Ba ngày luân lạc - Lê Văn Trương

[phongvan]

Chương 21



Mọi người, bây giờ xúm xít lại xem nó như người ta xem một con quái vật.
Thằng bếp bưng một mâm đầy các thức ăn về, đèo thêm một cân cam và một gói bánh.
Kinh ngạc chưa, khi thấy nó hỏi hai em:
- Hai em ăn gì nào?
Em Tư và em Năm trỏ bát mì. Chị Cả vội nói ngay:
- Chúng mày vừa ăn cơm, bây giờ ăn những thứ ấy thì đi ngủ đầy bụng.
Đức ngửng đầu lên:
- Thôi, cho chúng nó ăn một tý cũng không sao, chị ạ.
Rồi nó cầm bát, sẻ cho hai đứa. Nó lại còn đút cho em Năm là khác.
Ồ, trước kia thì đừng nói gọi cho ăn, cứ nó ăn cái gì, sán đến là nó đánh rồi.
Mọi người lại càng kinh ngạc, khi thấy nó ăn ngon lành và gọn gàng, chứ không vãi bừa ra nữa, và có tý bánh tây nào rơi ra mâm, nó lại còn nhặt lên đút mồm là khác.
Ăn xong, nó bóc cam đưa cho hai em, rồi nó cho chúng nó cả bánh nữa.
Chị Cả, lúc ấy mới sán đến ôm lấy nó, hôn lấy hôn để:
- Trời ơi, bây giờ em chị ngoan lắm rồi! Nào, em chị đi những đâu và làm sao, nói cho biết với nào?
Nó điềm nhiên:
- Em chả đi đâu cả. Em đi từ Bắc Giang về đây.
***
Chị Cả mở to mắt:
- Thế sao lâu thế? Từ Bắc Giang về đây, đi chỉ mất có hai giờ thôi mà. Nhưng sao em lại xuống ở ga Đầu Cầu?
- Ồ, em đi bộ thì đừng lâu à, đừng phải đi xe ở Đầu Cầu về à?
Chị Cả nó sao mà tin cho được:
- Em nói thật, em đi bộ từ Bắc Giang về đây?
- Ồ, bao giờ em dám nói dối chị.
Chị nó nhìn chằm chằm vào mặt nó:
- À, mà phải, giời ơi! Da em tôi sém nắng đi đây này.
Rồi chạnh lòng thương em, chị Cả khóc hu hu.
Nó ôm đầu chị vào ngực:
- Ồ, em có làm sao đâu mà chị phải khóc? Thôi, chị nín đi. Thế cậu mợ lên Bắc Giang phải không?
Chị Cả lau mắt, rồi ngửng đầu dậy:
- Cậu mợ lên Bắc Giang tìm em. Mợ khóc sưng húp cả mắt. Cậu sai bao nhiêu là người đi các ngả tìm em, tốn không biết bao nhiêu là tiền.
- Ô, thế em làm phí của giời nhỉ?
- Ô, không sao. Miễn là em về đây lành mạnh thì mất bao nhiêu cũng không sao. Em mà có làm sao thì mợ chết mất. Mầy lần, mợ định lăn vào ô-tô để tự tử.
Đến lượt Đức hu hu khóc:
- Thế thì tại em hư chị nhỉ?
- Nhưng bây giờ em ngoan rồi. Thôi, em đừng khóc nữa. Mợ trong thấy em là mợ khỏi hết. Chị đã cho người đi đánh dây thép lên cho cậu mợ rồi. Chỉ sáng mai là cậu mợ về tới đây thôi. Thôi, thế này là nhà ta có phúc lớn rồi.
Đức ngó lên, thấy chị Hai đứng ở xó cửa mắt đỏ ngầu. Nó liền vẫy lại. Nó giơ má cho chị Hai hôn, rồi bảo:
- Thôi, từ giờ là em không hư nữa đâu. Chị cứ tin như thế. Thôi, chị đừng khóc nữa, em khổ lắm rồi. À, để em kể tất cả các chuyện cho các chị nghe.
