Luật Đời & Cha Con - Nguyễn Bắc Sơn

[ngudoc]

Chương 11

Sán lấy Diệu thì chả có gì khó hiểu. Cô xinh thế kia mà. Được cả dáng, cả da, cả gương mặt mỏng mày hay hạt. Đến nỗi có một tay trong cơ quan Quận phải chép miệng dè bỉu ngay trong tiệc cưới họ: "Lấy thằng này thật phí l… con bé!"

Nhưng vì sao Diệu lấy Sán thì không ai hiểu được.

Sán biết vợ mình xinh đẹp. Thằng đàn ông nào nhìn vợ mình cũng phải thích. Điều ấy thì anh ta đã chứng kiến quá nhiều. Đã có lần, anh ta chửi không địa chỉ một gã hau háu nhìn vợ mình, như muốn ăn tươi nuốt sống: "Đi thôi em, đâu có thứ đàn ông thô lỗ, thấy đàn bà cứ dán mắt vào là nghĩa làm sao?"

Anh ta làm tình với vợ không biết mệt, không biết chán. Có lần, son phấn xong, nhìn vợ thay quần áo đi làm, không đừng được cơn thèm, lại bế thốc vợ vào giường làm một cuộc chớp nhoáng mới nghe.

Nhưng rồi hắn không thích vợ, càng ngày càng không thích. Đến mức hắn hay kiếm cớ đá thúng đụng nia để quát vợ. Những lúc như thế, chị vợ không hiểu vì sao, ngạc nhiên hỏi: "Làm sao hơi một tí là anh gắt gỏng, quát tháo động anh em là thế nào?" Đã không thích thì dễ ức chế lắm. Có khi cả tuần chả động đến vợ. Chị vợ không giải thích được, cũng không làm sao cho anh ta trở lại như trước. Trước kia, bao giờ anh ta cũng chủ động. Bây giờ, chị chủ động chồng cũng không hưởng ứng. Nếu mệt hay khó chịu hoặc vì lý do gì mà từ chối đã đi một nhẽ. Đằng này anh ta buông hai tiếng gọn lỏn: "Không thèm!" làm chị vừa tức, vừa tủi thân, vừa khó hiểu. Hay là anh ta bồ bịch? Chả có lý. Mình thì đến nỗi nào?

Suy nghĩ ấy của chị là rất không thực tế, rất sai lầm là khác. Nào có phải bồ bao giờ cũng đẹp hơn vợ. Nhiều khi lại xấu hơn là khác. Nhưng họ cứ kết nhau là vì hoàn cảnh thuận tiện như lửa gần rơm và vì một trăm linh một lý do ngoài nhan sắc. Hắn thì không có bồ thật. Không có bồ, vì bồ hay nhõng nhẽo, nhũng nhẵng, nhùng nhằng, mất thì giờ đã đành. Còn một lý do xã hội khác. Thời buổi này có những cô gái, muốn được việc mà không muốn mất tiền, hay đỡ mất tiền, liến xuất "vốn tự có" ra thanh toán. Tất nhiên hai bên được việc xong thì anh đi đằng anh, tôi đi đi đằng tôi.

Ngẫu nhiên có gặp lại, coi như không quen biết, hoặc chỉ chào hỏi lấy lệ.

Một hôm đưa con về thăm ông bà ngoại, Thanh Diệu nói chuyện với bố - một ông giáo dạy văn. Ông cụ cười xoa đầu như hồi cô còn đi học:

- Sao cô ngốc thế. Người ta thì khôn nhà dại chợ, con gái tôi lại khôn chợ dại nhà.

Thấy con chưa hiểu, ông cụ mới nói:

- Thằng chồng nào cũng thích vợ đẹp, cũng ghen vì vợ đẹp. Nhưng không thằng chồng nào thích vợ thông minh hơn mình. Nó sẽ ghen với chính vợ nó, vì đã thông minh hơn nó. Ngừng một lúc, giọng ông cụ xa xôi:

- Rồi vợ chồng con cũng chẳng ra sao đâu.

Cô hốt hoảng:

- Con rất ý thức về gia đình. Con chả làm gì nên tội?

- Con gái ơi, không phải lỗi ở con. Nói khác đi, lỗi của con là con thông minh hơn chồng, sắc sảo hơn chồng. Bố nói chuyện với chồng con thì bố biết. Ai bảo mày cứ mê tiếng ghita của nó. Mà từ ngày lấy nhau, bố có thấy nó chơi đàn nữa đâu. Bố tiên lượng thế, vì bố tin rằng, con sẽ tiến bộ nhanh trong công tác. Mà khoảng cách càng xa thì mâu thuẫn càng lớn.

Câu chuyện giữa hai bố con diễn ra trước khi chị được bổ nhiệm trưởng phòng Tài chính. Từ bấy đến lúc chị được đề bạt làm phó chủ tịch Quận, khoảng cách giữa họ càng xa hơn.

Đúng như ông cụ nhận xét và dự đoán, chả bao giờ Sán còn sờ đến cây đàn ghita nữa. Ghita là thứ đàn cá nhân, một dàn nhạc nhỏ đối với những người chơi chuyên nghiệp, có trình độ cao. Còn với đa số người chơi nghiệp dư, chỉ biết đệm gọi là, chỉ biết chơi tàm tạm thì nó là người bạn tâm tình cho cả lúc buồn lẫn khi vui. Có lẽ Sán không bao giờ còn cầm cây đàn ghita đã một dạo làm mê mẩn cô sinh viên đại học kinh tế Thanh Diệu nữa. Anh ta tập trung tất cả vào chuyện làm ăn, và bây giờ rất thạo chơi dàn tì bà mà Hồng Nguyệt là một trong nhiều cây đàn tì bà anh ta thích.

Thanh Diệu nghe bố nói, biết không thể nào lấy lại được nữa. Chồng chị ngày càng xa cách. Chỉ trừ ngày giỗ, ngày tết về bên ngoại, hay bên nội họ còn đi cùng, ngoài ra chị toàn đi một mình. Mọi quan hệ đối ngoại không bao giờ anh ta đi cùng vợ nữa. Nghĩ nát nước, một hôm chị sang bên tổ chức Thành uỷ, sau đó đến Ban Tổ chức chính quyền thành phố, muối mặt nói với các anh chị bên ấy, bằng cách nào đấy, can thiệp, bố trí, sắp xếp để chồng được rút lên văn phòng Kiến trúc sư Trưởng thành phố. Sán không hề biết việc vợ làm cho mình. Anh ta cho rằng cơ hội làm ăn đã đến, và của đáng tội, cũng biết đầu tư cho con đường thăng tiến của mình. Mấy năm sau, anh ta được đề bạt phó trưởng phòng Quy hoạch. Nhưng đến cuộc chạy đua vào chức trưởng phòng thì gay. Nhưng mảng quy hoạch Sán được phân công nắm cũng đủ ăn chán.

***

Phó chủ tịch Uỷ ban Nhân dân quận Lâm Du, Đoàn Thanh Diệu hiếm hoi mới có một ngày về nhà ngay sau giờ làm việc chiều. Những cuộc họp triền miên không tha chị. Những cuộc họp, cuộc hội nghị cấp thành phố, quận, huyện, các sở, ban, ngành… thường diễn ra vào buổi sáng. Không mấy hội nghị diễn ra buổi chiều. Buổi chiều thường đành cho những cuộc họp nội bộ của một cơ quan, một ban ngành nào đó.

Không một ai bước chân vào guồng máy nào mà không bị nó cuốn đi. Là một công chức mẫn cán, Thanh Diệu không dám bỏ một cuộc họp nào, nhất là khi chị phải chủ trì những cuộc họp thuộc lĩnh vực của mình. Chị thường về nhà muộn.

Càng hay!

Chồng chị trở nên bận rộn. Nào khách của mình đến nhờ xem quy hoạch đất. Nào khách của phó chủ tịch vợ. Anh ta tiếp tất cả. Ghi tên lại đàng hoàng. Đề nghị những gì, giấy tờ hồ sơ trong một bì giấy hoặc túi ni lông thì để nguyên, không giở ra. "Tôi sẽ đưa nguyên si thế này cho nhà tôi". Bởi khách thường kẹp vào trong hồ sơ một chiếc phong bì… Thì ai cũng biết, chả ai biếu không ai cái gì. Diệu bảo chồng liệu mà nhận quà cáp của người ta đấy. Trong phạm vi quyền hạn của mình, chỉ có nhanh hay chậm, không trái nguyên tắc thì chị còn giúp được. Nếu cứ nhận bừa người ta mà không giúp được là họ oán đấy. Mà họ tố cáo thì còn chết nữa. Lúc ấy anh phải chịu trách nhiệm đấy. Sán cự lại, mấy cái thứ quà lặt vặt thì bõ bèn gì, thiên hạ người ta biếu hàng trăm triệu ấy chứ.

Thời buổi này không ai còn mang gà, gạo nếp đỗ xanh đi biếu. Người thành phố đã tù lâu quên hẳn cái chuyện mổ gà, mổ vịt, làm cá mú, nhất là làm lòng gà, lông vịt, lòng vịt. Đã có cảnh, khách ở quê ra chơi mang theo con gà, bị trẻ con càu nhàu rồi xách đi. Khách tủi thân khóc, nghĩ là cháu đem đi cho, không thèm ăn.

Đến lúc thấy nó xách con gà làm rồi về mới vỡ lẽ, là nó đi thuê làm ở tổ dịch vụ. Bây giờ mọi thứ đều quy ra phong bì. Giống như ngày xưa ở ta, các thứ lương thực, đều quy ra… thóc. Cứ hai ngô, hoặc hai khoai hay hai sắn bằng một thóc. Phạt vi cảnh bốn hào, tức là một cân thóc. Vậy mà vẫn không làm sao đạt được chỉ tiêu sản xuất lương thực.

Thế mà một lần, lại có người mang đến biếu Sán một két bia có tức cười không? Anh ta khó chịu lắm, nhưng cũng cố lấy giọng nhã nhặn hỏi:

- Anh tên là gì? Có việc gì cần nhà tôi giúp đấy?

Khách trình bày nhà ở chỗ ấy chỗ nọ, nay đường sắp mở sẽ đi qua… - Hoá ra là khách của mình. Thằng cha trông chả có cảm tình tí nào - Anh ta nghĩ. Theo mốc chỉ giới quy hoạch thì vỉa hè sẽ xén vào nhà anh ta 2m, suốt mặt tiền nhà dài 25m. Chỉ cần nắn lại quy hoạch một chút, chỉ cần đoạn ấy hơi thắt lại một chút thì nhà anh ta vẫn còn 1,5m chiều sâu, vẫn cứ làm được nhà.

Việc này thật sự khó. Nó liên quan đến nhiều khâu nhiều người, phải sửa lại thiết kế. Phải "làm việc" với bên thì công, vì bên thì công cũng đã có bản thiết kế được phê duyệt. Nhưng nếu cố tật cũng vẫn xong. Miễn là phải "biết lễ độ". Theo tiếng lóng bây giờ, nghĩa là phải có dầu mỡ bôi trơn xứng đáng. Anh ta bảo nhà mình kinh doanh vàng bạc, đá quý nên một tí mặt tiền là vô cùng quan trọng.

Sán không mảy may chú ý đến lời trình bày của khách. Với lại, nói thật… chỉ riêng cái việc mang két bia đi xin xỏ đã không mê được rồi. Anh ta trơn tru một câu cửa miệng:

- Thôi được anh cứ về, tôi sẽ cố gắng.

Khách vừa quay lưng, anh ta đã buông hai tiếng "Rách việc", rồi lấy chân đạp cho két bia chui vào gậm giường.

Diệu đi họp về thì đã gần tám giờ tối, chị nói cốt để thanh minh với chồng:

- Gớm chuyện giải phóng mặt bằng ở nút cổ chai lôi thôi quá anh ạ. Mấy buổi họp ngoài giờ mà vẫn chưa xong.

Anh chồng lạnh lùng:

- Khách của cô đợi từ tối đến giờ, vừa mới về xong đấy! Hộp bia của anh ta dưới gậm giường ấy!

Tất nhiên, Thanh Diệu không thể biết, đấy không phải là khách của mình. Nhưng chị phải biết, có những khách của mình chỉ biếu những thứ vớ vẩn như thế đấy! Đấy mới là câu thứ nhất. Câu thứ hai thế này: Cứ bỏ nhà cửa, chồng con thế này mà đi họp, cộng với vốn nhan sắc tự có, cô còn lên nữa đấy.

Cái thằng cha bia vừa nãy đã làm hắn mất thì giờ, mà chẳng được gì.

Chiều nay, đang làm việc, hứng tình Sán lại nghĩ đến Nguyệt. Hắn gọi điện cho cô, hẹn đến chỗ cũ. Con bé lại đỏng đảnh: "Em đang dở việc, không đi được. Hẹn khi khác anh nhé".

Cơn hăng đang lên. Câu trả lời làm anh ta cụt hứng. Tưởng ngon rồi đấy hẳn. Chưa thoát khỏi tay anh mày đâu em ạ. Thiếu gì lý do để khu đất ấy không vào tay các người được. Thì anh mày sẽ giới thiệu khu đất khác. Em còn phải "phục vụ" anh dài dài em ạ.

Thế mà về nhà, lại phải thổi cơm, làm thức ăn. Tuy chẳng khó nhọc gì với nồi cơn điện, bếp gas và thức ăn làm sẵn trong tủ lạnh, chỉ vèo một cái đã ăn được rồi. Nhưng mà hắn tức. Không nhẽ cứ làm ôsin cả đời cho vợ, để nó nhảy cẫng lên họp với hành suốt thế này à?

Thanh Diệu biết mình ít thời gian cho chồng con. Nhưng chợ búa chị vẫn lo. Trong tủ bao giờ cũng có thức ăn sẵn, chỉ cần cho vào lò vi sóng là ăn được rồi đấy. Chỉ phải làm thêm món xào, và canh. Rau thì đã nhặt, đã rửa sạch cho vào túi ni lông, chỉ vài nhát dao là xào cũng được, mà nấu cũng xong. Thịt cũng thái sẵn rồi.

Chỉ có tỏi là phải bóc. Còn hành lá cũng dã rửa sạch, hành củ thì bóc nhanh quá rồi còn gì. Con đã có thầy dạy thêm kèm cặp. Cô dạy nhạc đến tận nhà dạy đàn.

Biết làm sao với công việc được giao, mà đã vào guồng máy tổ chức ấy rồi thì làm sao không bắt vào nhịp quay của nó được?

Suy nghĩ ấy là thường trực trong tâm trí Diệu, chứ không phải lúc này chị mới nghĩ đến. Lúc này, chị chỉ thấy mình bị xúc phạm. Chị không lạ gì mấy từ "vốn tự có" khi nói đến những người phụ nữ dùng nhan sắc của mình làm phương tiện tiến thân. Chuyện ấy có không? Có thể ở người này, người kia. Nhưng với mình thì không! Quyết không bao giờ! Chị đã từng đứng giữa hội trường, chủ trì những hội nghị hàng trăm người, đã từng chủ toạ những cuộc họp đủ các thành phần, đủ các lứa tuổi toàn những người có trình độ học vấn, trình độ văn hoá cao. Có ai dám xúc phạm mình?

Sán nói câu trước xong, ngừng một tí như nghĩ ngợi, như cân nhắc rồi mới nói tiếp câu thứ hai. Nghe rõ ràng, đầy đủ trọn vẹn cả hai câu. Chị như bị một cú phang giữa mặt, mắt tối sầm lại, người hơi lảo đảo, trên đôi chân run run, đứng không vững. Khi định thần lại, mắt mở to, như để nhìn cho rõ mặt, xem có đúng người vừa nói câu ấy là chồng mình không? Rồi chị lừ lừ tiến lại! Người kia, chưa bao giờ nhìn thấy mắt chị trong trạng thái như thế. Mắt mở tưởng rách khoé mắt, mồm há ra rồi cắn chặt, môi ứa máu, mặt trắng bệch. Cả bộ mặt căng lên như biến dạng. Không tìm đâu thấy nét đẹp đẽ, duyên dáng hằng ngày. Chỉ còn sự kinh ngạc, phẫn nộ. Đến gần người kia, tay phải chị giơ lên mạnh mẽ, dứt khoát, giáng một nhát không thương tiếc vào mặt kẻ vừa nói câu ấy! Cái tát là nhát kiếm chém thẳng vào mặt Sán.

Bất ngờ.

Đau.

Tức giận.

Anh ta gầm lên:

- A à! Cô dám tát tôi hả?

Vừa nói anh ta vừa nhanh tay tóm chặt tay chị.

Nhưng không phải giữ lâu. Ngay lúc ấy người chị mềm nhũn ra, đổ xuống như bị đạn trúng tim.

***

Buổi chiều, từ công ty Đại gọi điện về cho bố.

- Bố còn nhớ bác Vỹ bạn bố, giờ nghỉ hưu ở Hải An không? Hôm trước con gặp, bác ấy có nhắn bố xuống chơi. Hôm nay, có việc xuống đấy. Bố thay quần áo đi con về đón bây giờ.

Vừa ra khỏi nội thành, Đại nói ngay:

- Con mải làm ăn quá, cứ nghĩ bố mẹ có một đống tiền là không cần gì nữa. Không đi đâu thăm thú bạn bè, không có nhu cầu gì… Cái chuyện ban trưa với con bé Ôsin ấy, con hiểu…

Mặt ông bố đỏ dừ lên, Lê Đại vẫn lái xe, đưa mắt nhìn sang. Bố chả việc gì phải ngượng. Thế nghĩa là bố vẫn còn là một người đàn ông. Mà con thì không hề quan tâm đến chuyện ấy, chỉ mải mê đi buôn - như bố nói.

Anh muốn làm một cú tạt ngang, cho câu chuyện loãng đi không tập trung tất cả vào đấy cho ông cụ đỡ ngượng, nên tiếp:

- Nhân đây con cho bố biết, sáng nay công ty con đã nộp thuế cho năm ngoái. Có lẽ cũng xấp xỉ số nộp ngân sách của cả huyện quê ta đấy. Thế là con yêu nước theo kiểu của con. Con buôn, kiếm lãi, đóng nhiều thuế cho ngân sách. Thế đấy bố ạ. Giờ con mới hiểu câu của cổ nhân: dân giầu nước mạnh.

Phía trước một đoàn xe siêu trường, siêu trọng to như những toa xe lửa ầm ầm cõng hàng xuống cảng. Mặc dù có hai làn đường, nhưng phải một đoạn rất xa, nháy đèn, bấm còi liên tục, xe Đại mới vượt lên được. Trong quãng thời gian ấy, anh tập trung vào tay lái. Ông bố dĩ nhiên im lặng. Bứt lên khỏi đoàn xe, Đại tiếp tục.

- Thôi không nói chuyện làm ăn… Con biết đã từ lâu mẹ không còn nhu cầu gần gụi bố nữa. Mà bố thì… Là đàn ông với nhau, con hiểu lắm. Chuyện trưa nay bố chả phải ngại với con. Bố chỉ nhầm đối tượng thôi! May mà mới chỉ đến đấy, không quá mù ra mưa. Nó mà thuận tình với bố thì… bố có biết hậu quả sẽ ra sao không? Thật khủng khiếp. Mẹ sẽ phản ứng thế nào khi bố không giữ được bí mật nữa. Còn cô ta thì sẽ nhanh chóng công khai vào một dịp có lợi nhất cho mình. Nó sẽ đòi hỏi ít nhất cũng là tài sản, tiền bạc. Mà nếu nó lại chửa đẻ, để đòi hỏi cả tài sản, tiền bạc, lẫn chỗ đứng trong gia đình mình… Chuyện thằng Cường là tấm gương tầy liếp rồi còn gì.

Im lặng…

Bố nên cởi mở với con chuyện này, cũng như những chuyện khác mà bố con mình đã trao đổi với nhau. Bởi vì, trước hết là bản thân bố, trưa nay, suýt nữa đã dính vào. Thứ hai, những chuyện lớn của đời con, con đều tin cậy hỏi bố. Không phải nhở bố quyết định giúp, bởi, thật ra, con đã quyết rồi. Con hỏi, chỉ để chứng tỏ, bố vẫn là chỗ dựa tin cậy của con, để chia sẻ.

Nếu bố không tán thành, thì con vẫn hành động theo suy nghĩ của con cơ mà. Hai chuyện trước, con biết là bố không tán thành. Nhưng là không tán thành về mặt tình cảm, tâm lý, và có thể cả đạo lý. Quân đội đã nuôi dưỡng con nên người, Đảng đã cho con một hướng đi, một lý tưởng sống, mà bây giờ con lại rời nó. Nhưng, bây giờ và trong tương lai, đi lính cũng là một nghề, một nghiệp như những nghề khác. Cũng sẽ phải tiến tới chuyên nghiệp hoá, thậm chí đã có nước còn có những tổ chức huấn luyện quân sự tư nhân kia mà. Làm sao con đáp ứng được? Bây giờ, con rời xa Đảng để lại gặp Đảng ở một điểm xa hơn, cao hơn, hữu ích hơn ở địa vị cũ đấy là chỗ mà tất cả người Việt Nam, cả trong Đảng và ngoài Đảng, cả trong nước và nước ngoài (bây giờ ta không gọi là Việt Kiều đâu bố nhớ, chỉ gọi là người Việt Nam ở nước ngoài thôi), đều gặp nhau. Đó là đất nước này, Tổ quốc này. Con chắc là trong thâm tâm, về mặt lý trí bố cũng thấy con không sai, và quan trọng hơn là bố không có lý đo xác đáng để phản bác con được.

Đường dài. Chẳng có gì mà vội. Phía sau một chiếc xe con nháy đèn xin vượt, Đại tạt vào làn đường trong, nhường ngay. Anh cũng chỉ chạy sáu bẩy chục cây số giờ. Đi nhẩn nha. Nói cũng nhẩn nha. Biết rằng, bố sẽ không đối thoại với mình, nên anh cứ nhẩn nha thế Nhưng chắc chắn ông cụ rất chú ý nghe mình nói.

- Thế mà đột nhiên, không tin vào tai mình, Đại nghe bố bảo:

- Về chuyện trưa nay… bố xin lỗi… Cảm ơn con đã thông cảm. Còn vấn đề con đặt ra…

Đại vẫn chú mục vào đường đi. Con đường phẳng lì mỗi chiều hai làn đường chính cho xe cơ giới, có giải phân cách mềm. Nhiều đoạn có giải phân cách cứng, trồng trúc đào. Hoa trúc đào đỏ ối loang loáng lượt qua cửa xe. Lúc bố bắt đầu nói, Lê Đại vội đưa nhanh mắt nhìn sang. Thế là cóc cụ đã mở miệng. Thật không ngờ.

Anh vui quá. Thế là ông cụ dũng cảm lắm đấy. Những tưởng mặc cảm tội lỗi, và xấu hổ với con, ông cụ sẽ câm như hến suốt đường đi cơ. Còn mình thì cứ nói, nói cho bớt áy náy ân hận về nỗi đã bỏ mặc bố trong cảnh hiu hắt, chông chênh sau khi nghỉ. Thật ra anh chỉ cốt chuẩn bị tinh thần cho bố thôi. Sợ ông cụ không nghe thì hỏng việc. Không ngờ, câu chuyện cởi mở, thẳng thắn đã kích hoạt một cái đầu ưa suy nghĩ, thích phân tích, lý giải mọi vấn đề phát hiện được. Đấy là dấu hiệu của một bản lĩnh mà xưa nay anh vẫn hết sức kính nể.

- Còn về vấn đề con đặt ra… bố chả biết nên thế nào. Nhưng không bao giờ bố muốn nhà mình có gì xáo trộn.

Anh bỗng thấy thương ông cụ vô cùng. Im lặng một lúc, anh nhẹ nhàng bảo ông, giọng trầm hấn xuống:

- Thôi bố đừng nghĩ ngợi làm gì hại sức khoẻ. Rồi mọi chuyện sẽ ổn thôi.

Đại đậu xe trước nhà hàng lẩu ếch nổi tiếng Hải An. Anh gọi món ếch chiên bơ ròn, một nồi lẩu nhỏ, mấy chai bia Hà Nội ướp lạnh.

- Chúc công việc làm ăn của con!

- Chúc bố sức khoẻ, sống vui để mãi mãi là chỗ dựa tinh thần của con!

Lạ thế. Thiên hạ nghĩ ra lắm trò ăn uống thật. Ếch nhái, cá rô ron, rau khoai lang, củ chuối, sung muối… ngày xưa chỉ có dân đen cổ cày vai bừa mới ăn. Vậy mà bây giờ đều trở thành đặc sản mới kỳ. Đại bảo ở Hà Nội còn có duy nhất một nhà hàng có món chả nhái. Lúc nào cũng chật cứng khách. Ông Hoè vừa nhắm nháp vừa nghĩ ngợi điều gì. Chỉ thấy mùi bơ, chả thấy mùi thịt ếch đâu. Lẩu thì sao mà cay thế?

Hoá ra chưa bao giờ bố con có một cuộc đi xa thế này, trò chuyện cởi mở như hai người bạn vong niên thế này, ăn uống với nhau thế này. Ông bố vẫn nhìn con dưới con mắt của người bố. Hơn nữa lại là ông bố tuyên huấn. Hôm nay, chính nó chủ động trò chuyện với ông như hai người đàn ông. Ông bị thái độ thẳng thắn, nhất là tư duy mạch lạc, khoa học, lập luận rất có lý của nó thuyết phục. Ông bị nó cuốn vào lối nghĩ của nó, không gì cưỡng được.

