tình:
(VÅ©, 24 tuổi)"Chuyện tình dục trước hôn nhân bị xã há»™i phản đối rất nhiá»u. Nhưng sá»± phát triển xã há»™i tất yếu đưa đến chuyện đó. Mình nghÄ© thế cÅ©ng có lý thôi, vì ngà y xưa ngưá»i ta láºp gia đình sá»›m, lúc mưá»i mấy tuổi, nên cái nhu cầu ấy nó cÅ©ng Ãt, bây giá» thì má»i ngưá»i há»c, là m ăn, lấy chồng lấy vợ muá»™n hÆ¡n. Tôi nghÄ© nếu thá»±c sá»± yêu và muốn cưới thì cÅ©ng chả có vấn đỠgì".
(ChÃ, 23 tuổi) "Theo mình, chuyện trinh tiết không quan trá»ng lắm. Ngưá»i ta bảo: “Yêu nhau cá»§ ấu cÅ©ng trònâ€. Mình nghÄ© là yêu má»™t ngưá»i thì mình trá»ng những cái mà ngưá»i ta Ä‘ang có, còn những cái đã xa rồi không phải là cái lá»›n. Theo mình, cái quan trá»ng không phải là vá» sinh lý còn trinh hay không còn trinh, mà chữ trinh vá»›i mình có nghÄ©a là sá»± chung thuá»·, tức là khi đã yêu nhau thì phải chung thuá»· vá»›i nhau".
Còn chúng tôi, những ngưá»i viết cuốn sách nà y có quan niệm rằng, giá trị cá»§a má»™t con ngưá»i không thể nà o chỉ nằm trong má»™t chữ trinh, quan Ä‘iểm "ngưá»i con gái mất trinh là đồ bá» Ä‘i" là sá»± đánh giá cá»±c Ä‘oan và thiếu tôn trá»ng. Chúng tôi cÅ©ng cho rằng nếu đòi há»i trinh tiết ở nữ giá»›i mà không đòi há»i Ä‘iá»u đó ở nam giá»›i thì tháºt không công bằng, đó chÃnh là trá»ng nam khinh nữ. Tuy nhiên, nói váºy không có nghÄ©a là cứ bước và o tình yêu là nên có quan hệ tình dục. Tình dục là má»™t quan hệ đặc biệt, đòi há»i bạn phải có những bước trưởng thà nh và những quyết định đúng đắn.
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y:
Tà i sản của emxinnguoc
Chữ ký của emxinnguoc [CENTER]
[URL="http://vn.myblog.yahoo.com/duclam007"][IMG]http://i531.photobucket.com/albums/dd360/emxinnguoc007/Linh%20Tinh/smiley_135.gif[/IMG][/URL]
[COLOR="Magenta"][B]Song cá»a sắt trau dồi Ä‘á»i trai trẻ
Chốn lao tù rèn giũa tuổi thanh xuân[/B][/COLOR]
[CENTER][URL="http://www.duclam007.co.cc/"]duclam007.co.cc[/URL][/CENTER]
[SPOILER][CENTER][FONT="Comic Sans MS"][SIZE="4"][COLOR="Blue"]4[/COLOR] mùa tươi nét thân thương
[COLOR="Blue"][B]V[/B]iệt[/COLOR] Nam đất nước yêu đương trá»n tình
[COLOR="Blue"][B]N[/B]am[/COLOR] thiên một cõi yên bình
[COLOR="Blue"]Trưá»ng[/COLOR] SÆ¡n nuôi dưỡng khà linh anh hùng
[COLOR="Blue"]Cá»u[/COLOR] Long rồng lượn ung dung
[COLOR="Blue"]Xuân[/COLOR] vá» trong ánh linh lung mắt ngưá»i[/SIZE][/FONT][/CENTER]
[/SPOILER]
[/CENTER]
Last edited by emxinnguoc; 25-08-2008 at 12:34 AM .
25-08-2008, 12:38 AM
Nháºp Môn Tu Luyện
Tham gia: Jul 2008
Äến từ: việt nam
Bà i gởi: 29
Thá»i gian online: 1 tuần 5 ngà y 19 giá»
Thanks: 1,845
Thanked 0 Times in 0 Posts
Chương 4
Quan hệ tình dục
Trong tiếng Việt, “tình dục†là má»™t từ được sá» dụng má»™t cách e dè, tháºn trá»ng. Äối vá»›i ngưá»i Việt Nam, đây vẫn luôn là má»™t chá»§ đỠkÃn đáo, đôi khi còn cấm kỵ. Các báºc cha mẹ hầu như chẳng bao giỠđả động đến vấn đỠnà y vá»›i con cái mình. Bạn bè hầu như chỉ dám thì thà o kháo chuyện chứ Ãt dám lá»›n tiếng nói công khai. Song, không thể phá»§ nháºn rằng tình dục là má»™t mảng quan trá»ng cá»§a Ä‘á»i sống, có ảnh hưởng rất lá»›n đến hạnh phúc và sức khoẻ cá»§a toà n thể nhân loại.
Äúng váºy, tình dục vốn là má»™t phần vô cùng đẹp đẽ, thiêng liêng cá»§a cuá»™c sống. Nhưng những ai thiếu hiểu biết, có định kiến sai lầm hoặc thiếu tình cảm, thiếu lòng trân trá»ng lại có thể là m cho nó trở thà nh nhạt nhẽo, tầm thưá»ng, tháºm chà đau buồn và xấu xa. Chân lý ở Ä‘á»i là muốn Ä‘i cho vững thì phải táºp, muốn nói năng cho lưu loát cÅ©ng phải há»c dần dần. “Yêu†cÅ©ng váºy. Ta hãy há»c để “yêu†sao cho đúng lúc, đúng chá»—, “yêu†sao cho đẹp, cho hạnh phúc cả hai ngưá»i.
Thế nà o là tình dục đẹp?
NghÄ© đến tình dục, ta thưá»ng nghÄ© ngay đến việc giao phối, khi dương váºt ngưá»i nam đưa và o trong âm đạo ngưá»i nữ. Nhưng hiểu như thế thì quả là quá hạn hẹp. Giao hợp chỉ là má»™t hình thức cá»§a tình dục, còn tình dục theo đúng nghÄ©a cá»§a từ đó là tất cả những gì hai ngưá»i là m để gần gÅ©i và đem lại cho nhau khoái cảm. Tình dục là biết bao cách tạo cảm xúc, từ nụ hôn, cá» chỉ âu yếm, vuốt ve nhẹ nhà ng đến những kÃch thÃch mạnh mẽ bằng tất cả má»i hình thức... Tình dục chẳng theo công thức nà o cả mà nó là sá»± sáng tạo cá»§a cả hai ngưá»i. Hai bạn hãy cùng nhau tìm đến sá»± hoà hợp cả vá» tâm lý và sinh lý.
(Liên, 40 tuổi) "Má»i ngưá»i hay nói, đà n ông ra đưá»ng nhìn thấy bá»™ ngá»±c lá»›n hay cặp mông nảy nở cá»§a phụ nữ là nổi cÆ¡n ham muốn. Nhưng anh SÆ¡n nhà ngưá»i ta thì có vẻ không như thế. Chuyện đấy phụ thuá»™c nhiá»u và o tình cảm, bao giá» hai vợ chồng nói chuyện tình cảm, vuốt ve nhau thì anh ấy má»›i muốn".
(Nguyệt, 24 tuổi) Các bạn hãy luôn quan tâm yêu thương nhau. Trong tình dục ngưá»i ta cần được yêu, được trân trá»ng hÆ¡n bao giá» hết. Má»™t Ä‘iá»u bá»±c mình tưởng rằng nhá» nhặt có thể có tác động rất lá»›n.
(Thúy, 29 tuổi) "Vợ chồng mình rất thÃch yêu nhau. CÅ©ng là nhá» anh ấy. Trước đây Thúy cứ nghÄ© anh sẽ chê mình xấu, vì các cô gái đẹp nhiá»u nhan nhản. Lúc “yêuâ€, mình cứ muốn che mình chá»— nà y chá»— khác, mặc dù dÄ© nhiên anh phải nhìn thấy rồi. Nhưng anh ấy lại rất hay khen là Thúy đẹp, nên bây giá» Thúy không lo che giấu gì nữa".
(Cưá»ng, 29 tuổi) "Tôi không bao giá» nghÄ© mình là má»™t thằng con trai hấp dẫn. Nhưng ngưá»i yêu tôi cứ khăng khăng là tôi rất ưa nhìn, là cô ấy rất thÃch ngắm tôi. Có lẽ vì cô ấy yêu nên má»›i nói thế. Nhưng cô ấy là m cho tôi tá»± tin lên nhiá»u. Hình như tôi có hấp dẫn hÆ¡n tháºt".
Tư tưởng coi tình dục là không tốt cÅ©ng không hiếm gặp. Dá»… hiểu thôi, trong gia đình, những ngưá»i là m cha là m mẹ luôn tránh đỠcáºp vá»›i con cái chuyện tình dục. Mặc dù nếu không có tình dục thì bạn cÅ©ng không thể ra Ä‘á»i, nhưng sinh nở luôn được coi là cao cả, còn tình dục là điá»u cấm kỵ. ChÃnh vì sá»± tránh né nà y mà từ lúc nhá» trong tiá»m thức chúng ta in sâu má»™t Ä‘iá»u rằng tình dục là chuyện cá»§a ngưá»i lá»›n và chỉ để sinh đẻ, nếu không thế thì không “đứng đắnâ€. Khi trưởng thà nh, bước và o tình yêu, láºp gia đình, ta thấy không phải là như váºy, nhưng cái tiá»m thức ấy vẫn còn ảnh hưởng.
(Hưá»ng, 27 tuổi) "CÅ©ng phải quen rồi má»›i thấy anh ấy bình thưá»ng, chứ lúc đầu thì khó chịu. Anh chồng tôi rất buồn cưá»i, ngượng hay là m sao ấy, lên giưá»ng, là m má»i thứ nhưng không bao giá» dám nói gì cả, kể cả má»™t lá»i yêu cÅ©ng không. Giá» gì thoải mái hÆ¡n má»™t tÃ, chắc anh ấy cÅ©ng vui hÆ¡n".
(Giang, 22 tuổi) "Chị bạn tôi đã 27 tuổi rồi, chỉ còn một tháng nữa là cưới, nhưng cứ khi nà o nghe ai nói tới tình dục là xua xua đi không nghe, như là tình dục xấu xa lắm. Tôi chẳng hiểu thế thì là m vợ thế nà o".
Xin má»™t lần nhắc lại: sợ cÆ¡ thể mình xấu, cho tình dục là xấu là hai trở ngại lá»›n cá»§a hạnh phúc ái ân, những tâm lý đó bạn cần giÅ© bá». Những yếu tố ngoại cảnh nhiá»u khi cÅ©ng có ảnh hưởng lá»›n. Việc kém vệ sinh thân thể, khung cảnh gò bó, những Ä‘iá»u lo toan Ä‘á»u có thể cản trở hai bạn táºn hưởng hạnh phúc.
(Phượng, 31 tuổi) "Cả nhà ở chung cái phòng có 24 m2, có má»™t cái giưá»ng để hai cụ nằm ở phÃa ngoà i, giữa hai em gái chưa chồng trải chiếu, còn chá»— bé xÃu ở trong quây lại hai vợ chồng nằm. Äêm nằm muốn lắm cÅ©ng không dám kêu, mà phải cá»±c kỳ cẩn tháºn, nhiá»u lúc không tá»± chá»§ được mà để bất cứ má»™t âm thanh nà o phát ra là sợ phát khiếp".
Những điểm nhạy cảm trên cơ thể
Có thể nói rằng tất cả má»i nÆ¡i trên cÆ¡ thể Ä‘á»u có khả năng đáp ứng những kÃch thÃch yêu đương. Bạn thÃch được vuốt tóc, được cầm tay, được hôn, được ôm, được động chạm toà n cÆ¡ thể. Trên cÆ¡ thể có những vùng nhạy cảm hÆ¡n nÆ¡i khác, thưá»ng là môi, tai, cổ, ngá»±c, hai bên đùi, và nhạy cảm nhất là cÆ¡ quan sinh dục. Khi hôn, vuốt ve, động chạm và o những vùng nà y, bạn có thể cảm nháºn rằng phản ứng cá»§a “đối phương†có khác Ä‘i. Tuy nhiên, má»—i con ngưá»i là má»™t cá thể độc đáo. Cùng má»™t vùng cÆ¡ thể, có ngưá»i rất thÃch được vuốt ve, ngưá»i khác thì trái lại.
(Loan, 27 tuổi) "Ngá»±c mình chẳng có cảm giác gì cả, nhưng chà ng ta cứ nghÄ© là cần phải thÆ¡m và o đấy vì như thế thì mình sẽ thÃch lắm. Nhưng chắc có nhiá»u ngưá»i khác thÃch".
(Thân, 25 tuổi)"Tôi rất là nhạy cảm ở tai, thÃch được hôn và o tai, thÃch lắm. Cảm thấy rùng hết cả mình".
(Mão, 26 tuổi) "Tá»› thÃch nhất là hai mặt trong phÃa trên đùi, vuốt ve và được hôn và o đấy là không dứt ra được".
Vì má»—i ngưá»i má»™t khác nên không phải cứ những ngưá»i “từng trải†là luôn biết “yêu†thế nà o cho đúng. Bà quyết thà nh công là tá»± hai bạn tìm hiểu nhau, có váºy má»›i biết Ä‘iểm nà o là nhạy cảm, cách kÃch thÃch thế nà o được hoan nghênh nhất.
Không chỉ tìm hiểu bạn tình, bạn cÅ©ng cần hướng dẫn cho bạn tình biết những gì là m bạn thÃch. Äiểm nà y sẽ được phân tÃch kỹ hÆ¡n trong phần vá» thông tin giữa hai ngưá»i.
Oral *** - Quan hệ tình dục bằng miệng
Có má»™t Ä‘iểm giống nhau ở tất cả má»i ngưá»i, đó là sá»± nhạy cảm ở cÆ¡ quan sinh dục. Khi hưng phấn đã lên cao, ngưá»i ta thÃch được động chạm, kÃch thÃch và o cÆ¡ quan sinh dục. Sá»± kÃch thÃch có thể bằng tay hay bất cứ má»™t váºt dụng trợ giúp nà o nhưng thứ mà ngưá»i bạn Ä‘á»i mong nhất nÆ¡i bạn tình lúc ấy là được tấn công trá»±c tiếp bằng miệng lưỡi mà phương tây há» gá»i là Oral-***. Hình thức nà y là cần thiết cho cả hai giá»›i để là m tiá»n đỠcho mà n giao hợp thá»±c sá»± diá»…n ra ngay sau đó. Nó gần như rất quan trá»ng cho nữ giá»›i để giúp tiết ra chất nhá»n bôi trÆ¡n âm há»™. Những phụ nữ không thể có khoái cảm trong giao hợp có thể tìm được cảm giác thăng hoa ở cách thức quan hệ nà y. Sá»± kÃch thÃch bằng miệng ngưá»i nam giá»›i lên bá»™ pháºn sinh dục nữ được định nghÄ©a là cunnilingus, còn sá»± kÃch thÃch bằng miệng ngưá»i nữ lên bá»™ pháºn sinh dục nam gá»i là Fellatio. Không phải cặp đôi nà o cÅ©ng dùng oral *** trong quan hệ, có những cặp không bao giá» sá» dụng hình thức nà y vì nhiá»u là do.
Äa số các cặp “thiếu hoà hợp†khiến cho cuá»™c giao hoan đổ bể là m ngưá»i phụ nữ Ä‘au buốt dẫn đến lãnh cảm tình dục là do thiếu Ä‘i hình thức nà y hoặc có nhưng chưa thá»±c hiện đủ thá»i gian, nhất là đối vá»›i những phụ nữ khó đạt khoái cảm. Sá»± chà xát trá»±c tiếp bằng miệng lưỡi cá»§a nam giá»›i và o bá»™ pháºn sinh dục khiến ngưá»i phụ nữ bị kÃch thÃch rất mạnh cả vá» tinh thần lẫn thể xác và rất nhiá»u trưá»ng hợp hỠđạt khoái cảm cá»±c độ hết đợt nà y đến đợt khác mà không cần phải đến mà n giao hợp. Rất nhiá»u phụ nữ bị Ä‘au khi giao hợp nhưng lại có khoái cảm tá»™t đỉnh khi được bạn tình dùng miệng giao hợp. Äiá»u nà y cÅ©ng xảy ra tương tá»± vá»›i ngưá»i con trai, miệng lưỡi ngưá»i con gái như má»™t liá»u thuốc thánh dược giúp dương váºt cá»§a há» cương cứng để sẵn sà ng cho cuá»™c chiến. Nó rất cần cho những ngưá»i đà n ông bị chứng bất lá»±c khó tá»± cương dương cần phải nhỠđến sá»± trợ giúp bằng miệng cá»§a ngưá»i bạn Ä‘á»i. Và có thể chỉ cần và i phút động tác đẩy đưa bằng miệng cá»§a phụ nữ cÅ©ng khiến cho ngưá»i nam giá»›i xuất tinh. Theo thống kê báo "Hạnh phúc gia đình" tháng 5-2003 tại Quáºn 4 TP.HCM gần 40% cặp vợ chồng thừa nháºn há» thưá»ng xuyên sinh hoạt tình dục chỉ bằng miệng mà không giao hợp.
(Hằng, 24 tuổi) "Nói ra thì ngượng nhưng đúng là oral *** khiến em lên đỉnh Ä‘iểm rất nhanh dù chỉ và i phút và bây giá» trong đầu gần như bất kỳ thá»i Ä‘iểm nà o kể cả Ä‘ang là m việc hăng say em cÅ©ng không tránh khá»i nghÄ© đến nó, có lẽ chúng em đã nghiện mất rồi."
(Tùng, 31 tuổi) "Tôi và cô ấy luôn tháºt hạnh phúc khi thoả mãn cho nhau bằng oral-***, cô ấy có vẻ như rất hứng khởi và không tá»± chá»§ được khi chúng tôi là m như váºy, nhưng Ä‘iá»u ấy cà ng là m tôi yêu cô ấy hÆ¡n".
(Trâm, 41 tuổi) "Nhiá»u lần tôi Ä‘ang lúi húi vá»›i các công việc nấu nướng trong bếp bá»—ng nhiên ông xã xuất hiện bất thình lình sát sau tôi rồi cúi xuống thá»±c hiện má»™t mà n oral tháºt tuyệt vá»i ngay tại bếp. Äối vá»›i tôi không còn gì tuyệt vá»i hÆ¡n thế và cà ng tuyệt vá»i hÆ¡n khi ông xã lại như Ä‘á»c được tôi thÃch những gì".
(Trâm, 31 tuổi) "Mình rất Ä‘au trong quan hệ nhưng vá»›i oral thì cảm giác thăng hoa đến chỉ ngay sau và i phút. Äã lâu lắm rồi chúng tôi không giao hợp nhưng chồng tôi là ngưá»i yêu thương và rất thông cảm cho tôi. Vá»›i chúng tôi oral là thứ để gắn kết chúng tôi bên nhau trá»n Ä‘á»i."
Có má»™t Ä‘iá»u rất chung chung là oral *** Ãt xuất hiện ở những lần đầu quan hệ cá»§a các lứa đôi, nó được tá»± hình thà nh, tạo dá»±ng và được các cặp đôi phát hiện sau má»™t thá»i gian quan hệ hay Ãt nhất cÅ©ng là lần thứ hai hoặc ba.
(DÅ©ng, 29 tuổi) "Thá»i gian đầu chúng em cÅ©ng có biết gì đâu, em má»›i lấy vợ và thấy bá»n bạn nó cứ tò mò gặng há»i thế chúng mà y là m những gì..., chÃnh vì nhá» chúng nó mà em má»›i biết nó và ngay hôm ấy em vá» thá»±c hà nh luôn".
CÅ©ng có nhiá»u các cặp đôi biết đến hình thức quan hệ bằng miệng ngay ở những lần đầu tiên sinh hoạt tình dục.
(Cưá»ng, 29 tuổi) "Là m sao em biết nó hả chị? Thá»i đại bây giá» mà chị, sách báo phim ảnh nhiá»u lắm".
Hay có má»™t số cặp lại rất Ãt hoặc chưa từng quan hệ qua đưá»ng miệng. Há» cho rằng cÆ¡ quan sinh dục là bá»™ pháºn không được "sạch sẽ" và kiêng kỵ Ä‘iá»u ấy. Khoa há»c đã chứng minh bá»™ pháºn sinh dục nếu khoẻ mạnh là bá»™ pháºn sạch nhất trên cÆ¡ thể vì nó không chứa vi trùng, tất nhiên là phải thưá»ng xuyên giữ gìn vệ sinh.
(Thu, 30 tuổi) " Không, chúng tôi chưa từng là m váºy, có thể chúng tôi chưa có nhu cầu phải là m thế".
(Huyá»n, 23 tuổi)"NghÄ© đến nó thôi em cÅ©ng thấy ghê ghê chứ đừng nói đến chuyện thá»±c hiện nó".
(Thảo, 26 tuổi) "Em cÅ©ng có nghe nói nhưng chưa là m thế lần nà o. Em thấy nó cứ kỳ kỳ. Nếu như chúng em có là m váºy thì anh ấy phải là ngưá»i khởi xướng".
Hầu hết các bạn nữ trẻ tuổi chưa kết hôn chá»n quan hệ kiểu oral *** và cấm váºn hình thức giao hợp vá»›i bạn trai vì há» cho rằng là m thế sẽ giữ được "cái ngà n và ng" và sẽ không sợ bị "dÃnh chưởng" do tinh trùng không thể có cÆ¡ há»™i tiếp xúc vá»›i âm đạo. Tuy nhiên không có gì đảm bảo được cho "cái ngà n và ng" vì lưỡi cá»§a ngưá»i nam cÅ©ng có thể chá»c thá»§ng mà ng trinh nếu như bạn nữ đó lại có cấu tạo mà ng trinh gần vá»›i cá»a âm đạo và cÅ©ng má»ng hÆ¡n bình thưá»ng.
(Thuỳ, 23 tuổi)" Em chá»n kiểu quan hệ nà y vì sợ bị mang bầu, nhưng là m thế liệu có sao không hả chị?".
Oral-*** cÅ©ng như giao hợp nó có thể truyá»n các bệnh lây truyá»n qua đưá»ng tình dục và HIV/AIDS, đặc biệt nếu miệng bị trầy xước thì khả năng đó là rất cao. Vì váºy nếu má»™t trong hai ngưá»i Ä‘ang bị mắc má»™t chứng bệnh nà o đó có thể truyá»n qua con đưá»ng tình dục thì khi quan hệ bằng oral bạn nên sá» dụng các váºt dụng phòng tránh như mà ng chắn âm đạo hay bao cao su loại siêu má»ng chỉ dà nh cho quan hệ bằng miệng có bán tại các hiệu thuốc. Oral *** - hay là m tình bằng miệng cÅ©ng là cả má»™t nghệ thuáºt, cÅ©ng có đủ những cách thức hay tư thế để thá»±c hiện nó nhưng không thuá»™c vá» ná»™i dung cá»§a bà i viết nà y. Chỉ có lưu ý rằng trong khi bạn và ngưá»i ấy Ä‘ang thá»±c hiện là m-tình-bằng-miệng, mắt bạn và mắt ngưá»i ấy hãy thá» dÃnh chặt và o nhau xem, các bạn sẽ cà ng cảm thấy rõ hÆ¡n sá»± diệu kỳ cá»§a nó. Má»™t Ä‘iá»u cÅ©ng rất quan trá»ng là trước và sau khi có quan hệ tình dục bằng miệng thì việc vệ sinh cÆ¡ quan sinh dục cÅ©ng như miệng là cần thiết
Khúc dạo đầu
Sá»± hưng phấn cá»§a ngưá»i đà n ông thưá»ng sá»›m lên cao hÆ¡n ở nữ giá»›i. Khi bắt đầu sinh hoạt tình dục, ngưá»i đà n ông thưá»ng hưng phấn má»™t cách dá»… dà ng. Ngưá»i đà n ông thÃch được động chạm, kÃch thÃch ngay và o cÆ¡ quan sinh dục, còn ngưá»i phụ nữ lại muốn được hôn, được vuốt ve ở cả các vùng khác trên cÆ¡ thể trước để tăng dần cảm xúc trước khi xâm nháºp và o cấm cung. Äây là lúc hai ngưá»i tạo nên sá»± hưng phấn ngang nhau. Các bạn đừng dại đột ngá»™t mà “quá độ†bá» qua thá»i gian dạo đầu nà y. Thiếu hưng phấn không những là m giảm khoái cảm mà còn có thể khiến sinh hoạt tình dục trở nên khó chịu, tháºm chà gây Ä‘au đớn cho ngưá»i phụ nữ. Thá»±c tế thì phụ nữ nước ta cần khoảng 10-20 phút cho khúc dạo đầu nhưng không phải tất cả đà n ông Ä‘á»u kiên trì được váºy.
(Thuá»·, 22 tuổi) "Những ngà y đầu anh ấy như đứa trẻ chẳng biết gì, nhảy giưá»ng má»™t cái là "cho vô" là m em Ä‘au muốn chết, nhưng giá» anh ấy "tiến bá»™" nhiá»u rồi, hiện tại thì em hoà n toà n hạnh phúc và yêu anh ấy biết bao".
Các cảm giác đã đạt được trong giai Ä‘oạn đầu ân ái sẽ chuẩn bị cho hai bạn cùng nhau Ä‘i và o “bản hoà tấu chá»§ đạoâ€. Hai bạn hãy duy trì và nhân lên những cảm xúc từ khi dạo đầu. Có thể má»™t bá»™ phim ngưá»i lá»›n trong mà n dạo đầu được chăng? Các bạn đừng quá băn khoăn, vì cách hay nhất là cách riêng mà hai bạn thấy thoải mái, dá»… chịu và thoả mãn. Nếu hai bạn cảm thấy thÃch là m gì, thì chẳng có kẻ thứ ba nà o, dù có là chuyên gia tình dục, có thể bảo các bạn là m thế đúng hay sai.
Tư thế giao hợp
Theo quan Ä‘iểm cổ truyá»n, việc giao hợp chỉ có má»™t và i tư thế cÆ¡ bản. Song, trong yêu đương có nhiá»u kiểu tư thế khác. Các đôi lứa hiện nay cÅ©ng hiểu được Ä‘iá»u ấy và há» không ngừng sáng tạo tư thế trong sinh hoạt tình dục. Chúng tôi không Ä‘i sâu phân tÃch từng tư thế. Tuỳ theo cảm nháºn vá» tâm lý cá»§a mình mà má»—i cặp có thể khám phá ra những tư thế thÃch hợp nhất dù đáng lẽ nó chỉ thÃch hợp cho những váºn động viên uốn dẻo. Không có má»™t tư thế nà o mà các bạn nghÄ© rằng không nên sá» dụng hay không sá» dụng được nếu như nó Ä‘em lại cho hai bạn những cảm giác thăng hoa nhất trong quan hệ gối chăn. Sau đây là và i tư thế cho các bạn tham khảo.
Oral:
Tư thế giao hợp:
(Hùng, 30 tuổi) Vá»›i chúng tôi tư thế quan hệ gần như quyết định đến sá»± thà nh công trong quan hệ, thay đổi các tư thế tránh sá»± đơn Ä‘iệu giúp chúng tôi luôn có được niá»m hạnh phúc lá»›n khi gần gÅ©i nhau.
(Hoà i, 25 tuổi) "Nó cÅ©ng quan trá»ng đấy chứ, em cÅ©ng muốn thay đổi nhiá»u tư thế khác lạ khi quan hệ nhưng có phần hÆ¡i ngại, chẳng lẽ con gái lại chá»§ động thì ngượng lắm chị à ! Tốt nhất cứ để cho anh ấy chá»§ động thì hÆ¡n."
Không phải cặp đôi nà o cÅ©ng biết cách biến đổi tư thế giao hợp. Có những cặp suốt Ä‘á»i chỉ duy nhất má»™t thế là chồng nằm trên mình vợ mà không còn má»™t tư thế nà o khác. Sá»± nhà m chán trong sinh hoạt tình dục sẽ khiến ngưá»i phụ nữ mất hứng thú và lâu dần trở thà nh lãnh cảm. Không phải ngưá»i phụ nữ nà o cÅ©ng có thể tá»± mình thay đổi tư thế khi giao hoan bởi sá»± ngại ngần cá»§a há». ChÃnh vì váºy sá»± chá»§ động xoay chuyển cÆ¡ thể ngưá»i vợ sang má»™t thế khác hẳn từ ngưá»i chồng là vô cùng cần thiết để vá»±c lại sá»± hứng thú cho ngưá»i phụ nữ.
Hãy lắng nghe câu chuyện sau. Thuá»· và Hùng là đôi vợ chồng trẻ cưới được hai năm. Vá»›i Thuá»· thì Hùng là má»™t ngưá»i chồng tuyệt vá»i trên tất cả má»i mặt tráºn. Ngoà i công việc thì anh còn rất yêu, rất quan tâm và có trách nhiệm vá»›i vợ con. Tất cả má»i ngưá»i ngoà i ai cÅ©ng nghÄ© Hùng và cô rất hạnh phúc. Há» Ä‘á»u không hết lá»i khen và cÅ©ng có má»™t và i ngưá»i tá» ra ghen tỵ vá»›i Thuá»· vì Hùng khá Ä‘iển trai. Äúng là gia đình cô Ä‘ang sống rất hạnh phúc vá»›i cô con gái nhá» xinh xắn ngoan hiá»n nếu như Ä‘iá»u ấy không xảy ra... ChÃnh cô cÅ©ng thấy má»i ngưá»i nháºn xét đúng là rất có lý. Nhưng không hiểu sao trong cuá»™c sống êm ấm bao ngưá»i mong ước ấy cô lại luôn cảm thấy có má»™t Ä‘iá»u không vui, nhất là khi má»—i đêm vá». Hùng là cán bá»™ trong sở Tà i nguyên môi trưá»ng. Công việc cá»§a anh nhiá»u lúc khá tất báºt nhưng bù lại gia đình anh không phải lo sợ thiếu thốn váºt chất. Nhiá»u hôm vá» muá»™n anh không ăn cÆ¡m bên ngoà i mà vỠăn cùng cô và con gái Ä‘ang chỠở nhà . Những lúc như váºy Thuá»· cảm thấy yêu anh hÆ¡n bao giá» hết. Nhưng má»i ngưá»i có biết đâu má»—i khi đêm đến, má»—i khi thá»±c hiện xong trách nhiệm là m vợ, khi mà chồng bắt đầu ngon giấc thì cÅ©ng là lúc cô lại thu ngưá»i nÆ¡i góc giưá»ng thầm khóc má»™t mình. Tại sao ư? Bởi trong quan hệ chăn gối Thuá»· rất hiếm khi cảm thấy mãn nguyện nếu không muốn nói nhiá»u hôm cô cảm thấy bị Ä‘au nhói ở vùng dưới. Những lần đạt khoái cảm cá»§a cô đã lâu lắm rồi kể từ ngà y mà cô và Hùng má»›i cưới. Cô không hiểu sao mình không cảm thấy hứng tình má»—i khi quan hệ vá»›i chồng cho dù mà n dạo đầu Hùng cÅ©ng thá»±c hiện rất chu đáo, cho dù anh cÅ©ng không quên bá» qua mà n dùng miệng kÃch thÃch và o vùng kÃn cô. Thuá»· còn nhá»› thá»i gian đầu má»›i cưới lần nà o cô cÅ©ng như lên chốn thiên bồng, và những lúc ấy như không tá»± chá»§ được mình cô rên lên như hét giữa đêm khuya vắng khiến Hùng phải lấy tay bụm miệng lại. Còn bây giá» thì má»i chuyện đã khác hẳn, cô chẳng còn cảm giác gì. Má»—i lần quan hệ cô chỉ nhắm mắt chá» cho má»i chuyện nhanh chóng kết thúc. Hùng cÅ©ng cảm nháºn được Thuá»· không còn tá» vẻ sung sướng như trước nữa. Anh cÅ©ng hÆ¡i thắc mắc nhưng há»i vợ thì cô phá»§ nháºn vì không muốn là m mất Ä‘i niá»m vui trá»n vẹn cá»§a anh. Má»™t phần cô không muốn cho anh biết bởi vì chÃnh bản thân cô cÅ©ng không hiểu vì sao nữa. Nghe những ngưá»i bạn cá»§a cô kể đêm qua há» vá»›i chồng thế nà y thế ná», há» sung sướng là m sao thì đêm hôm ấy vá» cô lại rÆ¡i nước mắt. Hùng chưa bao giá» biết Ä‘iá»u ấy. Những lúc ấy cô cảm thấy giáºn chồng hÆ¡n lúc nà o hết, nhưng sáng sá»›m hôm sau ná»—i tức giáºn lại biến thà nh niá»m thương yêu vô bá». Cứ như váºy từng ngà y từng ngà y trôi qua chỉ đến khi cô gá»i Ä‘iện cho chúng tôi kể rõ má»i Ä‘iá»u thì má»i chuyện má»›i được già n xếp ổn thoả. Hoá ra trong quan hệ vợ chồng Thuá»· và chồng lúc nà o cÅ©ng chỉ má»™t thế quan hệ duy nhất là chồng nằm úp lên vợ. Sau má»™t thá»i gian Thuá»· cảm thấy chán dần và lâu dần cô mất hoà n toà n cảm hứng để sau đó nháºn má»i sá»± Ä‘au buốt má»—i lần quan hệ. Thuá»· như cÅ©ng cảm thấy má»i Ä‘iá»u như sáng tá» và cÅ©ng thầm giáºn Hùng, cô thì đã đà nh nhưng vì sao anh lại mắc má»™t sai sót lá»›n như váºy. Cô cÅ©ng không quên chép miệng thắc mắc vì sao anh không há» chán vá»›i chỉ má»™t tư thế duy nhất. Sau đó chúng tôi khuyên Thuá»· nên thá»§ thỉ vá»›i chồng chuyện hãy thay đổi không gian, thá»i gian cÅ©ng như sá» dụng nhiá»u tư thế khác nhau trong khi quan hệ để luôn có được cảm giác má»›i mẻ. Và ngay trong đêm hôm đó cô lại được táºn hưởng cái cảm giác tuyệt vá»i cá»§a hai năm vá» trước.
