Báu Vật Của Đời - Mạc Ngôn

[khungcodangcap]

Chương 7

1
Năm thứ 26 triều Quang Tự đời Thanh, tức năm 1900. Một buổi sáng mùa thu sương mù dày đặc, quân Đức được viên tri huyện Cao Mật Lý Quế Phong dẫn đường, bao vây thôn Sa Oa tận cùng phía tây nam. Hôm ấy mẹ anh vừa tròn sáu tháng tuổi, chưa biết đi nhưng đã biết bò, tên cúng cơm là Toàn Nhi.
Ông ngoại anh Lỗ Ngũ, có biệt hiệu là Lỗ Quậy, tinh thông võ nghệ, đi lại nhanh nhẹn như thanh niên. Ông dậy rất sớm, luyện dăm đường quyền cước trong mảnh sân còn đẫm sương đêm, rồi quảy đôi thùng sắt tây, của hiếm lúc bấy giờ, đi lấy nước ăn ở giếng nước ngọt phía nam thôn. Móc sắt trên đầu đòn gánh cọ vào quai thùng, phát ra những tiếng lanh canh vui tai. Trên đường đã có nhiều người đi lại, người thì nhặt phân chó, người guồng nước tưới rau cải, cũng có những người quảy thùng gỗ, đội lọ đi lấy nước ăn. Từ lò luyện võ của Đỗ Giải Nguyên vang lên những tiếng hự hự của từng cặp đối công. Đỗ Giải Nguyên là cử nhân võ, cao to trắng trẻo, nhưng bà vợ thì lại đen nhẻm, rỗ chằng rỗ chịt. Đồn rằng, sau khi trúng tuyển, ông từng có ý định bỏ vợ, nhưng một đêm ông mơ thấy một con chim đại bàng lông đốm phủ một bên cánh lên người ông. Tỉnh dậy, ông thấy cánh tay của bà vợ mặt rỗ vắt trên ngực mình. Đỗ Giải Nguyên hiểu ra đó là lời mách của thần linh. Vợ mình tuy mặt mũi xấu xí nhưng đó là phượng hoàng đầu thai vào bà, vậy là ông thôi ý nghĩ bỏ vợ. Đỗ Giải Nguyên võ nghệ siêu quần, có thể gánh hai thùng nước đầy đứng trên mông ngựa phi như bay mà không sánh ra ngoài một giọt. Đến điểm dừng, ông vẫn gánh nguyên hai thùng nước mà nhảy xuống không một tiếng động, thân thế còn nhẹ hơn cục bông, mặt không đỏi sắc, tim không đập mạnh, hai thùng nước vẫn đầy nguyên, không mất một giọt, khiến những tên vô lại định khiêu khích ông bỏ chạy tán loạn.
Ông ngoại đến bên giếng liền ngửi thấy một mùi thơm ngát từ dưới giếng bốc lên. Cái giếng này thông với biển Đông trời cạn đến mấy cũng không hết nước, thường có cá lớn xuất hiện, được gọi là cá thần. Có nhiều truyền thuyết về giếng này, nước giếng ngọt lạ lùng. Cả thôn đều dùng nước ở giếng này và bảo vệ giống như bảo vệ con ngươi của mắt. Ông ngoại nhìn xuống giếng, thấy một bông sen trắng to bằng miệng bát, những cánh hoa trong suốt như bằng mã não, chính giữa là nhụy đỏ như lửa. Ông ngoại vô cùng ngạc nhiên, vội rút lui, sợ làm kinh động bông hoa kỳ lạ. Ông quảy đôi thùng không đi về bắt gặp Đỗ Lê, người ở của nhà Đỗ Giải Nguyên. Đỗ Lê vẫn còn ngái ngủ, ngáp dài hỏi:
- Ông Ngũ Quậy, ông dậy sớm thế!
Ông ngoại ngăn Đỗ Lê:
- Người anh em, đừng đến chỗ giếng nước nữa!
Đỗ Lê hỏi: - Sao vậy?
Ông ngoại nói:
- Trong giếng có một bông sen trắng!
Đỗ Lê nói:
- Sen trắng chứ sen đỏ thì tôi cũng phải lấy nước đem về. Bây giờ về tay không, ông chủ đâu có chịu!
Đỗ Lê gánh đôi thùng gỗ nặng, chệnh choạng đi tới giếng nước.
Ông ngoại chạy dón đầu anh ta, bảo:
- Có hoa sen trắng thật mà!
- Ngũ Quậy, mới bảnh mắt mà đã bị ma ám rồi hả?
- Chính mắt tôi trông thấy mà lại, to bằng miệng bát ấy!
Đỗ Lê đi tới bên giếng cúi xuống nhìn, rồi quay lại bảo ông ngoại:
- Có mẹ anh trong giếng thì có!...
Nói chưa dứt, anh ta đã ngã gục bên thành giếng. Ông ngoại nghe thấy một tiếng súng trầm đục, máu vọt ra từ ngực Đỗ Lê. Một tốp lính Đức đội mũ chóp bằng, người cao, hai chân dài và mảnh, từ phía cầu treo chạy tới dẫn đầu là một người Trung Quốc đuôi sam quấn quanh cổ, tay cầm khẩu súng lục.
Giặc Đức!
Người Đức xây dụng đường Sắt Giao-tế đã phá hoại phong thủy vùng đông bắc Cao Mật. Vì chuyện này mà Thượng Quan Đẩu và Tư Mã Răng-to đánh chúng một trận bằng phân và nước tiểu, kết thúc bằng sự thất bại thảm hại của dân đông bắc Cao Mật. Ông ngoại và mọi người không bao giờ quên tiếng thét thê thảm của Thượng Quan Đẩu khi ông phải đi chân trần trên lưỡi cày nung đỏ và cái mùi thịt người cháy khét lẹt khiến người ta buồn nôn. Qua thất bại, mọi người hiểu ra rằng, người Đức không phải tượng gỗ chân một gióng không có xương bánh chè? Cũng không phải là thứ người sạch sẽ đến nỗi trông thấy cút đái là nôn mửa cho đến chết. Dân Cao Mật căm thù người Đức. Một công trình sư đường sắt bóp vú chị Vu Bảo trên chợ Sa Oa, bị quần chúng căm phẫn đánh chết tươi! Họ biết rằng người Đức sẽ không bỏ qua chuyện này? Trong trận đánh bằng phân và nước tiểu, hội dáo dài của thôn Sa Oa cũng từng chi viện. Ông ngoại là ngũ trưởng đội dáo dài. Đỗ Giải Nguyên là đội trưởng. Họ luyện tập quân sự, đúc súng đúc pháo, xây tường vây, đào chiến hào, sẵn sàng đợi địch. Qua mấy tháng không thấy động tĩnh, mọi người dần dần lơ là. Nhưng giờ đây họ sốt ruột chờ đợi nhưng lại sợ chuyện đó xảy ra. Quân Đức trèo qua tường vây, mở toang cổng, thả cầu trèo rồi ồ ạt xông vào. Đỗ Lê không tin dưới giếng có bông sen trắng, là người đầu tiên bị chúng bắn chết. Sau đó, dân Sa Oa bị giết chết tổng cộng là 494 người.
Ông Ngũ Quậy ngẩng đầu lên liền trông thấy lính Đức cao lênh khênh xông tới, súng khai hậu trong tay chúng nổ chát chúa, đạn bay chíu chíu. Khói tỏa dày đặc, bóng lính Đức khi ẩn khi hiện, không rõ chúng có bao nhiêu thằng. Ông ngoại gào lên thật to, báo động cho dân làng. Tiếng súng của bọn Đức cũng coi như báo động rồi. Ông ngoại tiếc đôi thùng tôn hoa đổi bằng bốn đấu lúa mạch, nên vẫn gánh trên vai mà chạy. Thùng lắc dữ dội, phát ra tiếng kêu loảng xoảng. Bọn Đức bắn đuổi theo, chiếc thùng bị thủng một lỗ. Trên đường, mọi người chạy nháo nhác. Ông Trần Mù tay cầm cây gậy dò đường, lọt ngay vào giữa đám lính Đức, hỏi to:
- Bọn giặc ở đâu? Bọn giặc đến đâu rồi?
Bọn Đức kề súng vào sau gáy ông bóp cò. Ông ngã gục, nửa đầu bay đi đâu mất.
Dân chúng đóng cửa lại, gói ghém đồ đạc. Đội trưởng đội dáo dài Đỗ Giải Nguyên không kịp triệu tập các đội viên, chỉ gom được hơn chục gia đình và người làm thuê, chống cửa thật chắc bằng những đoạn gỗ táo. Bà vợ mặt rỗ của ông cũng tỏ ra năng nổ. Bà cởi trần, cặp vú mướp lủng lẳng, tay cầm quả chùy sắt, chạy lên chạy xuống cùng chồng. Ông ngoại chạy về nhà, chốt cửa chặt. Bà ngoại bế Toàn Nhi ngồi trên giường người run bắn. Bà ngoại họ Diêu, là thiếu phụ đẹp nhất thôn Sa Oa. Đôi bàn chân nhỏ nhọn như cánh điều, quá lắm cũng chỉ dài ba tấc.
Đỗ Giải Nguyên từng nói với Ngũ Quậy:
- Ta đường đường là một cử nhân võ mà lấy phải người vợ mặt rỗ chân to. Còn chú mày chẳng ra hồn người, vậy mà đêm đêm nằm cạnh một thiếu phụ yêu kiều, bàn chân dài ba tấc!
Bà Diêu vú to mông nẩy, vì bàn chân nhỏ đi lại khó khăn, suốt ngày ở trong nhà không ra nắng, da mặt trắng như trứng gà bóc. Giờ đây bà sợ đến nỗi mặt vàng ệch.
- Bố con Toàn này... - Bà lo lắng hỏi - Làm thế nào bây giờ?
Ông Ngũ Quậy quệt nhọ ở đít nồi xoa khắp mặt bà Diêu. Nhà nông ăn ở đơn giản, không nấp vào đâu được. Ông Lỗ Ngũ Quậy là một trang hảo hán. Ông thắt lưng to bản, tu một hơi hết bình ruọu để cho hăng lên, rồi vớ ngọn dáo có ngù đỏ chạy ra sân, phục sau cánh cổng lớn. Ông Đỗ Giải Nguyên trèo lên nóc bằng của kho thóc bằng chiếc thang gỗ. Sau lưng ông, hai ngươi làm thuê ì ạch kéo khẩu pháo tự tạo lên theo, thở hồng hộc. Ông trông thấy trên đường khói súng chưa tan hết, dân chúng nháo nhác như dê vỡ đàn. Một đội lính Đức hàng ngũ vuông vức, đứng lên quì xuống nhịp nhàng nổ súng, dân chúng ngã gục từng đợt, có người chết ngay không kịp giẫy có người lại vừa khóc vừa lăn lộn trong vũng máu. Ông trông thấy trên tường vây khói súng đã tan hết, từng xó xỉnh đều có lính Đức thân thể cao to, còn có những kỵ binh của Mãn Thanh mà trước ngực và sau lưng áo đều có chữa Dũng. Phía cửa nam, một tốp lính Đức đang xúm xít vây quanh hai khẩu pháo đen bóng do hai con lừa kéo, lộc cộc qua cầu treo. Thôn Sa Oa đã bị bao vây. Hai người làm công kéo khẩu pháo lên, rồi chạy xuống lấy hồ lô đựng thuốc súng. Trên nóc kho thóc, sương đã tan hết, nắng vàng rực rỡ. Bà vợ mặt rỗ cũng trèo lên nóc kho quan sát tình hình.
- Bình Giai - Bà gọi tên tự của chồng, nói - hôm nay e rằng dữ nhiều lành ít.
Đỗ Giải Nguyên nhìn vợ một thoáng, nói:
- Bà đưa bọn trẻ xuống hầm đi. Hôm nay đánh cũng chết mà không đánh cũng chết? Thư gửi Hoàng thượng tôi để dưới chiếu đầu giường, sau khi tôi chết, bà đi phủ Thanh Châu gặp Mộ Dung đại nhân để Ngài tâu lên!
Bà vợ rỗ cười:
- Bình Giai, ông mê rồi?
