Thế là chẳng bao lâu, sáu nhà quý tộc mới toanh của chúng ta gặp đoàn người săn và cùng nhập bọn với họ mà chẳng gặp một sự phản đối nào cả. Phần lớn khách khứa đều đến từ những địa phương khác nhau và chẳng ai quen biết ai. Vào đến sân rồi thì những kẻ cướp đường ấy cũng trở thành tân khách.
Tất cả có lẽ sẽ diễn ra tốt đẹp nếu họ cứ giữ nguyên vị trí của mình. Nhưng lại không được như vậy. Một lát sau, thì Cauvignac có vẻ như tin chắc chắn rằng cuộc săn đã được tổ chức để đón tiếp mình, y giựt lấy cái kèn săn trong tay một tên người hầu mà gã này không dám từ chối, chạy lộn xộn thổi kèn lung tung, lẫn lộn tất cả những ám hiệu, xô ngã nào chó, nào người hầu, cúi chào các bà một cách điệu nghệ mỗi khi đi ngang qua trước mặt họ, chửi bới, la lối, bực tức khi không còn trông thấy họ nữa, và bắt kịp con hươu khi nó vừa nhảy qua một cái ao lớn.
- Hallali! Hallali! (Chú thích: Tiếng hò reo trong các cuộc đi săn) - Cauvignac gào lên - Bắt được nó rồi!
- Này Cauvignac! - Ferguzon nói, anh chàng này theo gần bên Cauvignac - Coi chừng anh làm cho chúng ta bị tống cổ khỏi đây đấy. Tôi van anh, vừa phải thôi!
Nhưng Cauvignac chẳng đếm xỉa gì đến, và thấy rằng con vật đang giơ sừng trước lũ chó, y nhảy xuống đất, rút gươm ra và lấy hết gân cổ gào lên:
- Hallali! Hallali!
Và các chiến hữu của y không thận trọng như Ferguzon, được kích động bởi hành động của y, cũng chuẩn bị nhảy đến con mồi thì viên đội trưởng đội săn đưa dao gạt Cauvignac ra:
- Khoan đã, thưa ông, chính phu nhân quận chúa là người điều khiển cuộc săn. Chính bà sẽ là người đâm cổ hươu hoặc sẽ nhường vinh dự ấy cho ai tùy ý bà.
Cauvignac tỉnh trí lại sau câu phê bình gay gắt đó, và trong khi y bực bội lùi lại thì đám đông các tay săn ùa đến vây quanh con vật bị dồn vào một gốc cây thông giữa lũ chó đang gầm gừ chờ đợi.
Ngay khi đó, mọi người thấy phu nhân quận chúa phóng đến, theo sau là quận công D Enghien và đám cận thần cùng người hầu. Đến giữa vòng người bà dừng lại, đưa ánh mắt vương giả nhìn quanh và nhìn thấy Cauvignac cùng đồng bọn đang bị vây hãm giữa những tia nhìn giận dữ và nghi ngờ của đám tùy tùng và sĩ quan của cuộc săn.
Viên đội trưởng tiến đến gần bà, tay cầm con dao.
- Phu nhân có biết người đó không ạ? - Viên đội trưởng nói nhỏ vừa đưa ánh mắt liếc về phía Cauvignac.
- Không. - Bà nói - Nhưng nếu y vào được thì có lẽ là có người quen biết y.
- Chẳng ai biết y cả, thưa phu nhân, và tất cả những người tôi hỏi đều bảo rằng lần đầu tiên thấy y.
- Nhưng làm sao y có thể qua cổng được nếu không trả lời đúng mật khẩu?
- Vâng, có lẽ vậy, thế nhưng tôi xin mạn phép khuyên phu nhân nên thận trọng.
- Trước hết, cần phải biết y là ai. - Bà quận chúa nói.
- Lát nữa sẽ được biết thôi, thưa phu nhân. - Lenet nói với nụ cười thường lệ của mình - Tạm thời phu nhân đừng tỏ vẻ gì quan tâm đến y, nếu không y sẽ vuột mất khỏi tay chúng ta.
- Ông nói đúng, Lenet à, hãy trở lại với buổi săn thôi.
- Này Cauvignac! - Ferguzon nói - Tôi hoàn toàn tin rằng họ đang nói đến chúng ta đấy. Tốt hơn cả là chuồn thôi.
- Cậu nghĩ thế à? Ái chà! Thây kệ! Ta muốn xem cảnh giết hươu, chuyện gì sẽ đến thì cứ đến.
- Cảnh đó xem thì thú vị đấy, tôi biết chứ! - Ferguzon nói - Nhưng có thể, chúng ta sẽ phải trả một vé vào xem đắt hơn tại khách sạn Bourgohne.
- Thưa phu nhân! - Viên đội trưởng đội săn trao cho bà quận chúa một con dao và nói - Phu nhân có muốn ban danh dự giết hươu cho ai không ạ?
- Tự ta sẽ hoàn tất công việc ấy. - Bà quận chúa nói - Một phụ nữ thuộc giai cấp như ta cần phải làm quen với ánh thép và máu chảy.
- Namur! - Viên đội trưởng nói với một tên lính - Hãy chuẩn bị sẵn sàng.
Tên lính ra khỏi hàng và đến đứng cách con vật khoảng mười bước, tay cầm súng sẵn sàng. Động tác này có mục đích là giết con vật với một viên đạn nếu nó vì sợ hãi, lại xông vào tấn công bà quận chúa thay vì đợi bà đến kết liễu đời nó.
Phu nhân quận chúa xuống ngựa, cầm lấy con dao và tiến về phía con vật gần như hoàn toàn bị khống chế bởi mấy con chó. Có lẽ con vật không nghĩ rằng chết sẽ đến qua tay bà quận chúa xinh đẹp ấy, người đã từng bao nhiêu lần tận tay mớm thức ăn cho nó; không còn kịp để nó nhận ra tình thế, lưỡi dao lấp lánh biến mất trong cổ nó, máu tóe ra văng đến tận mặt bà quận chúa, con hươu ngẩng đầu lên, kêu la vì đau đớn và su khi ném một ánh mắt trách móc cuối cùng về phía người chủ nhân xinh đẹp của mình, nó gục xuống chết.
Ngay khi đó, những tiếng kèn nổi lên, và cả ngàn tiếng reo hò cùng vang lên: Hoan hô phu nhân quận chúa! Trong khi cậu hoàng nhỏ tuổi vui sướng vỗ tay trên chiếc yên ngựa của mình.
Bà quận chúa rút dao ra khỏi cổ con vật, đưa mắt nhìn chung quanh, trả lại con dao cho viên đội trưởng rồi leo lên lưng ngựa.
Thế là Lenet đến gần bà.
- Phu nhân quận chúa có muốn tôi nói rằng đang nghĩ đến ai khi đâm vào cổ con vật không? - Ông ta nói với nụ cười cố hữu của mình.
- Được Lenet, ông nói đi, ông sẽ làm ta thích thú đấy!
- Phu nhân đang nghĩ đến ngài De Mazarin và muốn thấy ông ta thay vào chỗ con vật.
- Phải rồi! - Bà quận chúa kêu lên - Đúng vậy, và ta sẵn sàng đâm vào cổ lão không một chút thương xót, ta thề với ông như vậy, nhưng mà Lenet à, ông đúng là một lão phù thủy.
Rồi quay về phía đám người theo sau, bà nói:
- Thưa các ông, buổi săn đã chấm dứt, xin mời các ông hãy theo tôi. Bây giờ thì đã quá muộn để đuổi theo một con hươu khác, và hơn nữa bữa ăn tối đang chờ đợi chúng ta.
Cauvignac đáp lại lời mời đó bằng một cử chỉ thật là duyên dáng.
- Kìa Cauvignac, anh làm gì vậy? - Ferguzon hỏi.
- Ta chấp thuận chứ sao nữa? Cậu không thấy là phu nhân quận chúa vừa mời chúng ta dự tiệc với bà như ta đã hứa với các cậu sao?
- Cauvignac à, anh muốn nghe tôi hay không tùy ý nhưng ở vào địa vị anh thì tôi sẽ trở ra chỗ tường đổ ban nãy.
- Ferguzon thân mến, đầu óc sáng suốt ngày thường của cậu đâu mất rồi? Cậu không để ý thấy những mệnh lệnh mà cái ông mặc áo đen kia vừa ban ra hay sao? Ferguzon à, cái lỗ hổng ấy đã bị canh giữ rồi, và đi về phía đó có nghĩa là muốn cho mọi người biết rằng chúng ta sẽ ra bằng nơi mà chúng ta vừa vào.
- Trời, thế chúng ta sẽ ra sao đây?
- Cứ yên tâm... ta chịu trách nhiệm tất cả...
Sau câu trấn an đó, sáu chàng lãng tử nhập vào đoàn người và cùng họ tiến về phía tòa lâu đài.
Cauvignac đã không lầm: Họ bị theo dõi sát. Lenet đi bên cạnh hông đoàn người; bên phải ông là viên đội trưởng đội săn, bên trái là viên quản gia của gia đình Condé.
- Các ông có chắc - Lenet nói - là không ai biết về các tên kỵ sĩ đó chứ?
- Không ai cả. Chúng tôi đã hỏi hơn năm mươi người rồi, và đâu đâu cũng là một câu trả lời: Hoàn toàn xa lạ. Có điều người ta đã khám phá ra một lỗ hổng nơi tường và đang canh giữ nó.
- Nếu vậy - Lenet nói - chúng ta sẽ áp dụng đến một biện pháp có hiệu quả hơn chứ không nên để cho một nhóm do thám làm cho chúng ta mất đứt một cách oan uổng cả trăm con người hữu ích kia... Ông quản gia, ông hãy trông coi đừng để một ai ra khỏi sân hoặc rời khỏi hành lang lớn... Còn ông, ông đội trưởng, một khi cửa đóng rồi, ông hãy cắt đặt một tiểu đội người với đầy đủ súng ống, phòng khi có biến... Bây giờ thì các ông đi đi, tôi sẽ không rời mắt khỏi bọn chúng đâu.
Hơn nữa, Lenet không khó nhọc gì trong việc hoàn thành công việc mà ông tự cắt đặt cho mình. Cauvignac và các chiến hữu của y không tỏ vẻ gì là muốn bỏ chạy cả. Cauvignac đi ở hàng đầu, tay vân vê hàng ria, Ferguzon theo sau y đã an tâm với câu hứa hẹn bởi vì anh chàng biết quá rõ chỉ huy của mình để không lấy làm chắc rằng y sẽ không đâm đầu vào cái bẫy ấy nếu không có một ngõ thoát thứ hai. Còn Barrabas với tướng chẳng có ý nghĩ nào khác hơn về một bữa tiệc linh đình đang chờ đợi họ dù sao thì họ cũng chỉ là những người thiếu về vật chất và dành phần trí tuệ trong những cuộc giao dịch ngoài xã hội cho hai vị chỉ huy mà họ hoàn toàn tin tưởng với một thái độ vô tâm hoàn toàn.
Tất cả xảy ra theo dự liệu của viên cố vấn mà theo như lệnh của ông, phu nhân ngồi nơi phòng tiếp tân lớn, trên một thứ ngai, bên cạnh là cậu con trai.
Mọi người nhìn nhau: Họ được hứa hẹn một bữa ăn tối, thế mà bây giờ rõ ràng là sẽ phải nghe một bài diễn văn.
Thật vậy, bà quận chúa đứng dậy và mở lời. Bài diễn văn của bà khá lôi cuốn. Lần này, Clémence De Maillé-Breze không còn giữ gìn ý tứ gì nữa mà kịch liệt công kích ngài De Mazarin. Về phần mình, những người tham dự, nhớ đến hành động sỉ nhục đối với toàn thể giới quý tộc của nước Pháp qua việc bắt giữ các ngài hoàng thân và có lẽ nhiều hơn cả là nghĩ đến những món lợi hời sẽ nhận được trong trường hợp thành công nên nhiều lần cắt ngang bài diễn văn bằng những tiếng tung hô, thề hứa sẽ phục vụ trung thành chân lý của gia đình Condé và sẽ giúp bà thoát khỏi cảnh giam cầm.
- Như vậy, thưa các ông - Bà quận chúa chấm dứt bài diễn văn của mình - chính trong lòng dũng cảm và tận tụy mà đứa trẻ côi cút đây hỏi xin nơi tấm lòng rộng lượng của các ông... Các ông là bạn hữu của chúng tôi... hoặc ít ra, các ông cũng đã đến đây với tư cách đó... Các ông có thể làm được gì cho chúng tôi?
Thế là sau một giây yên lặng, cảnh yên lặng đầy trịnh trọng bắt đầu một cảnh tượng vừa uy nghi và cũng vừa cảm động.
Một người trong đám nghiêng mình kính cẩn chào bà quận chúa.
- Tên tôi là Gerard De Montalent - Ông ta nói - Cùng đi với tôi có bốn nhà quý tộc, bạn tôi. Chúng tôi có năm thanh gươm tốt và hai ngàn đồng Pistoles mà chúng tôi xin dâng hiến cho ngài hoàng thân toàn quyền sử dụng... Đây là thư giới thiệu chúng tôi do ngài De La Rochefoucauld ký.
Bà quận chúa cũng chào lại, cầm lấy lá thư, trao cho Lenet và ra hiệu cho những người đó bước qua bên phải.
Họ vừa tiến về chỗ được chỉ định thì một người khác đứng dậy.
- Tên tôi là Claude Raoul De Lassas, bá tước De Cleremont. - Ông ta nói. Tôi đến cùng với sáu người bạn hữu của tôi. Chúng tôi có mỗi người một ngàn Pistoles mà chúng tôi xin được nộp vào quỹ của phu nhân... Chúng tôi đều có vũ trang và quân phục đầy đủ và chỉ cần một món lương bổng nhỏ... Đây là thư giới thiệu chúng tôi do ngài De Bouillon ký.
- Hãy bước qua bên phải tôi, thưa ngài. - Bà quận chúa nói và cầm lấy lá thư của ông De Bouillon, cũng đọc như lá thư trước và cũng trao cho Lenet - Xin các ông hãy tin tưởng vào sự biết ơn của chúng tôi.
Các ông này tuân theo.
- Tôi tên là Louis Ferdinande Loroges, bá tước Duras. - Sau đó một người thứ ba nói - Tôi đến đây, không bạn hữu, không tiền bạc, chỉ có thanh gươm của tôi mà nhờ nó tôi đã mở con đường máu giữa quân thù, bởi vì tôi bị vây hãm tại Bellegarde. Đây là thư giới thiệu tôi do ngài tử tước De Turenne ký.
- Hãy đến đây, hãy đến đây, thưa ông. - Bà quận chúa nói vừa cầm lấy lá thư vừa đưa bàn tay ra cho ông ta hôn. Hãy đứng bên cạnh tôi đây, tôi sẽ phong cho ông làm một trong những tướng lãnh của tôi.
Tất cả mọi người khác đều làm như vậy, mỗi người đến cùng với lá thư giới thiệu hoặc là của ngài De La Rochefoucauld, ngài Bouillon, hoặc của ngài De Turenne, giao lại lá thư rồi bước qua bên phải, khi bên phải đầy người rồi thì bà quận chúa bảo bước qua bên trái.
Cứ như thế, phần cuối của gian phòng dần dần vắng người. Và chẳng bao lâu chỉ còn lại Cauvignac cùng với đám thủ hạ của mình, giữa những ánh mắt giận dữ, đe dọa và tiếng thì thầm nghi ngờ.
Lenet ném một ánh mắt về phía cửa. Cửa đã đóng kín. Ông ta biết là đằng sau cánh cửa ấy có viên đội trưởng cùng với tiểu đội lính. Thế là đưa ánh mắt về phía những người lạ kia.
- Còn các ông, các ông là ai? - Ông ta hỏi - Chúng tôi có được vinh dự biết tên tuổi các ông và biết ai giới thiệu các ông không?
Phần đầu của màn kịch vừa qua đã mang đến cho Ferguzon ít nhiều lo âu và đã từ từ lây sang các tên kia, nhất là khi Lenet nhìn về phía cửa; nhưng viên chỉ huy của họ, oai nghi trong chiếc áo choàng của mình, vẫn thản nhiên và sau lời mời của Lenet, tiến lên hai bước rồi cúi chào bà quận chúa với một điệu bộ duyên dáng không thể nào chê được.
- Thưa phu nhân - Y nói - Tôi tên là Roland De Cauvignac cùng đi với tôi đây có năm nhà quý tộc sẵn sàng để phục vụ người, họ thuộc vào những gia đình danh giá nhất của vùng Guynne và xin được giấu tên.
- Nhưng chẳng lẽ các ông đến Chantilly mà không được ai giới thiệu hay sao? - Bà quận chúa hỏi - Thư giới thiệu của các ông đâu?
Cauvignac nghiêng mình, chứng tỏ là rất hiểu lẽ phải trong câu hỏi vừa qua, lục túi và rút ra một mảnh giấy gấp tư mà y trao cho Lenet với một cái chào rất sâu.
Lenet mở ra, đọc và tỏ ra vui vẻ tột cùng. Trong khi Lenet đọc, Cauvignac nhìn tất cả mọi người với một ánh mắt đắc thắng.
- Thưa phu nhân! - Lenet nói nhỏ vào tai bà quận chúa - Hãy nhìn này: Một tờ khống chỉ của lão D Epernon!
- Thưa ông - Bà quận chúa nói với một nụ cười duyên dáng, xin cám ơn ông nhiều lắm! Vì chồng tôi! Vì tôi! Và vì con tôi!
Tất cả những người có mặt đều lặng đi vì kinh ngạc.
- Thưa ông - Lenet nói - Mảnh giấy này thật quá quý giá để các ông có ý nhượng lại cho chúng tôi vô điều kiện. Tối nay, sau bữa tiệc chúng ta sẽ thảo luận với nhau và ông sẽ cho chúng tôi có thể giúp ích được ông vào việc gì.
Và Lenet cất tờ khống chỉ vào túi và Cauvignac hết sức tế nhị, cũng bỏ qua không đòi lại.
- Sao? - Cauvignac nói với các chiến hữu của mình, tôi đã không bảo là sẽ mời các cậu dùng tiệc cùng với ngài quận công D Enghien đó hay sao?
- Xin mời quý vị vào bàn. - Bà quận chúa nói.
Sau những tiếng đó, hai cánh cửa to mở rộng ra và mọi người thấy một bữa tiệc linh đình được dọn nơi hành lang lớn của lâu đài.
Bữa tiệc thật là ồn ào, mọi người nâng ly chúc mừng sức khỏe của ngài hoàng thân có đến mười lần và ăn uống ngon lành. Ngay cả Ferguzon, anh chàng Ferguzon cẩn thận cũng mềm môi trước các chai rượu vùng Bourgogne mà lần đầu tiên được biết đến. Nhưng Cauvignac thì không như vậy. Mặc dù biết thưởng thức giá trị thực sự của các loại rượu hảo hạng, y cũng giữ chừng mực. Y vẫn không quên nụ cười quỷ quyệt của Lenet và nghĩ rằng cần phải giữ đầu óc thật sáng suốt để đàm phán với Lenet, một cuộc thương lượng mà y sẽ không phải hối tiếc.
Đến gần cuối bữa tiệc, khi những ly rượu chúc mừng mỗi lúc mỗi nhiều hơn, bà quận chúa lẻn ra ngoài cùng với con trai, để cho thực khách hoàn toàn tự do muốn kéo dài bao lâu tùy ý. Vả lại, tất cả đều xảy ra như ý muốn của bà, và bà ôn lại trong đầu mọi diễn tiến trong ngày, không quên câu nói mà Lenet bỏ nhỏ vào tai bà khi bà vừa rời bàn:
- Xin phu nhân đừng quên là chúng ta sẽ lên đường vào lúc mười giờ.
Khi ấy đã chín giờ, phu nhân quận chúa bắt đầu chuẩn bị. Trong khi đó, Lenet và Cauvignac trao đổi nhau một ánh mắt, Lenet đứng dậy, Cauvignac cũng đứng dậy. Lenet ra ngoài bằng cánh cửa nhỏ nơi góc hành lang. Cauvignac hiểu ý và cũng đi theo ông ta.
Lenet dẫn Cauvignac vào phòng làm việc của mình, y bước theo ông ta, vẻ mặt vô tư và tin tưởng. Thế nhưng, trong khi bước đi, tay y đùa nghịch với cán của một con dao gài nơi thắt lưng, và con mắt nhanh nhẹn sáng quắc của y dò xét mọi cách cửa hé mở cũng như mọi tấm màn rung động.