Những ngưá»i chồng lúc nà o cÅ©ng chỉ biết nằm trên ngưá»i vợ tại sao không để cô ấy tá»± do ngồi lên trên mình bạn và là m những gì cô ấy thÃch? Khảo sát cho thấy đại Ä‘a số những ngưá»i vợ rất bị kÃch thÃch ở những tư thế quan hệ lạ và do đó nổi cÆ¡n hứng tình khá nhanh, chÃnh nhỠđó mà cÅ©ng tiết ra dịch nhá»n bôi trÆ¡n âm đạo nhiá»u hÆ¡n. Váºy lý do gì những ngưá»i chồng lại không đánh thức bản năng trá»—i dáºy rất bình thưá»ng cá»§a vợ mình nếu như ngưá»i vợ không tá»± chá»§ động? Hạnh phúc cá»§a bạn vá»›i ngưá»i bạn Ä‘á»i lệ thuá»™c tất cả và o bạn đấy!
Cùng nhau vá» Ä‘Ãch
Sách vở thưá»ng hay mô tả các cuá»™c yêu đương mà trong đó cả hai ngưá»i cùng lên đỉnh cao má»™t lúc, nhưng thá»±c tế Ãt khi xảy ra như váºy. Ngưá»i trước, ngưá»i sau là chuyện bình thưá»ng. Ngưá»i chồng khi giao hợp nên nhìn và o khuôn mặt vợ và theo dõi những biến chuyển trên đó. Khi cảm thấy hÆ¡i thở ngưá»i phụ nữ thở gấp gáp, hai tay bấu chặt lấy nệm giưá»ng hoặc ghì chặt ngưá»i con trai, rên cÅ©ng lá»›n hÆ¡n và sắc thái hệt vẻ đỠđẫn là lúc há» Ä‘ang rất gần vá»›i khoái cảm tá»™t đỉnh. Ngưá»i đà n ông lúc nà y cần phải ra sức nhịp tháºt nhanh mạnh để tăng cưá»ng khoái cảm hÆ¡n nữa cho bạn Ä‘á»i và cÅ©ng cả cho mình nếu muốn đạt khoái cảm cùng vá»›i bạn Ä‘á»i. CÅ©ng có nhiá»u lúc chỉ có má»™t ngưá»i đạt được cá»±c khoái nhưng bạn đừng thất vá»ng. Cá»±c khoái không phải bao giá» cÅ©ng đến, hãy cứ hưởng thụ chứ đừng vì nghÄ© đến nó mà bá» phà những khoái cảm mà bạn tình mang đến cho bạn. Má»™t số phụ nữ có lúc đạt nhiá»u cá»±c khoái liên tiếp nếu sau khi đạt cá»±c khoái vẫn tiếp tục muốn được kÃch thÃch. Tuy nhiên không phải ai cÅ©ng váºy và lúc nà o cÅ©ng váºy. Nhiá»u khi sau cá»±c khoái, âm váºt trở nên rất nhạy cảm, kÃch thÃch tiếp có thể là m khó chịu. Còn nam giá»›i thì không có cá»±c khoái liên tiếp mà phải chỠđến lần cương cứng tiếp theo.
Sinh hoạt tình dục dÄ© nhiên là nhằm thoả mãn cả hai ngưá»i, nhưng nói váºy không có nghÄ©a là ngưá»i ta phải “đưa nhau lên chÃn tầng mây†hay cùng nhau “rÆ¡i trong không trung vô táºn†như sách vở mô tả, mà đơn giản là hai bạn mang lại cho nhau những giây phút yêu thương hạnh phúc. Khi đã lên đến đỉnh Ä‘iểm, cÆ¡ thể có thể thấy rã rá»i nhưng việc ân ái vẫn còn tiếp tục. Ở đây có má»™t Ä‘iểm khác nhau giữa giá»›i nam và giá»›i nữ. Nam giá»›i sau khi có cá»±c khoái, xuất tinh có thể đã cảm thấy thoả mãn. Nữ giá»›i thì khác, Ä‘a số muốn được tiếp tục vuốt ve, âu yếm. Nếu không, há» dá»… có ý nghÄ© là bạn tình chỉ biết đến khoái cảm riêng, cảm thấy như mình bị lợi dụng, bị bá» rÆ¡i.
(Hoa, 24 tuổi)“Yêu†nhau xong, chồng em bảo: “Em giá»i thế, anh thấy hạnh phúc lắm†thế là em cảm thấy rất sung sướng tá»± hà o.
Äúng váºy, đây là lúc các bạn cần nói vá»›i nhau những lá»i nói dịu dà ng, hoặc bằng ánh mắt, bằng cái ghì siết âu yếm thể hiện cho nhau rằng mình rất biết Æ¡n và yêu quý bạn tình. Có như váºy cuá»™c ái ân má»›i trá»n vẹn, hai bạn có thể thiếp ngá»§ cùng nhau hoặc tiếp tục các công việc vá»›i sức sống má»›i. Äừng bao giá» chấm dứt quá sá»›m vì Ä‘iá»u đó sẽ gây hụt hẫng, và sá»± hụt hẫng vá» tình cảm sẽ lá»›n hÆ¡n nhiá»u. Äiá»u vô cùng quan trá»ng: Thông tin giữa hai ngưá»i Má»—i ngưá»i cần phải hiểu rõ tâm tư tình cảm và cả cÆ¡ thể cá»§a bạn tình. Chỉ có má»™t cách duy nhất để tìm đến sá»± đồng Ä‘iệu nà y, đó là thông tin hai chiá»u. Cả hai bạn cần bá»™c lá»™ cho nhau cảm xúc cá»§a mình, dạy nhau cách yêu. Nếu có thói quen e ngại đỠcáºp đến tình dục, bạn có thể giáºt mình khi nghe nói váºy. Nhưng hãy nghÄ© xem, đã Ä‘i đến quan hệ tình dục là hai bạn đã đạt đến mức độ gần gÅ©i sâu sắc, việc thông tin vá»›i nhau cÅ©ng là sá»± tá»± nhiên rất dá»… thương mà thôi.
(Huyá»n, 28 tuổi) "Hôm nà o anh nhà mình thấy mình không mệt, hay là anh ấy muốn thì anh ấy nói chuyện hay ôm hôn mình nhiá»u, thế là mình biết ngay. Còn hôm nà o mình thấy có thể quan hệ được là mình chỉ cần ôm anh ấy, hay là nói chuyện tình cảm là anh ấy biết liá»n".
(Nguyệt, 24 tuổi) "Khi Ä‘ang ngồi bên nhau, có bao giá» bạn nghÄ©: Giá như bây giá» anh ấy (cô ấy) vuốt ve hay hôn mình ở "chá»— nà y" nhỉ? Hay: Giá như anh ấy (cô ấy) biết được mình Ä‘ang sung sướng như thế nà o nhỉ?" nhưng không dám nói ra thà nh lá»i? Bạn có biết không, chÃnh sá»± e thẹn, không dám bá»™c lá»™ những cảm xúc mong đợi sẽ dẫn tá»›i sá»± ngáºm ngùi sau những cuá»™c ái ân không trá»n vẹn, tháºm chà sợ việc gần gÅ©i ngưá»i mình yêu."
Khi hứng thú, sung sướng, bạn hãy bá»™c lá»™ cùng bạn tình, Ä‘iá»u đó sẽ khiến bạn tình cà ng bị kÃch thÃch mạnh và cÅ©ng cảm thấy tá»± hà o. Tiếng rên rỉ cá»§a bạn lúc ấy trở nên đáng yêu hÆ¡n bao giá» hết và cà ng là m cho cuá»™c giao hoan dâng đến cao trà o. Bạn cÅ©ng cần cho bạn tình biết những gì bạn muốn bạn tình là m cho bạn. Nếu bạn không tỠý gì thì bạn tình sẽ rất băn khoăn và lúng túng, cứ như mò mẫm trong hang tối không có lấy má»™t ánh sáng chỉ đưá»ng.
(Thái, 27 tuổi)"Khi yêu nhau, cô ấy cứ lạnh te, tôi chẳng biết phải là m thế nà o cho cô ấy thÃch, giá mà cô ấy rên lên má»™t tiếng hay tá» ra thÃch thú thì ..."
Váºy đấy, bạn đừng nghÄ© rằng ngưá»i ấy sẽ cảm nháºn hết được những gì bạn mong muốn và những khoái cảm bạn được hưởng. Dù có nhạy cảm đến mấy ngưá»i ấy cÅ©ng có phải là chÃnh bạn đâu. Có nhiá»u cách để bà y tỠý thÃch cÅ©ng như sá»± sung sướng cá»§a mình. Bạn có thể dùng những tiếng kêu, tiếng rên, những lá»i rá»§ rỉ yêu đương, hai bà n tay bấu chặt cầm tay chỉ dẫn bạn tình. Nhưng không chỉ có thế, còn má»™t cách vô cùng hiệu quả, đó là nói chuyện cởi mở trong khi ân ái.
" Vợ chồng mình rất là buồn cưá»i. Lan thì há»i : “Thế Tuấn Anh có thÃch không?â€, Tuấn Anh há»i: “Lan có thÃch không?â€, “Phải như thế nà o thì Lan thÃch nhất?â€, “Thế nà o thì Tuấn Anh thÃch nhất?†Lúc đầu nghe Tuấn Anh há»i câu đấy, Lan cảm thấy không được tá»± nhiên. Nhưng Tuấn Anh há»i thì Lan trả lá»i. Nếu Tuấn Anh không cảm thấy ngượng thì Lan cÅ©ng không cảm thấy ngượng".
(Lan, 26 tuổi) Vẫn biết rằng giao tiếp ở chốn phòng the là tế nhị. Sá»± cởi mở cá»§a má»—i ngưá»i không chỉ là ở bản thân mà còn phụ thuá»™c và o sá»± đáp ứng cá»§a đối phương. Có thể bạn sẽ cảm thấy ngượng nghịu. Tuy nhiên, bạn hãy bắt đầu Ä‘i, hãy dần dần cởi mở, theo thá»i gian rồi hai bạn sẽ hiểu nhau hÆ¡n, và cảm thấy tá»± nhiên.
(Trung, 27 tuổi)"Công nháºn là cái việc nói chuyện, cưá»i khi Ä‘ang là m việc ấy nó rất là đẹp nhé. Mình cảm thấy tất cả chuyện ấy tháºt là tá»± nhiên. Nếu lúc ấy lại cứ im im ngượng ngượng rồi hùng hục mà là m thì chán lắm".
Hẳn có bạn cảm thấy khó nghÄ© khi Ä‘á»c những dòng nà y vì “đối phương†cá»§a mình quá “khép kÃnâ€. Váºy bạn hãy luyện tÃnh nhạy cảm và tháºt kiên nhẫn. Bạn hãy cố gắng táºp nháºn biết cảm xúc cá»§a bạn tình khi ngưá»i ta che giấu hoặc không chá»§ động thổ lá»™. Bạn sẽ băn khoăn “Chẳng biết là m thế nà y có đúng không nhỉ?†vì “đối phương†chẳng dám thể hiện gì. Nhưng bạn đừng nản, hãy tiếp tục thá» bằng cách khác. Rất có thể bạn sẽ mở được má»™t chiếc khoá nà o đó, khiến đối tượng trà n trá» sung sướng mà phải bá»™c lá»™ mình. Tuy nhiên, nhạy cảm và kiên nhẫn nhiá»u khi rất khó. Vì váºy, nên giúp bạn tình trở nên cởi mở hÆ¡n theo lối “mưa dầm thấm lâuâ€, rồi 2 ngưá»i sẽ cảm thấy tá»± nhiên hÆ¡n.
Hai bạn hãy tâm niệm má»™t chân lý: “ChÃnh hai kẻ yêu nhau là những ngưá»i thầy tốt nhất cho nhau vá» việc yêuâ€.
Má»™t số Ä‘iá»u lầm tưởng vá» tình dục
Äiá»u lầm tưởng thứ nhất: Lần giao hợp đầu tiên ngưá»i con gái sẽ sợ, Ä‘au, chảy máu, run rẩy.
Nhiá»u bạn gái lo sợ lần đầu tiên giao hợp mình sẽ Ä‘au, và khá đông các bạn trai tin rằng lần đầu tiên bạn gái sẽ run rẩy, sợ hãi, chảy máu và đau đớn. Äây thá»±c là má»™t niá»m tin sai lầm. Lần đầu tiên, có những bạn gái vì mức độ hưng phấn không cao, vì hồi há»™p hay chưa sẵn sà ng vá» tâm lý nên cá»a mình Ãt mở, có khó khăn khi giao hợp. Song cÅ©ng có rất nhiá»u bạn gái chẳng há» Ä‘au hay sợ, tháºm chà còn không cảm thấy gì khác thưá»ng. Hãy nghe má»™t bạn gái kể vá» cái lần đầu ấy.
(Hiá»n, 24 tuổi) "Em chẳng sợ gì, có phải ngưá»i lạ đâu mà phải sợ. Có thấy má»™t tà máu, nhưng chả thấy Ä‘au".
Nếu hai bạn cảm thấy tháºt sá»± gần gÅ©i, tâm sinh lý hoà n toà n thoải mái, tạo cho nhau cảm giác ham muốn cao độ thì có nhiá»u khả năng bạn gái sẽ thÃch ứng vá»›i kÃch thÃch tình dục mà không Ä‘au đớn, sợ sệt, hoặc nếu có Ä‘au thì chỉ Ãt thôi. Còn nếu không có má»™t “khúc dạo đầu ân ái†tháºt đẹp thì dẫu đã quan hệ tình dục trong thá»i gian dà i, nhiá»u khi ngưá»i con gái vẫn khó chịu, vẫn Ä‘au.
Äiá»u lầm tưởng thứ hai: Ngưá»i phụ nữ nà o cÅ©ng thÃch oral ***, kể cả vá»›i ngưá»i nam giá»›i há» chưa gặp bao giá» và kể cả trong trưá»ng hợp bị cưỡng hiếp.
Äúng là hầu hết phụ nữ Ä‘á»u thÃch được oral *** cho mình nhưng chỉ là vá»›i ngưá»i đà n ông mà há» yêu thương. Có nghÄ©a há» chỉ ham muốn là m Ä‘iá»u ấy vá»›i ngưá»i há» yêu, còn trong trưá»ng hợp bị cưỡng bức tình dục thì oral-*** chưa chắc đã gây khoái cảm cho ngưá»i phụ nữ. Cái cảm giác bị xúc phạm nặng ná» lên nhân phẩm sẽ lấn át hoà n toà n bản năng tình dục cá»§a há». Äiá»u lầm tưởng nà y chỉ đúng ở các cô gái có nhu cầu tình dục quá cao.
Äiá»u lầm tưởng thứ ba: Ngưá»i đà n ông nà o cÅ©ng muốn được quan hệ tình dục vá»›i má»i ngưá»i phụ nữ mà có thể há» chưa quen biết.
Vá»›i ngưá»i phụ nữ nà o cà ng lạ, hay chưa từng gặp lần nà o thì bản năng tình dục cá»§a nam giá»›i cà ng được trá»—i dáºy mạnh mẽ, đó là đặc trưng cá»§a nam giá»›i. Há» thÃch quan hệ tình dục vá»›i những cô gái lạ lẫm hÆ¡n nhiá»u khi quan hệ vá»›i ngưá»i bạn Ä‘á»i cá»§a mình. Trong chăn gối vá»›i ngưá»i ngưá»i bạn Ä‘á»i có thể há» khó khăn trong việc Ä‘iá»u khiển được "cáºu nhóc" theo ý muốn nhưng vá»›i má»™t cô gái không quen biết có thể chỉ hở má»™t vùng eo hay lá»™ má»™t khoảng "giò" trắng hồng thì "cáºu nhá»" ấy lại nhúc nhÃch như má»™t bản năng. Äiá»u ấy cÅ©ng có thể giải thÃch vì sao các ông chồng luôn bị dÃnh và o các cô gái có dung nhan con kém xa ngưá»i bạn Ä‘á»i cá»§a há». ThÃch là má»™t chuyện và có ý định hà nh động hay không lại là chuyện khác hẳn. Phần lá»›n những ngưá»i con trai biết suy nghÄ© chỉ ham muốn ngưá»i con gái mà há» yêu, và cÅ©ng chỉ thá»±c sá»± muốn và thÃch quan hệ tình dục khi bạn gái cá»§a há» cÅ©ng đồng ý và thÃch thú.
Äiá»u lầm tưởng thứ tư: Yêu nhau thì tình dục tá»± nhiên sẽ hay và đẹp.
Tình yêu có vai trò vô cùng quan trá»ng nhưng không phải là yếu tố duy nhất quyết định sá»± thà nh công trong tình dục. Muốn tình dục được đẹp, hai bạn cần có má»™t số kiến thức vá» tình dục, cảm thấy thoải mái lúc yêu đương và hiểu biết tâm sinh lý cá»§a nhau nữa. Bạn đừng vá»™i thất vá»ng nếu những lần đầu không giống như bạn từng tưởng tượng và trông đợi. ÄÆ¡n giản là cả hai còn nhiá»u lóng ngóng và bỡ ngỡ. Những ai không hiểu Ä‘iá»u đó có thể sẽ cảm thấy rất bất ổn, như bạn Hoa giáºn chồng:
"... đến khi em biết là nhiá»u cô gái không có khoái cảm trong nhiá»u lần quan hệ tình dục chứ không phải chỉ trong lần đầu tiên, em má»›i không giáºn chồng em nữa".
Cảm giác hẫng hụt: “Hoá ra chỉ có thể thôi à ?†không phải là hiếm gặp. Nhưng với tình yêu và sự chân thà nh cởi mở, hai bạn sẽ dần dần biết rõ hơn cách âu yếm, đem lại khoái cảm cho nhau. Tình dục sẽ trở nên đẹp và hấp dẫn.
Äiá»u lầm tưởng thứ năm: Dương váºt không cương theo ý muốn có nghÄ©a là bất lá»±c.
Bạn đừng quá lo lắng như váºy. Việc không thể cương cứng dương váºt khi muốn sinh hoạt tình dục không phải hiếm gặp, và đa số các trưá»ng hợp đó không phải là dấu hiệu cá»§a chứng bất lá»±c. Lý do chỉ đơn giản là cÆ¡ thể và tâm lý đòi há»i nghỉ ngÆ¡i má»™t chút. Phụ nữ khi không hứng thú, cÆ¡ thể mệt má»i thì chất dịch trÆ¡n âm đạo cÅ©ng không tiết ra. Váºy nam giá»›i cÅ©ng có quyá»n được mệt má»i má»™t chút chứ. Äiá»u đó chẳng có gì là lạ, nhưng các ông hay mặc cảm, cho là mình “lá»±c bất tòng tâmâ€. Äôi khi dương váºt không cương cứng là hiện tượng tá»± nhiên. Cánh mà y râu không có gì phải xấu hổ mà cÅ©ng không nên lo lắng.
Äiá»u lầm tưởng thứ sáu: Äà n ông bị bất lá»±c thì ngưá»i bạn Ä‘á»i hết cách chữa.
Äối vá»›i bạn tình, Ä‘iá»u tối kỵ là trêu chá»c ngưá»i đà n ông vá» việc ấy. Ngưá»i đà n ông tâm lý bị ức chế do những lá»i trêu chá»c hoặc lo lắng quá mức thì việc không cương cứng sẽ trở thà nh bất lá»±c vÄ©nh viá»…n. Y há»c ngà y nay đã có khả năng can thiệp và o các trưá»ng hợp nà y nhưng chÃnh bản thân ngưá»i phụ nữ cÅ©ng có khả năng xoay chuyển tình thế cho bạn tình. Ngưá»i phụ nữ trước hết hãy coi việc không cương dương được cá»§a bạn Ä‘á»i như là má»™t Ä‘iá»u hết sức bình thưá»ng và tuyệt đối không được thể hiện bất cứ sá»± khó chịu hay giáºn dá»—i. Và quan trá»ng hÆ¡n bạn hãy thá» diá»…n má»™t mà n thá»§ dâm ngay trước mặt bạn tình, hoặc chỉ cần động tác thoa tay nhẹ nhà ng nÆ¡i vùng kÃn hay đôi nhÅ© hoa để kÃch thÃch chà ng. Bạn hãy thá» mà xem, nó có tác dụng không thể ngá».
Äiá»u lầm tưởng thứ bảy: Con gái chá»§ động trong tình dục có nghÄ©a là có nhiá»u kinh nghiệm.
Việc chá»§ động hay không chá»§ động trong tình dục thể hiện tÃnh cách, tâm lý và tình cảm cá»§a con ngưá»i ta hÆ¡n là thể hiện kinh nghiệm tình dục. Có những bạn gái đã có quan hệ tình dục lâu rồi nhưng vẫn cảm thấy e thẹn, hoặc ngại bạn tình hiểu nhầm nên không bao giá» tá» ra chá»§ động. Nhưng cÅ©ng có những bạn gái bản tÃnh vốn bạo dạn, luôn chá»§ động trong tình dục. Há» biết cách gợi tình và khÆ¡i mà o trong giao hợp. Ngưá»i ta vẫn coi là chuyện bình thưá»ng khi má»™t cáºu trai không có kinh nghiệm tá» ra chá»§ động, váºy cá»› sao khi má»™t cô gái chưa sinh hoạt tình dục bao giá» giữ vai trò ấy thì chúng ta lại ngạc nhiên, lại nghi ngá»?
“Chá»§ động†và “mức độ kinh nghiệm†không phải là má»™t, mà là hai sá»± việc hoà n toà n khác nhau. Tuy nhiên, chúng tôi chỉ trình bà y má»™t sá»± thá»±c, chứ không há» coi “có kinh nghiệm†là kém tốt đẹp so vá»›i “không có kinh nghiệmâ€.
Äiá»u lầm tưởng thứ tám: Không có tình dục thì chưa phải yêu thá»±c sá»±.
Nói váºy tháºt không đúng chút nà o. Từ xưa đến nay có biết bao nhiêu ngưá»i chỠđến táºn khi kết hôn má»›i sinh hoạt tình dục nhưng tình yêu cá»§a há» rất đẹp, rất thắm thiết. Và như thá»i chiến tranh có bao đôi trai gái yêu nhau phải chỠđợi nhau năm năm, mưá»i năm mà tình cảm không há» suy chuyển. Tình dục chỉ là má»™t hình thức biểu hiện tình yêu bên cạnh bao hình thức biểu hiện khác nữa. Nếu ngưá»i bạn yêu viện cá»› yêu phải có tình đục để nà i ép, bạn nên cân nhắc lại tình cảm cá»§a hai ngưá»i. Ngưá»i ấy có tôn trá»ng ý muốn cá»§a bạn hay không? Nếu không thì đó không phải là tình yêu Ä‘Ãch thá»±c.
Äiá»u lầm tưởng thứ chÃn: Äà n ông có nhu cầu tình dục mạnh nhiá»u khi không cưỡng lại được, nên phải nà i ép phụ nữ quan hệ tình dục, hoặc phải tìm đến gái mại dâm.
Nhiá»u nam giá»›i cho biết rằng Ä‘iá»u đó hoà n toà n không đúng. Nhiá»u bạn nà i ép bạn gái quan hệ tình dục không phải vì không cưỡng nổi nhu cầu tình dục mà chỉ muốn chiếm hữu bạn gái. Äáng xấu hổ hÆ¡n là má»™t số nam giá»›i còn lấy tình cảm ra là m trò đùa, hỠđỠnghị chuyện tình dục chỉ để thá» xem bạn gái có “biết giữ gìn†hay không.
Chuyện “chÆ¡i gái†thì thưá»ng do bạn bè rá»§ rê, hoặc “chiêu đãi†trong công việc là m ăn. Quan Ä‘iểm con trai chÆ¡i bá»i là thưá»ng tình cÅ©ng khiến các bạn nam dá»… sa và o cái việc vô nhân đạo là mua bán cÆ¡ thể phụ nữ.
Äiá»u lầm tưởng thứ mưá»i: Phụ nữ nói “không†có nghÄ©a là “có thể đượcâ€.
Cách suy diá»…n nà y hoà n toà n sai lầm. Ngưá»i yêu, ngưá»i vợ cá»§a bạn nhiá»u khi không muốn tá» ra thô bạo khi nói má»™t tiếng “Không†kiên quyết, nên chỉ bà y tỠý đó má»™t cách nhẹ nhà ng, nghÄ© rằng bạn hiểu ná»—i lòng và sẽ tôn trá»ng ý muốn cá»§a cô ấy. Việc nà i ép và o lúc nà y quả là không “tâm lý†và thiếu tôn trá»ng, có thể là m tổn thương cô ấy.
Äiá»u lầm tưởng mưá»i má»™t: Phụ nữ thÃch đà n ông mạnh bạo trong tình dục.
Bạn đừng nhầm nhé. Phụ nữ thÃch được “yêu†hÆ¡n là bị “épâ€, bị “ra lệnhâ€. Có thể má»™t lúc nà o đó khi ham muốn lên cao, cả hai cùng thể hiện mạnh mẽ hÆ¡n, nhưng má»i thể hiện Ä‘á»u phải xuất phát từ tình cảm, từ sá»± trân trá»ng. Phụ nữ có thể thÃch có “những giây phút mạnh bạo†nhưng tâm lý chung vẫn là thÃch đà n ông dịu dà ng. Cánh mà y râu hãy cẩn tháºn, ranh giá»›i giữa mạnh bạo và thô lá»— má»ng manh lắm, đừng bao giỠđể hình ảnh đẹp cá»§a bạn trong mắt bạn tình bị tan vỡ.
Äiá»u lầm tưởng mưá»i hai: Xuất tinh sá»›m chứng tá» ngưá»i đà n ông yếu.
Ngưá»i đà n ông xuất tinh khi đạt đến cá»±c khoái, sau khi sá»± hưng phấn đã tÃch luỹ ở mức độ cao. Thá»i gian tÃch luỹ cảm giác hưng phấn phụ thuá»™c và o nhiá»u yếu tố như mức độ nhạy cảm cá»§a cÆ¡ quan sinh dục, cách kÃch thÃch (má»—i ngưá»i đáp ứng khác nhau vá»›i các cách kÃch thÃch). Tốc độ đạt đến cá»±c khoái cÅ©ng phụ thuá»™c và o tâm lý ngưá»i đà n ông ở thá»i Ä‘iểm ân ái. Và dụ, lúc má»›i bắt đầu có quan hệ tình dục, hoặc khi lâu ngà y má»›i có quan hệ tình dục, ngưá»i đà n ông xuất tinh nhanh hÆ¡n là khi sinh hoạt tình dục thưá»ng xuyên. Xuất tinh sá»›m không phải là dấu hiệu sức khoẻ yếu. Tuy nhiên, nếu thưá»ng xuyên xuất tinh sá»›m trái vá»›i mong muốn thì cÅ©ng nên kiểm tra sức khoẻ.
Äiá»u lầm tưởng mưá»i ba: Ngưá»i xuất tinh nhanh có tÃnh đà n ông hÆ¡n.
Äây là má»™t quan Ä‘iểm trái ngược vá»›i quan Ä‘iểm trên nhưng cÅ©ng tồn tại khá phổ biến. Như đã nói ở trên, xuất tinh nhanh hay cháºm phụ thuá»™c và o nhiá»u yếu tố, không có nghÄ©a là bạn khoẻ hay yếu, đà n ông hay kém đà n ông. Nhưng nhìn từ má»™t khÃa cạnh khác, nếu ngưá»i đà n ông cố mà xuất tinh nhanh cho xong phần mình thì quả là Ãch ká»·, vì những cuá»™c ân ái chá»›p nhoáng thưá»ng không Ä‘em lại khoái cảm cho phụ nữ, khiến ngưá»i phụ nữ cảm thấy hẫng hụt.
Má»™t Ä‘iá»u nữa bạn nên biết: Sinh hoạt lâu hÆ¡n không chỉ cần thiết vá»›i phái nữ, mà ngưá»i đà n ông cÅ©ng được nhiá»u khoái cảm hÆ¡n.
Äiá»u lầm tưởng mưá»i bốn: Không hoà hợp tình dục thì không cứu vãn được, chỉ có cách ly hôn hoặc ly thân.
Không hoà hợp tình dục có thể do thiếu hoà hợp vá» tâm lý, tình cảm. Nếu váºy, cả hai cần phải cố gắng để hiểu nhau, tá»± Ä‘iá»u chỉnh để yêu thương nhau hÆ¡n và hiểu nhau hÆ¡n. Äa số các trưá»ng hợp thiếu hoà hợp tình dục là do hai ngưá»i còn lóng ngóng, chưa biết “yêu†nhau đúng cách. Cách giải quyết rất đơn giản: Hai bạn hãy cùng há»c cách “yêu†nhau, chỉ cho nhau thấy những gì mình thÃch và không thÃch.
Äiá»u lầm tưởng mưá»i năm: Không có quan hệ tình dục thì ngưá»i ta sẽ không được bình thưá»ng.
Trên Ä‘á»i nà y có nhiá»u ngưá»i không có quan hệ tình dục trong má»™t thá»i gian dà i (ngưá»i kết hôn muá»™n, ngưá»i sống xa vợ xa chồng) hoặc cả Ä‘á»i không kết hôn và cÅ©ng không biết đến tình dục. Có thể lúc nà y hay lúc khác há» cảm thấy cô đơn hoặc có nhu cầu gần gÅ©i má»™t ai đó, nhưng há» thưá»ng vượt qua những cảm xúc nà y và sống vui vẻ bình thưá»ng. Còn có những ngưá»i vì lý do tôn giáo mà cả Ä‘á»i không có quan hệ tình dục. Không thể nói rằng bao nhiêu con ngưá»i đó là không bình thưá»ng. Có hai bạn đã trao đổi vá»›i chúng tôi ý kiến chà là chà tình như sau:
(Bình và ChÃnh, 20 tuổi) "Không nhất thiết phải có quan hệ chăn gối má»›i là ngưá»i đà n ông bình thưá»ng, bởi lẽ các nhà sư đâu có quan hệ chăn gối mà vẫn bình thưá»ng và sống lâu. Äà nh rằng nhiá»u phụ nữ lá»›n tuổi chưa có quan hệ tình dục có thay đổi tÃnh cách, cÆ¡ thể nhưng đó không phải là do việc không quan hệ tình dục mà do những ức chế khác, do mặc cảm vá»›i xung quanh".
Äiá»u lầm tưởng mưá»i sáu: Phụ nữ có con rồi không thÃch sinh hoạt nữa.
Không đúng, ngưá»i ta dù nhiá»u tuổi vẫn có nhu cầu tình dục. Äiá»u đáng tiếc là nhu cầu vá» tình dục nhiá»u khi bị lấn át bởi công việc vất vả, lại thêm việc chăm nom con cái và biết bao lo lắng, báºn tâm trong cuá»™c sống. Thế nên ngưá»i ta má»›i nghÄ© rằng phụ nữ có con không thÃch tình dục nữa. Cách giải quyết vấn đỠnà y khá đơn giản, nằm trong tầm tay cá»§a các cặp vợ chồng. Chỉ cần ngưá»i chồng chia sẻ vá»›i vợ công việc nhà và các ná»—i lo, ngưá»i vợ sẽ được thảnh thÆ¡i hÆ¡n và tình cảm vợ chồng thêm đầm ấm. Lúc ấy ngưá»i vợ sẽ thấy ham muốn chồng mình hÆ¡n.
Má»™t số chá»§ đỠvá» tình dục thưá»ng được quan tâm.
Bao cao su - ngưá»i bạn cá»§a tình yêu Bao cao su giúp đôi bạn tránh tiếp xúc vá»›i dịch sinh dục cá»§a nhau. Vì thế, nó vừa giúp tránh thai, vừa bảo vệ sức khoẻ cho cÆ¡ quan sinh dục. Hiện nay, trên thị trưá»ng phổ biến loại bao cá»§a nam giá»›i, trong tương lai sẽ có thêm loại bao dà nh cho nữ giá»›i (phá»§ bên trong âm đạo và ngoà i cá»a mình), công dụng như bao cá»§a giá»›i nam.
