Trái tim không cần lý lẽ

[Vô Tình]

Chương 55

Và thế là giờ phút trọng đại và hồi hộp nhất trong cuộc đời người hùng của chúng ta đã đến. Lần đầu tiên Martin phải bộc lộ tình yêu với người con gái đã chế ngự trái tim mình mà việc đó diễn ra ngay trước ngày chàng sẽ tham gia vào những sự kiện đầy hiểm hoạ đối với chàng. Chàng không sợ hãi, nhưng cảm thấy nỗi lo âu tràn ngập tâm hồn – điều hiển nhiên vẫn xảy ra khi người ta nghĩ tới cái chết gần kề. Lúc ấy do mối đe doạ của hiểm nguy, bản năng bảo tồn trong con người lên tiếng một cách vô cùng mạnh mẽ. với tâm trạng này, Martin mở đầu bức thư cho Leonor
"Thưa tiểu thư,
Lúc tiểu thư nhận được thư này, có thể tôi đã không còn sống hoặc tôi đã lâmvào mối hiểm nguy nghiêm trọng chỉ vì lẽ đó mà tôi dámcả gan viết thư cho tiểu thư đây. Liệu tiểu thư đã bao giờ đoán ra rằng tôi yêu tiểu thư. Khi có mặt tiểu thư, tôi luôn cảm thấy e dè, nhút nhát lạ lẫm với chính mình, không giây phút nào tôi quênrg mình chịu ơn gia đình tiểu thư quá nhiều, vì đã cưu mang tôi thật là hào hiệp và dẫu sao thì tôi vẫn cứ lo sợ không đủ sức che giấu bí mật của con tim. tiểu thư là tình yêu đầu tiên và duy nhất của tôi! Đây là lời thú nhận mà tôi giải bày trong niềm hứng khởi chân thành mà không hề trông chờ, hy vọng điều gì. Lý trí mách bảo tôi phản kháng lại mối tình rỗ dại này, nhưng trái tim tỏ ra mạnh hơn, tôi đành chịu khuất phục vì thứ tình cảm có quyền năng tối thượng dù biết trước nó sẽ không được đáp lại. Trong cuộc đấu tranh bền bỉ với chính mình, tôi chỉ đạt được một điều đó là giấu kín tình cảm của mình trước mọi người, kể cả tiểu thư. Song hôm nhay khi giáp mặt với mối hiểm hoạ của tử thần, tôi khát khao bày tỏ nỗi lòng cùng tiểu thư để tự cảm nhận niềm an ủi nhỏ nhoi. Xin hãy thứ tội cho tôi vì sự táo bạo lẫn sự yếu đuối! C thể đây là lời khẩn cầu cuối cùng của một kẻ sắp lìa đời hoặc lời chào vĩnh biệt của một kẻ bị số kiếp nghiệt ngã xua đuổi. Dù thế nào chăng nữa, khi thú nhận mọi điều, tôi phó thác mình cho lòng cao thượng của tiểu thư và cầu mong tiểu thư đừng khinh rẻ những lời tôi nói, đừng tiếp nhận chúng với vẻ nhạo báng, bởi vì, xin tiểu thư tin rằng, dù cho số phận không phán định cho tôi được xứng đáng với tình yêu của tiểu thư, tôi vẫn có quyền trông đợi ở tiểu thư lòng tôn trọng.
Thưa tiểu thư, tôi muốn tiểu thư ghi nhận cho rằng, kể từ ngày ra đi tôi chưa lần nào cố tìm cách rũ bỏ lời buộc tội bất công bởi lẽ tự thâm tâm tôi vẫn tin là thời gian sẽ minh chứng cho mình. Nhẫn nại tột độ mang trên lưng một gánh nặng những ngờ vực đầy xúc phạm, tôi hy vọng sớm muộn gì cũng thuyết phục được tiểu thư tin vào sự vô tội của tôi và giờ đây, khi có thể là lần cuôi được nói cùng tiểu thư, tôi muốn nhắc lại rằng trong những lời giải thích trước lúc ra đi của tôi không hề có một chút bịa đặt nào. Tôi tự phỉnh phờ bằng niềm ước vọng là hôm nay tiểu thư sẽ tin tôi. Dù sao trong giờ phút trọng đại và lâm nguy, con người ta không nói dối"
Martin kết thúc bức thư bằng lời cám ơn chân thành đối với toàn thể gia đình ông Damasso, cũng như ở những dòng vừa viết, chàng tránh được lối nói khoa trương kiểu cách mà do thói quen đua đòi những tiểu thuyết đa sầu đa cảm thời thượng, hầu hết các bức thư tình thời bấy giờ đều mắc phải.
Mặc dù đã nhiều tháng ngày Rivas sống ngay bên cạnh Leonor, chàng vẫn nhìn nhận nàng như đấng thiên thần. Tuy thế khi nói với nàng, chàng trai không dùng những lời lẽ quỵ luỵ, nói về mối tình sâu nặng cũng như lòng ngưỡng mộ cuồng nhiệt của mình, chàng không dùng kiểu so sánh cầu kỳ bóng bẩy vẫn thường mơn trớn trái tim những kẻ đang yêu. Sau khi đọc đi đọc lại bức thư mấy lần, chàng trai cảm thấy tâm hồn mình dường như vừa trút được một gánh nặng ghê gớm, giờ đây thậm chí nếu số mệnh có bắt chàng phải chết thì ít nhất Leonor cũng biết đến tình yêu của chàng và tiếp nhận lời tự thú của chàng như một tặng vật thành kính của một con người thuỷ chung tha thiết.
San Louis trở về lúc mười một giờ khuya.
- Mọi việc diễn ra tuyệt hảo – chàng nói với Martin – tớ mang binh giáp về đây.
Nói đoạn Raphael đặt lên bàn ha dây lưng, mỗi dây đều đeo hai khẩu súng ngắn và hai lưỡi kiếm, chàng giấu vũ khí trong áo choàng.
- Hãy giữ lấy – chàng đưa cho Rivas sợi dây lưng có đeo súng ngắn và một lưỡi kiếm - Tớ trao cho cậu vũ khí như trao cho một chiến sĩ bảo vệ tổ quốc, để cậu anh dũng chiến đấu vì Người.
Đôi bạn trẻ chăm chú ngắm nghía những khẩu súng, chia nhau từng viên đạn, và đeo kiếm vào sườn, họ che giấu xúc động dưới những tiếng cười vui vẻ và trêu chọc vẻ chiến binh của nhau.
Sau đó Raphael nói cho Martin rõ kế hoạch của cuộc khởi nghĩa sắp tới và khẳng định với bạn điều gì cho phép họ tin tưởng vào thắng lợi. Đôi bạn trò chuyện đến tận hai giờ sáng và khi từ ngoài đường phố lọt vào một tiếng động nhỏ, họ nín lặng hồi lâu nghe ngóng, dường như cố đón bắt trong tĩnh mịch bao trùm quanh mình luồng hơi thở bất an của thành phố đang ngủ say.
- Đến lúc phải đi – San Louis ngó lên đồng hồ - Đã gần ba giờ rồi. cậu mang theo bức thư ấy chứ?
- Ừ - Martin đáp.
- Tớ đã đưa cho người hầu ông Damasso một peso để gã chờ tớ - Raphael nói tiếp – Rồi còn hứa cho thêm 8 peso nữa khi giao thư.l
Dứt lời chàng ra khỏi phòng và trở lại sau đó vài phút, gương mặt nhợt nhạt của chàng lộ rõ vẻ hồi hộp tột độ.
- Tội nghiệp bà dì tớ! – chàng khẽ nói – bà đang ngủ và không hề ngờ điều gì cả.
Chàng nhìn thoáng qua căn phòng, nơi chứng kiến những sướng vui và buồn khổ của mình rồi với dáng vẻ của một người quyết dứt bỏ gánh nặng hồi ức, chàng dõng dạc:
- Thôi ta đi, hy vọng rằng bọn mình sẽ chiến thắng trở về.
Hai chàng trai ra khỏi nhà, vũ khí giấu kín dưới áo choàng và lặng lẽ tiến đến quảng trường Armas, băng qua đó rồi hướng về phía nhà ngài Ensina.
- Đợi tớ ở đây – Raphael thì thầm.
Tới cổng, chàng gõ nhẹ, cánh cổng hé mở và người hầu ló đầu ra.
- Đưa bức thư này tận tay tiểu thư Leonor – Raphael trao cho người hầu chiếc phong bì – nàng phải nhận được nó ngay lúc vừa thức dậy vào sáng mai. Tiền tôi đã hứa đây – chàng nói thêm – Hãy coi chừng, thực hiện thật đúng đấy.
San Louis gọi Martin rồi họ đi tiếp. Ít phút sau, đôi bạn dừng chân cạnh một ngôi nhà cũ nát, Raphael đẩy cánh cổng và nó đổ xuống một cách dễ dàng – họ đã ở trong chiếc sân tối mò. Thế rồi, theo từng tốp nhỏ hai ba người, dần dần mọi người kéo đến với những khẩu súng ngắn giấu dưới áo khoác hay áo choàng và sau một lúc trong sân đã tụ tập khá đông.
San Louis tập họp tất cả lại và phân thành hai toán. Chàng giao cho Martin chỉ huy một toán, còn toán kia – một chàng trai khác. Chàng tự nhận trách nhiệmùi chỉ huy chung. Một số chàng trai Rivas biết rõ qua hội nghị bí mật được Raphael chỉ định làm trợ thủ cho các chỉ huy. Khi các toán quân đã ở trong trạng thái sẵn sàng chiến đâu, Raphael đọc một diễn văn ngắn gọn nhắc nhở lòng dũng cảm nổi tiếng của dân tộc Chilê. Sau đó chàng ra lệnh cho một trong những trợ thủ của mình đi tới quảng trường và chờ ở đó cho đến khi xuất hiện các binh lính tham gia khởi nghĩa. Mười phút sau phái viên này quay lại báo cáo rằng binh đoàn Valdivia đã xuất hiện.
San Louis hạ lệnh tiến lên và cả hai toán, giữ thẳng hàng hướng tới quảng trường, nơi họ tập kết chỉ sau vài phút so với binh đoàn Valdivia – đơn vị sẽ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong các sự kiện xảy ra ngày 20 tháng 4.
Tại quảng trường, Raphael đến với nhóm thủ lĩnh bao quanh đại tá Pedro Uriola, người cầm đầu cuộc khởi nghĩa. Họ sôi nổi thảo luận kế hoạch hành động. Đa số cho rằng lính bộ binh và quân cận vệ quốc gia sẽ chạy sang phía quân khởi nghĩa, nhưng Raphael và một vài người khác kiên quyết yêu cầu tiến công không chậm trễ, tranh thủ thời gian chiếm các trại lính để vũ trang cho dân chúng.
Cuộc tranh luận nuốt mất tiếng rưỡi đồng hồ và mãi đến 5 giờ 30 phút, khi tất cả đều tin chắc rằng số quân khởi nghĩa đều không tăng thêm nữa, quyết định mở đầu tấn công mới được ban bố.
Mệnh lệnh tiến công vang lên, đội tuần tiễu tiến lên phía trước và tiếp ngay sau đó là các toán của San Louis – họ có nhiệm vụ chiếm các trại lính.

