Cuá»™c Tổng tiến công là m chá»§ thà nh phố Huế dịp tết Máºu Thân 1968 - Lê Trung Hà o
9:15, 15/01/2008
Cách đây vừa tròn 40 năm - và o đêm mồng Má»™t tết Máºu Thân 1968, vá»›i má»™t lá»±c lượng chưa đủ 5.000 ngưá»i, áo vải, chân dép cao su, trang bị gá»n nhẹ, quân ta đã tiến công và chiếm giữ thà nh phố Huế 26 ngà y đêm, 4 sư Ä‘oà n quân tinh nhuệ cá»§a Mỹ và quân đội Sà i Gòn vá»›i vÅ© khà hiện đại đã phải bất lá»±c.
Chuẩn bị chu đáo nên tạo được bất ngá»
Qua 2 năm chiến đấu quyết liệt vá»›i địch để già nh lấy đồng bằng, đến cuối năm 1967, ta đã là m chá»§ được má»™t số vùng nông thôn. Äó là má»™t háºu phương bao la để ta huy động sức ngưá»i và sức cá»§a cho cuá»™c tiến công và o thà nh phố.
Nhá» kiên trì bám trụ địa bà n (ngay trong ná»™i thà nh Huế có 2 thà nh á»§y viên Thà nh á»§y Huế bám trụ thưá»ng xuyên) ta đã phát triển được hà ng ngà n cán bá»™, cÆ¡ sở bà máºt trong nhân dân đồng bằng Thừa Thiên và hà ng trăm cán bá»™, cÆ¡ sở trong ná»™i thà nh Huế. ChÃnh những cÆ¡ sở bà máºt nà y đã thưá»ng xuyên cung cấp tình hình cho ta và váºn chuyển được nhiá»u vÅ© khà và o ná»™i thà nh cất giấu; tổ chức nhiá»u đội tá»± vệ, du kÃch bà máºt để phối hợp vá»›i Quân giải phóng khi thá»i cÆ¡ đến.
Và o thá»i Ä‘iểm cuối năm 1967, không kể quân cÆ¡ động cá»§a Bá»™ Quốc phòng ở đưá»ng 9, Quân giải phóng cá»§a quân khu Trị Thiên đã khá lá»›n mạnh, có cả hà ng mấy trung Ä‘oà n được trang bị vÅ© khà từ miá»n Bắc.
Nhá» tuyến váºn tải 559 đã có nhánh rẽ qua thung lÅ©ng A Lưới vươn tá»›i đưá»ng 12 nên mặc dù địch đánh phá rất ác liệt, song ta đã váºn chuyển được nhiá»u vÅ© khà và lương thá»±c cho quân đội ở Tây Thừa Thiên. Song ở má»™t địa bà n đồi núi, trùng Ä‘iệp xa xôi như ở Nam Thừa Thiên thì dù có táºp trung cÆ¡ giá»›i và ngưá»i gùi cÅ©ng không thể cung ứng đủ cái ăn hà ng ngà y cho hà ng mấy ngà n bá»™ đội táºp trung chuẩn bị cho cuá»™c chiến.
Thá»i gian nà y nhân dân miá»n núi Thừa Thiên lại phải chịu háºu quả cá»§a bom đạn và chất độc hóa há»c cá»§a địch. Hà ng trăm ngưá»i dân Tà Ôi ở vùng A Lưới đã bị chết đói. Bá»™ đội ở cùng dân, dù được cung cấp cÅ©ng không thoát khá»i nạn thiếu thốn, Ä‘au ốm, suy giảm thể lá»±c. Có tiểu Ä‘oà n quân số 320 chiến sÄ© nhưng chỉ còn 70 là có thể chiến đấu được, số còn lại Ä‘á»u gầy yếu, bệnh táºt.
Bù lại sá»± thiếu hụt nà y, ta đã tăng cưá»ng váºn chuyển vÅ© khà từ miá»n Tây xuống và phát động nhân dân đồng bằng cung cấp lương thá»±c thá»±c phẩm cho Quân giải phóng. Chỉ trong má»™t thá»i gian ngắn, ta đã huy động được từ đồng bằng Thừa Thiên 2.000 tấn gạo và rất nhiá»u thá»±c phẩm (có ngà y nhân dân Hương Trà dắt lên cá»a rừng 5 con bò giao cho Quân giải phóng) đủ để nuôi và bồi dưỡng 5.000 cán bá»™, chiến sÄ© táºp luyện trong 2 tháng trước khi và o chiến dịch.
Sức khá»e cá»§a cán bá»™, chiến sÄ© tăng lên hà ng ngà y. Há» miệt mà i luyện táºp cách vượt sông, cách vượt tưá»ng thà nh, cách đánh trong thà nh phố mặc dù chưa biết lúc nà o xuất kÃch.