Các điểm hay của bao
- Một công đôi việc: Chỉ một cái bao nhỠmà có hai công dụng to lớn là tránh thai và tránh bệnh.
- Giúp hai bạn thoải mái khi sinh hoạt tình dục: Không còn lo lắng vá» việc có thai ngoà i ý muốn hay bệnh táºt, hai bạn có thể toà n tâm toà n ý và o việc “yêuâ€, cảm nháºn được nhiá»u hÆ¡n, say đắm hÆ¡n.
- Äem lại má»™t sá»± gắn bó má»›i: Dùng bao để tránh thai là hai bạn cùng chia sẻ việc nà y, như thế tình cảm thêm gắn bó. Ngà y cà ng có nhiá»u bạn nam muốn dùng bao để cùng vợ hoặc ngưá»i yêu tránh thai:
(Kiên, 27 tuổi)"Những ngưá»i không quan tâm đến tránh thai là há» không yêu đâu. Há» giả vá» ngây thÆ¡ không nói đến tránh thai, đến khi các cô có thai thì há» bá». Không phải cứ ai nói đến bao cao su là ăn chÆ¡i có kinh nghiệm, đó là do há» thương bạn há» mà thôi".
- Là biện pháp tránh thai hiệu quả mà “tá»± nhiênâ€: Nếu đặt vòng, bạn phải đến cÆ¡ sở y tế, còn dùng thuốc thì phải nhá»› uống hằng ngà y. Còn bao cao su thì chỉ cần dùng khi đó, Ãt tốn kém, có thể mua dá»… dà ng ở các hiệu thuốc, cá»a hà ng tạp hoá...
- Giúp cánh mà y râu “dai sức†hÆ¡n: Có nhiá»u ngưá»i thuá»™c phái mà y râu cảm Æ¡n bao đã giúp há» kéo dà i thá»i gian giao hợp, tức là không xuất tinh quá sá»›m, Ä‘em lại nhiá»u khoái cảm hÆ¡n cho cả hai ngưá»i.
- Khô ráo cho bạn gái: Nhiá»u bạn gái thÃch dùng bao vì nó giúp tinh dịch không Ä‘i và o ngưá»i, không chảy ra ngoà i gây ướt át.
Những e ngại của bạn trẻ khi dùng bao
- Việc đeo bao sẽ là m gián đoạn cuộc ái ân hay giảm khoái cảm?
Bạn đừng nghÄ© Ä‘eo bao là “đang lúc đó thì dừng lạiâ€. Cuá»™c ái ân bắt đầu từ cái liếc mắt đưa tình, đến cá» chỉ âu yếm, rồi những hà nh động yêu đương... Chẳng phải lúc Ä‘eo bao cÅ©ng là “yêu†sao? Có bao là có thêm cá»› để động chạm, vuốt ve. Còn nếu nói đà n ông không thÃch dùng bao vì giảm khoái cảm thì chưa hẳn đúng. Bao vẫn Ä‘ang được tiêu thụ à o à o cả trên thế giá»›i lẫn trong nước, chứng tá» nó hoà n toà n được chấp nháºn.
(Tùng, 30 tuổi) "Công nháºn dùng bao thì cảm giác có khác không dùng, nhưng vẫn thÃch. Có lâu đạt cảm giác má»™t chút, nhưng mà lúc đạt rồi thì cÅ©ng thÃch như nhau cả".
Có nhiá»u chà ng dù chưa từng thá» nhưng vẫn nói không thÃch dùng bao chỉ vì nghe ngưá»i khác nói thế, hoặc vì ngại mình lóng ngóng, hay ngại “đối phương†suy nghÄ© nà y khác.
- Không biết là m thế nà o?
Bạn đừng lo, chỉ hai ba lần là bạn sẽ quen. Bạn cÅ©ng có thể táºp Ä‘eo bao má»™t mình, sẽ chóng thà nh thạo và thoải mái.
- Má»›i bắt đầu quan hệ tình dục, nếu dùng bao thì “đối phương†cho rằng bạn tÃnh trước chuyện tình dục, hoặc nghÄ© bạn có bệnh hay bạn sợ cô ấy (anh ấy) có bệnh ư?
Äây là những lo lắng thưá»ng gặp ở những ngưá»i yêu nhau nhưng chưa biết trao đổi cởi mở vá» tình dục. Äã Ä‘i đến quyết định quan hệ tình dục là hai bạn đã thân thiết nhiá»u, lẽ nà o lại không nói được những Ä‘iá»u mình nghÄ©? Bạn hãy cùng bạn mình nói chuyện, để tình dục cÅ©ng như cái bao trở thà nh má»™t đỠtà i tá»± nhiên.
Còn nếu bước và o chuyện tình dục hÆ¡i “vá»™i và ngâ€, chưa kịp trao đổi những vấn đỠấy thì bạn hãy cứ coi đó là đương nhiên, lấy bao ra và dịu dà ng nói: “Chá» anh tà nhé†hoặc “Äể em Ä‘eo cái nà y cho anhâ€, “Mình dùng cái nà y nhéâ€. Bạn tình cá»§a bạn sẽ “không có ý kiến gì†và cÅ©ng cảm thấy tá»± nhiên.
Trưá»ng hợp khó khăn nhất là bạn tình cá»§a bạn đã có định kiến không tốt vá» bao. Nếu váºy bạn hãy nói để anh ấy (cô ấy) hiểu rằng bạn muốn dùng bao để bảo vệ cho hạnh phúc cá»§a hai ngưá»i, để không có Ä‘iá»u rắc rối nà o xảy ra vá»›i tình yêu cá»§a các bạn. Hãy nói những Ä‘iá»u đó tháºt chân thà nh và cởi mở.
- Hai bạn ngại phải đi mua bao ư?
Nước ta má»—i tháng tiêu thụ gần 10 triệu bao cao su. Váºy ai mua những cái bao ấy? Không lẽ những cái bao tá»± động bay và o nhà ? Hai bạn hãy can đảm má»™t lần Ä‘i mua bao ở hiệu thuốc, hà ng tạp hoá..., rồi sẽ thấy quen ngay thôi.
- Bạn lo bao có thể rách ư?
Äừng lo bạn ạ, việc rách bao Ãt xảy ra, và có thể tránh dá»… dà ng nếu bạn là m đúng cách.
Tình dục một mình
Nhiá»u bạn cho biết từ “thá»§ dâm†gây cảm giác xấu. Vì váºy, chúng ta sẽ không dùng từ đó mà gá»i hà nh vi nà y là “tình dục má»™t mìnhâ€.
“Tình dục má»™t mình†là việc tá»± đụng chạm, kÃch thÃch và o bá»™ pháºn sinh dục cá»§a mình để tạo ra khoái cảm. Äôi khi ta vẫn gặp má»™t em bé hồn nhiên thÃch đưa tay nghịch bá»™ pháºn sinh dục. Nhưng rồi ngưá»i lá»›n bảo “Không được là m thế†khiến em dần dần hình thà nh ý nghÄ© rằng cái chá»— đó xấu, không nên động chạm đến nó, và em quên hẳn trò chÆ¡i khi bé cá»§a mình. Nhưng khi đến tuổi dáºy thì, sá»± phát triển sinh dục diá»…n ra mạnh mẽ, nhiá»u thiếu niên khám phá lại trò chÆ¡i nà y.
Một bạn tâm sự:
(Huyá»n, 20 tuổi) "Hồi khoảng 10, 12 tuổi, và o mùa đông, em rất hay thò tay và o trong chăn nghịch chá»— đấy. Chẳng nghÄ© ngợi gì cả đâu. Nhưng rồi đến lúc 19, 20 tuổi Ä‘á»c sách thấy nói đến thá»§ dâm má»›i biết thế là thá»§ dâm. Lúc đấy em giáºt mình hoảng hốt".
Nhiá»u bạn trẻ lo lắng không hiểu tá»± kÃch thÃch mình thì có hại không và thế nà o là vừa phải. Quan niệm truyá»n thống không khuyến khÃch hà nh vi tình dục (trừ việc sinh hoạt tình dục nhằm duy trì giống nòi), do váºy tình dục má»™t mình bị phản bác kịch liệt, từ đó má»›i có các quan niệm sai lầm rằng nó gây bệnh thần kinh, vô sinh... Khoa há»c thì nháºn thấy rằng đây chỉ là má»™t cách kÃch thÃch để tạo khoái cảm, chỉ khác quan hệ tình dục vá»›i ngưá»i khác ở chá»— không có ngưá»i thứ hai là m đối tượng, chứ không gây bệnh gì cả. Nói vá» mức độ vừa phải thì không có định mức nà o, vì đây là vấn đỠriêng tư cá»§a từng cá nhân, phụ thuá»™c tâm lý, quan niệm, ý thÃch cá»§a má»—i ngưá»i. Bạn có thể cả Ä‘á»i không là m việc đó mà cÅ©ng có thể là m thưá»ng xuyên. Äối vá»›i má»—i ngưá»i, việc tá»± kÃch thÃch tình dục cÅ©ng có những thay đổi chứ không phải là má»™t việc bất biến.
(SÆ¡n, 24 tuổi) "Mình cảm thấy thá»§ dâm cÅ©ng tuỳ từng ngưá»i, có ngưá»i có, có ngưá»i không. Vá»›i cả cÅ©ng tuỳ giai Ä‘oạn, khi má»›i biết thì thưá»ng là m nhiá»u, sau thì Ãt Ä‘i".
Tình dục má»™t mình ở nam giá»›i phổ biến hÆ¡n ở nữ giá»›i, có lẽ do nam giá»›i hay động chạm đến dương váºt cá»§a mình, và như khi Ä‘i tiểu, còn nữ giá»›i thì Ãt động chạm hÆ¡n và nhiá»u bạn nữ còn cảm thấy xấu hổ khi động và o “nÆ¡i đóâ€. CÅ©ng có những bạn nữ tá»± kÃch thÃch mình, nhưng chẳng bao giá» kháo chuyện vá» việc đó như cánh con trai cả.
Nhiá»u báºc cha mẹ có con ở tuổi thiếu niên lo con mình tá»± kÃch thÃch tình dục sẽ nghÄ© đến quan hệ tình dục vá»›i ngưá»i khác. Ná»—i lo đõ rất đáng cảm thông. Song, nếu nói tình dục má»™t mình khiến ngưá»i ta sá»›m quan hệ tình dục thì không đúng. Ngoà i ra, nếu so vá»›i việc "thá» nghiệm†tình dục ở các Ä‘iểm mại dâm, dẫn đến bị lây nhiá»…m đủ thứ bệnh trong đó có cả HIV thì tình dục má»™t mình là má»™t cách giải quyết áp lá»±c cá»§a nhu cầu sinh lý tốt hÆ¡n nhiá»u. Nó có thể ngăn ngừa phần nà o những hà nh động dại dá»™t và những háºu quả đáng tiếc. Tuy nhiên, việc thá»§ dâm nếu bị lạm dụng ở tuổi vị thà nh niên và kéo dà i vô hạn sẽ là má»™t nguyên nhân cá»§a hiện tượng xuất tinh sá»›m, dẫn đến cái gá»i là “bi kịch cá»§a đêm tân hôn†hay như cách nói cá»§a dân gian “ chưa Ä‘i đến chợ đã hết tiá»nâ€...
Tình dục đồng giới
Tình dục đồng giá»›i là hiện tượng gây nhiá»u tranh cãi. Có quan Ä‘iểm coi đó là tá»± nhiên, nhưng lại có quan Ä‘iểm coi đó là bệnh, là sá»± buông thả trong cách sống. Tổ chức Y tế Thế giá»›i sau nhiá»u nghiên cứu đã khẳng định rằng tình dục đồng giá»›i không phải là bệnh, đó chỉ là má»™t khuynh hướng tình dục mà thôi. Trong mấy tỉ ngưá»i sống ở Ä‘á»i thì Ä‘a số chỉ yêu ngưá»i khác giá»›i, má»™t số khá lá»›n đôi khi có cảm giác yêu cả ngưá»i cùng giá»›i nữa, và má»™t số nhá» chỉ yêu ngưá»i cùng giá»›i. Nhóm cuối cùng nà y được mệnh danh là “tình dục đồng giá»›iâ€. Há» không phải là hiếm, nhưng khó có số liệu bao nhiêu phần trăm loà i ngưá»i là tình dục đồng giá»›i, vì không phải ai cÅ©ng cặp kè vá»›i ngưá»i yêu, mà đa số giữ bà máºt vì sợ ngưá»i Ä‘á»i miệt thị, nhiá»u ngưá»i tháºm chà còn láºp gia đình, sinh con nữa. Bởi nhiá»u ngưá»i trong số đông luyến ái khác giá»›i còn có ấn tượng không đúng vá» ngưá»i luyến ái đồng giá»›i, chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng há» cÅ©ng là ngưá»i, chẳng khác gì ai. Có thể nói há» cÅ©ng Ä‘a dạng như những ngưá»i luyến ái khác giá»›i, có cả ngưá»i tốt cÅ©ng như ngưá»i xấu, ngưá»i có văn hoá cÅ©ng như ngưá»i thiếu giáo dục, bên cạnh má»™t số ngưá»i chỉ coi trá»ng việc thoả mãn sinh lý cÅ©ng có nhiá»u ngưá»i yêu lâu dà i và chung thuá»·. Nếu bạn là ngưá»i luyến ái khác giá»›i, bạn thấy yêu ngưá»i khác giá»›i là tá»± nhiên, không thể yêu ngưá»i đồng giá»›i. Ngưá»i luyến ái đồng giá»›i cÅ©ng yêu như bạn, chỉ khác là há» yêu ngưá»i đồng giá»›i, việc yêu ngưá»i khác giá»›i nằm ngoà i khả năng cá»§a há».
Má»™t số Ä‘iá»u liên quan đến tình dục
Chúng tôi sẽ không phải vá»›i bạn Ä‘á»c cá»§a mình nếu bá» qua các mặt trái cá»§a tình dục, không đỠcáºp đến các hiện tượng: tình dục Ãch ká»·, vô nhân đạo, mua bán tình dục, phim "con heo".
Tình dục Ãch ká»· và vô nhân đạo
Äáng buồn thay, cái thứ tình dục Ãch ká»· và vô nhân đạo không phải là hiếm gặp, nó vẫn Ä‘ang diá»…n ra ở các cặp vợ chồng, ở các cặp bạn trẻ Ä‘ang yêu, giữa những ngưá»i quen và những ngưá»i lạ. Cái tÃnh vị ká»· và thiếu tôn trá»ng có rất nhiá»u hình thức thể hiện, má»—i chúng ta cần phải cố gắng loại bá» nó trong chÃnh bản thân mình.
Phổ biến nhất là trưá»ng hợp hai bạn tình sinh hoạt tình dục nhưng má»™t ngưá»i chỉ vì mục Ä‘Ãch thoả mãn nhu cầu cá»§a mình, không quan tâm đến việc Ä‘em lại thÃch thú cho bạn tình. Có thể nói ngưá»i đó thiếu má»™t sá»± tôn trá»ng căn bản giữa con ngưá»i vá»›i con ngưá»i. Cái tÃnh vị ká»·, thiếu tôn trá»ng đó còn thể hiện ở việc cố nà i ép khiến bạn tình nể mà phải chiá»u theo khi trong lòng ngưá»i ấy thá»±c sá»± không muốn quan hệ tình dục. Tất cả những dạng thái đó cá»§a tình dục Ä‘á»u không nên tồn tại trong tình yêu. Tệ hại nhất là việc dùng vÅ© lá»±c để ép ngưá»i khác quan hệ tình dục. Nếu đó là má»™t kẻ xa lạ vá»›i nạn nhân, bạn sẽ gá»i tên ngay sá»± việc đó là "hiếp dâm", sẽ lên án ngay là má»™t việc là m đáng ghê tởm. Nhưng trên thá»±c tế, vẫn có nhiá»u ngưá»i bị chÃnh bạn tình cá»§a mình hiếp dâm, đó là khi không muốn, đã từ chối, mà ngưá»i kia ép bằng được. Nếu bạn tình cá»§a bạn từ chối, bạn đừng tiến tá»›i nữa, kẻo sẽ phạm tá»™i hiếp dâm đấy.
Má»™t việc là m đáng xấu hổ và đáng lên án nữa là quấy rối tình dục. Quấy rối tình dục có thể là những cá» chỉ khiếm nhã, những lá»i nói tục tÄ©u cho đến những hà nh vi động chạm đến thân thể ngưá»i khác vá»›i ý xấu. Äáng giáºn nhất là khi việc quấy rối tình dục hướng và o trẻ em. Các em còn trong sáng, non ná»›t, dá»… bị tổn thương lâu dà i vá» tâm lý. Việc quấy rối tình dục có thể xảy ra ở má»i nÆ¡i như ngoà i đưá»ng phố (khi các cáºu trai trêu các cô gái), ở trong xe buýt (khi ngưá»i ta đụng chạm), ở nÆ¡i là m việc (trong những chuyện trêu đùa báºy bạ), hay khi má»™t ngưá»i có quyá»n cao hÆ¡n lạm dụng quyá»n ấy để quấy rối tình dục ngưá»i khác... Tất cả những lá»i nói việc là m ấy Ä‘á»u đáng lên án.
Mua bán tình dục Xã há»™i ta hằng ngà y lên án tệ nạn ‘mại dâmâ€. Tại sao? Nhiá»u ngưá»i cho rằng nó không đáng phải lên án, vì đó là việc cá nhân cá»§a ngưá»i mua và ngưá»i bán. Tuy nhiên, mua bán tình dục chÃnh là đem thân xác con ngưá»i ra là m hà ng hoá, không có sá»± tôn trá»ng đối vá»›i con ngưá»i. Cả hai ngưá»i tham gia và o hoạt động đó đã tá»± đánh mất Ä‘i phẩm giá cá»§a mình.
Theo quy luáºt thị trưá»ng, không có cầu thì cÅ©ng chẳng có cung. Váºy, ta không nên bá» qua không nói đến những kẻ mua dâm. Các pano, áp phÃch chống mại dâm chỉ có hình các cô gái. Lẽ ra phải thêm hình và i kẻ nam nhi thì má»›i công bằng. Tại sao chúng ta chê trách các cô gái mà lại dá»… tÃnh vá»›i các chà ng đến váºy? Há» chỉ vì ham vui mà chà đạp lên nhân phẩm con ngưá»i, nhân phẩm phụ nữ. Äó là còn chưa kể đến má»™t vấn đỠnảy sinh từ nạn mua bán tình dục: Nhiá»u ngưá»i đà n ông ép gái mại dâm quan hệ tình dục vá»›i mình mà không dùng bao cao su, rồi sau đó lại vá» vá»›i vợ hoặc ngưá»i yêu, chẳng nghÄ© gì đến bệnh táºt.
Phim "con heo"
Nhà nước đã cấm sản xuất và lưu hà nh phim "con heo", coi đó là má»™t loại văn hoá phẩm đồi trụy, nhưng trong thá»±c tế má»™t số bạn vẫn cố tình xem bằng được, cho rằng cần phải xem để há»c. Chúng tôi đã đặt ra câu há»i: “Xem phim con heo thá»±c sá»± có giúp ta hiểu biết vá» tình dục không?â€, và đã nháºn được những câu trả lá»i.
(Hùng, 29 tuổi) "Má»™t số ngưá»i nói là nên xem phim *** để biết cách là m tình chứ không sẽ trở thà nh kẻ ngá» nghệch chẳng biết là m gì khi tối tắt đèn Ä‘i ngá»§".
(Thảo, 31 tuổi)"Chúng tôi cần nó để tăng kÃch thÃch trong quan hệ".
Chúng tôi suy nghÄ© khá nhiá»u xoay quanh câu trả lá»i cá»§a Hùng và Thảo. Äúng là phim Ä‘en có tác dụng tÃch cá»±c trong quan hệ chăn gối vợ chồng nhưng lấy gì có thể đảm bảo được tÃnh bảo máºt khi ngà y nay chúng Ä‘ang xuất hiện trà n lan và len lá»i trong giá»›i há»c đưá»ng. Háºu quả sẽ còn thế nà o nữa khi mà hằng năm trên thế giá»›i tá»™i phạm tình dục Ä‘ang gia tăng má»™t cách chóng mặt cả vá» số lượng và hình thức.
Chương 5
Tránh thai
Kể từ lúc dáºy thì, cả hai giá»›i Ä‘á»u có khả năng sinh sản trong và i chục năm. Nếu sinh đẻ tá»± nhiên, má»—i cặp nam nữ sẽ sinh được cả má»™t đội bóng đá. Chắc các bạn không đủ khả năng kinh tế, sức khoẻ và tinh thần để nuôi dưỡng và giáo dục. Mà dù các bạn có cái khả năng ấy chăng nữa, trái đất cÅ©ng không thể kham nổi nếu loà i ngưá»i không ngừng sinh sôi vá»›i tốc độ chóng mặt như thế.
Ước vá»ng cá»§a má»—i ngưá»i chắc chỉ là má»™t, hai, hoặc cùng lắm là ba, bốn con nhưng lại được sinh hoạt tình dục nhiá»u lần. Váºy nên việc tránh thai là quan trá»ng.
Tránh thai có ý nghĩa như thế nà o đối với sức khoẻ?
Tránh thai là bảo vệ sức khoẻ cho phụ nữ. Nói váºy là rất đúng vì mang thai nếu không đúng lúc, đúng cách thì rất có hại. Äối vá»›i bạn gái dưới tuổi 20, cÆ¡ thể còn Ä‘ang phát triển, hệ sinh dục chưa hoà n thiện, không nên mang thai. Nếu đã ngoà i 35 tuổi, việc sinh nở cÅ©ng có thể khó khăn, cÆ¡ thể lâu hồi phục, trứng đã “già †nên nguy cÆ¡ con sinh ra bị bệnh cao hÆ¡n. Bạn không nên sinh con dà y (cách nhau không tá»›i 2 năm) hoặc sinh nhiá»u con vì Ä‘iá»u đó ảnh hưởng rất xấu đến sức khoẻ cá»§a bạn và con bạn. HÆ¡n nữa, nếu bạn sinh nhiá»u con, trông bạn sẽ già hÆ¡n tuổi vì phải vất vả để nuôi dạy con khôn lá»›n. Ngoà i ra, vì Ä‘iá»u kiện y tế cá»§a ta hiện nay chưa đạt tiêu chuẩn quốc tế nên nếu bạn gái há»§y, nạo thai thì nguy cÆ¡ viêm nhiá»…m sinh dục hoặc gặp các tai biến khác là khá cao. Vì váºy, tránh thai là tránh được nhiá»u Ä‘iá»u đáng tiếc.
Ngưá»i ta có dá»… thụ thai không?
Trừ má»™t số Ãt ngưá»i có khó khăn vá» sinh đẻ, nhìn chung má»i ngưá»i thụ thai khá dá»… dà ng. Cứ 100 phụ nữ sinh hoạt tình dục mà không tránh thai trong má»™t năm thì có khoảng 80 ngưá»i thụ thai.
Bạn đừng nhầm tưởng rằng Ãt quan hệ tình dục thì không có thai. Trong thá»±c tế, ngưá»i ta có thể thụ thai ngay khi quan hệ tình dục lần đầu, như cô bạn cá»§a Liên:
"Em có má»™t cô bạn Ãt hÆ¡n em má»™t tuổi, bạn đó chỉ có quan hệ má»™t lần và đã có con, con đã má»™t tuổi rồi. Bạn đó có mang khi 15 tuổi và không có đám cưới. Nếu bạn em được há»c vá» cách tránh thai thì sẽ không có mang, đỡ khổ hÆ¡n rất nhiá»u".
Nếu áp dụng các biện pháp tránh thai nhưng không thưá»ng xuyên hoặc không đúng cách thì cÅ©ng thụ thai như thưá»ng. Hằng tâm sá»±:
"Äẻ xong đứa đầu, bá»n tôi dùng bao cao su. Nhưng rồi có lần không dùng nên bị dÃnh. Chắc tôi thuá»™c thể loại gà vịt gì đấy, mắn lắm nên chỉ có thế mà đã bị dÃnh".
Thá»±c ra, Hằng hay bạn cá»§a Liên không “mắn†gì hÆ¡n ngưá»i khác. Nếu không muốn có thai, bạn chỉ có hai cách, hoặc là không quan hệ tình dục, hoặc dùng biện pháp tránh thai.
Có thai ngoà i ý muốn
Có thai ngoà i ý muốn là điá»u là m Ä‘au đầu và khổ sở biết bao ngưá»i. Má»—i cặp vợ chồng đã sinh đủ con hoặc chưa có kế hoạch sinh con hẳn rất lúng túng nếu chẳng may thụ thai.
(Thắm, 28 tuổi) "Anh chị sống mấy năm ở bên Äức rồi vá» nước là sinh con ngay, định khi đứa đầu cứng cáp thì hai vợ chồng sang lại bên ấy là m ăn. Thế nhưng giấy tá» xong rồi thì phát hiện chị chá»a bốn tháng, đà nh để anh sang má»™t mình kiếm tiá»n, ba mẹ con ở nhà nuôi nhau. Con bé, xa chồng, vất vả lắm, nên chị má»›i gầy thế nà y".
Äối vá»›i những cặp chưa cưới, sá»± kiện có thai quả là cú sốc lá»›n. Nhiá»u cặp bạn trẻ vá»™i và ng “cưới chạy thaiâ€. Äám cưới không được đón đợi sẽ gây nhiá»u lo âu. Nếu cả hai thá»±c sá»± yêu thương nhau thì cuá»™c sống có thể hạnh phúc nhưng nhiá»u khó khăn.
(Thuáºn, 25 tuổi) "Bá»n mình định sang năm má»›i cưới để hai đứa là m ăn đã, thế mà lại có mang, đà nh phải cưới ngay. Bây giỠở vá»›i bố mẹ chồng, bao nhiêu kế hoạch Ä‘i là m, tiết kiệm tiá»n để mua nhà thế là thôi luôn. Con còn bé thế nà y, tôi lại không Ä‘i là m được nên tiêu tốn nhiá»u, may mà ông bà đỡ cho".
Nhiá»u đôi lứa chưa đủ Ä‘iá»u kiện Ä‘i đến hôn nhân đã phải bá» thai. Việc nà y không những hại đến sức khoẻ mà còn để lại cho hai bạn má»™t vết thương lòng. Äối vá»›i bạn gái lần đầu thụ thai, nó có thể ám ảnh lâu dà i.
(Trinh, 24 tuổi) "Cứ nghÄ© là con cá»§a mình mà mình phải bá» nó, xót lắm chị Æ¡i. Äáng ra em có thể có nó. Con bạn gái cứ bảo mãi là đừng nghÄ© ngợi nữa, nhưng là m sao không nghÄ© được. Nó chưa có con bao giá» nên má»›i nghÄ© thế, nó là m sao mà hiểu được".
Cũng có khi trong cơn sóng gió nà y, hai bạn không khéo chèo chống nên tình yêu tan vỡ.
(Thuá»·, 23 tuổi) "Cô bạn gái em, khi ngưá»i yêu nó Ä‘ang tán thì chiá»u chuá»™ng, yêu thương lắm. Äến lúc nó bảo có thai thì hoảng sợ, giục nó Ä‘i nạo ngay nhưng lại chần chừ không chịu Ä‘i cùng đến bệnh viện. Bạn em giáºn cái cách đối xỠđấy nên quyết định cắt đứt tình yêu".
Không hiếm bạn gái chịu đựng nhiá»u khó khăn và áp lá»±c cá»§a dư luáºn, sinh con, nuôi con má»™t mình, cÅ©ng chẳng hiếm những bạn gái giấu giếm sinh và cho con, để mãi phải nuối tiếc. Dẫu biết háºu quả như váºy nhưng khi tình cảm lên cao, cÆ¡n lốc yêu đương che má» lý trÃ, đôi bạn có lẽ không nghÄ© đến những rắc rối Ä‘ang chá» phÃa trước. ChÃnh vì thế, việc có thai ngoà i ý muốn vẫn xảy ra. Bạn Vân tâm sá»±: "Tôi nhát cái chuyện nà y lắm, yêu nhau thì yêu chứ cả chuyện hôn tôi cÅ©ng nhát. Tôi ngượng lắm. Thế nhưng rồi chuyện ấy vẫn xảy ra, tôi bị có thai".
Váºy đấy. Nếu đã quan hệ tình dục (mà không muốn thụ thai), các bạn hãy sá» dụng biện pháp tránh thai để được thoải mái tâm lý, chỉ có niá»m vui, không ảnh hưởng đến tình yêu, không hại đến sức khoẻ và tương lai má»—i ngưá»i. Bạn hãy chá»n má»™t biện pháp phù hợp nhất cho mình! Trong nhiá»u năm, biện pháp tránh thai duy nhất là đặt vòng, khiến cho các bạn gái không hợp vòng bị thiệt thòi, còn cánh mà y râu thì không được chia sẻ việc tránh thai. May thay, khoa há»c ngà y nay đã có nhiá»u biện pháp tránh thai. Tất nhiên không biện pháp nà o có thể áp dụng chung cho má»i ngưá»i, vì có ngưá»i đặt vòng hợp, có ngưá»i thÃch uống thuốc, ngưá»i ưa bao cao su, ngưá»i quyết định triệt sản. Trong má»™t Ä‘á»i ngưá»i cÅ©ng váºy, tuỳ hoà n cảnh, tuỳ giai Ä‘oạn, bạn có thể dùng các biện pháp khác nhau.
(An, 25 tuổi) "Anh nhà tôi đi xa suốt, tháng vỠđộ một lần. Cứ cái bao là khoẻ".
(Tâm, 27 tuổi) "Mình uống thuốc, hai đứa mình ổn định rồi".
(Lan, 35 tuổi) "Ngưá»i chị là nh lắm, không như ngưá»i khác, chẳng bao giá» bị viêm nhiá»…m gì cả. Ông xã lại đứng đắn. Thà nh ra đẻ hai đứa xong là đặt vòng luôn".
(Lâm, 40 tuổi) "Bá»n tôi mấy lần bị lỡ nên má»›i sinh đến ba đứa. Tháng trước tôi thắt ống dẫn tinh rồi. Bây giá» thì khoẻ cả mình, cả bà ấy".
Äáng tiếc là hiện nay còn nhiá»u thông tin thất thiệt có thể khiến các bạn hiểu sai vá» các biện pháp tránh thai.
Các biện pháp tránh thai
Chúng tôi sẽ trình bà y từng biện pháp và giải đáp các thắc mắc, để các bạn cân nhắc và chá»n biện pháp phù hợp nhất vá»›i mình. Xin lưu ý: Khi bà n vá» hiệu quả, chúng tôi dùng cách diá»…n đạt “hiệu quả 98%†hay “hiệu quả 60%â€, có nghÄ©a là 100 ngưá»i sá» dụng trong má»™t năm thì có 98 hoặc 60 ngưá»i tránh thai thà nh công, số còn lại thất bại. Trước tiên chúng tôi sẽ trình bà y các biện pháp “hiệu quảâ€:
- Bao cao su (nam giá»›i).
- Bao nữ giới.
- Vòng tránh thai.
- Thuốc uống tránh thai.
- Thuốc tiêm tránh thai.
- Thuốc diệt tinh trùng.
- Triệt sản.
Sau đó là các phương pháp “kém hiệu quảâ€:
- Kiêng giao hợp âm đạo.
- Xuất tinh ngoà i âm đạo.
- TÃnh vòng kinh.
- Cho con bú.
Má»™t lá»i khuyên nhá»: Nếu còn chưa rõ vá» hệ sinh dục hai giá»›i, vá» cÆ¡ chế thụ thai, bạn hãy Ä‘á»c lại chương đầu, Ä‘iá»u đó giúp bạn hiểu vá» các biện pháp tránh thai má»™t cách dá»… dà ng. Các biện pháp tránh thai “hiệu quả†Các biện pháp thuá»™c nhóm nà y được sá» dụng rá»™ng rãi do hiệu quả tránh thai cao. Và bạn cÅ©ng nên lưu ý rằng các biện pháp nà y chỉ thá»±c sá»± hiệu quả nếu bạn sá» dụng nó đúng cách, đúng lúc.
Bao cao su
Bao cao su là túi nhá» bằng chất liệu má»ng, má»m và nhạy cảm. Nếu ngưá»i nam Ä‘eo bao khi sinh hoạt tình dục, bao sẽ giúp hai bạn không tiếp xúc vá»›i các dịch sinh dục cá»§a nhau, có hiệu Ãch cho nhiá»u cặp vợ chồng không hợp đặt vòng, không mua được thuốc uống. Bao cÅ©ng là cách tránh thai thuáºn tiện cho các cặp bạn trẻ, các cặp vợ chồng hay Ä‘i công tác Ãt khi gần gÅ©i. CÅ©ng có những cặp vợ chồng đứng tuổi đã dùng bao từ hai ba chục năm nay. Ngoà i ra, bao cÅ©ng là biện pháp há»— trợ cho ngưá»i má»›i triệt sản... Bao cao su giúp cánh mà y râu được chá»§ động trong việc tránh thai, không phải phụ thuá»™c hoà n toà n và o phụ nữ. Äiá»u nà y cÅ©ng khiến cho hai bên nam nữ thêm “đoà n kết†vì phái nữ thÃch phái nam nháºn lấy chút trách nhiệm nà y. So vá»›i các biện pháp “tránh thai†hiệu quả khác, bao cao su là “tá»± nhiên†nhất, không can thiệp và o hoạt động cá»§a cÆ¡ thể, không có tác dụng phụ. Nó lại còn giúp nhiá»u bạn nam “dai sức†hÆ¡n, thoả mãn ngưá»i nữ nhiá»u hÆ¡n. Bạn gái thì được khô ráo, không bị chảy tinh dịch sau khi giao hợp. Ngoà i ra, bao còn má»™t ưu Ä‘iểm vô cùng to lá»›n nữa: là công cụ đắc lá»±c ngăn ngừa các bệnh lây qua đưá»ng tình dục, trong đó có HIV.