Y không sợ người ta phản bội nhưng theo một nguyên tắc là luôn luôn sẵn sàng đối phó với mọi phản trắc.
Vào đến phòng làm việc chỉ được soi sáng boỞi một ánh đèn, mà chỉ cần liếc mắt y cũng đủ biết rằng không có một ai khác, Lenet đưa tay chỉ một chiếc ghế mời Cauvignac ngồi. Họ ngồi đối diện nhau ở hai bàn làm việc.
- Thưa ông! - Lenet nói để thu hút lòng tin tưởng của người đối thoại - Trước hết, tôi xin trả lại ông tờ khống chỉ. Đây! Nó là của ông, có đúng thế không?
- Thưa ông - Cauvignac nói - Nó thuộc về người cầm giữ nó vì như ông cũng đã thấy, trên đó không có một cái tên nào khác ngoài tên của công tước D Epernon.
- Khi tôi hỏi nó có đúng là của ông, là tôi muốn hỏi có phải ông nhận nó từ chính tay của ngài D Epernon hay không?
- Tôi nhận từ chính tay ông ta, thưa ông.
- Như vậy là nó không do vũ khí hoặc lấy trộm mà ra? Tôi không nói là bởi ông nhưng bởi một người khác sau đó đã trao lại cho ông, có thể là ông nhận qua tay một người thứ hai?
- Tôi xin nhắc lại, nó đã được ngài công tước tận tay trao cho tôi, tự ý ông ta, để đổi lấy mảnh giấy khác mà tôi trao lại cho ông ấy.
- Ông có hứa với công tước D Epernon sẽ sử dụng tờ khống chỉ này vào một việc này hay một việc khác không?
- Tôi chẳng hứa gì với ngài công tước cả.
- Như vậy kẻ nào làm chủ nó có thể an toàn mà sử dụng nó?
- Đúng như vậy.
- Tại sao chính ông lại không sử dụng nó?
- Bởi vì nếu sử dụng tờ khống chỉ này, tôi sẽ chỉ có một cái lợi, còn nếu nhượng nó cho ông, tôi sẽ được hai mối lợi.
- Hai cái lợi đó là như thế nào?
- Trước hết là tiền.
- Chúng tôi không có tiền.
- Tôi không đòi hỏi nhiều.
- Cái lợi thứ hai?
- Một cấp bậc trong quân đội của các ngài hoàng thân.
- Các ngài hoàng thân không có quân đội.
- Rồi họ sẽ có.
- Ông có thích có một tờ bổ nhiệm để tự mình chiêu một đội quân?
- Tôi đã toan đề nghị điều này.
- Vậy là còn vấn đề tiền bạc?
- Vâng, vấn đề tiền bạc.
- Ông đòi bao nhiêu?
- Mười ngàn livres. Tôi đã nói với ông rằng tôi không đòi hỏi nhiều.
- Một ngàn livres!
- Vâng. Tôi cần được ứng trước một món tiền để trang bị cho quân đội của tôi.
- Đúng vậy, từng đó là không nhiều.
- Vậy là ông đồng ý?
- Coi như chúng ta thỏa thuận.
Lenet rút ra một tờ bổ nhiệm đã ký sẵn, điền tên họ của chàng thanh niên, đóng mộc lên rồi đưa cho người bổ nhiệm, sau đó ông ta mở một cái tủ sắt ngầm đựng tài sản của quân đội phiến loạn, lấy ra một ngàn livres bằng đồng vàng.
Cauvignac đếm cẩn thận, đến đồng cuối cùng, y hất đầu ra hiệu cho Lenet là tờ khống chỉ đã thuộc về ông. Lenet cầm nó lên và bỏ vào cái tủ sắt khóa lại.
Ngay khi ông đút chìa khóa vào túi, một tên hầu hốt hoảng chạy đến báo rằng ông được mời vì có chuyện khẩn cấp. Thế là cả hai rời văn phòng cùng một lúc: Lenet theo tên gia nhân. Cauvignac trở về phòng tiệc.
Trong thời gian đó, quận chúa đang chuẩn bị để lên đường, nghĩa là thay bộ y phục dạ tiệc để mặc vào quần áo đi đường, sắp xếp giấy tờ của mình, đốt những gì không cần thiết và mang theo những gì có giá trị, và cuối cùng là gom góp mớ nữ trang của bà.
Mấy cỗ xe đã được thắng ngựa như thể sắp đưa phu nhân De Cambes trở về Paris và được đưa đến một lối đi tối, nơi không có ai nhìn thấy được. Cửa xe mở sẵn, mà phu nhân đã vào vị trí. Chỉ còn chờ hiệu lệnh lên đường. Phu nhân quận chúa, nhìn lên đồng hồ và đã thấy mười giờ kém năm, bà toan nắm tay con trai đứng dậy, thì bỗng nhiên cửa bật mở, và Lenet nhảy bổ vào phòng.
Nhìn thấy vẻ mặt tái nhợt và ánh mắt hốt hoảng của ông ta, phu nhân cũng tái đi.
- Trời! - Bà kêu lên và tiến về phía ông ta - Có chuyện gì vậy?
- Có một người do đức vua sai đến đòi hội kiến phu nhân.
- Lạy chúa! Chết chúng ta rồi! Phải làm sao bây giờ hả ông Lenet?
- Một việc duy nhất.
- Việc gì?
- Phu nhân hãy bảo quận công D Enghien đổi y phục với Pierrot.
- Nhưng con không muốn cho Pierrot mặc áo của con! - Ông hoàng nhỏ tuổi phản đối.
- Cần phải như vậy, thưa đức ông. - Lenet nghiêm nghị nói - Nếu không người ta sẽ đưa đức ông cùng với phu nhân vào cùng ở tù với ngài hoàng thân cha của đức ông.
Cậu D Enghien đành im lặng và đành để cho người hầu dẫn qua phòng bên cùng với Pierrot để hai cậu đổi áo cho nhau.
- May là công chúa phu nhân còn ở đây, nếu không thì chúng ta đã bị thua vào tay Mazarin.
- Tại sao vậy?
- Bởi vì viên sứ giả buộc phải đến trình diện với công chúa trước và hiện giờ đang ngồi đợi nơi tiền phòng.
- Như vậy viên sứ giả của nhà vua đó chỉ là một tên do thám, một tên cai ngục mà triều đình gởi đến với chúng ta?
- Đúng như lời phu nhân nói.
- Và nhiệm vụ của y là canh giữ chúng ta?
- Vâng, nhưng không can gì đến phu nhân cả bởi vì y sẽ không phải canh giữ phu nhân.
- Tôi không hiểu ý ông Lenet à!
Lenet mỉm cười:
- Còn tôi thì hiểu, thưa phu nhân và tôi xin đảm nhận tất cả. Hãy cho Pierrot ăn mặc như quận công, và hãy để tôi chỉ bảo cho cậu bé.
- Ôi! Lạy chúa! Để cho con ta ra đi một mình hay sao?
- Cậu ấy sẽ ra đi cùng với mẹ mình.
- Không thể như vậy được.
- Tại sao không? Nếu có thể kiếm được một quận công giả hiệu thì cũng có thể kiếm được một quận chúa giả hiệu vậy! Xin phu nhân cứ yên tâm, bà quận chúa De Condé kia hiện thời đang ngủ nơi giường của phu nhân.
Đây là những gì vừa xảy ra mà Lenet đã kể lại với bà quận chúa.
Trong khi các quan khách hãy còn vui say nơi phòng tiệc trong khi Lenet đang bận thương lượng với Cauvignac, trong khi bà quận chúa đang bận gom góp của cải chuẩn bị lên đường thì một viên sứ giả đến trình diện nơi cổng lâu đài theo sau là tên đày tớ của mình.
- Ngài từ đâu đến? - Người gác cổng hỏi.
- Từ Mantes. - Viên kỵ sĩ trả lời.
- Ngài đi đâu vậy?
- Đến yết kiến phu nhân công chúa, phu nhân quận chúa và quận công D Enghien.
- Không vào được!
- Lệnh của đức vua! - Chàng kỵ sĩ trả lời vừa lấy ra một mảnh giấy. Sau những tiếng đáng gờm đó, mũi súng hạ xuống, cổng mở ra và viên sứ giả được dẫn vào ngay.
Nếu viên sứ giả đòi được gặp quận chúa phu nhân và con trai bà trước thì mọi việc coi như là hỏng bét. Nhưng nghi thức buộc rằng chàng ta phải đến trình diện với bà công chúa lớn trước. Bởi vậy tên người hầu đưa chàng vào đợi nơi tiền sảnh giáp với phòng ngủ của bà công chúa.
- Xin ngài thứ lỗi cho! - Tên này nói - Phu nhân vừa đột ngột ngã bệnh mấy hôm nay. Người vừa được trích máu cách đây hai giờ. Tôi đã báo tin ngài đến, và một phút nữa thôi tôi sẽ nhận được hân hạnh đưa ngài vào.
Viên sứ giả gật đầu ra dấu đồng ý và ngồi lại một mình mà không để ý rằng có nhiều con mắt đang dò xét chàng qua lỗ khóa. Nhưng không ai trong số đó có thể nhận ra người lạ mặt kia. Đấy là một chàng trai trẻ bảnh bao trong bộ y phục kỵ binh, chàng đang lơ đãng nhìn những bức họa chân dung, đồ đạc trong phòng và chăm chú nhìn kỹ bức chân dung của bà công chúa khi hãy còn trẻ và rất đẹp.
Vài phút sau tên người hầu đến đưa chàng vào yết kiến bà phu nhân.
Bà đã ngồi dậy, viên y sĩ vừa rời khỏi đấy, ông ta gặp viên sĩ quan nơi ngưỡng cửa và lịch sự chào, người này cũng lễ phép chào lại.
Viên sĩ quan bước đến ba bước, rồi kính cẩn cúi chào. Bà phu nhân mở to hai mắt lộ vẻ giận dữ. Bà đưa tay ra hiệu cho viên sứ giả trao lại bức thư mà chàng có nhiệm vụ chuyển giao.
- Được lắm! - Bà nói nhỏ sau khi đã đọc xong bốn hàng của lá thư - Ta rất hiểu ý định của hoàng hậu, dù bà đã dùng những lời lẽ rất lịch sự, ta là tù nhân của ông.
- Thưa phu nhân!... - Viên sĩ quan bối rối nói.
- Một tù nhân canh giữ không lấy gì làm khó lắm, thưa ông. - Bà phu nhân già lại nói tiếp - Bởi vì ta không đủ sức để bỏ chạy đâu. Và như ông cũng thấy khi vào đây, có một người canh giữ rất nghiêm khắc, ông y sĩ Bourdelot. Ta biết là ngài Mazarin có khả năng sử dụng đến những hành động bạo lực rất thô lỗ, nhưng không ngờ ông ấy lại nhút nhát đến độ e sợ một bà già bệnh hoạn như ta, một người đàn bà góa với một đứa con nít, vì ta cho rằng lệnh mà ông mang đến cũng liên quan đến cả con dâu ta và cháu ta.
- Thưa phu nhân, tôi vô cùng buồn rầu khi thấy rằng phu nhân xét đoán tôi qua sứ mạng mà tôi buộc phải thi hành. Tôi mang đến Mantes một bức thư gởi cho hoàng hậu. Phần tái bút của lá thư có gởi gắm người đưa thư cho ngài, thế là hoàng hậu có lòng tốt bảo tôi ở lại bên bà, để chờ khi có việc cần đến công sức của tôi. Hai ngày sau, hoàng hậu gởi tôi đến đây, nhưng mặc dù phải tuân theo mệnh lệnh, tôi dám nói rằng tôi đã xin không nhận lãnh công việc này, mà còn muốn từ chối là đằng khác nếu như tôi có quyền được từ chối.
Nói xong những lời đó, viên sứ giả lại nghiêng mình chào lần thứ hai, còn kính cẩn hơn lần trước.
- Ta xin cảm tạ lời giải thích của ông và hy vọng rằng có thể yên tâm mà nghỉ ngơi. Thế nhưng, xin đừng tránh né làm gì thưa ông, hãy cứ nói tất cả sự thật. Có phải ta sẽ bị giữ luôn trong phòng như đứa con đáng thương của ta tại lâu đài Vincennes? Ta còn được quyền viết thư và người ta có kiểm duyệt thư của ta hay không? Nếu căn bệnh này cho phép ta ngồi dậy, thì ta còn được quyền đi dạo hay không?
- Thưa phu nhân - Viên sĩ quan trả lời - Đây là mệnh lệnh mà chính hoàng hậu đã căn dặn tôi. Ông hãy đến, hoàng hậu nói với tôi như vậy, trấn an người chị em bà con của ta rằng ta sẽ đối đãi với các vị hoàng thân với tất cả những gì mà ta có thể làm được. Qua lá thư này, ta yêu cầu người chị em của ta hãy tiếp đón một trong các viên sĩ quan của ta để làm người liên lạc giữa ta với người chị em ấy. Người sĩ quan đó sẽ là ông. Thưa phu nhân, đấy là nguyên văn những gì hoàng hậu nói.
Suy nghĩ giây lát, bà công chúa cắn môi rồi nói:
- Ông sẽ ngụ tại lâu đài Chantilly theo như ý muốn của hoàng hậu, và ông cứ tùy nghi sử dụng gian phòng nào mà ông cho là thuận lợi trong việc giám sát của ông.
- Thưa phu nhân - Viên sĩ quan hơi cau mày trả lời - Tôi đã được hân hạnh giải thích với phu nhân khá nhiều điều không thuộc phạm vi chỉ thị của tôi. Tôi, một sĩ quan nghèo nàn, tôi bị đặt vào một vị trí rất gay go, giữa cơn giận của phu nhân và ý muốn của hoàng hậu, dù sao thì tôi cũng nghĩ rằng phu nhân có thể chứng tỏ lòng rộng lượng của mình bằng cách đừng sỉ nhục một người vốn là một công cụ thụ động trong tay các bà chúa. Thưa phu nhân, tôi rất phiền lòng khi thi hành nhiệm vụ mà tôi buộc phải thi hành. Nhưng, hoàng hậu đã ra lệnh, và tôi đành phải tuân theo. Tôi đã không đòi hỏi công tác này, tôi rất vui lòng nếu nó được giao cho một người khác. Hình như tôi đã trình bày đầy đủ...
Và viên sĩ quan ngẩng đầu lên, mặt ửng đỏ không khác gì máu đỏ trên vầng trán cao ngạo của bà công chúa.
- Thưa ông - Bà trả lời - Dù cho chúng ta ở địa vị nào trong xã hội đi nữa thì như ông vừa nói, chúng ta đều buộc phải tuân theo đức vua. Tôi sẽ bắt chước theo ông và cũng sẽ tuân theo lệnh của hoàng hậu, nhưng dù sao ông cũng nên hiểu cho rằng thật là đáng buồn khi không thể tiếp đãi một cách xứng đáng một nhà quý tộc đáng trọng như ông tại nhà mình. Kể từ bây giờ, chính ông sẽ là chủ nhân ở đây. Xin ông cứ ra lệnh.
Viên sĩ quan cúi chào thật sâu và đáp lại:
- Thưa phu nhân, làm sao tôi có thể quên được khoảng cách giữa phu nhân với tôi và lòng tôn kính của tôi đối với gia đình người. Phu nhân sẽ vẫn là chủ nhân trong lâu đài này và tôi xin được là tên đầy tớ đầu tiên của người.
Sau những lời đó, chàng trẻ tuổi cáo lui không một chút bối rối, không cao ngạo mà không quỵ lụy dể lại bà công chúa trong một cơn giận dữ tột độ mà bà không thể nào trút lên một viên sứ giả lịch sự và lễ phép như vậy.
Chàng sĩ quan gặp lại tên người hầu nơi tiền phòng.
- Phu nhân quận chúa đã sẵn sàng tiếp ngài, mời ngài theo tôi.
Nối gót sau tên người hầu, chàng đến trước cửa phòng ngủ của bà quận chúa.
- Phu nhân quận chúa đã vào giường sớm sau khi đi săn về, và bà bị mệt. Tôi sẽ báo tên ngài như thế nào đây?
- Hãy báo rằng có nam tước De Canolles đến xin được gặp theo lệnh của hoàng hậu nhiếp chính.
Từ giường của mình, sau khi nghe cái tên đó, bà công chúa giả hiệu phác một cử chỉ kinh ngạc và vội vã đưa tay phải kéo sụp chiếc nón ngủ trên đầu xuống tận mắt trong khi bàn tay trái kéo tấm chăn lên đến tận cằm.
- Cho vào! - Bà nói với một giọng nghẹn đi.
Viên sĩ quan bước vào
Canolles được dẫn vào một căn phòng rộng căng rèm màu sẫm. và chỉ được soi sáng bằng một ngọn nên đêm đặt cái bàn chân quỳ Ở giữa nhà hai cửa sổ. Nhờ chút ánh sáng ấy tỏa ra. có thể nhận thấy phía trên ngọn đèn. một bức chân dung phụ nữ đứng cầm tay một đứa bé. Cuối phòng nơi ánh sáng lọt tới. run rẩy và chập chờn. qua tấm rèm màn một người phụ nữ mà danh hiệu nam tước De Canolles đã khiến bà ta phải bàng hoàng.
Nhà quý tộc cũng vẫn phải qua những thủ tục thông thường. nghĩa là tiến lên ba bước theo như luật lệ về phía giường. cúi chào. rồi lại ba bước nữa. Hai thế nữ sau khi giúp De Condé phu nhân đi nằm. đã rút lui! Anh hầu phòng khép cửa lại và chỉ còn lại một mình Canolles với bà quận Canolles không buộc phải mở đầu câu chuyện. chàng chờ đợi. Nhưng về phía bà quận chúa.
có vẻ như muốn cố tình giữ sự im lặng. cho nên chàng sĩ quan trẻ tuổi tự nghĩ tốt hơn có lẽ nên lên tiếng trước để khỏi phải lặng thinh trong một tư thế bối rối như thế này. giông bão chứa đựng trong bầu không khí nặng nề ấy chắc chắn sẽ bùng nổ ngay trong những câu nói đầu tiến và chàng sẽ phải chịu đựng cơn giận thứ hai của một vị quận chúa còn ghê gớm hơn bà thứ nhất. trẻ hơn và cũng đáng chú ý hơn.
Cảm thấy bị xúc phạm. chàng bạo dạn hơn và nghiêng mình lần thứ ba cho phù hợp với tình huống. nghĩa là một cái chào cứng cỏi và câu nệ. báo trước một sự nổi nóng của anh chàng xứ Gascogne.
- Thưa phu nhân - Chàng nói - thay mặt hoàng hậu nhiếp chính. tôi có được vinh dự xin một cuộc hội kiên và phu nhân đã chiếu cố chấp thuận. Bây giờ phu nhân có thể rộng lượng cho tôi biên. bằng một câu nói một dấu hiệu rằng phu nhân có chấp nhận sự hiện diện của tôi và sẵn sàng nghe tôi trình bày chăng?
CÓ một cử động sau bức rèm và dưới tấm mền báo cho Canolles biết rằng chàng sẽ được nghe câu trả lời.
Thật thế. chàng nghe một giọng nói nghẹn đi. xúc động.
- Nói đi. thưa ngài. tôi nghe đây.
Canolles bắt đầu sử dụng tài hùng biện của mình:
- Thưa phu nhân. hoàng hậu cử tôi đến để đoan quyên với phu nhân rằng hoàng hậu vẫn mong muốn được duy trì những quan hệ thân hữu tốt đẹp với phu nhân.
Quận chúa ngắt lời:
- Thưa ngài. đừng nên nói về tình thân hữu giữa hoàng hậu và gia đình De Condé nữa. đã có những bằng chứng ngược lại tại những hầm giam của lâu đài Vincennes.
Canolles bắt đầu sử dụng tài hùng biện của mình:
- Thưa phu nhân. hoàng hậu cử tôi đến để đoan quyên với phu nhân rằng hoàng hậu vẫn mong muốn được duy trì những quan hệ thân hữu tốt đẹp với phu nhân.
Quận chúa ngắt lời:
- Thưa ngài. đừng nên nói về tình thân hữu giữa hoàng hậu và gia đình Condé nữa. đã có những bằng chứng ngược lại tại những hầm giam của lâu đài Vincennes.
