![Trả lá»i](images/styles/zingblue/buttons/reply.gif) |
|
![Old](images/styles/zingblue/statusicon/post_old.gif)
25-10-2008, 12:32 PM
|
![tarta12a's Avatar](customavatars/avatar29_1.gif) |
Cái Thế Ma Nhân
|
|
Tham gia: Feb 2008
Bà i gởi: 1,035
Thá»i gian online: 35 phút 40 giây
Thanks: 0
Thanked 35 Times in 18 Posts
|
|
ChÆ°Æ¡ng - 6 -
Gia đình Roxtov đã từ lâu không được tin tức gì vá» Nikolai và mãi đến giữa mùa đông, bá tÆ°á»›c má»›i nháºn được má»™t bức thÆ°. Äá»c mấy chữ Ä‘á» trên phong bì, bá tÆ°á»›c nháºn ra nét chữ của con trai.
Cầm bức thÆ° trong tay, bá tÆ°á»›c hốt hoảng và hấp tấp rón rén chạy và o phòng riêng, cố không để cho ai trông thấy mình. Và o phòng, bá tÆ°á»›c đóng kÃn cá»a lại và bắt đầu giở thÆ° ra Ä‘á»c. Anna Mikhailovna biết tin có bức thÆ° (trong nhà có chuyện gì phu nhân cÅ©ng biết hết), liá»n rón rén bÆ°á»›c và o phòng bá tÆ°á»›c và bắt gặp ông ta Ä‘ang cầm bức thÆ° trong tay, vừa cÆ°á»i vừa khóc nấc lên.
Tuy công việc của Anna Mikhailovna đã thu xếp ổn thoả, phu nhân vẫn ở lại nhà bá tước Roxtov như cũ.
- Ông bạn Æ¡i - phu nhân nói, giá»ng buồn buồn, và sẵn sà ng tá» lòng thÆ°Æ¡ng cảm.
Bá tước cà ng nấc to hơn.
- Cháu Nikolai, có thÆ°, bị, bị thÆ°Æ¡ng, bà ạ, nó được thăng sÄ© quan… Ä‘á»™i Æ¡n Chúa… là m thế nà o nói vá»›i nhà tôi bây giá»â€¦
Anna Mikhailovna ngồi xuống cạnh bá tÆ°á»›c, lấy khăn tay lau mấy giá»t nÆ°á»›c mắt trên má ông và trên bức thÆ°, rồi lau nÆ°á»›c mắt của mình, Ä‘á»c bức thÆ°, an ủi bá tÆ°á»›c và quyết định rằng trÆ°á»›c bữa ăn trÆ°a và bữa dùng trà bà sẽ chuẩn bị tinh thần cho bá tÆ°á»›c phu nhân, và sau bữa trà thì sẽ kể hết cho phu nhân nghe, nếu Chúa trá»i phù há»™.
Suốt buổi trÆ°a bà Anna Mikhailovna nói vá» những tin đồn từ mặt tráºn vá» Nikolai, bà hai lần há»i xem cái thÆ° cuối cùng của Nikolai gá»i nháºn được từ hôm nà o, tuy bà đã biết rõ từ trÆ°á»›c và nói rằng có thể hôm nay lại nháºn được thÆ°. Cứ má»—i lần nghe những lá»i nói xa xôi bóng gió ấy, bá tÆ°á»›c phu nhân lại bắt đầu lo lắng Ä‘Æ°a mắt nhìn bá tÆ°á»›c hay nhìn Anna Mikhailovna nhÆ°ng bà nà y lại khéo lái câu chuyện sang vấn Ä‘á» linh tinh khác. Cả nhà chỉ có Nasata là tinh nhất, có cái khiếu rất nhạy có thể cảm thấy ngay những sắc thái tinh vi trong giá»ng nói, trong cách nhìn và vé mặt của ngÆ°á»i khác. Từ đầu bữa ăn, Nasata đã vểnh tai nghe ngóng và biết rằng có chuyện gì vá» anh mình đây cho nên bà Anna Mikhailovna Ä‘ang nói rà o trÆ°á»›c. Nasata biết rằng mẹ mình rất dá»… xúc Ä‘á»™ng má»—i khi có chuyện gì liên quan đến tin tức của Nikolai nên tuy vốn rất liá»u lÄ©nh, trong suốt bữa ăn, cô cÅ©ng không dám há»i gì nhÆ°ng sốt ruá»™t quá nên chẳng ăn uống gì cả, cứ loay hoay trở mình trên ghế, bất chấp những lá»i quở trách của cô gia sÆ°. Sau bữa ăn, Nasata hối hả chạy theo bà Anna Mikhailovna, và đến phòng Ä‘i-văng thì nhân Ä‘Ã nhảy lên ôm lấy cổ bà ta.
- Dì ơi, dì yêu của cháu ơi, dì nói đi, cái gì thế hở dì?
- Có gì đâu cháu.
- Không, dì yêu dấu của cháu, con bồ câu của cháu, quả đà o của cháu, cháu không buông dì ra đâu. Cháu biết rằng dì đã biết chuyện ấy.
Bà Anna Mikhailovna lắc đầu nói:
- Mà tháºt là má»™t con bé rất tinh đấy, con ạ.
- Có thÆ° của anh Nikolai à ? Äúng rồi! - Natasa kêu lên; cô đã Ä‘á»c thấy má»™t câu trả lá»i khẳng định trên vẻ mặt của bà Anna Mikhailovna.
- NhÆ°ng dì van cháu, phải cho cẩn tháºn; cháu cÅ©ng biết rằng việc nà y có thể là m cho mẹ cháu xúc Ä‘á»™ng mạnh lắm đấy.
- Vâng, vâng, nhÆ°ng dì kể Ä‘i. Không kể à ? Äược, thế thì cháu Ä‘i nói vá»›i mẹ cháu ngay bây giá».
Bà Anna Mikhailovna liá»n vắn tắt thuáºt lại cho Natasa nghe ná»™i dung bức thÆ°, dặn là đừng nói vá»›i ai cả. Natasa là m dấu thánh giá nói:
- Nhất định, cháu xin thá» vá»›i dì nhÆ° váºy, cháu không nói vá»›i ai đâu rồi láºp tức chạy Ä‘i tìm Sonya.
- Anh Nikolai, bị thÆ°Æ¡ng, có thÆ° - Natasa nói, giá»ng long trá»ng và mừng rỡ.
Sonya biến sắc đi, chỉ nói được mấy tiếng:
- Nikolai!
Natasa, thấy cái ấn tượng mà tin anh mình bị thÆ°Æ¡ng gây nên trong Sonya, bấy giá» má»›i cảm thấy rõ cái khÃa cạnh đáng buồn của tin tức nà y. Cô chồm lại ôm lấy Sonya mà khóc:
- Chỉ bị thÆ°Æ¡ng má»™t chút, nhÆ°ng lại được thăng chức sÄ© quan rồi, bây giá» anh ấy rất khoẻ rồi, chÃnh tay anh ấy viết - Natasa, vừa khóc vừa nói.
Bây giá» Petya(1) Ä‘ang hùng dÅ©ng từng bÆ°á»›c lá»›n Ä‘i qua căn phòng, thấy váºy liá»n nói:
- Äấy thấy chÆ°a, Ä‘Ã n bà các chị toà n là đồ hay khóc cả, em thì em mừng lắm, đúng thế, rất mừng rằng anh Nikolai đã có thà nh tÃch nhÆ° váºy. Các chị thì chỉ hay khóc thôi. Các chị chả hiểu gì cả.
Natasa mỉm cÆ°á»i qua là n nÆ°á»›c mắt.
- Cô chÆ°a Ä‘á»c bức thÆ° à ? - Sonya há»i.
- ChÆ°a Ä‘á»c, nhÆ°ng dì ấy bảo là khá»i hẳn rồi, anh ấy bây giá» là sÄ© quan…
- Äá»™i Æ¡n Chúa, - Sonya là m dấu thánh giá, nói - NhÆ°ng cÅ©ng có thể dì ấy lừa cô đấy? Ta đến gặp mẹ Ä‘i.
Petya im lặng đi đi lại lại trong phòng.
- Em được nhÆ° anh Nikolai thì em sẽ giết nhiá»u giặc Pháp hÆ¡n nữa, bá»n chúng nó tồi hết sức. Em sẽ giết nhiá»u đến ná»—i chất thà nh má»™t đống to tÆ°á»›ng! - Petya nói.
- Im đi Petya, mà y ngốc lắm!
- Em không ngốc đâu, những ngÆ°á»i nà o náo Ä‘á»™ng má»™t tà cÅ©ng khóc má»›i là ngÆ°á»i ngốc, - Petya nói.
Natasa im lặng một lát rồi nói:
- Chị có nhớ rõ anh ấy không?
Sonya mỉm cÆ°á»i:
- Mình có nhớ Nikolai không ấy à ?
- Không phải thế, chị Sonya, chị có nhá»› anh ấy rõ nhÆ° thế nà y nà y, rõ đến ná»—i cái gì cÅ©ng nhá»› cả cÆ¡, - Natasa vừa nói vừa là m má»™t cá» chỉ, có vẻ nhÆ° muốn cho những lá»i nói của mình có thêm má»™t ý nghÄ©a tháºt trang nghiêm. - Em cÅ©ng nhá»› anh Nikolai, em nhá»› lắm. Còn Boris thì không, chẳng nhá»› tà nà o cả…
- Sao? Cô không nhá»› Boris à ? - Sonya ngạc nhiên há»i.
- Không phải là em không nhớ, em biết anh ấy thế nà o, nhưng không nhớ rõ như Nikolai đâu. Anh Nikolai thì em nhắm mắt lại là có thể nhớ rõ ra còn Boris thì không (Natasa nhắm mắt lại), đúng, chẳng thấy gì cả!
- á»’! Natasa ạ! - Sonya nói, hai mắt hân hoan và trang trá»ng nhìn bạn, dÆ°á»ng nhÆ° nà ng cho rằng Natasa không xứng đáng nghe những Ä‘iá»u mình Ä‘ang định nói, và dÆ°á»ng nhÆ° nà ng nói Ä‘iá»u ấy vá»›i má»™t ngÆ°á»i khác, má»™t nguá»i mà không thể nà o đùa bỡn vá»›i hỠđược. - Má»™t khi tôi đã yêu anh cô, thì dù có việc gì ảy đến vá»›i anh ấy, hay vá»›i tôi, suốt Ä‘á»i tình yêu của tôi cÅ©ng sẽ không bao giá» phai nhạt.
Natasa ngạc nhiên và tò mò nhìn Sonya rồi lặng thinh. Cô ta cảm thấy Ä‘iá»u Sonya vừa nói là đúng sá»± tháºt, rằng quả có má»™t thứ tình yêu đúng nhÆ° Sonya nói, nhÆ°ng Natasa chÆ°a há» cảm thấy má»™t cái gì tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° thế. Cô tin rằng cái đó có thể có, nhÆ°ng cô không hiểu được, Natasa há»i:
- Chị viết thư cho anh ấy chưa?
Sonya ngẫm nghÄ©. Nên viết thÆ° cho Nikolai nhÆ° thế nà o, và có cần viết cho anh ấy không, đó là má»™t vấn đỠđã day dứt nà ng nhiá»u.
Bây giá», Nikolai đã là sÄ© quan, và lại là má»™t anh hùng bị thÆ°Æ¡ng, mà nà ng lại nhắc cho Nikolai nhá»› đến mình, và dÆ°á»ng nhÆ° cÅ©ng nhắc đến lá»i cam kết của chà ng đối vá»›i mình, thì nhÆ° váºy có nên không?
Nà ng đỠmặt nói:
- Không biết; mình cho rằng anh ấy đã viết thì mình cũng sẽ viết.
- Thế chị viết cho anh ấy nhÆ° váºy có thấy thẹn không?
Sonya mỉm cưòi:
- Không.
- Còn em mà viết thư cho Boris thì em thẹn lắm, không viết đâu!
- Sao lại thẹn kia chứ?
- Thì thế thôi, em không viết. Ngượng lắm, thẹn lắm.
Petya nãy giá» giáºn Natasa vì bị chị gá»i là ngốc, liá»n lên tiếng:
- Em biết tại sao chị ấy lại thẹn rồi; chÃnh là vì chị ta mê cái anh chà ng to béo Ä‘eo kÃnh kia (Petya vẫn thÆ°á»ng gá»i ngÆ°á»i trùng tên vá»›i mình, bá tÆ°á»›c Bezukhov, là "anh chà ng to béo Ä‘eo kÃnh", bây giá» chị ta lại mê cái ông danh ca kia nữa (Petya muốn nói đến ông thầy ngÆ°á»i à dạy hát cho Natasa, ấy vì thế cho nên chị ta má»›i thẹn).
- Petya, mà y ngốc lắm, - Natasa nói.
- Chả ngốc hÆ¡n chị đâu, chị ạ - cáºu bé Petya lên chÃn nói, giá»ng đúng nhÆ° giá»ng má»™t ông Ä‘á»™i già váºy.
Trong bữa ăn trÆ°a bá tÆ°á»›c phu nhân đã được chuẩn bị tinh thần bằng những lá»i nói xa xôi của bà Anna Mikhailovna. Trở vá» phòng riêng, phu nhân ngồi trên chiếc ghế bà nh, mắt đăm đăm nhìn bức chân dung thu nhá» con trai khảm và o má»™t chiếc há»™p thuốc lá, nÆ°á»›c mắt rÆ°ng rÆ°ng trên mi, bà Anna Mikhailovna tay cầm bức thÆ° rón rén đến trÆ°á»›c cá»a phòng bá tÆ°á»›c phu nhân và dừng lại. Bà nói vá»›i bá tÆ°á»›c Ä‘ang Ä‘i theo sau:
- Äừng và o, chốc nữa hẵng hay, - rồi và o phòng đóng cá»a lại.
Bá tước áp tai và o ồ khoá, bắt đầu nghe ngóng.
Lúc đầu ông nghe thấy tiếng nói chuyện bình thản, rồi sau đó chỉ nghe tiếng bà Anna Mikhailovna Ä‘ang nói má»™t hÆ¡i dà i, rồi má»™t tiếng kêu, sau đó im lặng má»™t lát, rồi tiếp đến cả hai ngÆ°á»i cùng nói má»™t lúc, giá»ng vui mừng, rồi lại nghe có tiếng bÆ°á»›c chân, và bà Anna Mikhailovna ra mở cá»a cho bá tÆ°á»›c và o. Trên gÆ°Æ¡ng mặt bà Anna Mikhailovna có cái vẻ kiêu hãnh của má»™t nhà phẫu thuáºt sau khi đã hoà n thà nh má»™t cuá»™c mổ xẻ khó khăn, Ä‘Æ°a công chúng và o thưởng thức nghệ thuáºt của mình.
- Xong rồi! - Bà Anna Mikhailovna chỉ bá tÆ°á»›c phu nhân nói, giá»ng long trá»ng. Bấy giá» phu nhân má»™t tay cầm chiếc há»™p thuốc lá có khắc bức chân dung, tay kia cầm bức thÆ°, Ä‘ang lần lượt áp môi và o chiếc há»™p, rồi cầm bức thÆ°.
Trông thấy bá tÆ°á»›c, phu nhân Ä‘Æ°a hai tay vá» phÃa chồng ôm hôn mái đầu hói của ông, rồi ngẩng nhìn bức chân dung và bức thÆ° qua cái đầu hói ấy, rồi lại đẩy cái đầu hói ra má»™t chút để áp hai váºt ấy và o môi. Vera, Natasa, Sonya và o phòng, và cuá»™c tuyên Ä‘á»c bức thÆ° bắt đầu. Trong thÆ° có tả lại vắn tắt cuá»™c hà nh quân và hai tráºn đánh mà Nikolai đã tham dá»±, kể lại việc chà ng được thăng sÄ© quan, và có nói rằng chà ng xin hôn tay mẹ và ba, xin cha mẹ cầu phúc cho chà ng, và hôn Vera, Natasa, Petya. Ngoà i ra, chà ng còn gá»i lá»i chà o ông Sêling và Sôt và u già , và ngoà i ra, chà ng xin má»i ngÆ°á»i thay chà ng hôn em Sonya yêu quý, mà chà ng vẫn yêu và nhá»› nhÆ° xÆ°a.
Nghe đến đây, Sonya Ä‘á» mặt đến ứa nÆ°á»›c mắt ra. Và không đủ sức chịu Ä‘á»±ng những đôi mắt đổ dồn vá» phÃa nà ng. Sonya chạy ra phòng ngoà i, nhảy nhót, quay tròn, rồi ngồi thụp xuống ná»n nhà , là m cho chiếc áo dà i của nà ng phồng lên nhÆ° quả bóng lá»›n, khuôn mặt tÆ°Æ¡i cÆ°á»i á»ng Ä‘á». Bá tÆ°á»›c phu nhân khóc.
- Sao mẹ lại khóc? - Vera nói - Cứ nhÆ° anh ấy viết đây thì phải mừng, chứ sao lại khóc. Äiá»u đó hoà n toà n đúng, nhÆ°ng cả bá tÆ°á»›c bá tÆ°á»›c phu nhân và Natara nữa - má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u nhìn Vera có ý trách móc. "Nó giống tÃnh ai thế không biết!" - bá tÆ°á»›c phu nhân thầm nghÄ©.
Bức thÆ° của Nikolai được Ä‘á»c lại hà ng trăm lần, và há»… ngÆ°á»i nà o được coi là xứng đáng được nghe thÆ° Ä‘á»u phải đến gặp bá tÆ°á»›c phu nhân, phu nhân không lúc nà o rá»i bức thÆ°.