Cách dùng: Bao tốt, đúng lúc, đeo đúng, tháo đúng Bao tốt: Bao mới, chưa hết hạn, vỠnguyên vẹn, không quăn queo, bao không rách, không giòn, mà u không loang lổ. Không dùng lại. Không tuột bao ra trước khi đeo.
Äúng lúc: Bạn nam Ä‘eo bao khi dương váºt cương, trước khi dương váºt tiếp cáºn bá»™ pháºn sinh dục cá»§a bạn tình. Giao hợp xong, bạn rút dương váºt khá»i ngưá»i bạn tình khi còn cương.
Äeo đúng:
+ Äẩy bao vá» má»™t phÃa, xé vá» bao và lấy ra nhẹ nhà ng, tránh là m rách bao + Bóp núm bao cho không khà ra ngoà i. Äặt bao lên dương váºt cương, vòng cuốn ra ngoà i.
+ Vuốt tuá»™t vòng cuốn ra để bao che toà n bá»™ dương váºt cho đến táºn gốc.
Tháo đúng:
+ Má»™t tay nắm miệng bao, rút dương váºt ra khi còn cương.
+ Tháo bao ra, vứt bao, tránh trà n tinh dịch ra ngoà i.
+ Không để dương váºt lại gần bá»™ pháºn sinh dục bạn tình nữa.
Bao nữ giới
Loại nà y bắt đầu xuất hiện trên thị trưá»ng nhưng chưa được phổ biến ở Việt Nam. Bao được cho và o âm đạo trước khi giao hợp, giúp cặp bạn tình tránh tiếp xúc vá»›i dịch sinh dục cá»§a nhau. Bên trong bao có má»™t vòng nhá» di động, giúp bạn gái dá»… cho bao và o âm đạo. Vòng lá»›n hÆ¡n ở bên ngoà i giữ không cho bao tuá»™t cả và o trong âm đạo, đồng thá»i che phá»§ âm há»™ và trùm kÃn dương váºt đến táºn gốc khi giao hợp. Bao chỉ dùng má»™t lần. Nếu sá» dụng đúng và thưá»ng xuyên, bao nữ sẽ có tác dụng tránh thai khoảng 95%. Ngoà i ra, nó còn giúp tránh sá»± lây truyá»n bệnh qua đưá»ng tình dục, trong đó có cả HIV. Bao có chất trÆ¡n rất ướt, thuáºn tiện cho sá»± di chuyển dương váºt khi giao hợp, và cÅ©ng để có thể đặt và o âm đạo má»™t cách dá»… dà ng. Tuy váºy, nếu chưa từng sá» dụng, bạn nên thá» táºp trước. Bạn gái có thể đặt bao và o âm đạo ngay trước khi sinh hoạt tình dục hoặc từ và i tiếng trước đó. CÅ©ng như vá»›i bao nam giá»›i, ngưá»i bạn tình có thể đặt bao và o âm đạo bạn nữ trong khúc dạo đầu ái ân. Trong khi giao hợp, bao có thể xê dịch má»™t chút, và má»™t số ngưá»i cho biết có tiếng kêu sá»™t soạt nho nhá». Nếu thấy váºy, bạn đừng ngạc nhiên. Miá»…n vòng miệng bao ở bên ngoà i phá»§ âm há»™ là được.
Cách đặt bao:
+ Xé vá», lấy bao ra nhẹ nhà ng. Vân vê nhẹ cho dịch trÆ¡n đẫm hết bao. Bóp hẹp hình vòng nhá», cầm bao chắc chắn.
+ Tay cầm bao đưa và o âm đạo, tay kia vạch môi sinh dục dẫn đưá»ng. ÄÆ°a bao và o sâu hết mức có thể đưa được.
+ ÄÆ°a ngón tay và o trong bao, tìm chạm vòng nhá», đẩy bao sâu lên đến hết âm đạo. Tránh đừng để bao bị xoắn.
+ Tháo bao: xoắn miệng bao để giữ tinh dịch ở trong, kéo nhẹ bao ra.
Ngoà i bao cá»§a nam giá»›i và bao cá»§a nữ giá»›i còn có má»™t số dụng cụ mà ng ngăn tránh thai dà nh cho nữ giá»›i. So vá»›i bao, các loại nà y có nhược Ä‘iểm là không phòng được các bệnh lây qua đưá»ng tình dục. Các nước phương Tây đã sá» dụng mÅ© cổ tá» cung và mà ng ngăn âm đạo, nhưng các loại đó không phổ biến ở nước ta vì giá thà nh cao, lại đòi há»i Ä‘o đúng cỡ.
Vòng tránh thai
Vòng tránh thai là má»™t dụng cụ nhá» bằng nhá»±a được đặt và o tá» cung. Gá»i là “vòng†vì mấy chục năm trước ta dùng loại có hình tròn như cái nhẫn chứ thá»±c ra, vòng có nhiá»u loại như hình chữ S, chữ T... Hai loại thông dụng hiện nay là vòng hình chữ T và hình cánh cung, có quấn đồng. Äuôi vòng có hai dây nhá» thò ra âm đạo độ 2-3 cm, giúp kiểm tra vòng còn ở đúng vị trà hay không. Vòng tránh thai ngăn không cho trứng là m tổ ở niêm mạc tá» cung, đồng thá»i cÅ©ng cản trở sá»± gặp gỡ giao duyên cá»§a trứng và tinh trùng. Biện pháp nà y đạt hiệu quả khoảng 98%. Nhược Ä‘iểm cá»§a biện pháp nà y là không phải ai cÅ©ng sá» dụng được. Nếu không hợp, nó sẽ khiến bạn Ä‘au bụng, Ä‘au lưng hoặc ra máu kinh nhiá»u, tháºm chà gây thiếu máu. Má»™t nhược Ä‘iểm nữa là khi mang vòng, nếu bạn bị viêm nhiá»…m đưá»ng sinh dục thì viêm nhiá»…m có thể theo vòng lan lên trên, gây viêm phần phụ và có thể gây chá»a ngoà i tá» cung. Vì váºy, trước khi đặt vòng, bạn cần được khám phụ khoa để nếu có viêm nhiá»…m thì chữa khá»i trước khi đặt vòng. Nếu trong thá»i gian mang vòng mà thấy có triệu trứng viêm nhiá»…m như dịch âm đạo và ng, xanh, ra nhiá»u, mùi hôi khó chịu, âm há»™ ngứa ngáy, bạn hãy Ä‘i khám ngay để được chữa trị. Khi Ä‘iá»u trị, cán bá»™ y tế có thể tạm tháo vòng, trong thá»i gian đó, bạn hãy sá» dụng má»™t biện pháp tránh thai khác.
- Hình như vòng của tôi nó rơi ra, là m thế nà o bây gi�
- Bạn hãy đến gặp cán bá»™ y tế yêu cầu xá» lý. Äừng tá»± tay lấy vòng ra, là m váºy có thể gây tổn thương tá» cung, cổ tá» cung, âm đạo - Nếu đặt vòng mà thấy Ä‘au bụng hay có vấn đỠkhác thì sao?
- Bạn hãy Ä‘i khám. Nếu vòng không đúng vị trÃ, cán bá»™ y tế sẽ đặt lại cho bạn. Nếu không thÃch, bạn có thể yêu cầu tháo vòng, nhưng phải sá» dụng má»™t biện pháp tránh thai khác ngay láºp tức.
- Tôi chưa chồng mà đặt vòng thì có sao không?
- Cán bá»™ y tế thưá»ng không muốn đặt vòng cho ngưá»i chưa có con vì viêm âm đạo là má»™t bệnh khá phổ biến.
HỠsợ bạn không may bị các vi khuẩn gây viêm lan lên ống dẫn trứng, có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau nà y.
Thuốc uống tránh thai
Thuốc uống tránh thai có 3 loại: thuốc uống tránh thai thông thưá»ng (loại có 2 hoóc môn), thuốc uống tránh thai chỉ có má»™t hoóc môn và thuốc tránh thai khẩn cấp.
- Thuốc uống tránh thai thông thưá»ng Äây là loại thuốc chứa hai thứ hoóc môn sinh dục nữ (oestrogen và progesteron), dùng cho phụ nữ. Trên thị trưá»ng hiện có nhiá»u nhãn hiệu như Choice, Rigevidon, Marvelon, Microgynon.
Thuốc có tác dụng cÆ¡ bản là điá»u chỉnh má»™t chút các mức hoóc môn cá»§a cÆ¡ thể, là m cho trứng không rụng. Ngoà i ra, thuốc còn là m má»ng niêm mạc tá» cung để trứng nếu được thụ tinh thì cÅ©ng khó là m tổ, là m đặc chất dịch nút cổ tá» cung để cản tinh trùng Ä‘i qua, giảm sá»± di chuyển cá»§a tinh trùng trong ống dẫn trứng. Thuốc có hiệu quả rất cao, khoảng 99%.
Thuốc có thể giúp bạn có chu kỳ kinh nguyệt Ä‘á»u đặn, giảm lượng máu kinh, bá»›t nguy cÆ¡ thiếu máu, giảm Ä‘au bụng, Ä‘au lưng trước và trong khi hà nh kinh. Má»™t số nghiên cứu còn cho thấy thuốc giảm nguy cÆ¡ ung thư buồng trứng trong trưá»ng hợp chưa có u xuất hiện.
Äa số phụ nữ Ä‘á»u dùng được thuốc uống tránh thai, chỉ trừ những ngưá»i bị bệnh tim, bệnh gan, huyết áp cao, đái đưá»ng, ngưá»i trên 35 tuổi hút thuốc lá, ngưá»i Ä‘ang sá» dụng thuốc chữa bệnh phổi, lao, ngưá»i có u hay ung thư ở vú hoặc cÆ¡ quan sinh dục. Nếu bạn không rÆ¡i và o các trưá»ng hợp nà y, bạn có thể sá» dụng thuốc tránh thai mà không ảnh hưởng đến sức khoẻ. Riêng vá»›i phụ nữ cho con bú, thuốc có thể là m giảm lượng sữa má»™t chút. Những ngưá»i nà y sẽ sá» dụng loại thuốc khác không ảnh hưởng đến sữa.
Khi bắt đầu sá» dụng, cÆ¡ thể phải là m quen vá»›i thuốc. Do đó, má»™t số Ãt ngưá»i sẽ gặp tác dụng phụ như rong huyết, buồn nôn, cương vú, Ä‘au đầu, tăng cân nhẹ, vô kinh, thay đổi tâm trạng, trứng cá. Trong vòng ba
tháng, cơ thể sẽ quen thuốc, các tác dụng phụ biến mất.
Cách uống:
Bạn có thể bắt đầu uống và o bất cứ ngà y nà o trong chu kỳ. Thông thưá»ng, ngưá»i ta chỠđến khi hà nh kinh má»›i bắt đầu uống thuốc (để biết mình không có thai). Khi má»›i uống, thuốc chưa có tác dụng ngay mà bạn phải chá» má»™t tuần thuốc má»›i bắt đầu có tác dụng. Bạn uống má»—i ngà y má»™t viên, uống hằng ngà y chứ không phải chỉ uống và o ngà y “đi lạiâ€. Äể dá»… nhá»›, bạn nên uống và o má»™t giá» nhất định. Có nhiá»u ngưá»i sợ quên đã nghÄ© ra mẹo uống thuốc và o lúc là m má»™t việc ngà y nà o cÅ©ng phải là m, chẳng hạn sau khi đánh răng buổi sáng, khi ăn cÆ¡m chiá»u... Thuốc uống tránh thai có hai loại vỉ. Má»™t loại chỉ có 21 viên, bạn uống thứ tá»± theo mÅ©i tên in trên vỉ, hết vỉ thì nghỉ 7 ngà y rồi uống vỉ tiếp theo. Phổ biến hÆ¡n là loại vỉ 28 viên, bạn cÅ©ng uống theo mÅ©i tên, hết vỉ nà y thì uống tiếp vỉ sau ngay, không nghỉ. Khi muốn có con, bạn chỉ cần ngừng uống thuốc, trứng sẽ rụng trở lại ngay hoặc cháºm nhất trong vòng và i tháng, khi đó bạn lại có khả năng thụ thai. Có khi bạn quên uống má»™t viên thuốc. Trong trưá»ng hợp nà y, khả năng có thai không lá»›n. Tuy nhiên, để đỠphòng, bạn hãy là m đúng như sau:
+ Quên 1 viên: Khi nhá»› ra, bạn uống viên đó ngay, viên sau uống và o đúng giá» uống thông thưá»ng. Trong vòng 48 tiếng sau đó, bạn nên tránh giao hợp hoặc nếu giao hợp thì dùng bao cao su. Sau đó bạn uống tiếp vỉ thuốc như bình thưá»ng.
+ Quên 2 viên: Uống bù ngay hai viên khi nhá»› ra, viên tiếp theo uống và o giá» thông thưá»ng. Nếu có giao hợp, bạn nên dùng bao cao su cho đến khi uống hết vỉ thuốc.
+ Quên 3 viên: Bạn vứt vỉ đang uống đi, bắt đầu một vỉ mới. Có thể coi như bạn mới bắt đầu dùng thuốc, 7 ngà y đầu tiên chưa có tác dụng, tránh giao hợp hoặc dùng bao cao su nếu giao hợp.
- Uống thuốc tránh thai, tôi có má»c râu giống đà n ông không?
Không. Thuốc tránh thai chỉ chứa hoóc môn sinh dục nữ, không thể khiến bạn giống đà n ông được.
- Uống thuốc tránh thai, vỠsau có bị vô sinh không?
Không. Trước kia, thuốc tránh thai có liá»u hoóc môn rất cao, đôi khi có thể ức chế hoà n toà n hoạt động cá»§a buồng trứng nên không có lợi. Nhưng vá» sau, khoa há»c đã xác định không cần sá» dụng liá»u cao nên các loại thuốc tránh thai hiện nay chỉ chứa má»™t liá»u nhá» hoóc môn, do váºy trứng vẫn phát triển, chỉ không rụng mà thôi. Khi ngừng uống thuốc, bạn sẽ rụng trứng trở lại, cháºm nhất là trong vòng và i tháng. Lúc đó, bạn lại có khả năng thụ tinh và mang thai bình thưá»ng. Bạn đã biết chỉ cần quên má»™t, hai viên thuốc là đã có khả năng rụng trứng, váºy đừng lo dùng thuốc bị vô sinh, bạn nhé.
- Uống thuốc tránh thai có hại cho sức khoẻ không?
Không. Äa số phụ nữ Ä‘á»u dùng được thuốc tránh thai, chỉ trừ những ngưá»i bệnh tim, gan, cao huyết áp, đái đưá»ng, ngưá»i trên 35 tuổi hút thuốc lá, ngưá»i Ä‘ang sá» dụng thuốc chữa bệnh phổi, lao, và những ngưá»i đã phát hiện có u hay ung thư ở vú hoặc cÆ¡ quan sinh dục. Thuốc tránh thai không có hại mà còn có tác dụng giảm nguy cÆ¡ mắc bệnh ung thư buồng trứng ở phụ nữ.
- Có phải uống và i tháng lại phải nghỉ một tháng không?
Không. Trước kia, thuốc tránh thai có liá»u hoóc môn cao nên bác sÄ© khuyên uống và i tháng lại nghỉ má»™t tháng để phục hồi việc tiết hoóc môn cá»§a cÆ¡ thể. Còn thuốc tránh thai bây giá» liá»u thấp nên buồng trứng vẫn hoạt động và tiết hoóc môn bình thưá»ng, do đó không cần phải nghỉ.
- Liệu sau khi ngừng thuốc có đẻ sinh đôi, sinh ba không?
Không. Sau khi ngừng thuốc, hệ sinh sản trở lại hoạt động bình thưá»ng.
- Tôi quên thuốc má»™t hôm và có thai, nhưng không biết nên vẫn uống tiếp mất má»™t tháng. Con tôi liệu có bị dị táºt không?
Không. Thuốc tránh thai liá»u thấp rất an toà n. Khi có thai, lượng hoóc môn cÆ¡ thể bạn tiết ra rất lá»›n, hoóc môn cá»§a thuốc không đáng kể, không gây hại cho con bạn.
- Tôi uống thuốc tránh thai chỉ để tăng cân thôi, váºy có được không?
Chắc bạn sẽ thất vá»ng. Thuốc tránh thai được chế ra không phải để tăng cân. Các nhà nghiên cứu đã tìm má»i cách để giảm tác dụng phụ, tăng cân chỉ là má»™t trong các tác dụng phụ xảy ra vá»›i má»™t số Ãt ngưá»i, nên khả năng tăng cân là nhá» bé. Táºp thể dục thể thao và ăn uống tốt có Ãch hÆ¡n nhiá»u.
- Thuốc uống tránh thai chỉ có má»™t hoóc môn Thuốc nà y chỉ chứa hoóc môn progesteron, là loại phù hợp cho ngưá»i mẹ Ä‘ang cho con bú vì nó không ảnh hưởng đến số lượng cÅ©ng như chất lượng sữa. Trên thị trưá»ng hiện phổ biến loại thuốc mang nhãn Exluton. CÆ¡ chế tác dụng cá»§a thuốc nà y giống như thuốc tránh thai thông thưá»ng.
Hiệu quả cá»§a thuốc nà y không bằng thuốc có hai hoóc môn. Tuy nhiên, nó là biện pháp tránh thai tin cáºy cá»§a phụ nữ cho con bú, bởi chất hoóc môn cá»§a phụ nữ cho con bú đã có tác dụng ức chế phần nà o sá»± rụng trứng, nên vá»›i đối tượng nà y, thuốc vẫn có hiệu quả cao. Thuốc lại không ảnh hưởng đến sữa.
Nếu bạn không phải đang cho con bú nhưng cơ thể nhạy cảm với oestrogen, hoặc tác dụng phụ của thuốc tránh thai loại hai hoóc môn khiến bạn quá khó chịu thì bạn cũng có thể dùng loại nà y, song hiệu quả thấp (khoảng 88%).
Cách uống cÅ©ng như thuốc tránh thai thông thưá»ng, chỉ khác là cần đặc biệt chú ý uống tháºt đúng giá», nhất là nếu bạn không cho con bú thì chỉ cần cháºm uống hai, ba tiếng là bạn có thể rụng trứng ngay. Nếu quên uống
thuốc, bạn hãy uống bù và dùng bao cao su hoặc kiêng giao hợp như vá»›i loại thuốc thông thưá»ng.
- Thuốc tránh thai khẩn cấp Nếu đã giao hợp mà không dùng biện pháp tránh thai nà o thì bạn sẽ có khả năng thụ thai. Trong trưá»ng hợp nà y, bạn có thể dùng thuốc tránh thai khẩn cấp. Äối vá»›i những cặp “quên†không dùng bao, định xuất tinh ra ngoà i mà không kịp, hoặc đối vá»›i ngưá»i bị hiếp dâm... đây là má»™t biện pháp thÃch hợp.
Thà nh phần thuốc cÅ©ng là hoóc môn như thuốc uống tránh thai hằng ngà y nhưng liá»u lượng cao hÆ¡n nhiá»u, được dùng sau khi giao hợp “không có dá»± phòngâ€. Nếu lúc đó trứng chưa rụng, thuốc sẽ ức chế sá»± rụng trứng. Nếu trứng đã rụng và thụ tinh, thuốc cÅ©ng tác động đến niêm mạc tá» cung khiến phôi khó là m tổ. Nếu dùng đúng chỉ dẫn, trong vòng 72 giá» sau khi giao hợp, thuốc có hiệu quả 75%.
Khác vá»›i thuốc uống tránh thai thông thưá»ng, ai cÅ©ng có thể dùng được thuốc tránh thai khẩn cấp. Nó thưá»ng gây tác dụng phụ mạnh như buồn nôn, nôn, rong huyết, kinh nguyệt bất thưá»ng, cương vú, Ä‘au đầu, chóng mặt... nhưng thá»±c ra không hại vì nó ra khá»i cÆ¡ thể rất nhanh. Thuốc tránh thai khẩn cấp có vai trò quan trá»ng ở thá»i Ä‘iểm cần “cấp cứu†nhưng không phải nên dùng quá 4 lần trong má»™t tháng. Cà ng dùng thưá»ng xuyên, hiệu quả cá»§a nó cà ng giảm.
Cách sỠdụng: Có hai loại thuốc, cách dùng khác nhau:
+ Thuốc mang nhãn hiệu Postinor: Uống má»™t liá»u 1 viên trong vòng 1 tiếng đồng hồ sau giao hợp. Tuy nhiên, nếu bạn không kịp mua thuốc trong vòng má»™t tiếng, bạn có thể uống 1 viên trong vòng 72 tiếng sau khi giao hợp (cà ng sá»›m cà ng tốt) và 1 viên nữa sau viên đầu 12 tiếng.
+ Nếu không có loại đó, bạn có thể dùng tăng liá»u thuốc tránh thai thông thưá»ng như Choice, Rigevidon, Microgynon, Marvelon...(trừ Exluton). Liá»u sá» dụng: uống 4 viên trắng trong vòng 72 tiếng kể từ khi giao hợp (cà ng sá»›m cà ng tốt), sau đó 12 tiếng uống 4 viên trắng nữa.
Chú ý: Nếu nôn sau khi uống thuốc, bạn hãy uống lại liá»u đó ngay. Bạn có thể uống thuốc chống nôn để đảm bảo cÆ¡ thể hấp thụ thuốc. Vì tác dụng chỉ là 75% nên nếu đã uống thuốc mà chỠđến táºn 14 ngà y sau thá»i gian thông thưá»ng vẫn chưa thấy có kinh, bạn cần xét nghiệm xem có thai hay không.
Äây có phải là má»™t cách tá»± phá thai không?
Hoà n toà n không phải. Thuốc chỉ tránh thai cho bạn khi chưa có thai, chứ không có tác dụng phá thai.
Nếu quá 72 tiếng rồi thì tôi có được uống nữa không?
Bạn vẫn uống được. Thuốc có thể có tác dụng cho đến táºn năm ngà y sau khi giao hợp, nhưng tất nhiên hiệu quả giảm nhiá»u.
Nếu uống thuốc mà vẫn có thai thì con tôi sinh ra có bị quái thai không?
Không, thuốc nhanh chóng rá»i ra khá»i cÆ¡ thể, không gây quái thai.
Thuốc tiêm tránh thai
Thuốc tiêm tránh thai hiện nay đã có ở má»™t số tỉnh thà nh, nhưng chưa được bán rá»™ng rãi trong cả nước. Äây là hoóc môn progesteron, chỉ tiêm má»™t lần và o bắp. Progesteron sẽ tiết dần và o cÆ¡ thể, giúp bạn gái tránh thai trong má»™t thá»i gian dà i (có loại 1 tháng và 3 tháng). Biện pháp nà y đạt hiệu quả rất cao, gần 100%. Nhược Ä‘iểm cá»§a nó là là m thay đổi chu kỳ kinh nguyệt. Bạn có thể thấy ra kinh nhiá»u hÆ¡n, ra máu giữa hai kỳ kinh hoặc không thấy kinh. Tuy váºy, Ä‘iá»u nà y không có hại. Má»™t số biện pháp tránh thai dùng hoóc môn khác: Nước ta hiện Ä‘ang thá» nghiệm thuốc cấy Norplant. Äó là hoóc môn progesteron đựng trong những gói plastic nhá» hình que, được cấy dưới da ngưá»i phụ nữ. Từ các gói nà y, hoóc môn tiết và o cÆ¡ thể, có tác dụng tránh thai trong thá»i gian tối thiểu là 5 năm. Ngoà i ra, các biện pháp hoóc môn dùng cho nam giá»›i cÅ©ng Ä‘ang được nghiên cứu.
Thuốc diệt tinh trùng
Äây là biện pháp khá má»›i ở Việt nam. Nó không phải là hoóc môn mà là má»™t loại hoá chất có tác dụng diệt tinh trùng. Thuốc diệt tinh trùng có nhiá»u dạng như bá»t, kem, viên đặt. Cách sá» dụng rất đơn giản: Khoảng 15 phút trước khi giao hợp, ngưá»i nữ đưa thuốc và o trong âm đạo, chú ý phải đưa sâu đến táºn cổ tá» cung để thuốc lan ra khắp vùng cổ tá» cung. Tinh trùng gặp thuốc sẽ ngừng hoạt động. Nếu được sá» dụng thưá»ng xuyên, đúng theo hướng dẫn, thuốc diệt tinh trùng sẽ đạt hiệu quả 94%. Tuy nhiên, hiệu quả sá» dụng trên thá»±c tế thấp hÆ¡n do không đưa thuốc và o sâu, hoặc đưa và o chưa được 15 phút đã giao hợp khiến thuốc không lan khắp vùng cổ tá» cung. Ở phương Tây, nhiá»u ngưá»i dùng thuốc diệt tinh trùng kết hợp vá»›i bao cao su, hiệu quả rất cao. Äiểm bất lợi cá»§a phương pháp nà y là giá hÆ¡i cao. Ngoà i ra, má»™t số phụ nữ gặp tác dụng phụ là âm đạo bị nấm hoặc có cảm giác khó chịu. Tuy nhiên, cảm giác khó chịu nà y không kéo dà i. Nếu muốn sá» dụng, bạn đừng ngại. Cứ dùng thá» xem thuốc có phù hợp vá»›i mình không đã, nếu khó chịu thì hãy thôi dùng.
Triệt sản
Triệt sản là biện pháp chỉ là m má»™t lần mà có tác dụng tránh thai mãi mãi, khả năng sinh sản hầu như không thể phục hồi, hiệu quả rất cao (ở nam giá»›i là 99,6%). Nếu bạn đã có đủ số con mình mong muốn, lại không có ý định kết hôn lần nữa thì đây là má»™t biện pháp phù hợp. Äối vá»›i nam giá»›i, bác sÄ© sẽ là m tiểu phẫu đơn giản là thắt và cắt hai ống dẫn tinh, ngăn không cho tinh trùng từ tinh hoà n Ä‘i lên túi tinh. Do đó, khi bạn xuất tinh, trong tinh dịch không còn tinh trùng nên không thể thụ thai được. Khi thá»±c hiện việc nà y, bác sÄ© dùng thuốc tê nên bạn không Ä‘au. Là m xong, bạn chỉ cần ở bệnh viện má»™t tiếng là có thể vá». Nữ giá»›i thì được cắt và thắt ống dẫn trứng nên trứng bị chặn lại, không thể gặp tinh trùng và đi đến tá» cung được. Việc phẫu thuáºt triệt sản cho nữ giá»›i phức tạp hÆ¡n nam giá»›i. Bạn phải ở lại bệnh viện để theo dõi má»™t ngà y. Sau khi thá»±c hiện triệt sản, bạn cần nghỉ ngÆ¡i khoảng má»™t hai ngà y, sau đó có thể hoạt động bình thưá»ng. Tuy nhiên, để vết rạch dá»… là nh và tránh nhiá»…m trùng, bạn cần tránh là m việc nặng và chạy nhảy trong khoảng 1 tuần, cần giữ vết thương khô ráo khi tắm (có thể tắm rá»a trở lại sau khi triệt sản khoảng 24 tiếng). Riêng vá»›i nam giá»›i, khi giao hợp trở lại cần dùng bao cao su trong 20 lần giao hợp hoặc trong 12 tuần (vì túi tinh còn sót lại má»™t Ãt tinh trùng), sau đó không phải lo tránh thai nữa.
Triệt sản có là m ngưá»i ta yếu Ä‘i không?
Hoà n toà n không. Triệt sản chỉ là phẫu thuáºt nhá» nên cÆ¡ thể sẽ nhanh chóng bình phục. Nó không là m cho sức khoẻ cá»§a bạn yếu Ä‘i. Trên thá»±c tế, Ä‘a số ngưá»i triệt sản đã ở tuổi ngoà i 40, 50, có lúc bị bệnh táºt vì sức lá»±c không bằng lúc trẻ, nhưng lại đổ tá»™i oan cho triệt sản.
Triệt sản có ảnh hưởng đến khả năng tình dục không?
Không. Sau khi triệt sản, ngưá»i đà n ông sinh hoạt tình dục, phóng tinh và có khoái cảm như bình thưá»ng. Trong tinh dịch không có tinh trùng nữa nhưng sá»± vắng mặt cá»§a nó không gây khác biệt gì vá» cảm giác. Khả năng cương cứng và hoạt động cá»§a ngưá»i đà n ông không có gì thay đổi. Phụ nữ cÅ©ng váºy, sau khi triệt sản, hoạt động tình dục hoà n toà n bình thưá»ng. Mặt khác, do không phải lo lắng tránh thai nữa nên rất có thể cả hai ngưá»i lại được nhiá»u khoái cảm hÆ¡n trước.
Sau khi triệt sản, đà n ông có biến thà nh đà n bà và ngược lại?
Bạn thân mến, việc má»—i ngưá»i là đà n ông hay đà n bà đã được quy định sẵn ở bá»™ nhiá»…m sắc thể và các hoóc môn sinh dục chỉ huy sá»± hình thà nh đặc tÃnh cá»§a má»—i giá»›i. Việc triệt sản chẳng hỠảnh hưởng đến bá»™ nhiá»…m sắc thể cÅ©ng như các hoóc môn sinh dục nên không thể là m thay đổi giá»›i tÃnh. Bạn đừng lo rằng sau khi triệt sản, bạn sẽ giống hoạn quan. Các hoạn quan ngà y xưa bị cắt đôi tinh hoà n, mất Ä‘i các hoóc môn quan trá»ng cá»§a giá»›i nam. Còn nếu triệt sản, bạn vẫn giữ đầy đủ “đồ nghá»â€ và các tố chất cá»§a mình, chẳng có lý do gì để lo lắng như váºy?
Triệt sản có là m cho ngưá»i ta bị Ä‘iên hay giảm trà nhá»› không?
Không. Việc cắt và thắt ống dẫn tinh, ống dẫn trứng hoà n toà n không có liên hệ đến hệ thần kinh, không là m cho ai điên hay giảm trà nhớ. Có thể việc triệt sản còn giúp thần kinh bạn thoải mái hơn vì bớt lo việc có thai đấy.
Triệt sản rồi, tinh trùng không xuất ra ngoà i nữa thì sẽ đi đâu, trứng rụng sẽ đi đâu? Nó có bế hay tắc lại ở chỗ nà o đó không?
Sau khi triệt sản, tinh trùng tiếp tục được sản xuất, trứng tiếp tục rụng, nhưng vì không sỠdụng đến nên chúng được cơ thể hấp thụ lại. Tinh trùng và trứng chỉ là những tế bà o vô cùng nhỠbé, việc hấp thụ chúng rất dễ dà ng.
Tất cả các tế bà o cá»§a cÆ¡ thể Ä‘á»u không ngừng được thay thế; tế bà o cÅ© bị đà o thải, tế bà o má»›i sinh ra. Có váºy cÆ¡ thể má»›i tồn tại được bao nhiêu năm tháng. CÆ¡ thể có cÆ¡ chế riêng để đà o thải các tế bà o, thưá»ng là tế bà o được phân há»§y rồi qua máu và nước tiểu Ä‘i ra ngoà i. Trứng và tinh trùng cÅ©ng được xá» lý theo cách đó.
Sau khi triệt sản, ngưá»i phụ nữ còn hà nh kinh không?
Tất nhiên ngưá»i phụ nữ vẫn hà nh kinh. Sau khi triệt sản, các hoóc môn vẫn Ä‘iá»u khiển niêm mạc tá» cung theo chu kỳ dà y lên và bong ra, Ä‘i ra ngoà i qua cá»a mình, không có gì khác trước... Các phương pháp tránh thai “kém hiệu quả†Các phương pháp nà y vốn có má»™t cái tên mỹ miá»u là “tránh thai tá»± nhiênâ€. Thá»±c ra “tá»± nhiên†chỉ có nghÄ©a là không dùng má»™t dụng cụ nà o, chứ cách thá»±c hiện cÅ©ng chẳng phải là tá»± nhiên. Các phương pháp nà y hiệu quả kém, dá»… gây có thai. ChÃnh sá»± kém bảo đảm nà y là m ảnh hưởng đến tâm lý ngưá»i sá» dụng, gây lo lắng và không thoải mái khi sinh hoạt tình dục.
Kiêng giao hợp âm đạo
Giao hợp âm đạo là hà nh động tình dục có dương váºt ở trong âm đạo. Kiêng giao hợp có nghÄ©a là không là m Ä‘iá»u đó. Hiệu quả cá»§a phương pháp nà y phụ thuá»™c và o cách thá»±c hiện. Nếu hai bạn không há» sinh hoạt tình dục thì hoà n toà n không có khả năng thụ thai. Nhưng cÅ©ng có thể hai bạn có sá»± vuốt ve, âu yếm tạo cho nhau khoái cảm tình dục, chỉ tránh không cho dương váºt và o trong âm đạo.