Chị Cả biết nó mệt, vội xua tay:
- Thôi, bây giờ em đi ngủ đi, mai hãy kể. Thôi, hôm nay mợ đi vắng, em hãy ngủ tạm với vú em vậy.
Nó lắc đầu, rồi dõng dạc:
- Không, từ giờ tôi ngủ một mình. Tôi ngủ một mình ở gác trong ấy.
***
Chị Cả nó, vì phải trông cửa hàng nên bao giờ cũng dậy sớm. Nhưng kìa, nó đã dậy sớm hơn. Chị nó rón rén vào buồng nó để xem nó ngủ có được ngon giấc không thì đã thấy nó đang lúi húi xếp xách vở ở bàn, cái công việc mà từ xưa đến nay, không bao giờ nó làm cả.
Chị nó chạy vội, vào ôm chầm lấy nó:
- Ồ, thế tối qua, em không ngủ à?
Nó hôn chị nó:
- Có chứ. Em ngủ ngon lắm.
- Thế tại sao em lại dậy sớm thế? Mọi khi em ngủ trưa cho tới bảy giờ cơ mà.
- À, mọi khi khác, bây giờ khác. Bây giờ em phải tập dậy sớm chứ.
Chị nó xoa đầu nó:
- Ồ, em dậy sớm để làm gì?
- Muốn để làm gì thì làm. Em học. À, hôm nay em đi học, nghe chưa. À hay thôi, em chờ cậu mợ về đã, chị nhỉ?
- Ừ, chờ cậu mợ về đã. Chả học thì thôi, cần gì!
- Ồ, cũng cần chứ.
Những lời lẽ của nó bây giờ thật là gọn gàng, lễ phép, thật là chị nó không thể nào hiểu được. Nhưng chị nó cũng thấy mừng rằng em đã ngoan ngoãn.
***
Thằng bếp kinh ngạc khi thấy nó bảo:
- Anh lấy nước lã cho tôi tắm.
Xưa nay nó có tắm sớm bao giờ. Thứ nhất lại là tắm nước lã. Thứ nhất nó lại xưng anh và tôi, chứ không mày tao quát tháo như trước.
Thằng bếp còn ngơ ngác, chưa biết có nên nghe hay không thì chị Cả nó đã la:
- Trời ơi! Em tắm nước lã thì rét chết! Với lại tắm sớm làm gì? Chờ trưa hãy hay.
Nó điềm tĩnh:
- Không, em không rét đâu. Em quen rồi. Tắm sớm mạnh khoẻ và thông minh chị ạ.
Chị Cả nó can thế nào, nó cũng không nghe.
Nó tắm, nó giội. Rét lắm, nhưng nó cứ cắn răng. Chị Cả đứng chờ ở đấy, thấy nó cứ vùng vẫy trong bồn nước giá như băng, phải thốt ra:
- À, em tôi quen thật! À, ra em tôi giỏi thật!
Nó mặc quần áo xong, sung sướng bảo chị:
- Đấy chị xem, có làm sao! Khoẻ đáo để! Chị không tin, thử tắm mà xem.
Chị nó rùng mình:
- Thôi, chị chịu thôi. Chị chả bắt chước em được.
Rồi ôm lấy nó, hôn lấy hôn để:
- À, ra em chị bây giờ giỏi quá, ngoan quá!
***
Hôn chán, chị nó dắt nó ra nhà ngoài:
- Thế bây giờ, em chị ăn gì nào? Em chị ăn cháo bầu dục hay trứng “la-cóc”? Hay em chị uống cà-phê “sô-cô-la”?
Nó lắc đầu:
- Ăn làm gì những thứ ấy cho tốn tiền. Còn cơm nguội, chị bảo đem lên đây cho em. Có ruốc nữa thì ngon chán rồi.
Chị nó há mồm, trợn mắt:
- Bây giờ em ăn được cơm nguội?
- Chứ sao, ăn cơm là tốt hơn cả. Chắc bụng và đỡ tốn tiền.
Chị nó không nghe:
- Nhưng nếu mợ biết chị để cho em ăn cơm nguội thì mợ mắng chị chết. Thôi, em chiều chị, ăn thứ khác đi vậy.
- Thế thì chị bảo mua cháo hoa cho em vậy.
- Ô, ai lại ăn cháo hoa. Ăn cháo hoa không bổ. Thôi, em ăn cháo bầu dục đi vậy. Bếp nó làm, chỉ một tí là xong thôi.
- Không. Em ăn cháo hoa.
- Thế nhưng nó đã mua rồi?
- Thì để cho các em, hay các chị ăn đi.
- Nhưng chị mua riêng cho em cơ mà.
- Ồ, thì chị hay các em ăn cũng được chứ sao.
***
Cháo hoa, nó húp thẳng hai bát và ngon lành lắm chớ không bưng lên đặt xuống như trước.
Hai em nó, lúc ấy đã dậy, thập thò ở phía ngoài. Nó lên tiếng gọi:
- Vào đây với anh.
Hai đứa đã quen với sự tử tế của nó, chạy đến tận nơi, rồi ngồi ở hai bên nó.
- Các em có ăn cháo không nào?
Các em nó nhìn vào bát cháo của nó.
- À, cháo hoa, chịu thôi!
Đức ôn tồn:
- Thế có bầu dục mua cho anh, nhưng anh không ăn, anh bảo nấu cho các em ăn nhé?
Các em nó gật lia gật lịa:
- Ừ, cháo bầu dục thì chúng em ăn.
Nó tủm tỉm cười, nhìn hai em, không nói.
Chị Hai nó thấy thế, liền hỏi:
- Em cười gì thế?
Nó không tiện nói ra, vả cũng khó nói cái cớ nó cười:
- À, em cười cái này…
Rồi lại hỏi các em:
- Anh cho các em đồ chơi như thế, các em có thích không nào?
- Ồ, thích lắm chứ. Ồ, đâu rồi, vú em lấy cho tôi đi.
Đức tụt ngay xuống khỏi giường:
- Thôi, không phải sai chúng nó nữa. Chúng nó còn bận, để anh đi lấy cho.
Rồi thì nó hì hục khuân tất cả các đồ chơi ra cho em nó:
- Đấy, các em chơi đi. Và từ giờ, muốn gì thì cứ sai anh nhé.
Chị Hai chạy tới, xoa đầu nó:
- Chà, bây giờ em tôi biết thương các em quá!
Nó trả lời gọn lỏn:
- Em, tại sao không thương? Chị biết thương em, tại sao em không biết thương chúng nó?
Chị nó tủm tỉm cười:
- Thế sao trước kia, em không thương mà đánh nó như két?
Đức ta gật gù:
- À, trước kia khác, bây giờ khác.

[phongvan]

Chương kết




Mợ tự trên xe tất cả chạy vào. Từ ngoài, mợ đã khóc rưng rức:
- Nào, con tôi đâu nào? Nào, con tôi đâu nào?
Đức đang chơi ở trên gác với các em, nghe tiếng mợ, đã xăm xăm chạy xuống.
Mợ ôm chầm lấy nó. Nó cũng ôm chầm lấy mợ. Mợ hôn nó, nó cũng hôn mợ. Mợ vừa hôn nó vừa khóc. Nó hôn mợ, lặng im.
Mợ hôn, mợ hít nó chán, rồi mợ rít lên:
- Thôi, cứ ở nhà với mợ, chẳng đi đâu cả. Chẳng học thì đừng. Giời ơi! Con tôi đi mấy ngày, làm cho tôi sống dở, chết dở. Phúc quá, phúc quá! Thôi, con cứ ở nhà với mợ, chẳng phải đi đâu cả, nghe không? Mợ không bắt con phải đi học nữa đâu.
