Con Gái Thầy Lang - Amy Tan

[ngudoc]

Chương 4

Một đêm, trong tuần trăng tròn tháng Tám, nhà hàng Fountain Court chen chúc một hàng người xếp hàng từ ngoài cửa nom như chiếc đuôi rồng. Art và Ruth len lỏi qua đám đông. "Xin lỗi. Chúng tôi có đặt chỗ trước rồi".
Trong phòng ăn rộ lên tiếng trò chuyện của hàng trăm con người hạnh phúc. Trẻ con dùng đũa gõ leng keng vào tách trà và ly uống nước. Người bồi bàn vừa dẫn Art và Ruth về bàn vừa la hét át tiếng lách cách của bát đũa được dọn ra hay đem đi. Trong lúc Ruth đi theo người bồi bàn, cô hít đầy lồng ngực hương thơm tổng hợp của hàng chục món ăn khác nhau. Ít nhất thì thức ăn cũng sẽ được nấu ngon làn tối hôm nay.

Ruth đã chọn Fountain Court bởi vì đó là một trong ít nhà hàng mà mẹ cô không thắc mắc về quá trình chuẩn bị nấu nướng, thái độ của những người phục vụ hoặc là nghi ngờ về sự sạch sẽ, vệ sinh. Đầu tiên cô đặt trước hai bàn, đặt chỗ ngồi của cô giữa gia đình và bạn bè cũng như là hai đứa con Art và cha mẹ Art, bậc song thân đến từ New Jersey. Có những khách mời không có trong dự tính của cô đó là vợ cũ của Art – Miriram, chồng cô, Stephen và hai đứa con trai nhỏ của họ, Andy và Beauregard. Miriam đã gọi điện cho Art một tuần trước đó đề nghị được đi dự.

Khi Ruth biết yêu cầu đó, cô ngớ người ra. "Không đủ chỗ cho bốn người nữa".

"Em biết Miriram rồi đấy" Art nói "Cô ấy không chấp nhận chữ không như là một câu trả lời cho bất cứ điều gì. Vả lại, đây là dịp duy nhất cho cha mẹ anh gặp cô ấy trước khi họ đi Carmel".

"Vậy để họ ngồi ở đâu? Ở bàn khác à?"

"Bao giờ chúng ta cũng có thể nhét thêm mấy cái ghế vào" Art phản đối :"chỉ là một bữa ăn tối thôi mà".

Với Ruth một sự gặp mặt như thế này không chỉ "là một bữa ăn tối". Đó là một buổi lễ Tạ ơn của người Hoa, một bữa tiệc đoàn viên mà cô tổ chức lần đầu tiên. Cô đã phải đầu tư rất nhiều để tổ chức bữa tiệc. Nó có ý nghĩa g? Ý nghĩa của gia đình cô là gì? Không chỉ là liên hệ về mặt máu mủ mà là những người liên kết với nhau qua quá khứ và mối liên hệ này sẽ tồn tại cùng nhau năm này qua năm khác,những người mà cô đã rất vui sướng vì sự có mặt của họ trong đời mình. Cô muốn cảm ơn tất cả những người tham dự về sự đóng góp của họ đối với tình cảm gia đình cô. Miriam sẽ là một sự nhắc nhở rằng quá khứ không phải bao giờ cũng tốt đẹp mà tương lai thì không chắc chắn đâu. Nhưng nói ra tất cả những điều nay nghe có vẻ quá chấp nhặt đối với Art vả lại Fia cũng như Dory sẽ nghĩ cô là người nhỏ nhen. Không tranh cãi thêm nữa. Ruth phải làm một sự thay đổi vào phút chót. Gọi điện cho nhà hàng để thay đổi một số điểm. Đổi chỗ ngồi. Đặt thêm món ăn cho hai người lớn và hai trẻ con, những người không thích món ăn Trung Quốc. Cô nghĩ rằng thói quen chê ỉ chê ôi những món ăn lạ của Fia và Dory là thừa hưởng của mẹ chúng.

Cha mẹ của Art là người đầu tiên đến nhà hàng. "Arlene, Marty" Ruth chào đón họ. Mọi người trao cho nhau những cái hôn lịch sự vào hai má. Arlene ôm con trai, còn Marty thụi hai quả đấm yêu vào vai con trai rồi sau đó đánh vào cằm anh. "Ba đánh bại con đó", Art nói, áp dụng cái điệp khúc cha- con truyền thống của họ.

Ông bà Kamen hoàn hảo trong bộ đồ sang trọng của họ, nổi bật trong đám đông thực khách ăn mặc quấy quá. Ruth bận một chiếc áo in hoa văn Indonesia và một cái váy vải nhún. Cô cảm thấy phiền lòng khi nghĩ là Miriam sẽ phục sức như gia đình Kamen, những bộ quần áo được thiết kế theo thời trang, phải đưa cho giới chuyên môn giặt hấp. Miriam yêu cha mẹ Art còn họ thì ngưỡng mộ cô trong khi Ruth nhận thấy ông bà Kamen không bao giờ có tình cảm thắm thiết với cô. Mặc dù Ruth gặp Art sau khi cuộc ly dị của họ đã xong xuôi, Mary và Arlene chắc chắn vẫn xem cô như một kẻ phá đám, là lý do để Miriam và Art không hàn gắn được với nhau. Ruth có cảm giác là gia đình Kamen hy vọng cô chỉ là trạm dừng chân tạm thời của Art. Họ không bao giờ biết cách giới thiệu Ruth "Đây là, ồ, là Ruth" họ thường nói như thế. Họ rất tốt đối với cô, thật thế. Họ tặng cô những món quà sinh nhật thật dễ thương, một chiếc khăn quàng nhung, hàng lụa tổng hợp, nước hoa Channel No 5, một cái khay đựng trà bằng sơn mài, nhưng chẳng có gì mà cô có thể chia xẻ với Art hay dành lại cho con gái của anh – hoặc bất cứ đứa trẻ nào trong tương lai, về vấn đề này thì bởi vì cô không có khả năng đẻ thêm cho gia đình Kamen một đứa trẻ nào nữa. Trong khi đó Miriam bây giờ và mãi mãi vẫn là mẹ của những đứa cháu nội của gia đình Kamen, người giữ của thừa kế cho Fia và Dory. Marty và Arlene đã cho Miriam của gia bảo: tiền cổ, đồ sứ, những chiếc khăn dùng trong khi hành lễ của người Do Thái đã lưu truyền trong dòng họ Kamen qua năm thế hệ từ những ngày họ còn sống ở Ukraine.

"Miriam! Stephen!" Ruth kêu lên với một nỗ lực bày tỏ lòng nhiệt tình. Cô bắt tay, còn Miriam thì ôm cô một cái thật nhanh rồi vẫy tay qua bàn bên kia với Art. "Rất vui là các vị đã đến tham dự cùng chúng tôi", Ruth ngượng nghịu nói, rồi quay qua bọn con trai "Andy, Beauregard, các cháu khoẻ không?"

Đứa bé hơn, bốn tuổi, kêu lên "Bây giờ con được gọi là Boomer".

"Thật là hào hiệp khi chị đã mời cả chúng tôi," Miriam tuôn ra một tràng với Ruth. "Tôi hy vọng là chúng tôi không gây nên một rắc rối nào".

"Hoàn toàn không".

Miriam mở rộng vòng tay của cô về phía Marty và Arlene, rồi lao vào họ với một vòng ôm thắm thiết. Cô mặc một bộ đồ màu hạt dẻ pha màu olive với một cái cổ xếp nếp lớn hình tròn. Mái tóc nhuộm màu đồng cắt theo kiểu các chiến binh ở Anh thời Trung cổ.

Ở đây có một điều nhắc nhở Ruth tại sao kiểu tóc này lại được gọi như vậy. Miriam trông giống một trong các nhân vật trong những bức hoạ thời Phục Hưng.

Cậu em họ Billy – bây giờ được mọi người gọi là Bill – xuất hiện cùng với cô vợ thứ hai tên là Dawn và một bầy con của hai bên gồm bốn đứa tuổi từ 9 đến 17. Ruth và Billy ôm hôn nhau. Billy đã từng là một đứa trẻ còm nhòm ngỗ nghịch và hay bắt nạt Ruth hồi còn bé, nhưng những nét tính cách này lại hóa thành kỹ năng lãnh đạo. Hiện nay Billy đang điều hành một công ty kỹ thuật sinh học và đã phát tướng vì thành công. "Chúa ơi, thật là vui khi gặp lại chị" anh nói. Ruth lập tức cảm thấy phấn chấn trước viễn cảnh một bữa tối vui vẻ. Sally bao giờ cũng là một người bặt thiệp, vừa đi vào vừa kêu la ồn ào, xướng tên mọi người rồi ríu rít luôn miệng trong khi chồng cô và hai đứa con trai nối đuôi theo sau. Sally là kỹ sư hàng không thường đi công tác rất nhiều với tư cách một quan sát viên cho các công ty luật, luật sư cho bên nguyên đơn. Cô có nhiệm vụ thanh tra các tài liệu và các địa điểm diễn ra các tai nạn máy bay, chủ yếu là các máy loại nhỏ. Bao giờ cũng là người của công chúng, Sally đầy sức sống và rất dễ hoà hợp với mọi người, nhưng không thân mật với bất cứ ai và không có bất cứ một cuộc phiêu lưu tình cảm nào. Chồng cô, George, là một người chơi đàn violon trong dàn nhạc San Francisco Symphony, lặng lẽ nhưng hạnh phúc với sự dẫn dắt điều khiển của vợ. "George, kể cho mọi người nghe về con chó biểu diễn ở Stern Grove đã bậy vào micro rồi đập một cái vào hệ thống âm thanh đi". Lúc đó George sẽ lặp lại chính xác những điều Sally vừa nói. Ruth ngước nhìn lên thấy Wendy và Joe đang nhìn qua đám đông. Đi sau hai người là Gideon, ăn mặc hết sức chải chuốt chỉnh tề như thường lệ, ôm một bó hoa nhiệt đới đắt tiền. Khi Wendy quay lai nhìn thấy ông, cô ta nở nụ cười chế giễu, còn ông thì giả vờ tỏ ra rất nhiệt tình. Wendy đã có lần ví ông "là một ngôi sao chết tiệt thường vươn cổ nhìn qua vai cậu, tìm một người quan trọng hơn để nói chuyện". Còn Gideon để trả đũa lại đã nói rằng Wendy là "một kẻ thô tục, không đủ tế nhị để hiểu tại sao những tính cách không tốt lại quyến rũ mọi người chẳng hạn như việc đem những chi tiết ghê tởm về hành kinh của mình ra nói ở bàn ăn tối". Ruth đã nghĩ đến việc mời người này mà không mời người kia, nhưng trong một lúc ngớ ngẩn, cô đã quyết định là cứ để họ tự tìm cách giải quyết với nhau, và mới chỉ nghĩ đến điều này thôi cũng làm cô nóng lòng muốn chứng kiến mọi chuyện.

Wendy vung vẩy cả hai tay khi cô nhận ra Ruth, thế là cô và Joe tìm đường đến chỗ Ruth. Gideon đi theo sau cô một khoảng cách an toàn. "Bọn này tìm thấy chỗ đậu xe ở ngay phía trước!" Wendy khoác lác. Cô cầm cái bùa may mắn giơ lêN, đó là tượng một thiên thần bằng nhựa với khuôn mặt của một đồng hồ đỗ xe. "Tớ đã bảo mà, bao giờ cũng được việc!" Cô đã đưa cho Ruth một cái và Ruth đã đặt nó lên bảng điều khiển nhưng chỉ nhận được ticket gửi xe. "Chào cưng" Gideon nói với một phong cách dửng dưng như thường lệ. "Trông cô thật rạng rỡ. Ồ sao lại toát mồ hôi và hồi hộp như thế này?" Vì đã nói qua phone với Gideon về người khách không mời của bữa tiệc – Miriam – Ruth vừa hôn hai má ông bạn vừa kín đáo chỉ vào vợ cũ của Art. Ông này hứa là sẽ dò xét Miriam và báo cáo lại tất cả những gì gớm guốc mà cô này nói.

Art đi đến chỗ Ruth "Mọi chuyện thế nào?"

"Fia và Dory đâu?"

"Chúng đi xem một vài đĩa CD ở Green Apple Annex"

"Anh để cho chúng tự đi?"

"Chỉ cách một đường phố và chúng nói chúng sẽ quay lại trong vòng mười phút".

"Vậy thì chúng đang ở đâu?"

"Có lẽ là bị bắt cóc".

"Đừng có đùa như thế". Mẹ cô thường nói là chỉ nói đùa cũng mang lại xui xẻo\/ Đúng lúc đó, bà Lưu Linh bước vào, dáng mảnh dẻ của bà tương phản với vóc vạm vỡ của dì Cao Linh. Vài giây sau, dượng Eđmun bước vào. Đôi khi Ruth tự hỏi không biết là trông cha của cô như thế nào – cao, vai xuôi, một chỏm tóc bạc trắng làm thành một vương miện trên đầu, những cái vung vẩy tay chân rất thoải mái ư? Dượng Eđmun tự nhận lấy vai trò nói những câu đùa, an ủi những đứa trẻ con đang sợ hãi và gợi ý người khác mua những cổ phiếu có thể sinh lợi. Bà Lưu Linh thường nói rằng hai anh em không giống nhau chút nào, rằng cha của Ruth đẹp trai hơn, thông minh hơn và trung hậu hơn rất nhiều. Cái khuyết điểm duy nhất của ông là quá tin tưởng ở người khác, cũng có thể là hơi lơ đãng khi ông quá tập trung vào một việc gì, cũng giống như Ruth. Mẹ cô thường nói đi nói lại về trường hợp dẫn đến cái chết của ông như để cảnh cáo Ruth khi cô không quan tâm đến mẹ cô. "Cha con nhìn thấy đèn xanh, ông tin rằng xe phải dừng lại. Bùm! Một chiếc xe chồm tới, chiếc xe lôi ông đi qua một khối nhà, hai khối nhà, không bao giờ dừng lại". Bà nói ông đã chết vì một lời nguyền, cũng cái lời nguyền đã làm cho Ruth ngã gãy cánh tay. Và bởi vì chủ đề về lời nguyền thường xuyên được đề cập đến khi bà Lưu Linh bất bình với Ruth nên khi còn bé Ruth đã nghĩ lời nguyền và cái chết của cha cô có liên quan đến cô. Cô thường có những cơn ác mộng lặp đi lặp lại, cảnh nhiều người nhét lên một chiếc xe không có thắng. Cô bao giờ cũng kiểm tra lại thắng xe rồi lại kiểm tra lại lần nữa khi bắt đầu lái xe.

Thậm chí từ bên này căn phòng lớn, Ruth cũng có thể nhìn thấy khuôn mặt mẹ sáng bừng niềm tự hào của tình mẫu tử. Điều này làm tim Ruth đập loạn lên, khiến cô buồn vui lẫn lộn nhất là trong cái ngày đặc biệt này. Tại sao mối quan hệ giữa họ lại không phải bao giờ cũng diễn ra như thế này? Có bao nhiêu lần tụ họp như thế này giữa hai mẹ con?

"Trung thu vui vẻ" cô nói khi mẹ đến bên bàn. Cô chỉ chỗ cho mẹ ngồi cạnh cô. Dì Gal ngồi vào ghế cạnh Ruth, rồi cả gia đình ngồi xuống. Ruth nhìn thấy Art va Miriam ngồi ở bàn bên kia làm thành một nhóm không phải là người Hoa. "Này, chúng tôi đang ở trại tập trung da trắng hay là một cái gì thế hả?" Wendy kêu lớn, cô ngồi quay lưng lại Ruth.

Cuối cùng khi Fia và Dory xuất hiện, Ruth không cảm thấy cô cần trách móc chúng trước mặt mẹ và ông bà nội chúng. Hai đứa vẫy tay rối rít "Chào tất cả mọi người" rồi ríu rít nói "Chào ông bà nội" đoạn quàng tay quanh cổ ông bà chúng. Bọn con gái này không bao giờ tự nguyện làm thế với bà Lưu Linh.

Bữa tiệc bắt đầu với hàng loạt món khai vị đặt trên chiếc khay xoay ở giữa bàn mà bà Lưu Linh gọi là "mâm xoay". Người lớn xuýt xoa, trẻ con thì kêu ầm lên "Con đói!" Những người phục vụ đưa ra những món mà Ruth đặt qua điện thoại: cá đuối phượng hoàng với nước sốt ngọt, gà chay làm bằng đậu hũ và sứa biển – món mà mẹ cô thích nhất – được ướp với dầu mè và điểm những lát hành xanh. "Nói cho tôi biết đi" Miriam kêu lên "đây là động vật, thực vật hay khoáng chất?"

"Mẹ ơi" Ruth nói, cầm lên cái đĩa đựng sứa biển "mẹ khai mào đi vì ở đây mẹ là cô gái lớn tuổi nhất".

"Không, không" bà Lưu Linh nói một cách máy móc, "Con là chủ mà".

Ruth lờ đi cái nghi thức này với lời chối từ lấy lệ, gắp một gắp râu sứa trông như những cọng mì bỏ vào đĩa của mẹ cô. Bà Lưu Linh bắt đầu ăn ngay lập tức.

"Cái gì vậy?" Ruth nghe Boomer hỏi mẹ nó ở bàn bên kia. Nó trố mắt nhìn món sứa biển đung đưa khi nó xoay cái mâm xoay.

"Giun đấy" Dory chọc. "Muốn thử không?"

"Êu ơi! Mang đi! Mang ngay đi!" Boomer kêu khóc ầm lên. Dory cười như điên dại. Art chuyển toàn bộ món sứa sang bàn Ruth và cô cảm thấy ruột mình bắt đầu quặn lại.

Nhiều món ăn được dọn ra, món sau lạ hơn món trước, được đánh giá bởi những biểu hiện trên những khuôn mặt không phải là Trung Quốc. Đậu hũ với đậu muối. Dưa leo đen – món ăn khoái khẩu của dì Gal. Và cả bánh gạo nếp. Ruth nghĩ rằng bọn trẻ con sẽ thích món này nhưng cô đã nhầm.

Vào khoảng giữa bữa tiệc, Nicky, đứa con trai sáu tuổi của Sally xoay cái mâm xoay, có lẽ nghĩ rằng nó có thể ném cái khay như trong trò chơi ném đĩa thế là làm vòi ấm trà rơi xuống một ly nước. Bà Lưu Linh la lớn, nhảy dựng lên. Nước chảy xuống vạt áo bà. "Ái dà! Sao cháu lại làm thế?"

Nicky khoanh tay lại, nước mắt dâng lên mi. "Không sao đâu bé cưng" Sally bảo con. "hãy nói con xin lỗi, và lần sau con nhớ xoay chậm hơn".

"Bà ấy dữ quá!" Nicky trề môi về phía bà Lưu Linh lúc này đang bận rộn lau chùi vạt áo bằng cái khăn giấy. "Con yêu, bà dì chỉ ngạc nhiên thôi. Đó chỉ là vì con quá mạnh tay, như một cầu thủ bóng rổ ấy". Ruth hy vọng mẹ cô không tiếp tục mắng mỏ Nicky. Cô nhớ rằng mẹ cô ưa điểm lại những lần cô đánh đổ thức ăn hoặc sữa, lớn tiếng hoi những đấng thánh thần khuất mặt là tại sao Ruth lai không thể học được những cách ứng xử khéo léo khôn ngoan hơn. Ruth nhìn Nicky, hình dung cô sẽ như thế nào nếu cô có con. Có thể cô cũng sẽ có phản ứng như mẹ cô, không có khả năng kiềm chế sự nóng nảy để không mắng mỏ con trẻ cho đến khi đứa bé đau đớn và buộc phải xin lỗi.
Nhiều đồ uống nữa được mang đến. Ruth nhận thấy Art đang uống ly thứ hai. Có vẻ như anh đang trong một cuộc nói chuyện thân mật với Miriam. Một loạt món ăn khác lại được phục vụ, đã đến lúc xua đi mọi căng thẳng. Cà chiên áp chảo với lá húng, quế tươi, cá đen mềm với lớp da ướp tỏi, cháo bắp Trung Hoa rắc nước sốt thịt cay và nấm đen, một nồi đất nấu thịt bằm viên với miến gạo. Thậm chí " cả người ngoại quốc" bà Lưu Linh nói, cũng khoái những món ăn này. Át tiếng ồn ào, dì Gal cúi người về phía Ruth nói "Tuần trước mẹ con và dì ăn những món ngon lành ở Mặt trời Hồng Kông. Nhưng rồi sau đó suýt nữa chúng ta phải vào tù". Dì Gal thích ném ra những tin giật gân rồi chờ cho người nghe đớp lấy mồi.

Ruth giật mình "Vào tù?"

"Ồ phải! Mẹ con cãi lộn om xòm với người bồi bàn, nói rằng bà ấy đã trả tiền". Dì Gal lắc đầu "Người bồi đúng, biên lai tính tiền chưa được thanh toán." Bà vỗ vào tay Ruth "Nhưng đừng lo! Sau đó khi mẹ con không để ý, dì đã trả tiền. Vì thế con thấy đấy, chẳng có tù tội gì, chúng ta đang ở đây". Dì Cao Linh ăn thêm một miếng nữa, liếm môi rồi cúi về phía Ruth thì thào "Dì biếu mẹ con một túi sâm củ thật bự. Nó chữa bệnh đãng trí tốt lắm đấy" Bà gật đầu và Ruth cũng gật đầu đáp lại "Thỉnh thoảng mẹ con gọi cho dì từ ga xe lửa để nói rằng bà đang ở ngoài bến, còn dì thì thậm chí không biết là mẹ con đã đến! tất nhiên cũng chẳng có gì, bao giờ dì cũng sẵn lòng tiếp đón mẹ con. Nhưng vào lúc 6 giờ sáng ư? Dì không phải là một con chim non thích dậy sớm!" Bà cười khùng khục, còn Ruth trong lúc đầu óc rối bời cũng để thoát ra một tiếng cười trống rỗng.

Có chuyện gì không ổn đối với mẹ cô? Có phải sự tuyệt vọng dẫn đến sự lẫn lộn như thế? Tuần tới khi họ đến khám bệnh ở chỗ bác sĩ Huy cô sẽ thảo luận vấn đề này với ông. Nếu ông chỉ định cho mẹ cô uống thuốc chống trầm cảm, có thể bà sẽ tuân theo. Ruth biết rằng cô sẽ phải đến thăm mẹ thường xuyên hơn. Bà Lưu Linh thường than vãn về nồi cô đơn trống trải và bà rõ ràng cố gắng lấp đầy sự trống vắng bằng việc đến thăm bà Cao Linh vào cái giờ kỳ cục như vậy.

Trong khoảng im lặng trước lúc ăn điểm tâm, Ruth đứng lên làm một bài phát biểu ngắn "Năm tháng trôi qua, tôi thấy gia đình có ý nghĩa như thế nào. Gia đình nhắc nhở chúng ta tầm quan trọng của nó. Nó liên hệ tới quá khứ. Tuy vậy những câu chuyện đùa về việc trở thành một con người trong dòng họ Young trở nên cũ đi. Nhưng đó lại là truyền thống. Sự thật là chúng ta không thể gạt bỏ được người khác cho dù chúng ta có cố gắng đến thế nào đi chăng nữa. Chúng ta kẹt lại cùng bao thế hệ với những mối dây liên kết bằng gạo nếp và bánh pudding bột sắn. Cám ơn tất cả vì đã là chính mình". Cô bỏ bớt những lời nói thân mật có tính cá nhân bởi vì cô chẳng có gì để nói với Miriam và những người của cô ta.

Sau đó Ruth tặng những hộp bánh trung thu và những con thỏ chocolate cho bọn trẻ con. "Cám ơn!" chúng kêu ré lên "Ồ thật là đẹp!" Cuối cùng ở một mức độ nào đó Ruth cảm thấy bình tâm lại. Thật là một ý hay khi tổ chức một bữa tiệc như thế này sau tất cả mọi chuyện. Thay cho những khoảnh khắc không mấy dễ chịu, cuộc hội ngộ thật là quan trọng, là những gì còn lại trong gia đình, một nghi thức cần phải giữ gìn. Cô không muốn những đứa em họ và cô dần dần xa nhau, nhưng cô đã sợ rằng một khi thế hệ trước qua đời thì mối dây ràng buộc trong gia đình này cũng sẽ bị cắt đứt. Họ cần phải nỗ lực hết sức. "Còn có những món quà nữa" Ruth la lớn, đưa ra những gói khác. Cô đã tìm được những tấm hình cũ, quý như vàng chụp lúc Lưu Linh và Cao Linh còn con gái, đeo bám mẹ họ. Cô đã rửa những tấm hình này từ những tấm phim chụp lại từ ảnh gốc rồi phóng to và lồng vào khung kính. Cô muốn đây sẽ là một món quà đầy ý nghĩa đối với gia đình mình, một món quà sẽ có tuổi thọ dài lâu. Và thật vậy, những người nhận quà reo lên đầy ngưỡng mộ "Thật tuyệt vời" Billy nói. "Này mấy nhóc, đoán xem hai thiếu nữ xinh xắn này là ai?"

"Nhìn coi chúng ta hồi ấy mới trẻ trung làm sao!" Dì Gal nói, giọng đầy tiếc nuối.

"Dì Lưu ơi" Sally chọc "Trong tấm hình này nom dì buồn thê thảm".

Bà Lưu Linh trả lời "Đó là bởi vì mẹ của ta vừa bị chết".

Ruth nghĩ rằng mẹ cô nghe lầm điều Sally vừa nói. Từ "thê thảm" không có trong vốn từ vựng của bà Lưu Linh. Mẹ của hai chị em chết vào năm 1972. Ruth chỉ vào bức ảnh "Thấy chưa? Bà ngoại còn sống nè. Còn đây là mẹ".

Bà Lưu Linh lắc đầu "Đó không phải là mẹ ruột của ta".

Đầu óc Ruth lại quay lại cái vòng luẩn quẩn, cố gắng giải nghĩa những điều mẹ cô nói. Dì Gal ném cho cô một cái nhìn đặc biệt, căng cái cằm ra cố không nói gì. Những người khác im lặng cau mày đầy quan tâm.

"Đó là bà ngoại phải không?" Ruth hỏi dì Gal, cố tỏ ra thật bình thản. Khi bà Cao Linh gật đầu, cô vui vẻ nói với mẹ "Ồ, nếu dưới là mẹ của em mẹ thì cũng là mẹ của mẹ vậy".

Bà Lưu Linh quặc lại "Cao Linh không phải là em ta" Ruth có thể nghe thấy mạch máu đập thùm thụp trong não cô. Billy tằng hắng với một chủ tâm lộ liễu muốn thay đổi đề tài.

Mẹ cô tiếp tục "Bà ấy là em dâu của ta".

Bây giờ thì mọi người phá lên cười nhẹ nhõm. Bà Lưu Linh đã biến tất cả thành một trò đùa! Tất nhiên họ cũng đúng là chị em dâu vì đã lấy hai anh em trai. Thật nhẹ cả người. Mẹ cô không chỉ nói rất đúng mà còn hóm hỉnh nữa.

Dì Gal quay qua bà Lưu Linh giận dỗi với một vẻ bực bội vờ vĩnh "Này sao bà chị lại đối xử với em tệ thế hả?"

Bà Lưu Linh tìm một cái gì đó trong ví của bà. Bà lấy ra một tấm hình nhỏ tí rồi đưa cho Ruth "Đây" bà nói bằng tiếng Hoa "Chính người này là mẹ ta" Gai ốc nổi khắp da đầu Ruth. Đó là tấm ảnh người vú nuôi của mẹ cô, Bảo mẫu, dì Báu.

Thiếu nữ trong hình mặc một chiếc áo khoác cổ cao và trùm một cái khăn trùm đầu độc đáo nom như làm bằng sứ. Bà có một vẻ đẹp thanh tao. Đôi mắt hơi hiến và cái nhìn trực diện, kiêu hãnh. Đôi lông mày vòng cung cho thấy một đầu óc tò mò, ưa khám phá, đôi môi dầy gợi cảm được oi là không đứng đắn vào thời bấy giờ. Bức ảnh rõ ràng là được chụp trước khi xảy ra cái tai nạn đã đốt cháy khuôn mặt bà và đúc nó thành cái biểu hiện kinh dị đời đời. Trong khi Ruth nhìn tấm ảnh ở cự ly gần hơn thì nét mặt của người phụ nữ trong tấm ảnh dường như có một vẻ quyến rũ lạ lùng hơn, như thể bà có thể nhìn thấu tương lai và biết rằng đó là một tương lai bị nguyền rủa. Người phụ nữ điên khùng này đã chăm sóc mẹ cô từ ngày lọt lòng, người đã nhận chìm bà Lưu Linh trong nỗi sợ hãi và những ý niệm mê tín dị đoan. Bà Lưu Linh nói rằng khi bà được 14 tuổi thì người vú nuôi này đã tự vẫn một cách rùng rợn "ghê rợn đến nỗi không thể nhắc lại". Bất cứ cách thức nào bà sử dụng đến cũng là để làm cho bà Lưu Linh tin rằng đó là lỗi của chính mình. Dì Báu là lý do mẹ cô thuyết phục mình rằng bà sẽ không bao giờ hạnh phúc, là nguyên cớ bà bao giờ cũng chờ đợi điều xấu nhất, bực bội với chính mình cho đến khi bà tìm thấy điều tệ hại đó.

Một cách kín đáo Ruth hướng mẹ cô về một trạng thái tỉnh táo. "Đó là người vú nuôi của mẹ" Cô tán tỉnh mẹ "con cho rằng mẹ có ý nói, bà cũng như là mẹ ruột của mình".

"Không, đó mới là mẹ ruột của ta" bà Lưu Linh cãi lại. "Người này là mẹ của Cao Linh" Bà chỉ vào người trong khung ảnh. Trong trạng thái đờ đẫn Ruth nghe Sally hỏi Billy về kỳ trượt tuyết của anh ở Arhentina tháng trước. Dượng Eđmun khuyến khích cháu nội của ông thử ăn miếng nấm đen. Ruth cứ tự hỏi mình mãi tại sao chuyện này lại xảy ra.

Mẹ cô đập vào tay Ruth "Mẹ cũng có một món quà cho con. Mừng sinh nhật sớm vậy, cho con ngay bây giờ." Bà mở túi xách lôi ra một hộp màu trắng đơn giản, cột bằng một sợi ruy băng.

"Cái gì vậy mẹ?"

"Mở ra, đừng hỏi".

Cái hộp rất nhẹ. Ruth gỡ chiếc ruy băng, rồi mở cái nắp hộp và nhìn thứ ánh sáng màu xám. Đó là chuỗi hạt đeo cổ, những hạt ngọc đen có hình dáng lạ mắt, mỗi hạt to như một trái mận. Đây có phải là một trò đùa không? Có phải là mẹ cô hoàn toàn quên mất rằng đây chính là món quà cô đã tặng mẹ mình vào năm ngoái? Bà Lưu Linh cười vẻ hiểu biết - Ồ, tất nhiên, cô con gái không thể tin vào vận may của mình!

"Tốt nhất là cứ lấy bây giờ" bà Lưu Linh tiếp tục. "Không cần phải đợi đến khi mẹ chết" Bà quay đi trước khi Ruth có thể từ chối hoặc cám ơn bà. "Dù vậy nó cũng chẳng có giá trị nhiều" Bà đập đập vào búi tóc sau gáy, cố gắng phô trương bằng hết niềm kiêu hãnh của mình. Đó là một cử chỉ Ruth nhìn thấy bao lần. "Nếu một ai đó khoe khoang một món quà giá trị", mẹ cô sẽ nói, thì nó thực sự chẳng có giá trị gì nhiều". Nhiều lời cảnh báo của bà liên quan với việc không chứng tỏ điều mà bà thực sự muốn nói về tất cả như hy vọng, thất vọng và đặc biệt là tình yêu. Bạn càng ít chứng tỏ bao nhiêu thì điều bạn làm càng có ý nghĩa bấy nhiêu.