[Vô Tình]

Chương 56

Chúng tôi mạo muội dẫn ra đây một đoạn trong bản tin chính thức đăng trên báo ngày 20 tháng 4 năm 1851 để giúp hình dung rõ khởi đầu của cuộc khởi nghĩa.

"Các toán nổi loạn của đại tá Uriola, xuất phát từ quảng trường Armas, đã chiếm được đồn lính chỉ có ba người. Số binh lính còn lại như thường lệ đều ở trong các doanh trại. Những kẻ nổi loạn cũng chiếm được các trại lính và phân tán vũ khí cướp được cho dân chúng, số lính vệ binh và số lính của binh đoàn Trakabuko đã chạy sang phía khởi nghĩa"
Trên thực tế, những đơn vị đóng trong trại lính chỉ chống cự một cách yếu ớt, và quân khởi nghĩa quay lại quảng trường cùng với những lính bộ binh đã hàng phục.

Nhưng tại đây một tin tức bất ngờ và đau buồn ghê gớm chờ đón họ, hai trung sĩ thuộc binh đoàn Valdivia nằm trong thành phần những toán quân tiên phong có nhiệm vụ chiếm trại lính của binh đoàn thứ 3 cận vệ quốc gia đã không chịu phục tùng sĩquan chỉ huy và đã bắn lại, một sĩ quan chết ngay lập tức, một người khác bị thương, còn binh lính thì theo hai trung sĩ sát nhập vào các đơn vị trung thành với chính phủ.
Tin đó làm cho những thủ lĩnh quân khởi nghĩa vô cùng lo ngại và tràn đầy linh cảm u ám. Họ e rằng có thể còn những tên phản bội khác trong binh đoàn Valdivia – đơn vị quân thường trực duy nhất tham gia nổi dậy.

Tin tức về cuộc khởi nghĩa lan truyền khắp thành phố và từng đoàn dân chúng dồn tới quảng trường Armas, song các thủ lĩnh cuộc nổi dậy không đủ vũ khí để phân phát ch otc những ai muốn tham gia trận đánh. Trong khi đó những kẻ tận tuỵ đã cấp báo cho chính phủ về những lộn xộn bắt đầu xảy ra và chính quyền liền tận dụng cho việc chuẩn bị phản công những giây phút quý báu mà quân khởi nghĩa đã tiêu phí cho việc tranh cãi vô ích và đợi chờ vô bổ. tất cả các trại lính kể cả pháo binh đều nổi hiệu báo động, các đội quân cận vệ quốc gia được vũ trang và tập hợp ở quảng trường La Monda, còn quân đội chính phủ thì chiêm trận tuyến trên đồi. San Louis khống chế những đường phố lân cận.

Chôn chân ở quảng trường Armas hơn một tiếng đồng hồ, cuối cùng quân khởi nghĩa tin rằng không còn đội quân nào sát nhập thêm nữa mà vẫn chưa có gì để vũ trang cho dân chúng nên quyết định mở màn tấn công các trại phân binh – một kho khổng lồ vũ khí quân trang và là trận địa quan trọng then chốt có thể quyết định cục diện khởi nghĩa.
"Các trại pháo binh – bản tin chính thức mà chúng tôi đã nói – nằm trong một toà nhà lớn dưới chân đồi Santa Lucia, giữa hai đường Angotade las Retokhidas và Kanhiada. Theo quan điểm quân sự, chúng ở vị trí bất lợi cho việc phòng thủ, phía trước và hai bên sườn là khoảng trống, còn trong vòng bảy mét kể từ cổng chính là một con đường chạy ngang qua nên những kẻ tấn công có thể tập trung tại đây để bất ngờ cướp lấy những khẩu súng mà khi bắn thò ra tận ngoài cổng. Đối diện với cổng chính là đường phố San Isidro tạo nên mối hiểm hoạ bị công phá bởi những lực lượng tinh nhuệ của đối phương"
Để đến gần những trại lính mà bạn đọc vừa được chúng tôi cho biết vị trí, quân khởi nghĩa từ đường phố Estado tiến thẳng đến Kanhiada.
Thế nhưng trước khi mô tả trận đánh đẫm máu diễn ra gần mấy trại pháo binh, chúng tôi cho rằng sẽ hợp lý nếu kể lại những điều xảy ra tại nhà ngài Ensina đúng vào giờ đó.