Các gia sÆ°, các bà vú em, cáºu Mitynka má»™t số ngÆ°á»i quen Ä‘á»u lần lượt đến và cứ má»—i lần nhÆ° thế là bá tÆ°á»›c phu nhân lại Ä‘á»c bức thÆ° lên vá»›i má»™t cái thú má»›i mẻ, và má»—i lần nhÆ° váºy phu nhân lại phát hiện thêm được những đức tÃnh má»›i ở thằng Nikolai yêu quý của mình. Phu nhân thấy đây là má»™t Ä‘iá»u kỳ lạ, phi thÆ°á»ng, đáng mừng hết sức: đứa con trai của phu nhân, chÃnh đứa con bé bá»ng hai mÆ°Æ¡i năm trÆ°á»›c đây còn cá»±a quáºy rất khẽ trong lòng bà , đứa con đã là m cho bà có lần cãi nhau vá»›i ông bố hay qua nuông chiá»u, đứa con đã há»c nói được chữ "grusa"(2) trÆ°á»›c tiên, rồi đến chữ "ba ba", đứa con ấy ngà y nay trên đất khách, trong má»™t môi trÆ°á»ng xa lạ, đã là má»™t chiến sÄ© dÅ©ng cảm, má»™t mình, không ai giúp dỡ, hÆ°á»›ng dẫn, đứa con ấy Ä‘ang là m nhiệm vụ của má»™t đấng trượng phu. Tất cả cái kinh nghiệm tÃch luỹ hà ng bao nhiêu thế ká»· của loà i ngÆ°á»i dạy rằng đứa trẻ nằm trong nôi má»™t mai phải trở thà nh ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông, cái kinh nghiệm đó đối vá»›i phu nhân hình nhÆ° không có nữa.
Má»—i thá»i kỳ lá»›n lên của đứa con trai ấy phu nhân thấy là phi thÆ°á»ng, tưởng chừng nhÆ° xÆ°a nay chÆ°a từng có hà ng triệu triệu ngÆ°á»i cÅ©ng lá»›n lên nhÆ° váºy. Hai mÆ°Æ¡i năm trÆ°á»›c đây, phu nhân thấy khó mà tin rằng cái sinh váºt nhá» bé Ä‘ang sống đâu ở phÃa dÆ°á»›i trái tim mình, lại có thể có ngà y khóc oa oa lên và báºp và o vú mình, rồi lại có ngà y bắt đầu nói: thì bây giá» cÅ©ng váºy phu nhân cÅ©ng khó tin rằng cái sinh váºt ấy lại có thể là má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông cÆ°á»ng tráng, can đảm, má»™t đứa con và má»™t ngÆ°á»i gÆ°Æ¡ng mẫu, nhÆ° qua bức thÆ° có thể Ä‘oán biết.
Văn má»›i hay là m sao, nó viết thÆ° tháºt dá»… thÆ°Æ¡ng quá! - Phu nhân nói khi Ä‘á»c Ä‘oạn miêu tả trong thÆ°. - Tâm hồn tháºt là cao thượng! Không nói vá» mình lấy má»™t lá»i… không có lấy má»™t lá»i! Chỉ thấy nói đến má»™t anh Denixov nà o đấy, nhÆ°ng nhất định nó má»›i là ngÆ°á»i dÅ©ng cảm nhất. Không há» viết lấy má»™t lá»i vá» những ná»—i khổ cá»±c của mình. Tháºt là má»™t tấm lòng và ng! Äúng tÃnh nó quá! Ai nó cÅ©ng nhá»›, không há» quên má»™t ngÆ°á»i nà o. XÆ°a nay tôi vẫn bảo mà , ngay từ khi nó hãy còn bằng ngần nà y nà y, tôi vẫn bảo là …
HÆ¡n má»™t tuần lá»… há» chuẩn bị, viết nháp rồi chép sạch lại những bức thÆ° của cả nhà gá»i cho Nikolai: vợ chồng bá tÆ°á»›c lo toan việc góp nhặt đồ đạc và tiá»n nong để sắm quân phục và đồ dùng cho chà ng sÄ© quan má»›i nháºn chức. Bà Anna Mikhailovna là má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà rất đảm Ä‘ang, bà đã tìm được ngÆ°á»i che chở cho bà và con trai bà trong quân Ä‘á»™i ngay cả vá» phÆ°Æ¡ng diện thÆ° từ nữa. Bà đã có dịp gá»i thÆ° cho đại công tÆ°á»›c Konxtantin Pavlovich bấy giá» là tÆ° lệnh vệ quân. Gia đình Roxtov Ä‘oán rằng cáºn vệ quân Nga ở ngoại quốc là má»™t địa chỉ hoà n toà n minh xác, và nếu bức thÆ° đến tay đại công tÆ°á»›c tÆ° lệnh vệ quân, thì không có lý do gì nó lại không đến được trung Ä‘oà n Pavlograd, vì Ä‘Æ¡n vị nà y tất nhiên phải đóng quân ở đâu gần đấy thôi; cho nên há» quyết định gá»i thÆ° và tiá»n cho Boris qua Ä‘Æ°á»ng thÆ° tÃn của đại công tÆ°á»›c, và Boris sẽ chuyển lại cho Nikolai. Bá tÆ°á»›c Roxtov, bá tÆ°á»›c phu nhân, Petya, Vera, Natasa, Sonya Ä‘á»u có thÆ° gá»i cho Nikolai và sau cùng là lão bá tÆ°á»›c cho con trai sáu nghìn rúp để sắm quân trang và các thứ đồ dùng.
Chú thÃch:
(1) Petya là cách gá»i âu yếm tên Piotr. Pie cÅ©ng là tên Piotr gá»i theo kiểu Pháp (Piere).
(2) Quả lê.
Last edited by khungcodangcap; 27-10-2008 at 04:44 PM.
|
![Old](images/styles/zingblue/statusicon/post_old.gif)
25-10-2008, 12:44 PM
|
![tarta12a's Avatar](customavatars/avatar29_1.gif) |
Cái Thế Ma Nhân
|
|
Tham gia: Feb 2008
Bà i gởi: 1,035
Thá»i gian online: 35 phút 40 giây
Thanks: 0
Thanked 35 Times in 18 Posts
|
|
ChÆ°Æ¡ng - 7 -
Ngà y mÆ°á»i hai tháng mÆ°á»i má»™t đạo quân đã chiến của Kutuzov bấy giỠđã hạ trại ở gần Olmuytx, chuẩn bị hôm sau sẽ nghênh tiếp hai vị hoà ng đế - Nga và Ão - tá»›i duyệt binh. Quân cáºn vệ vừa má»›i ở Nga Ä‘iá»u Ä‘á»™ng sang, hạ trại nghỉ đêm ở cách Olmuytx mÆ°á»i lăm dặm và đến hôm sau kéo thẳng tá»›i dá»± cuá»™c Ä‘iểm binh. Và o khoảng chÃn giá» sáng quân cáºn vệ tiến và o cánh đồng Olmuytx.
Ngà y hôm ấy Nikolai Roxtov nháºn được má»™t mảnh giấy của Boris báo tin trung Ä‘oà n Izmail sẽ nghỉ đêm cách Olmuytx mÆ°á»i lăm dặm, và Boris nhắn Nikolai đến để trao thÆ° và tiá»n. Nikolai bấy giá» Ä‘ang rất cần tiá»n, vì quân Ä‘á»™i Ä‘i chiến dịch vỠđến đóng quân ở gần Olmuytx, những ngÆ°á»i bán hà ng ăn và những ngÆ°á»i Do Thái ở Ão mang đủ các thứ hà ng hấp dẫn đến bán, cháºt cả doanh trại. Binh sÄ© trung Ä‘oà n Pavlograd mở tiệc liên tiếp mừng những cuá»™c khen thưởng vừa nháºn được nhân chiến dịch vừa qua và rủ nhau đến Olmuytx để và o hà ng bà Karolina, má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà Hung vừa đến mở quán rượu ở Olmuytx, toà n do phụ nữ hầu bà n. Roxtov vừa ăn mừng được thăng chức thiếu uý, chà ng lại mua con ngá»±a Bezun của Denixov cho nên mắc nợ các bạn và các chủ quán rất nhiá»u.
Nháºn được giấy của Boris, Roxtov rủ má»™t ngÆ°á»i bạn đến Olmuytx, ăn chiá»u ở đấy, uống má»™t chai rượu vang và má»™t mình đến doanh trại quân cáºn vệ tìm ngÆ°á»i bạn cÅ©. Roxtov chÆ°a kịp sắm quân phục má»›i. Chà ng mặc má»™t chiếc áo đôn-man của cấp chuẩn uý đã sá»n cÅ© có Ä‘eo huân chÆ°Æ¡ng chữ tháºp của binh sÄ©, má»™t chiếc quần Ä‘Å©ng da, Ä‘eo má»™t thanh gÆ°Æ¡m sÄ© quan ở chiếc thắt lÆ°ng to bản; con ngá»±a chà ng cÆ°á»i là ngá»±a giống sông Äông, mua của má»™t ngÆ°á»i cô-dắc trong chiến dịch; cái mÅ© phiêu kỵ dúm đó Ä‘á»™i hất ra phÃa sau và lệch sang má»™t bên trông rất ngang tà ng. Khi đến gần doanh trại của trung Ä‘oà n Izmail chà ng nghÄ© đến lúc Boris và tất cả các bạn đồng ngÅ© của anh ta trong quân cáºn vệ phải trố mắt mà nhìn cái dáng dấp khinh kỵ thiện chiến và dạn dà y lá»a đạn của chà ng.
Quân cáºn vệ đã trải qua chiến dịch nhÆ° qua má»™t cuá»™c du ngoạn, hãnh diện phô trÆ°Æ¡ng vẻ sạch sẽ và ká»· luáºt của mình. Hà nh quân thì ngắt quãng, bạc Ä‘Ã thì cho xe trở Ä‘i. Cứ má»—i lần trú quân, Bá»™ tÆ° lệnh Ão lại thết các sÄ© quan những bữa tiệc rất háºu. Các trung Ä‘oà n khi tiến và o các thà nh phố hoặc khi rút Ä‘i Ä‘á»u có kèn trống tÆ°ng bừng, và trong suốt chiến dịch (binh sÄ© cáºn vệ rất hãnh diện vá» Ä‘iá»u nà y) theo lệnh của đại công tÆ°á»›c, các Ä‘á»™i ngÅ© bao giá» cÅ©ng Ä‘i Ä‘á»u bÆ°á»›c các sÄ© quan Ä‘i bá»™ ở vị trà của mình bên cạnh Ä‘Æ¡n vị. Trong suốt thá»i gian hà nh quân, Boris Ä‘i vá»›i Berg, bấy giỠđã là đại Ä‘á»™i trưởng.
Trong thá»i gian chiến dịch, Berg được cá» lên chỉ huy má»™t đại Ä‘á»™i, nhá» tác phong cẩn tháºn, chu đáo chà ng đã được cấp trên tin cáºy và đã thu xếp được các công việc kinh tế của mình má»™t cách rất có lợi;
Boris trong thá»i gian chiến dịch đã là m quen vá»›i nhiá»u ngÆ°á»i có thể có Ãch cho chà ng, và nhá» má»™t bức thÆ° giá»›i thiệu của Piotr mà chà ng mang theo, Boris đã là m quen được vá»›i công tÆ°á»›c Andrey Bolkonxki. Chà ng hy vá»ng nhá» Andrey xin cho má»™t chá»— là m trong bá»™ tham mÆ°u của tÆ°á»›ng Tổng tÆ° lệnh.
Berg và Boris, y phục chỉnh tá» và sạch sẽ, đã được nghỉ ngÆ¡i lại sức sau cuá»™c hà nh quân ban ngà y vừa qua, Ä‘ang ngồi trÆ°á»›c má»™t chiếc bà n tròn đánh cá» vá»›i nhau trong má»™t gian phòng sạch sẽ già nh riêng cho hai ngÆ°á»i. Berg hai bà n tay đặt giữa hai đầu gối cầm má»™t tẩu thuốc bôc khói. Boris, vá»›i dáng Ä‘iệu cẩn tháºn đặc biệt của chà ng, Ä‘ang lấy hai bà n tay trắng trẻ và thon nhá» xếp các quân cỠđã ăn được thà nh hình cái tháp, đợi nÆ°á»›c cá» của Berg, mắt nhìn và o mặt của đối thủ; có thể thấy rõ rằng chà ng Ä‘ang nghÄ© đến ván cá», cÅ©ng nhÆ° thÆ°á»ng lệ, chà ng bao giá» cÅ©ng chỉ nghÄ© đến việc mình Ä‘ang là m.
- Thế nà o, anh liệu Ä‘i cách nà o để thoát ra khá»i các thế bà nà y đây? - Boris nói.
- Äể cố nghÄ© xem, - Berg đáp, tay Ä‘Æ°a lên chạm và o quân cá», rồi lại buông xuống.
Vừa lúc ấy cánh cá»a mở toang.
- Äây rồi! - Roxtov reo lên. - Lại có cả Berg nữa! Chà Boris, pÆ¡ti - zănfăng, alêcusê Ä‘ormir!(1) - Chà ng nói lá»›n, lặp lại câu nói của bà vú em mà hai ngÆ°á»i đã từng cÆ°á»i vá»›i nhau hồi trÆ°á»›c.
- Trá»i Æ¡i cáºu thay đổi nhiá»u quá! - Boris đứng dáºy đón Roxtov, nhÆ°ng khi đứng dáºy cÅ©ng không quên dỡ mấy quân cá» rÆ¡i xuống đặt lại chá»— cÅ©, và toan ôm lấy bạn, nhÆ°ng Nikolai né ngÆ°á»i lùi lại.
Tuổi trẻ thÆ°á»ng có má»™t tình cảm dặc hiệt là sợ những con Ä‘Æ°á»ng quá mòn, há» không bắt chÆ°á»›c ai cả, muốn biểu hiện tình cảm theo má»™t lối má»›i, theo lối riêng của há», miá»…n sao đừng giống cái lối bà y tá» của các báºc cha anh, vốn thÆ°á»ng giả dối. Nikolai muốn là m má»™t Ä‘iá»u gì tháºt đặc biệt khi gặp bạn, chà ng muốn véo bạn, xô bạn thế nà o đấy, nhÆ°ng là m sao đừng có ôm hôn nhÆ° má»i ngÆ°á»i thÆ°á»ng khác là m. Boris thì ngược lại chà ng Ä‘iá»m tÄ©nh và thân máºt ôm lấy Roxtov và hôn bạn ba lần.
Gần ná»a năm nay há» không gặp nhau; và o cái tuổi mà những ngÆ°á»i thanh niên bÆ°á»›c những bÆ°á»›c đầu tiên trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»i, cả hai Ä‘á»u thấy ở bạn mình có những sá»± thay đổi tháºt lá»›n lao, những Ä‘iểm hoà n toà n má»›i phản ánh cái môi trÆ°á»ng trong đó hỠđã bÆ°á»›c những bÆ°á»›c đầu tỉên. Cả hai Ä‘á»u thay đổi rất nhiá»u từ dạo gặp nhau lần cuối cùng, và cả hai Ä‘á»u muốn kể ngay cho nhau nghe những sá»± biến đổi đã diá»…n ra trong con ngÆ°á»i mình.
- Chà các anh tháºt là những tay công tá»! Sạch sẽ bảnh bao nhÆ° Ä‘i dạo mát ấy, không phải nhÆ° bá»n lÃnh chiến đấu chúng tôi - Roxtov nói vá»›i má»™t giá»ng ồ ồ và những lá»i nói cục cằn của con nhà lÃnh rất má»›i lạ đối vá»›i Boris, vừa nói vừa chỉ ống quần ngá»±a lấm bùn của mình.
Cô chủ nhà ngÆ°á»i Äức nghe tiếng Roxtov nói oang oang liá»n thò đầu ra cá»a nhìn.
- Thế nà o, xinh đấy chứ ạ? - Nikolai nháy mắt nói.
- Cáºu quát gì mà to thế? - Cáºu là m há» phát hoảng lên đấy. - Boris nói. - Mình không ngá» cáºu lại đến hôm nay. Mãi hôm nay mình má»›i trao bức thÆ° cho má»™t viên sÄ© quan phụ tá của Kutuzov và Bolkonxki mà mình có quen, nhá» Ä‘Æ°a lại cho cáºu. Mình không ngá» anh ta lại trao cho cáºu được sá»›m thế… thế nà o, cáºu ra sao? Äã xông pha lá»a đạn rồi đấy à ? - Boris há»i.
Roxtov không đáp, chỉ Ä‘Æ°a tay vá»— vá»— chiếc huân chÆ°Æ¡ng chữ tháºp Thánh George Ä‘eo trên dải áo và chỉ và o cánh tay băng bó, nhìn Berg mỉm cÆ°á»i.
- Cáºu thấy đấy, - Roxtov nói.
- À ra thế! - Boris mỉm cÆ°á»i nói. - còn chúng mình cÅ©ng được má»™t chiến dịch tháºt ra trò. Chắc cáºu cÅ©ng biết rằng đại công tÆ°á»›c hoà ng đế luôn luôn cùng Ä‘i vá»›i trung Ä‘oà n chúng mình, cho nên bá»n mình tha hồ hưởng đủ các thứ tiện nghi và phúc lợi. Ở Ba Lan chúng mình được những bữa tiệc chiêu dãi, tiệc tùng, khiêu vÅ© tháºt ra trò, mình không thể kể cho cáºu nghe hết được? Hoà ng đế dối xá» vá»›i tất cả các sÄ© quan chúng mình rất tá» tế.
Và hai ngÆ°á»i bạn kể cho nhau nghe, ngÆ°á»i thì kể những trò ngô nghịch theo kiểu con nhà kỵ binh và cuá»™c Ä‘á»i chiến đấu của mình, ngÆ°á»i thì kể lại những cái thÃch thú và những món lợi lá»™c mà ngÆ°á»i ta được hưởng khi tòng ngÅ© dÆ°á»i quyá»n chỉ huy của những nhân váºt cao cấp.
- Chà , quân cáºn vệ? - Roxtov nói. - À nà y, cáºu bảo kiếm rượu vá» uống Ä‘i.
Boris cau mà y:
- Nếu cáºu nhất định muốn uống thì cÅ©ng được, - rồi Boris lại giÆ°á»ng lấy dÆ°á»›i mấy chiếc gối trắng tinh ra má»™t cái và tiá»n và sai ngÆ°á»i Ä‘i mua rượu.
- Phải, để Ä‘Æ°a tiá»n và thÆ° cho cáºu luôn, - chà ng nói thêm.