"Cái vòng cổ này đã ở trong gia đình ta lâu lắm rồi" Ruth nghe mẹ cô nói. Cô nhìn chằm chằm vào chuỗi hạt, nhớ rằng cô đã nhìn thấy nó lần đầu tiên trong một cửa hiệu ở Kawai. Tờ nhãn dính vào chuỗi hạt cho biết nó là những viên ngọc đen theo phong cách Tahiti, 20 đô một chuỗi hạt là cái giá khá cao cho một món đồ giả đeo vào lúc mồ hôi mồ kê nhễ nhại dưới ánh nắng gay gắt của mặt trời vùng nhiệt đới. Cô đã ra đảo cùng với Art, trong cố gắng hâm nóng lại tình yêu. Sau đó khi về đến nhà cô mới nhận ra là cô đã quên mua quà sinh nhật cho mẹ cô, thậm chí cũng không nghĩ đến chuyện gọi điện thoại cho mẹ trong lúc cô ngồi nhấm nháp mui-tai trên bờ cát. Cô đã gói món nữ trang giả đã dùng rồi này tặng lại mẹ cô như một món quà cô mang từ biển về, cô cũng hy vọng là đem lại cho mẹ cô cái ấn tượng là cô có nghĩ đến bà. Sự sa sút của cô thể hiện ở lòng thành thật khi cô khăng khăng rằng chiếc vòng cổ "chẳng có giá trị nhiều", nhưng bà Lưu Linh lại hiểu sự khiêm tốn này có nghĩa là món quà này rất đắt tiền và như vậy nó là ngọc thật, bằng chứng về tình yêu của con gái dành cho mẹ. Bà Lưu Linh đi đâu cũng đeo chuỗi hạt này và Ruth cảm thấy mình phạm trọng tội mỗI khi cô nghe mẹ khoe khoang với bạn bè "Nhìn cái mà con gái tôi Lootie mua cho tôi nè".

"Ồ, đẹp quá!" Bà Cao Linh thì thầm, liếc nhìn cái vật trên tay Ruth. "Cho dì xem một chút nào" thế là trong khi Ruth có thể nghĩ được điều gì bà Cao Linh đã chộp lấy cái hộp. Môi bà mím lại. "Hừm" bà lẩm bẩm trong lúc dò xét từng hạt ngọc trai. Dì Gal đã nhìn thấy chuỗi hạt bao giờ chưa? Đã bao nhiêu lần bà Lưu Linh đã đeo nó đến nhà bà em và khoe khoang về giá trị của nó? Bà Cao Linh đã biết từ lâu rằng chuỗi hạt này là giả và Ruth cô con gái hiếu thảo cũng là giả nốt phải không?

"Cho con coi với!" Sally nài.

"Cẩn thận" bà Lưu Linh cảnh cáo khi con trai của Sally giơ tay với chuỗi hạt "đừng đụng vào. Đắt lắm đấy".

Chẳng bao lâu chuỗi hạt giả đã tạo thành một vòng tròn quanh bàn ăn. Mẹ của Art nhìn chuỗi hạt với đôi mắt phê phán đặc biệt khi ước lượng nó trên tay. "Dễ thương lắm!" bà nói với bà Lưu Linh có hơi nhấn giọng một chút. Miriam thì chỉ đơn giản ngắm nhìn. "Những cái hạt này bự thiệt!" Art nhìn qua một lượt và hắng giọng.

"Này, có chuyện gì không ổn vậy?"

Ruth quay lại thấy mẹ cô đang nhìn mình dò xét. "Không có gì đâu" Ruth làu bàu "Con chỉ cảm thấy hơi mệt thôi".

"Ngớ ngẩn" mẹ cô nói bằng tiếng Hoa. "Mẹ có thể nhìn thấy có một cái gì đó bị kẹt bên trong không thể thoát ra được".

"Nhìn kìa! Lại hội kín rồi!" Dory kêu lên từ bàn bên kia.

"Có chuyện gì đó rất xấu" bà Lưu Linh khăng khăng. Ruth ngạc nhiên thấy rằng mẹ cô rất tinh tường. Có thể sau cùng chẳng có vấn đề gì xảy ra với bà cả.

"Đó là vợ cũ của Art" cuối cùng cô thì thầm với mẹ bằng tiếng Quan Thoại giọng Mỹ. "Con ước gì Art không để cho cô ta đến đây".

"À, bây giờ thì con thấy rồi đấy, mẹ đã đúng. Mẹ biết có một cái gì đó không ổn. Người mẹ bao giờ cũng biết hết".

Ruth cắn mạnh vào bên trong một bên má của cô.

"Nào, bây giờ thì đừng lo lắng nữa" mẹ cô xoa dịu. "Ngày mai con nói chuyện với Art. Bảo nó mua cho con một món quà. Nó phải bỏ ra thật nhiều tiền để chứng tỏ nó đánh giá đúng giá trị của con. Nó phải mua cho con một thứ gì như cái này này" Bà Lưu Linh chạm vào vòng đeo cổ bây giờ đã được hoàn về tay chủ.

Đôi mắt Ruth long lanh bởi những giọt nước mắt đã được kìm lại.

"Con thích chứ?" bà Lưu Linh tự hào hỏi, trở lại với tiếng Anh, thứ ngôn ngữ của mọi người. "Ngọc thật đấy"

Cô cầm chuỗi hạt lên. Cô nhìn thấy những viên đá đen toả sáng, món quà này nhô lên từ dưới đáy đại dương.

[ngudoc]

Chương 5

Ruth nắm cánh tay mẹ khi họ đi về bãi đậu xe ở bệnh viện. Bắp tay lỏng lẻo thừa da thiếu thịt của bà gây cảm giác cô đang chạm vào cái cánh chỉ có xương của một con chim non.


Bà Lưu Linh hình như ở trong tâm trạng vừa vui vừa bực, như chẳng có gì thay đổi sau những gì xảy ra trong phòng khám bác sĩ. Tuy vậy Ruth có cảm giác rằng mẹ cô đang gầm gừ những tiếng vô nghĩa và chẳng bao lâu bà sẽ nhẹ như là một khúc gỗ nổi trên mặt nước. Bệnh mất trí. Ruth vẫn bối rối về những triệu chứng này, sao một cái tên đẹp đẽ như vậy, Dementia, lại có thể ứng với một căn bệnh có sức tàn phá như thế. Đó là một cái tên thích hợp với một vị nữ thần, Dementia là người đã làm cho người chị Demeter quên không chuyển mùa đông rét mướt sang mùa xuân ấm áp. Giờ đây Ruth hình dung một tấm màng lạnh hình thành trong não mẹ cô, kéo ra từ lớp sương mù. Bác sĩ Huy nói rằng những tấm phim được cắt lớp đã chứng tỏ có sự co lại ở những phần nhất định trong não, tương thích với khu vực của bệnh Alzheimer.

Ông cũng nói bệnh này chắc chắn là đã bắt đầu từ nhiều năm trước. Ruth quá sững sờ không thể hỏi han thêm điều gì vào lúc ấy, nhưng bây giờ thì cô tự hỏi ông muốn nói gì khi ngụ ý "nhiều năm trước". Hai mươi năm? Ba mươi năm? Bốn mươi năm? Có thể đó là lý do mẹ cô thật khó tính trong thời kỳ Ruth trưởng thành, là lý do bà luôn nói về những lời nguyền, trù ếm, những hồn ma và lời đe doạ sẽ tự tử. Dementia là sự cứu rỗi của mẹ cô và Chúa sẽ tha thứ cho cả hai mẹ con vì đã làm tổn thương lẫn nhau trong suốt những năm qua.

"Lootie, bác sĩ nói sao?" Câu hỏi của bà Lưu Linh làm Ruth giật mình. Họ đang đứng trước chiếc xe hơi. "Ông ta có nói mẹ chết sớm không?" bà hỏi với vẻ giễu cợt.

"Không." và để nhấn mạnh, Ruth cười. "Tất nhiên là không".

Mẹ cô chăm chú nhìn vào mặt Ruth rồi kết luận "Nếu mẹ có chết cũng chẳng thành vấn đề. Mẹ không sợ chết. Con cũng biết đấy".

"Bác sĩ nói tim của mẹ rất tốt" Ruth nói thêm. Cô cố gắng nghĩ ra cách chuyển những chẩn đoán của bác sĩ thành một cái gì mà mẹ cô có thể chấp nhận được. "Nhưng ông ấy nói mẹ lại có một vấn đề khác. Một sự mất cân bằng nào đó giữa các yếu tố trong cơ thể. Và điều này gây cho mẹ những rắc rối, về trí nhớ chẳng hạn". Cô giúp mẹ ngồi vào ghế trước và thắt dây an toàn.

Bà Lưu Linh khịt mũi "Hừm, chẳng có gì không ổn với trí nhớ của mẹ hết. Mẹ nhớ rất nhiều chuyện, còn nhiều hơn con ấy. Nơi mẹ sống lúc còn bé tí, nơi chúng ta gọi là trái tim bất tử, nom giống hệt một trái tim, hai dòng sông, một dòng suối, cả hai đều cạn khô…" Bà tiếp tục kể lể trong lúc Ruth đi vòng qua cửa xe bên kia, ngồi sau tay lái và rồ máy. "Ông ta thì biết cái gì? Ông bác sĩ này thậm chí không nghe tim mẹ. Không có ai nghe tim mẹ hết. Con không, Cao Linh không. Con biết là tim mẹ bao giờ cũng bị thương tổn. Mẹ chỉ không than phiền thôI. Mẹ có phải là người ưa than vãn không?"

"Không ạ".

"Thấy chưa?"

"Nhưng bác sĩ nói đôi khi mẹ quên mọi chuyện khi mẹ tuyệt vọng".

"Nguyên nhân gây nên tuyệt vọng thì không thể quên! Hãy nhìn vào cuộc đời buồn thảm của mẹ!"

Ruth thử thắng xe để chắc chắn là thắng vẫn ăn, rồi lùi xe xuống lối rẽ đi xuống của bãi đậu xe. Giọng nói của mẹ cô đều đều theo tiếng động cơ. "Tất nhiên tuyệt vọng. Khi dì Báu chết, tất cả niềm vui sống đã lìa bỏ cơ thể mẹ…"



Kể từ ngày chẩn đoán bệnh, từ ba tháng trước, hầu như ngày nào bà Lưu Linh cũng đến ăn cơm tối ở nhà Art và Ruth. Tối nay Ruth quan sát mẹ cô gắp một miếng thịt cá hồi. Bà Lưu Linh chậm rãi nhai, rồi mắc nghẹn. "Mặn quá!" bà há miệng ra thở cứ như là bà được phục vụ món chính là món lưỡi hươu.

"Waipo" Dory can thiệp "Ruth không cho thêm muối. Con đã nhìn mà. Không".

Fia đá vào chân Dory. Nó lấy tay làm dấu hiệu chữ X, dấu hiệu biểu trưng cho việc chiếu bộ phim Draculas ở cảng. Dory lại đá lại Fia.

Bây giờ thì Ruth không còn cho rằng cái nét lập dị trong tính cách của mẹ cô là vì những vấn đề của bà nữa, cô nhìn thấy dấu hiệu của căn bệnh Dementia ở khắp nơi. Chúng quá rõ ràng. Tại sao cô lại không nhận ra sớm hơn nhỉ? Thời gian rảnh và "những kỳ nghỉ miễn phí" mà mẹ cô đặt hàng qua hàng tá thư từ vớ vẩn. Việc đổ cho dì Gal lấy trộm tiền của mẹ cô. Cái cách mà mẹ cô bị ám ảnh về người lái xe buýt đã chửi mẹ cô vì không trả tiền vé xe. Và lại còn những vấn đề mới nảy sinh khiến Ruth phải lo lắng ngày đêm nữa chứ. Mẹ cô thường quên khoá cửa trước. Bà thường để thức ăn rã đông đá trên kệ cho đến khi nó có mùi ôi. Bà mở vòi nước lạnh rồi để cho nó chảy suốt ngày chờ cho nó nóng lên. Cũng có một vài sự thay đổi thật sự làm cho cuộc sống trở nên dễ chịu hơn. Ví dụ, bà Lưu Linh không còn phàn nàn gì khi Art rót ra ly rượu thứ hai, như điều mà anh làm tối hôm nay. "Sao uống nhiều quá thế?" trước đây bà thường nói. Mà Ruth cũng thầm nói rằng anh cần phải điều chỉnh chuyện này trước khi nó trở thành một thói quen không thể bỏ được. Thế là Art bình tĩnh chỉ ra rằng cô đã hành động giống như mẹ cô. "Một vài ly rượu vào bữa tối chẳng phải là vấn đề gì nghiêm trọng. Đó là một sở thích cá nhân".

"Ba ơi, chúng ta có thể nuôi một con mèo không?" Fia hỏi.

"Phải" Dory xen vào. "Alice có một con mèo Himalaya xinh tuyệt. Đó là cái mà chúng con cần". "Có thể" Art trả lời.

Ruth nhìn trân trân vào đĩa ăn của cô. Anh đã quên chăng? Cô đã bảo an rằng cô còn chưa sẵn sàng cho việc nuôi một con mèo khác. Cô sẽ cảm thấy cô phản bội lại con Phú Phú. Và đến thời điểm cho một con thú khác, một con vật mà rõ ràng là cô lại phải cho nó ăn và dọn dẹp mọi thứ do nó bày ra thì cô sẽ thích nuôi một loài thú khác, có thể là một con chó con.

"Một hôm mẹ đã lái xe đến tận dãy Himalaya, xa lắm, tự lái đấy nhé" Bà Lưu Linh khoe khoang. "Himalaya cao ngất trời, chạm tới cả mặt trăng cơ đấy!"

Art và bọn con gái trao cho nhau một cái nhìn bối rối đầy ẩn ý. Bà Lưu Linh thường lý sự rằng họ nhìn nhận vấn đề một cách phi logic, một cách vô chính phủ như là những hạt bụi trong không khí. Nhưng Ruth tin rằng sự lầm lẫn của bà Lưu Linh bao giờ cũng có những căn nguyên sâu xa. Rõ ràng là ví dụ này có liên quan đến sự liên hệ từ: mèo giống Himalaya và dãy núi Himalaya. Nhưng tại sao bà Lưu Linh lại tin rằng bà đã lái xe đến đấy? Nhiệm vụ của cô là tìm lời giải cho câu đố chữ này. Nếu tìm ra nguyên nhân cô có thể giúp mẹ khai thông những đường truyền dẫn trong não bà và ngăn ngừa những nguy cơ tàn phá từ những sự tích luỹ bấy lâu nay. Với một sự mẫn cán, cô sẽ giữ cho bà không trượt khỏi vách đá cheo leo trên đỉnh Himalaya. Và bất thình lình điều đó làm cho cô bị phân tán "Bà và dì đã nhìn thấy dãy núi này trong một bài viết thú vị trên tờ Tibet tuần trước", Ruth nói "Họ chỉ dẫn về con đường đi đến đó".

Nhưng Dory đã cắt ngang lời cô để nói với bà Lưu Linh "Bà không thể lái xe từ đây đến dãy Himalaya".

Bà Lưu Linh cau mày "Sao cháu lại nói như thế?"

Dory, con bé cũng giống bà Lưu Linh thường hành động một cách xốc nổi đầy kích động, phụt ra. "Bà không thể, thế thôi. Cháu muốn nói bà thật điên nếu bà nghĩ…"

"Được rồi, ta điên đấy!" bà Lưu Linh nghẹn ngào nói. "Tại sao các người lại không tin tôi?" cơn giận của bà bốc lên ngùn ngụt như nước sôi trong ấm điện – Ruth nhìn thấy điều đó, những bong bóng nước kêu sùng sục, hơi nước bốc lên mờ mịt – và rồi bà Lưu Linh xìu xuống với lời đe doạ cuối cùng "Có thể tôi sẽ chết nay mai! Rồi các người tha hồ mừng!"

Fia và Dory nhún vai trao đổi với nhau một cái nhìn đồng loã: Ồ biết ngay mà, bổn cũ soạn lại. Những cơn bộc phát của bà Lưu Linh trở nên thường xuyên hơn và cũng đột ngột bị cắt ngang hơn. May thay, chúng cũng nhanh chóng dịu đi và bọn con gái chẳng chịu ảnh hưởng gì của những chuyện này. Vả chăng chúng cũng không nhạy cảm hơn với vấn đề này, có vẻ như chỉ có Ruth là người mẫn cảm với nó nhất. Cô đã vài lần chẳng giải thích với bọn chúng là chúng không nên có phản ứng đối lập với bất cứ điều gì bà Lưu Linh nói "Waipo nói những điều có vẻ phi logic vì bà là như thế. Chúng ta không thể thay đổi được điều đó. Đó chỉ là vì một khuyết tật trong nói năng chứ không phải bản thân bà". Nhưng t khó mà làm cho bọn con gái nhớ được điều đó, cũng như Ruth thật khó mà không phản ứng lại lời đe doạ chết chóc của mẹ cô. Bất kể là cô nghe những lời doạ dẫm này thường xuyên như nào, chúng không bao giờ thôi chẹn lấy cổ họng cô. Và bây giờ lời đe doạ có vẻ như rất thật – mẹ cô đang chết dần, đầu tiên là đầu óc bà sau đó là cơ thể bà.

Bọn con gái thu dọn đĩa ăn của chúng. "Con phải làm bài tập" Fia nói "Ngủ ngon nhé, Waipo".

"Con cũng thế" Dory hùa theo. "Tạm biệt Waipo".

Bà Lưu Linh vẫy tay bọn trẻ từ bên kia bàn. Một lần Ruth đã yêu cầu chúng hôn tạm biệt bà Lưu Linh. Nhưng bà đã cứng cả người lại trong khi đáp trả cái chu mỏ của chúng. Art cũng đứng lên. "Con cũng có một số tài liệu cho ngày mai cần xem lại. Tốt hơn là phải bắt tay vào việc sớm. Mẹ ngủ ngon nhé!"

Khi bà Lưu Linh hì hụp trong buồng tắm, Ruth đi ra phòng khách nói chuyện với Art "Mẹ càng ngày càng yếu đi".

"Anh cũng nhận thấy thế" Art vừa nói vừa sột soạt lật giấy tờ.

"Em sợ để mẹ một mình ở nhà trong lúc chúng ta đi Hawaii".

"Vậy em sẽ làm gì nào?"

Cô nhận thấy với một cú nhói trong tim là anh đã hỏi cô sẽ làm gì chứ không phải hai người sẽ làm gì. Kể từ bữa tiệc hôm rằm tháng Tám, cô đã nhận ra ở nhiều khía cạnh khác nhau là cô và Art đã thất bại trong cuộc sống chung. Cô đã cố xua đuổi những ý nghĩ hắc ám này ra khỏi đầu, nhưng nó lại bò trở lại khẳng định với cô rằng đó không phải là một lo lắng vô căn cứ đâu. Tại sao cô lại có cảm giác mình không thuộc về bất cứ ai? Tại sao cô lại lựa chọn một cách vô ý thức để yêu những người luôn giữ một khoảng cách với cô? Cô có giống như mẹ mình nghiệp chướng quá nặng, không bao giờ được hạnh phúc không? Cô không thể đổ lỗi cho Art. Anh bao giờ cũng chân thực trong mối quan hệ giữa hai người. Ngay từ đầu anh đã nói anh không muốn lập gia đình lần nữa. "Anh không muốn chúng ta tổ chức cuộc sống bằng một giả thuyết" anh đã nói với cô, ôm chặt cô vào lòng khi hai người đang nằm trên giường một đêm sau khi họ về chung một nhà. "Anh muốn chúng ta ngỡ ngàng nhìn nhau mỗi buổi sớm thức dậy và tự hỏi, con người kỳ diệu này là ia mà ta có được diễm phúc được yêu đến thế nhỉ?" Lúc ấy cô cảm thấy mình được tôn thờ như một nữ thần. Sau năm thứ hai chung sống, anh ngẫu hứng đề nghị chia cho cô một tỷ lệ sở hữu căn hộ. Ruth vô cùng cảm động trước sự hào hiệp và lòng quan tâm của anh đối với cuộc sống của cô. Anh biết cô lo lắng như thế nào về tương lai. Và như vậy có phải là họ đã chẳng thay đổi vấn đề về căn bản? Phải, trong chuyện này lỗi của cô nhiều hơn. Cô đã được đề nghị quyết định phần trăm sở hữu cái mà cô muốn có rồi liên hệ với một luật sư và làm các thủ tục giấy tờ. Nhưng làm sao bạn có thể thể hiện tình yêu như là một con số phần trăm? Cô cảm thấy mọi việc lại xảy ra với cô đúng như nó đã xảy ra với cô ở trường đại học. Một trong những giáo sư dạy môn Sử bảo sinh viên trong lớp tự/ cho điểm mình. Ruth cho mình điểm B – còn mọi người thì cho họ điểm A.

"Em có thể thuê một người nào đó đến thăm nom mẹ em vài lần một tuần" Art gợi ý. "Giống như một người giúp việc ấy".

"Đúng".

"Gọi điện cho dịch vụ thức ăn. Họ có thể đưa thức ăn đến cho bà trong lúc chúng ta đi vắng".

"Đó là một ý hay".

"Thực ra sao em không bắt đầu từ bây giờ đi, để bà có thể quen với khẩu vị ở đấy? Điều đó không có nghĩa là bà không được tiếp đón ở đây nếu bà muốn đến dùng bữa…Nghe đây, anh thật sự có nhiều việc phải làm bây giờ. Em có đưa mẹ em về nhà bây giờ không?"

"Có".

"Khi em quay lại, chúng ta sẽ uống rum với kem" Anh đặt tên cho thức uống mà cô ưa như thế. "Nó sẽ làm cho em cảm thấy khá hơn".

Bà Lưu Linh phản đối ý định thuê một ai đó đến nhà bà dọn dẹp. Ruth đã lường trước được việc này. Mẹ cô ghét phải trả tiền cho bất cứ việc gì mà bà tin là mình có thể tự mình làm được, từ việc nhuộm tóc cho đến việc sửa lại mái nhà.

"Đây là một chương trình huấn luyện cho những người mới nhập cư" Ruth nói dối, "vì thế chúng ta chẳng phải mất một xu nào hết. Họ làm việc miễn phí để họ có thêm kinh nghiệm trong bản tóm tắt thành tích của họ". Bà Lưu Linh sẵn sàng chấp nhận lý do này làm Ruth có cảm thấy mình là một đứa con hư. Cô sẽ bị phát giác. Hoặc có thể là không nhưng điều đó sẽ tồi tệ hơn. Một điều nhắc nhở khác rằng căn bệnh đã làm giảm khả năng nhận biết sự việc của bà.

Vài ngày sau khi người giúp việc đầu tiên bắt đầu làm việc, bà Lưu Linh gọi điện đến than phiền "Cô ta nghĩ ở Mỹ mọi việc đều dễ dàng lắm. Cô ta muốn nghỉ giải lao bèn bảo mẹ, thưa bà, tôi không kê dọn đồ đạc, tôi không lau cửa sổ, tôi không ủi đồ. Mẹ hỏi cô ta, bộ cô nghĩ là cô không phải động đậy ngón tay mà vẫn trở thành triệu phú sao? Ở Mỹ không có cái kiểu cách đó đâu!"

Bà Lưu Linh tiếp tục ban phát những lời khuyên cho người mới nhập cư này cho đến khi cô ta thôi việc. Ruth lại bắt tay vào tìm kiếm một vài người khác. Trong khi chưa thuê được người, cô quyết định phải ghé lai nhà mẹ vài lần một tuần để chắc chắn là gaz không bị hở, nước không chảy lênh láng khắp nhà. "Con có vài việc với một khách hàng ở gần đây", một hôm cô giải thích như thế.

"À, bao giờ khách hàng cũng là thượng đế. Công việc số một, mẹ số hai". Ruth đi vào trong bếp mang theo một giỏ đầy đựng cam, giấy vệ sinh, và một vài thứ đồ rau trái cần thiết khác. Trong khi ở đây, cô kiểm tra mọi chuyện và các nguy cơ có thể xảy ra. Lần cuối cùng ở đây, cô phát hiện ra rằng bà Lưu Linh đã cố chiên quả trứng còn nguyên vỏ. Ruth liếc nhanh lên bàn ở phòng ăn và nhặt lên vài lá thư dụ dỗ, mời mọc bà Lưu Linh tham gia điền vào các phiếu. "Con sẽ gửi những lá thư này đi cho mẹ", cô nói. Sau đó cô đi vào phòng tắm để chắc chắn là vòi nước không mở suốt ngày. Khăn tắm đâu? Ở đây không có dầu gội đầu, chỉ có một miếng xà bông mỏng dính. Nó có ở đây bao lâu, từ lúc mẹ cô tắm lần trước? Cô nhìn vào trong sọt đựng quần áo dơ. Không có gì. Mẹ cô ngày nào cũng mặc một bộ quần áo ấy sao?

Người giúp việc thứ hai trụ không đầy được một tuần. Những ngày người này không đến làm việc, cô cảm thấy bồn chồn, bấn loạn. Cô không ngủ được và làm bẻ cái răng hàm vào ban đêm. Cô quá mệt mỏi không thể nấu ăn nên đã gọi bánh pizza một tuần vài lần, giải phóng cho cô khỏi phải giải quyết vấn đề nấu những món ăn ít béo cho Dory, rồi lại phải chịu đựng những nhận xét của bà Lưu Linh về món ăn quá mặn. Gần đây, Ruth có những cơn đau thắt ở vai và cô khó có thể ngồi bên bàn hoặc làm việc với máy tính. Cô không có đủ ngón tay ngón chân để ghi nhớ tất cả mọi việc phải làm. Khi cô tìm được Filipina một người chuyên trông nom những người cao tuổi, cô cảm thấy gánh nặng quá sức đã được trút bỏ. "Tôi yêu quý những người già", người phụ nữ này trấn an cô. "Họ không quá khó khăn đâu nếu cô chịu bỏ thời gian tìm hiểu họ". Nhưng bây giờ đang là ban đêm, Ruth mở to mắt nhìn vào bóng đêm, lắng nghe tiếng còi nhắc nhở các con tàu tránh xa các cột sương mù. Hôm trước khi đến đón mẹ cô đi ăn tối, Ruth biết được rằng Filipina đã thôi việc.

"Biến rồi" bà Lưu Linh nói vẻ thoả mãn.

"Khi nào?"

"Không bao giờ làm việc".

"Nhưng bà ấy ở lại đây đến lúc nào? Hai ngày trước? Ba ngày trước?"

Sau nhiều câu hỏi nữa, Ruth biết được một điều là người phụ nữ ấy không bao giờ quay lại kể từ ngày bà ta bắt đầu. Ruth không có khả năng tìm được một người giúp việc khác trước khi cô đi Hawaii. Thế mà chỉ còn có hai ngày. Và kỳ nghỉ vượt đại dương thế là không còn được đặt ra nữa.

"Anh đi đi" Ruth bảo anh vào lúc sáng. Họ đã trả tiền trước và không thể lấy lại số tiền này.

"Nếu em không đi thì còn gì là vui thú nữa. anh biết làm gì bây giờ?"

"Không phải làm việc, không thức dậy sớm. không trả lời điện thoại".

"Sẽ không như vậy đâu".

"Anh sẽ nhớ em chết đi và bảo em là anh thật khổ sở về điều đó".

Cuối cùng, quá nhiều đối với sự thất vọng của Ruth, anh đồng ý với lý luận của cô.

Sáng hôm sau Art lên đường đi Hawaii. Bọn con gái đến ở nhà Miriam trong suốt tuần lễ đó. Mặc dù Ruth đã quen làm việc một mình vào ban ngày, cô vẫn cảm thấy trống trải và bồn chồn. Chẳng bao lâu sau khi cô đã ngồi vào bàn làm việc, Gideon gọi cho cô thông báo rằng tác giả cuốn Tinh thần Internet đã huỷ hợp đồng với cô – sa thải cô, lần đầu tiên trong sự nghiệp của cô. Mặc dù cô đã hoàn thành cuốn sách của ông ta sớm hơn thời hạn, ông ta không thích những gì cô đã viết. "Tôi cũng giận điên lên như cô vậy" Gideon nói. Ruth biết rằng cô sẽ phải tức uất người thậm chí cảm thấy nhục nhã nhưng trong thực tế lại cảm thấy nhẹ người. Sẽ có ít đi một việc phải lo lắng. "Tôi sẽ huỷ hợp đồng làm việc với Happer San Francisco" Gideon tiếp tục "nhưng có thể tôi cần cô thống kê số giờ cô đã làm trên bản thảo này, tại sao lời than phiền của ông ta lại không…Alo? Ruth , cô vẫn nghe tôi đấy chứ?"

"Xin lỗi. Tôi đang bị phân tán một chút…"

"Ô, tôi cũng đang định nói với cô về điều đó đấy. Không có ý muốn nói cô có lỗi gì trong chuyện này đâu. Nhưng tôi thấy cô không còn như trước kia nữa. Cô có vẻ…"

"Tôi biết. Tôi biết. Tôi đã không đi nghỉ ở Hawaii vì thế tôi có thể củng cố lại".

"Tôi nghĩ đó là ý hay đấy. Với lại, tôi nghĩ chúng ta sẽ có thông tin về một dự án viết một cuốn sách khác ngày hôm nay, nhưng nói thật tôi không nghĩ cô sẽ nhận được dự án này. Cô phải bảo họ là cô có một phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa cấp tính hoặc một lý do gì tương tự như thế". Nhưng Ruth lại không tham dự buổi phỏng vấn được bởi vì mẹ cô hốt hoảng gọi cho cô, vì nghĩ rằng chiếc đồng hồ báo thức của bà là dụng cụ báo cháy đã phát nổ.
lúc 4 giờ Agapi gọi đến thảo luận về việc biên tập lần cuối cho cuốn Chấn chỉnh trẻ chưa vâng lời. Một giờ sau họ vẫn nói chuyện trên điện thoại. Agapi đang nóng lòng muốn bắt tay vào một cuốn sách mới mà bà muốn đặt cho cái tên Căng thẳng đã qua hay là Trở lại chính mình. Ruth không rời mắt khỏi chiếc đồng hồ. Cô phải đón mẹ cô lúc sáu giờ để đi ăn tối ở Fountain Court. "Thói quen, thần kinh – cơ bắp và một hệ thống cảm xúc cơ bản cùng các hành động bản năng là nền tảng…" Agapi thao thao bất tuyệt. "Từ ngày ấu thơ và với ý thức bất cẩn của mình, chúng ta xiết, chộp và vụt. Chúng ta bị đóng cứng vào phản xạ nhưng lại quên mất nguyên nhân rằng quá khứ là một cái gì không hoàn hảo…Ruth, cưng ơi, dường như em đang ở đâu đâu đấy. Em có thể gọi lại cho chị sau khi em cảm thấy khá hơn không?"

Vào lúc 5 giờ 15 Ruth gọi cho mẹ để nhắc bà là cô đang trên đường đi đón bà. Không có ai nhắc máy. Chắc mẹ cô đang ở trong buồng tắm. Ruth đợi năm phút nữa, rồi gọi lại. Vẫn không có ai trả lời. Bà có bị táo bón không nhỉ? Hay là bà lại ngủ quên? Ruth dọn dẹp bàn làm việc, đặt máy điện thoại xuống rồi bấm nút gọi tự động. Sau mười lắm phút không có người trả lời, cô điểm qua tất cả các khả năng có thể xảy ra, cho đến khi chúng hiện lên khả năng xấu nhất. Lửa liếm ra ngoài chiếc nồi đặt trên bếp lò. Bà Lưu Linh dập lửa bằng dầu. Tay áo của bà bị bén lửa. Trong lúc Ruth phóng xe đến nhà mẹ, cô càng tin chắc là sẽ nhìn thấy ngọn lửa đang liếm trên mái nhà và mẹ cô nằm co quắp trong một đống đen xì.

Cũng giống như điều cô sợ hãi, khi đến nơi cô nhìn thấy ánh sáng chập chờn ở tầng trên và những cái bóng nhảy múa. Cố lao vào. Cửa trước không khoá. "Mẹ ơi , mẹ ở đâu?" Tivi đang có chương trình Amor sin Limité mở lớn hết cỡ. Bà Lưu Linh không bao giờ hình dung ra phải sử dụng điều khiển từ xa như thế nào dẫu rằng Ruth đã dán băng keo lên tất cả trừ những cái nút tắt mở và chuyển kênh. Ruth tắt tivi và sự im lặng bất thình lình làm cô sợ.