Ngôi nhà nằm trên một trong những đường phố chính của Santiago và do đó, tin tức về cuộc khởi nghĩa đã lan tới đây từ sớm tinh mơ, lúc mọi người còn chìm sâu trong giấc ngủ.
Thoáng nghe hai tiếng "cách mạng" do một người hầu nào đó kêu to, ông Damasso sợ hãi nhảy khỏi giường rồi vừa tìm quần áo vừa gào lên:
- Dậy đi em ơi! Cách mạng! cách mạng!
Bà Engracia nhảy khỏi giường mình với sự lanh lẹ chưa từng thấy, hai tiếng ghê rợn vang lên trong đêm tối làm cho bà sợ muốn chết, mà ngay bản thân ông Damasso cũng cảm thấy càng sợ hãi hơn vì chính tiếng kêu gào của mình. Run rẩy bởi kinh hoàng, hai vợ chồng chạy lung tung khắp phòng tìm kiếm mớ quần áo mà tiện thể xin nói, vẫn ở nguyên chỗ mọi khi.
- Đôi ủng của tôi đẩu – ông Damasso chạy từ góc nọ qua góc kia gào thét.
- Trời ơi, ông mặc lộn cái váy lót của tôi rồi! – bà Engracia rên rỉ khi cuối cùng nảy ra được ý nghĩ tốt lành là đốt nến lên.
Bà mệnh phụ khả kính đứng cạnh ngượng ngùng che đậy sự loã lồ. dưới ánh nến ông Damasso phát hiện ra rằng đúng là mình đã vội vã chui đầu vào chiếc váy lót của phu nhân. Ông giận dữ giật tung ra ném cho vợ và chiếc váy hầu như trùm kín đầu bà. Một tay vẫn còn giữ tấm áo phủ trên ngực, bà Engracia định dùng tay kia đón bắt chiếc váy nhưng lại ngoắc ngay vào cây nến làm cho nó đổ xuống thảm trải sàn nhà và bốc cháy.
Sự cố ấy làm cho sự hỗn loạn trong căn phòng tăng lên, hai ông bà la hét cố át giọng nhau, rồi con Diamela quá sợ hãi cũng sủa thất thanh hoà theo.
Cuối cùng nến lại được đốt lên, ông Damasso tìm ra đôi ủng còn bà vợ đã mặc xong váy xống, về phần Diamela, nó bình thản nằm trên chiếc giường mà bà chủ của nó rời bỏ vào cái giờ chẳng thích hợp chút nào.
- phải mặc quần áo nhanh lên – ông Damasso vừa nhắc nhở vừa vội vàng túm lấy mớ áo quần cứ chực rơi khỏi tay.
Bỗng có tiếng gõ mạnh ngoài cửa.
- Ai thế? Cần gì? – ông Damasso kêu to, mặt trắng bệch.
- Ba ơi! Ba ơi! – tiếng Agustin vọng vào – Dậy đi, cách mạng nổ ra rồi.
- Ba ra bây giờ đây – ông Damasso mở cửa rối rít.
Vừa cuống cuồng trang điểm cho xong, phu nhân ngài Ensina vừa đổ lên đầu cậu con cưng hàng đống câu hỏi. Song Agustin chẳng biết gì hơn cha mẹ nên cũng chỉ đoán mò.
- Thế còn Leonor? – cuối cùng ông Damasso hỏi khi đã tin chắc là cậu con trai không thể thoả mãn nỗi tò mò của mình, cũng chẳng giúp gì cho nỗi lo âu giảm bớt.
Cả ba kéo đến phòng cô gái, nàng đã mặc quần áo và bình tĩnh ngồi ở bàn.
- Con nghe chứ, con gái? Cách mạng trong thành phố! – ông Damasso kêu to.
- Con nghe nói thế - Leonor điềm nhiên trả lời.
- Thế bây giờ phải làm gì hả? – ông bố hét lên trước vẻ bình thản của con gái.
- Thực ra thì phải làm gì ạ? – cô gái hỏi lại – theo con thông minh nhất là chờ đợi.
Nhưng ông Damasso không thể chấp nhận điều đó, đơn thuần là đầu óc không yên được nếu phải ngồi khoanh tay trong giờ phút thế này. Ông chạy ra khỏi phòng gọi những người hầu, ra lệnh đóng kín các cửa và cài hết then rồi mới quay vào phòng con gái.
- Họ đã đưa chúng ta đến cái gì, bọn khố rách áo ôm ấy! Lũ tự do bẩn thỉu! Chúng nó thì chẳng mất gì cả thế cho nên mới bày ra cách mạng. Giá như tôi ở trong chính phủ, tôi cứ là bắn hết tại chỗ! – ông Damasso bực bội.
Rồi dường như một lời đáp, mấy tiếng súng vang lên, nhà tư sản đáng kính nghẹn lời và đổ vật xuống ghế dài, chút xíu nữa thì bất tỉnh. Bà Engracia kinh hãi nhào tới trên ngực chồng, quên cả việc vẫn ôm con Diamela trong tay. Bị kẹp cứng, con chó bất hạnh rên lên đau đớn.
- Ba! Mẹ! Hãy bình tĩnh lại đi chứ! Im ngay, Diamela! – Agustin hét lên, cố hết sức giữ bê ngoài bình thản mặt hai chân cứ run rẩy vì sợ hãi.
Chỉ một mình Leonor không hề mất tự chủ và kiên nhẫn thuyết phục cha mẹ đừng quá xúc động.
Cuối cùng trời sáng hẳn và mọi người trấn tĩnh lại đôi chút. Một người hầu gái bước vào, cố nén căng thẳng nói:
- Thưa ngài, có ai gõ cổng ạ.
Nhìn ông Damasso có thể nghĩ là cả trận mưa trái phá vừa rơi xuống mái nhà, ông tuyệt vọng, hai tay ôm đầu gào la:
- họ đến cướp nhà! Nhà chúng ta bị cướp!
không hề để tâm đến tiếng cha kêu gào, Leonor bảo anh trai:
- Sao anh không ra xem ai ngoài đó?
- Anh ư? Em thì nói dễ lắm! Thế nhỡ đấy là bọn khố rách áo ôm có vũ trang thì sao hả? Không, không! Anh sẵn sàng bảo vệ mọi người, nhưng chúng ta sẽ không mở cổng.
- Một cách bảo vệ thật độc đáo – Leonor cười mỉa mai rồi ra khỏi phòng, nàng tiến về phía cổng đang vang lên những tiếng gõ khẩn cấp.
Té ra đó là ngài Elias đến cùng vợ, Matilda và lũ trẻ nhỏ. Vừa bước qua ngưỡng cửa, họ tranh nhau kể những việc diễn ra ngoài phố. Khi khách đã vào nhà, người gác cổng đến gần Leonor:
- Thưa tiểu thư, có thư gửi đến cho tiểu thư đây ạ.
Cô gái cầm phong bì và mở ra một cách vô ý thức. Lúc nhìn thấy chữ ký của Martin, mọi thứ hoa lên trước mắt nàng.
- Được rồi, ra cổng đi, và nếu có ai gõ cổng thì báo cho tôi – cô gái nói một cách khó nhọc.
Nhưng ngay lập tức nàng lấy lại tự chủ, vẻ mặt nàng trở lại thản nhiên và chỉ có một chút nhợt nhạt tố cáo sự bối rối trong lòng.
Không rẽ vào phòng khách, l bước vào một phòng trống, khóa cửa lại, lấy bức thư trong túi áo ra và đọc vội vàng. Giây phút trôi qua và vẻ bình thản khác biệt với tất cả mọi vật của cô gái đã rời bỏ nàng, gương mặt nàng nhợt hẳn, đôi mắt đẫm lệ. Nàng thở dài đứt quãng và cố nén nhịp đập của trái tim một cách vô vọng.
- Lạy Chúa lòng lành! Làm sao bây giờ? – nàng kêu lên và trong tiếng kêu ấy vang lên nỗi lo sợ khủng khiếp cho số mệnh của Martin đang bị nguy hiểm chết chóc đe doạ.
Rồi đột nhiên dường như bị tiếng dội ghê gớm tận sâu thẳm con tim làm cho thương tổn, nàng nhảy dựng lên.
- Thế nhỡ chàng bị thương thì sao? hoặc thậm chí chàng bị giết? – Leonor thầm thì, ngước nhìn lên trời với đôi mắt tuyệt trần lần đầu tiên bị nhoà lệ tình yêu.
Cô gái nhiệt thành cầu Chúa che chở cho Martin và dù cho những lời nguyện cầu lộn xộn chẳng có đầu có đuôi, chúng vẫn cao quý và đầy ý nghĩa bởi lẽ được phát ra từ một tấm lòng tha thiết. Lần đầu tiên người đẹp kiêu sa hiểu ra được sự vô bổ nhảm nhí của thói quen tự đắc để rồi khóc nức nở như một đứa trẻ, quên hết mọi thứ trên đời ngoài tình yêu của mình.
Nhiều phút trôi qua, cuối cùng bằng tất cả nghị lực của ý chí, Leonor nén tuyệt vọng, sửa lại tóc và giấu bức thư trong ngực, nàng ra khỏi phòng.
Cần phải nói rằng việc ông Fidel đến thăm đã tác động rất tốt đến ông Damasso và làm cho những suy nghĩ của ông đổi hướng. vừa bước vào phòng khách, ngài Elias lập tức thông báo những tin tức nghe được ngoài đường phố mà chủ yếu nhất là việc quân khởi nghĩa hình như đã chiếm hết các trại lính và đang tiến về dinh tổng thống, thành lũy cuối cùng của chính phủ.
- có thể chính giây phút này cuộc lật đổ đã hoàn thành – ông Fidel kết thúc.
Theo yêu cầu của ông, mọi người rời phòng khách lên tầng hai để nhìn từ ban công xem điều gì diễn ra ngoài phố.
- Này ông bạn thân mến! Sự thể thế nào rồi? – ông Fidel gọi một người nào đó đang chạy qua.
- Nhân dân chiến thắng! Đại tá Uriola đã chiếm lại được đại bác – người ấy đáp.
- Nhân dân muôn năm! – một người chạy phía sau hô to.
- Muôn năm! – ông Damasso, kẻ luôn đứng về phía chiến thắng, gào lên hết cỡ. Sau đó, sực nhớ ra, ông nói thêm để thanh minh – nói gì thì nói, những kẻ nghèo khổ này cũng có lý theo kiểu của họ. Họ thường xuyên bị ức hiếp mà.
- Hãy coi chừng, kẻo họ bỗng nảy ra ý định ức hiếp chúng ta đấy – run lẩy bẩy chỉ vì hai tiếng "nhân dân", ông Fidel đối đáp.
- Sẽ chỉ là công bằng nếu nhân dân giành lại được những quyền đã bị tước đoạt – ông Damasso cắt ngang.
Thốt ra những lời ấy, ông tự cảm thấy là người yêu nước chân chính và hoàn toàn quên rằng chỉ mới nửa giờ trước ông vừa gọi quân khởi nghĩa là bọn khố rách áo ôm.
Trong lúc hai ngài của chúng ta hăng hái bàn luận các sự kiện, Leonor ngồi lại trong căn phòng trước đây Rivas từng sống. Mọi thứ ở đây đều làm nàng nhớ đến chàng và run rẩy ép chặt bức thư nơi trái tim, nàng cầu xin Chúa cứu chàng.
Đúng lúc ấy, một loạt tiếng nổ lớn vang lên báo hiệu cuộc chiến gần các trại pháo binh bắt đầu. Mấy kẻ mưu lợi khả kính từ bỏ ngay thói tò mò, vội vàng rời ban công lao vùn vụt xuống cầu thang để tìm nơi ẩn núp an toàn hơn.
Chúng ta sẽ không dõi theo họ vì đã đến lúc quay lại chiến trường, nơi trong số những kẻ tham chiến có cả nhân vật chính của cuốn truyện này.

