|
|
25-09-2008, 03:05 PM
|
|
Thượng Thiên Hạ Äịa Duy Ngã Äá»™c Tôn
|
|
Tham gia: May 2008
Äến từ: Việt Nam
Bà i gởi: 3,304
Thá»i gian online: 3 tuần 5 ngà y 16 giá»
Thanks: 932
Thanked 2,152 Times in 223 Posts
|
|
P15 - 4
8.
Hai ngà y liá»n Misa và Nika không dám rá»i Marina. Há» thay nhau ở bên cạnh cô, sợ cô ngồi má»™t mình. Hết phiên ngồi nhà thì há» Ä‘i tìm Zhivago: Tất cả những chá»— hy vá»ng có mặt chà ng, há» Ä‘á»u tìm đến; nà o khu cÆ° xá Hà ng Bá»™t; nà o căn nhà ở Ä‘Æ°á»ng Sipsep; nà o tất cả các Cung TÆ° Tưởng và các Nhà à Tưởng, nÆ¡i có dạo chà ng từng là m việc. HỠđến nhà tất cả những ngÆ°á»i quen cÅ© của chà ng mà há» chỉ nghe loáng thoáng và há»i được địa chỉ. NhÆ°ng má»i tìm kiếm của há» hoà n toà n vô Ãch.
Há» không trình báo công an để khá»i nhắc chÃnh quyá»n nhá»› đến má»™t ngÆ°á»i tuy có đăng ký há»™ khẩu và chÆ°a phải ra toà lần nà o, song theo quan niệm hiện thá»i thì hoà n toà n chẳng phải là má»™t ngÆ°á»i gÆ°Æ¡ng mẫu. Há» quyết định chỉ nhá» công an tìm kiếm trong trÆ°á»ng hợp vạn bất đắc dÄ©.
Sáng ngà y thứ ba, Marina, Misa và Nika, lần lượt và o các giá» khác nhau, nháºn được má»—i ngÆ°á»i má»™t lá thÆ° của Zhivago, trong đó chà ng tá» ra hết sức lấy là m tiếc đã để cho má»i ngÆ°á»i lo lắng, sợ hãi vô Ãch. Chà ng cầu xin há» tha thứ cho chà ng và đừng báºn tâm gì hết. Chà ng tha thiết mong há» chấm dứt hoà n toà n việc tìm kiếm chà ng, bởi vì việc đó sẽ không bao giá» Ä‘em lại kết quả gì.
Chà ng thông báo vá»›i há» rằng, nhằm mục Ä‘Ãch nhanh chóng là m lại toà n bá»™ cuá»™c Ä‘á»i mình, chà ng muốn được sống má»™t mình Ãt lâu, để có thể táºp trung tÆ° tưởng là m việc, rằng ngay khi chà ng đứng vững đôi chút trong nghá» nghiệp má»›i và tin là sẽ không trở lại vết xe cÅ©, chà ng sẽ rá»i bá» nÆ¡i trú ẩn bà máºt, quay vá» vá»›i Marina và hai con.
Trong thÆ° gá»i cho Misa, chà ng báo tin rằng chà ng gá»i tiá»n tá»›i Misa và nhá» anh ta chuyển cho Marina. Chà ng Ä‘á» nghị tìm má»™t chị vú em trông coi hai đứa bé, để đỡ đần Marina và để cô có thể tiếp tục Ä‘i là m. Chà ng giải thÃch rằng chà ng không trá»±c tiếp gá»i tiá»n theo địa chỉ của Marina, vì sợ số tiá»n ghi trên bÆ°u phiếu có thể khiến cô bị bá»n cÆ°á»›p há»i thăm.
Chẳng bao lâu, tiá»n được gá»i đến, nhiá»u hÆ¡n khả năng tà i chÃnh của Zhivago và dá»± Ä‘oán của các bạn chà ng. Há» thuê ngÆ°á»i trông nom hai đứa bé. Marina lại Ä‘i là m ở Sở BÆ°u Ä‘iện.
Má»™t thá»i gian dà i cô không sao yên lòng, nhÆ°ng đã quen vá»›i những sá»± kỳ cục trÆ°á»›c đây của Zhivago, cuối cùng cô cÅ©ng Ä‘Ã nh chấp nháºn hà nh Ä‘á»™ng lạ lùng ]ần nà y. Bất chấp lá»i yêu cầu dặn dò của Zhivago, hai anh bạn và ngÆ°á»i phụ nữ ấy của chà ng vẫn tiếp tục tìm kiếm chà ng và tin lá»i chà ng nói trÆ°á»›c là đúng. Há» không tìm ra chà ng.
9.
Trong khi đó, chà ng chỉ sống cách há» Ãt bÆ°á»›c, ngay trÆ°á»›c mắt há», ngay giữa vòng tìm kiếm của há».
Hôm chà ng biến mất, khi chà ng từ nhà Misa bÆ°á»›c ra phố Ä‘i vá» phÃa nhà mình ở phố Spiridonovka, thì trá»i má»›i gần tối.
Äi khoảng má»™t trăm bÆ°á»›c, bất ngá» chà ng gặp Epgrap, cáºu em cùng cha khác mẹ vá»›i mình, Ä‘i ngược lại. Äã hÆ¡n ba năm nay Zhivago không gặp và cÅ©ng không được tin gì từ Epgrap. Thì ra tình cá» Epgrap má»›i đến Moskva được và i hôm. CÅ©ng nhÆ° những lần trÆ°á»›c, Epgrap cứ nhÆ° từ trên trá»i rÆ¡i xuống, nghe há»i gì cÅ©ng chỉ im lặng mỉm cÆ°á»i hoặc nói đùa đáp lại. Song chỉ hai, ba câu há»i đặt ra cho Zhivago chÆ°a cần Ä‘i và o các chi tiết sinh hoạt nhá» nhặt, Epgrap đã nắm ngay được má»i ná»—i buồn bá»±c, trục trặc của ông anh trai. Kế đó, đứng giữa chá»— quanh của má»™t phố nhá», giữa đám đông khách bá»™ hà nh qua lại trÆ°á»›c mặt, anh đã phác xong má»™t kế hoạch hà nh Ä‘á»™ng để giúp đỡ và cứu Zhivago. Việc chà ng mất tÃch và sống ở má»™t địa Ä‘iểm bà máºt chÃnh là sáng kiến của Epgrap.
Epgrap thuê cho Zhivago má»™t căn phòng ở cái phố dạo ấy vẫn còn gá»i là phố Kamerghe, cạnh nhà hát Nghệ thuáºt. Anh cung cấp tiá»n bạc cho Zhivago, lo xin việc cho chà ng ở bệnh viện, má»™t công việc mở ra chân trá»i hoạt Ä‘á»™ng khoa há»c. Anh tìm đủ má»i cách giúp chà ng vá» má»i mặt Ä‘á»i sống. Cuối cùng anh hứa vá»›i chà ng, rằng tình trạng không ổn định của gia đình chà ng ở Paris sẽ được chấm dứt bằng cách nà y hay cách khác. Hoặc Zhivago sẽ sang bên đó Ä‘oà n tụ, hoặc há» sẽ trở vỠđây vá»›i chà ng. Epgrap hứa sẽ Ä‘Ãch thân lo liệu, thu xếp tất cả các việc ấy. Sá»± giúp đỡ ủng há»™ của ngÆ°á»i em đã chắp cánh cho Zhivago.
CÅ©ng nhÆ° dạo trÆ°á»›c, quyá»n lá»±c của Epgrap vẫn là má»™t Ä‘iá»u bà máºt. Zhivago không thá» tìm hiểu nguyên do của nó.
10.
Căn phòng nhìn vá» hÆ°á»›ng Nam. Nó có hai cá»a sổ trông xuống các mái nhà đối diện vá»›i rạp hát. Mặt trá»i mùa hè còn má»c cao phÃa sau các mái nhà ấy, trên Ä‘Æ°á»ng Okhodnyi, khiến mặt Ä‘Æ°á»ng nhá»±a của phố nà y ẩn trong bóng râm.
Äối vá»›i Zhivago, căn phòng nà y còn hÆ¡n má»™t căn phòng là m việc. Trong thá»i kỳ hoạt Ä‘á»™ng hết sức say mê nà y, khi các bản ghi chép chất la liệt trên bà n không đủ chá»— cho các kế hoạch và dá»± định của chà ng, khi những hình ảnh chà ng đã nghÄ© ra hoặc đã nhìn thấy còn phải lÆ¡ lá»ng giữa không khà trong các góc phòng, giống nhÆ° vô số bức phác thảo của hoạ sÄ© còn Ä‘ang được đặt quay mặt và o tÆ°á»ng trong xưởng vẽ, thì phòng ở của Zhivago đúng là phòng tiệc lá»›n của tinh thần, là cái kho chứa các khám phá, là nÆ¡i xếp đặt các ý tưởng Ä‘iên rồ.
May mắn thay, các cuá»™c thÆ°Æ¡ng lượng vá»›i ban giám đốc bệnh viện phải kéo dà i, thá»i hạn, bác sÄ© Zhivago bắt đầu nháºn việc còn lui lại vô hạn định. Vì thế chà ng có thể lợi dụng thá»i gian chỠđợi để viết sách.
Zhivago bắt đầu sắp xếp lại những gì chà ng đã viết trÆ°á»›c kia nay còn nhá»› được từng Ä‘oạn, hoặc những thứ mà Epgrap tìm kiếm không biết từ đâu ra, mang vá» cho chà ng, má»™t phần là bản thảo do chÃnh tay chà ng viết, má»™t phần do ngÆ°á»i khác đánh máy lại. Tình trạng cá»±c kỳ lá»™n xá»™n của tà i liệu ấy buá»™c chà ng phải phân tán tâm trà hÆ¡n hẳn khuynh hÆ°á»›ng tá»± nhiên ở chà ng. Là m việc ấy được Ãt lâu, chà ng bèn bá» quách nó Ä‘i để chuyển sang viết tác phẩm má»›i, say sÆ°a vá»›i những ý đồ má»›i.
Chà ng phác ra trên giấy nháp các bà i báo, tÆ°Æ¡ng tá»± những ghi chép vắn tắt thá»i kỳ chà ng ở Varykino lần thứ nhất, và chà ng viết từng khổ thÆ¡ chợt nảy ra, có khi là mấy câu mở đầu kết thúc hoặc ở giữa má»™t bà i thÆ¡, má»™t cách lá»™n xá»™n, bất kể trình tá»±. Äôi lúc chà ng vất vả má»›i ghi kịp các tÆ° tưởng dồn dáºp kéo đến, chỉ viết tắt hoặc viết chữ cái đầu từ cho nhanh.
Chà ng viết hối hả, vá»™i và ng. Khi trà tưởng tượng đã mệt má»i và công việc cháºm lại, chà ng bèn vẽ hình ngoà i lỠđể kÃch thÃch và thúc đẩy chúng. Chà ng vẽ các lối Ä‘i trong rừng và các ngã tÆ° thà nh phố, chá»— cắm biển quảng cáo "Moro và Vetchinki. Máy gieo hạt, máy Ä‘áºp lúa"…
Các bà i báo và các bà i thÆ¡ Ä‘á»u viết vá» Ä‘á» tà i thà nh phố.
11.
Sau nà y, trong số giấy má của chà ng, ngÆ°á»i ta tìm được những Ä‘oạn ghi nhÆ° sau:
"Năm 1922, khi tôi vỠđến Moskva, tôi thấy thà nh phố trống trải và bị tà n phá đến má»™t ná»a. Khi vượt qua các thá» thách má»™t hai năm đầu cách mạng nó nhÆ° thế nà o, thì bây giá» nó vẫn nhÆ° váºy. Dân cÆ° thÆ°a thá»›t hÆ¡n. Nhà má»›i không được xây dá»±ng, nhà cÅ© không được tu bổ.
Mặc dù trong tình trạng đó, Moskva vẫn là má»™t thà nh phố hiện đại rá»™ng lá»›n, là nguồn duy nhất khÃch lệ ná»n nghệ thuáºt má»›i thá»±c sá»± hiện đại.
Kiểu liệt kê lung tung các sá»± váºt và các khái niệm thoạt nhìn có vẻ xung khắc vá»›i nhau và được đặt cạnh nhau dÆ°á»ng nhÆ° theo lối tùy tiện, trong các tác phẩm của những thi sÄ© theo chủ nghÄ©a tượng trÆ°ng nhÆ° Blok, Vecharen, và Uytman, hoà n toà n không phải là má»™t sá»± cầu kỳ vá» phong cách tu từ. Äó là má»™t cách sắp đặt má»›i mẻ các ấn tượng, được nháºn biết trong Ä‘á»i sống và được miêu tả từ nguyên mẫu có thá»±c.
Há» cho hà ng loạt hình ảnh diá»…u hà nh trong các dòng thÆ¡ của há», cÅ©ng hệt nhÆ° Ä‘Æ°á»ng phố tấp náºp và o cuối thế ká»· 19 Ä‘ang trôi Ä‘i và xua qua trÆ°á»›c mắt ta các đám đông, các loại xe ngá»±a và bÆ°á»›c sang đầu thế ká»· sau là những loại toa xe Ä‘iện, Ä‘Æ°á»ng xe lá»a ngầm dÆ°á»›i đất của nó.
Sá»± giản dị của mục đồng không có chá»— đứng trong các Ä‘iá»u kiện đó. TÃnh chất phác giả dối của nó chỉ là má»™t thứ hà ng giả của văn chÆ°Æ¡ng, má»™t thứ bút pháp thiếu tá»± nhiên, má»™t hiện tượng sách vở, được Ä‘em tá»›i không phải từ đồng ná»™i, mà từ các giá sách của các kho sách há»c viện. Ngôn ngữ sống Ä‘á»™ng, được hình thà nh má»™t cách sống Ä‘á»™ng và đáp ứng má»™t cách tá»± nhiên tinh thần của thá»i đại hiện nay, ấy là ngôn ngữ của trà o lÆ°u đô thị hoá.
Tôi Ä‘ang sống ở má»™t ngã tÆ° đông đúc của thà nh phố Moskva chói chang nắng hè, bị nung nóng bởi lá»›p nhá»±a Ä‘Æ°á»ng trải các sân nhà , cứ lấp lánh kÃnh cá»a sổ các toà nhà cao và thở ra mùi các đám mây Ä‘en cùng mùi đại lá»™, cứ quay cuồng xung quanh tôi, khiến tôi ngây ngất và muốn tôi ca tụng nó cho ngÆ°á»i khác cÅ©ng ngây ngất. Nhằm mục Ä‘Ãch ấy, nó đã giáo dục tôi và trao nghệ thuáºt và o tay tôi.
Cái phố phÆ°á»ng ở bên ngoà i bức tÆ°á»ng phòng tôi cứ ồn à o suốt ngà y đêm kia cÅ©ng gắn chặt vá»›i tâm hồn hiện đại, hệt nhÆ° khúc dạo đầu gắn vá»›i cái tấm mà n sân khấu đầy bóng tối bà hiểm tuy chÆ°a được kéo ra., nhÆ°ng đã bắt đầu rá»±c lên ánh đèn đặt phÃa trÆ°á»›c sân khấu. Cái thà nh phố cá»±a quáºy, ầm ầm sôi sục không ngừng nghỉ ở bên ngoà i phòng tôi chÃnh là sá»± nháºp cuá»™c cá»±c kỳ rá»™ng lá»›n và o Ä‘á»i sống của má»—i ngÆ°á»i chúng ta.
Tôi muốn viết vỠthà nh phố đúng là dưới những nét như thế".
Trong cuốn vở ghi các bà i thÆ¡ của Zhivago còn giữ lại được ngÆ°á»i ta không thấy những bà i thÆ¡ thuá»™c loại đó. Có lẽ bà i "Hamlet" thuá»™c loại đó chăng?
12.
Má»™t buổi sáng cuối tháng tám, Zhivago từ dÆ°á»›i bến xe Ä‘iện ở góc phố Gazetnyi bÆ°á»›c lên chuyến xe Ä‘iện chạy ngược Ä‘Æ°á»ng Nikitsaia từ Äại há»c Tổng hợp đến phố Kudrinskaia.
Äây là lần đầu tiên chà ng tá»›i là m vệc ở bệnh viện Botkin, hồi ấy gá»i là bệnh viện Soldatelko. Có lẽ đây cÅ©ng là lần thứ nhất chà ng đến bệnh viện ấy vì lý do công vụ.
Zhivago không gặp may. Chà ng Ä‘i phải chiếc xe đã hÆ°, cứ gặp hết tai hoạ nà y đến trục trặc khác. Khi thì má»™t chiếc xe ngá»±a tráºt bánh xuống Ä‘Æ°á»ng rà y, chắn ngay phÃa trÆ°á»›c, khiến tà u Ä‘iện phải ngừng lại. Khi thì bên dÆ°á»›i sà n xe hoặc trên nóc toa há»ng bá»™ pháºn cách Ä‘iện, Ä‘iện bị cháºp mạch và có cái gì cháy nổ lách tách. Bác tà i chốc chốc lại cầm cá»lê bÆ°á»›c xuống tà u, Ä‘i vòng quanh toa, chui và o gầm xe hoặc ngồi xổm lúi húi chữa chá»— bị hÆ° há»ng ở giữa bánh xe và báºc lên xuống cuối toa.