Cô chạy vào những căn phòng phía sau, mở các cánh tủ, nhìn ra ngoài cửa sổ. Cổ họng cô nghẹn lại "Mẹ ơi, mẹ ở đâu?" Cô thổn thức "Trả lời con đi chứ?" Cô chạy xuống bậc thềm phía trước gõ cửa nhà người ở thuê.

Cô cố gắng làm cho giọng nói của mình vang lên bình thường "Có lúc nào cô nhìn thấy mẹ tôi không?" Francine nhướng mắt lên và gật đầu tỏ vẻ hiểu biết. "Bà ấy đi xuống lối đi vào khoảng 2, 3 tiếng đồng hồ trước đây. Tôi để ý vì thấy bà mang dép trong nhà và mặc đồ ngủ và tôi tự nhủ 'Coi kìa, bà ấy trông kỳ cục quá…'…Ồ việc này không phải là việc của tôi nhưng cô nên đưa bà đi khám bệnh và chữa trị hay làm một cái gì đó chứ. Tôi nói thế là có ý tốt". Ruth lại đâm bổ lên cầu thang. Với những ngón tay run rẩy cô gọi cho một khách hàng cũ là chỉ huy một đồn cảnh sát. Vài phút sau ông đội Latino đứng ở ngưỡng cửa. Người đàn ông ấy trang bị đầy súng ống, vật dụng cá nhân và khuôn mặt cực kỳ nghiêm trọng. Sự hoảng loạn của Ruth lên tới cực điểm. Cô bước ra ngoài.

"Mẹ tôi bị bệnh alzheimer," Ruth lặp bặp nói. "Bà ấy 77 tuổi nhưng đầu óc chỉ như một đứa trẻ".

"Miêu tả nhân dạng đi".

"Cao gần 1 mét rưỡi, nặng 38 ký, tóc đen cuốn thành một búi, có thể mặc đồ ngủ màu hồng hoặc màu tím lợt, mang dép lê…" Ruth hình dung ra hình ảnh mẹ cô trong khi cô đang nói những điều trên, cái nhìn hoang mang trên khuôn mặt mẹ, cô oà lên. "Ôi lạy Chúa, mẹ tôi thật bé nhỏ và vô phương tự vệ…"

"Bà ấy có gì giống với cái bà đang đứng kia không?"

Ruth nhìn lên và trông thấy bà Lưu Linh đứng như phỗng ở cuối lối đi. Bà mặc ra ngoài bộ đồ ngủ một chiếc áo len.

"ÚI da! Cái gì thế này?" Bà Lưu Linh kêu lên. "Cướp à?"

Ruth chạy về phía mẹ "Mẹ ở đâu vậy?" Cô nhìn mẹ thật kỹ xem có dấu hiệu bị thương tổn nào không. Viên cảnh sát bước đến chỗ hai người "Một kết cục hạnh phúc" ông nói đoạn quay lại chỗ đậu xe của mình.

"Mẹ đứng yên ở đây" Ruth ra lệnh cho mẹ cô.

"Con sẽ quay lại ngay". Cô đi đến chỗ chiếc xe tuần tra và viên cảnh sát hạ cửa kính xe xuống.

"Xin lỗi vì tất cả những chuyện rắc rối này" cô nói, "Bà ấy chưa bao giờ làm như thế này cả". Nhưng rồi cô dừng lại cân nhắc, có thể là bà vẫn làm thế chỉ có điều cô không biết thôi. Có thể ngày nào, đêm nào bà cũng làm thế. Có thể bà đã đi lang thang trong vùng trong bộ đồ lót!

"Ồ, không có vấn đề gì" người cảnh sát nói. "Bà mẹ vợ tôi cũng làm thế hoài. Bệnh chiều hôm. Cứ mặt trời lặn là bà ấy đi lang thang. Chúng tôi đã phải gài khoá an toàn vào tất cả các cánh cửa. Thật là một năm gian khổ cho đến khi chúng tôi đưa bà vào viện dưỡng lão. Vợ tôi không thể làm gì hơn được nữa – để mắt trông chừng bà ngày cũng như đêm".

Ngày và đêm ư? Thế mà cô nghĩ là cô đã chu đáo lắm khi chăm lo bữa ăn tối cho bà và mướn một người giúp việc theo giờ. "Dù sao thì cũng xin cảm ơn ông" cô nói.

Khi cô quay lại chỗ mẹ, bà Lưu Linh kêu ca ngay lập tức "Cửa hàng rau quả ở góc đường kia kìa, con có biết không? Mẹ cứ đi tới đi lui mà không thấy, biến mất rồi! Lại quay ra bờ sông. Con không tin ư, đi mà xem đi!"

Đêm ấy Ruth ở lại nhà mẹ, cô ngủ trong phòng ngủ cũ của cô. Còi báo sương ở khu vực này kêu to hơn ở chỗ nhà cô. Cô nhớ là mình vẫn nghe tiếng còi này vào ban đêm khi cô còn bé. Cô nằm trên giường đếm từng hồi còi, ứng chúng với số năm còn lại trước khi cô có thể chuyển đi năm năm, rồi bốn năm, rồi ba năm, và bây giờ cô trở lại.

Buổi sáng, cô mở tủ thức ăn để tìm bột ngũ cốc ăn liền. Cô tìm thấy những chiếc khăn giấy dơ bẩn gấp lại va để thành từng chồng. Hàng trăm cái. Cô mở tủ lạnh. Nó được chất đầy những bịch ny lông đựng bột bắp xanh và đen, những hộp giấy đựng thức ăn dở, những múi cam, vỏ dưa đỏ, thức ăn đông đặc thành đá k lâu chưa được rã đông. Ở trong ngăn lạnh nhất là một hộp các tông đựng trứng, một đôi giày, đồng hồ báo thức và một cái gì đó giống như đậu đã nảy mầm. Ruth cảm thấy muốn bệnh. Những điều này xảy ra chỉ trong vòng một tuần sao?

Cô gọi cho Art ở Hawaii. Không có ai trả lời. Cô mường tượng cảnh anh đang nằm ườn một cách thanh nhàn trên bãi biển, phớt lờ mọi vấn đề lớn nhỏ trên đời này. Nhưng sao anh có thể ở ngoài bãi biển được? Chỉ mới có sáu giờ sáng ở đấy mà? Vậy thì anh có thể ở đâu? Múa điệu hula trên giường một ai đó ư? Lại có chuyện nữa để mà lo lắng. Cô muốn gọi cho Wendy nhưng mà cô bạn thân sẽ chỉ thuần tuý ái ngại cho cô bằng cách nói rằng mẹ của mình còn làm những điều điên dại hơn nhiều. Còn Gideon thì sao? Ông ta quan tâm đến khách hàng và hợp đồng làm ăn hơn. Ruth quyết định gọi cho dì Gal.

"Tệ hơn à? sao có thể tệ hơn được?" Bà Cao Linh hỏi. "Dì đã mua cho mẹ con nhân sâm và bà ấy bảo bà ấy có uống hàng ngày mà".

"Bác sĩ nói rằng những thứ ấy chẳng có ích gì".

"Bác sĩ!" bà Cao Linh đổ quạu "Dì không tin vào việc chẩn đoán bà ấy bị Alzheimer. Dượng con cũng nói thế mà ông ấy là nha sĩ. Ai cũng già đi, ai cũng lú lẫn. Khi con lớn tuổi, có quá nhiều việc cần nhớ. Dì hỏi con tại sao không ai mắc bệnh này 20, 30 năm về trước? vấn đề là ngày nay bọn trẻ các con không còn thời gian rảnh để thăm hỏi cha mẹ nữa. Mẹ con rất cô đơn, có thể thôi. Bà ấy chẳng có ai để nói chuyện bằng tiếng Hoa. Tất nhiên đầu óc bà ấy có hơi bị rỉ sét. Nếu con ngưng nói chuyện thì chẳng còn dầu cho bánh xe bị han rỉ?"

"Vâng, đó là ly do con muốn dì giúp con. Mẹ con có thể đến chỗ dì trong vòng một tuần không ạ? Đó là vì con có quá nhiều việc phải làm trong thời gian này và không thể dành nhiều thời gian…"

"Con không cần hỏi. Dì sẵn sàng làm điều đó! Dì sẽ đến đón mẹ con trong vòng một tiếng nữa. Dù sao dì cũng cần mua một vài thứ ở đấy".

Ruth muốn bật khóc vì nhẹ nhõm.

Sau khi dì Gal chở mẹ cô đi, Ruth đi bộ qua mấy khối nhà ra bờ biển đến chỗ tận cùng của đất liền. Cô cần nghe tiếng sóng biển vỗ liên hồi, tiếng ầm ầm không ngớt của nó nhận chìm tiếng con tim đập thảng thốt trong ngực cô.

[ngudoc]

Chương 6

Trong lúc Ruth đi dọc bãi biển, những con sóng liếm quanh mắt cá chân cô, lôi kéo. Ra ngoài khơi đi, nó gợi ý, nơi biển khơi mênh mông và tự do hoàn toàn. Khi Ruth còn niên thiếu, một lần mẹ cô trong một cuộc cãi vã đã tuyên bố sẽ trầm mình xuống biển. Bà đã lội đến đùi trước khi con gái bà kêu khóc thảm thiết van nài bà quay lại. Và bây giờ Ruth băn khoăn tự hỏi, nếu cô không van xin bà quay lại liệu bà Lưu Linh có để cho biển cả quyết định số phận của bà không? Từ ngày còn bé, Ruth đã nghĩ về cái chết hàng ngày thậm chí nhiều lần trong một ngày. Cô nghĩ ai cũng thầm kín nghĩ về nó như cô, chỉ có điều không ai bô bô nói ra như mẹ cô. Đầu óc non dại của cô chứa đầy suy tư về những cái tiếp sau cái chết. Người ta có biến mất không? Trở nên vô hình ư? Người chết có trở nên mạnh hơn, ác hơn, và buồn bã hơn không? Đó dường như là điều mẹ cô nghĩ. Khi Ruth lớn lên một chút, cô có thể hình dung cái thời điểm chính xác lúc cô không còn thở, nói chuyện hay nhìn thấy cái gì khác được nữa, khi cô không còn cảm giác không sợ chết nữa. Cái chết không nhất thiết là một cánh cửa dẫn đến cõi cực lạc trống rỗng của hư vô. Đó là một cú nhào lộn đến tận đáy của điều bất khả tri. Và đó là cái chứa đựng tất cả những khả năng xấu. Đó là cái gì chưa biết khiến cô quyết định dù cuộc sống của cô có dẫn đến chỗ kinh khủng và bế tắc như thế nào thì cô cũng sẽ không bao giờ tự ý kết liễu nó.

Mặc dù vậy cô vẫn nhớ có một lần cô đã thử làm điều đó. Chuyện này xảy ra năm cô mười một tuổi. Ruth và mẹ cô dọn nhà từ Oakland đến một khu ở Berkeley, trong một ngôi nhà một tầng u ám đơn lẻ đàng sau một ngôi nhà màu vàng bơ của một cặp vợ chồng trẻ trong độ tuổi hai mươi. Lance và Dottie Rogers. Căn nhà một tầng vốn là một nhà kho và chỗ để xe được cha mẹ Lance nâng cấp lên thành một căn nhà phụ bất hợp pháp trong thế chiến thứ 2 dành cho một vài cô dâu – có chồng mới cưới phải vượt biển tham gai các trận chiến theo Alameda Naval Station – đến ở thuê. Trần nhà xệ xuống đầu, điện thường xuyên bị cúp, tường đen xì một mặt tiếp giáp với hàng rào trên đó có một lối đi dành cho lũ mèo khát tình đi dạo suốt đêm. Chẳng có lỗ thông hơi cũng chẳng có quạt thông gió phía trên hai cái bếp lò vì thế khi bà Lưu Linh nấu nướng vào ban đêm, họ phải mở hết các cửa sổ để cho cái mà bà gọi là "mùi béo ngậy" thoát ra ngoài. Tuy vậy tiền thuê nhà thấp và đây lại là khu vực có một trường học có uy tín dung nạp những cậu ấm cô chiêu thông minh ham học của các giáo sư giảng dạy ở các trường đại học. Đó là lý do tại sao bà Lưu Linh dọn đến đây, bà muốn nhắc nhở cô quan tâm đến con đường học vấn.

Với những cửa sổ nhỏ lắp chấn song và những cửa chớp màu vàng, căn nhà giống một nhà dành cho búp bê. Nhưng niềm vui sướng ban đầu của Ruth nhanh chóng chuyển thành sự bực bội. Nhà mới nhỏ đến nỗi cô chẳng có góc riêng nào cho mình. Cô và mẹ ở chung trong một căn phòng ngủ chật chội, tối tăm không thể kê thêm cái gì ngoài hai chiếc giường cá nhân và một cái tủ áo. Phòng khách đa năng, chỗ uống trà và cái bếp tiện lợi – chẳng có một chỗ nào cho cô ẩn náu. Chỗ trú ẩn duy nhất của Ruth là phòng tắm và có lẽ vì lý do đó mà cô đã phát triển vô số bệnh về dạ dày vào năm đó. Mẹ cô thường ở chung phòng với cô, luyện thư pháp, nấu ăn hoặc đan lát – những việc làm khiến tay bà bận rộn nhưng lại để cho lưỡi bà rảnh rang để can thiệp vào chuyện của Ruth trong lúc cô ngồi xem tivi "Tóc con dài quá rồi. Tóc trùm cả lên kính của con nom như bức rèm ấy. Con nghĩ nó làm cho con đẹp à, mẹ nói cho con biết trông chẳng ra cái gì cả! Tắt tivi đi, để mẹ cắt tóc cho con..Ê, có nghe mẹ không đó? Tắt tivi đi.."

Mẹ cô coi việc cô xem tivi như một dấu hiệu là cô không có việc gì tử tế hơn để làm. Và đôi khi bà coi đó là dịp tốt để trò chuyện. Bà sẽ lấy cái khay cát từ nóc tủ lạnh xuống, đặt lên bàn ăn trong bếp. Cổ họng Ruth nghẹn lại. Không, đừng làm thế nữa. Nhưng cô biết cô càng cưỡng lại bao nhiêu thì mẹ cô lại càng muốn biết tại sao bấy nhiêu.

"Dì Báu vẫn giận mẹ à?" bà sẽ hỏi thế nếu cô ngồi im trong vài phút không viết gì lên cát.

"Không phải thế".

"Con có cảm thấy có chuyện gì kho…không?...Có hồn ma nào khác ở đây không?"

"Đó không phải hồn ma khác".

"Ồ, ồ, mẹ biết..mẹ sẽ chết sớm. Đúng không? Con có thể nói dùm, mẹ không sợ".

Mẹ cô chỉ không quấy rầy cô khi cô làm bài tập ở nhà hoặc học ôn thi. Mẹ cô tôn trọng chuyện học hành của cô. Nếu bà làm rộn cô lúc đó cô chỉ cần nói "Suỵt! Con đang đọc sách" Hầu như trong tất cả mọi trường hợp, mẹ cô sẽ im ngay lập tức. Ruth đọc rất nhiều.

Vào những ngày đẹp trời, Ruth mang sách vở của cô ra chiếc sân dành cho những người tí hon phía trước nhà, và ở đây cô ngồi gập chân trên một chiếc ghế ngoài trời có lò xo với cái lưng ghế hình con sò. Lance và Dottie cũng ở ngoài sân, hút thuốc, nhổ cỏ trên lối đi lát gạch hoặc là tỉa bớt những nhánh của cây hoa giấy phủ kín bức tường nhà họ như một tấm chăn sáng màu. Ruth sẽ lén lút quan sát họ với cái nhìn từ phía trên cuốn sách.

Cô gửi đến Lance những cái nhìn đắm đuối. Cô nghĩ anh rất đẹp trai, giống như một ngôi sao điện ảnh với mái tóc cắt gọn gàng, quai hàm vuông vức và thân hình thể thao, cao lớn. Mà anh lại rất dễ chịu, rất thân thiện với cô làm cho cô thậm chí còn trở nên ngượng ngập. Cô phải giả vờ say sưa đọc sách hoặc là ngắm nghía những con ốc sên bò trên những cây cỏ voi, cho đến khi anh nhận ra cô và kêu lên "Này, con mọt sách, em có thể bị loà vì đọc sách quá nhiều đấy" Cha anh sở hữu một vài tiệm bán rượu và Lance phụ giúp gia đình trong việc buôn bán. Anh thường đi làm vào lúc gần trưa, trở về nhà vào lúc xế chiều rồi lại đi làm tiếp vào lúc 9 giờ và trở về nhà rất trễ rất lâu sau khi Ruth không còn để tai lắng nghe tưởng xe của anh nữa.

Ruth tự hỏi làm sao mà Dottie lại may mắn lấy được Lance. Cô ta thậm chí chẳng đẹp nữa, mặc dù bạn mới của Ruth ở trường, con bé Wendy nói rằng cô ta trông kháu đáo để theo kiểu bụi đời. Làm sao nó có thể nói thế chứ? Dottie cao lêu đêu và xương xẩu nom như một cái chĩa. Ngoài ra như mẹ cô phát hiện, Dottie có hàm răng bàn cuốc. Mẹ cô đã biểu diễn cho cô xem bằng cách kéo môi bà lên bày hết cả răng lợi. "Răng bàn cuốc, khoe hết trong ngoài nom như con khỉ". Sau đó Ruth nhìn chăm chăm vào tấm gương trong buồng tắm ngưỡng mộ hàm răng cắn chỉ của cô. Còn có một lý do nữa khiến cô nghĩ Dottie không xứng đáng với Lance: cô ta có vẻ hống hách, nói thì ông ổng và liến thoắng. Đôi khi giọng nói của cô nghe nhừa nhựa như thể cô ta cần làm sạch cuống họng. Và khi cô la hét, ôi thôi giọng cô ta giống như tiếng sắt gỉ. Vào những đêm tiết trời ấm áp, khi những ô cửa sổ sau nhà họ mở toang, Ruth có thể nghe âm thanh biến dạng của họ vọng qua khoảng sân tới tận chỗ căn nhà nhỏ của mẹ con Ruth. Trong một vài trường hợp khi họ cãi cọ, cô có thể nghe rõ ràng điều họ nói.

"Chó chết thật, Lance" cô nghe Dottie la hét một đêm nọ, "Em sẽ quẳng đồ ăn của anh đi nếu anh không tới ngay lập tức".

"Ê, cho anh thở một chút với. Anh đang trong phòng tắm mà".

Sau đó, mỗi khi Ruth ở trong phòng tắm cô đều hình dung Lance đang làm điều tương tự, cả hai người đều cố gắng né những người mắng chửi rầy rà họ vô cớ.

Một đêm khác, trong lúc Ruth và mẹ cô đang ngồi ở bàn ăn trong bếp với một cái khay cát giữa hai người, cái giọng thô lỗ của Dottie lại vang đến tận chỗ họ "Tôi đi guốc vào bụng anh rồi! Đừng có giả bộ với tôi nghe!"

"Đừng gán cho anh làm những trò bẩn thỉu chỉ vì em không biết gì hết".

Tiếp sau đó là tiếng cánh cửa đóng sầm vào nhau, và tiếng động của chiếc xe Pontiac đỏ trước khi nó rồ máy phóng đi. Trái tim của Ruth cũng chạy đua với nó. Mẹ cô lắc đầu, tắc lưỡi rồi làu bàu bằng tiếng Hoa "Những người ngoại quốc này thật quái đản" Ruth vừa cảm thấy sung sướng vừa áy náy khi nghe thấy những điều trên. Dottie hình như cũng giống mẹ cô, bao giờ cũng buộc tội người khác một cách vô lối. Và Lance cũng phản ứng giống như cô. Chỉ có điều khác là anh có thể nói lại. Anh đã nói đúng cái điều mà cô ước gì có thể nói được với mẹ cô: Đừng có võ đoán nói ra những điều trong đầu con chỉ vì mẹ chẳng biết gì hết.



Vào tháng Mười, mẹ cô nhờ cô trả tiền thuê nhà cho nhà Rogers. Khi Dottie mở cửa, Ruth thấy vợ chồng họ đang bận rộn tháo một chiếc thùng lớn. Bên trong là một chiếc tivi màu đời mới được mua về nhà đúng thời điểm để xem chương trình The Wizard of Oz mà Dottie giải thích là sẽ được phát vào lúc 7 giờ tối hôm đó. Ruth chưa bao giờ được xem tivi màu trước đó, trừ khi nhòm qua cửa sổ một cửa hàng.

"Em có biết là có một phần trong nghệ thuật điện ảnh nơi mọi thứ có thể được chuyển từ đen trắng sang có màu không?" Dottie hỏi "Phải, trong cái tivi này, nó được chuyển sang hình màu".

"Ê, mọt sách" Lance nói "sao em không qua bên này xem tivi với bọn anh?"

Ruth đỏ mặt "Em không thích…"

"Qua đi. Bảo mẹ em sang coi luôn" Dottie mời.

"Em không biết. Có thể. " Rồi Ruth chạy về nhà. Mẹ cô không nghĩ là cô nên sang bên nhà Rogers.

"Họ chỉ mời lơi thôi, không thật lòng đâu".

"Có, họ mời thật mà. Họ mời con những hai lần đấy". Ruth lờ đi cái đoạn là họ cũng mời cả bà Lưu Linh nữa.

"Năm ngoái bài thi của con chỉ được đạt yêu cầu chứ cũng chẳng được tốt nữa. Mọi thứ phải được điểm tuyệt đối chứ. Tốt nhất là tối nay hãy ngồi học chăm hơn".

"Nhưng đây là chương trình P.E (Physical Education – giáo dục thể chất)" Ruth than vãn.

"Dù sao thì con cũng đã xem chương trình Ozzie này rồi mà".

"Đây là The Wizard of Oz chứ không phải Ozzie và Harrod. Và đây là một bộ phim nổi tiếng lắm".

"Nổi tiếng! Hừm! Rồi chẳng ai thèm coi nữa cho đến khi nó không nổi tiếng nữa. Ozzie, Oz, Zorro thì cũng đến thế thôi".

"Vâng, nhưng di Báu nghĩ rằng con nên xem".

"Con muốn nói gì?"

Ruth không biết tại sao cô nói thế. Lờ lẽ tự nhiên buột khỏi miệng cô "Tối qua, mẹ có nhớ không?" Cô tìm ra một câu trả lời. "Bà ấy bảo con viết một cái gì như chữ Những và chúng ta đã không biết nó nghĩa gì phải không ạ?"
Bà Lưu Linh cau mày cố nhớ lại.

"Con nghĩ bà ấy muốn con viết O-Z. Chúng ta có thể hỏi bà bây giờ nếu mẹ không tin con". Ruth đi lại chỗ tủ lạnh trèo lên một cái ghế đẩu rồi lấy cái khay đựng cát xuống.

"Dì Báu" bây giờ bà Lưu Linh gọi to bằng tiếng Hoa, "Dì có ở đấy không? Dì định nói gì đây?"

Ruth ngồi im với cái đũa chĩa lên sẵn sàng hành động. Một lúc lâu chẳng có gì xảy ra. Nhưng đó là bởi vì cô hồi hộp trong mưu toan lừa dối mẹ. Chuyện gì xảy ra nếu như đúng là có một con ma tên là dì Báu? Thế mà cô thường nghĩ cái trò viết lách trên cát là một công việc khổ sai, nhàm chán, rằng cô có nhiệm vụ khó khăn phải đoán ra cái mà mẹ cô muốn nghe, rồi nhanh chóng chấm dứt cái màn này. Tuy vậy cũng có lúc Ruth tin rằng có một con ma cầm tay cô viết, bảo cô cần phải nói gì. Đôi khi cô cũng viết những điều hoá ra lại là thật, như về những biến động trong thị trường chứng khoán, một lĩnh vực mà mẹ cô bắt đầu làm ăn để nhân số tiền mà bà để dành trong những năm qua. Mẹ cô sẽ hỏi dì Báu là chọn cổ phiếu của bên nào, công ty IBM hay là công ty Sắt của Mỹ và Ruth sẽ chọn bên nào có cái tên ngắn gọn hơn. Bất kể là cô chọn cái tên nào thì bà Lưu Linh cũng hết lòng cảm tạ dì Báu. Một lần mẹ cô hỏi là xác của dì Báu nằm ở đâu để bà đi tìm và mai táng. Câu hỏi này làm Ruth nổi da gà và cô cố gắng lái cho câu chuyện đi đến chỗ chấm dứt. Kết thúc, cô viết và cái chữ này làm mẹ cô nhảy bật khỏi ghế, kêu lên: "Vậy là đúng rồi. Cao Linh cũng nói thế mà. Dì đang ở nơi tận cùng thế giới". Ruth cảm thấy một hơi thở lạnh buốt thổi vào cổ cô.

Lúc ấy cô nắm chặt tay, cố trấn tĩnh, ghi nhớ sự khôn ngoan mà dì Báu có thể tác động vào cô như một thầy phù thuỷ cao cường. O-Z, cô viết và rồi bắt đầu từ từ làm hiện lên chữ Good bằng những con chữ to cồ G-O-O. Trước khi cô viết thêm chữ D thì bà Lưu Linh đã thốt lên "Goo! Goo là cốt, có nghĩa là xương cốt trong tiếng Hoa. Xương cốt có nghĩa gì? Có liên quan gì đến gia đình thầy lang nắn xương không?"

Và thế là may mắn đến thật đúng lúc: The Wizard of Oz, cũng là về một bác sĩ chữa xương cốt, dì Báu đã nói rất rành rẽ như thế và bà rất vui lòng nếu Ruth được xem phim này.

7 giờ 2 phút, Ruth gõ cửa nhà Lance và Dottie. "Ai đó?" Lance cao giọng hỏi.

"Em, Ruth đây".

"Ai vậy?" và cô nghe tiếng anh càu nhàu "Quỷ thật".

Ruth cảm thấy nhục nhã quá. Có thể anh mời cô sang xem phim chỉ vì lịch sự. Cô lao xuống bậc thềm ở sân trước. Bây giờ cô lại phải tìm một xó nào ở sân sau để núp trong vòng hai tiếng đồng hồ không mẹ cô sẽ biết về lầm lẫn của cô hay là lời nói láo ấy.

Cánh cửa mở ra. "Này con mọt sách, chào em" anh nói một cách nồng nhiệt.
"Vào nhà đi. Bọn anh suýt nữa thì quên mất em. Ê Dottie! Ruth đây này. Trong khi em còn ở trong bếp mang cho cô bé một lon soda được không? Ruth, em ngồi xuống đi, trên ghế sô pha ấy".

Ruth khó lòng tập trung chú ý vào màn hình trong lúc bộ phim đang được chiếu. Cô giả vờ là rất thoải mái. Ba người bọn họ ngồi trên chiếc ghế sô pha màu ngọc lam và màu vàng đan xen kẽ giữa sợi đay và kim tuyến. Mặt trên thô ráp của nó làm xước làn da trên đôi chân trần của Ruth. Ngoài ra, Ruth nhận ra hết điều này đến điều kia làm cô sợ hãi, như cái kiểu Lance và Dottie thượng cả bốn cẳng lên bàn nước mà không buồn cởi giày ra. Nếu mẹ cô nhìn thấy thế bà sẽ có nhiều chuyện để bàn luận hơn là về những cái răng bàn cuốc của Dottie! Còn nữa, cả hai đều uống một thứ chất lỏng màu vàng ròng dù họ không ngồi ở quầy rượu. Nhưng điều làm phiền Ruth nhất là cái cung cách ngu ngốc của Dottie, trẻ con một cách dở hơi, khi cô ta vuốt ve đầu gối và đùi Lance, trong lúc cô ta rúc lên những câu như thế này:
"Lance xí xọon ơi, cưng có thể vặn âm thanh lên một chút xíu xíu được không?"

Đến đoạn quảng cáo, Dottie đứng dậy, đung đưa uốn éo như con bù nhìn trong phim. "Thế còn bắp rang, bắp rang thì sao, thưa quý vị?" rồi với đôi tay giang rộng múa máy, cô đi giật lùi một bước và ra khỏi phòng vừa đi vừa hát, "Ohhh, chúng ta ra ngoài đi vào bếp…" Bây giờ thì chỉ còn Ruth ngồi trên ghế sô pha với Lance. Cô nhìn chằm chằm vào màn hình, tim đập thùm thụp trong lồng ngực. Cô nghe tiếng Dottie hát ư ử, tiếng động của những cánh cửa tủ mở ra đóng vào.

"Vậy em nghĩ gì?" Lance hỏi hất đầu về phía tivi.

"Ồ, tuyệt lắm" Ruth trả lời bằng một giọng khe khẽ trang nghiêm, đôi mặt vẫn cắm vào tivi.

Cô có thể ngửi thấy mùi dầu sôi trong bếp, nghe thấy tiếng bắp nổ như súng máy trong chảo. Lance quấy những cục nước đá trong ly rượu nói về những chương trình truyền hình mà anh hy vọng sẽ được phát màu: bóng đá, Mister Ed, The Beverly Hillbllies. Ruth có cảm giác như cô đang trong một buổi hẹn hò. Cô xoay người về phía anh. Hãy lắng nghe với nét mặt say mê. Wendy đã bảo cô rằng đó là điều mà một cô gái cần làm để cho một thằng con trai cảm thấy hắn là quan trọng và có sức hấp dẫn giới tính. Nhưng chuyện gì kéo theo sau? Lance quá gần cô. Bất thình lình anh đập vào đầu gối cô, đứng lên và tuyên bố "Anh cho rằng anh nên đi vệ sinh trước màn hấp dẫn sắp tới". Khiếp quá, anh đã nói một điều thân mật một cách đáng xấu hổ như vậy. Cô vẫn còn đỏ mặt khi anh quay lại một phút sau. Lần này thậm chí anh còn ngồi gần cô hơn. Anh có thể ngồi vào chỗ lúc nãy của Dottie, tại sao anh không ngồi? Có phải là cử chỉ này có mục đích gi không? Trên màn ảnh bộ phim vẫn tiếp tục được chiếu. Dottie có quay lại ngay không? Cô hình dung mình sẽ tường thuật lại nỗi hồi hộp của bản thân "Tao nghĩ tao sẽ tè ra quần mất!" Đó chỉ là một cách nói nhưng bây giờ khi nghĩ về điều đó cô thật sự mắc tiểu. Thật là đáng sợ. Làm sao cô có thể hỏi Lance là cô có thể sử dụng phòng vệ sinh được không? Cô cũng không thể đứng dậy đi vòng vòng quanh nhà. Liệu cô có thể làm mặt tỉnh bơ như anh, nói rằng cô có thể đi vệ sinh không? Cô cố nín tiểu và giữ bình tĩnh. Cuối cùng, khi Dottie hiện ra với một tô đựng bắp, Ruth bật lên "Em phải rửa tay trước đã".

"Ở phía sau, đi qua phòng ngủ" Dottie nói.

Ruth cố hành động một cách bình thường, đi thật thẳng người trong khi phải khép chặt hai đùi lại, khi đi ngang qua phòng ngủ, cô ngửi thấy mùi thuốc lá, nhìn thấy một cái giường ngổn ngang khăn tá mùi, gối và một chai dầu tắm hiệu Jean Naté ở cuối chân giường. Khi đã vào trong phòng tắm, cô sung sướng vì được giải thoát. Đây là chỗ mà Lance vừa mới bước vào, cô nghĩ rồi cười khúc khích. Sau đó cô mới nhận ra là buông tắm này thật bừa bộn lộn xộn. Cô cảm thấy xấu hổ thay cho Lance. Đường nối giữa hai viên gạch lát màu hồng đã đen xỉn lại. Đồ lót phụ nữ nằm chình ình trên cái giỏ đựng quần áo dơ. Một tạp chí về xe hơi vứt chỏng chơ trên cái giá gắn vào tường. Nếu mẹ cô mà chứng kiến cảnh này!

Ruth đứng lên và lúc ấy cô mới nhận ra có cái gì ướt ướt ở mông. Bàn cầu đã bị ướt! Mẹ cô bao giờ cũng nhắc nhở cô không được ngồi lên bàn cầu ở nhà người khác, thậm chí cả bàn cầu ở nhà bạn bè cô. Đàn ông đáng lý ra phải lật miếng đệm lên nhưng họ chẳng bao giờ làm thế. "Ông nào cũng quên" mẹ cô nói "họ có quan tâm gì đâu. Thế là để lại cái mầm ấy, nó đi vào người con".