[Vô Tình]

Chương 57

Chúng ta bỏ lại dòng người khởi nghĩa lúc họ tiến từ đường phố Estado về phía các trại pháo binh.
San Louis dẫn đầu hàng quân của mình. Trên đường đi, số người đã tăng lên đáng kể và sự thật thì nhiều người mới sát nhập chẳng hề có súng ống gì cả. Martin sải bước hoàn toàn bình thản, hệt như diễu hành, chàng chú ý theo dõi để toán quân luôn giữ ngay ngắn hàng ngũ và quân phong.
Dân chúng tụ tập hai bên Alameda và những đường phố bên cạnh chào đón quân khởi nghĩa bằng những tràng hoan hô khi họ vững tin tiến về phía trước, định mau chóng chiếm lĩnh mấy trại pháo binh.
Nhưng tiến lại gần, quân khởi nghĩa mới nhận ra các đội tuần tiễu tiền phương, đó là những tên lính của binh đoàn bộ binh Trakabuko đóng trên sườn đồi Santa Lucia. Trận địa phòng thủ kiên cố trên ngọn đồi này kiểm soát toàn bộ các trại pháo binh và quân khởi nghĩa trước hết buộc phải đánh bật binh lính Trakabuko ra khỏi đó thì mới tiến sâu vào được để đánh chiếm mấy trại kia. Họ đã hành động đúng như thế và bắt đầu bò dần lên sườn đồi.
Họ ngạc nhiên khi thấy bọn lính tránh đụng độ, rời bỏ trận địa, chúng vội vã xuống bốt gác phía Nam chuyển qua đường Kanhiada. Cổng các trại pháo binh mở toang ra và binh lính Trakabuko ùa vào, làm số quân bảo vệ những nơi đó tăng hẳn lên, quân khởi nghĩa không làm sao ngăn nổi sự cơ động mau lẹ đó. Khi họ tiến đến nơi thì các cổng trại đã được đóng kín.
Đại tá Uriola hạ lệnh tiến công các trại lính và quân khởi nghĩa xông lên trong những tiếng thét gầm trời. Dân chúng tụ tập ở đó quan sát đợt công kích nhưng đa số chẳng vội vàng tham dự, có thể là do mọi người không có vũ khí hoặc không có những thủ lĩnh mà thiếu họ, người Chilê không bao giờ làm bất cứ việc gì.
Raphael San Louis cùng đoàn quân của mình tấn công từ bên sườn, còn binh lính Valdivia thì đánh trực diện. cuộc chiến mở màn, song bọn lính bị bao vây bắn lại rất rơi rạc, rõ ràng là muốn cho đối phương vào gần hơn. Trong khi binh lính Valdiivia xả súng bắn lia lịa vào các cổng và cửa sổ, những toán quân của San Louis và các thủ lĩnh khác quăng đá lên mái nhà và dùng xà beng thọc qua khe, cố phá bằng được mấy cổng chính. Một toán nhỏ do Rivas chỉ huy băng qua làn đạn của địch áp sát được cánh cổng hướng ra đường phố Las Rekokhidas và phá tung ra.
- Tiến lên các bạn! – Martin vung gươm hô to và rút từ dây lưng khẩu súng ngắn.
Vừa hô chàng vừa vượt qua đột phá khẩu, kéo thèo những người khác, song đội quân vây thành gặp phải lưới lửa dày đặc đến mức buộc phải bật lui. Thật vô ích khi Martin cố tự nêu gương và động viên thúc giục mọi người, đúng phút đó những loạt pháo đầu tiên rền vang. Bắt đầu cuộc bắn nhau dữ dội, mọi thứ xung quanh rung lên dưới những làn đạn và những loạt đại bác, gây tổn thất nặng nề cho đoàn quân.
Chính cuộc bắn nhau dữ dội ấy đã bắt gia đình ông Damasso và ông Fidel chạy vội khỏi ban công. Và đúng vào giây phút Leonor cầu xin Chúa thương xót Martin thì người hùng của chúng ta, hệt như một hiệp sĩ thời trung cổ, vừa lao vào giữa trận vừa bất giác thầm nhắc tên người con gái thân yêu mà hình ảnh luôn sống trong trái tim chàng.
Dưới áp lực tấn công của quân khởi nghĩa, giờ đây đã dồn hoả lực tập trung, bọn lính bị bao vây dù có kháng cự ngoan cường vẫn phải chật vật khó khăn. Nhưng trong lúc đó, như bản tin chính đã nói, trên đường phố Agustinasxh lữ đoàn do đại tá Garcia chỉ huy, một lữ đoàn được chính phủ tập họp từ quân cận vệ quốc gia. Tới ngã tư đường, lữ đoàn này lọt vào giữa hai tuyến lửa, phía sau lưng nó bị toán bộ binh của Valdivia tấn công, còn phía trước mặt nó bị các toán quân khởi nghĩa khác xả đạn.
Tiếng ầm oàng rợn người bao trùm. Hai bên đối phương đều muốn tỏ rõ chí khí can trường và dội lên đầu nhau từng trận mưa đạn không chút thương tiếc.
Rivas và Raphael thể hiện lòng can đảm và vẻ điềm tĩnh lạ thường, giờ đây họ không chỉ động viên quân mình mà còn cất gươm, cầm súng nã đạn vào quân địch như những người lính chiến thực thụ. Những mệnh lệnh của chỉ huy hoà lẫn với tiếng rên la của thương binh và lời nguyền rủa của những kẻ phải tháo lui trước lưới lửa tàn khốc từ phía kẻ thù.
Đúng lúc nóng bỏng nhất của cuộc chiến, đại tá Uriola, thủ lĩnh tối cao của quân khởi nghĩa, bị trúng đạn vào ngực. Ông ngã gục xuống, miệng thầm thì thổt lên "Tôi đã bị lừa!" Những lời nói ấy được lưu truyền vào lịch sử và chúng được trích dẫn không thành phố một lần để minh chứng rằng những người nổi dậy đã không ngờ lại bị kháng cự quyết liệt đến mức như thế.
Tin tức về cái chết của đại tá Uriola mau chóng lan truyền trong quân khởi nghĩa và tác động rõ rệt đến tinh thần chiến đấu của họ, những loạt đạn yếu dần đi khi họ rút lui chậm chạp về phía Kanhiada, nơi cổng chính của các trại pháo binh. Phiên chế lại quân số, họ tiếp tục xối xả bắn vào các trại línjh, nhưng đột nhiên cánh cổng mở tung và hai nòng pháo chĩa ra bắt đầu điên cuồng nhả đạn về phía họ. Trận đánh bùng lên dữ dội tột cùng.
Toán quân của Martin lúc ấy đang ở trên đường San Isidro liền quay súng bắn vào bọn pháo binh, ai không có súng thì lấy của những đồng đội vừa hy sinh và bị thương
Cuộc chiến đâu căng thẳng lên từng phút một. Giờ đây hai bên đối phương chỉ còn cách nhau vài bước, họ gào thét, giơ nắm tay doạ dẫm và không phải chỉ có thể nhắm bắn chính xác mà còn nhìn rõ được kết cục của phát đạn của mình. Tiếng đạn nổ ầm ầm đinh tai, buốt óc và ngày càng có nhiều người ngã xuống ở cả hai bên. Những kẻ vô công rồi nghề tụ tập trên các đường phố tữ sáng sớm cho rằng tốt nhất là chuồn về nhà, còn những kẻ tham chiến thì quyết tử giành lấy chiến thắng, dường như quên mất rất mỗi phát đạn đều làm cho mảnh đất Chilê thấm máu một đứa con của Người. Lòng can đảm phi lý trí khi đối diện với hiểm nguy, sự bền bỉ tấn công và sự kiên cường phòng thủ, sự hăng say chiến trận và vẻ điềm tĩnh lạ thường – tất cả những đặc điểm ấy trong tính cách dân tộc Chilê đều được hai bên bộc lộ trong những trận chiến đấu này. Hai khẩu pháo bây giờ nhả đạn thưa hẳn, hoả lực mãnh liệt của các toán quân San Louis từ trận địa trên đường phố San Isidro đã loại khỏi vòng chiến bọn sĩ quan pháo binh và hầu hết bọn lính bám quanh hai khẩu pháo. Viên chỉ huy trưởng liền tự nhận trách nhiệm chỉ huy pháo thay cho các sĩ quan bị thương trong đó có con trai mình. Song hắn không kịp làm gì cả vì loạt đạn hiệp đồng của quân khởi nghĩa quét sạch khỏi mặt đất bọn lính pháo binh còn sống sót và từ trong khói đạn, họ ào đến hai khẩu pháo không còn ai bảo vệ. Martin và Raphael có mặt trong số những người chiếm được vũ khí.
- Chiến thẵng! Chiến thắng! – Raphael hô to.
Hưởng ứng tiếng kêu long trọng ấy ,toán quân của chàng bắt đầu đẩy các khẩu pháo sang một bên. Nhưng tiếng vọng chiến thắng chưa kịp dứt thì cổng chính của trại lính bật tung và một trận mưa đạn dội lên đầu quân khởi nghĩa.
Raphael nắm lấy cánh tay của Martin đang đứng gần, hét lên:
- Bắn! Quân địch sắp chết rồi!
Một loạt đạn đáp lại và San Louis bỗng ngã vào Rivas, vòng tay ôm lấy cổ chàng, khò khè:
- Tớ bị thương rồi!
Martin đỡ bạn, đưa ra khỏi trận địa và lê đến cửa một ngôi nhà nào đó. Chàng dùng chân đá mạnh phá đổ cánh cửa rồi xộc ngay vào, kéo theo Raphael lúc ấy toàn thân đã bê bết máu.
Trong phòng ấy có hai phụ nữ đang ngồi cùng với một ông lão.
- Thưa quý bà – Martin hướng về phía người phụ nữ đứng tuổi hơn – xin bà giúp chàng trai này với.
Họ cùng cố sức cẩn thận cởi áo ngoài của Raphael, ngực chàng bị hai phát đạn xuyên thủng. Cứ mỗi nhịp thở máu lại trào ra từ những vết thương.
San Louis ghì chặt cánh tay Martin:
- Đừng đụng vào tớ - chàng khẩn khoản – không thể làm gì được nữa rồi, tớ cảm thấy mình đang chết.
Đôi mắt Martin mới vài phút trước còn rực lửa chiến đấu, giờ đẫm lệ.
Mà cậu cũng bị thương kìa! – Raphael thốt lên vì thấy cánh tay Martin đẫm máu.
- Tớ không rõ, tớ chẳng cảm thấy gì cả.
Chính trong lúc bắn nhau và Raphael bị trọng thương, một viên đạn đã sượt qua tay phải của Martin.
- Chiến thắng của chúng ta gần như chắc chắn – San Louis nói chậm chạp khó nhọc – cậu nghe thấy tiếng súng không? Chúng ngày càng thưa dần, cuộc đánh chiếm các trại lính đang lắng xuống.
Chàng nói từng lời bằng sự cố gắng rõ rệt, đôi khi giọng chàng tắc nghẹn. Martin cùng hai người phụ nữ cố cầm máu từ vết thương một cách vô vọng, nó thấm qua cả những khăn mặt và khăn tay băng bó cho chàng.
Raphael lặng im, chàng cố gắng xác định theo tiếng động những gì đang diễn ra ngoài chiến trường, sau đó chàng đột ngột nắm tay Rivas và cố nhỏm dậy:
- Hãy chuyển tới dì tớ lời chào vĩnh biệt – chàng nói nhỏ chỉ hơi nghe được – Nếu gặp Adelaida, cậu nói giùm nàng tha thứ cho tớ nếu có thể. Còn cậu, đừng quên tớ, bởi vì….
Raphael không nói hết câu, sức lực đã rời bỏ chàng, những lời cuối cùng đông cứng trên môi và đầu chàng vật xuống gối.
- Cậu ấy chết rồi! Chết rồi! – Martin thét lên, ôm chặt thi thể bất động của bạn và khóc nấc lên như đứa trẻ - Raphael đáng thương!
Chàng thổn thức một lúc, không thẹn thùng, sau đó đột ngột đứng thẳng dậy hôn lên vầng trán và đôi gò má lạnh giá của bạn. Chàng yêu cầu ông lão và hai phụ nữ mang người quá cố đến nhà ngài Pedro San Louis, nói rằng họ sẽ được trả công rất hậu. Rồi, chạy ra khỏi phòng, chàng gào lên:
- Tớ sẽ trả thù cho cậu, Raphael!
Thốt ra những lời này, mắt chàng ánh lên tia lửa ảm đạm, còn bàn tay run run nắm chặt chuôi gươm tuốt trần.
Khi Martin quay lại trận địa, ở đó đang vô cùng hỗn loạn, quân khởi nghĩa lâmvào tình trạng bối rối hoàn toàn. Một trong những sĩ quan binh đoàn Trakabuko bị bắt làm tù binh đã lợi dụng sự lộn xộn để chạy vào trại pháo binh cùng với mấy người lính hầu dụ dỗ được và noi gương chúng, một số tay súng nữa của binh đoàn Valdivia cũng chạy theo. Cuộc đọ súng gần như ngưng hẳn. cho rằng quân bảo vệ các trại lính đã thôi kháng cự, quân khởi nghĩa lao vào nhưng lập tức rơi vào tay địch.
Martin không chút nghi ngờ cùng tiến vào trại, nhưng chàng đụng ngay phải Amador Molina, lúc giao chiến hắn trốn ở đâu đó, còn bây giờ thì lớn tiếng tán dương chính phủ và phỉ báng những người nổi dậy mà ban đầu hắn định đi theo.
Một chàng trai nào đó trong toán của Rivas đến gần chàng.
- Mọi sự đổ vỡ hết rồi – chàng trai nói nhỏ - Bọn lính đã phản bội chúng ta, cần phải chạy thôi.
Đúng khoảnh khắc đó Amador gào lên:
- Ricardo, lại đây mau, có hai thằng nổi loạn!
- Thằng này hèn nhát đê tiện! – Martin túm lấy cổ hắn – Tao thương hại mày nên tha cho đấy.
Nói đoạn chàng đẩy mạnh Amador đến nỗi hắn suýt đập lưng vào tường
- Chạy thôi! Rơi vào tay chúng thì thật ngu xuẩn! – chàng trai nói nhanh và kéo Martin ra phía cổng đông nghẹt những kẻ tò mò.
Rivas vẫn do dự, nhưng ngay lúc đó Amador chạy vào sân gọi to viên sĩ quan cảnh binh đã dẫn đội của mình đến trợ lực cho trại pháo binh cùng với các đơn vị cận vệ quốc gia.
Trông thấy Amador trở lại có Ricardo Kastanios và mấy tên lính đi kèm, cuối cùng Martin quyết định.
- Nhanh lên! Nhanh lên! – chàng trai kia giục – Đừng để lũ khốn kiếp ấy mừng rỡ vì bắt được chúng ta làm tù binh.
- Tạm biệt – Martin bắt chặt tay chàng trai rồi chạy nhannh về hướng nhà ngài Ensina.
Amador và Ricardo không nhận thấy việc đó ngay nên tiếp tục tìm kiếm Rivas giữa đám đông người tụ tập ở cổng. Khi chúng hiểu ra rằng kẻ chay trốn đã biến mất thì chàng đã ở rất xa trại pháo binh rồi.
- Có lẽ hắn trốn ở nhà ngài Ensina – Amador nói với viên sĩ quan cảnh binh – Tới đó đi và nếu hắn không có ở đó thì ta sẽ lùng sục khắp thành phố.