Roxtov cầm lấy bức thÆ° rồi vứt món tiá»n lên Ä‘i văng, chống hai khuá»·u tay lên bà n và bắt đầu Ä‘á»c. Chà ng xem qua và i dòng vừa Ä‘Æ°a mắt bá»±c bá»™i nhìn Berg. Bắt gặp mắt Berg bấy giá» cÅ©ng Ä‘ang nhìn sang, Roxtov lấy thÆ° che mặt lại.
Berg nhìn và o cái túi tiá»n nặng đè lún xuống đệm Ä‘i-văng nói:
- Há» gá»i cho cáºu nhiá»u tiá»n ra phết nhỉ. Còn nhÆ° chúng mình chỉ biết trông và o đồng lÆ°Æ¡ng đấy thôi, bá tÆ°á»›c ạ. Mình cÅ©ng xin nói rằng vá» phần mình…
Roxtov nói:
- Nà y, Berg, anh bạn ạ, khi anh được thÆ° nhà và gặp được ngÆ°á»i quen, Ä‘ang muốn há»i đủ các thứ chuyện, mà tôi lại tình cá» ngồi đấy thì tôi sẽ bá» Ä‘i chá»— khác ngay để khá»i là m phiá»n các anh. Thế thì anh cÅ©ng váºy, xin anh Ä‘i chá»— khác cho má»™t chút Ä‘i đâu cÅ©ng được Ä‘i vá» nhà ma cÅ©ng được! - Roxtov quát, rồi láºp tức nắm lấy vai Berg và dịu dà ng nhìn và o mặt anh ta, có vẻ nhÆ° muốn là m cho những lá»i lẽ cục cằn của mình bá»›t thô bạo. Chà ng nói thêm - Anh ạ anh đừng giáºn nhé; anh bạn ạ, anh bạn rất quý ạ, đây là tôi tháºt bụng nói thẳng vá»›i anh nhÆ° vá»›i má»™t ngÆ°á»i quen biết đã lâu.
- À! Không sao đâu bá tÆ°á»›c ạ, tôi hiểu lắm, - Berg đứng dáºy, nói bằng giá»ng cổ.
- Anh và o nhà đi, gia đình chủ, má»i anh và o đấy. - Boris nói thêm.
Berg mặc lên ngÆ°á»i má»™t chiếc áo sạch bong, không dây lấy má»™t hạt bụi, ra đứng trÆ°á»›c tấm gÆ°Æ¡ng vén hai má»› tóc mai lên phÃa thái dÆ°Æ¡ng giống nhÆ° vua Alekxandr Pavlovich và thấy Roxtov nhìn chiếc áo có vẻ chú ý, Berg nở nụ cÆ°á»i nhã nhặn bÆ°á»›c ra khá»i phòng.
Roxtov Ä‘á»c thÆ°, miệng lẩm bẩm:
- Báºy quá, mình tháºt là đồ súc váºt!
- Sao?
- Chà , mình tháºt là con lợn chứ không phải mình viết thÆ° lần nà o ở nhà lo quá thế nà y. Chà , mình tháºt là đồ con lợn! - Roxtov nhắc lại, mặt bá»—ng á»ng Ä‘á». - Kìa, bảo Gavrlo Ä‘i kiếm rượu Ä‘i chứ! Ta nốc má»™t chầu!
Trong các bức thÆ° ở nhà gá»i đến cho Roxtov có kèm thêm cả má»™t bức thÆ° nà y là do bá tÆ°á»›c phu nhân theo, lá»i khuyên của bà Anna Mikhailovna nhá» ngÆ°á»i quen xin há»™, và gá»i cho Nikolai, bảo chà ng Ä‘Æ°a tá»›i công tÆ°á»›c Bagration để ông ta che chở cho.
- Tháºt là vá»› vẩn! Mình cần quái gì - Roxtov nói Ä‘oạn vứt bức thÆ° xuống dÆ°á»›i bà n.
- Sao lại vứt Ä‘i thế? - Boris há»i.
- Thư giới thiệu giới thiếc gì ấy mà , mình việc quái gì phải cần đến nó?
Boris nhặt bức thÆ° lên dá»c mấy chữ Ä‘á» bì rồi nói:
- Sao lại việc quái gì? Bức thÆ° nà y cáºu cần lắm đấy?
- Mình chẳng cần gì cả: mình chả đi là m phụ tá cho ai hết!
- Tại sao thế? - Boris há»i.
- Cái nghá» Ä‘i là m đầy tá»› cho ngÆ°á»i ta ấy mà !
Boris lắc đầu nói:
- Cáºu vẫn cứ mÆ¡ má»™ng nhÆ° xÆ°a.
- Còn cáºu thì vẫn là má»™t nhà ngoại giao nhÆ° trÆ°á»›c. NhÆ°ng thôi, không nói đến chuyện ấy. Nà o, cáºu ra sao? - Roxtov há»i.
- Cáºu thấy rồi đấy thôi. Cho đến nay thì công việc Ä‘á»u ổn thoả cả nhÆ°ng thú thá»±c là mình rất mong được là m sÄ© quan phụ tá, chứ đừng ra tráºn.
- Tại sao thế?
- Tại vì má»™t khi đã chá»n con Ä‘Æ°á»ng quân sá»± thì phải cố gắng là m sao gây dá»±ng được sá»± nghiệp cho rạng rỡ.
- Phải, chÃnh thế đấy! - Roxtov nói, nhÆ°ng hình nhÆ° tâm trà đang nghÄ© đến chuyện khác.
Chà ng nhìn chăm chăm và o mặt bạn có ý dò há»i, hình nhÆ° Ä‘ang tìm cách giải quyết má»™t vấn Ä‘á» gì tìm mãi không ra.
Lão Gavrilo mang rượu ra. Boris nói:
- Bây giá» thì cho Ä‘i gá»i Alfonx Karlyts đến nhé? Cáºu ta sẽ uống rượu vá»›i cáºu, còn mình thì chịu thôi.
- Äược được! Sao, cáºu thấy cái thằng Äức ranh ấy thế nà o?
Roxtov mỉm cÆ°á»i khinh bỉ nói:
- Cáºu ấy rất tốt, rất tốt, má»™t con ngÆ°á»i trung thá»±c và rất dá»… chịu.
Roxtov lại nhìn chăm chăm và o mặt Boris má»™t lần nữa và thở dà i. Berg trở lại, và bên chai rượu, câu chuyện giữa ba ngÆ°á»i sÄ© quan trở nên rất rôm rả. Hai ngÆ°á»i sÄ© quan cáºn vệ kể lại cho Roxtov nghe chuyện chiến dịch của mình, chuyện những cuá»™c chiêu đãi ở Nga, ở Ba Lan và nÆ°á»›c ngoà i. Há» kể những lá»i lẽ và hà nh Ä‘á»™ng của thủ trưởng há» là đại công tÆ°á»›c, những mẩu chuyện giai thoại vá» tÃnh hiá»n háºu mà nóng nẩy của ông ta. CÅ©ng nhÆ° thÆ°á»ng lệ, Berg im lặng khi câu chuyện không dÃnh đến bản thân anh ta, nhÆ°ng những mẩu giai thoại vá» tÃnh nóng nẩy của đại công tÆ°á»›c, anh ta khoái trá kể rằng ở Galixi anh ta đã có dịp nói chuyện vá»›i đại công tÆ°á»›c khi ngà i Ä‘i kiểm tra các trung Ä‘oà n và nổi tráºn lôi đình vì các Ä‘Æ¡n vị chuyển quân không đúng. Vá»›i má»™t nụ cÆ°á»i hoà nhã trên môi, Berg kể rằng đại công tÆ°á»›c lúc đó giáºn lắm; ngà i thúc ngá»±a lại gần anh ta và quát: "Arnaut (2)(là tiếng văng tục Æ°a thÃch của hoà ng đế khi nổi giáºn) và đòi gặp đại Ä‘á»™i trưởng ngay". Bá tÆ°á»›c có tin được không hả, tôi chẳng sợ má»™t tà nà o, vì tôi biết mình phải. Chẳng phải tôi khoe khoang đâu bá tÆ°á»›c ạ, nhÆ°ng tôi cÅ©ng có thể nói rằng tôi thuá»™c lòng các mệnh lệnh của trung Ä‘oà n, còn Ä‘iá»u lệ thì tôi thuá»™c chẳng kém gì kinh Lạy cha chúng tôi ở trên trá»i, vì thế cho nên trong đại Ä‘á»™i tôi không bao giá» có Ä‘iá»u gì cẩu thả đâu bá tÆ°á»›c ạ. Ấy thế là lÆ°Æ¡ng tâm tôi rất thanh thản. Tôi liá»n ra mắt đại công tÆ°á»›c (Berg nhổm dáºy và đưa tay lên ngang mà y nhÆ° khi Ä‘ang ở trÆ°á»›c mặt đại công tÆ°á»›c. Quả tháºt khó lòng mà có được tÆ° thế lá»… phép và tá»± mãn hÆ¡n). Thế là ngà i liá»n "xạc" tôi nhÆ° ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng nói: nà o "arnaut", nà o là "đồ quỉ sứ", nà o là "đáng Ä‘Ã y Ä‘i Xibir cả" chẳng thiếu thứ gì - Berg nói, miệng mỉm cÆ°á»i thâm thuý - Tôi biết mình phải, nên tôi cứ là m thinh, thế có phải không bá tÆ°á»›c? "Thế nà o, anh câm rồi hả?" ngà i quát. Tôi vẫn lắng thinh. Anh nghÄ© thế nà o, hả bá tÆ°á»›c? Hôm sau trong bản nháºt lệnh chẳng nhắc đến má»™t câu nà o; đấy, nhÆ° thế má»›i gá»i là tỉnh trà chứ! Thế đấy bá tÆ°á»›c ạ. - Berg kết luáºn, hút má»™t hÆ¡i thuốc và phì khói ra thà nh vòng tròn.
- Vâng, rất may. - Roxtov mỉm cÆ°á»i nói.
NhÆ°ng Boris nháºn thấy Roxtov Ä‘ang sắp chế giá»…u Berg liá»n khéo léo lái câu chuyện sang hÆ°á»›ng khác. Chà ng bảo Roxtov thuáºt lại chuyện anh ta bị thÆ°Æ¡ng ra sao và ở chá»— nà o, Roxtov thÃch lắm, liá»n bắt đầu kể, cà ng kể lại cà ng hăng. Anh ta thuáºt lại chuyện mình tham dá»± tráºn Songraben hoà n toà n giống nhÆ° những ngÆ°á»i có tham gia má»™t tráºn chiến đấu tÆ°á»ng thuáºt lại, nghÄ©a là mình muốn cho tráºn đó diá»…n ra nhÆ° thế nà o thì thuáºt lại nhÆ° thế, mình nghe ngÆ°á»i khác kể lại nhÆ° thế nà o thì kể lại nhÆ° thế, kể thế nà o cho tháºt hay thì kể, chứ tuyệt nhiên không theo đúng sá»± tháºt. Roxtov là má»™t chà ng thanh niên thà nh thá»±c, chà ng không Ä‘á»i nà o Ä‘i nói dối má»™t cách có chủ tâm. Khi bắt đầu kể, chà ng có ý định là sẽ thuáºt lại đúng sá»± tháºt, nhÆ°ng dần dà chà ng bá»—ng dÆ°ng chuyển sang kể khác hẳn từ lúc nà o chà ng cÅ©ng không biết. Những ngÆ°á»i nghe chà ng kể cÅ©ng nhÆ° bản thân chà ng, đã nhiá»u lần nghe những câu chuyện thuáºt lại các tráºn xung kÃch và đã có má»™t khái niệm nhất định vá» vấn Ä‘á» thế nà o là má»™t tráºn xung kÃch và há»… khi nghe kể, thì nhất định há» chỠđợi nghe má»™t câu chuyện đúng y nhÆ° thế. Cho nên giả sá» Roxtov thuáºt lại sá»± tháºt cho há» nghe, há» sẽ không tin chà ng hay tệ hÆ¡n nữa, lại nghÄ© rằng chÃnh vì chà ng kém cá»i thế nà o cho nên má»›i không gặp những chuyện mà những ngÆ°á»i kể chuyện khác vẫn thÆ°á»ng gặp trong những cuá»™c xung kÃch của kỵ binh. Không lẽ chà ng lại kể má»™t cách giản Ä‘Æ¡n rằng Ä‘Æ¡n vị chà ng phóng nÆ°á»›c kiệu, chà ng bị ngã ngá»±a, bị sái tay và ba chân bốn cẳng chạy và o rừng để trốn quân Pháp, muốn kể đúng y nhÆ° sá»± tháºt, thì phải cố kiá»m giữ mình lại để chỉ kể những Ä‘iá»u có xảy ra tháºt mà thôi. Kể đúng sá»± tháºt rất khó, thanh niên Ãt ngÆ°á»i là m được. Boris và Berg đợi nghe chà ng kể rằng máu chà ng sôi sục lên, chà ng say sÆ°a quên mình lao và o Ä‘á»™i ngÅ© hình vuông của địch nhÆ° má»™t tráºn cuồng phong; chà ng len và o giữa quân địch chém bên trái, phạt bên phải: gÆ°Æ¡m chà ng đã nếm mùi thịt ngÆ°á»i và chà ng mệt lả ra, vân vân, vân vân. Cho nên chà ng kể lại cho há» nghe đúng nhÆ° váºy.
Giữa những câu chuyện, trong khi Roxtov Ä‘ang nói: "Cáºu không thể tưởng tượng cái cảm giác Ä‘iên cuồng kỳ lạ mà ngÆ°á»i ta cảm thấy khi xung phong" thì công tÆ°á»›c Andrey Bolkonxki bÆ°á»›c và o phòng. Công tÆ°á»›c Andrey vốn thÃch có những quan hệ bá» trên vá»›i những ngÆ°á»i thanh niên, và lấy là m thÃch thú khi há» cầu xin mình che chở cho. Boris hôm trÆ°á»›c đã khéo léo lấy lòng được công tÆ°á»›c Andrey, cho nên chà ng có thiện cảm vá»›i Boris và muốn chiá»u ý anh ta. Äược Kutuzov phái Ä‘i Ä‘Æ°a công văn cho hoà ng đế, chà ng ghé chá»— Boris hy vá»ng sẽ được gặp anh ta má»™t mình. Khi bÆ°á»›c và o phòng và trông thấy anh chà ng phiêu kỵ Ä‘ang kể lại chuyện đánh nhau (loại ngÆ°á»i nà y công tÆ°á»›c Andrey không sao chịu nổi), chà ng dịu dà ng mỉm cÆ°á»i vá»›i Boris, cau mà y, nheo nheo đôi mắt nhìn Berg và hÆ¡i nghiêng mình chà o, rồi uể oải và lÆ°á»i biếng ngồi xuống Ä‘i văng. Chà ng lấy là m khó chịu và tình cá» gặp phải cái anh phiêu kỵ ba hoa nà y, Roxtov hiểu ý Ä‘á» mặt. NhÆ°ng chà ng cÅ©ng chẳng cần: đó chỉ là má»™t ngÆ°á»i lạ. Tuy váºy khi nhìn sang Boris, chà ng thấy anh ta hình nhÆ° Ä‘ang xấu hổ vì ông bạn phiêu kỵ đã chiến nà y.
Mặc dầu công tÆ°á»›c Andrey vừa rồi có má»™t giá»ng nói giá»…u cợt khó chịu, mặc dầu nói chung Roxtov theo cái nhìn của bá»™ Ä‘á»™i chiến đấu rất coi thÆ°á»ng bá»n sÄ© quan tham mÆ°u - chà ng Ä‘oán chắc ngÆ°á»i má»›i và o cÅ©ng thuá»™c hạng nà y - chà ng vẫn thấy ngượng; chà ng Ä‘á» mặt và im bặt. Boris há»i trong bá»™ tham mÆ°u có tin gì má»›i không, và nếu há»i nhÆ° thế nà y không đến ná»—i quá thất thố, thì công tÆ°á»›c có nghe nói gì vá» những dá»± định của quân ta không.
- Có lẽ cÅ©ng định sẽ tiến quân thì phải, - Bolkonxki đáp. Hình nhÆ° trÆ°á»›c mặt ngÆ°á»i lạ, chà ng không muốn nói gì nhiá»u hÆ¡n.
Berg thừa dịp liá»n há»i vá»›i má»™t giá»ng rất lá»… Ä‘á»™ xem có phải đúng nhÆ° ngÆ°á»i ta nói là sẽ phát lÆ°Æ¡ng thảo cho đại Ä‘á»™i trưởng bá»™ Ä‘á»™i đã chiến nhiá»u gấp đôi lên không? Công tÆ°á»›c Andrey mỉm cÆ°á»i đáp rằng mình không thể có ý kiến gì vá» những công việc quốc gia quan trá»ng nhÆ° váºy được, và Berg liá»n vui vẻ cÆ°á»i xoà . Công tÆ°á»›c Andrey lại quay sang Boris.
- VỠviệc của anh, ta sẽ nói chuyện - rồi đưa mắt nhìn Roxtov một cái, chà ng nói tiếp với Boris - sau buổi duyệt binh, anh đến tôi nhé. Chúng ta sẽ liệu xem có thể là m được những gì.
Rồi nhìn quanh phòng, chà ng quay vá» phÃa Roxtov và không thèm để ý đến cái vẻ ngượng nghịu trẻ con không sao trấn áp nổi của chà ng kỵ binh bây giỠđã chuyển thà nh tức giáºn, chà ng nói:
- Hình nhÆ° ông Ä‘ang kể lại tráºn Songraben thì phải, ông có dá»± tráºn ấy?
- Tôi có dá»±, - Roxtov nói, giá»ng bá»±c tức, dÆ°á»ng nhÆ° để trêu gan viên sÄ© quan phụ tá.
Bolkonxki chú ý đến thái Ä‘á»™ của chà ng kỵ binh và thấy vẻ giáºn dữ của chà ng ta cÅ©ng hay hay. Chà ng hÆ¡i nhếch mép, mỉm cÆ°á»i khinh khỉnh.
- Phải! Bây giá» ngÆ°á»i ta kể nhiá»u chuyện vá» tráºn nà y lắm.
