Lần đầu tiên nhìn thấy con ngá»±a TÃa cá»§a ông Năm, tôi cùng chục ngưá»i nữa gồm nà i ngá»±a lẫn du khách chỉ biết đứng nhìn và nghe ông Năm nói. Ông già đang sướng vì có con ngá»±a đẹp: “Ở trưá»ng Ä‘ua, tên nó là Jacqueline, vỠđây tao đặt nó là TÃa, giản dị và gần gÅ©i hÆ¡n!â€. Nghe ông già khoe ngá»±a, Tư xe ôm ngứa mồm: “Sao bác Năm không cho nó tên Thanh Nga, Ngá»c Hương hay Diệp Lang, VÅ© Linh gì đó... cho nó Ä‘áºm đà bản sắc dân tá»™c?â€. Ông Năm sá»a ngay: “Mà y nói dở ẹc! Cái tên là để gá»i, nhất là tên con ngá»±a, là m gì phải bắt nó mang chuyện dân tá»™c và o đây, dẹp Ä‘i!â€.
Äại khái trong đám chúng tôi, có ngưá»i nà o chõ miệng và o con ngá»±a Ä‘á»u bị ông Năm gạt ngay. Con ngá»±a má»›i, con ngá»±a cưng, con ngá»±a đắt giá nhất khu du lịch mà ! Ông mất cả tuần lá»… để chá»n trong bầy ngá»±a thải cá»§a trưá»ng Ä‘ua, tốn cả cây và ng má»›i đưa được con ngá»±a nà y vá». Tiếng là ngá»±a thải, hÆ¡i già , khá»›p cổ chân bị trặc đã là nh, không còn thÃch hợp vá»›i tốc độ trưá»ng Ä‘ua, nhưng nó vẫn là con ngá»±a đẹp nhất trong đám ngá»±a Ä‘ang là m dịch vụ tại khu du lịch nà y. Nó to và cao hẳn so vá»›i đám ngá»±a cá». Nước lông tÃa bầm mà u nâu Ä‘en có pha chút đỠthẫm, cổ thon, ngá»±c nở, nhất là cái bá»m vá»›i đám lông dà i má»m mại, trông như những con ngá»±a chiến trong phim Tà u, đẹp tháºt!
Con TÃa có má»—i nhiệm vụ chụp hình vá»›i khách. Khách chỉ mất ba ngà n, được khoác áo da, đội nón da rá»™ng và nh, mang dây đạn và khẩu súng ngắn – dÄ© nhiên là súng, đạn giả, sẽ có má»™t tấm ảnh đẹp Ä‘ang cưỡi ngá»±a như những chà ng chăn bò thứ thiệt trong phim viá»…n tây cá»§a Mỹ. Có khi khách phải xếp hà ng để chụp hình, cha con ông Năm đếm ngưá»i lấy tiá»n, má»—i kiểu hình ba ngà n, khá»e re! Thỉnh thoảng, ông Năm còn cho khách thuê giá», nghÄ©a là khách ngồi lên ngá»±a, thằng Äạt nắm dây cương dắt Ä‘i quanh quanh trong khu du lịch, má»—i giỠđược trăm ngà n. Ai cÅ©ng nói ông Năm hái ra tiá»n từ con TÃa!
Tuần lá»… đầu vá» khu du lịch, con ngá»±a quen dần vá»›i cái tên TÃa dân dã do ông Năm đặt cho. Chỉ cần ông Năm kêu “chóc, chóc!†là con TÃa chạy đến vá»›i ông ngay. Những lúc vắng khách, ông Năm chải lông cho TÃa, cắt từng chiếc lông bá»m, ông cho là vô tráºt tá»±, là m xấu TÃa! Thỉnh thoảng, ông Năm nhảy lên lưng ngá»±a, túc tắc lướt qua khu mua bán hà ng đặc sản. Hứng chÃ, ông giáºt nhẹ tay cương, con TÃa hà lên và i tiếng, hai thầy trò phi nước đại má»™t vòng ra đến dãy đồi xa, những buổi chiá»u, thầy trò ông Năm chầm cháºm nước kiệu vá» nhà , đó là má»™t hình ảnh đẹp! Tháºt váºy, không phải những anh chà ng trẻ trung, đẹp trai, mà chÃnh ông Năm, ông già trên ngÅ© tuần, ngồi trên con TÃa là chà ng kỵ mã đẹp nhất khu du lịch. Nhưng “đẹp†hÆ¡n cả là hình ảnh những lúc con TÃa cạ mõm và o ngưá»i ông hoặc lúc ông vuốt ve nó, ai cÅ©ng thấy giữa ông vá»›i con ngá»±a có má»™t cái gì rất thân thiết, thân thiết hÆ¡n cả cái tình ngưá»i và ngá»±a!
Hai năm sau, dù thương yêu con TÃa bao nhiêu, ông Năm cÅ©ng phải “chuyển quyá»n sá» dụng ngá»±a†cho thằng Äạt. Thằng con trai cá»§a ông lấy vợ và con TÃa là món nó thÃch nhất trong số tà i sản gia đình. Con TÃa trở thà nh vốn ban đầu cá»§a ông Năm cho con mình...
Tôi hạp vá»›i ông Năm vì ông đánh giá tôi rà nh tướng ngá»±a. Thá»±c ra tôi chỉ nhá» và o má»› kiến thức “bạ đâu Ä‘á»c đấy†và xem các chương trình thế giá»›i động váºt trên TV... Có váºy mà ông hay chiếu cố tôi từ bia đến rượu, là m các đồng nghiệp chụp hình dạo cá»§a tôi lắm khi phát ghen.
Má»™t chiá»u trá»i mưa, trong lúc tôi lo sấy đồ nghá» chụp hình, anh Tư xe ôm đến nhà : “Anh Thư! Bác Năm gá»i anh và o gấp!â€. Tôi ngạc nhiên: “Và o là m gì giá» nà y? Mưa thấy mẹ, ông già muốn chụp hình thì gá»i đại đứa nà o cÅ©ng được, tao tháo ống kÃnh ra rồi và cÅ©ng đã hết phim...â€. Thấy tôi có ý bà n lùi, Tư lá»›n tiếng: “Có chuyện! Bác ấy má»›i gá»i anh, chứ dân chụp hình đầy trong khu du lịchâ€. Xem như má»™t mệnh lệnh cá»§a ông già , tôi gom vá»™i đồ nghá» Ä‘i theo Tư. Tư không chở tôi và o khu du lịch mà đi vòng ra ngá»n đồi phÃa sau, và tôi đã biết tại sao ông Năm gá»i tôi và o trong lúc mưa gió!
Con TÃa! Tôi chỉ nháºn ra được con TÃa nhá» cái đầu vá»›i cái bá»m cá»§a nó, còn thân và đùi đã được lá»™t da gần hết. Hai cẳng sau con TÃa vẫn còn co giáºt, cặp mắt nó mở như những lúc tôi đến gần vuốt ve nó. Ông Năm đứng giữa cảnh khá»§ng khiếp ấy! Tôi đến gần gáºt đầu chà o, nhưng ông Năm chẳng nói năng gì. Ngưá»i ông rÅ© xuống, nét mặt như Ä‘ang phải chịu đựng má»™t Ä‘iá»u gì ghê gá»›m. Tôi đưa máy lên, theo thói quen bấm má»™t kiểu ảnh, rồi đóng máy, lặng yên xem ngưá»i ta xẻ thịt con TÃa...
Những ngà y mưa, khu du lịch không có khách, thằng Äạt bắt con TÃa Ä‘i kéo xe. Từ má»™t con ngá»±a kiểng sang kéo xe, nhưng TÃa vẫn kéo đến cả tấn hà ng vì thằng Äạt ra roi không thương tiếc. TÃa là con ngá»±a du lịch duy nhất Ä‘i kéo xe cùng vá»›i đám ngá»±a cá»§a hợp tác xã xe thô sÆ¡ cá»§a phưá»ng. Äạt kiêu hãnh vá» sáng kiến cá»§a nó và năng lá»±c cá»§a con TÃa, nên nó quyết tâm Ä‘i sá»›m vá» muá»™n, tăng năng suất lao động. Tá»™i nghiệp con TÃa, hÆ¡n má»™t tháng mùa mưa, nó không còn là con ngá»±a đẹp mã ngà y nà o nữa.
Ngá»n đồi phÃa sau khu du lịch đã sang bằng, trồng rau được mấy vụ, cây trái tốt ra trò, khoai ra khoai, sú ra sú... Mưa là m cho cây tốt, nhưng con đưá»ng và o vưá»n được là m thá»§ công, trở nên hư há»ng, bùn lầy đến máy công nông còn có khi phải “rá»›tâ€. CÅ©ng vì máy cà y không dám và o nên thằng Äạt má»›i có mối hà ng nà y, nó sung sướng đã là m được bốn chuyến trong ngà y... Khi ra chuyến chót, chá»§ hà ng yêu cầu nó chở thêm mấy tạ nữa cho hết luôn, nó đòi thêm tiá»n rồi chở cả, cho dù nó cÅ©ng biết xe hà ng đã nặng và con TÃa đã quá mệt. Trá»i tạnh rồi, nhưng đưá»ng vẫn lầy, con TÃa phải bấm từng bước nhỠđể kéo xe Ä‘i. Äoạn xuống dốc, cả bốn chân TÃa Ä‘á»u phải trụ xuống, vừa bước, vừa dùng cả thân mình chịu hết sức nặng cá»§a chiếc xe cứ muốn đùa vá» phÃa trước. Bá»—ng... hấp! Con TÃa sụp xuống má»™t hố đầy bùn, ngã nghiêng, rồi nằm hẳn! TÃa bị nguyên chiếc cà ng xe đè lên... Khi thằng Äạt bỠđược rau, kéo cà ng xe ra thì con TÃa đã sùi bá»t mép, tắt thở! Biết con ngá»±a đã chết, Äạt tìm ngay mấy tay chuyên là m bò láºu, bán thịt con ngá»±a... Khi ông Năm và o thì con váºt vừa được chá»c xả tiết và bắt đầu lá»™t da! “Hãy đà o má»™t cái hố chôn Ä‘i, dù sao nó cÅ©ng là ngá»±a có nghÄ©a, nó đã giúp cho gia đình ta nhiá»u rồi...â€. Khi nghe ông Năm nói thế, thằng Äạt gạt ngang: “Chôn! Äem tiá»n Ä‘i chôn à ? Ba biết con bán được mấy trăm ngà n không?â€. Biết không thể ngăn được thằng Äạt, ông Năm đứng chết lặng! Quyến luyến con TÃa không muốn rá»i, nhưng ở đó, ông nháºn hết những sá»± Ä‘au đớn, mà hình như chỉ có ông thấy được, ngoà i con ngá»±a...
Hôm ấy, tôi lẳng lặng bá» vá» sau khi nghe hết chuyện con TÃa. Xem lại “bá»™ ảnh ngá»±aâ€, gồm những tấm ảnh tôi chụp TÃa từ lúc má»›i vỠđến ngà y cuối cá»§a nó, bá»™ ảnh hiếm trong sá»± nghiệp chụp hình dạo, thỉnh thoảng má»›i ngứa tay bấm má»™t tấm ảnh nghệ thuáºt cá»§a tôi. Tấm nà y, con TÃa co má»™t chân trước, đầu ngẩng lên trá»i, hà ! Tấm kia, con TÃa Ä‘ang nước kiệu lẫn và o rừng thông vá»›i những tia nắng chiá»u chiếu xiên. Tấm khác, con TÃa Ä‘ang tung bốn vó, bá»m và đuôi bay trong gió, phi! Bá»™ ảnh đẹp tháºt, nhưng xem đến tấm cuối cùng, tôi cứ rá»n rợn. Máu con TÃa đỠthà nh vÅ©ng, lá»›p da nâu đã lá»™t, cả thân hình nó là má»™t tảng thịt bầy nhầy những máu, thịt và gân trắng. Mắt con TÃa! Con mắt nó nhìn vá» phÃa tôi, ná»a quen thuá»™c, ná»a oán trách... Tấm hình khá»§ng khiếp, nghÄ© thế nên tôi chẳng dám cho ông Năm xem...
Lâu lắm má»›i có được má»™t buổi chiá»u như chiá»u nay, trá»i nắng và ng như lụa, đâu đâu cÅ©ng má»™t mà u xanh. Ở nhà uổng quá! Tôi xách máy Ä‘i má»™t vòng khu du lịch và mấy quả đồi hình bát úp, khÆ¡i khÆ¡i váºy thôi, gặp khách gá»i thì chụp, còn không thì Ä‘i rá»a đôi mắt suốt mưá»i mấy ngà y bị mưa phá»§ má».
Bên rìa ngá»n đồi cá» xanh, những cây mua, cây sim gặp mưa lên ngang tầm ngá»±c, nở những bông hoa tÃm, đẹp bất ngá»! Thiên nhiên, kể cả những vùng tôi Ä‘i qua nhiá»u lần, nhưng má»—i lần nhìn thấy tôi Ä‘á»u thấy có những nét đẹp riêng và má»›i. Tôi đưa máy lên ngắm những đóa hoa dại, chưa bấm đã nghe tiếng ai gá»i ngá»±a!
Bên kia con suối nhá», trên đồi thông, bóng ông Năm thấp thoáng! Ông giáºt hai tay và o không khà nhưng giáºt dây cương ngá»±a, miệng ông “chóc... chóc...â€, thỉnh thoảng gá»i “TÃa Æ¡i! Phi mauâ€. Ông Năm bệnh! Tôi biết ông bị bệnh tâm thần từ sau cái chết cá»§a con TÃa...
Tôi đưa máy lên mắt, đẩy ống kÃnh ra, rút ảnh gần lại, bấm! Trên ná»n trá»i chiá»u, khuôn mặt ông Năm hiện rõ dưới chiếc mÅ© da rá»™ng và nh. Khuôn mặt xanh xao, tiá»u tụy, đôi mắt thất thần cá»§a ông Năm nhìn vá» má»™t hướng vô định và miệng ông mỉm cưá»i như Ä‘ang cưỡi trên con TÃa thân yêu...
Äây sẽ là tấm ảnh cuối cùng trong “bá»™ ảnh ngá»±a†cá»§a tôi.
!
truyện sưu tầm