[Vô Tình]

Chương 58

Chúng tôi đã thuật lại những sự kiện chủ yếu của trận đánh đẫm máu xảy ra ngày 20 tháng 4 năm 1851 ở Santiago, cố bám sát những bản tin chính thức đã dẫn ở trên. Còn bây giờ đến lúc chúng ta phải quan tâm đến số phận các nhân vật chính của câu chuyện.

Leonor cùng thân quyến đã trải qua cả buổi sáng trong nỗi lo lắng khủng khiếp. Những loạt đại bác càng làm cho vợ chồng ngài Ensina run rẩy kinh hoàng và trái tim Leonor tràn ngập âu lo ghê gớm.
Bà Ensina gom tất cả gia đình vào phòng khách. Trang bị dầyđủ tràng hạt, họ bắt đầu đồng thanh đọc lời cầu nguyện. Ông Damasso và Agustin cùng cất tiếng "ora pro nobia – hãy yêu chúng con" một cách nhiệt thành đáng khen. Tìm phút thuận tiện, Leonor lặng lẽ bỏ ra ngoài và leo lên tầng hai. Nàng ra ban công ,dựa người vào lan can lắng nghe tiếng đại bác rung chuyển không trung, mỗi tiếng nổ đều làm trái tim cô gái thắt lại, nhưng nàng xua đuổi hết những linh cảm u ám và cầu xin trong lòng để Chúa cứu mạng Martin. Một đám người nào đó chạy qua nhà, song Leonor không dám hỏi điều gì vì sợ phải nghe tin dữ.

Dán chặt mắt vào nơi mà theo nàng dự đoán trận chiến đang ác liệt, nàng chợt nhìn thấy một nhóm người vội vã chạy đi đâu đó. Một trong số họ dừng lại phía dưới ban công nghỉ lấy sức.
- Tiểu thư! – Người đó bỗng nhìn Leonor nói – Chúng ta bị đánh bại rồi! Binh đoàn Valdivia đã quay về phía chính phủ.
Nói dứt câu, chàng ta lao đầu đuổi theo đồng đội.
Nghe thấy quân khởi nghĩa thất bại, Leonor điếng người, thoáng nghĩ đến chuyện Martin hy sinh hoặc bị bắt làm tù binh, nàng cảm thấy các mạch máu trong người lạnh cứng. Rồi nàng lại nhìn lên trời mà nguyện cầu cuồng nhiệt, nàng không nhận ra rằng mình đã nhắc đến tên Rivas khi cầu Chúa che chở cho chàng.
Đúng khoảnh khắc đó nàng đột nhiên trông thấy một người chạy thẳng về phía nhà mình. Thoạt tiên nàng nghĩ rằng do ảo ảnh, nhưng ngay lập tức bật lên tiếng kêu sung sướng và chạy vun vút xuống cầu thang, nàng đã nhận ra Martin.

Trong sân không có ai, cánh cổng được khóa chặt và chèn ngang bằng một cái gióng nặng nề. Nỗi xúc động làm cho cô gái thêm sức mạnh, nàng nhanh chóng xoay chìa khoá trong ổ rồi nâng cái gióng cổng mà lúc bình thường nàng không sao xoay sở nổi. Cánh cổng mở bung ra.
Rivas cắm đầu lao vào và chút xíu nữa thì đụng phải Leonor, cho dù cô gái hơi nhợt nhạt và ăn vận ít cầu kỳ hơn mọi khi, nàng vẫn cứ đẹp như chưa bao giờ đẹp đến thế.

Đã từng chiến đấu điềm tĩnh lạ thường và bình thản đối diện với cái chết suốt mấy tiếng đồng hồ, chàng trai trẻ trở nên luống cuống trước cô gái đang xốn xang vui mừng khôn xiết nhìn lên chàng trai bằng cặp mắt to chan chứa lệ.
- Thưa tiểu thư – chàng ấp úng – tôi đến…
Không để chàng nói hết, Leonor cầm tay Martin nói nhỏ:
- Vào nhanh lên, nhanh lên, kẻo anh có thể bị phát hiện mất.
Thế là Martin phục tùng giọng nói dịu dàng ấy chẳng chút suy nghĩ. Nhanh chóng và khéo léo khoá xong cổng, người đẹp nói:
- Anh đi theo tôi.
Họ vượt qua sân và rón rén đi ngang cửa phòng khách lúc ấy vẫn vọng ra những lời khấn nguyện, rồi xuyên qua phòng Agustin vào dãy hành lang, cuối cùng đến phòng Leonor.
- Không ai nhìn thấy chúng ta đâu – cô gái khóa cửa và thở nặng nhọc, dường như vừa trải qua một đoạn đường xa xôi đầy gian khổ.