Chuyến xe không may ấy cản trở giao thông trên toà n chuyến Ä‘Æ°á»ng. Nhiá»u chuyến chạy sau đó đã bị nó chắn Ä‘Æ°á»ng, cứ nối Ä‘uôi nhau má»—i lúc má»™t dà i. Äuôi Ä‘oà n xe đã ở quá sân Quần Ngá»±a và đang tiếp tục dà i thêm. Những hà nh khách từ các chuyến xe đằng sau kéo lên chuyến xe đầu là thủ phạm gây ra cảnh tắc nghẽn, há» tưởng nhÆ° thế sẽ tranh thủ được thá»i gian. Giữa buổi sáng nóng bức hôm đó, đứng trong toa tà u cháºt lèn tháºt là ngá»™t ngạt. PhÃa trên đầu đám đông hà nh khách Ä‘ang dồn từ các chuyến xe đằng sau lên, má»™t đám mây Ä‘en tÃm bầm từ phÃa cổng Nikita Ä‘ang đùn má»—i lúc má»™t cao lên trá»i. Sắp có giông.
Zhivago ngồi trên má»™t cái ghế cá nhân ở bên trái, bị ép sát và o cá»a sổ. Vỉa hè bên trái Ä‘Æ°á»ng Nikitskaia, chá»— có Nhạc viện, luôn luôn ở trÆ°á»›c mặt chà ng. Dù muốn hay không, tuy Ä‘ang mải nghÄ© đến chuyện khác song những ngÆ°á»i Ä‘i bá»™ và đi xe phÃa Ä‘Æ°á»ng bên nà y Ä‘á»u lá»t và o tầm mắt của chà ng.
Chà ng để ý đến má»™t bà già tóc bạc phÆ¡, Ä‘á»™i mÅ© rÆ¡m mà u sáng có Ä‘Ãnh mấy bông hoa cúc và hoa thủy sa bằng vải, mặc chiếc áo váy kiểu cổ mà u tÃm nhạt, bó sát lấy ngÆ°á»i, tay vung vẩy má»™t cái gói nhá» dèn dẹt, Ä‘ang cháºm chạp lê bÆ°á»›c. Bà lão có vẻ mệt lá» vì nóng bức, chốc chốc lại dùng tấm khăn viá»n ren lau mồ hôi trên lông mà y và trên môi, trên mặt.
Con Ä‘Æ°á»ng bà lão Ä‘i song song vá»›i chuyến xe Ä‘iện. Äã mấy lần Zhivago mất hút bóng bà , khi tà u được sá»a xong lại chạy và vượt qua bà . Và mấy lần bà lại hiện ra trong tầm mắt chà ng, khi xe Ä‘iện lại bị há»ng, phải Ä‘á»— để sá»a, bà lại Ä‘uổi kịp xe.
Zhivago nhá»› đến các bà i toán đố của há»c trò vá» cách tÃnh thá»i gian và thứ tá»± của những chuyến xe lá»a khởi hà nh và o các giá» khác nhau, chạy vá»›i váºn tốc khác nhau; chà ng muốn nhá»› lại cách giải chung nhất các bà i toán đó, nhÆ°ng không kết quả, chà ng Ä‘Ã nh bá» dở và chuyển sang những suy tưởng còn rắc rối hÆ¡n.
Chà ng nghÄ© vá» má»™t số cuá»™c Ä‘á»i Ä‘ang tiếp diá»…n bên nhau, Ä‘ang váºn Ä‘á»™ng vá»›i tốc Ä‘á»™ khác nhau, cuá»™c Ä‘á»i ngÆ°á»i nà y bên cạnh cuá»™c Ä‘á»i ngÆ°á»i kia, đến má»™t ngà y nà o đó thì số pháºn ngÆ°á»i nà y vượt qua số pháºn ngÆ°á»i kia và ai là kẻ sống lâu hÆ¡n.
Chà ng thấy má»™t cái gì nhÆ° nguyên lý tÆ°Æ¡ng đối được áp dụng và o trÆ°á»ng Ä‘á»i nhÆ°ng cuối cùng chà ng bị lẫn lá»™n lung tung, nên lại thôi không nghÄ© đến sá»± giống nhau ấy nữa.
Má»™t lằn chá»›p lóe sáng, kế đó sấm nổ vang. Chuyến tà u Ä‘iện bất hạnh má»™t lần nữa lại trục trặc ở Ä‘oạn dốc từ phố Kudrinskaia xuống Sở thú. Má»™t lát sau, bà lão mặc áo tÃm hiện ra trong khung cá»a sổ, vượt chiếc tà u và đi xa dần. Những giá»t mÆ°a nặng hạt đầu tiên đã rÆ¡i xuống Ä‘Æ°á»ng, xuống ngÆ°á»i bà lão Má»™t cÆ¡n gió cuốn đầy bụi, thổi rạp cả cây lá, tìm cách giáºt bay chiếc mÅ© của bà lão, lùa dÆ°á»›i váy bà rồi Ä‘á»™t nhiên tắt hẳn.
Zhivago cảm thấy ngÆ°á»i nôn nao, mất sức, chân tay rã rá»i. Chà ng gượng đứng dáºy khá»i ghế, giáºt lên giáºt xuống hai cái dây Ä‘ai giữ cá»a sổ để mở nó ra. NhÆ°ng chà ng không mở nổi.
NgÆ°á»i ta quát to vá»›i chà ng rằng cánh cá»a sổ đã bị đóng chết và o khung, nhÆ°ng chà ng Ä‘ang cố thắng cÆ¡n buồn nôn, cÆ¡n lo sợ nà o đó, nên chà ng không biết là ngÆ°á»i ta Ä‘ang quát bảo chà ng và chà ng không để ý xem há» nói gì. Chà ng tiếp tục giáºt lên giáºt xuống cái khuôn cá»a vá» phÃa mình và đột nhiên cảm thấy má»™t cÆ¡n Ä‘au chÆ°a từng thấy và khó bá» cứu vãn ở trong ngá»±c. Chà ng hiểu rằng chà ng đã là m đứt tung má»™t cái gì đó trong ngÆ°á»i mình, đã gây ra má»™t hà nh Ä‘á»™ng chết ngÆ°á»i và thế là hết. Ngay lúc ấy, chuyến tà u Ä‘iện bắt đầu chuyển bánh, nhÆ°ng chạy được và i chục mét trên Ä‘Æ°á»ng Presna, nó lại phải Ä‘á»—
Bằng má»™t ná»— lá»±c phi thÆ°á»ng của ý chÃ, chà ng lảo đảo cố len qua đám đông hà nh khách đứng cháºt nÃch cả lối Ä‘i giữa các hà ng ghế, lần ra được báºc lên xuống cuối toa. Má»i ngÆ°á»i không chịu cho chà ng len qua, cứ háºm hà háºm há»±c vá»›i chà ng. Chà ng cảm thấy luồng không khà mát là m cho chà ng hồi sinh, có lẽ tất cả chÆ°a phải là hết, có lẽ đã dá»… chịu hÆ¡n.
Chà ng lại bắt đầu len qua đám ngÆ°á»i bu cháºt báºc lên xuống, chà ng bị há» chá»i rủa, xô đẩy huých và o ngÆ°á»i. Chẳng thèm để ý đến tiếng chá»i bá»›i, chà ng chen qua, từ trên báºc toa của chuyến tà u Ä‘ang Ä‘á»— bÆ°á»›c xuống Ä‘Æ°á»ng, bÆ°á»›c má»™t bÆ°á»›c, hai bÆ°á»›c, ba bÆ°á»›c, rồi ngã váºt xuống mặt Ä‘Æ°á»ng lát đá để không bao giá» dáºy nữa.
Tiếng xôn xao nổi lên cùng vá»›i những câu tranh cãi, những lá»i khuyên. Mấy ngÆ°á»i đứng trên báºc toa bÆ°á»›c xuống, vây quanh ngÆ°á»i bị ngã. Chẳng mấy chốc hỠđã xác định rằng chà ng đã tắt thở và tim ngừng Ä‘áºp. Từ hai bên vỉa hè, ngÆ°á»i ta kéo tá»›i chá»— đám đông vây quanh nạn nhân, kẻ thì yên tâm, kẻ lại thất vá»ng trÆ°á»›c việc ngÆ°á»i chết nằm đó không phải bị tà u cán, nên chẳng liên can gì đến chuyến tà u. Äám ngÆ°á»i má»—i lúc má»™t đông thêm. Bà lão mặc áo tÃm cÅ©ng đến gần, đứng má»™t lát, nhìn mặt ngÆ°á»i chết, nghe má»i ngÆ°á»i bà n tán, rồi lại tiếp tục Ä‘i. Bà lão là má»™t ngoại kiá»u, nhÆ°ng cÅ©ng hiểu là má»™t số ngÆ°á»i khuyên nên khiêng xác nạn nhân lên tà u Ä‘iện chở tá»›i bệnh viện, má»™t số khác bảo rằng phải gá»i công an. Bà lão bá» Ä‘i, chứ không chá» xem ngÆ°á»i ta quyết định ra sao.
Bà lão mặc áo tÃm là ngÆ°á»i Pháp, quốc tịch Thụy SÄ©, chÃnh là Mazmoaden Flori ở Meliuzev, giỠđã già lụ khụ. Suốt mÆ°á»i hai năm nay bà là m Ä‘Æ¡n xin phép hồi hÆ°Æ¡ng. Mãi gần đây, Ä‘Æ¡n từ của bà má»›i được giải quyết xong xuôi. Bà lên Moskva để nháºn thị thá»±c xuất cảnh. Hôm ấy bà tá»›i toà đại sứ nÆ°á»›c bà để nháºn nó, vừa Ä‘i vừa phe phẩy quạt bằng các thứ hồ sÆ¡ giấy tỠđược bá»c trong má»™t tá» bìa và buá»™c má»™t dải băng. Bà đi vượt chuyến tà u Ä‘iện lần thứ mÆ°á»i, hoà n toà n không biết rằng bà đã vượt Zhivago và sống lâu hÆ¡n hẳn chà ng.
13.
Từ ngoà i hà nh lang nhìn và o qua cá»a sổ có thể thấy má»™t góc phòng vớà chiếc bà n kê xéo. Trên bà n đặt chiếc quan tà i hÆ°á»›ng phÃa chân ngÆ°á»i quá cố ra ngoà i cá»a, ở phần đó chiếc quan tà i thấp và hẹp, dần lại, trông nhÆ° má»™t con thuyá»n Ä‘á»™c má»™c được đẽo sÆ¡ sà i. Äó chÃnh là chiếc bà n viết của Zhivago.
Trong phòng không còn chiếc bà n nà o khác. Các táºp bản thảo đã được nhét và o ngăn kéo, và chiếc bà n được dùng để đặt quan tà i. Chiếc gối Ä‘Æ°á»›i đầu được kê rất cao, xác chết nằm trong quan tà i nhÆ° nằm gối đầu trên má»™t cái dốc núi.
Xung quanh thi thể chà ng có rất nhiá»u hoa, cả những bụi tá» Ä‘inh hÆ°Æ¡ng mà u trắng rất hiếm và o mùa đó, những bông anh thảo, những cháºu hoặc giá» hoa sinerari. Hoa che cả ánh sáng từ cá»a sổ. Ãnh sáng len qua kẽ các bông hoa, hắt và o khuôn mặt mà u sáp và hai bà n tay ngÆ°á»i chết, và o lá»›p gá»— và mặt vải lót quan tà i. Những bóng râm dÆ°á»ng nhÆ° vừa ngừng Ä‘ung Ä‘Æ°a, vẽ thà nh hình trang trà đẹp mắt trên bà n.
Thá»i kỳ đó, tục lệ hoả táng đã được phổ biến khá rá»™ng rãi. Vá»›i hy vá»ng nháºn tiá»n trợ cấp cho hai đứa bé, lo toan cho tÆ°Æ¡ng lai há»c hà nh của chúng và vì không muốn ảnh hưởng xấu đến địa vị của Marina ở nhiệm sở, ngÆ°á»i ta từ chối việc là m ma ở nhà thá» và quyết định hoả táng nhÆ° má»™t thÆ°á»ng dân. NgÆ°á»i ta đã báo cho các cÆ¡ quan hữu trách và chỠđợi đại diện của các cÆ¡ quan đó tá»›i.
Trong thá»i gian chỠđợi, căn phòng trống vắng y nhÆ° má»™t căn nhà mà ngÆ°á»i chủ cÅ© đã dá»n Ä‘i, còn ngÆ°á»i chủ má»›i thì chÆ°a tá»›i Bầu không khà yên tÄ©nh chỉ bị khuấy Ä‘á»™ng bởi các bÆ°á»›c chân rón rén và tiếng giầy khe khẽ của những ngÆ°á»i đến nghiêng mình trÆ°á»›c linh cữu. Số ngÆ°á»i ấy không nhiá»u, song cÅ©ng đông hÆ¡n dá»± Ä‘oán. Tin vá» cái chết của má»™t ngÆ°á»i gần nhÆ° vô danh đã lan Ä‘i khắp phạm vi những ngÆ°á»i quen biết vá»›i tốc Ä‘á»™ nhanh chóng lạ thÆ°á»ng. Trong số những ngÆ°á»i đến chia buồn, có nhiá»u ngÆ°á»i biết Zhivago và o những thá»i gian khác nhau mà sau đó chà ng đã mất liên lạc hoặc quên Ä‘i và o những giai Ä‘oạn khác nhau. Äông hÆ¡n cả là những ngÆ°á»i bạn vô danh hâm má»™ tÆ° tưởng khoa há»c và thÆ¡ văn của chà ng, há» chÆ°a há» biết mặt con ngÆ°á»i đã lôi cuốn há» và đây là lần đầu tiên hỠđến để nhìn chà ng và vÄ©nh biệt chà ng.
Những giá» phút ấy, trong cảnh im lặng chung không có bất cứ nghi lá»… gì, ngÆ°á»i ta gần nhÆ° cảm thấy rõ rà ng sá»± mất mát, và chỉ các bông hoa thay thế tiếng kinh cầu hồn và tang nghi mà thôi.
Các bông hoa ấy không chỉ nở và thÆ¡m ngát, mà tá»±a hồ Ä‘ang đồng loạt toả hÆ°Æ¡ng cho mau tà n, ban phát mùi thÆ¡m cho tất cả má»i ngÆ°á»i nhÆ° Ä‘ang thá»±c hiện má»™t công việc gì đó.
Có thể dá»… dà ng hình dung vÆ°Æ¡ng quốc thảo má»™c là láng giá»ng gần nhất của vÆ°Æ¡ng quốc thần chết. Ở đấy, trong mà u xanh lá cây của đất, giữa các hà ng cây nÆ¡i nghÄ©a trang, giữa các mầm hoa Ä‘ang nhú lên từ các luống đất, có lẽ quy tụ các bà máºt của sá»± biến hoá và những bà ẩn của sá»± sống mà ta cố tìm hiểu.
Lúc Chúa Giêsu từ trong quan tà i bÆ°á»›c ra, Maria Madelen thoạt tiên không nháºn ra, tưởng lầm Ngà i là bác là m vÆ°á»n Ä‘i trong nghÄ©a địa. (Nà ng cứ ngỡ NgÆ°á»i ấy là kẻ là m vÆ°á»n… ).
Last edited by quykiemtu; 19-11-2008 at 10:06 AM.
|
25-09-2008, 03:05 PM
|
|
Thượng Thiên Hạ Äịa Duy Ngã Äá»™c Tôn
|
|
Tham gia: May 2008
Äến từ: Việt Nam
Bà i gởi: 3,304
Thá»i gian online: 3 tuần 5 ngà y 16 giá»
Thanks: 932
Thanked 2,152 Times in 223 Posts
|
|
P15 - 5
14.
Khi linh cữu được Ä‘Æ°a vá» nÆ¡i cÆ° ngụ cuối cùng của ngÆ°á»i quá cố ở phố Kamerghe và khi hai anh bạn bị chấn Ä‘á»™ng vì nghe tin Zhivago chết, cùng vá»›i Marina từ ngoà i cổng chạy và o căn phòng cá»a mở toang, thì Marina đã nhÆ° ngÆ°á»i mất trÃ, cô cứ lăn lá»™n dÆ°á»›i đất, Ä‘áºp đầu và o mép chiếc ghế dà i có lÆ°ng dá»±a, dùng là m ghế ngồi ở gần cá»a, nÆ¡i ngÆ°á»i ta tạm đặt thi thể Zhivago trong lúc chá» mua quan tà i vá» và thu dá»n căn phòng.
Cô vừa khóc nhÆ° mÆ°a nhÆ° gió vừa lẩm bẩm hoặc kêu lên những tiếng uất nghẹn. Äến má»™t ná»a những tiếng cô nói báºt ra ngoà i ý muốn của cô. Cô kể lể vá»›i ngÆ°á»i chết nhÆ° dân chúng vẫn là m khi gia quyến có ngÆ°á»i qua Ä‘á»i, chẳng ngại ngần ai hoặc để ý đến ai. Cô cứ bám chặt đến ngÆ°á»i nằm đó, không sao gỡ ra được, để mang xác và o phòng trong tắm rá»a và đặt và o quan tà i, tức căn phòng ấy đã được dá»n dẹp và mang hết các thứ đồ gá»— không cần thiết ra ngoà i. Tất cả những chuyện ấy đã thuá»™c vá» hôm qua. Hôm nay cÆ¡n Ä‘au khổ Ä‘iên dại của cô đã dịu Ä‘i nhÆ°á»ng chá»— cho sá»± câm lặng ngây ngô, nhÆ°ng cô vẫn nhÆ° ngÆ°á»i mất hồn, không nói má»™t lá»i và cÅ©ng không còn nhá»› mình là ai nữa.