Kế hoạch đánh lạc hướng địch và bà máºt chiến dịch
Má»™t câu há»i được đặt ra lúc đó là vì sao trên các nẻo đưá»ng từ đồng bằng lên miá»n núi hà ng ngà y có đến hà ng trăm ngưá»i lÅ© lượt gồng gánh lương thá»±c, thá»±c phẩm lên rừng tiếp tế cho Quân giải phóng Ä‘i qua các đồn bốt, doanh trại cá»§a cả quân Mỹ và ngụy mà chúng vẫn là m ngÆ¡? Phải chăng chúng sợ bị ta đánh? Lúc nà y, địch có 2 Ä‘iá»u sợ. Äiá»u sợ nhất là đại quân ta từ Quảng Trị trà n và o, Ä‘iá»u sợ thứ hai là Quân giải phóng tại địa phương tiến công.
Trong 10 tháng năm 1967, các thứ quân cá»§a ta đã đánh địch ở khắp nÆ¡i, trong đó có nhiá»u tráºn đánh và o sà o huyệt địch vùng ven và trong TP Huế, gây hoang mang và thiệt hại nặng cho địch. Những ngà y cuối tháng 12/1967, quân ta mở đại há»™i mừng công toà n quân khu rất rầm rá»™ ở Äá»™ng Chuối (thượng nguồn sông Ô Lâu) và trong tháng 1/1968, ta đón má»™t giáo sư có tiếng ở Huế lên căn cứ “thăm Quân giải phóng và ăn tết chiến khuâ€.
Váºy là đi đôi vá»›i sức ép cá»§a đòn tiến công quân sá»± từ phÃa bắc, các động thái “chuẩn bị đón tết†cá»§a quân ta lại thêm má»™t lần là m cho địch mất cảnh giác.
Cho đến sáng ngà y 30 tết Máºu Thân, khi Phạm Văn Khoa, Tỉnh trưởng Thừa Thiên, há»i những ngưá»i đứng đầu các ngà nh cá»§a tỉnh trong cuá»™c há»p chuẩn bị đón tết Máºu Thân: Có tin Việt Cá»™ng đặt tên lá»a xung quanh Huế, liệu há» có khả năng đánh và o dịp tết không?
Ngô Quang Trưởng, Chuẩn tướng, Tư lệnh Sư Ä‘oà n 1 Bá»™ binh quân đội Sà i Gòn ngạo mạn tuyên bố: Việt Cá»™ng có thể đánh và o Huế, nhưng láºp tức phải rút ra ngay, vì Việt Cá»™ng gùi cõng, Ä‘i bá»™, còn quân đội Hoa Kỳ cÆ¡ giá»›i hóa cao độ có “thần sấmâ€, “con ma†và B.52 trợ ứng, Việt Cá»™ng ở lại thì là m sao mà chịu nổiâ€.
Sau khi có quyết định chuẩn bị tổng tiến công, quân đội Sà i Gòn, Bá»™ chỉ huy chiến dịch đã ban hà nh và chỉ đạo thá»±c hiện má»™t kế hoạch bà máºt hoà n chỉnh. Tất cả cán bá»™ chá»§ chốt cá»§a Khu á»§y, Thà nh á»§y được phổ biến kế hoạch chuẩn bị đánh Huế Ä‘á»u không được tiết lá»™ cho bất cứ ai, các sổ tay ghi chép sau cuá»™c há»p Ä‘á»u bị thu lại. Các ngả đưá»ng từ đồng bằng lên căn cứ Ä‘á»u bị kiểm soát nghiêm ngặt, ngưá»i tiếp tế cho căn cứ chỉ được đón tiếp ở cá»a rừng.
Từ ngà y 15/1/1968, ta tuyên bố “đóng cá»a rừng để ăn tếtâ€, ná»™i bất xuất, ngoại bất nháºp, nếu quân địch tiến công lên căn cứ cÅ©ng không đơn vị nà o được tá»± động nổ súng đánh. Các đơn vị quân đội táºp luyện cách vượt tưá»ng rà o cao 8m (tương đương vá»›i tưá»ng thà nh Huế) và uống nước mắm, táºp bÆ¡i trên đầu nguồn sông Hương (để chuẩn bị vượt sông và o Huế) Ä‘á»u không ai được tiết lá»™ là quân ta sẽ tiến công Huế trong tết Máºu Thân.
Từ các căn cứ ở miá»n Tây Phong Äiá»n, Hương Trà , Hương Thá»§y, chúng ta táºp kết 3 cánh quân, chia là m 6 mÅ©i má»™t chặng đưá»ng dà i từ 25 đến 30 cây số tiến công và o thà nh phố. Vá»›i Ä‘oà n quân 5.000 ngưá»i di chuyển trên má»™t địa bà n nhá» hẹp, trong đêm tối mịt mùng, không trăng sao cá»§a tết nguyên đán, qua các là ng mạc nằm dưới sá»± kiểm soát gắt gao cá»§a địch... là m sao không bị lá»™?