Trong lúc như thế nà y là m tình bằng miệng (oral ***) sẽ là thÃch hợp nhất. Nó vừa tạo khoái cảm cao cho cả hai mà không sợ có thai. Như thế gá»i là sinh hoạt tình dục không giao hợp âm đạo. Nếu khoái cảm cá»§a bạn nam dẫn đến xuất tinh, hai bạn phải cẩn tháºn không để tinh dịch xuất ra ở gần cá»a mình bạn nữ vì chỉ cần má»™t chút tinh dịch rá»›t và o bên trong âm đạo cÅ©ng có khả năng gây thụ thai. Ngoà i ra, tinh trùng cÅ©ng có thể tồn tại má»™t lượng nhá» trong chất dịch tiết ra ở dương váºt trước khi xuất tinh, do đó cÅ©ng không nên để chất dịch đó rÆ¡i ở cá»a mình bạn nữ. Nếu có ý định sinh hoạt tình dục không giao hợp, hai bạn phải cảnh giác vá»›i mình, đừng để quá đà thà nh giao hợp.
Xuất tinh ngoà i âm đạo
Äó là khi Ä‘ang giao hợp, sắp đến lúc xuất tinh, ngưá»i nam rút dương váºt ra khá»i âm đạo, xuất tinh ra ngoà i.
Phương pháp nà y hiệu quả thấp, chỉ khoảng 60-70%, vì ngay trong dịch tiết ra từ dương váºt do hưng phấn tình dục (trước khi xuất tinh) cÅ©ng có thể có tinh trùng. Äó là chưa kể trước khi phóng tinh, má»™t và i giá»t tinh dịch có thể rÆ¡i ra rồi mà ngưá»i nam không biết, gây thụ thai. HÆ¡n nữa, việc xuất tinh ra ngoà i khó thá»±c hiện được Ä‘á»u đặn, vì nhiá»u khi ngưá»i nam không dừng lại kịp, xuất tinh từ khi chưa rút dương váºt ra.
Ngoà i vấn đỠhiệu quả thấp, biện pháp nà y còn có nhược Ä‘iểm rất lá»›n là hai ngưá»i luôn ở trong tâm trạng căng thẳng đỠphòng để có thể rút ra đúng lúc, không “toà n tâm toà n ý†và o việc giao hợp được. Việc rút ra là m giảm nhiá»u khoái cảm cá»§a ngưá»i nam khi gần đến đỉnh Ä‘iểm, đồng thá»i dá»… gây hẫng hụt ở ngưá»i nữ.
Phương pháp nà y Ãt hiệu quả nhưng tại sao anh chị tôi dùng đã bốn năm nay không sao?
Có lẽ anh chị bạn nằm trong số những ngưá»i may mắn sá» dụng phương pháp nà y thà nh công. Nhưng cÅ©ng có khả năng là anh chị bạn bị vô sinh hoặc kết hợp phương pháp nà y vá»›i tÃnh vòng kinh, tức là những ngà y có khả năng thụ thai cao thì không giao hợp.
Xuất ra “ngoà i†có phải dễ gây có thai “ngoà i†dạ con không?
Thắc mắc nà y chứng tá» bạn còn chưa hiểu kỹ vá» cÆ¡ chế thụ thai và hiện tượng thai ngoà i dạ con, có thể còn chưa hiểu rõ vá» hệ sinh dục phụ nữ. Có thai, dù là trong dạ con hay ngoà i dạ con Ä‘á»u là do tinh trùng và o đến ống dẫn trứng, gặp được trứng. Xuất tinh ngoà i âm đạo nếu thất bại gây có thai, thì tá»· lệ thai bình thưá»ng và thai ngoà i dạ con không khác gì so vá»›i trưá»ng hợp xuất tinh trong âm đạo. Hai chữ “ngoà i†ở đây hoà n toà n
khác nhau.
TÃnh vòng kinh
TÃnh vòng kinh là theo dõi chu kỳ kinh nguyệt cá»§a ngưá»i phụ nữ, tÃnh ra thá»i kỳ mà nếu giao hợp thì có khả năng thụ thai cao (thá»i kỳ không an toà n) để kiêng giao hợp hoặc dùng má»™t biện pháp bổ trợ (như bao cao su) trong thá»i kỳ đó.
Phương pháp nà y hiệu quả thấp vì kinh nguỵệt phụ nữ có những dao động thông thưá»ng (và i ba ngà y) và dao động bất thưá»ng (má»™t tuần, ná»a tháng do căng thẳng vá» tinh thần hoặc ốm Ä‘au) nên việc tÃnh có thể không chÃnh xác. Vả lại, có những chu kỳ không có trứng rụng, sau đó trứng có thể rụng bất cứ lúc nà o, không nhất thiết trong khoảng thá»i gian tÃnh được. Äó là chưa kể thá»i gian không an toà n tÃnh ra khá dà i nên nhiá»u khi đôi lứa khó kiá»m chế. Ãp dụng phương pháp nà y, nhiá»u cặp vợ chồng, nhiá»u cặp bạn trẻ đã thụ thai ngoà i ý muốn. Nếu ở vùng hẻo lánh, xa đưá»ng Ä‘i lại, không đến được hiệu thuốc hay trạm xá, bạn cÅ©ng có thể dùng phương pháp nà y nhưng đáng tiếc là dù tÃnh chÃnh xác thì bất trắc cÅ©ng có thể xảy ra.
Cách tÃnh: Có nhiá»u phương pháp tÃnh như đếm ngà y, cảm nháºn sá»± rụng trứng, theo dõi nhiệt độ cÆ¡ thể, theo dõi chất dịch cổ tá» cung. Những phương pháp nà y Ä‘á»u phức tạp. Sau đây, chúng tôi xin trình bà y má»™t cách đơn giản nhất:
Bạn theo dõi khoảng 6-8 chu kỳ kinh nguyệt (chu kỳ được tÃnh từ ngà y bắt đầu hà nh kinh đến ngà y cuối cùng trước đợt hà nh kinh tiếp theo). Chỉ khi các chu kỳ không chênh nhau quá 2 ngà y, bạn má»›i có thể áp dụng cách tÃnh nà y:
- Lấy số ngà y của chu kỳ ngắn nhất trừ đi 20, được ngà y không an toà n đầu tiên.
- Lấy số ngà y của chu kỳ dà i nhất trừ đi 10, được ngà y không an toà n cuối cùng.
Và dụ: Lan theo dõi kinh nguyệt của mình và thấy:
- Chu kỳ thứ nhất dà i 29 ngà y - Chu kỳ thứ hai dà i 30 ngà y...
- Äến hết chu kỳ thứ tám, Lan thấy các chu kỳ dao động rất Ãt, chỉ từ 29 đến 31 ngà y.
- Lan tÃnh: 29 - 20 = 9; 31- 10 = 21.
Váºy thá»i kỳ không an toà n cá»§a Lan là từ ngà y thứ 9 đến ngà y thứ 21 trong má»—i chu kỳ. Có nghÄ©a là trong những ngà y nà y, Lan không nên có quan hệ tình dục mà không sá» dụng má»™t biện pháp tránh thai nà o.
Tại sao tôi nghe ngưá»i ta nói tÃnh vòng kinh đơn giản là trứng rụng ngà y thứ 14 cá»§a chu kỳ?
Có ngưá»i quan niệm rằng vòng kinh phải là 28 ngà y, và đối vá»›i vòng kinh đó, trứng thưá»ng rụng khoảng 14 ngà y trước khi hà nh kinh lần sau, cÅ©ng là ngà y thứ 14 cá»§a chu kỳ. Nhưng trên thá»±c tế, Ãt ngưá»i có vòng kinh như váºy. Äa số phụ nữ có vòng kinh dà i hÆ¡n, hoặc ngắn hÆ¡n và có dao động. ChÃnh vì thế mà cách tÃnh trứng rụng ngà y thứ 14 đã khiến nhiá»u ngưá»i bị vỡ kế hoạch.
Cho con bú Nếu bạn má»›i sinh con chưa được 6 tháng, chưa có kinh trở lại và đang cho con bú hoà n toà n thì có thể nhỠđó mà tránh thai. Cho con bú hoà n toà n là chỉ cho bé bú mẹ, cho bú liên tục, bất cứ khi nà o bé muốn bú, không cho bé ăn uống gì thêm. Nếu đủ các Ä‘iá»u kiện nà y, hiệu quả tránh thai khá cao, khoảng 98%. Lý do là việc cho con bú trong thá»i gian nà y tác động đến việc sản xuất các hoóc môn cá»§a ngưá»i mẹ, ức chế sá»± rụng trứng.
Tuy nhiên, biện pháp nà y thuá»™c loại “kém hiệu quả†vì chỉ cần má»™t trong 3 Ä‘iá»u kiện thay đổi, có nghÄ©a là nếu con bạn đã được hÆ¡n 6 tháng, hoặc đã hà nh kinh trở lại, hoặc cho con bú không hoà n toà n thì tác dụng tránh thai không còn nữa. Bạn phải sá» dụng má»™t biện pháp tránh thai khác.
Sau khi sinh tôi ra máu, váºy không dùng được cách nà y ư?
Thá»i gian đầu sau khi sinh, sản dịch tiếp tục ra, nhưng nếu vẫn cho bú hoà n toà n thì việc ra máu trong vòng 4 tuần sau khi đẻ không được coi là hà nh kinh. Nếu chưa được 4 tuần sau khi sinh thì bạn vẫn chưa hà nh kinh trở lại. Và nếu bạn có đủ các Ä‘iá»u kiện khác, bạn có thể sá» dụng phương pháp nà y.
Nhỡ đâu tôi rụng trứng từ trước khi có kinh trở lại thì sao?
Nếu chưa hết 6 tháng sau khi sinh, lại cho bú hoà n toà n thì khả năng có trứng rụng trước đợt hà nh kinh là rất thấp, do váºy không mấy nguy hiểm. Nhưng khi đã quá 6 tháng sau khi sinh, dù bạn chưa có kinh cÅ©ng có thể thụ thai vì khả năng rụng trứng trước khi hà nh kinh đã tăng lên nhiá»u.
Các cách tránh thai nhảm nhà Sau khi trình bà y các biện pháp “hiệu quả†và các phương pháp “kém hiệu quảâ€, chúng tôi không thể không kể tên và i cách nữa, nhưng vá»›i mục Ä‘Ãch là để nếu bạn có nghe nói đến thì cÅ©ng đừng tin và đừng theo. Äó là giao hợp đứng, rá»a âm đạo ngay sau khi giao hợp, uống nước dừa, ăn Ä‘u đủ... Các cách nà y chẳng có tác dụng chút nà o vì nó không ngăn được trứng và tinh trùng kết hợp và phát triển thà nh thai nhi. Muốn tránh thai, bạn hãy dùng má»™t trong các biện pháp “hiệu quảâ€. Nếu cố dùng các cách nhảm nhà nà y, bạn rất có thể sẽ thụ thai đấy.
Tà i sản của emxinnguoc
25-08-2008, 12:39 AM
Nháºp Môn Tu Luyện
Tham gia: Jul 2008
Äến từ: việt nam
Bà i gởi: 29
Thá»i gian online: 1 tuần 5 ngà y 19 giá»
Thanks: 1,845
Thanked 0 Times in 0 Posts
Chương 6
ChÃn tháng mong chá»
"Hôm ấy là ngà y ká»· niệm 2 năm đám cưới cá»§a chúng tôi. Tôi định rá»§ vợ Ä‘i ăn nhà hà ng. VỠđến nhà , thấy vợ có vẻ là lạ, trông thì vui nhưng mà lạ. Cô ấy bảo tôi: "Anh Ä‘i rá»a mặt Ä‘i rồi và o đây em bảo". Tôi nghÄ© chắc lại má»™t món quà bất ngá», cô ấy vốn tâm lý lắm. Tôi rá»a mặt, rồi và o phòng, mắt liếc ngang xem có món quà nà o không nhưng chẳng thấy gì cả. Vợ tôi kéo tôi lại, ôm tôi rồi bảo: "Anh biết gì không?...Rồi đấy". Tôi nghÄ© bụng: "Rồi đấy...gì?... Ôi trá»i ôi". Chắc lúc ấy mặt tôi phải nghệt ra, không biết có giống mấy tà i tá» trong phim không. Tôi sụp xuống ôm lấy bụng vợ, hét toáng lên: "Con anh, trá»i Æ¡i, anh được là m bố rồi! Anh nghe hình như nó đạp đây nà y!" Vợ tôi đánh yêu và o lưng tôi, bảo: "Khẽ thôi anh. Chỉ khéo bịa nà o. Giá» nó má»›i bé tà như giá»t máu thôi. Sáu bảy tháng nữa anh má»›i nghe nó đạp được cÆ¡. Rồi chÃn tháng nó má»›i tòi ra cho anh là m bố nhé". Tôi hôn vợ rõ kêu.
Vâng, tôi còn lạ gì, mẹ tôi vẫn thưá»ng kể chuyện mang nặng đẻ Ä‘au 9 tháng 10 ngà y vá»›i mấy anh chị em tôi. Nhưng bây giá» tôi má»›i biết được cảm xúc phấn khÃch sắp được là m cha. Tạo ra cả má»™t đứa bé cÆ¡ mà . Oai lắm chứ..."
Äó là đoạn trÃch lá thư chúng tôi nháºn được cá»§a anh Lê Nháºt Thanh trong khi Ä‘ang thâm nháºp thá»±c tế để lấy tư liệu viết cuốn sách nà y. Xin rất cảm Æ¡n tấm lòng nhiệt tình cá»§a anh Thanh. Äối vá»›i ngưá»i cha ngưá»i mẹ mong con, lúc biết tin mừng tháºt xúc động. Và từ đó đến ngà y khai hoa nở nhuỵ là cả má»™t thá»i kỳ tháºt đặc biệt. Cùng vá»›i những đổi thay cảm thấy được trên cÆ¡ thể ngưá»i mẹ và sá»± hình thà nh cá»§a đứa con là những thay đổi trong cuá»™c sống gia đình vá»›i bao cảm xúc...
(Hoà ng, 25 tuổi) "Có thai giống như mình chạy vượt rà o ấy. Cái Ä‘Ãch thì rất là tốt đẹp. Nhưng mình phải vượt qua bao nhiêu cái rà o má»›i đến được. Từng ngà y, từng tuần mình phải vượt từng cái rà o. Chẳng hạn như hồi ba tháng tôi bị ra máu, thế là lo sợ. Mình sợ cho con má»™t phần, mình thương chồng nữa, vì anh ấy Ä‘i khoe khắp nÆ¡i là sắp có con. Äến 3 tháng chưa thấy thai máy (thá»±c ra thưá»ng là bốn năm tháng má»›i máy, nhưng chị tôi bảo hai tháng rưỡi), thế là cứ lo. Rồi bây giá» thì có chị qua chÆ¡i bảo: “Sao 5 tháng mà chá»a to thếâ€, là lại lo, Ä‘i há»i khắp nÆ¡i xem có sao không. Hôm khác lại có bà bảo chá»a thế nà y là bé".
Những tháng mang thai là thá»i gian mà hai bố mẹ biết bao hồi há»™p: "Không biết bây giá» trong đó con nó Ä‘ang là m gì? Nó là con trai hay con gái? Nó sinh ra như thế nà o? Có dá»… nuôi không?" và lo lắng: "Hôm trước trót uống chén rượu, có sao không?". Hà ng xóm sẩy thai thì mong là mình không thế...
Äể giúp đỡ cho bố và mẹ bé Ä‘ang mong đợi bé ra Ä‘á»i, chúng tôi xin mô tả những Ä‘iá»u diá»…n ra trong giai Ä‘oạn nà y và mách các bạn má»™t đôi Ä‘iá»u cần biết.
1. Sự phát triển của bé và những biến đổi ở cơ thể mẹ bé
Trong buồng tá» cung cá»§a mẹ, bé được bao bá»c bằng má»™t túi có chứa nước gá»i là nước ối. Nhá» có túi ối nên dù mẹ có Ä‘i lại, va chạm, bé vẫn được nâng đỡ nhẹ nhà ng. Mẹ nuôi bé thông qua rau thai (còn gá»i là nhau thai). Rau thai bám và o thà nh tá» cung, lấy chất dinh dưỡng và ôxy từ máu mẹ, đưa qua dây rốn và o máu cá»§a bé. Nhá» váºy mà từ khối tế bà o nhá» xÃu ban đầu, bé dần dần thà nh hình và phát triển. Mang trong mình má»™t em bé, cÆ¡ thể mẹ dÄ© nhiên phải trải qua nhiá»u thay đổi lá»›n. CÆ¡ thể má»—i ngưá»i mẹ thÃch ứng vá»›i việc mang thai theo cách riêng và má»—i lần mang thai có thể cÅ©ng khác nhau, do đó chúng tôi mô tả cả những thay đổi tất yếu và những hiện tượng chỉ má»™t số phụ nữ gặp. Khi bà n vá» cÆ¡ thể mẹ bé, chúng tôi sẽ dùng từ “bạn†để gá»i mẹ bé, mong rằng các ông bố không nhầm thà nh cÆ¡ thể mình.
Trước tiên, cần giá»›i thiệu vá»›i các bạn cách gá»i “thai bảy tuầnâ€, “thai ba thángâ€... Äây là tuổi thai, tÃnh từ ngà y bắt đầu đợt hà nh kinh cuối cùng. “Thai 12 tuần†có nghÄ©a là từ ngà y bắt đầu đợt hà nh kinh cuối đến nay được 12 tuần. (DÄ© nhiên em bé nhá» hÆ¡n 12 tuần vì việc thụ thai xảy ra sau đợt hà nh kinh cuối cùng đó).
Ba tháng đầu * Sá»± phát triển cá»§a bé Äến tuần lá»… thứ sáu, bé má»›i chỉ là má»™t cái phôi nhá» như hạt gạo, nhưng đã có bá»™ não đơn giản, có miệng, có xương sống, dạ dà y. Tim cá»§a phôi bắt đầu Ä‘áºp. Các chồi chân tay nhá» xÃu đã nhú.
Äến cuối tháng thứ hai, phôi đã có thể gá»i là “thai nhiâ€, dà i khoảng 2,5 cm từ đầu đến mông, đầu nặng, chiếm má»™t phần ba chiá»u dà i. Thai nhi đã có các cÆ¡ quan ná»™i tạng chá»§ yếu. Khuôn mặt hình thà nh, có mắt, mÅ©i có chóp, lá»— mÅ©i cÅ©ng Ä‘ang dần dần hiện ra. Miệng đã có lưỡi. Tai phát triển. Tay chân dà i ra, bà n tay bà n chân đã phân ngón, dù vẫn còn mà ng da kết dÃnh. Sụn dần dần chuyển thà nh xương. Tuy váºy, trông thai nhi vẫn còn khác xa hình ngưá»i.
Äến cuối tháng thứ ba, tất cả các ná»™i tạng đã hoạt động. Bé có tay chân đầy đủ; móng tay, móng chân đã má»c. Mắt đã có mà che phá»§, tai đã có và nh. CÆ¡ bắp phát triển, bé có thể co xoè ngón chân, nắm tay, nhăn mặt, mÃm môi, chép miệng, mút ngón tay, nuốt. Bé bắt đầu biết tè.
Những biến đổi ở cơ thể mẹ bé
Khi mang thai, bạn không hà nh kinh vì niêm mạc tá» cung trở thà nh ổ cá»§a bé cho đến khi ra Ä‘á»i. Má»™t số Ãt phụ nữ có ra má»™t hai giá»t máu khi trứng là m tổ, gá»i là “máu ráoâ€. Äó không phải là hà nh kinh. Những tháng đầu thai kỳ, cÆ¡ thể phải là m quen vá»›i việc mang thai nên các hoóc môn sinh dục gia tăng. Vì thế, bạn có thể gặp các hiện tượng thưá»ng gá»i là “nghén†như buồn nôn, nôn, khẩu vị thay đổi (thèm ăn má»™t thức ăn nà o đó), Ä‘i tiểu nhiá»u lần. Nghén nhìn chung chỉ kéo dà i nhiá»u nhất là ba tháng.Vú bạn căng lên, mạch máu nổi rõ, núm và quầng vú to ra, Ä‘áºm mà u, các tuyến sữa ở bên trong bắt đầu phát triển. Hệ tuần hoà n tăng giãn nhanh chóng, bạn có lúc thấy hÆ¡i nhức đầu, chóng mặt vì máu sinh ra không kịp. Bạn có thể thấy mệt má»i, buồn ngá»§. Dịch âm đạo và nước bá»t tiết ra thêm. Hoóc môn progesteron là m giãn cÆ¡ đưá»ng ruá»™t nên nếu Ãt váºn động, bạn có thể táo bón nhẹ. Trong ba tháng nà y, bạn chỉ tăng cân Ãt. Tháºm chà có má»™t số Ãt bà mẹ còn sút cân đôi chút.
Ba tháng giữa
Sự phát triển của bé
Những tháng nà y bé lá»›n rất nhanh. Äến cuối tháng thứ tư, các khá»›p chân tay đã hình thà nh. Da bé má»ng, gần như trong suốt, nhìn được mạch máu ở bên trong. Lông mà y, lông mi xuất hiện, má»™t lá»›p lông tÆ¡ má»ng bao phá»§ ngưá»i bé. Tim bé Ä‘áºp nhanh gấp đôi tim mẹ. CÆ¡ quan sinh dục đã định hình, má»™t số bà mẹ siêu âm đã có thể biết bé là trai hay gái. Äến cuối tháng thứ năm, tóc bé đã bắt đầu má»c, mầm răng bên dưới lợi dần nhú. Cẳng tay cẳng chân hoà n thiện. Thá»i gian nà y bé đã ra vẻ hiếu động, bạn bắt đầu cảm nháºn được những cỠđộng ngá»™ nghÄ©nh cá»§a bé, nhưng các cỠđộng nà y còn chưa thưá»ng xuyên. Cuối tháng thứ sáu, các tuyến mồ hôi cá»§a bé đã hình thà nh dưới da. Bé co duá»—i tay khá thưá»ng xuyên. Có lúc bé cỠđộng nhiá»u, nhưng có lúc lại nằm yên. Bé biết ho và nấc. Khi Ä‘i khám thai, nếu cÆ¡ sở y tế có thiết bị nghe, ta đã nghe được tim bé Ä‘áºp.
Những biến đổi ở cơ thể mẹ bé
CÆ¡ thể đã thÃch ứng vá»›i việc mang thai nên hiện tượng nghén nhìn chung giảm hẳn. Bạn ăn uống được và cảm thấy khoẻ hÆ¡n. CÆ¡ thể bạn bắt đầu có nhiá»u thay đổi lá»›n. Ba tháng giữa, má»—i tháng bạn tăng gần 2 kg.
Äến tháng thứ tư, bụng bạn bắt đầu nổi rõ. Trong cả ba tháng giữa thai kỳ, tá» cung bạn nặng lên khoảng 20 lần, khiến bụng ngà y cà ng lá»›n. Da bụng giãn, trên da có thể xuất hiện các đưá»ng rạn mà u hồng hoặc nâu (sau khi sinh sẽ má» Ä‘i). Do sức nặng cá»§a tá» cung, đôi lúc bạn có thể tức bụng, Ä‘au lưng, chân hoặc háºu môn bạn có thể bị giãn tÄ©nh mạch. Sức ép cá»§a tá» cung cÅ©ng có thể khiến hệ tiêu hoá hoạt động cháºm lại, gây táo bón, khó tiêu, rát dạ dà y.
Cặp vú tiếp tục phát triển. Gần đến tháng thứ năm, nó có thể bắt đầu tiết ra Ãt chất dịch mà u hÆ¡i và ng.
Các sắc tố hoạt động mạnh khiến đưá»ng từ rốn xuống vùng sinh dục có thể sẫm lại, các nốt ruồi, tà n nhang Ä‘áºm mà u hÆ¡n. Má»™t số bà mẹ thấy da mặt xạm Ä‘i. Nhưng chỉ Ãt lâu sau khi sinh, các vết xạm sẽ biến mất.
Tổng lượng máu tăng lên, tim bạn to ra để có sức bÆ¡m máu Ä‘i khắp cÆ¡ thể. ChÃnh vì váºy mà má»™t số phụ nữ mang thai bị chảy máu cam, chảy máu lợi. Bạn ra mồ hôi nhiá»u hÆ¡n. Dịch tiết âm đạo có thể nhiá»u đến mức bạn cần lót băng vệ sinh. Bạn cảm nháºn được cỠđộng cá»§a bé lần đầu tiên là và o khoảng tháng thứ tư hoặc tháng thứ năm (có ngưá»i sá»›m, có ngưá»i muá»™n, con sau thưá»ng lá»›n hÆ¡n con đầu). Äây là má»™t giây phút đáng nhá»›. Má»™t bạn gái mang thai lần đầu kể:
(Thảo, 26 tuổi) "Tôi Ä‘ang nằm ngá»§ thì thấy như có tiếng kịch, va ở trong bụng mình. Thế nhưng tôi không rõ lắm, không biết liệu đã phải là thai máy chưa. Há»i bà chị gái thì biết là đến lúc thai máy. Tôi má»›i cảm thấy thá»±c sá»± là có má»™t sinh váºt Ä‘ang ở trong bụng mình, mà nó hoà n toà n phụ thuá»™c và o mình, cảm động lắm chị ạ".
Rồi các cỠđộng sẽ tăng dần. Bạn thưá»ng xuyên thấy con mình cá»±a quáºy. CỠđộng cá»§a bé thưá»ng dá»… chịu, nhẹ nhà ng nhưng cÅ©ng đôi lúc bé là m bạn Ä‘au. Có lúc, bé hoạt động liên tục, cÅ©ng có khi bé nghỉ hoặc ngá»§. Ban ngà y bạn Ä‘i lại nhiá»u, bé được Ä‘u đưa nhẹ nhà ng nên bạn Ãt thấy cỠđộng cá»§a bé. Ban đêm hay sáng sá»›m, khi bạn nghỉ ngÆ¡i, bé cá»±a quáºy nhiá»u hÆ¡n, dá»… cảm nháºn hÆ¡n. Má»—i em bé cỠđộng má»—i khác. Nếu sức khoẻ bạn bình thưá»ng, không hạ cân, không có thay đổi lá»›n thì không có gì phải lo lắng. Ba tháng cuối “Ba tháng cuối†là má»™t khái niệm rất “co giãnâ€. Thai kỳ bình thưá»ng giao động trong khoảng từ 38 đến 42 tuần. Váºy nên ba tháng cuối có thể là ba tháng, mà cÅ©ng có thể là gần bốn tháng.
Sự phát triển của bé
(Bình, 30 tuổi) Äến cuối tháng thứ bảy, cÆ¡ thể bé đã có mỡ, não phát triển hÆ¡n và to ra nhiá»u. Bé có thể khóc. Bé biết Ä‘au, biết phân biệt sáng tối. Bé đã nghe, tháºm chà có thể nháºn biết được giá»ng nói cá»§a bố mẹ mình. Bé hiếu động hÆ¡n trước. Bố bé có thể cảm nháºn được những cỠđộng cá»§a bé khi đặt tay lên bụng mẹ bé. Äiá»u nà y là m cho nhiá»u ông bố vô cùng sung sướng. "Äến tháng thứ bảy, thứ tám, nó đạp ghê lắm. Nó đạp suốt ngà y, con gái mà nghịch lắm. Tối tối vá» nhà là nghe nó đạp. Há»… vợ kêu: “ới anh Æ¡i con đạp†thì bố lại ra: “Äâu nà o, để xem nó đạp nà oâ€.
Cuối tháng thứ tám, mắt bé đã nhìn được. Các hệ sinh lý đã phát triển, chỉ có phổi là còn non.
Äến tháng thứ chÃn, bé nằm cháºt buồng tá» cung. Bé đã sẵn sà ng để chà o Ä‘á»i: phổi hoà n thiện, lông tÆ¡ biến Ä‘i gần hết, hai tinh hoà n hiện ra nếu là bé trai. Äa số các em bé đến tuần thứ 32-36 đã ở vị trà đầu chúc xuống dưới, má»™t số bé vá» vị trà nà y và i ngà y trước khi sinh. Khi đầu đã chúc xuống khung cháºu, bé có thể không còn “ngá» nguáºy†mãnh liệt như trước.
Những biến đổi ở cơ thể mẹ bé
Trong ba tháng cuối, bạn tăng khoảng 5-6 kg. Bụng cứng, tá» cung lá»›n và nặng. Vì sức ép cá»§a tá» cung, bạn có thể tức bụng, Ä‘au lưng, giãn tÄ©nh mạch chân và háºu môn. Bạn có thể khó thở, các vấn đỠvá» tiêu hoá có thể tăng lên. Chân bạn dá»… bị chuá»™t rút. Mạch Ä‘áºp nhanh hÆ¡n. Và o khoảng tuần thứ 30, tim sẽ bÆ¡m máu vất vả nhất. Bạn có thể bị phù ở mắt cá và bà n chân do cÆ¡ thể tăng giữ nước. Bao thay đổi cá»§a cÆ¡ thể và sá»± lo lắng khiến bạn có những lúc khó ngá»§. Và i tuần trước khi sinh, bé chuyển vị trÃ, hạ xuống sà n cháºu, không còn ép và o phổi và dạ dà y, nhưng lại ép lên ruá»™t và bà ng quang. Bạn thấy dá»… thở hÆ¡n. Có thể bạn ăn ngon miệng hÆ¡n, cÅ©ng có thể khó ăn vì hoạt động cá»§a ruá»™t bị hạn chế. Bạn hay mót tiểu (có khi cả lúc không cần Ä‘i). Bạn cảm thấy vụng vá» khi Ä‘i đứng, có thể khó chịu hoặc Ä‘au do sức ép cá»§a đầu bé. Vá» cuối thai kỳ, tá» cung có những cÆ¡n co nhẹ, là sá»± táºp luyện, chuẩn bị cho cuá»™c chuyển dạ sắp tá»›i.
Mách mẹ bé một số cách để dễ chịu hơn khi mang thai
Có thể bạn là má»™t trong nhiá»u ngưá»i mẹ mang thai hoà n toà n dá»… chịu và khoẻ mạnh. Nhưng nếu bạn gặp phải má»™t và i hiện tượng khó chịu thì hãy tham khảo những cách xá» trà sau:
- Buồn nôn, nôn: Hãy thay đổi cách nấu nướng cho dá»… ăn hÆ¡n, tránh những thức ăn hoặc mùi là m bạn khó chịu. Bạn đừng để mình đói, cÅ©ng đừng ăn quá no, vì dạ dà y khó chịu dá»… buồn nôn. Nếu hay nôn và o buổi sáng, khi thức giấc bạn đừng vá»™i trở dáºy. Hãy nằm yên trên giưá»ng và ăn nhẹ. Bạn nên nghỉ ngÆ¡i, đừng lo lắng.
- Khó tiêu, đầy hÆ¡i, Ä‘au dạ dà y, táo bón: Bạn nên ăn các thức có nhiá»u chất xÆ¡ như rau, hoa quả, tránh chất cay, đồ há»™p, rượu, thức uống có ga. Bạn nên ăn thà nh nhiá»u bữa nhỠđể không quá no. Nên ăn cháºm, nhai kỹ, sau khi ăn đừng nằm xuống ngay. Bạn nên váºn động, táºp thể dục, nhưng tránh cúi gáºp lưng. Khi ngá»§, hãy lấy gối kê cao đầu và ngá»±c.
- Äau lưng: Bạn hãy luôn giữ lưng thẳng khi đứng, ngồi. Muốn nhấc váºt gì, hãy ngồi xổm xuống rồi đứng lên, dùng khá»›p gối chứ đừng cong lưng. Ngồi hay đứng lâu cÅ©ng dá»… Ä‘au lưng nên bạn cần thưá»ng xuyên thay đổi tư thế. Bạn không nên Ä‘i già y, dép cao gót.
- Phù bà n chân và mắt cá: Bạn nên thỉnh thoảng nằm nghỉ, gác chân cao. Hãy ăn uống tốt, uống nước nhiá»u (giúp cÆ¡ thể thải nước tốt hÆ¡n), đừng ăn mặn quá. Nếu thấy cả tay và mặt cÅ©ng phù thì đó là dấu hiệu đáng ngại, cần Ä‘i khám.
- Giãn tÄ©nh mạch chân: Giãn tÄ©nh mạch chân có thể chỉ nhẹ ở mức “nổi gân xanhâ€, cÅ©ng có thể Ä‘au. Bạn cần tránh nâng váºt nặng, thỉnh thoảng nằm xuống cho chân được nghỉ. Nếu công việc đòi há»i đứng lâu, bạn hãy đứng má»™t chân và thả lá»ng má»™t chân, chân nghỉ đặt cao hÆ¡n, thỉnh thoảng đổi chân. Hãy mặc quần áo rá»™ng rãi, hà ng ngà y dà nh Ãt thá»i gian táºp thể dục.