Canolles thầm nghĩ: "ái chà! HỌ đã nắm được điều bí ấn ấy và lần nào cũng đưa ra sử dụng".
Trong lúc ấy. có một sự chuyển động từ phía giường. và De Canolles vì bối rối đã không để ý.
Quận chúa nói tiếp:
- Thưa ngài. thật ra thì ngài muốn điều chi?
- Tôi. thưa phu nhân. tôi không muốn gì cả. Chính hoàng hậu đã muốn tôi có mặt Ở lâu đài này. và giữ sự giao tiếp với phu nhân dù tôi tự biết không xứng đáng với danh dự ấy. đồng thời dùng hết khả năng của mình để tái lập hòa khí giữa hai vị hoàng thân cùng một huyết thống. đã bất hòa với nhau mà không có lý do nào cả.
- Không lý do! - Quận chúa kêu lên - ông cho rằng sự bất hòa của gia đình chúng tôi là không có lý do?
- Xin phu nhân thứ lỗi cho. Tôi không phán quyên điều gì cả. tôi không phải quan tòa. tôi chỉ là một người truyền đạt.
- Và trong khi chờ đợi sự hòa hợp tốt đẹp ấy được thiên lập. hoàng hậu đã cho người dò thám tôi nại cớ . . .
- Như vậy . . . - Canolles phẫn nộ nói - Tôi là một tên do thám sao? Tôi xin cám ơn sự thành thực của phu nhân.
Và trong cơn thất vọng bắt đầu xâm chiêm lấy mình. Canolles đảo mắt nhìn những bức họa treo trên tường rồi chàng tiếp:
- Như vậy. tôi là một tên gián điệp! ôi! Thưa phu nhân. xin đừng đối xử với tôi như người ta đối xử với một tên khốn kiếp như thế. chẳng lẽ phu nhân lại quên rằng tôi là sứ giả của hoàng hậu và vị hoàng hậu ấy phải chịu trách nhiệm về tất cả những hành động của tôi. rằng tôi chỉ là một kẻ thừa hành. Hãy sai quân hầu đuổi tôi đi. hãy để cho những kẻ cận thần của phu nhân sát hại tôi đi hãy để cho tôi đối diện với những người tôi có thể ứng phó được bằng gậy gộc hay gươm giáo.
nhưng xin đừng nhục mạ một cách cay độc một sĩ quan đã cùng một lúc phải làm tròn bổn phận của người lính và của một thần dân.
Những câu nói ấy thốt ra từ tâm can chàng. đau đớn như một lời rên rỉ. đay nghiên như một sự trách móc. đã thực sự có hiệu quả. Nghe xong. quận chúa nhổm dậy. mắt long lanh. tay run rẩy. và phác một cử chỉ lo âu hướng về vị sứ giả.
- Xin chúa hãy tha cho tôi. nếu quả rằng tôi có ý định nhục mạ một nhà quý tộc dũng cảm như ông. Không thưa ông Canolles không. tôi không nghi ngờ lòng trung thành của ông. tôi quả có nặng lời. nhưng thật ra tôi không muốn xúc phạm ông. Không. không thưa ông nam tước.
ngài là một người phong nhã. và tôi xin hoàn toàn thừa nhận tư cách của ngài.
Bị lôi cuốn bởi nhiệt tình của mình qua những câu nói ấy. quận chúa nhoài người ra khỏi bóng tối của những bức rèm dày. người ta có thể nhìn thấy vầng trán dưới khăn trùm đầu. mớ tóc vàng được kết thành từng lọn. cặp môi hồng. đôi mắt ướt và dịu hiền của bà. Canolles sửng sốt bởi vì như có một ảo ảnh vừa hiện ra trước mắt chàng. Bởi vì chàng tưởng như vừa thở hít lại một hương mà kỷ niệm về nó đã khiến chàng say đắm. Hình như một trong những cánh cửa vàng ấy. nơi những giấc mơ đẹp đã từng đi qua. vừa mở ra để dẫn chàng đến một nơi đầy vui tươi của hương hoa. và ái tình. ánh mắt chàng rất chính xác và tinh tường. liếc về phía giường của quận chúa. và trong khoảnh khắc ngắn ngủi của một phần giây đồng hồ. một tia sáng đã lóe lên soi rọi vào quá khứ. chàng đã nhận ra vị quận chúa nằm kia chính là người đội danh tử tước De Cambes.
Như chúng tôi đã trình bày Ở đoạn trên: CÓ những sự chuyển động sau bức rèm. ÐÓ là vì bà quận chúa giả hiệu này trong lúc cuống quít đã che vội cái mạng lên đôi mắt đẹp. giấu vội bàn tay trắng muốt và thon nhỏ của mình để khỏi lộ. Sau đó. nàng cố gắng - tuy còn xúc động nhưng đã bớt lo âu - nối lại cuộc nói chuyện dở dang.
- Ngài nói sao. thưa ngài? - Người thiếu phụ hỏi.
Nhưng Canolles vẫn còn bàng hoàng và sững sờ. Những ảo ảnh diễn qua trước mắt chàng. ý nghĩ của chàng quay cuồng. trí nhớ và giác quan của chàng phiêu bạt. chàng đã suýt mất đi sự kính cấn và lên tiếng hỏi. Chỉ còn lại bản năng. mà Thượng đến đặt vào tim những kẻ đang yêu.
và được những người đàn bà gọi là tánh nhút nhát. đã khuyên Canolles nên chờ đợi. để không làm giấc mơ tan biên. để khỏi bị liên lụy vào thực tại. Bởi lẽ chỉ một câu nói dại khờ. hạnh phúc của tất cả cuộc đời chàng sẽ tuột khỏi tầm tay.
Chàng không thêm một cử chỉ. một lời nói.
Chúa ôi! Chàng sẽ ra sao đây. nếu bà thiên kim quận chúa này bất chợt nhận ra chàng?
Phải. nếu nàng đã tỏ thái độ ghê tởm chàng Ở trong lâu đài Chantilly. cũng như nàng hồ nghi chàng Ở trong quán trọ của Biscarros. và nếu bây giờ nàng lại ngỡ rằng. nhờ Ở chức tước. nhờ lệnh của triều đình. chàng lại có thể tiếp tục đeo đuổi "cậu tử tước" hay nữ tử tước De Cambes thì sao?
Nhưng sẽ là một điều vô lễ và hầu như một tội nặng nếu vị phu nhân nằm kia là một quận chúa chính thống.
Ðột nhiên chàng nghĩ: "Nhưng có thể nào một vị quận chúa với tên tuổi ấy. với chức tước ấy lại du hành một mình như vậy. với chỉ một tên quân hầu đi theo?" Mỗi khi lâm vào tình trạng bối rối. Canolles thường có thói quen tìm một điểm dựa vào nó.
Bây giờ cũng thế. chàng nhìn chung quanh. và ánh mắt dừng lại trên bức chân dung của người phụ nữ. tay dắt đứa con.
Qua cái nhìn đó. một tia sáng thốt hiện trong tâm trí chàng. và như một cái máy. chàng tiến lên một bước gần bức họa.
Về phần mình. bà quận chúa đã không thể ngăn kịp một tiếng kêu khẽ và Canolles lập tức quay lại. Chàng nhận thấy khuôn mặt bà ta có mạng che. và hoàn toàn bị phủ kín.
- ô! ô! - Canolles thầm nhủ - Thế có nghĩa lý gì? Hoặc chính là quận chúa ta đã gặp trên đường đi Bordeaux. hoặc ta đã bị lừa bịp. và không phải bà ta nằm trên cái giường ấy. Dù sao mặc lòng. rồi sẽ biên.
- Thưa phu nhân - Thình rinh chàng nói - Bây giờ tôi không biết nghĩ sao về sự im lặng của phu nhân. và tôi đã nhận ra . . .
Người đàn bà nằm trên giường kêu lên:
- Ngài nhận ra điều gì?
- Tôi nhận ra rằng mình thật vô phúc đã gây nơi phu nhân cũng như nơi công chúa một nhận xét không hay về tôi.
- Thế à? - Thiếu phụ không kìm được một tiếng thở ra.
Câu nói của Canolles có lẽ không hợp lý cho lắm và lại không ăn nhập gì tới mạch lạc của cuộc đối thoại. nhưng chàng đã cứu người đàn bà thoát khỏi cơn bối rối. Canolles nhận thấy rõ những chuyển biết từ thái độ hoảng hốt đến cử chỉ nhẹ nhõm của nàng sau những lời nói vừa rồi Và chàng tiếp lời:
- Tôi chỉ xin đề nghị lên phu nhân một điều kể ra cũng không được dễ nghe cho lắm rằng tôi phải Ở lại tòa lâu đài. và theo phu nhân đi bất cứ nơi nào phu nhân tới.
- Như thế không thể Ở một mình trong phòng tôi hay sao? ồ! Thưa ngài. còn sự nhục mạ nào hơn nữa?
- Thưa phu nhân. chỉ thị là vậy nhưng xin phu nhân hãy an tâm. - Canolles vừa nói vừa đưa mắt sắc bén nhìn người đàn bà trên giường và cân nhắc từng lời - Hơn ai hết. phu nhân phải nhận ra rằng tôi rất dễ dàng tuân theo những lời thỉnh cầu của một người phụ nữ.
- Tôi! - Quận chúa kêu lên với một âm sắc cuống quít hơn là ngạc nhiên - Thưa ông. thật ra tôi không biết ông muốn nói gì. tôi cũng không biết ông định ám chỉ vào một tình huống nào.
Viên sĩ quan nghiêng mình tiếp tục:
- Thưa phu nhân. tôi nghĩ rằng người hầu khi dẫn tôi vào đã thông báo tên tôi. Tôi là nam tước De Canolles.
- Hừm! Thế thì can hệ chi đến tôi. thưa ông? - Bà quận chúa nói với một giọng khá cương - Tôi nghĩ rằng tôi đã từng có hân hạnh làm đẹp lòng phu nhân. . .
- Ðẹp lòng tôi! Thế nghĩa là sao. thưa ông?
Giọng nói đã gợi Canolles nhớ lại những âm sắc vừa giận dữ. vừa hoảng sợ và hãy còn lưu lại trong trí nhớ của chàng.
Canolles nghĩ mình đi hơi quá xa. và chàng tiếp lời với một sự tôn kính sâu đậm nhất:
- Bằng cách không thi hành đúng đắn những chỉ thị của tôi.
Bà quận chúa tỏ vẻ an tâm.
- Thưa ông - Nàng nói - Tôi không muốn phiền lụy cho ông. lệnh trên ra sao. ông cứ việc thi hành cho đúng.
- Thưa phu nhân. cũng may là tôi chưa biết người ta hành hạ một phụ nữ như thế nào. cũng như không biết người ta làm phật ý một quận chúa ra sao. Vậy tôi chỉ xin có hân hạnh nhắc lại với phu nhân điều tôi đã nói với công chúa phu nhân rằng tôi là kẻ tôi tớ rất hèn mọn của người. . . Xin người vui lòng ban cho tôi lời hứa. là sẽ không rời khỏi lâu đài nếu không có tôi. và về phía mình.
tôi giải phóng phu nhân khỏi sự hiện diện của tôi. sẽ làm chướng mắt người. tôi hiểu rõ điều ấy - Nhưng trong trường hợp ấy. thưa ông. ông sẽ không thi hành mệnh lệnh của mình sao?
- Tôi làm theo lương tâm.
- Thưa ông Canolles. tôi xin cam đoan sẽ không rời khỏi Chantilly mà không báo trước cho ông biên.
Canolles nghiêng mình sát đất nói:
- Thưa phu nhân. xin hãy tha thứ cho tôi vì đã làm phiền phu nhân trong chốc lát. Phu nhân sẽ chỉ gặp lại tôi khi nào phu nhân cho đòi tới.
- Cám ơn nam tước. ông có thể đi. Tôi thành thật cảm tạ. ngày mai tôi sẽ vui mừng được gặp lại ông.
Lần này. chàng nam tước đã nhận ra. không còn hồ nghi gì nữa. ánh mắt và nụ cười quyên rũ của con người mà chàng đã để tuột khỏi tầm tay vào cái đêm người kỵ sĩ vô danh mang tới cho chàng lệnh của công tước D epernon. mùi hương từ thân hình nàng tỏa ra và không nắm bắt được ấy chỉ có chàng mới có thể nhận biên. và biết đích xác nàng là ai.
Chàng ném một cái nhìn sau chót lên bức chân dung. Mắt chàng đã quen thuộc với thứ ánh sáng chập chờn. người đàn bà dắt con trong tranh và người phụ nữ trên giường. không chỉ khác xa nhau về tuổi tác mà còn. tất nhiên. về nhan sắc nữa .
Tài diễn xuất của nàng cũng khéo đấy. nhưng đâu có thể qua mắt nam tước De Canolles.
Và thế là Canolles đã biết tất cả những gì mình muốn. Chàng lại lấy điệu bộ hết sức tôn kính như thể chào một vị quận chúa chính hiệu. rồi lùi gót trở về phòng.
Canolles chưa có một quyết định gì cả, cho nên, khi trở về phòng, chàng đi tới đi lui, như thói quen của những người trong lúc tâm thần bất ổn, chẳng thèm lưu ý tới Castorin đang nóng lòng chờ đợi chàng. Hắn đứng dậy khi nhìn thấy chàng rồi cứ thế cắm cổ rảo bước theo sau, hai tay giơ ra cái áo choàng ngủ dài lượt thượt.
Castorin đụng vào một cái ghế. Canolles quay lại.
- Hừm! - Chàng nói - Mi làm gì với cái áo choàng đó?
- Tôi đợi cậu thay quần áo.
- Ta không biết sẽ thay vào lúc nào. Thôi thì hãy để áo trên ghế bành và đợi đấy.
- Cậu không thay đồ là nghĩa làm sao? Bộ cậu không đi ngủ à?
- Không.
- Thế chừng nào cậu mới đi ngủ?
- Ăn thua gì đến mi mà nói?
- Ăn thua lắm chứ, vì tôi mệt quá rồi.
- À! Thật ư? - Canolles dừng lại và nhìn thẳng vào mặt Castorin - Mi mệt lắm à?
- Rất mệt.
Canolles nhún vai:
- Ra ngoài đi và đứng đợi ở tiền phòng, khi nào cần gì ta sẽ lắc chuông.
- Tôi báo trước để cậu biết nếu chờ lâu là tôi biến đi đấy. Tôi sẽ không còn ở đó nữa đâu.
- Thế mi ở đâu?
- Ở trên giường của tôi. Hình như sau khi vượt hai trăm dặm đường, người ta ai cũng cần đi ngủ.
- Thưa ông Castorin, ông là một tên xỏ lá.
- Nếu cậu thấy rằng, một tên xỏ lá không xứng đáng là người hầu của cậu, thì cậu chỉ cần nói một tiếng là tôi cuốn gói đi ngay.
Canolles không ở trong trạng thái bình tĩnh, và nếu Castorin thông minh hơn một chút, hắn sẽ nhận ra giông bão đang lớn dần trong trí não ông chủ, và chắc chắn hắn sẽ không vội vàng đưa ra những ý kiến như thế.
Canolles tiến thẳng về phía tên hầu và xách lấy khuy áo của hắn bằng hai ngón tay.
- Nhắc lại coi!
- Tôi xin nhắc lại, nếu cậu không bằng lòng, tôi xin thôi việc vậy.
Canolles buông Castorin ra và đi lấy cây can của mình. Castorin hiểu chuyện gì sẽ xảy ra. Hắn kêu lên:
- Thưa cậu, cậu hãy nên thận trọng trong cái việc cậu sắp làm. Tôi không còn là một kẻ gia nhân tầm thường nữa, tôi phục vụ bà quận chúa.
- Ái chà! - Canolles hạ cây gậy xuống và nói - Mi làm việc cho bà quận chúa?
- Vâng, thưa cậu, mới mười lăm phút thôi.
- Ai mướn mi vô công việc đó?
- Ông Pompéc, viên quản lý của phu nhân.
- Pompéc!
- Vâng.
- Ồ! Sao mi không nói ngay? - Canolles kêu lên - Phải, phải, mi có lý do để thôi việc, và đây là hai Pistoles để bồi thường những cú đánh mới chỉ là ý định trong trí ta.
Castorin không dám cầm tiền:
- Ôi trời, thế là nghĩa lý gì? Cậu định trêu tôi sao?
- Không đâu. Trái lại, anh bạn hãy nên đi theo hầu bà quận chúa. Nhưng khi nào thì anh bắt đầu công việc?
- Tính từ lúc cậu trả lại tự do cho tôi.
- Vậy thì trả lại tự do cho mi bắt đầu từ sáng mai.
- Và từ bây giờ cho đến sáng mai?
- Từ đây đến sáng mai, mi vẫn là người hầu của ta và mi phải vâng lời ta.
- Sẵn sàng! Cậu ra lệnh gì? - Castorin nói, rồi quyết định cầm lấy hai Pistoles.
- Bởi lẽ mi muốn đi ngủ, nên ta ra lệnh cho mi thay quần áo đi ngủ.
- Cậu nói sao, tôi không hiểu?
- Mi không cần hiểu, mà chỉ biết tuân lệnh, có vậy thôi. Thay đồ đi, ta sẽ giúp mi.
- Thế là thế nào, cậu sẽ giúp tôi?
- Dĩ nhiên, bởi vì mi sẽ thủ vai hiệp sĩ Canolles cho nên ta phải giữ vai của Castorin.
Và không đợi sự đồng tình của gã gia nhân, nam tước lột hết áo của hắn ra mặc vào mình, rồi trước khi hắn kịp ngạc nhiên, chàng đã quay gót, khóa cửa lại và nhanh nhẹn bước xuống cầu thang.
Canolles bắt đầu nhận ra tất cả những bí mật ấy, dẫu một phần của những biến cố nãy còn bị bao trùm trong một đám mây. Từ hai giờ qua, hình như bất cứ điều gì chàng nhìn thấy, nghe được đều không hoàn toàn tự nhiên. Thái độ của mỗi nhân vật ở Chantilly có vẻ như đóng kịch, hầu hết những người chàng gặp đều thủ vai một vai trò, và những chi tiết đã được kết hợp một cách ăn khớp tuyệt diệu, nó chỉ rõ cho vị sứ giả của hoàng hậu rằng, nếu không muốn bị lừa thì phải gia tăng việc giám sát.
Sự tái hiện của cặp bài trùng Pompéc và tử tước Cambes đã giải tỏa mọi sự hồ nghi.
Khi Canolles vừa ra tới sân và mặc dù bóng tối mịt mù chàng cũng nhìn thấy bốn người đàn ông đang dàn bước sắp sửa tiến vào khung cửa nơi chàng mới đi ra, bốn người ấy được hướng dẫn bởi chính gã hầu phòng đã đưa chàng vô hội kiến với bà quận chúa. Một gã đàn ông khác, khoác áo choàng đi theo phía sau.
Nhóm người dừng lại ở ngưỡng cửa, đợi lệnh của gã vận áo choàng.
Với giọng hách dịch, gã này nói với người hầu phòng:
- Mi biết rõ hắn ở đâu. Sở dĩ mi biết rõ là vì chính mi đã dẫn dắt hắn vô đó. Hãy canh chừng để hắn không thể thoát ra được, đặt người của mi ở cầu thang, trong hành lang, ở bất cứ đâu mi muốn, miễn là đừng để hắn nghi ngờ rằng hắn đã bị giám sát tại chính nơi hắn đang giám sát các vị quận chúa.
Canolles nấp trong một góc tối. Với bóng đêm dày đặc, chàng không sợ bị người ta trông thấy. Từ chỗ đó, chàng có thể quan sát năm gã bảo vệ được cử đến canh giữ chàng. Họ đã khuất sau vòm cửa. Gã đàn ông vận áo choàng, sau khi thấy lệnh của mình đã được thi hành, bèn quay gót.
Canolles đưa mắt theo dõi hắn. Chàng tự nhủ "Có thể do tức giận nên họ đã xử sự với ta như vậy. Bây giờ miễn là cái thằng quỷ Castorin đừng có la lối om sòm, hoặc làm điều gì bậy bạ... Ta thật ngu ngốc đã không buộc mồm nó lại. Khổ nỗi lúc này muộn mất rồi. Thôi đành vậy, cứ bắt đầu cuộc tuần phòng của ta".
Sau khi đảo mắt dò xét chung quanh, Canolles bước qua sân để tới khu nhà mà phía sau là những chuồng ngựa.