Ăn xong, hai bố con đi dạo. Hải An về đêm thật dễ chịu. Đã nhiều lần xuống đây làm việc, chưa bao giờ ông Hoè được đi dạo thế này. Đi, đến đều có người đưa đón, trọng vọng. Những cái bắt tay cung kính. Những tiếng vỗ tay ràn rạt… Hôm nay ông mới được cảm nhận bằng các giác quan của mình, cái ào ạt của gió mang mùi muối mặn, mang cả cái nồng nàn của những con sóng ngoài kia, mang cả cái mênh mang của biển trời ngoài kia. Đầu óc ông thanh thản lạ lùng.

Phía trước có một thằng bé mười ba, mười bốn gì đó đang đi lại. Đến trước mặt hai bố con, nó hỏi:

- Hai sếp có uống cà phê không ạ?

Đại nhìn thằng bé, sao lại có lối tiếp thị kỳ quặc thế này nhỉ? Anh tự hỏi thế rồi bảo:

- Tao trông mày thế nào thì cà phê quán mày cũng chả ra gì.

Nó đáp ngay tắp lự:

- Cà phê pha sẵn có ba ngàn một cốc thì làm sao mà ngon được? Nhưng cái sau cà phê thì miễn chê.

Ông bố chả làm sao hiểu được ngôn ngừ đường phố này, thì ông con đã hỏi tiếp:

- Hàng gì mà mày bảo miễn chê?

- Sinh viên cao đẳng hẳn hoi!

- Ở đâu?

- Cứ đi theo cháu, mấy trăm thước thôi!

Giờ thì ông hiểu. Đại nói nhỏ với bố:

- Bố cũng nên biết cuộc sống thực đang diễn ra thế nào.

Một ngôi nhà cấp bốn. Ba cô gái đang chơi bài, thấy khách đến ngừng cả lại. Hai bố con ngồi xuống hai chiếc ghế đẩu, các cô ngồi trên giường, đùi và chân trần dưới làn váy ngắn thõng xuống đong đưa. Không hẳn là đẹp nhưng trẻ trung, ưa nhìn. Rõ là đang tuổi sinh viên và có học. Ông bố tò mò nhìn. Ông con thì hỏi:

- Sếp anh và anh muốn vui với các em một lúc.

- Nghe thằng bé nói các em là sinh viên cao đẳng nên mới vào. Không thì thôi đấy!

- Chúng em là sinh viên thật mà!

- Lấy gì chứng minh?

Cái cô trông ngon mắt hơn cả lùa tay vào ngực áo hai dây, lấy từ trong nịt vú ra:

- Thẻ sinh viên của em đấy. Nhưng anh không được cầm, chỉ được xem thôi - Cô giơ tấm thẻ ra trước mặt Đại, ngón tay cái cầm che đúng chỗ có tên - Anh xem anh này có phải là em không? Con dấu của trường em đấy nhớ! Tin chưa nào?

- Được rồi nhưng mà… ở đâu? - Đại nhìn quanh nhà. Nhà có hai gian, gian ngoài: một cái giường, một bàn nước, mấy chiếc ghế nhựa, trên bàn thờ, một chiếc ti vi 17 inh quay mặt ra phía bàn. Đại đứng dậy ngó vào gian trong, một chiếc giường, một cái tủ vải bạt kiểu du lịch, cửa tủ là khoá chân rết kéo suốt tù trên xuống dưới.

Anh quay ra, lắc đầu:

- Hôi hám quá, không đạt tiêu chuẩn!

- Thì anh đưa chúng em về khách sạn, nhà nghỉ. Tha hồ sang trọng.

Đại thấy tình hình này chưa thể đứa bố vào cuộc được nên đánh bài chuồn:

- Thôi vậy - Anh rút ra tờ năm mươi ngàn:

- Các em uống nước nhé.

Rồi Đại dò tìm trong máy, bấm vào chiếc Nokia màn hiển thị rộng.

- Chú Vỹ ạ. Cháu Đại đây. Mười phút nữa bố con cháu đổ bộ vào nhà chú nhé.

***

Dạo ấy, ông Hoè là chính trị viên tiểu đoàn. Ông Vỹ là đại đội trưởng một đại đội trong tiểu đoàn ông.

Năm 1958 ông Vỹ thuộc quân số tám vạn cán bộ, chiến sĩ xuất ngũ cho nhẹ gánh quân đội, làm lực lượng khôi phục kinh tế. Hàng loạt nông trường quốc doanh được thành lập khắp miền Bắc. Cả ba tỉnh Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương thành một công trường lớn nhất nước làm công trình đại thuỷ nông Bắc-Hưng-Hải. Hệ thống đường sắt miền Bắc chỉ còn tuyến Hà Nội, Hải Phòng. Các tuyến Hà Nội - Mục Nam Quan, Hà Nội - Lào Cai, Hà Nội - Vinh bị ta xẻ ngang trong cuộc tiêu thổ kháng chiến, giờ phải khôi phục lại. Ông Vỹ lăn lộn trên các tuyến đường sắt ấy cuối cùng về hưu với chức giám đốc Đoạn đầu máy Toa xe Hải An. Ông Hoè chuyển ngành sau ông Vỹ mấy năm. Qua bạn bè cũng có biết đại khái tình hình của nhau. Những lần xuống Hải An công tác, cũng đã vài lần ông Hoè có tí định tìm thăm bạn, nhưng công việc cứ lôi đi xềnh xệch, không kịp thở. Giờ nghỉ rồi, lại có xe của con trai, bạn bè mới có điều kiện tìm đến nhau.

Trong nhưng câu hỏi thăm gia đình, ông Vỹ bỗng hỏi:

- Thế thằng Hồi làm đến chức gì rồi?

Ông Hoè chạnh lòng:

- Anh không biết chuyện gì à…? Cháu hy sinh ngay khi chưa đầy tuổi tôi quân ngũ. - Giọng ông nhỏ lại, như nói với mình - Cũng tại tôi thôi anh ạ!

Họ nhắc đến những người bạn cũ cùng đơn vị, cũng chỉ biết đến những cán bộ cỡ đại đội bậc trưởng, bậc phó, một vài cán bộ trung đội có những đặc điểm nổi bật thôi. Hai người thống nhất sẽ nhóm họp các cựu binh tiểu đoàn. Được ai thì được. Giờ có điều kiện vật chất, gặp nhau ôn lại một thời lính chắc sẽ vui lắm.

Ông Vỹ hỏi:

- Chết thôi, đã ăn gì chưa? Ăn rồi thì thôi, nếu không tôi mời bố con anh đi ăn, chứ ở nhà cũng không có người nấu nướng đâu. Vợ tôi sang bên cháu nội rồi.

Đại quay sang ông Vỹ:

- Cháu hỏi khí không phải…

Anh ngừng lại đắn đo. Thấy thế ông Vỹ giục:

- Nói gì thì nói đi xem nào, mày cũng là lính như chúng tao cơ mà!

- Cháu hỏi thật nhớ, chú đã đi mát sa bao giờ chưa?

Ông Vỹ ngạc nhiên:

- Máy coi tao là loại người cổ lỗ hay sao mà hồi thế hả?

Đại quay sang nhìn bố một cái, không nói gì. Anh nói với ông Vỹ:

- Thế thì, cháu mời chú đi với bố cháu cho vui?

Trong lúc ông Vỹ đi thay quần áo, Đại đứng dậy, ngắm nghía trang trí phòng khách. Một bức ảnh lớn, ông Vỹ vẻ mặt tự hào đứng bên chiếc đầu máy xe lửa hơi nước mang tên Tự lực. Một bức ảnh tĩnh vật chỉ có đường ray mà nói rất nhiều điều. Từ trong một vòm đen hình ô van (miệng hầm xuyên sơn), ba đường ray như ba tia sáng lao về phía chân trời tít tắp. Hai bức ảnh chân dung ông Vỹ và bà vợ khổ 30x40 cm và một bức ảnh toàn gia đình ông bà, ba người con hai gái, một trai với năm đứa cháu nội ngoại.

Ông Hoè vẫn ngồi đấy, có vẻ đang nghĩ gì. Ông Vỹ xuống trong chiếc sơ mi ghi nhạt trẻ trung. Đại hỏi ngay:

- Tự lực có nghĩa là đầu máy nào do ta chế tạo hả chú?

- Không, chưa chế tạo được, phục chế thôi. Thì đặt tên thế cho oai, chứ có để chế tạo tại Việt Nam đâu?

- Thế ở đâu một đường xe lửa lại có ba đường ray hả chú?

- Thôi ra xe, vừa đi đường vừa nói chuyện nhớ.

Thành phố biển Hải An về đêm, cũng nhộn nhịp chả kém gì Thanh Hoa. Những cây đèn hoa nở bừng từ gốc lên ngọn, tắt phụt đi rồi lại nở bừng lên vẫy gọi.

Những dãy đèn như chùm sao nhỏ li ti từ trên ngọn cây rủ xuống như bánh pháo tết độ nào, như đài hoa lộc vừng buổi hoàng hôn. Ông Vỹ giải thích cho Đại:

- Người trong nghề, nhìn bức ảnh ấy sẽ biết ngay, đó là tuyến Hà Nội - Đồng Đăng. Chỉ tuyến ấy mới có cả đường một mét và đường mét tư. Thế giới không còn ai chạy đường một mét. Người ta đã chạy đường một ray, đường không ray, tức là chạy trên đệm từ rồi, ta vẫn cứ một mét. Ngày trước ta và Trung Quốc vẫn có tầu liên vận mà Trung Quốc thì cũng chạy đường mét tư nên hai bên thống nhất làm cả hai khổ đường trên một đường Vì thế mới có ba đường ray. Ba đường song song này chỉ đến ga Yên Viên thôi. Trong tương lai, ta cũng phải chạy đường mét tư. Đấy là thời của các anh đấy. Ở Việt Nam còn có một đoạn đường xe lửa nữa cũng có 3 đường ray trên một khổ đường một mét.

- Thế một đường ray nữa làm gì ạ?

- Đường ray này nằm ở giữa hai đường ray kia. Nó là một đường ray đặc biệt, bởi có những rãnh ngang trên xống đường.

- Sao lại thế ạ? Để làm gì hả chú. Cháu chưa nghe bao giờ.

- Làm sao mà nghe hết mọi chuyện trên trời dưới biển được? Cái đường ray ở giữa ấy gọi là đường xe lửa răng cưa. Bởi trên đầu máy chế tạo đặc biệt này có một bánh răng. Bánh răng này khớp với các rãnh ngang trên đường ray, vì thế tăng độ bám kết lên gấp nhiều lần.

Nhờ thế không thể xảy ra tình trạng trơn trượt khi leo dốc. Nếu không có nó, dù đã hãm chết lại, các toa vẫn có thể kéo cả đầu tầu tụt dốc được.

Câu chuyện kích thích trí tò mò của Đại, ông Hoè cũng hào hứng nghe chuyện bạn:

- Quả thật lần đầu tiên tôi nghe nói đến đường xe lửa răng cưa.

Ông Vỹ có vẻ khoái chí:

- Thì nghề của tôi mà! Cũng như nghề tuyên huấn của anh cũng có lắm chuyện mà tôi không biết chứ. Anh và cháu không nghe nói bao giờ, bởi nó đã không còn tồn tại từ năm 1945-46 gì đó. Nó ở đâu anh có biết không? Chính là đoạn đường từ Tháp Chàm lên thành phố nghỉ mát Đà Lạt. Anh và cháu đã qua đèo Ngoạn Mục rồi chứ gì? Ngoạn Mục mà cứ rợn người. Ô tô mà rơi xuống vực thì chứ gọi là mục xương. Người Pháp thiết kế con đường ấy đường ray ấy, đầu tầu ấy chỉ để nối hai thành phố nghỉ mát Nha Trang và miền núi Đà Lạt. Dĩ nhiên mỗi đoàn tầu chỉ kéo một vài toa thôi.

Xe dừng lại trước khách sạn Gió biển. Đại nói với ông Vỹ chứ không nói với bố, cứ để bố trong tình trạng đi theo ông Vỹ, bởi có ông, bố mình sẽ dễ chấp nhận hơn, đỡ phải thuyết phục.

- Mỗi lần xuống đây công tác cháu vẫn nghỉ ở đâu?

Vỹ ra khỏi xe, ông Vỹ chạm trán thằng con rể đi ra.

Hai bố con chào nhau vui vẻ. Ông Vỹ giới thiệu bố con ông Hoè với con, và ngược lại:

- Cháu Chính, kiểm sát viên cao cấp, Viện kiểm sát Nhân dân thành phố, lấy con gái lớn tôi.

Hai bên bắt tay làm quen, Chính hồ hởi:

- Bác với anh xong về nhà bố cháu nghỉ, hai cụ trò chuyện cho vui. Mai cháu đưa vợ con về chào bác.

Ông Vỹ tươi cười:

- Được hãy biết thế - Ông nháy mắt với con rể - Này, anh mà mách vợ tôi là tôi mách vợ anh đấy nhé!

Cả mấy người cùng cười, trừ ông Hoè. Chính bảo:

- Chuyện đàn ông mà bố. Có mấy bạn đồng nghiệp từ Thanh Hoa xuống, con đưa anh em đi thư giãn. Thôi con xin phép. Mai bác cháu ta gặp nhau, mời bác và anh ăn bữa cơm vùng biển với mẹ cháu. Vợ cháu sẽ trổ tài mấy món sở trường đãi bác và anh.

Đại ghé vào tai ông Vỹ. Không biết bác cháu nói gì với nhau, chỉ thấy ông Vỹ khẽ gật đầu, cười tủm tỉm, nhìn ông bạn già. Ông Hoè như đoán ra điều gì, mặt nóng bừng cả lên…

[ngudoc]

Chương 12

Câu chuyện xô xát vừa rồi, Thanh Diệu mới vỡ lẽ rằng, lấy một người chồng mà mình thích thì đơn giản. Nhưng lấy được một người chồng lại là người bạn đời, sẵn sàng chia sẻ khó khăn, cộng hưởng, nhân lên khả năng của mình là đều rất khó. Ngay tối hôm xẩy ra sự việc, tỉnh lại, chị bỏ về nhà bố mẹ đẻ, nằm khóc rấm rút. Bố hỏi, chị trả lời trong tiếng nấc nghẹn:

- Con không ngờ tiên lượng của bố đến nhanh thế.

Ông cụ bảo:

- Tối nay thì ở đấy cũng được, nhưng ngày mai thì không. Con phải chấp nhận, phải chịu đựng. Nếu không thể là suốt đời, thì cũng phải trong một thời gian nào đó, thậm chí một giai đoạn nào đó, cho đến khi thằng bé vào đại học đã. Không phải chỉ vì nó, mà còn vì công tác… Vị trí công tác của con đòi hỏi phải có một gia đình, về hình thức là ổn định, tránh để dư luận đàm tiếu không lợi. Bản thân con cũng phải được chuẩn bị, con con cũng phải được chuẩn bị, mà dư luận cũng phải được chuẩn bị.

Nghe lời bố, chị cố từ chối những cuộc họp, mà người ta chỉ cần sự có mặt của chị cho long trọng, là thể hiện sự quan tâm chỉ đạo của Uỷ ban Nhân dân Quận.

Những cuộc họp ngoài giờ, buộc phải dự để giải quyết công việc, chị đề nghị mọi người đi thẳng vào vấn đề, không rào đón, không thưa gửi quá nhiều.

Từ ngày lấy nhau, hai vợ chồng vẫn ở cùng phòng, nhưng ngủ hai giường. Lúc hai "con ong" còn "con quấn con quýt, con trong, con ngoài" thì vừa đóng cửa phòng đã lao vào nhau rồi. Nhưng xong cuộc tình, ai lại về giường người ấy. Vì thế, bây giờ có chuyện thế này cũng tiện. Từ bấy trở đi, mỗi lần đi ngủ chị cứ nơm nớp sợ chồng mò sang đòi hỏi. Sau chuyện ấy, anh ta không hề tỏ ra ân hận vì đã xúc phạm vợ. Không xin lỗi không làm lành, không một cử chỉ, thái độ chứng tỏ mình đã làm một điều không phải…

Chị thì không thế.

Ngay hôm sau đi làm về, sau khi tạt qua chợ, (vì ngủ nhà bố mẹ đẻ nên chị đến thẳng cơ quan, không đi chợ sáng như mỗi ngày được) chị về nhà ngay. Rất may, nhà không có khách, nên không ai phải đóng kịch. Anh ta đang ngồi trên sa lông. Nhìn bộ mặt dài, hai gò má xương xẩu của chồng, lần đầu tiên chị thấy khó coi đến thế. Chị đến trước mặt anh ta, không ngồi xuống, cứ đứng nói, giọng hết sức quyết liệt:

- Em xin lỗi đã xử sự như thế. Nhưng anh phải trả em món nợ này! Anh phải thanh toán sòng phẳng với em. Vì sao anh nói như vậy? Nếu lời nói ấy có cơ sở, thậm chí không cần bằng chứng, em cũng chịu. Lúc ấy anh có thể trừng phạt em thế nào cũng được, bỏ cũng chịu. Còn không thì không thể được. Em chờ câu trả lời của anh.

Anh ta không trả lời. Mãi mãi không dám trả lời.

Vì không thể trả lời sòng phẳng được.

Vậy mà cái điều chị nơm nớp sợ hằng đêm đã đến.

Cũng không lâu lắm sau cái ngày bi kịch ấy. Anh ta mò sang, ngồi xuống mép giường. Tấm đệm lún xuống làm chị thức giấc, nhưng vẫn nằm im như ngủ say. Tay anh ta bắt đầu nắn bóp. Chị cảm thấy bị xúc phạm, hỏi:

- Anh bảo vợ anh dùng vốn tự có để tiến thân, mà anh vẫn làm thế này là nghĩa làm sao?

Không dừng lại, tay tiếp tục lần cởi áo quần chị, anh ta trơ trẽn trả lời:

- Quà giữa chợ, vợ giữa nhà. Thích lúc nào thì dùng lúc ấy.

Chị đành cắn răng nằm yên như một cái xác không hồn, mặc cho anh ta hùng hực đày vò. Nước mắt chị không biết tự lúc nào cứ dàn dụa. Khi cơn thèm khát đến cao độ, hai tay anh ta ôm ghì lấy chị, mồm vục vào miệng chị thì, không thể chịu được nữa, chị phản ứng quyết liệt: môi mắm chặt, hai tay hết sức đẩy mặt anh ta ra. Ừ thì mấy chỗ kia, coi như miếng thịt giữa chợ. Nhưng cái miệng, nó biết nói, nó chỉ chấp nhận khi nó yêu thương.

***

Chị có thể giấu được mọi người, nhưng không thể giấu được một người, khi người ấy nhìn sâu vào mắt chị.

Chị có thể nói dối mọi người, nhưng không thể nói dối được một người, khi chị và người ấy cùng nhìn sâu vào mắt nhau.

Họ đã từng nhìn sâu vào mắt nhau như thế, từ nhiều năm nay.

Họ đọc được tất cả các thông tin của nhau trong đó

Họ cũng đọc thấy hình bóng mình trong đó.

Lần đầu gặp anh, Thanh Diệu đã sửng sốt và ngẩn người trước một khuôn mặt đàn ông thông minh, cương nghị. Câu chuyện vào Đảng của chàng giám đốc trẻ nhà máy Thắng Lợi, đã một dạo truyền đi trong cả thành phố, như một điển hình của tính ngang ngạnh, bất chấp. Người ta đồn đại như thế. Hôm nay, chị đến với tư cách là chuyên viên phòng Tài chính Quận. Ngồi đợi một tí ở phòng khách thì anh vào. Không còn nhớ nội dung làm việc. Hay là chỉ kiếm cớ gặp thôi, cũng không biết nữa. Trong câu chuyện thăm hỏi xã giao về công việc, học hành, gia đình, chị trả lời, "Nhà tôi công tác địa chinh quận", thì anh nói một câu như luyến tiếc: "Sao lấy chồng sớm thế?" rồi chuyển ngay sang chuyện khác Nhưng chị cảm nhận được rất rõ, ngay trong ánh mắt anh nhìn mình, cũng như mình nhìn anh, một cái gì đó rất khác thường, chưa thể gọi tên ra được. Nhưng nếu một trong hai người chỉ cần phát ra một tín hiệu, dù nhỏ đến đâu, là lập túc người kia bắt được ngay, và lập tức họ sẽ là của nhau. Mãi mãi!

Nhưng hoàn cảnh của họ, như đã có ranh giới vô hình, nên không ai phát tín hiệu gì. Chỉ ngấm ngầm chôn chặt nó vào một ngăn bí mật trong sâu thẳm lòng mình, vĩnh viễn khoá chặt.

Sau này, chị được công tác dưới quyền anh, giúp việc anh, gần anh được đúng sáu tháng. Đấy là sáu tháng hạnh phúc và khổ đau. Cả hai người đều bận bịu trong cương vị công tác mới, đều bằng mọi cách làm tốt chức phận của mình.

Họ vẫn không phát ra bất kỳ tín hiệu gì. Hình như chìa khoá chiếc ngăn bí mật họ đều đã vứt xuống sông, xuống biển cả rồi. Lúc đó, anh đã lập gia đình. Đã có một con gái. Đám cưới họ, chị đã đến dự, chỉ tò mò xem mặt cô dâu, để ngầm so sánh với mình, chỉ để nhìn vào mặt anh một thoáng rồi cáo lỗi về ngay. Chị cũng không biết việc anh được đề bạt lên chức vụ mới, với mình là hay hay dở. Trong sáu tháng ấy, mỗi lần được họp với anh, chị cố gắng không nhìn anh.

Luôn cắm cúi ghi chép mà lắm lúc chả biết mình viết cái gì bởi có lần dở ra đọc thấy có những câu ngớ ngẩn, không đầu không cuối. Thì miễn là viết cái gì đó, để mắt phải nhìn vào ngọn bút, chứ chả nhẽ lúc nào cũng nhìn thẳng. Chị chỉ cho phép mình từ phía sau, từ xa ngắm anh, nhìn bước đi rắn rỏi, chững chạc tự tin của anh mà thôi. Chị sợ người khác nhận ra cái nhìn khác lạ của mình. Bây giờ anh được đề bạt làm bí thư Quận uỷ, cũng vẫn trong một khuôn viên, một toà nhà, chỉ khác khu vực chỉ đi hai cầu thang từ hai đầu, mà cũng có thể đi cầu thang giữa, từ đại sảnh. Nhưng tính chất công việc đã khác Anh không là cấp trên trực tiếp của chị.

Anh chỉ lãnh đạo, chỉ cho chủ trương. Mọi việc phải tự lo liệu. Đồng chí chủ tịch là cán bộ trên điều về, chưa chỉ đạo cụ thể một vấn đề gì. Thế nên mới đẩy chị sang xin ý kiến anh.

Thanh Diệu gọi điện sang Văn phòng Quận uỷ, đề nghị xếp lịch cho chị làm việc với bí thư Quận uỷ.

Đoàn Hùng, phó chánh văn phòng vừa vào, Trần Kiên đã bảo:

- Cho mình hai cốc Dimah dâu đá. Đồng chí phó chủ tịch thích dùng loại này.

Tranh thủ lúc chỉ có hai người, anh hỏi chị:

- Em có chuyện không vui phải không?

Chỉ một câu hỏi đơn giản thế thôi. Nhưng con mắt nhìn kia đã thấu tỏ. Chị chực khóc. Chỉ cần nhìn lâu vào đôi mắt kia là không cách gì giữ được. Chị nhìn vào cõi vô định.

- Thôi, để lúc khác anh ạ!

- Mời đồng chí phó chủ tịch uống nước. Anh em bên ấy bảo đồng chí thích loại nước này.

Khi có người khác, Kiên lại xưng hô theo kiểu hành chính như thế. Còn Thanh Diệu Là phụ nữ, lại không phải trong cuộc họp, nhất là làm việc tay đôi thế này, chị vẫn cứ xưng em. Dĩ nhiên ngữ điệu ẩn chứa trong từ ấy khác nhiều so với lúc chỉ có hai người.

- Cảm ơn đồng chí bí thư. Em sang xin anh cho chủ trương về khu đất Văn hoá Thể thao thừa ra.

- Thế ý kiến bên ấy ra sao? Đã tham khảo ý kiến các phòng chuyên môn chưa? Ý đồng chí chủ tịch thế nào?

- Báo cáo anh, đồng chí chủ tịch trên mới điều từ nơi khác về, chưa được bao lâu, chưa làm quen được địa bàn, chưa nắm được tình hình nên chưa có ý kiến gì, bảo em sang xin anh chủ trương, rồi thực hiện. Em cũng đã họp với các phòng chức năng, anh chị em nhất trí đề nghị chia ra. Cả thành phố xây dựng ầm ầm. Có lẽ, rất ít cán bộ chỉ có một nhà. Em biết có đồng chí tới ba nhà. Đều đứng tên các con. Có hai đồng chí ở Trung ương và ba đồng chí ở thành phố, một đồng chí tổng biên tập báo cũng đã có lời… Hiện nay, em thấy tất cả các cơ quan, đơn vị, trường học đóng trên địa bàn thành phố, kể cả các trường trung học phổ thông đều đang chạy đất xây nhà. Không biết chính sách này thực hiện trong bao lâu: Em sợ để lỡ cơ hội, anh em họ oán.