Nó nhìn lên mắt mợ, thấy sưng híp, liền ghì chặt lấy:
- Thôi, con lạy mợ, mợ đừng giận con nữa. Từ rày con không đi đâu nữa, nghe không. Con không hư nữa, nghe không.
Mợ kinh ngạc vì những lời nói của nó. Mà kinh ngạc là phải, bởi từ tấm bé, chưa bao giờ nó nói những lời lễ phép như thế. Nó chỉ có vòi, quấy, quát tháo, và chửi vung tàn tán.
Chị Cả, chị Hai, lúc ấy mới xô đến:
- Mợ ơi, em con bây giờ nó ngoan lắm lắm cơ, nó khác trước nhiều cơ.
Mợ chẳng hiểu đầu cua tai ếch, cứ thấy con về mạnh khoẻ là mừng lắm rồi:
- Thế à? Thì con mợ bao giờ nó chẳng ngoan, nó hư bao giờ đâu?
Nó giơ tay bịt mồm mợ:
- Ồ, trước con có hư chứ lại!
Rồi nó rúc đầu vào nách mợ:
- Từ giờ thì con không hư nữa đâu.
Sự kinh ngạc của mợ không bút nào tả được.
***
Cậu và bác Giáo, lúc ấy trả tiền xe xong, mới xồng xộc chạy vào.
Cậu giơ tay đón lấy nó. Rồi cậu hôn, hôn khắp vào người nó, rồi cậu nức nở:
- Giời ơi! Con đi đâu mấy hôm để cho cậu mợ hết cả hồn cả vía! Con đi đâu thế? Con đi đâu thế? Nói cho cậu mợ biết.
Mợ gắt ngay, và nói những câu khiến cho bác Giáo xạm cả mặt:
- Hỏi dồn thế thì con nó trả lời thế nào cho kịp! Nó có mấy mồm. Thôi, chả học nữa. Học thế thì rồi tôi mất con.
Mợ bế xốc Đức nguây nguẩy vào nhà.
Bác Giáo chết cay chết điếng, đứng ngẩn ra nhìn theo, không còn biết nói thế nào.
Trong ba hôm nay, mợ đã làm cho ông đủ các thứ tình, các thứ tội rồi. Nhưng trong khi mợ Đức đau đớn, và ông xét ông cũng có lỗi vì trông nom bất cẩn. Mợ bế Đức vào nhà, đặt lên sập, rồi mợ ngắm Đức từ đầu đến chân, rồi mợ lại vồ lấy, rít lên:
- Giời ơi! Con tôi đen một tí, nhưng không sao. Tôi ăn hiền ở lành, cho nên giời không nỡ làm hành làm hại con tôi. Giời ơi, con tôi!
Mợ nói thế, rồi mợ lại khóc nấc lên. Rồi mợ quỳ ngay xuống dưới chân con.
Đức ứa nước mắt, giơ tay kéo mợ dậy. Rồi Đức ôm cổ mợ:
- Kìa, mợ, con đã bảo mợ đừng khóc nữa cơ mà! Con đã bảo mợ, con khổ lắm cơ mà. Bây giờ con ngoan rồi mà.
Đức giơ tay vuốt nước mắt cho mợ. Mợ đớp những ngón tay của Đức, tưởng chừng như mình được lên tiên.
Vừa lúc ấy thì cậu ở ngoài đi vào. Mợ gắt ngay:
- Thôi, ông đi đâu thì đi. Một suýt nữa, ông giết con tôi đấy. Học với chả hành!
Đức nhìn cậu, rồi nhìn mợ. Rồi Đức lại đưa tay bịt mồm mợ:
- Kìa, mợ, mợ đừng gắt với cậu con nữa, lỗi tại con chứ có phải tại cậu con đâu.

***
Mợ rúc đầu vào nách con:
- Thôi, con đừng có bênh cái con người ấy nữa. Chả được cái đỉnh đùng gì. Học! Học! Học để làm gì? Bao nhiêu người, người ta không học dễ chết cả đấy. Học để ho lao, ho cổ. Hư! Mấy thứ hư! Con tôi hư mặc kệ tôi, việc gì đến ông?