Tất cả cuộc sống trong lâu đài hình như đều dồn về khoảng không gian này. Người ta nghe thấy tiếng ngựa dậm chân thình thịch và những bước chạy rộn ràng của nhiều người vội vã. Âm thanh lích kích của những cái hàm thiếc và bàn đạp vang lên trong lúc ngựa được thắng yên cương. Những cỗ xe được đưa ra khỏi nhà kho. Chú ý lắng tai nghe, còn có thể nhận ra những giọng nói nghẹn đi bởi sợ hãi đang gọi và trả lời nhau.
Canolles nghe ngóng trong giây lát. Không còn nghi ngờ chi nữa, người ta chuẩn bị một cuộc khởi hành.
Chàng đi từ dãy nhà này sang dãy nhà khác, tiến vào một cái vòm và tới mặt tiền của tòa lâu đài.
Tới đây chàng dừng lại.
Thật vậy, những cửa sổ ở tầng dưới tràn ngập ánh sáng khiến người ta có thể đoán ra bên trong thắp rất nhiều đuốc. Và khi những bó đuốc ấy di chuyển vạch những vệt sáng trên thảm cỏ ngoài vườn thì Canolles cho rằng đây là trung tâm hoạt động và cũng là đại bản doanh của vụ âm mưu.
Nắm được bí mật ấy, thoạt đầu Canolles hơi ngần ngừ, nhưng rồi chàng nghĩ đến sứ mạng được hoàng hậu giao phó và trách nhiệm phải thực hiện.
Canolles tìm cách leo lên bờ tường để có thể từ đây, qua khung cửa kính, nhìn được cảnh tượng bên trong.
Kế bên một người đàn bà đang đứng sửa soạn mũ áo cho chuyến đi, một vài thế nữ đã mặc xong cho cậu bé bộ đồ đi săn, đứa nhỏ quay lưng về phía Canolles. Chàng chỉ nhìn thấy bộ tóc vàng của nó. Nhưng người đàn bà, nhờ những ánh bạch lạp soi rõ khuôn mặt nên chàng đã nhận ra bà ta giống hệt như bức chân dung treo trong phòng quận chúa: Đó là một khuôn mặt thon dài, cái miệng nghiêm nghị, sống mũi với những đường nét ngạo nghễ của người trong tranh. Từ người bà ta toát ra đầy vẻ quyền uy. Qua cử chỉ, những cái nhìn nẩy lửa, những cái hất đầu, mọi người đều tuân theo răm rắp.
Nhiều người giúp việc ở trong nhà, trong số đó Canolles nhận ra gã hầu phòng, đang chất vào những va li, những rương hòm, những thùng nào đồ vàng bạc, châu báu, và đồ dùng của phụ nữ. Ông hoàng nhỏ tuổi trong lúc ấy nô giỡn với các gia nhân đang bận bịu tíu tít. Điều đáng tiếc là Canolles không nhìn thấy mặt cậu bé.
Chàng lẩm bẩm: "Đúng như ta nghi ngờ. Họ đã chơi ta một vố. Họ đang sửa soạn một chuyến đi. Phải, nhưng ta có thể thay đổi khung cảnh có vẻ bí mật này bằng một cảnh tang tóc, ta chỉ cần chạy ra tiền sảnh với cái còi bằng bạc này và thổi lên ba tiếng, trong vòng năm phút sau khi nghe thấy hiệu lệnh, hai trăm con người sẽ đột nhập tòa lâu đài này, bắt giữ các quận chúa, trói cổ tất cả các sĩ quan ấy lại. Phải, có điều lần này chàng nói bằng con tim chứ không phải bằng miệng. Phải, nhưng còn nàng, nàng ngủ ở đằng kia, hoặc giả vờ như đang ngủ, ta sẽ vĩnh viễn mất nàng, nàng sẽ căm thù ta, và lần này thì sự căm thù của nàng rất phải lẽ. Nàng sẽ khinh rẻ ta, bảo rằng ta đã tận tình trong cái nghề mật thám. Tuy nhiên, vì lẽ nàng vâng theo quận chúa, thì tại sao, ta lại trái lời hoàng hậu?"
Trong lúc ấy, như thể sự tình cờ muốn hủy bỏ quyết định đó, cánh cửa căn phòng nơi bà quận chúa đang trang điểm chợt mở ra, và hai nhân vật: Một người đàn ông trạc năm mươi và một người đàn bà tuổi đôi mươi bước vào, vui vẻ và hấp tấp. Tim của Canolles hoàn toàn nằm trong mắt chàng. Chàng vừa nhận ra mái tóc đẹp, đôi môi tươi, ánh mắt thông minh của tử tước De Cambes, lúc ấy hãy còn cười mỉm, đến hôn tay Clémence De Maillé, quận chúa De Condé. Nhưng lần này tử tước đã phục sức theo đúng đẳng cấp của mình cho nên đã trở thành một vị nữ tử tước đẹp nhất trần gian.
Canolles dám vứt đi mười tuổi thọ để nghe cuộc hội đàm của họ, nhưng dù có ghé sát đầu vào khung kính, cũng chỉ có những tiếng vo ve lọt vào tai thôi. Chàng nhìn thấy bà quận chúa phác một vài điều gì nữa khiến cử tọa cười vang. Thiếu phụ lui gót cùng với một vài sĩ quan cấp dưới, nhưng họ lại bận đồng phục của các sĩ quan cao cấp. Chàng lại cũng nhìn thấy lão Pompéc, mặt mày vênh váo trong bộ y phục màu cam viền chỉ bạc ưỡn thẳng mình, tay đặt lên chuôi của một thanh kiếm to tướng và đi theo. Nữ chủ lúc ấy đang vén vạt áo dài bằng sa tanh cho khỏi quét đất, tiến đến, ở bên trái, từ một khung cửa đối diện, đoàn tùy tùng của bà quận chúa lặng lẽ tiến ra. Bà này không còn dáng đi của một kẻ chạy trốn, mà là của một nữ hoàng, rồi đến anh mã phu Vialas, quận công nhỏ tuổi D Enghien được bồng trên tay, Lenet cầm một cái hộp trạm và một bó giấy tờ, và sau hết là ông chưởng quan tòa lâu đài kết thúc dòng người do hai sĩ quan gươm tuốt trần dẫn đầu.
Tất cả đám người ấy đi ra bằng một hành lang bí mật! Từ nơi quan sát, Canolles vội xuống đất và chạy tới mái vòm lúc này từ tứ bề đều tối om. Thế rồi chàng nhìn thấy đoàn người lặng lẽ đi về phía chuồng ngựa, họ sắp khởi hành.
Trong lúc ấy, ý nghĩ về bổn phận, về sứ mạng của hoàng hậu giao cho, lại hiện ra trong tâm trí Canolles. Người đàn bà này ra đi, có nghĩa là cuộc nội chiến sẽ bùng nổ và các con dân của nước Pháp lại sẽ bắn giết lẫn nhau. Dĩ nhiên, chàng cảm thấy hổ thẹn, chàng - một đấng tu mi nam tử, lại đi làm mật thám và làm tên canh giữ một phụ nữ nhưng đó là một phụ nữ cũng tựa như bà phu nhân De Longueville kia đã từng gieo rắc máu lửa bốn phương trời Paris.
Canolles chạy lại mé tiền sảnh và đưa cái còi bằng bạc lên môi. Chỉ sau mấy tiếng còi của chàng, đoàn người kia sẽ bị cầm tù. Địa vị của chàng vững vàng hơn và chắc chắn chàng sẽ giàu có.
Nhưng Canolles ngước nhìn về phía căn phòng, nơi nàng quận chúa giả hiệu đang ngủ. Qua ánh sáng mờ dịu của ngọn đèn đêm, chàng tưởng như nhìn thấy bóng hình thân yêu in trên những tấm rèm trắng trong.
Thế là tất cả những toan tính, những quyết định của chàng đều tan biến dưới ánh sáng mờ dịu ấy, không khác gì những tia sáng lúc bình minh đã làm tan vỡ tất cả mộng đẹp, đã xua đuổi hết lũ ma quỷ của đêm tối.
"Cái lão Mazarin cũng đã đủ giàu để mất đi các ông hoàng bà chúa này, còn ta ta đâu giàu có chi để mấtmột kho vàng đã thuộc về ta, và ta sẽ gìn giữ nó với một sự ghen tuông như một con mãnh hổ. Lúc này nàng chỉ có một mình, tùy thuộc vào ta, trong sự bao che của ta, bất kể giờ giấc ngày đêm, ta có thể vào phòng nàng, nàng sẽ không chạy trốn nếu không nói cho ta biết, vì ta đã nhận lời hứa thiêng liêngcủa nàng. Hoàng hậu dù bị lừa, cái lão Mazarin dù nổi giận, ta cũng cóc cần!"
Và Canolles đút còi vào túi, lắng nghe tiếng ầm ầm như sấm động khi những cỗ xe đi qua trên cầu. Thế rồi im lặng lại được trở về với bóng đêm. Chàng bước vào khoảng sân thứ hai vắng lặng và thận trọng leo lên cầu thang. Tuyệt nhiên chàng chẳng hề nghĩ rằng mình vừa đem đặt cọc cuộc đời mình cho mối tình của một người đàn bà, nghĩa là với cái bóng của hạnh phúc.
Mặc dầu đã cẩn thận mò mẫm, nhưng khi tới hành lang, Canolles vẫn đụng với một kẻ hình như đang đứng nghe ngóng chi đó. Quá hoảng hốt, gã thốt kêu lên:
- Ông là ai? Ông là ai?
- Hừm! Trời đất! - Canolles nói - Thì ông là ai đã? Tại sao lại mò mẫm như một tên do thám ở phía cầu thang này?
- Tôi là Pompéc!
- Quản gia của bà quận chúa?
- Dạ, chính thế! Quản gia của bà quận chúa!
- A! Vậy thì không hẹn mà nên - Canolles nói - còn tôi, tôi là Castorin.
- Castorin, quân hầu của nam tước De Canolles?
- Đích thị.
- A! Castorin thân mến của tôi! - Pompéc nói - Chắc tôi đã làm cho anh sợ.
- Tôi sợ?
- Phải! Chớ sao! Một khi người ta không phải là lính tráng. Bạn thân mến, tôi có thể giúp gì được bạn? - Pompéc nói tiếp với một vẻ quan trọng.
- Dạ!
- Có gì thì nói đi.
- Anh có thể loan báo ngay tức khắc với bà quận chúa rằng, ông chủ của bà ấy muốn nói chuyện với bà ấy.
- Vào giờ này?
- Dĩ nhiên.
- Không thể được!
- Bộ anh tưởng vậy?
- Tôi tin chắc.
- Vậy là bà ấy sẽ không tiếp ông chủ của bà ấy?
- Không!
- Lệnh của đức vua! Thưa ông Pompéc, hãy nói với bà ấy như thế.
- Lệnh của đức vua!... Pompéc kêu lên - Tôi đi ngay.
Và Pompéc lập cập đi xuống, vừa sợ hãi vừa kinh hoàng.
Canolles trở về phòng mình, thấy Castorin ngả người trên ghế bành ngáy ầm ĩ. Chàng mặc quần áo sĩ quan và ngồi chờ đợi kết quả của công việc vừa rồi.
- Nếu ta không làm tốt nhiệm vụ lão Mazarin giao - Chàng thầm nhủ - thì hình như ta sẽ không làm quá xấu những việc của ta.
Mười phút trôi qua, Pompéc vẫn không trở lại. Và cũng chả có ma dạo nào tới cả. Thấy rằng chờ đợi mãi cũng vô ích, Canolles quyết định tự mình đi tới.
Chàng đánh thức Castorin dậy, truyền lệnh cho hắn phải sẵn sàng ứng phó với mọi biến cố, rồi sau đó đi lại phòng quận chúa.
Tới cửa, nam tước gặp một tên người hầu. Mặt mày hắn nhăn nhó vì đã làm xong bổn phận mà chưa có người thay thế. Cũng như Castorin,sau một ngày làm việc mệt nhọc, hắn cần được nghỉ ngơi.
- Thưa ngài, ngài muốn gì? - Hắn hỏi Canolles.
- Tôi xin được gửi quận chúa De Condé lời chào tôn kính của tôi.
- Vào giờ này, thưa ngài?
- Vào giờ này thì sao?
- Dạ, nhưng đã khuya quá rồi.
- Làm sao anh dám nói vậy?
- Tuy nhiên, thưa ngài... - Hắn lắp bắp.
- Tôi không xin nữa, mà tôi muốn. - Canolles nói với giọng oai vệ.
- Ngài muốn... Nhưng ngài nên biết chỉ có bà quận chúa chỉ huy ở đây.
- Đức vua chỉ huy tất cả... Lệnh của đức vua!
Người hầu run rẩy và cúi đầu:
- Xin lỗi ngài, tôi chỉ là một tên gia nhân hèn mọn, tôi không thể gánh lấy cái trách nhiệm mở cửa phòng quận chúa, xin ngài cho phép tôi đi đánh thức quan thị vệ.
- Tại lâu đài Chantilly, các quan thị vệ có thói quen đi ngủ vào lúc mười giờ à?
- Người ta đi săn suốt cả ngày, thưa ngài.
Canolles thầm nghĩ: "Đúng vậy. Họ chỉ cần phải có thì giờ mặc quần áo thị vệ cho một anh nào đó".
Rồi chàng lớn tiếng:
- Được. Đi đi. Tôi đợi.
Người hầu cắm cổ chạy. Hắn đi báo động khắp lâu đài, thêm cái mồm của Pompéc nữa, khiến cho mọi người lại càng hốt hoảng.
Canolles còn lại một mình, tai lắng nghe và mắt mở căng.
Tiếng người chạy rậm rịch trong những phòng khách và dãy hành lang. Nhờ những vệt sáng lờ mờ, chàng nhìn thấy những bóng người được trang bị súng dài nấp ở các nơi. Khắp chốn, chàng cảm thấy có những thì thầm đe dọa, thay thế cho cái im lặng hoàn toàn trong giây phút trước đây.
Canolles cầm cái còi trong tay và tiến lại một khung cửa sổ. Từ đó, chàng có thể nhận ra chỗ ẩn nấp của hai trăm người lính chàng mang theo.
- Không - Chàng tự nhủ - việc ấy sẽ dẫn thẳng tới chiến trận, nó sẽ đem lại tang tóc; tốt hơn hết là chờ đợi, điều tồi tệ nhất có thể đến với chúng ta trong khi chờ đợi là bị giết, còn nếu hấp tấp, ta sẽ mất nàng...
Canolles vừa mới suy nghĩ xong, thì thấy một cánh cửa mở ra, và một nhân vật mới xuất hiện. Ông ta vội vã nói đến nỗi không kịp chào nhà quý tộc:
- Quận chúa khó ở và ra lệnh không cho bất cứ một ai vào.
Canolles chằm chằm nhìn người lạ và nói:
- Ông là ai? Khi nói với một nhà quý tộc, tại sao ông vẫn đội mũ trên đầu?
Và Canolles dùng đầu gậy hất cái mũ của người đối thoại. Người này lùi lại một bước và kêu lên:
- Thưa ngài!
- Tôi hỏi ông, ông là ai?
- Tôi là... tôi là... như ngài có thể nhìn thấy qua bộ quân phục của tôi, đội trưởng cận vệ của quận chúa.
Canolles mỉm cười.
Thật thế, chỉ cần liếc mắt, chàng đã nhận ra mình đang tiếp xúc với loại người vô tích sự, cái áo chẽn sĩ quan của hắn bó chặt lấy cái bụng bự khiến cho mấy khuy áo như sắp đứt bung ra.
- Tốt lắm, thưa đội trưởng. - Canolles nói - Hãy nhặt cái mũ của ông lên và trả lời.
Viên đội trưởng thi hành khẩu lệnh của Canolles với tính cách của một người đã nghiên cứu kỹ lưỡng kỷ luật nhà binh, để biết chỉ huy giỏi, phải biết vâng lời.
- Đội trưởng đội cận vệ! Chà! Một chỗ ngon lành hả?
- Vâng, thưa ngài, cũng tạm được. - Ông ta đứng thẳng người.
- Đừng có phưỡn ngực ra như thế, thưa ông đội trưởng, kẻo rồi cái quần của ông sẽ rớt xuống gót chân và hình như thế, sẽ chả đẹp chút nào.
- Nhưng rút cuộc, thưa ngài, ngài là ai?
- Thưa ông, tôi sẽ noi gương lễ độ của ông, và sẽ trả lời câu hỏi của ông như ông đã trả lời câu hỏi của tôi. Tôi là đại úy của binh đoàn Navailles và tôi tới đây nhân danh nhà vua với tư cách một sứ giả mang thái độ ôn hòa hoặc thô bạo tùy từng tình huống tuân phục hay chống lại lệnh của hoàng đế.
Anh chàng đội trưởng kêu lên:
- Thô bạo! Thưa ngài, một tính chất thô bạo...
- Rất thô bạo, tôi báo trước để ông biết. - Và chàng nói tiếp luôn - Phải ngay cả với quận chúa.
- Thưa ông, chớ nên sử dụng sức mạnh, tôi có dưới trướng năm mươi người được võ trang sẵn sàng bảo vệ danh dự của quận chúa.
Canolles không muốn nói với hắn rằng năm mươi người của hắn đều chỉ là những kẻ hầu người hạ, những bồi bếp rất xứng đáng để phục vụ dưới quyền một ông xếp như thế, và còn về phần danh dự của quận chúa, thiết tưởng nó đã chạy theo bà ta vào cái thời điểm bà ta ở trên đường tiến về Bordeaux.
Và chàng chỉ đáp với vẻ bình thản để đối phương sợ hơn là đe dọa, thái độ quen thuộc của những con người dũng cảm, thường đương đầu với các hiểm nguy.
- Nếu ông có năm mươi người được võ trang, thưa đội trưởng, tôi có hai trăm binh sĩ thuộc đạo quân tiền vệ của hoàng gia. Bộ ông tính chuyện làm phản, chống lại hoàng đế hay sao?
- Không! Thưa ngài không! Nhưng xin ngài làm chứng cho, tôi chỉ nhượng bộ trước sức mạnh.
- Có vậy mới là tình đồng nghiệp chứ.
- Vâng, tôi sẽ dẫn ngài tới công chúa phu nhân, hiện đang còn thức.
Canolles chẳng thèm suy nghĩ để nhận ra sự nguy hiểm ghê gớm trong cái bẫy người giăng ra, vì chàng tin tưởng vào khả năng của mình.
- Tôi không có lệnh hội kiến với bà công chúa. Tôi muốn gặp vị quận chúa trẻ.
Viên đội trưởng đội cận vệ cúi đầu một lần nữa, đoạn quay gót, kéo lê thanh gươm dài trên sàn. Hắn lại đi qua ngưỡng cửa một cách oai vệ giữa hai người lính gác vừa rồi suýt bỏ trốn khi hay tin có hai trăm binh sĩ của nhà vua đang bao vây bên ngoài, họ không muốn trở thành những kẻ tuẫn tiết ở trong lâu đài Chantilly.
Mười phút sau, viên đại úy, theo sau có hai người lính cận vệ, trở lại với đầy đủ những nghi lễ để dẫn Canolles tới ngay phòng quận chúa không một chút chậm trễ.
Canolles nhận ra đúng căn phòng, đồ đạc, cái giường, và cả mùi thơm của căn phòng nữa. Nhưng có hai thứ phải tìm cho ra, mà chưa thấy, bức chân dung của quận chúa chính hiệu, nó đã khiến chàng phải lưu ý ngay trong cuộc viếng thăm lần đầu và khuôn mặt của nàng quận chúa giả, đã khiến chàng phải chấp nhận một hy sinh to lớn. Bức chân dung đã được cất đi, và do một sự thận trọng muộn màng, khuôn mặt của người nằm trên giường đã quay về phía trong với một điệu bộ rất vua chúa.
Hai phụ nữ đứng gần nàng, bên giường.
Nhà quý tộc sẵn sàng bỏ qua thái độ thiếu lịch sự ấy, nhưng lại sợ thêm một lần tráo người, nó cho phép De Cambes phu nhân bỏ trốn như nàng quận chúa thực. Vì thế, chàng cảm thấy lo âu và muốn kiểm soát xem nhân vật đang nằm trên giường có đích thực là con người chàng đã đắm say để sẵn sàng bỏ hết công danh sự nghiệp không.