Một tràng đạn của lính Đức giết chết một phụ nữ bồng con ngay ở bậc lên xuống ngoài cổng nhà ông. Trong sân chó sủa dữ dội.
- Nạp đạn? - Đỗ Giải Nguyên quát. Hai người làm công đổ thuốc vào nòng pháo, dùng cây thông nòng lèn chặt, rồi nạp những viên sát tròn to bằng củ lạc.
- Thưa ông, đổ thuốc dày mấy phân? Anh làm công hỏi.
Đỗ Giải Nguyên nói:
- Đổ nhiều vào, không vỡ nòng là được!
Đỗ Giải Nguyên đích thân chỉnh pháo, nhám thẳng vào đám quân Đức thấp thoáng trong sương mù. Ông đón nén hương đang cháy từ tay bà vợ, thổi cho đỏ lên rồi châm ngòi. Một tia khói trắng phụt ra từ lỗ nhĩ. Khẩu pháo đúc bằng gang im lặng, im lặng, oai vệ như con thú dữ, rồi đột nhiên nó rùng mình một cái, lưỡi lửa phụt ra đầu nòng, quét rụng một mảng quân Đức. Chúng kêu la ầm ĩ. Khói trắng lởn vởn quanh nòng pháo.
- Nạp đạn - Đỗ Giải Nguyên lại ra lệnh. Sương mù trên đường đã bị pháo đánh tan, bọn lính Đức hoảng loạn, chạy vào nấp trong ngõ, trên đường chỉ còn mấy cái xác và mấy tên bị thương ôm mặt gào khóc, máu rỉ ra từ các kẽ ngón tay. Những người làm công vội vã nạp đạn. Những tên Đức còn tỉnh táo nã súng lên nóc nhà kho. Một viên đạn sượt qua tai Đỗ Giải Nguyên, ông cảm thấy vành tai nóng như chém lửa, sờ lên tay đầy máu. Ông vội nằm xuống. Anh làm công bị thương ở bụng dùng tay chặn khúc ruột cứ muốn lòi ra ngoài, mặt trắng nhợt, anh vừa khóc vừa nói:
- Ông ơi, nhà con năm đời độc đinh, con chết thì họ Tôn nhà con tuyệt tự mất!
Đỗ Giải Nguyên nói:
- Xéo, đừng nói nhà anh tuyệt tự, mà hôm nay cả cái thôn Sa Oa này đều tuyệt tự?
Ông dằn giọng nói:
- Nạp đạn!
Vợ ông nói:
- Bình Giai, xuống đi ông?
Ông kéo hồ lô thuốc dính đầy máu, nói:
- Cho chúng một phát nữa là hòa vốn!
Bà vợ nói:
- Chúng chết một loạt rồi, hòa vốn rồi! Bà rướn người lên để kéo ông nên bị một phát đạn vào cổ, người giật lên một cái rồi gục xuống, máu miệng chảy ra. Hỏng rồi, phượng hoàng bị bắn chết rồi, ông nghĩ. Khuôn mặt rỗ của bà vợ giật giật, đôi mắt lá dăm lóe lên một tia sáng lạnh. Đỗ Giải Nguyên dốc toàn bộ thuốc súng vào nòng pháo. Ông nằm thẳng để tránh đạn vì cái gờ mái nhà quá thấp, dùng cây thông nòng lèn chặt thuốc. Một anh làm công khác đưa cho ông hồ lô đụng đạn. Ông trút đạn vào nòng kêu lạo xạo, lại lèn chặt. Anh làm công đã lắp xong ngòi dẫn, đưa nén hương cho ông, nói:
- Thưa ông, ông điểm hỏa đi!
- Oàng!
Chùm đạn nã thẳng vào bức tường chắn phía trước, tiếng rào rào như có luồng gió thổi qua. Bọn Đức nấp trong ngõ hẻm, không tên nào bị thương, nhưng bị uy lực của khẩu pháo tự tạo làm chúng kinh hồn táng đỏm. Bức tường bị bắn nát một vùng rộng bằng cái thớt cối xay bột, đạn găm rất sâu trong tường. Phát dạn này mà bắn trúng người thì chắc chắn là không còn một mảnh. Đỗ Giải Nguyên loạng choạng đứng dậy, một loạt đạn hất ông xuống phía dưới nhà kho. Lúc này, hai khẩu pháo của quân Đức cũng nhằm vào ngôi nhà của Đỗ Giải Nguyên liên tiếp nhả đạn. Pháo của bọn Đức bắn đạn có cát tút đồng, tiếng nổ đanh, sắc, ù cả tai. Đạn rơi trên nóc nhà nổ ùng oàng, gạch ngói bay tứ tung, khói dựng lên từng cột.
Bọn Đức đã phá được cổng nhà ông Ngũ Quậy. Trước tiên, chúng bắn bừa vào trong mấy phát, không động tĩnh. Ông Ngũ Quậy nấp sau cánh cổng, im lặng chờ đợi. Một tên Đức cầm khẩu khai hậu đã lắp lê, ló đầu vào trong như con gà trống. ống quần của nó rất chật, hai đầu gối lồi lên như hai chiếc màn thầu. Vạt áo trước, hai hàng cúc đồng sáng loáng. Ông Ngũ Quậy vẫn ngồi yên. Tên lính Đức ngoảnh lại vẫy bọn lính, cặp mắt xanh, cái mũi đỏ và mái tóc bạch kim ló ra dưới vành mũ, hiện rõ mồn một dưới mắt ông. Tên lính Đức cũng đã trông thấy người nấp sau cánh cổng, đen nhẻm như cây tháp bằng sắt. Hắn định giương súng lên nhưng đã muộn. Ngũ Quậy nhảy vọt ra, người chưa tới nhưng mũi dáo nhọn hoắt đã đâm ngập bụng tên lính. Nửa người trên của tên lính đè lên cán dáo. Khi Ngũ Quậy rút mũi dáo ra, ông cảm thấy một luồng gió lạnh từ phía sau xuyên thẳng vào lưng. Hai tay tê dại, ông buông ngọn dáo, khó nhọc quay người lại thì hai tên lính Đức đã chĩa súng vào ngực ông. Ông giang tay định xông tới thì từ nơi sâu thăm trong đầu vang lên một tiếng bốp như có cái gì đó bị gãy mắt tối sầm và mơ hồ cảm thấy một chất dính như hồ chảy xuống mặt. Ông gục xuống.
Bọn Đức vừa bắn vừa xông vào trong nhà, nhìn thấy người đàn bà trắng trẻo đã treo cổ tự vẫn dưới xà nhà, hai bàn chân nhọn chỉ có ngón cái là có móng sáng bóng, khiến chúng hết sức kinh ngạc.
Ngày hôm sau, cô và dượng Vu Bàn Vả nghe tin chạy tới, cứu được mẹ trong chum bột. Người mẹ bột bám đầy chỉ còn thoi thóp. Bà cô móc bột trong miệng mẹ ra, phát vào mông hồi lâu mẹ mới bật khóc, tiếng khóc khản đặc.
2
Khi Lỗ Toàn Nhi lên năm tuổi, thì bà cô lấy các thứ như nẹp tre, dùi đục bằng gỗ, những dải vải thô dài ra, bảo:
- Toàn Nhi, cháu đã lên năm, đến lúc phải bó chân rồi!
Toàn Nhi:
- Sao lại phải bó chân hả cô?
Bà cô:
- Đàn bà không bó chân không lấy được chồng?
Toàn Nhi:
- Sao lại phải lấy chồng hả cô?
Bà cô:
- không đi lấy chồng thì chẳng lẽ ta nuôi cháu suốt đời à?
Chú dượng Vu Bàn Vả, một con bạc đôn hậu, ra ngoài là người đàn ông gang thép nhưng khi về nhà thì lại là một con mèo ngoan ngoãn. Ông đang ngồi nướng cá diệp liễu ở bếp. Hai bàn tay to như bàn vả của ông trông có vẻ thô kệch nhưng thực tế rất nhanh nhẹn. Những con cá chảy mỡ xèo xèo trên ngọn lửa, mùi thơm điếc mũi. Cô bé rất có cảm tình với ông chú dượng, vì khi bà cô đi làm đồng, ông dượng lười nhác này ăn vụng tất cả các thứ, lúc thì dùng muôi sắt xào trúng gà, khi thì xẻo thịt ướp đem nướng. Mỗi khi ăn vụng, ông thường chia cho cô bé một ít với điều kiện không được mách bà cô.
Ông Vu Bàn Vả dùng móng tay cạo sạch vẩy cá, rồi vẫn dùng móng tay tước từng tí thịt đưa lên đầu lưỡi, chép miệng ngon lành sau khi tợp một ngụm rượu. Ông nói:
- Toàn Nhi, cô cháu nói đứng đấy. Phụ nữ không bó chân thì sẽ thành chân bàn cuốc, không ai thèm lấy?
Bà cô nói:
- Cháu thấy chưa, dượng cháu cũng nói như vậy?
Vu Bàn Vả:
- Cháu có biết vì sao dượng lấy cô cháu không?
Toàn Nhi:
- Vì cô cháu tốt mà!
Vu Bàn Vả:
- Không hẳn, vì cô cháu có bàn chân nhỏ! Toàn Nhi nhìn hai bàn chân nhỏ thó của bà cô rồi nhìn lại hai bàn chân tự nhiên của mình, hỏi:
- Chân cháu rồi cũng như thế này à?
Bà cô nói:
- Cái đó còn phải xem cháu có nghe lời hay không đã. Nếu nghe lời chúng còn nhỏ hơn.
Mỗi khi kể lại lịch sử cái chân bó, giọng mẹ có vẻ như tố khổ, lại có vẻ như khoe khoang về mình. Tính cách cứng rắn cùng bàn tay khéo léo của bà cô nổi tiếng khắp vùng Cao Mật. Ai cũng biết gia đình Vu Bàn Vả do phụ nữ làm chủ: Ông chú dượng chỉ biết đánh bạc, múa thương, bắn chim, ngoài ra không làm gì cả. Năm mươi mẫu ruộng tốt, hai con la, toàn bộ công việc đồng áng, nội trợ, đều do bà cô đảm đang. Bà chưa cao đến mét rưỡi, nặng chưa đến bốn mươi cân, cơ thể chỉ có vậy mà năng lượng sản ra thì cực lớn. Thật kỳ lạ! Một bà cô như vậy mà thề rằng sẽ bồi dưỡng cháu gái thành một thục nữ thì trong việc bó chân sẽ không cẩu thả chút nào! Bà dùng nẹp tre cố định chân mẹ lại, khiến mẹ gào lên như lợn bị chọc tiết, phải kẹp chặt vì tạo hình cho bàn chân nhỏ là rất quan trọng. Sau đó quấn thật chặt hết lớp này đến lớp khác những đoạn vải đã tẩm nước muối phơi khô, rồi lấy dùi gỗ vỗ một lượt. Mẹ kể rằng, buốt đến tận óc, van xin:
- Cô nới cho cháu một tí?
Bà trợn mắt, nói:
- Xiết chặt là thương yêu cháu, nới lỏng ra là làm hại cháu, khi nào cháu có đôi gót sen vàng, cháu sẽ cảm ơn cô?
Mẹ nói:
- Cô ơi, cháu không lấy chồng nữa, có được không?
- Bậy nào, không ai lấy chồng thì thế giới này tuyệt diệt à!
Chú dượng động lòng thương, nói xen vào:
- Nhẹ tay một tí, nhẹ tay một tí nào!...
Bà vớ cái chổi ném ông, quát:
- Xéo ngay, đồ lười chảy thây? Ông chú dượng thuận tay quơ xâu tiền trên chiếu, chạy mất.
Ông chú dượng nghiện cờ bạc, phiên chợ nào cũng nghe thấy tiếng hò sấp ba ngửa bốn của ông. Bàn tay ông xanh lè những gỉ đồng. Khi xảy ra đánh lộn thì trời ông cũng hạ xuống đất. Ông đã từng đấm rụng hai chiếc răng cửa của thằng Chổi Sắt? Chổi Sắt là ai? Là tên thổ phỉ nổi tiếng nhất ở vùng Cao Mật. Hắn nhổ hai chiếc răng ra, cười:
- Khỏe đấy, làm ăn với chúng tớ đi!