Kiên chăm chú nghe chị nói. Tất cả những điều ấy đều đúng, anh cũng biết như vậy. Cả thành phố nói chuyện chạy đất. Đến đâu cũng nói chuyện chạy đất, đành rằng thành phố đang có chủ trương cấp đất cho cán bộ xây nhà, vì quỹ nhà thành phố không thể nào đáp ứng nổi yêu cầu nhà của cán bộ, công nhân viên.

Một việc làm hợp lý, giải quyết được tình trạng thiếu nhà ở hợp lòng dân. Có hợp ý Đảng không? Chắc cũng hợp. Nhưng rồi chuyện gì sẽ đến sau đó? Mạnh ai người ấy làm, không theo quy hoạch, không một quy chuẩn gì cả. Được xây bao nhiêu tầng, không được dưới bao nhiêu tầng, có được xây nhà chọc trời không? Có phải duyệt thiết kế không? Mỗi tầng được cao bao nhiêu?

Nếu không quy định thì một là sẽ rất lộn xộn, hai là sẽ lãng phí đất. Rồi vấn đề vệ sinh xây dựng thế nào? Vấn đề phế thải xây dựng ra sao? Vấn đề thẩm mỹ các công trình? Có được phép thiết kế y hệt các danh lam thắng cảnh, đền chùa miếu mạo như Khuê Văn Các để ở, để bán hàng không? v.v… và v v…

Nhưng điều anh bận tâm nhất, chính là chuyện chạy đất. Sẽ là những đường dây. Sẽ là hối lộ đây. Sẽ là tham nhũng đây. Sẽ mất cán bộ ở chính việc này đây…

Kiên nói với Thanh Diệu:

- Đồng chí cứ báo cáo với đồng chí chủ tịch: Quận uỷ sẽ đưa vấn đề này bàn trong cuộc họp thường vụ sắp tới. Nhân tiện, cho tôi hỏi: Chuyện giải phóng mặt bằng chỗ nút cổ chai đường Linh Vân đến đâu rồi?

- Báo cáo anh. Có bốn hộ dân, đã nhận đền bù rồi, nhưng không chịu đi. Có hai hộ, kiên quyết không nhận đền bù. Nhưng mắc nhất chính là ngôi đền Linh Vân. Bà con phật tử ngày nào cũng kéo đến ăn nằm ở đấy bảo vệ đền. Nghe các đồng chí bên Công an báo cáo sư trụ trì còn doạ tự thiêu nếu bị cưỡng chế.

- Đồng chí báo cáo với đồng chí chủ tịch, cần chủ động xây dựng phương án giải quyết. Chờ chủ trương của Quận uỷ thì chỉ nhận được những ý kiến chung chung, chả có mấy giá trị thực tiễn đâu. Nào kiên quyết nhưng phải mềm mỏng. Dựa vào các đoàn thể quần chúng, phát động lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội v.v… Thế thì chả được gì đâu.

Hai người bắt tay nhau. Muốn tay trong tay thêm một chút nữa mà không dám. Hai người chỉ nhìn sâu vào mắt nhau một thoáng rồi vội nhìn đi. Bao giờ cũng có giới hạn. Họ đều biết giới hạn đó. Đều không cho phép mình vượt qua giới hạn đó. Hùng tiễn khách ra cửa rồi quay lại.

Trần Kiên nhớ lại cuộc họp bên Uỷ ban do chủ tịch chủ trì mà ngao ngán. Chỉ riêng thưa gửi các thành phần với đầy đủ các chức danh đã hết bao nhiêu thời gian rồi.

Việc Thanh Diệu sang hỏi ý kiến bí thư Quận uỷ theo ý kiến của chủ tịch, khiến cho cả hai người lúc này đều suy nghĩ về ông ta. Hùng hỏi thủ trưởng:

- Chủ tịch Uỷ ban sẽ đi công tác nước ngoài đầu tuần sau, anh biết chưa?

- Thông tin ở đâu đấy? Sao bên mình chưa được biết nhỉ? Công việc thì đang bề bộn.

- Đợi anh biết thì tất cả mọi việc đã xong rồi.

- Anh ấy đi đâu, đi với tư cách gì? Ai mời?

- Với tư cách thành viên đoàn nghiên cứu của Trung ương về công tác quản lý hành chinh. Ai mời thì em không biết. Em nghe đâu ở cơ quan cũ, anh ấy đã được tặng một bài thơ hay lắm, anh có nghe không đã? Em đọc nhớ. Anh đã nghe chủ tịch phát biểu ý kiến rồi đấy nên câu mở đầu mới là thế này:

Việc nói, là việc của tao

Việc làm, tao đã bàn giao cho mày

Tham quan du lịch đó đây

Những công việc ấy… thì mày dể tao

Văn bản cần chất lượng cao

Sau khi cân nhắc… tao giao cho mày!

Kiên cười sảng khoái: Cái thằng này cũng lém lỉnh thật. Anh nhớ dạo ấy, anh Đinh Ngọc Hội giám đốc nhà máy kể rằng nó là người đầu tiên phát biểu phê phán mình, nhưng nó phát biểu ngắn nhất, đại khái nhất. Thứ hai là, khi bỏ phiếu kín, thấy chỉ có bốn phiếu chống và một phiếu của Nguyên Văn Hải là năm. Vậy là có một người trong số tay chân thân tín của bí thư Đảng uỷ đã không theo lệnh ông ta. Bằng sự nhạy cảm chính trị của mình, ông đoán…

Sau giờ làm việc; ông gọi tay ấy lên phòng mình, độp thẳng:

- Vì sao hôm rồi cậu không bỏ phiếu chống Kiên vào Đảng?

Cu cậu có láu lỉnh thật, nhưng không thể đọ với giám đốc được, vả lại, cu cậu ở vào tình thế bị lôi kéo thôi, chứ chính kiến thì rất xa lạ với bọn họ. Khi nghe giám đốc hỏi, cậu ta nói thẳng:

- Nhà máy ta được một người như thế, phải mời vào Đảng mới đúng. Cái xí nghiệp cũ của anh ấy ở Hải An nó ngu nên mới thả cho anh ấy đi. Hay anh ấy rẫy ra để đi nên mới không thiết tha vào Đảng ở dưới ấy, thì em không biết…

Nghe thằng cha trả lời, thấy nhận thức và phân tích rất khá, ông mới đề bạt dần lên làm phó, rồi bí thư Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Sau này khi Kiên được đề bạt phó chủ tịch Uỷ ban Nhân dân Quận, liền kéo cậu ta đi theo, cho đến bây giờ.

***

Sáng hôm sau, Đại dậy đã thấy bố và chú Vỹ xuống phòng lễ tân.

Xe lăn bánh, Đại hỏi:

- Hải An có món ăn sáng gì ngon không hả chú?

- Bánh đa cua. Dân dã thôi, nhưng ngon ra phết…

- A, cháu nhớ ra rồi, để cháu đọc cho hai cụ nghe mấy câu này nhớ:

Ai bớt tay người Hải An, coi chừng đau tay

Ai yêu người Hải An, coi chừng đau tim

Người Hải An chân chất như bánh đa cua!

Đấy là ca từ một bài hát nói về Hải Phòng, mà cháu gán cho Hải An. Phải đấy chú ạ, ta đi ăn bánh đa cua nhớ?

Bánh đa cua Hải An làm bằng gạo đỏ, không thái thành sợi mà bẻ vụn ra thành miếng. Dù là vùng biển, nhưng cua nấu bánh đa là cua đồng. Không cho vào cối xay, mà giã bằng cối đá. Thịt cua, nhờ thế mới kết lại thành từng tảng. Dăm ngọn rau muống non, xanh biếc. Vài đốt rau rút thơm thơm. Đúng là bát canh quê mùa chân chất. Ai cũng cảm thấy ngon miệng, mặc dù chỉ có năm ngàn đồng. Từ nãy đến giờ, Đại cố ý tránh nhìn bố. Nhưng lúc nào ba người cùng ngồi một bàn, hai cụ ngồi một bên, bên này là Đại. Không thể không nhìn bố. Đại chỉ nhìn bố lúc ông cúi xuống đưa thìa canh lên miệng. Thấy rõ vẻ mất tự nhiên của ông cụ.

Ông không chủ động nói chuyện. Làm như ăn lúc này là việc vô cùng quan trọng, cần tập trung tư tưởng. Chỉ nhìn qua cũng thấy bộ mặt kia hoàn toàn không phải là bộ mặt vốn có của ông. Đôi lông mày Trương Phi rậm rì vểnh ngược ở cuối chân mày không động đậy, không nhíu lại, vô cảm trên hàng mi chậm chạp mỗi khi phải chớp.

Tối qua, Đại đã nói nhỏ với ông Vỹ là sẽ qua đêm ở đây: "Chú gọi điện động viên bố cháu vài câu nhé. Bố cháu có nhu cầu nhưng rất xa lạ chuyện này". Bây giờ, chuyện đã xong rồi, Đại mừng là ông cụ đã vượt qua được chính mình, nhưng bộ mặt kia nói rằng, ông cụ đang day dứt, dằn vặt ghê gớm.

Đại đưa ra kế hoạch:

- Bây giờ, cháu mời chú và bố cháu đi uống cà phê sau đó về nhà chú. Hai cụ tâm sự với nhau. Cháu đi việc của cháu. Tối về ăn cơm với chú. Được không ạ?

Ông Vỹ cười hồ hởi:

- Từ hôm qua đến giờ, bọn lính già chúng tôi vẫn theo sự chỉ huy của anh đấy chứ.

Từ hôm qua đến tận lúc này, ông Hoè vẫn cứ thụ động làm chân đi theo bạn và con. Quán cà phê vườn có cái tên đặc thù của vùng Hải An: "Biển nhớ". Ba người chọn cái bàn xa nhất. Mặc dù đã nắm được diễn biến, nhưng Đại vẫn hỏi:

- Hai cụ có thoải mái không?

Ông Vỹ vui vẻ:

- Rất được!

Ông Hoè thì cứ nhìn đâu đâu. Ông lắc đầu mấy cái phải để ý mới thấy cử chỉ ấy.

Ông đang bị cắn rút khổ sở. Nhưng quả thật, lúc ấy không lý trí nào ra lệnh cho "nó" nghỉ được. Ông tận hưởng khoái lạc, không phải một, mà đến hai lần trong cái đêm vỡ lòng khốn nạn ấy.

Sau đó, không làm sao ngủ được. Đầu óc cứ chong chong tỉnh như sáo, tỉnh lạ lùng. Hay là tất cả các giác quan đã lên đến cực đại, bị tê liệt, không xuống được nữa. Ông thấy hoang mang, chẳng nhẽ không bao giờ ngủ lại được nữa. Thì đã chẳng có người, sau cơn sang chấn thần kinh, mãi mãi không thể nào ngủ được. Mấy chục năm rồi vẫn thế.

Mà ông sang chấn thần kinh thật.

Ông thấy mình chả ra sao. Cũng cậy có tiến, dày vò cơ thể người ta. Nó chỉ đáng tuổi cháu mình. Không biết rồi nó có lấy chồng, có sinh con không? Đời nó sẽ ra sao? Chỉ mươi năm nữa là cùng. Khi cơ thể nó nhầu nát đi, mặt mũi nhăn nheo đi, da thịt nhẽo nhèo đi, còn ai thiết nữa. Mình nhẫn tâm quá! Nỗi dày vò cứ ám ảnh, cứ làm ông bần thần, bứt rứt, khó chịu, không yên. Mấy ngụm cà phê càng làm ông tỉnh táo.

Quán cà phê nằm bên mép công viên. Ba người ngồi ngắm người qua lại, hối hả đi làm, tất tả chợ búa. Hấp tấp dọn hàng phục vụ khách ăn sáng và lê la đánh giầy cho khách uống cà phê. Những cô gái tươi tắn phóng xe cho kịp giờ làm việc cơ quan, công ty và cô kia, có thể lắm, đang mệt mỏi về chỗ trọ sau một đêm phục vụ khách…

- Tôi thấy nó thế nào ấy. Không bao giờ tôi làm việc ấy nữa. - Ông Hoè chợt nói khẽ.

- Cái ấy tuy thuộc ở anh. Sở dĩ tôi không còn tâm trạng như anh, vì tôi đã vượt qua được lần đầu. Không phải là không còn biết xấu hổ nữa, không còn lương tâm, mà vì tôi giải thích được hiện tượng xã hội này. Nhiều nhà xã hội học coi đấy là một hiện tượng xã hội bình thường của tất cả các chế độ xã hội, không chừa bất kỳ chế độ nào, đất nước nào, chứ không phải là một tệ nạn xã hội của riêng ta, thời kinh tế thị trường. Vì nó là một quy luật xã hội.

- Anh nói quy luật? - Ông cụ giật mình như ngồi phải tổ kiến lửa…

Đại tiếp:

- Bố thấy đấy, không thể nào cấm được khi người ta tự nguyện, tự lựa chọn. Đấy là quy luật - quy luật lựa chọn. Thế nên nhiều nước, người ta thừa nhận nó để quản lý, kiểm soát nó, (trong đó có việc khám sức khoẻ định kỳ) và thu thuế nó.

- Thế tương lai của họ sẽ ra sao?

- Con nghĩ tương lai họ cũng phải do họ lựa chọn, có người chỉ làm một vài năm để tích luỹ vốn liếng, sau đó kiếm công ăn việc làm, lấy chồng đẻ con. Có nước cấp hẳn giấp thông hành, với một cái tên khác để đến một vùng khác làm ăn. Hết hạn đăng ký, lại về. Vì thế, ở ta, bao giờ cũng thế, các cô gái đều chuyển vùng hoạt động, không ai hoạt động trên quê hương mình.

Ông Vỹ nhìn con bạn bằng đôi mắt nể nang. Không phải chỉ vì nó làm ăn phát đạt, đã là một doanh nhân, một ông chủ, có xe con đi. So với đứa con rể công chức của ông thì rõ ràng là nó hơn hẳn. Ông nể nang nó vì một chuyện khó nói thế mà nói nó cứ ngon như không, lập luận vô cùng thuyết phục. Mình cũng thấy như nó đấy nhưng không thể nói có lý như nó được Cha con mà nói chuyện được như thế thì nể thật.

Ông bố im lặng ngồi nghe ông con thuyết giảng.

Cái lý nó đưa ra, cái thực tế nó đưa ra, không thể cãi được không thể bác được. Nhưng ông vẫn thấy nó thế nào ấy. Nó trái với mọi suy nghĩ của ông, từ trước đến nay. Nhưng đêm qua chính ông đã kiểm nghiệm, chính ông đã sa chân vào. Quả thật người nhẹ nhõm hẳn, Nhưng cái đầu thì lại nặng trịch những ý nghĩ tội lỗi, ân hận.

Đại đọc được tâm trạng bố, anh thấy thương ông cụ. Cứ bị những cái vô hình, vô lý nó trói buộc. Biết không đúng mà vẫn phải nói, phải theo. May mà có chú Vĩ nếu không, chưa chắc ông cụ đã dám bước qua cái bóng vô hình vẫn xiết chặt đâu mình. Phải giải thoát ông cụ ra khỏi tình trạng sống hiện nay. Nếu không sẽ mụ người đi mất. Một tí nghĩ chợt đến. Có nên nói ngay không. Mình cũng chưa suy nghĩ kỳ. Chưa hình dung ra hết. Nhưng đại thể thì chắc được. Nghĩ thế, Đại quyết định nói ngay:

- Thôi, ta gác chuyện ấy lại. Bố cứ suy nghĩ tiếp. Con thấy bố nên làm việc, như con đã nói, cả "đầu trên" lẫn "đầu dưới" đều phải làm việc, điều độ, vừa sức, phù hợp với năng lực của mình. Được thế thì bố sẽ sống lâu, và sống vui, chứ không hiu hắt như các bác khác về hưu mà chả có việc gì làm. Con nói thế này không biết có đúng không? Chú Vỹ cho cháu một lời khuyên. Ngay cả đọc báo, đọc sách mà không có người trao đổi, tranh luận cũng rất vô vị. Con đề nghị bố làm cho công ty con, không phải vì tiền, mà vì được làm việc thì mới khoẻ được và bố cũng sẽ có đồng lương xứng đáng. Bây giờ công ty con đã có chi nhánh bên Nga và ở thành phố Hồ Chí Minh. Con đã có gần hai chực nhân viên đủ cả quản lý, văn phòng, tiếp thị… Con rất cần người tin cậy để trông nom công việc.

- Nhưng mà việc gì chứ?

- Ví dụ đọc báo, xem ti vi, nhặt ra những thông tin liên quan đến nền kinh tế Nga. Ví dụ bố lượt trên các tít của các tờ báo kinh tế, tài chính, kinh doanh, tiếp thị… xem có những thông tin gì liên quan xa cũng được, gần càng hay, đến ngành hàng, mặt hàng, công ty con đang kinh doanh, rồi bố cố vấn cho con xem, làm thế này, làm việc này có hay không, có trái pháp luật không v.v… Thế được chứ ạ. Nhân thể con thưa với bố, nhà con mất cũng được hai năm rưỡi rồi, con cũng cắn ổn định cuộc sống. Còn cháu Cường, con sẽ cho nó đi du học để sau này nó còn thay con quản lý công ty.

Ông Vỹ giục:

- Thôi đưa chúng tớ về nhà, chúng tớ nói chuyện cho thoải mái. Còn việc cháu, cháu cứ đi. Trưa về ăn cơm với vợ chồng chú. Để bố cháu ở đây với chú vài ngày. Mà cháu nó nói phải đấy anh ạ. Anh tham gia với cháu đi. Các công ty tư nhân bây giờ đều của các gia đình, vợ chồng, bố con, anh chị em ruột. Nếu là công ty cổ phần thì cũng là những người ruột thịt hoặc anh em bè bạn thân thiết… nên rất yên tâm, không phải lo đối phó với ai… trừ một người… Thôi về nhà đã…

Xe đến cổng, hai người xuống, Đại lùi xe đi ngay. Anh đang xin phép được làm xuất nhập khẩu trực tiếp, không qua uỷ thác nên muốn tìm hiểu xem thủ tục hải quan, kho bãi dưới này thế nào. Làm gì, động đến khâu nào cũng phải tim hiểu kỹ luồng lạch, đường đi nước bước, luật và lệ. Đường đi ban ngày, đường đi ban đêm v.v… Trước khi đến làm việc bằng hồ sơ, giấy tờ chính thức, đã phải tìm cách làm quen với những người có trách nhiệm nhất, nhì ở đấy rồi. Những động tác cần làm đã phải làm trước khi hồ sơ giấy tờ đưa đến. Chuẩn bị tốt khâu này, coi như xong việc. Đại mới nhập vào thương trường, nhưng anh sớm nghiệm ra một nguyên tắc đảm bảo thắng lợi. Nó chẳng khác gì hồi chiến tranh, khi đơn vị được giao đánh một trận công kiên. Cũng phải cho trinh sát bò vào xem hình thù lô cốt nó thế nào, đường đi lối lại ra sao, bố phòng thế nào, hoả lực địch có những gì. Khi đó tấn công, nó sẽ được những cứ điểm nào xung quanh hỗ trợ bộ binh, pháo binh, phản pháo? Điều tra nghiên cứu tốt, trinh sát tốt là đảm bảo thắng lợi một nửa.

Anh biết, đã có những tay bị bẻ hành bẻ tỏi, moi móc, hoạnh hoẹ, chay đi chạy lại, chán chẽ mẽ mỏi mới xuất được một lô hàng. Lúc nhập về cũng thế. Lại một lần nữa moi móc, bẻ tỏi bẻ hành, hoạnh hoẹ, để phải chạy đi chạy lại mê mỏi chán chê. Hàng cứ bị giam ở kho. Chỉ riêng tiền lưu kho đã đủ chết. Tất nhiên đấy là những đơn vị không làm xuất nhập khẩu chuyên nghiệp. Đến lúc ấy mới chạy thì vừa mất thì giờ, nhỡ việc, vừa tốn kém. Mà bao giờ cũng tốn kém hơn nếu làm trước đó như bây giờ Đại đi điều nghiên, đi trinh sát thực địa.

Chơi với anh nào có luật của anh ấy. Không biết luật chơi của Hải quan thì có mà chết.

Ông Vỹ đưa bạn vào phòng mình.

- Anh cởi quần áo ngoài ra, có cần ngủ bù không, hay tiếp tục câu chuyện lúc nãy Đêm qua chắc anh không ngủ được chứ gì?

- Cứ tỉnh như sáo mới lạ!

- Đúng thế đấy. Chuyện sinh lý tác động đến tâm lý, đến thần kinh mà. Gần giống với tình trạng sang chấn. Thần kinh bị kích thích quá đấy. Rồi nó sẽ qua thôi. Mà anh cũng nên nhận thức thực tế một tí. Chắc rồi anh cũng sẽ nhận ra thôi. Nếu anh chưa cần ngủ bù thì ta nói chuyện khác nhé. Tôi đang làm chủ tịch hội đồng quản trị một công ty, mà giám đốc là một tay phó cũ của tôi, xin ra ngoài biên chế đứng ra làm. Làm kinh tế tư nhân bây giờ có cái sướng là không phải đối phó với ai. Tất cả chỉ vì quyền lợi của mình, cho mình. Chẳng phải lo đối phó với ông bí thư phó giám đốc nữa. (Hồi tôi chưa kiêm bí thư theo quy định mới). Chỉ còn phải lo đối phó với ông… thuế thôi. Thuế là cái loại hủi nhất trần gian đấy anh ạ. Nó ăn cắp của Nhà nước; vì nó áp mức thuế cho mình chả trên cơ sở tính toán nào cả. Có lần nó trắng trợn: "Công ty anh phải nộp sáu mươi triệu!". Tôi chả nói gì, cứ để yên xem câu chuyện dẫn đến đâu. Cái tay ra dáng trưởng nhóm hỏi bằng một giọng thân mật nhất trần đời: "Anh muốn đóng bao nhiêu đây?". Tôi bảo: "Các vị nói lạ. Đóng thuế là quyền lợi và nghĩa vụ của công dân, sao lại có chuyện muốn đóng bao nhiêu thì đóng". Một vị trong đoàn tặc lưỡi: "Cũng còn tuỳ. Còn có cách để anh đóng ít đi. Thế chả hơn à?". Tôi nối lời ngay: "Cưa đôi chứ gì? Chả dại! Cứ là đóng đủ sáu mươi triệu". Anh có biết luật cưa đôi không? Thế nghĩa là tôi chỉ phải đóng ba mười triệu còn ba mươi triệu thì cưa đôi mỗi bên một nửa. Thế là bớt được mười lăm triệu. Tôi chả dại. Cứ cho là xong đi. Thế đoàn cấp cao đến? Thanh tra thuế đến? Kiểm toán Nhà nước đến? Họ mà moi ra thì toi. Tôi hỏi: "Thế các anh tính thế nào mà ra sáu mươi triệu. Đây sổ sách hoá đơn của tôi. Các anh làm việc với kế toán của tôi. Nếu trừ tất cả các khoản chi, các chứng từ hợp pháp trước thuế của công ty, các anh tính ra bao nhiêu, tôi nộp bấy nhiêu. Sáu mươi triệu chứ sáu trăm triệu tôi cũng nộp. Còn không thì sáu mươi nghìn tôi cũng không nộp đâu. Mời các anh uống bia rồi đi đơn vị khác làm việc kẻo… hết ngày!"

Trong lúc ông Vỹ thao thao bất tuyệt kể chuyện đối phó với cán bộ thuế của mình, thì ông Hoè… lim dim, rồi ngủ lúc nào không biết. Cái tư thế nằm nửa ngồi trên chiếc ghế xích đu như ru người ta ngủ. Ông Vỹ mỉm cười một mình: "Ngủ trả thù đêm qua đây! Cứ ngủ đi, ngủ cũng thay ăn được". Ông Vỹ lục tủ lạnh ra mấy thứ đồ ăn nguội và một chùm nho Mỹ, một hộp bia Heineken ngồi ăn. Bữa trưa ở nhà một mình thường ăn quấy quá như thế. Nếu ở công ty thì đi ăn với anh em ngoài quán. Tối mới là lúc vợ chồng con cái ăn với nhau. Chỉ có vợ chồng thằng con trai ở với vợ chồng ông. Chồng cán bộ Sở Ngoại vụ, vợ chủ một cửa hàng mỹ phẩm đang kéo nhau đi chơi Đà Lạt. Cho đến lúc hạ cánh an toàn; sống cuộc đời tự do của một công dân làm kinh tế tư nhân, ông mới thấy thật sự được làm chủ hoàn cảnh, làm chủ bản thân. Món lương hưu, bây giờ, chỉ còn đủ sức gợi lại một thời làm công chức mẫn cán mỗi lần ăn sáng. Không có gì trói buộc mà lại làm được nhiều việc. Mà lại hữu ích, hữu ích hơn cả thời công chức, đứng đầu cả một cơ quan kinh tế hẳn hoi mà chả mang được đồng lãi nào cho Nhà nước. Nhà nước toàn phải bù lỗ. Bây giờ các tổ chức kinh tế vừa và nhỏ như công ty ông, mỗi năm đóng thuế cho Nhà nước cả tỉ đồng. Tháng trước thành phố tổng kết, tỉ trọng kinh tế do các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh đóng góp chiếm đến một phần ba. Ngành dịch vụ thì chiếm tới ba phần tư, riêng dịch vụ ăn uống, dịch vụ làm đẹp cho phái nữ, trong đó có những nhà hàng như hàng mỹ phẩm con dâu ông chiếm cả 100%. Hoá ra khi con người không bị trói buộc gì ngoài luật pháp và nhân cách thì đấy là lúc nó phát huy được tất cả tiềm năng vô tận của nó. Và chính khi ấy, nó mới được sống như một con người đích thực.

Ông Vỹ ăn xong, ngủ một giấc ngắn, cũng chỉ khoảng nửa giờ. Thế là đủ, đêm qua ông vẫn ngủ ngon và sâu. Lấy bản dự toán xây dựng nhà máy dệt kim của công ty mình ra xem, thỉnh thoảng lại đưa mắt về phía bạn đang ngủ say như chưa bao giờ được ngủ như thế.

Lúc ông Hoè dậy thì đã gần ba giờ. Giờ mới nhìn quanh ngôi nhà người bạn đồng ngũ. Các tiện nghi trong nhà thì cũng tạm đủ. Nhưng, tất cả chỉ có hai gian, mỗi gian khoảng mười lăm, mười bảy mét, cộng với mảnh sân lấn chiếm đất tập thể… ông hỏi dò:

- Chắc anh còn nhà khác chứ?

- Làm gì còn nhà nào? May mà còn giữ được mảnh đất này đấy. Hồi được phân một căn hộ lắp ghép, mình nhường anh em. Đến lúc quỹ nhà thành phố không còn, đành ở vậy! Giờ lại hoá hay. Bố con tôi chuẩn bị xây hẳn năm tầng ở cho khoái. Tính ra cũng hơn bốn chục mét đấy. Mình không có đầu óc kinh doanh, lại bận việc xí nghiệp chả mua được mảnh nào trong cơn sốt đất vừa rồi.

Nghĩ đến chuyện nhà đất của mình, ông Hoè chạnh lòng hộ bạn. Thế mà anh ấy chả trách móc ai. Lại còn cho thế là may nữa chứ.

Ông Vỹ thấy bạn dậy thì vui ra mặt:

- Ngủ đẫy mắt rồi chứ? Bây giờ anh ăn uống một chút, xong tôi đưa đi tắm, xông hơi rồi mát sa, mát sa đích thực, nghĩa là chỉ mát sa thôi, không có công đoạn sau đâu.

Gần sáu giờ chiều, họ mới về. Giấc ngủ đẫy mắt, cùng với mấy màn tiếp theo làm ông Hoè sảng khoái, tỉnh táo. Hình như những dằn vặt sáng nay cũng đã bay đi theo hơi nước xông mờ mịt. Trông vẻ mặt thì có vẻ như thế thôi. Chứ sau đó ông đã ghi vào sổ nợ đời thế này: "Mình có còn là mình nữa không, hay đã là một người khác? Mình đúng hay sai, mình đúng hay con đúng, lấy gì phán xét?"

Có tiếng trẻ con, căn nhà lập tức vui hẳn lên, dù chỉ có hai chị em con Cún, thằng Kín con vợ chồng Chính và bà Sâm, vợ ông Vỹ. Bà Sâm cũng trạc tuổi bà Phụng, nhưng đẫy người. Bộ mặt tròn bánh đúc có vẻ không thông minh lắm, nhưng hiền, đôn hậu. Vốn trưởng thành từ cô công nhân công trưởng, vác cả thanh tà vẹt gỗ vẫn đi băng băng chả kém gì nam giới. Không biết có phải vì lao động quá sức thế không mà dáng đi bây giờ hơi còng còng, dù sau này, bà chỉ ngồi rụt tổng đài điện thoại nhà ga, Sau đó, khi chồng lên giám đốc xí nghiệp thì bà "về một cục".

Bữa cơm có ngao luộc sả, mực tươi xào cần tây, tỏi tây chim bồ câu rán, gà luộc, tôm luộc, rau cải ngọt trần, thịt lợn kho Tầu. Ông Vỹ mang hũ rượu thuốc sao biển, cá ngựa, đỗ trọng, lá dâm dương hoắc, táo tầu ra. Mọi người nhấp nháp được một lúc Đại mới về. Bà Sâm chỉ hỏi chuyện xã giao về vợ ông Hoè. Cô vợ Chính thì săn sóc bữa ăn cho khách và cho bọn trẻ con ăn. Cô không tham gia vào bất kỳ câu chuyện gì. Trong câu chuyện với Chính, Đại vô tình biết nhiều mối quan hệ công tác của Chính có thể bắc cầu giúp anh trong việc xây dựng mối quan hệ làm ăn của mình. Chức năng công tác của Chinh là giám sát công việc của tất cả các cơ quan bảo vệ pháp luật, nên anh chả lạ gì các tay bên hải quan, công an, thuế. Hai ông già thì nói chuyện với nhau về lớp trẻ bây giờ. Ông Hoè bảo, không thể hiểu được họ. Họ nghĩ kiểu gì ấy, rất khác bọn mình. Ông Vỹ bảo: Hiển nhiên là khác rồi. Nhưng mà nó hơn bọn mình đấy. Nghĩ lại chuyện hôm qua và những vụ động trời liên quan đến những quan chức cao cấp của Nhà nước ở nhiều ngành trên Trung ương và các địa phương khác, ông Hoè hỏi Chính:

- Bác hỏi một câu không liên quan đến cháu, đến bác, đến bất cứ ai nhé. Cái việc giám sát của ngành cháu thế nào mà các ngành bảo vệ pháp luật (chứ chưa nói đến các ngành khác) lại sai phạm, phạm pháp đến thế hả cháu?

Vì bác đã hỏi không cụ thể nên cháu cũng trả lời bác không cụ thể. Đây chỉ là phân công. Ngành nào chả có ung nhọt. Tất nhiên ung nhọt ngành cháu thì tác hại vô cùng lớn. Vì nó trực tiếp gây mất lòng tin chế độ.

Đại tiếp:

- Anh Chính nói thế là rất trung thực, thẳng thắn. Cháu không dám nghĩ đến cái vĩ mô xa xôi như bố cháu. Chắc bố cháu muốn nói đến mối quan hệ giữa ba ngành lập pháp, hành pháp và tư pháp đấy. Cháu thì chỉ quanh quẩn với cái vi mô kinh doanh buôn bán của cháu thôi chú ạ.

[ngudoc]

Chương 13

Dĩ nhiên Nguyệt gọi điện cho Vũ Sán, giọng nhẽo nhợt chè thiu:

- Em đến anh nhé!

Nhớ lần trước, Sán mát mẻ:

- Tưởng qua sông rồi thì đấm "bướm" vào sóng.

- Qua là qua thế nào? Rồi em sẽ đền chuyện hôm nọ. Gớm quá, đã bảo hôm ấy em dở việc mà… Được, thì em đền ngay bây giờ, bằng lòng chưa? Nhưng để em nói công việc đã. Một loạt công việc tiếp theo đã triển khai được đâu. Còn tờ trình xin thuê đất này, còn thiết kế, còn giấy phép xây dựng… nhất là chuyện đền bù, giải phóng mặt bằng. Làm sao không có anh mà xong được Hôm nay, sếp em muốn được tiếp anh. Đi đâu đó xa cũng được, mà gần cũng xong. Vâng thì dĩ nhiên em phải tháp tùng sếp rồi.

Chả biết đầu dây bên kia nói gì, mà cái giọng nũng nịu chảy nước bên này lại tiếp:

- Ừ thì đền ngay bây giờ cũng được. Nhưng chả nhẽ đền qua điện thoại à? Anh em mình mà nối mạng nhỉ? Chỉ thêm cái camera kèm vào thì mỗi khi trò chuyện, em cho anh nhìn đến toét mắt thì thôi. Cố nhịn đến tối. Kẻo bây giờ mà gặp nhau thì tối không còn sức đâu mà anh còn phải chuẩn bị giúp em một loạt thông tin cần thiết cho cuộc làm việc tối nay với sếp em đấy. Chứ không phải chỉ hau háu ăn thịt em đâu. Thế anh nhé! Đúng giờ em cho xe đến đón anh ở chỗ hôm nọ.

Khách sạn Bàn tay vàng

Không biết trong 3B, bàn tay nấu bếp, bàn tay dọn buồng, bàn tay hầu bàn của nghề dịch vụ khách sạn, thì bàn tay nào là Bàn tay vàng đây? Hay còn một bàn tay thứ tư biết bón cho khách từng miếng, đấm bóp lưng, hay bất kỳ chỗ nào trên cơ thể khi khách yêu cầu, hay không yêu cầu, nhưng cứ nhiệt tình, chăm chỉ, cần mẫn làm tới. Nếu không sao lại có tên Bàn tay vàng?

Các phòng ăn tầng ba Bàn tay vàng thiết kế theo kiểu Nhật Bản, có cải tiến đáng kể. Có phòng to nhỏ khác nhau cho khoảng từ hai, ba, bốn đến mười người.

Nhưng nếu ngồi gập chân ra phía sau đúng kiểu người Nhật, trước mặt là cái bàn ăn thấp lè tè thì làm sao các quan chức, các doanh nhân to bụng chịu được? Bây giờ, nhiều vị to bụng lắm rồi. Vì thế, chủ nhân đã có một bước cải tiến cơ bản: Bàn ăn kiểu châu âu, nhưng không có ghế. Chỗ ngồi của khách là một mặt phẳng kín toàn bộ căn phòng, trừ một khoảng trống vừa đủ kê bàn ăn và người ngồi xung quanh. Mặt phẳng này cao đúng bằng mặt ghế.

Do vậy các vị khách, dù to bụng đều thả chân ngồi thoải mái, không sợ mỏi chân. Còn nếu mỏi lưng? Thì đã có đôi Bàn tay vàng của nhà hàng đấm bóp. Thế còn mỏi xương sống? Khách có thể ngả lưng, thậm chí nằm ruổi chân thoải mái trên mặt phẳng lát kín phòng. Chủ nhà đã cẩn thận đặt mấy cái gối sẵn đấy rồi. Vì thế, gọi đấy là phòng ăn cũng đúng, mà gọi là phòng ngủ cũng vẫn được, phòng thư giãn cũng không sai. Gọi cái mặt phẳng sạch sẽ này là ghế cũng đúng, là giường cũng chẳng sai. Cửa ra vào phải là cửa lùa kiểu Nhật, nên việc ra vào không vướng vít, phiền phức đến khách ăn.

Nếu chốt trong thì ngoài không mở được. Khi cần, chỉ lắc khẽ cái chuông là người hầu bàn lập tức có mặt.

Bốn người bỏ giầy dép ở ngoài, lẩn lượt bước lên ghế-giường. Cũng phải phân ngôi chủ khách theo phong tục phương Đông. Nhưng muốn cho cân đối, cho đẹp đội hình nên Sán và Nguyệt ngồi một bên, sếp cùng người trợ lý một bên. Rượu Sa kê nóng sóng sánh trong những chiếc chén hạt mít ấm đầu ngón tay, đưa lên chúc sức khoẻ. Rượu ngấm đến đâu, ấm đến đấy.

Chỗ mời khách chọn thực đơn. Khách nhường cho người đẹp ngồi bên "đi chợ". Tất nhiên, phải có món cá hồi sống chấm mù tạt, trứng cá hồi và một tô mì nóng thập cẩm. Tất cả đều ăn theo lối Nhật.

Hồng Nguyệt giới thiệu cặn kẽ hơn về sếp của mình.

Người nước ngoài này nói sõi tiếng Việt. Ông ta nhắc lại những việc phải làm như sáng nay, Nguyệt đã nói qua điện thoại với Sán. Nhưng muốn thực hiện những việc ấy, phải được sự chấp thuận không chỉ của một hệ thống các cơ quan hành chính của thành phố, mà còn phải được sự đồng ý của các cơ quan tương ứng ở Trung ương. Ông ta đề nghị Sán giúp cho việc khai thông quan hệ với tất cả các cơ quan từ cấp phường - nơi dự kiến thuê đất, đến quận, rồi thành phố và Trung ương.

- Ông chỉ cần thiết kế những cuộc gặp với những quan chức của từng ngành, từng cấp, còn mọi việc chúng tôi sẽ lo.

- Mời tất cả những quan chức trực tiếp liên quan của phường sở tại này. Rồi lại mời tất cả các quan chức liên quan trực tiếp của quận này…

Người nước ngoài xua tay:

- Không, không, đừng làm như thế. Làm thế sẽ giống như một cuộc họp. Rất bất tiện. Cũng không thể gặp gỡ tay đôi từng người được. Ta chỉ gặp tay đôi với người đứng đầu cơ quan ấy cấp ấy thôi. Nếu ta khai thông được quan hệ với vị này, thì có nghĩa là ta khai thông được tất cả. Thế gọi là "Đột phá nhất điểm khai thông toàn bộ". Những vị cấp dưới của vị ta gặp, khi có tín hiệu cấp trên đã đồng ý, thì chỉ cần cô Nguyệt đây, gặp để chuyển lời cảm ơn của chúng tôi đến vị ấy là được rồi. Như thế tiện hơn. Dĩ nhiên không bao giờ chúng tôi cảm ơn suông.

Sán nhớ đến việc Nguyệt cảm ơn mình theo chám ngôn đồng tiền đi trước là đồng tiền khôn, - "Thế thì nó ngửa ra với hết lượt rồi còn gì?" - Đang nóng người lên vì liên tưởng ghen tuông ấy thì người kia đã hỏi một câu mà anh ta không hiểu tại sao họ lại hỏi như thế.

- Trưởng phòng ông tuổi gì?

Không thấy khách trả lời ngay, người hỏi đoán rằng câu hỏi hơi xa, nên người nghe không hiểu được ý của mình, liền giải thích:

- Ông thứ lỗi cho, nếu câu hỏi của tôi có vẻ lạc đề.

- Chúng tôi là nhà đầu tư, mà lại có ý định đầu tư lâu dài ở đất nước ông, nên cần có cái nhìn lâu dài.

Dài hay ngắn thì mặc mẹ mày. Can dự gì đến tao mà hỏi lắm thế. Thực tình không hiểu nó hỏi thế làm gì, nên Sán cứ ngồi yên, không dại gì mà bộc lộ.

Người kia thấy Sán vẫn không nói gì, lại nói tiếp:

- Được quen biết ông là hồng phúc cho chúng tôi. Vì vậy xin phép được coi ông như người nhà. Thế nên… chúng tôi tự thấy có trách nhiệm với ông.

Sán vẫn nhấm nháp chén rượu Sa kê nồng nàn, chờ xem câu chuyện sẽ đẫn đến đâu. Dưới gậm bàn, chân anh ta đang làm tình với chân cô gái. Bàn chân ấp ủ bàn chân, truyền cảm giác chạy ngược lên cơ thể, càng làm người thêm bứt rút khó chịu. Tay thì phải để trên mặt bàn rồi, không thể làm gái. Chân thì tha hồ âu yếm nhau, ve vuốt nhau, đưa lên mãi đến khi không đưa lên được mới chịu. Có lúc điên lên, ngón cái và ngón trỏ làm thành càng cua quắp chặt ngón chân người đẹp…

Mà cái thằng cha lại cứ nhẩn nha đến là khó chịu. Người kia lại nói tiếp:

- Nếu ông đảm trách chức trưởng phòng của quý cơ quan thì hay biết mấy!

"Mẹ mày chứ! Đấy là việc của tao, can dự gì đến mày". Đã mấy lần Sán chửi thầm như thế. Người kia đưa một quả đậu tương luộc lên miệng nhằn nhằn, nhấp một ngụm rượu Sa kê, lại ung dung tiếp:

- Chứng tôi có ý định đầu tư cho ông vào chút vụ ấy.

Đến đây thì Sán không nhịn được nữa, chân anh ta lúc ấy mới chịu rời chân cô gái, hỏi:

- Tôi không hiểu ý ông.

Bấy giờ người kia mới nói rõ nước đi của mình:

- Nếu ông thấy có thể, thì bằng mọi cách, chúng tôi sẽ đứa được ông vào vị trí đó. Vỉ thế cần biết ông trưởng phòng của ông tuổi gì. Ông ấy sẽ về hưu hay lên cao hơn nữa để còn có kế hoạch phù hợp.

- Có thể ông chưa hiểu cơ chế hành chính, tổ chức bên tôi. Không thể tác động vào hệ thống ấy được.

Đến lượt người kia lắc đầu phủ nhận:

- Nước nào chả có cơ chế tổ chức, hành chính của mình. Mọi sự khác nhau chỉ là tiểu tiết. Về cơ bản là giống nhau, vì nội dung công việc và mực đích đều giống nhau.

Sán vẫn không chịu:

- Bên ông không có một tổ chức, đúng hơn là không lãnh đạo như bên tôi.

- Thưa ông, nước nào cũng do một hay nhiều tổ chức chính trị lãnh đạo. Nếu không đứng được một mình, thì nó phải liên kết với một tổ chức khác. Thế này nhé? Ông cứ xem xét mọi quan hệ, mọi khía cạnh của vấn đề, rồi cho chúng tôi biết. Cần thời gian bao lâu để giải quyết. Ang áng thôi, làm sao chính xác được. Cần bao nhiêu "kinh phí" để giải quyết mọi quan hệ, mọi khía cạnh của vấn đề đó. Chúng tôi được biết, bà nhà ta là phó chủ tịch một quận rất năng động của thành phố nay. Đấy cũng là một nhân tố thuận lợi. Theo quan điểm của chúng tôi, cái gì cũng có giá của nó. Tôi nói có giá của nó chứ không nói cái gì cũng mua được. Và khi nói, ghế nào cũng có giá của nó thì không có nghĩa là bất cứ ai, trả giá ấy đều ngồi vào đấy được. Nhưng nếu hai người cùng có khả năng vào một chức vụ, thì ai đầu tư vào đấy cao hơn, nhanh hơn, khéo hơn, người ấy sẽ thắng. Đấy là nói bằng ngôn ngữ kinh doanh. Còn nói bằng ngôn ngữ chính trị thì thế nào? Đấy là một cuộc tranh cử. Vận động công khai, chính thức như Mỹ thì không. Nhưng vận động ngầm thì dứt khoát có. Nước nào cũng có, bên tôi cũng có, bên ông cũng không ra ngoài luật chơi ấy. Chúng tôi sẽ giúp ông một tay trong cuộc vận động ngầm này.

Sán nhớ lại cuộc chạy đua vừa rồi. Chắc hẳn là mình đuối sức nên thua thôi. Chứ chính sách cán bộ nữ cái đ… gì. Thằng cha này ghê thật đấy. Nó kết mình lắm rồi… nhưng cứ phải làm ra mình cao giá, và phải hỏi thêm xem hắn biết đến đâu:

- Nhưng bên tôi còn có chuyện bỏ phiếu tín nhiệm.

- Thế cả! Không những thế, bên tôi còn đưa lên mạng xem thông tin phản hồi như thế nào nữa kia. Thế nên tôi mới gọi là một cuộc vận động ngầm. Nó vẫn nằm trong suy nghĩ của chúng tôi, trong phạm vi đầu tư của chúng tôi. Mà ông Sán ạ! Chắc ông cũng biết điều này. Kết quả bỏ phiếu tín nhiệm, hay thăm dò trên mạng chỉ là tham khảo thôi. Điều quan trọng nhất là ở tổ chức. Tổ chức mà OK thì… coi như xong. Người ta chỉ đạt được cái cần có khi biết đầu tư đúng giá trị, đúng địa chỉ, đúng cơ hội. Tôi nghĩ, ông là một địa chỉ có thể tin cậy. Xin ông suy nghĩ cân nhắc kỹ cho.

Ông ta nhìn Hồng Nguyệt:

- Cô phải hoàn thành ngay trong đêm nay, để mai đầu giờ tôi có bản hợp đồng với bên điện lực. Cô có thể về giải quyết cho xong việc.

Nguyệt biết sếp đuổi khéo mình về, liền chào mọi người, đứng dậy Đợi cánh cửa đóng lại, ông ta mới nói:

- Nếu có thể, xin ông vui lòng ở lại với chúng tôi.

Qua đêm càng vui, mà nửa đêm thôi cũng được. Lái xe lúc nào cũng sẵn sàng phục vụ ông. Ông ta cầm cái chuông lắc nhẹ, người phục vụ vào:

- Hai phòng tôi đặt, đã sẵn sàng rồi chứ? Đưa ông đây qua thăm dàn "diễn viên" của khách sạn để ông chọn.

***

Đại mất mấy buổi thuyết phục, mới làm cho ông bố hình dung được về hoạt động của công ty Sao Việt, về các quan hệ làm ăn với các đối tác trong nước và nước ngoài. Anh đưa ông cụ đi thăm một vài đối tác trong thành phố và ở tỉnh ngoài. Đến đâu anh cũng giới thiệu: "Cụ thân sinh tôi, cố vấn công ty". Thấy tạt vào một hiệu ảnh, lấy làm lạ, ông cụ hỏi:

- Làm gì?

- Bố phải chụp ảnh làm hộ chiếu.

- Để làm gì?

- Ơ kìa, bố hỏi cứ như ông lý toét hay xã xệ ra tỉnh ấy? Hộ chiếu thì chỉ để đi nước ngoài, chứ để làm thẻ thương binh cho bố không phải xếp hàng như thời bao cấp à?

- Tiền đâu mà nhảy đi nước ngoài chơi?

- Con không lấy tiền của bố mẹ đâu mà bố sợ. Bố là cố vấn công ty, công ty cử bố đi nước ngoài để nghiên cứu thị trường, thì công ty phải lo tất cả. Bố không phải bỏ ra một xu.

- Nhưng mà…

- Nhưng mà cái gì nào? Bố đã nắm được toàn bộ công việc rồi. Bố đã nhận làm cố vấn cho công ty rồi…

- Tao chưa nhận.

Lại mày tao rồi - Đại cười thầm:

- Bố chưa nhận, mà khi con giới thiệu bố là cố vấn công ty, bố ngồi im. Nếu phản đối ở đấy không tiện, thì ra xe bố phải gửi ngay công hàm phản đối đến Giám đốc công ty chứ? Đằng này bố vẫn im lặng. Đến chỗ khác con lại giới thiệu. Bố vẫn im lặng. Ra xe lại vẫn im lặng. Đến địa chỉ thứ ba, con lại giới thiệu. Bố vẫn im lặng. Ra xe bố lại vẫn im lặng. Ba lần như thế bố nhớ!

Bây giờ bố mới phản đối yếu ớt. Anh cao giọng như một sĩ quan chỉ huy trước mặt người lính mới nhập ngũ:

- Con, Lê Đại, giám đốc công ty tuyên bố: Đồng chí - bố - Lê Hoè, từ giờ phút này là cố vấn pháp luật công ty Sao Việt. Hai giờ sau, quyết định bổ nhiệm sẽ được gửi tới đồng chí một bản, một bản lưu tại văn phòng công ty. Quyết định có hiệu lực ngay từ giờ ký. Đề nghị đồng chí chấp hành mệnh lệnh!

Ông không ngờ cái thằng lính này nó lại khá đến thế. Cần nói nhanh, nó nói nhanh; cần nói chậm, nó nói chậm; cần nói nhỏ, nó nói nhỏ; cần to mồm, nó to mồm; cần khôi hài, nó khôi hài, ăn nói đâu ra đấy tư duy rất khoa học, lập luận sắc sảo. Mình dù đường đường là một ông bố tuyên huấn chính hiệu, mà không làm sao bắt bẻ được nó. Nghe nó nói chuyện với các đối tác về công việc, thấy nó nắm rất chắc vấn đề. Tác phong đàng hoàng, chững chạc, lịch lãm. Ông cứ nghĩ rằng nó bồng bột, hăng tiết vịt thế thôi, lửa rơm gặp một trận mưa rào là tắt rủi rụi cho mà xem. Nhưng mà nó phát triển. Chuyện mua bán nhà, nếu không có nó lo thủ tục, giải quyết tất cả giấy tờ, tiền nong thì có mà đến tết cũng không xong, cơ hội một đi không trở lại vĩnh viễn mất. Ông bị nó thuyết phục. Có lẽ nó đúng chăng? Mình lạc hậu quá! Không theo kịp thời cuộc rồi!

Cũng đã một lần đi thăm Liên Xô, tự hào và thành kính khi các đồng chí bạn tiếp đón đoàn ông như đón tiếp những người anh hùng từ mặt trận trở về. Ông ngẩn người, ngước nhìn ngôi sao đỏ trên đỉnh tháp Kremli, mà bao năm nay nó đã hiện lên trong tâm trí ông như một tia sáng, như mặt trời chỉ đường dẫn lối. Lần ấy, đi theo đoàn, cứ theo hàng lối như lính ta đi thường theo đội hình hành tiến. Người Liên Xô, không kể người lớn hay trẻ con, Hồng quân hay dân thường đều trìu mến nhìn đoàn ông…

Bây giờ, ông như đứa trẻ con chạy theo người lớn là thằng giám đốc, con ông. Nhìn đâu cũng chỉ thấy những cặp mắt dửng dưng, hoặc tò mò, soi mói. Các nhân viên hải quan và cảnh sát sân bay thì gườm gườm dò xét, hất hàm nói gì đó với con ông, thẳng tay lôi con ông ra khỏi hàng. Không bị kéo ra, nhưng phản xạ của người cha bảo ông phải ra với con, để bảo vệ, chở che nó. Một viên cảnh sát khác to lớn ấn vai ông xuống, ra ý đứng đấy đợi. Ông giơ tay chỉ con, lại chỉ vào tim mình thay lời giải thích về mối quan hệ bố con. Gã cảnh sát lắc đầu ấn vai ông xuống một lần nữa. Ông quắc đôi mắt lông mày lưỡi mác vểnh ngược, như muốn ăn tươi nuốt sống nó. Nó trân trân nhìn lại, không hề nao núng. Nếu Đại không kịp trở lại thì không biết chuyện gì sẽ xảy ra giữa hai người không biết tiếng nhau: Một cựu sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam đang giận dữ, với một viên cảnh sát mặt non choẹt nhưng đầy quyền lực. Anh dúi vào tay viên cảnh sát lôi anh đi một tờ đô la, nó mới đưa trả hộ chiếu cho anh. Vừa lúc ấy Nguyễn Bình đã hiện ra, cùng với một người Nga, trong đường dây của hải quan và cảnh sát cửa khẩu. Người Nga này gọi tên hai viên cảnh sát. Hai bố con nhanh chóng vượt qua các trạm kiểm tra.

Tiếng chào vui vẻ và kính trọng của Bình cùng với bộ mặt vui vẻ của người Nga đi theo làm mặt Hoè giãn ra một chút. Ông gượng cười, gượng nói cho không khí bới căng thẳng. Bình cười, ra điều bất cần:

- Bác chấp làm gì mấy thằng đói ăn ấy. Thả cho nó một tí là xong ngay thôi mà.

- Liên Xô, à quên nước Nga bây giờ thế này hả anh?

- Thì nó phá tanh bành té bẹ ra làm lại mà bác, mình thì hỏng đâu sửa đấy, sai đâu sửa đấy nên đỡ hơn. Nó còn phải học tập kinh nghiệm của mình đấy! Bây giờ bác phải nhìn vào tổng thống Putin ấy, mới thấy sức trỗi dậy của một nước Nga mới. Bác có biết ông ấy nói thế nào không: Nếu ai không luyến tiếc một thời Liên bang Xô Viết thì người ấy không có tim. Nếu ai muốn khôi phục lại Liên bang Xô Viết thì người ấy không có óc. Phải tuân thủ nền kinh tế thị trường thôi. Mình sai lầm ở chỗ phủ nhận nó. Bây giờ sửa lại thôi, đơn giản quá phải không bác? Thế nên mình mới có cơ hội làm ăn chứ. Bác biết bên này đã có những nhà tư sản Việt Nam, triệu phú Việt Nam, triệu phú đô la chứ không phải là triệu phú Việt Nam đồng, khiến cho dân Nga phải kính nể đấy. Bọn cháu toàn thuê người Nga thôi, người Việt chúng ta quản lý, chỉ huy. Anh bạn Séc gây đây là vệ sĩ của cháu đấy.

Bình tự tay lái xe đưa ông đi thăm thú Matxcơva.

Ông ngồi hàng ghế trước, để tiện trò chuyện, góc nhìn cũng rộng hơn, nhìn được toàn cảnh. Séc gây ngồi sau, súng ngắn giắt cạp quần, sẵn sàng rút ra, nếu cái mồm và đôi tay bất lực, sau khi đồng đô la bất lực. Đại ở nhà, làm việc với kế toán, xem lại các họp đồng kinh tế, bảng quyết toán cuối năm.

Sau bữa cơm chiều, Đại bảo Bình đưa ông cụ đi ngắm Matxcơva về đêm. Bình hỏi nhỏ:

- Có mời cụ món kia không? Mà anh vỡ lòng cho cụ chưa?

- Rồi, nhưng người già không hám đồ ngoại đâu.

Ngôn ngữ bất đồng cứ như câm văn câm ấy, các cụ không chịu được.

- Thì anh cứ thử xem, nhỡ đâu… có phải như bọn mình lúc nào cũng có thể…

Đại vừa mở mồm hỏi ướm, đôi lông mày lưỡi mác vểnh ngược đã trợn lên, thay cho câu trả lời.

Như bất cứ thành phố nào về đêm, Matxcơva cổ kính và hiện đại trở nên huyền diệu, lung linh, đẹp hơn hẳn ban ngày. Lạ thế đấy. Lẽ nào cái huyền ảo, lung linh lại là cái mờ ảo, không rõ nét, không rõ mặt, không rõ ràng. Lẽ nào, giống như cô gái dưới ánh đèn sân khấu, ta thấy như tiên giáng trần, mà hôm sau, chợt bắt gặp trong quán cà phê, nhìn rõ từng sợi tóc mai của nàng, ta lại thấy rất thường, có khi còn chả thấy đẹp, không muốn nhìn tiếp.

Ông Hoè đã ngắm Matxcơva ban ngày, rồi mới chiêm ngưỡng nó ban đêm, nên ông không bị sự thật phũ phàng làm vỡ mộng. Nhìn ngôi sao trên đỉnh tháp Kremli, ông lại thấy nó vẫn lưng anh như trong tâm trí ông mấy chục năm ước.

Bình hỏi ý kiến ông cụ:

- Cháu muốn đưa bác vào chỗ này, chỗ ăn chơi của giới thượng lưu Matxcơva, chỉ lướt qua thôi, không ăn, không uổng, không nhảy nhót chơi bời gì, đề bác thấy điều này: Ban đêm thành phố này mới sống cuộc đời thật của nó, với tất cả bộ mặt thật của nó, mà maphia Nga bây giờ, đã được cả giới maphia Sisin Ý - quê hương của maphia thế giới chào thua. Tất nhiên bác không thể biết ai trong số họ là maphia. Một thanh niên đẹp như Alanh Đơlông, diễn viên đến ảnh nổi tiếng thế giới của Pháp, hay là một cô gái tóc vàng đẹp mê hồn, mà chỉ được cầm bàn tay nõn nà của nàng, là ta đã có thể chết được rồi. Nhưng rất có thể, gã thanh niên ấy là một bố già đấy bác ạ. Rất có thể, bàn tay nõn nà ấy bắn súng ngắn cả hai tay không trượt bất kỳ mục tiêu di động nào đấy bác ạ.

- Thôi hay hớm gì? Nhưng cái ấy xem làm gì? Tôi chưa biết bắn súng hay sao?

Cái ngày "thành trì cách mạng thế giới hoà bình" này sụp đổ, ông tưởng như đất dưới chân mình cũng sụp đổ luôn. Nó là trận động đất tinh thần, rung động đến chỗ sâu thẳm nhất, bền vững, bất di bất dịch của ông - niềm tin. Những ngày tháng sau đó, đêm nằm, ông cứ giật mình, thảng thốt, lúc cần ngủ thì không thể nào chợp mắt được, lúc cầm tờ báo lên, định đọc một bài, mà chỉ nhìn tít thôi đã thấy hay, mà cũng chỉ đọc được một đoạn. Tự nhiên, tâm trí bị lôi đi đâu đâu, không làm sao kéo nó trở về. Mắt vẫn nhìn rõ từng con chữ, trung tâm thần kinh ngôn ngữ vẫn đọc được từng câu. Nhưng không thể hiểu nó nói gì. Cố định thần lại, cố đọc tiếp thì chả thấy gì nữa, mắt lơ mơ, đầu óc lơ mơ, giấc ngủ cũng lơ mơ, chập chờn. Vẫn nghe rõ người xung quanh nói, nhưng không hiểu họ nói gì. Ngủ mà vẫn nghe được người xung quanh nói thì sao gọi là ngủ được. Mà thức cũng không phải là thức nữa rồi. Sau đó, ông cũng đọc cũng nghe giải thích, đánh giá, nhận định. Tinh thần cũng thấy yên yên một phần, nhưng vẫn thấy thế nào ấy. Lý trí, ý thức thì chấp nhận đấy. Nhưng trong tiềm thức, vẫn chưa yên ổn. Vẫn không bình tâm được. Ông hoang mang thật sự, hoài nghi thật sự.

Mấy năm trở lại đây, ông dần đần, lờ mờ hiểu ra, hình như nó là tất yếu, như là tiền định, là số trời, chả phải tại một người, hay một nhóm người. Lịch sử nó có quy luật phát triển của nó chứ. Ghê gớm mấy, tài giỏi mấy thì cũng chỉ tác động một phần, cho nó nhanh hơn, hoặc chậm đi, chứ làm sao quay ngược được bánh xe lịch sử, bánh xe tạo hoá, luân hồi. Bây giờ, cái bánh xe nước Nga, đang được một người, một sản phẩm được lịch sử nước này chọn: tổng thống Putin. Con người thấp bé nhẹ cân này đang làm cho bánh xe ấy quay nhanh hơn, theo đúng chiều kim đồng hồ, mà mười mấy năm trước nó đã đứng lại, không quay, vì cái cách làm của những người trước đó đã làm cho bánh xe này đứt dây cót. Bây giờ, con người thấp bé nhẹ cân này đang tác động cho nó quay nhanh hơn, như để bù lại quãng thời gian đứt cót.

Ông Hoè trầm tư nhớ lại câu nói của vị nguyên thủ Nga: Nếu ai không luyến tiếc một thời Liên bang Xô Viết thì người ấy không có tim. Nếu ai muốn khôi phục lại Liên bang Xô Viết thì người ấy không có óc.

Quả thực, ông ta đã nỗ lực không mệt mỏi vì một nước Nga mới, trong tình hình mới, lần lượt đưa nước Nga vượt qua bao nhiêu biến cố phức tạp, tạo đựng được niềm tin tưởng lớn trong nhân dân và sụ thán phục từ thế giới. Ông miên man nghĩ ngợi, từ chuyện Putin lại đến cái "thuyết" về vai trò cá nhân trong lịch sử mỗi quốc gia…

Bình hỏi, cắt đứt dòng suy nghĩ miên man của ông:

- Thế bác thích đi đâu, thích cái gì, cháu sẵn sàng tuân lệnh!

- Anh đưa tôi đến gặp tổng thống Nga Putin. Tôi muốn chụp một kiểu anh với ông ấy.

Bình ngỡ mình nghe lầm. Hay ông đùa? Mà không, nhìn mặt ông, nghe giọng điệu nghiêm túc của ông, không thể nào coi là đùa được. Anh không biết nên hiểu thế nào, nên cũng nói rất nghiêm túc:

- Thưa bác, cháu sợ yêu cầu của bác khó thực hiện. Thật tình mà nói, chúng cháu chỉ quen với giới kinh doanh, không có đường dây nào với giới chính khách. Mà… cháu nói thật, dù có quen biết, cháu thấy yêu cầu của bác cũng khó thực hiện.

- Quá dễ!

Bình thấy ông nói rất nghiêm túc, rất tự tin, cũng ngạc nhiên. Hay ông già có vấn đề về… thần kinh? Anh không biết làm thế nào, định bụng cứ đưa ông cụ về nhà, báo cáo với sếp, để liệu tìm cách làm cho ông cụ nhận thức được tình hình. Ông cụ nói vẻ chê trách:

- Anh mải làm ăn quá nên không biết thông tin này. Ở bên nhà, tôi cũng biết được rằng ở đâu đó trên thành phố này, một vườn hoa hay công viên gì đó, người ta làm dịch vụ cho khách du lịch chụp ảnh với tổng thống, tất nhiên là tổng thống giấy, chỉ giống hệt thôi tranh hay ảnh gì đó.

Bình cười lớn:

- Bác nói thế thì hẳn là có rồi!

Anh bảo Séc gây gọi đi đâu đó, rồi cho xe phóng đi.

***

Sán không thể nào hiểu được cách làm ăn của họ.

Phải nói là ghẽ thật. Họ dám đi những nước cờ mà mình không thể tính đến. Anh ta nhẩm tính, trên chục người phải "đi lại": một trưởng, hai phó thủ trưởng cơ quan này. Phòng tổ chức cán bộ thì một trưởng, một phó, lại còn phải tính đến mấy chuyên viên nữa chứ.

Văn phòng cũng vậy, các trưởng phòng chuyên môn cũng vậy. Phòng mình thì đã tìm hiểu rồi, trưởng phòng chỉ còn bảy tám tháng, cứ cho là hết năm đi là đến hẹn phải về… Làm sao để cả phòng, trong ngoài, trên dưới đều ủng hộ mình. Phải làm một cuộc vận động liên tục, đều khắp. Phải công nhận là họ hết sức am tường công tác tổ chức.

Lần gặp sau, Sán mang con tính của mình ra nói với người kia. Ông ta nghe xong hỏi:

- Vậy thì ông cần bao nhiêu?

Sán rụt rè đưa ra một con số. Ông ta nói ngay:

- Không được!

Anh ta ngơ ngác, không hiểu, thì người kia ngừng một tí, tiếp tuôn:

- Phải thật ấn tượng. Người Mỹ có một quan niệm dùng thuốc đều trị gọi là liều tấn công. Ông tăng gấp đôi, gấp ba lên cho tôi. Nhưng tôi chưa hoàn toàn nhất trí với phương án của ông. Không bao giờ chỉ có một phương án. Ít nhất là hai, có thể là ba hoặc hơn ba thì càng tốt.

- Xin ông nói rõ ý của mình.

- Ông có quen vị lãnh đạo nào của thành phố không? Bên Tổ chức Thành uỷ và bên Tổ chức Chính quyền thì tốt, mà cấp cao hơn lại càng tốt.

Ngồi nghĩ một lát, rồi lắc đầu - cỡ cán bộ như anh ta khó quen ai cấp thành phố. Họ hàng cũng không.

Đến lúc ấy người kia mới bảo:

- Ông yên tâm, vào một thời điểm phù hợp, sẽ có một cuộc nói chuyện điện thoại với một người có trọng lượng của thành phố, để người này nói chuyện với Kiến trúc sư Trưởng thành phố, về chức trưởng phòng của ông. Thôi thôi, ông không cần biết đó là ai, tên là gì, cứ gọi người ấy là… là người ngoài hành tinh cũng được. Phải từ trên đánh xuống, từ dưới đánh lên, trong đánh ra, ngoài đánh vào; mà cơ số đạn phải đủ sức, thậm chí thừa sức gây ấn tượng. Quân đội nước ông có truyền thống: không đánh thì thôi, đã đánh phải thắng, có thắng mới đánh. Đúng không?

Có điều ông nên chọn cách đánh sao cho tự nhiên. Đánh mà như không đánh, đánh nhỏ, đánh lấn, chiếm cảm tình, chứ đừng đưa liền một cục, một lúc. Dễ bị nghi ngờ. Làm sao như người Việt Nam các ông vẫn nói ấy: mưa phùn thấm lâu. Người ta chỉ cảm thấy mình tốt với người ta thôi. Lúc nào mình cũng chăm sóc, cũng chu đáo, không phải chỉ với người ta mà với cả bố mẹ người ta, vợ chồng người ta, con cái người ta, người ta có bồ, nếu thân thiết - mà phải tạo ra sự thân thiết, - mà ông lại tặng quà quý cho bồ người ta, thì đảm bảo người ta sẽ rất quý ông, mà đã quý thì sẽ ủng hộ, đúng không nào?

Ông cũng cần nhìn xa hơn, đến cái chức phó thủ trưởng cơ quan mình đi. Theo thiết kế của chúng tôi, ông cần xúc tiến ngay việc xin đi học nghiên cứu sinh, để có bằng phó tiến sĩ. Sẽ có trọng lượng vô cùng, khi tổ chức đặt lên cân. Ông chỉ việc đi học thôi. Chỉ cần chăm chỉ một chút là được. Đấy là việc của ông, mà cũng là việc của chúng tôi. Lợi ích của ông đồng thời là cũng là lợi ích của chúng tôi.

Ông có chơi bài chứ? Chúng tôi chơi bài ngửa, xác định mục đích rõ ràng. Tất cả những gì chúng tôi đầu tư cho ông, có thể coi đó là một cách chuyển séc vào tài khoản của ông, tuy ông sẽ phải chuyển lại vào những địa chỉ cần thiết khác. Nhưng ông không lo. Điểu này chắc ông cũng biết rõ. Chỉ một vài năm là ông thu hồi được: Số vốn thu hồi ấy, đương nhiên là của ông, chứ không phải chúng tôi đầu tư nên chúng tôi lấy lại. Còn sau đó, ông tha hồ thu lãi ròng. Các công chức khác cũng vậy thôi. Nếu trường vốn thì tự đầu tư cho sự nghiệp của mình, rồi thu hồi vốn sau. Cái gì nhỉ…Đúng rồi thả con săn sắt, bắt con cá rô. Còn ông với chúng tôi thì chúng tôi trực tiếp đầu tư. Đổi lại, chúng tôi sẽ được ông thiết lập những mối quan hệ làm ăn với các đối tác Việt Nam. Mà muốn vậy, lại phải thiết lập được mối quan hệ với giới chức liên quan. Đúng không nào?

Trong công việc kinh doanh, không thể xong việc này mới làm việc khác. Mà nhiều khi phải tiến hành đồng thời nhiều việc. Việc liên quan trục tiếp đến ông, xin ông cứ tiến hành cho. Nhưng đề nghị ông liên hệ ngay với những người ông quen biết của các cơ quan chức năng cấp trên, để chúng tôi tiếp cận. Tôi không làm theo phương châm nước ông, là nước đến đâu bắc cầu đến đấy đâu. Chúng tôi chủ trương, bắc cầu trước khi làm đường. Nước ông chả có câu đừng để nước đến chân mới nhảy là gì? Câu này hợp với chúng tôi hơn. À, không biết điều này có đúng không. Hình như người Việt Nam rất thích đi nước ngoài. Đấy là một tâm lý rất dễ hiểu. Vì Việt Nam còn là nước đang phát triển, ở mức chậm. Khi thủ tục thuê đất xong, chúng tôi sẽ mời một đoàn các vị đi tham quan nước ngoài.

"Không biết người ấy có phải là người nước ngoài thật không? Giọng lơ lớ, có hai con chữ không thể nào phát âm được. Nhưng mà sao nó thông tỏ mọi đường đi nước bước của ta đến thế. Rành rẽ tâm lý người mình còn hơn cả mình. Chứng tỏ nó nghiên cứu rất kỹ phong tục tập quán, đọc rất nhiều sách báo, thậm chí nghiên cứu cả văn kiện của ta thì mới hiểu ta đến thế. Hoặc là…"

Câu hỏi ấy cứ luẩn quẩn mãi trong đầu Sán.

***

Lần đầu tiên, Sán hoa mắt trước những người đẹp.

Các cô gái ngồi thành ba hàng trên một cái bục ba bậc nên không ai che khuất ai. Cô nào cô ấy, phô bày đầy đủ tất cả các đường nét hấp dẫn của mình trước mặt khách. Cô nào cũng thích, bởi cô nào cũng trẻ, cũng đẹp, cũng hấp dẫn, cũng gợi tình. Giá mỗi ngày được vần vò một cô nhỉ? Anh ta chọn cô số 9, rồi vào phòng, bật tất cả đèn cho sáng trưng lên.

Vừa gieo mình xuống chiếc giường trải đệm trắng tinh, đã nghe tiếng gõ cửa. Cô gái anh ta chọn - từ đây gọi là cô Chín - tươi cười hiện ra, nhoẻn miệng rất tươi:

- Em chào anh!

Phải nói là ăn đứt Hồng Nguyệt. Cô gái vừa cởi xong quần áo cho mình và cho khách thì có tiếng đập cửa thình thình, cùng với tiếng ra lệnh:

- Mở cửa ra, cảnh sát đây, yêu cầu kiểm tra hành chính.

Phòng bên của người kia cũng thấy những âm thanh tương tự.

Anh ta hốt hoảng, mặt tái xanh tái tử, mồ hôi túa ra đầy người. Xỏ mấy lần mới vào được hai tay áo, nhưng khuy trên lại nhằng xuống khuy dưới. Nhét vội silip vào túi quần, chỉ mặc quần không cho nhanh.

Nhưng nào có nhanh được. Xỏ vào một ống chân rồi, đến chân kia thì lại thọc vào đũng quần, mà lại thọc mạnh quá nên mất thăng bằng, ngã ngửa trên giường.

Cô Chín thì từng trải trận mạc trên đệm mút rồi, nên bình tĩnh hơn hẳn đối tác. Có gì mà sợ? Có gì đâu mà sợ mất? Cô đã một lần lâm vào cảnh này? Còn bạn cô, có người dính tới hai, ba lần. Đưa cả về trại. Ở ít ngày đông quá, nuôi tốn cơm. Nhưng khi được thả ra, lại lập tức tiếp tục làm công việc mua vui cho thiên hạ. Lần này nữa, cũng chả sao, mặc cho số phận.

Cuối cùng thì Sán cũng mặc xong quần áo.

Nhưng Chín phải cài lại khuy áo hộ. Nhầm một cái, tức là phải cởi ra cài lại tất cả. Tiếng đập cửa rất mạnh, cũng với lời cảnh báo: "Đếm đến ba mà không mở là phá cửa đây này".

Chủ khách sạn cũng đã có mặt, vội can:

- Cứ để họ mặc quần áo xong đã - Trai gái vào phòng, đóng chặt cửa lại thì chỉ có một việc ấy chứ nghỉ ngơi gì mà chối được. Việc gì phải phá cửa hả các anh?

Phải thế nào mới dám nói thế với người nhà nước.

Người chỉ huy tốp cảnh sát lừ mắt:

- Không phải việc của anh. Để yên cho chúng tôi làm việc!

Thôi thế là hết. Họ sẽ lập biên bản, sẽ xử phạt.

Khốn nạn nhất là sẽ thông báo về cơ quan. Hỏng hết rồi. Chỉ tại cái thằng chó chết lơ lớ kia! Con mụ vợ mình tha hồ mà lên nước. Bây giờ, nó sẽ bỏ mình chứ không phải mình bỏ nó. Có khi còn bị buộc thôi việc cũng nên. Số mình thật khốn nạn. Tưởng gặp quý nhân phù trợ, ai ngờ…"

Gần như cùng một lúc, cửa hai phòng cùng mở.

Trông Sán thật thảm hại. Anh ta đưa mắt nhìn nhanh một lượt, xem có gặp người quen không, rồi cúi ngay xuống, nhìn mũi giầy. Người lơ lớ thản nhiên như không có chuyện gì xảy ra. Hiển nhiên không phải là cảnh sát quận này. Cảnh sát quận này thì phải chừa Bàn tay vàng ra chứ. Hoặc là tiến hành khám lấy lệ theo một kịch bản khác. Chắc là cảnh sát thành phố đây Người lơ lớ rút điện thoại di động ra, gọi cho ai đó.

Rồi đưa điện thoại cho người đội trưởng, chỉ huy cuộc đột nhập này:

- Có người cần nói chuyện với anh.

Người này lừ mắt, tỏ ý nghi ngờ, dò xét. Nhưng anh ta cũng biết, mọi thứ quan hệ ngang dọc trên đời này đều có thể xảy ra, nên vẫn cầm lấy máy, đưa lên nghe. Chắc hẳn đầu dây đằng kia phải xưng danh, chức vụ rồi hỏi lại, nên mọi người đều nghe rõ anh ta xưng tên, cấp hàm… Rồi chỉ thấy, hết vâng lại dạ, hết dạ lại vâng. Sau khi trả máy cho người lơ lớ, người chỉ huy đổi giọng:

- Sao không nói ngay là bồ bịch để khỏi mất thì giờ?

Chủ khách sạn nhanh nhảu:

- Thì chưa kịp nói mà! Thôi cho qua đi. Anh em xuống nhà uống nước. Đêm hôm thế này, bỏ cả vợ con đi làm nhiệm vụ, vất vả quá!

Tốp cảnh sát đã xuống được mấy bậc, chủ khách sạn mới gọi giật lại:

- Ở các anh bỏ quên cái gì này.

Cái vật mà họ không bỏ quên, lại mang tiếng bỏ quên là một cái, cứ gọi cho tế nhị là phong bì.

Tốp cảnh sát đã rút. Chín mở cửa, kéo Sán vào phòng. Anh ta vẫn chưa hoàn hồn, nên ngồi thừ ở giường. Chín cởi quần áo mình xong mới cởi quần áo cho anh ta. Quy trình này được tính toán kỹ rồi. Chân tay Sán như đi mượn, cứ thõng thượt đến mức không còn cử động được. Chín phải làm, như với một đứa trẻ, hay với một người bị liệt chi vậy. Đỡ cho anh ta nằm xuống, lấy gối kê đầu như săn sóc một người ốm, cô ngồi bên, an ủi vỗ về:

- Chuyện vặt ấy mà anh. Bọn này không biết ông bạn anh là ai đấy mà. Có ông ấy nên Bàn tay vàng mới làm ăn yên ổn được. Đến đây, ông ấy chỉ đóng vai khách thôi anh ạ. Nhưng, xem thái độ của ông chủ em với ông ấy thì biết, ông chủ em chỉ là người quản gia thôi, không hơn không kém đâu. Đấy, anh thử xem, chỉ một cú phôn của ông ấy mà đâu lại vào đấy.

Chuyện vừa xảy ra khiến cho Sán đặt thêm nhiều câu hỏi về người lơ lớ. Nhỡ nó là gián điệp thì sao? Mình quan hệ với nó có làm sao không nhỉ? Có lộ bí mật về kinh tế không, khi mình nhận tiền của nó, có phải làm tay sai cho nó không? Ý thức chính trị thì hỏi vậy nhưng con người tiền bạc và ham muốn lại trả lời, không, gián điệp cái gì. Nó chỉ đơn thuần làm ăn thôi. Nó có quan tâm gì đến chính trị, chính em đâu, nó chỉ cốt làm sao tìm được cơ hội đầu tư, thu lãi về là được.

Chỉ có điểu này làm anh ta sợ: Sao nó lại hiểu xã hội mình thế không biết. Cứ như đi guốc vào bụng mình.

Chả thế nó đã dặn, khoản tiền đưa cho mình, phải bạo tay sử dụng, không được đùng vào việc khác cho gia đình, cho bản thân. Ông thì cũng chả thiếu thốn gì nhiều. Nhưng nhu cầu của con người là vô cùng, là ngày càng cao hơn. Đến một lúc nào đó, khi cần chi những món lớn, ông không phải nói chúng tôi cũng có. Bây giờ chưa phải lúc. Ví dụ ô tô con chẳng hạn. Bây giờ lác đác đã có công chức có xe riêng. Nhưng bây giờ ông mà có thì rắc rối đấy. Người ta sẽ hỏi: tiền đâu ra mà mua?

Chả mấy nữa đâu, khi mọi chi tiêu của cán bộ như điện thoại, đi lại, nhà ở, đến, nước đều tính vào lương, đều lương hoá cả rồi, người ta không đi xe công nữa mà đi xe riêng, lái lấy thì ông sẽ có xe riêng. Ông cứ tập lái đi là vừa. Lúc ấy, chắc chắn ông sẽ phải ngồi ở một chiếc ghế khác, xứng đáng với sự đầu tư của chúng tôi. Lúc ấy ông muốn sang châu Âu, xem con gái Nga, gái Ba Lan, gái Hà Lan… thế nào tuỳ thích. Mà ngay bên kia biên giới, ông cứ thử tạt ngang qua đảo Hải Nam mà xem. Người Trung Quốc bảo, đến Bắc Kinh mới thấy chức quan mình bé quá! Đến Thượng Hải mới thấy túi mình ít tiền quá. Có đến Hải Nam mới thấy sức mình yếu quá không đủ sức mà ăn chơi nhảy múa.

Sán nhắm mắt lại với bao suy nghĩ trong đầu. Thấy thế Chín bảo:

- Ban nãy, anh ra nhiều mồ hôi lắm, anh vào em tắm cho đã, rồi hãy ngủ. Nãy em đã xả nước rồi. Chắc cũng đã đầy bồn.

Nói xong, Chín kéo anh ta dậy. Sán ngoan ngoãn như một đứa trẻ. Nước, dầu gội đầu, sữa tắm thật dễ chịu, và còn gây cảm hứng nữa. Chín đỡ cho Sán bước vào bồn tắm, rồi cô cũng vào theo. Màn tắm chung làm cho anh ta phần nào lấy lại được tinh thần. Trông mặt, đã thấy có thần sắc hơn. Chín bảo:

- Thôi anh ngủ đi một giấc đã. Anh qua đêm với em cơ mà. Ông chủ em bảo thế.

Sán nhắm mắt lại được một lúc, lại mở ra. Thấy thế, Chín hỏi:

- Anh khó ngủ à? Thì nói chuyện với em vậy.

Anh ta gật đầu.

- Anh có biết hôm nay là thế nào với em không?

- Làm sao anh biết được?

Cô gái nhoài người ra, với tay lấy trong mớ xống áo của mình tấm chứng minh thư nhân dân, ngón cái che kín chỗ để tên mình, đưa ra trước mặt Sán. Anh ta tò mò nhìn mặt cô gái trong ảnh rồi lại nhìn người cầm, rồi nhìn vào hàng chữ số ghi ngày sinh.

Tính đến hôm nay, em đã bước chân vào cái nghề này được năm năm mười tám ngày rồi.

- Thế cơ à? Thường, trông các cô làm công việc như em, đều có vẻ già trước tuổi. Em thì không thế nhỉ. Anh không nghĩ em đã ngần này tuổi đâu.

Đột nhiên anh ta nhổm lên, chộp lấy tấm chứng minh thư trong tay Chín. Như một con hổ bị cướp con, cô chồm cả người xuống, hai tay vồ lấy tay anh ta với tất cả sự quyết liệt sống mái. Cô cúi gập người xuống, nghiến răng cắn vào mu bàn tay Sán. Một tiếng hét bật lên. Cô mới lấy lại được tấm thẻ.

- Sao anh làm thế, hả?

Tiếng "hả" cô quát lên với tất cả cơn giận dữ, phẫn nộ. Sán nhìn sáu vết răng đều đặn rớm máu trên tay.

Rợn người. Anh ta biết tên tuổi, quê quán, cả hoàn cảnh gia đình các cô đều theo kịch bản tự biên, tự diễn, nên mới tò mò xem cô gái này thực ra là ai? Bây giờ mới thấy ân hận. Thì cứ tưởng, đã chịu làm nô lệ tinh dục thì tha hồ, làm gì chả được. Cái tên quan trọng gì.

Cô gái khóc rấm rứt. Sán lúng túng dỗ dành, xin lỗi Cô gái càng khóc hơn.

- Con gái chỉ có trinh tiết và cơ thể là hơn người, là bí mật, lẽ ra chỉ để cho chồng, thì chỉ bỏ tiền ra các anh đã biết hết rồi. Chỉ còn một bí mật duy nhất là cái tên, anh cũng định lột ra xem hay sao? Sao anh dã man thế? Không để cho người ta sống nữa à? Người ta cứ mãi vừa mắt thế này, cho anh dày vò chắc? Hay là sẽ chọn những đứa trẻ hơn, đẹp hơn? Anh nói đi, có đúng thế không?

Sán ân hận thật sự.

- Anh xin lỗi, anh muốn biết tên thật của em để nhớ mãi em thôi.

- Nhớ mà làm gì? Em được gì trong nỗi nhớ của anh? Em mua vui cho anh trong chốc lát, để rồi ngày mai anh lại chọn đứa khác. Những lời giả dối ấy, càng làm cho em tủi phận. Có ai dám lôi chúng em ra khỏi đây làm vợ đâu. Của đáng tội, cũng có một người dám làm việc ấy với cái Thuý bạn em. Họ cưới nhau rồi, nhưng không biết có sống với nhau được không? Hay lại ba bảy hai mốt ngày. Thì vẫn có người lấy đi về làm vợ đây. Nhưng mà diễm phục lắm mới được như thế. Còn em? Anh có biết vì sao em cho anh xem ngày sinh tháng đẻ của em không?

Cô đã thôi khóc. Sán lau nước mắt cho cô, anh ta tỏ ra cảm thông thật sự. Cô gái tiếp tục câu chuyện của mình.

- Khi bước chân vào làm việc này, em đã định cho mình một kế hoạch, là sẽ ra khỏi đây vào đúng ngày này, ngày sinh thứ hai nhăm của em. Em chờ mãi cái ngày này. Sáng nay, chỉ mở mắt ra em đã vui rồi, mặc dù không người thân thích, không hoa quả, bánh trái. Anh sẽ là người cuối cùng được quyền dày vò em.

Em sẽ bắt đầu một cuộc sống khác, mà em biết sẽ nhọc nhằn, vất vả, nhưng chỉ có như thế, em mới có cơ hội làm vợ, làm mẹ trong một gia đình nho nhỏ. Em đã thề với mình trong năm năm mười tám ngày ấy, dù tích cóp được bao nhiêu, cũng chỉ đến hết hôm nay là ra khỏi đây! Ngày mai, anh không còn thấy cô gái mang số 9 này ở đâu nữa. Không có ai dụ dỗ xô đẩy cả - em có ý thức bước vào con đường này, em cũng có ý thức bước ra khỏi đây để đi tìm một cuộc sống khác. Vì thế em cần giữ được cái tên cha mẹ đặt cho. Để làm lại cuộc đời. Anh là bạn của ông chủ em, ngay ngày mai anh có thể kiểm tra xem cái cô mang số 9 có tên giả là Loan có còn ở đây không?

Sán nghe cô gái nói, thấy rất khác với những vai diễn khổ nhục kế của các cô gái đã từng gặp. Anh tin cô. Tuy thế, vẫn gọi xuống lễ tân yêu cầu gặp chủ khách sạn. Một lát sau, chuông điện thoại reo. Sán nhấc máy:

- Anh cho biết hợp đồng lao động của cô Loan, số 9 bao giờ hết hạn?

- Hết đêm nay là hết hạn, chúng tôi có yêu cầu cô ta ký tiếp, với mức lương cao hơn, nhưng cô ấy không đồng ý. Thế có việc gì đấy ạ?

- Không có gì đâu. Cảm ơn anh.

Anh tin rồi chứ? Chắc từ nãy, cứ nghĩ là em diễn chứ gì. Em đã diễn suốt trong hơn năm năm qua thì cũng có một ngày, là ngày hôm nay, ngày cuối cùng của quãng đời bán dâm này, em không diễn. Vì diễn là diễn với người khác, chứ không ai lại diễn với chính mình.

Sau mấy chuyện vừa rồi, Sán thấy đầu mình nhão ra. Anh thong thả:

- Bây giờ nghe anh nói nhé. Một lần nữa, anh xin lỗi em. Cũng chỉ là một sự tò mò tự nhiên, vô thức thôi. Không ác ý đâu. Bây giờ, đến lượt em không tin chứ gì? Đây em cầm lấy cái các này của anh…

Cầm nó mà cô vẫn không tin. Trong năm năm mười tám ngày, cô không thể nhớ được mình đã đi bao nhiêu khách. Cô không cần biết khách là gì. Dù là ông già không còn làm được gì, dù là mấy đứa choai choai đi chúc thầy cô nhân ngày Nhà giáo Việt Nam xong, kéo nhau vào khao nhau, hay có người vẫn thấy trên ti vi, hoặc đó là một thằng nghiện dai như đỉa đói… Cô không cần biết họ là ai, làm gì, ở đâu miễn là trả tiền. Và cũng như cô, họ không bao giờ lộ ra tên thật của mình. Vì thế, khi anh đưa cho cô cái các cô cảm động thật sự. Thế có nghĩa là anh thật lòng, không sợ cô lợi đụng nó để làm hại mình, như đã có những người gọi điện đến cơ quan, về gia đình để tống tiền khách. Cô mân mê cái các trong tay, như cắm một vật làm tin. Sán bảo:

- Vạn nhất, nếu cần giúp đỡ gì, nhất là khi lấy chồng, sinh con, em gọi cho anh. Có thể làm được gì, anh sẽ làm… Nói là Loan số 9 là anh nhớ rồi. Tên thật, em cứ giữ cho chồng con mình thôi.

Sán đưa cho cô mười tờ một trăm ngàn:

- Anh tặng em, để ủng hộ quyết tâm đoạn tuyệt chuỗi ngày ở đây. Số tiền này không dính dáng đến món bạn anh trả em sáng mai đâu.

Loan ôm lấy Sán, vai rung lên, không làm sao ngăn được nước mắt:

- Thế ra đời vẫn có người tốt thế này hả anh?

- Thế thì nhất định trời sẽ cho em một tấm chồng, một đứa con, một gia đình. Anh có biết không, em là gái làm tiền nên chỉ quan tâm đến tiền. Nhưng không mở mồm xin ai bao giờ. Trái lại, có lần còn bị người ta bớt một nửa, vì họ không làm được. Có một ông thích em, suốt mấy năm đi lại, cả ngày trước tết và năm mới mà không bao giờ cho thêm em một đồng. Mấy đứa khác thì vòi thêm. Người ta cũng cho đấy! Em thì không bao giờ. Làm việc này đã dơ dáng lắm rồi, ngửa tay xin làm gì cho dơ dáng thêm ra. Đây là lần đầu tiên có người cho em tiền, mà lại cho nhiều thế này. Em biết ơn anh vô cùng…

Rất lạ là lúc này Sán không một chút ham muốn. Trong tình cảm anh, có cái gì giống như cảm thông, giống như tôn trọng. Anh thấy rưng rưng. Anh vuốt tóc cô lấy tay chấm nước mắt cho cô:

- Thôi ngủ đi! Anh không… gì đâu. Mai em đi cho khoẻ nhé!

Cô gái như trong cơn mê, hốt hoảng:

- Đừng anh! Đừng thế! Cho em hầu hạ anh đêm nay, như hầu hạ một ân nhân mà em sẽ nhớ suốt đời. Nhất định em sẽ gọi anh khi có tin vui.

[ngudoc]

Chương 14

Chuyến đi làm ông Hoè rất vui. Tấm ảnh chụp với Tổng thống Putin được phóng cỡ 30 x 40cm treo ngay trước bàn làm việc. Thỉnh thoảng ông lại cười với người trong ảnh.

Ông ghi vào sổ tay:

"Giờ đây, dù quan hệ giữa hai nước đã khác, nhưng nước Nga thất vọng đã làm tôi hy vọng. Putin là ngôi sao hy vọng của niềm hy vọng ấy. Con người thấp bé nhẹ cân này luôn làm cho thế giới bất ngờ. Ai đời, Tổng thống không đi chuyên cơ mà lại bí mật, bất ngờ, chớp nhoáng cưỡi máy bay tiêm kích đi thăm chiến trường Tréc Sinhia nóng bỏng. Chắc chắn ông sẽ đưa đất nước, với tiềm năng quân sự, niềm tự hào của trí tuệ Xô Viết nỗi kinh sợ của nước Mỹ đến định cao của sức mạnh quyền lực. Đấy là một trong những đảm bảo cho nhân loại, để ai đó không thể có ảo vọng làm mưa làm gió trái đất này.

Tôi cứ muốn gọi con người vì lợi ích dân tộc và đất nước này là đồng chí, mặc dù thẻ đảng ông ta đã đút vào ngăn kéo từ lâu rồi. Có sao! Bác Hồ đã chả nói: Tổ quốc trên hết đó thôi".

Sau chuyến bố con đi công tác bên Nga về, Lê Đại ngỏ lời với bố về chuyện mình có ý định lấy vợ. Vợ anh mất đã được gần hai năm rồi. Thời buổi này mà đợi ba năm đoạn tang xong mới được tục huyền thì cũng chả cần thiết. Ông Hoè cũng không có ý định lấy đó làm lý do bảo con chậm lại. Chả biết ý bà Phụng thế nào. Bao giờ Đạt cũng nói chuyện với bố trước. Ông cụ OK rồi, anh mới nói với mẹ.

Nghe Đại kể về cô vợ sắp cưới, ông rất ưng.

Học vấn chỉ là tốt nghiệp trung học phổ thông chứ không có bằng đại học. Nhưng công việc được giao thì làm rất tốt. Xuất sắc là khác. Kiếm được một cán bộ văn phòng ưng ý như thế khó lắm. Anh nhớ lại những tách cà phê sánh cái cách cô ta chăm sóc đến công việc của công ty…

Đại đã phải cắt hợp đồng hai trường hợp. Cả hai trường hợp đều không phải vì lý do công việc. Tuy không thật tốt, nhưng cũng coi là được. Chỉ tiếc là một cô thì mắt long lanh luôn đưa tình giám đốc, đi thì như người mẫu thời trang ra sân khấu trình diễn ấy. Khổ! Đấy là trên sân khấu, chứ trong văn phòng mà đi như thế thì kỳ quặc vô cùng. Ra cái điều đi đứng yểu điệu đấy! Mà ngồi thì, giám đốc dù trong bụng có thích cũng phải quay mặt đi. Chắc là chưa quen mặc váy ngắn, thế là cứ như đứa trẻ lên năm, lên bẩy chả biết khép đùi khi ngồi, cứ tưởng như đang mặc quần âu, vậy là vô tư… tô hô, tơ hơ, ta ha ra hết cả…

Ai góp ý kiến bây giờ? Giám đốc, dĩ nhiên là không rồi. Mà ai biết, đấy là vô ý hay cố tình? Còn bạn gái với nhau. Cả năm bảy cô, đều đang ở dạng sát hạch, làm thử, hợp đồng tạm tuyển. Cô nào cũng cố để được làm việc lâu dài, cô nào cũng giữ miếng cả. Còn đang nghĩ cách loại nhau đây. Chưa cài bẫy nhau là tử tế lắm rồi đấy.

Một cô nữa thì, cũng được việc, nhưng cứ nói trống không, hỏi trống không, ăn cũng trống không nốt. Bắt đầu ăn cũng không mời, mà ăn xong cũng không xin phép cơm ai. Bữa cơm công ty, chỉ có mấy người, thân thiết như gia đình. Đâu phải nhà ăn tập thể.

Người thành phố này không có lối ấy. Đại chấm cái cô được nhiều mặt. Mà lại xinh nữa mới thích. Mà lại ngoan nữa mới hay. Mà lại có chí tiến thủ nữa mới tuyệt. Anh hẹn sẽ đưa người yêu về ra mắt bố mẹ.

Sau mấy lần hẹn, cả nhà mới có mặt đầy đủ, tất nhiên trừ thằng Cường. Hai lần Kiên phải gọi điện cho anh vợ xin lỗi có việc đột xuất nên lỡ hẹn. Hôm nay thì vui rồi. Đại bảo người yêu mặc bộ đồng phục công ty: Váy ngắn bó màu tro xám, dưới đầu gối một tí. Áo vét tông cùng màu. Giày cao gót nâu sậm. Anh nhìn cô, mãn nguyện, tự hào. Cô gái có phần hồi hộp, lo lắng.

Nghe tiếng đóng cửa xe, cả bốn người dồn mắt nhìn ra. Thảo Tần thầm khen ông anh kiếm được cô gái vừa trẻ, vừa xinh, nghe nói được việc lắm. Trần Kiên cũng phải ghen với ông anh vợ: "Tập một đã hay, tập hai còn hay hơn". Cô gái líu ríu theo người yêu bước vào nhà. Ông Hoè hơi nhổm người lên. Mắt bỗng tối sầm lại rơi người xuống thành sa lông, tay phải vội đưa lên ngực trái. Chỗ ấy nhói liền mấy cái làm ông co rúm người lại. Bà Phụng đứng hẳn người lên, để nhìn cho rõ, rồi cứ đờ người ra như thế. Cô gái sợ hãi lôi lại, kéo tay người yêu nép vào sau anh như trốn tránh. Đại hết nhìn bố mẹ lại nhìn người yêu. Không hiểu chuyện gì xảy ra.

Vợ chồng Kiên, Tần quay lại nhìn nhau như cùng hỏi chuyện gì thế này?

Không ai nói gì nên Đại không hiểu gì cả. Chỉ thấy người yêu vừa kéo vừa giật tay về phía sau. Rồi bà Phụng như mới cử động lại được, cả hai tay cứ vẫy hắt ra như đuổi tà ma. Ông Hoè thì đã nhắm tịt mắt lại từ nãy, tay phải vẫn ấp lấy ngực trái như giữ cho tim khỏi bung ra ngoài. Vợ chồng Kiên đứng như trời trồng. Cô gái rời khỏi tay Đại, chạy ra ngoài, cứ thế chạy như ma đuổi. Đại bước vội ra, mở cửa xe, rồ ga theo. Anh bám hạ cửa kính xuống, đi sát vào phía cô gọi:

- Lên xe đi em!

Cô gái lắc đầu quầy quậy:

- Cứ mặc em, anh đi đi!

Đại vọt lên một tí, tạt xe vào lề đường nhảy ra nắm lấy lay người yêu kéo đi, một tay mở cửa xe, một tay đẩy cô vào sập cửa lại. Đại không chạy xe. Anh hoảng hốt hỏi dồn dập:

- Chuyện gì thế em? Đã có chuyện gì xảy ra giữa em và bố mẹ à?

Im lặng…

- Em đã có việc gì không phải với bố mẹ à?

Im lặng…

- Phải nói ra anh mới biết chứ? Thế này thì biết đằng nào mà lần!

Im lặng. Cô gái mặt mày tái dại, trắng bệch như chết trôi, vẫn câm lặng. Cô gục đầu lên cốp xe. Sợ hãi, choáng váng đến không còn khóc nổi nữa. Anh lay cô, kéo cô lại phía mình, cố nhìn vào mắt cô, nhưng cô giấu cả mặt đi. Hỏi thế nào, dỗ thế nào cũng không cậy miệng được. Đại đành đánh xe đưa về nhà cô trọ. Chỗ ấy xe không vào được - cũng không có chỗ đỗ, nên Đại đành để cô về một mình.

Anh lập túc quay xe, phóng vội về nhà. "Hiện trường" vẫn còn nguyên. Mọi người như vẫn chờ anh về.

Đại vừa mở miệng:

- Chuyện gì thế hả ông bà?

Ông Hoè như chỉ đợi có thế, nói như thở hắt ra:

- Con bé chính là người yêu thằng Cường!

Thảo Tần:

- Ôi sao thế hở ông?

Kiên:

- Ái chà chà!

Đại nghiến răng kèn kẹt.

Bà Phụng:

- Nó là con yêu tinh làm hại nhà này!

Đại hét lên:

- Mẹ! Rồi bỏ chạy ra ngoài, chiếc xe rú ga phóng đi như hoá rồ.

***

Kiên có vẻ bình tĩnh hơn cả. Anh không biết đầu cua tai nheo ra sao, trước tình huống này, phải tìm hiểu xem câu chuyện đã xẩy ra như thế nào thì mới có giải pháp phù hợp. Anh lựa lời:

- Ông bà cứ bình tĩnh đã. Đừng vội kết luận điều gì. Con thấy bác Đại có vẻ hoang mang lắm. Nhỡ bác ấy không kiềm chế được mà làm điều gì đáng tiếc là rất nguy hiểm. Điều quan trọng nhất, theo con là ông hỏi kỹ chuyện bác ấy với cô gái này xem sự thể như thế nào thì mới biết được thực chất của vấn đề. Bấy giờ mới tính được.

Anh quay sang vợ:

- Anh phải đi công việc, em ở đây nói chuyện với ông bà đã nhớ.

Kiên đi rồi, Tần hỏi bố mẹ:

- Con chả biết nhà mình dạy dỗ cháu Cường kiểu gì để nó tự do quá. Lúc chị Miên còn sống, có lần con hỏi, sao lần nào em về cũng chả gặp nó thì chị ấy bảo, đến mẹ con còn chả mấy khi ăn cơm cùng nhau. Nó ăn ở đâu ấy nếu có ăn ở nhà thì ăn sau cùng, ăn một mình, lúc mọi người đã đi ngủ cả rồi. Buổi sáng, hoặc là nó đi từ tinh mơ, lúc chưa ai dậy; hoặc là mọi người đi làm hết nó mới dậy. Chuyện lăng nhăng của nó là hậu quả của việc dạy dỗ quản lý nó không đúng.

Bà Phụng quay sang chồng:

- Có mỗi thằng cháu trai mà không dạy được. Ông mày thì chỉ lo dạy dỗ thiên hạ, làm sao cho thiên hạ thấm nhuần nghị quyết, làm theo nghị quyết. Trong khi nhà mình thì chính cháu đích tôn lại phá nghị quyết…

Ông Hoè không nói gì, bỏ lên gác. Chỉ còn hai mẹ con. Tần nói với mẹ:

- Nhiều tiền chưa hẳn đã hay đâu mẹ ạ.

- Thế nghèo như nhà cô thì hay à? Chuyện nhà cửa đến đâu rồi. Mẹ thấy chả còn ai ở nhà lắp ghép đâu? Các bác ấy chạy đất làm nhà cả rồi. Những chỗ ấy giở chỉ còn dân ngụ cư thuê, hoặc bọn trẻ mới ra trường ở thôi. Rao bán, họ mua ngay đấy mà.

- Vâng, thì tiền ông bà cho, chúng con đã mua được một mảnh đất rồi. Đang thuê người thiết kế. Nhà con đã có người mua rồi, họ chưa chồng đủ tiền thôi.

Thật không gì thất sách bằng nhà lắp ghép…

Chị rùng mình khi nhớ lại hình ảnh chiếc quan tài lủng lẳng trên đầu dây hôm nào. Bậy giờ làm bao nhiêu tầng chả được. Thế mà ngày ấy, không một công trình nào được làm trên năm tầng. Trói chân trói tay nhau đủ mọi chuyện.

- Thôi giờ thì tốt rồi. Không thì vợ chồng con cái cô cứ là ở cái chuồng chim ấy suốt đời. Ở đây ăn cơm với mẹ nhớ.

- Thôi con phải về với cháu. Con trai lo đằng con trai, con gái lo đằng con gái mẹ ạ. Mẹ cứ bình tĩnh nhé.

Trên gác, ông Hoè lo lắng gọi vào máy di động của Đại:

- Con đang ở đâu? Lái xe cho cẩn thận. Hết sức bình tĩnh đấy nhớ. Không có tình cảnh nào là không có lối thoát. Cứ đi công việc đi, tối về bố con nói chuyện.

Lúc chuyện thằng Cường với Kiều Linh xảy ra, Đại đang có chuyến công tác bên Nga. Mọi chuyện phải giải quyết nhanh gọn. Anh chỉ được bố thông báo tóm tắt sự việc và cách giải quyết. Đại thấy chả có cách nào hơn nên nói với bố cứ làm. Nói chuyện điện thoại quốc tế, từ Việt Nam đắt gấp nhiều lần gọi từ nước ngoài về, nên không thể dài dòng văn tự ê a, ề à, buôn dưa lẽ được, nên anh cũng không hỏi tên tuổi cô ta làm gì.

Đại về muộn. Ông Hoè vẫn ngồi đợi con. Nhìn bố, anh biết ông đang hết sức căng thẳng. Không biết lục phủ ngũ tạng có vấn đề gì không, chỉ biết mỗi khi xúc động mạnh, ngực ông lại nhói lên như có người bóp nghẹt lấy tim không cho nó tự do co bóp. Ông suy nghĩ rất lung. Không cần hỏi nhiều, không cần vòng vo, chỉ cần hỏi mấy câu thôi.

- Anh đã… gì với nó chưa?

- Rồi bố ạ. - Ngừng một tí Đại tiếp - Cô ấy đã… có mang.

Thế là rõ! Bản chất sự việc, mức độ sự việc là ở đấy! Giải quyết thế nào cũng phải căn cứ vào thực trạng ấy ông hỏi tiếp câu thứ hai:

- Thế nó có biết con là bồ thằng Cường không?

- Con cũng không biết nữa. Không có gì tỏ ra là cô ấy biết. Nhà mình thì đã chuyển đến đây. Mà con cũng đã đưa cô ấy về đây bao giờ đâu.

Ông Hoè lại hỏi:

- Nó đang ở đâu, tinh thần nó thế nào?

- Cô ấy ở nhà trọ. Có vẻ hoang mang, suy sụp lắm. Con dặn cứ yên tâm, tạm nghỉ ở nhà một hai ngày.

Ông cụ quả quyết:

- Bằng mọi cách, phải tìm hiểu, phải kiểm tra, thử thách xem cô ta có biết không. Đấy là mấu chốt vấn đề, là điều quan trọng nhất, nó chứng tỏ phẩm chất, nhân cách của cô ta - giọng ông băm, chặt từng nhát, như đứng trên hội trường mỗi khi quán triệt nghị quyết - chỉ có trên cơ sở ấy, mới chọn được một giải pháp phù hợp. Con tiến hành ngay đi - Ông ra lệnh.

Hai hôm sau, anh nói với bố, việc anh thông báo tuyển nhân viên do một bộ phận khác làm. Sau khi chọn được một số, anh là người gặp cuối cùng. Anh cũng chỉ hỏi chuyện qua loa, để xem trực giác, có mách bảo điều gì khác không thôi. Các nhân viên tạm tuyển thì dĩ nhiên không dám "phỏng vấn lại" giám đốc rồi.

Anh chưa bao giờ gặp cô ta ở bất cứ đâu. Chưa nghe thấy cái tên ấy ở bất cứ chỗ nào. Cô ta không đưa mắt tống tình, không cố ý làm duyên. Mà công việc thì không chê vào đâu được.

Ông Hoè bảo con trai:

- Để bố trực tiếp hỏi chuyện cô ta xem sao.

- Ở đâu ạ?

- Ở công ty, trong phòng làm việc của bố.

***

Sự thật tàn nhẫn giáng Kiều Linh một đòn chí tử.

Chuyện lần trước, đau lắm đấy. Nhưng là nỗi đau bị phụ bạc. Và còn có cách giải quyết và cũng đã nguôi ngoai.

Chuyện lần này là nghịch cảnh, là trớ trêu, là vô phương cứu chữa. Nếu lại giải quyết như lần trước thì nỗi đau này gấp nghìn vạn lần. Cô không ăn, không ngủ. Nơm nớp như sắp bị xô xuống vực. Đại đến tận nơi - lần đầu tiên anh đến gian buồng chật hẹp Kiều Linh thuê chung với một cô bạn cùng quê cho đỡ tốn tiền và còn dựa dẫm vào nhau những lúc khó khăn.

Anh mang một túi xách nặng đồ ăn thức uống đến:

- Em phải ăn uống để còn nuôi con chứ?

Kiều Linh ngước đôi mắt trũng sâu:

- Liệu em có được nuôi con em không chứ? Hay là…

Giọng Đại kiên quyết:

- Không ai cướp được con chúng mình!

Kiều Linh run run:

- Em sợ mẹ lắm.

Nhắc đến mẹ, quả thật, Đại cũng thấy ngại, nhất là lời bà hôm ấy.

- Em cứ yên tâm, đừng sợ!

Nói đừng sợ để trấn an thế thôi, chứ thật ra anh cũng thấy không yên tâm.

- Sáng mai em đến công ty gặp bố. Chuyện thế nào cứ nói thế. Muốn ra sao thì ra. Mà anh nói phải nghe lời. Ăn uống đi, uống viên thuốc này vào, cố ngủ cho đỡ căng thẳng. Chỉ có mấy ngày mà em sọp hẳn đi đấy. Anh không muốn trông thấy vợ anh thế này!

Câu nói cuối cùng của Đại, như được an ủi, cô ngoan ngoãn:

- Vâng, em nghe lời anh. Thôi anh về đi, công việc đang đợi anh. Phần việc của em, chắc là cái Yến làm. Nó cũng chịu khó đấy anh ạ. Chỉ chưa được sáng ý lắm thôi.

***

- Cháu làm thế nào để được vào làm công ty này?

Kiều Linh nhận ra cái ý móc máy, nghi ngờ trong câu hỏi nhưng cô không tự ái. Cuộc đời mình quyết định bởi cuộc nói chuyện này đây. Cô nhớ đến thái độ của ông khi giải quyết vụ với Cường nên cô nhìn ông hy vọng:

- Nhở số tiền bác cho, cháu theo được cả hai lớp tiếng Anh và vi tính, xong chương trình vi tính phổ thông, cháu theo tiếp một lớp nâng cao, và theo học một lớp thư ký văn phòng. Cháu còn mua được một số sách vi tính, hai cuốn từ điển Anh Việt, Việt Anh, dạy nấu ăn, dạy ứng xử v.v… Cháu và một số bạn cùng cảnh, quy ước với nhau, hễ thấy nơi nào thông báo tuyển nhân viên thì báo cho nhau. Được các bạn rủ, mấy đứa cháu thì tuyển vào đây. Cháu và một bạn nữa trúng tuyển. Được làm thử không lương hai tháng. Rồi được ký hợp đồng tạm tuyển. Một năm rưỡi sau thì cháu được ký hợp đồng dài hạn, được đóng bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội.

Ông Hoè chăm chú nghe. Chăm chú quan sát cô. Cố xem có gì lèo lá, là điêu trác không. Ông nhớ lại hai lần gặp cô. Cái nhìn thẳng đàng hoàng. Cả khi nói ra cái đều rất khó khăn là số tiền "đền bù thiệt hại". Ông thấy rõ cái nét sắc sảo khi trả lời ông phương thức giao tiền. Gần hai năm trôi qua, trông cô già dặn hơn, sự lo lắng không át được vẻ mặn mà của một cô gái khi mầm sống đang tượng hình trong cơ thể vào thời xuân sắc nhất. Ông nhớ lần đầu đến, cô ta chỉ nhìn ông chứ không nhìn bà Phụng. Điều ấy cũng dễ giải thích.

Câu thứ hai ông Hoè hỏi là:

- Cháu có biết giám đốc công ty là bố thằng Cường không?

- Thưa bác, cháu làm sao mà biết được ạ. Anh Cường không có nét nào giống bố cả. Có lẽ anh ấy giống mẹ hơn. Mà giám đốc thì cũng không giống bác, có lẽ cũng giống bác gái hơn. Mà dù có giống nhau thì cháu cũng không thể chắp nối lại để tìm ra mối liên hệ máu mủ huyết thống được. Còn nếu cháu biết quan hệ ấy thì chả hoá ra cháu làm chuyện… loạn luân ạ?

Ngập ngừng đắn đo một chút, cô nói tiếp:

- Bác thứ lỗi cho cháu. Nếu cháu biết mối quan hệ ấy thì ngoài lý do đã nói, cháu cũng không dám nghĩ đến chuyện trêu giám đốc!

- Vì sao?

- Vì… vì thưa bác, cháu xin lỗi bác lần nữa, bác cho cháu nói ra điều này: Cháu rất sợ bác gái.

Nói giữa dạ, ông Hoè hoàn toàn không nghi ngờ những điều Kiều Linh nói. Phải công nhận là nó đúng. Nó sắc sảo, nó nói thật. Không thể bác được. Càng nói Kiều Linh càng cảm thấy vũng tâm hơn. Và điều làm cô phần nào yên tâm, ngay khi Đại nói gặp ông Hoè. Nhờ hiểu biết, nên ông có cái độ lượng bao dung hơn. Đến đây chính ông Hoè cũng thấy phân vân vô cùng. Rõ ràng là nó không biết thật. Chưa kể những lý do nó vừa nói. Chỉ nhớ lại hôm nó về cùng với thằng con mình thì thấy nó hoàn toàn bất ngờ. Nếu biết, nó sẽ kiếm cớ không về vội, đợi bụng to tướng ra đã, để không thể nạo hút được, để đặt gia đình Đại trước sự đã rồi. Hoặc ít nhất thì nó cũng phải có biện pháp đối phó, phải chuẩn bị tư tưởng cho Đại chứ. Chinh ông Hoè cũng không biết nên làm thế nào bây giờ. Sự thể đã thế này. Ông quyết định hỏi câu thứ ba, buộc Kiều Linh, chứ không phải ông, phải giải bài toán này.

- Thế bây giờ cháu định thế nào?

Câu hỏi đẩy cô gái tội nghiệp vào thế cùng đường. Ông Hoè nhớ, trong câu chuyện với thằng Cường, ông cũng hỏi cô gái một câu đại ý như thế… nhưng bây giờ, sự việc khác hoàn cảnh khác, bản chất vấn đề cũng khác. Và điều quan trọng nhất là, ông bố Lê Đại không phải là thằng con mất dậy Lê Cường. Tất nhiên ý kiến con trai ông phải đóng vai trò quyết định. Nhưng lại không thể không đếm xỉa đến ý kiến bà Phụng, không thể không đếm xỉa đến phong tục tập quán, dư luận xã hội. Dẫu sao ông cũng cảm thấy việc này thật khó mà giải quyết ổn thoả, nếu không đạt được sự đồng thuận của cô gái này. Vì thế ông mới đấy bóng sang chân cô.

Kiều Linh cũng không biết phải thế nào. Cô chỉ biết cái hoạ này, cũng như cái hoạ trước không phải đo cô gây ra. Về mặt tình cảm, cả lần trước lẫn lần này cô đều yêu thành thật, chân tình, cô đều không có lỗi. Vì thế cả về lý và về tình, cô đều bị đẩy vào tình cảnh bất lợi nhất. Cô không biết nên thế nào nên đành nói thật:

- Quả thật, cháu cũng không biết nên giải quyết thế nào.

Kiều Linh nói thế, ông Hoè thấy tốt nhất là dấn thêm mọt bước nữa.

- Bác biết trong cả hai câu chuyện, cháu đều không có lỗi. Trong chuyện này, nếu cháu thật lòng yêu con trai bác thì cháu cần có một sự hy sinh.

Kiều Linh hiểu ngay ông nói thế, nghĩa là thế nào. Cô bật khóc.

Cô khóc như chưa bao giờ được khóc. Chả việc gì phải ý tứ. Người này là bố người chồng tương lai của cô kia mà. Cô vẫn nói thế. Vậy mà bây giờ ông chỉ là một kẻ xa lạ, một kẻ đang đẩy cô đến tận cùng cái mất mát đau thương, không phải một lần mà đến hai lần, lần sau khốn nạn hơn, đau đớn hơn lần trước ngàn lần. Nước mắt cô như từ một túi nước hứng trong căn nhà dột nát, đầy ứ tràn ra. Cô nhớ lại quãng đời học sinh cách đây chưa lâu, mấy đứa bạn gái đã có lần độc mồm bảo, trời cho mày xinh đẹp hơn người, rồi sẽ cướp của mày cái khác cho mà xem. Có đứa còn bảo, tên mày là tên nàng Kiều, không khéo chả ra sao đâu.

… "Mẹ ơi, con đã cố gắng bao nhiêu mẹ có biết không? Nhà mình nghèo, có vào đại học cũng không đào đâu tiến ăn học. Con đã thử rồi, đi làm ôsin, làm gia sư cũng không ai nhận. Không ai dám chứa một đứa con gái xinh đẹp như con trong nhà, sợ các anh chủ, ông chủ không cưỡng lại được sắc đẹp. Làm tiếp viên nhà hàng thì người ta nhận ngay đấy. Nhưng mà có hay ho gì đâu. Con gặp anh ấy, trông khôi ngô tuấn tú thế, lại giầu có, ga lăng nữa, chơi trên tiền nữa. Con mẹ gửi thân vào đấy, chắc cũng được phận nhờ. Ai ngờ, anh ấy chỉ coi con như thứ đồ chơi qua ngày… Mẹ ơi, con có tội tình gì đâu hả mẹ…".

Cô nhắm mắt lại, mà nước mắt cứ tràn ra, chảy ướt đầm cả vạt váy trên đùi. Hai tay cô khoanh lại, đặt trên bàn, đầu gục vào đấy. Cô vừa khóc vừa thầm gọi mẹ, nói chuyện với mẹ. Ông Hoè nhìn cô. Cái đầu cứng như đá cũng nhão ra theo tiếng khóc cô gái.

… "Con biết làm thế nào bây giờ mẹ ơi! Con mẹ không có tài cán gì, chỉ sáng ý thôi, biết suy nghĩ thôi, nên được việc cho Công ty lắm mẹ ạ. Thế nên giám đốc mới để ý đến. Chứ nếu chỉ xinh đẹp thôi, thì dù có thêm thân hình bốc lửa như chị Khanh, cũng bị cắt hợp đồng rồi mẹ ạ. Anh ấy yêu con thật lòng. Anh ấy là người lớn chứ không phải trẻ con. Lần này, con lại hy vọng. Nhưng hy vọng lắm lại thất vọng nhiều, bố mẹ ơi! Mà cũng lại chót nhỡ rồi cơ chứ. Không nhẽ mẹ con con lại phải một lần nữa lìa nhau à? Liệu ông trời có vì thế mà trừng phạt con, không cho con được quyền sinh nở nữa không?"

Mẹ cô nhìn cô đăm đăm, không nói gì. Nước mắt cũng giàn dụa như cô. Chỉ nhìn cô thương cảm, vuốt tóc cô ghì chặt đầu cô vào lòng. Nước mắt bà cứ rơi như mưa trên đầu, trên má cô. Bố cô thì trừng mắt:

- Con hãy đứng dậy và không khóc nữa. Đứng dậy!

Đau đớn làm cô lả đi, tiếng khóc nhỏ dần.

Căn phòng lặng đi trong tiếng nấc nghẹn, thưa dần của cô gái tội nghiệp. Cô thiếp đi trong mộng mị hãi hùng, khi biết rằng, không còn cách gì nữa rồi, một lần nữa lại phải rời bỏ hòn máu của mình.

Không ai biết căn phòng ấy chết lặng đi trong bao lâu. Không ai biết cô đã thiếp đi trong chán chường tuyệt vọng bao lâu. Hai đứa bé, một gái, một trai cứ bám riết hai tay cô, khóc ngặt nghẽo. Dỗ thế nào cũng không nín. Cho sữa không ăn, bú chực không bú, cứ đòi bú cô. Ngực cô thật lép kẹp. Khóc mãi, khóc mãi, cuối cùng nó lả đi. Mấy ngón tay bé tẹo rời ra. Nó rơi xuống một cái hố đen ngòm, ngoe nguẩy toàn những rắn rết thuồng luồng…

Một hồi chuông điện thoại làm cô giật mình.

Ông Hoè nhắc máy đặt ra ngoài.

Cô gái mở mắt, ngơ ngác không nhớ được điều gì.

Cô không biết, khi gục xuống thì thầm nói chuyện với bố mẹ mình, thì ông Hoè cũng lặng lẽ khóc theo.

Rồi ông đến bên cô, đứng cạnh cô. Yên lặng để cô nói chuyện. Yên lặng để cô khóc. Cô thiếp dần đi. Ông kiên nhẫn đứng bên, không nói gì, không một cử chỉ gì mà vẫn cảm thấy mình đang chở che, thay cho bố mẹ cô, ở một miền quê nào đó ông chưa biết.

Khi cô dụi mắt đứng dậy ngơ ngác nhìn quanh, thì gương mặt có bộ lông mày lưỡi mác vểnh ngược đã trìu mến cúi xuống bên cô. Ông dang cả hai tay ra, ôm cô vào lòng. Bàn tay xương xẩu vỗ vỗ lưng cô, nói nhưng lời dịu dàng nhất mà cả mấy người ruột thịt của ông, hai người vợ ông, con trai, con gái, con sống, con chết cũng chưa bao giờ được nghe:

- Thôi không là cháu thì là con bác cũng được cháu ạ!

Cô gái vùng khỏi tay ông, quỳ sụp xuống, ôm lấy hai chân ông, ngước cặp mắt ầng ậng nước nhìn ông, như nhìn một vị thánh sống. Cô nói trong nước mắt, sung sướng nghẹn ngào:

- Thế này thì đúng là trời cũng có mắt thật rồi bác ơi! Con… con… con biết ơn bố vô cùng bố ạ!

Đêm ấy ông ghi vào sổ tay: "Nếu không làm như thế, mình sẽ không còn là con người".

[ngudoc]

Chương 15

Thảo Tần bảo con:

- Thôi không đợi bố nữa, mẹ con mình về bà ngoại trước đi!

Thuỳ Dương leo lên xe máy. Con bé nhanh nhảu hoạt bát hẳn lên kể từ ngày nó theo lớp học võ. Thật ra Thảo Tần không có ý định như thế. Nhưng con bé hai bị bắt nạt quá. Bà ngoại xót cháu bảo:

- Sao cháu không táng cho nó mấy quả.

Nó ngước mắt lên:

- Táng là thế nào hả bà?

- Táng là đấm, nắm tay lại thành quả đấm, đấm vào mặt nó thế này này. Cho nó chừa đánh mình đi.

- Nhưng cháu không biết đấm.

Thảo Tần nghe hai bà cháu nói chuyện, không nói gì. Chị biết, nhờ có mẹ mà bố và hai anh em mới được như bây giờ. Nhưng bà không biết dạy cháu. Đến cái thằng Cường… chẳng biết rồi sẽ ra sao. Có lần cô cháu gặp nhau, nói cái gì nó cũng bảo: "Cô chả hiểu gì bọn thanh niên chúng cháu". - "Cô thấy cháu chả có vẻ gì buồn sau cái chết của mẹ cháu". - "Tại ông trời đấy? Ông ấy cho mẹ cháu sống đến thế thôi thì biết làm thế nào?" Nó biết chuyện mẹ nó từ hồi còn học cấp 2. Nó lại biết người chết cùng với mẹ nó, nên nó nói tiếp: "Mẹ cháu chết thế, có khi lại sướng. Bị ung thư như mẹ bạn cháu, đau đớn vật vã mãi mới đi được, khổ lắm. Mà cô bảo, buồn làm gì cho nó già người đi, đời người sống được bao lâu, nghĩ lắm chỉ tổn thọ. Cháu sắp xa cô rồi. Cô cháu gặp nhau nên nói chuyện vui vui một tí có hơn không?"

Cô cũng biết anh mình định cho con đi du học nước ngoài. Cô can anh:

- Cứ như em thì học ở nhà hơn. Được cái bằng đại học nước ngoài, có khi lại mất con. Những đứa chăm chỉ, chí thú học hành cơ, cay cú chuyện học hành cơ. Chỉ biết học, ngoài ra không biết gì khác thì còn đỡ lo, chứ lông bông như cháu… Em sợ rằng anh không quản lý được đâu. Cũng không điều khiển được từ xa đâu. Nó sẽ trượt khỏi quỹ đạo của anh cho mà xem…

Cô dạy con theo kiểu của cô. Không cho con đọc nhiều, không mua cả đống truyện về cho con đọc. Không cho con xem các phim tình cảm, phim hành động. Quyển sách nào cô mua cho nó đọc thì thế nào cô cũng phải đọc lướt qua trước. Bận quá thì lướt qua, sau khi nó đọc xong cũng được. Để trao đổi với nó, phòng khi nó thắc mắc gì phim nào cho con xem thì mẹ cũng xem. Chỉ có trò gì con được chơi ở cung thiếu nhi hay công viên là mẹ không được chơi cùng thôi. Sau khi con đọc xong, thế nào mẹ cũng hỏi con về cuốn sách đó, bộ phim đó. Mẹ con trò chuyện trao đổi, phân tích, như bạn bè cùng lớp. Cốt là dạy nó suy nghĩ, để tìm câu trả lời, tại sao câu chuyện lại như thế, nhân vật lại như thế, kết thúc lại như thế, sau khi hai mẹ con đã cùng xem nó. Cô trao đổi với các bạn đồng nghiệp: Đã biết cái gì thì biết đến nơi đến chốn, không thì thôi. Thà dốt đặc còn hơn hay chữ lỏng. Không bao giờ con cô đọc cuốn sách gì mà cô không biết! Thế là bản thân mình cũng mở mang kiến thức, mà điều quan trọng nhất là giúp con tìm hiểu thế giới xã hội, thế giới tự nhiên.

Nhờ thế, cô đã xây dựng được cho con gái thói quen trò chuyện trao đổi, hỏi han mẹ tất cả những gì mà nó chưa hiểu, nó hoài nghi, sau khi nó đã tự mình phân tích lý giải mà vẫn chưa yên tâm.

Con lớn dần lên, cô không còn đủ thời gian mà đọc cùng nó tất cả các sách, cùng xem tất cả các phim.

Nhưng nhờ đã tạo dựng được thói quen ấy mà kiến thức của nó rất vững. Không thật xuất sắc môn nào, nhưng điểm trung bình tất cả các môn đều từ 8 trở lên, kể cả giáo dục thể chất.

Bây giờ tầng một nhà ông bà ngoại trở thành "đại lý gạo quê" cho cô ôsin Dự. Bà Phụng nhìn những thúng gạo, trông con bé xúc gạo vào túi cân cho khách, nhất là lúc nào được bán hộ nó, đối với bà là niềm thích thú. Bây giờ, bà rất chiều khách, lại còn trò chuyện với họ như những người quen thân. Thì toàn những bà, những chị ở quanh quẩn trong ngõ này thôi chứ đâu xa. Cơ chế thị trường đã làm thay đổi bản chất mối quan hệ giữa người mua và kẻ bán rồi…

Kiên về thì món bún chả đã xong. Thảo Tần bảo:

- Bố có thích nếm trước thì đi pha nước chấm đi, để mẹ làm nốt rau sống. Bún chả mà không có rau sống thì chả ra làm sao.

Nhưng Kiên chỉ dám ăn rau sống nhà làm, vợ làm, chứ không dám ăn rau sống ngoài hàng. Còn nước chấm? Ăn nhau còn ở nước chấm nữa. Anh được vợ tín nhiệm món này, nhờ mẹ đẻ dạy tỉ mỉ công thức: 1 nước mắm, 3 nước đun sôi, 1 dấm. Nhưng bao nhiêu đường là vừa? Thuốc không bằng thang là thế. Ngọt quá cũng dở, chua quá cũng không ăn được. Tỏi, hạt tiêu, ớt để ra ba bát con, ai thích gì thì cho thêm cái ấy. Kiên tỏ ra xuất sắc việc pha chế nước chấm. Được vợ rất khen. Nhưng đến món chả nướng thì Thảo Tần phải chia làm hai phái. Chị thì chỉ ăn chả băm rán thôi. Chồng lại thích nướng, cả chả miếng và chả băm. Kiên bảo, anh biết vì sao em sợ chả nướng rồi. Anh cũng biết là các món nướng trực tiếp với lửa đều là tác nhân gây ung thư. Nhưng ăn chả nướng là ăn cả bằng lưỡi, bằng mũi. Cứ thơm lừng cả nhà. Thích lắm. Bây giờ có gà nướng lá chanh này, ếch nướng này ốc nàng hương nướng, sò huyết nướng. Cái gì nướng cũng ngon.

Thuỳ Dương đang nhặt rau cùng mẹ. Nó nhìn mẹ làm, tỉ mẩn làm theo. Ngắt tùng lá rau thơm khỏi thân cây. Đến ngọn non mới ngắt, chỉ để hai ba lá. Thấy bố hết lời ca ngợi các món nướng như thế, lập tức nó phản ứng:

- Bố bảo cái gì nướng cũng ngon. Thế rau sống nướng có ngon không? Bún nướng có ngon không? Chuối tiêu ăn tráng miệng nướng có ngon không? Bố khái quát không đúng rồi.

Thảo Tần thích chí reo lên:

- Bố thua con gái chưa nào? Đừng tưởng bắt nạt mẹ con em nhé. Đây vừa là đa số, vừa không kém gì đâu nhé.

Vợ chồng Kiên rất thích sự bướng bỉnh của con. Nó hay hỏi, hay vặn vẹo và nếu câu trả lời không làm cho nó thoả mãn thì nó vặn đến cùng, tự mình đi đến cùng. Nhưng nó chỉ bướng bỉnh về nhận thức, chứ không bướng bỉnh về thái độ, như một đứa trẻ ngang ngạnh không biết nghe lời người lớn.

Cách đấy mấy năm, đi học về, nó đã kể một chuyện xảy ra ở lớp cho bố nghe. Hôm ấy mấy đứa ngồi hai bên, và bàn trên bàn dưới đều đòi nó cho xem bài.

Mọi lần vẫn thế. Vì nó thường được điếm cao nhất lớp. Lần này nó nhất định không cho đứa nào xem. Cả đứa bạn thân nhất ngồi bên trái cũng không được xem. Mặt nó hết đỏ lại tái. Môi bậm lại.

Cô giáo đến gần. Nó đứng lên, nhìn thẳng vào mắt cô, hai tay đưa bài làm văn ra:

- Thưa cô, cô chấm lại bài cho em ạ!

Cô giáo đã đứng tuổi, trợn mắt. Chưa bao giờ cô gặp chuyện này. "Nó dám đòi mình chấm lại, nghĩa là mình chấm sai? A, ghê nhỉ, to gan thật. Con cái nhà nào mà hỗn thế không biết". Cô giật lấy bài trên tay nó, hất hàm:

- Làm sao phải chấm lại?

- Cô cho em mấy điểm thì cho, nhưng cô xoá cho em hai chữ này đi.

- Hai chữ nào?

- Chữ… chữ… - nó đỏ mặt tía tai rồi, không chịu được nữa. Nó bật khóc.

- Ái dà, lấy nước mắt doạ tôi đấy à? Nào, đâu, chữ nào, chị chỉ cho lôi xem?

Bà giáo đã đứng tuổi, dí tờ giấp vào mặt nó. Nó đưa tay quệt ngang mắt, mếu máo:

- Thưa cô đây ạ.

Bà giáo lướt qua, không nhịn được, cười phá lên.

Và cái điều con bé sợ nhất đã xảy ra. Bà dõng dạc đọc đoạn văn của nó cho cả lớp nghe, rồi hỏi:

- Thế có kỳ quặc không các em?

Mấy chục cái miệng cùng nhao nhao:

- Có ạ!

- Kỳ quặc quá ạ!

Bà giáo thích chí:

- Vậy mà khi cô phê là kỳ quặc thì chị này lại đòi xoá đi đấy các em ạ! Đề nghị thế có kỳ quặc không hả các em?

- Kỳ quặc quá ạ!

Bà giáo đay lại:

- Hai lần kỳ quặc ấy chứ?

Con bé cắn môi chịu đựng. Nó đã hết khóc từ nãy.

Mặt đanh lại, nó dằn từng tiếng, quả quyết:

- Thưa cô em không kỳ quặc!

Mấy chục cái miệng lại nhao nhao:

- Kỳ quặc! Kỳ quặc! Kỳ quặc!

Nó quay lại, trợn mắt, hét lên:

- Các bạn kỳ quặc thì có!

- Ai dà, dám nỏ mồm vặc lại cả lớp kia à! Khá nhỉ. Để tôi hỏi cô giáo chị, xem chị là con cái nhà ai mà gớm ghê thế.

Không tỏ ra sợ sệt, nó vẫn cãi:

- Các bạn thử đến nhà tôi xem có đúng như tôi tả không nhé.

Cả lớp cười ầm lên. Mấy đứa con gái cười như nắc nẻ. Cô giáo cũng cười, để yên xem hai phe đấu nhau thế nào. Nó thì tỏ rá rất tự tin:

- Các bạn có dám đánh cuộc không. Nếu tôi thua thì tôi mời cả lớp ăn kem. Nếu các bạn thua thì bạn lớp trưởng phải thay mặt cả lớp xin lỗi tôi nhớ.

Bà giáo dạy thay cô giáo chủ nhiệm nó nghỉ đẻ, cũng thấy hay hay, liền nhận làm quan toà:

- Được tôi sẽ làm trọng tài việc này. Nếu thua, chị có mời tôi ăn kem không đấy?

Con bé tươi cười, tuy nước mắt vẫn còn nguyên trên má.

- Thưa cô em mời cô và các bạn ăn, bao giờ rét run lên thì thôi ạ. Nhưng cô và các bạn - Nó định nói, không bao giờ ăn được kem của em đâu ạ - Nghĩ thế nào nó lại nói - Cô và các bạn không thắng được em đâu ạ!

Cô giáo và cả lớp chợt lắng đi trong mấy giây, vì thấy nó có vẻ rất tự tin, nó lại thông minh nhất lớp, không dễ gì bắt nạt được. Không biết câu chuyện thực hư thế nào, mà nó dám cả gan chọi lại tất cả? Đến lúc ấy nó mới rành rọt:

- Trong bài tôi tả, mỗi khi ăn cơm xong, có gì vui, ông tôi thường vừa hát vừa đánh răng, vì đấy là… hàm răng giả cơ mà!

***

Bà ngoại ngồi phía ngoài, bên mấy chậu nhựa xanh đỏ đựng gạo, ngắm người qua lại, nhưng vẫn theo dõi câu chuyện ở gian trong của vợ chồng Thảo Tần với con gái. Bà thấy mừng. Thằng anh nó giầu đấy, nhưng không được như nhà này.

Kiên nói dóng ra:

- Mời mẹ vào xới bún. Chúng con để phần ông và bố con bác Đại rồi.

- Phần thì cứ để phần, chứ ông ngoại và bố con bác Đại chưa chắc đã ăn đâu.

Thảo Tần kể với mẹ:

- Cháu bà vẫn đi học võ đều đấy bà ạ.

- Ừ phải đấy cháu ạ. Mình có võ, đứa nào động vào táng cho nó biết thế nào là lễ độ.

Thảo Tần nói cho mẹ hiểu:

- Cháu bà học võ cho khoẻ người, nhanh nhẹn, hoạt bát, sau nữa mới là tự vệ. Đây là võ tự vệ mà bà. Chứ không phải học võ để đánh nhau đâu ạ. Hôm nọ, con đến đón cháu, từ xa thấy có một vòng trẻ con xúm quanh. Trước mặt nó là một thằng bé cao hơn gần một cái đầu, đang hằm hè xông vào. Cháu bà, ba lô sách vở vẫn khoác sau lưng, hai tay nắm chặt, đứng xuống tấn…

Bà ngoại thích quá:

- Hay quá, cháu đứng xuống tấn cho bà xem nào?

Con bé bỏ bát ra đứng biểu diễn cho bà xem.

- Rồi sao nữa, mẹ nó đừng kể, để nó vừa kể vừa diễn lại cho bà xem nào.

Hai chân con bé hơi khuỵu xuống đứng song song bằng khoảng cách hai vai, tay nắm chặt, mắt nhìn thẳng đối phương:

- Anh ấy lấy đà, đầu cúi xuống, xông thẳng vào, định húc cháu.

- Thế cháu làm thế nào với cái thằng mất dậy ấy?

- Cháu chả làm gì!

Sao lại chả làm gì, thế thì nó húc thủng ruột cháu ra chứ?

Cháu chả làm gì, chỉ khuỵu một chân xuống, vừa nghiêng người về bên chân khuỵu, vừa ngồi thụp xuống, thế là anh ấy không húc được vào cháu mà húc vào…

- Vào đâu… vào đâu?

Vào gốc cây sà cừ sau lưng cháu. Máu chảy ướt cả mặt. Các cô giáo chạy ra, bắt cháu vào văn phòng vì tội con gái mà đánh nhau với con trai. Các bạn lớp cháu, cả các lớp khác cùng vào theo… Nhưng phải đứng ngoài cửa văn phòng. Các bạn cứ nhao nhao bênh cháu. Anh kia vừa được băng bó xong, chỉ vào mặt cháu, bảo cháu có dao. Cháu hỏi "Dao đâu? Con dao của em nó thế nào?" Anh ấy bí quá nói liều: "Nó… nó… dài... dài bằng này". Cháu buồn cười vội bưng miệng lại. Cô giáo quát: "Lại còn cười à? Đánh con người ta chảy máu đầu ra mà còn cười được à?". Cháu nói: "Thưa cô em cười vì anh này, anh ấy bịa rất buồn cười ạ". Lúc ấy cháu đã nhìn thấy mẹ cháu đứng lẫn cùng với nhiều bạn học sinh và phụ huynh đến đón con. Nhưng mẹ cháu cứ làm như người xem thôi. Không nói gì. Cô hiệu phó trực, bắt cháu lấy giấy bút viết kiểm điểm. Cháu không biết làm thế nào. Chả nhẽ lại gọi mẹ vào thì hèn quá. Mà mẹ cháu thì muốn xem cháu làm thế nào để tự cứu mình. Sau này mẹ cháu còn bảo là, mẹ để xem cô phó hiệu trưởng trường con giải quyết việc này ra sao? Cháu đang không biết làm thế nào. Nhìn ra, thấy bao nhiêu bạn nhìn cháu có vẻ rất lo cho cháu. Thế là cháu hỏi to: "Các bạn có thấy tớ đánh anh này không hả?" Bà có biết không, cả mấy chục cái mồm cùng hét lạc giọng: "Không đánh, không đánh!" Cô phó hiệu trưởng quay ra phía cửa, hét lên: "Không đánh sao bạn này chảy máu đầu? Tự nhiên nó chảy à?" Bà biết không, các bạn ấy lại nhao nhao lên, đồng thanh hô khẩu hiệu: "Tự đâm-đầu-vào-gốc-cây! Tự-đâm-đầu-vào-gốc-cây". Cô phó hiệu trưởng, không biết sự tình nên không thể hiểu được sự việc. Cô ấy nói thế này bà bảo có buồn cười không nhớ: "Thế ra bạn này tự tử à?" Lúc ấy cháu mới nói: "Thưa cô, anh ấy lao vào, định dùng đầu hức vào bụng cháu. Nhưng cháu có võ, nên cháu tránh được. Thế là...". Mấy chực bạn ngoài cửa lại nhao nhao lên: "Đúng đấy ạ, đúng đấy ạ!" Không biết cô phó hiệu trưởng đã hiểu ra chưa mà cô ấy vẫn kết tội cháu là: "Cậy có võ làm bạn đâm vào gốc cây, chảy máu đầu".

Về sau cháu mới biết, cái anh định húc cháu, là con một cô giáo trong trường. Thảo nào!

Hai bà cháu ăn xong ra ngồi với nhau ngoài phòng khách. Phòng khách là khoảng rộng nhất, ở ngoài cầu thang. Bà Phụng lại vừa trò chuyện với cháu, vừa ngắm gạo, ngắm người qua lại.

Kiên bảo vợ:

- Anh nghe con bé nói, thấy tư duy của nó khá lắm. Rất chặt chẽ, logíc. Diễn đạt thì mạch lạc, khúc chiết, thể hiện đúng khả năng tư duy. Đúng là mẹ nào con nấy. Anh biết ơn cô giáo của anh lắm đấy.

- Thế là biết điều đấy. Cứ trông vào anh thì có mà… Con bé có lối lập luận rất chắc chắn. Tính pháp lý cao lắm. Cái này phải nói là thừa hưởng của bố. Nhưng chị ngập ngừng đắn đo - Em sợ con người chính trị của anh lắm.

Anh quay sang nhìn chị, có ý không bằng lòng:

- Em buồn cười nhỉ. Con người là tổng hoà các mối quan hệ xã hội. Làm sao em lại tách con người chính trị của một người công tác chính trị ra khỏi con người kỹ sư, con người quản lý của anh. Thế em thích con người nào của anh? Có thích con người này không? - Vừa nói, anh lừa cầm tay vợ đặt lên tim mình.

Thảo Tần tươi cười:

- Con người này thì đáng yêu thật. Em công nhận rồi! Thế nếu em đồng ý thì lần này có đẻ được con trai không nhớ? - Chị ngập ngừng - Nhưng mà con người chính trị của anh thì… phải cảnh giác!

- Em nói gì thế? - Anh nghiêm giọng hỏi vợ.

- Em nghe lời xui dại của anh, cứ nhận cái chức phó hiệu trưởng, giờ mới ân hận.

- Chắc lại gặp chuyện gì ở trường chứ gì? Phụ nữ cứ hơi một tí là quan trọng hoá lên. Đến lạ!

- Anh nghe em kể xem có đúng là quan trọng không hay là em đã quan trọng hoá lên nhé. Em dự giờ chị Phương, dạy sinh vật. Chị ấy dạy bài Máu và truyền máu. Dạy đúng y xì sách ấy. Lại cũng có giáo cụ trực quan hẳn hoi. Một ít tiết lợn, nhưng không giải thích với học trò là máu gì, nguồn gốc? Lúc rút kinh nghiệm ở tổ, để mọi người góp ý, nhận xét xong em mới nói. Em thừa nhận là cô giáo bám sát sách giáo khoa. Truyền đạt được các kiến thức cơ bản. Nhưng tiếc rằng chưa biết mở rộng và đi sâu, cho nên chưa gây cho các em sự hào hứng, thích thú học môn này. Tôi nói môn này không phải là môn sinh vật mà là môn máu ấy - y tế gọi là huyết học. Có cả một môn khoa học về máu cơ mà. Nếu kể cho các em nghe trong thời chống Mỹ cứu nước, chúng ta thiếu thuốc men, thiếu dịch truyền cho thương binh - mà người bị thương, nhất là những vết thương mất nhiều máu, không cầm được máu để máu chảy nhiều. Hoặc cầm được mà không truyền huyết thanh kịp thời để bổ sung thì cũng không cứu được. Vì nước là thành phần chính của máu. Có hai loại huyết thanh: huyết thanh ngọt và huyết thanh mặn. Cái khó ló cái khôn. Một anh bác sĩ trẻ, nằm trên võng dù dưới gốc dừa, cứ xót xa về cái chết của anh thương binh trẻ măng hôm trước, bàn tay ấy mới chỉ biết cầm súng đánh giặc, chưa bao giờ cầm tay một cô gái, chứ đừng nói đến một nụ hôn… Nhìn đám lá dừa lao xao nắng gió, những trái dừa "đựng nước ngọt nước lành, những hũ rượu treo quanh cổ dừa" - thơ Trần Đăng Khoa đấy - Anh ta vỗ trán reo lên: Sao không được? Ư đúng rồi. Còn gì ngọt ngào, thy ngon, tinh khiết bằng nước dừa. Mà ngẫm ra, nó có khác gì huyết thanh ngọt đâu nhỉ? Liều một cái, có chết, cũng là chết có ích. Mình nếm đủ mùi đời rồi, có vợ rồi, có con chống gậy rồi. - Anh ta nghĩ thế và lập tức làm ngay. Chiến tranh không cho phép chần chừ, do dự. Lấy quả nào? Dừa già hay dừa non? Non thì hay hơn, càng tinh khiết hơn. Thì cái gì non mà chẳng ngon hơn già.

Anh chồng được dịp chêm vào:

- Lại sai lầm rồi, chỉ của em là non ngon hơn già thôi, đây này đùi non ngon hơn đùi già… chứ có phải cái gì cũng thế đâu.

Vợ mắng:

- Có để em kể không nào? Chỉ được cái bộ thế là giỏi. Anh ta báo cáo lên lãnh đạo. Lãnh đạo động viên một câu rất chính trị: "Hoan hô tuổi trẻ sáng tạo, nếu đồng chí hy sinh, nhất định tôi đề nghị cấp trên phong… liệt sĩ!" Thế mà thành công đấy, cứu được bao nhiêu thương binh đấy.

Chồng khen:

- Em giỏi thật đấy, miêu tả cứ như là nhà văn được tận mắt chứng kiến ấy. Thế thì hết bố nó giờ phát biểu của người khác rồi còn gì - Kiến nói thế, vì anh đang mải suy nghĩ việc cải tiến việc họp hành. Mất nhiều thì giờ quá - Nhưng mà anh chưa thấy điều gì làm em phải ân hận.

Vợ nguýt dài:

- Gớm, đấy là em làm văn nói với anh thôi. Chứ dài dòng văn tự thế ấy à? Còn chết nữa. Chưa hết đâu. Em bảo môn huyết học thế giới đã nghiên cứu làm máu nhân tạo. Và vì mỗi khi mổ, máu chảy ra trong ổ bụng, đều bỏ đi, nên người ta còn nghiên cứu để tái sinh máu. Đây là một đề tài nghiên cứu rất triển vọng. Còn để dễ bảo quản, vận chuyển đi xa, người ta đã chế tạo ra máu khô. Chỉ việc pha với dịch phù hợp là tiếp được ngay cho bệnh nhân…

Chồng lại chêm vào:

- Như anh pha nước chấm ấy, đúng không?

- Nhưng mà tình trạng thiếu máu vẫn cứ trầm trọng. Do vậy, chúng ta hãy tham gia hiến máu nhân đạo khi nhà trường tổ chức…

Chồng vỗ đùi, nhưng không phải đùi mình mà là đùi vợ:

- Tài thật, đúng là anh chọn vợ quá giỏi. Anh mà là học trò của em, anh không chỉ mê môn em dạy mà mê luôn cả cô giáo.

- Này đừng có mà "náo nếu" - chị cố tình nói ngọng - có đời thuở nhà ai, trò yêu cỏ giáo không? Chỉ bậy bạ!

- Khối ra đấy… Như anh đây này… Ờ nhưng mà, anh vẫn chưa hiểu vì sao…

- Vâng, thì đồng chí nghe tiếp đây: Anh có biết chị Phương nói thế nào không? Mặt chị ấy lạnh tanh, giọng dè bỉu: "Tôi chỉ làm nhiệm vụ truyền đạt kiến thức trong sách giáo khoa thôi. Không sai sách là được rồi. Lương lậu có thế thôi. Còn phải dạy thêm, làm thêm mới đủ sống. Chứ có đâu được như vợ bí thư Quận uỷ chỉ ngồi phòng máy lạnh, đọc sách báo tham khảo"…

Kiên nắm chặt tay vợ - cử chỉ cảm thông chia sẻ. Quả thật câu chuyện hoá ra nghiêm trọng:

- Thế em trả lời thế nào?

Em uất nghẹn cổ, đến nỗi phải rót ngay một chén nước, uống một ngụm, ngụm sau phải ngậm một tí rồi mới nuốt để tự trấn tĩnh. Em bảo: Trước khi làm hiệu phó, em cũng làm giáo viên như chị. Trước khi làm bí thư Quận uỷ chồng em cũng là công chức, nếu em không nhầm thì còn không bằng cấp bậc chồng chị (vì em biết chồng chị ấy là đại tá quân đội ăn lương tướng cơ mà). Em nghiệm ra, nếu chỉ bằng lòng với kiến thức trong sách giáo khoa thì không thể thoả mãn nhu cầu học tập của học sinh, nhất là với các em học lực khá trở lên, vì thế phải đọc, phải học thêm. Kiến thức trong sách là kiến thức chết, kiến thức đóng. Em nghĩ, phải mở cho các em hướng tới một không gian, một chân trời cho các em ước mơ, cho các em bay lên. Dù có những em gẫy cánh, dù không phải em nào cũng bay tới chân trời của mình. Vì thật ra làm gì có chân trời. Khi ta bay đến chỗ mà ta tưởng là chân trời, thì trước mắt lại là một chân trời khác không cùng, như sự không cùng của kiến thức, của vũ trụ…

Mỗi khi chuyện trò với chồng, Thảo Tần cứ như được bộc bạch hết lòng mình. Chị nói với chồng mà cũng là nói với mình, với con mình. Còn thực tế trong cuộc họp rút kinh nghiệm ấy, chị chỉ nói rất vắn tắt, chứ không như nói với chồng lúc này. Không thể ngờ được, không một ai ngờ được, cả chị giáo viên có tuổi kia, ngay cả chị cũng không thể ngờ được mình đã đưa ra quyết định nào - Đấy là kinh nghiệm của bản thân em. Có lẽ chính vì thế mà em trở thành giáo viên dạy giỏi. Cũng chính vì là giáo viên dạy giỏi mà em được đề bạt vào chức vụ hiện nay. Em đã xiêu lòng khi về hỏi ý kiến nhà em, anh ấy bảo nên nhận. Đấy là một sự đánh giá. Bây giờ em mới thấy mình sai lầm. Nếu không nhận, em sẽ không phải đi dự giờ của chị, em chỉ biết bộ môn em thôi. Em đã không bị chị xúc phạm. Hôm nay, chị đã không chỉ xúc phạm em, mà còn xúc phạm cả chồng em nữa…

Giọng Thảo Tần căng lên, kiên quyết, dõng dạc như chị giáo viên kia vẫn đang ngồi trước mặt. Kiên bóp chặt tay vợ như anh đang ngồi cạnh chị, lúc chị phát biểu.

- Với những gì vừa nói, em có quyền đòi chị công khai xin lỗi em. Nếu chị không xin lỗi…

Kiên ngạc nhiên nhìn vợ. Anh biết bản lĩnh vợ mình. Những quyết định của chị, dù đưa ra bất ngờ nhưng không phải là hậu quả của một thái độ nóng nảy, vội vàng. Mặc dầu nó không phải là một quá trình suy nghĩ lâu dài, nhưng tính đúng đắn của nó thì… anh chưa thấy lần nào chị quyết định sai. Vì sao lại như thế được?

Chỉ có thể giải thích. Đấy là kết quả tất yếu của một phương pháp tư duy khoa học. Chính vì tư duy khoa học nên dù có đưa ngay ra quyết định, khả năng đúng đắn của nó vẫn cao gấp nhiều lần một người đắn đo, cân nhắc mãi, nâng lên đặt xuống mãi mà sai vẫn cứ sai, vì cái gốc là phương pháp tư duy của họ không đúng.

Nhưng, đến đấy mà anh vẫn không hiểu sự việc sẽ dẫn đến đâu. Vợ anh đã ra những điều kiện gì với chị kia. Chắc hẳn Thảo Tần không làm đều gì quá khích hoặc không phải. Anh biết vợ mình - con gái ông cán bộ tuyên huấn không dễ mắc sai lầm đâu.

- Anh có biết em quyết định gì không? Em bảo nếu chị không xin lỗi, tôi sẽ từ chức. Đây không phải là một cuộc cãi nhau mà là làm việc. Không có chuyện tại anh, tại ả, tại cả hai bên, một người đúng một tí, sai một tí rồi hoà cả làng. Hoặc tôi sai chị đúng, hoặc chị sai tôi đúng! Chỉ có vậy thôi.

- Kết cục thế nào?

- Chưa thế nào?

- Em trong ban giám hiệu cơ mà.

- Ơ cái anh này. Còn chi bộ nữa chứ. Bên các đơn vị hành chính sự nghiệp, Bí thư có thể là thủ trưởng đơn vị mà cũng có thể không. Trường em, bí thư là một anh giáo viên dạy sử.

Vừa lúc ấy ông Hoè về. Bộ complê nâu đen cắt rất vừa, trông ông oai hẳn lên. Thuỳ Dương chạy ra đón ông. Hai ông cháu ríu rít:

- Nghe nói cháu học võ khá lắm! Đai gì rồi? Có đánh nổi ông không? Ông cháu ta tỉ thí một trận xem thắng bại thế nào nhé?

- Cháu không đánh đấm gì đâu ông ạ, chỉ để tự vệ thôi mà. Thế, võ của ông là võ gì?

- Môn võ của ông có sức công phá khủng khiếp. Có thể hạ gục tất cả các môn phái khác, kể cả Thiếu lâm tự, giuđô, karateđô, kích bốc v.v và v.v…

- Nhưng tên nó là gì chứ ạ?

- Là Khẩu võ!

- Cháu chưa nghe thấy bao giờ.

- Thế thì lần đầu cháu nghe đấy. Điều này chứng tỏ cháu thiếu hiểu biết từ Hán Việt. Cần phải học thêm. Khẩu võ tức là võ mồm!

Con bé cười rũ ra.

- Chết thôi! Bà và cháu giống nhau thế nhỉ? Bà thì chê ông là chỉ biết có mỗi việc đi giảng nghị quyết, chả biết làm gì, cũng chỉ là võ mồm thôi đấy! Nhưng cháu nên biết thêm điều này nhớ. Có một lý thuyết về ứng xử dạy rằng, có thể tránh được các cuộc gây gổ, đánh nhau bằng sự thuyết phục gọi là Giudô bằng lời nói đấy nhé. Nó đề cao tinh trí tuệ, sự hiểu biết, khả năng thuyết phục của lẽ phải, mà những kẻ thích dùng nắm đấm để giải quyết mâu thuẫn, thường rất thiếu. Cháu có biết hiện nay có những cuộc xung đột lớn, đến cấp quốc gia mà vẫn được giải quyết bằng thương lượng không? Bây giờ thế giới đã có những chuyên gia, chuyên thương lượng để giải cứu con tin bị bắt cóc như cơm bữa không? Đấy cũng là một dạng thức của võ Giudô bằng lời nói đấy!

Kiên bảo con:

- Thôi con đừng hỏi nữa, để ông ăn kẻo đói. Hôm nay có món bún chả, nhà con chuẩn bị rồi ông ăn đi đã.

Thảo Tần hỏi bố:

- Thế bác Đại đâu mà không đưa ông về?

- Nó còn bận đi đâu đó. Ông đi xe máy ngoài về. Công ty trả lương ông gồm cả tiền đến thoại, tiền nhà ở tiền thuê người giúp việc, tiền đi lại bằng xe buýt cơ mà.

- Thế thì lương ông khá hơn lúc còn đi làm là cái chắc.

- Điều đó là đương nhiên rồi, có gì lạ đâu. Đưa mọi thứ vào lương là đúng đắn nhất đấy, khoa học lắm. Rồi ta cũng phải làm thế thôi. Này, thế cái vụ giải phóng mặt bằng nút cổ chai đến đâu rồi? - Ông quay sang con rể - Mà phải hết sức chú ý đến chuyện đất đai đấy nhớ. Bây giờ cả thành phố, cả đất nước mình sốt đất. Hiện nay, đất là vấn đề số một. Rồi sẽ là cổ phần hoá. Rồi sẽ là thị trường chứng khoán. Đó là những vấn đề lớn của kinh tế trong cơ chế thị trường. Sẽ có nhiều vấn đề phức tạp lắm đấy. Anh cần hết sức thận trọng. Cần dựa vào tập thể. Cần tôn trọng ý kiến tập thể, cần giữ vững nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.

- Con cảm ơn ông về những lời nhắc nhở. Ông nhắc đi nhắc lại cũng không thừa đâu ạ. Ông tuyên huấn nhắc thì chỉ có từ đúng trở lên thôi. Quả thật chuyện đất đai và chuyện giải phóng mặt bằng, nghĩa là chuyện người dân giữ đất vẫn là vấn đề nóng của đô thị. Con cũng đang tập trung cố gắng vào việc này. Ông đi ăn đi, kẻo quá bữa hại dạ dày.