- Phải, nhiá»u chuyện lắm! - Roxtov nói lá»›n, hai mắt bá»—ng quắc lên giáºn dữ, hết nhìn Boris, lại nhìn sang Bolkonxki.
- Phải, ngÆ°á»i ta kể nhiá»u chuyện lắm, nhÆ°ng chuyện của chúng tôi kể là chuyện của những ngÆ°á»i đã từng ở dÆ°á»›i là n đạn của quân địch, chuyện của chúng tôi có căn cứ hẳn hoi, chứ không phải nhÆ° chuyện của những anh chà ng ở bá»™ tham mÆ°u chuyên ngồi không mà vẫn được khen thưởng.
- Chắc ông liệt tôi và o hà ng ấy chứ gì? - công tÆ°á»›c Andrey mỉm cÆ°á»i má»™t nụ cÆ°á»i đặc biệt nhã nhặn, bình tÄ©nh nói.
Trong lòng Roxtov bấy giá» có má»™t cảm xúc kỳ lạ, chà ng thấy tức giáºn nhÆ°ng đồng thá»i lại thấy kÃnh nể thái Ä‘á»™ bình tÄ©nh lạ lùng của con ngÆ°á»i kia. Chà ng nói:
- Äây là tôi không nói đến ông, tôi không quen biết ông và xin thú tháºt rằng tôi cÅ©ng chẳng có ý muốn quen biết ông. Tôi nói là nói chung vá» các sÄ© quan tham mÆ°u.
Công tÆ°á»›c Andrey ngắt lá»i Roxtov. Chà ng nói, giá»ng dõng dạc mà bình tÄ©nh:
- Còn tôi thì tôi xin thÆ°a vá»›i ông nhÆ° sau. Ông muốn lăng mạ tôi, và tôi sẵn sà ng đồng ý vá»›i công việc đó rất để là m, nếu ông không cỠđủ tá»± trá»ng; nhÆ°ng xin ông đồng ý cho rằng việc đó hiện nay tháºt không đúng chá»— và đúng lúc tý nà o. Nay mai tất cả chúng ta sẽ dá»± má»™t cuá»™c Ä‘á» sức rất lá»›n, quan trá»ng hÆ¡n nhiá»u, và hÆ¡n nữa, anh Drubeskoy đây có nói rằng anh ấy là bạn cÅ© của ông, anh ấy tuyệt nhiên không có lá»—i gì nếu bá»™ mặt của tôi chẳng may có cái bất hạnh là không được vừa mắt ông. Vả chăng - chà ng vừa nói, vừa đứng dáºy - Ông cÅ©ng biết tên há» tôi và biết khi cần thiết phải tìm ở chá»— nà o: nhÆ°ng xin ông dừng quên - chà ng nói thêm - rằng tôi không há» có ý tá»± cho mình, hay cho ông là ngÆ°á»i bị xúc phạm, và tôi xin lấy tÆ° cách má»™t ngÆ°á»i nhiá»u tuổi hÆ¡n ông mà khuyên ông đừng là m cho việc nà y có thêm háºu quả gì. Thế thì đến thứ sáu sau buổi kiểm duyệt anh đến tôi anh Drubeskoy nhé; xin chà o - công tÆ°á»›c Andrey kết luáºn, và sau khi cúi chà o cả hai ngÆ°á»i, chà ng ra ngoà i.
Mãi khi công tÆ°á»›c Andrey đã Ä‘i khá»i phòng Roxtov má»›i nghÄ© ra là trong trÆ°á»ng hợp nà y cần phải trả lá»i nhÆ° thế nà o. Chà ng lại cà ng tức mình là đã không nghÄ© ra cho kịp thá»i. Roxtov láºp tức sai Ä‘Æ°a ngá»±a lại, và chà o ông Boris má»™t câu rất xẵng rồi ra vá». Ngà y mai chà ng có nên Ä‘i đến đại bản doanh và thách cái thằng cha sÄ© quan phụ tá là m bá»™ kia đấu súng không, hay cứ để yên nhÆ° thế!
Câu há»i nà y cứ già y vò chà ng suốt dá»c Ä‘Æ°á»ng vá». Có khi chà ng tức giáºn nghÄ© đến lúc sẽ được hưởng cái thú trông thấy con ngÆ°á»i mảnh khảnh và kiêu căng ấy run sợ trÆ°á»›c mÅ©i súng của mình, có khi chà ng lại ngạc nhiên cảm thấy rằng trong số tất cả những ngÆ°á»i mà chà ng biết, không có ai chà ng muốn kết bạn bằng cái viên sÄ© quan phụ tá mà chà ng căm ghét ấy.
Chú thÃch:
(1) Các con ơi đi ngủ đi (tiếng Pháp bồi).
(2) Arnaut: danh từ của ngÆ°á»i Thổ NhÄ© Kỳ dùng để gá»i ngÆ°á»i Albani. Ở Nga, chữ Arnaut dùng để gá»i những ngÆ°á»i gốc Albani ở huyện Izmail tỉnh Bexarabi.
Last edited by khungcodangcap; 27-10-2008 at 05:08 PM.
|
![Old](images/styles/zingblue/statusicon/post_old.gif)
25-10-2008, 02:08 PM
|
![tarta12a's Avatar](customavatars/avatar29_1.gif) |
Cái Thế Ma Nhân
|
|
Tham gia: Feb 2008
Bà i gởi: 1,035
Thá»i gian online: 35 phút 40 giây
Thanks: 0
Thanked 35 Times in 18 Posts
|
|
ChÆ°Æ¡ng - 8 -
Sau buổi gặp gỡ giữa Boris và Roxtov má»™t hôm, có cuá»™c Ä‘iểm duyệt các Ä‘á»™i quân Ão và Nga, kể cả những Ä‘á»™i quân từ Nga má»›i Ä‘iá»u sang chÆ°a xuất tráºn lần nà o, cả những Ä‘á»™i vừa Ä‘i chiến dịch vá»›i Kutuzov trở vá». Hoà ng đế nÆ°á»›c Nga cùng vá»›i hoà ng thái tá» và hoà ng đế nÆ°á»›c Ão cùng vá»›i đại công tÆ°á»›c(1) sẽ đến Ä‘iểm duyệt Ä‘á»™i quân đồng minh gồm tám vạn ngÆ°á»i.
Từ sáng sá»›m, những Ä‘á»™i quân quần áo chỉnh tá», súng chuốt gÆ°Æ¡m lau bóng nhoáng đã đứng thà nh Ä‘á»™i ngÅ© trên cánh đồng ở trÆ°á»›c má»™t pháo Ä‘Ã i. Có lúc hà ng nghìn cặp chân và hà ng nghìn lưỡi lê chuyển Ä‘i, quân kỳ bay phấp phá»›i, và đến khi nghe lệnh của các sÄ© quan thì dừng lại, Ä‘i chếch sang má»™t bên, đứng và o vị trà ở những khoảng trống, giữa những khối lÃnh cÅ©ng là bá»™ binh nhÆ°ng mặc quân phục khác; có lúc lại có tiếng vó ngá»±a nhịp nhà ng và tiếng vÅ© khà lách cách của má»™t Ä‘á»™i kỵ binh ăn mặc sang trá»ng trong những bá»™ trang phục Ä‘á», xanh lam, xanh lá cây, có tốp quân nhạc mặc áo thêu kim tuyến Ä‘i trÆ°á»›c, cưỡi những con ngá»±a ô, ngá»±a hồng, ngá»±a xám; có lúc lại là má»™t Ä‘á»™i pháo binh vá»›i những tiá»…ng lăn vang vang nhÆ° tiếng đồng của những cá»— pháo lau chùi bóng nhoáng lắc lÆ° trên bánh xe và vá»›i mùi khen khét của những chiếc bùi nhùi trong lá»a, Ä‘i thà nh dãy dà i len và o giữa bá»™ binh và kỵ binh, và o đứng ở vị trà đã định. Không phải chỉ có các vị tÆ°á»›ng mặc đại quân phục ngà y lá»…, Ä‘eo hết huân chÆ°Æ¡ng lên ngá»±c, vá»›i những thân hình to béo hay mảnh dẻ nai chặt nhÆ° đóng nêm, những cái cổ thắt khăn lụa Ä‘á» á»ng lên vì cổ áo cao lên quá cháºt; không phải chỉ có viên vÄ© quan đầu xức sáp thÆ¡m và nai nịt hết sức gá»n ghẽ, mà ngay cả má»—i ngÆ°á»i lÃnh, mặt cạo nhẵn và rá»a ráy cẩn tháºn trông rất tÆ°Æ¡i tắn, súng ống lau chùi bóng lá»™n, ngay cả má»—i con ngá»±a được tắm chải cẩn tháºn đến ná»—i bá»™ lông óng lên nhÆ° satanh và bá»m chải chuốt kỹ lưỡng sợi nà y phủ lên sợi kia Ä‘á»u răm rắp tất cả Ä‘á»u cảm thấy có má»™t việc gì nghiêm trang, trá»ng đại sắp diá»…n ra. Từ vị tÆ°á»›ng đến ngÆ°á»i lÃnh thÆ°á»ng Ä‘á»u cảm thấy mình nhá» bé, không thấm và o đâu, há» Ä‘á»u có những ý thức rằng mình chỉ là hạt cát trong cái bể ngÆ°á»i nà y, và đồng thá»i cÅ©ng cảm thấy cái sức mạnh của mình, có ý thức rằng mình là má»™t bá»™ pháºn của cái toà n thể vô cùng to lá»›n nà y.
Từ sáng sá»›m đã bắt đầu những cuá»™c chuẩn bị rá»™n rịp, dồn dáºp và căng thẳng, và đến chÃn giá» tất cả Ä‘á»u đã sá»a soạn xong xuôi. Trên cánh đồng rá»™ng mênh mông các Ä‘á»™i ngÅ© đã đứng chỉnh tá». Tất cả các đạo quân xếp thà nh ba hà ng. PhÃa trÆ°á»›c là kỵ binh, phÃa sau là pháo binh, sau nữa là bá»™ binh.
Giữa má»—i hà ng quân dÆ°á»ng nhÆ° có má»™t con dưòng dà i thắng tắp Ba bá»™ pháºn của Ä‘oà n quân nà y tách biệt nhau rất rõ: đạo quân đã chiến của Kutuzov (trong đó trung Ä‘oà n Pavlograd đứng phÃa trÆ°á»›c, sÆ°á»n bên phải), các trung Ä‘oà n đã quân và cáºn vệ quân từ Nga má»›i sang, và quân Ä‘á»™i Ão. NhÆ°ng tất cả Ä‘á»u đứng thà nh má»™t hà ng, cùng chung má»™t bá»™ chỉ huy và cùng theo má»™t tráºt tá»± chung.
NhÆ° má»™t ngá»n gió thổi qua rặng cây, có tiếng thì thà o hồi há»™p chuyển qua các cánh quân: "Äến rồi! Äến rồi!" có những tiếng nói hoảng hốt, và trên khắp Ä‘oà n quân trà n quan là n sóng của những sá»± chuẩn bị cuối cùng.
Ở phÃa trÆ°á»›c Olmuytx hiện ra má»™t nhóm ngÆ°á»i Ä‘ang tiến lại gần. Và ngay lúc đó, mặc dầu ngà y hôm đó trá»i rất lặng, má»™t luồng gió nhẹ thổi qua Ä‘oà n quân và khẽ lay Ä‘á»™ng những ngá»n cá» Ä‘uôi nheo trên giáo kỵ binh, và những ngá»n quân kỳ rung lên chạm và o đốc cán. Tưởng chừng nhÆ° đó là má»™t cá» Ä‘á»™ng của chÃnh Ä‘oà n quân rung lên vì vui mừng khi thấy hai vị hoà ng đế đến. Má»™t tiếng hô "Nghiêm!" vang lên. Kế đến có nhiá»u tiếng hô đáp lại từ bốn phÃa nhÆ° tiếng gà thi nhau gáy sáng. Rồi tất cả trÆ¡ lại im lặng.
Trong bầu không khà im phăng phắc chỉ nghe tiếng vó ngá»±a lóc cóc. Äó là đoà n tuỳ tùng của hai vị hoà ng đế. Hai nhà vua lại gần sÆ°á»n Ä‘oà n quân và tiếng kèn đồng của trung Ä‘oà n kỵ binh thứ nhất vang lên trong Ä‘iệu nghênh giá. Nghe tiếng kèn, ngÆ°á»i ta tưởng chừng nhÆ° không phải những ngÆ°á»i lÃnh kèn cá» Ä‘iệu nhạc nà y, mà chÃnh bản thân Ä‘oà n quân, thấy có hai vị vua đến, vui mừng quá tá»± nhiên thốt ra âm thanh đó. Qua tiếng kèn chợt nghe rõ tiếng nói trẻ trung, ôn tồn của hoà ng đế Alekxandr. NgÆ°á»i cất tiếng chà o mừng, và trung Ä‘oà n thứ nhất liá»n hô to: "Vạn tuế!" tiếng hô vang dáºy, kéo dà i và vui mừng đến ná»—i ngay cả những ngÆ°á»i hô cÅ©ng kinh hoảng vì số lượng và sức mạnh của cái khối to lá»›n mà mình là má»™t thà nh phần.
Roxtov đứng ở những hà ng đầu của bá»™ Ä‘á»™i Kutuzov là đơn vị được hoà ng đế đến gần trÆ°á»›c tiên, cÅ©ng có cái cảm xúc nhÆ° má»i ngÆ°á»i đứng trong hà ng ngÅ© nà y - cái cảm giác tá»± quên mình tá»± hà o vá» sức mạnh của mình, cái tình cảm bồng bá»™t say mê con ngÆ°á»i đã gây nên những cảm xúc vui mừng mãnh liệt đó.
Chà ng cảm thấy ngÆ°á»i đó chỉ cần nói má»™t tiếng thôi cÅ©ng đủ cho tất cả cái khối to lá»›n nà y và cả chà ng nữa, má»™t hạt cát bé nhá» gắn liá»n và o khối đó, vui lòng lao mình và o lá»a đạn, và o tá»™i ác, và o cái chết hay lao mình và o má»™t hà nh Ä‘á»™ng anh dÅ©ng phi thÆ°á»ng, cho nên chà ng không thể không rung Ä‘á»™ng, không lịm ngÆ°á»i Ä‘i khi thấy lá»i nói đó Ä‘ang đến dần.
- Ura! Ura! Ura! - tiếng hoan hô vang dáºy bốn phÆ°Æ¡ng trá»i, và các trung Ä‘oà n lần lượt cá» Ä‘iệu kèn chà o nghênh tiếp vị hoà ng đế, rồi lại "Ura!", rồi lại tiếng kèn chà o nghênh giá và tiếp đến lại những tiếng "Ura" ngà y cà ng mạnh thêm mãi, hoà lẫn và o nhau là m thà nh má»™t tiếng ầm ầm nhức tai choáng óc.
Trong khi hoà ng đế chÆ°a đến gần, má»—i trung Ä‘oà n Ä‘á»u im lìm, bất Ä‘á»™ng nhÆ° má»™t cái xác không hồn, nhÆ°ng hoà ng đế vừa đến ngang tầm thì má»—i trung Ä‘oà n Ä‘á»u sinh Ä‘á»™ng hẳn lên và tung hô vang dáºy, hoà vá»›i tiếng tung hô của tất cả các Ä‘Æ¡n vị mà nhà vua đã Ä‘i qua. Trong tiếng hô kinh thiên Ä‘á»™ng địa của hà ng vạn giá»ng ngÆ°á»i, giữa đám quân lÃnh im lìm nhÆ° đã hoà đá trong các Ä‘á»™i ngÅ© vuông vức của há», mấy trăm kỵ sÄ© trong Ä‘oà n tuỳ giá diá»…n qua, dáng lÆ¡ Ä‘á»…nh nhÆ°ng hà ng ngÅ© rất cân đối và nhất là phong thái rất ung dung, và phÃa trÆ°á»›c Ä‘oà n kỵ binh mã là hai vị hoà ng đế. Bao nhiêu tâm trà của toà n thể khối quân sÄ© Ä‘á»u dồn hết và o hai ngÆ°á»i đó, vá»›i má»™t lòng hâm má»™ nhiệt tình mà há» cố kìm bá»›t lại.
Hoà ng đế Alekxandr, trẻ và đẹp, trong bá»™ quân phục kỵ binh cáºn vệ, mÅ© ba góc Ä‘á»™i hÆ¡i lệch vá» má»™t bên tai, khuôn mặt tuấn tú hoà nhã và giá»ng nói không to, nhÆ°ng sang sảng của NgÆ°á»i thu hút tất cả sá»± chú ý của má»i ngÆ°á»i. Roxtov đứng gần Ä‘á»™i kèn trống, và từ xa đôi mắt tinh anh của chà ng đã nháºn ra nhà vua và theo dõi hÆ°á»›ng tiến của ngà i lại gần. Khi nhà vua chỉ còn cách và i mÆ°Æ¡i bÆ°á»›c, Roxtov trông rõ mồn má»™t khuôn mặt đẹp đẽ, trẻ trung và vui sÆ°á»›ng của hoà ng đế, chà ng thấy lòng trà n ngáºp má»™t tình cảm trìu mến và hân hoan mà xÆ°a nay chà ng chÆ°a há» biết. Tất cả - Má»—i Ä‘Æ°á»ng nét, má»—i cá» Ä‘á»™ng của nhà vua chà ng Ä‘á»u thấy có sức quyến rÅ© diệu kỳ.
Khi đến trÆ°á»›c mặt trung Ä‘oà n Pavlograd, nhà vua dừng ngá»±a lại quay sang nói má»™t câu gì bằng tiếng Pháp vá»›i hoà ng đế Ão và mỉm cÆ°á»i.
Trông thấy nụ cÆ°á»i ấy, Roxtov cÅ©ng bất giác mỉm cÆ°á»i theo, và lại cà ng thấy lòng dà o dạt má»™t tình yêu mãnh liệt đối vá»›i vị hoà ng đế của mình. Chà ng muốn có cách nà o đó thổ lá»™ tình yêu ấy ra.
Chà ng biết rằng việc đó không thể được, và chà ng thấy muốn khóc.
