KHÃI LƯỢC VỀ LỤC HỢP ÄAO
Trong các loại khà giá»›i, thì Ä‘ao là thứ khà giá»›i phổ thông hÆ¡n cả, mà cÅ©ng lợi hại hÆ¡n cả. Äao gồm có các loại ÄÆ¡n Ä‘ao, Song Ä‘ao và Äại Ä‘ao. Lại có trưá»ng hợp sá» dụng các loại khà giá»›i khác, nhưng vẫn sữ dụng thêm Ä‘ao, chẳng hạn như Äao và Tiên (roi), Äao và Thương. (CÅ©ng có trưá»ng hợp Äao và Tiêu, tức phi tiêu, má»™t loại ám khÃ).
ÄÆ¡n Ä‘ao vốn phân là m 8 loại, nhưng Trưá»ng Ä‘ao và Yêu Ä‘ao là được dùng nhiá»u hÆ¡n cả. Äại Ä‘ao tức là loại Ä‘ao có cán dà i, như Yển nguyệt Ä‘ao, Câu liêm Ä‘ao, Trạo Ä‘ao, Khuất Ä‘ao, My duyên Ä‘ao, Phượng chá»§y Ä‘ao, Bút Ä‘ao, Câu lá»§ Ä‘ao, Tượng tỵ Ä‘ao, Äại đóa Ä‘ao, Lãnh diá»…m cứ vv...
Nay xin luáºn vá» ÄÆ¡n Ä‘ao. Vá» tên gá»i thì tùy theo các danh gia võ phái nên không đồng nhất. Có Lục hợp Ä‘ao, Phách thiểm đơn Ä‘ao, Phượng phiên Ä‘ao, NgÅ© hổ Ä‘oạn môn Ä‘ao, Mạt my Ä‘ao... Phép sá» dụng đơn Ä‘ao sao cho khẩn máºt cÅ©ng đòi há»i sức lá»±c.
Má»™t thanh đơn Ä‘ao phân là m NgÅ© vị, gồm Thiên Äịa Quân Thần Sư, cÅ©ng như trong ngà nh văn có Nhân NghÄ©a Lá»… Trà TÃn váºy. Lưng Ä‘ao là Thiên, lưỡi Ä‘ao là Äịa, giữa chuôi là Quân, bá»™ pháºn che chuôi Ä‘ao là Thần (gá»i là đao bà n), phần cuối chuôi Ä‘ao là Sư, phÃa trước mÅ©i Ä‘ao 3 tấc gá»i là Liệu nháºn. Tua chỉ đỠở đại Ä‘ao gá»i là Xuy phong, ở cây thương gá»i là Huyết đương, nếu là mà u Ä‘en thì gá»i là Tố anh.
Thá»i cổ, đơn Ä‘ao gồm 5 loại xếp theo thứ tá»± trên dưới là Long cấu, Xà thuế, Hồng mao, Tuyết Ä‘ao và Cẩu nha tấn. Mà u sắc cá»§a Ä‘ao thưá»ng do sở thÃch tùy ngưá»i. Vá» phép xá» dụng thì không nhảy nhót nhiá»u, ngưá»i ta hay nhắc tá»›i NgÅ© hoa bát môn, cÅ©ng gá»i là NgÅ© hoa Ä‘ao. Ngà y nay có Äông dương Ä‘ao thức, cÅ©ng liệt và o loại đơn Ä‘ao cá»§a Trung Hoa, nhưng được ngưá»i Nháºt đặc biệt phát triển. Nên biết rằng môn kiếm và Nhu đạo cá»§a Nháºt cÅ©ng là bắt nguồn từ Trung Hoa, nhưng mức cao thâm huyá»n bà thì không thể so được vá»›i Trung Hoa. Nhưng phải nói là ngưá»i Nháºt cÅ©ng có tinh thần sáng tạo, mặc dầu môn kiếm cá»§a há» chỉ được coi là bắt chước phép dùng Ä‘ao phổ thông cá»§a Trung Hoa (?).
Những thanh cổ Ä‘ao cá»§a Trung Hoa quả có khả năng chém sắt chặt đá, mà ngưá»i ngoà i không thể má»™ng tưởng theo kịp. Nhưng khà giá»›i bén nhá»n hay không, hoà n toà n không liên can gì tá»›i ná»™i dung Ä‘ao pháp. Ngưá»i Nháºt chế được những loại kiếm tháºt sắc bén, nhưng nếu chỉ cáºy và o khà giá»›i sắc bén mà cho là vô địch thì tháºt là đáng buồn cưá»i váºy. (?) Nếu không thì sao có ngưá»i chỉ dùng khà giá»›i tầm thưá»ng mà cÅ©ng hạ được trưá»ng mâu, đại thương.
VỠđơn Ä‘ao pháp, có phép được chép thà nh sách, có phép không được ghi chép gì. Trưá»ng hợp có sách dạy vá» Ä‘ao pháp, thì trước hết phải Ä‘á»c cho kỹ để hiểu rõ vá» các tên, các thức. Äó là điá»u cần yếu. Lúc luyện táºp, cÅ©ng như quyá»n thuáºt, nghÄ©a là không được cúi đầu, cong lưng, Ä‘ao thức đánh ra thu vá» phải có mức độ, trước mắt phải tưởng tượng như có kẻ địch Ä‘ang đấu vá»›i mình.
Bất luáºn là luyện táºp thứ khà giá»›i gì, Ä‘á»u phải lấy phép phá thương là m chÃnh, bởi vì thương được coi là vua cá»§a các loại khà giá»›i. Khi luyện Ä‘ao, má»™t tay cầm Ä‘ao, còn má»™t tay không. Thưá»ng cầm Ä‘ao tay phải. Sá»± tháºt thì tay cầm Ä‘ao không khó, khó nhất là tay không cầm Ä‘ao. Cho nên khi nhìn xem Ä‘ao pháp má»™t ngưá»i tá»›i trình độ nà o, ta chỉ cần nhìn và o tay trái, tức là tay không cầm Ä‘ao cá»§a ngưá»i đó, xem có tiến thoái tá»± nhiên theo Ä‘ao pháp hay không. Ngưá»i ta có câu "ÄÆ¡n Ä‘ao thì coi tay không, song Ä‘ao thì coi chân". Vì thế mà song Ä‘ao thì không nghe tiếng chân dáºm, mà đơn Ä‘ao thì trái lại.
ÄÆ¡n Ä‘ao phân là m 6 thức là Triển, Mạt, Câu, Äóa, Khảm và Phách. MÅ©i Ä‘ao lưỡi Ä‘ao hướng ra ngoà i là Triển, hướng và o trong là Mạt, co lại là Câu, giÆ¡ lên quá đầu là Khảm, hai tay nắm chuôi Ä‘ao chặt xuống là Phách, đưa ngang là Äóa. Vá» song Ä‘ao, bá»™ pháp là quan trá»ng, đưá»ng Ä‘ao tuy phức tạp nhưng phải theo thứ tá»±, không được rối loạn. Luyện Ä‘ao cốt yếu ở chá»— định thá»§, định thá»§ là tay phải là m chá»§ được cây Ä‘ao. Trá»ng lượng cá»§a cây Ä‘ao cÅ©ng phải được chú ý.
Nay xin nói riêng vỠLục hợp đao bằng hình vẽ.
|