Cô ngồi trong phòng suốt buổi chiá»u và cả đêm qua, không Ä‘i đâu hết. NgÆ°á»i ta phải bế bé Clara và o để cô cho bú và đưa bé Kapa cùng cô vú em Ãt tuổi và o vá»›i cô.
Bên cạnh cô có Misa và Nika cũng đau buồn không kém. Bác Macken cha cô cũng đến ngồi trên chiếc ghế dà i cạnh con, vừa khẽ sụt sịt vừa hỉ mũi ầm ĩ. Bà mẹ và các chị gái của Marina cũng tới bên cô khóc lóc rồi lui ra.
Trong số những ngÆ°á»i ấy, nổi báºt lên má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông và má»™t ngÆ°á»i phụ nữ. Hai ngÆ°á»i ấy không tá»± xÆ°ng là há» gần gÅ©i vá»›i ngÆ°á»i chết hÆ¡n mấy ngÆ°á»i vừa kể. Há» cÅ©ng không ganh Ä‘ua Ä‘au khổ vá»›i ba mẹ con Marina, vá»›i hai anh bạn của Zhivago. Há» tá» ra kÃn đáo hÆ¡n. Hai ngÆ°á»i ấy không đòi há»i gì cả, nhÆ°ng há» có quyá»n đối vá»›i ngÆ°á»i quá cố những quyá»n hết sức đặc biệt. Không má»™t ai Ä‘á»™ng chạm, cÅ©ng không má»™t ai phủ nháºn những cái quyá»n khó hiểu và không được nói ra mà cả hai ngÆ°á»i ấy bằng cách nà o đã có được. ChÃnh hỠđã rõ rà ng đứng ra đảm Ä‘Æ°Æ¡ng việc chôn cất và lo liệu tất cả má»i việc từ đầu vá»›i má»™t thái Ä‘á»™ hoà n toà n bình thản, tá»±a hồ Ä‘iá»u đó khiến há» mãn nguyện. Tinh thần cao cả ấy của há» nổi báºt trÆ°á»›c mắt hết thảy má»i ngÆ°á»i và tạo ra má»™t ấn tượng lạ lùng. Hai ngÆ°á»i ấy có dÃnh lÃu chẳng những tá»›i việc mai táng, mà còn tá»›i cả cái chết nà y, nhÆ°ng không phải nhÆ° những kẻ có tá»™i trá»±c tiếp hay gián tiếp, mà nhÆ° những ngÆ°á»i, sau khi sá»± việc xảy ra, Ä‘Ã nh bằng lòng chấp nháºn biến cố ấy và coi nó chẳng phải là điá»u hệ trá»ng nhất. Má»™t số Ãt ngÆ°á»i có biết há», má»™t số khác Ä‘oán được há» là ai, số đông còn lại thì không biết gì vá» há» cả.
NhÆ°ng khi ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông có cặp mắt him hÃp, gợi tÃnh hiếu kỳ, của dân Kirgizia và ngÆ°á»i phụ nữ xinh đẹp dù không mấy trang Ä‘iểm ấy bÆ°á»›c và o gian phòng đặt quan tà i, thì hết thảy má»i ngÆ°á»i Ä‘ang đứng, ngồi hoặc Ä‘i lại trong đó, kể cả Marina, Ä‘á»u không ai bảo ai, bá» cả ra ngoà i, rá»i những chá»— ngồi trên dãy ghế đẩu kê dá»c tÆ°á»ng, chen vai nhau bÆ°á»›c ra hà nh lang hoặc gian ngoà i; chỉ còn ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông và ngÆ°á»i phụ nữ ở lại bên trong cánh cá»a khép há», nhÆ° hai ngÆ°á»i am hiểu, có nhiệm vụ thá»±c hiện má»™t công việc gì đó trá»±c tiếp liên quan tá»›i sá»± chôn cất và vô cùng hệ trá»ng. Bây giá» cÅ©ng váºy. Hai ngÆ°á»i ấy Ä‘ang ngồi má»™t mình vá»›i nhau trên hai chiếc ghế đẩu kê cạnh tÆ°á»ng và há» bắt đầu nói chuyện công việc.
- Váºy chú biết tin gì rồi, chú Epgrap?
- Việc hoả táng sẽ được tiến hà nh và o chiá»u tối hôm nay.
Ná»a giá» nữa công Ä‘oà n cán bá»™ y tế sẽ đến chở quan tà i tá»›i câu lạc bá»™ công Ä‘oà n. Tang lá»… sẽ cá» hà nh và o lúc bốn giá» chiá»u. Các thứ giấy tá» chẳng cái nà o hợp lệ cả. Sổ lao Ä‘á»™ng đã quá hạn, thẻ công Ä‘oà n là loại cÅ©, chÆ°a được đổi thẻ má»›i vì đã mấy năm nay anh ấy không đóng công Ä‘oà n phÃ. Phải thu xếp xong xuôi tất cả những việc đó. Vì thế mà dây dÆ°a cháºm trá»…. TrÆ°á»›c giá» di quan, cÅ©ng chả bao lâu nữa, ta phải chuẩn bị Ä‘i là vừa, tôi sẽ để chị ở đây má»™t mình nhÆ° chị Ä‘á» nghị. Xin lá»—i chị. Chị nghe thấy chứ? Có Ä‘iện thoại. Xin chị chá» cho má»™t lát.
Epgrap bÆ°á»›c ra hà nh lang, nÆ¡i có rất đông những bạn đồng nghiệp xa lạ của bác sÄ© Zhivago, những bạn há»c từ thá»i phổ thông, những nhân viên ở bệnh viện, những ngÆ°á»i từng in và bán sách của Zhivago. Marina cùng hai đứa con cÅ©ng ngồi ngoà i đó, bên mép chiếc ghế dà i, cô ôm chặt hai đứa con và lấy vạt áo măngtô đắp cho chúng (trá»i hôm nay lạnh, có luồng gió thổi và o từ ngoà i cá»a chÃnh), chá» ngÆ°á»i ta mở cá»a cho cô và o, y nhÆ° ngÆ°á»i vợ tù nhân chá» lÃnh gác cho và o trong phòng khách của nhà tù. Hà nh lang cháºt nÃch những ngÆ°á»i là ngÆ°á»i, phải mở cả cá»a vá» phÃa cầu thang. Rất đông ngÆ°á»i đứng, Ä‘i lại và hút thuốc ở gian phòng ngoà i và ở đầu cẩu thang. Ở các báºc cầu thang và cà ng ra gần cổng, tiếng nói chuyện cà ng to hÆ¡n và tá»± nhiên hÆ¡n. Giữa tiếng rì rầm của đám đông, Epgrap phải căng tai nghe và khum lòng bà n tay che ống nói để trả lá»i Ä‘iện thoại bằng giá»ng nho nhỠđúng theo phép lịch sá»±, chắc là vá» trình tá»± công việc mai táng và vá» hoà n cảnh qua Ä‘á»i của bác sÄ© Zhivago. Sau đó anh trở và o phòng và công việc lại tiếp tục.
- Chị Lara, xin chị hãy ở lại sau khi hoả táng. Tôi có má»™t Ä‘á» nghị quan trá»ng đối vá»›i chị. Tôi không biết chị dừng chân ở đâu Rất mong chị cho tôi biết, tôi có thể kiếm chị tại nÆ¡i nà o. Tôi muốn sắp xếp các thứ giấy tá» của anh tôi cà ng sá»›m cà ng tốt, ngay ngà y mai hoặc ngà y mốt. Tôi cần sá»± giúp đỡ của chị. Chị biết rất nhiá»u Ä‘iá»u, có lẽ biết nhiá»u hÆ¡n tất cả má»i ngÆ°á»i.
Chị có nói sÆ¡ sÆ¡ rằng chị má»›i từ Yarkut đến Moskva được hÆ¡n má»™t ngà y và sẽ lÆ°u lại ở đây lâu, rằng chị đã lên căn phòng nà y vì má»™t lý do khác, rất tình cá», chứ không há» biết là anh tôi đã sống ở đây mấy tháng qua và có chuyện gì xảy ra ở đây. Má»™t số câu nói của chị, tôi chÆ°a hiểu rõ, và tôi cÅ©ng không dám xin chị giải thÃch, nhÆ°ng mong chị đừng biến Ä‘i, vì tôi không biết địa chỉ của chị. Tốt nhất là chúng ta dà nh má»™t và i ngà y để xếp đặt các bản thảo trong cùng má»™t căn nhà hoặc gần nhà nhau, chẳng hạn ở ngay hai phòng khác thuá»™c khu nhà nà y. Việc đó thu xếp được thôi. Tôi biết ngÆ°á»i quản lý ở đây.
- Chú nói rằng chú không hiểu lá»i tôi. Có gì khó hiểu đâu? Tôi đến Moskva, tôi gá»i hà nh lý ở kho bảo quản ngoà i ga, rồi Ä‘i má»™t vòng những Ä‘Æ°á»ng phố cÅ© mà tôi đã quên đến má»™t ná»a. Tôi cứ Ä‘i Ä‘i mãi, sau khi xuôi Ä‘Æ°á»ng Kuznesky Most và ngược lên phố Kuznesky Pereulok, thì Ä‘á»™t nhiên nháºn ra con Ä‘Æ°á»ng Kamerghe vô cùng quen thuá»™c nà y. ChÃnh căn phòng nà y là nÆ¡i xÆ°a kia, anh Pasa chồng tôi, nay đã mất, từng ở trá» hồi anh ấy há»c đại há»c, vâng, chÃnh căn phòng mà tôi và chú Ä‘ang ngồi nà y. Lúc ấy tôi nghÄ©, ừ, thì mình thá» lên xem, biết đâu chả gặp lại các chủ cÅ© còn sống. NhÆ°ng phải hôm sau, tức là ngà y hôm nay, tôi má»›i biết rằng chủ cÅ© không còn nữa và má»i chuyện ở đây đã khác hẳn, sau khi há»i thăm má»i ngÆ°á»i.
Mà tôi kể thêm là m gì khi chÃnh tôi lúc há»i thăm, chú cÅ©ng có mặt? Tôi ngạc nhiên vô cùng, y nhÆ° sét đánh ngang tai: cá»a phòng mở toang, trong phòng đông ngÆ°á»i, má»™t chiếc quan tà i, trong quan tà i có má»™t xác ngÆ°á»i. Tôi bÆ°á»›c và o, đến gần, tôi tưởng lúc ấy tôi phát Ä‘iên hoặc Ä‘ang mê sảng, nhÆ°ng thôi, chú đã chứng kiến tất cả cảnh đó, phải váºy không chú, tôi chả cần kể thêm.
- Xin lá»—i chị Lara, tôi mạn phép ngắt lá»i chị. Tôi đã nói vá»›i chị, rằng hai anh em tôi không ngá» căn phòng nà y lại gắn vá»›i nhiá»u ká»· niệm lạ lùng trong quá khứ nhÆ° váºy. Chẳng hạn có thá»i anh Pasa đã ở đây. NhÆ°ng lạ hÆ¡n là má»™t câu chị đã buá»™t miệng nói ra. Câu gì Æ°, vâng, tôi xin thÆ°a ngay. Vá» Pasa Antipop, dÆ°á»›i bà danh hoạt Ä‘á»™ng quân sá»± cách mạng là Strelnikov, tôi từng nghe nhắc đến thá»i kỳ đầu cuá»™c.Ná»™i chiến, nghe gần nhÆ° hà ng ngà y, và cÅ©ng đã má»™t, hai lần gặp anh ấy mà không ngá» rằng má»™t ngà y kia anh ấy lại có liên quan đến tôi vì lý do gia đình. NhÆ°ng xin lá»—i chị, có lẽ tôi nghe nhầm chăng, tôi cảm thấy hình nhÆ° chị bảo là Pasa bị bắn chết. Lẽ nà o chị không biết rằng anh ấy đã tá»± sát?
- Có giả thuyết nói nhÆ° váºy, nhÆ°ng tôi không tin. Không bao giá» Pasa lại tá»± sát cả.
- NhÆ°ng đó lại là sá»± thá»±c hoà n toà n. Pasa đã tá»± bắn và o đầu trong ngôi nhà mà chị đã bá» Ä‘i, để vá» Yuratin và đi Vladivostok. Việc đó xảy ra Ãt hôm, sau khi chị mang con gái ra Ä‘i. Anh tôi đã thấy xác Pasa và chôn cất tá» tế. Lẽ nà o những tin đó lại không đến tai chị?
- Không há». Tôi nghe những tin khác kia. NhÆ° váºy, quả tháºt anh ấy tá»± sát à ? Nhiá»u ngÆ°á»i nói thế, song tôi không tin. Ngay trong ngôi nhà ấy Æ°? Không thể có chuyện đó? Chú đã cho tôi biết má»™t chi tiết vô cùng quan trá»ng? Xin lá»—i chú, chú có biết là Pasa và Zhivago có gặp nhau không? Có nói chuyện vá»›i nhau hay không?
- Theo lá»i anh Yuri kể cho tôi, thì hỠđã trò chuyện rất lâu vá»›i nhau.
-Thá»±c thế Æ°? Lạy Chúa. NhÆ° thế thì hÆ¡n (Lara thong thả là m dấu thánh). Sá»± ngẫu nhiên hoà n cảnh má»›i kỳ lạ xiết bao, đúng là theo sá»± sắp đặt của đấng Tối cao? Chú cho phép tôi sẽ trở câu chuyện đó và há»i rõ chú vá» má»i chi tiết chứ? Äối vá»›i tôi, má»i chi tiết nhá» nhặt của câu chuyện ấy Ä‘á»u vô cùng quý báu.
Còn bây giá» thì tôi không đủ sức. Phải váºy không chú? Tôi bị xúc Ä‘á»™ng quá. Äể tôi im lặng, ngồi nghỉ má»™t lát cho tỉnh trà đã. Phải váºy không chú?
- Dĩ nhiên, vâng, dĩ nhiên, xin chị cứ tự nhiên.
- Phải váºy không chú?
- Hẳn thế rồi.
- Ôi, suýt nữa tôi quên. Chú Ä‘á» nghị tôi đừng bá» Ä‘i sau khi hoả táng. Äược. Tôi hứa sẽ không biến Ä‘i đâu. Tôi sẽ trở lại phòng nà y gặp chú và sẽ ở chá»— chú chỉ cho tôi, bao nhiêu lâu là tùy chú. Chúng ta sẽ xếp đặt các bản thảo của anh Yuri. Tôi sẽ giúp chú. Quả tháºt có lẽ tôi sẽ giúp được chú Ãt nhiá»u. Äiá»u đó sẽ an ủi tôi xiết bao? Tôi cảm nháºn được từng nét chữ của anh ấy bằng dòng máu của trái tim và bằng từng Ä‘Æ°á»ng gân thá»› thịt. Và rồi tôi cÅ©ng có việc phải nhá» chú giúp, phải váºy không chú? Hình nhÆ° chú là luáºt sÆ°, hoặc Ãt ra là ngÆ°á»i thông thạo các thể lệ hiện hà nh, các thể lệ cÅ© và má»›i. Ngoà i ra, tôi rất cần biết nên đến cÆ¡ quan nà o để xin loại giấy chứng nháºn gì. Không phải ai cÅ©ng biết, phải váºy không chú? Tôi cần lá»i khuyên của chú vá» má»™t chuyện khổ tâm ghê gá»›m. Äó là chuyện má»™t đứa bé. NhÆ°ng để sau khi đến nÆ¡i hoả táng trở vá», ta sẽ nói chuyện đó. Suốt Ä‘á»i tôi cứ phải tìm kiếm má»™t ngÆ°á»i nà o đó, phải váºy không chú. Chú thá» nói xem, giả dụ cần tìm dấu vết má»™t đứa con đã giao cho ngÆ°á»i lạ nuôi dưỡng, thì có cÆ¡ quan nà o lÆ°u trữ, ở cấp toà n liên bang, hồ sÆ¡ các trại trẻ mồ côi hay không? NgÆ°á»i ta có kê khai số trẻ em bị bá» rÆ¡i trong cả nÆ°á»›c hay không? NhÆ°ng xin chú đừng trả lá»i ngay bây giá», tôi van chú. Äể sau, để sau. Ôi khủng khiếp, khủng khiếp quá! Cuá»™c Ä‘á»i đáng sợ quá, phải váºy không chú. Tôi không biết sá»± việc sẽ ra sao khi con gái tôi lên Moskva, nhÆ°ng hiện thá»i tôi có thể ở lại căn phòng nà y Ãt lâu. Cháu Katenka có năng khiếu đặc biệt vỠâm nhạc và kịch. Nó bắt chÆ°á»›c tất cả các vai rất tà i tình và diá»…n trá»n từng mà n kịch do nó tá»± nghÄ© ra. HÆ¡n nữa, chỉ nghe qua má»™t lần, nó có thể hát thuá»™c lòng từng bè trong nhạc kịch, má»™t đứa bé kỳ lạ, phải váºy không chú. Tôi muốn gá»i cháu và o lá»›p dá»± bị trÆ°á»ng nghệ thuáºt sân khấu hoặc nhạc viện, chá»— nà o bằng lòng nháºn nó và o ná»™i trú. ChÃnh vì thế mà tôi đã lên Moskva trÆ°á»›c má»™t mình để thu xếp, sau đó tôi sẽ rá»i Moskva. NhÆ°ng kể hết sao được, phải váºy không chú? Äể sau hẵng hay. Còn bây giá» tôi sẽ đợi má»™t lát cho cÆ¡n xúc Ä‘á»™ng lắng xuống, tôi sẽ im lặng, táºp trung tÆ° tưởng, xua Ä‘uổi ná»—i hoảng sợ. HÆ¡n nữa, ta đã bắt gia quyến của anh Yuri phải chá» quá lâu ngoà i hà nh lang. Ngoà i ấy Ä‘ang có tiếng xôn xao Ä‘i lại. Chắc ngÆ°á»i của Sở mai táng đã tá»›i. Trong lúc tôi ngồi suy nghÄ© má»™t lát chú hãy mở cá»a cho ngÆ°á»i ta và o. Äến giá» rồi, phải váºy không chú, khoan, khoan đã. Phải để má»™t chiếc ghế dà i bên cạnh quan tà i, kẻo không thể vá»›i tá»›i anh Yuri được. Tôi đã thủ kiá»…ng chân, nhÆ°ng vẫn khó lắm. Cần có chá»— cho ba mẹ con cô Marina chứ. Ngoà i ra, còn phải theo đúng tục lệ. "Hãy hôn tôi, cái hôn cuối cùng". Ôi, tôi không thể, tôi không thể. Äau Ä‘á»›n quá! Phải váºy không.