- Thưa phu nhân! - Chàng nghiêng mình rất thấp và nói - Tôi xin lỗi phu nhân đã tự đến trình diện như vậy, trong khi tôi đã đoan quyết là sẽ chờ lệnh phu nhân. Nhưng vì tôi vừa nhận thấy có những sự chuyển dịch rầm rộ trong tòa lâu đài và...
Người nằm trên giường thoáng giật mình nhưng không đáp. Canolles cố tìm kiếm một vài dấu hiệu ngõ hầu xác quyết có đúng con người mình đang mong gặp thực sự hiện diện trước mắt không, nhưng giữa những đám đăng ten, những mùng mền chăn gối, chàng không thể nhận ra điều gì khác ngoài hình thù một người đang nằm.
Canolles nói tiếp:
- Thưa phu nhân, tôi phải tự mình kiểm tra xem có phải người nằm trên giường này vẫn là người tôi đã hân hạnh được hầu chuyện cách đây nửa giờ hay không.
Lần này không còn phải là một sự giật mình đơn giản, mà là một cử chỉ sợ hãi. Cử động ấy không lọt qua được mắt Canolles.
- Nếu nàng lừa dối ta - Chàng thầm nghĩ - Nếu nàng bỏ trốn mặc dù đã hứa một cách long trọng, ta sẽ rời lâu đài, nhảy lên ngựa, dẫn đầu hai trăm binh sĩ, và bắt cho kỳ được những kẻ chạy trốn, dẫu phải nổi lửa hỏa thiêu mấy chục ngôi làng để soi sáng con đường đi của ta.
Canolles chờ đợi thêm giây lát, nhưng người nằm trên giường, không trả lời cũng chẳng hề quay lại. Chắc vì muốn tranh thủ thời gian.
Không đủ can đảm che giấu sự sốt ruột của mình, Canolles nhắc nhở:
- Thưa phu nhân, xin phu nhân nhớ cho rằng tôi là sứ giả của đức vua, và nhân danh đức vua, tôi xin được xem mặt phu nhân.
- Ồ! Đây là một sự tra xét không thể chịu đựng nổi! - Một giọng nói run run thốt ra khiến chàng sĩ quan mừng rỡ run rẩy cả người, bởi vì chàng đã nhận ra âm sắc ấy, không thể lẫn lộn với bất cứ một giọng nào khác - Thưa ông, nếu quả như lời ông nói, nhà vua đã buộc ông phải xử sự như vậy, chính vì nhà vua chỉ là một cậu bé, chưa biết đến bổn phận của một người quý tộc, bức bách một phụ nữ phải để lộ mặt ra, có khác gì một sự nhục mạ bằng cách lột mạng che mặt.
- Thưa phu nhân, có một câu nói khi nó thốt ra từ cửa miệng của nhà vua, các vị phu nhân đều phải nghiêng mình, cần phải tuân lệnh.
- Nếu là "lệnh", tôi thiết nghĩ, tôi đơn chiếc và vô phương chống lại lệnh của nhà vua cũng như đòi hỏi của vị sứ giả của ngài, tôi xin tuân lệnh. Thưa ông, hãy nhìn tôi đi.
Có một sự chuyển động đột ngột, những mùng mền, chăn gối, đăng ten được gạt ra để lộ một khoảng trống. Một mái tóc vàng óng như tơ nõn hiện ra, và một khuôn mặt đẹp tuyệt vời. Canolles liếc nhìn quanh. Vốn quen thuộc với những tình cảnh tương tự như thế, Canolles tin chắc rằng, bàn tay nõn nà đặt trên cổ trắng ngần ấy, cặp mắt với riềm mi rủ thấp ấy, không phải biểu lộ sự tức giận.
Nàng quận chúa giả vẫn giữ nguyên tư thế đó trong lúc Canolles lặng ngắm nàng, thở hít cái mùi hương kỳ diệu và nén chặt hai bàn tay, con tim đang đập mạnh.
- Thế nào! Thưa ông, ông đã thỏa nguyện rồi chứ? Vâng, thắng lợi của ông đã hoàn toàn, có phải vậy không? Thế thì hãy tỏ ra là người chiến thắng có lòng quảng đại, xin mời ông lui gót.
- Thưa phu nhân, tôi muốn lắm, nhưng tôi phải hoàn thành những công việc của tôi cho đến cùng. Cho tới bây giờ, tôi chỉ hoàn thành một phần sứ mạng có liên quan tới phu nhân, nhưng chỉ nhìn thấy phu nhân không thôi, chưa phải là đầy đủ, tôi còn phải gặp quận công D Enghien.
Một sự im lặng nặng nề rơi xuống căn phòng.
Nàng quận chúa giả chợt chống tay lên và nhìn thẳng vào Canolles. Một cái nhìn với bao nhiêu ý nghĩa, có vẻ như muốn nói rằng: Ông đã nhận ra tôi chưa? Ông có biết thật sự tôi là ai không? Nếu đã biết, hãy buông tha tôi, hãy tha thứ cho tôi, ông là người mạnh nhất, hãy thương xót tôi!
Canolles hiểu tất cả những gì chứa đựng trong cái nhìn ấy, nhưng chàng vẫn cương quyết đáp lại ánh mắt ấy bằng một giọng nói:
- Không thể được, thưa phu nhân. Lệnh đã ghi rõ.
- Đành phải làm theo tất cả như ông muốn thôi, bởi vì ông không có một sự chiếu cố nào đối với địa vị cũng như chức tước, thôi thì để các bà ấy sẽ dẫn ông tới hoàng thân, con trai tôi.
- Các bà ấy, thay vì đưa tôi lại chỗ quận công, thì dẫn quận công tới đây có được không thưa phu nhân? Như vậy tôi thấy có vẻ tiện hơn.
- Và tại sao, thưa ông?
- Bởi vì trong thời gian ấy, tôi sẽ nói cho phu nhân biết một phần sứ mạng của tôi, và chỉ có một mình phu nhân được nghe mà thôi?
- Cho một mình tôi?
- Vâng, một mình phu nhân thôi.
Lần này, tia mắt nàng chuyển từ van nài sang lo âu. Canolles cảm nhận ngay được điều ấy. Chàng hỏi:
- Trong cuộc tiếp xúc, có điều gì khiến phu nhân phải sợ hãi? Phu nhân có phải là một quận chúa, và tôi có phải là một nhà quý tộc hay không?
- Vâng, thưa ông, ông có lý và tôi đã lo sợ không đâu. Vâng, rất hân hạnh được gặp ông lần đầu, nhưng tôi đã nghe đồn đại về sự lịch thiệp và lòng trung thành của ông từ lâu. Nào, các bà hãy đưa quận công D Enghien đến đây.
Hai người đàn bà rời khỏi thành giường, tiến ra cửa, quay lại một lần nữa để xem rằng lệnh ban ra có chính xác không và bằng một dấu hiệu để xác định những lời nói của nữ chủ nhân, họ bước ra ngoài.
Canolles nhìn theo cho tới khi họ đóng cửa lại. Rồi chàng quay về phía nàng, mắt ánh lên một niềm vui.
Người đàn bà khoanh tay lại và nói:
- Thưa ông De Canolles, tại sao ông lại hành hạ tôi như vậy?
Vừa nói nàng vừa nhìn chàng. Không phải cái nhìn ngạo nghễ của một vị quận chúa như nàng đã cố gắng nhập vai nhưng không thành công. Lần này rất xúc động, rất có ý nghĩa, cái nhìn ấy gợi ra trong trí nhớ của chàng tất cả những chi tiết thú vị trong cuộc hội kiến đầu tiên của họ, tất cả những giây phút đáng ghi nhớ trên lộ trình, tất cả những kỷ niệm dễ thương của cuộc tình mới chớm nở. Và nó khiến cho lòng chàng không khỏi ngây ngất.
Chàng tiến lại một bước về phía giường rồi nói:
- Thưa phu nhân, nhân danh nhà vua, tôi giám sát bà De Condé chứ không phải giám sát phu nhân. Phu nhân không phải là quận chúa.
Nàng khẽ thốt lên một tiếng kêu, và đặt một tay lên ngực, mặt tái hẳn đi.
- Ông muốn nói gì, thưa ông? Và ông cho rằng tôi là ai?
- Ồ! Về chuyện đó, tôi rất băn khoăn khi giải thích với phu nhân, vì tôi hầu như biết rõ phu nhân là vị tử tước duyên dáng nhất, nếu không phải là vị nữ tử tước đáng tôn thờ.
- Thưa ông, qua tất cả những gì ông vừa nói, tôi chỉ nhận thấy một điều này: Ông thiếu lễ độ với tôi, ông nhục mạ tôi.
- Thưa phu nhân, người ta không thể thiếu sự tôn kính đối với Chúa bởi lẽ người ta tôn thờ ngài, người ta không thể nhục mạ các thiên thần bởi lẽ người ta quỳ gối trước họ.
Và Canolles nghiêng mình như thể muốn quỳ xuống. Nữ tử tước vối nói để ngăn chàng lại:
- Thưa ông, quận chúa De Condé không thể chịu...
- Quận chúa De Condé, thưa phu nhân, lúc này đang ngồi trên mình ngựa song song với Vialas, mã phu của bà, với Lenet vị cố vấn của bà, với những nhà quý tộc, những đại úy, sau hết là với toàn bộ gia đình, trên đường đi Bordeaux, và chẳng có dính líu chi tới những gì đang diễn ra vào thời điểm này giữa nam tước Canolles và tử tước hay nữ tử tước De Cambes.
- Nhưng ông nói gì vậy, thưa ông? Ông điên sao?
- Không, thưa phu nhân, tôi chỉ thuật lại điều đã trông thấy, chỉ kể lại điều đã nghe.
- Vậy thì, nếu ông đã nhìn thấy, nếu ông đã nghe thấy như ông nói, sứ mạng của ông hẳn đã hoàn tất.
- Phu nhân tưởng vậy sao? Vậy là tôi phải trở về Paris và thú nhận với hoàng hậu rằng, để khỏi phật ý một phụ nữ tôi yêu - Tôi không nêu danh một ai, thưa phu nhân, xin đừng nhìn tôi với một con mắt giận dữ như vậy - tôi đã bất tuân thượng lệnh, tôi đã để cho kẻ thù của ngài chạy trốn, bỏ qua những gì tôi nhìn thấy, phản bội, vâng, phản lại mục đích của đức vua...
Nữ tử tước tỏ vẻ xúc động và nhìn chàng với ánh mắt dịu dàng:
- Tôi thiết nghĩ ông có thể nại ra những cớ chính đáng để bào chữa cho mình chứ? Chẳng hạn như, một mình ông đơn thương độc mã, đâu có thể ngăn được cả một đoàn hộ tống của quận chúa? Không lẽ người ta ra lệnh cho ông, một mình chống với năm mươi nhà quý tộc hay sao?
Canolles lắc đầu nói:
- Thưa phu nhân, tôi không đơn thương độc mã, trong cánh rừng, cách chúng ta nằm trăm bước, đã cho phục sẵn hai trăm quận sĩ, và họ hiện còn đó, tôi có thể tập họp và gọi họ tới bằng một tiếng còi. Việc bắt giữ bà quận chúa đối với tôi thật dễ dàng, bà ấy không thể chống lại được. Và cho dù thực lực của chúng tôi yếu hơn bà ấy, thức tế mạnh hơn gấp bốn lần, tôi vẫn có thể chiến đấu, cái chết ở nơi chiến trường tôi coi nhẹ như lông hồng.. - Chàng trai càng lúc càng nghiêng mình xuống - ...nó cũng nhẹ như khi tôi chạm vào bàn tay nuột nà này.
Thật thế, bàn tay trắng nõn nà như ngọc, lúc này đã buông thõng ra ngoài giường và hình như cũng biết xúc động qua mỗi câu nói của chàng trai. Tình yêu như có từ lực. Nó đã cuốn hút nàng về với những phút giây ở trong quán trọ nhỏ ở Jaulnay, đến nỗi nàng sững sờ và khi nhìn thấy chàng quý tộc hôn lên tay mình, nàng mới vội vàng rụt tay về.
- Thưa ông De Canolles, xin cảm ơn ông, xin thành thật cảm ơn ông về những gì ông đã làm cho tôi. Xin hãy tin rằng tôi không bao giờ quên điều này. Nhưng giúp đỡ của ông sẽ giá trị gấp bội nếu bây giờ ông có thể lùi gót. Phải chăng chúng ta cũng nên từ biệt nhau, một khi ông đã hoàn thành công tác?
Hai tiếng "chúng ta" được thốt lên với một âm sắc dịu ngọt, bàng bạc vẻ tiếc nuối đã khiến cho quả tim Canolles phải nức nở.
- Thưa phu nhân, tôi xin tuân theo. Có điều tôi xin lưu ý phu nhân, không phải là để không vâng theo, nhưng để tránh cho phu nhân một ân hận có thể xảy đến: Chính vì tuân lời phu nhân nên tôi có thể lâm nguy. Nếu thú nhận tội lỗi bằng cách nói tất cả sự thật, tôi sẽ trở thành nạn nhân của chính mình... Người ta sẽ chụp cái mũ phản bội lên đầu tôi, người ta sẽ tống giam tôi... và rất có thể bị xử bắn. Rất đơn giản, bởi vì tôi đã phản bội.
Claire thốt lên và nắm lấy tay Canolles, nhưng rồi nàng lại vội buông ra với vẻ thẹn thùng đáng yêu.
- Chúng ta phải làm thế nào bây giờ?
Trái tim chàng trai đập rộn ràng, hai tiếng "chúng ta" dễ thương ấy chắc chắn đã trở thành một dụng ngữ ưa thích
của De Cambes phu nhân.
- Ông bị lâm nguy! Ông rất tốt, rất hào hiệp. Ông bị lâm nguy! Tôi ồ, không bao giờ. Làm thế nào tôi có thể giúp được ông? Nói đi, nói đi!
- Thưa phu nhân, phu nhân cần phải cho phép tôi diễn vai trò của tôi cho tới phút chót. Cần phải, như tôi đã từng nói với phu nhân, để tôi tả ra là bị phu nhân đánh lừa, để tôi báo cáo với ngài De Mazarin những lời tôi biết.
- Vâng, nhưng nếu người ta biết chính vì tôi, ông đã làm tất cả những việc ấy, nếu người ta lại cũng biết chúng ta đã gặp nhau, đã hội kiến với nhau từ trước, thì chính tôi, đến lượt tôi sẽ lâm nguy. Hãy nghĩ đến điều đó.
Canolles giả vờ rầu rĩ:
- Thưa phu nhân, tôi không tin rằng, phu nhân lại có thể để lộ bí mật mà chỉ có phu nhân và tôi biết thôi.
Claire im lặng, nhưng với cái nhìn bối rối, một nụ cười thoáng hiện, đủ để cho Canolles cảm thông được. Cho nên chàng cũng mỉm cười và hỏi:
- Vậy tôi sẽ ở lại?
- Nếu cần phải như thế. - Nữ tử tước đáp lại.
- Trong trường hợp ấy, tôi sẽ viết thư cho ngài De Mazarin.
- Vâng, ông cứ viết đi.
- Thế là làm sao?
- Tôi nói rằng ông nên đi viết thư cho ông ta đi.
- Không được, tôi phải ngồi đây viết cho lão ta, chính tại phòng của phu nhân, tôi phải ghi rõ nơi viết là bên cạnh giường phu nhân.
- Nhưng sao lại có chuyện như vậy?
- Xin phu nhân hãy đọc. Đây là những chỉ thị tôi đã nhận được...
Và Canolles trao tờ giấy để cho nữ ữđọc:
"Nam tước De Canolles có nhiệm vụ luôn theo sát bà quận chúa và quận công D Enghien con trai bà".
- Theo sát. - Canolles nói.
- Vâng theo sát, được lắm.
Thế là Claire hiểu ra tất cả lợi lộc mà một chàng trai si tình có thể rút từ những lời dặn dò đó; và nàng cũng hiểu mình có thể giúp ích cho quận chúa rất nhiều khi kéo dài tình trạng này.
- Ông hãy viết đi. - Nàng nói.
Canolles đưa mắt nhìn. Cũng bằng một cái nhìn, Claire ra dấu cho chàng nơi để văn phòng phẩm. Chàng mở một tủ con lấy ra các thứ giấy, bút và mực. Chàng kéo một cái bàn lại sát giường, và như thể Claire vẫn là một quận chúa, chàng xin phép được ngồi xuống, rồi viết cho ngài De Mazarin một bức công văn sau:
Thưa đức ông.
Tôi đã tới lâu đài Chantilly vào 9 giờ tối. Ngài cũng thấy rồi tôi phải vội vàng như thế nào khi tôi chỉ có thể từ giã ngài vào lúc 6 giờ 30.
Tôi đã tới hội kiến với hai vị quận chúa ở ngay trong phòng của họ: Bà công chúa phu nhân bị đau nặng, còn quận chúa sau một ngày săn bắn, đã hết sức mệt mỏi.
Theo chỉ thị của đức ông, tôi đã tới trình diện các vị phu nhân, lúc đó các tân khách đã ra về. Hiện giờ tôi đang giám thị chặt chẽ bà quận chúa và con trai bà ấy.
- Và con trai bà ấy! - Canolles quay về nữ tử tước và lập lại. Thật buồn cười, hình như tôi đã nói dối, trong khi tôi không hề muốn dối trá.
Claire cười đáp:
- Ông hãy an tâm. Nếu tôi chưa thấy mặt con trai tôi, thì rồi ông sẽ thấy.
- Và con trai bà ấy! - Canolles lại cười lớn.
Sau đó, chàng ghi thêm vào bức thư một đoạn cuối:
Chính ngay tại khuê phòng của quận chúa, và ngồi bên cạnh giường của bà, tôi đã có hân hạnh viết văn thư này để đệ trình lên đức ông.
Ký tên xong, chàng xin phép Claire rung chuông gọi người hầu phòng. Chàng nói với hắn.
- Anh đi kêu người hầu của tôi tới đây.
Năm phút sau, Castorin được dẫn tới. Chàng bảo hắn:
- Mang văn thư này đưa cho ông sĩ quan chỉ huy binh lính của tôi, nói với ông ấy phải gởi đi Paris bằng đường hỏa tốc.
Bị sai bảo vào lúc đêm hôm như thế, Castorin tỏ vẻ khó chịu. Hắn đáp:
- Thưa nam tước, hình như tôi đã báo với nam tước rằng ông Pompéc đã mướn tôi làm việc cho bà quận chúa.
- Nhân danh quận chúa tôi truyền đạt lệnh ấy tới anh. - Quay về phía Claire, chàng tiếp - Xin phu nhân xác nhận cho những lời nói của tôi. Đây là công việc hết sức khẩn cấp. Công văn này phải được gởi đi ngay lập tức.
Nàng quận chúa giả ra lệnh bằng một giọng uy quyền:
- Đi ngay!
Castorin khom lưng sát đất rồi quay gót.
Claire chìa tay ra, nhìn Canolles nói với một giọng van nài:
- Bây giờ thì ông có thể ra về được rồi chứ?
- Xin lỗi, còn cậu con trai, thưa phu nhân.
- À đúng! - Claire mỉm cười đáp - Ông sẽ thấy nó.
Đúng lúc De Cambes phu nhân nói xong, có tiếng cào vào cửa, theo như tục lệ của thời ấy. Hồng y giáo chủ Richelieu là người đã khai sinh ra kiểu gõ cửa ấy. Nó đã được truyền qua các triều đại: Từ Richelieu đếN Chavigny rồi tới Mazarin. Dĩ nhiên, với bà quận chúa người ta cũng làm như thế.
- Họ tới đó. - De Cambes phu nhân nói.
- Được rồi... Tôi sẽ theo đúng nghi thức công vụ.
Canolles rời khỏi bàn, kéo ghế ra, đội mũ rồi nghiêm chỉnh ngồi cách giường quận chúa bốn bước.
- Cho các người vào! - Nữ tử tước nói.
Thế là một phái đoàn trịnh trọng tiến vào.
Đó là các bà, các sĩ quan, các thị vệ thuộc bộ phận nội dịch của quận chúa.
- Thưa phu nhân! - Người thứ nhất nói - Người ta đã đánh thức quận công dậy. Bây giờ quận công có thể đón tiếp sứ giả của đức vua.