Chú dượng Vu Bàn Vả nói:
- Để tôi về hỏi vợ đã!
Những người trên chợ Đại Lan thường chứng kiến một cảnh tức cười như sau: Bà Vu bó chân, người nhỏ thó kéo tai ông chồng hộ pháp lôi về nhà, điệu bộ như một bà tướng, ai cũng cười nôn ruột, kháo nhau: Đúng là mát nước thối đá, vỏ quít dày có móng tay nhọn!
Mới đó mà đã sang thời Dân Quốc, Toàn Nhi đã mười sáu tuổi xinh tươi rực rỡ, báu vật loại một vùng Cao Mật. Muốn ngắm chân nhỏ, xuống ngó đầm sen. Nhà của bà cô nằm ngay bên bờ đầm sen. Ông chú dượng nửa văn nửa võ cho treo cái biển trước cổng, đề ba chữ: Liên hương trai, ông cũng tự hào vì đôi bàn chân nhỏ của Toàn Nhi và coi cô cháu gái dung nhan kiều diễm này là một báu vật sáng giá. Con Toàn nhà tôi nhất định phải gả cho một trạng nguyên? Mọi người bảo:
- Ông Bàn Vả ơi nhà Thanh mất rồi, làm gì còn trạng nguyên nữa.
Ông chú dượng nói:
- Vậy phải gả cho một đốc quân, không lấy được đốc quân thì cũng phải huyện trưởng.
Mùa hè năm 1917, huyện trưởng mới của vùng Cao Mật Ngưu Đằng Tiêu vừa chân ướt chân ráo đến nhậm chức đã triển khai bốn việc lớn: một là cấm thuốc phiện, hai là cấm cờ bạc, ba là tiễu phỉ, bốn là bỏ bó chân. Cấm thuốc phiện thì cắt đứt nguồn lợi, thành ra bên ngoài thì cấm nhưng bên trong không cấm? Cờ bạc cấm không nổi, đành mặc kệ ra sao thì ra! Tiễu phỉ tiễu không nổi thôi đành bỏ đấy! Chỉ còn bỏ bó chân thì chẳng có gì quan ngại. Huyện trưởng Ngưu đích thân xuống các xã tuyên truyền vận động, thanh thế rầm rộ. Vào một ngày tạnh ráo hiếm thấy của tháng Bảy, một chiếc ô tô mui trần về thành phố Đại Lan. Thuộc cấp của huyện trưởng cho gọi trưởng trấn tới, trưởng trấn cho gọi trưởng phường, trưởng phường cho gọi trưởng cụm, trưởng cụm thông báo cho dân chúng đến sân phơi thóc, già trẻ lớn bé đều phải có mặt, ai không đến phải phạt một đấu lương thực. Trong khi đợi mọi người đến đông đủ, huyện trưởng Ngưu ngồi ngắm hoa sen trong đầm. Hoa đỏ hoa trắng đan xen mùi hương sực nức. Huyện trưởng Ngưu trông thấy chiếc biển gỗ trên cổng nhà bà cô, nói:
- Không ngờ nơi quê mùa này lại thanh tao như vậy!
Trưởng trấn xun xoe lấy lòng huyện trưởng nói:
- Thưa huyện trưởng, trong nhà này có gót sen vàng.
Ngưu huyện trưởng nói:
- Thích nốt ruồi là tật của người đời, hương sen vốn là mùi của chân bó!
Mọi người lục tục đến đủ, tất cả tập trung ở sân phơi để nghe huyện trưởng hiểu dụ. Mẹ kể, Ngưu huyện trưởng mặc bộ Trung Sặm màu đen, đội mũ màu cà phê, để ria mép đen nhánh, đeo kính gọng vàng, dây đồng hồ lủng lăng bên ngoài miệng túi, tay cầm can, giọng khàn khàn như vịt đực. Ông ta nói năng trôi chảy, mép sùi bọt trắng, cũng không hiểu ông ta nói những gì.
Mẹ cảm thấy hơi sợ, túm chặt vạt áo bà cô. Từ khi bó chân, mẹ không ra khỏi cổng, không đan võng thì lại thêu hoa. Lần đầu tiên trong dời, mẹ trông thấy nhiều người đến thế, hơn nữa đều là người lạ. Mẹ cảm thấy người nào cũng nhìn bàn chân của mẹ. Mẹ kể, hôm ấy mẹ mặc chiếc áo sa tanh màu xanh lá mạ, cổ tay và gấu áo đều viền dăng ten hình chữ vạn chạy đuổi. Gấu áo chấm đầu gối, chiếc đuôi sam to nặng, chấm thắt lưng. Quần lụa hồng chấm gót, gấu quần cũng viền đăng ten. Chân đi giày cao gót, thêu hoa, thấp thoáng trong ống quần chùng Đứng một mình thì không vững, mẹ phải vịn vai bà cô.
Trong khi huấn thị, ông huyện trưởng nhắc đến Liên hương trai. Ông ta nói:
- Đây là tàn dư độc hại của phong kiến, là một thứ bệnh hoạn trong cuộc sống.
Mọi con mắt đều đổ dồn vào chân mẹ, khiến mẹ không dám ngửng đầu lên. Tiếp đó, huyện trưởng đích thân đọc cáo thị, toàn văn như sau:
Giải phóng bàn chân phụ nữ
Thông tư, cáo thị đã ban.
Chính phủ nhiều lần nghiêm lệnh,
Hiến pháp đã ghi thành văn.
Ba tháng phải giải quyết gọn,
Pháp luật phải thật nghiêm minh!
Nay nghe, phố phường thôn xóm,
Dân chúng cùng các hào thân
Chần chừ không ai thực hiện
Coi lệnh có cũng như không!
Lần nữa, Chính phủ ra lệnh
Lập tức giải phóng đôi chân!
Trên năm mươi tuổi tạm hoãn,
Dưới năm mươi tuổi phải tuân!
30 tháng 6 hạn chót,
Phái viên đồng loạt ra quân.
Kiếm tra một lần mỗi tháng,
Ai phạm sẽ bị phạt tiền!
Lần đầu phạt hai trăm tệ,
Tái phạm còn phạt nặng hơn!
Vợ phạm thì chồng nộp phạt,
Con phạm thì phạt cha, anh
Cáo thị lần này nói rõ,
Ngu dân không được hiểu lầm.
Niêm yết những nơi đông đúc,
Người người quán triệt mà làm!
Giải thích cho đến từng hộ,
Thôn xóm ba ngày một lần.
Mục tiêu giải phóng nhất loạt,
Quốc dân khoẻ mạnh cương cường!
Nếu vẫn lơ là như trước,
Phạt tiền, tội quyết không dung!
Đọc xong, ông lệnh cho sáu nữ thanh niên mà ông đem theo, nhảy múa với những đôi chân không bó. Họ ríu rít xuống xe. Quả nhiên, chân họ cực kỳ nhanh nhẹn, thân thể cường tráng. Các tùy tùng của huyện trưởng gào to:
- Bà con hãy mở to mắt ra mà xem!
Mọi người chăm chú nhìn sáu cô gái. Các cô để tóc ngắn, áo sơ mi cổ lật màu xanh lam, quần trắng dài chấm gối, để hở hai bắp chân trắng nõn, tất ngắn màu trắng, giày thể thao cũng màu trắng.
Bầu không khí mới mẻ, một luồng gió tươi mát tràn đầy lồng ngực dân chúng vùng đông bắc Cao Mật. Các cô gái xếp hàng, cúi chào mọi người rồi ngước mắt lên trời mà hát rằng: Chúng tôi không bó chân, chúng tôi không bó chân, da thịt trên người cha mẹ sinh. Họ giơ cao chân để khoe với mọi người bàn chân dài. Thoải mái vô cùng ta chạy nhảy, không như chân bó khổ trăm đường! Họ lại vừa nhảy vừa hát Phong kiến coi ta như đồ chơi, đã hại biết bao người Giải phóng đôi chân, ta giải phóng, quăng đi vải bó, đi lên tiên. Các cô gái lui vào bên trong. Một bác sĩ khoa xương bê ra mô hình một cái chân bị bó, chỉ cho mọi người thấy chỗ nào xương chân bị gãy, chỗ nào xương chân biến dạng. Cuối cùng, ông huyện trưởng nảy ra một ý, lệnh cho người có gót sen vàng được coi là đẹp nhất vùng Cao Mật lên trình diện, để mọi người thấy rõ đôi bàn chân ấy khó coi đến múc nào.
Mẹ tái mặt, nấp sau lưng bà cô. Ông trưởng trấn nói:
- Đây là mệnh lệnh của huyện trưởng, không ai được cưỡng lại! Mẹ ôm chặt eo lưng bà cô, nói:
- Cô ơi, cô cứu cháu! Cháu không lên đâu!
Bà cô nói:
- Cháu cứ lên cho người ta xem? Chỉ sợ người ta không biết đó là hàng đẹp, không sợ hàng mình không đẹp!
Cô không tin rằng đôi bàn chân do cô tạo nên lại xấu hơn chân của sáu con lừa đó.
Bà cô dắt mẹ ra phía trước rồi lánh sang một bên. Mẹ một bước đi ba lần nhún nhảy như cành liễu trước gió. Trong con mắt những người thủ cựu vùng Cao Mật, như thế mới là người đẹp? Họ tròn mắt ra nhìn, chỉ tiếc nỗi không thể nhìn xuyên quần xiên áo để ngắm trộm toàn bộ dung nhan người đẹp. ánh mắt của huyện trưởng như con thiêu thân, chui tụt trong ống quần Toàn Nhi, miệng há hốc ngẩn ra hồi lâu rồi lớn tiếng nói: - Hãy trông đây, người đẹp như thế này, vì cái chân bó, mà trở thành một quái vật vai không thể gánh, chân không thể giơ lên! Bà cô không sợ gì cả, gạt lời huyện trưởng:
- Thiên kim tiểu thư chỉ để nuôi làm cảnh, công việc nặng nhọc đã có đầy tớ.
Huyện trưởng vằn mắt nhìn bà cô, hỏi:
- Bà là mẹ của cô ấy hả?
Bà cô nói:
- Là mẹ thì sao?
Huyên trưởng nói:
- Chân cô ấy là kiệt tác của bà phải không
Bà cô:
- Nếu đúng như vậy thì đã sao?
Huyện trưởng nói:
- Bắt trói mụ già độc ác này lại cho ta! Ngày nào con gái mụ chưa tháo vải bó chân thì vẫn cứ giam mụ lại!
- Để xem các ngươi dám bắt người không - Vu Bàn Vả gầm lên như sét đánh giữa trưa, vung hai quả đấm nhảy ra đứng chắn trước mặt vợ.
Huyện trưởng nói:
- Anh là ai?
Vu Bàn Vả ngang nước trả lời:
- Tao là bố mày!
Huyện trưởng cả giận, quát:
- Bắt lấy nó!
Mấy tên sai nha rụt rè tiến lên. Chỉ một cái gạt, ông Vu Bàn Vảđã hất chúng sang một bên.
Dân chúng bàn tán xôn xao. Có người lượm đất cục ném sáu cô gái.
Dân Cao Mật vốn tính hung hãn, điều này có thể Ngưu huyện trưởng đã nghe nói. Ông ta nói:
- Hôm nay bản huyện có việc quan trọng, nên tạm tha cho nhà ngươi! Bỏ bó chân là nghiêm lệnh của nhà nước, kẻ nào vi phạm tất bị trừng phạt!
Huyện trưởng chui vào ca bin, quát to:
- Cho xe chạy!
Lái xe chạy vòng lên đầu xe, cắm ma-ni-ven vào lỗ rồi giật mạnh.
Các cô gái chân to và bọn tùy tùng vội vã trèo lên thùng xe.
Xe phành phạch nổ máy. Tài xế trèo lên ca bin, quay đầu xe. Chiếc xe chạy đi, kéo theo một đám bụi mù. Một bé trai vỗ tay:
- Ông Bàn Vả can đảm ghê, ông đuổi Huyện trưởng chạy té re.