Nhà vua gá»i viên chỉ huy trung Ä‘oà n lại nói vá»›i ông ta mấy câu.
"Trá»i Æ¡i! Giả sá» hoà ng thượng nói vá»›i mình, thì không biết mình sẽ ra sao đây! - Roxtov nghÄ© thầm - Mình sẽ sung sÆ°á»›ng đến chết mất".
Nhà vua quay ra nói với các sĩ quan:
- ThÆ°a các vị (má»—i má»™t lá»i của nhà vua, Roxtov nghe mà tưởng chừng nhÆ° má»™t tiếng nói trên trá»i truyá»n xuống) - Tôi xin chân thà nh cảm tạ tất cả các vị!
Giá Roxtov có thể chết ngay bây giỠvì hoà ng đế của chà ng, thì chà ng sẽ sung sướng đến ngần nà o!
- Các vị đã láºp công đáng được thưởng cá» Thánh George và các vị sẽ tá» ra xứng đáng vá»›i những lá cỠđó.
"Ước gì được chết, được chết vì NgÆ°á»i!" - Roxtov nghÄ©: Hoà ng đế còn nói thêm má»™t câu gì đấy mà Roxtov không nghe rõ, và quân lÃnh hô vang đến vỡ cả lồng ngá»±c: "Ura". Roxtov cÅ©ng khom ngÆ°á»i trên yên ngá»±a lấy hết sức bình sinh ra hô tháºt to, cố hô sao cho Ä‘au cả há»ng, miá»…n sao có thể biểu lá»™ hết được lòng hâm má»™ của mình đối vá»›i hoà ng đế.
Nhà vua dừng má»™t lát trÆ°á»›c mặt Ä‘á»™i phiêu kỵ, có vẻ nhÆ° ngáºp ngừng phân vân."Là m sao hoà ng thượng mà lại có thể phân vân?" - Roxtov nghÄ© thầm, rồi chà ng lại thấy vẻ nhÆ° phân vân ấy có má»™t cái gì tháºt uy nghi và đáng yêu, cÅ©ng nhÆ° tất cả những gì mà hoà ng đế là m.
Hoà ng đế phân vân chỉ trong khoảnh khắc. NgÆ°á»i dùng mÅ©i ủng nhá»n theo thá»i trang bấy giá» chạm và o sÆ°á»n con ngá»±a hồng lai Anh của ngà i cưỡi, bà n tay Ä‘i găng trắng của nhà vua thu bá»™ dây cÆ°Æ¡ng lại và cho ngá»±a Ä‘i, theo sau là đoà n sÄ© quan phụ tá lố nhố nhÆ° má»™t mặt nÆ°á»›c gợn sóng. Nhà vua tiếp tục Ä‘i Ä‘iểm binh, thỉnh thoảng dừng lại trÆ°á»›c mấy trung Ä‘oà n khác và cuối cùng Roxtov chỉ còn trông thấy chùm lông trắng dÃnh trên mÅ© NgÆ°á»i, vượt lên trên đám ngÆ°á»i hầu cáºn Ä‘i theo hai vị hoà ng đế.
Trong số nhân váºt trong Ä‘oà n tuỳ tùng, Roxtov thấy có cả Bolkonxki uể oải và lÆ°á»i biếng ngồi thõng thượt trên mình ngá»±a.
Roxtov nhá»› lại cuá»™c cãi cá» vá»›i Bolkonxki ngà y hôm qua và trong trà chà ng lại hiện ra vấn Ä‘á» nên hay không nên thách anh ta đấu súng. NhÆ°ng bây giá» Roxtov lại nghÄ©: "DÄ© nhiên là không nên. Vả chăng, trong giá» phút nhÆ° thế nà y vấn đỠđó sao đáng cho ta nghÄ© ngợi hay bà n đến. Trong má»™t giá» phút đầy tình yêu, đầy lòng hân hoan và quên mình nhÆ° thế nà y, những vụ cãi cá» xÃch mÃch của chúng ta nà o có nghÄ©a lý gì. Bây giá» ta yêu tất cả má»i ngÆ°á»i, bây giá» thì ta tha thứ hết". - Roxtov nghÄ©.
Khi nhà vua đã Ä‘i gần khắp các trung Ä‘oà n, các Ä‘á»™i quân bắt đầu diá»…u binh trÆ°á»›c mặt ngà i, và Roxtov cưỡi con ngá»±a Bezun má»›i mua của Denixov Ä‘i ở cuối kỵ Ä‘á»™i, nghÄ©a là má»™t mình má»™t hà ng và có thể được nhà vua trông thấy rõ. TrÆ°á»›c khi Ä‘i ngang hoà ng thượng, Roxtov vốn là má»™t tay cưỡi ngá»±a rất giá»i, hai lần thúc cá»±a già y và o hông ngá»±a, khiến con Bezun chuyển sang cái bÆ°á»›c kiệu hùng dÅ©ng mà nó thÆ°á»ng có má»—i khi hăng tiết. Miệng sùi bá»t mép, đầu cúi xuống sát ngá»±c, Ä‘uôi vểnh lên cao, con tuấn mã dÆ°á»ng nhÆ° bay trên không trung, không chạm xuống đất; vó nó lần lượt rất cao, nhịp nhà ng và uyển chuyển; con Bezun cÅ©ng cảm thấy mắt hoà ng đế Ä‘ang nhìn và o nó cho nên diá»…u qua má»™t cách cá»±c kỳ hùng dÅ©ng.
Còn chÃnh Roxtov thì hai chân nghiêng ra sau, bụng thóp lại.
Chà ng cảm thấy mình gắn liá»n và o vá»›i ngá»±a thà nh má»™t khối, gÆ°Æ¡ng mặt cau có nhÆ°ng hể hả, cưỡi ngá»±a qua mặt hoà ng đế "hệt má»™t con quá»·" nhÆ° Denixov thÆ°á»ng nói.
- LÃnh Pavlograd khá lắm! - hoà ng đế nói.
"Trá»i! Sung sÆ°á»›ng biết bao, nếu NgÆ°á»i ra lệnh cho ta lao và o lá»a đạn ngay bây giá»" - Roxtov nghÄ©.
Khi cuá»™c Ä‘iểm binh đã kết thúc, các sÄ© quan má»›i đến và các sÄ© quan của Kuturov bắt đầu tụm năm tụm ba kháo chuyện vá» những cuá»™c khen thưởng, vá» ngÆ°á»i Ão, vá» mặt tráºn, vá» Buônapáctê và vá» chuyện hắn ta bây giá» sẽ Ä‘iêu đứng đến thế nà o, nhất là khi binh Ä‘oà n Exxen đã sắp đến và nÆ°á»›c Phổ đứng vá» phÃa ta.
NhÆ°ng trong tất cả các nhóm tụm lại kháo chuyện ngÆ°á»i ta nói nhiá»u nhất là đến hoà ng đế Alekxandr. Há» truyá»n miệng nhau từng lá»i từng chữ, từng cá» chỉ má»™t của ngà i và hết sức ca ngợi, thán phục ngà i.
Má»i ngÆ°á»i chỉ mong có má»™t việc: là m sao sá»›m được xuất quân Ä‘i đánh giặc dÆ°á»›i quyá»n chỉ huy của hoà ng đế. Ngà i mà thân chinh chỉ huy lấy quân Ä‘á»™i thì không thể không chiến thắng bất kỳ kẻ địch nà o, - đó là ý nghÄ© của Roxtov và phần lá»›n các sÄ© quan sau cuá»™c Ä‘iểm binh. Sau cuá»™c Ä‘iểm binh, má»i ngÆ°á»i tin tưởng và o thắng lợi còn chắc chắn hÆ¡n là sau khi đã chiến thắng hai tráºn.
Sau buổi duyệt binh má»™t hôm, Boris mặc bá»™ quân phục đẹp nhất của mình và o, và sau khi nháºn những lá»i chúc thà nh công của Berg bèn lên ngá»±a Ä‘i Olmuytx tìm gặp Bolkonxki và tìm cách thu xếp cho mình má»™t địa vị tháºt tốt, đặc biệt là là m sÄ© quan phụ tá cho má»™t nhân váºt quan trá»ng, địa vị mà chà ng cho là béo bở nhất trong quân Ä‘á»™i. "NhÆ° chà ng Roxtov kia, được cha gá»i cho hà ng vạn rúp, má»™t lần, thì gì mà chả có thể nói phét là mình không muốn luồn cúi ai, không muốn là m đầy tá»› ai! Còn nhÆ° mình, chẳng có tà i sản vì ngoà i cái óc cả thì phải gây dá»±ng lấy má»™t cÆ¡ đồ phải cố sao dừng bá» qua những ngÆ°á»i tốt, phải nắm lấy mà lợi dụng"
Ở Olmuytx hôm đó chà ng không tìm thấy công tÆ°á»›c Andrey. NhÆ°ng quang cảnh thà nh Olmuytx nÆ¡i đóng đại bản doanh, nÆ¡i ngụ cÆ° của ngoại giao Ä‘oà n và của vị hoà ng đế cùng vá»›i tất cả các quan chức hầu cáºn, các triá»u thần, lại cà ng khiến cho chà ng thêm thiết tha mong má»i được ở trong thế cái thế giá»›i cao sang nà y.
Chà ng không quen biết ai, và mặc dầu chà ng mặc bá»™ quân phục sÄ© quan cáºn vệ rất sang, tất cả những con ngÆ°á»i quyá»n cao chức trá»ng kia Ä‘ang diá»…u qua các phố trong những cá»— xe ngá»±a sang trá»ng, lá»™ng lẫy vá»›i những tua mÅ© lông, những dải lụa và những huân chÆ°Æ¡ng, những triá»u thần và tÆ°á»›ng tá ấy có vẻ đứng cao hÆ¡n hẳn chà ng, má»™t anh sÄ© quan cáºn vệ quèn, cao hÆ¡n nhiá»u quá, đến ná»—i không những há» không muốn, mà còn không thể nà o thừa nháºn rằng có chà ng tồn tại trên Ä‘á»i nà y nữa. Ở trụ sở của quan Tổng tÆ° lệnh Kutuzov là nÆ¡i chà ng đến tìm gặp Bolkonxki, tất cả các sÄ© quan phụ tá, và ngay cả mấy anh cần vụ nữa, cÅ©ng nhìn chà ng vá»›i cái vẻ nhÆ° muốn cho chà ng hiểu rằng những hạng sÄ© quan nhÆ° chà ng tò mò đến đây rất nhiá»u và là m phiá»n ngÆ°á»i ta quá Ä‘á»—i rồi.
Tuy váºy, hay đúng hÆ¡n là vì váºy, ngà y hôm sau, ngà y mÆ°á»i lăm, sau bữa ăn trÆ°a chà ng lại đến Olmuytx và đi và o ngôi nhà dà nh cho Kutuzov để há»i Bolkonxki. Công tÆ°á»›c Andrey lần nà y có nhà và ngÆ°á»i ta Ä‘Æ°a Boris và o má»™t gian phòng lá»›n. Hồi trÆ°á»›c, hình nhÆ° đây là phòng khiêu vÅ©, nhÆ°ng bây giá» trong phòng có đặt năm chiếc giÆ°á»ng và nhiá»u thứ đồ gá»— há»—n tạp: má»™t chiếc bà n, mấy cái ghế, và má»™t chiếc dÆ°Æ¡ng cầm. Má»™t sÄ© quan phụ tá mặc áo choà ng ngủ bằng vóc Ba TÆ° Ä‘ang ngồi viết ở chiếc bà n đặt gần cá»a. Má»™t sÄ© quan khác là Nexvitxki mặt Ä‘á», béo dẫy, Ä‘ang nằm trên giÆ°á»ng gối đầu lên hai bà n tay, và đang cÆ°á»i cợt vá»›i má»™t sÄ© quan khác vừa đến ngồi cạnh giÆ°á»ng. NgÆ°á»i thứ ba Ä‘ang chÆ¡i má»™t bà i Valse thà nh Viên trên chiếc dÆ°Æ¡ng cầm, ngÆ°á»i thứ tÆ° thì nằm thưỡn ngÆ°á»i trên chiếc Ä‘Ã n và nhầm hát theo. Bolkonxki không có ở đây. Khi thấy Boris và o, những ngÆ°á»i Ä‘ang ở trong phòng không có ai thay đổi tÆ° thế. Boris lên tiếng há»i viên sÄ© quan Ä‘ang ngồi viết. Hắn quay lại, vẻ bá»±c bá»™i, và trả lá»i rằng hôm nay Bolkonxki phải trá»±c nháºt, và nếu muốn gặp thì Ä‘i và o cánh cá»a bên trái, đến phòng tiếp tân. Boris cảm Æ¡n và đi sang phòng tiếp tân. Trong phòng có Ä‘á»™ mÆ°á»i vị sÄ© quan.
Khi Boris và o, công tÆ°á»›c Andrey, mắt nheo nheo lại có vẻ khinh khỉnh (cái vẻ đặc biệt của má»™t ngÆ°á»i đã mệt má»i nhÆ°ng văn giữ lá»… Ä‘á»™, cho ngÆ°á»i ta thấy rõ rằng giá thỠđây không phải là nhiệm vụ của tôi, thì tôi đã không thèm nói chuyện vá»›i ngà i lấy má»™t phút), lắng nghe má»™t vị tÆ°á»›ng Nga già đeo đầy huân chÆ°Æ¡ng Ä‘ang đứng nghiêm rÆ°á»›n thẳng ngÆ°á»i gần nhÆ° kiá»…ng chân lên, khuôn mặt Ä‘á» tÃa lá»™ vẻ cung kÃnh theo kiểu nhà binh, báo cáo vá»›i công tÆ°á»›c Andrey má»™t việc gì đấy.
- Äược lắm, xin ngà i đợi má»™t lát, - Chà ng nói vá»›i vị tÆ°á»›ng bằng tiếng Nga vá»›i cái giá»ng Pháp mà chà ng thÆ°á»ng có khi muốn tỠý khinh thị, và khi trông thấy Boris, chà ng không quay lại vá»›i vị tÆ°á»›ng nữa (bấy giỠông ta Ä‘ang chạy theo van xin chà ng nghe ông nói nốt). Công tÆ°á»›c Andrey mỉm cÆ°á»i vui vẻ quay sang Boris gáºt đầu chà o.
Lúc đó Boris hiểu rõ má»™t Ä‘iá»u mà chà ng đã cảm thấy từ trÆ°á»›c, - là trong quân Ä‘á»™i, ngoà i cái tôn ti và ká»· luáºt có ghi trong Ä‘iá»u lệ mà trong trung Ä‘oà n ai cÅ©ng biết và chÃnh chà ng cÅ©ng biết, còn có má»™t thứ tôn ti khác quan trá»ng hÆ¡n, đó là cái tôn ti đã buá»™c má»™t vị tÆ°á»›ng mặt Ä‘á» tÃa kia phải kÃnh cẩn chỠđợi, má»™t khi đại uý công tÆ°á»›c Andrey thÃch cho rằng nói chuyện vá»›i thiếu uý Drubeskoy bây giá» tiện hÆ¡n. HÆ¡n bao giá» hết, Boris quyết chà từ nay sẽ không tuân theo cái tôn ti có ghi trong Ä‘iá»u lệ quân Ä‘á»™i nữa, mà sẽ tuân theo cái tôn ti không thấy ghi kia. Bây giá» chà ng đã thấy rõ rằng chỉ vỉ má»—i má»™t việc là chà ng được giá»›i thiệu vá»›i công tÆ°á»›c Andrey thôi, thế mà chà ng đã láºp tức đứng cao hÆ¡n má»™t vị tÆ°á»›ng, má»™t ngÆ°á»i mà trong những trÆ°á»ng hợp khác, khi đứng ở trong hà ng ngÅ©, có thể dá»… dà ng biến má»™t viên thiếu uý cáºn vệ nhÆ° chà ng thà nh con số không.
Công tước Andrey lại nắm lấy tay chà ng.
- Rất tiếc là hôm nay anh không gặp tôi. Suốt ngà y tôi phải Ä‘i giải quyết công việc vá»›i ngÆ°á»i Äức. Tôi vá»›i Vairother Ä‘i thẩm tra lại cách bố trà quân. Má»™t khi mà ngùá»i Äức hỠđã quyết là m cho cẩn tháºn thì tháºt không cùng.
Boris mỉm cÆ°á»i, là m nhÆ° mình hiểu những việc mà công tÆ°á»›c Andrey nhắc đến, xem nhÆ° đó là những việc mà má»i ngÆ°á»i đã biết.
- NhÆ°ng tháºt ra, chà ng nghe nói đến Vairother lần nà y là lần đầu và cái danh từ "bố trà quân" kia cÅ©ng váºy.
- Thế nà o, bạn anh, anh vẫn thÃch là m sÄ© quan phụ tá đấy à ? Từ hôm ná» tôi cứ nghÄ© đến viẹc của anh mãi đấy.
- Vâng, tôi có ý định - Boris nói, không hiểu tại sao bất giác Ä‘á» mặt, - xin quan tổng tÆ° lệnh; ngà i đã tiếp được má»™t bức thÆ° của công tÆ°á»›c Kuraghin nói vá» tôi, tôi muốn xin cÅ©ng chỉ vì, - Boris nói thêm nhÆ° để xin lá»—i, - chỉ vì tôi sợ rằng quân cáºn vệ sẽ không tham gia chiến sá»±.
- Äược! Äược! Chúng ta sẽ bà n tất cả những từ đó, - công tÆ°á»›c Andrey nói, - Anh hãy để cho tôi và o báo cáo vá» vị tÆ°á»›ng kia má»™t chút, rồi ra vá»›i anh ngay.
Trong khi công tÆ°á»›c Andrey và o báo cáo vá» vị tÆ°á»›ng có bá»™ mặt Ä‘á» tÃa thì ông nà y, hình nhÆ° không đồng ý lắm vá»›i những quan niệm của Boris vá» những cái lợi của thứ tôn ti không ghi và o quy chế, Ä‘Æ°a mắt trừng trừng nhìn anh thiếu uý há»—n xược đã là m cho ông không nói hết được câu chuyện vá»›i công tÆ°á»›c Andrey đến ná»—i Boris thấy ngượng. Chà ng quay mặt Ä‘i và nóng lòng chá» công tÆ°á»›c Andrey ở phòng quan tổng tÆ° lệnh trở ra.
Khi hai ngÆ°á»i cùng nhau Ä‘i và o gian phòng lá»›n có chiếc dÆ°Æ¡ng cầm, công tÆ°á»›c Andrey bảo Boris:
- Anh bạn à , tôi đã nghÄ© vá» việc của anh rồi. Anh không nên đến gặp quan tổng tÆ° lệnh là m gì, ông ta sẽ nói vá»›i anh má»™t má»› lá»i rất nhã nhặn, sẽ bảo anh đến dá»± bữa trÆ°a vá»›i ông ta ("Äược nhÆ° váºy thì cÅ©ng đã khá lắm nếu xét theo thứ tôn ti kia" - Boris nghÄ© thầm), nhÆ°ng chỉ có thế thôi ngoà i ra chẳng thêm được gì hết; sÄ© quan phụ tá tuỳ tùng ở đây sắp đông đến má»™t tiểu Ä‘oà n rồi. NhÆ°ng chúng ta sẽ là m nhÆ° thế nà y: tôi có má»™t ngÆ°á»i bạn rất thân là m phó tÆ°á»›ng. Äó là công tÆ°á»›c Dolgorukov, má»™t ngÆ°á»i rất tốt, anh có thể rất biết việc nà y, nhÆ°ng thá»±c ra hiện nay Kutuzov cùng vá»›i bá»™ tham mÆ°u của ông cÅ©ng nhÆ° tất cả chúng tôi hầu nhÆ° chẳng có nghÄ©a lý gì nữa: hiện nay tất cả Ä‘á»u táºp trung và o tay hoà ng thượng; cho nên chúng ta sẽ đến Dolgorukov. Tôi cÅ©ng Ä‘ang cần gặp ông ấy tôi đã nói chuyện vá»›i ông ấy vá» việc anh rồi, rồi ta sẽ xem ông ấy có thể xếp cho anh má»™t chá»— gần ông hay ở má»™t nÆ¡i nà o gần mặt trá»i không.
Công tÆ°á»›c Andrey bao giá» cÅ©ng hồ hởi đặc biệt khi có dịp dìu dắt má»™t ngÆ°á»i thanh niên xây dá»±ng địa vị trong xã há»™i. Lấy cá»› là để nâng đỡ ngÆ°á»i khác - má»™t sá»± nâng đỡ mà vì kiêu hãnh chà ng không Ä‘á»i nà o nháºn cho mình - công tÆ°á»›c Andrey tìm đến gần những nÆ¡i quyá»n quý vốn có sức hấp dẫn chà ng. Chà ng rất sẵn lòng giúp đỡ Boris và cùng Ä‘i vá»›i anh ta đến nhà công tÆ°á»›c Dolgorukov.
Trá»i đã khá khuya khi hai ngÆ°á»i bÆ°á»›c và o cung Ä‘iện Olmuytx, nÆ¡i trú ngụ của hoà ng đế và các nhân váºt thân cáºn vá»›i ngà i.
Ngà y hôm ấy có buổi há»™i đồng quân sá»±, trong đó có tất cả các thà nh viên của Viện ngá»± tiá»n quân sá»± tham nghị và hai vị hoà ng đế cùng tham dá»±. Trong buổi há»™i đồng nà y, ngược lại vá»›i ý kiến của hai ông già là Kutuzov và công tÆ°á»›c Svartxenberg, hỠđã quyết định ngà y tấn công ngay và đưa Ä‘oà n quân mở trạn đánh Buônapáctê. Há»™i đồng má»›i kết thúc khi công tÆ°á»›c Andrey cùng vá»›i Boris và o cung Ä‘iện tìm công tÆ°á»›c Dolgorukov. Tất cả các nhân váºt trong đại bản doanh Ä‘á»u Ä‘ang say sÆ°a vá»›i buổi há»™i đồng quân sá»± hôm nay đã Ä‘Æ°a lại thắng lợi cho phái trẻ. Tiếng nói của những ngÆ°á»i chủ trÆ°Æ¡ng trì hoãn, khuyên chÆ°a nên tấn công để chỠđợi má»™t cái gì ở đâu đâu, Ä‘á»u bị át Ä‘i má»™t cách nhất trà và các luáºn cứ của há» bị những bằng chứng không thể nà o chối cãi vá» những cái lợi của cuá»™c tấn công bác bá» má»™t cách chắc chắn đến ná»—i những Ä‘iá»u đã được bà n ở há»™i đồng: tráºn đánh sắp tá»›i và thắng lợi hiển nhiên của tráºn đánh nà y, Ä‘á»u hình nhÆ° không phải là chuyện tÆ°Æ¡ng lai nữa, mà là chuyện đã xảy ra rồi. Tất cả các thuáºn lợi Ä‘á»u ở phÃa ta. Những lá»±c lượng rất lá»›n, nhất định là vượt hẳn các lá»±c lượng của Napoléon, đã được Ä‘iá»u Ä‘á»™ng táºp trung má»™t chá»—: quân lÃnh Ä‘á»u phấn khá»›i vì sợ có mặt của hai vị hoà ng đế và nức lòng tham chiến; Äịa Ä‘iểm chiến lược, nÆ¡i sẽ diá»…n ra tráºn đánh, đã được vị tÆ°á»›ng Ão Vairother chỉ huy quân Ä‘á»™i am hiểu tÆ°á»ng táºn đến từng chi tiết (dÆ°á»ng nhÆ° có má»™t sá»± tình cá» may mắn đã xui quân Ä‘á»™i Ão hồi năm ngoái táºp tráºn ngay trên những khoảng đất mà quân ta sắp đánh nhau vá»›i quân Pháp); miá»n nà y đã được nghiên cứu rất tá»· má»· và ghi lại kỹ lưỡng trên các bản đồ, còn Buônapáctê thì hình nhÆ° đã suy yếu nên không thấy hà nh Ä‘á»™ng gì cả. Dolgorukov, má»™t trong những ngÆ°á»i hăng hái nhất phe tấn công, vừa má»›i ở phiên há»p ra, mệt má»i rã rá»i, nhÆ°ng phấn chấn và kiêu hãnh vì thắng lợi vừa đạt được trong há»™i đồng. Công tÆ°á»›c Andrey giá»›i thiệu ngÆ°á»i sÄ© quan được mình che chở vá»›i ông ta, nhÆ°ng Dolgorukov chỉ bắt tay Boris rất chặt và lá»… Ä‘á»™, mà không nói gì vá»›i anh ta cả. Hẳn ông ta không đủ sức kìm hãm được ý muốn nói ra những ý nghÄ© Ä‘ang khiến ông báºn tâm nhất lúc nà y, cho nên công tÆ°á»›c Dolgorukov quay sang phÃa Andrey và nói bằng tiếng Pháp:
- Chà anh bạn ạ, chúng tôi vừa tham dá»± má»™t tráºn đánh tháºt ra trò! Chỉ mong sao kết quả của nó cÅ©ng Ä‘Æ°a lại thắng lợi nhÆ° thế.
- NhÆ°ng bạn ạ, - Ông nói tiếp, giá»ng phấn chấn và dứt quãng - Tôi phải thừa nháºn rằng trÆ°á»›c đây mình có lá»—i vá»›i ngÆ°á»i Ão, và nhất là đối vá»›i Vairother. Há» tháºt là chÃnh xác, chà lý, am hiểu địa phÆ°Æ¡ng tháºt là tÆ°á»ng táºn, lại nhìn thấy trÆ°á»›c được tất cả các hoà n cảnh, tất cả các chi tiết dù là nhá» nhặt nhất! Không anh bạn ạ, không thể nà o tưởng tượng được má»™t hoà n cảnh nà o thuáºn lợi hÆ¡n hoà n cảnh của chúng ta hiện nay. Sá»± chÃnh xác của ngÆ°á»i Ão mà phối hợp vá»›i sá»± dÅ©ng cảm của ngÆ°á»i Nga thì anh bảo còn gì hÆ¡n nữa?
- Thế là dứt khoát quyết định tấn công rồi à ? - Bolkonxki nói.
- Nà y anh có biết không, tôi thấy hình nhÆ° Buônapáctê bây giỠđã bối rối lắm rồi. Anh ạ, hôm nay vừa nháºn được má»™t bức thÆ° hắn gá»i hoà ng thượng đấy - Dolgorukov mỉm cÆ°á»i má»™t nụ cÆ°á»i bao hà m nhiểu ý nghÄ©a.
- Thế à ! Viết những gì thế? - Bolkonxki há»i.
- Hắn còn có thể viết những gì? Chỉ lảm nhảm thế nà y thế ná» và vân vân, vân vân, chẳng qua chỉ để trì hoãn. Tôi xin nói vá»›i anh rằng nay hắn ở trong tay ta rồi chắc chắn nhÆ° thế! NhÆ°ng ngá»™ nghÄ©nh hÆ¡n cả là chuyện nà y, - công tÆ°á»›c Dolgorukov bá»—ng phá lên cÆ°á»i khà khà , - Là chẳng ai biết nên phúc đáp Buônapáctê nhÆ° thế nà o cho phải? "Gá»i ngà i Tổng tà i" thì không ổn, dÄ© nhiên là không thể "gá»i Hoà ng để được, cho nên tôi cho rằng có lẽ nên Ä‘á» là "Gá»i tÆ°á»›ng Buônapáctê".
- NhÆ°ng từ chá»— không thừa nháºn ngÆ°á»i ta là hoà ng đế đến chá»— gá»i ngÆ°á»i ta là tÆ°á»›ng Buônapáctê cÅ©ng có sá»± khác nhau đấy? - Bolkonxki nói.
- ChÃnh thế, - Dolgorukov cÆ°á»i và ngắt ngay lá»i chà ng, - Anh biết Bilibin đấy, anh ta là má»™t ngÆ°á»i rất thông minh, anh ta Ä‘á» nghị viết: "Gá»i tên tiếm ngôi và kẻ thù của nhân loại".
Nói Ä‘oạn Dolgorukov vui vẻ cÆ°á»i lá»›n.
- Chỉ có thế thôi à ? - Bolkonxki nói.
- NhÆ°ng rồi Bilibin cÅ©ng tìm được má»™t cách xÆ°ng hô đứng đắn. Tháºt là má»™t ngÆ°á»i vừa thông minh vừa hóm hỉnh…
- Như thế nà o?
- Gá»i ngÆ°á»i đứng đầu chÃnh phủ Pháp au Chef du gouvernement français, - Dolgorukov nói, giá»ng nghiêm trang và thoả mãn. - Gá»i nhÆ° váºy rất ổn có phải không nà o?
- Ổn đấy, nhưng chắc Napoléon sẽ tức lắm. - Bolkonxki nói.
- Còn phải nói! Em trai tôi có biết hắn ta: nó đã mấy lần ăn tiệc vá»›i hắn, vá»›i Ä‘Æ°Æ¡ng kim hoà ng đế ấy, ở Paris và có nói vá»›i tôi rằng nó chÆ°a thấy má»™t nhà ngoại giao nà o tinh vi khôn khéo hÆ¡n. Chắc anh cÅ©ng biết đấy, sá»± khéo léo của ngÆ°á»i Pháp phối hợp vá»›i tà i đóng kịch của ngÆ°á»i à mà ! Anh biết mẩu giai thoại giữa hắn ta vá»›i bá tÆ°á»›c Markov chứ? Chỉ có má»—i má»™t mình bá tÆ°á»›c Markov là biết xá» trà vá»›i hắn thôi. Anh biết chuyện chiếc khăn tay chứ. Tuyệt! Và ông Dolgorukov kể mau chuyện ấy, khi thì quay sang Boris khi thì quay sang công tÆ°á»›c Andrey, kể lại chuyện Buônapáctê.
- Tháºt tuyệt! - Công tÆ°á»›c Bolkonxki nói - NhÆ°ng công tÆ°á»›c ạ, tôi đến đây là để xin cho anh thanh niên nà y má»™t việc… anh thấy đấy…
- NhÆ°ng công tÆ°á»›c Andrey chÆ°a kịp nói hết thì má»™t sÄ© quan phụ tá đã gá»i công tÆ°á»›c Dolgorukov đến gặp hoà ng thượng. Ông vá»™i vã đứng dáºy, bắt tay công tÆ°á»›c Andrey và Boris nói:
- Chà , phiá»n quá. Anh ạ, tôi rất vui sÆ°á»›ng được là m tất cả những gì thuá»™c vá» quyá»n tôi để giúp anh nhÆ° giúp ngÆ°á»i thanh niên dá»… mến nà y. - Ông ta bắt tay Boris má»™t lần nữa, vẻ hiá»n háºu thà nh tháºt và vồn vã nhÆ°ng há»i hợt. - NhÆ°ng anh cÅ©ng thấy đấy… thôi để khi khác!
Boris cảm thấy xúc Ä‘á»™ng cứ nghÄ© rằng giây phút nà y mình Ä‘ang được gần gÅ©i những kẻ nắm quyá»n hà nh tối cao. Chà ng có ý thức rằng ở đây mình Ä‘ang tiếp xúc vá»›i những sợi dây cót chi phối tất cả những chuyển Ä‘á»™ng lá»›n lao của những khối ngÆ°á»i đông đúc, trong đó chà ng chỉ là má»™t bá»™ pháºn nhá» nhặt vô nghÄ©a và ngoan ngoãn ở trung Ä‘oà n của mình. Công tÆ°á»›c Andrey và Boris theo công tÆ°á»›c Dolgorukov Ä‘i ra hà nh lang. Ông ta Ä‘i vừa đến cá»a phòng hoà ng thượng thì cÅ©ng từ của ấy bÆ°á»›c ra má»™t ngÆ°á»i thấp bé mặc thÆ°á»ng phục, vẻ thông minh, hà m dÆ°á»›i nhô ra phÃa trÆ°á»›c vẽ thà nh má»™t nét gẫy gá»n, không là m cho vẻ mặt xấu Ä‘i, mà lại khiến cho nó thêm vẻ linh hoạt và tháo vát. NgÆ°á»i đó gáºt đầu chà o Dolgorukov nhÆ° má»™t ngÆ°á»i quen thân và nhìn chăm chăm và o công tÆ°á»›c Andrey má»™t cách lãnh đạm trong khi Ä‘i thẳng vá» phÃa chà ng, hình nhÆ° có ý chỠđợi chà ng cúi chà o hay nhÆ°á»ng lối cho mình Ä‘i. Công tÆ°á»›c Andrey chẳng chà o mà cÅ©ng chẳng nhÆ°á»ng lối; gÆ°Æ¡ng mặt kia lá»™ vẻ bá»±c tức hắn quay mặt Ä‘i và bÆ°á»›c ra phÃa hà nh lang.
- Ai đấy? - Boris há»i.
Äó là má»™t trong những ngÆ°á»i lá»—i lạc nhất và cÅ©ng là má»™t ngÆ°á»i mà tôi có ác cảm nhất. Äó là quan thượng thÆ° bá»™ ngoại giao, công tÆ°á»›c Adam Tsartorixki.
Khi hai ngÆ°á»i ra khá»i cung Ä‘iện, công tÆ°á»›c Andrey không nén được tiếng thở dà i. Chà ng nói:
- ChÃnh những ngÆ°Æ¡i ấy đấy, chÃnh những con ngÆ°á»i ấy quyết định váºn mệnh của các dân tá»™c.
Hôm sau các Ä‘Æ¡n vị xuất quân, và mãi cho đến tráºn Austerlix, Boris không có thì giỠđến gặp Bolkonxki cÅ©ng nhÆ° công tÆ°á»›c Dolgorukov, và còn phải ở lại trung Ä‘oà n Izmail má»™t thá»i gian nữa.
Chú thÃch:
(1) Thái tá» nÆ°á»›c Ão.
Last edited by khungcodangcap; 27-10-2008 at 05:13 PM.
|
![Old](images/styles/zingblue/statusicon/post_old.gif)
25-10-2008, 02:32 PM
|
![tarta12a's Avatar](customavatars/avatar29_1.gif) |
Cái Thế Ma Nhân
|
|
Tham gia: Feb 2008
Bà i gởi: 1,035
Thá»i gian online: 35 phút 40 giây
Thanks: 0
Thanked 35 Times in 18 Posts
|
|
ChÆ°Æ¡ng - 9 -
Tảng sáng ngà y mÆ°á»i sáu tháng mÆ°á»i má»™t, đại Ä‘á»™i kỵ binh của Denixov là đơn vị trong đó có Nikolai Roxtov và thuá»™c quân Ä‘oà n Bagration, rá»i trại để bắt đầu tham chiến.
Ấy là ngÆ°á»i ta nói thế thôi, chứ vừa Ä‘i chÆ°a được má»™t phần tÆ° dặm sau các Ä‘á»™i quân khác, thì nó đã được lệnh dừng lại trên dÆ°á»ng cái. Roxtov thấy quân cô-dắc kéo qua trÆ°á»›c mặt, rồi đại Ä‘á»™i má»™t và đại Ä‘á»™i hai phiêu kỵ, rồi những tiểu Ä‘oà n bá»™ binh kèm theo và i khẩu Ä‘á»™i pháo và sau cùng là hai tÆ°á»›ng Bagration và Dolgorukov có sÄ© quan phụ tá của há» Ä‘i theo. Lần nà y nữa, Roxtov lại thấy sợ, lại phải cố gắng ghê gá»›m để khắc phục ná»—i khiếp sợ; lần nà y nữa chà ng lại mÆ¡ Æ°á»›c hà nh Ä‘á»™ng nhÆ° má»™t ngÆ°á»i phiêu kỵ chân chÃnh; nhÆ°ng tất cả Ä‘á»u thà nh ra chuyện hão, vì đại Ä‘á»™i của chà ng phải giữ lại là m quân dá»± bị vì váºy suốt cả ngà y chà ng cứ chán nản ủ ê. Lúc chÃn giỠở phÃa trÆ°á»›c nghe má»™t loạt súng ngắn dữ dá»™i, rồi những tiếng "Ura" vá»ng lại, và i thÆ°Æ¡ng binh được Ä‘Æ°a vá» háºu tuyến; sau cùng thấy má»™t Ä‘á»™i bách nhân cô-dắc (Ä‘Æ¡n vị chÃnh quy của cô-dắc gồm má»™t trăm ngÆ°á»i) kéo qua, dẫn theo cả má»™t Ä‘á»™i kỵ binh Pháp. Hẳn là tráºn đánh đã kết thúc, tráºn đánh có lẽ không quan trá»ng mấy nhÆ°ng mà may mắn. Những ngÆ°á»i dá»± tráºn vá» báo tin đại thắng, chiếm được Visao, bắt được cả má»™t đại Ä‘á»™i Pháp.