Sau khi trao đổi với Canolles một cái nhìn thông cảm rất nhanh, Claire nói:
- Dẫn quận công D Enghien lại đây. Ngài nam tước sẽ thấy con trai tôi trước mặt tôi.
Mọi người vội vàng tuân lệnh. Giây phút sau, ông hoàng nhỏ tuổi được đưa vào.
Như chúng tôi đã nói ở đoạn trên Canolles đã mục kích cuộc trốn chạy của bà quận chúa, và cũng đã nhìn thấy cậu con trai bà ta - nhưng không rõ mặt - lúc ấy mặc bộ đồ rất đơn giản. Cho nên chàng thừa biết cậu bé đứng trước mặt chàng chỉ là một ông hoàng giả. Chàng cố nín cười và vẫn phải tiếp tục diễn nốt tấn tuồng.
- Tôi rất sung sướng - Chàng nghiêng mình nói - được hân hạnh gởi tới quận công D Enghien lời chào mừng của tôi.
De Cambes phu nhân đưa mắt ra hiệu cho cậu bé chào lại. Canolles dõi theo tất cả những chi tiết của cuộc diễn xuất ấy với một vẻ tinh quái.
- Con ạ! - Nữ tử tước nói với một giọng cay độc có tính toán - Vị sĩ quan trước mặt con là ngài Canolles, sứ giả của đức vua. Con hãy đưa tay ra để cho ngài Canolles hôn.
Cậu bé Pierrot đã được cố vấn Lenet dạy bảo từ trước nên thực hiện vai trò mình cũng rất khớp. Điều đáng tiếc là bàn tay ấy lại không thể biến đổi thành bàn tay của người quý tộc. Cậu đưa tay ra. Và Canolles lại phải nghiêng mình hôn lên bàn tay ấy, giữa những tiếng cười cố nén của những kẻ chứng kiến, nhưng trong bụng thầm nghĩ: "Chà, De Cambes phu nhân sẽ phải trả nợ ta về cái hôn này".
Rồi, hiểu rằng chương trình đã chấm dứt, không thể kéo dài sự có mặt của mình trong phòng một phụ nữ, Canolles nói:
- Thưa phu nhân, công việc của tối nay đã xong. Xin phu nhân cho phép tôi được lui.
- Vâng, mời ông lui gót. Và như ông đã thấy, cuộc sống ở đây rất thầm lặng. Ông có thể âm thầm mà ngủ.
- Nhưng trước khi ra về, xin phu nhân ban cho tôi một ân huệ.
- Ân huệ gì? - De Cambes phu nhân lo sợ hỏi, bởi vì qua giọng nói của nam tước, nàng biết chàng này lại sắp giở trò ma mãnh nào đây.
- Chấp thuận cho tôi cái vinh dự như tôi vừa nhận của quận công.
Lần này nữ tử tước bị một vố... Một sĩ quan của nhà vua cầu xin một ân huệ long trọng như thế trước mặt mọi người, thì không có cách gì để từ chối cả. Nàng đưa bàn tay run rẩy về phía Canolles.
Chàng bước lại gần giường như tiến về phía ngai vàng của một nữ hoàng, rồi quỳ xuống, nhẹ nâng những ngón tay lên, đặt một nụ hôn lên làn da mịn màng và trắng muốt ấy. Đoạn chàng đứng dậy hạ giọng nói:
- Phu nhân đã hứa với tôi, không bao giờ rời tòa lâu đài mà không báo trước cho tôi biết. Tôi tin vào lời hứa ấy.
- Ông cứ tin tôi.
Dứt lời, nàng ngả mình xuống gối, gần như ngất xỉu.
Thấy giọng nói của nàng như có ẩn chứa một điều gì đó, Canolles cố tìm trong đôi mắt đẹp của nàng một sự giải thích nhưng nàng đã nhắm lại.
Sáng hôm sau, Canolles dậy sớm. Chàng hấp tấp mặc quần áo và đi xuống vườn. Cuộc viếng thăm đầu tiên của chàng là dãy nhà nơi quận chúa ở. Cái nhìn đầu tiên của chàng đậu trên cửa sổ phòng nàng. Ánh sáng ngọn đèn phản chiếu màu đỏ lên những bức rèm hãy còn khép kín. Mặt Canolles dừng lại ở khung cửa. Chàng không muốn đi xa hơn nữa, và ngồi xuống dưới một bức tượng.
Bất chợt chàng thấy cánh cửa sổ ở một hành lang mở ra rồi khuôn mặt chất phác của ông lão Pompéc ngơ ngác nhìn. Tất cả những gì liên quan đến nữ tử tước đối với chàng đều quan trọng. Chàng hướng ánh mắt về phía lão. Có vẻ như lão đã trông thấy chàng và có ý muốn bày tỏ một dấu hiệu gì đó. Tưởng ông nam tước chưa nhận ra mình, lão bèn chúm miệng huýt một tiếng lớn. Cử chỉ của một mã phu đối với vị sứ giả của nhà vua như vậy là vô lễ. Nhưng Canolles chưa kịp nổi nóng, chàng đã thoáng nhìn thấy vật gì trăng trắng trong tay Pompéc. Chỉ có tia mắt của người đang yêu, và đang nóng lòng chờ đợi những tin tức về tình yêu, mới có thể nhận ra được đó là một tờ giấy cuộn tròn.
"Một bức thư!" - Canolles thầm nghĩ "Nàng viết cho ta, như vậy nghĩa là sao"?
Canolles mừng rỡ run rẩy cả người và tiến lại.
Pompéc nhoài người qua khung cửa với tờ giấy, và Canolles giơ mũ ra đón lấy. Chàng đút thư vào túi áo, còn Pompéc khép cửa lại.
Canolles vừa đi vừa ngẫm nghĩ về sự thỏa thuận hôm qua giữa hai người. Đã có sự gì thay đổi sao? Và nếu quả như vậy thì lá thư này chỉ đem lại một tai ương, cho nên chàng đã không đưa lên môi như thói thường của những kẻ đang yêu nhận được thư người tình. Chàng rút thư ra, lật đi lật lại, tim đập rộn ràng. Tuy nhiên, đằng nào rồi cũng phải mở, hoặc bây giờ hay lát nữa. Chàng thu hết can đảm gỡ dấu niêm phong ra và tìm một chỗ thuận tiện ngồi đọc.
"Thưa ông, kéo dài tình trạng như chúng ta hiện tại, tôi ước mong ông cũng như tôi, là một điều hoàn toàn không thể được, ông phải chịu đựng cái nhìn ác cảm của tất cả những người ở trong nhà, vì họ coi ông là một kẻ giám thị khó chịu. Mặt khác, tôi e rằng nếu tôi tiếp đãi ông niềm nở hơn bà quận chúa ở vào địa vị tôi, người ta sẽ đoán ra được vai tuồng của chúng ta, và khi ấy danh giá của tôi sẽ không còn."
Canolles rút khăn tay ra lau trán, linh cảm đã không lừa dối chàng. Giấc mộng vàng tan biến giữa thanh niên bạch nhật. Chàng lắc đầu, thở dài và đọc tiếp:
"Ông hãy làm như đã phát giác ra sự thật, có một cách rất đơn giản và tôi sẽ cung cấp phương tiện để ông thực hiện nếu ông hứa chấp nhận lời cầu xin của tôi. Ông cũng đã biết và vì tôi cũng không cần giấu diếm để có thể nói rằng tôi đã lệ thuộc vào ông biết nhường nào. Nếu ông chấp thuận đề nghị ấy, tôi sẽ gởi tới ông một tấm hình của tôi, nó mang tên và gia huy tôi. Ông sẽ nói rằng tình cờ ông tìm ra nó, và nhờ đó ông nhận ra tôi không phải là quận chúa.
Chúng ta hãy xa nhau và ông cũng không nên đến gặp lại tôi làm gì. Ông sẽ mang theo tất cả lòng nhớ ơn của tôi, còn về phía tôi, sẽ ghi nhơ kỷ niệm của ông như kỷ niệm của một nhà quý tộc đáng kính và trung tín tốt nhất được biết trong đời".
Canolles đọc lại bức thư và thừ người ra trong đau xót và hờn giận. Một bức thư đuổi khéo với những lời lẽ ngọt như mật rồi lại kèm theo một tấm hình để làm kỷ niệm. Nhưng đâu có gì giá trị bằng con người thật trước mắt, đang còn ở trong tầm tay, và như thế khó lòng ngoảnh mặt.
Vâng, nhưng anh chàng Canolles của chúng ta, một con người khí phách ngang tàng, không lùi bước trước cơn giận của hoàng hậu và hồng y Mazarin, nhưng lại run sợ trước cái cau mày của nữ tử tước De Cambes.
Chao ôi! Thế mới biết:
"Nửa đời sương gió ngang tàng
Con tim chết mệt vì nàng, nàng ơi!"
Với người đàn bà này, Canolles đã bị nhiều phen đau đớn. Lần đầu bỏ rơi chàng, lần thứ hai, thủ vai bà quận chúa đánh lừa chàng và lần thứ ba mới tặng cho chàng chút hy vọng, ngày hôm sau lại cướp đi. Nhưng chỉ có lần này là chua cay nhất. Trên đường đi, vì chưa biết rõ chàng là ai nên nàng đã bỏ rơi chàng như loại bỏ một đồng hành khó chịu, có vậy thôi. Thay thế bà quận chúa, nàng tuân theo một mệnh lệnh áp đặt để hoàn tất một vai trò đã chỉ định, nàng không thể làm khác hơn, còn bây giờ đã biết rõ chàng, sau khi đã tỏ ra tôn trọng sự tận tâm của chàng, khi đã hai lần thốt ra tiếng "chúng ta" khiến chàng xúc động đến tận tâm can, thế mà nỡ lòng viết cho chàng một bức thư như vậy. Dước mắt Canolles còn hơn cả sự cay độc. Đó là một sự nhạo báng.
Canolles thầm nghĩ: "Ta sẽ không chấp nhận cách xử sự ấy. Thà để nàng căm thù ta còn hơn là nàng ban phát cho ta những lời biết ơn và hứa hẹn. Ôi! Tin cậy vào những lời hứa của nàng khác chi như tin vào sự bất biến của gió mưa và cái phẳng lặng của biển cả. Chà, thưa phu nhân, Canolles quay về phía cửa sổ và nghĩ tiếp, đã hai lần phu nhân thoát khỏi tay tôi, nhưng tôi thề rằng, nếu tôi có cơ hội nào tương tự, phu nhân đừng mong thoát khỏi lần thứ ba.
Và Canolles trở về phòng với ý định ăn mặc chỉnh tề đến gặp nữ tử tước. Nhưng khi nhìn đồng hồ, chàng thấy mới có bảy giờ.
Trong lâu đài chưa ai thức dậy. Canolles ngả mình trên ghế bành nhắm mắt lại để làm tươi mát những ý nghĩ và xua đuổi những ám ảnh đen tối đang nhảy múa chung quanh. Và cứ năm phút, chàng lại mở mắt ra nhìn đồng hồ.
Chuông gõ tám tiếng thánh thót. Lâu đài bắt đầu bừng tỉnh với những hoạt động ồn ào nhộn nhịp.
Canolles cố chờ thêm nửa tiếng nữa. Sau cùng, không thể chịu đựng lâu hơn, chàng bước xuống sân. Pompéc đang hít thở không khí. Một số gia nhân vây quanh lão, nghe lão khoác lác kể lại chiến cuộc ở Picardie dưới thời tiên đế trị vì.
- Ông là người quản gia của quận chúa? - Canolles hỏi Pompéc như thể mới gặp lão lần đầu.
- Thưa ông vâng. - Pompéc ngạc nhiên đáp.
- Ông làm ơn trình với quận chúa tôi mong muốn được yết kiến.
- Nhưng, thưa ông, quận chúa...
- Đã thức giấc rồi?
- Tuy nhiên...
- Đi giùm đi!
- Tôi tưởng rằng cuộc khởi hành của ông...
- Cuộc khởi hành của tôi sẽ tùy thuộc vào cuộc hội kiến với quận chúa.
- Tôi nói thế vì không có lệnh của bà chủ tôi.
- Còn tôi, tôi nói thế vì có lệnh của đức vua.
Lúc mở đầu câu nói ấy, Canolles trịnh trọng vỗ mạnh vào cái túi áo nịt, một cử chỉ được chàng hài lòng nhất, hơn tất cả những cử chỉ mà chàng đã diễn ra tối hôm qua. Rồi chàng cảm thấy như đã lấy lại được sự can trường.
Thật thế, lúc này tính cách quan trọng của chàng đã giảm đi nhiều. Bà quận chúa đã ra đi được mười hai tiếng, chắc chắn bà ta đi suốt đêm và đã cách xa Chantilly từ hai mươi đến hai mươi lăm dặm. Cho dù Canolles có thúc bách binh sĩ của mình đuổi theo cũng vô phương bắt kịp. Vả lại, dẫu có đuổi kịp đi chăng nữa, thì việc đối phó với gần một trăm quý tộc cùng với số thân binh mỗi ngày một tăng lên trong quá trình chạy trốn của bà ta, hẳn sẽ không tránh khỏi một cuộc đổ máu. Như chàng đã từng nói hồi hôm: Chàng coi cái chết nhẹ như lông hồng, nhưng chàng không thể để cho các thuộc hạ chết theo chàng chỉ vì tính khí bất thường của chàng trong một cuộc gió trăng giây lát.
Pompéc trở lại trong lúc chàng quay cuồng với những ý nghĩ ấy. Lão nói nhỏ cho chàng biết quận chúa đang chờ đợi.
Lần này, các nghi thức đều bị bãi bỏ. Nữ tử tước tiếp chàng trong một phòng khách nhỏ nối liền với buồng ngủ. Những dấu vết của sự mất ngủ dù đã cố tình xóa đi nhưng vẫn còn trên khuôn mặt kiều diễm. Một quầng nâu hằn in trên mi mắt, chứng tỏ đôi mắt ấy đã không hề được khép lại suốt đêm qua.
- Ông thấy đó - Nàng nói, không thể để chàng kịp nói trước - tôi sẵn sàng chiều ý ông ngay, nhưng tôi ước mong cuộc hội kiến này sẽ là lần cuối, và đến lượt ông, xin hãy chứng tỏ thiện chí của ông.
- Xin phu nhân tha lỗi. Sau cuộc hội kiến đêm qua, tôi tin vào lời hứa của phu nhân cùng với những điều chúng ta đã thỏa thuận. Tôi chỉ tin vào phu nhân mà thôi, vì tôi đâu có biết bà De Condé.
- Vâng, thưa ông, tôi xin thú thật, trong những giây phút đầu tiên... quả là bối rối khi thấy mình đứng giữa... tấm lòng cao cả của ông... cho nên để tranh thủ thời gian, tôi đã vội thốt lên một vài điều không trung thực với ý nghĩ của tôi. Tuy nhiên, tôi đã suy nghĩ trong suốt một đêm dài, việc kéo dài sự có mặt của ông hoặc của tôi trong lâu đài này trở thành một điều khó chấp thuận.
- Không thể nào thưa phu nhân. - Canolles nói - Phu nhân quên rằng mọi sự đều có thể được một khi nhân danh đức vua.
- Thưa nam tước, tôi ước mong trước hết là một nhà quý tộc, xin ông đừng làm khó dễ tôi trong sự tận tụy của tôi đối với quận chúa.
- Thưa phu nhân, trước hết tôi là một kẻ điên khùng. Lạy chúa! Phu nhân đã nhìn thấy rõ. Bởi vì chỉ có kẻ điên mới làm những điều tôi vừa làm. Thế nào, hãy thương xót đến sự điên khùng của tôi, thưa phu nhân, đừng xua đuổi tôi, tôi khẩn thiết nài xin phu nhân.
- Xin ông hãy sáng suốt để nhận ra một sự thật: Sự có mặt của chúng ta trong lâu đài, sớm muộn cũng sẽ gây tai tiếng. Không, không thưa ông! - Nữ tử tước tiếp lời với thanh âm đã từng làm rung động tâm can Canolles lần đầu tiên - Hơn nữa rồi ông sẽ nghĩ đến việc ông không thể ở lại Chantilly mãi được, hẳn ông sẽ nhớ ra rằng có người đang mong mỏi đợi chờ ông ở một nơi nào đó.
Câu nói ấy, loáng lên một tia chớp, gợi chàng liên tưởng đến cảnh ở quán ăn của Biscarros: De Cambes phu nhân khám phá ra việc chàng giao du thân mật với Nanon. Và như thế, sự việc đã được giải thích.
Sự mất ngủ ấy, không phải lo những nỗi lo âu hiện tại, mà chính vì những kỷ niệm của dĩ vãng đã gây ra. Cái quyết định trong buổi sáng này, chẳng phải là kết quả của một sự suy tư, mà chính là một thái độ ghen tuông.
Giữa hai người đối diện, có một khoảng im lặng, trong cái yên lặng đó, mỗi người tự lắng nghe dòng tư tưởng đang nói trong lồng ngực cùng với tiếng đập của trái tim.
"Ghen" - Canolles nghĩ - "Ghen, ồ ta hiểu ra rồi. Phải nàng muốn kiểm tra xem ta có đủ yêu nàng để có thể hy sinh cuộc tình kia không. Đây là một sự thử thách".
Về phía mình, De Cambes phu nhân nghĩ thầm:
"Đối với Canolles, ta chỉ là một trò tiêu khiển trong chốc lát, chàng gặp ta trên lộ trình của chàng lúc buộc phải rời bỏ Guyenne, chàng đã theo ta như một người lữ khách đuổi theo một con đom đóm, trái tim chàng để lại trong ngôi nhà bé nhỏ um tùm cây cối ấy, nơi chàng định đến đó vào buổi tối ta gặp chàng. Ta không thể sống cạnh một người đàn ông đã yêu một kẻ khác, và nếu ta gần chàng một thời gian, có thể ta sẽ bị chàng cuốn hút vào cuộc yêu đương. Ồ! Như vậy không những phương hại đến danh dự của ta, mà còn bội phản công cuộc của quận chúa vì còn hèn mọn hơn là đi yêu một người do kẻ thù của quận chúa phái tới".
Cho nên bất chợt nàng kêu lên, như thể đáp lại dòng tư tưởng của mình:
- Ồ, không không, thưa ông, ông phải đi, hoặc là ông đi hoặc tôi.
- Phu nhân đã hứa với tôi rằng sẽ không ra đi nếu không thông báo trước cho tôi biết.
- Thế thì tôi xin báo để ông rõ, tôi sẽ rời Chantilly ngay bây giờ.
- Và phu nhân tưởng rằng tôi sẽ cho phép hay sao?
- Thế nào? - Nữ tử tước kêu lên - Ông sẽ dùng áp lực giữ tôi lại?
- Thưa phu nhân, tôi không biết sẽ phải làm gì, nhưng điều chắc chắn chính là tôi không thể xa phu nhân.
- Vậy tôi là tù nhân của ông hay sao?
- Phu nhân là một phu nữ tôi đã để vuột mất hai lần, và tôi không muốn để bị mất một lần thứ ba.
- Ông sẽ dùng bạo lực?
- Vâng, thưa phu nhân, bạo lực, nếu đó là một cách duy nhất để giữ được phu nhân.
- Ồ, còn gì đáng khen hơn là giữ lại một người đàn bà đang rên siết, đang đòi được tự do, trong khi họ không yêu mình, họ ghét mình!
Canolles ngỡ ngàng và cố nhanh chóng tìm hiểu ẩn ý chứa đựng trong câu nói ấy, trong tư tưởng ấy. Chàng tự hiểu đã tới lúc phải tung ra một lá bài chót:
- Thưa phu nhân, những lời phu nhân vừa nói ấy đã đầy đủ ý nghĩa khiến tôi không còn phân vân nữa. Phu nhân rên siết, phu nhân nô lệ! Tôi giam giữ một phụ nữ không yêu tôi, ghét bỏ tôi! Không, không, xin phu nhân hãy bình tĩnh. Không phải như vậy đâu. Tôi tưởng sau niềm hạnh phúc được gặp phu nhân, sự hiện diện của tôi sẽ được phu nhân chấp nhận. Tôi hy vọng sau khi mất hết địa vị, tương lai, có thể cả danh dự nữa, sẽ được phu nhân đền bù bằng một vài giờ hầu chuyện phu nhân. Điều đó thật không gì dễ hơn, nếu phu nhân yêu tôi... Và cho dù phu nhân có dửng dưng đối với tôi đi chăng nữa, bởi vì phu nhân là một người tốt nên đã xử sự theo tâm trạng xót thương, trong khi kẻ khác sẽ đáp lại bằng tình yêu. Nhưng không phải tôi đã đối diện với một sự lãnh đạm, mà là căm thù. Phu nhân đã có lý. Hãy tha lỗi cho tôi vì tôi đã dại khờ để không hiểu rằng người ta có thể bị ghét bỏ khi người ta yêu đến độ say đắm. Bây giờ phu nhân là nữ hoàng, nữ chủ nhân và hoàn toàn tự do trong tòa lâu đài cũng như ở khắp nơi. Còn tôi, tôi sẽ ra đi, tôi sẽ rút về một nơi sơn cùng thủy tận nào đó. Vĩnh biệt phu nhân, vĩnh biệt mãi mãi.