Đêm hôm ấy, bà Lã - vợ của ông thợ rèn Thượng Quan Phúc Lộc tìm bà mối Viên, biệt hiệu Viên Lắm Điều, tặng bà ta một súc nhỏ vải trắng, nhờ bà ta đánh tiếng hỏi Toàn Nhi cho con trai độc nhất của bà.
Bà Viên đập quạt lá đánh bốp một cái vào đùi mình, nói với bà cô:
- Bà chị, nếu nhà Mãn Thanh không đổ, thì có chọc dùi vào mông, em cũng không dám bước qua ngưỡng cửa nhà chị! Nhưng bây giờ là Trung Hoa Dân Quốc, con gái bó chân không được chuộng nữa! Các công tử con nhà đại gia đều tiếp thu tư tưởng mới, mặc com lê, hút thuốc thơm, kết thân với những cô đầm chân to, chạy nhảy nói cười thoải mái, ôm ấp nhau mà hôn mà hít. Cô cháu gái của bà chị như phượng hoàng lỡ bước thua xa đàn gà, nhưng nhà Thượng Quan không vì thế mà chê, bà chị ơi, vậy là phúc đức cho nhà mình! Cậu Phúc Hỉ mặt mũi dễ coi, tính nết hòa nhã. Nhà có một con lừa, một con la, lại có một lò rèn, tuy không giàu nứt đố đổ vách, cũng không phải thiếu ăn thiếu mặc? Cô Toàn Nhi mà vào nhà ấy thì cũng chẳng có gì ân hận?
Bà cô nói:
- Tôi dạy dỗ nó để trở thành một nương nương, lại đem gả cho con trai ông thợ rèn?!
Viên Lắm Điều nói:
- Bà chị không nghe người ta kể sao? Chính cung nương nương của vua Tuyên Thống là dân đánh giày ở Cáp Nhĩ Tân đấy. Con người ta nay thế này mai thế khác chứ!
Bà cô nói:
- Chị bảo nhà Thượng Quan trực tiếp nói chuyện với tôi!
Sáng hôm sau, từ kẽ liếp nhìn ra, mẹ trông thấy bà Lã, mẹ chồng tương lai cao to lùng lững. Mẹ còn trông thấy cô mình và bà Lã đỏ mặt tía tai về chuyện đồ dẫn cưới nhiều ít. Bà cô nói:
- Bà cứ về bàn bạc cho kỹ, hoặc là một con la, hoặc là hai mẫu ruộng, tôi nuôi nó mười bảy năm, không thể trắng tay.
Bà Lã nói:
- Cũng được, coi như nhà tôi chịu thiệt, con la đen nộp cho nhà bà. Còn của hồi môn của nó là chiếc xe cút kít.
Hai người đập tay vào nhau, coi như đã thỏa thuận. Bà cô gọi to:
- Con Toàn đâu, ra chào mẹ chồng đi!
3
Lỗ Toàn Nhi và Thượng Quan Thọ Hỉ lấy nhau đã ba năm mà vẫn chưa có con. Mẹ chồng cô chửi mèo mắng chó:
- Chỉ biết ăn mà không biết đẻ nuôi cái đồ vô tích sự ấy làm gì!
Bà Lã ném mẩu sắt nung đỏ vào giữa đám gà mái. Một con tưởng ăn được, thò cổ mổ, mỏ bốc khói. Lỗ Toàn Nhi đang đập vỡ những khúc xương còn dính thịt, những mảnh vụn bắn lên người, trắng có, đỏ có. Bà Lã vốn keo kiệt, không mua thịt mà chỉ mua vài cân xương chưa lọc sạch, đập vụn rồi nhét vào làm nhân bánh bao, chào mừng ngày khao liềm hái, ngày mồng tám tháng Tư âm lịch. Đại mạch đã chín, tiểu mạch đã đỏ đuôi nông dân chuẩn bị liềm hái ngựa nghẽo, chuẩn bị thu hoạch.
Mùa xuân năm ấy mưa thuận gió hòa, lúa mạch rất tốt. Lò rèn nhà Thượng Quan làm ăn khấm khá, nông dân từng đoàn từng lũ đến mua liềm hái mới, đem liềm cũ đến cắt trấu hoặc cạp thép. Bễ lò đặt giữa sân, phía trên che bằng vải dầu. Lửa rừng rực trong lò, mùi than hoa thơm thơm, ngọn lửa đỏ hồng dưới nắng. Thượng Quan Phúc Lộc giữ kìm. Thượng Quan Thọ Lộc kéo bễ. Thượng Quan Lã thị mặc chiếc áo cộc đen cài khuy giữa, lưng thắt tạp để bằng vải bạt thủng lấm tấm do tàn lửa văng ra từ gỉ sắt, đầu quấn chiếc khăn rách, giữ búa tạ. Mồ hôi trên mặt chảy từng vệt trộn lẫn với bụi than. Nếu như không có cặp vú bằng hai cái vò trước ngực thì không ai nhận ra bà là phụ nữ. Tiếng búa chan chát từ sáng đến đêm. Đã thành lệ, nhà thợ rèn cơm ngày hai bữa. Lỗ Toàn Nhi phụ trách cơm nước, cho gia súc ăn, chăn lợn. Cô cũng bận tối mắt tối mũi, vậy mà vẫn bị mẹ chồng chì chiết. Bà vừa quai búa vừa giám sát con dâu, miệng cằn nhằn không lúc nào ngơi, chửi con dâu chán lại chửi con trai, chửi con trai chán lại chửi chồng. Cả nhà đã quen với những câu chửi của bà. Bà thật sự là người chủ của gia đình, và cũng thật trên tài về kỹ thuật rèn. Lỗ Toàn Nhi vừa hận vừa sợ mẹ chồng, nhưng không thể không bái phục mẹ chồng.
Lúc trời chiều, xem Thượng Quan Lã thị rèn sắt là tiết mục không bao giờ nhàm của người trong thôn. Trước và sau mùa gặt, cổng nhà Thượng Quan lúc nào cũng rộng mở. Chiều chiều, người ta đến lấy liềm hái, lấy rồi nhưng không vội về. Ráng chiều như lửa, hoa hòe nở đầy cây trắng như tuyết. Lửa trong lò màu vàng kim, thép đủ nhiệt độ, sáng trắng. Thượng Quan Phúc Lộc dùng kìm lôi thỏi sắt đặt lên đe, tay kia cầm búa nhỏ khệnh khạng đập những nhát chỉ chỗ. Thượng Quan Lã thị trông thấy sắt đã nung chín, lập tức như người vừa đã cơn nghiện, tinh thần phấn chấn, mặt đỏ bừng, mắt sáng rục, nhổ bãi nước bọt vào lòng bàn tay, vung búa tạ nện từng nhát lên thỏi sắt đo, tiếng búa trầm đục như nện vào miếng cao su sơ chế. Tinh tang, bụp, tinh tang, bụp! Người bà nhổm lên cúi xuống, khí tráng sơn hà, cuộc đọ sức giữa con người và sắt thép, cuộc thi tài giữa đàn ông và đàn bà, thỏi sắt biến dạng dần sau những nhát búa. Khi bà quai búa, mọi cặp mắt đều đổ dồn vào ngực bà, cặp vú nhảy tung tung không lúc nào dừng. Thằng cha có tên là Thầy Dùi bật cười một mình. Bà Lã hỏi:
- Thảy Dùi, ngươi cười gì thế!
Thầy Dùi nói:
- Ngày mai cháu đem hai cái lục lạc đến cho bác.
Bà Lã hỏi:
- Cho ta lục lạc để làm gì?
Thầy Dùi nói:
- Để treo dưới vú của bác, như vậy chúng sẽ rung lên mỗi khi bác quai búa!
Bà Lã nói:
- Thế thì có gì đáng cười? Cái thằng vắt mũi chưa sạch kia, ngày mai mà mày không đem hai cái lục lạc đến đây, ta sẽ lột da mày ra!
Rèn cho đến lúc trăng non mọc, sao nhấp nháy đầy trời, rồi đóng con dấu của nhà Thượng Quan lên thân liềm. Đó là nhãn hiệu, là tiêu chí của sự tín nhiệm, nếu liềm hái bị mẻ, bị quắn hoặc gãy thì cứ đem đến sửa không lấy tiền hoặc đổi cái khác. Hàng nhà Thượng Quan làm ra đều đóng dấu riêng. Liềm hái của nhà Thượng Quan trông có vẻ cục mịch, sống dao thô, nhưng những chỗ cần làm kỹ thì không bao giờ qua loa chiếu lệ. Lưỡi hái từ chỗ rộng hai ngón tay trở đi, ánh thép xanh biếc, cắt cả buổi sáng không cùn, nước thép như vậy mới tốt. Nước thép không tốt thì chỉ mài vài nhát đã quằn, lởm chởm như răng của, cắt những nhát đầu thì sắc, nhưng chẳng mấy chốc đã nhụt, trơ ra. Liềm hái nhà Thượng Quan rất khó mài, phải kiên nhẫn, ngậm một ngụm nước trong miệng rồi ngậm một cọng rơm, kẹp lưỡi hái giữa hai bàn chân rồi áp đá mài mà mài chầm chậm, vừa mài vừa phun nước lên lưỡi hái qua cọng rơm. Lưỡi hái nhà Thượng Quan sau khi mài trông hơi tù như cạnh lá he, thoạt đầu thì chưa sắc, nhưng càng cắt càng thấy tuyệt diệu. Do vậy mà hàng nhà Thượng Quan nổi tiếng gần xa. Lúa tốt thì nhà Thượng Quan cũng tiền nhiều. Đương nhiên kiếm được đồng tiền không phải dễ dàng, suốt ngày đánh bạn với lửa, đổ mồ hôi, sôi nước mắt? Cặp vú bà mẹ chồng quăng lên quật xuống như thép dẻo. Về nước tôi của bà thì không thể không nhắc đến. Hình dáng có đẹp đến mấy, nhưng nước tôi không tốt thì cũng là đồ bỏ đi. Công việc này phải dựa vào kinh nghiệm nhờ vào cảm giác. Bà Lã nói rằng, nhúng thép vào nước tôi phát ra tiếng xèo xèo, khó mà nói đó là tiếng của sắt hay của nước. Cái mùi tanh tanh ngòn ngọt khiến người ta mê mẩn. Đang buồn mà rèn xong một quả liền cảm thấy sung sướng trong mỏi mệt, mỏi mệt trong sung sướng. Hơi nước màu hồng cuồn cuộn bay lên, che khuất khuôn mặt bà thợ rèn. Cha con ông thợ rèn cứ đứng ngây ra mà nhìn người nữ thống soái của mình.
Cuộc sống của nhà Thượng Quan là cuộc sống của phụ nữ, không sai chút nào. Cuộc sống của Vu Bàn Vả cũng là cuộc sống của phụ nữ, điều này ai cũng rõ. Nhưng Thượng Quan Lã thị và Vu Lỗ thị lại là hai người đàn bà khác nhau hoàn toàn, một người thì cao to lừng lũng, sức mạnh tràn trề, người kia gầy gò nhỏ thó, chân tay nhanh nhẹn. Thượng Quan Lã thị giọng ồm ồm như chiếc chuông đại trong nhà thờ. Bà Vu thì nhát gừng, như dao sắc thái củ cải. Lửa trong lò thiếu gió vật vờ như những mảnh lụa vàng, ngọn lửa lay động chùm khói đen khét lẹt Thượng Quan Thọ Hỉ ngáp dài, mũi nhỏ mắt nhỏ đầu nhỏ, bàn tay nhỏ cánh tay nhỏ, khó có thể tin anh ta lại do bà Lã đẻ ra. Giống không tốt thì đất đai màu mỡ đến mấy cũng chẳng ích gì. Ngửi mùi nước và mùi sắt, bà thợ rèn liền biết được nước thép. Bà kẹp lưỡi hái giơ lên mũi ngồi rồi quẳng sang một bên, bảo:
- Ăn cơm thôi!