Ruth nghĩ đến chuyện lấy giấy vệ sinh chùi đi. Nhưng rồi cô quyết định đó là một dấu hiệu được coi như bằng chứng của tình yêu. Đó là nước tiểu của anh, chất đàn ông của anh và việc giữ lại nó làm cô cảm thấy mình can đảm hơn, lãng mạn hơn.

Vài ngày sau Ruth xem một bộ phim trong phòng tập thể dục chiếu về con đường đi của trứng trong cơ thể người nữ, nó đi qua những con đường nguyên thuỷ cho đến khi trôi vào một dòng máu. Bộ phim đã cũ lắm rồi và được ghép phim ở nhiều chỗ khác nhau. Một phụ nữ trông giống một cô y tá nói về sự khởi đâu của mùa xuân, ở khúc giữa lại miêu tả sự xuất hiện những nụ hoa tuyệt đẹp, cô ta đột nhiên biến mất với một tiếng cách, rồi lại tái xuất hiện mô tả những cái nụ di chuyển bên trong một cành cây. Trong khi cô giải thích dạ con trong cơ thể người phụ nữ là một cái tổ, giọng cô nghe như tiếng một con chim đập cánh rồi cô lại biến mất lần nữa vào cái màn hình màu mây trắng. Khi ánh sáng trong phòng được bật lên, các cô gái nhìn nhau mắc cỡ vì bây giờ họ nghĩ về những cái trứng di chuyển trong cơ thể họ. Cô giáo phải gọi một thằng con trai có cái miệng cau có và cái vẻ lờ đờ từ bộ phận nghe nhìn đến, việc này làm cho bọn con gái xấu hổ muốn chết. Sau khi thằng nhỏ điều chỉnh máy móc, bộ phim lại tiếp tục được chiếu và màn ảnh hiện lên cái cảnh những con nòng nọc gọi là tinh trùng bơi qua cái tử cung hình trái tim trong khi giọng một tài xế xe buýt kêu oang oác ở bến: "âm đạo", "cổ tử cung", "tử cung". Bọn con gái ré lên bịt tai lại cho đến khi thằng con trai vênh váo đi ra khỏi phòng một cách hết sức tự hào như thể nó đã nhìn thấy tất cả bọn con gái trong lúc không có mảnh vải che thân.

Cuốn phim tiếp tục và Ruth quan sát cái cảnh con nòng nọc đi, tìm trứng rồi hối hả đớp lấy nó. Một con ếch mắt to bắt đầu lớn lên. Ở đoạn cuối, một cô y tá với cái mũ y tá màu trắng hồ cứng bất ngờ trao một hài nhi cho một thiếu phụ xinh đẹp mặc chiếc áo khoác sa tanh màu hồng, trong khi người chồng đầy nam tính của cô tuyên bố "Đó là một phép màu, phép màu của cuộc sống".

Khi ánh sáng lại được bật lên, Windy giơ tay đứng dậy hỏi cô giáo phép màu đó được bắt đầu như thế nào. Những đứa con gái biết chuyện khịt mũi và cười khúc khích. Ruth cũng cười theo. Cô giáo ném cho cả bọn một cái nhìn chê trách rồi nói "Em phải lấy chồng trước đã".

Ruth biết rằng điều đó không đúng. Cô đã xem phim Rock Hudson và Doris Day. Tất cả chỉ là những phản ứng hoá học trong đó bao gồm cả tình yêu và cả những chất hoá học không tốt ví dụ như rượu và việc ngủ gật. Ruth không chắc lắm về mọi chuyện xảy ra như thế nào, nhưng cô chắc chắn những chuyện này là những điều chủ yếu kích hoạt một sự thay đổi hoá học, nó cũng tương tự như cái cách Alka-Seltzer biến thành nước bọt. Plop, plop. Fizz, Fizz. Chất hoá học không tốt này là lý do tại sao một số phụ nữ sinh con ngoài giá thú, những đứa trẻ này là con hoang, một trong những từ có âm đầu là b[1].
Trước khi lớp học kết thúc, cô giáo chuyền cho học sinh những thắt lưng đàn hồi và những cái hộp đựng những miếng băng trắng, dày. Cô giáo giải thích rằng rồi đây các bé gái sẽ trải qua kỳ kinh nguyệt đầu tiên, và chúng không nên ngạc nhiên hay hoảng sợ nếu chúng nhìn thấy máu ở quần lót. Những vết máu báo hiệu rằng chúng đã trở thành phụ nữ, và đó cũng là bằng chứng rằng chúng là những "Bé gái lành mạnh". Nhiều đứa con gái bụm miệng cười khúc khích. Ruth nghĩ cô giáo đã nói kỳ kinh của nó sẽ xảy ra cũng như một bài tập về nhà, có nghĩa là nó xảy ra vào ngày hôm sau, ngày hôm sau nữa hay là tuần tới.

Trong khi cùng Ruth đi bộ về nhà, Wendy giải thích cái điều mà cô giáo đã bỏ qua. Wendy biết những chuyện như thế, bởi vì nó đàn đúm với những thằng bạn của anh trai và lũ bạn gái của chúng, những đứa con gái đua đòi trang điểm loè loẹt, mang vớ dài, sơn móng chân móng tay. Wendy là đứa con gái đầu tiên trong lớp tóc uốn thành những gợn sóng mà nó thường chải và xịt keo vào giờ ra chơi trong khi nó giấu kẹo cao su ở giữa các lớp giấy vệ sinh mềm.

Nó cũng là đứa học trò đầu tiên mang giày khiêu vũ màu trắng. Trước và sau giờ học nó thường cuốn cho váy cao trên đầu gối chừng năm phân. Nó đã bị nhốt ba lần, một lần vì đi học trễ, hai lần vì dám nói từ bắt đầu bằng chữ "b", "bitch" và "bonner – ngớ ngẩn" với cô giáo dạy thể dục. Trên đường về nhà nó khoe với Ruth là nó đã để cho một thằng con trai hôn nó trong một bữa tiệc dưới tầng hầm. "Nó vừa ăn kem với bánh sandwich xong, hơi thở của nó có mùi muốn ói vì thế tao bảo nó chỉ được hôn vào cổ chứ không được hôn xuống dưới. Dưới cổ là mày tiêu luôn". Nó mở cổ áo, Ruth há hốc miệng ra khi thấy một vết bầm lớn.

"Cái gì vậy?"

"Vết cắn, đồ ngốc ạ. Tất nhiên điều này không có trong một bộ phim tồi. Vết cắn, sự cương cứng, rồi ấy nhau là nó đấy. Nói về chuyện này có một cô gái lớn hơn tao trong một bữa tiệc đã ói ra mật xanh mật vàng ở trong buồng tắm. Học sinh lớp 10. Nó nghĩ nó có bầu với cái thằng ở với nó ở chỗ tập trung trẻ vị thành niên hư hỏng".

"Nó có yêu thằng kia không?"

"Nó gọi thằng ấy là đồ sâu bọ".

"Vậy thì nó chẳng phải lo lắng gì hết." Ruth nói với vẻ hiểu biết.

"Mày đang nói gì vậy?"

"Đó là một chất hoá học khiến mày có bầu. Tình yêu là một trong những yếu tố đó". Ruth tuyên bố với tất cả vẻ khoa học chắc nịch mà nó có thể có được.

Wendy đứng lại, há hốc miệng, rồi nó thì thào.

"Bộ mày không biết gì hết sao?" rồi nó giải thích cái điều mà mẹ Ruth, người đàn bà trong phim, và cô giáo nó đã không nói tới rằng cái thành phần ấy là đến từ cái ấy của một thằng con trai. Và để chắc chắn là mọi việc phải tuyệt đối rõ ràng với Ruth, Wendy nói thật chậm rãi "Đứa con trai đi tiểu vào bên trong đứa con gái".

"Điều đó không đúng!" Ruth ghét Wendy vì đã nói cho cô biết điều này, vì đã cười như điên như dại. Cô cảm thấy nhẹ cả người khi họ đi đến một chỗ mà hai người sẽ đi về hai hướng khác nhau.

Còn hai dãy nhà nữa thì về đến nhà, Ruth nhận thấy cái sự thật trong những lời nói của Wendy đã ghim vào đầu cô như đạn ghém. Nó có một ý nghĩa thật đáng sợ về cái việc đi tiểu ấy. Đó là lý do tại sao con trai con gái phải đi vệ sinh ở những nơi riêng biệt. Đó là lý do vì sao bọn con trai phải lật cái miếng đệm ngồi lên nhưng chúng lại không làm và điều đó thật tệ hại. Và đó cũng là lý do tại sao mẹ cô nói đi nói lại mãi về chuyện không được kê đít vào cái bàn cầu nhà người khác. Cái mà mẹ cô gọi là mầm, phải chăng đó chính là tinh trùng?

Và lúc đó một nỗi hoảng loạn chụp lấy người cô. Bởi vì bây giờ cô nhớ ra rằng ba đêm trước cô đã ngồi lên nước tiểu của người đàn ông mà cô yêu.
Ruth kiểm tra đáy quần lót của mình hàng chục lần một ngày. Nào xem chuyện gì đã xảy ra, cô kêu lên với chính mình. Cô đi đi lại lại trong nhà, đôi mắt trống rỗng. Cô đã tự huỷ hoại mình và không có cách gì thay đổi được điều đó. Tình yêu, nước tiểu, rượu, cô đếm đi đếm lại các thành phần này trên các đầu ngón tay. Cô nhớ lại cô đã cảm thấy mình can trường như thế nào khi quyết định không lau đi những giọt nước tiểu ấy.

"Tại sao con lúc nào cũng hành động một cách điên rồ làm vậy?" mẹ cô thường hỏi. Tất nhiên cô sẽ không cho mẹ biết là cô đã có bầu. Kinh nghiệm đã dạy cô là mẹ cô đã lo nghĩ vớ vẩn kể cả khi chẳng có lý do gì để lo lắng cả. Nếu có một điều gì thật sự sai trái, mẹ cô sẽ kêu gào và đấm ngực thùm thụp như con đười ươi. Bà sẽ làm một điều gì đó dữ dội trước mặt Lance và Dottie. Bà sẽ móc mắt mình ra gọi các hồn ma đến mang bà đi. Rồi sau đó bà sẽ thực sự kết liễu đời mình. Lần này thì chắc chắn rồi. Bà sẽ để cho Ruth chứng kiến để trừng phạt cô nặng nề hơn.

Bây giờ mỗi lần nhìn thấy Lance, cô thở dồn dập, ngực cô nâng lên và cô suýt ngất xỉu vì thiếu không khí. Cô đau bụng liên miên. Thỉnh thoảng ruột cô co thắt lại và cô cúi người xuống bàn cầu nhưng chẳng có gì trào ra ngoài cả. Khi ăn, cô hình dung thức ăn chui vào cái miệng con ếch con thế là bụng cô biến thành một thứ chất lỏng lầy nhầy và cô phải chạy vào buồng tắm nôn oẹ, hy vọng con nhái sẽ nhảy vào bồn cầu và những rắc rối của cô sẽ bị xoá sạch.

Tôi muốn chết, cô rên rỉ. Chết, chết,chết. Đầu tiên cô kêu gào ầm ĩ trong buồng tắm, sau đó cô liếc bàn tay trên lưỡi dao ăn. Nó để lại một đường cày trên da thịt, không có máu, nhưng đau ghê gớm nếu cứa sâu hơn. Sau đó, ở sân sau cô tìm thấy một cái đinh ghim han rỉ trong đống rác bèn cắm nó vào ngón tay và đợi cho máu bị nhiễm trùng dâng lên cánh tay cô như chất thuỷ ngân trong chiếc cặp nhiệt độ. Đến tối cô vẫn còn sống và hết sức đau khổ về điều đó, cô đổ đầy nước vào bốn tắm rồi ngồi vào trong đó. Trong khi cô dầm mình vào bồn tắm và đang định mở to miệng hơn thì cô nhớ ra là nước trong bồn bây giờ bị ô nhiễm vì cái chất dơ bẩn ở chân cô, mông cô và ở giữa hai đùi. Vẫn còn tràn đầy quyết tâm, cô ra khỏi bồn tắm, lau khô người, thay nước khác đoạn úp mặt xuống nước. Cô mở miệng. Việc chết sặc xem ra rằng dễ dàng. Chẳng đau đớn chút nào. Chỉ giống như uống nước thôi. Một lúc sau đó cô nhận ra việc mình đang làm thế là cô lại dúi mặt xuống sâu hơn, lại mở miệng ra lần nữa. Cô hít một hơi dài cuối cùng để chào đón cái chết. Nhưng cả cơ thể của cô phản ứng lại trong một phản ứng tự vệ. Cô bắt đầu ho sặc sụa và không sao nín được cho đến khi mẹ cô xông vào buồng tắm không buồn gõ cửa, đấm đấm vào lưng con gái, đặt tay lên trán, lầm bầm bằng tiếng mẹ đẻ của bà là cô bị ốm và phải lên giường ngay. Để cho mẹ chăm sóc cô một cách tận tuỵ và đầy yêu thương như thế chỉ làm cho cô cảm thấy tồi tệ hơn.

Cuối cùng người đầu tiên mà Ruth thú thật bí mật là Wendy. Cô gái này biết mọi chuyện, cô bao giờ cũng biết cần phải làm gì. Ruth phải đợi cho đến khi cô gặp bạn ở trường, bởi vì không thể nói về những chuyện này trên điện thoại mắc song song mà không muốn mẹ cô hoặc ai đó nghe được.

"Mày phải nói chuyện này với Lance" Wendy nói, cúi xuống xiết chặt tay Ruth.

Điều này làm cho Ruth khóc dữ hơn. Cô lắc đầu quầy quậy. Cuộc đời nghiệt ngã và cái vũng lầy những điều bất khả thi của nó đang phơi bày trước mắt cô. Lance đâu có yêu thương cô. Nếu cô bảo anh điều đó anh sẽ ghét cô, Dottie cũng ghét cô. Họ sẽ đuổi cô và mẹ cô ra khỏi căn nhà. Nhà trường sẽ gởi cô đến trại cải huấn dành cho trẻ vị thành niên. Ôi thôi đời cô thế là hết.

"Được, nếu mày không nói với Lance, để tao nói" Wendy tuyên bố.

"Đừng" Ruth cố gắng nén những cái nấc nghẹn ngào.

"Mày không được nói. Tao không thể để cho mày làm thế đâu".

"Nếu tao không bảo hắn, thì làm sao hắn có thể nhận ra là hắn yêu mày?"

"Anh ấy không yêu tao".

"Chắc chắn là có. Hoặc sẽ yêu, thế thôi. Chuyện này xảy ra nhiều lần rồi. Gã trai biết có một đứa trẻ sắp chào đời và thế là boom boom – tình yêu, đám cưới và một nhóc".

Ruth cố hình dung ra cái cảnh này. "Phải, đó là giọt máu của anh" Wendy sẽ nói thế với Lance. Cô lại tưởng tượng ra cảnh Rock Hudson khi anh biết Doris Day của anh sắp đẻ một đứa con cho anh. Anh sẽ sững sờ một vài giây, nhưng rồi anh sẽ mỉm cười, rồi bắt đầu cười thật to như một thằng ngốc và chạy ra phố, chẳng thèm để ý đến dòng người hoặc xe cộ chạy trên đường mà anh va phải, người ta hét lên rằng anh là một gã điên. Thế là anh hét lại "Đúng tôi điên đấy, điên vì nàng". Chẳng bao lâu sau anh đã ở bên nàng, quỳ xuống chân nàng nói rằng anh yêu nàng biết bao, rằng bao giờ anh cũng yêu nàng và giờ đây anh muốn cưới nàng. Dottie ồ, rồi cô ta cũng sẽ say mê một người khác ngay – một người bưu tá hay đại loại như vậy. Mọi thứ sẽ đâu vào đấy. Điều đó có thể lắm chứ.

Chiều hôm đó Wendy về nhà Ruth. Bà Lưu Linh làm việc buổi chiều ở một trường đào tạo y tá và sẽ không về nhà trong vòng vài giờ. Vào lúc 4 giờ, trong khi hai đứa con gái đang xớ rớ ngoài sân, họ nhìn thấy Lance lá xe về nhà, miệng huýt sáo, tay vung vẩy chùm chìa khoá. Wendy bỏ chạy khỏi Ruth , còn Ruth thì chạy về phía bên kia căn nhà nơi cô có thể vừa núp kín vừa thò đầu ra quan sát. Cô hồi hộp, hầu như không thở được. Wendy đi về phía Lance "Xin chào" cô nói.

"Chào bé" anh đáp lại "Có chuyện gì không?" Nhưng đến lúc ấy thì Wendy đột nhiên quay người bỏ chạy. Ruth bật khóc, khi Wendy đi đến chỗ Ruth cô anh ủi bạn rằng cô có một cách hay hơn. "Đừng lo lắng gì hết" Wendy nói "Mình sẽ quan tâm đến chuyện này. Mình nghĩ ra một cách" Rồi cô làm thật. "Cứ chờ ở đây nhé", cô nói, mỉm cười chạy về phía cửa sau ngôi nhà của Lance, năm phút sau, cánh cửa sau ngôi nhà mở toang ra đột ngột và chính Dottie chạy xuống bậc thềm. Qua cửa sổ Ruth nhìn thấy Wendy vẫy tay trước khi nhanh chóng bỏ đi. Tiếp theo sau đó là một tiếng đập cửa mạnh, khi Ruth ra mở cửa thì Dottie xông vào hai tay quắp chặt lấy Ruth. Dottie nhìn chằm chằm vào mặt Ruth với vẻ mặt kinh hoàng khào khào nói bằng cái giọng sữa trộn với kim khí của cô "Có phải là em..?"

Ruth bắt đầu thổn thức và Dottie quàng tay quanh vai cô, vuốt ve cô, đoạn ghì chặt lấy cô mạnh đến nỗi cô nghĩ xương cốt của cô sẽ rời ra từng mảnh. Đau đớn nhưng cũng dễ chịu. "Thằng con hoang, thằng con hoang bẩn thỉu, xấu xa!" Dottie cứ thế lẩm bẩm nguyền rủa như thế qua kẽ răng. Ruth kinh hoàng khi nghe những lời chửi rủa tục tằn ấy, thậm chí không nhận ra là Dottie đang nóng tiết – không phải với cô mà là với Lance!

"Mẹ em có biết không?"

Ruth lắc đầu.

"Được rồi. bây giờ chúng ta không cần cho mẹ em biết, chưa đến lúc. Trước hết, hãy nghĩ xem chúng ta có thể làm gì về vụ này. Được không? Chẳng dễ gì nhưng chị cũng biết là phải làm gì, đừng lo nghe. Năm năm trước đây, một chuyện tương tự cũng xảy ra với chị".

Vậy ra đó là lý do Lance cưới Dottie. Vậy đứa bé ở đâu?

"Chị biết em đang xúc động" Dottie tiếp tục. "Chị biết thật mà".

Thế là Ruth khóc thậm chí còn thảm thiết hơn, bùng nổ những xúc cảm mà cô chưa bao giờ nghĩ là một trái tim có thể chứa đựng được. Một người nào đó giận dữ hộ cô. Một người biết phải làm gì.

Đêm hôm ấy trong lúc mẹ cô mở toang cửa để nấu nướng, nhiều tiếng la hét vọng sang căn nhà thuê át cả tiếng dầu mỡ cháy xèo xèo. Ruth giả vờ ngồi đọc cuốn Jane Eyre. Tai cô căng ra nghe những lời đấu khẩu giữa hai vợ chồng, nhưng cô chỉ nghe thấy tiếng gào rách màng nhĩ của Dottie "Đồ con hoang chó chết", còn giọng Lance trầm trầm gầm gừ giống như tiếng rồ máy của chiếc xe Pontiac của anh.

Ruth đi vào bếp cúi xuống dưới cái bồn rửa chén "Con đi đổ rác đây", mẹ cô nhướng lông mày lên nhưng vẫn tiếp tục nấu nướng. Khi Ruth ra đến chỗ đặt mấy thùng rác bên cạnh ngôi nhà của Lance và Dottie cô ngồi thụp xuống nghe ngóng.

"Anh nghĩ anh nóng bỏng hả? Bao nhiêu đứa anh phủ lên rồi hả? Anh không thèm mất đến 30 giây để suy nghĩ – phải, sọc, sọc, cám ơn quý bà hả?"

"Cái gì làm anh trở thành dê cụ như thế, tôi muốn được biết lắm đấy".

"Tôi biết! Tôi biết thế nào là một người đàn ông thực sự…Danny, phải, anh ta là một người tốt, một người đàn ông thực thụ. Còn anh! Anh chọc cái ấy vào những đứa con gái còn vắt mũi chưa sạch!"

Giọng của Lance rống lên rồi vỡ ra như một đứa trẻ đang khóc "Mày là một con điếm chó chết!"


Khi Ruth quay vào nhà cô vẫn còn run lẩy bẩy. Cô đã không ngờ mọi việc lại hoá ra điên rồ và xấu xa đến thế. Bạn có thể trở nên tồi tệ trong khi bản thân không muốn thế.

"Những người này đúng là thật hi – hudu" mẹ cô lẩm bẩm. Bà đặt những món ăn nghi ngút lên bàn.

"Thật điên, cãi cọ nhau toàn những chuyện không đâu", rồi bà ra đóng cửa sổ lại.

Vài giờ sau Ruth nằm trên giường mắt mở chong chọng những tiếng la hét chửi rủa tồi tệ bỗng im bặt. Cô chờ đợi chúng lại ồn lên lần nữa những tất cả những âm thanh cô thu nhận được chỉ là tiếng ngáy o o của mẹ cô. Cô trở dậy trong bóng đêm rồi mò mẫm đi về phía phòng tắm. Cô trèo lên bàn cầu nhìn qua cửa sổ về phía ngôi nhà trước mặt. Đèn trong nhà vẫn thắp sáng. Chuyện gì đang diễn ra đây? Rồi cô nhìn thấy Lance bước ra khỏi nhà với một va li lớn, nhét nó vào trong cốp xe. Một lát sau, anh khởi động máy làm tiếng bánh xe xiết trên đường rải sỏi rồi rồ xe phóng đi. Điều đó có ý nghĩa gì? Anh đã bảo với Dottie là anh sẽ cưới Ruth chăng?

Sáng hôm say ngày thứ Bảy, Ruth hầu như không thể nuốt nổi món cháo nóng hổi của mẹ cô. Cô nóng lòng chờ đợi tiếng xe Pontiac quay trở lại nhưng không gian vẫn hoàn toàn yên ắng. Cô nằm trên ghế sô pha với cuốn sách trong tay. Mẹ cô đang soạn đồ dơ, quần áo, khăn tắm và khăn trải giường, cho vào trong một cái xe đẩy. Bà đếm tiền đủ để trả cho chỗ giặt ủi và bảo Ruth "Nhổ rễ đi, đến giờ phải mang đồ đi giặt rồi".

"Con hơi mệt"

"Ái dà, ốm à?"

"Con buồn ói".

Mẹ cô cuống quýt lên, cặp nhiệt độ, hỏi cô ăn những gì, phân trông như thế nào. Bà bắt cô nằm xuống ghế bành, đặt một cái xô bên cạnh phòng trường hợp cô muốn ói. Cuối cùng mẹ cô cũng mang quần áo đến tiệm giặt ủi ,bà sẽ đi ít nhất là trong vòng ba tiếng đồng hồ. Bà bao giờ cũng đẩy xe đến một chỗ cách nhà chừng 20 phút, bởi vì ở đó rẻ hơn một tiệm gần nhà và khi sấy không làm cháy quần áo.

Ruth mặc áo khoác và đi ra ngoài. Cô ngồi vào một cái ghế ở hiên nhà, mở cuốn sách ra, chờ đợi. Mười phút sau, Dottie mở cánh cửa sau, đi xuống bốn bậc thềm, sải bước qua chiếc sân. Đôi mắt chị sưng húp như miếng dồi, khi chị mỉm cười với Ruth, nửa khuôn mặt phía trên của chị nom thật rầu rĩ.

"Em thế nào cưng?"

"Ổn thôi, em đoán thế".

Dottie thở dài, ngồi xuống bậc thềm, cằm gục vào hai đầu gối. "Hắn đi rồi" chỉ nói "Nhưng hắn sẽ trả lại cho em, đừng lo".

"Em không cần tiền" Ruth cự lại.

Dottie cười khan, rồi khịt khịt mũi. "Chị muốn nói hẳn sẽ phải vào tù".

Ruth hoảng hồn "Tại sao ạ?"

"Vì những gì hắn đã làm với em, tất nhiên".

"Nhưng anh ấy không định làm thế. Anh ấy chỉ quên…"

"Quên rằng em mới 11 tuổi? Hừm!"

"Đó là lỗi của em nữa, đáng lý ra em phải cẩn thận".

"Không, không, không cưng ơi! Em không phải bào chữa cho hắn. Đó không phải là lỗi của em cũng như của đứa bé…Nào, nghe chị nói này, em đi báo cảnh sát đi!"

"Không! Không! Em không muốn thế!"

"Em sợ, chị biết. Nhưng điều hắn làm thật là xấu xa. Theo luật gọi là tội hãm hiếp, và hắn phải bị trừng phạt…Dù sao thì cảnh sát chắc chắn hỏi em nhiều câu hỏi, em cứ việc có sao nói vậy, hắn đã làm gì, chuyện ấy xảy ra ở đâu…Ở trong phòng tắm phải không?"

"Dạ, phòng tắm!"

"Biết mà!" Dottie gật gù cay đắng "Phải, hắn bao giờ cũng muốn làm chuyện đó ở đấy…Thế là hắn đưa em vào phòng tắm…"

"Em tự vào".

"Được rồi, thế là hắn đi theo em. Rồi cái gì xảy ra? Hắn có mặc quần áo không?"

Ruth cảm thấy kinh hoàng "Anh ấy ngồi ở phòng khách, xem tivi," Cô nói giọng lí nhí "Chỉ có mình em trong phòng tắm".

"Vậy khi nào hắn làm điều đó?"

"Trước khi em vào đấy. Anh ấy đi tiểu trước rồi đến em".

"Chờ chút…hắn làm gì?"

"Anh ấy đi tiểu".

"Vào người em?"

"Vào cái bàn cầu. Sau đó em vào và ngồi lên đó".

Dottie đứng dậy, mặt chị dúm dó lại vì kinh sợ "Ôi không, lạy Chúa!" Chị túm lấy vai cô lắc lấy lắc để. "Đó không phải là cái cách người ta tạo ra những đứa trẻ. Đi tiểu vào miếng đệm của bàn cầu. Sao em có thể ngu ngốc đến thế. Hắn phải chọc cái ấy vào trong em. Hắn phải xuất tinh, chứ không phải là đái, trời ạ. Em có biết là em đã làm gì không? Em tố cáo một người đàn ông vô tội là đã hãm hiếp em!".

"Em không mà.." Ruth thì thầm.

"Có, em đã làm thế và chị đã tin em" Dottie giậm chân thình thịch và chửi loạn lên.

"Em xin lỗi" Ruth khóc nức nở "Em nói em xin lỗi mà" Nhưng cô vẫn không biết là mình đã làm điều gì sai.

Dottie quay đi, cay cú "Em chẳng biết cái điều đáng tiếc là gì đâu" Chị nói vậy, đi vào nhà và đóng sập cửa lại.

Mặc dù Ruth không còn sợ có thai nữa nhưng cô cũng chẳng cảm thấy nhẹ lòng chút nào. Mọi chuyện vẫn hết sức kinh khủng, thậm chí còn đáng lo ngại hơn. Khi mẹ cô từ chỗ giặt ủi về, cô nằm trùm kín chăn giả vờ ngủ. Cô cảm thấy mình ngu ngốc và hoang mang kinh khủng. Cô có bị đi tù không? Và mặc dù cô biết mình không có thai, cô vẫn muốn chết hơn bao giờ hết. Nhưng bằng cách nào? Cô mường tượng cảnh mình nằm dưới bánh chiếc xe Pontiac. Lance khởi động phóng đi, nghiền nát cô mà không biết. Nếu cô chết giống cha mình, ông sẽ gặp cô trên thiên đường hay là ông cũng nghĩ là cô thật xấu xa?

"Ồ con gái ngoan" mẹ cô âu yếm nói. "Con ngủ đi sẽ cảm thấy dễ chịu hơn".
Vào cuối ngày Ruth nghe thấy tiếng xe Pontiac lăn bánh trên lối đi. Cô ghé mắt qua cửa sổ. Lance mặt mày dữ tợn bê ra ngoài mấy cái thùng giấy, hai cái vali và một con mèo từ trong nhà ra. Rồi Dottie bước ra, hỉ mũi vào chiếc khăn giấy. Chị và Lance không hề nhìn nhau. Sau đó họ bỏ đi. Một tiếng sau chiếc Pontiac quay về nhưng chỉ có một mình Lance bước ra. Dottie đã nói với anh những gì? tại sao Dottie lại là người ra đi? Liệu bây giờ Lance có xông vào nhà cô, bảo mẹ cô mọi chuyện cô đã làm và yêu cầu hai người phải dọn đi ngay trong ngày không? Lance căm thù cô, Ruth biết chắc như thế. Cô đã nghĩ việc có thai là điều xấu nhất xảy ra với cô. Nhưng xem ra chuyện này còn tồi tệ hơn rất nhiều.

Cô nghỉ học ngày thứ hai. Bà Lưu Linh càng lúc càng lo ngại là có một hồn ma đang cố bắt con gái bà đi. Còn lý do gì nữa khi con gái bà bỗng nhiên lại lăn đùng ra ốm? Bà lẩm bẩm nói về xương từ hàm một con khỉ. Dì Báu sẽ biết chuyện đó, bà cứ lải nhải nói thế mãi. Bà biết về lời nguyền. Đó là hình phạt trong dòng họ nhà bà vì một cái gì đó mà tổ tiên bà đã làm. Bà đặt khay cát trên cái ghế cạnh giường Ruth nằm, chờ đợi.

"Cả hai chúng con sẽ chết" bà hỏi "hay chỉ một mình con?"

"Không" Ruth viết "tất cả đều sẽ ổn".

"Cái gì ổn? Vậy tại sao con gái con lại ốm chẳng có nguyên do gì?"

Ngày thứ ba, Ruth không còn chịu được sự nhặng xị của mẹ cô về bệnh tình của mình nữa. Cô tuyên bố đã khoẻ có thể đi học được. Trước khi mở cửa cô nhìn ra cửa sổ rồi xuống lối đi. Ồ không, chiếc Pontiac vẫn còn nằm ở vị trí của nó. Cô run rẩy đến nỗi cô sợ rằng xương mình có thể gãy. Sau khi hít một hơi dài, cô phóng ra khỏi cửa đi ở một bên cách xa ngôi nhà của Lance, rồi đi ngang qua chiếc Pontiac. Cô rẽ trái mặc dù đường đi đến trường là bên phải.

"Này bé! Anh đang đợi em đây!" Lance đang ngồi ngoài sân hút thuốc "Chúng ta cần nói chuyện". Ruth đứng ngây như phỗng ở một bên lối đi, không có khả năng nhúc nhích. "Anh nói chúng ta cần trao đổi vài chuyện với nhau. Này, em không nghĩ em nợ anh điều gì ư?...Lại đây" Anh ném mẩu thuốc lá cháy dở xuống cỏ.

Chân run rẩy Ruth bước về phía anh, một phần cơ thể cô muốn bỏ chạy. Khi cô bước lên bậc thềm trên cùng, người cô tê cứng. Cô nhìn anh, "Em xin lỗi" cô lắp bắp. Sự run rẩy làm miệng cô há to thoát ra tiếng thổn thức.

"Này, này" Lance nói. Anh sốt ruột nhìn ra phố "Lại đây, em không việc gì phải sợ. Anh muốn nói chuyện để chúng ta có thể hiểu nhau hơn. Anh chỉ không muốn một chuyện như thế này lại xảy ra lần nữa. Được không?"

Ruth khịt khịt mũi và gật đầu.

Ruth lau khuôn mặt lem nhem nước mắt bằng ống tay áo khoác len. Chuyện xấu nhất đã qua rồi. Cô dợm chân lao xuống bậc thềm.

"Ê, em đi đâu đấy?"

Ruth cứng người.

"Chúng ta vẫn phải nói chuyện. Quay lại đi". Giọng anh không có vẻ gì là dịu dàng. Ruth thấy anh mở cửa, cô nín thở. "Vào trong này" anh ra lệnh. Cô cắn môi và chậm chạp leo lên bậc thềm đi ngang qua anh. Cô nghe tiếng cánh cửa đóng lại và nhìn căn phòng mờ mờ tối.