- Giãn tÄ©nh mạch háºu môn (trÄ©): Bạn đừng bao giá» ngồi quá lâu. Nên ăn các thức ăn có nhiá»u chất xÆ¡ như rau, hoa quả, giảm ăn cay, váºn động nhiá»u cho nhu động mạnh hÆ¡n, tránh táo bón. Äừng rặn mạnh khi đại tiện. Khi khó chịu, bạn có thể chổng mông lên cho đỡ. Khi nằm, nên nằm nghiêng bên trái (để tá» cung không đè và o các mạch máu lá»›n nuôi dưỡng thai) hoặc nếu nằm ngá»a thì kê gối dưới mông. Muốn dùng thuốc nhuáºn trà ng hay thuốc bôi háºu môn, bạn cần há»i bác sÄ©.
- Chóng mặt, hoa mắt: Cách giải quyết đơn giản là không ngồi dáºy hay đứng lên đột ngá»™t mà váºn động từ từ để não khá»i thiếu máu. Bạn nên ăn thưá»ng xuyên là m nhiá»u bữa. Hãy tăng cưá»ng các thức ăn bổ máu như thịt, cá, trứng, sữa, Ä‘áºu, lạc, rau mà u xanh sẫm, có thể uống thêm viên sắt. Nếu có lúc cảm thấy muốn ngất, bạn hãy nằm xuống, hoặc ngồi cúi đầu giữa hai đầu gối để máu lên não nhiá»u hÆ¡n. Nếu chóng mặt, hoa mắt kéo dà i hoặc bị ngất, bạn cần Ä‘i khám.
- Khó ngá»§: Bạn hãy táºp thể dục, hoạt động nhiá»u và o ban ngà y. Buổi tối nên để cho tâm trà được nghỉ ngÆ¡i, đừng lo lắng. Phòng ngá»§ thoáng khà giúp bạn dá»… ngá»§ hÆ¡n. Hãy chá»n má»™t tư thế ngá»§ phù hợp, nhiá»u bà mẹ thÃch nằm nghiêng, kê mình lên má»™t cái gối. Nếu mệt má»i mà không ngá»§ được, bạn hãy nằm thư giãn, đừng bứt rứt kẻo cà ng thêm mệt má»i.
- Khó thở: Bạn hãy đứng ngồi thẳng lưng, khi nằm, hãy nằm nghiêng hoặc nếu nằm ngá»a thì đặt gối nâng đầu và ngá»±c lên cao. Nếu khó thở kéo dà i, bạn nên Ä‘i khám.
- Chuá»™t rút: Khi bị chuá»™t rút, bạn duá»—i thẳng chân rồi từ từ hướng ngón chân vá» phÃa trước, cÆ¡ sẽ giãn ra. Muốn tránh chuá»™t rút, bạn đừng đứng lâu.
- CÆ¡ quan sinh dục ướt át khó chịu: Bạn cố gắng giữ vùng sinh dục khô ráo, nên mặc quần áo lót bằng vải bông, mặc quần rá»™ng cho thoáng khÃ. Nếu âm đạo tiết dịch nhiá»u, bạn hãy lót vải thấm hoặc băng vệ sinh má»ng. Sau khi Ä‘i vệ sinh, bạn lau rá»a từ phÃa trước ra phÃa sau. Nếu dịch âm đạo hôi, có mà u và ng, hồng, nâu, hoặc ngứa nhiá»u ở cá»a mình, bạn nên Ä‘i khám để được Ä‘iá»u trị ngay.
Là m thế nà o để mẹ bé và bé khá»e?
ChÃn tháng mang thai là thá»i gian mà bố mẹ và cả gia đình cùng cố gắng để khi sinh nở được mẹ tròn con vuông. Những kiến thức vá» chăm sóc thai nghén không chỉ dà nh riêng cho ngưá»i mẹ mà còn rất quan trá»ng đối vá»›i ngưá»i cha và cả những thà nh viên khác trong gia đình. Nhiá»u ông bố mong muốn được chăm sóc tốt nhất cho mẹ bé. Tuy không sinh nở, há» vẫn là bố “đẻ†cá»§a con mình. Trong cuá»™c hà nh trình kỳ diệu hướng vá» cái Ä‘Ãch là đứa con, ông bố tương lai có quyá»n được đóng góp phần mình, mà ngưá»i mẹ mang thai cÅ©ng rất thÃch Ä‘iá»u đó. Bố bé, mẹ bé Ä‘á»u há»i: “Là m thế nà o để mẹ và bé Ä‘á»u khoẻ?†Bạn hãy tham khảo những bà quyết sau đây: Bố mẹ bé phải khoẻ từ trước khi thụ thai Ngưá»i ta Ãt nói đến chăm lo sức khoẻ từ trước khi thụ thai, nhưng hai bạn rất nên là m Ä‘iá»u đó. Khởi đầu cá»§a sá»± sống là sá»± kết hợp cá»§a trứng và tinh trùng. Muốn bé khoẻ, trước tiên cần có trứng và tinh trùng khoẻ mạnh. Bố mẹ bé hãy ná»— lá»±c tăng cưá»ng sức khoẻ cá»§a mình.
Khám thai Khám thai định kỳ là hết sức cần thiết để kịp thá»i phát hiện các nguy cÆ¡ tai biến, bảo đảm an toà n thai nghén và sinh nở. Ấy váºy mà nhiá»u cặp vợ chồng vẫn coi thưá»ng nhiệm vụ nà y, như chị Phương mang thai lần đầu đã 5 tháng:
"Dà o ôi, ngà y xưa các cụ sinh ra mình có phải khám thai đâu mà vẫn sòn sòn năm sáu đứa. Mà lần nà o Ä‘i khám cÅ©ng phải chá» hết hÆ¡i đến mấy tiếng đồng hồ, lần nà o cÅ©ng chỉ thấy bác sÄ© kết luáºn thai nghén bình thưá»ng, chẳng cấp tà thuốc men nà o thì Ä‘i khám là m gì cho mất buổi".
Äúng là các cụ nhà bạn đã vượt cạn an toà n nên má»›i có bạn trên Ä‘á»i. Nhưng có bao nhiêu cụ khác không được toà n tÃnh mạng thì ta nà o có biết. Ai mang thai mà chẳng mong thai nhi phát triển bình thưá»ng, không gặp trắc trở trong thai nghén sinh đẻ. Äi khám để biết thai nhi phát triển tốt là đáng mừng lắm chứ. Nếu biết có thai, hai bạn hãy cố gắng Ä‘i khám sá»›m và nên Ä‘i khám thưá»ng xuyên. Nếu Ä‘i lại khó khăn thì cÅ©ng nên khám thai má»™t lần trong ba tháng đầu, má»™t lần trong ba tháng giữa, và nhiá»u hÆ¡n trong ba tháng cuối. Lần đầu khám thai, cán bá»™ y tế khám sức khoẻ toà n diện cho mẹ bé, xác định việc thai nghén có cần theo dõi đặc biệt hay không. Các lần khám sau, cán bá»™ y tế theo dõi sức khoẻ mẹ bé và sá»± phát triển cá»§a thai nhi. Từ tháng thứ 5 trở Ä‘i, cán bá»™ y tế còn theo dõi hoạt động cá»§a thai nhi. Äể tránh uốn ván sÆ¡ sinh cho bé, mẹ bé cần được tiêm vacxin phòng uốn ván hai lần. Lần thứ nhất thưá»ng tiêm khi má»›i Ä‘i khám thai, lần thứ hai sau lần thứ nhất Ãt nhất má»™t tháng và trước khi đẻ Ãt nhất má»™t tháng. Cuối thai kỳ, cán bá»™ y tế xem ngôi thai và cho các bạn biết thá»i gian dá»± tÃnh sinh nở. Má»—i lần khám thai, các bạn lại được những lá»i khuyên cần thiết. Khám thai và xét nghiệm thông thưá»ng bao gồm Ä‘o huyết áp, nghe tim phổi, cân, Ä‘o vòng bụng và chiá»u cao tá» cung, nghe tim thai, xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu.
Dinh dưỡng cho mẹ bé Từ khi thụ thai đến khi sinh nở, mẹ bé cần tăng 9-13 kg. Có váºy má»›i đảm bảo sức khoẻ, giảm nguy cÆ¡ tai biến, đảm bảo sá»± phát triển bình thưá»ng vá» thể lá»±c và trà tuệ cá»§a bé. Mẹ bé nên ăn nhiá»u bữa để bé không bao giá» bị đói. Äể mẹ bé dá»… ăn, cần chú ý nấu những món hợp khẩu vị. Nếu có ai nói ngưá»i chá»a nên ăn Ãt để thai nhá» cho dá»… đẻ thì hai bạn đừng tin. Nếu mẹ bé ăn uống không tốt thì cả hai mẹ con có thể bị nguy hiểm đến tÃnh mạng, bé sinh ra sẽ bị suy dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sá»± phát triển sau nà y.
Dinh dưỡng tốt không nhất thiết phải tốn nhiá»u tiá»n, quan trá»ng là đủ các chất cần thiết. Äó là chất đạm cần cho sá»± sinh trưởng (thịt, cá, tôm, cua, trứng, sữa, Ä‘áºu phụ, các loại đỗ, lạc), vitamin và chất khoáng (rau, hoa quả) để tăng sức đỠkháng. Mẹ bé cần nhiá»u canxi (xương, sữa) để tạo xương, sắt (gan, thịt bò, bà đá», rau mà u xanh sẫm) để tạo máu và chất béo (mỡ động váºt, dầu thá»±c váºt, Ä‘áºu tương, lạc, vừng, sữa, bÆ¡). Nước cÅ©ng rất quan trá»ng, mẹ bé má»—i ngà y cần uống khoảng 2 lÃt (tÃnh cả nước canh, nước hoa quả).
Cho đến nay, nhiá»u ngưá»i vẫn nghÄ© rằng cần kiêng khem khi mang thai, sinh đẻ. Có đủ má»i lý do để không được ăn thứ nà y thứ khác. Nà o là ăn mùng tÆ¡i thì con nhiá»u dá»›t dãi, ăn mÃt thì con bị chốc đầu, ăn mÃa thì con ương bướng .. Có thứ vùng nà y bảo kiêng thì vùng khác lại cho là là nh, ăn được. Äa số các quan niệm đó Ä‘á»u không có cÆ¡ sở khoa há»c. Mẹ bé đừng kiêng khem như váºy, bữa ăn cần phải đủ chất.
Tuy nhiên, có má»™t số thức ăn mà mẹ bé cần tránh như đưá»ng và các đồ uống có nhiá»u đưá»ng. Äó là vì đưá»ng dá»… là m mẹ bé no, kém ăn những thức ăn bổ dưỡng, lại gây sâu răng. ÄÆ°á»ng đặc biệt có hại nếu mẹ bé bị chứng tiểu đưá»ng khi mang thai. Mì chÃnh (bá»™t ngá»t) cÅ©ng nên giảm tối thiểu vì theo má»™t số nghiên cứu ở phương Tây, mì chÃnh là m tăng nguy cÆ¡ sẩy thai. Mẹ bé cÅ©ng chỉ được dùng thuốc men (cả Äông y lẫn Tây y) nếu có sá»± chỉ dẫn cá»§a bác sÄ©.
Tránh bệnh táºt và các chất độc
(Quỳnh, 28 tuổi) "Chị phải ở nhà bà ngoại mấy tuần nay vì anh bị sốt dịch. Anh sÆ¡ tán chị vỠđây, sợ bị lây. Quen hÆ¡i chồng nên ở nhà bà mình nhá»› lắm. Anh bảo anh khá»i rồi nhưng mình cÅ©ng nên chá» má»™t tuần nữa cho nó chắc".
Äúng váºy, mẹ bé cần tránh bệnh vì việc bị bệnh hay dùng thuốc Ä‘á»u có thể ảnh hưởng không tốt đến bé. Các chất như thuốc lá, rượu bia, thuốc trừ sâu, thuốc nhuá»™m tóc cÅ©ng gây hại. Việc tiếp xúc vá»›i bệnh táºt và các chất độc hại nà y có thể dẫn đến sẩy thai hoặc sinh con khuyết táºt. Trong những tháng chỠđợi đứa con ra Ä‘á»i nà y, hai bạn cùng những ngưá»i thân trong gia đình hãy cố gắng tránh tiếp xúc vá»›i các loại bệnh truyá»n nhiá»…m, không ăn thức ăn sống, thiếu vệ sinh, tránh bị cảm lạnh và các chất có hại để bảo vệ sức khoẻ cho mẹ bé. Bố bé nếu nghiện thuốc lá có thể nhân cÆ¡ há»™i nà y mà bá» thuốc. Hoạt động và nghỉ ngÆ¡i phù hợp Khi mang thai, mẹ bé cần nghỉ ngÆ¡i nhiá»u hÆ¡n bình thưá»ng. Má»—i ngà y, mẹ bé hãy ngá»§ trưa khoảng 1 tiếng, tối ngá»§ 8-10 tiếng. Mẹ bé cần tránh mang nặng, nâng váºt nặng, Ä‘i bá»™ nhiá»u tiếng đồng hồ. Nếu mẹ bé Ä‘i là m ở cÆ¡ quan má»—i ngà y 8 tiếng, khi vá» nhà nên giảm bá»›t việc nhà , để bố bé gánh vác. Song, nói váºy không có nghÄ©a là không nên váºn động. Mẹ bé cần váºn động hợp sức để cho máu lưu thông, tăng cưá»ng hô hấp và tiêu hoá. Vợ chồng bạn hãy táºp thể dục nhẹ nhà ng, Ä‘i bách bá»™, hÃt thở không khà trong là nh. Bố bé cần chăm sóc tốt tinh thần mẹ bé Có rất nhiá»u ngưá»i bố muốn giúp đỡ vợ trong thá»i gian nà y nhưng lúng túng không biết nên là m thế nà o. Äể giúp chăm sóc mẹ bé tốt hÆ¡n, chúng tôi xin là m "cố vấn" cho các ông bố. Khi mang thai, nếu mẹ bé thưá»ng xuyên được vui vẻ tinh thần thì rất có lợi cho sức khoẻ cả hai mẹ con. Là ngưá»i chồng, ngưá»i cha, bạn hãy là m cho mẹ bé cảm thấy được yêu hÆ¡n bao giá» hết, hãy lo cho mẹ bé từng li từng tÃ, giúp đỡ má»i việc, cùng mẹ bé Ä‘i chÆ¡i, giải trÃ. Hãy luôn há»i han, ôm ấp em bé trong bụng vợ, đừng ghen tị nếu vợ bạn lo cho bé mà bá»›t quan tâm đến chồng. Má»™t ông bố tâm sá»± vá» tình cảm vợ chồng khi mang thai.
(Trịnh, 28 tuổi) "Anh chăm vợ lắm đấy em ạ. Anh Ä‘i xe đạp, để vợ Ä‘i xe máy nà y. Vợ anh ngồi nhặt rau thì anh ra nói chuyện thá»§ thỉ nà y. Chăm váºt chất là má»™t phần, phụ nữ cần cái chăm vá» tinh thần nhất đấy em ạ".
Trong chÃn tháng mang thai, hẳn cÅ©ng có những ngà y mẹ bé lo lắng, sợ hãi hay chán nản. Cả bạn cÅ©ng váºy. Bạn hãy đồng cảm vá»›i cô ấy, luôn há»— trợ cho cô ấy. Nhiá»u ngưá»i chồng nghÄ© đơn giản chỉ cần luôn ở cạnh vợ mình là đủ. Nhưng tâm lý phụ nữ mang thai lại muốn được chăm sóc nhiá»u nhất, được là ngưá»i quan trá»ng nhất, và quả tháºt há» xứng đáng được đòi há»i như váºy. Bố bé chỉ cần luôn hướng vá» mẹ bé, nghÄ© đến cô ấy nhiá»u hÆ¡n và hãy “sáng tạo†cách chăm sóc cô ấy, bạn sẽ thấy ngay cô ấy sung sướng đến nhưá»ng nà o. Hãy “cùng mang thai†vá»›i cô ấy, bạn có thể đóng góp má»™t phần to lá»›n. Là m thân vá»›i bé Khoa há»c cho biết, và o những tháng cuối trong bụng mẹ, bé đã nghe được các tiếng động, giá»ng nói, âm thanh, biết nhìn, biết phân biệt sáng tối. Bố mẹ bé hãy kết thân vá»›i bé ngay từ lúc nà y, hãy thưá»ng xuyên ná»±ng nịu, nói chuyện vá»›i bé. Bé sẽ sung sướng được nói chuyện vá»›i bố mẹ. Anh Hải từ khi vợ có bầu đã có sở thÃch má»›i:
"Tối nà o vá» anh cÅ©ng ôm bụng vợ anh, bảo con anh: “Con lá»›n lên phải tháºt là nghịch và oâ€. Anh thÃch trẻ con nghịch. Bây giá» nó đã hiếu động lắm rồi em ạ, nó đạp và o mặt anh suốt mà ".
Có những cặp vợ chồng thÃch kể chuyện hoặc cho bé nghe nhạc, như chị Hiá»n anh Tâm:
"Hồi còn mang con bé nà y anh chị toà n mở nhạc Moza, để mình nghe và cả cho nó nghe nữa. Bây giá» nó vẫn thÃch Moza lắm đấy, lúc nà o nó khóc, cứ mở nhạc Moza là nó nÃn".
Việc chăm sóc, thương yêu bé ngay khi còn là bà o thai rất có lợi cho sự phát triển cả thể chất và tinh thần của bé.
Tình dục khi mang thai
(Lan, 26 tuổi) "Ngưá»i ta chá»a hai tháng nay rồi. Chuyện vợ chồng chả biết phải thế nà o vì chẳng ai nói, mà cÅ©ng chẳng ai biết mà nói. Bá»n ngưá»i ta vẫn sinh hoạt, có hạn chế hÆ¡n má»™t chút".
(Bà n, 35 tuổi) "Có phải phụ nữ có bầu thì nhu cầu sinh lý cá»§a há» cao hÆ¡n không? Vợ tôi từ hồi có thai đòi há»i nhiá»u hÆ¡n, cô ấy tấn công tôi suốt".
(Ngá»c, 28 tuổi) "Chị má»™t lần sẩy rồi nên lo lắm. Không biết có được quan hệ tiếp không. Muốn thì muốn, nhưng mà lo".
Rất nhiá»u cặp vợ chồng băn khoăn không biết khi mang thai, chuyện tình dục nên như thế nà o. Quan Ä‘iểm cổ truyá»n cho rằng cần phải kiêng tình dục trong suốt thá»i kỳ nà y nhưng khoa há»c hiện đại cho rằng vẫn có thể và nên duy trì sinh hoạt tình dục. Hai bạn đừng sợ rằng tinh dịch có thể Ä‘i và o tá» cung, ảnh hưởng đến bé vì trong khi mang thai, cổ tá» cung được đóng kÃn bằng chất nhầy đặc (gá»i là nút cổ tá» cung), ngăn không cho tinh dịch và o. Bé lại được bảo vệ rất kÃn trong túi ối nữa. Tác động cá»§a lá»±c thúc trong giao hợp nhìn chung không có gì đáng ngại. Chỉ cần lưu ý và i Ä‘iá»u sau:
- Việc sinh hoạt tình dục phải do ngưá»i phụ nữ hoà n toà n quyết định. Nhu cầu và cảm nháºn tình dục cá»§a phụ nữ trong thá»i kỳ mang thai có thể tăng hoặc giảm do thay đổi vá» hoóc môn, sức khoẻ, tâm lý. Nếu ngưá»i vợ muốn thì hãy quan hệ tình dục, còn không muốn thì đừng cố chiá»u chồng.
- Nên nhẹ nhà ng hÆ¡n trước, nhất là ở tháng cuối thai kỳ. Tình dục có thể thiên vá» vuốt ve, âu yếm hÆ¡n là giao hợp. Nếu giao hợp, ngưá»i vợ hãy chá»n má»™t tư thế mình thấy dá»… chịu. Nhiá»u phụ nữ cho biết, trong thá»i gian nà y, tư thế chồng trên vợ dưới khiến há» khó chịu. Há» thÃch tư thế nằm nghiêng hoặc vợ ngồi bên trên hÆ¡n.
- Ngưá»i chồng phải đảm bảo vệ sinh sẽ và không có viêm nhiá»…m sinh dục. Nếu không, hãy dùng bao cao su để tránh viêm nhiá»…m cho vợ, cÅ©ng là bảo vệ cho con.
- Ngoà i ra, những phụ nữ đã sẩy thai và i lần nên hạn chế giao hợp và cực khoái.
Má»™t số trưá»ng hợp khó khăn Má»™t số trưá»ng hợp thai nghén đòi há»i có sá»± theo dõi chặt chẽ cá»§a cán bá»™ y tế vì nguy cÆ¡ gặp khó khăn cao hÆ¡n so vá»›i ngưá»i khác. Nếu ở má»™t trong các trưá»ng hợp sau, mẹ bé phải Ä‘i khám thai tháºt thưá»ng xuyên:
- Trước kia, mẹ bé đã hút, nạo thai hoặc đã sẩy thai nhiá»u lần, đã từng mổ đẻ, đẻ non, sinh con chết lưu hoặc chết sÆ¡ sinh, đã từng chá»a ngoà i tá» cung hoặc bị sản giáºt.
- Lần nà y mang thai là sinh đôi, sinh ba, hoặc là con so mà mẹ bé đã ngoà i 35 tuổi, là con dạ mà mẹ bé đã ngoà i 40 tuổi, hoặc mẹ bé đã đẻ 4 lần trở lên.
- Khi Ä‘ang mang thai, mẹ bé bị má»™t trong các bệnh tim, hen phế quản, đái đưá»ng, huyết áp cao (dù bị từ trước khi thụ thai hay má»›i bị khi mang thai), bệnh vá» máu, thiếu máu nặng, lao.
Các dấu hiệu bất thưá»ng cá»§a thai kỳ Äa số các bà mẹ mang thai và sinh nở an toà n, kể cả những bà mẹ có Ä‘iá»u kiện sức khoẻ đòi há»i cẩn trá»ng như nêu trên. Tuy nhiên, cÅ©ng có má»™t số ngưá»i (cả những ngưá»i không ở trong các trưá»ng hợp đó) cần đến sá»± can thiệp cá»§a y tế. Các bạn cần biết các dấu hiệu bất thưá»ng để nếu gặp phải thì xá» trà được kịp thá»i:
- Buồn nôn và nôn nặng, không ăn uống được: Có thể là nghén thông thưá»ng, nhưng cần Ä‘iá»u trị để tránh suy dinh dưỡng. Ngoà i ra, cÅ©ng có thể có nguyên nhân khác cần được xác định như thai đôi, chá»a trứng.
- Ra máu: Các trưá»ng hợp ra máu nhẹ thưá»ng không có vấn đỠlá»›n, nhưng vẫn cần Ä‘i khám ngay vì có khả năng là dấu hiệu rau tiá»n đạo, rau bong non, động thai, sẩy thai, chá»a ngoà i tá» cung...
- Chất dịch âm đạo hôi, âm há»™ ngứa nhiá»u: Có thể là dấu hiệu viêm nhiá»…m, cần được Ä‘iá»u trị ngay. Nếu cần thiết, cả hai bạn sẽ được Ä‘iá»u trị. Hai bạn cần kiêng giao hợp cho đến khi chữa khá»i, sau đó dùng bao cao su.
- Sâu răng, viêm lợi: Cần chữa ngay, tránh để nặng có thể nhiễm trùng toà n thân. Mẹ bé hãy ăn thêm những thức ăn có chứa canxi.
- Äi đái rắt và đau: Cần khám để Ä‘iá»u trị ngay nếu viêm đưá»ng tiết niệu.
- Chân sưng, Ä‘au, kèm theo sốt: Có thể là viêm tÄ©nh mạch, cần Ä‘iá»u trị.
- Phù nặng đột ngá»™t (đặc biệt phù mặt, tay), Ä‘au đầu, chóng mặt, má» mắt, nôn: Äây là dấu hiệu tiá»n sản giáºt. Mẹ bé cần được đưa ngay đến bệnh viện cấp cứu.
- Äau bụng kèm theo ra máu: Cần đưa đến bệnh viện ngay vì có thể là dấu hiệu sẩy thai hoặc tệ hÆ¡n là chá»a ngoà i tá» cung, có thể nguy đến tÃnh mạng.
- Mất các dấu hiệu thai nghén: Nếu ngưá»i mẹ cảm thấy các dấu hiệu thai nghén vốn vẫn có tá»± nhiên mất Ä‘i thì nên Ä‘i khám, vì có khả năng thai không còn sống nữa.
Sẩy thai
Có nhiá»u trưá»ng hợp sẩy thai từ trước khi ngưá»i phụ nữ biết mình thụ thai. Trứng và tinh trùng kết hợp, nhưng bị đà o thải ngay, nên ngưá»i phụ nữ vẫn hà nh kinh, không biết là mình sẩy thai. CÅ©ng có nhiá»u trưá»ng hợp sẩy thai ta biết được, thưá»ng khá sá»›m, trong ba tháng đầu, nguyên nhân thưá»ng là phôi có bất thưá»ng vá» gen nên có thể ngừng thai nghén để không sinh ra má»™t cá thể khuyết táºt. Äây thá»±c là má»™t sá»± đà o thải may mắn. Äa số các phụ nữ sẩy thai sá»›m sau đó lại mang thai và sinh nở an toà n.
Chỉ có má»™t số Ãt trưá»ng hợp sẩy thai muá»™n trong tháng thứ tư hoặc tháng thứ năm. Nguyên nhân thưá»ng là do Ä‘iá»u kiện sức khoẻ cá»§a ngưá»i mẹ, tình trạng tá» cung bất thưá»ng hoặc hở eo cổ tá» cung, do sá» dụng má»™t loại thuốc có hại, tiếp xúc vá»›i chất độc, do ngưá»i mẹ bị chấn thương nặng hoặc rau thai có vấn Ä‘á». Äa số các bà mẹ sau đó cÅ©ng lại mang thai, sinh nở an toà n, chỉ má»™t số Ãt trưá»ng hợp cần sá»± can thiệp cá»§a bác sÄ© chuyên khoa. Có má»™t số Ãt trưá»ng hợp sẩy thai nhiá»u lần mà bác sÄ© không Ä‘iá»u trị được hoặc không tìm ra nguyên nhân.
Ra máu không phải lúc nà o cÅ©ng là dấu hiệu động thai, sẩy thai, nhưng bất cứ khi nà o có ra máu, dù là máu tươi hay sẫm mà u cÅ©ng cần Ä‘i khám. Các bạn sẽ được những lá»i khuyên vá» dưỡng thai (thưá»ng là nằm bất động). Nếu thai đã sẩy (biểu hiện là ra máu kèm theo Ä‘au bụng dưới), ngưá»i mẹ cần được Ä‘iá»u trị ngay để đảm bảo không sót thai, sót rau và để chống ra máu kéo dà i. Chá»a ngoà i tá» cung Chá»a ngoà i tá» cung là trưá»ng hợp trứng sau khi thụ tinh khong vỠđược đến tá» cung, phải là m tổ trong ống dẫn trứng (cÅ©ng có trưá»ng hợp nằm trong ổ bụng). á»ng dẫn trứng không co giãn như tá» cung nên khi thai lá»›n lên đến má»™t mức độ nà o đó thì ống dẫn trứng sẽ vỡ, nguy hiểm đến tÃnh mạng cá»§a ngưá»i mẹ. Triệu chứng chá»a ngoà i tá» cung là ra máu và đau bụng dưới. Ngưá»i phụ nữ biết mình có thai (hoặc thấy cháºm kinh) mà đau bụng và ra máu thì phải hạn chế váºn động và đến bệnh viện ngay để chạy chữa kịp thá»i nếu là chá»a ngoà i tá» cung. Nếu ống dẫn trứng vỡ thì thai phụ sẽ thấy Ä‘au đột ngá»™t, ghê gá»›m, có thể nôn hoặc ngất, và cần được phẫu thuáºt ngay, có thể phải truyá»n máu nữa.
Việc có thai ngoà i tá» cung có thể xảy ra vá»›i bất cứ phụ nữ nà o nhưng nguy cÆ¡ cao hÆ¡n ở những ngưá»i đã từng bị bệnh lây qua đưá»ng tình dục hoặc đã từng phẫu thuáºt ống dẫn trứng.
Một số vấn đỠkhác Là m thế nà o biết chắc có thai hay không?
Các bạn có thể dá»±a và o các dấu hiệu nghén như thay đổi khẩu vị, buồn nôn, nôn, vú căng, Ä‘i tiểu nhiá»u... để xác định có thai. Nhưng không phải ai mang thai cÅ©ng có các dấu hiệu đó và cÅ©ng có khi các hiện tượng đó là do nguyên nhân khác. Vì váºy, muốn biết chÃnh xác, các bạn hãy xét nghiệm ở cÆ¡ sở y tế hoặc mua dụng cụ thá» thai sá»›m (phổ biến là loại Quick Stick), Ä‘á»c hướng dẫn và tá»± thá». Nếu trong nước tiểu có chứa HCG, hoóc môn do rau thai tiết ra thì kết quả là dương tÃnh, nghÄ©a là đã có thai.
Tuổi nà o thì nên mang thai?
An toà n nhất là sinh con và o khoảng từ 20 đến 35 tuổi. Khi chưa đến tuổi 20, cÆ¡ thể bạn gái còn Ä‘ang phát triển, đưá»ng sinh sản và vùng xương cháºu có thể còn nhá», chưa phù hợp cho việc mang thai, sinh nở. Nếu ngưá»i mẹ hÆ¡n 35 tuổi thì nguy cÆ¡ thai nghén cao hÆ¡n, vì cÆ¡ thể không còn sung sức, trứng cÅ©ng đã “già â€. Cả hai trưá»ng hợp nà y nguy hiểm hÆ¡n đối vá»›i ngưá»i mẹ, con sinh ra thưá»ng yếu hÆ¡n, hoặc có thể có bệnh táºt.
Ngà y dá»± tÃnh sinh nở Thai kỳ dà i khoảng 38-42 tuần, trung bình là 40 tuần (9 tháng cá»™ng vá»›i 7 ngà y). Váºy ta tÃnh như sau: Xuất phát từ ngà y đầu cá»§a đợt hà nh kinh cuối, đếm thêm 7 ngà y, rồi đếm thêm 9 tháng thì được ngà y dá»± tÃnh sinh nở. (Nếu dùng lịch âm, bạn lấy ngà y đầu cá»§a đợt hà nh kinh cuối cá»™ng vá»›i 15 và tháng kinh cuối cá»™ng vá»›i 9). Äây là cách tÃnh ước chừng, Ä‘a số các bà mẹ không sinh trúng ngà y dá»± tÃnh, mà có thể sinh trước hoặc sau ngà y đó đến 2 tuần.
Và dụ: Phát hiện ra mình có thai, Liên nhá»› lại ngà y bắt đầu đợt hà nh kinh cuối cùng là 20/3/97, từ mốc nà y cá»™ng 7 ngà y là 27/3/97, cá»™ng 9 tháng là 27/12/97. Như váºy, Liên sẽ sinh và o trong khoảng từ 2 tuần trước đến 2 tuần sau ngà y 27/12/1997.
Vú lõm
Nếu có núm vú thụt và o trong, ngưá»i mẹ vẫn có thể cho con bú nếu táºp kéo núm vú ra ngoà i. Việc táºp kéo đầu vú có thể bắt đầu khi mang thai và i tháng, nhưng không nên là m và o tháng mang thai cuối cùng (vì có thể gây co bóp tá» cung).
Cách là m rất đơn giản: Bạn mân mê quầng vú và núm vú cho núm vú cứng lên, rồi lấy hai ngón tay cái và trỠấn hai bên sát cạnh núm vú, núm vú sẽ dần nổi lên. Dùng tay kia kéo nhẹ núm vú ra ngoà i. Nếu là m váºy hằng ngà y, khi sinh xong bạn sẽ dá»… dà ng cho con bú.
Sinh đôi Sinh đôi xảy ra trong hai trưá»ng hợp. Trưá»ng hợp thứ nhất là ngưá»i phụ nữ rụng hai trứng trong cùng má»™t chu kỳ, cả hai trứng Ä‘á»u được thụ tinh, hai em bé sinh ra trông chỉ giống nhau như hai anh em bình thưá»ng giống nhau. Trưá»ng hợp thứ hai là chỉ có má»™t trứng và má»™t tinh trùng kết hợp thà nh má»™t hợp tá», nhưng trong quá trình phân chia tế bà o, nó tách là m hai phần riêng biệt, má»—i phần phát triển thà nh má»™t em bé, hai em bé giống hệt nhau vì cùng mang kiểu gien như nhau. Khi mang thai sinh đôi, ngưá»i mẹ lên cân nhiá»u, bụng to hÆ¡n, đòi há»i nhiá»u hÆ¡n vá» dinh dưỡng và chăm sóc sức khoẻ.
Vẻ đẹp cÆ¡ thể mẹ Chúng tôi vô tình phát hiện má»™t táºp ảnh ở trần cá»§a chị Ngá»c chụp khi mang thai, trông rất đẹp, phải liệt và o hà ng ảnh nghệ thuáºt: cái bụng to, vú căng và sẫm, gương mặt sáng ngá»i hạnh phúc. Chị kể:
"Äồng chà chồng chụp đấy. Äồng chà ấy cứ bảo: “Tá»› không ngá» là khi chá»a ấy lại đẹp như thế được, đẹp quá Ä‘i mất†Ngưá»i ta thẹn nhưng mà công nháºn là đồng chà ấy là m thế thì mình thÃch".