- Bây giá» tôi sẽ để tất cả má»i ngÆ°á»i và o phòng. NhÆ°ng trÆ°á»›c hết, xin chị hãy nghe đây. Chị vừa nói nhiá»u Ä‘iá»u bà ẩn và nêu ra hà ng loạt câu há»i rõ rà ng Ä‘ang khiến chị khổ tâm, nên tôi khó trả lá»i ngay. Song tôi muốn chị biết cho Ä‘iá»u nà y. Tôi sẵn sà ng và thà nh tâm giúp chị là m tất cả những gì chị cần. Và mong chị nhá»› cho rằng trong bất kỳ trÆ°á»ng hợp nà o cÅ©ng không nên tuyệt vá»ng. Hy vá»ng và hà nh Ä‘á»™ng là bổn pháºn của chúng ta trong cÆ¡n hoạn nạn. Bó tay thất vá»ng tức là quên lãng và trốn tránh bổn pháºn. Bây giá» tôi sẽ để má»i ngÆ°á»i và o vÄ©nh biệt anh Yuri. Vá» chiếc ghế dà i, chị nói đúng, tôi sẽ kiếm má»™t chiếc đặt ở đó.
NhÆ°ng Lara đã không nghe thấy Epgrap nữa. Nà ng không nghe tiếng Epgrap mở cá»a và đám đông ngoà i hà nh lang ùa và o, nà ng không nghe thấy tiếng Epgrap Ä‘iá»u đình vá»›i những nhân viên Sở mai táng và những ngÆ°á»i chủ yếu sẽ Ä‘Æ°a tiá»…n Zhivago, không nghe thấy tiếng chân Ä‘i lại, tiếng nức nở của Marina, tiếng ho húng hắng của những ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông, tiếng kêu khóc của những ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà .
Những âm thanh Ä‘á»u Ä‘á»u từng nhịp cứ Ä‘ung Ä‘Æ°a nà ng nhÆ° sóng khiến nà ng nôn nao cả ngÆ°á»i. Nà ng cố hết sức chống lại để khá»i ngất Ä‘i. Trái tim nà ng nhÆ° bị xé nát, đầu óc quay cuồng. Nà ng cúi gục đầu, đắm mình và o các ức Ä‘oán, suy tưởng và hồi ức. Nà ng chìm đắm và vùi mình và o trong đó, nhÆ° thể trong và i giỠđồng hồ nà ng sống trÆ°á»›c cái lứa tuổi và i chục năm sau, khi nà ng đã trở thà nh má»™t bà già , cái lứa tuổi mà không chắc gì nà ng đạt tá»›i. Nà ng chìm đắm trong suy tưởng, y nhÆ° chìm xuống chá»— sâu nhất, xuống táºn đáy ná»—i bất hạnh của mình. Nà ng nghÄ©: "Thế là chẳng còn ai. NgÆ°á»i thì chết. NgÆ°á»i thì tá»± sát. Chỉ còn sót lại má»—i cái kẻ đáng bị giết, kẻ mà nà ng đã ám sát, nhÆ°ng lại bắn trượt, cái kẻ tầm thÆ°á»ng xa lạ, vô tÃch sá»± đã biến cuá»™c Ä‘á»i nà ng thà nh má»™t chuá»—i tá»™i lá»—i mà chÃnh nà ng không hay biết. Và cái con quái váºt tầm thÆ°á»ng ấy thì vẫn Ä‘ang nhởn nhÆ¡, loăng quăng ở các xó xỉnh thần bà của châu à mà chỉ những ngÆ°á»i sÆ°u táºp tem thÆ° má»›i biết đến. Không còn ai gần gÅ©i và cần thiết còn lại nữa.
Ôi, đúng hôm lá»… Giáng Sinh, trÆ°á»›c khi ta nổ súng bắn và o con quái váºt đê hèn ấy, ta đã cùng chà ng thiếu niên Pasa trò chuyện trong căn phòng nà y và o buổi tối, còn Yuri mà ngÆ°á»i ta Ä‘ang vÄ©nh biệt kia lúc ấy chÆ°a há» bÆ°á»›c và o cuá»™c Ä‘á»i ta".
Nà ng bắt đầu căng óc nhá»› lại câu chuyện đêm Giáng Sinh ấy giữa nà ng vá»›i Pasa, nhÆ°ng không sao nhá»› ra Ä‘iá»u gì, ngoà i cây nến nhá» thắp sáng ở bệ cá»a sổ và là m tan chảy lá»›p băng phủ mặt kÃnh cạnh ngá»n lá»a, tạo thà nh má»™t vòng tròn nhá».
Nà ng có biết rằng ngÆ°á»i chết nằm trên bà n kia đã nhìn thấy và đã để ý đến ngá»n nến nhÆ° con mắt ấy khi Ä‘i xe qua ngoà i phố. Nà ng có biết rằng chÃnh từ khi nhìn thấy ngá»n lá»a ấy từ ngoà i Ä‘Æ°á»ng, - "Ngá»n nến cháy trên bà n, ngá»n nến cháy", sá»± tiá»n định của chà ng đã bÆ°á»›c và o Ä‘á»i chà ng?
Các ý nghÄ© của nà ng bị phân tán dần. Nà ng nhủ thầm: "Rất tiếc là ngÆ°á»i ta không là m tang lá»… theo kiểu ở nhà thá»! Là m nhÆ° thế má»›i trang trá»ng? Phần lá»›n những ngÆ°á»i đã chết không xứng đáng hưởng. Còn Yuri yêu quý của ta tháºt xứng đáng sao cho là m tang lá»… trá»ng thể ở nhà thá», xứng đáng vá»›i câu kinh cầu hồn "Tiếng nức nở trên mồ thà nh khúc Tụng ca!"
Nà ng cảm thấy dạt dà o hãnh diện và an ủi, cÅ©ng nhÆ° má»—i lần nà ng nghÄ© đến Zhivago hoặc trong mấy khoảng thá»i gian ngắn ngủi chung sống vá»›i chà ng. Cái hÆ¡i thở tá»± do và vô tÆ° luôn luôn toát ra từ chà ng lúc nà y lại bao phủ lấy nà ng.
Nà ng vá»™i rá»i ghế đứng dáºy. Má»™t cái gì khó hÃểu vừa xảy ra vá»›i nà ng. Nà ng muốn chà ng giúp sức để vượt qua, dù trong má»™t thá»i gian ngắn, vượt ra khá»i vòng kiá»m toả của những ná»—i Ä‘au khổ, để được tá»± do, được hÃt thở không khà trong là nh và cảm nháºn niá»m hạnh phúc của sá»± giải thoát. Niá»m hạnh phúc ấy nà ng hằng mÆ¡ Æ°á»›c và hình dung, là được vÄ©nh biệt chà ng, được dịp và được quyá»n má»™t mình khóc chà ng thoả thÃch, không bị ngăn trở. Và vá»›i vẻ vá»™i vã của sá»± khao khát mãnh liệt, nà ng Ä‘Æ°a mắt nhìn đám đông, má»™t cái nhìn tá»™t cùng Ä‘au Ä‘á»›n, không thấy gì hết vì nhoà lệ, y nhÆ° bị bác sÄ© nhãn khoa nhá» các giá»t thuốc cay xé và o mắt, khiến tất cả má»i ngÆ°á»i xê dịch, sụt sịt tránh ra bên ngoà i, cuối cùng để lại má»™t mình nà ng trong phòng. Cánh cá»a được khép lại. Nà ng vừa là m dấu thánh giá rất nhanh, vừa bÆ°á»›c tá»›i bên quan tà i, đứng trên chiếc ghế mà Epgrap đã kê, cháºm rãi đặt ba dấu thánh giá lá»›n trên xác chết, rồi áp môi và o vầng trán lạnh và hai bà n tay. Nà ng không cảm thấy rằng vầng trán lạnh ngắt dÆ°á»ng nhÆ° đã hóp lại nhÆ° má»™t bà n tay nắm chặt. May là nà ng không để ý tá»›i Ä‘iá»u đó. Nà ng chết sững, trong giây lát không nói, không nghÄ©, cÅ©ng không khóc, dùng cả con ngÆ°á»i nà ng, đầu nà ng, ngá»±c nà ng, tâm hồn nà ng, và hai cánh tay lá»›n nhÆ° tâm hồn của nà ng mà phủ xuống giữa lòng quan tà i, giữa các bông hoa và xác chết.
Last edited by quykiemtu; 19-11-2008 at 10:06 AM.
|
25-09-2008, 03:06 PM
|
|
Thượng Thiên Hạ Äịa Duy Ngã Äá»™c Tôn
|
|
Tham gia: May 2008
Äến từ: Việt Nam
Bà i gởi: 3,304
Thá»i gian online: 3 tuần 5 ngà y 16 giá»
Thanks: 932
Thanked 2,152 Times in 223 Posts
|
|
P15 - 6
15.
Toà n thân nà ng rung chuyển vì những cơn nức nở bị kìm giữ lại. Chừng nà o nà ng có thể, nà ng còn cố nén, nhưng đột nhiên tất cả những cái đó trở nên quá sức nà ng, nước mắt trà o ra ròng ròng, là m ướt đôi má, chiếc áo váy, hai tay và chiếc quan tà i mà nà ng đang ôm chặt.
Nà ng không nói, không nghÄ© gì. Hà ng loạt ý nghÄ©, những sá»± giống nhau, những hiểu biết, những sá»± thá»±c hiển nhiên cứ tá»± chúng trôi vùn vụt qua tâm trà nà ng nhÆ° những đám mây bay trên trá»i và nhÆ° xÆ°a kia, trong lúc hai ngÆ°á»i trò chuyện ban đêm vá»›i nhau. ChÃnh những cái đó ngà y trÆ°á»›c thÆ°á»ng Ä‘em lại hạnh phúc và sá»± giải thoát. Má»™t sá»± thông hiểu nồng nà n, không thuá»™c vỠđầu óc, tá»± gợi ra cho nhau. Má»™t sá»± thông hiểu mang tÃnh chất bản năng, trá»±c tiếp.
Tâm trà nà ng lúc nà y Ä‘ang đầy ắp sá»± hiểu biết âm u, lá» má» vá» cái chết, nà ng sẵn sà ng đón nháºn, không chút bối rối trÆ°á»›c cái chết. Tá»±a hồ nà ng đã sống hai mÆ°Æ¡i cuá»™c Ä‘á»i, đã mất Zhivago không biết bao nhiêu lần và đã tÃch luỹ được cả má»™t kho kinh nghiệm của trái tim vá» mặt nà y, đến mức hết thảy những gì nà ng Ä‘ang cảm nháºn và đang là m bên chiếc quan tà i Ä‘á»u đúng chá»— và đúng lúc.
Ôi kỳ diệu biết bao tình yêu của há», má»™t tình yêu tá»± do chÆ°a từng thấy, không giống bất kỳ mối tình nà o khác! Há» suy nghÄ© nhÆ° ngÆ°á»i ta ca hát.
Há» yêu nhau chẳng phải vì tất yếu, chẳng phải vì há» bị "say mê nung nấu" nhÆ° ngÆ°á»i ta vẫn diá»…n tả má»™t cách sai lầm.
Há» yêu nhau vì hết thảy má»i thứ xung quanh Ä‘á»u muốn nhÆ° thế: cả trái đất dÆ°á»›i chân há» lẫn bầu trá»i trên đầu há», cả những đám mây và các hà ng cây. Tình yêu của há» là m vui lòng những ngÆ°á»i xung quanh có lẽ còn hÆ¡n cả là m vui lòng chÃnh há».
Những ngÆ°á»i không quen biết ở ngoà i Ä‘Æ°á»ng, những viá»…n cảnh Ä‘ang sắp hà ng trong cuá»™c dạo chÆ¡i của chúng, những căn phòng, nÆ¡i há» sống và gặp nhau, hết thảy Ä‘á»u thÃch tình yêu của há».
Ôi, thế đấy, ôi đó chÃnh là điá»u chủ yếu đã liên kết há» lại và là m cho há» thân thiết vá»›i nhau! Chẳng bao giá», ngay cả trong những giây phút hạnh phúc trà n trá» nhất, mê mẩn nhất, chẳng bao giá» há» quên Ä‘i cái Ä‘iá»u cao cả và gây xúc Ä‘á»™ng mạnh nhất là được hưởng thụ vẻ đẹp chung của thế giá»›i, cảm thấy chÃnh há» nằm trong bức tranh chung, cảm giác mình thuá»™c vá» vẻ đẹp của toà n bá»™ cảnh quan, thuá»™c vá» toà n vÅ© trụ.
Há» chỉ thở bằng sá»± hoà hợp ấy. Bởi lẽ đó? việc Ä‘á» cao con ngÆ°á»i lên trên toà n bá»™ thiên nhiên còn lại, cái lối ve vãn con ngÆ°á»i cho hợp thá»i trang và sá»± tôn sùng con ngÆ°á»i đã không lôi cuốn được há». Há» cảm thấy những nguyên tắc của má»™t thể chế xã há»™i giả dối, má»™t, thể chế được biến thà nh chÃnh trị, có vẻ nhÆ° là trò thủ công đáng thÆ°Æ¡ng và tiếp tục là điá»u khó hiểu.
16.
Bây giá» thì nà ng bắt đầu vÄ©nh biệt chà ng bằng những lá»i lẽ Ä‘Æ¡n giản, thông thÆ°á»ng trong má»™t cuá»™c trò chuyện thân máºt, tỉnh táo, má»™t cuá»™c trò chuyện phá vỡ khuôn khổ thá»±c tại và không có ý nghÄ©a, hệt nhÆ° của các Ä‘oạn hợp xÆ°á»›ng hoặc Ä‘á»™c thoại của các vở bi kịch, hệt nhÆ° sá»± vô nghÄ©a của lá»i nói nhÆ° thÆ¡, của âm nhạc và của những Æ°á»›c lệ khác là những thứ chỉ được biện minh bằng tÃnh Æ°á»›c lệ của cảm xúc. TÃnh Æ°á»›c lệ của trÆ°á»ng hợp nà y, má»™t trÆ°á»ng hợp biện minh cho cuá»™c trò chuyện nhẹ nhà ng thoải mái và kéo dà i của nà ng, chÃnh là những giá»t nÆ°á»›c mắt của nà ng dồn dáºp trà o ra, là m ngáºp chìm các lá»i lẽ thÆ°á»ng nháºt, Ä‘Æ¡n giản của nà ng.
Tá»±a hồ chÃnh những lá»i lẽ Æ°á»›t đẫm nÆ°á»›c mắt ấy tá»± chúng kết dÃnh thà nh tiếng thì thầm dịu dà ng, liến láu của nà ng, nghe nhÆ° tiếng gió rì rà o lay Ä‘á»™ng các cà nh lá óng mượt ẩm Æ°á»›t vì cÆ¡n mÆ°a ấm.
Thế là hai đứa mình được ở bên nhau, anh Yuri yêu quý. NhÆ°ng Chúa đã cho hai đứa mình gặp lại nhau trong hoà n cảnh thế nà o? Anh thá» nghÄ© xem, đáng sợ xiết bao? Ôi, em không thể chịu Ä‘á»±ng nổi. Khủng khiếp quá anh Æ¡i? Em Ä‘ang khóc rống lên đây? Anh thá» nghÄ© xem! Äây lại là má»™t cái gì theo kiểu chúng mình, trong tầm hiểu biết của chúng mình. Sá»± ra Ä‘i của anh, sá»± táºn cùng của Ä‘á»i em. Lại má»™t cái gì lá»›n lao, không thể tránh. Bà ẩn của sá»± sống, bà ẩn của cái chết, sá»± quyến rÅ© của thiên tà i, sá»± quyến rÅ© của sá»± khám phá, những cái đó, Vâng, vâng, chúng mình Ä‘á»u hiểu. Còn nhÆ° những chuyện xÃch mÃch vặt vãnh trên thế giá»›i, đại loại nhÆ° xây dá»±ng lại địa cầu, thì xin lá»—i các vị, xin các vị miá»…n cho, đấy không thuá»™c phần chúng tôi.