Lỗ Toàn Nhi chạy nháo từ nhà ra sân, từ sân vào nhà, y hệt binh sĩ khi nhận lệnh chủ tướng. Bữa tối được dọn dưới gốc cây lê, trên cành treo chiếc đèn bão sáng rực, dụ dỗ rất nhiều thiêu thân bay tới. Trên bàn bày bánh bao nhân xương băm trộn củ cải, canh đậu xanh, những cây hành rửa sạch và một bát tương ớt. Không hiểu mẹ chồng có bằng lòng hay không? Nhiều món quá, mẹ chồng sợ lãng phí, mặt dài ra tỏ vẻ không bàng lòng! Cơm canh đạm bạc quá, mẹ chồng không thấy ngon, mặt dài ra không bằng lòng! Thời buổi này làm dâu quả không dễ. Làm dâu bà Lã - người đàn bà thép - lại càng không dễ? Sân nhà thợ rèn suốt ngày choang choang, giờ đây có vẻ im ắng đặc biệt. Bà Lã ngồi chính giữa, chồng và con trai chia nhau ngồi hai bên. Toàn Nhi không dám ngồi, đứng đợi mẹ chồng sai bảo.
- Cho lừa ăn chưa?
- Cho ăn rồi ạ!
- Đóng cửa chuồng gà chưa?
- Đóng rồi ạ!
Bà Lã lầu bầu điều gì đó, húp một ngụm canh to tướng. Thượng Quan Thọ Hỉ cắn một miếng xương băm, than thở:
- Người ta thì bánh bao nhân thịt, nhà mình thì nhân xương, chẳng khác con chó?
Bà Lã dằn mạnh đôi đũa xuống bàn, chửi:
- Mày còn kén cá chọn canh kia à?
Thọ Hỉ nói:
- Trong nhà kho còn bao nhiêu là lúa mạch, trong hòm còn bao nhiêu là tiền, để làm gì?
Phúc Lộc nói:
- Con nó nói đúng đấy, nên khao chúng tôi một bữa
Bà Lã nói: - Thóc đấy, tiền đấy chẳng để cho các người thì để cho ai? Tôi có đem theo chúng xuống mồ được đâu?
Lỗ Toàn Nhi im lặng cúi đầu, không dám thở mạnh. Bà đã giận dữ đứng lên đi vào nhà, quát với ra:
- Ngày mai mua quẩy, thịt quay, rán trứng, giết gà! Không sống nữa, sống mà làm gì? Nhà Thượng Quan tiền oan nghiệp chướng làm sao cưới phải quả mít đực, tuyệt tự đến nơi rồi! Còn vun vén làm gì? Ăn sạch đi, cho hết một thể!
Lỗ Toàn Nhi bưng mặt khóc.
Bà mẹ chồng chửi càng to:
- Lại còn khóc hả? Cô là cái thứ gì? Ba năm rồi, đực thì không dám mong, cái thì cũng không nốt! Ngày mai trở về nhà bà cô đi, nhà Thượng Quan không thể vì cô mà tuyệt tự!
Đêm ấy Lỗ Toàn Nhi khóc đến sáng. Thượng Quan Thọ Hỉ quấy rầy cô. Cô không thích cũng đành chịu, vừa khóc vừa nói:
- Tôi chẳng trục trặc chỗ nào cả, hay là anh có chuyện?
Thọ Hỉ cưỡi lên người Toàn Nhi, xoắn đầu vú cô, chửi:
- Gà mái không đẻ được trứng, lại quay ra trách gà trống rồi?

[khungcodangcap]

Chương 7 (tiếp)

4
Xong vụ gặt, các nàng dâu đều về nhà mẹ đẻ tránh những ngày oi bức. Lấy chồng ba năm rồi, lẽ ra đã tay bế tay bồng, bầu vú căng mọng, vai khoác một bao mẫu giày, mặt mày tươi tinh mà về thăm mẹ. Lỗ Toàn Nhi thì thảm thương quá, người đầy vết tím bầm do chồng tặng, đầu đội những lời chửi rủa tục tằn của mẹ chồng, tay khoác cái gói nhỏ, mắt sung húp, trở về nhà bà cô. Thân đến mấy thì cô cũng không bằng mẹ, vì vậy bao nhiêu nỗi khổ mà không dám nói ra, bước vào cổng phải cố rặn ra một nụ cười. Bà cô mới tinh mắt làm sao, nhìn cái đã thấy hết chuyện, nói:
- Vẫn chưa à?
Lỗ Toàn Nhi bị chạm vào nỗi đau, nước mắt lã chã ướt đầm ngực áo. Bà cô trầm ngâm:
- Cũng lạ, hơn ba năm rồi, lẽ ra phải có rồi chứ?
Lúc ăn cơm, Vu Bàn Vả trông thấy cánh tay Toàn Nhi tím xanh tím đỏ thì chửi:
- Dân Quốc rồi mà còn dám ngược đãi con dâu, tôi mà điên lên, tôi cho nhà Thượng Quan một mồi lửa.
Bà cô trừng mắt, mắng:
- Cơm canh vẫn chưa bịt được miệng ông hả?
Bữa cơm rất thịnh soạn, màn thầu trắng, cá chép om. Bà cô gắp miếng trứng cá bỏ vào bát Toàn Nhi. Ngày tam phục - những ngày nóng nhất - cực kỳ sảng khoái đối với ông Vu Bàn Vả. Ông vác một tay lưới đi, cá đem về gần như là tai họa: ăn không hết, bán thì chăng được mấy tiền. Bà cô bèn mổ bỏ ruột, ướp tương rồi đem phơi khô.
Bà cô nói:
- Cũng không nên chỉ trách mẹ chồng cháu, người ta lấy về làm dâu là mong có người nối dõi, đó là mục tiêu hàng đầu!
Chú dượng nói:
- Bà có cho tôi người nối dõi đâu, mà sao tôi vẫn đối xử tốt với bà?
Bà cô nói:
- Ông dùng có chõ miệng vào! Thế này nhé, ông chuẩn bị lừa, đưa con Nhi lên huyện khám phụ khoa, mình gả chồng thì mình phải lo cho nó.
Toàn Nhi cưỡi trên lưng lừa đi trên cánh đồng mênh mông chằng chịt những kênh mương của vùng đông bắc Cao Mật. Mây trắng từng đám lớn bay trên trời, giữa những kẽ mây, bầu trời xanh trong đến lạ lùng. Hoa màu xanh biếc và cỏ dại chớp thời cơ sinh sôi nẩy nở, con đường nhỏ chật hẹp hầu như bị che lấp. Con lừa lắc lư cặp mông buộc chậm rãi, chốc chốc lại bứt một bông hoa nhỏ màu tím trong đám cỏ ven đương. Đó là hoa mi-mô-sa. Mi-mô-sa thả trong rượu nồng, cô em xinh đẹp bước theo chồng? Bước tiếp bước, khi hoàng hôn xuống mới dùng chân. Cỏ khô trải ổ cùng qua đêm. Hôn và hôn, ôm và ôm, sang năm sinh một thăng chó con. Bài dân ca thuở nhỏ từng hát, lại từ xa vẳng tới, rồi lại theo gió bay đi. Toàn Nhi cảm thấy lòng đau như cắt. Đầm hồ nối với nhau bằng những con kênh, những con kênh chui tụt vào đầm hồ. Từng đàn cá to ung dung bơi lội trong làn nước trong vắt. Chim bói cá đậu bất động trên ngọn cây, cổ rụt lại đột nhiên rơi xuống nước như một hòn đá, khi bay lên khỏi mặt nước đã ngậm một con cá trắng ở mỏ. Nắng rát, mặt đất bốc hơi hầm hập, khắp nơi đều có tiếng cựa của sự sinh trưởng. Một cặp chuồn chuồn cắn đuôi nhau bay qua. Hai con vân tước đuổi nhau trên bầu trời, chốc chốc lại chạm người vào nhau. Những con nhái nhảy loạn xạ trên đường, những con châu chấu gặm lá non trên đầu ngọn cỏ. Những con thỏ con lông trắng như bông, len lỏi giữa những thân cây, chạy theo thỏ mẹ. Những con vịt trời mới nở bơi theo vịt mẹ, bàn chân có mạng màu hồng quạt nước, để lại phía sau những gợn sóng... Ngay cả gà vịt, chồn thỏ cũng biết sinh đẻ, vì sao mình lại không? Toàn Nhi thấy lòng bồn chồn và một cảm giác trống trải. Chị như nhìn thấy những người đàn bà trong truyền thuyết thấp thoáng đâu đây, trước bụng đeo túi dựng con, trong túi rỗng tuếch, không có gì cả. Trời ơi, Bà Mụ ơi, xin Bà cho con một đứa con trai... Chị mơ hồ nhìn thấy Bà Mụ mặt trắng như mâm bột, cặp mắt phượng dài. Bà bế trong tay một đứa trẻ bụ bẫm cưỡi trên con kỳ lân lông màu xanh, chòm râu dài dưới cằm, cổ đeo lục lạc, đầu đội đám mây hồng, chân đạp vầng mây trắng, bay lên trên cánh đồng. Bà Mụ ơi, Bà cho con xin thằng nhỏ, con xin lạy thánh mớ bái! Uớc nguyện chân thành khiến chị ứa nước mắt. Chong coong coong coong, Bà Mụ cưỡi kỳ lân bay đi, thằng bé bụ bẫm vẫy tay chào lại.
Chú dượng tuổi đã bốn mươi nhưng vẫn rất hiếu động. Ông thả dây cương, mặc cho con lừa đi thế nào thì đi. Ông hái một ôm hoa dại, tết thành một vòng hoa dội lên đầu cho Toàn Nhi. Ông đuổi chim con trên bãi cỏ, mệt thở phì phò. Ông chui vào vạt cao lương, tìm thấy một dây đưa dại, ngắt một quả còn đầy lông, to bằng nắm tay, bảo Toàn Nhi ăn, bảo đó là dưa ngọt. Đắng chát lưỡi ông xắn quần nhảy xuống lòng mương, nhổ một đọt cây bồ nhung đang có đòng, bóc ra, ông ăn một nửa, đưa cho Toàn Nhi một nửa. Đọt này có vị ngọt, đặc quánh, ăn rất ngon. Ông nhảy xuống đầm lác, tách vỏ lấy ruột mảnh như to, ông ăn một ít còn lại đưa cho Toàn Nhi, thứ này dinh dính, ăn cũng ngon. Trong kho kiến thức của ông, tích lũy bao nhiêu thứ ăn được ông bắt ở mép nước một con bọ đầy lông xanh, to bằng hạt dưa hấu, giữ nó trong hai lòng bàn tay úp lại hô biến rồi bảo Toàn Nhi ngửi, mùi gì đây, Toàn Nhi lắc đầu, không nói được là mùi gì. Ông bảo: - Mùi dưa hấu, đây là con bọ dưa hấu, từ hạt dưa hấu mà thành bọ.
Toàn Nhi thấy ông chú dượng ham chơi và chịu chơi như một thanh niên.
Kết quả khám phụ khoa là Toàn Nhi không có bệnh gì cả.
Bà cô nổi giận nói:
- Để ta đi tính sổ với nhà Thượng Quan! Con trai nó là con la* (*Lừa và ngựa phối giống đẻ ra la. Con la không có khả năng sinh đẻ), thế mà nó lại đổ tội cho con Toàn nhà mình!
Nhưng ra đến cổng, cô lại quay vào.
Mười mấy ngày sau, một đêm trời mưa như trút. Bà cô làm một bữa thịnh soạn, lấy bình rượu bằng thiếc của ông chú dượng hâm đầy một bình rượu. Hai cô cháu ngồi đối diện với nhau. Bà cô lấy ra hai chén sứ men xanh, đặt một chiếc trước mặt Toàn Nhi, một chiếc trước mặt bà. Ngọn nến chập chờn, hắt bóng bà lên tường. Khi rót rượu vào chén, tay bà run bần bật.
- Cô ơi, sao hôm nay lại uống rượu - Toàn Nhi linh cảm sắp có chuyện quan trọng, hồi hộp hỏi.
Bà cô nói: - Có gì đâu, trời mưa buồn quá, cô cháu mình chuyện gẫu cho vui!
Bà giơ chén rượu lên, nói:
- Uống đi, con! Toàn Nhi cũng cầm chén rượu lên, sợ sệt nhìn bà cô. Chị trông thấy chén của mình rung lên một cái khi chén của bà cô đụng vào.
Bà cô ngửa cổ uống cạn.
Toàn Nhi cũng ngửa cổ uống cạn.