Lại có ngưá»i phụ nữ khác như chị Thìn phải buồn:
"Từ hồi bụng bắt đầu to là anh chồng tôi chẳng Ä‘oái hoà i gì đến tôi nữa. Không biết anh ấy cho là mình xấu nên sợ hay anh ấy chỉ quen vá»›i mình khi mảnh mai thôi, còn khi mình to sá»u thế nà y thì anh ấy không quen".
Cảm nháºn cá»§a má»—i ngưá»i chồng và cá»§a má»—i phụ nữ vá» hình thể khi mang thai có thể khác nhau. Nó phụ thuá»™c và o những gì nằm trong tiá»m thức cá»§a má»—i ngưá»i. Có thể vì lúc ta còn bé, những ngưá»i xung quanh ta hay chê mấy chị có thai xấu, là “ục ịchâ€, là “xanh lướt†nên ta nghÄ© mang bầu là không đẹp. Nhưng nếu những ngưá»i xung quanh ta luôn âu yếm, khen ngợi có thai, bản thân ta cảm thấy việc mang thai và sinh tạo con ngưá»i là thiêng liêng thì hình dáng cá»§a ngưá»i phụ nữ mang thai có lẽ rất đẹp, tháºm chà là thi vị nữa.Còn việc “nhá» lại†sau khi sinh thì sao? Äa số phụ nữ sau khi sinh và i tháng sẽ trở vá» hình dáng cÅ©. Muốn đảm bảo chắc chắn Ä‘iá»u đó, bạn hãy là m theo những bà quyết như ăn uống tốt khi mang thai và sau khi sinh, váºn động phù hợp vá»›i sức khoẻ, táºp thể dục nhẹ nhà ng, giữ gìn sức khoẻ, không sinh con dà y, không sinh nhiá»u con. Như váºy cÆ¡ thể bạn dá»… hồi phục, bạn sẽ giữ được vẻ đẹp cá»§a mình sau những lần sinh nở.
Tà i sản của emxinnguoc
25-08-2008, 12:41 AM
Nháºp Môn Tu Luyện
Tham gia: Jul 2008
Äến từ: việt nam
Bà i gởi: 29
Thá»i gian online: 1 tuần 5 ngà y 19 giá»
Thanks: 1,845
Thanked 0 Times in 0 Posts
Chương 7
Sinh nở
Sinh nở là má»™t sá»± kiện lá»›n cá»§a Ä‘á»i ngưá»i, trước hết là đối vá»›i ngưá»i mẹ, ngưá»i cha, sau đó là đối vá»›i những thà nh viên khác trong gia đình và bạn bè thân thiết. Nói đến kinh nghiệm sinh nở cá»§a mình, hiếm có bà mẹ, ông bố nà o không thấy xúc động.
(Lan, 28 tuổi) "Khi đẻ thì không khó, nhưng nó thiếu tháng nên phải nuôi lồng kÃnh má»™t tháng trá»i. Suốt má»™t tháng chị vắt sữa chị cho nó bú, cả nhà chạy ra chạy và o bệnh viện trông nom. Äến lúc nó vá» nhà được rồi thì mừng lắm. Chị vẫn bón cho nó từng giá»t sữa vì nó vẫn còn yếu chưa bú ti được. Anh nhà chị trông nó suốt ngà y đêm, bắt chị phải Ä‘i ngá»§ cho lại sức. Lúc bú được, thằng bé dứt ti chị Ä‘au lắm, chảy cả nước mắt, nhưng mà sung sướng vì nó bú được em ạ. Bây giá» thì nó lá»›n bằng nà y đây (chị chỉ đứa con trong nôi độ 2 tuổi). Nuôi được thằng bé má»›i thấy nó đúng là má»™t công trình thế ká»· cá»§a chị, cá»§a anh, cá»§a cả cả gia đình chị đấy em ạ".
(Cưá»ng, 28 tuổi) "Vợ tôi thì đẻ dá»…. Äẻ ở Phụ Sản. Tôi cứ chạy qua chạy lại ở cá»a sổ phÃa sau phòng đẻ để xem. Lo lắm, con đầu mà , chẳng biết vợ mình trong đó ra sao, đẻ có Ä‘au, có khó không. Có lúc tôi thấy cô ấy cứ nằm im như ngá»§ trong khi mấy bà xung quanh bà thì rên, bà thì la. Mình bảo không biết đẻ kiểu gì. Cuối cùng má»›i biết là nà ng không Ä‘au nhiá»u, lúc Ä‘au thì nà ng rặn, hết cÆ¡n rặn nà ng mệt quá lăn ra ngá»§. Hình như có má»—i bà ấy là thế hay sao ý. Con bé được 3 kg, con đầu thế là cÅ©ng được lắm rồi".
Váºy đấy, má»—i cuá»™c sinh nở là má»™t chặng đưá»ng vất vả cá»§a ngưá»i phụ nữ, cÅ©ng là lúc ngưá»i chồng và ngưá»i thân trong gia đình có biết bao hồi há»™p, lo lắng. Sá»± hồi há»™p lo lắng bắt đầu từ khi Ä‘ang mang thai và cà ng gần ngà y sinh nở cà ng tăng. Cả nhà đoán già đoán non bé sẽ là trai hay gái, cầu trá»i pháºt cho đẻ được an bình. Má»™t cặp vợ chồng lo lắng đến ná»—i...
(Trung, 33 tuổi) "Trước hôm sinh bá»n nà y phải Ä‘i “xả trÃâ€. Ngồi ở nhà cứ nghÄ© ngợi: “không biết có thế nà y, không biết có thế kia?†mệt hết cả ngưá»i. Thế là hai đứa rá»§ cả má»™t lÅ© bạn Ä‘i ăn thịt chó, rồi Ä‘i hát karaoke cho nó quên lo. Ngưá»i ta cứ bảo buồn cưá»i, có má»™t anh dẫn má»™t chị bụng to như sắp bung ra Ä‘i ăn thịt chó. Ä‚n xong vá» là hôm sau bà ấy đẻ".
Chương nà y dà nh cho các cặp vợ chồng sắp sinh con, cho những ngưá»i thân, những ngưá»i bạn sẽ góp phần chăm sóc ngưá»i phụ nữ cùng em bé, hy vá»ng giải đáp được phần nà o những lo âu hồi há»™p cá»§a các bạn. Tất nhiên nếu bạn không liên quan, mà đơn giản chỉ tò mò vá» việc sinh tạo má»™t con ngưá»i, có lẽ bạn cÅ©ng sẽ tìm thấy má»™t và i Ä‘iá»u lý thú ở chương nà y.
1. Chuẩn bị cho việc sinh nở
NÆ¡i sinh nở tốt nhất là bệnh viện sản khoa, nhà há»™ sinh, sau đó là các trạm y tế, bởi những nÆ¡i nà y có bác sÄ©, y sÄ© hoặc nữ há»™ sinh có kỹ thuáºt, có thuốc men, dụng cụ để sá» dụng trong trưá»ng hợp cần thiết. Vẫn biết rằng việc sinh đẻ là tá»± nhiên, nhưng trên thá»±c tế, sinh đẻ không ở cÆ¡ sở y tế khá nguy hiểm, gây ra Ä‘a số các trưá»ng hợp tá» vong. Bạn thá» tưởng tượng nếu bị băng huyết sau khi đẻ mà không có Ä‘iá»u kiện để cấp cứu thì bạn sẽ ra sao? Khi Ä‘i sinh ở cÆ¡ sở y tế, hai bạn cần chuẩn bị các váºt dụng cần thiết như quần áo (trong đó có khăn và tất để phòng lạnh), đồ vệ sinh (đò lót, băng vệ sinh, giấy vệ sinh, khăn mặt, xà phòng, bà n chải, thuốc đánh răng), đồ cá»§a bé (khăn, tã, áo lá»t lòng), tiá»n, sách báo giải trÃ, và đừng quên đồ ăn nước uống cho mẹ bé khi mẹ bé cần ăn uống.
Nếu thá»±c sá»± đưá»ng sá quá khó khăn, không thể đến cÆ¡ sở y tế, các bạn hãy má»i cán bá»™ y tế hoặc bà đỡ giá»i đến giúp sinh tại nhà . Bố bé cần phải sắp sẵn nhiá»u khăn, tã, nhiá»u nước (nước nóng và nước nguá»™i Ä‘á»u đã Ä‘un), kéo đã luá»™c để triệt trùng, chuẩn bị giưá»ng sạch sẽ và trải khăn sạch trên giưá»ng để mẹ bé nằm đẻ. Ngoà i ra còn cần chuẩn bị phương tiện váºn chuyển để nếu đẻ khó thì có thể đưa mẹ bé đến cÆ¡ sở y tế ngay.
Quá trình chuyển dạ thông thưá»ng.
Bắt đầu chuyển dạ
Khi bắt đầu chuyển dạ cÅ©ng là lúc bạn cần đến ngay cÆ¡ sở y tế (hoặc má»i bác sÄ©, bà đỡ đến nếu bạn sinh ở nhà ). Váºy lúc nà o bắt đầu chuyển dạ?
Dấu hiệu quan trá»ng nhất là đau bụng từng cÆ¡n tăng dần. Äó là khi tá» cung bạn co bóp cà ng lúc cà ng thêm mạnh, các cÆ¡n co trở nên dà i hÆ¡n, mạnh hÆ¡n, lặp lại nhanh hÆ¡n. Má»™t hiện tượng thưá»ng gặp nữa là âm đạo ra chất nhầy mà u hồng. Äây chÃnh là nút chất nhầy đóng kÃn cổ tá» cung bạn trong những tháng mang thai. Khi chuyển dạ, nó rÆ¡i ra cùng và i giá»t máu từ mao mạch cổ tá» cung Ä‘ang mở nên có mà u hồng. Nhiá»u bà mẹ vỡ ối khi chuyển dạ. Nếu vỡ ối, bạn thấy âm đạo ra nước, có thể nước à o ra nhiá»u, cÅ©ng có thể chỉ rỉ nước nhẹ nhà ng. Ngoà i ra, bạn cÅ©ng có thể thấy Ä‘au, má»i nhừ vùng thắt lưng.
Thông thưá»ng, cuá»™c chuyển dạ đẻ kéo dà i khoảng 5-18 giá» vá»›i con đầu, có thể nhanh hÆ¡n vá»›i con sau. Bạn trải qua ba giai Ä‘oạn:
· Giai Ä‘oạn 1: Cổ tá» cung má»ng Ä‘i và mở ra.
Giai Ä‘oạn nà y kéo dà i và i tiếng. Tá» cung bạn co bóp, khiến cổ tá» cung má»ng Ä‘i và mở dần ra, cuối cùng đủ rá»™ng cho đầu bé lá»t (khoảng 10 cm). Äây thưá»ng là giai Ä‘oạn dà i nhất và khó khăn nhất trong chuyển dạ. Các cÆ¡n Ä‘au ban đầu ngắn và cách xa nhau, sau cùng lúc cà ng dà i, cà ng liên tục. Lúc khó khăn nhất thưá»ng là cuối giai Ä‘oạn nà y, khi cÆ¡n Ä‘au chỉ hai, ba phút đã lặp lại, và kéo dà i đến má»™t phút hoặc hÆ¡n. Ở bên trong, bé ép mạnh xuống, khiến bạn không chỉ Ä‘au bụng mà lưng dưới và tầng sinh môn cÅ©ng có thể Ä‘au tức. Dịch âm đạo ra nhiá»u. Chân bạn có thể Ä‘au, run rẩy. Bạn có thể nóng hoặc rét, mệt bã ngưá»i, buồn ngá»§. Má»™t số phụ nữ buồn nôn và nôn trong thá»i gian nà y. Trong khi cổ tá» cung Ä‘ang mở, Ä‘iá»u quan trá»ng là không được rặn. Nếu bạn rặn quá sá»›m, cổ tá» cung có thể bị phù, bé sẽ khó ra. Khi cảm thấy muốn rặn, bạn hãy há miệng để thở, nằm sấp chổng mông cho dá»… chịu, đừng rặn. Hãy cố gắng má»™t chút, má»—i cÆ¡n Ä‘au lại giúp bạn sá»›m nhìn thấy mặt con. Khi má»›i bắt đầu chuyển dạ, chưa khó chịu nhiá»u, bạn hãy nói chuyện, thư giãn, Ä‘i lại cho dá»… chịu. Bạn nên ăn cho có sức, nhưng hãy tránh đồ khó tiêu. Khi các cÆ¡n co trở nên liên tục, mãnh liệt, dứt má»—i cÆ¡n bạn hãy thở sâu để lấy bình tÄ©nh và tiếp nháºn thêm ôxy. Bạn cần Ä‘i tiểu thưá»ng xuyên (dù không mót), đừng để bà ng quang đầy sẽ cản đưá»ng em bé. Nếu đã vỡ ối, bạn nhá»› đừng cho gì và o trong âm đạo để tránh nhiá»…m khuẩn.
· Giai Ä‘oạn 2: Rặn đẻ Khi thấy cổ tá» cung mở trá»n vẹn, cán bá»™ y tế hoặc bà đỡ sẽ nói bạn bắt đầu rặn đẻ. Tại các cÆ¡ sở y tế hiện nay, phụ nữ sinh nở ở tư thế nằm ngá»a trên bà n đẻ. CÅ©ng có má»™t số tư thế khác giúp ngưá»i mẹ rặn đẻ dá»… dà ng hÆ¡n như quỳ hoặc ngồi tá»±a và o ngưá»i khác, nhưng ở nước ta còn chưa phổ biến.
Nếu là con đầu, giai Ä‘oạn nà y kéo dà i khoảng má»™t tiếng. CÆ¡n sau thì nhanh hÆ¡n. CÆ¡n co tá» cung lúc nà y Ä‘á»u đặn, mạnh nhưng thưá»ng không Ä‘au nhiá»u như khi trước. Má»—i cÆ¡n co bạn lại muốn rặn. Hãy rặn mạnh và đá»u. Hãy kêu rên nếu muốn. Sau má»—i cÆ¡n co, bạn hãy nghỉ và thư giãn để lấy sức. Cán bá»™ y tế hoặc bà đỡ giúp và hướng dẫn bạn. Má»™t số phụ nữ khi rặn đẻ có tiểu tiện hoặc đại tiện má»™t chút (nếu ruá»™t và bà ng quang căng). Äiá»u đó là tá»± nhiên, nếu có xảy ra bạn đừng ngại ngùng gì cả.
Äầu bé từ trong tá» cung di chuyển dần ra âm đạo. Má»—i cÆ¡n co và rặn, bé nhÃch thêm má»™t chút. Khi bé ra gần đến cá»a âm đạo, bạn có thể sẽ phải chá» cá»a âm đạo giãn. Và i cú rặn mạnh nữa, đầu bé chui ra ngoà i, rồi đến cả thân ngưá»i. Bác sÄ© hoặc bà đỡ hút nhá»›t, lau sạch ngưá»i bé, kẹp và cắt rốn. Bé cất tiếng khóc chà o Ä‘á»i.
· Giai Ä‘oạn 3: Sổ rau Sau khi bé ra Ä‘á»i, tá» cung bạn còn co bóp, rau bong ra khá»i thà nh tá» cung và được đẩy ra âm đạo. Nhiá»u phụ nữ cho biết lúc nà y không cảm thấy tá» cung co hay Ä‘au nữa, hoặc chỉ Ä‘au ngâm ngẩm như khi hà nh kinh. Bạn rặn tiếp để đẩy rau ra ngoà i. Cán bá»™ y tế nhẹ nhà ng đỡ rau ra. Nếu rau bong không hoà n toà n, cán bá»™ y tế sẽ can thiệp để lấy hết rau ra cho bạn. Váºy là bạn đã hoà n thà nh má»™t sứ mệnh cao cả. Gia đình bạn có thêm má»™t thà nh viên má»›i.
Chăm sóc bà mẹ và em bé
Mách nhá» vá»›i bố bé Lúc mẹ bé chuyển dạ là lúc bạn rất xúc động, có thể lúng túng không biết phải là m gì. Bạn chá»› lo lắng, có rất nhiá»u việc bạn có thể là m để giúp vợ mình. Khi Ä‘ang chỠđẻ, bạn hãy khÃch lệ mẹ bé. Hãy quạt mát, lấy nước, xúc cÆ¡m cho cô ấy ăn, vá»— vá», ôm ấp, nắm tay, hãy xoa lưng, là m má»i việc khiến cô ấy cảm thấy dá»… chịu. Bạn hãy nhắc nhở cô ấy nghỉ ngÆ¡i, Ä‘i tiểu thưá»ng xuyên. Ở cÆ¡ sở y tế, bạn hãy là ngưá»i giúp việc đắc lá»±c, liên hệ vá»›i các cán bá»™ y tế khi cô ấy cần giúp đỡ. Nếu sinh ở nhà , bà đỡ có thể còn cần bạn giúp má»™t tay trong việc đỡ đẻ nữa. Sau cuá»™c sinh nở, dù gia đình có ngưá»i giúp, bạn cÅ©ng nên nháºn vị trà chá»§ đạo trong việc chăm sóc hai mẹ con vì vai trò ngưá»i chồng, ngưá»i cha cá»§a bạn không ai thay thế được. Xin kể các bạn nghe má»™t câu chuyện chúng tôi được chứng kiến. Trong phòng sau sinh ở má»™t bệnh viện phụ sản có hai cặp bố mẹ. Má»™t bên là chị Hằng, anh Tuấn. Bà ngoại và o giúp đỡ, chăm sóc chị, còn anh chẳng là m được việc gì. Chị tá»§i thân:
"Chồng gì mà vô tâm quá. Bà thì Ä‘i là m, đến trưa nấu cÆ¡m mang và o, đêm lại và o đây ngá»§ cùng, mà ông ấy còn là u bà u: “Sao bà không nghỉ luôn để chăm mình nhỉ?â€. Còn ông ấy thì thỉnh thoảng má»›i đảo và o, ngồi má»™t lúc thì chán, thấy con ị thì chạy Ä‘i mất. Rõ là trẻ con".
Anh Tuấn phân bua:
"Không phải đâu, anh cũng muốn giúp lắm chứ. Nhưng anh và o đây thì cũng chẳng biết phải là m gì, nên anh ngại".
Nhìn nét mặt anh thì rõ là ngưá»i quý vợ con tháºt, nhưng phải công nháºn là anh Ä‘oảng quá. Giá anh biết thể hiện cái tình thương yêu ấy thì... Giưá»ng bên cạnh là chị Bình anh Lê. Hai vợ chồng quấn quýt bên đứa con má»›i sinh hai ngà y, trông tháºt cảm động. Chị bảo:
"Bà buôn bán báºn nên chỉ có hai anh chị ở đây vá»›i nhau thôi. Anh ấy phải lo tất. Anh còn mang truyện và o đây Ä‘á»c cho chị nghe cho vui nữa".
Khi anh Ä‘i ra ngoà i, má»i ngưá»i trong phòng khen anh tháºt biết thương vợ thương con. Tối hôm ấy, chúng tôi gặp riêng anh. Anh nói:
"Chăm vợ chăm con cÅ©ng là do cái cách nghÄ© cá»§a ngưá»i ta đấy. Vợ chồng anh cưới nhau ba năm rồi má»›i đẻ. Bá»n tôi chÆ¡i bá»i cÅ©ng dữ lắm. Mình chÆ¡i nhiá»u nên má»i ngưá»i cứ nghÄ© là mình không là m được gì. Những cái việc như giặt tã trẻ con ai chả ngại. Nhưng là con mình thì mình phải là m thôi. Mình nghÄ© đó cÅ©ng là cái vui chứ, vì nó là con mình mà ".
Và anh nở má»™t nụ cưá»i sung sướng mãn nguyện. Anh Lê quả là má»™t ngưá»i chồng, má»™t ông bố tuyệt vá»i, đã gắng công tìm hiểu để cảm thông được vá»›i ngưá»i vợ mang thai, để biết cách chăm sóc hai mẹ con khi sinh nở.
Chăm sóc mẹ bé Sau khi sinh, mẹ bé cần được nghỉ ngÆ¡i và chăm sóc đặc biệt để phục hồi sức khoẻ. Mẹ bé cần ngá»§ tháºt nhiá»u cho lại sức, dù có rất muốn thức trông con cÅ©ng nên thức Ãt thôi, bố bé hãy đảm nhiệm việc nà y. Dinh dưỡng là yếu tố rất quan trá»ng đối vá»›i mẹ bé. Chế độ ăn cá»§a mẹ bé cần đủ chất dinh dưỡng để mẹ bé hồi phục sức khoẻ và để có sữa cho con bú, bạn cần tiếp tục theo chế độ như khi mang thai nhưng nên ăn nhiá»u hÆ¡n.
Vệ sinh cÅ©ng rất quan trá»ng. Mẹ bé sau khi sinh nên sá»›m tắm bằng nước nóng cho sạch sẽ. Sản dịch còn tiếp tục ra, má»›i đầu nhiá»u và chá»§ yếu là máu tươi, sau đó giảm dần và chuyển sang mà u nâu, rồi nhạt mà u dần và hết hẳn (thưá»ng khoảng 4 tuần sau khi đẻ). Bạn hãy dùng băng vệ sinh để thấm. Bạn cần rá»a âm há»™ bằng nước sạch, đã Ä‘un sôi, cÅ©ng có thể pha thuốc rá»a vệ sinh phụ nữ. Äể tránh nhiá»…m trùng, bạn không nên rá»a bên trong âm đạo; dùng loại băng đặt trong âm đạo hay giao hợp. Sau khi sinh, tá» cung co rút để trở vá» trạng thái trước khi có thai, có thể Ä‘au má»™t chút. Cái bụng to sẽ ngót Ä‘i trong và i tháng. Mẹ bé có thể tham khảo má»™t số động tác thể dục để giúp cÆ¡ bắp săn chắc. Những ngà y đầu sau khi sinh, bạn co duá»—i cẳng chân, mắt cá chân nhẹ nhà ng, hóp bụng và o khi thở ra. Khi đã khá»e thì táºp các động tác: Äang nằm thì kéo đầu và ná»a ngưá»i trên dáºy đến hết mức, hoặc Ä‘ang ngồi thì ngả lưng nằm xuống (không chống tay). Những động tác nà y rất tốt cho cÆ¡ bụng. Dần dần, bạn có thể táºp các động tác mạnh. Sinh được đứa con yêu dấu là điá»u tháºt sung sướng, nhưng mẹ bé và bố bé cÅ©ng thấy lạ lẫm, chưa quen con. Tuy nhiên, sau và i ngà y chăm bẵm bé, mẹ bé và bố bé sẽ cảm thấy dạt dà o tình mẫu tá», phụ tá». Sau khi sinh, tÃnh tình mẹ bé đôi lúc có thể khó chịu chút xÃu do thay đổi hoóc môn trong cÆ¡ thể, do mệt má»i, phải thức dáºy ban đêm khi bé khóc. Bố bé cần luôn ở bên mẹ bé và bé để chia sẻ, chăm sóc và thương yêu.
“Bao giá» thì có thể quan hệ tình dục?†là má»™t câu há»i cá»§a nhiá»u cặp vợ chồng má»›i sinh con. Hai vợ chồng bạn cần phải kiêng quan hệ tình dục trong sáu tuần sau khi đẻ để tránh nhiá»…m trùng. Ngoà i ra, cÅ©ng cần lưu ý rằng việc quan hệ tình dục còn phụ thuá»™c và o tốc độ hồi phục cá»§a ngưá»i vợ. ChÃnh ngưá»i vợ sẽ quyết định đã đến lúc hay chưa tuỳ theo cảm nháºn vá» sức khoẻ cá»§a mình. Khi bắt đầu quan hệ tình dục, hai bạn cần phải nhẹ nhà ng hÆ¡n trước. Thêm nữa, âm đạo có thể khô hÆ¡n bình thưá»ng nên nếu giao hợp, ngưá»i vợ cần phải tháºt sá»± thoải mái và ham muốn, ngưá»i chồng phải âu yếm, kÃch thÃch vợ tháºt nhiá»u.
Các bạn cÅ©ng phải bắt đầu tránh thai. Việc mang thai lúc nà y rất hại cho sức khoẻ ngưá»i phụ nữ. Có thể các bạn nghe nói Ä‘ang cho con bú thì không thụ thai, Ä‘iá»u đó không đúng. Việc cho con bú có tác dụng ức chế rụng trứng, nhưng chỉ khi đủ ba Ä‘iá»u kiện: bé chưa được 6 tháng, mẹ bé cho bé bú hoà n toà n, chưa hà nh kinh trở lại. Em bé má»›i sinh Những bạn có con lần đầu đừng lấy là m lạ khi thấy đứa con má»›i sinh cá»§a mình trông không mÅ©m mÄ©m trắng trẻo như nhiá»u em bé mà bạn thưá»ng nhìn thấy. Em bé má»›i sinh thưá»ng có nhiá»u Ä‘iểm ngồ ngá»™, nhưng rồi bé sẽ đổi khác từng ngà y. Äầu bé thưá»ng hÆ¡i nhá»n do sức ép cá»§a đưá»ng sinh. Äỉnh đầu bé má»m do các xương sá» chưa gắn liá»n nhau. Mắt bé Ãt mở, có thể hÆ¡i húp, có lúc trông như hÆ¡i lác. Lưỡi bé còn ngắn. Trong và i ngà y đầu, nhiá»u bé (cả bé trai và bé gái) có ti căng phồng và rỉ ra chút dịch trông như sữa, cÆ¡ quan sinh dục trông hÆ¡i to, cÆ¡ quan sinh dục cá»§a bé gái đôi khi tiết ra má»™t chất dịch hay máu. Äó là do tác động cá»§a hoóc môn mẹ. Má»™t chút cuống rốn còn nằm lại trên bụng bé trong và i ngà y rồi tá»± rụng. Chân bé thưá»ng cong do hồi trong bụng mẹ bé nằm cuá»™n tròn. Có thể bé còn má»™t chút lông tÆ¡ nhưng chúng sẽ rụng dần. Nếu trên ngưá»i bé còn chút chất gây (chất bảo vệ da bé trong tá» cung mẹ ) thì cÅ©ng có thể lau sạch dá»… dà ng. Má»™t số bé có vết mà u xanh ở lưng dưới hoặc ở mông, khi lá»›n lên sẽ hết. Em bé cá»§a các bạn trông đã rất dá»… thương nhưng sau má»™t hai tuần bé còn xinh xắn hÆ¡n nữa, và bé sẽ lá»›n lên nhiá»u theo tháng ngà y. Bé khi má»›i sinh còn non ná»›t, cần được á»§ ấm và nằm bên cha mẹ, cần được theo dõi để đảm bảo hoạt động bình thưá»ng. Khi bế ẵm và vệ sinh phải tháºt nhẹ nhà ng cho đến khi bé được và i tháng tuổi. Có má»™t số em bé yếu á»›t do đẻ non hoặc nhiá»…m bệnh, cần được chăm sóc đặc biệt, được đưa và o nằm trong lồng kÃnh. Nếu không có lồng kÃnh, bố hoặc mẹ bé có thể á»§ ấm cho bé bằng cách mở và i cúc áo cổ, đặt bé và o trong và ôm bé sát da mình.
Má»™t số Ä‘iá»u cần biết vá» việc cho con bú.
Cho bé bú sữa mẹ Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho sá»± phát triển cá»§a bé. Bé tiêu hoá và hấp thụ sữa mẹ dá»… hÆ¡n sữa bò, nên bé bú mẹ Ãt bị táo bón hÆ¡n. Sữa mẹ có nhiá»u chất kháng thể bảo vệ bé chống các bệnh nhiá»…m khuẩn. Vì váºy, những bé bú mẹ Ãt bị ốm hÆ¡n, đặc biệt là Ãt bị viêm phổi và tiêu chảy (những bệnh nguy hiểm đối vá»›i bé). Cho bé bú cÅ©ng có Ãch cho mẹ bé vì động tác mút vú cá»§a bé kÃch thÃch cÆ¡ tá» cung co, giảm chảy máu sau khi đẻ, và cÅ©ng giảm nguy cÆ¡ ung thư vú, ung thư buồng trứng. Má»™t Ä‘iá»u nữa là bé bú mẹ sẽ được gần gÅ©i mẹ, được mẹ luôn âu yếm, yêu thương. Äiá»u đó rất tốt cho sá»± phát triển thể lá»±c và tinh thần cá»§a bé.
Cho con bú là bản năng cá»§a các bà mẹ, nhưng chúng tôi vẫn muốn nhắn nhá»§ mẹ bé đôi Ä‘iá»u:
Sữa non (sữa tiết ra trong tuần sau đẻ, mà u và ng nhạt, đặc sánh) là thức ăn tốt nhất cho bé. Sữa non không những chứa nhiá»u chất dinh dưỡng mà còn mang nhiá»u kháng thể và bạch cầu để bảo vệ bé chống lại nhiá»…m khuẩn và dị ứng. Sữa non có tác dụng xổ nhẹ, tống phân su ra nhanh, là m bé không và ng da. Mẹ bé hãy cho bé bú sữa non cà ng sá»›m cà ng tốt ngay sau khi sinh (trong ná»a giỠđầu sau khi sinh), và chỉ cho bé bú sữa nà y, không cho ăn hay uống thêm bất cứ thứ gì để bé táºn dụng toà n bá»™ nguồn sữa non cá»§a mẹ. Cho bé bú sá»›m, mẹ bé sẽ nhanh cầm máu và sữa xuống nhanh hÆ¡n. Khi cho bú, mẹ bé hãy bế bé sát và o lòng sao cho đầu, thân mình bé thằng hà ng để bé được thoải mái, bú được lâu hÆ¡n. ChÃnh bản thân mẹ bé cÅ©ng nên ngồi hoặc nằm ở tư thế thoải mái. Cách cho bú đúng là cho bé ngáºm sâu và o quầng vú, miệng bé mở rá»™ng, môi dưới cá»§a bé trá» ra, cằm chạm và o vú mẹ, má bé căng phồng. Như váºy, bé sẽ mút được nhiá»u sữa hÆ¡n, và cÅ©ng kÃch thÃch vú mẹ tiết sữa nhiá»u hÆ¡n. Trong 6 tháng đầu sau đẻ, mẹ bé hãy cho bé bú hoà n toà n bằng sữa mẹ, không cho bé ăn hoặc uống bất cứ cái gì khác, kể cả nước trắng, vì sữa chứa đủ nước cho bé rồi. Muốn bé nháºn đủ sữa và chóng lá»›n, mẹ bé hãy cho bú bất kỳ khi nà o bé Ỡẹ muốn bú, cho bú đến khi bé no và tá»± rá»i vú. Bé cà ng bú nhiá»u cà ng kÃch thÃch vú mẹ sản xuất nhiá»u sữa, nhất là khi mẹ cho bé bú và o ban đêm.
Là m thế nà o để có đủ sữa cho bé bú ?
Khoảng 90% các bà mẹ có khả năng sản xuất đủ sữa cho con, kể cả bà mẹ sinh đôi. Äa số các trưá»ng hợp thiếu sữa chỉ là do con bú không đúng cách và cho bú không thưá»ng xuyên. Muốn có đủ sữa, mẹ bé hãy cho bé bú ngay sau đẻ, cho bé bú thưá»ng xuyên theo nhu cầu cá»§a bé, cho bú nhiá»u và o ban đêm, và giúp bé ngáºm vú đúng cách như đã nói ở trên. Mẹ bé hãy ăn uống tốt và giữ tinh thần thoải mái; Ä‘iá»u nà y có lợi cho việc tạo sữa.
Là m gì khi mẹ bé bị căng tức sữa hoặc nứt núm vú?
Căng tức sữa là do mẹ bé cho bú không thưá»ng xuyên hoặc không đúng cách khiến sữa không ra được. Mẹ bé hãy chưá»m nóng vú, dùng tay vắt sữa và cố gắng cho bé bú thưá»ng xuyên, đúng cách. Nếu vú bị tắc tia sữa hoặc sưng Ä‘á», Ä‘au, mẹ bị sốt, hãy Ä‘i khám để Ä‘iá»u trị. Nứt núm vú thưá»ng xảy ra do bé bú không đúng cách, bé chỉ ngáºm núm vú, không ngáºm sâu và o quầng vú mẹ. Chá»— nứt dá»… nhiá»…m nấm khiến mẹ bé rất Ä‘au khi cho bú. Mẹ bé phải cần tiếp tục cho bú và cho bú đúng cách để bé được đảm bảo dinh dưỡng, để mẹ bé không bị Ä‘au tức và mất sữa. Khi bắt đầu bú, bé thưá»ng mút mạnh hÆ¡n, mẹ bé hãy cho bé bú bên không Ä‘au trước. Nếu quá Ä‘au má»›i nên vắt sữa cho bé uống. Thưá»ng thì chứng nứt đầu vú sẽ tá»± khá»i. Riêng đối vá»›i các trưá»ng hợp bé bị nhiá»…m nấm, miệng bé có tưa dà y mà u và ng, mẹ bé và bé hãy cùng đến bác sÄ© để chữa.