Phòng khách sặc mùi rượu và thuốc lá. Màn cửa rủ xuống và một cái khay ăn trưa lỏng chỏng trên bàn cà phê.

"Ngồi xuống" Lance chỉ về phía chiếc ghế vải thô.

"Uống soda nhé?" Cô lắc đầu. Chỉ có ánh sáng hát ra từ màn hình tivi đang chiếu một bộ phim cũ. Ruth mừng vì nghe tiếng động trong tivi. Rồi cô thấy một đoạn quảng cáo, một người rao bán xe hơi. Trong tay ông ta là một cái kiếm giả "Chúng tôi đang giảm giá – nào nhanh chân đến với xe Chevrolet ở Rudy và hỏi xin một tờ phiếu giảm giá!"

Lance ngồi xuống ghế sô pha, không gần Ruth quá như đêm trước. Anh giằng những cuốn sách trên tay Ruth và cô cảm thấy mình không có khả năng tự vệ. Nước mắt dâng lên mi, cô cố chặn những tiếng sụt sịt trong lúc cô khóc.

"Cô ấy bỏ anh rồi, em biết đấy"

Một tiếng nức nở bật ra khỏi lồng ngực Ruth. Cô cố nói là cô có lỗi, nhưng cô chỉ để thoát ra tiếng khụt khịt như con chuột nhắt.

Lance bật cười. "Thực ra anh đuổi cô ấy đi. Phải, và như vậy là nhờ em. Nếu không nhờ em, anh sẽ không biết là cô ấy dữ dằn và đanh đá đến vậy. Ồ, chắc chắn là anh có nghi ngờ điều đó một thời gian. Nhưng anh tự nhủ, này mày phải có lòng tin chứ. Còn em biết đấy, cô ấy đâu có tin anh. Em có tin được điều đó không? Anh ấy à? Để anh cho em biết, em không thể lấy một ai đó mà em thiếu lòng tin. Em hiểu anh nói gì chứ?" Anh nhìn vào mắt cô. Ruth gật đầu trong nỗi hoảng sợ.

"Không, em sẽ không hiểu điều đó đâu. Mười năm nữa em cũng chưa hiểu" anh mồi một điếu thuốc lá "Em biết không, mười năm sau em sẽ nhìn lại và nói 'Trời ơi, mình mới ngu ngốc làm sao về cái chuyện những đứa bé được tạo ra như thế nào!" Anh khịt khịt mũi, rồi quay về phía cô kiểm tra phản ứng của cô. "Em thấy ngộ quá hả?" Anh vỗ vỗ lên cánh tay cô, cô rụt lại mà không cố ý. "Ê, có chuyện gì thế? Ồ, đừng nói với anh là…Em không tin anh? Em thế nào, cũng như cô ấy chăng? Sau những việc mà em đã làm, em cho là bây giờ anh xứng đáng với cái kiểu đối đãi ấy của em sao?"

Ruth ngồi yên lặng một lát, cô làm cho môi của cô phát ra tiếng. Cuối cùng cô nói, giọng nghẹn ngào "Em tin anh".

"Thật hả?" Anh vỗ về lên cánh tay cô, lần này cô không giật ra một cách ngu ngốc. Anh tiếp tục nói với giọng mệt mỏi nhưng tâm tình "Nghe này, anh sẽ không la mắng em đâu, không có chuyện ấy, được chưa? Chỉ cần em thư giãn. Được chưa?" anh hỏi "Ôn chưa?"

"Ổn rồi ạ".

"Cười lên đi nào".

Cô cố ngoác miệng ra.

"Thế! Được. Cho qua!" Anh giập tắt điếu thuốc lá.

"Được rồi, chúng ta lại là bạn với nhau phải không?" Anh chìa tay ra cho cô bắt". "Tốt. Thật đáng sợ nếu như chúng ta không thể là bạn của nhau, bởi vì chúng ta sống kề bên nhau mà".

Cô cười với anh và lần này nụ cười đến thật tự nhiên. Cô cố thở qua lỗ mũi bị nghẹt.

"Vậy, là hàng xóm, chúng ta phải giúp đỡ nhau, không làm cái chuyện đi tố cáo một người vô tội làm những chuyện đồi bại…"

Ruth gật đầu rồi nhận thấy cô vẫn túm chặt các ngón chân. Cô thả lỏng người. Chẳng bao lâu chuyện này sẽ kết thúc. Cô nhìn thấy những vết thâm quẫng dưới mắt anh, những vết nhăn chạy từ mũi xuống cằm. Buồn cười thật. Trông anh già hơn là cô nghĩ và cũng không còn đẹp trai như trước nữa. Rồi cô nhận ra rằng sở dĩ có sự thay đổi đó là vì cô không còn yêu anh nữa. Kỳ cục làm sao. Cô tin đó là tình yêu nhưng không phải. Tình yêu phải kéo dài mãi mãi chứ.

"Bây giờ thì em biết trẻ con được ra đời như thế nào chứ?"

Ruth nín thở, cúi gằm mặt xuống.

"Nào, có hay không?"

Ruth nhanh nhảu gật đầu.

"Thế nào? nói anh nghe đi".

Ruth bối rối, đầu óc cô quay cuồng. Cô nhìn thấy những hình ảnh kinh khủng. Một cái bánh hotdog màu nâu có phết mù tạc vàng. Cô biết các từ đó, dương vật, tinh trùng, âm đạo. Nhưng làm sao cô có thể thốt ra những từ đó? Rồi một hình ảnh khó chịu có thể hiện ra trước mắt hai người. "Anh biết mà" cô thì thào.

Anh nhìn cô một cách nghiệt ngã. Cứ như thể anh có cái nhìn phát ra tia X quang. "Phải" cuối cùng anh nói, thiện hơn. "Trời đất, em thật ngớ ngẩn. Trẻ con và cái cầu tiêu". Ruth vẫn cúi đầu xuống nhưng mắt cô liếc sang anh. Anh mỉm cười "Anh hy vọng một ngày kia em làm một việc tốt hơn trong việc dạy con cái em biết về cuộc đời. Bàn cầu! Đi tiểu? Em!"

Ruth cười ngặt nghẽo.

"Ha ha! Anh biết em có thể cười được nữa" Anh luồn ngón tay dưới nách cô và thọc lét. Cô kêu lên một cách lịch sự. Anh lại thọc lét cô lần này thấp hơn vào mạng sườn, và cơn co thắt của cô đau hơn. Rồi bất thình lình bàn tay kia của anh chọc vào nách bên kia, cô rên lên vì cơn cười, cảm thấy yếu đuối, quá sợ hãi để bảo anh dừng lại. Anh lướt những ngón tay trên lưng cô, dọc theo bụng cô. Cô cuộn tròn người lại như một con cuốn chiếu, ngã xuống tấm thảm bên dưới với những tiếng cười không thể thở nổi.

"Em nghĩ có nhiều chuyện buồn cười lắm phải không?"

Anh gại đầu ngón tay vào sườn cô, lên xuống như thể những khúc xương sườn của cô là những sợi dây đàn harp. "Phải, anh có thể thấy điều đó. Em có nói với bọn con gái về chuyện này không? Ha! Ha! Tao suýt nữa thì cho gã này vào tù".

Cô cố kêu lên "Không, không, dừng lại, đừng thế mà" nhưng cô đang trong cơn nhột nhạt, không có khả năng kiểm soát chân tay. Áo của cô tốc lên nhưng cô không thể kéo xuống. Hai tay cô mềm nhũn như một con rối, giật về bất cứ chỗ nào mà anh chạm tới khi cô cố gắng đẩy những ngón tay của anh ra khỏi bụng, ngực và mông cô. Nước mắt cô trào ra. Anh đang nhéo vào núm vú của cô.

"Em chỉ là một con nhóc" anh thở hổn hển. "Em thậm chí còn chưa có ngực nữa. Tại sao anh lại muốn gây rắc rối cho em nhỉ? Quái thật, anh đoán thậm chí em còn chưa có một sợi lông mu nào…" Và khi cả hai tay của anh chụp xuống kéo cái quần lót hoa của cô thì giọng cô nổ ra kịch liệt, rít lên như tiếng cú mèo. Cô phát ra những tiếng hét dữ dội thoát ra từ một chỗ nào đó không biết. Cứ như thể có một ai đó đang cố thoát ra khỏi thân thể cô.

"Ái chà! Ái chà!" anh nói, giơ tay lên trời như một người bị cướp. "Em làm gì đấy? Bình tĩnh nào…Vì Chúa em có bình tĩnh lại không nào!" cô tiếp tục gào thét như tiếng còi hụ, tránh cái mông ra xa anh, kéo quần lót lên và kéo váy xuống.

"Anh chưa đụng đến em nhé. Anh còn chưa đụng đến em đấy" Anh lặp đi lặp lại cho đến khi cô chỉ còn thở hổn hển. Và sau đó chỉ còn những tiếng thở trong khoảng không gian giữa hai người.

Anh lắc đầu vẻ không tin được. "Anh có tưởng tượng ra những chuyện này không hay là em không hề cười một phút trước đây? Một giây trước đây em còn cười đùa, một giây sau em đã hành động như thế - phải, anh chẳng hiểu gì cả. Nói cho anh nghe xem nào". Anh liếc nhìn cô vẻ dữ dội "Có thể em có vấn đề gì lớn lắm. Em nhét vào đầu mình cái ý nghĩ hay hớm người khác đang làm hại em rồi trước khi em có thể hiểu điều đó hư thực thế nào thì em vội vàng đổ lỗi cho họ, rồi phát điên lên và huỷ hoại mọi thứ. Đó có phải là điều em đang làm không?"

Ruth đứng lên, đôi chân run rẩy. "Em phải đi" cô nói không ra hơi và khó khăn lắm mới bước ra đến cửa.

"Không được đi đâu hết cho đến khi em hứa là sẽ không lu loa ở đâu nữa những lời bịa đặt ghê tởm của em. Em phải sửa cái lỗi này nghe chưa" Anh bước về phía cô. "Em không được nói này nói kia về chuyện anh đã làm trong khi anh không làm gì hết nghe chưa. Bởi vì nếu em làm thế anh sẽ nổi điên lên và sẽ làm một cái gì đó khiến cho cuộc đời của em còn kinh khủng hơn là ở dưới địa ngục ấy, nghe chưa?"

Cô gật đầu một cách đần độn.

Anh thở hắt ra đằng mũi vẻ kinh tởm. "Giờ thì xéo đi! Cút!"

Đêm ấy cô bé nói với mẹ chuyện gì đã xảy ra. "Mẹ ơi, con sợ lắm".

"Tại sao lại sợ?" Bà Lưu Linh đang ủi đồ. Căn phòng sực lên mùi nước cháy khét dưới cái bàn ủi.

"Cái ông Lance ấy, ông ấy dữ với con.."

Mẹ cô quắc mắt lên, rồi nói bằng tiếng Hoa "Đó là bởi vì lúc nào con cũng quấy rầy cậu ấy. Con nghĩ cậu ấy muốn chơi với con – không đâu. Tại sao con cứ gây ra những chuyện rắc rối vậy?"

Ruth cảm thấy mọi thứ trong ruột gan cô đang cuộn lên. Mẹ cô thấy những hiểm nguy không có thực. Còn bây giờ có một cái gì thực sự ghê gớm sắp xảy ra thì bà lại quáng mắt không thấy gì. Nếu Ruth kể với bà mọi chuyện, chắc chắn là bà sẽ phát điên lên. Bà sẽ nói bà không muốn sống nữa. Có gì khác nào? Cô sẽ phải sống một mình. Chẳng ai cứu vớt cô.

Một tiếng sau, trong lúc bà Lưu Linh vừa ngồi xem tivi vừa đan áo, Ruth lấy cái khay cát xuống. "Dì Báu muốn bảo với mẹ một việc" cô bảo mẹ.

"Hả?" bà Lưu Linh thốt lên, lập tức đứng lên tắt tivi và mau mắn ngồi xuống chiếc bàn trong bếp. Ruth xoa xoa mặt cát với chiếc đũa. Cô nhắm mắt lại, đoạn mở ra và bắt đầu.

Con phải chuyển đi ngay, Ruth viết. Bây giờ. "Chuyển nhà?" mẹ cô kêu lên. "Ái chà! Chúng con phải đi đâu đây?"

Ruth đã không tính đến chuyện này. Thật xa, cuối cùng cô quyết định.

"Xa là ở đâu ạ?"

Ruth hình dung khoảng cách mênh mông như là đại dương. Cô hình dung ra một cái vịnh, một cái cầu, một chặng đường xe buýt mà cô và mẹ đã đi lâu đến nỗi cô phải ngủ trên xe. San Francisco, cuối cùng cô viết.

Mẹ cô vẫn còn hết sức lo lắng "Khu vực nào? Chõ nào thì tốt?"

Ruth do dự một chút. Cô còn chưa biết gì về San Francisco trừ Chinatown và một vài nơi khác như Golden Gate Park, Nhà Cười ở Land's End. Và điều này vụt hiện lên trong đầu, khích lệ cánh tay cô đưa lên: Land's End.

Ruth nhớ lại ngày đầu tiên cô dạo chơi dọc bờ biển. Bãi biển hầu như không có người, cát trải dài trước mặt cô sạch sẽ tinh khôi không có dấu chân ai. Cô đã bỏ trốn và dạt đến đây. Cô cảm thấy những ngọn sóng, lạnh và dữ dội chụp lấy đầu gối cô muốn kéo cô ra xa. Cô nhớ là cô đã kêu lên như thế nào vì nhẹ nhõm, khi những lớp sóng gầm gào quanh cô. Bây giờ 35 năm đã trôi qua, cô lại là đứa bé mười một tuổi. Cô đã chọn sự sống. Tại sao? Trong lúc cô tiếp tục sải bước bên mép sóng, cô cảm thấy được sóng nước vỗ về an ủi bằng sự liên tục của nó, sự tiên liệu của nó. Mỗi lần sóng rút đi, nó lại mang đi bất cứ cái gì đánh dấu trên bờ. Cô nhớ lại lúc còn bé con, cô cũng đứng trên bãi cát này, lần đầu tiên cô nghĩ rằng cát ở đây cũng giống như bề mặt một khay cát khổng lồ để viết chữ. Một mặt phẳng sạch sẽ, gọi mời và mở ra với tất cả những điều khả thể. Và vào cái khoảnh khắc ấy trong đời mình, cô đã có một định hướng mới, một hy vọng lớn lao. Cô không phải bịa ra những câu trả lời nữa. Cô có thể hỏi.

Cũng như là cô đã làm trước kia rất lâu, cô cúi xuống lượm lên một cái vỏ sò vỡ. Cố viết lên cát Xin giúp đỡ. Và cô quan sát ngọn sóng liếm lên bờ mang lời cầu khẩn của cô sang thế giới bên kia.

[1] Những chữ có phụ âm đầu b mà người ta kiêng nói là bitch (chó cái), bastard (con hoang), v..v..

[ngudoc]

Chương 7

Khi quay lại căn hộ của mẹ mình, Ruth ném đi tất cả những gì mẹ cô đã dành dụm : những chiếc khăn giấy bẩn thỉu, bịch ni lông dùng rồi, lọ đựng nước mắm, nước tương hay mù tạt ở nhà hàng, đũa, ống hút đã dùng rồi và cuống vé, những miếng bông chống ẩm trong các lọ thuốc và các lọ thuốc rỗng. Cô dọn sạch khỏi các ngăn tủ những hộp giấy và chai lọ vẫn còn dính mác. Thức ăn hư từ tủ lạnh và ngăn giữ đông đủ đổ đầy bốn cái túi đựng rác thật lớn.

Việc dọn dẹp giúp cô nghĩ rằng cô đang lấy đi khỏi đầu óc mẹ cô lớp cặn lắng. Cô mở các ngăn tủ khác. Cô nhìn thấy những cái khăn lau tay với các hoạ tiết vẽ cây ô rô, một món quà Giáng sinh mà bà Lưu Linh không bao giờ dùng đến. Cô bỏ tất cả những món này vào một cái túi để dành đem cho những hội từ thiện. Ở đây còn có cả những chiếc khăn tắm đã sờn và những chiếc khăn trải giường đại hạ giá mà cô nhớ là đã dùng từ hồi còn bé. Những tấm vải mới hơn thì vẫn còn nguyên trong những hộp đựng quà từ các cửa hiệu.

Nhưng khi Ruth đặt tay lên các tấm khăn cũ cô cảm thấy mình không có khả năng vứt bỏ chúng cũng như mẹ cô. Đó là những đồ vật tràn ngập hơi thở của sự sống và của quá khứ. Chúng có lịch sử, cá tính, một mối liên hệ với các ký ức khác. Cái khăn đang ở trong tay cô chẳng hạn, với những bông hoa vân anh từng làm cho cô nghĩ là nó rất đẹp. Cô đã dùng nó quấn quanh mái đầu vừa gội giả bộ rằng cô là nữ hoàng đang đội khăn xếp của người Hồi giáo. Một hôm cô đã mang nó ra bãi biển làm cho mẹ phải mắng cô vì đã dùng cái "tốt nhất" trong khi lẽ ra cô phải xài cái khăn màu xanh lá cây đã tua mép. Kể từ ngày trường thành Ruth không bao giờ xài đồ như Gideon, người dám bỏ hàng ngàn đô mỗi năm mua hàng vải sợi Italy rồi lại sẵn sàng thải đi bộ sưu tập năm ngoái y như chuyện xảy ra với Architectural Digest tháng trước. Có lẽ cô không sẻn so như mẹ nhưng cô nhận ra cái khả năng cô sẽ đau lòng lắm nếu mất đi một vật gì. Ruth đi vào bếp của bà Lưu Linh. Trong một cái tủ bếp có rất nhiều lọ Toilet water[1],có đến vài chục lọ vẫn còn nguyên trong giấy bóng kính. "Nước thối" mẹ cô còn gọi loại nước này như vậy. Ruth đã cố giải thích với mẹ cô rằng toilet water không phải là nước ở trong bồn cầu, nhưng bà Lưu Linh khăng khăng rằng nếu không phải thì sao nó lại mang cái tên ấy và bà tin rằng những món quà từ bà Cao Linh và con gái bà là chỉ để làm nhục bà chị tội nghiệp Lưu Linh.

"Nếu mẹ không thích như vậy", một lần Ruth hỏi "tại sao lúc nào mẹ cũng bảo họ rằng đó là món quà mẹ rất thích?"

"Mẹ còn làm gì được ngoài việc tỏ ra lịch sự?"

"Vậy thì sau đó mẹ hãy quăng nó đi nếu nó làm mẹ phiền lòng như vậy".

"Quẳng đi? Sao mẹ có thể quẳng đi? Phí tiền lắm".

"Vậy thì mang cho đi".

"Ai mà cần cái thứ đó? Toilet water! – Ê, làm thế là sỉ nhục họ ghê lắm đấy!"

Thế là những cái lọ dầu thơm vẫn ở đây hàng vài chục lọ, vài chục sự sỉ nhục, một số lọ là quà của bà Cao Linh, một số là của con gái bà Cao Linh, những người chẳng hề nhận thức được rằng bà Lưu Linh thức dậy mỗi buổi sáng nhìn những món quà này và bắt đầu một ngày mới với cảm giác cả thế giới chống lại bà. Không hề tò mò, Ruth mở một hộp giấy, gạy cái nút đậy lên làm bốc lên một mùi thum thủm! Mẹ cô nói đúng. Lại nữa, đâu là thời hạn sử dụng của loại nước hoa này? Rõ ràng không phải càng lâu năm càng tốt như rượu vang. Cô bắt đầu bỏ những cái lọ này vào cái túi gói hàng được giữ lại, nhưng lại thôi. Kiên quyết nhưng không khỏi có cảm giác lãng phí, cô bỏ chúng vào trong cái túi rác. Thế còn những hộp phấn trang điểm? Cô mở một hộp phấn có mép viền bằng kim loại màu vàng bên ngoài có vẽ một loại hoa của Pháp. Nó ít nhất cũng phải 30 tuổi. Lớp phấn bên trong đã bị oxy hoá thành màu cam, trông giống như một loại phấn hồng. Dù nó trông giống cái gì thì nó cũng có thể gây nên bệnh ung thư – hoặc là bệnh Alzheimer. Mọi thứ trên đời này, dù khởi đầu tốt lành như thế nào cũng chứa những mầm mống của tai hoạ, phình lên với những chất độc có thể thoát ra, tác động đến bạn vào lúc bạn không ngờ nhất. Chính mẹ cô đã dạy cô điều này.

Cô gỡ bông phấn ra. Chung quanh miếng bông phấn vẫn còn nguyên vẹn chỉ có ở giữa hơi lõm xuống bởi cái việc một ngày xa xưa nó từng miết một lớp phấn lên mặt mẹ cô. Cô ném hộp phấn và bông phấn vào túi rác. Nhưng một phút sau đâm hoảng, cô tìm lại hộp phấn và suýt bật khóc. Đó là một phần trong cuộc đời của mẹ cô! Điều gì xảy ra nếu cô lại trở nên uỷ mị như thế này? Cô mở hộp phấn một lần nữa, nhìn thấy khuôn mặt nhợt nhạt của mình trong gương, rồi nhận thấy phấn đã ngả màu cam. Không, đây không phải là lúc để cho tình cảm chi phối. Đó là một cái gì bệnh hoạn và đáng ghê tởm. Một lần nữa cô lại ném hộp phấn vào túi rác.

Vào lúc nhập nhoạng tối thì một góc phòng khách đã chất đầy những món mà Ruth quyết định là mẹ cô sẽ không nuối tiếc: chiếc máy điện thoại quay số híệu Princess, đồ khâu, một tập hoá đơn cũ, năm ly trà đá đông cứng trong ngăn lạnh, một đống cà phê Hoà Lan có đăng quảng cáo trên bao bì, một cái đèn ba nhánh đã mất đi một nhánh, một cái ghế ngồi ngoài trời có hình con sò cũ kỹ han rỉ, một cái lò nướng bánh mì với một sợi dây tưa ra và những chỗ uốn cong như một thanh chắn trong chiếc xe Buick cổ lỗ sĩ, một cái đồng hồ trong bếp mà dao, nĩa và muỗng được dùng giải quyết chỉ giờ, phút đã cũ mèm, một cái túi đựng đồ đan lát bên trong còn đựng những chiếc dép lê màu xanh lá cây, ngọc lam và tím, thuốc xài dở và một loạt mắc áo cũ kỹ.

Trời đã tối nhưng Ruth cảm thấy thậm chí còn dồi dào sinh lực hơn, và cũng tràn đầy quyết tâm hơn. Quan sát một lượt, cô đếm trên đầu ngón tay những chỗ cần sửa để ngăn ngừa tai nạn. Những ổ cắm điện cần phải được mang đi mã hoá. Ống khói phải đặt lại chỗ khác. Vòi nước nóng phải đưa xuống dưới để mẹ cô không bị bỏng. Có phải những vết màu nâu trên trần nhà là do mái bị dột? Cô đi tìm nơi nước có thể nhỏ xuống và đôi mắt tinh tường của cô lướt trên sàn nhà đến một điểm trên sàn gần cái ghế bành. Cô hấp tấp bước lại gần kéo tấm thảm ra nhìn chằm chằm vào tấm ván lót sàn. Đó là một trong những cái kho của mẹ cô, nơi mà bà giấu diếm những đồ quý có thể cần dùng đến trong thời chiến hoặc như bà Lưu Linh nói "để đối phó với những thảm hoạ mà con không thể hình dung nổi, ghê gớm lắm". Ruth dậm lên một đầu tấm ván ,và nhìn kìa, giống như một cái bập bênh, đầu kia bổng vổng lên. A ha! Một chiếc vòng tay bằng vàng có chạm trổ. Cô lấy cái vòng ra cười một cách hài hước như thể cô vừa chọn đúng cái cửa trong một trò chơi. Mẹ cô đã lôi cô đến tiệm kim hoàn Royal Jade House trên đường Jackson mau một cái vòng tay trị giá 120 đô, bảo với Ruth rằng nó bằng vàng 24 cara, có thể cân đo và đem bán lại với nguyên giá của nó khi cần.


Còn chỗ nào bà Lưu Linh cất giấu của cải trong ngôi nhà này? Ở cái góc không bao giờ được dùng để nấu nướng ư? Ruth nhấc cái giỏ đựng những cuốn album lên, cô soi mói nhìn từng viên gạch bong ra, cô nạy một viên gạch lên và trong thâm tâm chắc chắn là nó vẫn còn nằm ở đây một tờ 20 đô bọc quanh bốn tờ 1 đô. Không thể tin được. Cô cảm thấy nực cười khi tìm thấy kho báu nho nhỏ này, một vật kỷ niệm từ những năm tháng thiếu niên của cô. Khi họ chuyển đến ngôi nhà này, bà Lưu Linh đã cho năm tờ 20 đô xuống dưới một hòn gạch. Thỉnh thoảng Ruth cũng kiểm tra lại, bao giờ cũng nhận thấy rằng mấy tờ giấy bạc nằm ở một vị trí lý tưởng. Một hôm cô gài một sợi tóc của mình ra ngoài cuộn giấy bạc. Cô đã biết cái trò này trong một cuốn phim trinh thám của trẻ em. Lần nào cô nhấc hòn gạch lên cũng thấy sợi tóc vẫn còn đấy. Khi Ruth mười lăm tuổi, cô bắt đầu mượn tiền của cái kho này vào những lúc cô cần tiền tiêu pha – khi cô cần một đô lúc này hay lúc khác để mua những thứ bị câm: mascara, vé xem phim và sau này là thuốc lá Malboro. Đầu tiên cô bao giờ cũng lo sợ về chuyện đó cho đến khi cô có tiền để trả vào chỗ cũ. Khi làm thế, cô cảm thấy nhẹ nhõm và sung sướng là cô đã không bị bắt. Cô lý sự rằng cô đáng được có tiền – vì làm những công việc cắt cỏ, rửa bát đĩa, và bi la mắng vô cớ. Cô đã thay những tờ 20 đô biến mất bằng tờ 10 đô, rồi 5 đô và cuối cùng những tờ 1 đô được một Tờ 20 đô duy nhất bọc ra ngoài.

Và bây giờ 31 năm đã trôi qua, nhìn lại những gì còn lại trong kho tàng nhỏ nhoi của mẹ, cô vừa là cái cô gái của cái ngày xa xưa ấy vừa là người chứng kiến cái hình ảnh trẻ trung của mình ngày nào. Cô nhớ lại cô bé bất hạnh sống trong cô, một cô bé đầy đam mê, giận dữ, có những cơn bộc phát bất ngờ. Cô thường tự hỏi, cô tin ở Chúa hay cô là người vô thần? Là một Phật tử của Đức Phật Thích ca hay là một kẻ hippy? Dù có là ai thì cái gì là bài học trong cuộc đời khốn khổ của mẹ cô? Có thật có những hồn ma không? Nếu không, có phải mẹ cô là người điên không? Có thật có một cái gì gọi là vận may không? Nếu không tại sao những đứa em họ cô lại sống ở Saratoga. Có những lúc cô tỏ ra quyết tâm làm một người hoàn toàn trái ngược với mẹ cô. Thay vì than vãn về cái thế giới này, cô muốn làm một điều gì có tính cách xây dựng. Cô muốn gia nhập vào đội quân hoà bình và xung phong đến những vùng ma thiêng nước độc. Một lần khác cô lại muốn trở thành một người ăn chay trường và giúp đỡ những con thú bị thương. Chỉ mới đây thôi cô muốn trở thành một giáo viên dạy dỗ những đứa trẻ tật nguyền. Cô sẽ không chỉ ra cái gì là sai trái, như mẹ cô vẫn thường làm đối với cô, kêu tướng lên rằng một nửa bộ não của con gái đã biến đâu mất. Cô sẽ đối xử với chúng như những con người bình đẳng với mọi người khác.

Cô đã giải thoát những xúc cảm này bằng cách viết vào cuốn sổ mà dì Gal đã tặng cô ngày Giáng sinh. Cô vừa đọc xong cuốn Nhật ký của Anna Frank trong một lớp học tiếng Anh năm thứ hai, và giống như những đứa con gái khác cô được cái ý thức mình thật là khác biệt truyền cho một nguồn cảm hứng mới mẻ - sự ngây thơ trong trắng trên con đường dẫn đến cái thảm kịch sẽ làm cho cô được ngưỡng mộ sau khi chết. Cuốn nhật ký sẽ là bằng chứng về sự tồn tại của cô, rằng cô cũng có một ý nghĩa nào đấy và quan trọng hơn là ở đâu đó có một ai đó vào một ngày nào đó sẽ hiểu cô, dẫu rằng chuyện đó có thể không xảy ra trong đời cô. Đó là cả một sự an ủi kỳ diệu trong khi tin tưởng rằng nỗi khổ đau của cô không phải là vô ích. Trong nhật ký của mình cô phải trung thực hết mức, cô muốn thế. Sự thật, tất nhiên phải được sự ủng hộ của thực tế. Thế là trong cái cột đầu tiên cô kê ra một danh sách gồm 10 bài hát hay nhất phát trên radio cùng một đoạn lưu ý rằng cái thằng con trai tên là Michael Papp trông cực ngố khi nó nhảy với Wendy. Đó là điều mà Wendy đã nói ra và lúc ấy Ruth nghĩ cái từ ấy đề cập đến một kẻ huênh hoang. Cô biết mẹ cô có xem trộm những điều cô viết vì một hôm bà hỏi Ruth "Tại sao con lại thích cái bài hát Quay, Quay, Quay? Chỉ bởi vì người khác thích nó thôi sao?" Một lần khác mẹ cổ khịt mũi và nói "Sao nghe có mùi thuốc lá?" Chả là Ruth vừa viết một đoạn về việc đi đến Height – Ashbury với bạn bè, gặp ở đấy vài dân hippy ở ngoài công viên và họ mời bọn cô hút thuốc. Ruth lấy làm mừng là mẹ cô nghĩ là họ hút thuốc lá chứ không phải là một loại nha phiến. Sau sự can thiệp ấy Ruth giấu cuốn nhật ký ở dưới đáy tủ rồi giữa hai cái nệm để sau tủ áo. Nhưng bao giờ mẹ cô cũng cố tìm ra cuốn nhật ký, ít nhất thì Ruth cũng đoán thể dựa vào những chỉ thị sát sao của mẹ cô "không được ra bãi tắm sau giờ học", "không được gặp cái con Lisa nữa", "tại sao con say mê bọn con trai đến thế?" Nếu cô trách mẹ cô vì đã đọc trộm nhật ký của cô, bà Lưu Linh sẽ đánh trống lảng, không bao giờ thừa nhận việc bà đã làm trong khi vẫn nói "Một đứa con gái không nên có bí mật gì giấu mẹ hết". Ruth không muốn việc viết lách của cô bị kiểm duyệt, thế là cô bắt đầu ghi chép bằng một loại mật mã kếp hợp giữa chữ Latin, Tây Ban Nha và những từ nhiều âm mà cô biết là mẹ cô không thể hiểu được.

Không biết mẹ có bao giờ nhận ra, bây giờ Ruth tự hỏi, lời yêu cầu không được giấu diếm mẹ một điều gì đã làm cho con cố gắng che giấu nhiều hơn nữa. Nhưng có thể là mẹ cô biết. bởi vì nó khiến cho bà cũng giấu cô những bí mật của mình. Sự thật quá đáng sợ để nói ra. Họ không còn tin tưởng nhau nữa. Thế là sự thiếu trung thực và phản bội bắt đầu – không thể hiện ở những lời dối trá ghê gớm – mà là ở những bí mật nho nhỏ.

Bây giờ Ruth nhớ ra nơi cuối cùng cô giấu cuốn nhật ký. Cô đã quên bẵng nó đi trong bao nhiêu năm qua. Cô đi vào trong bếp. Trèo lên cái kệ, một điều khó thực hiện hơn khi cô 16 tuổi. Vỗ vỗ tay lên trên nóc tủ cô tìm thấy nó ngay: cuốn nhật ký có hình trái tim, những trái thơm bao quanh một ngón tay sơn màu hồng để xoá đi tên của những thằng con trái khác nhau mà cô đã làm cho thành bất tử với những niềm say mê nhất thời. Cô trèo xuống với cái thành tích đầy bụi bậm trêN tay, tựa người vào cái kệ, xoa xoa giấy bao màu đỏ và vàng bên ngoài.