- Con định thế nào bây giờ - Bà cô hỏi. Toàn Nhi đau khổ lắc đầu.
Bà cô rót rượu cho mình và cho Toàn Nhi.
- Cơn ơi! - Bà cô nói - Âu cũng là cái số! Thằng con trai nhà Thượng Quan không ra gì, nó đã có lỗi với mình! Nhớ lấy, chính là nhà nó nợ mình về tình cảm, chứ không phải mình nợ nó! Con ơi, trên đời này có bao chuyện đàng hoàng lại ra đời từ trong mờ ám, con hiểu cô nói gì không?
Toàn Nhi lắc đầu tỏ vẻ không hiểu, hai chén rượu vào bụng, đầu chị đã quay cuồng. Chính trong đêm đó, Vu Bàn Vả trèo lên giường Toàn Nhi.
Sáng ra, khi tỉnh dậy, Toàn Nhi thấy đầu nhức như búa bổ. Chị nghe thấy có tiếng ngáy rất to bên cạnh. Chị khó nhọc mở mắt ra, trông thấy ông chú mình trần nằm bên cạnh, bàn tay to như tay gấu của ông đang đặt lên vú chị. Chị hét lên một tiếng, kéo chăn che kín thân thể rồi khóc hu hu. Ông Vu Bàn Vả tỉnh dậy, ôm quần áo nhảy xuống giường, lắp bắp:
- Đó là cô cháu... bảo chú đến!
Mùa xuân năm sau, vừa qua tiết thanh minh, con dâu nhà Thượng Quan Lỗ Toàn Nhi sinh một đứa con gái gầy gò, hai mắt đen láy. Thượng Quan Lã thị quì trước bàn thờ Bồ tát lạy ba lạy, giọng hả hê:
- Tạ ơn trời đất, cuối cùng thì nẻ ít ra rồi! Xin Bồ tát phù hộ, sang năm cho gia đình con xin đứa cháu trai!
Bà hào phóng luộc đầy một bát trứng gà bưng đến trước mặt con dâu, nói: - Ăn đi!
Lỗ Toàn Nhi nhìn khuôn mặt to bè của mẹ chồng với ánh mắt cảm kích, nước mắt dàn dụa.
Bà mẹ chồng nhìn con bé nằm trong đống tã rách, nói:
- Đặt tên nó là Lai Đệ!
5
Chị Hai Thượng Quan Chiêu Đệ cũng là giống của ông Vu Bàn Vả. Liên tiếp sinh hai con gái, sắc mặt bà Lã càng khó coi.
Mẹ nhận ra một chân lý nghiệt ngã: Là đàn bà, không lấy chồng không được, lấy chồng mà không sinh con không được, sinh con toàn con gái cũng không được. Muốn có địa vị trong gia đình, dứt khoát phải sinh con trai.
Đứa con thứ ba, mẹ thụ thai trong bãi sậy.
Đó là một buổi trưa, khi Chiêu Đệ được hơn một tháng tuổi, theo lệnh bà Lã, mẹ đến đầm lau ở tây nam thôn, bắt ốc vặn về nuôi vịt. Mùa xuân năm ấy có người bán vịt con. Đó là một người ở vùng khác đến, to cao khỏe mạnh, vai khoác vuông vải xanh, chân đi giày cỏ, gánh hai lồng vịt con lông màu vàng tuổi. Anh ta bày hai chiếc lồng ngay trước cửa nhà thờ, rao bằng một giọng du dương:
- Ai mua vịt con đây! Ai mua vịt con nào?
Những mùa xuân trước, người ta bán gà con, ngỗng con, nhưng chưa ai bán vịt con. Mọi người vây quanh lồng vịt, ngắm nghía những con vật bé tí như một cục bông, mỏ màu phấn hồng. Chúng kêu áp áp, màng chân trong suốt, đi lại một cách vụng về.
- Mua đi mua đi, mùa xuân mua về, sang thu thu tiền, nếu lẫn vịt đực không lấy tiền! Đây là vịt Bắc Kinh, mắn đẻ, cho trứng ngay trong năm, mỗi ngày một quả, chỉ cần cho ăn những thứ như cua ốc, mỗi ngày có thể cho hai trúng, sáng một, chiều một.
Bà Lã là người đầu tiên mua 10 con, có người mở đầu, những người khác cũng mua theo, chỉ một loáng, hai lồng vịt con đã bán sạch.
Anh chàng bán vịt chỉ đi dạo một vòng quanh thôn rồi bỏ đi. Đêm hôm đó, con trai lớn nhà Phúc Sinh Đường bị thổ phỉ bắt cóc, mất mấy nghìn mới chuộc được về. Người ta đồn rằng, anh chàng bán vịt đi tiền trạm, mượn cớ bán vịt để thám thính tình hình nhà Phúc Sinh Đường.
Nhưng những con vịt thì quả là vịt tốt, mới nuôi được 5 tháng mà đã lớn như chiếc thuyền tí hon. Bà Lã yêu đàn vịt như sinh mạng của mình, ngày ngày sai con dâu đi bắt ốc, hy vọng mỗi ngày chúng đẻ hai trứng: Mẹ xách một cái hũ sành, tay cầm sào trên đầu có buộc cái gầu xúc đan bằng dây thép, đi về hướng bà mẹ chồng đã chỉ. Những mương rãnh gần thôn, ngoài đầm đã bị những người nuôi vịt vét không còn một con ốc. Mẹ chồng đi chợ Liêu Lan, khi qua bãi sậy trông thấy rất nhiều ốc ở chỗ nước nông.
Hàng đàn vịt trời xanh biếc bơi lội trong bãi sậy. Mỏ chúng như những cái xẻng, ăn sạch những con ốc mà mẹ chồng đã trông thấy. Mẹ vô cùng thất vọng tiếc mình đến muộn bây giờ về tay không, chắc bị chửi tối mắt tối mũi. Men theo con đường nhỏ khúc khuỷu lầy lội, mẹ tiến sâu hơn nữa, hi vọng bắt gặp một chỗ chưa bị lũ vịt trời sục sạo để hoàn thành nhiệm vụ mẹ chồng giao. Mẹ cảm thấy bầu vú căng sữa, lại nhớ hai đứa con gái ở nhà. Lai Đệ chập chững biết đi, Chiêu Đệ thì chưa được hai tháng tuổi. Mẹ chồng coi mấy con vịt hơn cả hai đứa bé. Chúng có khóc hết hơi cũng đừng mong được bà nội bế một lúc. Thọ Hỉ thì khó nói đó là một con người, ra ngoài thì là một thằng đụt, trước mặt mẹ thì nhũn như con chi chi, nhưng đối với vợ con thì hung hãn hết chỗ nói. Anh ta hoàn toàn không thích hai đứa trẻ. Sau mỗi lần bị chồng ngược đãi, mẹ cảm thấy như trút được mối hận:
- Đồ con la! Đánh đi, đánh nữa đi, hai đứa nhỏ này không phải giống nhà anh! Toàn Nhi này có đẻ thêm một nghìn đứa nữa, cũng không phải giống nhà Thượng Quan.
Từ sau khi có chuyện ấy với chú dượng, mẹ cảm thấy không còn mặt mũi nào gặp lại bà cô, nên ngày tam phục năm nay, mẹ không về thăm nhà. Mẹ chồng giục mẹ về mẹ bảo:
- Nhà con chết cả rồi, mẹ bảo con về đâu bây giờ?
Xem ra giống của ông chú dượng Vu Bàn Vả cũng không được việc! Mẹ nghĩ, phải xin giống ở người đàn ông nào tốt hơn. Này mẹ chổng, này chồng, các người cứ đánh tôi đi, cứ mong đi, tôi sẽ đẻ con trai nhưng nó không phải giống nhà Thượng Quan, các người thiệt to rồi? Mẹ nghĩ ngợi miên man, tay rẽ những cây lau gần như bịt kín lối đi. Bãi lau xào xạc, mùa tanh tanh của những cây thủy sinh khiến mẹ sờ sợ. Tiếng chim kiếm ăn trong nước kêu quác quác từ nơi rất sâu, từng làn gió nhẹ lách qua kẽ lá. Một con lợn rừng mõm dài nghêu đứng chắn đường, chỉ cách vài bước chân, hai chiếc răng nanh nhọn hoắt chìa ra hai bên mép. Nó giương cặp mắt ti hí phủ đầy lông mi dày nhìn mẹ với vẻ thù địch, khịt khịt mũi hăm dọa. Mẹ như sực tỉnh sau khi uống một ngụm dấm, bất giác sợ run lên, nghĩ rằng sao mình lại lọt vào nơi này? Có ai ở Cao Mật biết mình vào đây? Bãi sậy mênh mông là sào huyệt của bọn thổ phỉ, ngay cả Vương Tam, Tư lệnh du kích vùng Tề-Lỗ trong tay cả đại đội nhân mã mà cũng không dám thọc sâu. Lần tiễu phỉ năm xưa, ông ta chỉ dám đặt súng cối ngoài đường lớn, nã vào bãi sậy hơn chục phát rồi rút.
Khì tìm đường để ra, mẹ mới phát hiện có rất nhiều con đường nhỏ chạy ngang chạy dọc trong ánh sáng lờ mờ, không rõ đó là lối đi của người hay của thú. Mẹ không thể nhận ra mình đã đến chỗ này bằng con đường nào. Mẹ chạy nháo nhào một lúc rồi đứng lại khóc. ánh sáng xuyên qua kẽ lá có hình lưỡi kiếm, mùi thối rữa từ mặt đất bốc lên. Chân mẹ dẫm phải một bãi phân lỏng, tuy thối nhúc mũi nhưng mẹ lại cảm thấy yên tâm, có phân là có người. Mẹ gọi to:
- Có ai đấy không? Có ai đấy không?
Tiếng gọi như bị nghẹt rồi tan biến trong bãi sậy dày đặc. Mẹ cúi nhìn mới thấy bãi phân lổn nhổn những rễ và đọt cây thì hiểu rằng không phải phân người mà là phân lợn rừng hoặc của loài thú nào đó. Lại chạy thực mạng một đoạn nữa rồi tuyệt vọng ngời xuống mà gào khóc. Mẹ cảm thấy sống lưng lạnh toát như có hàng trăm con mắt dữ dằn đang nhìn trộm mình. Quay lại không thấy gì cả, chỉ có những cây lau ken dày, lá nhọn chĩa thẳng lên trời. Một làn gió nhẹ từ bãi lau nổi lên rồi tan đi trong bãi lau, chỉ còn lại những tiếng xào xạc. Tiếng chim hót từ một nơi xa thăm, nghe quái dị, hình như đó là người nhại tiếng chim. Mẹ không dám nán lại lâu hơn nữa, ba bề bốn bên nguy hiển đang rình rập, bao nhiêu cặp mắt xanh lè nhìn qua kẽ lá. Những đốm lân tinh nhảy nhót trên lá sậy. Tim mẹ như muốn vỡ ra, khắp người nổi da gà, vú đanh lại như một thỏi sắt. Mẹ mất dần lý trí nhắm mắt xông bừa làm kinh động đàn muỗi đông như một đám mây đen. Chúng xông vào đốt mẹ. Mồ hôi đầm đìa khiến chúng kéo đến càng đông. Cái hũ sành đã rơi mất, cây sào cũng mất nốt, mẹ vừa kêu gào vừa chạy thực mạng. Khổ thân mẹ! Giữa lúc hoàn toàn tuyệt vọng đó, Thượng đế sai cứu tinh đến: chính là anh chàng bán vịt con!
Anh mặc áo tơi, đội nón lá, dẫn mẹ đến một khoảnh đất cao trong bãi sậy. Chỗ này sậy mọc thưa. Chính giữa là túp lều trước cửa lều có một bếp lửa cháy rừng rục, phía trên treo một nồi cháo kê thoàn phức.
Anh ta dẫn mẹ vào trong lều. Mẹ quì xuống nói:
- Xin quí anh cho em về, em là con dâu nhà thợ rèn Thượng Quan.
Anh ta cười:
- Vội gì? Đã mấy khi có khách, phải thết dãi chút gì chứ!