Bà i toán nà y đã được giải đáp rất trá»n vẹn. Sau những ngà y chuẩn bị công phu cá»§a những cán bá»™ chá»§ chốt bám trụ địa bà n, chúng ta đã đảm bảo cho từng Ä‘oà n Ä‘i không gặp phải sá»± ngăn chặn hay đồn bốt địch, không bị lạc đưá»ng, không có cả tiếng chó sá»§a trong đêm. Má»—i ngưá»i dẫn đưá»ng chỉ biết dẫn quân Ä‘i từng chặng rồi giao cho ngưá»i khác, không ai biết cuối cùng Ä‘oà n quân sẽ đến chiến đấu ở đâu...
Vì cuá»™c tổng tiến công và nổi dáºy lần nà y diá»…n ra toà n miá»n Nam, quân ta tiến công 34 đô thị cả lá»›n và nhá» trong đó có Sà i Gòn, Huế, Äà Nẵng có sá»± phối hợp hà nh động chung, nên ngà y giá» cá»§a cuá»™c tổng tiến công được Quân á»§y Trung ương thông báo cho Bá»™ chỉ huy chiến dịch và o ngà y 25 tết. Các đơn vị hà nh quân và o Huế chỉ được biết khi đã táºp kết ở cá»a rừng lúc 5 giá» chiá»u ngà y mồng 1 tết Máºu Thân 1968.
Cuối cùng, tất cả 6 mÅ©i tiến quân cá»§a ta Ä‘á»u đã áp sát thà nh phố Huế. Và o lúc 2 giá» 30 phút ngà y mồng 2 tết khi pháo lá»›n cá»§a ta đồng loạt nã và o Bá»™ chỉ huy Sư Ä‘oà n 1 quân đội Sà i Gòn ở Mang Cá, ra lệnh mở đầu cuá»™c tiến công thà nh phố.
8 giá» sáng ngà y mồng 2 tết Máºu Thân 1968, trên kỳ đà i trước cá»a Ngá» Môn thà nh phố, lá cá» lá»›n cá»§a liên minh các lá»±c lượng dân chá»§ và hòa bình Việt Nam phất phá»›i bay, báo hiệu Quân giải phóng đã chiếm lÄ©nh thà nh phố. Sau 3 ngà y tiến công và nổi dáºy, quân ta đã chiếm giữ hầu hết các doanh trại, cÆ¡ quan cá»§a chÃnh quyá»n thà nh phố Huế và tỉnh Thừa Thiên, trừ Ä‘iểm cố thá»§ cá»§a Sư Ä‘oà n 1 quân đội Sà i Gòn ở Mang Cá và khách sạn Hương Giang, bắt giữ hầu hết các viên chức cấp cao cá»§a địch.
Việc chiếm giữ TP Huế trong 26 ngà y đêm vá»›i chỉ vẻn vẹn có 5.000 quân trước sá»± bao vây cá»§a 4 sư Ä‘oà n chá»§ lá»±c Mỹ, quân đội Sà i Gòn có sá»± chi viện há»a lá»±c tối Ä‘a là má»™t kỳ tÃch trong lịch sá» kháng chiến chống xâm lược cá»§a nhân dân ta, xứng đáng vá»›i 8 chữ và ng “Tiến công, nổi dáºy, anh dÅ©ng, kiên cưá»ng†mà Äảng và nhân dân cả nước đã dà nh cho Thừa Thiên-Huế.
Chiến công nà y đã góp phần vá»›i chiến công chung là là m lung lay ý chà xâm lược cá»§a nhà cầm quyá»n Mỹ, buá»™c há» phải xuống thang chiến tranh.
Ngà y 31/3/1968, Tổng thống Mỹ Johnson đã phải tuyên bố: Ngừng đánh phá miá»n Bắc từ vÄ© tuyến 20 trở ra, không ra tranh cá» tổng thống Mỹ nhiệm kỳ 2, nháºn đà m phán vá»›i ta tại Paris.
Tư lệnh quân Mỹ ở chiến trưá»ng miá»n Nam - Westmorland bị cách chức, Bá»™ trưởng Quốc phòng Mỹ McNamara thú nháºn vá»›i Tổng thống Johnson: “Chúng ta không thể đạt được ở Việt Nam bằng bất cứ biện pháp quân sá»± nà o, vì thế chúng ta phải tìm má»™t mục tiêu chÃnh trị nhá» bé hÆ¡n thông qua đà m phánâ€.
Nhà cầm quyá»n Mỹ hiểu rằng há» không thể thắng nổi Việt Nam, cái giá mà há» phải trả cho cuá»™c chiến tranh xâm lược ở Việt Nam là quá đắt.
Há» phải rút quân vá» nước, dù sau đó đã cố gắng vá»›t vát thể diện bằng những đợt tiến công há»§y diệt trong năm 1968 để mong vá»±c dáºy quân đội Sà i Gòn song vô vá»ng
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y: