1 Trăm năm trong cõi người ta,
2 Chữ Tài, chữ Mệnh, khéo là ghét nhau.
3 Trải qua một cuộc bể dâu.
4 Những điều trông thấy mà đau đớn lòng.
5 Lạ gì bỉ sắc tư phong.
6 Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen.
7 Cảo thơm lần giở trước đèn.
8 Phong tình có lục còn truyền sử xanh.
9 Rằng: năm Gia tĩnh triều Minh,
10 Bốn phương phẳng lặng, hai kinh vững vàng
11 Có nhà viên ngoại họ Vương,
12 Gia tư nghĩ cũng thường thường bực trung.
13 Một trai con thứ rốt lòng,
14 Vương Quan là chữ, nối dòng nho gia.
15 Đầu lòng hai ả tố nga.
16 Thuý Kiều là chị, em là Thuý Vân.
17 Mai cốt cách, tuyết tinh thần,
18 Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười.
19 Vân xem trang trọng khác vời,
20 Khuôn trăng đều đặn, nét ngài nở nang
21 Hoa cười, ngọc thốt đoan trang,
22 Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.
23 Kiều càng sắc sảo mặn mà,
24 So bề tài sắc, lại là phần hơn:
25 Làn thu thuỷ, nét xuân sơn,
26 Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh.
27 Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
28 Sắc đành đòi một, tài đành hoạ hai.
29 Thông minh vốn sẵn tính trời,
30 Pha nghề thi hoạ, đủ mùi ca ngâm.
31 Cung thương làu bậc ngũ âm,
32 Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
33 Khúc nhà tay lựa nên xoang,
34 Một thiên "Bạc mệnh" lại càng não nhân.
35 Phong lưu rất mực hồng quần,
36 Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê,
37 Êm đềm trướng rủ màn che,
38 Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
39 Ngày xuân con én đưa thoi,
40 Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
41 Cỏ non xanh rợn chân trời,
42 Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
43 Thanh minh trong tiết tháng ba,
44 Lễ là Tảo mộ, hội là Đạp thanh.
45 Gần xa nô nức yến anh,
46 Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
47 Dập dìu tài tử giai nhân,
48 Ngựa xe như nước, áo quần như nen.
49 Ngổn ngang gò đống kéo lên,
50 Thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay.
51 Tà tà bóng ngả về tây,
52 Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
53 Bước lần theo ngọn tiểu khê,
54 Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh:
55 Nao nao dòng nước uốn quanh,
56 Nhịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
57 Sè sè nấm đất bên đường,
58 Dầu dầu ngọn cỏ nửa vàng nửa xanh.
59 Rằng: "Sao trong tiết Thanh minh,
60 "Mà đây hương khói vắng tanh thế mà?"
61 Vương Quan mới dẫn gần xa:
62 "Đạm Tiên nàng ấy xưa là ca nhi.
63 "Nổi danh tài sắc một thì,
64 "Xôn xao ngoài cửa hiếm gì yến anh.
65 "Kiếp hồng nhan có mong manh,
66 "Nửa chừng xuân, thoắt gãy cành thiên hương!
67 "Có người khách ở viễn phương,
68 "Xa nghe cũng nức tiếng nàng tìm chơi.
69 "Thuyền tình vừa ghé tới nơi,
70 "Thì đà trâm gãy bình rơi bao giờ!
71 "Buồng không lặng ngắt như tờ,
72 "Dấu xe ngựa đã rêu lờ mờ xanh.
73 "Khóc than khôn xiết sự tình,
74 "Khéo vô duyên bấy là mình với ta!
75 "Đã không duyên trước chăng mà,
76 "Thì chi chút đích gọi là duyên sau.
77 "Sắm xanh nếp tử, xe châu,
78 "Bụi hồng một nấm mặc dầu cỏ hoa.
79 "Trải bao thỏ lặn, ác tà,
80 "Ấy mồ vô chủ, ai mà viếng thăm!"
81 Lòng đâu sẵn mối thương tâm,
82 Thoắt nghe Kiều đã đầm đầm châu sa:
83 "Đau đớn thay, phận đàn bà!
84 "Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung.
85 "Phũ phàng chi bấy Hoá công!
86 "Ngày xanh mòn mỏi, má hồng phôi pha.
87 "Sống làm vợ khắp người ta,
88 "Khéo thay thác xuống làm ma không chồng!
89 "Nào người phượng chạ loan chung,
90 "Nào người tiếc lục tham hồng là ai?
91 "Đã không kẻ đoái, người hoài,
92 "Sẵn đây ta kiếm một vài nén hương.
93 "Gọi là gặp gỡ giữa đường,
94 "Hoạ là người dưới suối vàng biết cho."
95 Lầm rầm khấn vái nhỏ to,
96 Sụp ngồi và gật trước mồ bước ra.
97 Một vùng cỏ áy bóng tà,
98 Gió hiu hiu thổi một vài bông lau.
99 Rút trâm sẵn giắt mái đầu,
100 Vạch da cây, vịnh bốn câu ba vần.
101 Lại càng mê mẩn tâm thần,
102 Lại càng đứng lặng tần ngần chẳng ra.
103 Lại càng ủ dột nét hoa,
104 Sầu tuôn đứt nối, châu sa vắn dài.
105 Vân rằng: "Chị cũng nực cười,
106 "Khéo dư nước mắt khóc người đời xưa!"
107 Rằng: "Hồng nhan tự thuở xưa,
108 "Cái điều bạc mệnh có chừa ai đâu.
109 "Nỗi niềm tưởng đến mà đau,
110 "Thấy người nằm đó, biết sau thế nào?"
111 Quan rằng: "Chị nói hay sao?
112 "Một điều là một vận vào khó nghe!
113 "Ở đây âm khí nặng nề.
114 "Bóng chiều đã ngả, dặm về còn xa."
115 Kiều rằng: "Những đấng tài hoa,
116 "Thác là thể phách, còn là tinh anh.
117 "Dễ hay tình lại gặp tình.
118 "Chờ xem ắt thấy hiển linh bây giờ!"
119 Một lời nói chửa kịp thưa,
120 Phút đâu trận gió cuốn cờ đến ngay.
121 Ào ào đổ lộc rung cây,
122 Ở trong dường có hương bay ít nhiều.
123 Đè chừng ngọn gió lần theo,
124 Dấu giày từng bước in rêu rành rành.
125 Mặt nhìn ai nấy đều kinh,
126 Nàng rằng: "Này thực tinh thành chẳng xa.
127 "Hữu tình ta lại gặp ta,
128 "Chớ nề u hiển, mới là chị em."
129 Đã lòng hiển hiện cho xem,
130 Tạ lòng, nàng lại nối thêm vài lời.
131 Lòng thơ lai láng bồi hồi,
132 Gốc cây, lại vạch một bài cổ thi.
133 Dùng dằng nửa ở, nửa về,
134 Nhạc vàng đâu đã tiếng nghe gần gần.
135 Trông chừng thấy một văn nhân,
136 Lỏng buông tay khấu, bước lần dặm băng.
137 Đề huề lưng túi gió trăng,
138 Sau chân theo một vài thằng con con.
139 Tuyết in sắc ngựa câu giòn.
140 Cỏ pha màu áo nhuộm non da trời.
141 Nẻo xa mới tỏ mặt người,
142 Khách đà xuống ngựa, tới nơi tự tình.
143 Hài văn lần bước dặm xanh,
144 Một vùng như thể cây quỳnh, cành dao.
145 Chàng Vương quen mặt ra chào,
146 Hai kiều e lệ nép vào dưới hoa.
147 Nguyên người quanh quất đâu xa,
148 Họ Kim, tên Trọng vốn nhà trâm anh.
149 Nền phú hậu, bậc tài danh,
150 Văn chương nết đất, thông minh tính trời.
151 Phong tư tài mạo tót vời,
152 Vào trong thanh nhã, ra ngoài hào hoa.
153 Chung quanh vẫn đất nước nhà,
154 Với Vương Quan, trước vốn là đồng thân.
155 Vẫn nghe thơm nức hương lân,
156 Một nền Đồng-tước, khoá xuân hai Kiều.
157 Nước non cách mấy buồng thêu,
158 Những là trộm dấu thầm yêu chốc mòng.
159 May thay giải cấu tương phùng,
160 Gặp tuần đố lá, thoả lòng tìm hoa.
161 Bóng hồng nhác thấy nẻo xa,
162 Xuân lan, thu cúc, mặn mà cả hai.
163 Người quốc sắc, kẻ thiên tài,
164 Tình trong như đã, mặt ngoài còn e.
165 Chập chờn cơn tỉnh, cơn mê
166 Rốn ngồi chẳng tiện, dứt về chỉn khôn.
167 Bóng tà như giục cơn buồn,
168 Khách đà lên ngựa, người còn nghé theo.
169 Dưới dòng nước chảy trong veo,
170 Bên cầu tơ liễu bóng chiều thướt tha.
171 Kiều từ trở gót trướng hoa,
172 Mặt trời gác núi, chiêng đà thu không.
173 Gương nga chênh chếch dòm song.
174 Vàng gieo ngấn nước, cây lồng bóng sân.
175 Hải đường lả ngọn đông lân,
176 Giọt sương gieo nặng, cành xuân la đà.
177 Một mình lặng ngắm bóng nga,
178 Rộn đường gần với nỗi xa bời bời:
179 "Người mà đến thế thì thôi,
180 "Đời phồn hoa cũng là đời bỏ đi!
181 "Người đâu gặp gỡ làm chi,
182 "Trăm năm biết có duyên gì hay không?"
183 Ngổn ngang trăm mối bên lòng,
184 Nên câu tuyệt diệu ngụ trong tính tình.
185 Chênh chênh bóng nguyệt xế mành,
186 Tựa ngồi bên triện một mình thiu thiu.
187 Thoắt đâu thấy một tiểu kiều,
188 Có chiều phong vận, có chiều thanh tân.
189 Sương in mặt, tuyết pha thân,
190 Sen vàng lững thững như gần như xa.
191 Chào mừng đón hỏi dò la:
192 "Đào nguyên lạc lối đâu mà đến đây?"
193 Thưa rằng: "Thanh khí xưa nay,
194 "Mới cùng nhau lúc ban ngày đã quên?
195 "Hàn gia ở mé tây thiên,
196 "Dưới dòng nước chảy, bên trên có cầu.
197 "Mấy lòng hạ cố đến nhau,
198 "Mấy lời hạ tứ ném châu gieo vàng.
199 "Vâng trình hội chủ xem tường,
200 "Mà xem trong sổ đoạn trường có tên.
201 "Âu đành quả kiếp nhân duyên,
202 "Cũng người một hội, một thuyền đâu xa!
203 "Này mười bài mới, mới ra,
204 "Câu thần lại mượn bút hoa vẽ vời."
205 Kiều vâng lĩnh ý đề bài,
206 Tay tiên một vẫy đủ mười khúc ngâm.
207 Xem thơ nức nở khen thầm:
208 "Giá đành tú khẩu, cẩm tâm khác thường!
209 "Ví đem vào tập đoạn trường.
210 Thì treo giải nhất, chi nhường cho ai!
211 Thềm hoa khách đã trở hài,
212 Nàng còn cầm lại một hai tự tình.
213 Gió đâu sịch bức mành mành
214 Tỉnh ra mới biết là mình chiêm bao.
215 Trông theo nào thấy đâu nào,
216 Hương thừa dường hãy ra vào đâu đây?
217 Một mình lưỡng lự canh chầy,
218 Đường xa nghĩ nỗi sau này mà kinh!
219 Hoa trôi, bèo dạt, đã đành.
220 Biết duyên mình, biết phận mình, thế thôi!
221 Nỗi riêng lớp lớp sóng dồi,
222 Nghĩ đòi cơn, lại sụt sùi đòi cơn.
223 Giọng Kiều rền rĩ trướng loan,
224 Nhà huyên chợt tỉnh, hỏi: "Cơn cớ gì?
225 "Cớ sao trằn trọc canh khuya?
226 "Màu hoa lê hãy dầm dề giọt mưa?"
227 Thưa rằng: "Chút phận ngây thơ,
228 "Dưỡng sinh đôi nợ tóc tơ chưa đền.
229 "Buổi ngày chơi mả Đạm Tiên,
230 "Nhắp đi, thoắt thấy ứng liền chiêm bao:
231 "Đoạn trường là số thế nào,
232 "Bài ra thế ấy, vịnh vào thế kia.
233 "Cứ trong mộng triệu mà suy,
234 "Phận con thôi có ra gì mai sau!"
235 Dạy rằng: "Mộng triệu cứ đâu?
236 "Bỗng không mua não, chuốc sầu nghĩ nao!"
237 Vâng lời khuyên giải thấp cao.
238 Chưa xong điều nghĩ, đã dào mạch Tương.
239 Ngoài song thỏ thẻ oanh vàng,
240 Nách tường bông liễu bay ngang trước mành.
241 Hiên tà gác bóng chênh chênh,
242 Nỗi riêng, riêng chạnh tấc riêng một mình.
243 Cho hay là thói hữu tình,
244 Đố ai dứt mối tơ mành cho xong!
245 Chàng Kim từ lại thư song,
246 Nỗi nàng canh cánh bên lòng biếng khuây.
247 Sầu đong càng lắc càng đầy,
248 Ba thu dồn lại một ngày dài ghê!
249 Mây Tần khoá kín song the,
250 Bụi hồng liệu nẻo đi về chiêm bao.
251 Tuần trăng khuyết, đĩa dầu hao,
252 Mặt mơ tưởng mặt, lòng ngao ngán lòng.
253 Phòng văn hơi giá như đồng,
254 Trúc se ngọn thỏ, tơ chùng phím loan.
255 Mành Tương phân phất gió đàn,
256 Hương gây mùi nhớ, trà khan giọng tình.
257 Ví chăng duyên nợ ba sinh,
258 Làm chi đem thói khuynh thành trêu ngươi?
259 Bâng khuâng nhớ cảnh, nhớ người,
260 Nhớ nơi kỳ ngộ, vội dời chân đi.
261 Một vùng cỏ mọc xanh rì,
262 Nước ngâm trong vắt, thấy gì nữa đâu!
263 Gió chiều như gợi cơn sầu,
264 Vi lô hiu hắt như màu khơi trêu.
265 Nghề riêng nhớ ít, tưởng nhiều,
266 Xăm xăm đè nẻo Lam-kiều lần sang.
267 Thâm nghiêm kín cổng cao tường,
268 Cạn dòng lá thắm, dứt đường chim xanh.
269 Lơ thơ tơ liễu buông mành.
270 Con oanh học nói trên cành mỉa mai.
271 Mấy lần cửa đóng then cài,
272 Đầy thềm hoa rụng, biết người ở đâu?
273 Tần ngần đứng suốt giờ lâu,
274 Dạo quanh, chợt thấy mé sau có nhà.
275 Là nhà Ngô Việt thương gia,
276 Phòng không để đó người xa chưa về.
277 Lấy điều du học hỏi thuê,
278 Túi đàn, cặp sách, đề huề dọn sang.
279 Có cây, có đá, sẵn sàng.
280 Có hiên Lãm thuý, nét vàng chưa phai.
281 Mừng thầm chốn ấy chữ bài,
282 Ba sinh âu hẳn duyên trời chi đây!
283 Song hồ nửa khép cánh mây,
284 Tường đông ghé mắt, ngày ngày hằng trông.
285 Tấc gang động khoá nguồn phong,
286 Tuyệt mù nào thấy bóng hồng vào ra.
287 Nhẫn từ quán khách lân la,
288 Tuần trăng thấm thoát nay đà thèm hai.
289 Cách tường phải buổi êm trời,
290 Dưới đào dường có bóng người thướt tha.
291 Buông cầm, xốc áo, vội ra,
292 Hương còn thơm nức, người đà vắng tanh!
293 Lần theo tường gấm dạo quanh,
294 Trên đào nhác thấy một cành kim thoa.
295 Giơ tay với lấy về nhà.
296 "Này trong khuê các, đâu mà đến đây?
297 "Ngẫm âu người ấy, báu này,
298 "Chẳng duyên chưa dễ vào tay ai cầm!"
299 Liền tay ngắm nghía biếng nằm,
300 Hãy còn thoang thoảng hương trầm chưa phai.
301 Tan sương đã thấy bóng người
302 Quanh tường ra ý tìm tòi ngẩn ngơ.
303 Sinh đà có ý đợi chờ,
304 Cách tường lên tiếng xa đưa ướm lòng:
305 "Thoa này bắt được hư không,
306 "Biết đâu Hợp-phố mà mong châu về?"
307 Tiếng Kiều nghe lọt bên kia:
308 "Ơn lòng quân tử sá gì của rơi.
309 "Chiếc thoa nào của mấy mươi,
310 "Mà lòng trọng nghĩa khinh tài xiết bao!"
311 Sinh rằng: "Lân lý ra vào,
312 "Gần đây, nào phải người nào xa xôi.
313 "Được rầy nhờ chút thơm rơi,
314 "Kể đà thiểu não lòng người bấy nay!
315 "Bấy lâu mới được một ngày,
316 Dừng chân, gạn chút niềm tây gọi là..."
317 Vội về thêm lấy của nhà,
318 Xuyến vàng đôi chiếc, khăn là một vuông.
319 Thang mây rón bước ngọn tường,
320 Phải người hôm nọ rõ ràng chẳng nhe.
321 Sượng sùng giữ ý rụt rè,
322 Kẻ nhìn tỏ mặt, người e cúi đầu.
323 Rằng: "Từ ngẫu nhĩ gặp nhau,
324 "Thầm trông trộm nhớ, bấy lâu đã chồn.
325 "Xương mai tính đã rũ mòn,
326 "Lần lừa ai biết hãy còn hôm nay!
327 "Tháng tròn như gửi cung mây,
328 "Trần trần một phận ấp cây đã liều!
329 "Tiện đây xin một hai điều,
330 "Đài gương soi đến dấu bèo cho chăng?"
331 Ngần ngừ nàng mới thưa rằng:
332 "Thói nhà băng tuyết, chất hằng phỉ phong.
333 "Dầu khi lá thắm, chỉ hồng,
334 "Nên chăng thì cũng tại lòng mẹ cha.
335 "Nặng lòng xót liễu, vì hoa,
336 "Trẻ thơ đã biết đâu mà dám thưa!"
337 Sinh rằng: "Rày gió mai mưa,
338 "Ngày xuân đã dễ tình cờ mấy khi!
339 "Dầu chăng xét tấm tình si,
340 "Thiệt đây mà có ích gì đến ai?
341 "Chút chi gắn bó một hai,
342 "Cho đành, rồi sẽ liệu bài mối manh.
343 "Khuôn thiêng dù phụ tấc thành,
344 "Cũng liều bỏ quá xuân xanh một đời.
345 "Lượng xuân dù quyết hẹp hòi,
346 "Công đeo đuổi chẳng thiệt thòi lắm ru!"
347 Lặng nghe lời nói như ru,
348 Chiều xuân dễ khiến nét thu ngại ngùng...
349 Rằng: "Trong buổi mới lạ lùng,
350 "Nể lòng, có lẽ cầm lòng cho đang!
351 "Đã lòng quân tử đa mang,
352 "Một lời, vâng tạc đá vàng thuỷ chung".
353 Được lời như cởi tấm lòng,
354 Giở kim thoa với khăn hồng trao tay.
355 Rằng: "Trăm năm cũng từ đây,
356 "Của tin, gọi một chút này làm ghi!"
357 Sẵn tay bả quạt hoa quì,
358 Với cành thoa ấy, tức thì đổi trao.
359 Một lời vừa gắn tất giao,
360 Mái sau dường có xôn xao tiếng người.
361 Vội vàng lá rụng, hoa rơi,
362 Chàng về thư viện, nàng rời lầu trang.
363 Từ phen đá biết tuổi vàng,
364 Tình càng thấm thía, dạ càng ngẩn ngơ.
365 Sông Tương một dải nông sờ,
366 Bên trông đầu nọ, bên chờ cuối kia.
367 Một tường tuyết trở sương che.
368 Tin xuân đâu dễ đi về cho năng!
369 Lần lần ngày gió đêm trăng,
370 Thưa hồng rậm lục đã chừng xuân qua.
371 Ngày vừa sinh nhật ngoại gia,
372 Trên hai đường, dưới nữa là hai em.
373 Tưng bừng sắm sửa áo xiêm,
374 Biện dâng một lễ, xa đem tấc thành.
375 Nhà lan thanh vắng một mình,
376 Ngẫm cơ hội ngộ đã dành hôm nay.
377 Thì trân thức thức sẵn bày,
378 Gót sen thoăn thoắt dạo ngay mé tường.
379 Cách hoa sẽ dắng tiếng vàng,
380 Dưới hoa đã thấy có chàng đứng trông:
381 "Trách lòng hờ hững với lòng,
382 "Lửa hương chốc để lạnh lùng bấy lâu!
383 "Những là đắp nhớ, đổi sầu,
384 "Tuyết sương nhuốm nửa mái đầu hoa râm."
385 Nàng rằng: "Gió bắt, mưa cầm,
386 "Đã cam tệ với tri âm bấy chầy.
387 "Vắng nhà được buổi hôm nay,
388 "Lấy lòng gọi chút ra đây tạ lòng!"
389 Lần theo núi giả đi vòng,
390 Cuối tường dường có nẻo thông mới rào.
391 Xắn tay mở khoá động đào,
392 Rẽ mây trông tỏ lối vào Thiên-thai.
393 Mặt nhìn mặt, càng thêm tươi,
394 Bên lời vạn phúc, bên lời hàn huyên.
395 Sánh vai về chốn thư hiên,
396 Ngâm lời phong nguyệt, nặng nguyền non sông.
397 Trên yên, bút giá thi đồng,
398 Đạm thanh một bức tranh tùng treo trên.
399 Phong sương được vẻ thiên nhiên,
400 Mặn khen nét bút càng nhìn càng tươi.
401 Sinh rằng: "Phác hoạ vừa rồi,
402 "Phẩm đề xin một vài lời thêm hoa."
403 Tay tiên gió táp mưa sa,
404 Khoảng trên dừng bút thảo và bốn câu.
405 Khen: "Tài nhả ngọc phun châu,
406 "Nàng Ban, ả Tạ cũng đâu thế này!
407 "Kiếp tu xưa ví chưa dày,
408 "Phúc nào đổi được giá này cho ngang!"
409 Nàng rằng: "Trộm liếc dung quang,
410 "Chẳng sân ngọc bội thì phường kim môn.
411 "Nghĩ mình phận mỏng cánh chuồn,
412 "Khuôn xanh biết có vuông tròn mà hay?
413 "Nhớ từ năm hãy thơ ngây,
414 "Có người tướng sĩ đoán ngay một lời:
415 "Anh hoa phát tiết ra ngoài,
416 "Nghìn thu bạc mệnh một đời tài hoa.
417 "Trông người lại ngẫm đến ta,
418 "Một dày, một mỏng, biết là có nên?'
419 Sinh rằng: "Giải cấu là duyên,
420 "Xưa nay nhân định thắng thiên cũng nhiều.
421 "Ví dù giải kết đến điều,
422 "Thì đem vàng đá mà liều với thân!"
423 Đủ điều trung khúc ân cần,
424 Lòng xuân phơi phới, chén xuân tàng tàng.
425 Ngày vui ngắn chẳng đầy gang,
426 Trông ra ác đã ngậm gương non đoài.
427 Vắng nhà chẳng tiện ngồi dai,
428 Giã chàng, nàng mới kíp dời song sa.
429 Đến nhà vừa thấy tin nhà,
430 Hai thân còn dở tiệc hoa chưa về.
431 Cửa ngoài vội rủ rèm the,
432 Xăm xăm băng lối vườn khuya một mình.
433 Nhặt thưa, gương giọi bóng cành,
434 Ngọn đèn trông lọt trướng huỳnh hắt hiu.
435 Sinh vừa tựa án thiu thiu.
436 Giở chiều như tỉnh, giở chiều như mê.
437 Tiếng sen sẽ động giấc hoè,
438 Bóng trăng đã xế hoa lê lại gần.
439 Bâng khuâng đỉnh Giáp, non Thần,
440 Còn ngờ giấc mộng đêm xuân mơ màng.
441 Nàng rằng: "Quãng vắng đêm trường,
442 "Vì hoa, nên phải đánh đường tìm hoa.
443 "Bây giờ rõ mặt đôi ta,
444 "Biết đâu rồi nữa chẳng là chiêm bao?"
445 Vội mừng làm lễ rước vào,
446 Đài sen nối sáp, song đào thêm hương.
447 Tiên thề cùng thảo một trương,
448 Tóc mây một món, dao vàng chia đôi.
449 Vầng trăng vằng vặc giữa trời,
450 Đinh ninh hai miệng một lời song song.
451 Tóc tơ căn vặn tấc lòng,
452 Trăm năm tạc một chữ "đồng" đến xương.
453 Chén hà sánh giọng quỳnh tương,
454 Giải là hương lộn, bình gương bóng lồng.
455 Sinh rằng: "Gió mát trăng trong,
456 "Bấy lâu nay một chút lòng chưa cam.
457 "Chày sương chưa nện cầu Lam,
458 "Sợ lần khân quá ra sàm sỡ chăng?"
459 Nàng rằng: "Hồng diệp, xích thằng,
460 "Một lời cũng đã tiếng rằng tương tri.
461 "Đừng điều nguyệt nọ hoa kia,
462 "Ngoài ra ai lại tiếc gì với ai."
463 Rằng: "Nghe nổi tiếng Cầm đài,
464 "Nước non luống những lắng tai Chung Kỳ."
465 Thưa rằng: "Tiện kỹ sá chi!
466 "Đã lòng dạy đến, dạy thì phải vâng."
467 Hiên sau treo sẵn cầm trăng,
468 Vội vàng Sinh đã tay nâng ngang mày.
469 Nàng rằng: "Nghề mọn riêng tay,
470 "Làm chi cho bận lòng này lắm thân?"
471 So dần dây vũ dây văn,
472 Bốn dây to nhỏ theo vần cung thương.
473 Khúc đâu Hán Sở chiến trường,
474 Nghe ra tiếng sắt, tiếng vàng chen nhau?
475 Khúc đâu Tư mã Phượng cầu,
476 Nghe ra như oán, như sầu phải chăng!
477 Kê Khang này khúc Quảng lăng.
478 Một rằng Lưu thuỷ, hai rằng Hành vân.
479 Quá quan này khúc Chiêu Quân,
480 Nửa phần luyến chúa, nửa phần tư gia.
481 Trong như tiếng hạc bay qua,
482 Đục như tiếng suối mới sa nửa vời.
483 Tiếng khoan như gió thoảng ngoài,
484 Tiếng mau sầm sập như trời đổ mưa.
485 Ngọn đèn khi tỏ khi mờ,
486 Khiến người ngồi đó cũng ngơ ngẩn sầu.
487 Khi tựa gối, khi cúi đầu,
488 Khi vò chín khúc, khi chau đôi mày.
489 Rằng: "Hay thì thật là hay,
490 "Nghe ra ngậm đắng nuốt cay thế nào!
491 "Lựa chi những bực tiêu tao?
492 "Dột lòng mình, cũng nao nao lòng người?"
493 Rằng: "Quen mất nết đi rồi,
494 "Tẻ vui, thôi cũng tính trời biết sao!
495 "Lời vàng, vâng lĩnh ý cao,
496 "Hoạ dần dần bớt chút nào được không."
497 Hoa hương càng tỏ thức hồng,
498 Đầu mày cuối mặt càng nồng tấm yêu.
499 Sóng tình dường đã xiêu xiêu,
500 Xem trong âu yếm có chiều lả lơi.
501 Thưa rằng: "Đừng lấy làm chơi,
502 "Dẽ cho thưa hết một lời đã nao!
503 "Vẻ chi một đoá yêu đào,
504 "Vườn hồng chi dám ngăn rào chim xanh.
505 "Đã cho vào bậc bố kinh,
506 "Đạo tòng phu lấy chữ Trinh làm đầu.
507 "Ra tuồng trên Bộc, trong dâu,
508 "Thì con người ấy ai cầu làm chi!
509 "Phải điều ăn xổi ở thì.
510 "Tiết trăm năm, nỡ bỏ đi một ngày!
511 "Ngẫm duyên kỳ ngộ xưa nay,
512 "Lứa đôi ai dễ đẹp tày Thôi, Trương.
513 "Mây mưa đánh đổ đá vàng,
514 "Quá chiều nên đã chán chường yến anh.
515 "Trong khi chắp cánh liền cành,
516 "Mà lòng rẻ rúng đã dành một bên!
517 "Mái tây để lạnh hương nguyền,
518 "Cho duyên đằm thắm ra duyên bẽ bàng.
519 "Gieo thoi, trước chẳng giữ giàng,
520 "Để sau nên thẹn cùng chàng bởi ai?
521 "Vội chi liễu ép hoa nài,
522 "Còn thân ắt cũng đền bồi có khi!"
523 Thấy lời đoan chính dễ nghe,
524 Chàng càng thêm nể thêm vì mười phân.
525 Bóng tàu vừa lạt vẻ ngân.
526 Tin đâu đã thấy cửa ngăn gọi vào.
527 Nàng thì vội trở buồng thêu,
528 Sinh thì dạo gót sân đào bước ra.
529 Cửa ngoài vừa ngỏ then hoa,
530 Gia đồng vào gửi thư nhà mới sang.
531 Đem tin thúc phụ từ đường,
532 Bơ vơ lữ thấn tha hương đề huề.
533 Liêu-dương cách trở sơn khê,
534 Xuân đường kíp gọi Sinh về hộ tang.
535 Mảng tin xiết nỗi kinh hoàng,
536 Băng mình lẻn trước đài trang tự tình.
537 Gót đầu mọi nỗi đinh ninh,
538 Nỗi nhà tang tóc, nỗi mình xa xôi:
539 "Sự đâu chưa kịp đôi hồi,
540 "Duyên đâu chưa kịp một lời trao tơ,
541 "Trăng thề còn đó trơ trơ,
542 "Dám xa xôi mặt mà thưa thớt lòng.
543 "Ngoài nghìn dặm, chốc ba đông,
544 "Mối sầu khi gỡ cho xong còn chầy!
545 "Gìn vàng giữ ngọc cho hay,
546 "Cho đành lòng kẻ chân mây cuối trời!"
547 Tai nghe ruột rối bời bời,
548 Ngập ngừng nàng mới giải lời trước sau:
549 "Ông tơ ghét bỏ chi nhau,
550 "Chưa vui sum họp đã sầu chia phôi!
551 "Cùng nhau đã trót nặng lời,
552 "Dẫu thay mái tóc, dám dời lòng tơ!
553 "Quản bao tháng đợi, năm chờ.
554 "Nghĩ người ăn gió nằm mưa xót thầm.
555 "Đã nguyền hai chữ "đồng tâm"
556 "Trăm năm thề chẳng ôm cầm thuyền ai.
557 "Còn non, còn nước, còn dài,
558 "Còn về, còn nhớ đến người hôm nay!"
559 Dùng dằng chưa nỡ rời tay,
560 Vừng đông trông đã đứng ngay nóc nhà.
561 Ngại ngùng một bước một xa,
562 Một lời trân trọng, châu sa mấy hàng.
563 Buộc yên, quảy gánh, vội vàng.
564 Mối sầu sẻ nửa, bước đường chia hai.
565 Buồn trông phong cảnh quê người,
566 Đầu cành quyên nhặt, cuối trời nhạn thưa.
567 Não người cữ gió, tuần mưa,
568 Một ngày nặng gánh tương tư một ngày...
569 Nàng còn đứng tựa hiên tây,
570 Chín hồi vấn vít như vầy mối tơ.
571 Trông chừng khói ngất song thưa,
572 Hoa trôi giạt thắm, liễu xơ xác vàng.
573 Tần ngần dạo gót lầu trang,
574 Một đoàn mừng thọ ngoại hương mới về.
575 Hàn huyên chưa kịp giãi dề,
576 Sai nha bỗng thấy bốn bề xôn xao:
577 Người nách thước, kẻ tay đao,
578 Đầu trâu, mặt ngựa ào ào như sôi.
579 Già giang một lão, một trai,
580 Một dây vô lại buộc hai thâm tình.
581 Đầy nhà vang tiếng ruồi xanh.
582 Rụng rơi khung dệt, tan tành gói may.
583 Đồ tế nhuyễn, của riêng tây,
584 Sạch sành sanh vét cho đầy túi tham
585 Điều đâu bay buộc ai làm?
586 Này ai đan dậm, giật giàm bỗng dưng?
587 Hỏi ra sau mới biết rằng:
588 Phải tên xưng xuất là thằng bán tơ.
589 Một nhà hoảng hốt ngẩn ngơ.
590 Tiếng oan dậy đất, án ngờ loà mây.
591 Hạ từ, van lạy suốt ngày,
592 Điếc tai lân tuất, phũ tay tồi tàn.
593 Rường cao rút ngược dây oan,
594 Dẫu rằng đá cũng nát gan, lọ người!
595 Mặt trông đau đớn rụng rời,
596 Oan này còn một kêu trời, nhưng xa!
597 Một ngày lạ thói sai nha,
598 Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền!
599 Sao cho cốt nhục vẹn tuyền.
600 Trong khi ngộ biến tòng quyền, biết sao?
601 Duyên hội ngộ, đức cù lao.
602 Bên Tình, bên Hiếu bên nào nặng hơn?
603 Để lời thệ hải minh sơn,
604 Làm con, trước phải đền ơn sinh thành.
605 Quyết tình, nàng mới hạ tình:
606 "Dẽ cho để thiếp bán mình chuộc cha!"
607 Họ Chung có kẻ lại già,
608 Cũng trong nha dịch lại là từ tâm.
609 Thấy nàng hiếu trọng tình thâm,
610 Vì nàng, nghĩ cũng thương thầm xót vay.
611 Tính bài lót đó luồn đây,
612 Có ba trăm lạng, việc này mới xuôi.
613 Hãy về tạm phó giam ngoài,
614 Dặn nàng qui liệu trong đôi ba ngày
615 Thương lòng con trẻ thơ ngây,
616 Gặp cơn vạ gió tai bay bất kỳ!
617 Đau lòng tử biệt sinh ly,
618 Thân còn chẳng tiếc, tiếc gì đến duyên!
619 Hạt mưa sá nghĩ phận hèn,
620 Liều đem tấc cỏ, quyết đền ba xuân.
621 Sự lòng ngỏ với băng nhân,
622 Tin sương đồn đại xa gần xôn xao.
623 Gần miền có một mụ nào,
624 Đưa người viễn khách, tìm vào vấn danh.
625 Hỏi tên, rằng: "Mã Giám sinh",
626 Hỏi quê, rằng: "Huyện Lâm-thanh cũng gần".
627 Quá niên trạc ngoại tứ tuần,
628 Mày râu nhẵn nhụi, áo quần bảnh bao.
629 Trước thầy sau tớ lao xao,
630 Nhà băng đưa mối, rước vào lầu trang.
631 Ghế trên ngồi tót sỗ sàng,
632 Buồng trong mối đã giục nàng kíp ra.
633 Nỗi mình thêm tức nỗi nhà,
634 Thềm hoa một bước, lệ hoa mấy hàng!
635 Ngại ngùng rợn gió e sương,
636 Nhìn hoa bóng thẹn, trông gương mặt dày.
637 Mối càng vén tóc bắt tay,
638 Nét buồn như cúc, điệu gầy như mai.
639 Đắn đo cân sắc cân tài,
640 ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ.
641 Mặn nồng một vẻ một ưa.
642 Bằng lòng, khách mới tuỳ cơ dặt dìu.
643 Rằng: "Mua ngọc đến Lam-kiều
644 "Sính nghi xin dạy bao nhiêu cho tường"
645 Mối rằng: "Đáng giá nghìn vàng,
646 "Rớp nhà nhờ lượng người thương dám nài!"
647 Cò kè bớt một, thêm hai,
648 Giờ lâu ngã giá vàng ngoài bốn trăm.
649 Một lời thuyền đã êm dằm,
650 Hãy đưa canh thiếp, trước cầm làm ghi.
651 Định ngày nạp thái vu qui.
652 Tiền lưng đã sẵn, việc gì chẳng xong!
653 Một lời cậy với Chung công,
654 Khất từ tạm lĩnh Vương ông về nhà.
655 Thương tình con trẻ, cha già,
656 Nhìn nàng, ông những máu sa ruột dầu.
657 "Nuôi con những ước về sau,
658 "Trao tơ phải lứa, gieo cầu đáng nơi.
659 "Trời làm chi cực bấy trời!
660 "Này ai vu thác cho người hợp tan.
661 "Búa rìu bao quản thân tàn,
662 "Nỡ đày đoạ trẻ, càng oan khốc già
663 "Một lần, sau trước cũng là,
664 "Thôi thì mặt khuất, chẳng thà lòng đau."
665 Theo lời như chảy dòng châu,
666 Liều mình, ông đã gieo đầu tường vôi.
667 Vội vàng, kẻ giữ người coi,
668 Nhỏ to, nàng lại tìm lời khuyên can:
669 "Vẻ chi một mảnh hồng nhan?
670 "Tóc tơ chưa chút đền ơn sinh thành.
671 "Dâng thư, đã thẹn nàng Oanh,
672 "Lại thua ả Lý bán mình hay sao?
673 "Cỗi xuân tuổi hạc càng cao,
674 "Một cây gánh vác biết bao nhiêu cành.
675 "Lượng trên dù chẳng dứt tình,
676 "Gió mưa âu hẳn tan tành nước non.
677 "Thà rằng liều một thân con,
678 "Hoa dù rã cánh, là còn xanh cây.
679 "Phận sao đành vậy cũng vầy,
680 "Cầm như chẳng đậu những ngày còn xanh.
681 "Cũng đừng tính quẩn lo quanh,
682 "Tan nhà là một, thiệt mình là hai."
683 Phải lời, ông cũng êm tai,
684 Nhìn nhau, giọt ngắn giọt dài ngổn ngang.
685 Mé ngoài họ Mã vừa sang,
686 Tờ hoa đã ký, cân vàng mới trao.
687 Trăng già độc địa làm sao?
688 Cầm dây chẳng lựa, buộc vào tự nhiên!
689 Trong tay đã sẵn đồng tiền,
690 Dầu lòng đổi trắng thay đen khó gì!
691 Họ Chung ra sức giúp vì,
692 Lễ tâm đã đặt, tụng kỳ cũng xong.
693 Việc nhà đã tạm thong dong,
694 Tính kỳ giục giã đã mong độ về.
695 Một mình nàng ngọn đèn khuya,
696 áo dầm giọt lệ, tóc xe mái sầu.
697 Phận rầu, dầu vậy cũng dầu,
698 "Xót lòng đeo đẳng bấy lâu một lời.
699 "Công trình kể biết mấy mươi.
700 "Vì ta khăng khít cho người dở dang.
701 "Thề hoa chưa ráo chén vàng,
702 "Lỗi thề thôi đã phũ phàng với hoa!
703 "Trời Liêu non nước bao xa,
704 "Nghĩ đâu rẽ cửa chia nhà tự tôi!
705 "Biết bao duyên nợ thề bồi,
706 "Kiếp này thôi thế thì thôi, còn gì!
707 "Tái sinh chưa dứt hương thề,
708 "Làm thân trâu ngựa đền nghì trúc mai
709 "Nợ tình chưa trả cho ai,
710 Khối tình mang xuống Tuyền đài chửa tan."
711 Nỗi riêng, riêng những bàn hoàn,
712 Dầu chong trắng đĩa, lệ tràn thấm khăn.
713 Thuý Vân chợt tỉnh giấc xuân,
714 Dưới đèn ghé đến, ân cần hỏi han:
715 "Cơ trời dâu bể đa đoan,
716 "Một nhà để chị riêng oan một mình.
717 "Cớ chi ngồi nhẫn tàn canh"
718 "Nỗi riêng còn mắc mối tình chi đây?"
719 Rằng: "Lòng đương thổn thức đầy,
720 "Tơ duyên còn vướng mối này chưa xong.
721 "Hở môi ra, cũng thẹn thùng,
722 "Để lòng, thì phụ tấm lòng với ai.
723 "Cậy em, em có chịu lời?
724 "Ngồi lên cho chị lạy, rồi sẽ thưa.
725 "Giữa đường, đứt gánh tương tư,
726 "Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.
727 "Kể từ khi gặp chàng Kim;
728 "Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề.
729 "Sự đâu sóng gió bất kỳ,
730 "Hiếu tình, khôn lẽ hai bề vẹn hai ?
731 "Ngày xuân em hãy còn dài,
732 "Xót tình máu mủ, thay lời nước non.
733 "Chị dù thịt nát xương mòn,
734 "Ngậm cười chín suối, hãy còn thơm lây.
735 "Chiếc thoa với bức tờ mây,
736 "Duyên này thì giữ vật này của chung.
737 "Dầu em nên vợ nên chồng,
738 "Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên.
739 "Mất người, còn chút của tin,
740 "Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.
741 "Mai sau, dầu có bao giờ,
742 "Đốt lò hương ấy, so tơ phím này.
743 "Trông ra ngọn cỏ lá cây,
744 "Thấy hiu hiu gió thì hay chị về.
745 "Hồn còn mang nặng lời thề,
746 "Nát thân bồ liễu, đền nghì trúc mai.
747 "Dạ đài cách mặt khuất lời,
748 "Tưới xin giọt lệ cho người thác oan.
749 "Bây giờ trâm gãy gương tan,
750 "Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân!
751 "Trăm nghìn gửi lại tình quân,
752 "Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi.
753 "Phận sao phận bạc như vôi!
754 "Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng.
755 "ối Kim lang! hỡi Kim lang!
756 "Thôi thôi, thiếp đã phụ chàng từ đây!"
757 Cạn lời, hồn dứt máu say,
758 Một hơi lặng ngắt, đôi tay giá đồng.
759 Xuân huyên chợt tỉnh giất nồng,
760 Một nhà tấp nập, kẻ trong người ngoài.
761 Kẻ thang người thuốc, bời bời,
762 Mới dầu cơn vựng, chưa phai giọt hồng.
763 Hỏi sao ra sự lạ lùng.
764 Kiều càng nức nở nói không ra lời.
765 Nỗi nàng Vân mới rỉ tai:
766 Chiếc thoa này với tờ bồi ở đây.
767 Vì cha làm lỗi duyên mày
768 "Thôi thì việc ấy sau này đã em.
769 "Vì ai rụng cải rơi kim?
770 "Để con bèo nổi mây chìm vì ai.
771 "Lời con dặn lại một hai,
772 "Dẫu mòn bia đá, dám sai tấc vàng?"
773 Lạy thôi, nàng lại rén chiềng:
774 "Nhờ cha trả được nghĩa chàng cho xuôi.
775 "Sá chi thân phận tôi đòi,
776 "Dẫu rằng xương trắng quê người, quản đâu!"
777 Xiết bao kể nỗi thảm sầu!
778 Khắc canh đã giục nam lâu mấy hồi.
779 Kiệu hoa đâu đã đến ngoài,
780 Quản huyền đâu đã giục người sinh ly.
781 Đau lòng kẻ ở người đi,
782 Lệ rơi thấm đá, tơ chia rũ tằm.
783 Trời hôm, mây kéo tối rầm,
784 Rầu rầu ngọn cỏ, đầm đầm cành sương.
785 Rước nàng về đến trú phường,
786 Bốn bề xuân khoá, một nàng ở trong.
787 Ngập ngừng thẹn lục, e hồng,
788 Nghĩ lòng, lại xót xa lòng đòi phen.
789 Phẩm tiên rơi đến tay hèn,
790 Hoài công nắng giữ mưa gìn với ai!
791 Biết thân đến bước lạc loài,
792 Nhị đào thà bẻ cho người tình chung.
793 Vì ai ngăn đón gió đông.
794 Thiệt lòng khi ở, đau lòng khi đi.
795 Trùng phùng dù hoạ có khi,
796 Thân này, thôi có ra gì mà mong!
797 Đã sinh ra số long đong,
798 Còn mang lấy kiếp má hồng được sao?
799 Trên yên sẵn có con dao,
800 Giấu cầm nàng đã gói vào chéo khăn:
801 Phòng khi nước đã đến chân,
802 Dao này thì liệu với thân sau này,
803 Đêm thu một khắc một chầy,
804 Bâng khuâng như tỉnh như say một mình.
805 Chẳng ngờ, gã Mã giám sinh,
806 Vẫn là một đứa phong tình đã quen.
807 Quá chơi, lại gặp hồi đen,
808 Quen mùi, lại kiếm ăn miền nguyệt hoa.
809 Lầu xanh có mụ Tú bà,
810 Làng chơi đã trở về già hết duyên.
811 Tình cờ, chẳng hẹn mà nên,
812 Mạt cưa mướp đắng, đôi bên một phường.
813 Chung lưng mở một ngôi hàng,
814 Quanh năm buôn phấn, bán hương đã lề.
815 Dạo tìm khắp chợ thì quê,
816 Giả danh hầu hạ, dạy nghề ăn chơi.
817 Rủi may âu cũng sự trời,
818 Đoạn trường lại chọn mặt người vô duyên!
819 Xót nàng, chút phận thuyền quyên,
820 Cành hoa đem bán vào thuyền lái buôn!
821 Mẹo lừa đã mắc vào khuôn,
822 Sính nghi rẻ giá, nghinh hôn sẵn ngày.
823 Mừng thầm, cờ đã đến tay,
824 Càng nhìn vẻ ngọc, càng say khúc vàng.
825 Đã nên quốc sắc thiên hương,
826 Một cười này, hẳn nghìn vàng chẳng ngoa.
827 " Về đây, nước trước bẻ hoa,
828 Vương tôn quý khách ắt là đua nhau.
829 Hẳn ba trăm lạng kém đâu,
830 Cũng đà vừa vốn, còn sau thì lời.
831 Miếng ngon kề đến tận nơi,
832 Vốn nhà cũng tiếc của trời cũng tham.
833 Đào tiên đã bén tay phàm,
834 Thì vin cành quít cho cam sự đời.
835 Dưới trần mấy mặt làng chơi,
836 Chơi hoa, đã dễ mấy người biết hoa.
837 Nước vỏ lựu, máu mào gà,
838 Mượn màu chiêu tập lại là còn nguyên.
839 Mập mờ đánh lận con đen,
840 Bao nhiêu cũng bấy nhiêu tiền, mất chi?
841 Mụ già hoặc có điều gì,
842 Liều công mất một buổi quì mà thôi.
843 Vả đây đường sá xa xôi,
844 Mà ta bất động nữa người sinh nghi.
845 Tiếc thay! một đoá trà (đồ) mi,
846 Con ong đã mở đường đi lối về!
847 Một cơn mưa gió nặng nề,
848 Thương gì đến ngọc, tiếc gì đến hương!
849 Đêm xuân một giấc mơ màng,
850 Đuốc hoa để đó, mặc nàng nằm trơ.
851 Giọt riêng tầm tã tuôn mưa,
852 Phần căm nỗi khách, phần dơ nỗi mình.
853 Tuồng chi là giống hôi tanh,
854 Thân nghìn vàng để ô danh má hồng.
855 Thôi còn chi nữa mà mong,
856 "Đời người thôi thế là xong một đời!"
857 Giận duyên, tủi phận, bời bời,
858 Cầm dao, nàng đã toan bài quyên sinh.
859 Nghĩ đi nghĩ lại một mình:
860 Một mình thì chớ, hai tình thì sao?
861 Sao dầu sinh sự thế nào,
862 Truy nguyên, chẳng kẻo luỵ vào song thân.
863 Nỗi mình âu cũng giãn dần,
864 Kíp chầy, thôi cũng một lần mà thôi.
865 Những là đo đắn ngược xuôi,
866 Tiếng gà nghe đã gáy sôi mé tường.
867 Lần mai vừa rúc còi sương,
868 Mã sinh giục giã vội vàng ra đi.
869 Đoạn trường thay! Lúc phân kỳ,
870 Vó câu khấp khểnh, bánh xe gập ghềnh.
871 Bề ngoài mười dặm trường đình,
872 Vương Ông mở tiệc tiễn hành đưa theo.
873 Ngoài thì chủ khách dập dìu,
874 Một nhà huyên với một Kiều ở trong.
875 Nhìn càng lã chã giọt hồng,
876 Rỉ tai, nàng mới giải lòng thấp cao:
877 "Hổ sinh ra phận thơ đào,
878 "Công cha nghĩa mẹ kiếp nào trả xong?
879 "Lỡ làng, nước đục bụi trong,
880 "Trăm năm để một tấm lòng từ đây.
881 "Xem gương trong bấy nhiêu ngày,
882 "Thân con chẳng kẻo mắc tay bợm già.
883 "Khi về bỏ vắng trong nhà,
884 "Khi vào dùng dắng, khi ra vội vàng.
885 "Khi ăn khi nói lỡ làng,
886 "Khi thầy khi tớ xem thường xem khinh.
887 "Khác màu kẻ quý người thanh,
888 "Ngẫm ra cho kỹ, như hình con buôn
889 "Thôi con còn nói chi con,
890 "Sống nhờ đất khách, thác chôn quê người!"
891 Vương bà nghe bấy nhiêu lời,
892 Tiếng oan đã muốn vạch trời kêu lên.
893 Vài tuần, chưa cạn chén khuyên,
894 Mé ngoài nghỉ đã giục liền ruổi xe.
895 Xót con, lòng nặng chề chề,
896 Trước yên, ông đã nằn nì thấp cao:
897 "Chút thân yếu liễu thơ đào,
898 "Gấp nhà đến đỗi giấn vào tôi ngươi.
899 "Từ đây, góc bể bên trời,
900 "Nắng mưa thui thủi quê người một thân.
901 "Nghìn tầm nhờ bóng tùng quân,
902 "Tuyết sương che chở cho thân cát đằng."
903 Cạn lời, khách mới thưa rằng;
904 "Buộc chân, thôi cũng xích thằng nhiệm trao.
905 "Mai sau, dầu dến thế nào,
906 "Kìa gương nhật nguyệt, nọ dao quỉ thần."
907 Đùng dùng gió giật mây vần,
908 Một xe trong cõi hồng trần như bay,
909 Trông vời, gạt lệ chia tay,
910 Góc trời thăm thẳm, đêm ngày đăm đăm.
911 Nàng thì dặm khách xa xăm,
912 Bạc phau cầu giá, đen rầm ngàn mây.
913 Vi lô san sát hơi may,
914 Một trời thu để riêng ai một người.
915 Dặm khuya ngất tạnh mù khơi,
916 Thấy trăng mà thẹn những lời non sông.
917 Rừng thu từng biếc xen hồng,
918 Nghe chim như nhắc tấm lòng thần hôn.
919 Những là lạ nước lạ non,
920 Lâm-tri vừa một tháng tròn tới nơi.
921 Xe châu dừng bánh cửa ngoài,
922 Rèm trong đã thấy một người bước ra.
923 Thoắt trông nhờn nhợt màu da,
924 Ăn chi cao lớn đẫy đà làm sao?
925 Trước xe, bả lả han chào,
926 Vâng lời, nàng mới bước vào tận nơi.
927 Bên thì mấy ả mày ngài,
928 Bên thì ngồi bốn năm người làng chơi.
929 Giữa thì hương án hẳn hoi,
930 Trên treo một tượng trắng đôi lông mày.
931 Lầu xanh quen lối xưa nay,
932 Nghề này thì lấy ông này tiên sư,
933 Hương hôm hoa sớm phụng thờ,
934 Cô nào xấu vía có thưa mối hàng,
935 Cổi xiêm lột áo sỗ sàng,
936 Trước thần sẽ nguyện mảnh hương lầm rầm.
937 Đổi hoa lót xuống chiếu nằm,
938 Bướm ong bay lại ầm ầm tứ vi!
939 Kiều còn ngơ ngẩn biết gì?
940 Cứ lời lạy xuống, mụ thì khấn ngay:
941 "Cửa hàng buôn bán cho may,
942 "Đêm đêm hàn thực, ngày ngày nguyên tiêu.
943 "Muôn nghìn người thấy cũng yêu,
944 "Xôn xao anh yến, dập dìu trúc mai!
945 "Tin nhạn vẩn, lá thơ bài,
946 "Đưa người cửa trước, rước người cửa sau."
947 Lạ tai, nghe chửa biết đâu,
948 Xem tình ra cũng những màu dở dang.
949 Lễ xong hương hoả gia đường,
950 Tú bà vắt nóc lên giường ngồi ngay.
951 Dạy rằng: "Con lạy mẹ đây,
952 "Lạy rồi sang lạy cậu mày bên kia"
953 Nàng rằng: "Phải bước lưu ly,
954 "Phận hèn, vâng đã cam bề tiểu tinh.
955 "Điều đâu lấy yến làm anh,
956 "Ngây thơ chẳng biết là danh phận gì.
957 "Đủ điều nạp thái vu qui,
958 "Đã khi chung chạ, lại khi đứng ngồi.
959 "Giờ ra thay bậc đổi ngôi,
960 "Dám xin gửi lại một lời cho minh."
961 Mụ nghe nàng nói hay tình,
962 Bấy giờ mới nổi tam bành mụ lên:
963 "Này này, sự đã quả nhiên,
964 "Thôi đà cướp sống chồng min đi rồi!
965 "Bảo rằng: "Đi dạo lấy người,
966 "Đem về rước khách kiếm lời mà ăn.
967 "Tuồng vô nghĩa, ở bất nhân,
968 "Buồn mình, trước đã tần mần thử chơi.
969 "Mầu hồ đã mất đi rồi,
970 "Thôi thôi vốn liếng đi đời nhà ma!
971 "Con kia đã bán cho ta,
972 "Nhập gia, cứ phải phép nhà tao đây!
973 "Lão kia có giở bài bây,
974 "Chẳng văng vào mặt mà mày lại nghe!
975 "Cớ sao chịu tót một bề,
976 "Gái tơ mà đã ngứa nghề sớm sao!
977 "Phải làm cho biết phép tao!"
978 Giật bì tiên rắp sấn vào ra tay.
979 Nàng rằng: "Trời thẳm đất dày!
980 "Thân này đã bỏ những ngày ra đi!
981 "Thôi thì thôi, có tiếc gì!"
982 Sẵn dao tay áo, tức thì giở ra.
983 Sợ gan nát ngọc liều hoa !
984 Mụ còn trông mặt, nàng đà quá tay.
985 Thương ôi! tài sắc mực này,
986 Một dao oan nghiệt, dứt dây phong trần!
987 Nỗi oan vỡ lở xa gần,
988 Trong nhà người chật một lần như nêm.
989 Nàng thì bằn bặt giấc tiên,
990 Mụ thì cầm cập, mắt nhìn hồn bay.
991 Vực nàng vào chốn hiên tây,
992 Cắt người coi sóc, chạy thầy thuốc thang.
993 Nào hay chưa hết trần duyên,
994 Trong mê dường đã đứng bên một nàng.
995 Rỉ rằng: "Nhân quả dở dang,
996 "Đã toan trốn nợ đoạn tràng được sao!
997 "Số còn nặng nghiệp má đào,
998 "Người dù muốn quyết, trời nào đã cho!
999 "Hãy xin hết kiếp liễu bồ,
1000 "Sông Tiền-đường sẽ hẹn hò về sau".
1001 Thuốc thang suốt một ngày thâu,
1002 Giấc mơ nghe đã dầu dầu vừa tan.
1003 Tú bà chực sẵn bên màn,
1004 Lựa lời khuyên giải mơn man gỡ dần:
1005 "Một người dễ có mấy thân.
1006 "Hoa xuân đương nhuỵ, ngày xuân còn dài.
1007 "Cũng là lỡ một, lầm hai,
1008 "Đá vàng sao nỡ ép nài mưa mây!
1009 "Lỡ chân trót đã vào đây,
1010 "Khoá buồng xuân để đợi ngày đào non.
1011 "Người còn thì của hãy còn,
1012 "Tìm nơi xứng đáng làm con cái nhà.
1013 "Làm chi tội báo oan gia,
1014 "Thiệt mình mà hại đến ta hay gì?"
1015 Kề tai mấy mỗi nằn nì,
1016 Nàng nghe dường cũng thị phi rạch ròi.
1017 Vả suy thần mộng mấy lời,
1018 Túc nhân âu cũng có trời ở trong.
1019 Kiếp này nợ trả chưa xong,
1020 Làm chi thêm một nợ chồng kiếp sau!
1021 Lặng nghe, thấm thía gót đầu,
1022 Thưa rằng: "Ai có muốn đâu thế này.
1023 "Được như lời thế là may,
1024 "Hẳn rằng mai có như vầy cho chăng?
1025 "Sợ khi ong bướm đãi đằng,
1026 "Đến điều sống đục, sao bằng thác trong!"
1027 Mụ rằng: "Con hãy thong dong,
1028 "Phải điều lòng lại dối lòng mà chơi!
1029 "Mai sau ở chẳng như lời,
1030 "Trên đầu có bóng mặt trời rạng soi."
1031 Thấy lời quyết đoán hẳn hoi,
1032 Đành lòng nàng cũng sẽ nguôi nguôi dần...
1033 Trước lầu Ngưng-bích khoá xuân,
1034 Vẻ non xa, tấm trăng gần, ở chung.
1035 Bốn bề bát ngát xa trông,
1036 Cát vàng cồn nọ, bụi hồng dặm kia.
1037 Bẽ bàng mây sớm đèn khuya.
1038 Nửa tình, nửa cảnh như chia tấm lòng:
1039 Tưởng người dưới nguyệt chén đồng,
1040 Tin sương luống những rày trông mai chờ.
1041 Bên trời góc biển bơ vơ,
1042 Tấm son gột rửa bao giờ cho phai.
1043 Xót người tựa cửa hôm mai,
1044 Quạt nồng ấp lạnh, những ai đó giờ?
1045 Sân Lai cách mấy nắng mưa,
1046 Có khi gốc tử đã vừa người ôm.
1047 Buồn trông cửa bể chiều hôm,
1048 Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
1049 Buồn trông ngọn nước mới sa,
1050 Hoa trôi man mác biết là về đâu?
1051 Buồn trông nội cỏ dầu dầu,
1052 Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
1053 Buồn trông gió cuốn mặt ghềnh,
1054 ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.
1055 Chung quanh những nước non người,
1056 Đau lòng lưu lạc, nên vài bốn câu.
1057 Ngậm ngùi rủ bước rèm châu,
1058 Cách tường nghe có tiếng đâu hoạ vần.
1059 Một chàng vừa trạc thanh xuân,
1060 Hình dung chải chuốt, áo khăn dịu dàng.
1061 Nghĩ rằng cũng mạch thư hương,
1062 Hỏi ra mới biết rằng chàng Sở khanh.
1063 Bóng nga thấp thoáng dưới mành.
1064 Trông nàng, chàng cũng ra tình đeo đai:
1065 "Than ôi! Sắc nước hương trời,
1066 "Tiếc cho đâu bỗng lạc loài đến đây?
1067 "Giá đành trong nguyệt trên mây,
1068 "Hoa sao hoa khéo đoạ đày bấy hoa?
1069 "Tức gan riêng giận trời già,
1070 "Lòng này ai tỏ cho ta, hỡi lòng?
1071 "Thuyền quyên ví biết anh hùng,
1072 "Ra tay tháo cũi sổ lồng như chơi!"
1073 Song thu đã khép cánh ngoài,
1074 Tai còn đồng vọng mấy lời sắt đanh.
1075 Nghĩ người thôi lại nghĩ mình,
1076 Cám lòng chua xót, lạt tình bơ vơ.
1077 Những là lần lữa nắng mưa,
1078 Kiếp phong trần biết bao giờ mới thôi?
1079 Đánh liều nhắn một hai lời,
1080 Nhờ tay tế độ vớt người trầm luân.
1081 Mảnh tiên kể hết xa gần,
1082 Nỗi nhà báo đáp, nỗi thân lạc loài.
1083 Tan sương vừa rạng ngày mai,
1084 Tiện hồng nàng mới nhắn lời gửi sang.
1085 Trời tây lảng đảng bóng vàng,
1086 Phục thư đã thấy tin chàng đến nơi.
1087 Mở xem một bức tiên mai,
1088 Rành rành tích viết có hai chữ đề.
1089 Lấy trong ý tứ mà suy:
1090 Ngày hai mươi mốt, tuất thì phải chăng?
1091 Chim hôm thoi thót về rừng,
1092 Giá trà mi đã ngậm gương nửa vành.
1093 Tường đông lay động bóng cành,
1094 Rẽ song đã thấy Sở khanh lẻn vào.
1095 Sượng sùng đánh dạn ra chào,
1096 Lạy thôi, nàng mới rỉ trao ân cần.
1097 Rằng: "Tôi bèo bọt chút thân,
1098 "Lạc đàn mang lấy nợ nần yến anh.
1099 "Dám nhờ cốt nhục tử sinh,
1100 "Còn nhiều kết cỏ ngậm vành về sau!"
1101 Lặng ngồi lẩm nhẩm gật đầu:
1102 "Ta đây nào phải ai đâu mà rằng!
1103 "Nàng đà biết đến ta chăng,
1104 "Bể trầm luân, lấp cho bằng mới thôi!"
1105 Nàng rằng: "Muôn sự ơn người,
1106 "Thế nào xin quyết một bài cho xong?"
1107 Rằng: "Ta có ngựa truy phong,
1108 "Có tên dưới trướng vốn dòng kiện nhi.
1109 "Thừa cơ lẻn bước ra đi,
1110 "Ba mươi sáu chước, chước gì là hơn?
1111 "Dù khi gió kép, mưa đơn,
1112 "Có ta đây, cũng chẳng can cớ gì!"
1113 Nghe lời, nàng đã sinh nghi.
1114 Song đà quá đỗi, quản gì được thân.
1115 Cũng liều nhắm mắt đưa chân,
1116 Mà xem con Tạo xoay vần đến đâu!
1117 Cùng nhau lẻn bước xuống lầu,
1118 Song song, ngựa trước ngựa sau một đoàn.
1119 Đêm thâu khắc lậu canh tàn,
1120 Gió cây trút lá, trăng ngàn ngậm gương!
1121 Lối mòn cỏ lạt màu sương,
1122 Lòng quê đi một bước đường một đau.
1123 Tiếng gà xao xác gáy mau,
1124 Tiếng người đâu đã mé sau dậy dàng.
1125 Nàng càng thổn thức gan vàng,
1126 Sở Khanh đã rẽ dây cương lối nào!
1127 Một mình khôn biết làm sao,
1128 Dặm rừng bước thấp bước cao hãi hùng.
1129 Hoá nhi thật có nỡ lòng,
1130 Làm chi dày tía vò hồng lắm nau!
1131 Một đoàn đổ đến trước sau,
1132 Vuốt đâu xuống đất, cánh đâu lên trời?
1133 Tú bà tốc thẳng đến nơi,
1134 Hầm hầm áp điệu một hơi lại nhà.
1135 Hung hăng chẳng hỏi, chẳng tra,
1136 Đang tay vùi liễu, giập hoa tơi bời.
1137 Thịt da ai cũng là người,
1138 Lòng nào hồng rụng, thắm rời chẳng đau!
1139 Hết lời thú phục, khẩn cầu,
1140 Uốn lưng thịt đổ, cất đầu máu sa.
1141 Rằng: "Tôi chút phận đàn bà,
1142 "Nước non lìa cửa, lìa nhà đến đâỵ
1143 "Bây giờ sống thác ở tay,
1144 "Thân này đã đến thế này thì thôi!
1145 "Nhưng tôi có sá chi tôi.
1146 "Phận tôi đành vậy, vốn người để đâu?
1147 "Thân lươn bao quản lấm đầu,
1148 "Chút lòng trinh bạch từ sau cũng chừa"
1149 Được lời mụ mới tuỳ cơ,
1150 Bắt người bảo lĩnh, làm tờ cung chiêu.
1151 Bày vai có ả Mã Kiều,
1152 Xót nàng, ra mới đánh liều chịu đoan.
1153 Mụ càng kể nhặt, kể khoan,
1154 Gạn gùng đến mực nồng nàn mới tha,
1155 Vực nàng vào nghỉ trong nhà,
1156 Mã Kiều lại ngỏ ý ra dặn lời:
1157 "Thôi đà mắc lận thì thôi!
1158 "Đi đâu chẳng biết con người Sở Khanh?
1159 "Bạc tình nổi tiếng lầu xanh,
1160 "Một tay chôn biết mấy cành phù dung!
1161 "Đà đao lậy sẵn chước dùng,
1162 "Lạ gì một cốt, một đồng xưa nay!
1163 "Có ba mươi lạng trao tay,
1164 "Không dưng chi có chuyện này, trò kia!
1165 "Rồi ra trở mặt tức thì,
1166 "Bớt lời liệu chớ sân si thiệt đời."
1167 Nàng rằng: "Thề thốt nặng lời,
1168 "Có đâu mà lại ra người hiểm sâu!"
1169 Còn đương suy trước nghĩ sau,
1170 Mặt mo đã thấy ở đâu dẫn vào.
1171 Sở Khanh lên tiếng rêu rao:
1172 "Rằng nghe mới có con nào ở đây,
1173 "Phao cho quyến gió rủ mây,
1174 "Hãy xem có biết mặt này là ai ?"
1175 Nàng rằng: "Thôi thế thì thôi!
1176 "Rằng không, thì cũng vâng lời rằng không."
1177 Sở Khanh quắt mắng đùng đùng,
1178 Sấnvào vừa rắp thị hùng ra tay.
1179 Nàng rằng: "Trời nhẽ có hay!
1180 "Quyến anh, rủ yến, sự này tại ai?
1181 "Đem người đẩy xuống giếng khơi
1182 "Nói rồi, rồi lại ăn lời được ngay!
1183 "Còn tiên tích việt ở tay,
1184 "Rõ ràng mặt ấy, mặt này chớ ai?"
1185 Lời ngay, đông mặt trong ngoài,
1186 Kẻ chê bất nghĩa, người cười vô lương.
1187 Phụ tình án đã rõ ràng,
1188 Dơ tuồng, nghỉ mới kiếm đường tháo lui.
1189 Buồng riêng, riêng những sụt sùi,
1190 Nghĩ thân mà lại ngậm ngùi cho thân:
1191 Tiếc thay trong giá trắng ngần,
1192 Đến phong trần, cũng phong trần như ai!
1193 Tẻ, vui cũng một kiếp người,
1194 Hồng nhan phải giống ở đời mãi ru!
1195 Kiếp xưa đã vụng đường tu,
1196 Kiếp này chẳng kẻo đền bù mới xuôi!
1197 Dù sao bình đã vỡ rồi,
1198 "Lấy thân mà trả nợ đời cho xong!"
1199 Vừa tuần nguyệt sáng gương trong,
1200 Tú bà ghé lại thong dong dặn dò:
1201 "Nghề chơi cũng lắm công phu,
1202 "Làng chơi ta phải biết cho đủ điều."
1203 Nàng rằng: "Mưa gió dập dìu,
1204 "Liều thân thì cũng phải liều thế thôi!"
1205 Mụ rằng: "Ai cũng như ai,
1206 "Người ta ai mất tiền hoài đến đây?
1207 "ở trong còn lắm điều hay,
1208 "Nỗi đêm khép mở, nỗi ngày riêng chung.
1209 "Này con thuộc lấy nằm lòng:
1210 "Vành ngoài bảy chữ, vành trong tám nghề.
1211 "Chơi cho liễu chán hoa chê,
1212 "Cho lăn lóc đá, cho mê mẫn đời.
1213 "Khi khoé hạnh, khi nét ngài,
1214 "Khi ngâm ngợi nguyệt, khi cười cợt hoa.
1215 "Đều là nghề nghiệp trong nhà,
1216 "Đủ ngần ấy nết mới là người soi."
1217 Gót đầu vâng dạy mấy lời,
1218 Dường chau nét nguyệt, dường phai vẻ hồng.
1219 Những nghe nói đã thẹn thùng,
1220 Nước đời lắm nỗi lạ lùng khắt khe!
1221 Xót mình cửa các buồng khuê,
1222 Vỡ lòng, học lấy những nghề nghiệp hay!
1223 Khéo là mặt dạn mày dày,
1224 Kiếp người đã đến thế này thì thôi!
1225 Thương thay thân phận lạc loài,
1226 Dẫu sao cũng ở tay người biết sao?
1227 Lầu xanh mới rủ trướng đào,
1228 Càng treo giá ngọc, càng cao phẩm người.
1229 Biết bao bướm lả ong lơi,
1230 Cuộc say đầy tháng, trận cười suốt đêm.
1231 Dập dìu lá gió cành chim,
1232 Sớm đưa Tống Ngọc, tối tìm Tràng Khanh.
1233 Khi tỉnh rượu, lúc tàn canh,
1234 Giật mình, mình lại thương mình xót xa.
1235 Khi sao phong gấm rủ là,
1236 Giờ sao tan tác như hoa giữa đường?
1237 Mặt sao dày gió dạn sương,
1238 Thân sao bướm chán ong chường bấy thân?
1239 Mặt người mưa Sở, mây Tần,
1240 Những mình, nào biết có xuân là gì?
1241 Đòi phen gió tựa, hoa kề,
1242 Nửa rèm tuyết ngậm, bốn bề trăng thâu.
1243 Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu,
1244 Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ!
1245 Đòi phen nét vẽ câu thơ,
1246 Cung cầm trong nguyệt, nước cờ dưới hoa.
1247 Vui là vui gượng kẻo mà,
1248 Ai tri âm đó mặn mà với ai?
1249 Thờ ơ gió trúc mưa mai,
1250 Ngẩn ngơ trăm nỗi, giùi mài một thân.
1251 Nỗi lòng đòi đoạn xa gần,
1252 Chẳng vò mà rối, chẳng dần mà đau!
1253 Nhớ ơn chín chữ cao sâu,
1254 Một ngày một ngả bóng dâu tà tà.
1255 Dặm ngàn nước thẳm, non xa,
1256 Nghĩ đâu thân phận con ra thế này!
1257 Sân hoè đôi chút thơ ngây,
1258 Trân cam, ai kẻ đỡ thay việc mình?
1259 Nhớ lời nguyện ước ba sinh,
1260 Xa xôi ai có thấu tình chăng ai?
1261 Khi về hỏi liễu Chương-đài,
1262 Cành xuân đã bẻ cho người chuyên tay!
1263 Tình sâu, mong trả nghĩa dày,
1264 Hoa kia đã chắp cây này cho chưa?
1265 Mối tình đòi đoạn vò tơ,
1266 Giấc hương quan luống lần mơ canh dài.
1267 Song sa vò võ phương trời,
1268 Nay hoàng hôn đã lại mai hôn hoàng.
1269 Lần lần thỏ bạc ác vàng,
1270 Xót người trong hội đoạn tràng đòi cơn!
1271 Đã cho lấy chữ hồng nhan,
1272 Làm cho cho hại, cho tàn, cho cân!
1273 Đã dày vào kiếp phong trần,
1274 Sao cho sỉ nhục một lần mới thôi!
1275 Khách du bỗng có một người,
1276 Kỳ Tâm họ Thúc, cũng nòi thư hương.
1277 Vốn người huyện Tích, châu Thường,
1278 Theo nghiêm đường mở ngôi hàng Lâm Tri.
1279 Hoa khôi mộ tiếng Kiều nhi,
1280 Thiếp hồng tìm đến hương khuê gửi vào.
1281 Trướng tô giáp mặt hoa đào,
1282 Vẻ nào chẳng mặn, nét nào chẳng ưa?
1283 Hải đường mơn mởn cành tơ,
1284 Ngày xuân càng gió, càng mưa, càng nồng!
1285 Nguyệt hoa, hoa nguyệt, não nùng,
1286 Đêm xuân ai dễ cầm lòng được chăng!
1287 Lạ gì thanh khí lẽ hằng,
1288 Một dây một buộc, ai giằng cho ra?
1289 Sớm đào, tối mận, lân la,
1290 Trước còn trăng gió, sau ra đá vàng.
1291 Dịp đâu may mắn lạ dường!
1292 Lại vừa gặp khoảng xuân đường về quê.
1293 Sinh càng một tỉnh mười mê,
1294 Ngày xuân lắm lúc đi về với xuân.
1295 Khi gió gác, khi trăng sân,
1296 Bầu tiên chuốc rượu, câu thần nối thơ.
1297 Khi hương sớm, khi trà trưa,
1298 Bàn vây điểm nước, đường tơ hoạ đàn.
1299 Miệt mài trong cuộc truy hoan,
1300 Càng quen thuộc nết, càng dan díu tình.
1301 Lạ cho cái sóng khuynh thành,
1302 Làm cho đổ quán xiêu đình, như chơi!
1303 Thúc sinh quen thói bốc rời,
1304 Trăm nghìn đổ một trận cười như không!
1305 Mụ càng tô lục chuốt hồng,
1306 Máu tham hễ thấy hơi đồng thì mê,
1307 Dưới trăng quyên đã gọi hè,
1308 Đầu tường lửa lựu lập loè đâm bông.
1309 Buồng the phải buổi thong dong,
1310 Thang lan rủ bức trướng hồng tắm hoa.
1311 Rõ ràng trong ngọc, trắng ngà,
1312 Dầy dầy sẵn đúc một toà thiên nhiên!
1313 Sinh càng tỏ nét càng khen,
1314 Ngụ tình tay thảo một thiên luật Đường.
1315 Nàng rằng: "Vâng biết lòng chàng,
1316 "Lời lời châu ngọc, hàng hàng gấm thêu.
1317 "Hay hèn, lẽ cũng nối điêu,
1318 "Nỗi quê nghĩ một hai điều ngang ngang.
1319 "Lòng còn gửi áng mây vàng,
1320 "Hoạ vần, xin hãy chịu chàng hôm nay."
1321 Rằng: "Sao nói lạ lùng thay!
1322 "Cành kia chẳng phải cỗi này mà ra?"
1323 Nàng càng ủ dột thu ba,
1324 Đoạn trường lúc ấy nghĩ mà buồn tênh:
1325 "Thiếp như hoa đã lìa cành,
1326 "Chàng như con bướm liệng vành mà chơi.
1327 "Chúa xuân đành đã có nơi,
1328 "Vắn ngày, thôi chớ dài lời làm chi!"
1329 Sinh răng: "Từ thuở tương tri,
1330 "Tấm riêng, riêng những nặng vì nước non.
1331 "Trăm năm tính cuộc vuông tròn,
1332 "Phải dò cho đến ngọn nguồn lạch sông."
1333 Nàng rằng: "Muôn đội ơn lòng,
1334 "Chút e bên thú, bên tòng dễ đâu.
1335 "Bình-khang nấn ná bấy lâu,
1336 "Yêu hoa, yêu được một màu điểm trang.
1337 "Rồi ra lạt phấn phai hương,
1338 "Lòng kia giữ được thường thường mãi chăng?
1339 "Vả trong thềm quế, cung trăng,
1340 "Chủ trương đành đã chị Hằng ở trong.
1341 "Bấy lâu khăng khít giải đồng,
1342 "Thêm người, người cũng chia lòng riêng tây.
1343 "Vẻ chi chút phận bèo mây,
1344 "Làm cho bể ái khi đầy khi vơi.
1345 "Trăm điều ngang ngửa vì tôi,
1346 "Thân sau ai chịu tội trời ấy cho?
1347 "Như chàng có vững tay co,
1348 "Mười phần cũng đắp điếm cho một vài.
1349 "Thế trong dù lớn hơn ngoài,
1350 "Trước hàm sư tử gửi người đằng la.
1351 "Cúi đầu luồn xuống mái nhà,
1352 "Giấm chua lại tội bằng ba lửa nồng.
1353 "ở trên còn có nhà thông,
1354 "Lượng trên trông xuống biết lòng có thương?
1355 "Sá chi liễu ngõ, hoa tường,
1356 "Lầu xanh, lại bỏ ra phường lầu xanh!
1357 "Lại càng dơ dáng dại hình,
1358 "Đành thân phận thiếp, ngại danh giá chàng.
1359 "Thương sao cho vẹn thì thương,
1360 "Tính sao cho vẹn mọi đường thì vâng."
1361 Sinh rằng: "Hay nói đè chừng,
1362 "Lòng đây, lòng đấy, chưa từng hay sao?
1363 "Đường xa chớ ngại Ngô, Lào,
1364 "Trăm điều hãy cứ trông vào một ta.
1365 "Đã gần chi có điều xa,
1366 "Đá vàng đã quyết, phong ba cũng liều."
1367 Cùng nhau căn vặn đến điều,
1368 Chỉ non thề bể nặng gieo đến lời.
1369 Nỉ non đêm đến tình dài,
1370 Ngoài hiên thỏ đã non đoài ngậm gương.
1371 Mượn điều trúc viện thừa lương.
1372 Rước về hãy tạm giấu nàng một nơi.
1373 Chiến, hoà sắp sẵn hai bài,
1374 Cậy tay thầy thợ, mượn người dò la.
1375 Bắn tin đến mặt Tú bà,
1376 Thua cơ, mụ cũng cầu hoà, dám sao!
1377 Rõ ràng của dẫn, tay trao,
1378 Hoàn lương một thiếp, thân vào cửa công.
1379 Công tư đôi lẽ đều xong,
1380 Gót tiên phút đã thoát vòng trần ai.
1381 Một nhà sum họp trúc mai,
1382 Càng sâu nghĩa bể, càng dài tình sông.
1383 Hương càng đượm, lửa càng nồng;
1384 Càng sôi vẻ ngọc, càng lồng màu sen.
1385 Nửa năm hơi tiếng vừa quen,
1386 Sân ngô cành bích đã chen lá vàng.
1387 Giậu thu mới nảy giò sương,
1388 Gối yên đã thấy xuân đường tới nơi.
1389 Phong lôi nổi trận bời bời,
1390 Nặng lòng e ấp, tính bài phân chia.
1391 Quyết ngay biện bạch một bề,
1392 Dạy cho má phấn lại về lầu xanh!
1393 Thấy lời nghiêm huấn rành rành,
1394 Đánh liều Sinh mới lấy tình nài kêu.
1395 Rằng: "Con biết tội đã nhiều,
1396 "Dẫu rằng sấm sét, búa rìu cũng cam.
1397 "Trót vì tay đã nhúng chàm,
1398 "Dại rồi còn biết khôn làm sao đây?
1399 "Cùng nhau vả tiếng một ngày,
1400 "Ôm cầm, ai nỡ dứt dây cho đành!
1401 "Lượng trên quyết chẳng thương tình,
1402 "Bạc đen thôi có tiếc mình làm chi!"
1403 Thấy lời sắt đá tri tri,
1404 Sốt gan, ông mới cáo quì cửa công.
1405 Đất bằng nổi sóng đùng đùng,
1406 Phủ đường sai lá phiếu hồng thôi tra.
1407 Cùng nhau theo gót sai nha.
1408 Song song vào trước sân hoa lạy quì.
1409 Trông lên mặt sắt đen sì,
1410 Lập nghiêm trước đã ra uy nặng lời:
1411 "Gã kia dại nết chơi bời,
1412 "Mà con người ấy là người đong đưa!
1413 "Tuồng chi hoa thải, hương thừa,
1414 "Mượn màu son phấn đánh lừa con đen!
1415 "Suy trong tình trạng nguyên đơn,
1416 "Bề nào, thì cũng chưa yên bề nào.
1417 "Phép công chiếu án luận vào,
1418 "Có hai đường ấy, muốn sao mặc mình:
1419 "Một là cứ phép gia hình,
1420 "Hai là lại cứ lầu xanh phó về!"
1421 Nàng rằng: "Đã quyết một bề,
1422 "Nhện này vương lấy tơ kia mấy lần!
1423 "Đục trong thân cũng là thân,
1424 "Yếu thơ, vâng chịu trước sân lôi đình."
1425 Dạy rằng: "Cứ phép gia hình!"
1426 Ba cây chập lại một cành mẫu đơn.
1427 Phận đành chi dám kêu oan,
1428 Đào hoen quẹn má, liễu tan tác mày.
1429 Một sân lầm cát đã đầy,
1430 Gương lờ nước thuỷ, mai gầy vóc sương.
1431 Nghĩ tình chàng Thúc mà thương,
1432 Nẻo xa trông thấy, lòng càng xót xa.
1433 Khóc rằng: "Oan khốc vì ta,
1434 "Có nghe lời trước, chẳng đà luỵ sau.
1435 "Cạn lòng, chẳng biết nghĩ sâu,
1436 "Để ai trăng tủi hoa sầu vì ai?"
1437 Phủ đường nghe thoảng vào tai,
1438 Động lòng, lại gạn đến lời riêng tây.
1439 Sụt sùi, chàng mới thưa ngay,
1440 Đầu đuôi kể lại sự ngày cầu thân:
1441 "Nàng đà tính hết xa gần.
1442 "Từ xưa nàng đã biết thân có rày!
1443 "Tại tôi hứng lấy một tay,
1444 "Để nàng cho đến nỗi này vì tôi!"
1445 Nghe lời nói, cũng thương lời,
1446 Dẹp uy, mới dạy mở bài giải vi.
1447 Rằng: "Như hẳn có thế thì,
1448 "Trăng hoa song cũng thị phi biết điều!"
1449 Sinh rằng: "Chút phận bọt bèo,
1450 "Theo đòi vả cũng ít nhiều bút nghiên"
1451 Cười rằng: "Đã thế thì nên,
1452 "Mộc già hãy thử một thiên, trình nghề."
1453 Nàng vâng cất bút tay đề,
1454 Tiên hoa trình trước án phê, xem tường.
1455 Khen rằng: "Giá lợt Thịnh Đường,
1456 "Tài này sắc ấy nghìn vàng chưa cân.
1457 "Thật là tài tử giai nhân,
1458 "Châu Trần còn có Châu Trần nào hơn!
1459 "Thôi đừng rước dữ, cưu hờn,
1460 "Làm chi lỡ nhịp cho đờn ngang cung.
1461 "Đã đưa đến trước cửa công,
1462 "Ngoài thì là lý, song trong là tình.
1463 "Dâu con trong đạo gia đình,
1464 "Thôi thì dẹp nỗi bất bình là xong!"
1465 Kíp truyền sắm sửa lễ công,
1466 Kiệu hoa lướt gió, đuốc hồng điểm sao.
1467 Bày hàng cổ xuý xôn xao,
1468 Song song đưa tới trướng đào sánh đôi.
1469 Thương vì hạnh, trọng vì tài.
1470 Thúc ông thôi cũng dẹp lời phong ba.
1471 Huệ lan sực nức một nhà,
1472 Từng cay đắng, lại mặn mà hơn xưa.
1473 Mảng vui rượu sớm cờ trưa,
1474 Đào đà phai thắm, sen vừa nảy xanh.
1475 Trướng hồ vắng vẻ đêm thanh,
1476 E tình nàng mới bày tình riêng chung:
1477 "Phận bồ từ vẹn chữ tòng,
1478 "Đổi thay nhạn yến đã hòng đầy niên.
1479 "Tin nhà ngày một vắng tin,
1480 "Mặn tình cát luỹ, lạt tình tao khang.
1481 "Nghĩ ra thật cũng nên dường,
1482 "Tăm hơi ai kẻ giữ giàng cho ta?
1483 "Trộm nghe kẻ lớn trong nhà,
1484 "ở vào khuôn phép, nói ra mối giường.
1485 "E thay những dạ phi thường,
1486 "Dễ dò rốn bể, khôn lường đáy sông!
1487 "Mà ta suốt một năm ròng,
1488 "Thế nào cũng chẳng dấu xong được nào.
1489 "Bấy chầy chưa tỏ tiêu hao,
1490 "Hoặc là trong có làm sao chăng là?
1491 "Xin chàng kíp liệu lại nhà,
1492 "Trước người đẹp ý, sau ta biết tình.
1493 "Đêm ngày giữ mực dấu quanh,
1494 "Rày lần, mai lữa, như hình chưa thông!"
1495 Nghe lời khuyên nhủ thong dong,
1496 Đành lòng Sinh mới quyết lòng hồi trang.
1497 Rạng ra gửi đến xuân đường,
1498 Thúc ông cũng vội giục chàng ninh gia.
1499 Tiễn đưa một chén quan hà,
1500 Xuân đình thoắt đã dạo ra cao đình.
1501 Sông Tần một dải xanh xanh,
1502 Loi thoi bờ liễu mấy cành Dương-quan.
1503 Cầm tay dài ngắn thở than,
1504 Chia phôi ngừng chén, hợp tan nghẹn lời.
1505 Nàng rằng: "Non nước xa khơi,
1506 "Sao cho trong ấm thì ngoài mới êm.
1507 "Dễ loà yếm thắm, trôn kim,
1508 "Làm chi bưng mắt bắt chim khó lòng!
1509 "Đôi ta chút nghĩa đèo bòng,
1510 "Đến nhà, trước liệu nói sòng cho minh.
1511 "Dù khi sóng gió bất tình,
1512 "Lớn ra uy lớn, tôi đành phận tôi.
1513 "Hơn điều giấu ngược giấu xuôi,
1514 "Lại mang những việc tày trời đến sau.
1515 "Thương nhau xin nhớ lời nhau,
1516 "Năm chầy cũng chẳng đi đâu mà chầy.
1517 "Chén đưa nhớ bữa hôm nay,
1518 "Chén mừng xin đợi ngày này năm sau!
1519 Người lên ngựa, kẻ chia bào,
1520 Rừng phong, thu đã nhuốm màu quan san.
1521 Dặm hồng bụi cuốn chinh an,
1522 Trông người đã khuất mấy ngàn dâu xanh.
1523 Người về chiếc bóng năm canh,
1524 Kẻ đi muôn dặm một mình xa xôi.
1525 Vầng trăng ai xẻ làm đôi?
1526 Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường.
1527 Kể chi những nỗi dọc đường.
1528 Buồng trong, này nỗi chủ trương ở nhà.
1529 Vốn dòng họ Hoạn danh gia,
1530 Con quan Lại bộ tên là Hoạn thư.
1531 Duyên Đằng thuận nẻo gió đưa,
1532 Cùng chàng kết tóc xe tơ những ngày
1533 Ở ăn thì nết cũng hay,
1534 Nói điều ràng buộc thì tay cũng già.
1535 Từ nghe vườn mới thêm hoa,
1536 Miệng người đã lắm, tin nhà thì không.
1537 Lửa tâm càng dập, càng nồng,
1538 Trách người đen bạc, ra lòng trăng hoa.
1539 Ví bằng thú thật cùng ta,
1540 Cũng dung kẻ dưới mới là lượng trên.
1541 Dại chi chẳng giữ lấy nền,
1542 Hay chi mà rước tiếng ghen vào mình?
1543 Lại còn bưng bít giấu quanh,
1544 Làm chi những thói trẻ ranh nực cười!
1545 Tính rằng cách mặt khuất lời,
1546 Giấu ta, ta cũng liệu bài giấu cho!
1547 Lo gì việc ấy mà lo!
1548 Kiến trong miệng chén có bò đi đâu?
1549 "Làm cho nhìn chẳng được nhau,
1550 "Làm cho đày đoạ cất đầu chẳng lên!
1551 "Làm cho trông thấy nhãn tiền.
1552 "Cho người thăm ván bán thuyền biết tay"
1553 Nỗi lòng kín chẳng ai hay,
1554 Ngoài tai để mặc gió bay mái ngoài.
1555 Tuần sau bỗng thấy hai người,
1556 Mách tin ý cũng liệu bài tâng công.
1557 Tiểu thư nổi giận đùng đùng:
1558 "Gớm thay thêu dệt, ra lòng trêu ngươi!
1559 "Chồng tao nào phải như ai,
1560 "Điều này hẳn miệng những người thị phi!"
1561 Vội vàng xuống lệnh ra uy,
1562 Đứa thì vả miệng, đứa thì bẻ răng.
1563 Trong ngoài kín mít như bưng,
1564 Nào ai còn dám nói năng một lời!
1565 Buồng đào khuya sớm thảnh thơi.
1566 Ra vào một mực nói cười như không.
1567 Đêm ngày lòng những giận lòng,
1568 Sinh đà về đến lầu hồng, xuống yên.
1569 Lời tan hợp, nỗi hàn huyên,
1570 Chữ tình càng mặn, chữ duyên càng nồng.
1571 Tẩy trần vui chén thong dong,
1572 Nỗi lòng, ai ở trong lòng mà ra?
1573 Chàng về xem ý tứ nhà,
1574 Sự mình cũng rắp lân la giải bày.
1575 Mấy phen cười nói tỉnh say,
1576 Tóc tơ bất động mảy may sự tình.
1577 Nghĩ đà bưng kín miệng bình,
1578 Nào ai có khảo mà mình lại xưng?
1579 Những là e ấp dùng dằng,
1580 Rút dây sợ nữa động rừng, lại thôi.
1581 Có khi vui chuyện mua cười,
1582 Tiểu thư lại giở những lời đâu đâu.
1583 Rằng: "Trong ngọc đá vàng thau,
1584 "Mười phần ta đã tin nhau cả mười.
1585 "Khen cho những miệng dông dài,
1586 "Bướm ong lại đặt những lời nọ kia!
1587 "Thiếp dù vụng, chẳng hay suy,
1588 "Đã dơ bụng nghĩ, lại bia miệng cười!"
1589 Thấy lời thủng thỉnh như chơi,
1590 Thuận lời, chàng cũng nói xuôi đỡ đòn,
1591 Những là cười phấn, cợt son,
1592 Đèn khuya chung bóng, trăng tròn sánh vai,
1593 Thú quê thuần hức bén mùi,
1594 Giếng vàng đã rụng một vài lá ngô.
1595 Chạnh niềm nhớ cảnh giang hồ,
1596 Một màu quan tái, mấy mùa gió trăng.
1597 Tình riêng chưa dám rỉ răng,
1598 Tiểu thư trước đã liệu chừng nhủ qua:
1599 "Cách năm, mây bạc xa xa,
1600 "Lâm-tri cũng phải tính mà thần hôn."
1601 Được lời như cởi tấc son,
1602 Vó câu thẳng ruổi, nước non quê người.
1603 Long lanh đáy nước in trời,
1604 Thành xây khói biếc, non phơi bóng vàng.
1605 Roi câu vừa gióng dặm trường,
1606 Xe hương, nàng cũng thuận đường quy ninh,
1607 Thưa nhà huyên hết mọi tình,
1608 Nỗi chàng ở bạc, nỗi mình chịu đen.
1609 Nghĩ rằng: "Ngứa ghẻ hờn ghen,
1610 "Xấu chàng mà có ai khen chi mình!
1611 "Vậy nên ngảnh mặt làm thinh,
1612 "Mưu cao vốn đã rắp ranh những ngày,
1613 "Lâm-tri đường bộ tháng chầy,
1614 "Mà đường hải đạo sang ngay thì gần.
1615 "Dọn thuyền lựa mặt gia nhân,
1616 "Hãy đem dây xích buộc chân nàng về.
1617 "Làm cho cho mệt, cho mê,
1618 "Làm cho đau đớn, ê chề, cho coi!
1619 "Trước cho bõ ghét những người,
1620 "Sau cho để một trò cười về sau!"
1621 Phu nhân khen chước rất mầu,
1622 Chiều con, mới dạy mặc dầu ra tay.
1623 Sửa sang buồm gió, lèo mây,
1624 Khuyển, Ưng lại chọn một bầy côn quang.
1625 Dặn dò hết các mọi đường,
1626 Thuận phong một lá vượt sang bến Tề.
1627 Nàng từ chiếc bóng song the,
1628 Đường kia nỗi nọ như chia mối sầu.
1629 Bóng dâu đã xế ngang đầu,
1630 Biết đâu ấm lạnh, biết đâu ngọt bùi?
1631 Tóc thề đã chấm ngang vai,
1632 Nào lời non nước, nào lời sắt son?
1633 Sắn bìm chút phận con con,
1634 Khuôn duyên biết có vuông tròn cho chăng?
1635 Thân sao nhiều nỗi bất bằng?
1636 Liều như cung Quảng, ả Hằng, nghĩ nao?
1637 Đêm thu gió lọt song đào,
1638 Nửa vành trăng khuyết, ba sao giữa trời.
1639 Nén hương đến trước Phật đài,
1640 Nỗi lòng khấn chửa cạn lời vân vân...
1641 Dưới hoa dậy lũ ác nhân,
1642 ầm ầm khốc quỷ kinh thần mọc ra!
1643 Đầy sân gươm tuốt sáng loà,
1644 Thất kinh, nàng chửa biết là làm sao,
1645 Thuốc mê đâu đã rưới vào,
1646 Mơ màng như giấc chiêm bao biết gì!
1647 Vực ngay lên ngựa tức thì,
1648 Buồng đào, viện sách, bốn bề lửa giong.
1649 Sẵn thây vô chủ bên sông
1650 Đem vào để đó, lộn sòng ai hay?
1651 Tôi đòi phách lạc, hồn bay,
1652 Pha càn bụi cỏ, gốc cây ẩn mình.
1653 Thúc ông nhà cũng gần quanh,
1654 Chợt trông ngọn lửa, thất kinh rụng rời.
1655 Tớ thầy chạy thẳng đến nơi,
1656 Tơi bời tưới lửa, tìm người lao xao.
1657 Gió cao, ngọn lửa càng cao,
1658 Tôi đòi tìm đủ, nàng nào thấy đâu!
1659 Hớt hơ hớt hải nhìn nhau,
1660 Giếng sâu, bụi rậm trước sau tìm quàng.
1661 Chạy vào chốn cũ phòng hương,
1662 Trong tro thấy một đống xương cháy tàn,
1663 Tình ngay, ai biết mưu gian,
1664 Hẳn nàng, thôi lại có bàn rằng ai!
1665 Thúc ông sùi sụt ngắn dài,
1666 Nghĩ con vắng vẻ, thương người nết na.
1667 Di hài nhặt sắp về nhà,
1668 Nào là khâm liệm, nào là tang trai
1669 Lễ thường đã đủ một hai,
1670 Lục trình chàng cũng đến nơi bấy giờ.
1671 Bước vào chốn cũ lầu thơ,
1672 Tro than một đống, nắng mưa bốn tường.
1673 Sang nhà cha, tới trung đường,
1674 Linh sàng, bài vị, thờ nàng ở trên.
1675 Hỡi ơi, nói hết sự duyên,
1676 Tơ tình đứt ruột, lửa phiền cháy gan!
1677 Gieo mình, vật vã khóc than:
1678 "Con người thế ấy, thác oan thế này !
1679 "Chắc rằng mai trúc lại vầy,
1680 "Ai hay vĩnh quyết là ngày đưa nhau!
1681 "Thương càng nghĩ, nghĩ càng đau,
1682 "Dễ ai rấp thảm,quạt sầu cho khuây."
1683 Gần miền nghe có một thầy,
1684 Phi phù trí quỷ, cao tay thông huyền.
1685 Trên tam đảo, dưới cửu tuyền,
1686 Tìm đâu thì cũng biết tin rõ ràng.
1687 Sắm sanh lễ vật rước sang,
1688 Xin tìm cho thấy mặt nàng, hỏi han.
1689 Đạo nhân phục trước tĩnh đàn.
1690 Xuất thần giây phút chưa tàn nén hương
1691 Trở về minh bạch nói tường:
1692 "Mặt nàng chẳng thấy, việc nàng đã tra.
1693 "Người này nặng kiếp oan gia,
1694 "Còn nhiều nợ lắm, sao đà thoát cho?
1695 "Mệnh cung đang mắc nạn to,
1696 "Một năm nữa, mới thăm dò được tin.
1697 "Hai bên giáp mặt chiền chiền,
1698 "Muốn nhìn mà chẳng dám nhìn, lạ thay!"
1699 Điều đâu nói lạ dường này!
1700 Sự nàng đã thế, lời thầy dám tin.
1701 Chẳng qua đồng cốt quàng xiên,
1702 Người đâu mà lại thấy trên cõi trần?
1703 Tiếc hoa, những ngậm ngùi xuân,
1704 Thân này dễ lại mấy lần gặp tiên!
1705 Nước trôi hoa rụng đã yên,
1706 Hay đâu địa ngục ở miền nhân gian!
1707 Khuyển, Ưng đã đắt mưu gian,
1708 Vực nàng đưa xuống để an dưới thuyền.
1709 Buồm cao, lèo thẳng, cánh suyền,
1710 Đè chừng huyện Tích, băng miền vượt sang.
1711 Giã đò, lên trước sảnh đường,
1712 Khuyển, Ưng hai đứa nộp nàng dâng công.
1713 Vực nàng tạm xuống môn phòng,
1714 Hãy còn thiêm thiếp giấc nồng chưa phai.
1715 Hoàng lương chợt tỉnh hồn mai,
1716 Cửa nhà đâu mất, lâu đài nào đây?
1717 Bàng hoàng giở tỉnh, giở say,
1718 Sảnh đường mảng tiếng đòi ngay lên hầu.
1719 ả hoàn trên dưới giục mau,
1720 Hãi hùng nàng mới theo sau một người.
1721 Ngước trông toà rộng dãy dài.
1722 "Thiên quan trủng tể" có bài treo trên.
1723 Ban ngày sáp thắp hai bên.
1724 Giữa đường thất bảo, ngồi trên một bà.
1725 Gạn gùng, ngọn hỏi, ngành tra,
1726 Sự mình, nàng đã cứ mà gửi thưa.
1727 Bất tình nổi trận mây mưa.
1728 Mắng rằng: "Những giống bơ thờ quen thân.
1729 "Con này chẳng phải thiện nhân,
1730 "Chẳng phường trốn chúa, thì quân lộn chồng.
1731 "Ra tuồng mèo mả gà đồng,
1732 "Ra tuồng lúng túng, chẳng xong bề nào.
1733 "Đã đem mình bán cửa tao,
1734 "Lại còn khủng khỉnh làm cao thế này!
1735 "Nào là gia pháp nọ bay!
1736 "Hãy cho ba chục, biết tay một lần!"
1737 ả hoàn trên dưới dạ ran,
1738 Dẫu rằng trăm miệng khôn phân lẽ nào!
1739 Trúc côn ra sức đập vào,
1740 Thịt nào chẳng nát, gan nào chẳng kinh!
1741 Xót thay đào lý một cành,
1742 Một phen mưa gió, tan tành một phen!
1743 Hoa nô truyền dạy đổi tên,
1744 Buồng the dạy ghép vào phiên thị tì.
1745 Ra vào theo lũ thanh y,
1746 Dãi dầu tóc rối, da chì quản bao!
1747 Quản gia có một mụ nào,
1748 Thấy người, thấy nết, ra vào mà thương.
1749 Khi chè chén, khi thuốc thang,
1750 Đem lời phương tiện, mở đường hiếu sinh.
1751 Dạy rằng: "May rủi đã đành,
1752 "Liễu bồ mình giữ lấy mình cho hay.
1753 "Cũng là oan nghiệp chi đây,
1754 "Sa cơ mới đến thế này, chẳng dưng.
1755 "ở đây tai vách mạch rừng.
1756 "Thấy ai người cũ cũng đừng nhìn chi.
1757 "Kẻo khi sấm sét bất kỳ,
1758 "Con ong, cái kiến, kêu gì được oan!"
1759 Nàng càng giọt ngọc như chan,
1760 Nỗi lòng luống những bàng hoàng niềm tây:
1761 "Phong trần kiếp đã chịu đầy,
1762 "Lầm than, lại có thứ này bằng hai!