VÄ©nh biệt anh yêu dấu và lá»›n lao của em, vÄ©nh biệt niá»m kiêu hãnh của em, vÄ©nh biệt dòng sông nhá» chảy xiết và sâu thẳm của em, em má»›i yêu tiếng sóng vá»— dạt dà o hà ng ngà y của anh, em má»›i thÃch gieo mình và o các là n sóng mát lạnh của anh xiết bao?
Anh nhá»› không, em đã chia tay vá»›i anh hôm đó, trong gió tuyết nhÆ° thế nà o chứ anh? Anh đã lừa dối em! Lẽ nà o em ra Ä‘i khi thiếu anh? Ôi em biết, em biết mà , anh đã là m việc đó quá sức anh, vì anh tưởng Ä‘em lại hạnh phúc cho em. Và chÃnh hôm ấy tất cả đã sụp đổ. Ôi, lạy Chúa, em đã Ä‘iêu đứng, đã chịu Ä‘á»±ng biết bao cảnh oan trái ở nÆ¡i xa kia? NhÆ°ng anh đâu có biết. Ôi, em đã là m trò gì, anh Yuri yêu quý, em đã là m bao nhiêu việc dại dá»™t! Em là má»™t kẻ tá»™i lá»—i gá»›m ghiếc, anh không ngỠđược đâu? NhÆ°ng em không có lá»—i. Sau đó em đã nằm nhà thÆ°Æ¡ng ba tháng, trá»n má»™t tháng mê man bất tỉnh. Từ đó em coi nhÆ° không còn sống nữa, Yuri yêu quý. Tâm hồn em chẳng lúc nà o yên, vì thÆ°Æ¡ng xót và đau khổ. NhÆ°ng em chÆ°a nói, chÆ°a thổ lá»™ Ä‘iá»u chủ yếu đâu. Em không thể, em không đủ sức nhắc đến cái đó. Khi em nghÄ© đến Ä‘oạn Ä‘á»i đó của em, tóc em dá»±ng đứng lên vì kinh hãi! Và tháºm chÃ, anh biết không, em không dám bảo đảm rằng em hoà n toà n bình thÆ°á»ng. NhÆ°ng anh thấy đó, em không uống rượu nhÆ° nhiá»u ngÆ°á»i khác, em không sa ngã và o con Ä‘Æ°á»ng ấy, bởi vì má»™t ngÆ°á»i phụ nữ rượu chè say sÆ°a thì thá»±c là hết rồi, là ngoà i sức tưởng tượng rồi, phải váºy không anh.
Nà ng còn nói nữa, còn nức nở Ä‘au Ä‘á»›n. Äá»™t nhiên nà ng ngẩng đầu lên ngÆ¡ ngác và nhìn quanh. Má»i ngÆ°á»i đã và o phòng từ lúc nà o, ai nấy Ä‘i lại, vẻ mặt đăm đăm lo lắng. Nà ng từ trên ghế bÆ°á»›c xuống sà n, lảo đảo rá»i khá»i chiếc quan tà i, Ä‘Æ°a tay lau mắt, nhÆ° để vuốt nốt những giá»t lệ cuối cùng chÆ°a chịu trà o ra và vẩy xuống đất.
Những ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông bÆ°á»›c lại bên quan tà i và nâng nó lên bằng ba tấm vải. Cuá»™c di cữu bắt đầu.
17.
Lara ở lại mấy ngà y trên phố Kamerghe. Việc sắp xếp bản thảo của Zhivago, mà Epgrap đã nhá» nà ng, đã được thá»±c hiện, nhÆ°ng không được hoà n tất đến cùng. Nà ng cÅ©ng đã trò chuyện vá»›i Epgrap, nhÆ° nà ng đã Ä‘á» nghị. Qua câu chuyện ấy, Epgrap được nà ng cho biết má»™t Ä‘iá»u quan trá»ng.
Má»™t hôm Lara ra phố và không trở vá» nhà nữa. Chắc nà ng đã bị bắt giữ ở ngoà i Ä‘Æ°á»ng, và nà ng đã chết hoặc mất tÃch không rõ ở đâu, bị quên lãng dÆ°á»›i má»™t con số vô danh trong những bản danh sách sau nà y bị thất lạc, tại má»™t trong vô số trại táºp trung há»—n hợp hoặc dà nh riêng cho Ä‘Ã n bà phÆ°Æ¡ng Bắc.
Last edited by quykiemtu; 19-11-2008 at 10:06 AM.
|
25-09-2008, 03:07 PM
|
|
Thượng Thiên Hạ Äịa Duy Ngã Äá»™c Tôn
|
|
Tham gia: May 2008
Äến từ: Việt Nam
Bà i gởi: 3,304
Thá»i gian online: 3 tuần 5 ngà y 16 giá»
Thanks: 932
Thanked 2,152 Times in 223 Posts
|
|
P16 - 1
1.
Mùa hè năm 1943, sau khi chá»c thủng vòng cung Kursk và giải phóng thà nh phố Oriel , có hai quân nhân từ Moskva trở vá» cùng má»™t Ä‘Æ¡n vị của há». Äấy là Misa má»›i được thăng chức thiếu uý và thiếu tá Nika Dudorov.
Má»™t ngÆ°á»i sau chuyến Ä‘i công tác đầu tiên, còn ngÆ°á»i kia sau đợt nghỉ phép ba ngà y.
Há» gặp nhau trên Ä‘Æ°á»ng phố trở vá» Ä‘Æ¡n vị và cùng nghỉ đêm tại Trecn, má»™t thị trấn tuy hoang tà n, nhÆ°ng không bị huá»· diệt hoà n toà n nhÆ° Ä‘a số các vùng dân cÆ° khác nằm trong "vùng sa mạc" ấy Ä‘á»u bị kẻ địch san thà nh bình địa trÆ°á»›c lúc rút lui.
Giữa những đống gạch đổ nát và sá»i đá bị nghiá»n thà nh bụi, há» tìm được má»™t kho cá» khô còn nguyên vẹn, bèn chá»n nó là m chá»— nghỉ đêm.
Há» thao thức và trò chuyện suốt đêm. Khoảng ba giá» sáng, lúc mặt trá»i sắp má»c, Nika Ä‘ang thiu thiu ngủ chợt giáºt mình thức giấc vì bị Misa là m chá»™n rá»™n, Misa Ä‘ang vụng vá» loay hoay vÆ°á»›ng vÃu trong đám cá» má»m y nhÆ° ngÆ°á»i bÆ¡i dở bị ném xuống nÆ°á»›c Ä‘ang ngoi ngóp, anh thu dá»n các thứ quần áo gì đó bá»c thà nh má»™t gói, rồi hì hụi tụt từ trên ngá»n đống cá» xuống và lồm cồm bò ra cá»a.
- Cáºu sắm sá»a Ä‘i đâu váºy? Còn sá»›m lắm.
- Mình đi ra sông đây. Mình muốn giặt giũ và i thứ.
- Cáºu Ä‘iên à . Chiá»u tối nay ta vá» tá»›i Ä‘Æ¡n vị, cô Tania giữ quần áo sẽ đổi cho ta bá»™ khác. Tá»™i gì phải vá»™i và ng.
- Mình chả muốn chỠđến lúc đó. Vả lại mình nhiá»u mồ hôi, quần áo dÆ¡ lắm. Sáng nay nóng bức. Mình sẽ giặt qua, vắt kỹ, phÆ¡i nắng má»™t lát là khô ngay thôi. Mình tắm má»™t cái thay đồ cho dá»… chịu.
- Dầu sao cÅ©ng bất tiện. Ãt ra cáºu cÅ©ng là má»™t sÄ© quan, đồng ý không nà o!
- Còn sá»›m mà . Má»i ngÆ°á»i còn Ä‘ang ngủ cả. Mình sẽ ra sau má»™t bụi cây, đâu có ai nhìn thấy mà lo. Còn cáºu cứ ngủ Ä‘i, đừng nói nữa mà mất giấc ngủ.
- Äằng nà o thì mình cÅ©ng chẳng ngủ lại được. Mình cùng Ä‘i vá»›i cáºu váºy!
Thế là hai ngÆ°á»i Ä‘i ra sông, ngang qua những đống đá trắng đổ nát đã kịp nóng lên dÆ°á»›i ánh mặt trá»i vừa má»c. Ngay giữa các Ä‘Æ°á»ng phố cÅ©, có nhiá»u ngÆ°á»i nằm dÆ°á»›i đất mà ngáy khò khò, mặt Ä‘á» bừng bừng, mồ hôi nhá»… nhại, đúng chá»— có nắng rá»i. Phần đông đấy là những ngÆ°á»i dân thị trấn bị mất nhà , các ông già , phụ nữ và trẻ con. Thỉnh thoảng cÅ©ng có những chiến sÄ© Hồng quân Ä‘i lẻ, bị lạc Ä‘Æ¡n vị, Ä‘ang tìm Ä‘Æ°á»ng Ä‘uổi theo Ä‘Æ¡n vị cÅ© của há». Misa và Nika luôn luôn nhìn xuống chân, cẩn tháºn bÆ°á»›c tránh những ngÆ°á»i Ä‘ang nằm ngủ để khá»i vấp phải há».
- Cáºu nói khẽ chứ, kẻo là m cả thị trấn thức giấc thì hết cả tắm giặt.
Thế là hỠthì thầm tiếp tục câu chuyện hồi đêm của mình.
2.
- Con sông nà y tên là gì nhỉ?
- Mình chả biết. Mình không há»i. Chắc là sông Dusa.
- Không phải Dusa. Một dòng sông gì đấy.
- Thế thì xin chịu.
- Bởi vì chÃnh trên sông Dusa đã xảy ra tất cả chuyện đó.
- Chuyện cô Khristina ấy mà .
- Phải, nhÆ°ng chắc ở khúc khác. PhÃa hạ lÆ°u kia. NgÆ°á»i ta bảo giáo há»™i đã phong thánh cho cô ấy.
- Ở đấy có má»™t cái nhà xây bằng đá, gá»i là "Chuồng Ngá»±a". Quả là má»™t cái chuồng ngá»±a của nông trÆ°á»ng quốc doanh nuôi ngá»±a giống, và cái tên riêng đã trở thà nh lịch sá». Cái chuồng ngá»±a ấy tÆ°á»ng rất dà y, xây từ ngà y xÆ°a. Bá»n Äức đã là m cho kiên cố thêm và biến thà nh má»™t pháo Ä‘Ã i vững chắc. Cả vùng bị đặt trong tầm súng từ đó bắn ra, cản trở cuá»™c tấn công của quân ta. Cần phải chiếm cho được cái chuồng ngá»±a ấy. Vá»›i lòng dÅ©ng cảm vô song và trà thông minh tuyệt vá»i, Khristina đã lá»t và o và đánh mìn nổ tung chuồng ngá»±a. Quân Äức bắt được cô ấy và đem treo cổ.
- Tại sao lại gá»i cô ấy là Khristina Orlesova, chứ không gá»i là Khnstina Dudova?
- Bởi vì hai chúng tôi chÆ°a cÆ°á»›i nhau. Mùa hè năm bốn mÆ°Æ¡i mốt, bá»n tôi đã giao Æ°á»›c sẽ kết hôn khi nà o chiến tranh kết thúc. Rồi mình theo Ä‘Æ¡n vị di chuyển nay đây mai đó. ÄÆ¡n vị của mình cứ bị Ä‘iá»u Ä‘i liên tục, do váºy mình bị mất liên lạc vá»›i cô ấy Từ đấy mình không được gặp cô ấy lần nà o nữa. Vá» chiến công và cái chết anh dÅ©ng của cô ấy, mình cÅ©ng chỉ biết nhÆ° tất cả má»i ngÆ°á»i, qua báo chà và lệnh của trung Ä‘oà n. Nghe đâu ngÆ°á»i ta dá»± định dá»±ng Ä‘Ã i ká»· niệm nà ng ở vùng nà y. Mình nghe nói tÆ°á»›ng Epgrap, em trai của Zhivago, Ä‘ang Ä‘i thăm vùng nà y và thu tháºp tà i liệu vá» cô ấy.
- Xin lá»—i cáºu, mình đã gợi lại chuyện Khristina. Chắc Ä‘iá»u đó khiến cáºu Ä‘au khổ lắm.
- Không sao. NhÆ°ng ta đã nói quá nhiá»u rồi. Mình không muốn là m phiá»n cáºu. Cởi quần áo ra, nhảy xuống nÆ°á»›c mà tắm mát Ä‘i. Mình sẽ nằm dà i trên bá», nhấm và i cá»ng cá» mà suy nghÄ©, có khi ngủ thiếp Ä‘i má»™t lát cÅ©ng nên.
Lát sau, câu chuyện lại tiếp tục.
- Cáºu há»c ở đâu mà giặt quần áo khéo thế?
- Khó khăn dạy cả đấy. Bá»n mình tháºt không may. Từ trại cải tạo, bá»n mình bị Ä‘Æ°a đến má»™t trại giam khủng khiếp nhất. Hiếm ngÆ°á»i còn sống sót. Bắt đầu từ lúc má»›i đến nÆ¡i. Äoà n tù chúng mình bị lùa từ trên xe lá»a xuống. TrÆ°á»›c mắt là cả má»™t sa mạc tuyết. Xa xa có khu rừng. LÃnh áp giải lăm lăm súng trong tay. Mấy con chó cảnh sát. CÅ©ng khoảng giỠđó, những toán khác cÅ©ng bị lùa đến. Tất cả bị dồn thà nh má»™t hình Ä‘a giác trên cánh đồng, lÆ°ng quay và o trong để không được thấy mặt nhau. NgÆ°á»i ta bắt bá»n mình quỳ xuống và cấm quay ngang quay ngá»a, nếu không sẽ bị bắn bá» ngay tức thì, thế rồi bắt đầu thủ tục Ä‘iểm danh kéo dà i nhiá»u giá» nhục nhã.
Äiểm danh xong má»›i cho đứng dáºy, các toán khác bị dẫn Ä‘i, còn toán chúng mình, há» bảo: "Äây là trại của các ngÆ°á»i. Là m thế nà o thu xếp được chá»— ở thì là m". Cả má»™t bãi tuyết trống trải, ở giữa cắm má»™t cây cá»™t có tấm biển "Trại cải tạo 92 IA N 90", có thế thôi.
- Váºy thì tình hình ở trại giam bá»n mình dá»… chịu hÆ¡n. Bá»n mình gặp may. Vì đó là lần thứ hai mình ngồi tù, theo sau vụ thứ nhất. Lần thứ hai ấy, mình bị kết án theo Ä‘iá»u mục khác, trong Ä‘iá»u kiện khác. Khi được thả, mình lại được khôi phục nhÆ° sau lần thứ nhất, lại được phép trở lại giảng dạy ở đại há»c. Mình được lệnh Ä‘á»™ng viên ra mặt tráºn vá»›i hà m thiếu tá, chứ không phải vá»›i tÆ° cách má»™t phạm nhân nhÆ° cáºu lúc đầu.
- Phải, tất cả chỉ có thế. Má»™t cây cá»™t vá»›i cái biển Ä‘á» "Trại cải tạo 92 IA N 90". Thoạt đầu, vá»›i hai bà n tay không, giữa trá»i băng giá, bá»n mình phải bẻ cà nh cây là m lá»u. Thế rồi dần dần, cáºu có tin được không, bá»n mình cÅ©ng thu xếp ổn thoả. Nà o đốn cây để cất nhà giam, dá»±ng hà ng rà o, nà o là m phòng biệt giam, chòi canh gác, tất cả do bá»n mình tá»± tay dá»±ng nên. Rồi bá»n mình bắt đầu khai thác gá»—. Chặt cây. Hết cánh rừng nà y đến cánh rừng khác. Cứ tám ngÆ°á»i kéo má»™t xe chở gá»—, hoặc khiêng cây trên vai, tuyết ngáºp đến thắt lÆ°ng. Rất lâu vẫn không biết rằng chiến tranh đã bùng nổ. NgÆ°á»i ta giấu bá»n mình. Äá»™t nhiên má»™t hôm há» Ä‘á» nghị: những phạm nhân nà o tình nguyện ra tráºn, mà còn sống sót sau má»™t loạt tráºn đánh liên tiếp, sẽ được trả lại tá»± do. Sau đó là những đợt tấn công, tấn công liên tiếp, những hà ng rà o kẽm gai truyá»n Ä‘iện, bom đạn, những tháng ngà y ròng rã trong cÆ¡n bão lá»a. Chẳng phải tá»± dÆ°ng ở các đại Ä‘á»™i ngÆ°á»i ta gá»i bá»n mình là tá» binh. Lưỡi hái của thần chết không tha má»™t tá» binh nà o. NhÆ°ng cáºu hiểu không, toà n bá»™ cái địa ngục đẫm máu ấy vẫn còn là hạnh phúc so vá»›i những cảnh ghê sợ của trại cải tạo, và hoà n toà n không phải là vá» những Ä‘iá»u kiện cay cá»±c, mà là vì má»™t lý do khác.
- Ừ, thế thì cáºu khổ sở tháºt đấy.
- Biết giặt quần áo thì đã thấm gì. Sống trong cảnh ấy, ngÆ°á»i ta há»c được cách là m tất cả má»i việc.
- Kể cÅ©ng lạ tháºt. Không phải chỉ nguyên đối vá»›i thân pháºn tù khổ sai của cáºu, mà còn đối vá»›i toà n bá»™ cuá»™c sống trÆ°á»›c đó trong những năm ba mÆ°Æ¡i, kể cả khi được tá»± do, được yên ổn dạy đại há»c, có tiá»n tiêu, có sách Ä‘á»c, có tiện nghi, chiến tranh đã tá»›i giống nhÆ° má»™t cÆ¡n bão tẩy rá»a, má»™t luồng không khà trong là nh, má»™t cÆ¡n gió giải thoát.