Cô cảm thấy đôi chân mỏi rã rời, cô cảm thấy không có gì chắc chắn nơi bản thân, như thể cuốn nhật ký chứa đựng một lời tiên đoán không thay đổi về cái điều xảy ra trong suốt cuộc đời cô. Một lần nữa cô lại ở cái tuổi 16. Cô mở cái móc, và đọc những dòng chữ bên trong bìa bao, được viết bằng những con chữ to đập vào mắt: DỪNG LẠI NGAY!!! BÍ MẬT CÁ NHÂN!!! NẾU NGƯƠI ĐỌC CUỐN NHẬT KÝ NÀY NGƯƠI MẮC TỘI XÂM PHẠM SỰ RIÊNG TƯ CỦA NGƯỜI KHÁC. PHẢi, TA CẢNH CÁO NGƯƠI!!!

Nhưng mẹ cô đã đọc, và đã ghim vào trong tim những gì Ruth viết từ trang thứ hai đến trang cuối, những lời lẽ suýt giết chết cả hai mẹ con.

Cái tuần trước khi Ruth viết ra những lời lẽ định mệnh ấy, cô và bà Lưu Linh cùng đang chạy đua trong việc làm khổ người kia. Họ là hai con người bị cuốn vào một trận bão cát, giận dữ và đau đớn, thi nhau đổ lỗi cho người kia là nguyên nhân của trận cuồng phong. Trước ngày nổ ra cuộc chiến tranh gay gắt giữa hai mẹ con, Ruth hút thuốc trong phòng ngủ của cô, tựa người nhìn ra cửa sổ. Cửa phòng đóng và ngay khi cô nghe thấy tiếng bước chân của mẹ đi về phía phòng mình, Ruth liền vứt điếu thuốc ra ngoài, vội lên giường giả vờ đọc sách. Như thường lệ, bà Lưu Linh mở cửa bước vào phòng mà không thèm gõ cửa. Khi Ruth nhìn lên với vẻ mặt ngây thơ nhất trần đời, bà bèn hét lên "Mày vừa hút thuốc!"

"Không, con không hút".

"Vẫn còn mùi thuốc" bà Lưu Linh chỉ ra ngoài cửa sổ, cúi nhìn ra ngoài. Điếu thuốc lá rơi ngay dưới cửa sổ tuyên bố nơi hiện diện của nó với một làn khói bốc lên.

"Tôi là công dân Mỹ" Ruth cũng hét lại "Tôi có quyền có những chuyện riêng tư, có quyền mưu cầu hạnh phúc cho tôi chứ không phải cho bà".

"Chẳng có quyền gì hết. Toàn chuyện láo lếu".

"Để cho tôi yên!"

"Tại sao tao lại có một đứa con gái như mày? Tao sống làm gì? Sao tao không chết quách từ lâu cho rồi?" Bà Lưu Linh vừa giận tái người vừa khịt mũi ầm ĩ. Ruth nghĩ bà trông giống một con chó dại.

"Mày muốn tao chết hả?"

Ruth đang run rẩy nhưng cố nhún vai với cái vẻ hờ hững nhất mà cô có thể tạo ra "Tôi cóc quan tâm". Mẹ cô thở hổn hển thêm vài cái, rồi ra khỏi phòng. Ruth nhỏm dậy đóng sập cửa lại.

Sau đó, vượt lên những tiếng thổn thức của một tổn thương chính đáng vì bị lăng mạ, Ruth bắt đầu viết nhật ký, hoàn toàn ý thức được rằng mẹ cô sẽ đọc những dòng này. "Tôi căm thù bà ấy! Bà ấy là người mẹ tồi tệ nhất mà loài người có thể có. Bà ấy không yêu thương gì tôi. Bà ấy không nghe tôi nói. Không hiểu bất cứ điều gì về tôi hết. Tất cả những điều bà ấy làm là châm chích tôi, nổi điên lêN và gây cho tôi những cảm xúc thật tồi tệ". Cô biết rằng điều cô viết thật liều lĩnh. Nó cũng giống như một tội ác thuần tuý. Bớt đi cảm giác tội lỗi, cô xé trang này vứt đi với một vẻ thậm chí còn hiên ngang hơn. Điều cô viết sau này còn độc ác hơn, thật là những lời kinh khủng mà sau này – lúc đã quá trễ rồi – cô đã đau đớn bôi xoá hết đi. Bây giờ Ruth nhìn vào đấy, những dòng chữ đã bị bôi đen, nhưng cô vẫn biết chúng nói gì và mẹ cô đã đọc được gì "Bà nói về chuyện tự vẫn, tại sao bà không bao giờ thực hiện cả? Tôi ước gì bà làm điều đó. Làm đi, làm đi, làm đi! Nào tự vẫn đi! Dì Báu muốn bà làm thế và cả tôi nữa!"

Lúc này, cô hoảng hốt khi thấy mình có thể viết ra những cảm xúc ghê tởm đến thế. Cô bàng hoàng khi nhớ lại. Cô đã khóc trong khi viết những dòng này, đầy phẫn nộ, sợ hãi và một ý thức về tự do một cách lạ lùng cuối cùng cũng tự do vùng vẫy trong cô khiến cho cô muốn làm cho mẹ đau đớn tận cùng như mẹ đã làm cô đau đớn. Sau đó cô đã giấu cuốn nhật ký ở trong cùng cái ngăn kéo tủ quần áo, một chỗ thật dễ dàng tìm ra. Cô đã sắp đặt cuốn nhật ký ở đấy, đánh dấu bằng cách đặt một cặp quần lót hoa màu hồng lên trên. Đó là cách cô kiểm tra xem mẹ cô có dúng mũi vào việc của mình không.

Ngày hôm sau, Ruth đi lang thang sau khi tan học và trước khi trở về nhà. Cô đi dạo dọc bờ biển. Cô dừng lại ở một hiệu thuốc ngắm nghía đồ mỹ phẩm. Cô gọi cho Wendy từ một trạm điện thoại công cộng. Vào lúc cô về nhà mẹ cô chắc là đã đọc những dòng trên. Cô chờ đợi một cuộc chiến ra trò, không ăn tối, chỉ có la hét, nhiều lời doạ nạt nữa, nhiều những lời thuyết giáo về việc Ruth đã muốn bà chết vì thế cô sẽ phải đến sống với dì Gal. Bà Lưu Linh sẽ đợi đến lúc Ruth thừa nhận cô đã viết những dòng kinh khủng trên.

Sau đó Ruth tưởng tượng chuyện xảy ra theo một cách khác. Mẹ cô đọc những dòng chữ ấy, tay đấm ngực thùm thụp đẩy nồi đau khốn khổ của bà trở lại một chỗ sâu kín nào đó trong tim, cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc. Nhưng khi Ruth đi học về mẹ cô sẽ giả vờ như không nhìn thấy cô. Mẹ cô sẽ dọn bữa tối, ngồi xuống và nhai một cách lặng lẽ. Họ sẽ làm như thế trong nhiều ngày, mẹ cô hành hạ Ruth bằng sự im lặng của bà, sự từ khước tuyệt đối của bà. Ruth sẽ tỏ ra cứng cỏi bằng cách không tỏ ra một sự đau lòng nào cho đến khi không có chuyện gì xảy ra nữa, tất nhiên là trừ khi mọi việc diễn ra theo thông lệ - Ruth thua cuộc, khóc lóc và nói lời xin lỗi mẹ. Bây giờ thì Ruth không còn thời gian để tưởng tượng thêm bất cứ cảnh tượng nào có thể xảy ra nữa. Cô đã ở nhà. Cô cố tỏ ra cứng cỏi. Nghĩ về điều đó cũng tồi tệ giống như là trải qua chuyện đó. Nhưng phải đối mặt thôi, cô tự nhủ. Cô bước lên bậc thang dẫn đến cửa ra vào và vừa lúc cô mở cánh cửa, mẹ cô lao ra nói bằng một giọng nghẹt thở vì lo lắng "Cuối cùng con cũng đã về nhà".

Chỉ đến lúc đó cô mới nhận ra đó không phải mẹ mà là dì Gal "Mẹ con bị thương" bà nói, túm chặt lấy cánh tay cô, đẩy cô ra khỏi cửa "Nhanh lên, nhanh lên, chúng ta đi ngay đến bệnh viện".

"Bị thương?" Ruth không thể cử động được. Cả người thiếu không khí, vừa trống rỗng vừa nặng nề "Dì nói gì vậy? Sao mẹ con lại bị thương?"

"Bà ấy ngã từ cửa sổ xuống. Tại sao bà ấy tựa ra ngoài dì cũng không biết nữa. Nhưng mẹ con rơi xuống nền xi măng. Người phụ nữ ở phía dưới đã gọi cấp cứu. Xương cốt bị gãy, và có một cái gì đó bị tổn thương ở đầu – dì không rõ là cái gì – nhưng rất nghiêm trọng, bác sĩ nói thế. Dì chỉ hy vọng là não không bị thương".

Ruth bật ra những tiếng nghẹn ngào. Cô cuộn người lại và bắt đầu khóc trong một cơn kích động thần kinh. Cô đã mong muốn điều đó và đẩy mẹ cô đến bước ấy. Cô khóc cho đến khi bị ói khan và bị ngất đi vì nghẽn đường hô hấp. Lúc họ đến bệnh viện thì dì Gal cũng phải đưa Ruth đến phòng cấp cứu. Một y tá cố làm cho cô thở vào một cái túi giấy, nhưng Ruth gạt đi, sau đó một người đã tiêm cho cô một mũi thuốc. Cô trở nên bay bổng, mọi lo lắng bị cuốn khỏi các cơ bắp và đầu óc cô. Một cái mền đen ấm áp chụp lên người cô sau đó trùm qua đầu. Trong cái hư không ấy, cô có thể nghe thấy tiếng mẹ cô thông báo với bác sĩ là cuối cùng con gái bà cũng trở nên yên lặng vì rằng cả hai đều đã chết.

Mẹ cô bị gãy xương vai, rạn một rẻo sườn và chấn thương sọ não. Khi bà xuất viện, dì Gal ở lại thêm vài ngày để giúp việc nấu nướng và sắp đặt mọi việc trong nhà đến khi bà Lưu Linh có thể tự tắm táp và mặc áo quần một cách dễ dàng. Ruth lúc nào cũng chầu rìa "Con có thể làm gì không?" cô lặp đi lặp lại câu hỏi bằng giọng yếu ớt. Dì Gal để cho cô nấu cơm, cọ chậu và trải ra giường sạch lên giường mẹ cô.

Suốt những ngày sau đó Ruth bị dày vò vì nỗi không biết mẹ cô có nói cho dì Gal biết bà đã đọc nhật ký của Ruth và lý do bà nhảy lầu chưa. Cô thăm dò nét mặt dì Gal để tìm những dấu hiệu về chuyện đó. Cô phân tích mỗi lời dì nói. Nhưng Ruth không tìm thấy bất cứ dấu hiệu giận dữ, thất vọng hay thương hại giả tạo nào trong những diều dì Gal nói. Mẹ cô vẫn còn trong tình trạng nửa mê nửa tỉnh. Bà không tỏ vẻ giận dữ mà chỉ buồn bã và có vẻ bị sụp đổ hoàn toàn. Điều này có vẻ ít hơn – nhưng mà nó là cái gì vậy? Tình mẹ con? Sự lo âu? Có một cái gì ngây ngây trong ánh mắt của mẹ cô, như thể bà không quan tâm đến những gì đang diễn ra trước mắt. Tất cả đều như nhau, thảy chẳng có gì quan trọng. Điều này có nghĩa gì? Tại sao mẹ cô không còn nhiệt tình tranh đấu nữa? Bà Lưu Linh chấp nhận tô cháo Ruth bê đến cho bà. Bà uống trà. Họ nói chuyện nhưng lời lẽ chẳng còn ý nghĩa gì nữa, chẳng có gì có thể dẫn đến một sự bất đồng hay một sự hiểu nhầm.

"Con đi học đây" Ruth nói với mẹ.

"Con có tiền ăn trưa không?"

"Rồi ạ. Mẹ uống trà nữa không?"

"Không".

Ngày nào cũng vậy, có vài lần Ruth muốn nói với mẹ rằng cô hối hận, rằng cô là đứa con gái độc ác bất hiếu, rằng tất cả là do lỗi của cô. Nhưng để nói ra được những lời như thế, phải biết được trong đầu bà có những điều Ruth viết ra không? Trong nhiều tuần lễ, họ bước đi thật rón rén, cẩn thận để tránh đạp lên những miếng vỡ.

Vào ngày sinh nhật thứ mười sáu, Ruth đi học về thấy mẹ mua cho cô một trong những món ăn cô thích nhất: xôi nếp gói lá sen, cả hai loại, nhân thịt và nhân đậu đỏ ngọt ngào, cùng với bánh xốp Trung Hoa có dâu và kem đánh bên trên. "Không làm cho con những món ngon hơn được" bà Lưu Linh nói. Bên vai phải của bà vẫn phải nẹp lại và bà không thể nhấc vật gì với cánh tay này. Khá là khó khăn đối với bà khi phải mang những giỏ đồ ăn từ chợ về. Ruth nhìn những món này như là dấu hiệu của sự tha thứ. "Con thích món này lắm" Ruth lịch sự nói. "Thật tuyệt".

"Chẳng có lúc nào để mua quà cho con" bà Lưu Linh lẩm bẩm. "Nhưng mẹ cũng tìm được vài thứ, có thể con vẫn thích". Bà chỉ vào bàn uống nước. Ruth chậm rãi bước đến gần, cầm lên một món quà được gói giấy một cách vụng về, không có nơ bên ngoài. Bên trong cô thấy một cuốn sách đen và một cái ví nhỏ bằng lụa đỏ được thắt chặt bởi một cái khóa có hình con ếch. Trong ví là một chiếc nhẫn mà Ruth hằng thèm muốn, một chiếc nhẫn vàng mỏng manh và hai viên ngọc hình bầu dục màu xanh vỏ táo. Đó là món quà của cha Ruth, nhận được từ mẹ ông để tặng cho người vợ tương lai. Mẹ cô chưa bao giờ đeo cái nhẫn ấy. Bà Cao Linh có lần đã xa gần nói rằng cái nhẫn ấy lý ra phải thuộc về bà, để bà có thể trao cho con trai bà, cũng là đứa cháu nội độc nhất trong dòng họ. Kể từ đó bà Lưu Linh đã ghi nhớ việc này như một bằng chứng về lòng tham lam vô độ của em gái.

"Chu cha" Ruth xuýt xoa nhìn ngây dại vào chiếc nhẫn trên lòng bàn tay cô.
"Đó là một loại ngọc cực hiếm và đẹp, đừng làm mất đấy" mẹ cô nhắc nhở.
"Con sẽ không làm mất đâu". Ruth đeo chiếc nhẫn vào ngón giữa. Nó quá nhỏ cho ngón này, nhưng lại vừa với ngón đeo nhẫn.

Cuối cùng Ruth nhìn vào món quà còn lại. Đó là một cuốn sách có kích thước vừa bằng một cái túi, bìa da, một sợi ruy băng đỏ để đánh dấu trang.
"Con lật ngược lại" mẹ cô nói và lật lại để mặt sau thành mặt trước nhưng ngược đầu về phía bà. Bà lật từng trang cho Ruth xem từ trái sang phải. Tất cả đều được viết bằng tiếng Hoa "Kinh thánh của người Hoa", mẹ cô nói. Bà mở một trang với một chỗ có đánh dấu, hình một phụ nữ Trung Hoa còn trẻ trên cái nền nâu đen.

"Đó là hình bà ngoại con" giọng của mẹ cô vang lên, rất lạ. "Nhìn này, mẹ rửa lại cho con đó" bà gỡ miếng giấy sáp ở cái bản phóng to gấp đôi.

Ruth gật đầu, cảm thấy điều này thật quan trọng, rằng mẹ cô đã gửi đến cho cô một thông điệp từ những người mẹ. Cô cố gắng tập trung vào chuyện đó, không để tâm đến chiếc nhẫn trên ngón tay cô. Nhưng cô không thể không nghĩ đến chuyện bọn nhóc trong trường sẽ bàn tán những gì, sẽ ganh tị ra sao.

"Khi mẹ còn bé, mẹ thường đặt cuốn kinh ở đây" bà Lưu Linh đập vào ngực mình, "lúc ngủ thì chỉ nghĩ về mẹ".

Ruth gật gù "Bà ngoại rất đẹp". Ruth đã xem những tấm hình khác của mẹ Cao Linh và Lưu Linh – Waipo như Ruth vẫn thường gọi. Trong những bức ảnh ấy, Waipo có một khuôn mặt chảy xệ với những nếp nhăn sâu như cái rãnh và một cái miệng nghiêm nghị làm thành vết cắt. Bà Lưu Linh cho tấm ảnh vào cuốn kinh, đoạn xoè bàn tay ra "Giờ thì đưa lại đây".

"Cái gì ạ?"

"Nhẫn. Trả lại cho mẹ".

Ruth không hiểu. Một cách miễn cưỡng cô đặt chiếc nhẫn vào tay bà Lưu Linh và nhìn bà cho nó vào chiếc ví lụa.

"Có những món quà quý không thể dùng ngay được. Để dành sau này, càng để lâu càng quý".

Ruth muốn kêu lên "Không. Mẹ không thể làm như vậy! Đó là quà sinh nhật của con!"

Nhưng cô chả nói gì, tất nhiên. Cô đứng ngây ra, cổ họng nghẹn lại khi bà Lưu Linh đi đến chỗ chiếc ghế dựa bằng nhựa của bà. Bà lật cái đệm ngồi lên. Phía dưới là một miếng gỗ, dưới miếng gỗ là một cái nắp, bà nhấc nó lên. Bên trong cái hộp nông choèn mẹ cô đặt vào đấy cuốn kinh và chiếc nhẫn trong cái ví lụa. Đây cũng là chỗ bà cất giấu của quý.

"Ngày nào đó mẹ sẽ để lại cho con mãi mãi". Ngày nào? Cổ họng cô đau rát. Cô muốn khóc. "Bao giờ là mãi mãi?" Nhưng cô biết điều mẹ cô muốn nói – mãi mãi trong cái nghĩa "Khi nào mẹ chết đi thì con không cần phải nghe lời mẹ nữa". Trong Ruth là một mớ cảm xúc lẫn lộn, vui sướng vì mẹ cô đã cho cô những món quà quý như thế, bởi vì điều đó có nghĩa là mẹ vẫn còn yêu cô, nhưng trong cô cũng tràn ngập một niềm thất vọng mới mẻ vì cái nhẫn đã bị tước đi quá sớm.

Ngày hôm sau, Ruth lại chỗ chiếc ghế đó, lật tấm đệm và miếng gỗ lên rồi thọc tay vào trong cái hốc lấy chiếc ví lụa. Cô lôi chiếc nhẫn bây giờ đã thành một vật bị cấm đoán ra ngắm nghía. Cô cảm thấy như là cô đã nuốt nó và nó mắc lại trong cổ họng cô. Có thể mẹ cô đưa ra chiếc nhẫn chỉ để hành hạ cô. Chắc chắn rồi! Mẹ cô biết chính xác điều gì có thể làm cho cô khốn khổ. Phải, cô sẽ không để cho mẹ cô có cái cảm giác hả hê này. Cô sẽ giả vờ là cô cũng cóc cần. Cô sẽ ép mình không bao giờ nhìn nó lần nữa, coi như là nó không có mặt trên đời. Vài ngày sau, bà Lưu Linh đi đến phòng Ruth, rầy cô vì đã ra biển. Khi Ruth chối là cô không đi, bà Lưu Linh chỉ cho cô thấy những dấu giày cô để lại ở ngoài cửa trước. Cô đã đập hai chân vào với nhau và để lại một đống cát trên thềm.

"Đó là cát từ lối đi!" Ruth chống chế.

Và thế là những cuộc va chạm lại tiếp tục, làm cho Ruth cảm thấy vừa quen thuộc vừa lạ lùng. Họ cãi cọ nhau với một sự hăng hái và trong một vòng bảo hiểm ngày càng lớn, họ đã vượt qua đường biên giới tạm thời để lại từ tháng trước, nhưng cố tránh vết xe cũ. Họ quăng đi nhiều nỗi đau, biết rõ ràng họ đã vượt qua được điều tệ hại nhất.

Sau này, Ruth cân nhắc việc vứt bỏ cuốn nhật ký của cô. Cô tìm thấy cuốn sổ chết tiệt vẫn nằm dưới đáy chiếc ngăn kéo đựng đồ lót. Cô lật lại từng trang, đọc chỗ này chỗ kia, khóc cho bản thân. Có một sự thật trong những điều cô viết, cô tin thế, ít nhất thì cũng có một số điều là thật. Có một phần con người cô trong những trang giấy này và cô không muốn quên. Nhưng khi cô đọc đến những dòng cuối, lòng cô dậy lên một nỗi cắn rứt xót xa vì cái cảm giác rằng Chúa, mẹ cô và dì Báu biết rằng cô suýt giết mẹ mình. Cô cẩn thận xoá đi những dòng chữ cuối cùng, di đầu bút của cô đi đi lại lại trên các dòng chữ cho đến khi nó chỉ còn là vết mực đen lem luốc. Ở trang kế trang cuối cùng cô viết "Con rất tiếc. Đôi khi con chỉ muốn mẹ cũng có thể nói rằng mẹ cũng rất tiếc".

Mặc dù cô không bao giờ để cho mẹ cô biết những dòng chữ này, cô cũng cảm thấy dễ chịu khi viết ra. Cô đã trung thực và không xấu cũng không tốt. Sau đó cô cố nghĩ ra một chỗ giấu cuốn nhật ký mà mẹ cô không thể tìm ra được. Cô trèo lên kệ bếp, kiễng người lên ném cuốn nhật ký lên nóc tủ, quá cao cho tầm với và cô cũng quên béng mất luôn.

Giờ đây Ruth nhớ lại là trong bao năm qua hai mẹ con cô không bao giờ nhắc lại những chuyện đã qua. Cô đặt cuốn nhật ký xuống. Mãi mãi không có nghĩa là cái đã từng xảy ra. Mãi mãi là những thay đổi chắc chắn sẽ xảy ra. Cô cảm thấy một niềm cảm thông kỳ lạ cho tuổi trẻ non nớt của cô cũng như là một cảm nhận ngượng ngùng về việc cô đã từng ngu ngốc và tự tôn như thế nào. Nếu cô có con, vàn những nó là con gái thì khi lớn lên chắc nó cũng làm cô khốn khổ như cô đã hành mẹ mình. Đứa con gái chắc cũng cỡ 15, 16 tuổi vào lúc này và chắc cũng hét lên là nó căm thù Ruth. Cô tự hỏi không biết có bao giờ mẹ cô nói với bà ngoại cô là bà ghét mẹ mình không.
Lúc ấy cô nhớ đến những tấm ảnh mọi người đã ngắm nhìn trong bữa tiệc đêm Trung thu. Mẹ cô vào khoảng 15 tuổi chụp cùng Waipo và dì Gal. Còn một bức ảnh nữa chụp dì Báu mà mẹ cô nhận nhầm là mẹ ruột của mình. Một ý nghĩ chợt bật ra trong đầu Ruth, tấm hình mẹ cô kẹp trong cuốn kinh. Bà cũng nói rằng đó là ảnh của mẹ bà. Ai trong tấm hình ấy?

Ruth đi tìm chiếc ghế tựa, lật tấm đệm và miếng gỗ lên. Mọi thứ vẫn còn nguyên chỗ cũ, cuốn kinh nhỏ màu đen, chiếc ví lụa và cái nhẫn ngọc màu xanh vỏ táo. Cô mở cuốn kinh và nó còn đây, cũng cái tấm hình mà mẹ cô đã cho xem trong bữa tiệc họp mặt của gia đình. Dì Báu đội một chiếc khăn xếp kỳ lạ và mặt một chiếc áo mùa đông cổ cao. Điều này có nghĩa gì? Mẹ cô có bị loạn trí cách đây ba mươi năm không? Hay dì Báu thực sự là mẹ ruột của bà như bà nói? Nếu vậy thì điều đó có nói lên được là mẹ cô không bị điên không? Ruth nhìn chằm chằm cố tìm ra những đường nét quen thuộc trên khuôn mặt người đàn bà trong hình. Cô không thể phát hiện được gì. Còn cái gì nữa dưới cái ghế? Ruth thò tay xuống lôi ra một gói được bao bằng một cái túi ni lông đi chợ màu nâu, bên ngoài cột bằng một sợi ruy băng ngày Giáng sinh màu đỏ. Bên trong là một tập giấy toàn viết bằng tiếng Hoa. Ở phía trên cùng của vài tờ giấy đều có một mẫu tự lớn viết rất kiểu cách bằng một bút pháp tài hoa. Mẹ cô đã viết điều này từ trước. Nhưng ở đâu? Khi nào? Rồi điều đó bất thình lình sáng tỏ. Có một tập bản thảo khác, cái tập giấy bị vùi dưới đáy cái ngăn kéo phía tay phải bàn làm việc của cô. "Chân[2]" Cô nhớ lại cái chữ trên cùng ở tập bản thảo mà cô đã đọc. "Đây là những điều mà tôi biết là thật". Câu tiếp sau nói gì nhỉ? Tên họ của những người đã khuất, những bí mật mà họ mang xuống mồ. Cô có cảm giác cuộc đời của mẹ cô bao trong một cái thế chông chênh và câu trả lời đang nằm trên tay cô, nó đã ở đây bao lâu rồi? Cô nhìn vào các chữ ở đầu trang của tập bản thảo cô đang cầm trên tay, một chữ viết thật to. Cô có thể nghe thấy lời mẹ rầy la "Lý ra con phải học hành siêng năng hơn". Phải, lý ra cô phải học tiếng Hoa chuyên cần hơn. Chữ này nom rất quen thuộc, có những đường cong ở phía dưới và ba dấu ở trên – phải rồi, chữ Tâm. Và câu đầu tiên cũng là câu bắt đầu trong tập giấy cô để ở nhà. "Đây là những điều tôi – ". Sau đó thì có khác. Chữ tiếp theo là chữ ứng hài "nên". Mẹ cô hay dùng chữ này lắm. Chữ tiếp theo là chữ bất, một từ nữa mẹ cô vẫn thường nói. Còn sua đó là chữ gì thì cô…không biết. "Đây là những điều mà tôi không nên…". Ruth đoán chữ tiếp theo có thể là "Đây là những điều mà tôi không nên kể ra", "Đây là những diều mà tôi không nên viết ra", "Đây là những điều mà tôi không nên nói ra". Ruth đi vào buồng ngủ, trong đó mẹ cô để cuốn từ điển Anh – Hoa. Cô tìm mục từ kể, viết, nói nhưng không có chữ nào khớp với chữ mẹ cô đã viết ra. Cô hối hả tìm thêm nhiều từ nữa và sau mười phút, cô đã tìm ra, nó là "Đây là những điều tôi không nên quên đi".

Mẹ cô cũng đã đưa cho cô một tập bản thảo viết tay – xem nào – khoảng năm, sáu năm về trước. Có phải mẹ cô đã viết những điều này vào cùng một thời điểm? Có phải bà tiên liệu sau này bà sẽ lãng trí. Khi nào thì bà định đưa cho cô những tập giấy này, nếu như bà có ý định ấy? Khi nào thì rốt cục bà cũng cho cô giữ chiếc nhẫn? Khi nào thì rõ ràng là Ruth cũng có để tâm đến mọi việc? Cô nhìn vào những dòng chữ tiếp sau. Chẳng có chữ nào ngoài chữ "ngã"[3] là trông quen quen với cô, mà có đến mười ngàn từ tiếp sau chữ "tôi" ấy. Làm sao bây giờ?

Ruth nằm trên giường, những trang giấy nằm cạnh cô. Cô nhìn bức chân dung của dì Báu rồi đặt nó lên ngực. Ngày mai cô sẽ gọi điện thoại cho Art xem anh có thể giới thiệu cho cô một người có thể dịch được tài liệu này không. Đó là việc thứ nhất. Cô sẽ lấy cả tập bản thảo ở nhà nữa. Đó là việc thứ hai. Cô sẽ gọi cho dì Gal xem dì có biết thêm điều gì không. Đó là việc thứ ba. Rồi cô sẽ đề nghị mẹ cô kể lại những chuyện xảy ra trong đời bà. Một lần nữa cô sẽ hỏi. Cô sẽ lắng nghe. Cô sẽ ngồi yên lặng như chẳng có gì phải vội vã hoặc chẳng có việc gì khác để làm. Cô sẽ dọn đến ở với mẹ để có nhiều thời gian hiểu mẹ hơn. Art sẽ không thích điều này đâu. Anh có thể nghĩ việc cô dọn đi là dấu hiệu có vấn đề. Nhưng phải có một ai chăm nom mẹ cô chứ. Và cô cũng muốn thế. Cô muốn ở đây khi mẹ cô kể cho cô nghe về cuộc đời bà, đưa cô đi qua các chặng đường khác nhau của bà, giải thích những ý nghĩa bộn bề của các từ tiếng Hoa để có thể thấu hiểu trái tim bà. Đôi tay cô đã đầy kín việc phải làm và cuối cùng cô và mẹ có thể cũng thôi không đếm nữa.

[1] Toilet water là một loại nước hoa nhẹ dùng sau khi tắm. Ở đây bà Lưu Linh với vốn tiếng Anh hạn chế lại hiểu là thứ nước trong bồn cầu.

[2] Tiếng Hán có nghĩa là sự thật

[3] Có nghĩa là tôi

[ngudoc]

PHẦN HAI
Tâm

Đây là những điều tôi nên khắc cốt ghi tâm.

Tôi lớn lên trong đại gia đình họ Lưu ở dãy đồi phía tây thành phố Bắc Kinh. Theo tài liệu cổ nhất tên của làng chúng tôi ở là Hằng Tâm – Trái tim bất tử. Dì Báu đã dạy tôi viết tên làng lên cái bảng của tôi. Coi này, Cún con, dì ra lệnh và vẽ các nét cho chữ Tâm. Thấy cái nét uốn cong này chưa? Đây là đáy của trái tim, nơi máu dồn về và bắt đầu chảy đi các ngả. Và những dấu chấm này, đó là hai tĩnh mạch và một động mạch đưa máu đi vào và đi ra. Khi tôi lần theo chữ Tâm này, dì hỏi: Trái tim ngừng đập của người nào đã mang đến hình hài cho chữ này? Nó bắt đầu như thể nào hả Cún con? Nó có thuộc về một người đàn bà không? Nó được vẽ lên trong nỗi ưu phiền phải không?

Một lần tôi trông thấy trái tim của một con heo vừa bị mổ bụng. Nó đỏ thắm và ánh lên lấp lánh. Và tôi đã nhìn thấy rất nhiều tim gà trong một cái tô, chờ được nấu chín. Trông chúng giống như đôi môi bé tí và cũng sẽ đổi màu như cái màu trên các vết sẹo của dì Báu. Nhưng trái tim của một người đàn bà thì giống cái gì nhỉ? Tại sao chúng ta cần phải biết trái tim này của ai? Tôi hỏi và nắn nót viết chữ Tâm.

Thế là dì Báu vỗ hai tay vào nhau thật nhanh, con người ta cần phải suy nghĩ về khởi thuỷ của mọi vật trên đời. Một cái bắt đầu nhất định dẫn đến một kết thúc nào đó.

Tôi nhớ bà thường nói về điều đó, rằng mọi việc khởi đầu như thế nào. Kể từ đó tôi thường đặt câu hỏi về đầu và cuối của nhiều sự vật. Giống như là về cái làng Hằng Tâm này. Cùng những người sống ở đây trong đó có cả tôi. Vào lúc tôi ra đời, làng Hằng Tâm không còn được hưởng phúc nữa. Làng tôi nằm lọt thỏm giữa các ngọn núi trong một thung lũng, chấm dứt bằng một kẽm núi đá vôi sâu hút. Cái kẽm núi có cái nét uốn lượn dưới đáy của chữ tâm, còn động mạch và tĩnh mạch của quả tim là ba dòng suối từng nuôi dưỡng rồi hút cạn kiệt kẽm núi. Nhưng chúng đã cạn khô. Cả những dòng suối thiêng nhất. Chả còn gì trong các đường dẫn nước trừ những đường mương nứt nẻ và bốc mùi thum thủm.