Đức lại van vỉ:
- Ô kìa, mợ! Con đã bảo thế, mợ còn cứ gắt mãi với cậu.
Rồi nó tụt xuống, chạy lại nắm tay cậu:
- Cậu đừng có giận mợ con, nghe không.
Cậu thật như người đứt dây tự trên giời rơi xuống, không hiểu tại sao con mình lại nói được những lời lễ phép và khôn ngoan như thế. Cậu trố mắt nhìn con, trố mắt nhìn mợ. Rồi thì cậu cho là phúc nhà, vì mình ăn hiền ở lành nên giời thương thánh độ. Cậu xốc nách Đức giơ thẳng lên giời. Mợ lại gắt:
- Làm mạnh thế, chết con tôi bây giờ!
Đức tụt xuống, nguây nguẩy đi vào:
- Con bảo mợ đừng có gắt với cậu, mợ cứ gắt, con giận mợ rồi đấy!
Mợ sợ quá, chạy theo, níu lấy áo Đức:
- Thôi, mợ lạy con, mợ không gắt nữa rồi.
Rồi mợ quay lại phía cậu:
- Nhưng thế thì ai mà không gắt cho được.
Đức lại nguẩy đi:
- Kìa, con đã bảo mợ mà!
Mợ lại vội vàng nói lấy nói để:
- Thôi, thôi, mợ không gắt nữa, mợ không gắt nữa mà lại.
Cậu sung sướng quá, cười khề khề:
- Đấy, nghe con nói đấy, con nó cũng biết thế nào là phải trái.
Mợ ôm Đức, nguýt cậu một cái:
- Con tôi đẻ ra đấy. Chớ dễ ông đã đẻ ra được nó đấy.
Cậu vuốt bộ râu “ghi-đông ca-rê”
- Tôi chả đẻ ra nó mà nó lại bênh tôi.
***
Bác Giáo nghe chị Cả, chị Hai nói cho biết sự thay đổi kỳ dị của Đức, lúc ấy mới rón rén đi vào. Cậu mợ chưa kịp nói gì thì Đức đã lìa khỏi tay mợ, chạy ra nắm lấy tay bác Giáo:
- Thôi, bác đừng giận mợ cháu nữa. Mợ cháu… gì thì mợ cháu nói thế đấy thôi.
Bác Giáo đã được chị Hai, chị Cả nói cho biết sự thay đổi của Đức. Nhưng bác cũng không ngờ có sự thay đổi kỳ dị đến như thế. Bác tưởng chừng có thần đồng nhập khẩu vào Đức.
Bác nhìn Đức trừng trừng, rồi bác nói:
- Không, bác có giận mợ cháu đâu. Người ta trong lúc đau đớn, ai chả thế.
Đức lắc đầu lia lịa:
- Không phải, không phải lỗi ở bác. Lỗi ở cháu. Nếu cháu ngoan ngoãn học hành trên ấy, thì đâu có chuyện.
Bác Giáo lại càng kinh ngạc. Bác lẩm bẩm:
- Ồ, thằng bé này bây giờ khá quá!
Rồi thì bác nói to:
- Thôi, chú thím đừng có giận tôi nữa. Thế này là giời thương, thánh độ đây. Như thế này thì còn việc gì phải dạy nữa.
Đức nắm tay bác Giáo, đặt lên đầu mình:
- Ồ, phải dạy chứ. Trẻ con không dạy thì sao… gì được.
Rồi quay lại phía mợ:
- Con theo bác Giáo lên Phủ Lạng học, nghe không mợ?
Mợ rụng rời:
- Ôi! Thôi, thôi, chả học thì đừng. Ở đây cũng có trường. Một lần nữa thì tôi chết!
Đức nép đầu vào mình bác Giáo:
- Không, con ở trên ấy học, con không đi đâu nữa đâu, mợ ạ.