Trong lều kê tấm phản gỗ làm giường, trên phủ tấm da hổ để chống ẩm. Anh ta đốt lá ngải xông muỗi, hỏi mẹ:
- Đau lắm hả? Muỗi vùng này cắn chết trâu, huống hồ da thịt thơm tho của chị Hai!
Lá ngải bốc khói trắng, tỏa mùi thơm dễ chịu. Anh ta hạ chiếc làn treo trên xà ngang xuống, lấy ra chiếc hộp con màu đỏ, mở nắp quệt một ít cao màu vàng chanh bôi lên những chỗ bị muỗi cắn trên mặt trên tay mẹ. Mẹ cảm thấy một mùi thơm thấm tận trong tim. Anh lại lấy ra một viên đường, ép mẹ ăn bằng được. Mẹ hiểu rằng, một nam một nữ ở nơi mênh mông sâu thẳm này, chuyện ấy sớm muộn sẽ diễn ra. Mẹ vừa nói vừa chảy nước mắt:
- Quí anh ơi, anh làm gì em cũng được, chỉ xin anh cho em về sớm một chút, cháu bé đang khát sữa ở nhà...
Mẹ tiếp nhận người đàn ông với thái dộ vâng chịu, không xót xa cũng chẳng mừng vui, chỉ cầu mong anh ta cho mẹ một thằng con trai.
6
Bố đẻ chị Tư, chị Tưởng Đệ, là một thầy lang bán thuốc rong. Đó là một thanh niên mảnh khảnh, mũi diều mắt chim cắt. Anh ta rung chiếc chuông đồng đi khắp hang cùng ngõ hẻm, miệng rao:
- Ông làm quan ngự y, bố mở hiệu bào chế, đến đời tôi cơ khổ lênh đênh, giang hồ kiếm sống đây!
Mẹ địu sọt cỏ tươi từ ngoài đồng trở về, bắt gặp thầy lang đang lấy sâu răng trong miệng một ông già. Anh ta cầm cái nhíp màu đen gắp ra những con sâu nhỏ tí màu trắng. Về đến nhà, mẹ kể lại chuyện thầy lang cho mẹ chồng đang đau răng.
Thầy lang bảo mẹ cầm đèn soi miệng bà Lã. Anh ta lấy nhíp lay thử hàm răng, nói: - Bác ơi, răng bác là răng hỏa, không phải răng sâu! Rồi lấy ra mấy chiếc kìm bạc châm vào tay, vào má bà Lã, rồi lấy trong túi thuốc một ít thuốc bột, thổi vào miệng bà. Lát sau, răng bà Lã không đau nữa. Thầy lang ngủ nhờ một đêm ở chái đông nhà Thượng Quan. Ngày hôm sau, anh ta lấy ra một đồng bạc trắng xin thuê chái đông để xem bệnh bốc thuốc. Bà nội thấy thầy lang đã chữa khỏi đau răng cho bà, hai là thấy đồng bạc trắng lóa mắt, bèn vui vẻ chấp thuận.
Thầy lang quả là bậc cao thủ.
Trong thôn có ông Tư Dư chuyên chăn trâu. ở cổ ông bị cái nhọt bọc nhiều năm không lành, hễ đụng phải là máu mủ lại rỉ ra, ngứa ngáy không chịu nổi. Thầy lang vừa trông thấy đã cười, bảo:
- Mạch lươn, chữa dễ ợt! Lấy phân trâu mới ỉa đắp lên miệng là khỏi!
Mọi người tưởng thầy nói đùa.
Lão Tư Dư nói:
- Thầy trêu chọc người bệnh là trái với lẽ trời và đạo làm người đấy!
Thầy lang nói:
- Nếu ông không tin tôi thì đi tìm phân trâu tươi mà làm đi. Nếu không tin thì tìm thầy khác mà chữa!
Ngày hôm sau, Tư Dư xách một con cá to tướng đến tạ thầy. Lão nói sau khi đắp phân trâu vào, ngứa không chịu nổi, lát sau, một số con bọ màu đen chui ra, ngứa cũng đỡ. Liên tục đắp hơn chục lượt, miệng nhọt đã thu lại!
- Đúng là thần y! - Lão Tư Dư nói.
Thầy lang giảng giải: - Cái nhọt của ông thuộc loại nhọt bọ hung. Bọ hung thấy phân trâu, không chui ra sao được?
Từ đó, tiếng tăm thầy lang nổi như cồn. Thầy trọ ở nhà Thượng Quan ba tháng, tháng nào cũng tiền phòng tiền cơm trả sòng phẳng, quan hệ với gia đình Thượng Quan vui vẻ dễ chịu. Bà Lã hỏi ý kiến thầy về vấn đề đẻ con trai. Thầy lang cho kê một đơn thuốc: Trứng gà 10 quả, trộn mật ong, dầu thơm.
Thọ Hỉ nói:
- Thuốc này thì tôi cũng muốn được chữa. Mẹ rất có cảm tình với ông thầy ma giáo này. Mẹ lẻn vào nơi thầy ở, nói hết sự thực về chồng không có khả năng sinh con.
Thầy lang nói:
- Những con sâu răng là tôi để sẵn trong hộp.
Khi biết chắc là mẹ đã mang thai, ông thầy chuyển đi nơi khác. Lúc sắp lên đường, ông biếu bà Lã toàn bộ số tiền kiếm được trong mấy tháng và nhận bà làm mẹ nuôi.

[khungcodangcap]

Chương 7 (tiếp)

7
Trong bữa cơm chiều, mẹ lỡ tay đánh vỡ một cái bát. Nghe thấy một tiếng choang trong đầu, mẹ hiểu rằng giờ phút khốn nạn sắp đến rồi!
Từ khi sinh đứa con gái thứ tư, bầu trời nhà Thượng Quan lúc nào cũng mây đen vần vũ, mặt bà nội như lưỡi hái vừa lấy ra khỏi nước tôi, sẵn sàng đâm chém ai đó bất cứ lúc nào.
Hoàn toàn không có chuyện nằm nơi sau khi đẻ. Vừa lau chùi cho đứa bé xong, giữa hai chân vẫn còn máu me đầm đìa, đã nghe thấy tiếng mẹ chồng cùng tiếng kìm thợ rèn gõ cành cạch vào cửa sổ:
- Lên mặt công thần phải không? - Bà Lã chửi té tát - Thối l. đẻ ra một lũ thị mẹt lại còn lên mặt công thần! Định bắt ta bốn mâm tám bát hầu hạ mi chắc? Con gái nhà Vu Bàn Vả thật đẹp mặt! Sao lại có đồ con dâu như mi?! Làm như mi là mẹ chồng không bằng! Kiếp trước làm nghề mổ trâu, nên trời báo ứng đây! Tôi quả thật lú lẫn, có mắt như mù, ma dẫn lối quỉ dưa đường mới cưới loại con dâu ấy cho con mình? - Bà gõ kìm vào cửa sổ, gầm lên - Tao nói mi đấy, còn giả vờ câm diếc không nghe thấy hay sao?
Mẹ trả lời ấp úng:
- Nghe thấy rồi ạ!
- Nghe thấy rồi thì còn dùng dằng ở đó làm gì? - Mẹ chồng nói - Bố chồng và chồng mi đang trục lúa ngoài bãi ấy, đặt chổi xuống thì cầm chàng nạng lên, bận đến nỗi thân xẻ làm tư cũng không hết việc. Còn mi thì cứ như mệnh phụ ấy, chăn bông đệm gấm, không thèm bước chân xuống giường nữa! Mi cứ sinh ra một thằng cu thì ta bê chậu vàng cho mi rửa chân!
Mẹ thay quần, quấn lên đầu chiếc khăn mặt bẩn, nhìn một thoáng đứa con gái còn dính đầy máu mẹ, dùng óng tay áo lau sạch nước mắt, lê đôi chân rã rời gắng chịu những cơn co thắt ở bụng dưới, nhích từng buộc ra sân.
Nắng tháng Năm âm lịch chói chang, mẹ không mở được mắt ra. Mẹ cầm gáo múc một gáo đầy nước lã trong chum, uống ừng ực. Chết đi, mẹ nghĩ thầm, sống là sống tội, hãy tự giày vò cho mình chết là rảnh nợ! Trong sân, mẹ chồng đang véo đùi non Lai Đệ bằng chiếc kìm thợ rèn đen sì. Chiêu Đệ và Lãnh Đệ đứng nhìn bằng cặp mắt khiếp đảm. Chúng nép bên đống cỏ, không dám hé răng kêu một tiếng, chỉ tiếc nỗi không thể chui tụt vào trong đống cỏ cho khuất mắt. Lai Đệ lăn lộn dưới đất gào lên như con lợn bị chọc tiết.
- Mày kêu này! Mày gào này? Bà Lã quát tháo, hai tay cầm kìm, kẹp từng nhát trên người Hai Đệ, chính xác và mạnh của người lâu năm trong nghề rèn.
Mẹ nhào tới ôm chặt cánh tay bà Lã, vừa khóc vừa van xin:
- Mẹ ơi, trẻ nhỏ không biết gì, xin mẹ tha cho cháu muốn kẹp thì hãy kẹp con đây này! Mẹ quì móp trước mặt bà Lã. Bà Lã giận dữ quẳng chiếc kìm xuống đất thần người ra, rồi hai tay đấm ngực gào khóc:
- Trời ơi là trời, tôi tức chết mất thôi!...
Mẹ lần ra đến sân trục lúa thì Thọ Hỉ phóng một chàng nạng vào giữa hai chân mẹ, chửi: - Đồ con lừa, sao bây giờ mới ra? Định để ông chết vì mệt phải không? Mẹ vốn chân đứng chưa vững, bất ngờ bị một chàng nạng, liền ngã phệt xuống sân. Mẹ trông thấy chồng phơi nắng đỏ như tôm luộc, gào lên bằng cái giọng khàn khàn:
- Giả vờ chết hả? Đứng ngay dậy lật rơm đi.
Anh chồng quẳng chiếc chàng nạng bằng gỗ dâu trước mặt mẹ, rồi lảo đảo ra chỗ gốc cây hòe hóng mát. Mẹ trông thấy bố chồng cũng quẳng cái chàng nạng xuống đất, chửi con trai:
- Đ. mẹ mày! Mày không làm, ông cũng không làm nữa, cả sân lúa này là của riêng tao đấy chắc?
Bố chồng cũng đến chỗ bóng râm. Hai bố con đối đáp chan chát, cá mè một lứa, chẳng có vẻ gì là bố còn nữa. Ông con nói:
- Tôi đếch làm nữa? Bao nhiêu là lúa mạch mà bữa nào cũng ăn bột thô!
Ông bố nói:
- Mày ăn bột thô thì tao ăn bột mịn hả?
Nghe hai cha con cãi vã mà mẹ thấy trong lòng chua xót. Nhà Thượng Quan năm nay được mùa lúa mạch, sân trục lúa phương viên hai mẫu đất chất đầy lúa mạch. Mùi lúa chín thơm thơm. Đuốc mùa vốn là niềm vui của phụ nữ làm ruộng dù họ đang trong hoàn cảnh đắng như hoàng liên.
Mẹ chống tay khó nhọc đứng lên. Khi cúi nhặt chiếc chàng nạng, mắt mẹ nảy đom đóm, phải tựa vào chàng nạng một lúc mới đứng vững mà vẫn còn cảm thấy trời đất như hai bánh xe khổng lồ quay tít, nghiêng ngả, người mẹ cũng lắc lư theo. Bụng đau quặn, dạ con vừa trút được gánh nặng co bóp dữ dội, mồ hôi lạnh chảy cùng mình, từng dòng âm ấm từ cửa mình chảy ra ướt đẫm hai đùi.