Ấy vậy mà làng tôi từng là một nơi thiêng liêng đấy. Theo truyền thuyết, một vị hoàng đế trên đường du ngoạn ghé qua nơi này đã trồng một cây thông ở giữa thung lũng. Cây thông này là để tưởng nhớ người mẹ đã khuất núi của ngài. Lòng chí hiếu của ngài là vô biên nên vị hoàng đế đã thề rằng cây thông này sẽ bất tử. Khi dì Báu nhìn thấy cây thông lần đầu, nó cũng đã dư 3000 tuổi.

Người giàu cũng như Người nghèo làm những cuộc hành hương đến Hằng Tâm. Họ hy vọng rằng nhựa sống của cây thông này sẽ truyền sang cho họ. Họ vuốt ve cái gốc, sờ vào lá cây rồi cầu nguyện cho sinh được con trai và gặp nhiều may mắn, một phép màu khiến người chết sống lại và một kết thúc cho những lời nguyền. Trước khi ra về họ lột một miếng vỏ cây, bẻ vài cành lá, rồi mang về nhà như những báu vật. Dì Báu nói rằng quá nhiều kẻ ngưỡng mộ đã giết chết cây thiêng. Khi cây chết, những báu vật cũng mất hết sức mạnh. Và bởi vì cây đã chết nên không còn có sự bất tử nữa, chẳng còn tiếng tăm và cũng chẳng còn cái làng tôi nữa. Thậm chí cái cây đó cũng chẳng phải là lâu năm như lời đồn, sau đó người ta kháo nhau như thế, rằng nó chỉ khoảng 200 hay 300 tuổi là cùng. Thế còn câu chuyện về vị hoàng đế và tấm lòng hiếu đễ đối với mẹ thì sao? Chẳng qua là một truyền thuyết phong kiến lệch lạc làm cho chúng tôi tin rằng cái vòng đổ nát của chế độ phong kiến là có ý nghĩa. Những tin đồn này được tung ra cùng một năm triều Mãn Thanh sụp đổ và nền dân chủ trỗi dậy.

Tên lóng của làng tôi đối với tôi rất dễ nhớ: 46 km cách cầu Lữ Hào. Nhưng nhiều người lại gọi cái cầu này là cầu Marco Polo, là cái mà bây giờ người ta gọi điểm đi vào Bắc Kinh. Cao Linh chắc chắn đã quên cái tên cũ nhưng tôi thì không. Vào thời con gái của tôi người ta theo lời chỉ dẫn này để đến được Hằng Tâm: đầu tiên tìm cái cầu Lữ Hào, rồi đi lộn lại 46 cây số.

Chuyện đùa này gây nên ấn tượng là chúng tôi sống ở một cái làng nhỏ tang thương với một dúm hai mươi, ba mươi người. Không phải thế đâu. Khi tôi lớn lên có đến gần hai ngàn người sống ở đây. Làng tôi đông đúc, nhà mọc lên san sát từ đầu này đến đầu kia thung lũng. Chúng tôi có nghề đóng gạch, dệt vải và cả một cơ sở nhuộm. Làng tôi có một chợ phiên họp 24 ngày trong một tháng, sáu nơi để thờ cúng và một trường tiểu học nơi Cao Linh và tôi thường đến những khi chúng tôi không phải giúp việc nhà. Chúng tôi có đủ các kiểu người bán hàng rong, đi từ nhà này sang nhà khác bán tàu hũ tươi và bánh nhân ngọt nóng hổi, bánh quai vạc và kẹo đủ màu. Nhiều người dân trong làng sẵn sàng mở hầu bao cho những món như thế này. Với một vài xu, bạn có thể có tất cả những cái làm bạn vui lòng ngon miệng như một người giàu có thật sự.

Trong làng dòng họ của chúng tôi được trọng vọng nhưng không quá rõ ràng để gây nên những nỗi tị hiềm. Chúng tôi ăn thịt và tàu hũ hầu như hàng ngày. Đông về chúng tôi có áo bông mới để mặc ấm, không còn mặc áo vá nhé. Chúng tôi cũng có tiền để cúng vào chùa, xem ca kịch và đi chợ phiên. Nhưng cánh đàn ông trong nhà thì lại có tham vọng. Họ bao giờ cũng muốn có thêm nữa, nhiều hơn nữa. Họ nói ở Bắc Kinh người ta viết ra những tài liệu quan trọng. Những tài liệu quan trọng này đòi hỏi một loại mực tốt hơn. Bắc Kinh là mảnh đất có thể hái ra tiền. Vào những năm 20, cha tôi, các ông chú và con trai họ kéo nhau ra tỉnh để bán mực. Kể từ đấy, họ chủ yếu sống ở Bắc Kinh trong một căn phòng phía sau một cửa hiệu ở khu vực bán đồ gốm sứ.

Còn ở quê cánh đàn bà làm mực. Chúng tôi làm tại nhà. Tất cả đều góp tay làm việc – tôi, Cao Linh, các bà thím và con gái họ, tất cả không trừ ai. Thậm chí cả bọn con nít lẫn cụ cố cũng có việc làm, đó là nhặt sạn từ mớ kê mà chúng tôi nấu cháo buổi sáng. Chúng tôi tập trung lại ở khu vực làm mực. Theo cụ cố, nhà làm mực thoạt đầu là kho chứa thóc nằm dọc theo bức tường trước cửa sân nhà. Nhiều năm qua, các thế hệ đàn ông trong dòng họ đã xây thêm tường gạch, và lợp mái. Gác thêm xà và xây thêm vài cái cột để làm cho nhà thêm vững chắc. Sau đó lát vát sàn và đào mấy cái hầm chứa để đựng nguyên vật liệu. Rồi các thế hệ kế tiếp sau làm một cái hầm nữa thật sâu để giữ cho các thỏi mực tránh xa hơi nóng hoặc cái lạnh.

"Còn bây giờ thì xem đấy" cụ cố thường huênh hoang. "Xưởng của chúng ta là cả một lâu đài ấy chứ."

Bởi vì mực của chúng tôi chất lượng hảo hạng, chúng tôi phải giữ cho bàn ghế và sàn nhà sạch như lau, như li quanh năm. Với những ngọn gió màu vàng đầy cát bụi đến từ dãy núi Gobi, giữ được như thế không dễ dàng chút nào. Cửa sổ phải bịt bằng kính và giấy dầu. Vào mùa hè chúng tôi căng lưới ở các cửa ra vào để ngăn côn trùng vào nhà. Đông tới nó ngăn không cho tuyết thổi vào nhà.

Mùa hè là mùa khó khăn nhất trong việc làm mực. Hơi nóng trùm lên hơi nóng. Khói bốc ra nung nóng mắt mũi và các lá phổi của chúng tôi. Từ việc nhìn dì Báu quàng một cái khăn quanh khuôn mặt méo mó của dì, chúng tôi nghĩ ra cách quấn một cái khăn ướt quanh miệng. Tôi vẫn có thể ngửi thấy mùi các nguyên liệu làm ra mực. Đây là một số vật liệu tạo ra mùi thơm: thông, quế, long não và rễ nằm sâu dưới đất của cây bất tử. Người ta đã chuyển về nhà vài súc gỗ lớn của nó sau khi sét đánh gẫy ngang cái thân cây chết, làm lộ ra cái lõi gần như trống rỗng vì một loại bọ cánh cứng đã ăn hết gỗ từ bên trong. Còn có một loại hồ gồm bột nếp trộn với nhiều loại dầu – đát serpentine, long não, nhựa thông, và gỗ tùng. Chúng tôi còn thêm vào đấy một loài hoa tiết ra chất độc có vị ngọt để chống lại côn trùng và chuột bọ. Mực của chúng tôi đặc biệt như thế đấy, tất cả đều có một mùi thơm rất bền, rất lâu. Chúng tôi làm mực mỗi lúc một ít. Nếu lửa tắt, như nó đã xảy ra vài trăm năm trước, tất cả những nguyên vật liệu và thành phẩm sẽ hỏng ngay lập tức. Và nếu hỗn hợp quá dẻo hoặc quá ướt, hoặc quá mềm hoặc chưa đủ độ cứng thì sẽ dễ dàng tìm ra ai là người có lỗi. Mỗi người trong chúng tôi phụ trách ít nhất một khâu trong một danh sách dài những việc phải làm. Đầu tiên đó là nhóm lửa và xay tán vật liệu, đo lường cẩn thận và đổ các thành phần vào với nhau. Sau đó là việc quấy và đổ khuôn, làm cho khô và đóng dấu. Tiếp đó là đóng gói, tính toán và nhập vào kho và cuối cùng là sắp xếp. Có mùa tôi chỉ có mỗi nhiệm vụ là gói các thỏi mực. Đầu óc tôi có thể lan man tận đâu đâu nhưng các ngón tay của tôi vẫn di chuyển như những cái máy nhỏ. Một mùa khác tôi phải dùng một cái vợt rất tốt để vốt những con bọ rơi xuống các nồi mực. Mỗi khi Cao Linh làm việc này nó để lại quá nhiều vết lõm. Công việc của dì Báu là ngồi bên một cái bàn dài, miết hỗn hợp mực vào những cái khuôn bằng đá. Kết quả là móng tay của dì bao giờ cũng đen thui. Khi mực khô dì sẽ dùng một dụng cụ thật sắc để khắc những chữ chúc phúc và ấn lên trên các thỏi mực. Chữ của dì còn đẹp hơn cả chữ của cha tôi.

Đó là một công việc buồn chán, nhưng chúng tôi tự hào về những bí quyết gia truyền, làm ra thứ mực tốt nhất thiên hạ. Mục tiêu của chúng tôi là mực phải có đúng cái màu đen bóng và đủ cứng. Nó không bị khô đi và vỡ vụn, hoặc mềm đi vì hơi ẩm. Và nếu những thỏi mực này được chôn ở chỗ lạnh, dưới đáy một cái hầm sâu thì nó có thể sống từ thời kỳ lịch sử này sang một thời kỳ khác. Khách hàng của chúng tôi cũng nói như vậy. Dù trời nóng hay ẩm hay bụi bẩn từ các ngón tay múa trên trang giấy thì chữ viết của họ cũng có đời sống của nó, đen bóng và mạnh mẽ.

Mẹ tôi tuyên bố rằng mực nhà chúng tôi là lý do tại sao mái tóc của chúng tôi còn mãi một màu đen nhánh. Làm mực tốt cho tóc hơn là ăn súp mè đen. "Cả ngày vất vả làm mực, đêm về trẻ hơn trong lúc ngủ". Đó chỉ là một câu đùa và cụ cố thường khoe khoang. "Tóc tôi đen như vỏ cây dẻ ngựa bị cháy còn mặt tôi thì có những nếp nhăn trắng như thịt ở bên trong". Cụ cố ăn nói rất khôn ngoan. Một lần cụ nói thêm "Còn tốt hơn là có một mái tóc bạc và cái mặt đen", thế là mọi người đều cười, kể cả dì Báu đang ngồi dưới hầm.
Tuy vậy vài năm sau miệng lưỡi của cụ cố không còn sắc sảo và nhanh nhẹn nữa. Cụ thường hỏi với một vẻ lo lắng "Có nhìn thấy Huy Sen không?" Bạn có thể nói có hoặc không, rồi chỉ một lúc sau cụ chép miệng như một con chim "Huy Sen? Huy Sen?" bao giờ cụ cũng thương tiếc đứa cháu trai chết yểu, thật buồn khi nghe điều đó.

Vào cuối đời, suy nghĩ của cụ cố giống như những bức tường chỉ có đá chứ không còn vôi vữa. Một đại phu nói rằng khí trong người cụ đã trở nên hàn, mạch chậm và luồng chân khí đã bị phong bế. Ông khuyên nên cho bà ăn thức ăn nhiệt. Nhưng cụ cố chỉ càng ngày càng yếu đi. Dì Báu ngờ rằng một con ruồi dấm chắc là đã bò vào tai cụ và ăn hết não của cụ. Ngứa rối là tên của căn bệnh này, dì Báu nói thế. Đó là lý do tại sao người ta thường gãi đầu gãi tai khi họ không thể nhớ ra chuyện gì. Cha của dì là một bậc danh y và dì đã gặp nhiều người bị bệnh này. Ngày hôm qua tôi không thể nhớ được tên của dì Báu, tôi tự hỏi không biết có phải có một con ruồi đã bay vào tai tôi không? Nhưng bây giờ khi tôi viết những dòng này tôi biết tôi không mắc chứng bệnh như cụ cố. Tôi có thể nhớ được những chi tiết vụn vặt nhất của những việc xảy ra đã lâu và xa vời vợi.

Khu nhà nơi chúng tôi sống và làm việc lại hiện lên trước mắt tôi rõ ràng như thể lúc này tôi đang đứng ngoài cổng. Đây là con đường Đầu Heo được bắt đầu từ phía đông, gần chợ nơi người ta treo bán những cái thủ lợn. Từ quảng trường ngoài chợ, nó đi lên phía Bắc chạy qua một vị trí đặc biệt từng được trồng cây thông bất tử nổi tiếng. Rồi nó thắt dần lại khi đi qua một cái lũng nhỏ uốn lượn quanh co nơi nhà nọ nối tiếp nhà kia. Cuối con đường Đầu Heo là một mũi đất chênh vênh ngay bên trên khu vực sâu nhất của kẽm núi. Dì Báu tôi bảo rằng mũi đất này thoạt tiên được một vị lãnh chúa tạo ra hàng ngàn năm về trước. Ông mơ mộng rằng bên trong quả núi có cả đống ngọc quý. Thế là ông ra lệnh cho mọi người đào lấy đào để không được ngơi tay. Đàn ông, đàn bà, trẻ con thảy đều phải làm phu cho giấc mơ của vị lãnh chúa. Vào lúc mà ông này chết, thì những đứa bé cũng đã già với cái lưng gù gập xuống và một nửa ngọn núi vẫn còn nguyên không suy suyển.

Ở ngay phía sau trang viên nhà chúng tôi, nửa ngọn núi ấy trở thành một bức tường thành. Ở phía dưới nếu bạn rơi lộn đầu xuống trước thì tức là bạn rơi xuống đáy của kẽm núi. Dòng họ Lưu từng sở hữu 20 mẫu đất phía sau trang viên. Nhưng hàng trăm năm trôi qua với mỗi một mùa mưa lũ những bức tường của kẽm núi lại sạt lở, rộng ra, gây nên những tiếng lở đất ầm ầm và tụt sâu xuống mãi. Mỗi một thập kỷ trôi qua, hai mươi mẫu đất này lại thu nhỏ lại nhỏ lại và bây giờ vách đá tiến sát đến ngay sau lưng trang viên của chúng tôi.

Sự di chuyển của bức tường thành làm cho chúng tôi có cảm giác là chúng tôi phải ngoái về phía sau để biết cái gì chờ đợi ở phía trước. Chúng tôi gọi vách đá là nơi tận cùng của thế giới. Lâu lâu những người đàn ông trong gia tộc tranh luận với nhau là có nên giữ lại cái mảnh đất đang từ từ lao xuống vực không. Một ông chú nói "Cái anh sở hữu là một miếng nước bọt chui ra từ miệng anh rơi xuống cái hõm của mảnh đất hoang". Còn vợ ông thì góp ý "Anh đừng nói thế. Xúi quẩy lắm!" bởi những gì nằm phía trước mặt và phía dưới chân bạn sẽ chỉ rước hoạ nếu nói thành lời về những chuyện như là những đứa bé không có cha, những cô thiếu nữ tự tử, và hồn ma những kẻ ăn mày. Ai cũng biết điều đó.

Tôi và mấy anh em trong nhà đã leo ra vách đá mấy lần khi chúng tôi còn bé. Chúng tôi thích ném dưa hư và bắp cải thối xuống vực. Chúng tôi nhìn những vật này rơi xuống, nghe tiếng vang của chúng vọng lên khi va vào sọ và xương người. Ít nhất thì chúng tôi cũng nghĩ là chúng chạm vào những thứ đó. Nhưng một lần chúng tôi liều trượt xuống, vừa trượt vừa tóm lấy những cái rễ cây chìa ra, lao dần xuống vực. Khi chúng tôi nghe thấy tiếng sột soạt trong bụi rậm, chúng tôi gào thét to đến nỗi hai tái đau nhức. Con ma hoá ra lại là một con chó đi tìm xác thú vật để ăn. Xương và đầu lâu người thực ra chỉ là những tảng đá mòn và những cành cây gẫy. Mặc dù chúng tôi không nhìn thấy xác người nhưng ngổn ngang khắp nơi là những mảnh áo quần đủ màu, một cái tay áo, một cái cổ áo hay là một chiếc giày mà chúng tôi đoan chắc thuộc về người chết. Sau đó chúng tôi ngửi thấy nó, mùi của những con ma. Người ta chỉ cần ngửi một lần là biết. Nó bốc lên từ mặt đất. Nó thoảng về phía chúng tôi trên đôi cánh của hàng ngàn con ruồi. Ruồi đuổi theo chúng tôi leo lên vách đá quay về nhà, anh Hai đạp vào một hòn đá và nó rơi trúng vào đầu anh Ba. Chúng tôi không thể giấu mẹ vết thương này. Khi phát hiện ra, bà đánh cả lũ chúng tôi rồi cảnh cáo nếu chúng tôi đi xuống đáy vực lần nữa thì tốt nhất chúng tôi hãy đứng ở ngoài cổng trang viên, đừng nghĩ đến chuyện bước chân qua ngưỡng cửa một lần nữa.

Tường bao quanh trang viên nhà họ Lưu được làm bằng những tảng đá, lộ ra mỗi khi có những cơn lũ quét. Những tảng đá này được xếp chồng lên nhau rồi được trát bùn, vữa và hạt kê, rồi được quết lớp ngoài bằng vỏ chanh. Những bức tường bao này đổ mồ hôi vào mùa hè, ẩm mốc vào mùa đông. Trong nhiều gian phòng của trang viên có thể phát hiện mái chỗ này bị dột, tường chỗ kia bị rỗ. Nhưng tuy vậy khi nghĩ đến mái ấm xa xưa của mình lòng tôi vẫn cuộn lên một nỗi nhớ nhà da diết. Chỉ có ở đây tôi mới có những kí ức về những nơi bí mật, ấm áp hoặc lạnh lẽo, và khi bóng đêm buông xuống đó là những nơi mà tôi ẩn náu và giả vờ rằng tôi có thể trốn đến một chỗ khác.

Bên trong các bức tường, nhiều tiểu gia đình thuộc nhiều thứ bậc và thế hệ khác nhau cùng chung sống, từ chủ nhà cho đến người ở thuê, từ cụ cố cho đến đứa chắt bé nhất. Tôi đoán chúng tôi có khoảng 30 người hoặc hơn nữa, một nửa trong số họ thuộc họ Lưu. Lưu Chính Sen là người anh lớn nhất trong bốn người con trai. Ông là người mà tôi gọi là Cha. Các ông chú bà thím gọi ông là huynh trưởng. Anh chị em họ tôi gọi ông là bác Trưởng. Rồi theo thứ bậc tôi có chú Lớn, chú Nhỏ và vợ của họ là thím Lớn, thím Nhỏ. Khi còn bé tôi nghĩ sở dĩ cha mẹ tôi được gọi là Trưởng bởi vì họ cao hơn các chú thím tôi. Anh Hai, anh Ba của tôi có vóc người rất cao lớn, cả Cao Linh nữa, vì vậy trong một thời gian dài tôi không hiểu tại sao tôi lại thấp bé như vậy.

Chú Út tôi là người con trai thứ tư, là người được cả họ yêu quý. Tên chú là Lưu Huy Sen. Chú là cha ruột của tôi và lí ra chú đã cưới dì Báu, nếu như chú không qua đời vào đúng ngày cưới của họ.



Dì Báu sinh ra ở một vùng quê rộng lớn hơn quê tôi, ở dưới chân các rặng núi, một chỗ có tên gọi là vùng núi Chu Khẩu để tưởng nhớ Chu đế của triều đại nhà Thương, người mà bây giờ ai cũng nhớ đến như một vị bạo chúa.

Dòng họ nhà tôi lâu lâu cũng đến vùng này để dự lễ chùa hay xem ca kịch. Nếu chúng tôi đi theo đường cái thì quãng đường cũng chỉ vào khoảng 10 cây số. Nếu đi tắt qua nơi tận cùng của thế giới chỉ khoảng một nửa đường nhưng nguy hiểm hơn nhiều, nhất là vào mùa hè. Đó là những lúc có mưa giông ập xuống. Kẽm núi đang khô ran bỗng ngập nước và trước khi bạn kịp bấu vào vách đá leo lên, thốt lên lời khẩn cầu "Lạy đức Quan Thế Âm Bồ Tát" thì dòng nước đã ùa chạy như những tên cướp, chộp lấy bạn, còn gì nữa nếu không phải là việc bạn bị nó dúi xuống tận đáy. Một khi mưa tạnh nước rút rất nhanh và miệng các hang nuốt chửng đất cát, cây cối, người và xương, tất cả đi qua cuống họng của núi, vào dạ dày, ruột và cuối cùng là hố phân nơi mọi thứ đều mắc kẹt lại đấy. Táo bón, một lần dì Báu giải thích cho tôi nghe. Bây giờ thì con biết tại sao ở đây lại có quá nhiều xương cốt và những ngọn đồi: Đồi Xương gà, đồi Bò già, đồi Xương rồng. Tất nhiên không có xương loài rồng trên đồi. Xương rồng. Chỉ có xương của những loại thú thông thường khác như gấu, voi, hà mã. Dì Báu vẽ hình những con thú này lên chiếc bảng của tôi, bởi vì trước đó chúng tôi chưa nói về những con thú này. Dì có một miếng xương có lẽ từ một con rùa, dì bảo tôi. Dì lấy một miếng xương từ trong tay áo có nhiều nếp gấp của dì. Trông nó giống miếng củ cải khô với nhiều vết lấm tấm. Cha của dì đã đào cái này lên để làm thuốc. Bỗng ông nhận ra có dòng chữ viết trên đó. Dì lật miếng xương lên và tôi nhìn thấy những dòng chữ viết lên lên xuống xuống. Mãi đến gần đây những loại xương này cũng chẳng có mấy giá trị bởi vì sự tạp nham của chúng. Những người đào xương thường mài dũa chúng thật sạch trước khi đem đi bán cho các hiệu thuốc. Nhưng bây giờ nhiều bậc đại phu nói rằng đó là những miếng xương sấm truyền và họ bán giá mắc gấp đôi. Còn những dòng chữ này viết gì? Đây là những câu hỏi dành cho các vị thánh thần.

"Nó nói gì ạ?"

Ai biết? Lời lẽ khác nhau lắm. Nhưng chắc chắn nó phải là một cái gì đáng ghi nhớ. Nếu không tại sao thánh thần lại nói ra, tại sao tiền nhân lại viết ra?

"Câu trả lời ở đâu ạ?"

Đây là những vết nứt. Thầy bói dí một móng tay nóng vào miếng xương và nó nứt ra như một cái cây bị sét đánh, rồi ông ta giải nghĩa các vết nứt rạn.
Dì lấy lại miếng xương linh thiêng. Một ngày nào đó khi con biết ghi nhớ mọi chuyện dì sẽ để cho con giữ. Bây giờ mà con có nó con sẽ quên không biết đã giấu nó ở chỗ nào. Sau này chúng ta có thể đi tìm xương rồng, và nếu con tìm thấy khúc xương có viết chữ trên đó con có thể giữ nó cho mình.

Ở vùng Chu Khẩu tất cả những người nghèo đều vác mai đi đào xương rồng. Cả đàn bà cũng lao vào cuộc tìm kiếm nhưng nếu tìm được thì bà ta phải nói là có một người đàn ông tìm thấy nó, nếu không cái miếng xương ấy sẽ kém giá trị đi. Sau đó, có một vài người đến làng thu mua xương rồng rồi mang lên Bắc Kinh bán cho các hiệu thuốc với giá cao hơn, các hiệu thuốc này lại bán cho người bệnh với giá cao hơn nữa. Loại xương này được biết đến rộng rãi v` có khả năng chữa bách bệnh, từ những bệnh nan y cho đến bệnh đần độn. Rất nhiều thầy lang bán loại xương này. Cả cha của dì Báu. Ông dùng xương này để nắn xương người.

Trong suốt 900 năm, dòng họ nhà dì Báu đã là những thầy lang chuyên nghề nắn xương. Đó là một truyền thống. Bệnh nhân của cha dì là đàn ông, trẻ cũng như già, những người bị sập trong những mỏ than hoặc mỏ đá vôi. Ông cũng chữa những bệnh khác khi cần thiết, nhưng biệt tài của ông là chữa bệnh về xuống. Ông không đi đến một trường học đặc biệt để trở thành thầy thuốc chuyên về xương. Ông học nghề từ việc quan sát cha ông, và cha ông lại học được từ ông nội ông. Đó là nghề gia truyền trong dòng họ. Họ cũng truyền lại cho các thế hệ đi sau những chỗ bí mật có thể tìm được loại xuống rồng tốt nhất, một nơi gọi là Hàm Kh. Tiền nhân từ thời nhà Tống đã tìm thấy một cái hang trong những kẽm núi sâu nhất của một lòng sông đã cạn. Mỗi một thế hệ lại đào sâu hơn, sâu hơn, và một cái ngách trong hang đã dẫn đến những cái hang khác sâu hơn. Vị trí của hang cũng là một bí mật của gia tộc truyền từ đời này sang đời khác, từ cha sang con trai, và đến đời dì Báu thì là cha truyền cho con gái và cho tôi.

Tôi vẫn nhớ đường dẫn tới cái hang của chúng tôi. Nó ở giữa Chu Khẩu và Hằng Tâm thôn, cách xa những cái hang khác ở vùng chân đồi nơi ai cũng đến đào tìm xương rồng. Dì Báu đã đưa tôi đến đây vài lần, bao giờ cũng vào mùa hè và mùa đông. Để đến đây chúng tôi đi tắt qua nơi tận cùng thế giới, đi giữa khe núi tránh xa các vách núi mà những người lớn nói rằng có những cái xấu xa không nên nhìn. Thỉnh thoảng chúng tôi đi ngang qua đám cỏ rối, đạp lên những mảnh bát đĩa vỡ, một bãi lầy đầy những cành cây khô. Trong đầu óc non nớt trẻ con của tôi nơi này đầy những mẩu thịt khô đét, những cái đầu lâu trẻ con và xương của các thiếu nữ đồng trinh. Có thể là thế thật. Vì rằng chốc chốc dì Báu lại lấy tay bịt mắt tôi lại.

Có ba dòng suối đã cạn kiệt, chúng tôi chọn dòng suối là động mạch đi vào tim. Rồi chúng tôi đứng trước một cái hang, chỉ là một vết nứt trong núi, cao bằng một cây chổi. Dì Báu dẹp sang một bên một bụi cây khô dùng để ngụy trang. Hai dì cháu hít một hơi dài và bước vào hang. Thực ra khó có thể miêu tả chúng tôi vào bên trong như thế nào, cũng khó như phải miêu tả đường vào tai trong ra làm sao. Tôi đã phải vặn vẹo thân hình một cách không bình thường sang bên trái để len lỏi vào, để đặt một chân lên một mỏm đá chênh vênh, một việc mà tôi chỉ có thể làm được bằng cách ép đầu gối vào sát cằm. Sau đó tôi bật khóc và dì Báu gầm gừ trong cổ bởi vì tôi không thể nhìn thấy những ngón tay đen nhẻm của dì muốn nói điều gì. Tôi phải đi theo tiếng phì phì giận dữ và những cái vỗ tay, bò như một con chó vì tôi không muốn cụng đầu vào hang hoặc vấp ngã. Cuối cùng khi chúng tôi mò đến được khu vực lớn hơn trong hang, dì Báu thắp lên một ngọn nến và đặt nó lên một cọc dài được cắm ở đây để đặt chân, mà một trong những tổ tiên của dì đã để lại từ rất lâu rồi.

Trên nền hang là những dụng cụ để đào đất, những cái chêm bằng sắt với nhiều kích cỡ khác nhau, cùng với búa, cào đất cũng như những bao tải đựng đất đá. Thành hang có nhiều lớp giống như cái bánh bột gạo tám tầng được cắt đôi, với những mẩu vụn nhẹ hơn rắc lên trên, rồi đến một lớp bùn dầy hơn trông như lớp hồ bằng đậu xanh ở phía dưới, và những lớp dày hơn nữa ở đáy. Lớp cao nhất là dễ đào nhất. Lớp thấp nhất cứng như đá tảng. Nhưng đó là nơi những mẩu xương quý nhất có thể được tìm thấy. Và sau hàng thế kỷ đào bới từ đáy lên giờ đây nó chỉ còn là một lớp đất nhô ra đợi đổ sụp xuống. Phía trong hang trông như hàm răng của một con khỉ có thể cắn đứt bạn ra làm đôi, đó là lý do tại sao nó được gọi là Hàm Khỉ.

Trong lúc nghỉ ngơi, dì Báu nói chuyện với tôi bằng đôi tay nhem nhuốc mực tàu. Đứng cách xa khỏi hướng của răng khỉ. Lâu rồi, một trong những bậc tiền nhân của chúng ta bị hàm răng khỉ bập xuống, ông bị đất chôn vùi và núi đá nuốt chửng. Cha của ta đã tìm thấy sọ ông ở đâu đây. Chúng ta lắp thân vào với đầu. Thật là không may nếu chia rẽ đầu ra khỏi thân người.

Vài giờ sau chúng tôi quay lên thoát khỏi Hàm Khỉ với một bao tải đầy đất. Nếu may mắn trong đó có vài khúc xương rồng. Dì Báu giơ chúng lên trời, xá vài xá cảm tạ Trời Phật. Dì tin rằng những khúc xương này đã làm dòng họ của dì lẫy lừng tên tuổi.

Khi dì còn bé, một lần dì Báu nói trên đường về nhà, dì nhớ có rất nhiều người tuyệt vọng tìm đến gặp cha. Ông là hy vọng cuối cùng của họ. Nếu một người đàn ông không thể đi lại, ông ta không thể làm việc. Nếu ông ta không thể làm lụng được, gia đình sẽ không có cái mà ăn. Nếu sau đó ông ta chết thì dòng họ của ông ta sẽ tuyệt diệt cùng với những gì mà các bậc tổ tiên đã gầy dựng lên.

Với những bệnh nhân tuyệt vọng này cha của dì sẽ chữa chạy bằng ba cách: hiện đại, dùng mọi biện pháp có trong tay và phương phát gia truyền. Phương pháp hiện đại là dùng thuốc Tây của những nhà truyền giáo. Cách thứ hai là dùng đến bùa chú và thủ tục cúng kiến của các thầy cúng ranh ma. Còn phương pháp gia truyền là dùng đến xương loài rồng, cũng như là cá ngựa, rong biển, vỏ cứng của các loại côn trùng, hạt cây quý, vỏ cây, phân dơi, tất cả đều ở tình trạng tốt nhất. Cha của dì Báu được phú cho một khả năng đặc biệt đến nỗi người ở năm vùng núi chung đấy đều phải tìm đến đệ nhất danh y này ở vùng Chu Khẩu (tôi sẽ viết tên người nếu như tôi nhớ ra được).

Dù rất giỏi chữa bệnh và danh nổi như cồn, ông cũng không thể ngăn chặn tất cả mọi bi kịch cho chính ông. Năm dì Báu lên bốn, mẹ của dì và những người anh lớn chết vì bệnh tiêu chảy. Hu hết họ hàng của hai bên nội ngoại đều chết chỉ sau ba ngày tham dự lễ trứng đỏ và uống nước từ một cái giếng có xác một thiếu nữ tự trầm mình. Ông thầy lang lấy làm nhục nhã vì không thể cứu được những người thân của mình khỏi bàn tay thần chết. Ông đã tiêu tán tất cả cơ đồ và đời mình trong nợ nần trong việc mai táng người thân.
Bởi nỗi thống khổ của mình, dì Báu nói tiếp bằng đôi tay của mình, ông rất chiều dì, để cho dì lớn lên như một nam tử hán. Dì học đọc, học viết, đặt ra các câu hỏi, chơi trò đố chữ, làm những bài thơ thất ngôn bát cú, đi dạo một mình và thưởng ngoạn cảnh đẹp thiên nhiên. Những người bạn già thường cảnh tỉnh ông rằng thật là trêu ngươi thánh thần vì dì quá táo bạo và vui tươi trong khi phải yểu điệu thục nữ trước mặt người lạ. Tại sao ông lại không bắt dì bó chân, họ gặng hỏi. Cha dì đã quen với những đau thương trong những hoàn cảnh tuyệt vọng nhất. Nhưng với dì, ông tỏ ra yếu đuối. Ông không thể chịu được những giọt nước mắt của dì.