Cho bé ăn bổ sung và cai sữa như thế nà o?
Sau 6 tháng tuổi, ngoà i sữa mẹ, bé cần ăn thêm thức ăn khác. Hai bạn hãy cho bé ăn thêm bá»™t, rau, hoa quả, thịt... Cho bé ăn từ lá»ng đến đặc, từ Ãt đến nhiá»u. Bé sẽ quen dần. Mẹ bé nên cho bé bú Ãt nhất là đến 1 tuổi. Nếu có thể, hãy cho bé bú đến 2 tuổi hoặc lâu hÆ¡n. Khi cai sữa, hãy theo phương pháp cai dần dần: Táºp cho bé ăn các thức ăn khác, khi bé đã quen ăn và ăn được nhiá»u, hãy cho ăn trước khi cho bú, cho bú Ãt bữa dần, sau bá» hẳn. Là m váºy sẽ khiến bé dần dần bá»›t hà o hứng bú, khi bị cai sữa hẳn sẽ đỡ nhá»›, đỡ khóc, còn vú mẹ tiết sữa Ãt dần Ä‘i, không bị tức sữa.
Còn nếu không cho bú sữa mẹ?
Có má»™t số trưá»ng hợp do tình trạng sức khoẻ hoặc do Ä‘iá»u kiện là m việc cá»§a mẹ mà bé phải bú sữa bò. Nếu váºy, bố mẹ bé hãy tìm loại sữa phù hợp vá»›i số tháng tuổi cá»§a bé, pha sữa theo đúng chỉ dẫn, đừng bao giá» cho thêm nước hoặc thêm đưá»ng. Các dụng cụ pha và bình sữa phải tháºt vệ sinh (như luá»™c nước sôi, rá»a bằng nước đã Ä‘un sôi). Nước pha sữa phải là nước sạch Ä‘un sôi. Hai bà n tay pha sữa phải tháºt sạch. Khả năng chống bệnh cá»§a bé còn yếu lắm, vệ sinh sẽ là vô cùng quan trá»ng.
Các vấn đỠphức tạp đối với việc sinh nở.
Bạn không cần quá lo lắng vá» sinh nở vì Ä‘a số các bà mẹ Ä‘á»u sinh nở má»™t cách tá»± nhiên và an toà n, Ä‘iá»u kiện ở các cÆ¡ sở y tế ngà y cà ng được cải thiện. Tuy váºy, chúng tôi cÅ©ng xin trình bà y các Ä‘iá»u kiện sức khoẻ cần cẩn trá»ng và các trưá»ng hợp khó khăn trong sinh nở, để nếu rÆ¡i và o trưá»ng hợp đó, các bạn biết cách xá» trà và vững tâm. Má»™t số tình hình sức khoẻ cần chú ý Mẹ bé nên khám thai thưá»ng xuyên để cán bá»™ y tế theo dõi tình hình sức khoẻ và thai nghén. Bạn cần chú ý đặc biệt và nhất thiết phải sinh nở tại cÆ¡ sở y tế nếu phát hiện ra các vấn đỠsức khoẻ dưới đây:
- Bệnh tim, hen phế quản, huyết áp cao: Cán bá»™ y tế sẽ theo dõi sức khoẻ cho bạn và cho thuốc Ä‘iá»u trị, quyết định cách sinh nở và cấp cứu nếu có nguy hiểm.
- Mang vi rút viêm gan B: Bé má»›i sinh phải được tắm rá»a sạch máu cá»§a bạn và tiêm chá»§ng trong vòng 12 tiếng sau khi sinh để tránh bị nhiá»…m.
- Mụn rộp sinh dục hoặc sùi mà o gà : Cần mổ đẻ để tránh lây cho con Nếu bạn đã từng đẻ khó, phải mổ đẻ, sinh con so khi trên 35 tuổi, sinh con dạ khi ngoà i 40 tuổi, hoặc đã sinh 4 lần trở lên, bạn cũng cần sự chăm sóc đặc biệt.
Má»™t số trưá»ng hợp khó khăn trong sinh nở Trong sinh nở có má»™t số trưá»ng hợp đòi há»i sá»± can thiệp cá»§a cán bá»™ y tế. Vì váºy, tốt nhất là sinh ở cÆ¡ sở y tế. Còn đối vá»›i ngưá»i sinh tại nhà , nếu ngưá»i mẹ, gia đình hoặc ngưá»i đỡ đẻ thấy má»™t trong hiện tượng sau thì cần chuyển ngay đến cÆ¡ sở y tế:
- Rỉ ối trên 6 tiếng mà không đẻ.
- Các cơn đau chuyển dạ kéo dà i hơn 12 tiếng.
- Ngôi thai bất thưá»ng như ngôi ngang, ngôi trán, ngôi ngược, ngôi mặt.
- Sốt cao.
- Phù nặng đột ngột, đau đầu, chóng mặt, mỠmắt.
- Co giáºt.
- Dây rốn sa xuống phÃa dưới thai nhi.
- Cơn đau đẻ dừng lại, huyết áp tụt thấp.
- Chảy máu nhiá»u khi chuyển dạ.
- Rau không bong sau khi đẻ.
- Chảy máu nhiá»u sau khi đẻ.
- Trong những ngà y sau đẻ, sản dịch có mùi hôi, hoặc ngưá»i bị sốt.
Ngoà i ra, các trưá»ng hợp sau cÅ©ng nhất định cần đến cÆ¡ sở y tế, không sinh ở nhà : chuyển dạ khi thai chưa đủ tháng hoặc thai đã già tháng mà không chuyển dạ, các trưá»ng hợp sinh đôi, sinh ba, trưá»ng hợp có chỉ định mổ đẻ từ khi khám thai.
Các thá»§ thuáºt y tế thưá»ng dùng trong há»™ sinh
Cắt tầng sinh môn
Là rạch má»™t nhát nhỠở tầng sinh môn (chá»— giữa cá»a âm đạo và háºu môn) để tạo đưá»ng cho bé ra. Thá»§ thuáºt nà y được thá»±c hiện khi cá»a âm đạo không giãn đủ cho bé Ä‘i ra, hoặc cá»a âm đạo chưa giãn đủ mà bé cần ra nhanh vì Ä‘ang trong tình trạng nguy cấp, hoặc cần tránh tình trạng nguy cấp. Bạn sẽ không thấy Ä‘au khi cắt vì các cÆ¡ vùng nà y đã căng đến mức tê Ä‘i rồi. Nhưng khi khâu thì bạn hãy yêu cầu tiêm thuốc tê để dá»… chịu hÆ¡n. Vết cắt sẽ là nh trong khoảng hÆ¡n má»™t tuần, tuy nhiên nó có thể là m bạn khó chịu khi giao hợp trở lại. Muốn tránh cắt tầng sinh môn, bạn hãy táºp co giãn các cÆ¡ vùng âm há»™ từ khi mang thai. Bạn co cÆ¡ ở vùng âm há»™ lại như khi nhịn tiểu, rồi giãn ra, rồi lại co lại, lại giãn ra... Trong khoảng và i tuần trước khi sinh, bạn táºp như váºy ngà y và i lần.
Phoocxep Phoocxep là má»™t dụng cụ gồm hai thìa kẹp hình cong, dùng để giúp đưa em bé ra ngoà i khi bé đã ra đến giữa hoặc ngay cá»a âm đạo mà ngưá»i mẹ không còn sức để rặn, hay cần phải đưa bé ra ngay vì suy thai. Bác sÄ© áp hai cái thìa và o hai bên đầu bé rồi kéo bé ra ngoà i. Khi phoocxep, mẹ bé được gây tê. Em bé có thể sẽ có vết bầm nÆ¡i kẹp, nhưng những vết nà y má»™t thá»i gian sau sẽ mất Ä‘i.
Giác hút
Giác hút là áp và o đầu bé má»™t dụng cụ hình chén nối liá»n vá»›i máy hút chân không, hút kéo em bé ra ngoà i. Thá»§ thuáºt nà y chỉ sá» dụng trong trưá»ng hợp mẹ bé không đủ sức rặn, vá»›i Ä‘iá»u kiện mẹ không có bệnh kèm theo (bệnh tim, cao huyết áp...) và bé không bị non tháng, không suy thai.
Mổ đẻ
Mổ đẻ là má»™t cuá»™c đại phẫu thuáºt rạch mở ổ bụng và tá» cung để đưa bé ra ngoà i, chỉ được thá»±c hiện trong bệnh viện và bởi bác sÄ© có kinh nghiệm. Mổ đẻ là cần thiết trong má»™t số trưá»ng hợp như xương cháºu mẹ bé quá hẹp, bé bị bệnh, không nên đẻ qua đưá»ng âm đạo; mẹ bé bị bệnh lây qua đưá»ng tình dục (nếu đẻ có thể lây cho bé) hoặc bị huyết áp cao, bệnh tháºn. Mổ đẻ cÅ©ng cần thiết khi ngôi thai khó đỡ, sức khoẻ ngưá»i mẹ đòi há»i phải đẻ khi chưa đến kỳ, cổ tá» cung chưa sẵn sà ng cho việc chuyển dạ, hoặc không kịp kÃch thÃch chuyển dạ, rau bong non, rau tiá»n đạo, sa cuống rốn, chuyển dạ không tiến triển, mẹ và bé ở tình trạng nguy cấp... Nếu mổ đẻ, bạn không Ä‘au như đẻ thưá»ng, vì đã được tiêm thuốc mê hoặc thuốc tê (tất nhiên khi mổ xong, thuốc hết tác dụng, vết mổ sẽ Ä‘au nhiá»u). Nếu là thuốc tê thì bạn vẫn tỉnh táo, ngưá»i ta dá»±ng má»™t tấm mà n để bạn không nhìn thấy việc phẫu thuáºt. Em bé sẽ được ẵm ra từ bụng bạn.
KÃch thÃch chuyển dạ Bạn được kÃch thÃch chuyển dạ nếu thai già tháng (quá 42 tuần), sắp suy thai mà chưa chuyển dạ, vỡ ối sá»›m hoặc tình trạng sức khoẻ đòi há»i đẻ khi chưa chuyển dạ. Bác sÄ© truyá»n oxytocin cho bạn để kÃch thÃch tá» cung co bóp. Nếu trong khi truyá»n, thai có biểu hiện suy hoặc có nguy cÆ¡ đối vá»›i mẹ thì phải mổ lấy thai ngay. Việc kÃch thÃch chuyển dạ cần bác sÄ© có kinh nghiệm ở bệnh viện lá»›n.
Tà i sản của emxinnguoc
25-08-2008, 12:42 AM
Nháºp Môn Tu Luyện
Tham gia: Jul 2008
Äến từ: việt nam
Bà i gởi: 29
Thá»i gian online: 1 tuần 5 ngà y 19 giá»
Thanks: 1,845
Thanked 0 Times in 0 Posts
Chương 8
Khi có thai mà không muốn sinh con
Và i câu chuyện nhá»
Nhung và Äức yêu nhau đã hÆ¡n má»™t năm. Há» bắt đầu có quan hệ tình dục má»›i hai tháng nay. Ấy váºy mà tuần trước, Nhung phát hiện ra mình có thai. Bố mẹ hai bên Ä‘á»u phản đối chuyện đám cưới vì há» còn quá trẻ, còn là sinh viên. Vì váºy, hai bạn không có sá»± lá»±a chá»n nà o khác là phải bá» thai.
Äức: "Bá»n em chỉ lỡ thôi, thế mà ... Thá»±c ra hai đứa chẳng biết phải tránh thai như thế nà o, mà em cÅ©ng chẳng muốn dùng cái gì cả, vì tình yêu như thế thì còn gì là lãng mạn nữa".
Nhung: "Em không bao giá» nghÄ© sẽ để anh Äức là m chuyện ấy, thế rồi không hiểu sao lại thế... Lần nà o em cÅ©ng tá»± bảo mình đây là lần cuối cùng, nhưng rất khó chị ạ. Äã có lần đầu tiên rồi thì lần sau dá»… dà ng lắm. Mà lúc đó em cÅ©ng không biết là anh ấy đã cho và o, cứ tưởng anh ấy đùa. Sau khi Ä‘i hút vá» em đã thá» sống thá» chết không để anh ấy động và o ngưá»i em nữa, nhưng cÅ©ng chỉ được má»™t và i ngà y..."
Chúng tôi đã nghe nhiá»u bạn trẻ chưa láºp gia đình nói há» muốn chuyện tình dục phải đến má»™t cách tá»± nhiên theo tình cảm, như thế tình yêu má»›i tháºt lãng mạn, còn nếu đã chuẩn bị má»™t cách tránh thai thì đó là “tình dục có chá»§ định rồiâ€. Nhưng thưa các bạn, nạo hút thai cÅ©ng chẳng mấy lãng mạn đâu, tháºm chà còn là má»™t cú sốc lá»›n đối vá»›i tình yêu. Nếu các bạn tiếp tục quan hệ tình dục mà không tránh thai thì có nhiá»u khả năng thụ thai ngoà i ý muốn. Nhiá»u bạn, cÅ©ng như Nhung, thỠ“đây sẽ là lần cuối cùngâ€, nhưng rồi lại không cưỡng lại được mình. Váºy tốt nhất là không quan hệ tình dục ngay từ đầu, còn nếu đã quan hệ tình dục mà không đủ can đảm để dừng lại, hai bạn hãy chá»n ngay má»™t biện pháp tránh thai.
Hai vợ chồng Hùng và Trang đã có má»™t cô con gái ba tuổi. Sau khi sinh cháu, Trang đã thá» uống thuốc tránh thai, nhưng vì nghe nói thuốc có hại nên Hùng không đồng ý cho Trang dùng thuốc nữa. Mẹ khuyên Trang đặt vòng nhưng cô cứ sá» sợ, chưa quyết. Dùng bao cao su thì bạn bè bảo là mất cảm giác nên Hùng không có ý định dùng thá». Thế là đôi bạn quyết định chá»n cách xuất tinh ngoà i âm đạo. Nhưng may mắn chẳng mỉm cưá»i vá»›i há» vì thỉnh thoảng Hùng lại để lỡ... ở bên trong khiến Trang có thai. Há» muốn và i năm nữa má»›i có cháu thứ hai nên Trang đã phải đến bệnh viện và i lần...
Hùng: "Tôi rất lo lắng cho sức khoẻ của Trang nên không muốn Trang uống thuốc, nhưng tôi kỵ cái anh bao cao su lắm".
Trang: "Bây giá» bá»n em toà n cho ra ngoà i, anh ấy chỉ cho và o những hôm anh ấy nghÄ© là an toà n thôi. Là m thế nà y bá»n em được an toà n, chỉ bị có thai khi nà o anh ấy tÃnh sai ngà y hay quá trá»›n mà xuất và o trong thôi. Thế mà em vẫn bị dÃnh 5 lần nữa đấy..."
Nhiá»u cặp vợ chồng và các cặp bạn trẻ thất bại vá»›i nhiệm vụ tránh thai vì thiếu hiểu biết vá» các biện pháp tránh thai. Há» tÃnh sai ngà y, Ä‘eo bao cao su quá muá»™n, không dùng thuốc vì nghe những lá»i đồn nhảm nhÃ, quá tin tưởng và o phương pháp xuất tinh ngoà i âm đạo, hoặc hiểu nhầm hút thai cÅ©ng là tránh thai... Má»™t số bạn nam từ chối dùng bao mặc dù há» thá»±c sá»± chưa bao giá» thá» dùng, hoặc má»›i dùng má»™t lần mà không thấy thoải mái. Các bạn cần biết rằng sau và i lần là m quen vá»›i bao cao su, bạn sẽ hết lóng ngóng và thấy được giá trị quý báu cá»§a nó...
Thu và Khoa vừa cưới tháng trước. Há» yêu nhau đã năm năm và quan hệ tình dục từ má»™t năm nay, bây giá» má»›i có Ä‘iá»u kiện cưới. Äôi vợ chồng son dá»± định để má»™t thá»i gian là m ăn kinh tế, hai năm nữa má»›i tÃnh sinh con. Khoa vẫn thưá»ng mua bao cao su, anh không ngại như buổi ban đầu nữa. Còn nếu Thu Ä‘i mua thì cô thưá»ng đến tiệm thuốc quen ở gần nhà .
Thu: "Tôi lấy được ông chồng hết ý đấy chị ạ. Việc to nhỠgì trong nhà anh ấy cũng góp một tay... Mà còn thương vợ ở cả cái “chuyện ấy†nữa".
Khoa: "Bá»n tôi vẫn thưá»ng dùng bao cao su từ trước tá»›i giá». Lúc đầu Ä‘i mua cÅ©ng ngại, mặt đỠdừ. Bạn bè thì bảo có dở hÆ¡i mà dùng. Nhưng mà lúc đó đâu có nhiá»u cÆ¡ há»™i “yêu†nhau, bá»n tôi nghÄ© dùng bao vẫn cứ là hÆ¡n cả. Tôi Ä‘i ra hiệu thuốc mà run, nhưng có mấy anh cứ đưá»ng hoà ng như không, cứ như là trên trán há» ghi chữ “có gia đình†ấy. Tôi nghÄ© cái tâm lý chưa cưới nó là m cho mình hèn nhát, việc cần thiết thế mà cÅ©ng không dám. Thế là tôi bạo hẳn lên, nhiá»u khi mua bao còn nói chuyện phiếm vá»›i mấy ngưá»i chá»§ cá»a hà ng nữa chứ. Dạo nà y lấy nhau rồi thì vui hÆ¡n, thưá»ng xuyên hÆ¡n, nhưng chúng tôi tÃnh cứ dùng bao tiếp, đảm bảo, dá»… dà ng, mà cÅ©ng thÃch lắm chị ạ".
Khoa là hình mẫu ngưá»i đà n ông hiện đại, không ná» hà chuyện nhà cá»a, yêu vợ, lo vá» kế hoạch sinh con, kế hoạch kinh tế cá»§a hai vợ chồng, chá»§ động tránh thai để vợ không ba giá» phải hút nạo thai hại đến sức khoẻ. Chẳng có gì đáng ngạc nhiên khi vợ anh tháºt hạnh phúc và khen anh hết lá»i. Äây phải chăng là bức tranh gia đình lý tưởng cá»§a thá»i đại má»›i?
Äây là lúc thá»±c sá»± cần có cả hai ngưá»i
Một số bạn cả nữ và nam mà chúng tôi gặp ở một phòng khám kế hoạch hoá gia đình tâm sự:
(Loan, 21 tuổi) "Em phải hút thai năm 19 tuổi. Sợ lắm chị ạ. Sợ Ä‘au. Sợ má»i ngưá»i biết nhưng chá»§ yếu là em tiếc đứa con đó. Ngưá»i yêu em an á»§i, bảo nó chỉ là má»™t giá»t máu bé tà xÃu thôi. Em cÅ©ng biết thế nhưng em vẫn cảm thấy có tá»™i. Bá»n em Ä‘i phá ở nhà há»™ sinh quáºn Äống Äa, tại vì đến những viện lá»›n như Viện Sản thì sợ gặp ngưá»i quen. Lúc hút em bị Ä‘au muốn chết luôn, mà em thấy căm ghét em vì đã để chuyện đó xảy ra, em cÅ©ng thấy căm ghét anh ấy. Lúc đấy em gá»i mẹ em, em thương mẹ nuôi em lá»›n khôn mà bây giá» em như thế nà y".
(Tuấn, 24 tuổi) "Bá»n tôi ngồi ngoà i phòng chá». Mấy cô ấy ở đấy nhìn nhìn rồi nhấm nháy nhau. Hình như há» biết bá»n tôi không phải là vợ chồng thì phải. Hai đứa run như cầy sấy, lo tái mặt. Bản thân tôi nói thá»±c là sợ lắm. Cô nà o mà đi má»™t mình thì không biết là khổ đến mức nà o".
Tâm trạng cá»§a há» cÅ©ng giống như bất cứ ai gặp phải hoà n cảnh có thai mà không thể giữ để sinh: hoảng hốt, lo lắng, buồn và ... ân háºn. Lúc gặp khó khăn như thế nà y, tình yêu thá»±c sá»± được thá» thách. Khi “yêu†đã cùng nhau, bây giá» hai bạn cÅ©ng cần ở bên nhau. Biết rằng cả hai cùng bối rối, nhưng phụ nữ là ngưá»i chịu phần lá»›n cái Ä‘au cả vá» tinh thần và thể xác, há» rất cần ngưá»i đà n ông chia sẻ và giảm nhẹ ná»—i Ä‘au đó.
(Minh, 25 tuổi) "Ngưá»i yêu em phải đưa em Ä‘i chứ chị. Anh ấy ở bên em suốt, nói yêu em, an á»§i em... Thế em má»›i thấy đỡ Ä‘i nhiá»u... Äỡ sợ và đỡ lo hÆ¡n nhiá»u... Anh ấy luôn động viên em vì em rất buồn. Còn vá» váºt chất, anh ấy cố gắng những lúc nà o chỉ có hai đứa cho em được ăn uống đầy đủ. kiêng đúng như bác sÄ© dặn".
(Hồng, 37 tuổi) "Anh chồng chị lo cho sức khoẻ cá»§a chị nên quyết định không để đẻ vì đứa con trước còn bé quá. Hôm Ä‘i bệnh viện nạo thai, anh ấy đèo chị bằng xe đạp. Hồi đó chưa phổ biến xÃch lô, mà bá»n chị cÅ©ng chưa có xe máy. Khi vá» chị ngồi lên yên sau xe đạp, anh ấy dắt bá»™ từ viện vá» nhà vì sợ xóc. Anh ấy biết ý là m hết má»i việc nhà , chị phải kiêng ăn tanh, không sá» và o nước lạnh, chị cứ nằm suốt".
Cánh mà y râu đừng vô trách nhiệm, thiếu tình thương yêu hay thiếu bản lÄ©nh lo toan mà để mặc vợ, mặc ngưá»i yêu phải tá»± mình giải quyết chuyện rắc rối nà y. Nếu là m váºy, tình cảm cá»§a các bạn dá»… dà ng tan vỡ:
(Trinh, 30 tuổi)"Anh ấy cứ giục chị phá thai, anh ấy sợ. Mà phá thai thì mình Ä‘au chứ há» có Ä‘au đâu. Hôm chị Ä‘i nạo thai, anh ấy cÅ©ng để mặc chị Ä‘i má»™t mình. Mình tức, nhưng chả là m gì được. Anh ấy chẳng giúp gì cả, cÅ©ng không để ý hay sao ấy. Nhiá»u lúc nghÄ© tá»§i thân lắm. Sau chị Ä‘i đặt vòng, há»i ý kiến thì anh bảo chị muốn là m thế nà o cÅ©ng được, miá»…n là không có thai. Nói cứ như chuyện cá»§a riêng chị ấy, buồn lắm".
Hút, nạo thai là thế nà o?
Hút, nạo thai là các thá»§ thuáºt kết thúc việc thai nghén trong thá»i gian đầu cá»§a thai kỳ (khi ngưá»i phụ nữ cháºm kinh chưa quá 8 tuần). Hiện nay có các kỹ thuáºt sau:
Hút thai
Bác sÄ© đưa má»™t ống nhá» bằng nhá»±a qua cổ tá» cung và o trong tá» cung (ống nà y nối vá»›i bÆ¡m Ä‘iện hoặc bÆ¡m tay) rồi hút phôi thai ra. Việc hút thai bằng bÆ¡m Ä‘iện có thể thá»±c hiện vá»›i những phụ nữ cháºm kinh đến 8 tuần. Hút thai bằng bÆ¡m tay có hai loại: BÆ¡m tay má»™t van sá» dụng cho phụ nữ cháºm kinh đến 4 tuần, bÆ¡m hai van sá» dụng cho phụ nữ cháºm kinh đến 8 tuần. Thá»§ thuáºt hút được thá»±c hiện nhẹ nhà ng, Ãt Ä‘au đớn và Ãt biến chứng.
Nạo thai
Bác sÄ© nong rá»™ng cổ tá» cung rồi đưa và o trong tá» cung má»™t dụng cụ giống như cái thìa để lấy ra phôi thai cùng rau thai. Thá»§ thuáºt nà y được thá»±c hiện vá»›i phụ nữ cháºm kinh đến 8 tuần. Nạo thai thưá»ng gây Ä‘au hÆ¡n, tá»· lệ biến chứng cao hÆ¡n so vá»›i hút. Nạo thai đòi há»i cán bá»™ y tế có kỹ thuáºt. Như váºy, nếu cháºm kinh chưa quá 4 tuần, bạn sẽ được hút. Còn nếu đã hÆ¡n 4 tuần nhưng chưa quá 8 tuần, bác sÄ© sẽ nạo hoặc hút, tùy Ä‘iá»u kiện kỹ thuáºt cá»§a cÆ¡ sở y tế. Hiện nay việc nạo thai vẫn được thá»±c hiện nhiá»u, nhưng trong tương lai, kỹ thuáºt hút sẽ được phổ biến để giảm nạo, tăng độ an toà n cho ngưá»i phụ nữ.
Ngoà i hút và nạo, có thể bạn đã nghe nói đến trưá»ng hợp phá thai to hÆ¡n (từ 4 đến 5 tháng). Bác sÄ© tiêm truyá»n chất oxytocin kÃch thÃch co tá» cung và chuyển dạ để đưa thai và rau ra ngoà i. Tuy nhiên, việc nà y chỉ được thá»±c hiện trong trưá»ng hợp có chỉ định đặc biệt, vì nó có thể dẫn đến nhiá»u tai biến nguy hiểm. Má»™t số ngưá»i cho rằng hút nạo thai là ác. NghÄ© váºy là không đúng, vì nếu bạn chưa chuẩn bị đủ Ä‘iá»u kiện chăm lo cho má»™t đứa trẻ như là má»™t váºt báu được mong đợi cá»§a gia đình thì việc mang thai sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ và tÃnh mạng cá»§a ngưá»i phụ nữ. Khi đó, hút nạo thai có thể là cần thiết.
Khi nà o nên đi “giải quyết†?
Trước khi quyết định hút, nạo thai, bạn cần xác định chắc chắn mình có thai hay không. Bạn hãy Ä‘i thá» thai ở cÆ¡ sở y tế, hoặc tá»± thá» bằng dụng cụ mua ở hiệu thuốc (phổ biến là que thá» Quick Stick). Cháºm kinh chưa chắc đã là có thai vì kinh nguyệt nhiá»u khi cÅ©ng dao động. Nếu cháºm kinh, bạn nên thá» cho chắc chắn, đừng vá»™i vã hút ngay. Chúng tôi đã gặp má»™t số bạn dù cháºm kinh nhưng vẫn không muốn nghÄ© là đã có thai, cứ ở nhà cầu trá»i là không phải, để đến khi rõ rồi thì thai đã lá»›n, không xá» lý được nữa. Äối vá»›i những bạn có quan hệ tình dục nhưng không sá» dụng má»™t biện pháp tránh thai có hiệu quả cao, nếu thấy đã cháºm kinh nguyệt má»™t tuần thì nhất thiết nên thá» thai. Nếu biết chắc mình có thai mà không muốn đẻ, bạn hãy đến cÆ¡ sở y tế trong khoảng thá»i gian có thể để hút hoặc nạo. Äể chắc chắn được hút (an toà n hÆ¡n nạo), bạn hãy đến cÆ¡ sở y tế khi cháºm kinh chưa quá 4 tuần. Tuy nhiên, cÅ©ng không nên hút quá sá»›m, vì có thể trứng thụ tinh chưa xuống đến tá» cung và sẽ phải hút lại. Tốt nhất là hút thai khi cháºm kinh 2 tuần.
Äịa chỉ cần đến
NÆ¡i hút nạo thai an toà n nhất là bệnh viện sản khoa, khoa sản cá»§a bệnh viện tỉnh, nhà há»™ sinh, trung tâm Bảo vệ bà mẹ trẻ em và Kế hoạch hoá gia đình. Tại những nÆ¡i nà y, cán bá»™ y tế có kỹ thuáºt, tay nghá», và điá»u kiện vô trùng đảm bảo. Vẫn biết rằng nhiá»u bạn nữ muốn giữ bà máºt vá» việc hút nạo thai, nhưng bạn hãy nghÄ© đến sức khoẻ cá»§a mình, đừng đến các phòng khám tư không đảm bảo độ tin cáºy. Không Ãt bạn gái nạo hút ở phòng khám tư đã bị nhiá»u tai biến như mất máu nặng, nhiá»…m trùng, thá»§ng tá» cung, tháºm chà má»™t số bạn mất Ä‘i tÃnh mạng. Bạn cÅ©ng đừng bao giá» dùng thuốc bá» thai cá»§a các ông lang vưá»n vì đã có ngưá»i ngá»™ độc vì những thuốc nà y. Khi đến cÆ¡ sở y tế, hai bạn cần chuẩn bị trước má»™t khoản tiá»n viện phà và mang sẵn băng vệ sinh. Trước khi thá»±c hiện hút hay nạo, bạn nữ được bác sÄ© khám để kiểm tra sức khoẻ và tình hình thai nghén. Bác sÄ© có thể cho bạn uống thuốc hoặc tiêm thuốc giảm Ä‘au. Không như ngưá»i ta nói chỉ Ä‘au như kiến cắn, hút nạo thai thá»±c sá»± gây Ä‘au, và nạo thai thì Ä‘au hÆ¡n hút. Song, Ä‘au nhiá»u hay Ãt má»™t phần cÅ©ng là do tâm lý. Äã có nghiên cứu cho thấy rằng những phụ nữ lo lắng nhiá»u, sợ Ä‘au nhiá»u thưá»ng thấy Ä‘au hÆ¡n ngưá»i khác. Do đó Ä‘iá»u quan trá»ng là bạn gái cần cố gắng thư giãn, loại bá» ná»—i sợ hãi. Việc nà y cÅ©ng qua nhanh thôi, bạn hãy tá»± tin, tá»± tin sẽ giúp bạn bá»›t Ä‘au. Sau khi hút, nạo, bạn nữ nằm nghỉ tại cÆ¡ sở y tế má»™t, hai tiếng để hồi sức và để theo dõi trước khi vá». Bạn còn chảy máu, nhưng không nhiá»u hÆ¡n hà nh kinh. CÆ¡ thể có thể mệt, bạn cần nghỉ ngÆ¡i và ăn uống bổ dưỡng. Bạn không phải kiêng thức nà y thức khác hay kiêng tắm gá»™i, mà hãy coi đó chỉ là má»™t lần hà nh kinh hÆ¡i nặng ná». Vá» tình dục, hai bạn tránh quan hệ trong 2 tuần, vì khi ấy cổ tá» cung còn hÆ¡i mở, nhiá»u trưá»ng hợp quan hệ tình dục sá»›m có thể gây viêm nhiá»…m khá trầm trá»ng. Nếu muốn thá» lại cho chắc chắn là không còn thai, hai bạn hãy đợi 2 tuần, bởi đến 2 tuần sau khi hút, nạo, cÆ¡ thể má»›i hết hoóc môn HCG. Nếu gặp các hiện tượng chảy máu nặng, chảy máu kéo dà i, âm đạo tiết nhiá»u dịch hôi, Ä‘au bụng, sốt, vô kinh thì hãy trở lại cÆ¡ sở y tế ngay. Nếu không có vấn đỠgì, hai bạn cÅ©ng nên Ä‘i khám lại sau khi hút, nạo 5 tuần.
Tác động đến sức khoẻ
Nhiá»u bạn lo lắng không biết liệu việc hút, nạo có ảnh hưởng nhiá»u đến sức khoẻ và có hại vá» sau hay không. Cần phải nói rằng hút, nạo thai là tác động trá»±c tiếp và o buồng tá» cung, dÄ© nhiên có nguy cÆ¡ gây chảy máu, nhiá»…m trùng, viêm phần phụ, má»™t số Ãt trưá»ng hợp thá»§ng tá» cung hay dÃnh thà nh tá» cung, có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ và khả năng sinh sản vá» sau. Váºy nhưng hút nạo thai nếu đúng kỹ thuáºt và đảm bảo vô trùng thì an toà n hÆ¡n mang thai và sinh đẻ. Nếu cần phải hút nạo thai, các bạn hãy đến má»™t trong các địa chỉ an toà n chúng tôi đưa ra ở trên và đừng quá lo lắng. Tuy nhiên, các bạn đừng lặp lại, vì cà ng lặp lại, khả năng tai biến cà ng lá»›n. Hút nạo thai chỉ là cách “chữa cháy†mà thôi. Hai bạn hãy tránh thai thưá»ng xuyên và liên tục, để bảo vệ sức khoẻ.
Váºy phải tránh thai như thế nà o?
Má»™t số cặp vợ chồng quyết tâm nằm riêng, nhiá»u cặp bạn trẻ thá» không bao giỠđến gần nhau nữa. Thá»±c tế cho thấy phương án nà y Ãt khả thi. Các bạn hãy chá»n má»™t biện pháp đáng tin cáºy và trung thà nh vá»›i nó.
Má»™t Ä‘iá»u ngoà i lá»: Hút nạo thai không gây ung thư như má»™t số ngưá»i lầm tưởng. Ung thư xuất hiện là do sá»± đột biến tế bà o; hút nạo thai không gây ra sá»± đột biến đó.
Tà i sản của emxinnguoc