Mình cho rằng công cuá»™c táºp thể hoá là má»™t biện pháp sai lầm, thất bại mà há» không dám thừa nháºn. Äể che giấu thất bại, hỠđã sá» dụng má»i phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘e dá»a khiến má»i ngÆ°á»i hoảng sợ, là m cho ngÆ°á»i ta phải nhìn thấy những cái không há» có và chứng minh những cái trái ngược vá»›i sá»± tháºt hiển nhiên.
Do đó đã dẫn tá»›i sá»± khủng bố tà n bạo thá»i Ezhov(1), tá»›i việc công bố má»™t hiến pháp bánh vẽ và tổ chức những cuá»™c bầu cá» không dá»±a trên các nguyên tắc tá»± do lá»±a chá»n.
Và khi chiến tranh bùng nổ, những cảnh khủng khiếp có thá»±c của nó, ná»—i nguy hiểm có thá»±c và cái chết thá»±c sá»± Ä‘e dá»a má»i ngÆ°á»i đã là má»™t ân phúc so vá»›i cái sá»± cai trị vô nhân đạo của bịa đặt, đã khiến ngÆ°á»i ta dá»… thở hÆ¡n, bởi vì chúng đã hạn chế cái sức mạnh huyá»…n hoặc của những chữ nghÄ©a không có hồn.
Không riêng những ngÆ°á»i bị tù Ä‘Ã y nhÆ° cáºu, mà là hết thảy má»i ngÆ°á»i, cả ở háºu phÆ°Æ¡ng lẫn ngoà i mặt tráºn, Ä‘á»u được hÃt thở tá»± do hÆ¡n, được say sÆ°a hÃt căng lồng ngá»±c và cảm thấy thá»±c sá»± hạnh phúc khi lao và o lò lá»a chiến tranh chứa Ä‘á»±ng sá»± chết chóc và sá»± cứu rá»—i.
- Chiến tranh là má»™t mắt xÃch đặc biệt trong chuá»—i các tháºp niên cách mạng. Tác Ä‘á»™ng của những nguyên nhân trá»±c tiếp, nằm trong bản chất của cách mạng, đã không còn nữa. Những kết quả gián tiếp, những kết quả của kết quả, háºu quả của háºu quả, bắt đầu phát huy tác dụng. Những tai há»a đã rèn luyện nên tÃnh cách, là m cho các thế hệ có sức chịu Ä‘á»±ng, lòng dÅ©ng cảm và sẵn sà ng thá»±c hiện má»™t sá»± nghiệp lá»›n lao, phi thÆ°á»ng, liá»u lÄ©nh. Các phẩm chất kỳ lạ, chÆ°a từng thấy ấy hợp thà nh mà u sắc tinh thần của thế hệ.
Các nháºn xét ấy là m cho tâm hồn mình trà n trá» cảm giác hạnh phúc, mặc dù sá»± tuẫn tiết của Khristina, mặc dù các vết thÆ°Æ¡ng của mình, các mất mát của chúng ta, mặc dù cái giá đẫm máu của chiến tranh. Äiá»u giúp mình chịu Ä‘á»±ng ná»—i Ä‘au khổ cái chết của Khristina chÃnh là ánh hà o quang của đức hy sinh Ä‘ang rá»i sáng cả cái chết của cô ấy, lẫn cuá»™c sống của má»—i chúng ta.
ChÃnh khi cáºu Ä‘ang phải chịu Ä‘á»±ng vô số cá»±c hình, tháºt tá»™i nghiệp cho cáºu, thì mình được phóng thÃch. Khristina vừa và o há»c khoa Sá». Äá» tà i nghiên cứu khoa há»c của cô ấy là do mình hÆ°á»›ng dẫn. Từ lâu, sau lần bị Ä‘Æ°a Ä‘i táºp trung cải tạo lần thứ nhất, mình đã để ý đến cô bé kỳ diệu ấy. Cáºu nhá»› không, hồi Zhivago còn sống, mình đã mấy lần kể vá» cô ấy. NghÄ©a là bây giá», sau khi mình Ä‘i cải tạo lần thứ hai vá», Khristina trở thà nh má»™t trong số các sinh viên của mình.
Dạo đó, bắt đầu có cái phong trà o há»c trò phê phán thầy giáo. Khristina tham gia hết sức hăng say. Có trá»i má»›i biết tại sao cô ấy lại công kÃch mình dữ dá»™i đến thế. Cô ấy phê phán mình má»™t cách dai dẳng, hung hăng và bất công đến ná»—i các sinh viên khác đôi khi cÅ©ng phải khó chịu, lên tiếng bênh vá»±c mình. Cô ấy có óc hà i hÆ°á»›c lạ lùng. Cô ấy viết báo tÆ°á»ng châm biếm, chế giá»…u thoả thÃch má»™t nhân váºt do cô ấy bịa ra, nhÆ°ng ai cÅ©ng biết chÃnh là mình. Bá»—ng nhiên, vì má»™t sá»± tình cá» hoà n toà n, mình được biết rằng sá»± thù ghét ghê gá»›m ấy là má»™t cách che giấu cái tình yêu trẻ dại, bá»n chắc, kÃn đáo đã ấp ủ từ lâu. Và mình đã luôn luôn đáp lại cô ấy bằng tình cảm tÆ°Æ¡ng tá»±.
Hai đứa chúng tôi đã qua má»™t mùa hè kỳ lạ năm bốn mÆ°Æ¡i mốt, ngay trÆ°á»›c chiến tranh và thá»i gian Ãt lâu sau khi nó xảy ra. Má»™t số thanh niên, nam nữ sinh viên, trong đó có cô ấy, đến sống ở khu nhà nghỉ tại ngoại ô Moskva, nÆ¡i đóng quân sau đó của Ä‘Æ¡n vị mình. Tình bạn thân thiết giữa hai đứa mình bắt đầu và diá»…n ra trong hoà n cảnh huấn luyện quân sá»± cho nhóm thanh niên ấy, thà nh láºp các trung Ä‘á»™i dân quân ở vùng ngoại ô, việc táºp nhảy dù của Khristina, các đêm trá»±c trên mái nhà thà nh phố để chống trả những đợt oanh tạc đầu tiên của máy bay Äức. Mình đã nói vá»›i cáºu, rằng tại đó bá»n mình đã ăn mừng lá»… Ä‘Ãnh hôn giữa hai đứa, rồi Ãt lâu sau hai đứa phải chia tay nhau vì Ä‘Æ¡n vị của mình chuyển Ä‘i nÆ¡i khác. Từ đó, mình không được gặp lại cô ấy.
Khi chiến sá»± Ä‘i và o bÆ°á»›c ngoặt có lợi cho quân ta, và lÃnh Äức bắt đầu đầu hà ng từng loạt hà ng ngà n tên, sau hai lần mình bị thÆ°Æ¡ng và hai lần nằm viện, mình được thuyên chuyển từ bá»™ Ä‘á»™i pháo phòng không sang Phòng Bảy của ban tham mÆ°u, nÆ¡i Ä‘ang cần những ngÆ°á»i biết ngoại ngữ ở đó, mình đã nằn nì Ä‘á» nghị há» Ä‘Æ°a cả cáºu vá» nữa, sau khi mình tìm được cáºu y nhÆ° mò kim dÆ°á»›i đáy biển.
- Cô Tania giữ quần áo biết rất rõ vá» Khristina. Hai cô gặp nhau ngoà i mặt tráºn và trở thà nh bạn thân. Tania thÆ°á»ng kể vá» Khristina. Tania có kiểu cÆ°á»i hết cả mặt, hệt nhÆ° Zhivago ngà y trÆ°á»›c, cáºu có thấy thế không? Lúc cô ấy cÆ°á»i, ngÆ°á»i ta quên hẳn cái mÅ©i hếch, hai gò má hÆ¡i nhô cao của cô ấy khuôn mặt cô ấy trở nên dá»… thÆ°Æ¡ng và rất có duyên. Hệt nhÆ° khuôn mặt Zhivago, má»™t khuôn mặt rất hay gặp ở xứ ta.
- Mình biết cáºu định nói gì. Rất có thể. Mình đã không để ý đến.
- Tên há» của cô ấy tháºt là quái ác, Tania Bezocheredeva(2). Chả có cái há» nà o nhÆ° thế, chắc là bịa ra hoặc bị Ä‘á»c chệch Ä‘i. Cáºu nghÄ© sao?
- Thì cô ấy đã giải thÃch rồi mà . Cô ấy bị bá» rÆ¡i từ bé, không biết cha mẹ là ai. Chắc ở má»™t vùng xa xôi hẻo lánh nà o đó của nÆ°á»›c Nga, nÆ¡i ngôn ngữ chÆ°a bị pha tạp, ngÆ°á»i ta gá»i cô ấy là Bezocheva(3), nghÄ©a là cô bé không cha. Dân chúng ngoà i Ä‘Æ°á»ng không hiểu ý nghÄ©a của biệt danh ấy, thÆ°á»ng chỉ nghe loáng thoáng và nhắc lại không đúng, đã Ä‘á»c chệch Ä‘i theo cách nói quen thuá»™c của dân vỉa hê đó thôi.
Chú thÃch:
(1) Ezhov, nguyên Bộ trưởng Nội vụ Liên Xô trong những năm ba mươi, sau đợt thanh trừng lớn 1937-1938 đã bị bắt và o đầu năm 1939 và bị án tỠhình.
(2) Bezocheredeva: không xếp hà ng chỠđợi.
(3) Bezocheva: không cha.
Last edited by quykiemtu; 19-11-2008 at 10:07 AM.
|
25-09-2008, 03:07 PM
|
|
Thượng Thiên Hạ Äịa Duy Ngã Äá»™c Tôn
|
|
Tham gia: May 2008
Äến từ: Việt Nam
Bà i gởi: 3,304
Thá»i gian online: 3 tuần 5 ngà y 16 giá»
Thanks: 932
Thanked 2,152 Times in 223 Posts
|
|
P16 - 2
3.
Sau câu chuyện ban đêm ở Trecn, Misa và Nika vá» tá»›i Ä‘Æ¡n vị. Quân Ä‘oà n của hỠđã chuyển Ä‘i phần lá»›n, chỉ còn bá»™ pháºn háºu quân đóng tại thà nh phố Karachevo đã bị huá»· diệt hoà n toà n.
Mùa thu năm nay trá»i nóng. Äã hÆ¡n má»™t tháng nay thá»i tiết ngà y nà o cÅ©ng trong sáng và yên ả. DÆ°á»›i bầu trá»i xanh không gợn mây, nóng bức, miá»n đất Ä‘en phì nhiêu Brunsina, nằm giữa hai thà nh phố Oriel và Bnansck, sạm nắng thà nh mà u cà phê - chocolatt.
Con Ä‘Æ°á»ng lá»›n chạy thẳng qua thà nh phố cÅ©ng đồng thá»i là phố chÃnh. Má»™t bên là những ngôi nhà sụp đổ, bị mìn biến thà nh các đống gạch vụn, những cây cối bị báºt rá»…, bị băm vằm, cháy xém và đổ ngổn ngang trong các vÆ°á»n cây ăn quả. Còn bên kia Ä‘Æ°á»ng là những bãi trống chạy dà i, Ãt được xây dá»±ng, có lẽ từ hồi thà nh phố chÆ°a bị huá»· diệt, nên Ãt bị hoả hoạn và bom mìn tà n phá, bởi ở phÃa ấy cÅ©ng chả có gì để mà tà n phá.
Dân các nhà bên phÃa bị phá huá»· Ä‘ang tìm bá»›i trong các đống tro còn nóng và xếp gá»n và o má»™t chá»— những thứ há» bá»›i ra được Má»™t số khác Ä‘ang Ä‘Ã o hầm để ở tạm hoặc Ä‘ang đắp đất lên trên các hầm đất ấy.
Bên phÃa đối diện, trên các bãi đất hoang, dá»±ng san sát các tấm lá»u bạt mà u trắng, chen chúc đủ loại xe váºn tải và xe ngá»±a của thê Ä‘á»™i hai, các quân y viện dã chiến bị tụt lại sau ban tham mÆ°u của mình, các phòng ban trá»±c thuá»™c đủ thứ cÆ¡ quan váºn tải, háºu cẩn và tiếp tế bi lạc nhau và đang Ä‘i tìm nhau. Ở đây cÅ©ng thấy những cáºu thiếu niên gầy gò, ốm yếu của các đại Ä‘á»™i bổ sung, Ä‘á»™i mÅ© calô xám, mặc những chiếc áo capốt xám, nặng ná», mặt mÅ©i hốc hác, nhợt nhạt vì bị bệnh kiết lỵ hà nh hạ, dừng chân để nghỉ ngÆ¡i, ăn ngủ tạm để rồi lại uể oải lên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i vá» phÃa Tây.
Cái thà nh phố quá ná»a bị đánh mìn biến thà nh đống tro tà n ấy vẫn tiếp tục cháy và nổ tung ở phÃa xa, nÆ¡i địch gà i mìn nổ cháºm. Thỉnh thoảng đất lại rung chuyển dÆ°á»›i chân những ngÆ°á»i Ä‘ang Ä‘Ã o bá»›i, khiến há» ngừng là m việc, đứng thẳng lên, tay chống cán cuốc xẻng, đầu ngoảnh vá» phÃa phát ra tiếng nổ.
HỠđứng nghỉ và nhìn đăm đăm hồi lâu vá» phÃa đó. Ở đằng ấy, những đám mây đất đá mà u xám, mà u Ä‘en, mà u Ä‘á» gạch, mà u lá»a khói bốc lên trá»i thoạt đầu thà nh từng cá»™t lá»›n cuồn cuá»™n, rồi toả rá»™ng thà nh từng khối uể oải, nặng ná» tan loãng dẩn mà rÆ¡i trở lại xuống đất. Và những ngÆ°á»i Ä‘Ã o bá»›i lại tiếp tục cúi xuống là m việc.
Bên phÃa các bãi trống, có má»™t khoảnh đất được viá»n xung quanh bằng các bụi cây, và nhÅ©ng cây lâu năm cà nh lá um tùm ở đó che mát cả khoảnh đất. Chúng ngăn cách khoảng đất vá»›i thế giá»›i xung quanh, nhÆ° má»™t chiếc sân có mái che, đứng biệt láºp riêng má»™t chá»— và chìm trong bóng âm u mát rượi.
Ở đó Tania vá»›i hai, ba chiến sÄ© cùng trung Ä‘oà n và mấy ngÆ°á»i xin Ä‘i nhá» xe, trong đó có cả Misa và Nica Ä‘ang chá» suốt từ sáng chiếc xe váºn tải quay trở lại đón Tania và chở số tà i sản của trung Ä‘oà n mà ngÆ°á»i ta giao cho cô trông nom. Số tà i sản được xếp trong những chiếc hòm chất thà nh má»™t đống lá»›n và mấy chiếc đặt rải rác trên cá». Tania không rá»i chúng má»™t bÆ°á»›c đã Ä‘Ã nh, song mấy ngÆ°á»i kia cÅ©ng không dám Ä‘i đâu xa vì sợ bá» lỡ chuyến xe.
HỠđã chỠđợi hÆ¡n năm tiếng đồng hồ liá»n. Há» chẳng có việc gì là m. Há» nghe cô gái từng trải và hay chuyện kể hết chuyện nà y đến chuyện khác. Cô vừa kể lại lần gặp gỡ giữa cô vá»›i thiếu tÆ°á»›ng Epgrap.
- Còn sao nữa. Vừa má»›i hôm qua thôi. Tôi được dẫn riêng lên gặp thiếu tÆ°á»›ng. Äồng chà ấy Ä‘i qua đây, nên dừng chân để há»i vá» Khristina. Há»i những ngÆ°á»i đã chứng kiến, những ngÆ°á»i đã quen biết chị ấy. NgÆ°á»i ta đã giá»›i thiệu tôi. Há» bảo, hai cô ấy là bạn thân của nhau. Äồng chà thiếu tÆ°á»›ng bèn ra lệnh má»i tôi lên. Thế là tôi được dẫn lên. Äồng chà thiếu tÆ°á»›ng chả có gì đáng sợ. CÅ©ng bình thÆ°á»ng nhÆ° tất cả má»i ngÆ°á»i. Mắt xếch, Ä‘en láy. Thì tôi kể vá»›i đồng chà ấy tất cả những gì tôi biết. Nghe xong, đồng chà ấy cảm Æ¡n, rồi há»i: Còn cháu, cháu sinh ra ở đâu, gia đình thế nà o? DÄ© nhiên là tôi mắc cỡ, cứ trả lá»i loanh quanh, không muốn nói ra. Hay ho gì mà khoe kia chứ? Má»™t đứa con bị bá» rÆ¡i. Nói chung thì các anh biết cả rồi đấy. Nà o trại nuôi trẻ khó bảo, nà o cuá»™c sống lang thang phiêu bạt. NhÆ°ng thiếu tÆ°á»›ng nhất định không chịu, cháu cứ nói Ä‘i, tôi nghe đây, đừng ngại gì cả, đồng chà ấy bảo thế, chẳng có gì phải xấu hổ, cháu ạ. Tôi bèn rụt rè thÆ°a và i lá»i, sau đó thấy thiếu tÆ°á»›ng gáºt gù khÃch lệ, tôi cà ng nói cà ng bạo dạn thêm.