Đứng lặng giữa phòng, Martin không rời mắt khỏi Leonor. Mọi chuyện xảy ra với chàng như trong giấc mộng. Cô gái kỳ diệu mà chàng đã bao lần thầm gọi tên giữa phút nóng bỏng nhật của cuộc chiến đang ở ngay đây, bên cạnh chàng! Chính nàng đã dẫn chàng vào phòng mình, nơi chàng luôn luôn tưởng tượng như một thánh đường. Và biến đâu mất rồi cái vẻ kênh kiệu khó gần của nàng, ánh mắt ngạo mạn kiêu sa của nàng! Giờ đây trên khuôn mặt thẹn thùng ấy sáng rỡ một nụ cười cởi mở, còn đôi mắt ngời tỏ sự trìu mến yêu thương.
- Anh ngồi xuống đi – Leonor đẩy cho mùi chiếc ghế - Sáng nay tôi có nhận được thư anh – nàng nói thêm và nhìn chàng âu yếm.
Nàng định nói tiếp điều gì đó, nhưng bỗng kêu lên khe khẽ và nhào về phía Martin.
- Trời ơi! Anh bị thương! – nàng sợ hãi và thận trọng đụng vào cánh tay nhuốm máu của chàng.
- Chuyện vặt ấy mà! Tôi thậm chí không cảm thấy đau nữa – Martin đáp.
- Anh cởi áo ngoài ra mau! – Leonor yêu cầu.
Cổ tay áo thấm đầy máu và dính bết vào vết thương nhưng thật may mắn, nó không nguy hiểm.
- Ồ, chỉ trầy da một tí thôi – Martin nói.
- Dù sao cũng phải băng bó ngay – cô gái kiên quyết.
Rồi nhanh nhẹn vén cao tay áo, nàng băng vết thương bằng tấm khăn batit mỏng đang quàng ở cổ.
- Vì anh mà sáng nay tôi phải chịu khổ còn nhiều hơn suốt cả cuộc đời – nàng nhẹ nhàng trách móc – tại sao tối hôm qua anh không đến như đã hẹn?
- Thưa tiểu thư – Martin bắt đầu nhắc lại lời tự thú đã viết trong thư – chỉ tại tôi không dám. Cả cuộc chia ly đằng đẵng với tiểu thư, cả lòng trung thành vô hạn đối với sự nghiệp mà tôi đã dấn thân, đều không thay thế được tình yêu trong trái tim tôi. Và tôi hiểu rằng nếu gặp tiểu thư, tôi sẽ không đủ sức đi tới cái chết gần như chắc chắn.
- Và thế là anh đã không ngần ngại lao đầu vào chốn hiểm nguy như thế! – Leonor nhìn xuống thầm thì – Vì lẽ gì mà anh không thổ lộ nỗi lòng từ lâu? Vì lẽ gì mà mãi tới hôm qua anh mới quyết định làm điều đó trong bức thư giã biệt?
- Làm sao tôi có thể dám làm như vậy? Tiểu thư nhớ xem, cô đã lên án tôi gay gắt biết bao vì một tội lỗi không hề có.
- Đúng vậy. Nhưng Edelmira đã cho tôi xem bức thư anh viết cho nàng và giải thích mọi điều.
- Hơn nữa, địa vị khiêm tốn của tôi trong xã hội buộc tôi phải im lặng – Martin buồn rầu nói thêm.
- Địa vị của anh có nghĩa lý gì khi em yêu anh! – Leonor chợt thốt lên, nhìn thẳng vào mắt Martin.
- Ô, hãy nhắc lại đi, em hãy nhắc lại lần nữa những lời ấy đi – Martin hân hoan nắm chặt tay Leonor cầu khẩn.
- Vâng, em yêu anh và không định giấu giếm điều đó – cô gái khẳng định – Sáng nay ôn lại tất cả những cuộc chuyện trò cùng anh, em đã hiểu rằng chỉ do thói kiêu ngạoi mà em đã tàn nhẫn với anh một cách không thể tha thứ. Nếu như, không nhờ Chúa, anh bị chết – nàng nói tiếp, mặt tái nhợt – em sẽ không bao giờ tha tội cho em về việc ấy, em sẽ không bao giờ yên lòng được. Thậm chí nếu em không nhận được thư anh, suốt đời em vẫn cứ cho rằng do em một phần mà anh đã có bước quyết định tuyệt vọng kia. Anh không nghĩ tới em, Martin. Mà em có lẽ đã phải đau khổ đến cuối đời.
- Khi phải rời bỏ nhà em, anh đã có thể hy vọng được hạnh phúc chưa?
- Nhưng tại sao anh lại phải rời bỏ? Chẳng lẽ anh bị ám ảnh bởi điều ước đoán là anh yêu cô gái tội nghiệp ấy khi chính em không yêu anh sao?
- Tận đáy lòng anh không ngừng hy vọng, Leonor. Nhưng làm sao dám tin chắc rằng đó không phải là ước vọng viễn vông?
- Cần phải hỏi thẳng em.
- Có lẽ em quên – chàng trai mỉm cười – đôi lúc ánh mắt của em làm cho ngay cả những kẻ can đảm cũng phải run lên. Anh đã được thể nghiệm không chỉ một lần.
- Anh nói đúng và em thật đáng bị trừng phạt – cô gái đáp với vẻ ngoan ngoãn, dịu dàng.
- Ồ không, hôm nay số phận đã hào phóng ban thưởng cho anh vì mọi nỗi thống khổ! - Martin sốt sắng phản bác và quá mừng rỡ, chàng bật khỏi ghế, quỳ trước mặt Leonor nắm chặt hai tay nàng đắm đuối.
- Chúng mình đã điên rồ biết bao, Martin – cô gái âu yếm nhìn vào đôi mắt sáng rỡ niềm hoan lạc khó tả của Rivas – Bao lần ánh mắt của chúng mình nói rằng hai đứa yêu nhau! Mà có gì phải nói! Em chẳng trách cứ gì anh hết, chính em có lồi tất cả. Trong số những chàng trai vây quanh em, anh có một địa vị khiêm tốn nhất trong xã hội. Em đã ngay lập tức đánh giá cao tính khẳng khái của anh, song lại sợ thú nhận với chính mình sự lựa chọn của trái tim. Nhưng hôm nay, em cương quyết chuộc lỗi, bởi vì tình yêu của anh làm cho em tràn đầy kiêu hãnh.
- Anh không rõ có xứng đáng với tình yêu của em hơn những người khác không – Martin đáp – Nhưng có một điều anh tin tưởng, anh yêu em nhiều hơn tất cả! Làm sao anh có thể đứng vững được trước vẻ đẹp của em? Không phân vân điều gì chờ đón mình trong tương lai, anh đã bị sức quyến rũ của nó chinh phục, để rồi khi tỉnh ngộ, anh gắng sức dồn nén tình cảm, nhưng muộn mất rồi! Anh đã uổng công kêu gọi tiếng nói của lý trí, cả lòng tự trọng, cả sự vô hy vọng, cả vẻ khinh mạn đôi lúc em đón nhận ánh mắt của anh – chẳng có gì cứu vãn nổi. Chính vì thế mà hôm nay anh không sợ cái chết bởi anh đã tin là em coi tiếng anh và chỉ có cái chết mới có thể giải thoát cho anh khỏi mối tình cay đắng.
Rivas còn muốn nói gì đó nữa, nhưng bỗng nghe những giọng nói ầm ĩ và tiếng gõ mạnh ngoài cửa.
- Leonor! – tiếng của ông Damasso.
Cô gái chạy đến bên cửa và cúi sát vào lỗ khoá, nàng thấy cạnh cha là Ricardo Kastanios, xa hơn một chút có mấy người lính.
- Leonor! – ông Damasso đấm cửa la hét.
- Nhanh lên, lại đây! – nàng giục Rivas, chỉ vào một cửa khác ở cuối phòng – Anh biết rõ vị trí các phòng trong nhà, hãy cố lẻn đến văn phòng ba em và trong khi chúng tìm kiếm anh ở đây, anh đã ra ngoài đường rồi.
- Nhưng bọn khác sẽ tóm anh ngoài đó – Rivas đáp.
Một lần nữa những tiếng gõ cửa giận dữ lại vang lên, rồi Ricardo Kastanios kêu lên rằng chúng sẽ phá cửa.
- Nếu yêu em anh hãy chạy đi, em van anh! – Leonor nài nỉ.
- Anh sẽ quay lại nếu chúng không bắt được anh – Martin nói vội vã – Nếu anh không sợ làm hoen ố danh dự của em thì anh không chịu rời khỏi đây đâu. Anh sẽ cầm vũ khí bảo vệ tự do cho mình.
Leonor gần như phải đẩy chàng ra khỏi phòng rồi ngã người xuống ghế sô pha, gần như kiệt lực.
Tiếng cha gọi kéo cô gái ra khỏi tình trạng đờ đẫn. Nàng bước tới vặn khóa mở toang cánh cửa.
- Tôi rất tiếc, thưa tiểu thư – Ricardo Kastanios nói khi bước vào căn phòng – nhưng nghĩa vụ nặng nề buộc tôi phải lục soát chỗ ở của tiểu thư.
- Được thôi, xin ngài cứ khám xét – Leonor trừng mắt ngạo mạn nhìn hắn – Theo chừng mực tôi hiểu – nàng cười khinh miệt nói tiếp – cái mà ngài gọi là nghĩa vụ nặng nề, trong nhận thức của ngài không hạ thấp kẻ chiến thắng.
- Trấn tĩnh lại nào, con gái! – ông Damasso thì thầm rồi nói to – Hoàn toàn chính đáng khi những người bảo vệ trật tự lùng bắt kẻ nổi loạn. Mà chính ngài thấy đấy, thưa ngài sĩ quan, tôi đã giúp đỡ hết lòng. Sung sướng nỗi gì khi tôi che giấu cái lũ mị dân ấy chứ? Những người giàu có chỉ bị thua thiệt vì cách mạng thôi.
Trong lúc bọn lính ra sức lục lọi khắp phòng, ông Damasso tiếp tục bài diễn văn lên án đảng tự do, còn Leonor ngồi bất động ở ghế dài, lòng vô cùng lo sợ cho số phận của Martin. Trong khi đó, không gặp phải một ai dọc đường, chàng trai đã ra tới sân và đúng giây phút đó, không chờ cuộc tìm kiếm kết thúc, Leonor cũng ra khỏi phòng đi về phía sân để tin chắc rằng Martin đã kịp trốn thoát hay chưa.
Tới cổng, Martin phát hiện cổng bị khoá chặt và được bảo vệ bởi hai cảnh binh có gươm tuốt trần trong tay. Nhìn thấy bọn lính, chàng hiểu rằng đã sa vào bẫy, còn bọn lính thì nhảy xổ vào chàng, gươm khua tít. Rivas không hề luống cuống, chàng dựa lưng vào tường, rút gươm đánh bật đòn tấn công của kẻ thù. Bọn lính gào vỡ cả giọng để xin viện binh. Bằng một cú đánh khôn khéo, suýt nữa thì Martin đã đâm chết một tên làm cho hắn hoảng sợ trốn biệt. Leonor xuất hiện vào đúng khoảnh khắc chàng trai lao vào tên cảnh binh kia. Và, gần như đồng thời với nàng, bọn lính từ trong nhà túa ra khi nghe mấy tiếng kêu của hai tên cảnh binh ngô nghê bi Martin đánh bạt. Lọt giữa vòng vây quân địch, Martin anh dũng chống cự.
- Ba ơi, cứu chàng với! – Leonor hốt hoảng kêu to – Chắc họ giết chàng mất thôi!
Tiếng kêu của cảnh binh được những tiếng la ó the thé của đám phụ nữ hoà theo. Họ ném hết tràng hạt và chạy ra sân, đi đầu là bà Engracia, đúng lúc bọn lính vây Martin.
Run lẩy bẩy, ông Damasso tiến lại gần:
- Chống cự vô ích, Martin – ông nói – Anh đầu hàng đi.
- Nếu hắn không xin khoan lượng, chúng tôi sẽ bắn! – Ricardo Kastanios gầm lên, coi chàng trai không chỉ là một kẻ nổi dậy mà còn là tội phạm trong những rủi ro tình ái của mình.
Nghe lời doạ ấy, Leonor kêu lên tuyệt vọng, khi hai tên lính nhắm súng vào Rivas, nàng lạnh người kinh hãi lao đến bên chàng.
- Bỏ gươm xuống đi, không thì họ sẽ bắn chết anh mất! – nàng van vỉ.
Và Martin, người đã chiến đấu với kẻ thù điềm tĩnh lạ thường, ngoan ngoãn buông vũ khí.
Bốn tên cảnh binh túm chặt hai tay chàng trai và tước luôn thanh gươm.
- Tôi hy vọng – ông Damasso nói với Kastanios – ngài sẽ đối xử với chàng thanh niên này một cách độ lượng và với lòng tôn trọng thích đáng. với tư cách một người từ lâu vẫn ủng hộ chính phủ - ông nói thêm – tôi sẽ lo chạy với thủ tướng.
- Vào hàng! – viên sĩ quan cảnh binh ra lệnh.
Bọn lính tiến ra cổng. Ngoái đầu nhìn lại, Martin bắt gặp đôi mắt Leonor, trắng bệch như xác chết, cô gái im lặng nhìn theo chàng. Trong ánh mắt giã từ câm lặng, tưởng chừng như nàng tan nát cả tâm hồn