Như thế, dì Báu được tự do theo chân cha trong những chuyến đi tìm thuốc và mua bán. Dì ngâm những cái nẹp để bó xương và gỡ những đám rêu. Dì đánh bóng cân tiểu ly cân thuốc và các thẻ bài để tính toán. Khi khách hàng chỉ bất cứ cái lọ nào trên kệ dì cũng có thể đọc tên, các thành phần của nó, thậm chí cả tên khoa học cho các bộ phận cơ thể của một loài động vật. Khi lớn hơn, dì học cách nặn máu từ các vết thương với một ngón tay vuông, dùng nước miếng của dì rửa sạch những vết đau, đặt một lớp dòi lên vết thương để chúng hút mủ, quấn những chỗ bị giập bằng những miếng giấy bản. Khoảng thời gian từ một đứa trẻ trở thành một thiếu nữ, dì đã nghe đủ kiểu khóc la và những lời nguyền rủa. Dì đã chạm vào không thể biết bao nhiêu thân thể con người sống cũng như đang hấp hối hoặc đã chết, vài gia đình đã coi dì như con dâu tương lai. Trong khi dì chưa hề có một tình cảm lãng mạn với ai thì dì đã nhận ra nỗi đau không thể chịu đựng nổi của cái chết. Khi hai tai mềm ra và dẹp vào đầu, một lần dì giảng giải cho tôi rõ, thì mọi chuyện đã quá trễ. Vài giây sau hơi thở cuối cùng thoát ra. Cơ thể lạnh dần. Dì đã dạy tôi nhiều điều như thế.

Trong những trường hợp nặng, dì giúp cha đặt người bị thương lên một cái cáng nhẹ đan bằng mây. Trong lúc cha dì nâng và hạ cái cáng có người bệnh bằng ròng rọc và dây thừng thì dí lái cho cái cáng hạ vào một cái bồn đầy nước muối. Ở đây những cái xương gẫy của người bị nạn chuyển động và khớp vào đúng vị trí. Sau đó dì Báu mang những sợi mây đã ngâm nước cho mềm đến cho cha. Ông quấn những sợi mây quanh cái nẹp sao cho các bắp thịt vẫn tiếp xúc với không khí mà vẫn ở tư thế bất động. Cuối cùng, thầy lang mở hũ đựng xương rồng, rồi dùng một cái đục hẹp bản đập ra một mảnh xương trắng bạc nhỏ bằng một lóng tay. Dì Báu nghiền nó ra thành bột với một cái chày bạc. Chất bột xương này được ngào thành một hỗn hợp dùng để xoa bóp hay là thuốc nước dùng để uống. Sau đó thì người bệnh may mắn kia trở về nhà. Chẳng bao lâu sau, ông ta lại có thể đi làm việc ở hầm mỏ suốt ngày.

Một hôm vào giờ ăn tối, dì Báu dùng tay kể chuyện mà tôi vẫn còn nhớ. Một tiểu thư giầu có đến tìm cha dì nhờ ông tháo bỏ vải bó chân và sửa lại cho chúng trở thành những bàn chân tân thời hơn. Tiểu thư nói cô muốn mang giầy cao gót. "Nhưng đừng làm cho chân tôi to tướng ra", cô đề nghị "đừng để chân tôi giống như chân một đứa đầy tớ hay là chân người ngoại quốc. Hãy làm cho chúng nhỏ nhắn một cách tự nhiên như chân cô ấy". Và tiểu thư chỉ vào chân dì.

Tôi quên mất rằng mẹ tôi và các bà thím khác đang ngồi bên bàn ăn nên buột miệng nói "Có phải bó chân cô ấy để cho chúng giống như những cánh hoa ly ly trắng như sách vẫn tả không ạ?" mẹ tôi và các bà thím vẫn còn bó chân, cau mày nhìn tôi. Tại sao tôi có thể công khai nói về một bộ phận thân thể riêng tư của người phụ nữ như vậy được? Thế là dì Báu giả vờ rầy la tôi bằng dôi tay của dì và dì đã hỏi một câu thất thố, nhưng thực ra dì nói như thế này: Thực ra trông chúng nhăn nhúm vặn vẹo như cái bánh mì. Lại còn dơ dáy và thắt ngẫng lại với những miếng chai nữa chứ, vì thế mà những đôi chân ấy trông giống củ gừng thối, có mùi của một con heo chết đã ba ngày.
Bằng cách ấy dì Báu dạy cho tôi trở nên bướng bỉnh và hay phản kháng, cũng như dì. Dì dạy tôi thành một cô gái ham hiểu biết, cũng như dì. Dì rất nuông chiều tôi. Và bởi vì tôi là tất cả những điều trên, dì không thể dạy dỗ tôi trở thành một đứa con gái nết na hơn, mặc dù về sau này dì đã cố sửa lỗi lầm của mình.

Tôi nhớ dì đã cố gắng như thế nào. Đó là tuần lễ cuối cùng chúng tôi còn ở bên nhau. Dì không nói gì với tôi những ngày này mà chỉ viết, viết và viết. Cuối cùng dì đưa cho tôi một xấp giấy, cột lại bằng một sợi dây. Đây là câu chuyện đã xảy ra với dì, và cũng là câu chuyện của con đấy. Tất nhiên, tôi không đọc hết những trang giấy này. Nhưng khi tôi thực sự đọc thì đó cũng chính là điều mà tôi học được ở đời.



Một ngày cuối thu, khi dì Báu 19 tuổi ta, thầy lang cha của dì có hai người bệnh mới. Người thứ nhất là một đứa trẻ luôn miệng la chói lói, con một gia đình sống ở Hằng Tâm. Người thứ hai là chú Út. Cả hai đều gây cho dì một nỗi đau suốt đời không nguôi nhưng theo hai cách khác nhau.

Đứa bé mít ướt là con trai út của một người đàn ông có bộ ngực nở nang tên là Trương, một người đóng quan tài phất lên giàu có vào những lúc có bệnh dịch. Phía bên ngoài những cỗ áo quan mà ông ta đóng là gỗ có chứa long não, nhưng bên trong là gỗ thông rẻ tiền, được sơn phết và quang dầu sao cho bóng lộn và toả mùi thơm còn hơn cả gỗ vàng tâm nữa.

Một trong những miếng gỗ "vàng tâm" này rơi khỏi khung trúng vào vai thằng nhỏ làm trật khớp vai. Đó là lý do tại sao đứa bé kêu gào như thế, bà vợ tường thuật lại với bộ mặt hãi hùng. Dì Báu nhận ra người đàn bà này. Hai năm trước bà ta đã từng ngồi chờ ở tiệm thuốc, mắt đau và hàm bà ta bị vỡ vì một hòn đá chắc là rơi từ trên trời cao xuống. Bây giờ bà trở lại với người chồng, cái ông đang đánh vào chân thằng nhỏ bảo nó câm cái mồm lại. Dì Báu mắng Trương "Đầu tiên là ở vai, bây giờ ông lại muốn làm gãy chân thằng bé nữa hả?" Trương cau có nhìn dì Báu, còn dì thì bế thằng bé lên. Dì bôi một ít thuốc vào bên trong má thằng bé. Chẳng bao lâu nó nín khe, ngáp một cái và ngủ thiếp đi. Sau đó thì thầy lang nẹp cái xương vai vào đúng vị trí.

"Thuốc ấy là thuốc gì vậy?" người chủ trại hòm hỏi dì Báu. Dì không thèm trả lời.

"Một thứ thuốc gia truyền" thầy lang đáp. "Một ít thuốc phiện, một ít hương liệu, một loại xương rồng đặc biệt ở một nơi chỉ có gia đình tôi biết". "Xương rồng loại đặc biệt hả?" Trương nhúng ngón tay vào tô thuốc rồi cho một ít vào má trong. Ông ta mời dì Báu một chút nhưng dì khịt mũi khinh bỉ, ông ta cười, nhìn dì Báu thách thức như thể ông ta là ông chủ và có thể làm bất cứ điều gì mà ông ta muốn.

Sau khi vợ chồng nhà Trương và đứa bé đi khỏi, chú Út tập tễnh bước vào.
Chú bị thương vì con ngựa bỗng trở chứng của chú, ấy là chú giải thích như vậy với thầy thuốc. Chú cưỡi ngựa từ Bắc Kinh đến Hằng Tâm, trong lúc ngồi nghỉ, con ngựa giật mình trông thấy một con thỏ, rồi con thỏ giật mình vì con ngựa và con ngựa lập tức giẫm lên chân chú Út. Ba ngón chân của chú bị bong ra, và chú Út cưỡi con ngựa giở chứng đến Chu Khẩu, thẳng đến nhà ông thầy lang nổi tiếng.

Chú Út ngồi trên cái ghế đệm dùng cho người bệnh. Dì Báu ở buồng trong có thể nhìn thấy chú qua bức mành sáo. Chú là một chàng trai mảnh khảnh 22 tuổi. Khuôn mặt thanh tú, quý phái nhưng không có vẻ kênh kiệu hay trịch thượng. Quần áo của chú không phải là quần áo của người giàu có nhưng rất chỉnh tề. Dì nghe chú pha trò về tai nạn của chú. "Con ngựa cái của tôi phát rồ lên vì sợ. Tôi đồ rằng nó sẽ phi nước đại đến thẳng thế giới bên kia với cái xác tôi kéo theo sau". Khi dì Báu bước vào phòng, dì nói "Nhưng số phận lại mang anh đến đây". Chú Út im bặt. Khi dì cười chú quên mất cái chân đau . Khi dì dán thuốc cao xương rồng lên bàn chân trần của chú, chú quyết định sẽ cưới dì làm vợ. Đó là câu chuyện của dì về việc họ phải lòng nhau như thế nào. Tôi chưa bao giờ nhìn thấy một tấm hình nào của người cha đẻ ra tôi, chỉ nghe dì Báu bảo tôi rằng ông rất điển trai và sáng láng, tuy vậy cha cũng đủ bẽn lẽn để làm cho một cô gái cảm thấy ông rất dịu dàng. Ông có vẻ của một thư sinh nhà nghèo, người có thể vươn lên thoát khỏi hoàn cảnh của mình và chắc chắn là ông có thể thi đậu làm quan nếu như họ không bãi bỏ việc thi cử vào năm trước khi nền cộng hoà mới ra đời.

Sáng hôm sau chú Út quay lại với ba cành vải xum xuê tặng dì Báu như một món quà tỏ lòng biết ơn. Chàng lột vỏ một trái vải và nàng ngồi ăn múi vải tươi màu trắng ngay trước mặt chàng. Hôm đó là một buổi sáng cuối thu ấm áp, cả hai cùng ghi nhớ. Chàng hỏi nó liệu chàng có thể đọc một bài thơ mà chàng vừa làm xong hồi sáng không. "Em nói", chú cất cao giọng ngâm nga, "tiếng nói của những vì sao sa, đáng ngưỡng mộ hơn ánh bình minh, rực rỡ hơn mặt trời và ngắn ngủi như ánh hoàng hôn, anh muốn theo nó đi về nơi cực lạc".

Chiều tối hôm đó, ông chủ trại hòm Trương mang đến biếu một trái dưa hấu. "Để tỏ lòng biết ơn", ông ta nói, "thằng nhỏ nhà tôi khoẻ lắm rồi, có thể nhặt tô chén ăn cơm lên, đập vỡ với sức mạnh của ba thằng con trai".

Tuần lễ sau đó, không ai biết ai, mỗi người đều tìm cách đến một người thầy bói cho mình. Hai người đàn ông muốn biết sự kếp hợp của họ với dì Báu có gặp may mắn khôn. Họ hỏi xem có bất cứ điều gì xui xẻo không. Người chủ trại hòm tìm đến một thầy bói ở Hằng Tâm thôn, một ông già đi rảo khắp làng với một cái gậy thiêng. Những lời tiên đoán về đám cưới thì rất tuyệt, thầy bói nói. Nhìn này, dì Báu sinh năm Dậu, Trương sinh năm Tị, đó là một sự kết hợp gần như là hoàn hảo. Ông già còn nói dì Báu cũng có một con số may mắn trong cái tên của dì. (Tôi sẽ viết con số ra nếu tôi nhớ được tên cúng cơm của dì), Và như là một phần thưởng, dì Báu có một mụn ruồi ở vị trí số 11, gần cái chỗ bầu bĩnh nhất trên má dì, đó là một dấu hiệu cho biết chỉ có những lời dịu dàng dễ nghe lọt ra khỏi cái khuôn miệng ngoan ngoãn của dì. Ông chủ nhà đòn sướng quá thưởng cho thầy bói thật hậu hĩnh. Chú Út tìm đến một bà thầy bói ở Chu Khẩu, một bà già mặt có nhiều nếp nhăn hơn cả những đường chỉ tay. Bà ta toàn nói những điềm gở. Dấu hiệu thứ nhất là một cái mụn ruồi trên mặt dì Báu, ở vị trí số 12, bà ta bảo chú Út là nó kéo miệng dì xuống, có nghĩa rằng cuộc đời sẽ chỉ mang đến cho dì những điều bất hạnh. Sự kết hợp giữa hai tuổi này cũng hoàn toàn xui xẻo, dì là con gà lửa, chú là con ngựa gỗ. Cô gái này sẽ chế ngự chú với những đòi hỏi không bao giờ có thể thoả mãn được. Và đó mới là điều tồi tệ nhất. Cha mẹ cô gái nói là cô được sinh vào ngày 16 tháng bảy âm lịch. Nhưng bà thầy bói nói có một người em dâu là láng giềng của ông thầy lang nói rằng bà ta biết rất rõ. Bà ta nghe tiếng khóc chào đời của đứa trẻ sơ sinh, không phải là ngày 16 mà là vào hôm rằm, cái ngày mà cô hồn được phép lang thang khắp trần gian. Người em dâu nói đứa bé khóc "wu wu, wu wu" không phải như một con người mà như một hồn ma. Bà thầy bói thú thật với chú Út là bà cũng biết rõ cô gái này. Bà thường gặp cô trong những ngày chợ phiên, đi bộ một mình. Cô gái kỳ lạ này tính toán rất nhanh và mặc cả với những người buôn bán. Cô ta tự phụ và cứng đầu. Cô ta cũng được cha mình dạy dỗ để biết về những bí mật của cơ thể. Cô ta quá tò mò tọc mạch, hay gặng hỏi, quá cứng cỏi chỉ sống theo ý mình. Có thể cô ta bị ma ám. Tốt nhất là hãy tìm một đám khác, bà thầy bói khuyên. Đám này chỉ mang đến tai hoạ.


Chú Út cho bà thầy bói nhiều tiền hơn, không phải để thưởng thêm mà để bà suy nghĩ cho rốt ráo hơn. Nhưng bà lão đoán mò vẫn lắc đầu quầy quậy. Chỉ sau khi chú Út cho một số tiền lên đến 1000 chinh thì mới khiến bà già có một kết luận khác. Khi cô gái cười, mà cô thì cười luôn miệng ấy, nốt ruồi lại ở vào một vị trí may mắn, số 11. Bà bói lại tham khảo một cuốn lịch để tra giờ sinh của cô gái, ồ tin tốt lành đây. Cô sinh vào giờ mão, một cái giờ của tình yêu êm đềm. Tính cứng rắn của cô chẳng qua chỉ là lời đồn đại. Và bất cứ một nét tính cách ngay thẳng nào còn lại thì cũng sẽ bị đánh bại bằng một cây gậy mạnh mẽ. Có một sự tiết lộ rằng cô em dâu của bà thầy bói rất hay đưa chuyện và tung tin xấu. Nhưng để chắc chắn đám cưới này gặp nhiều may mắn, bà thầy bói bán cho chú Út hàng trăm lá bùa khác nhau để hoá giải ngày giờ xấu, những hồn ma xấu theo đuổi và những vận xấu. "Dù vậy, đừng cưới vào năm Thìn. Rất xấu cho người tuổi Ngọ".

Lời cầu hôn đầu tiên đến từ bà mối của nhà họ Trương, người đã đến nhà thầy lang kể ra những điềm may. Bà ta tán dương sự đáng kính của ông chủ đóng quan tài như là một nghề thủ công truyền từ đời này sang đời khác. Bà ta miêu tả cơ ngơi của ông, vườn rau, ao cá, đồ đạc bài trí trong nhà, đồ gỗ ánh lên nước đẹp ra sao, màu tím giống như một vết thâm mới trên da nhé. Còn về vấn đề của hồi môn, ông chủ nhà đòn sẽ sẵn lòng tỏ ra rất biết điều. bởi vì cô gái sẽ là vợ hai không phải chính thất, của hồi môn có thể là một lọ thuốc phiện hay một lọ xương rồng, phải không? như thế cũng chẳng to tát gì tuy nó có vẻ là vô giá, và như vậy chẳng có vẻ gì là xúc phạm đến cô dâu tương lai.

Thầy lang cân nhắc lời cầu hôn ấy. ông đã già đi rất nhiều. Con gái ông sẽ đi đâu nếu ông chết? Và những người đàn ông khác sẽ muốn gì ở con gái ông trong ngôi nhà của ông ta? Con gái ông có lối sống quá mãnh liệt, quá kiên định. Cô không có mẹ để dạy cho cô cung cách làm vợ. Sự thực là, ông chủ nhà đòn không phải là người mà ông chọn làm con rể nếu như ông có đám khác, nhưng ông không muốn đứng ra ngăn trở con đường dẫn đến hạnh phúc của con gái. Ông bảo với dì Báu về lời đề nghị kết hôn hào hiệp của ông chủ trại hòm.

Nghe thế dì Báu nổi giận, "Gã đàn ông ấy là một kẻ thô bạo. Con thà ăn dòi bọ còn hơn là làm vợ y".

Ông thầy lang đành phải ngượng ngập trả lời người mai mối cho nhà họ Trương "Tôi xin lỗi, nhưng con gái tôi khóc đến ốm người, không chịu được cái ý nghĩ nó phải bỏ lại người cha vô dụng của nó". Lời chối khéo sẽ chẳng làm mếch lòng ai nếu như lời cầu hôn của bà mối bên nhà chú Út không được chấp thuận một tuần sau đó.

Vài ngày sau thông báo về đám cưới tương lai, ông chủ trại hòm quay lại Chu Khẩu làm dì Báu ngạc nhiên lúc dì đi từ giếng trở về. "Cô nghĩ cô có thể sỉ nhục tôi, rồi bỏ đi cười nhạo sao?"

"Ai sỉ nhục ai? Ông muốn tôi làm nàng hầu của ông, một người làm đầy tớ cho vợ ôn. Tôi không có ý định làm một nô lệ cho một cuộc hôn nhân phong kiến". Trong khi dì vùng vẫy tránh, Trương bóp chặt cổ dì, doạ rằng hắn có thể bẻ gãy cổ dì, sau đó lắc dì như thể hắn có thể ngắt đầu dì như bẻ gãy một cành cây khô mùa đông. Nhưng thay vì thế hắn chỉ đẩy dì ngã xuống đất, chửi dì và người mẹ đã khuất của dì bằng việc lôi ra những bộ phận kín của họ.

Khi dì Báu lấy lại được nhịp thở, dì cười gằn "Ăn to nói lớn, dùng đến nắm đấm hả? Ông tưởng ông có thể hiếp đáp được người khác sao?"

Và sau đó hắn nói những lời mà dì sẽ không bao giờ quên "Chẳng bao lâu nữa mày sẽ phải tiếc vì mỗi ngày mày sống trên cõi đời này".

Dì Báu không kể lại với cha và người yêu chuyện này. Chẳng việc gì phải làm cho họ lo lắng. Tại sao lại để cho người chồng tương phải tự hỏi sao Trương lại cảm thấy bị xúc phạm? Có quá nhiều người nói dì cứng rắn, mạnh mẽ và dì đã quen với tính nết của mình. Và có thể điều này đúng, dì không sợ bị trừng phạt hoặc mất mặt. Dì gần như chẳng sợ hãi điều gì hết.
Một tháng trước đám cưới, chú Út đến phòng cô dâu vào lúc đêm khuya "Anh muốn nghe tiếng em nói trong đêm tối", chú thì thầm "anh muốn nghe ngôn ngữ của các vì sao xoẹt xuống giữa trời đêm". Dì Báu để cho chú vào giường mình và chú hối hả bắt đầu đêm tân hôn của họ. Nhưng trong lúc chú vuốt ve dì, một ngọn gió thổi vào da thịt dì và dì bắt đầu run rẩy khắp châu thân. Lần đầu tiên trong đời dì sợ hãi, dì nhận ra và hoảng sợ bởi một niềm vui chưa từng biết tới trong đời.



Đám cưới dự định tổ chức ở Hằng Tâm thôn, ngay sau khi đón mừng năm mới. Đó là một ngày mùa xuân đầu năm Thìn. Những lớp băng sáng long lanh rải khắp mặt đất. Sáng sớm một người chụp ảnh dạo đến tiệm thuốc của thầy lang ở Chu Khẩu. Anh bị gẫy tay vào tháng trước và anh đền ơn bằng một tấm hình chụp dì Báu trong ngày cưới. Dì Báu mặc tấm áo mùa đông đẹp nhất, một cái áo cổ lông cao và quàng một cái khăn thêu. Dì đã nhìn thật lâu vào ống kính và trong lúc nhìn như thế dì nghĩ là cuộc đời dì sẽ mau chóng đổi thay một cách vĩnh viễn. Mặc dù sung sướng dì cũng cảm thấy lo lắng. Dì đánh hơi thấy nguy hiểm, nhưng dì không biết đó là cái gì. dì cố gắng nhìn thấu tương lai, nhưng dì chẳng thấy gì sất.

Chuẩn bị cho lễ đón dâu, dì thay bộ đồ cưới, áo khoác đỏ và váy, một cái mũ miện rất đẹp với một cái khăn mà dì phải trùm kín đầu và mặt một khi dì rời khỏi nhà cha đẻ để đi về nhà chồng. Thầy lang vay mượn tiền để thuê hai cỗ xe lừa, một để mang của hồi môn đến nhà trai, một để chở hòm xiểng đựng chăn màn và quần áo của cô dâu. Có một cỗ kiệu cưới dành cho cô dâu, và cha dì thuê bốn tay khiêng kiệu, hai người đánh xe, một người thổi sáo và hai người bảo vệ để hộ tống đoàn xe chống bọn cướp. Vì con gái, ông đã chọn những gì hảo hạng, kiệu cưới sang trọng nhất, những cỗ xe sạch nhất, những người bảo vệ can trường nhất với súng dài súng ngắn. Một trong hai cỗ xe là một xe chở của hồi môn có một hũ thuốc phiện, một hũ xương rồng, những gì còn lại trong gia tài của ông. Ông an ủi con gái nhiều lần là đừng lo lắng về giá cả. Sau đám cưới cô, ông sẽ đến Hàm Khỉ tìm kiếm xương rồng.
Mới đi được một nửa đường, hai tên cướp bịt kín mặt từ bụi rậm nhảy xổ ra. "Ta là tướng cướp Móng Gân nổi tiếng đây!" Tên cướp to xác hơn rống lên. Ngay lập tức dì Báu nhận ra đấy là giọng của tên chủ trại hòm. Chuyện đùa lố bịch nào đang xảy ra đây? Nhưng trước khi dì có thể mở miệng thì những tay hảo hán đã quăng súng xuống đất, những tay khiêng kiệu thả tay đòn làm dì Báu ngà lăn xuống sàn kiệu nằm thẳng cẳng. Khi có thể bò dậy được dì nhìn thấy khuôn mặt chú Út lờ mờ. Chú bế dì ra khỏi kiệu. dì nhìn quanh, thấy những cái rương đựng đồ cưới đã bị lục soát, những tên bảo vệ và phu khiêng kiệu bỏ trốn mất. Rồi dì nhận thấy cha mình nằm trên một cái hào, đầu và cổ của ông nằm ở một tư thế kỳ cục, sự sống đã lìa bỏ khuôn mặt ôn. Dì đang nằm mơ chăng? "Cha em" dì rên rỉ "em muốn đi theo cha". Trong khi dì cúi xuống bên xác cha, không có khả năng nhận thức được diều gì đã xảy ra thì chú Út nhặt lên một khẩu súng của một trong những tên bảo vệ đã bỏ lại.

"Anh thề sẽ tìm ra bọn quỷ đã gây cho cô dâu của anh nỗi bất hạnh này" chú hét lên, rồi nổ một phát súng chỉ thiên, phóng ngựa đi.

Dì Báu không chứng kiến cái gì đã giết chết chú Út, nhưng dì nghe thấy những tiếng rắc rắc hãi hùng, giống như tiếng trái đất vặn mình khi nó được sinh ra. Trong suốt cuộc đời mình dì đã nghe cái tiếng động đó trong tiếng gãy răng rắc của cành cây, tiếng lép bép của lửa, hoặc mỗi khi một trái dưa hấu bị bửa ra vào mùa hè.

Dì Báu trở thành goá phụ và một trẻ mồ côi như vậy đấy. "Đó là một lời nguyền", dì đờ đẫn nói thầm, trong khi ngây dại nhìn vào hai cái xác của hai con người thân yêu nhất trong đời dì. Sau ba ngày ba đêm liền không ngủ, dì Báu tạ lỗi trước cái xác của cha và chồng. Dì chạm vào miệng họ, mặc dù điều này bị cấm và làm cho những người phụ nữ trong nhà sợ rằng các hồn ma chết vào giờ kỵ có thể hoặc là ám dì hoặc quyết định ở lại không chịu quay về cõi Âm.

Vào ngày thứ ba, Trương tìm đến với hai cỗ quan tài. "Hắn đã giết họ!" Dì Báu kêu lên. Dì lượm lên một cái que cời lửa và cố gắng đánh hắn. Dì đập vỡ những chiếc quan tài. Anh em của chú Út phải cố gắng dìu dì Báu đi chỗ khác. Họ xin lỗi Trương vì sự mất trí của cô gái còn Trương đáp lại rằng nỗi đau của tổn thất này là thật đáng ngưỡng mộ. bởi vì dì Báu vẫn tiếp tục phát điên phát rồ vì thảm hoạ kinh khủng này, đám đàn bà trong nhà phải trói khuỷu tay và đầu gối dì lại bằng những sợi dây vải. Sau đó họ đặt dì nằm vào giường của chú Út, nơi dì giãy dụa, vặn vẹo như một con bướm trong cái kén của nó cho đến khi cụ Cố buộc dì phải uống một bát thuốc làm cho thân hình dì trở nên đờ dại. Suốt hai ngày hai đêm liền dì mơ là mình đang ở cùng người yêu, nằm trên giường như là cô dâu của chàng.

Khi sống lại dì thấy mình đang nằm lẻ loi trong bóng tối. Tay chân dì đã được cởi trói nhưng chúng rất yếu ớt. Ngôi nhà yên tĩnh. Dì bò dậy đi tìm cha và chú Út. Khi dì ra đến phòng chính, những cái xác đã được mang đi, đã được chôn trong những cái quan tài gỗ của nhà họ Trương. Nước mắt chảy vòng quanh, dì lang thang khắp khu nhà, thề là sẽ tìm gặp họ ở dưới suối vàng. Ở trong xưởng làm mực, dì đi tìm một đoạn dây thừng, một con dao bén, diêm sinh để dì có thể nuốt, bất cứ cái gì có thể gây ra một sự đau đớn hơn những gì dì đang cảm thấy. Cuối cùng dì nhìn thấy một cái nồi đựng nhựa màu đen. Dì thả một vật vào trong nồi nhựa rồi đặt lên bếp lò. Chất mực dầu trở thành một loại súp lửa màu xanh. Dì múc một muôi và uống.

Cụ Cố là người đầu tiên nghe thấy tiếng động khác thường trong nhà xưởng. Chẳng mấy chốc cánh đàn bà kéo đến và tìm thấy dì Báu nằm thẳng cẳng trên sàn, thở khò khè qua cái miệng đen ngòm máu và mực. "Cứ như có nhiều con lươn bò lổm ngổm trong miệng cô ấy" mẹ tôi nói. "Thà để cô ấy chết còn hơn".

Nhưng cụ Cố lại không cho phép điều ấy xảy ra. Hồn ma của chú Út đã tìm gặp cụ trong một giấc mơ đe doạ rằng nếu dì Báu chết, chú và hồn ma của người vợ mới cưới sẽ ám ngôi nhà này ,trả thù bất cứ ai không có đủ tình thương đối với dì. Ai cũng biết là không có gì ghê gớm hơn một hồn ma báo oán. Ma sẽ làm cho các căn phòng bốc mùi xác chết. Làm cho món tàu hũ ngon lành có mùi hôi dầu trong nháy mắt. Làm cho thú dữ trèo qua tường và qua cổng để vào nhà. Với một con ma trong nhà người ta sẽ không bao giờ có một giấc ngủ yên.

Ngày qua ngày, cụ Cố nhúng khăn vào các loại thuốc nước đặt lên vết thương của dì Báu. Cụ mua xương rồng, nghiền nát và rắc lên cái miệng sưng phồng của dì. Sau đó cụ nhận thấy một phần khác trong thân thể dì Báu càng ngày càng phồng lên: cái bụng.

Vài tháng sau những vết thương đã khô mủ và làm sẹo còn bụng dì thì to như một quả bí. Dì đã từng xinh đẹp là thế. Bây giờ tất cả mọi người trừ những người ăn mày mù loà đều rùng mình khi trông thấy dì. Một hôm khi rõ ràng là dì đã được cứu sống, cụ Cố nói với người bệnh bị câm của mình "Bây giờ tôi đã cứu sống cô, cô và đứa bé sẽ đi đâu? Làm gì?"

Đêm hôm ấy hồn ma chú Út lại đến gặp cụ Cô lần nữa và sáng hôm sau cụ Cố nói với dì Báu "Con có thể ở lại đây làm vú nuôi cho đứa bé này. Chị Trưởng sẽ tuyên bố nó là con của chị ấy và nuôi nó như một đứa con của nhà họ Lưu. Với những người mà con gặp, chúng ta sẽ bảo con là người bà con xa ở Bắc Kinh tới, một người em họ sống ở một tu viện cho đến khi nó bị bốc cháy và làm con suýt chết. Với khuôn mặt này sẽ không ai nhận ra con đâu"

Đó là những điều đã xảy ra. Dì Báu đã ở lại. Tôi là lý do để dì quyết định ở lại, lý do duy nhất để dì tiếp tục sống. Năm tháng sau khi tôi chào đời vào năm 1916, mẹ tôi sinh Cao Linh, mẹ đã bị cụ Cố buộc phải tuyên bố tôi là con. Làm sao bà có thể nói bà có hai đứa con cách nhau năm tháng? Không thể được. Thế là mẹ quyết định chờ đợi. Đúng chín tháng sau khi tôi ra đời và vào một thời điểm may mắn của năm 1917, Cao Linh được tuyên bố chào đời.

Những người lớn biết sự thực về sự ra đời của chúng tôi. Trẻ con chỉ biết điều mà chúng phải giả vờ đóng kịch. Mặc dù rất thông minh tôi cũng thật ngu xuẩn. Tôi chẳng bao giờ đặt câu hỏi về sự thật. Tôi không bao giờ tự hỏi tại sao dì Báu lại không có tên. Với người khác bà là vú em. Với bà là dì Báu. Tôi chẳng biết thực ra bà là ai cho đến khi tôi đọc cái điều bà viết cho tôi.

"Ta là mẹ của con", bà viết thế.

Tôi chỉ đọc điều này sau khi bà qua đời. Tuy rằng tôi vẫn nhớ rằng bà đã nói với tôi điều đó hàng ngàn lần bằng đôi tay của bà, tôi có thể nhìn thấy điều đó trong đôi mắt của bà. Khi trời tối bà nói điều đó với tôi bằng một giọng rõ ràng mà tôi chưa bao giờ nghe. Bà nói bằng ngôn ngữ của sao băng.