Là vì tôi có bao nhiêu chuyện để kể. Nếu các anh nghe, chắc các anh chả tin, các anh sẽ bảo: con bé nà y chỉ giá»i bịa. Thiếu tÆ°á»›ng cÅ©ng thế. Tôi kể xong, đồng chà ấy đứng dáºy, Ä‘i Ä‘i lại lại trong gian nhà gá»— và bảo: "Cháu kể những chuyện kỳ lạ quá, phải không cháu. Thế nà y nhé. Bây giá» tôi chÆ°a có thì giá». NhÆ°ng rồi tôi sẽ còn tìm gặp cháu sau, chắc chắn là nhÆ° váºy, tôi sẽ còn gặp lại cháu. Không ngá» tôi lại được nghe câu chuyện nà y. Tôi sẽ không quên cháu đâu. Còn má»™t số Ä‘iểm cần là m rõ thêm, những chi tiết ấy khác nhau. Bấy giá», không chừng chúng tôi lại tìm được đứa cháu ruá»™t là cháu cÅ©ng nên, cháu sẽ có má»™t ông chú thiếu tÆ°á»›ng. Chú sẽ gá»i cháu và o bất cứ trÆ°á»ng đại há»c nà o cháu muốn". Lạy Chúa, chuyện đúng là nhÆ° thế. Có những ông tÆ°á»›ng vui tÃnh nhÆ° thế đấy.
Äúng lúc ấy có má»™t chiếc xe ngá»±a chạy và o khoảnh đất. Äấy là má»™t chiếc xe dà i, có thà nh rất cao, mà ở Ba Lan và miá»n Tây nÆ°á»›c Nga ngÆ°á»i ta vẫn dùng để chở lúa và o ngà y mùa. Hai con ngá»±a được thắng trong xe, do má»™t quân nhân Ä‘iá»u khiển, ngà y xÆ°a gá»i là lÃnh coi ngá»±a. Bác ta cho xe chạy và o khoảnh đất, nhảy xuống xe và tháo ngá»±a ra. Tất cả má»i ngÆ°á»i, trừ Tania và mấy anh chiến sÄ©, liá»n vây quanh bác ta, nà i nỉ bác ta đừng tháo ngá»±a ra, mà hãy chở hỠđến nÆ¡i há» cần, há» sẽ trả tiá»n tá» tế, Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên. Bác ta từ chối, vì không được quyá»n tá»± ý sá» dụng xe và ngá»±a, mà phải tuân lệnh cấp trên trong việc chuyên chở. Bác ta dắt cặp ngá»±a Ä‘i đâu đó và không thấy quay lại nữa. Mấy ngÆ°á»i vẫn ngồi dÆ°á»›i đất bèn trèo lên ngồi cả trên chiếc xe để không. Câu chuyện của Tania bị ngắt quãng bởi sá»± xuất hiện của chiếc xe và cuá»™c Ä‘iá»u đình vá»›i bác đánh xe, lại được tiếp tụ.
- Cô đã kể gì vá»›i thiếu tÆ°á»›ng, - Misa há»i.- Nếu có thể, cô hãy kể lại cho bá»n tôi xem nà o.
- Äược thôi.
Và cô đã kể lại cho hỠnghe câu chuyện kinh khủng của cô.
4.
- Quả là tôi có nhiá»u chuyện để kể. Hình nhÆ° tôi không phải con nhà thÆ°á»ng dân, ngÆ°á»i ta bảo thế. Chả nhá»› có phải ngÆ°á»i ngoà i nói vá»›i tôi Ä‘iá»u đó, hay là tôi đã ôm ấp nó trong thâm tâm, nhÆ°ng tôi nghe nói rằng mẹ tôi, bà Raisa Komarova, đâu nhÆ° là vợ của má»™t ông bá»™ trưởng ngÆ°á»i Nga trốn tránh ở xứ Bạch Nông, vợ của đồng chà Komarov. NhÆ°ng cái nhà ông Komarov ấy không phải là bố hay cha đẻ của tôi.
Lẽ dÄ© nhiên tôi chẳng được ăn há»c, tôi lá»›n lên trong cảnh mồ côi không cha không mẹ. Các anh có thể thấy những Ä‘iá»u tôi nói là ná»±c cÆ°á»i, nhÆ°ng tôi chỉ kể những gì tôi biết, các anh nên đặt mình và o hoà n cảnh của tôi.
Äúng thế. NghÄ©a là tất cả những gì tôi sắp kể cho các anh nghe, đã xảy ra quá nhiá»u ở Grusisy, táºn đầu bên kia miá»n Sibiri, gần vùng đất của dân Cô-dắc, phÃa biên giá»›i Trung Hoa.
Khi chúng ta, nghÄ©a là Hồng quân, tiến gần đến thủ phủ của bá»n bạch vệ, thì cái ông bá»™ trưởng Komarov ấy đã Ä‘Æ°a mẹ tôi cùng vá»›i toà n bá»™ gia đình các quan chức khác lên má»™t chuyến tà u đặc biệt và ra lệnh cho tà u chạy Ä‘i, bởi vì mẹ tôi quá sợ sệt, chả dám Ä‘i đâu má»™t mình, nếu không có há» Ä‘i cùng.
Còn tôi, cái nhà ông Komarov ấy tháºm chà chả biết có tôi trên Ä‘á»i. Mẹ tôi đã Ä‘i xa ông ấy má»™t thá»i gian để sinh ra tôi và bà sợ muốn chết, nếu giả dụ có ai bép xép mách vá»›i ông ấy chuyện đó. Ông ấy rất ghét trẻ con, cứ quát tháo và giáºm chân ầm Ä©, bảo trẻ con chỉ là m bẩn nhà và gây phiá»n nhiá»…u. "Tôi không thể chịu được", ông ta quát lên nhÆ° thế.
Váºy là khi Hồng quân tiến gần đến thà nh phố, thì mẹ tôi cho ngÆ°á»i Ä‘i gá»i bà Marfa, vợ bác gác Ä‘Æ°á»ng tà u ở ga Nagornaia, rồi tá»›i đèo Samsonov. Bây giá» tôi má»›i hiểu tại sao mẹ tôi lại cho gá»i bà Marfa tá»›i. Chắc bà ấy vẫn mang rau và sữa đến bán ở thà nh phố. Chắc thế.
Äể tôi kể tiếp. Rõ rà ng có những Ä‘iểm tôi không biết. Tôi cho rằng ngÆ°á»i ta đã đánh lừa mẹ tôi, không nói cho mẹ tôi biết sá»± thá»±c. Có trá»i biết hỠđã bảo mẹ tôi thế nà o, chắc há» bảo mẹ tôi hãy gá»i tôi Ä‘i tạm và i ba hôm là tình hình sẽ trở lại yên ổn. Chứ không phải gá»i hẳn. Giao hẳn cho ngÆ°á»i khác nuôi. Äá»i nà o mẹ tôi lại chịu giao con hẳn Ä‘i kia chứ.
Ôi dà o, chuyện đánh lừa trẻ con, ai chả biết. Con hãy đi với dì, dì sẽ cho con bánh kẹo. Dì tốt lắm, con đừng sợ dì.
Nhưng sau đó tôi khóc quá thể. Trái tim thơ dại của tôi bị tổn thương ghê gớm, thôi, tốt nhất, chẳng nên nhắc lại chuyện đó.
Tôi chỉ muốn treo cổ tá»± tá», Ä‘ang còn bé tà mà tôi suýt nữa phát Ä‘iên. Chắc chắn là mẹ tôi có trao tiá»n cho bà Maepha để nuôi tôi nhiá»u lắm.
Trại của bác gác Ä‘Æ°á»ng tà u khá già u, có bò sữa, có ngá»±a kéo xe, gà vịt thì dÄ© nhiên hà ng Ä‘Ã n, đất rá»™ng xung quanh, muốn trồng rau là m vÆ°á»n bao nhiêu tùy ý, chÃnh cái nhà ấy cÅ©ng là nhà được cấp không, ở ngay bên cạnh Ä‘Æ°á»ng tà u.
Những chuyến tà u từ vùng quê tôi đến thì phải ì ạch leo dốc, còn tà u từ nÆ°á»›c ngoà i Nga các anh sang thì lao nhÆ° bay, phải hãm bá»›t tốc lá»±c lại. Ga Nagornaia ở phÃa dÆ°á»›i, vá» mùa thu khi rừng rụng lá, trông nhà ga nhÆ° được đặt trên má»™t cái Ä‘Ä©a.
Bác chủ nhà , tên gá»i Vasili, tôi vẫn gá»i là bố, nhÆ° thói quen của dân quê. Bác rất vui tÃnh và hiá»n háºu, chỉ tá»™i bác quá tin ngÆ°á»i và đã rượu và o, thì chẳng còn biết giữ mồm giữ miệng gì nữa, nhÆ° ta có câu, bác moi tất cả ruá»™t gan, cho bất cứ ai bác gặp.
Còn vợ bác, bà Marfa, thì tôi không thể mở miệng gá»i là mẹ được. Chẳng rõ là vì tôi không sao quên được mẹ tôi, hay còn tại lý do khác, chỉ biết là bà ấy dữ vô cùng. Phải, nghÄ©a là tôi gá»i bà ta là dì Marfa thôi.
Thế rồi thá»i gian trôi qua. Năm tháng trôi qua. Bao nhiêu năm, tôi chả nhá»›. Bấy giá» tôi đã biết cầm cá» là m hiệu cho tà u chạy. Tháo ngá»±a ra khá»i xe hoặc chăn bò là việc chẳng lạ đối vá»›i tôi. Bà Marfa dạy tôi kéo sợi. Việc ná»™i trợ thì khá»i phải nói. Nà o lau chùi, dá»n dẹp, nà o nhà o bá»™t ìà m bánh, nấu ăn, chuyện ấy đối vá»›i tôi chả ăn nhằm gì, tôi biết là m tất. À mà quên, tôi còn trông nom thằng bé Petia. Chân nó bị liệt, nó lên ba mà chỉ nằm má»™t chá»—, không Ä‘i được. Váºy là tôi phải săn sóc nó. Äã bao nhiêu năm trôi qua rồi, mà tôi vẫn rùng mình, sởn gai ốc khi nhá»› lại cái ánh mắt của bà Marfa ngó đôi chân là nh lặn của tôi. Cái nhìn của bà ta ngụ ý: sao chân nó không què quặt, mà là chân của Petia, là m nhÆ° tại tôi mà bé Petia bị liệt không bằng, đấy các anh xem, lắm khi ngÆ°á»i ta so bì Ä‘á»™c ác nhÆ° thế đó?
Bây giá» các anh hãy dá»ng tai mà nghe, vừa rồi má»›i là chuyện sÆ¡ sÆ¡, còn Ä‘iá»u tôi sắp kể đây, các anh sẽ dá»±ng tóc gáy.
Dạo đó Ä‘ang thá»i kinh tế má»›i, má»™t ngà n rúp chỉ đáng giá má»™t xu. Bác Vasili bán con bò cái dÆ°á»›i thung lÅ©ng, nháºn lấy hai bị đầy tiá»n, tiá»n Kerenski, mà bấy giá» ngÆ°á»i ta vẫn gá»i là "trái chanh", đúng thế "trái chanh". Bác nốc rượu và o, thế là đi kể cho cả khu nhà ga Nagornaia biết mình có nhiá»u tiá»n.
Tôi nhá»› hôm ấy là má»™t ngà y mùa thu, gió rất mạnh, thổi tung cả mái nhà , thổi bay cả ngÆ°á»i Ä‘i Ä‘Æ°á»ng, tà u không leo dốc nổi vì ngược chiá»u gió. Tôi thấy có má»™t bà lão hà nh hÆ°Æ¡ng từ trên dốc Ä‘i xuống, gió thổi phồng cả váy và tấm khăn vuông của bà cụ.
Bà lão vừa Ä‘i vừa ôm bụng kêu Ä‘au. Bà xin và o nhà . Gia đình đặt bà nằm trên chiếc ghế dà i, bà cứ kêu ôi Ä‘au bụng quá, bụng tôi quặn lại, tôi chết mất thôi. Vì Chúa, xin hai bác chở tôi Ä‘i nhà thÆ°Æ¡ng, tôi sẽ trả tiá»n, bao nhiêu tôi cÅ©ng trả. Bác Vasili liá»n thắng con ngá»±a Udaloi, dìu bà lão lên xe và chở đến bệnh viện huyện, cách nhà và cách Ä‘Æ°á»ng tà u khoảng mÆ°á»i lăm dặm.
Lâu chóng bao nhiêu không rõ, tôi vá»›i bà Marfa vừa đặt lÆ°ng nằm ngủ, thì nghe tiếng con Udaloi hà ngoà i cá»a sổ. Chiếc xe đã chạy và o sân. Sao mà vá» sá»›m đến thế? Bà Marfa thắp đèn, khoác áo, không chá» chồng gõ cá»a, đã kéo ngay then cà i ra.
Cá»a vừa mở, thì chả thấy chồng đâu, chỉ thấy lù lù má»™t thằng cha lạ hoắc, Ä‘en thui, trông phát khiếp. Hắn bảo: "Chỉ ngay chá»— để tiá»n bán bò. Tao đã cắt cổ thằng chồng mà y trong rừng rồi, còn mà y, mà y là đà n bà , tao sẽ tha cho, nếu mà y nói tiá»n cất ở đâu. Không nói thì mà y tá»± hiểu lấy, đừng trách tao ác Tốt hÆ¡n hết là đừng để tao phải chá». Tao không có thì giá» lằng nhằng vá»›i mà y".
Trá»i đất cha mẹ Æ¡i, cảm tưởng của hai chúng tôi ra sao, các anh cứ thỠđặt mình và o địa vị chúng tôi sẽ hiểu! Chúng tôi run rẩy, hồn vÃa lên mây, lưỡi rÃu lại, kinh khủng quá? Hắn đã chặt đầu bác Vasili, chÃnh mồm hắn bảo thế. Bây giá» hai ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà chân yếu tay má»m đứng trÆ°á»›c tên cÆ°á»›p, má»™t tên cÆ°á»›p của giết ngÆ°á»i Ä‘ang ở trong nhà chúng tôi, tháºt rõ nhÆ° ban ngà y.
Hẳn là lúc ấy bà Marfa bá»—ng chốc mất trÃ, nghe tin chồng chết, bà nhÆ° bị đứng tim. Mà lẽ ra phải bình tÄ©nh đối phó, không nên lá»™ vẻ sợ hãi.
TrÆ°á»›c hết bà quỳ xuống bên chân tên cÆ°á»›p, "Tôi cắn rÆ¡m cắn cá» lạy ông, mong ông lượng tình, bà nói, đừng giết tôi, nà o tôi có biết đến tiá»n nong gì đâu, ông nói tiá»n gì, nghe ông nói tôi má»›i biết." NhÆ°ng tên cÆ°á»›p đâu có ngu dại, thằng khốn kiếp, đâu có dùng lá»i lẽ van xin mà thoát được hắn. Bá»—ng dÆ°ng bà Marfa nảy ra ý định lừa hắn. "Thôi được, tôi xin là m theo lệnh ông váºy. Tiá»n để ở căn hầm dÆ°á»›i sà n nhà . "Bà nói". Tôi nhấc nắp hầm lên, ông chui xuống mà lấy". NhÆ°ng cái thằng quá»· sứ nó thấy rõ ruá»™t gan bà "Không, đây là nhà mà y, hắn nói, mà y thông thuá»™c hÆ¡n. Mà y hãy tá»± chui xuống. Mà y muốn chui xuống hầm hay leo lên mái tùy mà y, miá»…n là có tiá»n Ä‘Æ°a ra đây cho tao. Chỉ cần nhá»› má»™t Ä‘iá»u, chá»› hòng giở trò lừa gạt tao. Äối vá»›i tao, đừng có đùa".
Bà Marfa bèn bảo nó: "Lạy Chúa, sao ông Ä‘a nghi thế. Tôi sẵn sà ng chui xuống lấy cho ông, tá»™i chân tôi bủn rủn không lần nổi cầu thang. Äể tôi đứng trên báºc thứ nhất soi đèn cho ông xuống thì hÆ¡n. Ông đừng lo, để ông tin, tôi sẽ cho con gái tôi cùng xuống dÆ°á»›i ấy vá»›i ông". NghÄ©a là bà ta sẽ đẩy tôi xuống hầm.
Trá»i đất thiên địa Æ¡i, chắc các anh cÅ©ng Ä‘oán được hồn vÃa tôi ra sao, lúc tôi nghe bà ta nói thế! Thôi thế là hết Ä‘á»i, tôi nghÄ©? Mắt tôi tối sầm, tôi cảm thấy mình sắp ngã, hai chân khuỵu dần.
NhÆ°ng tên cÆ°á»›p đến là tinh ma, hắn liếc mắt nhìn hai chúng tôi, nheo nheo mắt, rồi nhe răng cÆ°á»i nhăn nhở.
- Nà y, đừng có lừa tao, hắn nói.
Chắc hắn thấy bà Marfa không thương xót gì tôi, nghĩa là tôi chẳng phải là con đẻ, chẳng máu mủ ruột thịt gì với bà ta, nên hắn bèn túm lấy thằng Petia, tay kia nắm cái móc tròn nâng nắp hầm lên. Nà o, soi đèn cho tao, hắn nói, đoạn hắn đem bé Petia chui xuống.