[Vô Tình]

Chương 59

Amador cho rằng đợi bọn lính mà hắn dẫn đến nhà ngài Ensina ở ngoài đường là thông minh nhất. Mãi đến khi những kẻ giữ gìn trật tự giải Martin ra cổng và đoán là nguy hiểm đã qua, con trai bà Bernarda mới nhập bọn với chúng cùng đi đến tận trại lính nơi tù nhân bị giam kín.

Trong lúc đó, cảnh vừa xảy ra ở sân làm cho ông Damaso và gia quyến cuống quýt tột độ. Mỗi người một kỉêu giải thích xem Rivas đã lọt vào nhà bằng cách nào khi từ sáng sớm cổng đã được cài chôt chắc chắn. ngay lập tức nhà bên cạnh đã biết về cuộc bắt giữ kẻ nổi loạn, tin tứchàng được truyền từ đấy đi khắp đường phố rồi chẳng bao lâu đã lan đến các khu vực khác trong thành phố. Sau khoảng một giờ, nhà ngài Ensina đông nghịt các nhân vật nổi tiếng thuộc cả hai giới, những kẻ không thể nín nhịn để không bàn ra tán vào bất cứ chuyện gì xảy ra. Ở phòng tiếp tân, ông Damaso bị cánh đàn ông vây quanh, còn ở phòng khách thì các phu nhân hỏi bà Engracia dồn dập.