Sau cái đêm giá lạnh, ngà y đã trở nên quang đãng, ngáºp ánh mặt trá»i và ánh nắng tÆ°Æ¡i vui chói lá»i của ngà y thu tháºt hợp vá»›i tin mừng ấy.
Không những các câu chuyện của những ngÆ°á»i dá»± tráºn vá» mà cả vẻ mặt hân hoan của quân lÃnh, của sÄ© quan, của tÆ°á»›ng lÄ©nh, của các sÄ© quan phụ tá mà Roxtov thấy Ä‘ang qua lại tấp náºp cÅ©ng Ä‘á»u xác nháºn tin mừng ấy.
Nikolai Ä‘ang bá»±c mình vì đã trải qua những phút lo sợ trÆ°á»›c tráºn đánh má»™t cách vô Ãch và phải ngồi không, trong má»™t ngà y đẹp nhÆ° hôm nay, cảm thấy tim mình cà ng thắt lại.
- Nà y Roxtov lại đây uống rượu tiêu sầu Ä‘i! - Có tiếng Denixov quát tÆ°á»›ng lên gá»i chà ng. Bây giá» anh ta Ä‘ang ngồi bên vệ Ä‘Æ°á»ng trÆ°á»›c má»™t be rượu và mấy món nhắm.
Các sĩ quan của đại đội vây quanh cái căng tin của Denixov vừa điểm tâm vừa tán chuyện.
- Kìa, lại thêm má»™t tên nữa bị dẫn vá». - má»™t ngÆ°á»i trong bá»n vừa nói vừa chỉ má»™t ngÆ°á»i lÃnh long kỵ Pháp Ä‘i bá»™, có hai ngÆ°á»i cô-dắc kèm hai bên. Ngá»±a của anh ta, má»™t con ngá»±a giống Pháp cao, đẹp, thì má»™t trong hai ngÆ°á»i cô-dắc cầm cÆ°Æ¡ng dắt Ä‘i. Denixov gá»i vá»›i ngÆ°á»i cô-dắc.
- Nà y bán con ngựa cho tôi đi!
- Thưa đại nhân xin tuỳ ngà i…
Bá»n sÄ© quan đứng dáºy vây quanh lấy hai ngÆ°á»i cô-dắc và anh tù binh. Anh nà y là má»™t thanh niên vùng Alzax mặt tái xám vì xúc Ä‘á»™ng, nghe bá»n sÄ© quan nói tiếng Pháp, anh ta quay vá» phÃa há» và khi thì nói vá»›i ngÆ°á»i nà y, khi thì nói vá»›i ngÆ°á»i ná», anh ta liến thoắng kể lể cho há» nghe bằng má»™t giá»ng Äức khá nặng rằng lẽ ra anh ta không bị bắt là m tù binh; Anh ta bị bắt không phải lá»—i tại anh ta mà là tại ông cai: ông ta cứ bắt anh ta Ä‘i lấy vải chùm mông ngá»±a bá» quên ở ngoà i phố, mặc dầu anh ta đã bảo là quân Nga đã và o thà nh. Nói má»™t câu, anh ta lại vuốt con ngá»±a và nhắc lại luôn miệng: "NhÆ°ng xin đừng hà nh hạ con ngá»±a bé bóng của tôi đấy!".
Hình nhÆ° anh chà ng hiểu rõ mình Ä‘ang ở hoà n cảnh nà o: Khi thì xin lá»—i vì đã chót bị bắt, khi thì tưởng chừng nhÆ° Ä‘ang đứng trÆ°á»›c mặt các cấp chỉ huy của mình, anh ta tá»± khoe tÃnh tÃch cá»±c và cần mẫn của mình trong công vụ. Nhá» ngÆ°á»i tù binh nà y, háºu quân của ta biết rõ rà ng sốt dẻo cái không khà tháºt sá»± trong quân Ä‘á»™i Pháp là điá»u rất xa lạ đối vá»›i há».
Hai ngÆ°á»i cô-dắc bán con ngá»±a hai đồng tiá»n và ng; Roxtov lúc nà y là ngÆ°á»i già u nhất trong dám sÄ© quan liá»n bá» tiá»n ra mua lấy.
Khi Roxtov nháºn ngá»±a rồi, anh chà ng ngÆ°á»i Alzax lại nói má»™t cách chất phác:
- Nhưng xin đừng hà nh hạ con ngựa bé bóng của tôi!
Roxtov mỉm cÆ°á»i, bảo ngÆ°á»i lÃnh long kỵ cứ yên tâm và cho anh ta Ãt tiá»n.
Má»™t ngÆ°á»i cô-dắc nắm cánh tay anh tù binh đẩy Ä‘i, vừa đẩy vừa giục: A-lê, a-lê.
Bỗng có tiếng reo: "Hoà ng thượng! Hoà ng thượng!"
Má»i ngÆ°á»i đổ xô ra, cuống quÃt cả lên. Roxtov quay lại thấy mấy ngÆ°á»i cưỡi ngá»±a Ä‘i đến, những cái ngù lông trắng phất phÆ¡ trên chóp mÅ©. Chỉ má»™t chốc là ai nấy đã hà ng ngÅ© chỉnh tá», sẵn sà ng nghênh giá.
Roxtov cÅ©ng vá» chá»—; chà ng leo lên lÆ°ng ngá»±a, lòng bà ng hoà ng không biết mình Ä‘ang là m gì. Ná»—i tiếc rẻ không được ra tráºn, ná»—i chán chÆ°á»ng vá» cảnh sống Ä‘Æ¡n Ä‘iệu ngà y nà o cÅ©ng nhÆ° ngà y nà o giữa những bá»™ mặt quá quen thuóc, tất cả bá»—ng chốc tiêu tan hết.
Chà ng không há» nghÄ© đến mình nữa: biết rằng nhà vua có mặt ở ngay cạnh, chà ng đã thấy sÆ°á»›ng Ä‘iên lên rồi. Chỉ riêng việc nhà vua có mặt ở đây đã đủ Ä‘á»n bù cho chà ng cả má»™t ngà y mất toi. Chà ng sung sÆ°á»›ng nhÆ° má»™t ngÆ°á»i yêu được má»™t buổi hẹn hò hằng mong đợi Chà ng văn đứng nghiêm trong hà ng ngÅ© không há» dám trái ká»· luáºt mà nhìn ngang, nhìn ngá»a, nhÆ°ng chẳng cần phải quay mặt lại chà ng cÅ©ng cảm thấy vá»›i má»™t lòng hân hoan vô hạn không tà i nà o tả xiết rằng "NgÆ°á»i" Ä‘ang Ä‘i đến gần. Và không những tiếng vó ngá»±a má»—i lúc má»™t to, mà má»i váºt ở quanh chà ng cÅ©ng má»—i lúc má»™t tÆ°Æ¡i sáng lên, má»™t long trá»ng hÆ¡n lên là m cho chà ng biết là dạo ngá»± sắp tá»›i. Vầng thái dÆ°Æ¡ng toả ra cái ánh sáng dịu dà ng mà rá»±c rỡ ấy má»—i lúc má»™t gần; và phút chốc những tia hà o quang đã bao trùm lấy Roxtov; phút chốc đã nghe giá»ng nói của NgÆ°á»i, - giá»ng nói ấm áp, Ä‘iá»m tÄ©nh, uy nghi mà đồng thá»i giản dị. Trá»±c giác của Roxtov Ä‘oán quả quyết không sai: giữa cảnh im lặng nhÆ° tá», tiếng nói của hoà ng thượng nghe lanh lảnh:
- Quân phiêu kỵ Pavlograd phải không?
- Tâu hoà ng thượng, đây là đạo quân dự bị!
Cái giá»ng trả lá»i nà y nghe nó trần tục quá so vá»›i cái giá»ng siêu phà m đã nói mấy tiếng "Quân phiêu kỵ Pavlograd ". Äi qua mặt Roxtov, hoà ng đế Alekxandr dừng lại. Vẻ mặt ngà i lại cà ng đẹp hÆ¡n hôm duyệt binh ba ngà y vá» trÆ°á»›c. Bao nhiêu hân hoan, bao nhiêu thanh xuân rá»±c rỡ trên khuôn mặt ngà i, vẻ mÆ°á»i bốn tuổi, tuy váºy cÅ©ng không là m cho gÆ°Æ¡ng mặt của ngÆ°á»i bá»›t vẻ uy nghi dÆ°á»ng bệ của các báºc hoà ng đế. Äiểm qua đại Ä‘á»™i, đôi mắt ngÆ°á»i tình cá» gặp đôi mắt Roxtov và dừng lại má»™t lát. Ngà i có hiểu chăng những gì Ä‘ang diá»…n ra trong tâm hồn của chà ng? (Roxtov có cảm giác là NgÆ°á»i đã hiểu hết ná»—i lòng mình). Dù sao đôi mắt xanh của ngà i, mà ánh sáng toả ra dịu dà ng, cÅ©ng nhìn chà ng trong và i giây. Rồi bá»—ng ngà i giÆ°Æ¡ng đôi lông mà y, lấy chân trái thúc ngá»±a phi nÆ°á»›c đại.
Mặc dầu các triá»u thần đã hết sức can ngăn, vị hoà ng đế trẻ tuổi cÅ©ng không thể cưỡng được ý muốn thân chinh ra tráºn, và và o khoảng giá» ngá», ngÆ°á»i bá» quân Ä‘oà n thứ ba mà NgÆ°á»i vẫn Ä‘i theo, để phi ngá»±a ra vá»›i đại tiên phong. NhÆ°ng NgÆ°á»i chÆ°a kịp đến chá»— quân phiêu kỵ dừng lại thì các sÄ© quan phụ tá đã đến báo tin mừng tháng tráºn.
Trong tráºn nà y chẳng qua chỉ bắt được má»™t đại Ä‘á»™i kỵ binh Pháp, nhÆ°ng nó lại được ngÆ°á»i ta giá»›i thiệu nhÆ° má»™t tráºn thắng rá»±c rỡ; cho nên hoà ng đế và toà n thể quân Ä‘á»™i Ä‘á»u tưởng là quân Pháp đã bị đánh bại và bắt buá»™c phải rút lui, nhất là trong khi khói súng hãy còn bao phủ chiến trÆ°á»ng.
Mấy phút sau khi hoà ng đế Ä‘i qua, sÆ° Ä‘oà n của trung Ä‘oà n Pavlograd được lệnh tiến quân. Và chÃnh khi và o thà nh Visao, Roxtov lại được thấy lại hoà ng thượng. Trên quảng trÆ°á»ng của cái thà nh phố nhỠấy là nÆ¡i vừa nói có tráºn bắn nhau khá dữ, mấy ngÆ°á»i chiến sÄ© còn nằm lại, chết hay bị thÆ°Æ¡ng, chÆ°a kịp Ä‘Æ°a Ä‘i. Hoà ng đế cưỡi má»™t con ngá»±a cái khác con ngá»±a hôm duyệt binh, nhÆ°ng cÅ©ng là ngá»±a hồng lai Anh. Äi theo ngÆ°á»i là má»™t Ä‘oà n há»™ giá rất đông. Nghiêng mình sang má»™t bên, cầm cái kÃnh tay bằng và ng vá»›i má»™t cá» chỉ đẹp mắt. NgÆ°á»i nhìn má»™t ngÆ°á»i lÃnh nằm sấp đầu đẫm máu, không có mÅ©. NgÆ°á»i thÆ°Æ¡ng binh nom khủng khiếp quá, đến nôi Roxtov rất pháºt ý khi thấy nó ở ngay cạnh vị hoà ng đế. Roxtov thấy đôi vai hÆ¡i gù của NgÆ°á»i bất giác thúc và o sÆ°á»n ngá»±a nhÆ°ng con ngá»±a cái đã được táºp rất thuần thục chỉ thản nhiên quay đầu lại nhìn, không dịch Ä‘i má»™t bÆ°á»›c. Cuối cùng má»™t sÄ© quan phụ tá xuống ngá»±a, xốc ngÆ°á»i lÃnh lên và dặt và o má»™t cái cáng vừa Ä‘em đến; anh ta rên lên má»™t tiếng. Hoà ng đế có vẻ Ä‘au xót hÆ¡n cả ngÆ°á»i sắp chết, kêu lên:
- Nhẹ tay, nhẹ tay chứ; không thể nhẹ tay hơn nữa sao?
Roxtov thấy NgÆ°á»i rÆ°ng rÆ°ng nÆ°á»›c mắt và nghe tiếng NgÆ°á»i nói bằng tiếng Pháp vá»›i Tsartorixki khi thúc ngá»±a Ä‘i:
- Khủng khiếp!
Háºu quân đã đóng ở trÆ°á»›c Visao dối diện vá»›i quân địch, suốt ngà y hôm ấy há»… cứ bắn nhau má»™t tà là quân địch lại rút lui. Hoà ng đế ngá» lá»i cảm tạ ba quân, ngÆ°á»i hứa sẽ thăng thưởng, quân sÄ© được phát gấp đôi phần rượu mạnh. Tối đến, lá»a trại nổ tà tách và giá»ng hát của binh sÄ© cà ng vui hÆ¡n đêm trÆ°á»›c. Äêm ấy Denixov ăn mừng nhân dịp được thăng thiếu tá. Cuối bữa tiệc nhá», Roxtov đã khá say, Ä‘á» nghị nâng cốc chúc sức khoẻ của hoà ng đế. Chà ng phân trần:
- Xin các vị hiểu cho. Tôi không Ä‘á» nghị chúc "sức khoẻ của hoà ng thượng" nhÆ° trong những yến há»™i chÃnh thức, mà chúc sức khoẻ của vua Alekxandr, của con ngÆ°á»i nhân từ, hấp dẫn, vÄ© đại ấy. Váºy xin chúc sức khoẻ của NgÆ°á»i, mừng thắng tráºn quân Pháp!
- ThÆ°a các vị thắng lợi đã chắc chắn cả mÆ°á»i phần. Nếu trÆ°á»›c đây chúng ta đã đánh mạnh, nện cho quân Pháp má»™t vố nên thân nhÆ° ở Songraben thì ngà y nay khi hoà ng đế thân chinh cầm quân, chúng ta còn sẽ đánh hăng nhÆ° thế nà o! Tất cả chúng sẽ vui sÆ°á»›ng mà chết vì NgÆ°á»i, có phải không các vị? Có lẽ tôi diá»…n đạt không được hay, tôi uống có hÆ¡i nhiá»u; nhÆ°ng đó là tình cảm của tôi và cÅ©ng là của các vị nữa. Chúc sức khoẻ Alekxandr đệ nhất! Ura!
Tất cả sÄ© quan đồng thanh hô theo: Ura! và ông đại uý Kirxten già cÅ©ng gá»i và o tiếng hô lòng cuồng nhiệt ngây ngô không kém gì Roxtov, chà ng thanh niên hai mÆ°Æ¡i tuổi.
Khi các sÄ© quan đã uống cạn và đáºp vỡ hết cốc Kirxten lại rót má»™t loạt cốc khác. Mặc chiếc áo sÆ¡ mi để hở bá»™ ngá»±c trắng hếu, râu mép dà i hoa râm, ông ta khoa tay vung cốc rượu của mình, Ä‘i vá» phÃa các đống lá»a của binh lÃnh rồi dừng lại trong vùng ánh sáng của má»™t đống lá»a trại vá»›i má»™t tÆ° thế cá»±c kỳ trang trá»ng và cất cái giá»ng kỵ binh già trầm trầm và rắn rá»i quát lá»›n:
- Nà o các chú, chúc sức khoẻ Äức Hoà ng thượng, chúc tráºn thắng quân địch. Ura!
LÃnh phiêu kỵ vây kÃn lấy ông ta và cùng hoan hô ầm Ä©.
Äêm đã khuya; khi má»i ngÆ°á»i đã ra vá», Denixov vá»— vai Roxtov anh bạn cÆ°ng chiá»u, và nói:
- Thế ra, Ä‘i chiến dịch không tìm được ai để phải lòng, cáºu phải mê Sa hoà ng phá»ng?
Denixov dừng đùa thế; đó là tình cảm tháºt tốt đẹp, tháºt cao cả, tháºt…
- Phải, phải; mình cũng đồng tình, mình cũng tán thà nh…
- Không, anh không hiểu đâu!
Rồi Roxtov đứng dáºy Ä‘i lang thang qua các trại quân, mÆ¡ tưởng đến hạnh phúc được chết, không phải chết để cứu mạng cho hoà ng đế là điá»u mà chà ng không dám mÆ¡ mà ng, mà chỉ được chết trÆ°á»›c mặt hoà ng đế thôi. Quả tháºt chà ng ta si mê vị hoà ng đế của mình và say sÆ°a vá»›i vinh quang của quân Ä‘á»™i Nga, vá»›i hy vá»ng ở má»™t tráºn thắng nay mai. Vả lại, chẳng phải mình chà ng cảm thấy thế trong những ngà y đáng ghi nhá»› trÆ°á»›c tráºn Austerlix; chÃn phần mÆ°á»i quân sÄ© cÅ©ng say mê hoà ng đế của há» và say sÆ°a vá»›i vinh quang của quân Ä‘á»™i Nga tuy chÆ°a phải đến mức cuồng si nhÆ° váºy.