Mợ lắc đầu lia lịa:
- Không, không, ở đây cũng có trường. Với lại mợ cũng không cần cho con phải học. Nhà cũng đủ bát ăn rồi, chả học cũng chả sao.
Đức ôm chặt lấy bác Giáo:
- Không, nhất định là con lên học với bác Giáo kia. Không học, dốt, người ta cười. Nhất định là con lên học với bác Giáo, với các anh các chị ở trên ấy cơ.
Mợ thấy con có vẻ cả quyết, liền nằn nì:
- Thì ở đây cũng có trường, con cứ đi học.
Đức phụng phịu:
- Nhưng ở đây không có ai giỏi chữ, không có ai bảo con. Ở trên ấy có các anh, các chị.
Mợ cuống quýt:
- Không! Không!
Đức giậm chân xuống đất, láy lại lời mợ:
- Không! Không! Con cứ đi với bác. Con đi để con đi học, chứ con đi đâu. Con không đi đâu nữa đâu.
***
Mợ oà lên khóc:
- Nhưng mà mợ không xa con được. Mợ xa con thì mợ nhớ lắm, mợ không sống được. Con làm cho mợ thất điên bát đảo lên mấy ngày hôm nay, bây giờ con lại định làm cho mợ khổ hay sao đấy?
Đức thấy mợ khóc thì thương. Nó chạy lại vuốt má mợ:
- Ô kìa, thế con muốn đi học, mợ không bằng lòng à? Thế con ngoan, mợ không muốn cho con ngoan à?
Mợ mếu máo:
- Tại sao mợ lại không muốn.
- Mợ muốn, thế sao mợ lại không cho con đi học? Mợ giữ con ở nhà?
- Thì con học ở Hà Nội cũng được chứ sao.
- Nhưng nhà này không ai giỏi cả. Cậu không biết chữ Tây nhé, mợ không biết chữ Tây nhé. Chị Cả, chị Hai thì bập bẹ, con quên thì con hỏi ai? Với lại học một mình, nó buồn lắm! Mợ nhớ con thì chủ nhật con về. Mợ phải muốn cho con học giỏi chứ. Sao trước kia, mợ bảo muốn cho con học để sau ra làm quan kia mà? Thế mợ không muốn cho con làm quan à?
- Sao mợ lại không muốn. Nhưng xa con thì mợ chịu thôi. Mợ không cần quan, mợ chỉ cần con thôi.
- Thì con lên trên ấy với bác, chứ con có đi đâu. Con học đỗ, rồi con về đây ở với mợ. Không! Mợ phải cho con đi mới được.

***

Sự quả quyết của thằng bé muốn làm người, làm rung động tấm lòng trắc ẩn của nhà giáo vốn là người chỉ muốn thành nhân chi mỹ. Bác Giáo lại thấy có can đảm để nói:
- Thím nên bình tĩnh nghe tôi và nghe nó. Thế này là giời thương thánh độ cho thần đồng nhập nhẩu nó để nói đấy. Nếu thím mà không biết vâng theo mệnh giời, thì rồi… chả ra thế nào cả. Thím nên bình tĩnh mà xét xem. Sao một đứa bé, trước kia như thế, mà bây giờ nói những lời khôn như thế? À, hẳn là giời thương chú thím mới có sự lạ lùng thế này. Thím phải nên xét kỹ, không có rồi lại hối không kịp nữa đấy. Con trẻ chỉ có một thời để học hành mà thôi. Ta không nên làm cản trở bước đường tiến nghiệp của nó.
Mợ vốn tin thần thánh, vả thằng Đức lại là con cầu tự, cho nên khi bác Giáo viện thánh thần và viện mệnh giời ra nói thì mợ sợ ngay. Mợ ngập ngừng một giây:
- Vâng, thôi nếu có phải thế thì tuỳ bác đấy.
Và nhìn con, nghẹn ngào:
- Thôi, có phải nếu nó muốn đi để học hành thì cũng tuỳ nó. Trước kia tôi cũng chỉ muốn có thế.

HẾT