Và Canolles mới đầu chàng chỉ đóng kịch, không ngờ lại nhập vai đến nỗi chàng đau khổ và xúc động thật sự. Sau khi chàng De Cambes phu nhân, chàng quay gót và quờ quạng mãi mà không tìm thấy cánh cửa, đồng thời miệng vẫn lắp bắp: Vĩnh biệt, vĩnh biệt!
De Cambes phu nhân không ngờ chàng lại dễ dàng tuân theo mình như vậy. Nàng không khỏi thương cảm trước sự nhẫn nhục của chàng trai lúc này lòng hãy còn thổn thức và bước đi loạng choạng. Nàng bồi hồi bước xuống...
Bất chợt Canolles cảm thấy một bàn tay đặt trên vai mình, chàng quay lại.
Nàng vẫn đứng đó, trước mặt chàng. Tay nàng hãy còn đặt lên vai chàng, và thái độ trang nghiêm trước đây không còn nữa, mà được thay thế bằng một nụ cười.
- Thế nào? Thưa ông. - Nàng nói, ông đã tuân lệnh của nữ hoàng như vậy ư? Ông đã bỏ đi khi lệnh là phải ở lại đây, cái tội của ông là phản nghịch.
Canolles thốt kêu lên, quỳ xuống áp vầng trán nóng bỏng của mình lên hai bàn tay của nàng vừa đưa ra.
- Ôi! Có thể chết được vì sung sướng.
- Than ôi! Xin ông đừng vội vui mừng. Bởi vì nếu tôi ngăn ông lại, chính là để chúng ta không nên chia tay nhau như vậy, chính là để ông đừng mang ý nghĩ cho tôi là kẻ vô ơn bạc nghĩa, chính là để ông tự nguyện chấp thuận lời cầu xin của tôi, chính là để ít ra ông cũng coi tôi như một người bạn. Chúng ta không bao giờ có thể làm gì khác hơn trong khi chúng ta ở hai phía đối nghịch.
- Ôi! Lạy Chúa! - Canolles nói - Hóa ra tôi lại bị phu nhân đánh lừa một lần nữa, phu nhân đâu có yêu tôi.
- Thưa nam tước, không nên đề cập đến chuyện tình cảm khi nguy hiểm còn đang đeo đuổi nếu chúng ta cứ ở lại đây. Ông hãy đi đi, hoặc để cho tôi ra đi. Cần phải như vậy.
- Phu nhân nói sao?
- Thực tế hơn là để tôi ở lại đây, còn ông, quay về Paris nói với Mazarin, kể với hoàng hậu đầu đuôi sự việc...
- Nhưng có cần phải nhắc lại với phu nhân không? - Canolles kêu lên - Xa phu nhân có nghĩa là gần với cái chết.
- Không, không, ông sẽ không chết, vì vẫn còn hy vọng ngày chúng ta gặp lại nhau, và sẽ còn nhiều điều vui hơn.
- Thưa phu nhân, sự tình cờ đã đặt tôi lên đường đi của phu nhân, không chỉ tới hai lần. Người bạn tình cờ ấy sẽ phải mỏi mệt và nếu tôi xa phu nhân lần này, tôi sẽ không còn gặp lại được nữa.
- Thì chính tôi sẽ đi tìm ông.
- Ôi, thưa phu nhân, hãy bảo ta chết cho nàng đi, cái chết chỉ là một thoáng đau đớn thôi. Nhưng đừng bắt ta phải rời xa nàng nữa. Chỉ nghĩ đến đó thôi, tim ta cũng đủ tan nát. Xin nàng nghĩ lại, ta mới được gặp nàng và cũng chỉ vừa nói được đôi ba lời.
- Vậy nếu tôi đồng ý để ông ở lại ngày hôm nay và suốt ngày, ông có thể gặp tôi để trò chuyện, ông sẽ hài lòng chứ?
- Tôi không hứa gì cả.
- Tôi cũng vậy. Có điều tôi đã cam kết với ông là sẽ báo trước với ông khi nào tôi đi. Thế thì chỉ trong vòng một giờ nữa tôi sẽ đi.
Phải làm tất cả những gì nàng muốn ư? Phải nhắm mắt tuân theo tất cả ý muốn của nàng ư? Nếu buộc phải thế xin nàng hãy yên tâm, giờ đây nàng có trước mắt một tên nô lệ sẵn sàng tuân lệnh. Nàng hãy ra bệnh đi, hãy ban lệnh.
Claire đưa tay cho chàng nam tước, rồi nói với một giọng dịu dàng đầy âu yếm:
- Vậy thì ta thỏa thuận một giao ước mới như thế này nhé: Nếu từ đây đến giờ tối tôi không rời ông một bước, ông sẽ ra đi vào thời điểm đó chứ?
- Tôi xin cam đoan.
- Thế thì hãy đến đây, bầu trời trong xanh hứa hẹn với chúng ta một ngày tươi đẹp, có những giọt sương đọng trên cỏ, hương thơm trong không khí, mùi nhựa ở trong rừng. Pompéc đâu?
Ông lão quản gia, hắn đã được lệnh đứng chầu ngoài cửa vội vàng chạy vào ngay.
- Thắng ngựa! - De Cambes phu nhân nói, với giọng của một vị quận chúa - Sáng nay tôi đi về phía mấy cái hồ và trở về nông trại dùng bữa trưa... Thưa nam tước, ông sẽ đi cùng chứ? - Nàng tiếp - Việc đó thuộc về trách nhiệm của ông, vì lẽ ông đã nhận được lệnh của hoàng hậu là phải thường xuyên giám sát tôi.
Niêm vui rộn lên làm chàng trai choáng ngợp. Chàng bềnh bồng như người đi trên mây, gần như mất cả ý chí. Chàng say sưa hào hển, chàng như muốn điên lên. Thế rồi, giữa cánh rừng hoang đẹp như trong thần thoại, bên những lối đi huyền ảo thỉnh thoảng những chiếc lá vàng dịu dàng rơi, chàng mở bừng mắt thấy mình đang đi bên nàng, tay trong tay, De Cambes phu nhân cũng sung sướng như Canolles.
Pompéc đi ở đằng sau, đủ gần để nhìn thấy tất cả, nhưng đủ xa để không nghe được gì.
Cái ngày đáng ghi nhớ ấy đã trôi qua rất nhanh. CÓ bao nhiêu là kỷ niệm. hình như dù tích lũy đến ba cuộc đời cũng hiểu được đến thế. Từng khóe mắt. mỗi cử chỉ. một ngón tay đặt lên môi tất cả đều bao trùm trong một ý nghĩ. . . Lúc xuống thuyền. nàng đã vịn chặt vào chàng. khi lên bờ.
nàng tựa vào chàng ngồi xuống. ánh nắng khiến nàng lim dim đôi mắt. Chàng lặng ngắm nhìn nàng như thu lấy tất cả những hình ảnh yêu dấu. cả đến những chi tiêu nhỏ nhặt nhất.
Canolles đã được hưởng một ngày trọn vẹn bên cạnh người mình yêu. lúc ăn trưa. nàng mời chàng đến dùng bữa tối. khi ăn tối. nàng mời chàng cùng dùng bữa khuya.
Chàng đón nhận sự chiêu đãi ấy với tư cách một sứ giả triều đình. Chàng không còn để ý gì đến nghi thức. đến kẻ hầu người hạ và luôn cả thế giới chung quanh. Chàng quên cả lời hứa với nàng là sẽ ra đi va tưởng như cuộc đời cứ thế mãi. trong cảnh thiên đàng hạ giới mà chàng là Dam và nàng là Eve.
Nhưng khi màn đêm xuống. bữa ăn khuya cũng vừa xong và thức ăn tráng miệng được dọn lên. rồi Pierrot vẫn cải trang làm quận công D enghien được dẫn vào tham dự như ông hoàng chính hiệu. khi tiếng chuông đồng hồ bắt đầu điểm. De Cambes phu nhân ngước mắt nhìn. mười giờ đúng. Nàng thở dài:
- Ðã tới giờ rồi!
- Mấy giờ? - Canolles cống một nụ cười đau khổ và hỏi.
- Ðúng thời điểm ông đã hứa.
- Hóa ra phu nhân không quên điều gì hết sao? - Canolles buồn bã thở dài.
- Lẽ ra tôi cũng quên như ông. nhưng cái này buộc tôi phải nhớ.
Và nàng rút trong túi ra một bức thư mới nhận được lúc ngồi vào bàn ăn.
- Thư này của ai? - Canolles hỏi.
- Của bà quận chúa cho gọi tôi tới chỗ của bà.
- ÐÓ chỉ là một cái cớ. Cám ơn phu nhân đã dành sự thu xếp ấy cho tôi.
- Thưa ông Canolles. xin ông đừng nặng lời. - Nữ tử tước đáp với một vẻ u sầu mà nàng không muốn che giấu - Cho dù không nhận được lá thư này đi nữa. tôi cửng buộc phải nhắc đến cuộc khởi hành của ông. ông tưởng những người quanh đây không biết quan sát chúng ta hay sao? Mối quan hệ của chúng ta như ông biết đấy. không phải là hình thức của một quận chúa bị ngược đãi. với kẻ thực hiện việc ấy. Nhưng bây giờ nếu sự chia tay cách này. theo ông là tàn nhẫn.
thưa nam tước. tôi xin được phép nói với ông rằng chia tay hay không điều ấy bây giờ tùy thuộc nơi quyên định của ông.
- Hãy nói đi! Nói đi phu nhân! - Canolles kêu lên.
- ông không đoán ra được sao?. . .
- Ổ thưa phu nhân. trái lại. tôi đã đoán ra và chắc chắn là đúng. Phu nhân muốn bảo tôi cùng đi theo đến chỗ bà quận chúa. . .
- Trong thư này cũng nói như vậy.
- Rất tiệc là ý nghĩ ấy lại không do nơi phu nhân. Lại cũng xin cám ơn về sự bối rối của phu nhân khi đề cập đến đề nghị đó. Chẳng phải lương tâm tôi đã vùng dậy trước việc phụng sự phe này hay phe khác. Không. tôi chẳng dính líu tới một phe nào hết. Khi gươm đã rút ra khỏi vỏ thì kẻ ấy dù Ở bên này. hay bên kia. tôi cũng bất chấp. Tôi không cần biết tự do theo ý của tôi. không tham vọng. nhóm này phe khác đều chẳng ăn thua. chẳng can dự gì đến tôi. Tôi chỉ là một sĩ quan vậy thôi.
- Sao. ông bằng lòng đi theo tôi chứ?
- Không.
- Nhưng tại sao vậy. nếu căn cứ vào những lời ông vừa nói?
- Bởi vì như vậy phu nhân sẽ đánh giá tôi thấp đi.
- ÐÓ là trở ngại duy nhất khiến ông không theo tôi?
- Chính vậy.
- Ổ thế thì xin ông đừng lo.
- Chính phu nhân cũng không thể tin vào điều mình vừa nói đâu. - Canolles đáp và giơ một ngón tay lên rồi mỉm cười - Một kẻ chạy từ phe này sang phe khác luôn luôn bị coi như một tên bội phản.
- ông có lý. Tôi sẽ không nài nỉ thêm nữa. Nếu ông Ở vào cương vị bình thường. chắc chắn tôi đã mời ông tham gia vào công cuộc của các hoàng thân. Nhưng sứ giả của nhà vua. đảm trách một sứ mạng quan trọng của hoàng hậu nhiếp chính. và của quan tể tướng. lại được sự nâng đỡ của công tước D epernon. cho nên ông. dù có bị nghi ngờ đi chăng nữa. người ta nói thế. thì vẫn được quận công bao che với tính cách hoàn toàn đặc biệt.
Canolles đỏ mặt.
- Tôi sẽ giữ kín chuyện đó. nhưng thưa nam tước hãy nghe tôi nói: Chúng ta không vĩnh biệt nhau đâu. hãy tin như vậy đi. tôi có linh cảm rằng chúng ta sẽ gặp lại nhau.
- Ở đâu? - Canolles hỏi .
- Tôi chưa biên. có điều chắc chắn chúng ta sẽ gặp lại nhau.
Canolles rầu rĩ lắc đầu :
- Thưa phu nhân. tôi không tin như thế. Cuộc chiến giữa hai phe đã ngăn cách chúng ta. và tệ hơn nữa. khi chúng ta cũng không có một tình cảm nào.
- Thế còn hôm nay? đối với ông nó không có một chút giá trị nào hay sao?
- Chỉ có một ngày thôi. nhưng quả là đẹp nhất từ khi tôi sinh ra. Cho nên tôi xin phu nhân chấp thuận cho một ngày thứ hai cũng giống như vậy.
- Không thể được. Tôi phải ra đi trong đêm nay.
- Tôi không đòi hỏi phu nhân vào ngày mai. cũng không là ngày mốt. tôi chỉ xin một ngày trong tương lai. Phu nhân hãy chỉ định một thời điểm nào đó đồng thời chọn lựa địa điểm. nhưng hãy để cho tôi một niềm tin chắc chắn. nếu chỉ có được một chút hy vọng.
- ông sẽ đi đâu sau khi chúng ta chia tay?
- Về Paris. để báo cáo côn g việc .
- Và sau đó?
- CÓ thểlà Bastille. (Chú thích: Bastille: Một nhà ngục to nhất Ở Paris
- Nhưng nếu ông không vào đó?
- Tôi quay về Lobourne. nơi binh đoàn của tôi trú quân.
- Và tôi sẽ đi Bordeaux. nơi bà quận chúa. ông có biết một ngôi làng nào hẻo lánh nằm trên chặng đường Bordeaux - Libourne không?
- CÓ với những kỷ niệm gần như ngang với Chantilly.
- laulnay? - Nữ tử tước mỉm cười hỏi.
- laulnay. - Canolles nhắc lại.
- Thế nào? Phải mất bốn ngày để tới nơi này. hôm nay là thứ ba. suốt ngày chủ nhật tôi sẽ Ở đó
- Ổ cám ơn phu nhân. - Canolles kêu lên đồng thời áp tay của nữ tử tước lên môi mình. De Cambes phu nhân không nỡ rút tay lại.
Rồi. giây lát sau nàng nói:
- Và bây giờ. chúng ta chỉ còn việc diễn nốt màn chót của tấn tuồng.
À phải. đúng thế phu nhân. màn kịch đã phủ lên người tôi tất cả những sự nhố nhăng. Nhưng tôi chẳng phàn nàn gì cả. bởi chính tôi đã muốn như vậy. chính tôi đã. không phải lựa chọn vai tuồng cho mình. mà là sắp đặt một hồi kết cục đáng để tôi hãi hùng.
De Cambes phu nhân đưa mắt nhìn xuống.
- Bây giờ. xin hãy cho tôi biết tôi còn phải làm gì? - Canolles bình thản nói - Tôi đang đợi lệnh và sẵn sàng làm tất cả.
Claire rất xúc động. Canolles có thể nhìn thấy dưới làn áo nhung nhịp đập gấp của tim nàng.
- Vì tôi ông đã chịu một sự hy sinh to lớn. tôi biên. Và tôi ghi ơn ông mãi mãi. Vâng. với triều đình. ông đã bị thất sủng. ông lại sẽ còn bị xét xử nghiêm khắc. Thưa ông. xin ông hãy coi thường tất cả những cái đó nếu ông có đôi chút hân hoan để nghĩ rằng ông đã đem lại cho tôi những giây phút sung sướng.
- Tôi sẽ thực hiện những điều ấy vì phu nhân.
- Xin nam tước hãy tin tôi. nỗi đau của ông cũng là nỗi xót xa của tôi. Vẫn có thể nghĩ đến sự đến bù. nhưng sự đến bù theo cách thức dễ dàng quá sẽ không xứng đáng với hy sinh của ông.
Nói xong. Claire khẽ cúi đầu và nhẹ thở dài.
- trát Cả những gì nàng có thể nói chỉ thế thôi sao?
- Ðây! - Nữ tử tước lấy Ở trong ngực áo ra một tấm hình và trao cho Canolles - Ðây. ông hãy giữ lấy. và mỗi khi cảm thấy đau đớn vì việc này. ông hãy nhìn nó để tự nhủ rằng ông đã đau khổ vì nó. và nỗi đau của ông đã được đến đáp bằng sự thương cảm.
- Chỉ có vậy thôi?
- Bằng sự kính trọng.
- Có thể thôi sao?
- Bằng tình cảm nồng hậu.
- Ổ thưa phu nhân. còn một tên gọi nữa nàng hãy nói đi để tâm hồn tôi tràn ngập sung sướng.
Claire quay nhanh về phía chàng. đưa một bàn tay ra và khẽ nói tiếp:
- Bằng tình yêu.
Nhưng. đúng lúc đó. cánh cửa mở ra và người tự nhận là đội trưởng đội cận vệ xuất hiện với sự tháp tùng của Pompéc.
- Tại laulnay. tôi sẽ hoàn tất. - Nữ tử tước nói.
- Lời nói hay ý nghĩ của phu nhân?
- Cả hai.
- Thưa phu nhân. - Viên đại úy phòng vệ nói - trát Cả đã Sẵn sàng cho cuộc khởi hành.
Claire khẽ nói với Canolles:
- ông hãy tỏ ra ngạc nhiên đi.
Nhà quý tộc nở một nụ cười thương hại cho chính mình.
- Phu nhân đi đâu? - Chàng hỏi.
- Tôi phải đi.
- Nhưng phu nhân quên rằng đức vua đã giao cho tôi trách nhiệm giám sát phu nhân.
- Thưa ông. sứ mạng của ông chấm dứt rồi.
- Thế là sao?
- Tôi không phải là quận chúa De Condé. mà chỉ là nữ tử tước De Cambes. Quận chúa đã ra đi tắt hôm qua. và tôi. tôi sẽ đi gặp quận chúa.
Canolles đứng lặng. chàng thấy ghê tởm khi phải tiếp tục vở tuồng trước mặt lũ quân hầu đầy Ðể khuyên khích Canolles. De Cambes phu nhân gởi cho chàng một cái nhìn dịu dàng. khiến chàng thêm phần can đảm.
- Thế ra người ta lừa cả vua. - Chàng nói - Còn quận công D enghien đâu?
- Ta đã ra lệnh cho Pierrot trở về những luống đất của nó. - Một giọng nói oai vệ vang lên từ cửa phòng.
ÐÓ là tiếng nói của công chúa phu nhân. Bà đứng Ở ngưỡng cửa có hai nữ hầu cận dìu hai bên.
- ông hãy trở về Paris. về Mantes. về Saint-germain là chấm dứt. ông sẽ nói với nhà vua rằng để chống bạo lực. những người bị ngược đãi chỉ có thể trông cậy vào sự lọc lừa. Tuy nhiên. ông có thể Ở lại Chantilly để giám thị tôi. bởi tôi sẽ không bao giờ rời bỏ lâu đài và cũng chẳng bao giờ có ý định ấy. Sau hết. thưa nam tước. tôi có lời giã từ ông.
Canolles đỏ mặt vì xấu hổ nhìn De Cambes phu nhân. rồi luống cuống nghiêng mình và khẽ nói bằng một giọng trách móc:
- Ổ phu nhân! Phu nhân!
Nữ tử tước cảm thông được cái nhìn và những lời lẽ ấy. Nàng hướng về phía bà quả phụ nói:
- Xin phép phu nhân cho con được sắm vai quận chúa phu nhân trong một vài phút nữa. Con muốn cám ơn nam tước De Canolles về cách xử sự tế nhị của ông ấy trong việc hoàn thành một nhiệm vụ khó khăn như thế. con chiến nghĩ người cũng có cùng một ý nghĩ ấy và sẵn sàng chia sẻ với con những lời cám ơn đó.