1763 "Phận sao bạc chẳng vừa thôi?
1764 "Khăng khăng buộc mãi lấy người hồng nhan!
1765 "Đã đành túc trái tiền oan,
1766 "Cũng liều ngọc nát, hoa tàn mà chi!"
1767 Những là nương náu qua thì,
1768 Tiểu thư phải buổi mới về ninh gia,
1769 Mẹ con trò chuyện lân la,
1770 Phu nhân mới gọi nàng ra dạy lời:
1771 "Tiểu thư, dưới trướng thiếu người,
1772 "Cho về bên ấy theo đòi lầu trang."
1773 Lĩnh lời, nàng mới theo sang,
1774 Biết đâu địa ngục, thiên đàng là đâu!
1775 Sớm khuya khăn mặt, lược đầu,
1776 Phận con hầu, giữ con hầu, dám sai!
1777 Phải đêm êm ả chiều trời,
1778 Trúc tơ, hỏi đến nghề chơi mọi ngày.
1779 Lĩnh lời, nàng mới lựa dây,
1780 Nỉ non, thánh thót, dễ say lòng người!
1781 Tiểu thư xem cũng thương tài,
1782 Khuôn uy dường cũng bớt vài bốn phân.
1783 Cửa người, đày đoạ chút thân,
1784 Sớm ngơ ngẩn bóng, đêm năn nỉ lòng.
1785 Lâm-tri chút nghĩa đèo bòng,
1786 Nước non để chữ "tương phùng" kiếp sau!
1787 Bốn phương mây trắng một màu,
1788 Trông vời cố quốc biết đâu là nhà?
1789 Lần lần tháng trọn ngày qua,
1790 Nỗi gần, nào biết đường xa thế này?
1791 Lâm-tri từ thuở uyên bay,
1792 Buồng không thương kẻ tháng ngày chiếc thân.
1793 Mày ai trăng mới in ngần,
1794 Phấn thừa hương cũ bội phần xót xa!
1795 Sen tàn, cúc lại nở hoa,
1796 Sầu dài, ngày ngắn, đông đà sang xuân.
1797 Tìm đâu cho thấy cố nhân?
1798 Lấy câu vận mệnh khuây dần nhớ thương.
1799 Chạnh niềm, nhớ cảnh gia hương,
1800 Nhớ quê, chàng lại tìm đường thăm quê.
1801 Tiểu thư đón cửa giã giề,
1802 Hàn huyên vừa cạn mọi bề gần xa.
1803 Nhà hương cao cuốn bức là,
1804 Buồng trong, truyền gọi nàng ra lạy mừng.
1805 Bước ra, một bước, một dừng,
1806 Trông xa, nàng đã tỏ chừng nẻo xa:
1807 Phải rằng nắng quáng, đèn loà.
1808 Rõ ràng ngồi đó chẳng là Thúc sinh?
1809 Bây giờ tình mới rõ tình,
1810 Thôi thôi đã mắc vào vành chẳng sai!
1811 Chước đâu có chước lạ đời!
1812 Người đâu mà lại có người tinh ma!
1813 Rõ ràng thật lứa đôi ta,
1814 Làm ra con ở, chúa nhà, đôi nơi!
1815 "Bề ngoài thơn thớt nói cười,
1816 "Mà trong nham hiểm giết người không dao.
1817 "Bây giờ đất thấp, trời cao,
1818 "Ăn làm sao, nói làm sao, bây giờ?"
1819 Càng trông mặt, càng ngẩn ngơ,
1820 Ruột tằm đòi đoạn như tơ rối bời,
1821 Sợ uy, dám chẳng vâng lời,
1822 Cúi đầu nép xuống sân mai một chiều.
1823 Sinh đà phách lạc hồn siêu:
1824 "Thương ôi! Chẳng phải nàng Kiều ở đây?
1825 "Nhân làm sao đến thế này?
1826 "Thôi thôi, ta đã mắc tay ai rồi!"
1827 Sợ quen, dám hở ra lời,
1828 Không ngăn giọt ngọc sụt sùi nhỏ sa.
1829 Tiểu thư trông mặt hỏi tra:
1830 "Mới về, có việc chi mà động dong?"
1831 Sinh rằng: " Hiếu phục vừa xong,
1832 "Suy lòng trắc Dĩ, đau lòng chung thiên!"
1833 Khen rằng: "Hiếu tử đã nên!
1834 "Tẩy trần, mượn chén giải phiền đêm thu"
1835 Vợ chồng chén tạc chén thù,
1836 Bắt nàng đứng chực trì hồ hai nơi.
1837 Bắt khoan, bắt nhặt, đến lời,
1838 Bắt quì tận mặt, bắt mời tận tay.
1839 Sinh càng như dại, như ngây,
1840 Giọt dài, giọt ngắn, chén đầy, chén vơi.
1841 Ngảnh đi, chợt nói, chợt cười,
1842 Cáo say, chàng đã tính bài lảng ra.
1843 Tiểu thư vội thét: "Con Hoa!
1844 "Khuyên chàng chẳng cạn thì ta có đòn!"
1845 Sinh càng nát ruột tan hồn.
1846 Chén mời phải ngậm bồ hòn ráo ngay!
1847 Tiểu thư cười nói tỉnh say,
1848 Chửa xong cuộc rượu, lại bày trò chơi.
1849 Rằng: "Hoa nô đủ mọi tài,
1850 "Bản đàn thử dạo một bài chàng nghe!"
1851 Nàng đà tán hoán, tê mê,
1852 Vâng lời ra trước bình the vặn đàn:
1853 Bốn dây như khóc, như than,
1854 Khiến người trên tiệc cũng tan nát lòng!
1855 Cùng trong một tiếng tơ đồng,
1856 Người ngoài cười nụ, người trong khóc thầm!
1857 Giọt châu lã chã khôn cầm,
1858 Cúi đầu chàng những gạt thầm giọt Tương.
1859 Tiểu thư lại thét lấy nàng:
1860 "Cuộc vui, gảy khúc đoạn tràng ấy chi!
1861 "Sao chẳng biết ý tứ gì?
1862 "Cho chàng buồn bã tội thì tại ngươi!"
1863 Sinh càng thảm thiết bồi hồi,
1864 Vội vàng gượng nói, gượng cười cho qua.
1865 Giọt rồng canh đã điểm ba,
1866 Tiểu thư nhìn mặt,dường đà can tâm.
1867 Lòng riêng khấp khởi mừng thầm:
1868 "Vui này đã bõ đau ngầm xưa nay!"
1869 Sinh thì gan héo, ruột đầy,
1870 Nỗi lòng, càng nghĩ càng cay đắng lòng.
1871 Người vào chung gối loan phòng,
1872 Nàng ra tựa bóng đèn chong canh dài.
1873 Bây giờ mới rõ tăm hơi,
1874 Máu ghen, đâu có lạ đời nhà ghen!
1875 Chước đâu rẽ thuý, chia uyên.
1876 Đã ra đường nấy, ai nhìn được ai!
1877 Bây giờ một vực một trời,
1878 Hết điều khinh trọng, hết lời thị phi!
1879 Nhẹ như bấc, nặng như chì,
1880 Gỡ cho ra nữa còn gì là duyên!
1881 Lỡ làng chút phận thuyền quyên,
1882 Bể sâu, sóng cả, có tuyền được vay?
1883 Một mình âm ỉ đêm chầy,
1884 Đĩa dầu vơi, nước mắt đầy, năm canh.
1885 Sớm khuya hầu hạ đài dinh.
1886 Tiểu thư chạm mặt đè tình hỏi tra.
1887 Lựa lời nàng mới thưa qua:
1888 "Phải khi mình lại xót xa nỗi mình."
1889 Tiểu thư hỏi lại Thúc sinh:
1890 "Cậy chàng tra lấy, thực tình cho nao!"
1891 Sinh đà rát ruột như bào,
1892 Nói ra chẳng tiện, trông vào chẳng đang!
1893 Những e lại luỵ đến nàng,
1894 Đánh liều mới sẽ lựa đường hỏi tra.
1895 Cúi đầu quì trước sân hoa.
1896 Thân cung nàng mới dâng qua một tờ.
1897 Diện tiền trình với tiểu thơ,
1898 Thoạt xem dường có ngẩn ngơ chút tình.
1899 Liền tay trao lại Thúc sinh,
1900 Rằng: "Tài nên trọng, mà tình nên thương!
1901 "Ví chăng có số giàu sang.
1902 "Giá này dẫu đúc nhà vàng cũng nên!
1903 "Bể trần chìm nổi thuyền quyên,
1904 "Hữu tài, thương nỗi vô duyên lạ đời!"
1905 Sinh rằng: "Thật có như lời,
1906 "Hồng nhan bạc mệnh, một người nào vay!
1907 "Nghìn xưa âu cũng thế này,
1908 "Từ bi âu liệu bớt tay mới vừa."
1909 Tiểu thư rằng: "ý trong tờ,
1910 "Rắp đem mệnh bạc, xin nhờ cửa không.
1911 "Thôi thì thôi cũng chiều lòng,
1912 "Cũng cho khỏi luỵ trong vòng bước ra.
1913 "Sẵn Quan âm các vườn ta,
1914 "Có cây trăm thước, có hoa bốn mùa.
1915 "Có cổ thụ, có sơn hồ,
1916 "Cho nàng ra đó giữ chùa chép kinh".
1917 Tâng tâng trời mới bình minh,
1918 Hương hoa, ngũ cúng, sắm sanh lễ thường.
1919 Đưa nàng đến trước Phật đường,
1920 Tam qui, ngũ giới, cho nàng xuất gia.
1921 áo xanh đổi lấy cà sa,
1922 Pháp danh lại đổi tên ra Trạc Tuyền.
1923 Sớm khuya sắm đủ dầu đèn,
1924 Xuân, Thu, cắt sẵn hai tên hương trà.
1925 Nàng từ lánh gót vườn hoa,
1926 Dường gần rừng tía, dường xa bụi hồng.
1927 Nhân duyên đâu lại còn mong,
1928 Khỏi điều thẹn phấn tủi hồng thì thôi!
1929 Phật tiền, thảm lấp, sầu vùi,
1930 Ngày pho thủ tự, đêm nồi tâm hương.
1931 Cho hay giọt nước cành dương,
1932 Lửa lòng tưới tắt mọi đường trần duyên.
1933 Nâu sồng từ trở mầu thiền,
1934 Sân thu trăng đã vài phen đứng đầu.
1935 Cửa thiền then nhặt lưới mau,
1936 Nói lời trước mặt, rơi châu vắng người.
1937 Gác kinh, viện sách, đôi nơi,
1938 Trong gang tấc lại gấp mười quan san!
1939 Những là ngậm thở nuốt than,
1940 Tiểu thơ phải buổi vấn an về nhà.
1941 Thừa cơ sinh mới lẻn ra,
1942 Xăm xăm đến mé vườn hoa với nàng.
1943 Sụt sùi giở nỗi đoạn tràng,
1944 Giọt châu tầm tã đẫm tràng áo xanh:
1945 "Đã cam chịu bạc với tình,
1946 "Chúa xuân để tội một mình cho hoa!
1947 "Thấp cơ thua trí đàn bà,
1948 "Trông vào đau ruột, nói ra ngại lời.
1949 "Vì ta cho luỵ đến người,
1950 "Cát lầm ngọc trắng, thiệt đời xuân xanh.
1951 "Quản chi lên thác xuống ghềnh,
1952 "Cũng toan sống thác với tình cho xong.
1953 "Tông đường chút chửa cam lòng,
1954 "Cắn răng bẻ một chữ đồng làm hai.
1955 "Thẹn mình đá nát, vàng phai,
1956 "Trăm thân dễ chuộc một lời được sao?"
1957 Nàng rằng: "Chiếc bách sóng đào,
1958 "Nổi chìm cũng mặc lúc nào rủi may!
1959 "Chút thân quằn quại vũng lầy,
1960 "Sống thừa, còn tưởng đến rày nữa sao?
1961 "Cũng liều một giọt mưa rào,
1962 "Mà cho thiên hạ trông vào cũng hay!
1963 "Trót vì cầm đã bén dây,
1964 "Chẳng trăm năm cũng một ngày duyên ta.
1965 "Liệu bài mở cửa cho ra,
1966 " ấy là tình nặng, ấy là ân sâu."
1967 Sinh rằng: "Riêng tưởng bấy lâu,
1968 "Lòng người nham hiểm biết đâu mà lường?
1969 "Nữa chi giông tố phũ phàng,
1970 "Thiệt riêng đó, cũng lại càng cực đây.
1971 "Liệu mà xa chạy cao bay,
1972 " ái ân ta có ngần này mà thôi!
1973 "Bây giờ kẻ ngược người xuôi,
1974 "Biết bao giờ lại nối lời nước non?
1975 "Dẫu rằng sông cạn đá mòn,
1976 "Con tằm đến thác cũng còn vương tơ."
1977 Cùng nhau kể lể sau xưa,
1978 "Nói rồi lại nói, lời chưa hết lời...
1979 Mặt trông, tay chẳng nỡ rời,
1980 Hoa tì đã động tiếng người nẻo xa.
1981 Nhẫn ngừng, nuốt tủi bước ra,
1982 Tiểu thư đâu đã rẽ hoa bước vào.
1983 Cười cười nói nói ngọt ngào,
1984 Hỏi chàng mới ở chốn nào lại chơi?"
1985 Dối quanh, sinh mới liệu lời:
1986 "Tìm hoa quá bước, xem người viết kinh".
1987 Khen rằng: "Bút pháp đã tinh,
1988 "So vào với thiếp Lan-đình, nào thua!
1989 "Tiếc thay lưu lạc giang hồ,
1990 "Nghìn vàng thật cũng nên mua lấy tài!"
1991 Thiền trà cạn chén hồng mai,
1992 Thong dong nối gót thư trai cùng về.
1993 Nàng càng e lệ ủ ê,
1994 Rỉ tai hỏi lại hoa tì trước sau.
1995 Hoa rằng: "Bà đến đã lâu,
1996 "Rón chân đứng nép độ đâu nữa giờ.
1997 "Rành rành kẽ tóc chân tơ,
1998 "Mấy lời nghe hết, đã dư tỏ tường:
1999 "Bao nhiêu đoạn khổ, tình thương.
2000 "Nỗi ông vật vã, nỗi nàng thở than.