Lúc ấy, tôi nghÄ© bà Marfa đã hoá Ä‘iên, chẳng còn hiểu gì nữa, bà ta đã mất trà rồi. Tên cÆ°á»›p vừa Ä‘em Petia chui xuống và i báºc thang, bà ta liá»n đóng sáºp cái nắp hầm lại má»™t tiếng, móc ổ khoá và o, Ä‘oạn kéo cái hòm nặng nhất chặn lên trên nắp hầm, vừa kéo vừa gáºt đầu ra ý bảo tôi hãy giúp má»™t tay, hòm nặng, mình bà đẩy không nổi. Bà ta đã đẩy được, rồi ngồi luôn lên mặt hòm, ra vẻ sung sÆ°á»›ng hể hả, tháºt là ngu xuẩn! Bà ta vừa ngồi xuống, thì tên cÆ°á»›p ở dÆ°á»›i vừa gá»i ta vừa đấm thình thình dÆ°á»›i sà n.
- Mà y khôn hồn thì mở cho tao lên, nếu không, tao vặn cổ thằng con mà y.
Tiếng nói của nó lá»t qua kẽ ván, nghe chỉ loáng thoáng, vá»›i lại lá»i nói lúc ấy thì ăn thua gì. Hắn cứ rống lên hÆ¡n cả mãnh thú để Ä‘e dá»a.
- Äược, - hắn hét - Tao sẽ cho thằng oắt nà y Ä‘i theo bố nó ngay bây giá».
Song bà Marfa không hiểu gì hết. Bà ta cứ ngồi trên chiếc hòm mà nháy mắt vá»›i tôi và cÆ°á»i ha hả. "Cứ gà o tháºt khá»e và o, đồ ngốc Æ¡i, bây giỠđến lượt mà y, tao Ä‘ang ngồi trên hòm, còn chìa khoá nắp hầm thì tao Ä‘ang nắm trong tay đây nà y". Tôi lôi, tôi kéo bà ta đủ cách. Tôi hét và o tai bà ta, tôi đẩy bà ra khá»i chiếc hòm, tôi muốn là m cho bà ngã chổng ká»nh. Phải mở nắp hầm ra. Phải cứu bé Petia. NhÆ°ng tôi yếu sức hÆ¡n? Tôi đâu là m gì nổi bà ta!
Tên cÆ°á»›p vẫn Ä‘áºp thình thịch lên sà n, thá»i gian cứ trôi Ä‘i, mà bà Marfa cứ yên vị trên chiếc hòm, đảo mắt nhìn quanh nhìn quẩn, không buồn nghe.
Äược má»™t lúc, cha mẹ Æ¡i, trá»i đất hỡi, trong Ä‘á»i mình, tôi đã thấy nhiá»u Ä‘iá»u, đã trải nhiá»u cảnh khổ tâm, nhÆ°ng chÆ°a bao giá» ghê sợ nhÆ° lúc ấy, tôi sẽ nhá»› suốt Ä‘á»i, tôi cứ nghe văng vẳng tiếng thét ai oán đứt ruá»™t của Petia, tá»™i nghiệp cáºu bé đáng thÆ°Æ¡ng và ngoan ngoãn, từ dÆ°á»›i hầm vá»ng lên, chẳng là thằng cÆ°á»›p khốn kiếp Ä‘ang giết cáºu bé.
Ôi, tôi biết là m gì, trá»i Æ¡i, tôi phải là m gì bây giá», tôi nghÄ©, vá»›i cái bà già hoá Ä‘iên và cái tên cÆ°á»›p sát nhân kia? Mà thá»i gian thì cứ trôi qua. Tôi vừa nghÄ© thế, thì bá»—ng nghe tiếng con Udaloi hà lên ngoà i cá»a sổ, chẳng là nó vẫn bị thắng trong chiếc xe ngoà i đó. Vâng, con ngá»±a hà lên, nhÆ° muốn bảo tôi: Tania Æ¡i, ra đây mau lên, ta hãy phóng Ä‘i tìm những ngÆ°á»i tá» tế, ta phải Ä‘i cầu cứu. Tôi ngó ra, thấy trá»i sắp sáng. Cảm Æ¡n Udaloi, mà y cừ lắm, mà y khôn tháºt. Äúng đấy, tao vá»›i mà y hãy Ä‘i ngay. Tôi vừa nghÄ© thế, chợt nghe nhÆ° có tiếng ai gá»i từ trong rừng ra: "Hượm đã, Tania, đừng hấp tấp. Chúng ta sẽ có cách giải quyết vụ nà y hay hÆ¡n". NghÄ©a là tôi không trÆ¡ trá»i má»™t mình trong rừng. Có tiếng còi tà u quen thuá»™c từ dÆ°á»›i thung lÅ©ng gá»i tôi, nghe thân quen nhÆ° tiếng gà gáy, tôi biết rõ lắm. Äó là cái đầu máy, gá»i là đầu máy đẩy, luôn luôn sẵn sà ng ở ga Nagornaia, để đẩy các chuyến tà u hà ng lên dốc. Äây là má»™t chuyến tà u há»—n hợp, đêm nà o cÅ©ng chạy qua nhà tôi và o giá» nà y. Váºy là tôi nghe thấy tiếng còi tà u quen thuá»™c dÆ°á»›i kia Ä‘ang gá»i tôi. Nghe tiếng nó, tim tôi dồn dáºp. Tôi tá»± há»i: không biết có phải mình cÅ©ng hoá Ä‘iên nhÆ° bà Marfa rồi hay sao, mà nghe cả con ngá»±a lẫn cái đầu máy xe lá»a Ä‘á»u nói tiếng ngÆ°á»i rõ rà ng thế nà y?
NhÆ°ng tôi đâu có thá»i giá» suy nghÄ©, chuyến tà u gần đến rồi. Tôi vá»™i chá»™p lấy cây đèn bão, vì lúc ấy trá»i chÆ°a sáng rõ, rồi tôi lao nhÆ° Ä‘iên ra Ä‘Æ°á»ng tà u, tôi đứng ngay giữa hai thanh ray mà giÆ¡ cây đèn lên Ä‘Æ°a Ä‘i Ä‘Æ°a lại lia lịa.
Äến đây thì khá»i phải kể nữa. Tôi đã ngăn chuyến tà u dừng lại. CÅ©ng may là nó chạy cháºm nhÆ° rùa vì Ä‘ang leo dốc, lại bị gió thổi mạnh ngược chiá»u. Tà u Ä‘á»—, bác tà i quen mặt từ trong thò đẩu ra há»i câu gì đó, nhÆ°ng tôi không nghe thấy vì gió thổi bạt Ä‘i. Tôi la lên rằng có má»™t tên cÆ°á»›p xông và o nhà bác gác Ä‘Æ°á»ng tà u, nó cÆ°á»›p của giết ngÆ°á»i và đang mắc kẹt trong đó, chú Æ¡i, chú xuống cứu gia đình cháu, lẹ lên. Trong khi tôi Ä‘ang la nhÆ° váºy, thì từ trên các toa, các chiến sÄ© Hồng quân lần lượt nhảy xuống, hoá ra đấy là chuyến tà u chở bá»™ Ä‘á»™i, phải, há» nhảy xuống Ä‘Æ°á»ng, há»i: "Có chuyện gì váºy", há» ngạc nhiên, tại sao Ä‘ang yên Ä‘ang là nh lại ngăn tà u Ä‘á»— giữa rừng, giữa dốc, lúc đêm hôm nhÆ° thế nà y.
Khi biết đầu Ä‘uôi câu chuyện, há» và o nhà , lôi tên cÆ°á»›p dÆ°á»›i hầm ra, hắn rên rỉ, dáºp đầu van xin, giá»ng còn thảm thiết hÆ¡n cả bé Petia, xin các ông rủ lòng thÆ°Æ¡ng hại, hắn nói, đừng giết tôi, tôi sẽ không dám tái phạm nữa. Há» lôi hắn ra Ä‘Æ°á»ng ray, trói chân tay hắn đặt ngang trên hai thanh ray rồi cho tà u chạy qua. Xá» tại chá»—, há» bảo thế.
Tôi cÅ©ng chả dám quay và o nhà lấy quần áo nữa vì khiếp quá. Tôi xin há», các chú Æ¡i, cho cháu lên tà u vá»›i. Há» cho tôi lên tà u Ä‘Æ°a tôi Ä‘i. Sau đó, tôi nói không ngoa chút nà o, tôi đã Ä‘i có đến ná»a trái đất, hết xứ nà y sang xứ khác, cùng vá»›i bá»n trẻ lang thang, bÆ¡ vÆ¡. Chẳng thiếu chá»— nà o tôi không đến. Tháºt là tá»± do, tháºt là sung sÆ°á»›ng sau bao nhiêu Ä‘au khổ mà tôi phải chịu Ä‘á»±ng thá»i thÆ¡ ấu? Tuy rằng tôi cÅ©ng gặp không Ãt tai hoạ và phạm nhiá»u tá»™i lá»—i. NhÆ°ng đấy là chuyện vá» sau, để lần khác tôi sẽ kể. Còn cái hôm ấy, má»™t nhân viên Ä‘Æ°á»ng sắt xuống tà u và o nhà là m tá» kê khai tà i sản nhà nÆ°á»›c ở trong đó và lo liệu cho cuá»™c sống của bà Marfa. NgÆ°á»i ta bảo sau đấy bà ta đã chết ở nhà thÆ°Æ¡ng Ä‘iên. Có ngÆ°á»i lại nói bà ta là nh bệnh và xuất viện.
Nghe xong câu chuyện của Tania, Misa và Nika lặng lẽ Ä‘i Ä‘i lại lại trong khoảng đất kia rất lâu. Sau đó chiếc xe váºn tải chạy tá»›i, cồng ká»nh và vụng vá» rẽ và o bãi. Má»i ngÆ°á»i bắt đầu chất các hòm lên xe. Misa nói:
- Cáºu đã biết Tania là ai rồi chứ, Nika?
- Dĩ nhiên.
- Epgrap sẽ lo liệu cho cô ấy. - Rồi sau má»™t phút im lặng, ông nói thêm - Trong lịch sỠđã có mấy lần xảy ra chuyện nhÆ° thế. Cái được dá»± tÃnh má»™t cách lý tưởng và cao thượng đã bị váºt hoá, trở nên thô thiển. Hy Lạp đã hoá thà nh La Mã cÅ©ng nhÆ° thế đó, sá»± khai hoá những Nga đã hoá thà nh cuá»™c cách mạng Nga cÅ©ng nhÆ° thế đó. Cáºu cứ lấy má»™t câu thÆ¡ của Blôc "chúng ta, con đẻ của những năm kinh khủng ở nÆ°á»›c Nga", cáºu sẽ thấy ngay sá»± khác biệt giữa các thá»i đại. Khi Blôc nói nhÆ° thế, ta cần hiểu câu ấy theo nghÄ©a bóng, theo lối ẩn dụ. Con đẻ ở đây không phải là con cái, mà là sản phẩm tinh thần, là tầng lá»›p trà thức, còn chữ khủng khiếp không phải vá»›i nghÄ©a đáng sợ, mà có tÃnh chất tiên Ä‘oán ngà y táºn thế, đấy là hai chuyện khác nhau. Bây giá» thì tất cả cái nghÄ©a bóng, ẩn dụ đã trở thà nh nghÄ©a Ä‘en thá»±c sá»±, con đẻ là con đẻ, khủng khiếp là đáng sợ, đấy, sá»± khác nhau là ở đó.
5.
Năm năm hoặc mÆ°á»i năm sau, và o má»™t buổi chiá»u mùa hè yên ả. Misa và Nika lại ngồi vá»›i nhau, bên má»™t cá»a sổ mở rá»™ng ở trên cao, nhìn xuống thà nh phố Moskva bao la ở bên dÆ°á»›i.
Há» lần giở các táºp văn của Zhivago mà Epgrap đã thu tháºp được. HỠđã Ä‘á»c Ä‘i Ä‘á»c lại nhiá»u lần, đã thuá»™c lòng đến má»™t ná»a. Thỉnh thoảng há» ngừng Ä‘á»c để trao đổi và i nháºn xét hoặc để suy tưởng. Äá»c được má»™t ná»a thì trá»i tối, khó phân biệt mặt chữ, há» phải thắp đèn cho sáng.
Ở bên dÆ°á»›i và xa xa, kinh thà nh Moskva, quê hÆ°Æ¡ng của tác giả, nhân chứng của má»™t ná»a cuá»™c Ä‘á»i tác giả, há» thấy Moskva lúc nà y không chỉ là nÆ¡i đã xảy ra các sá»± kiện kia, mà còn là nhân váºt chÃnh của thiên truyện dà i, mà tối nay, vá»›i cuốn sách trong tay, há» Ä‘ang Ä‘á»c tá»›i Ä‘oạn kết.
Mặc dù ánh sáng và sá»± giải phóng, mà ngÆ°á»i ta mong đợi sau khi chiến tranh kết thúc, không đến cùng vá»›i thắng lợi, nhÆ° ngÆ°á»i ta vẫn tưởng, song dẫu sao là n gió tá»± do cÅ©ng đã hây hẩy thổi trong suốt những năm sau chiến tranh, hợp thà nh ná»™i dung lịch sá» duy nhất của chúng.
Ngồi bên cá»a sổ, hai ngÆ°á»i bạn nay đã vá» già , có cảm tưởng rằng cái tá»± do tâm hồn ấy đã đến, rằng chÃnh và o buổi tối hôm nay, tÆ°Æ¡ng lai đã hiện ra rõ rệt dÆ°á»›i các Ä‘Æ°á»ng phố kia, rằng chÃnh hỠđã bÆ°á»›c và o tÆ°Æ¡ng lai đó và từ nay sẽ sống trong đó. Cảm giác sung sÆ°á»›ng thiết tha, yên tâm vá» cái đô thà nh thiêng liêng kia và toà n bá»™ trái đất nà y, vá» những ngÆ°á»i tham gia câu chuyện nà y còn sống đến tối hôm nay và vá» con em há», Ä‘ang trà o dâng trong tâm hồn há», lá»›i cuốn há» bằng Ä‘iệu nhạc lặng thầm của hạnh phúc trà n ngáºp khắp không gian xung quanh. Và táºp sách nhá» trong tay há» dÆ°á»ng nhÆ° cÅ©ng biết hết thảy những Ä‘iá»u đó, nên đồng tình xác nháºn các cảm xúc của há».
HẾT
Má»™t số nhân váºt:
Yuri Andrevich Zhivago, con của ông Andrey Zhivago, má»™t kỹ nghệ gia triệu phú và bà Maria Nicolaevna. Bác sÄ©, ngÆ°á»i tình của Lara. Kết hôn vá»›i Tonia, có con trai Xasa và con gái Maria vá»›i nà ng.
Epgrap Andrevich Zhivago, em cùng cha khác mẹ của Yuri Zhivago, sau trở thà nh thiếu tÆ°á»›ng Hồng quân, nhiá»u lần cứu giúp Bác sÄ© Zhivago.
Nicolai Nicolaievich Vedeniapin, linh mục, triết gia, cáºu ruá»™t của Yuri Zhivago.
Tonia Alexandrovna Gromeko, con gái giáo sÆ° Alexandr Gromeko và bà Anna Ivanovna, cháu ngoại của cụ Ivan Cruyghe - má»™t Ä‘iá»n chủ lá»›n có khu trang trại Varykino.
Lara Fedrovna Ghisa, (ngÆ°á»i tình của Yuri Zhivago), nữ giáo viên trung há»c, con gái bà Amelia Karlovna. Kết hôn vá»›i Pasa Antipop, sinh được má»™t con gái là Katenka.
Pasa Paplovich Antipop, con của má»™t công nhân Ä‘Æ°á»ng sắt tên là Pavel Antipop, giáo viên trung há»c. Sau trở thà nh má»™t chỉ huy cao cấp của Hồng quân, đổi tên thà nh Strelnikov, đối địch vá»›i tÆ°á»›ng bạch vệ Galiulin, vốn là bạn cÅ© của chà ng.
Yuxupka Ghimadetdin Galiulin, con bác lao công Chimazetdin và bà Phatima. Thợ máy, sau đó là trung uý, cuối cùng là tướng bạch vệ.
Vikto Ippolitovich Komarovski, luáºt sÆ° của cha Zhivago, nhân tình của mẹ Lara (Amelia Karlovna), huá»· hoại Ä‘á»i thiếu nữ của nà ng, sau trở thà nh bá»™ trưởng trong ChÃnh phủ phản cách mạng ở Sibiri.
Misa Gordon, bạn há»c của Yuri Zhivago, sau là giáo sÆ°.
Nika Dudorov, bạn há»c của Yuri Zhivago, sau là giáo sÆ°.
Lavrenti Mikhailovich Kologrivov, nhà doanh nghiệp già u sang, hà o phóng, có vợ là bà Seraphima Philipovna và hai con gái là Nadia (bạn há»c của Lara) và Lipa.
Aveckia Miculisyn, quản lý của cụ Cruyghe ở trang trại Varykino, có con trai là Liveri (Lesnyc) là má»™t vị chỉ huy Ä‘oà n quân du kÃch trong rừng.
Macken Sapov, gia nhân của gia đình giáo sÆ° Gromeko, có con gái Marina sau nà y thà nh vợ không chÃnh thức của Zhivago, sinh vá»›i chà ng hai con gái (Kapa và Clara).
Last edited by quykiemtu; 19-11-2008 at 10:07 AM.
|
|
|
| |