Công chúa phu nhân đứng trước nghĩa cử của Canolles. tuy cũng cảm động. nhưng bà cũng cốnén để nói bằng một giọng kẻ cả:
- Thưa ông. với tất cả những gì ông đã làm để chống chùn tôi. chúng tôi quên hết. còn với tất cả những gì ông đã cống hiên cho gia đình chúng tôi. chúng tôi ghi ơn.
Canolles quỳ xuống trước mặt bà công chúa. bà đưa tay ra cho chàng hôn. Bàn tay ấy. xưa kia đã biết bao lần được Hen ri đệ tứ (Chú thích: Henn IV. Bố chông của hoàng hậu An ne D Autnche) hôn ÐÓ là màn phụ của tấn kịch. Bây giờ Canolles chỉ còn việc ra sửa soạn ra đi theo đúng như lời đã hứa. Chàng lùi về phòng. thảo vội bản báo cáo cho Mazarin rồi bước ra sân lòng hồi hộp chỉ sợ lăng nhục. khi thấy một dãy các gia nhân đang đứng đó.
Và ngựa của chàng đã được sắp sẵn yên cương.
Trong lúc sắp đặt chân lên bàn đạp. chàng chợt nghe một giọng nói oai nghiêm:
- Các ngươi hãy long trọng tiễn chào vị sứ giả của đức vua. chủ nhân của chúng ta.
Nghe thế. mọi người đều cúi đầu chào trước Canolles. chàng hướng về phía cửa sổ. nơi công chúa phu nhân đang đứng nghiêng mình đáp lễ. rồi thúc ngựa chạy. đầu ngẩng cao.
Còn anh chàng Castorin. chán đời vì bị lão Pompéc cho "ăn bánh vẽ" đành lại đi theo ông chủ cũ đầu cúi thấp.
Bây giờ đã đến lúc chúng ta trở lại với một trong những nhân vật quan trọng nhất của cuốn truyện này.
Người đó đang rong ruổi trên lưng ngựa trên con đường lộ từ Paris đi Bordeaux với năm người bạn đồng hành. Mắt họ láo liên mỗi khi cái túi đựng đầy tiền vàng kêu lọc cọc. Bàn hòa âm ấy làm cho nhóm người vui hẳn lên như tiếng trống thúc giục bước quân hành của những người lính.
- Không sao! Không sao! Mười ngàn livers núi của ấy. một người trong bọn nói.
- Nhưng cái núi của ấy không phải bỗng dưng mà có. Phải cung phụng cho bà quận chúa một đại đội đấy anh bạn Barrabas ạ! - Ferguzon nói.
- Muốn là một người làm ăn chăm chỉ cũng khó thật! - Cauvignac nói - trát Cả Số tiến thu được của thằng cha thu thuế cho hoàng gia đã biết thành giáp trụ. áo nịt và đồ thêu. Chúng ta ăn vận hách như những lãnh chúa và có thể sang trọng đến nỗi có cả túi tiền riêng nữa. dù rằng trong đó chẳng có gì. ôi. bề ngoài!
- Hãy nói về chúng tôi chứ không phải ông. thưa đại úy. ông đã có túi tiền vàng với mười ngàn livres rồi. - Barrabas lại nói.
- Anh bạn à! - Cauvignac đáp - BỘ anh không nghe thấy hay đã hiểu lầm cái điều Ferguzon vừa mới nói hay sao: Chúng ta có trách nhiệm đối với quận chúa. Tôi không phải là một kẻ đang làm việc này lại quăng sang việc khác. Lão Lenet đã giao cho tôi mười ngàn livres để tuyển một đội quân. Tôi sẽ mộ được đủ lính tráng hoặc là quỷ ma bắt tôi đi. Chừng nào xong việc. lão còn phải trả thêm tôi bốn chục ngàn nữa.
- Nếu lão không trả thì sao?
- Với mười ngàn livres để tuyển mộ một đội quân. - Bốn giọng nói diễu cợt nhất tề vang lên.
Bởi vì trong năm người kia. chỉ có một mình Ferguzon là tin tưởng vào tài tháo vát của Cauvignac.
- Cho nên mới cần phải thêm vào đó. . . - Cauvignac nói.
- Những ai sẽ thêm?
- Thôi tạm bỏ qua đi! Kia! Một khách hàng đầu tiến đã tới. Tôi thấy một người đàn ông đang đi trên đường. Các bạn nhìn coi. . .
- Thấy rồi! - Ferguzon đáp.
Một trong những kỵ sĩ lại gần Cauvignac nói:
- Tôi hiểu rõ là đại úy muốn giữ lời cam kết. tuy nhiên chùn g ta sẽ có thể bị thiệt thòi nếu quá thật thà. Bữa nay họ cần chúng ta. nhưng nếu ngày mai. khi đội quân đã được tuyển mộ xong. họ sẽ nhét những sĩ quan tin cậy của họ vô. và chúng ta sẽ bị tống cổ đi. trong khi chúng ta chịu biết bao cực nhọc để thành lập nó.
- Anh còn khù khờ lắm anh bạn Carrotel ạ và không phải lần đầu tôi nói với anh như thế. - Cauvignac đáp - Cái lý luận hạng bét của anh buộc tôi phải giáng anh xuống một cấp. vì lẽ đương nhiên chúng ta sẽ làm sáu sĩ quan nòng cốt của đơn vị ấy. Carrotel! Lẽ ra tôi phong cho anh chức thiếu úy. nhưng bây giờ anh chỉ là trung sĩ. Còn Barrabas anh sẽ nhận chức ấy cho tới khi nào Ferguzon bị treo cổ. anh sẽ được thăng chức trung úy bởi quyền hạn thâm niên. Nhưng xin các bạn hãy chú ý theo dõi người lính đầu tiến của tôi Ở đằng kia.
- Ðại úy có biết gì về tên đó không? - Ferguzon hỏi.
- Không.
- CÓ lẽ là một gã tư sản. hắn mặc một cái áo choàng đen.
- Chắc không?
- Kia nhìn xem! Gió vừa hất tung cái áo lên. đại úy thấy không?
- Nếu gã vận áo choàng đen thì đúng là một anh tư sản giàu có. càng tốt. chúng ta sẽ tuyển gã vô phục vụ các vị hoàng thân. vì đội quân của chúng ta cần phải ăn vận chỉnh tề. Này Ferguzon. tôi hy vọng đội quân của tôi sẽ làm rạng danh tôi.
Cả bọn thúc ngựa để bắt kịp anh chàng tư sản lúc ấy đang bình thản đi Ở giữa lộ. Khi nghe thấy tiếng vó ngựa lộp cộp tới. gã lẽ phép nép vào một bên đường và chào Cauvignac.
- Hắn có lễ độ. đó là một điều tốt. nhưng hắn không biết chào theo kiểu nhà binh. rồi ta sẽ dạy Nói đoạn Cauvignac chào lại hắn và đi song song bên hắn.
- Thưa ông - Cauvignac nói - Xin ông nói cho chúng tôi biết ông có yêu nhà vua không?
- Yêu lắm chớ!
- Rất đáng khen! -Cauvignac tròn xoe mắt nói - Và hoàng hậu?
- Hoàng hậu? Tôi tôn kính nhất trên đời.
- Tốt quá! Thế còn Mazarin?
- Thưa ông. ông Mazarin là một đại nhân. và tôi ngưỡng mộ ông ấy.
- Rất tốt. Thế là chúng tôi đã có diễm phúc được gặp một gia nhân trung thành của hoàng đê.
phải vậy không?
- Dạ. ông quá khen.
- May quá! Chỉ có trên những con đường lớn mới có được những cuộc gặp gỡ như thế này.
Anh chàng tư sản bắt đầu nhìn Cauvignac với một vẻ lo ngại rõ rệt. Hắn hỏi:
- ông muốn gì?
- Thưa ông. tôi muốn nói rằng ông phải theo tôi.
Tuy ngồi trên yên. hắn vẫn nảy người lên vì ngạc nhiên và sợ hãi:
- Theo các ông? Và đi đâu. thưa ông?
- Tôi cũng chưa biết là sẽ đi đâu.
- Thưa ông. tôi chỉ đi với những người tôi quen biên.
- Chính thế và điều đó là khôn ngoan. vậy tôi sẽ nói cho ông biết chúng tôi là ai.
Anh chàng tư sản biểu lộ một cử chỉ chứng tỏ đã đoán ra sự thể. nhưng Cauvignac giả bộ không biết. nói tiếp:
- Tôi là Roland De Cauvignac. đại úy chỉ huy một đội quân vắng mặt. đúng thế. nhưng nó có được những vị đại diện xứng đáng: Trung úy Louis-gabriel Ferguzon. thiếu úy Georges-guillaume Barrabas. trung sĩ Zephirin Carrotel. và hai ông đấy. một là hạ sĩ lo việc hỏa thực còn ông kia lo việc trú quân. Bây giờ ông đã biết chúng tôi. thưa ông! - Cauvignac tươi cười tiếp - Tôi ước mong ông không đến nỗi ghét bỏ chúng tôi.
- Nhưng thưa ông. tôi đã phục vụ trong đội dân quân của hoàng để và tôi đóng đều đặn các sắc thuê. các món thuế phụ. các thứ ủng hộ linh tinh khác.
- Cho nên. thưa ông! - Cauvignac tiếp - Tôi không tuyển mộ ông để phục vụ hoàng để mà là cho các vị hoàng thân. Và ông đang đứng trước cái người đại diện bất xứng của các vị ấy.
- Phục vụ các ông hoàng. kẻ thù của nhà vua! - Chàng tư sản ngày càng ngạc nhiên kêu lên - Nhưng tại sao hồi nãy ông lại hỏi tôi có yêu hoàng thượng không?
- Bởi vì. thưa ông. nếu ông không thích nhà vua. nếu ông buộc tội hoàng hậu. nếu ông lăng mạ cái lão Mazarin. thì tôi đâu có làm phiền ông. ông sẽ là người anh em thân thương của chúng tôi.
- Nhưng tóm lại. thưa ông. tôi không phải là nô lệ. tôi không phải là nông nô.
- Không. thưa ông. ông là người lính. nghĩa là hoàn toàn tự do để trở thành đại úy như tôi hoặc thống chế của Pháp quốc như ông De Turenne.
- Thưa ông. trong đời tôi đã kiện cáo nhiều lần.
- à? Không sao. kiện cáo đó là một thói xấu. Tôi chả bao giờ kiện cáo. có thể chính vì tôi đã được học để trở thành luật gia.
- Nhưng trong khi đi kiện. tôi đã học được nhiều luật lệ của vương quốc.
- Dài dòng văn tự. Thưa ông. ông có biên. có tới 18. 772 điều luật không kể những phán quyên của nghị viện. những phán quyên. . . Thế biết những luật ấy. ông rút ra được những ích lợi gì?
- CÓ chứ. tôi biết rằng không ai được phép bắt người ta đi lính ngay giữa đường cái mà không có giấy phép.
- Tôi có. Ðây!
- Của công chúa phu nhân?
- Ðúng. của chính công chúa phu nhân.
Và Cauvignac kính cấn giở mũ.
- Hóa ra là Ở nước Pháp có hai vua! - Anh tư sản kêu lên.
- Vâng thưa ông. chính vì lẽ đó tôi đã yêu cầu ông tham gia về phía tôi. và tôi có bổn phận phải tuyển mộ ông vào đơn vị của tôi.
- Tôi sẽ đưa vụ này lên nghị viện.
- Lại một ông vua thứ ba nữa. và có thể ông sẽ có cơ hội phục vụ nó. Nền chính trị của chúng ta rất bao la. Lên đường. thưa ông!
- Nhưng thưa ông không thể được. người ta đang đợi tôi để bàn công việc.
- Ở đâu? Và ai?
- Tại Orleans. Tôi phải gặp ông biện lý về chuyện tiền bạc.
- Bao nhiêu?
- Bốn ngàn livres.
- ông sẽ đi lĩnh?
- Không. tôi phải đi nộp cho ông ta.
- Vì đã thắng một vụ kiện?
- Không. tôi đã thua kiện.
- Vừa vặn đúng với số tiền ông sẽ nộp cho các hoàng thân. nếu các vị ấy bằng lòng thay vào Chỗ ông một tên lính đánh thuê.
- Trời ơi! Tôi có thể đưa một người thay thế mà chỉ phải trả với cái giá 100 écus (Chú thích: écus tiền Pháp thời ấy. trị giá khoảng ba quan. có thời là sáu quan) thôi.
- Một người thay thế như cái mã của ông. một người thay thế cưỡi la. chân thò ra ngoài như ông. một người thay thế biết tới 18. 772 đạo luật. Ha. hà! Thưa ông. với một con người tầm thường thì đâu có cần tranh chấp với nhà vua làm chi. Chúng tôi cần những hạng người sáng giá như ông.
như địa vị của ông. như kích thước của ông. Xin ông đừng đánh giá mình quá thấp. ông thừa sức đáng giá bốn ngàn livres.
- Bây giờ thì tôi đã hiểu người ta muốn gì! - Anh chàng tư sản kêu lên - Ðây là một vụ trấn lột!
- Thưa ông. ông chửi bới chúng tôi đấy nhé! - Cauvignac nói - Và nếu chúng tôi không giữ gìn tiếng tốt cho quân đội của hoàng thân. thì chúng tôi đã lột da ông để đến bù vào sự lăng mạ ấy.
Không. thưa ông. hãy trao cho tôi bốn ngàn livres và đừng nghĩ rằng đó là một cưỡng đoạt. Ðây là một sự cần thiên.
- Nhưng ai sẽ trả tiền cho ông biện lý?
- Chúng tôi.
- Các ông sẽ giao giấy biết nhận cho tôi chứ?
- Rất đàng hoàng. đủ cả chữ ký. con dấu.
- Thế thì lại là chuyện khác.
- Vậy là ông chấp thuận?
- Cũng đành thôi. bởi tôi không thể làm khác được.
- Bây giờ hãy cho chúng tôi địa chỉ của ông biện lý và một vài thông tin cần thiên.
- Tôi đã nói với ông rằng đây là một vụ xử phạt do bị thua kiện.
- Kiện cáo với ai?
- Với Biscarros. nguyên cáo ăn thừa kế di sản của người vợ là dân xứ Orleans.
- Coi chừng! - Ferguzon nói.
Cauvignac liếc mắt ra dấu như có ý muốn nói: Không ngán gì hết. tôi đang thời cơ.
- Biscarros - Cauvignac lặp lại. hắn có phải là chủ một quán ăn Ở vùng Libourne không?
- Ðúng vậy. NÓ nằm giữa thành phố này và Saint-martin De Cubzac.
- Quán Con Bê Vàng?
- Té ra ông cũng biên.
- Chút ít.
- Tên khốn kiếp! NÓ đã làm tôi phải bồi thường một số tiền.
- Tôi hiểu. Xét ra cũng đau đớn lắm.
- Cho nên. nói thật với ông. thà rằng tôi đưa số tiền này cho các ông còn hơn là giao cho chúng - Vậy là ông đã thỏa mãn.
- Nhưng còn giấy biết nhận của tôi?
- Ði theo chúng tôi. ông sẽ có đủ hết.
HỌ tiếp tục đi về phía Orleans. và hai giờ sau. họ tới nơi. Sau khi đã kiêm được nhà trọ. anh Chàng tư sán nói:
- Làm sao bây giờ đây? Tôi không muốn để mất bốn ngàn livres của mình khi chưa có giấy biết nhận.
- Yên chí đi. ông có biết tự dạng của ông biện lý không?
- Biết chứ.
- Khi chúng tôi mang giấy biết nhận lại. ông đừng làm khó dễ. Và phải giao tiền ngay đó.
- Ðồng ý. CÓ điều nếu không có tiền. ông ấy sẽ không giao biên lai đâu.
- Tôi sẽ ứng trước. - Cauvignac nói.
Nói đoạn. Cauvignac rút Ở trong túi xách ra bốn ngàn livres gồm hai ngàn tiền bằng đồng Loại (Chú thích: Louis loại đông tiền vàng trị giá bằng hai mươi quan) và còn lại là Pistole xếp thành từng chồng một trước sự ngạc nhiên của nhà tư sản.
- ông có biết tên ông biện lý?
- Luật sư Rabodin.
- Vậy lấy giấy bút ra viết đi.
Gã tư sản tuân theo và ngồi viết.
“ Thưa ngài Rabodin. tôi xin gửi đến ngài bốn ngàn livres tiền bồi thường tôi đã bị xử phạt trong vụ Bacarros một kẻ mà tôi nghi ngờ thường dính líu vào những vụ lem nhem. Xin ngài vui lòng giao cho người cầm giấy này một tờ biên nhận hợp lệ. . .“ Sau khi gã này ghi ngày tháng và ký tên. Cauvignac cầm lấy và đưa cho Ferguzon rồi căn dặn:
- Ðưa tiền cho ông biện lý rồi lấy biên lai về.
Ferguzon đó tỏ ra là người mau lẹ. Hắn đã làm tốt công việc được giao phó. Gã tư sản xem xét biên lai và công nhận hợp lệ. Gã đếm đủ bốn ngàn livres trao cho Cauvignac rồi nói:
- Bây giờ tôi hết nợ rồi chứ?
- Ổ lạy Chúa! Cũng đúng thôi! - Cauvignac nói - Trừ phi là ông không muốn phục vụ chính nghĩa.
- Không phải là cá nhân tôi. nhưng mà. . .
- Nhưng mà sao? Tôi linh cảm chúng ta sẽ không xa nhau khi chưa có một dịch vụ thứ hai.
Sau khi đã yên tâm vì nắm chắc tờ giấy biết nhận trong tay. gã tư sản bình tĩnh nói:
- CÓ thể được lắm. nhưng tôi có một đứa cháu. . .
- A ha!
- NÓ cứng cổ và rất ồn ào.
- Thành thử ông muốn loại bỏ nó.
- Không hẳn vậy. nhưng tôi thiên tưởng nó sẽ trở thành một người lính tốt.
- Gửi nó đến cho tôi và tôi sẽ đào tạo nó thành một anh hùng.
- ông nhận nó chứ?
- Rất vui lòng.
- Tôi còn có một đứa con đỡ đầu. thằng bé ngoan ngoãn ghê lắm. đến nỗi tôi buộc phải gửi nó vô ký túc xá.
- Vì vậy ông muốn cho nó cầm súng. phải không? Hãy cho đứa con đỡ đầu và đứa cháu của ông đến chỗ tôi. Hai đứa. ông chỉ phải trả có năm trăm livres thôi.
- Năm trăm livres? Tôi chả hiểu sao cả!
- Ðương nhiên khi nhập ngũ người ta phải trả tiền.
- Vậy tại sao ông bắt tôi phải trả tiền để khỏi nhập ngũ?
- Lý do đặc biệt: ông trả cho mỗi đứa Z50 livres rồi sau đó ông sẽ không bao giờ nghe nói về chúng nó nữa.
- Trời đất quỷ thần! Nghe ông nói trơn tuột. Nhưng rồi chúng nó sẽ ra sao?
- Nghĩa là một khi chúng nó phục vụ dưới quyền tôi. bọn chúng sẽ không đổi địa vị của mình cho ngay cả hoàng để trung Hoa. Còn về vấn đề bồi dưỡng. ông hỏi mấy người đây khắc biên. Trả lời đi Barrabas. trả lời đi Carrotel.
- Ðúng thế. chúng tôi sống như các vị lãnh chúa. - Barrabas nói.
- Còn về y phục. ông nhìn coi! - Carrotel quay một vòng để phô trương bộ y phục của mình.
Cauvignac hỏi:
- Thế nào? ông sẽ đưa hai cậu ấy đến tôi chứ?
- Tôi muốn lắm. ông dừng lại Ở đây có lâu không?
- Không. Chúng tôi sẽ ra đi vào sáng mai. Nhưng để chờ đợi họ. chúng tôi sẽ đi thật chậm. Hãy đưa cho chúng tôi 500 Livres vậy là coi như xong.
- Tôi chỉ có 250.
- ông giao nốt 250 kia cho hai đứa ấy. để làm một cớ gởi chúng nó đến tôi. nếu không. chúng nó sẽ nghi ngờ. . .
Sau khi đếm đủ 250 livres cho Cauvignac. gã hoan hỉ ra về. sung sướng vì chỉ mất có 500 livres mà loại bỏ được một thằng con nuôi mất dạy và một đứa cháu ăn hại.