Cũng đáng nghe những câu chuyện trong cả hai phòng ấy, chúng một mặt xác nhận sự tinh tế của trí tưởng tượng đàn bà và mặt khác minh chứng cho sự thay đổi lớn lao trong tâm tư cánh đàn ông ,sự thay đổi do kết cục của tấn bi kịch đẫm máu tác động.
- Nói thật là chúng ta đã tránh khỏi một đại hoạ - ông Damaso tuyên bố với các vị khách mà cũng như ông, mới hôm qua còn tự xưng là phái tự do – quả là tệ hại nếu như lũ mạt hạng ấy chiến thắng!
- Giá như bây giờ chính phủ lôi hàng tá bọn gây loạn ấy ra mà bắn! – tiếng một vị khách suốt buổi sáng giam mình ngồi trong phòng riêng cầu xin cả loạt thánh thần cứu mạng sống cho mình.
- Chị nghĩ mà coi! – một mệnh phụ nào đó nói với bà Engracia – Tên ấy đích thực là kẻ ác nhân. Có đúng là hắn giết một lúc ba cảnh binh không?
- Ô bà bạn yêu quý! – một bà khác thốt lên – chắc chắn tôi chết vì khiếp sợ mất thôi! Nhưng làm sao mà hắn vào được nhà bà khi cổng được khoá chặt nhỉ?
- Có thể từ mái nhà – một bà khác chen lời – đối với phái tự do, chẳng có gì là thiêng liêng cả.
- Cũng có khi theo máng nước, lũ ấy thì có dừng trước việc gì!
- Đấy, vì sao cứ phải che lưới ngoài cửa.
Chiều theo những lời tiên đoán của các bà bạn, bà Engracia giữ im lặng và chỉ mỗi lúc mỗi ôm chặt thêm con Diamela vào lòng.
Khi ấy, cánh đàn ông cũng tiếp tục câu chuyện của họ.
- Đã đến lúc những người yêu nước chân chính phải đoàn kết chung quanh chính phủ. Cứ để cho bọn mị dân hiểu rằng xã hội lên án chúng.
- Tôi cũng muốn nói đúng như thế đấy! – ông Damasso hùa theo – với tư cách những công dân đúng đắn, chúng ta cần phải ủng hộ chính phủ! Ta cùng tới phủ thủ tướng đi!
- Hay quá! Một ý tưởng tuyệt vời! – xung quanh ồn ào hưởng ứng.
- Chính phủ nên có những biện pháp cứng rắn nhất! – một lần nữa kẻ đã đòi bắn quân khởi nghĩa lại lên tiếng
Rồi với dáng vẻ những người chiến thắng, các đức ông đáng kính ấy kéo nhau đến phủ thủ tướng để đòi xử tử những kẻ hồi sáng đã làm họ run lên.
Trốn biệt trong phòng riêng, Leonor nức nở đau đớn. Nàng hồi tưởng lại trong ký ức cuộc trò chuyện vừa mới đây với Martin, bên tai nàng còn văng vẳng những lời yêu đương đã thấm đượm tâm hồn như một bản nhạc thần tiên huyền diệu. Rồi, với suy nghĩ thực tế hơn xuất phát từ ước vọng cháy bỏng là phải cứu người yêu, nàng đi gặp anh trai.
- Bây giờ chúng ta phải nghĩ đến việc duy nhất là cứu Martin – Leonor lạnh lùng nói.
- Chúng ta? Thế chúng ta có thể làm gì chứ? – chàng công tử sửng sốt, vừa tợp một ngụm rượu mùi.
- Điều cần làm là ba sẽ nói chuyện với những người có thế lực trong chính phủ, với các bộ trưởng…với thủ tướng!
- Bình tĩnh nào, em yêu quý! Bây giờ bất cứ làm gì cũng bị nguy hỉêm. Mà tại sao Martin lại định trốn ở nhà chúng ta không biết? Chúng ta có thể bị tình nghi dính líu tới cuộc nổi loạn, nhất là nếu chúng ta bắt đầu chạy vạy cho Martin.
- Cái gì? Anh sợ không dám bênh vực cho người đã từng cứu anh thoát nạn sao? Té ra anh không chỉ thiếu đúng đắn mà còn vô ơn nữa! – cô gái nổi giận ném lên Agustin cái nhìn khinh bỉ.
-
- Sao laị vô ơn ở đây hả em gái? – Agustin cãi lại – Quỷ thật, đơn giản là trong chính trị mỗi bước đi đều phải cân nhắc! Dĩ nhiên để rồi từ từ chúng ta cố gắng làm gì đó cho Martin..Em cứ tin rằng anh rất hiểu mình chịu ơn anh ấy như thế nào! Nhưng không thể hành động bồng bột được.
- Ở đây không có thờii giờ để cân nhắc, phải hành động không chậm trễ - nàng nói cương quyết – nếu anh từ chối, em sẽ thưa chuyện với ba. Mà nếu ba cũng thờ ơ trước lời thỉnh cầu của em thì tự em sẽ nhờ bạn bè lo chạy cho Martin, họ sẽ chẳng khước từ em đâu!
- Quỷ tha ma bắt! Làm gì mà em quá lo lắng về việc ấy thế nhỉ? Có thể nghĩ là không phải chỉ tình bạn xui khiến…
- Mà còn tình yêu nữa! Đúng thế chứ? – cô gái giận dữ cắt ngang – Cứ nghĩ tùy thích – nàng nói thêm rồi bước ra khỏi phòng.
- Tính với nết! Không phải vô cớ mà cô nàng sai khiến hết mọi người trong nhà – Agustin nhìn theo em gái lẩm bẩm.
Leonor ra lệnh cho người hầu gái lúc nào ông Damaso về thì báo cho nàng, rồi lánh vào phòng riêng.
Một giờ sau ngài Ensina bước vào phòng khách, nơi bà vợ đang ngồi mong đợi sau khi đã thoát khỏi mấy vị khách bất đắc dĩ. Agustin xuất hiện ngay sau đó ở cửa, chàng taj nhìn thấy cha đi ngang qua sân.
- Trong phủ đông nghẹt người! – nhà tư sản đáng kính vừa bỏ mũ vừa nói – và tất cả đồng thanh yêu cầu xử bắn bọn nổi loạn. Ở đó, quả thật tinh thần yêu nước chân chính đang ngự trị. Dám tin rằng nếu cần chúng tôi sẽ hát vang quốcca và xông vào cuộc chiến đấu bảo vệ chính phủ rồi!
Leonor lao vụt vào phòng, không để ông Damasso kịp kết thúc màn độc thoại chẳng còn mang tí dấu vết nào của tư tưởng tự do mà mới hồi sáng ông đã dùng để bênh vực quyền lợi cho nhân dân.
- Cuộc xuất hành kết cục ra sao hả ba? – Leonor buông mình xuống ghế bành hỏi.
- Mịo việc tốt đẹp cả, con gái! Chính thủ tướng đã cám ơn ba vì lòng trung thành với chính phủ đấy! – Lời đáp không giấu giếm vẻ tự mãn.
- Con hoàn toàn không hỏi về việc ấy – Leonor bực bội – Martin thế nào?
- Ồ, con hỏi về Martin? Chắc là phải ngồi tù thôi. Cậu bé tội nghiệp thật không may.
- Và ba thậm chí không thèm xin cho chàng sao? – cô gái nhìn chằm chằm vào mặt cha.
- Chưa phải lúc, con gái ạ - ông Damasso nói – Nỗi kinh hoàng vẫn chưa dịu hết. Cần chờ đợi đã.
- Chờ đợi! – cô gái thét lên – Martin không hề chờ đợi khi cần tới chàng giúp đỡ! Chàng đâu có dùng dằng do dự!
- Cái gì đúng vẫn đúng, con gái ạ. Martin là chàng trai sẵn lòng giúp người khác. Có điều cậu ấy bị lôi kéo vào một tội không nhẹ, dính líu đến phái tự do.
- Xét xử chàng không phải là việc của chúng ta – Leonor phản đôi – chàng bị bắt, còn nghĩa vụ của chúng ta hiện giờ là làm mọi việc có thể để cứu chàng thoát nạn.
- Chúng ta sẽ cố gắng thôi, đừng lo. Ba bây giờ là người trong phe chính phủ mà.
- Vâng, nhưng thời gian trôi qua mà Martin có thể bị đưa ra toà! – cô gái nóng nảy nói.
- Ồ, điều đó không tránh được đâu – ông Damasso điềm nhiên.
Leonor đứng phắt dậy, tựa như những lời ấy làm nàng hết chịu nổi.
- Ba phải đến ngay chỗ ngài Bộ trưởng bộ Nội vụ! – nàng nói giọng hách dịch.
- Việc đó có thể làm cho ba bị nghi ngờ, con gái ạ! Bởi vì Martin bị bắt ngay tại nhà ta – ông Damasso khuyên răn – cần phải trì hoãn ít lâu nữa…
- Được, nếu vậy con sẽ tự mình đến gặp phu nhân ngài Bộ trưởng! – Leonor tuyên bố, phẫn uất trước vẻ thờ ơ của cha.
- Coi kìa, Martin lôi cuốn con ghê chưa! – Ông Damasso nhận xét với vẻ khích lệ bất ngờ.
- Chàng không chỉ lôi cuốn đơn thuần! – cô gái nổi nóng kêu to – con yêu chàng!
Những lời ấy gây kinh hãi cho bà Engracia, Agustin và ngay cả ông Damasso, có lẽ không thua tiếng đại bác nô khi sáng.
Ông Damasso bật khỏi ghế, Agusitn chết lặng vì sửng sốt còn bà Engracia thì vồ lấy con Diamela đang thiu thiu ngủ dưới chân và ôm riết nó vào ngực.
- Con gái! Hãy hồi tâm lại nào! Con nói gì thế hả? – ông Damasso cuống quýt gào lên.
Giọng ông hoà lẫn tiếng con Diamela sủa ăng ẳng vì một lần nữa lại trở thành nạn nhân của tính đa cảm thái quá của bà chủ.
- Con nói rằng con yêu Martin – Leonor bình thản nhắc lại và kiêu hãnh nhìn mọi người.
- Yêu Martin? – ông Damasso bối rối lẩm bẩm.
Chẳng buồn trả lời, Leonor ngồi xuống lạnh ngắt như pho tượng.
Quý ông khả kính đã định tỏ thái độ nghiêm khắc nhưng bắt gặp ánh mắt cứng cỏi và thản nhiên của con gái, ông đâm ra lúng túng. Và, như đã biết bao lần, ông Damasso tự cảm nhận được uy quyền vô hạn của Leonor và với bản tính mềm yếu của mình, ông hoàn toàn không có sức chống đỡ.
- Con thú nhận điều đó để làm gì vậy?
- Để làm gì là thế nào ạ? Cứ cho rằng Martin nghèo khổ nhưng chàng có tâm hồn cao quý và trí thông minh hiếm thấy. Điều đó hoàn toàn biện minh được cho sự chọn lựa của con. Chẳng lẽ ba mẹ muốn con giấu kín tình cảm của mình? Chẳng lẽ ba mẹ xa lạ đối với con? Con cần phải trao gửi những nỗi niềm thầm kín cho ai khác nữa nếu như không phải là ba mẹ?
Những lời Leonor nói chứa đầy niềm tin vào lẽ phải của mình đến mức không còn cách nào phản bác lại nàng. Hơn nữa, những kẻ đang nghe l.ai không có được tính cách cứng rắn hết mực cần thiết để có thể áp đặt ý chí cho cô gái bất trị và kênh kiệu. Bà Engracia chỉ biết ôm chặt hơn con Diamela, Agustin lúng búng nói gì đó lúc bằng tiếng Pháp lúc bằng tiếng Tây Ban Nha, còn ông Damasso thì cố che đậy tính nhu nhược bằng cách lượn quanh phòng.
Lúc ấy Leonor nói tiếp:
- Ba biết rằng Martin có tương lai tốt đẹp, chính ba đã nói như thế bao lần rồi kia mà! Gia đình chàng lại nề nếp. Thế nghĩa là tất cả chỉ tại chàng không giàu có? Song con tin chắc rằng với những khả năng mà ba thừa nhận ở chàng, chàng có thể làm nên mau chóng. Khi ấy thì có gì tội lỗi trong việc con yêu chàng? Martin hơn hẳn cái đầu so với những kẻ kiên trì bám lấy con và hoàn toàn là lẽ đương nhiên khi con đã chọn chàng. Chẳng lẽ ch? vì chàng tham gia khởi nghĩa mà chúng ta bỏ mặc chàng trong hoạn nạn và không đền đáp những cái chàng đã làm cho chúng ta hay sao? Phải chẳng không phải chính chàng đã cứu Agustin khỏi những nhục nhã rất có thể biến anh ấy thành trò cười cho thiên hạ? Phải chăng hàng ngày ba không khâm phục trí thông minh khi chàng điêu hành công việc của ba?
- Đúng, điều đó hoàn toàn đúng! Không có gì dối trá khi ba nói rằng nhờ Martin chúng ta đã tăng được tài sản lên khá nhiều – ông Damasso vội vàng nhất trí, mừng rỡ chộp lấy cơ hội cứu vớt thể diện.
Leonor lập tức bám vào lời cha để kiên nhẫn hơn nữa thuyết phục rằng ông có trách nhiệm bênh vực Rivas ngay, không chậm trễ. Cuối cùng, những lý lẽ hùng biện của Leonor đã có hiệu quả, chẳng bao lâu sau ông Damasso đã lên đường tới nhà một trong những người có thế lực có thể giúp Martin.

Còn một ý nghĩ thầm kín nữa thúc đẩy quý ông của chúng ta mau mắn nhượng bộ con gái. "Cái lớn nhất có thể đạt được là thay án tử hình bằng việc trục xuất – ông thầm nhủ, mà khi Martin ở nước ngoài rồi thì Leonor sẽ quên cậu ta và lấy người khác"

Bất cứ lúc nào cuộc đời xô đẩy ông Damasso đến những khó khăn, với bản tính yếu đuối, ông luôn đặt mọi hy vọng vào phương thuốc cứu nguy của thời gian