Last edited by khungcodangcap; 27-10-2008 at 05:18 PM.
|
![Old](images/styles/zingblue/statusicon/post_old.gif)
25-10-2008, 02:34 PM
|
![tarta12a's Avatar](customavatars/avatar29_1.gif) |
Cái Thế Ma Nhân
|
|
Tham gia: Feb 2008
Bà i gởi: 1,035
Thá»i gian online: 35 phút 40 giây
Thanks: 0
Thanked 35 Times in 18 Posts
|
|
ChÆ°Æ¡ng - 10 -
Hôm sau hoà ng thượng ở lại Visao. Ngá»± y Villie được triệu đến mấy lần. Ở tổng hà nh dinh và trong các đạo quân đóng quanh Tổng hà nh dinh, có tin đồn thánh thể bất an. Theo lá»i của những ngÆ°á»i thân cáºn, thì NgÆ°á»i không ăn uống gì và đêm ấy ngủ không yên giấc. Sở dÄ© hoà ng thượng xem mình nhÆ° váºy là vì cái ấn tượng mà cảnh quân lÃnh thÆ°Æ¡ng vong đã ghi sâu và o cái tâm hồn dá»… xúc cảm của NgÆ°á»i.
Tảng sáng ngà y mÆ°á»i bảy, má»™t sÄ© quan Pháp, cầm cá» trắng là dấu hiệu của sứ giả Ä‘i Ä‘iá»u đình, đến đồn tiá»n tiêu xin yết kiến Nga hoà ng và được Ä‘Æ°a đến Visao. Viên sÄ© quan ấy là Xavary. Hoà ng thượng vừa má»›i nghỉ được má»™t lát và Xavary phải chá». Và o giữa trÆ°a, y được và o bệ kiến và má»™t giá» sau lại trở vá» vá»›i dồn tiá»n tiêu của quân Pháp, cùng Ä‘i vá»›i công tÆ°á»›c Dolgorukov.
Có tin đồn rằng mục Ä‘Ãch cuá»™c công cán của Xavary là đỠnghị má»™t cuá»™c há»™i kiến giữa hoà ng đế Alekxandr và Napoléon. Hoà ng thượng đã từ chối cuá»™c há»™i kiến, và điá»u đó là m cho ba quân rất mừng rỡ và tá»± hà o. Vì váºy Dolgorukov là tÆ°á»›ng đã thắng tráºn Visao được cá» Ä‘i theo Xavary, thay mặt hoà ng đế thượng nghị vá»›i Napoléon, nếu trái vá»›i má»i sá»± mong đợi của má»i ngÆ°á»i, Napoléon, có ý muốn xin giảng hoà tháºt. Äến tối, Dolgorukov trở vá» và o thẳng ngá»± dinh và ở lại rất lâu vá»›i hoà ng thượng.
Ngà y mÆ°á»i tám và mÆ°á»i chÃn tháng mÆ°á»i má»™t, các đạo quân tiến thêm hai Ä‘oạn Ä‘Æ°á»ng và các đồn tiá»n tiêu của quân địch lại lùi, sau và i phát súng qua lại. Từ giữa trÆ°a ngà y mÆ°á»i chÃn, các giá»›i chỉ huy cao cấp nhá»™n nhịp sôi nổi khác thÆ°á»ng và tình hình ấy kéo dà i đến sáng ngà y hôm sau, hai mÆ°Æ¡i tháng mÆ°á»i má»™t, là ngà y diá»…n ra tráºn Austerlix đáng ghi nhá»›.
Kể cho đến giữa trÆ°a ngà y mÆ°á»i chÃn, chỉ có giữa hai tổng hà nh dinh của vua Nga và vua Ão má»›i thấy có má»™t tình hình khẩn trÆ°Æ¡ng nhá»™n nhịp, nà o những cuá»™c bà n luáºn sôi nổi, nà o những tin tức qua lại nà o những chuyến Ä‘i công cán của các sÄ© quan phụ tá. Bắt đầu từ giữa trÆ°a ngà y hôm ấy thì cảnh nhá»™n nhịp lan đến cả tổng hà nh dinh của Kutuzov và bá»™ tham mÆ°u của các tÆ°á»›ng chỉ huy quân Ä‘oà n. Äến chiá»u, do sÄ© quan của các tÆ°á»›ng truyá»n Ä‘i, tình hình nhá»™n nhịp đã lan khắp quân Ä‘á»™i từ tiá»n quân đến háºu quân, và đêm mÆ°á»i chÃn rạng ngà y hai mÆ°Æ¡i toà n thể quân Ä‘á»™i đồng minh gồm tám vạn ngÆ°á»i rá»i bá» trại, rầm ráºp tiến lên thà nh má»™t tráºn tuyến khổng lồ rá»™ng tá»›i chÃn dặm Nga.
Sá»± chuyển Ä‘á»™ng táºp trung phát ra hồi sáng từ tổng hà nh dinh hai hoà ng đế và thúc đẩy toà n thể quân Ä‘á»™i, cÅ©ng chẳng khác nà o sá»± chuyển Ä‘á»™ng đầu tiên cá»a chiếc bánh xe lá»›n trong má»™t cái đồng hồ khổng lồ. Từ từ, má»™t trong các bánh xe bắt đầu quay, rồi má»™t cái thứ hai, rồi má»™t cái thứ ba; rồi thì các bánh xe răng cÆ°a to nhá» và các trục nang dá»c lần lượt chuyển theo, má»—i lúc má»™t nhanh: rồi chuông đánh, những pho tượng nhá» diá»…u qua, và , đôi khi chỉ chá» phút quay Ä‘á»u Ä‘á»u, cho thấy kết quả cuối cùng của toà n hoạt Ä‘á»™ng.
CÅ©ng nhÆ° bá»™ máy đồng hồ, bá»™ máy quân sá»± cÅ©ng phải chạy đến cùng sá»± chuyển Ä‘á»™ng đầu tiên phát ra, và bá»™ pháºn của nó cÅ©ng Ä‘á»u nằm yên cho đến khi được đẩy Ä‘i. Các bánh xe quay ken két trên trục, răng cÆ°a khá»›p và o nhau, sức quay nhanh là m cho những bánh xe nhá» rÃt lên, thế mà cái bánh xe bên cạnh vẫn nằm yên, tÆ°Æ¡ng chừng sẽ còn nằm nguyên nhÆ° thế hà ng trăm năm nữa. NhÆ°ng khi đã đến lúc, má»™t cái răng cÆ°a cuốn nó Ä‘i, thế là theo Ä‘Ã chuyển Ä‘á»™ng nó quay tÃt và kêu vù vù góp phần và o hoạt Ä‘á»™ng chung mà nó không há» hay biết kết quả và mục Ä‘Ãch.
Trong cái đồng hồ chuyển Ä‘á»™ng phức tạp của vô số bá»™ máy rốt cục là m cho đôi kim chuyển chầm cháºm và đá»u Ä‘á»u để chỉ thá»i giá»; và cÅ©ng hệt nhÆ° váºy, những chuyển Ä‘á»™ng phức tạp của mÆ°á»i sáu vạn quân vừa Nga, vừa Pháp nà y, những mối nhiệt tình, những dục vá»ng, Æ°á»›c mong, hối tiếc, tủi hổ, Ä‘au xót, những má»m kiêu hãnh bồng bá»™t, những mối lo sợ bồn chồn, những ná»—i hân hoan cuồng nhiệt của há», tất cả những thứ đó va chạm nhau, trá»™n lẫn và o nhau, Ä‘á»u không Ä‘Æ°a đến kết quả nà o khác là sá»± thất bại trong tráºn Austerlix cÅ©ng gá»i là tráºn Ba Hoà ng đế(1), nghÄ©a là đưa đến má»™t chuyển Ä‘á»™ng rất cháºm của cái kim lịch sá» thế giá»›i trên mặt đồng hồ lịch sá» nhân loại.
Ngà y hôm ấy, công tÆ°á»›c Andrey thÆ°á»ng trá»±c và không rá»i khá»i tổng tÆ° lệnh.
Và o khoảng hÆ¡n năm giá» chiá»u Kutuzov đến tổng hà nh dinh và , sau má»™t cuá»™c há»™i kiến ngắn vá»›i hoà ng đế, đến gặp đại nguyên soái ngá»± tiá»n là bá tÆ°á»›c Tolstoy.
Bolkonxki liá»n thừa dịp đến há»i Dolgorukov vá» tình hình chi tiết. Công tÆ°á»›c Andrey cảm thấy Kutuzov Ä‘ang cáu gắt và bất bình, mà ở tổng hà nh dinh ngÆ°á»i ta cÅ©ng Ä‘ang bất bình vá» Kutuzov và má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u nói vá»›i ông bằng cái giá»ng của kẻ biết được má»™t Ä‘iá»u gì mà ngÆ°á»i khác không biết; và chÃnh vì váºy chà ng muốn há»i chuyện Dolgorukov xem sao. Dolgorukov bấy giá» Ä‘ang uống trà vá»›i Bilibin nói:
- A. Chà o các bạn. Mai là ngà y hội lớn đấy. Còn các cụ nhà anh thì nghĩ thế nà o?
- Ông ta đang cáu lắm phải không?
- Tôi không cho là ông cụ Ä‘ang cáu, theo tôi thì chẳng qua ông cụ chỉ muốn ngÆ°á»i ta nghe ý kiến mình thôi.
- NhÆ°ng mà ngÆ°á»i ta đã nghe ông ấy ở há»™i đồng quân sá»± và ngÆ°á»i ta còn nghe nữa khi nà o ông ta nói có lý; còn Ä‘ang lúc nà y, Buônapáctê không sợ gì hÆ¡n là má»™t tráºn đại chiến, mà lại trì hoãn để chỠđợi, chẳng biết chỠđợi cái gì, thì không thể được.
Công tước Andrey nói:
- À thế anh đã gặp Buônapáctê? Buônapáctê như thế nà o? Anh thấy hắn thế nà o?
- Vâng, tôi đã gặp hắn và biết chắc rằng hắn không sợ gì cho bằng má»™t tráºn đại chiến. - Dolgorukov nhắc lại và rõ rà ng là rất thÃch thú vá»›i cái kết luáºn mà ông ta đã rút ra được từ cuá»™c há»™i kiến nà y - Tại sao lại chịu Ä‘iá»u đình và nhất là lại lui quân, mà lui quân là má»™t việc hết sức trái ngược vá»›i phÆ°Æ¡ng pháp tác chiến của hắn?
- Anh hãy tin tôi, hắn Ä‘ang sợ, sợ má»™t tráºn đại chiến, giá» táºn số của hắn đã đến. Tôi cam Ä‘oan vá»›i anh là thế.
Công tÆ°á»›c Andrey lại há»i:
- Nhưng anh hãy kể lại cho chúng tôi nghe anh thấy Buônapáctê như thế nà o?
Hắn ta là má»™t ngÆ°á»i mặc áo Ä‘uôi én mà u xám, rất thÃch tôi gá»i là "Bệ hạ", nhÆ°ng đáng buồn cho hắn là tôi không gá»i bằng tÆ°á»›c hiệu gì cả. Hắn là nhÆ° thế đấy, và không còn gì khác hÆ¡n nữa. - Dolgorukov vừa nói vừa liếc sang Bilibin mỉm cÆ°á»i. Ông nói tiếp:
- Tuy tôi rất kÃnh trá»ng cụ Kutuzov, tôi cÅ©ng thấy rằng chúng ta mà còn chá» nữa và để cho hắn có dịp chuồn Ä‘i hay là lừa ta má»™t vố trong lúc hắn Ä‘ang chắc chắn nằm trong tay ta thì tháºt là đẹp mắt. Không được! Không nên quên Xuvorov và nguyên tắc của ông ta. Không bao giá» nên tá»± đặt mình và o cái thế bị tấn công mà phải tá»± mình tấn công trÆ°á»›c. Các anh hãy tin tôi, ra tráºn thì tinh thần cÆ°Æ¡ng quyết hăng hái của phái trẻ thÆ°á»ng chỉ Ä‘Æ°á»ng chiến thắng chắc hÆ¡n tất cả kinh nghiệm của các lão tÆ°á»›ng Cunctartor(2).
Công tước Andrey nói:
- NhÆ°ng chúng ta tấn công địch ở vị trà nà o? Hôm nay tôi đã lên các đồn tiá»n tiêu và chịu không thể biết được Ä‘Ãch xác lá»±c lượng chÃnh của quân địch bố trà ở chá»— nà o?
Chà ng muốn nói với ông Dolgorukov vỠkế hoạch tấn công mà chà ng đã nghĩ ra.
Dolgorukov đứng dáºy, vừa trải lên bà n má»™t tấm bản đồ vừa nói nhanh:
- À! Hắn ở đâu cÅ©ng thế thôi! Má»i trÆ°á»ng hợp đã được dá»± kiến hết: nếu hắn là Bruyn…
Rồi Dolgorukov trình bà y rất nhanh và lá»™n xá»™n kế hoạch tiến quân bên sÆ°á»n do Vairother dá»± định.
Công tước Andrey phản đối mấy điểm và trình bà y kế hoạch của mình, một kế hoạch cũng có thể hay không kém gì kế hoạch của Vairother, nhưng gặp trở ngại là đưa ra sau khi kế hoạch kia đã được chuẩn y. Khi chà ng muốn chứng minh những khuyết điểm trong kế hoạch kia và những ưu điểm trong kế hoạch của mình, thì công tước Dolgorukov không nghe nữa và đáng lẽ nhìn và o bản đồ thì lại nhìn chà ng một cách lơ đãng và nói:
- Vả lại hôm nay sẽ há»p há»™i đồng quân sá»± ở hà nh dinh Kutuzov anh có thể Ä‘em trình bà y tất cả các Ä‘iểm nà y.
- ChÃnh thế, hôm nay tôi sẽ nói. - Công tÆ°á»›c Andrey vừa nói vừa rá»i khá»i bản đồ.
Bilibin từ nãy đến giá» chỉ mỉm cÆ°á»i vui vẻ lắng nghe câu chuyện giữa hai ngÆ°á»i, giá» má»›i chêm và o vá»›i dụng ý rõ rà ng là muốn bỡn cợt.
- NhÆ°ng mà các ngà i báºn tâm vì cái gì má»›i được chứ? Dù mai chúng ta thắng hay bại, vinh quang của quân Ä‘á»™i Nga cÅ©ng vẫn được vẹn toà n cÆ¡ mà . Ngoà i Kutuzov của anh ra, có vị tÆ° lệnh quân Ä‘oà n nà o là ngÆ°á»i Nga nữa đâu. Nà y nhé: tÆ°á»›ng quân Vimpfen, bá tÆ°á»›c Ä‘Æ¡ Langeron, công vÆ°Æ¡ng Lichtenstein, công vÆ°Æ¡ng Hohenlohe và sau cùng là Prsch… Prsch… và vân vân, nhÆ° má»i tên Ba Lan khác.
Dolgorukov nói:
- Im Ä‘i, đồ ác khẩu… Không đúng thế đâu, bây giỠđã có hai tÆ°á»›ng là ngÆ°á»i Nga: Miloradovich và Dolgorukov, lại có thêm má»™t ngÆ°á»i thứ ba nữa: bá tÆ°á»›c Arakseyev nhÆ°ng thần kinh ông ta yếu lắm.
- Chắc ông Mikhail Ilarionovich đã há»p xong. Thôi, xin chúc các vị may mắn. - Công tÆ°á»›c Andrey nói Ä‘oạn bắt tay Dolgorukov và Bilibin rồi Ä‘i ra.
Trên Ä‘Æ°á»ng vá», nhìn Kutuzov ngồi yên lặng bên cạnh mình, Công tÆ°á»›c Andrey không thể không há»i xem ông ta nghÄ© thế nà o đến tráºn đánh ngà y mai.
Kutuzov nghiêm nghị nhìn ngÆ°á»i sÄ© quan phụ tá của mình, yên lặng má»™t lúc rồi đáp:
- Tôi nghÄ© là tráºn nà y sẽ thua và đó là điá»u tôi đã nói vá»›i bá tÆ°á»›c Tolstoy, nhá» bá tÆ°á»›c tâu lên hoà ng thượng. Và anh có biết là bá tÆ°á»›c trả lá»i tôi thế nà o không. "Ấy! TÆ°á»›ng quân thân mến Æ¡i, tôi chỉ dá»± bà n việc gạo, thịt, còn việc đánh nhau thì ông bạn lo lấy". Vâng… NgÆ°á»i ta trả lá»i cho tôi nhÆ° thế đấy.
Chú thÃch:
(1) Äầu thế ká»· 19 ở châu Âu có ba hoà ng đế thì Ä‘á»u dá»± tráºn nà y cả: má»™t bên là Napoléon đệ nhất, Hoà ng đế Pháp, má»™t bên là Frantx đệ nhị. Hoà ng đế Ão - Hung và Alekxandr đệ nhất, Hoà ng đế Nga.
(2) Trong cuá»™c chiến tranh giữa Canhago và La Mã, thá»i cổ đại (218 - 202 trÆ°á»›c công nguyên) danh tÆ°á»›ng Canhago là Annibal tiến quân và o lãnh thổ La Mã nhÆ° vÅ© bão, đánh tan hết các đạo quân thiện chiến của La Mã. Bấy giá» Fabiux được công cá» là m nguyên soái. Chiến lược của Fabiux là tránh giáp tráºn, kéo dà i cuá»™c cầm cá»±, dùng thá»i gian mà tiêu hao khà thế và lá»±c lượng của đối phÆ°Æ¡ng. Nhá» chiến lược khôn ngoan ấy mà La Mã khá»i bị tiêu diệt. NhÆ°ng ngÆ°á»i Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i không hiểu, cho Fabiux là hèn nhát và phản bá»™i và gá»i ông là Cunctator nghÄ©a là "NgÆ°á»i trì hoãn". Trong các ngôn ngữ Tây PhÆ°Æ¡ng Cunctator có nghÄ©a là ngÆ°á»i chỉ huy quân sá»± dè dặt, khôn ngoan, không hà nh Ä‘á»™ng sôi nổi, để chá» thá»i cÆ¡ thuáºn tiện. Trong các cuá»™c chiến tranh chống Napoléon, chiến lược của Kutuzov chÃnh là tranh những tráºn đánh vô Ãch để chá» thá»i cÆ¡, dùng chiến tranh nhân dân mà đuổi địch.
Last edited by khungcodangcap; 28-10-2008 at 10:11 PM.
|
![Trả lá»i](images/styles/zingblue/buttons/reply.gif) |
|
| |