Nắng như luồng lửa màu trắng đốt cháy mặt đất. Thủy phần trong rơm rạ ngùn ngụt bốc hơi. Mẹ cố nhịn đau, dùng chàng nạng trở rơm để chúng khô nhanh hơn. Trên lưỡi cuốc có nước, trên chàng nạng có lửa. Mẹ nhớ tới lời mẹ chồng, bà có bao nhiêu điều không tốt, nhưng vẫn là người phụ nữ đáng kính nhất ở thôn này. Bà làm việc theo lẽ phải, có đảm lượng, trượng nghĩa, tuy trong nhà thì tiết kiệm tới mức keo kiệt, nhưng lại rộng rãi với hàng xóm láng giềng. Bà là bậc cao thủ trong nghề rèn, sản phẩm của bà làm ra được ưa chuộng trong công việc đồng áng. Mẹ cảm thấy, so với bà, mẹ chỉ như con thỏ đứng trước con sư tử, vừa sợ vừa hận vừa kính nể. Mẹ chồng đúng là hai bàn tay vàng! Những cọng rơm vàng óng, kêu sột soạt khi lọt qua kẽ chàng nạng, những hạt lúa mạch rời khỏi bông rơi lả tả. Một con luồm luỗm đầu nhọn râu dài, xòe đôi cánh trong màu phấn hồng bay tới đậu trên tay mẹ. Con côn trùng xinh xắn có cặp mắt kép trong như ngọc thạch này đã bị lưỡi hái xén đứt một nửa bụng. Đứt nửa bụng mà vẫn sống, mà vẫn bay! Cái sinh vật nhỏ nhoi đầy sức sống này khiến mẹ cảm động. Mẹ phẩy tay cho nó bay đi nhưng nó không đi. Mẹ cảm nhận được sức mạnh của chân nó bấu chặt vào da mẹ, bất giác thở dài, nhớ lại cái hôm thụ thai Chiêu Đệ trong túp lều canh dưa của nhà bà cô, gió mát từ phía sông Mực tràn vào trong lều. Trên ruộng đưa, những trái dưa tròn xoay, da xanh sẫm nằm lăn lóc bên cạnh những lá dưa màu xám bạc. Khi ấy Lai Đệ còn đang bú. Từng đàn luồm luỗm cũng giong đôi cánh màu phấn hồng bay rào rào xung quanh lều. Ông chú Vu Bàn Vả quì trước mặt mẹ, hai tay đấm vào đầu một cách đau khổ, nói:
- Dượng bị cô của cháu đánh lừa! Trong lòng dượng không lúc nào thanh thản, dượng không còn là còn người nữa, Toàn Nhi, dao đây, cháu hãy giết dượng đi!
Dượng chỉ vào con dao bổ đưa gác trên tấm liếp, vừa chảy nước mắt vừa nói. Lòng mẹ rối như tơ vò. Mẹ lưỡng lự rồi giơ tay sờ cái đầu nhẵn bóng của chú dượng, nói:
- Chú ơi, cháu không oán chú, chính là họ đã đẩy cháu đến bước ấy!
Đột nhiên, mẹ rít lên, ngoảnh ra nói với những quả dưa tròn xoay - làm như chúng là khán giả vậy:
- Các người nghe thấy rồi chứ Các người cứ cười đi! Chú ơi, đời là thế, cháu muốn làm chính chuyên liệt nữ thì bị đánh, bị mắng, bị trả về nhà mẹ đẻ. Cháu đi xin trộm giống của người khác thì lại trở thành chính nhân quân tử! Chú ơi, con thuyền của cháu sớm muộn cũng chìm, không chìm ở rãnh nước nhà chú Kèo thì cũng chìm trong rãnh nước của nhà chú Cột, chú ơi? - Mẹ cười nhạt Chẳng phải đã có câu miếng ngon chẳng đến người ngoài đấy ư?
Ông chú dượng bàng hoàng đứng lên, còn mẹ thì như một ngươi đàn bà từng trải, tụt luôn quần ra...
Trên sân trục lúa của nhà Phúc Sinh Đường, bốn con la kéo trục đá chạy vòng quanh. Những người làm công đánh roi bôm bốp, giục giã. Bên họ thì như thế, hò reo phấn khỏi, tiếng trục đá lăn rào rạo hòa trộn với tiếng chân lừa dẫm trên rơm rạ, những bông lúa vàng óng lượn sóng dời chân lừa. Còn trên sân phơi nhà Thượng Quan chỉ mỗi mình mẹ bận túi bụi, mồ hôi đầm đìa, lưng áo ướt đẫm. Rơm được nắng khô cong, ném que diêm là bốc cháy không còn một cọng. Đây là lúc tốt nhất để phơi lúa. Bầu trời sáng như lòng lò. Những cây hòe ở rìa sân héo rũ lá. Bố con Thượng Quan há miệng ngồi thở dưới bóng râm. Con chó nhà Triệu thò đầu ra chỗ tường vỡ, thè lưỡi thở hồng hộc. Mẹ cảm thấy khắp người nhơm nhớp mồ hôi, cổ họng khô cháy. Nhức đầu, buồn nôn, mạch máu trên đầu chạy giần giật như muốn vỡ ra. Nửa người dưới nặng chịch như chiếc áo bông rách nhúng vào chum tương. Mẹ cố sức cưỡng lại, trở rơm như điên với quyết tâm chết luôn trên sân phơi. Trên sân một màu vàng rực, những bông lúa như sống dậy, từng đàn từng lũ, chen vai thích cánh, hàng triệu triệu hạt mạch như những con cá vàng, như triệu triệu những con rắn uốn khúc. Mẹ phơi lúa mà trong lòng đau xót quá đỗi. Trời ơi, ông trời hãy mở mắt mà xem con dâu nhà Thượng Quan vừa đẻ xong, người bê bết máu đã phải lết ra sân phơi dưới cái nắng chói chang như lửa. Còn bố chồng và chồng, hai người-lớn-không-phải-đàn-ông, thì ngồi đấu khẩu dưới bóng râm! Hãy mở ba nghìn năm hoàng lịch ra xem, chưa có ai khổ như thân tôi! Mẹ xúc động bởi những suy nghĩ của chính mình, nước mắt lã chã rồi bật lên thành tiếng khóc thảm thiết. Nước mắt rơi xuống rơm bốc ngay thành hơi, năm sắc cầu vồng lung linh thuốc mắt. Trời cao đến nỗi không nhìn thấy nền, bỗng vang lên tiếng lục lạc. Xa giá của Trời đã chuyển động, đàn sáo nổi lên, rồng vàng kéo xe, phượng hoàng bay lượn. Bà Mụ cưỡi kỳ lân, bế hài đồng bụ bẫm. Trong một thoáng, trước khi ngất đi, mẹ trông thấy Bà Mụ ném hài đồng cho mẹ. Hài đồng trắng như cục bột, cái chim xinh xinh, kêu lên một tiếng Mẹ, rồi chui luôn vào bụng mẹ. Mẹ cảm thấy mình phủ phục trên mặt đất. Cảm ơn Bà Mụ, cảm ơn!
Khi tỉnh dậy, mẹ thấy mình nằm trong bóng râm của bức tường đổ, đất cát bê bết trên người y hệt con chó đang thoi thóp, nhặng xanh bu đầy đặc. Con la đen đứng im trên sân phơi, mẹ chồng đang vung roi quật bố con Thượng Quan lười nhác. Cặp bố con quí hóa này ôm đầu kêu ăng ăng như chó bị đánh, nháo nhác chạy quanh để tránh đòn.
- Đừng đánh nữa, đừng đánh nữa! - Bố chồng ôm đầu khẩn khoản - Bà nó ơi, bố con tôi xin làm ngay bây giờ!
- Còn mày nữa, đồ vô lại! - Bà Lã vụt Thọ Hỉ một roi - Tao biết mày là thằng đầu têu mỗi khi bố con mày trốn việc?
Thọ Hỉ vươn cái cổ cò ra, van xin:
- Mẹ ơi, mẹ yêu quí, đừng đánh con nữa, con mà chết thì lấy ai phụng dưỡng và làm ma cho mẹ?
Bà Lã xót xa:
- Mong gì mày phụng dưỡng, làm ma cho tao! Xì, chỉ sợ khi người ta nhặt xương tao làm củi đun vẫn không tìm được người tống táng?
Hai bố con lóng ngóng mắc lừa vào trục, một người cầm trang, một người cầm chàng nạng, bắt đầu trở rơm, trang lúa.
Bà Lã tay cầm roi đi tới chỗ bức tường đổ, giọng ai oán:
- Về nhà đi, cô con dâu quí hóa của tôi, còn nằm đây làm gì? Ăn vạ tôi đấy phỏng? Để người ta cho tôi là mụ mẹ chồng cay nghiệt phỏng? Coi con dâu không phải là người phỏng? Sao vẫn chưa về? Đợi kiệu bát cống đến dón mới về chắc? Hừ, thời buổi này con dâu to hơn mẹ chồng? Mong cho cô đẻ thằng con trai để sau này nếm mùi làm mẹ chồng, xem nó như thế nào!
Mẹ vịn thẳng đứng lên.
Mẹ chồng hạ nón trên đầu đội cho mẹ, nói:
- Về đi! Qua vườn rau hái mấy quả đưa chuột, bữa chiều rán mấy quả trứng cho bố con nó ăn. Chưa mệt thì gánh mấy gánh nước tưới cho chỗ rau cải cúc. Thế này mà cũng gọi là sống? Nói cho cùng, tôi cũng vì các người cả thôi?
Mẹ chồng vừa lảm nhảm một mình vừa quay trở lại sân phơi.
Đêm hôm ấy sấm chớp ầm ầm. Một sân đầy lúa là một năm mồ hôi nước mắt! Mẹ cắn răng chịu đau, lết ra sân phơi chạy mưa cùng với mọi người. Mẹ ướt như chuột lột, lạnh cóng. Nửa đêm trở về giường, mẹ cảm thấy đã xuống đến cửa Diêm vương, quỉ đầu trâu rung xích sắt loảng xoảng, xích cổ mẹ lại!...
Mẹ cúi nhặt viên gạch vỡ với một quyết tâm hẳn hoi, liền nghe thấy mẹ chồng xì một cái như tiếng xì của con trâu khi ló mũi lên mặt nước. Một cú đánh trúng đầu rất mạnh, mẹ gục xuống. Mẹ chồng quẳng chiếc chày giã tỏi bằng đá, nói như liên thanh: Đập đi, đập đi, đập nát cả đi, không ai còn muốn sống cho nghiêm chỉnh nữa?. Mẹ vật vã rồi nhổm dậy, bà Lã đập mẹ một chày vào sau ót. Dòng máu âm ấm chảy xuống gáy. Mẹ vừa khóc vừa nói:
- Mẹ, con có định thế đâu!...
Mẹ chồng nói:
- Mi còn cãi?
Mẹ nói:
- Con đâu dám cãi?
Mẹ chồng liếc xéo con trai, nói:
- Thôi, ta không trị nổi mi! Thọ Hỉ, thằng bị thịt kia, mày rước vợ mày lên bàn thờ mà thờ!
Thọ Hỉ hiểu ý mẹ. Anh ta nhặt cây gậy ở xó tường nhằm ngang lưng vợ vụt một gậy. Mẹ ngã lăn quay. Tiếp đó, cây gậy giơ lên hạ xuống nhịp nhàng, mẹ lăn lộn dưới đất. Bà Lã đưa mắt khích lệ con trai. Ông Phúc Lộc thì khuyên:
- Thọ Hỉ, đừng đánh nữa, nó mà chết thì ra tòa!
Bà Lã nói:
- Phận đàn bà là phận hèn, không đánh không được! Phải đánh thì nó mới biết điều!
Ông Phúc Lộc nói:
- Vậy mà bà cứ đánh tôi miết!
Đánh đã mệt, Thọ Hỉ quẳng gậy đi, tới chỗ cây lê thở hổn hển.
Lưng và mông mẹ dính nhơm nhớp. Mẹ chồng bịt mũi chửi:
- Đúng là đồ cặn bã, mới có mấy gậy mà đã vãi *** ra!
Mẹ chống tay nhổm dậy, kiêu hãnh ngẩng đầu lên, lần đầu tiên chửi lại:
- Thọ Hỉ, mày đánh chết tao đi! Không đánh chết được tao, mày chỉ là đồ chó!
Nói đoạn, mẹ ngất đi. Nửa đêm, mẹ tỉnh lại nhìn thấy trời đầy sao, bên dòng sông Ngân vắt ngang chân trời, ngôi sao chổi kéo chiếc đuôi dài thượt, báo trước cho mọi người những năm tháng loạn lạc. Đó là ngôi sao chổi xuất hiện năm 1924. Xúm xít xung quanh mẹ là ba sinh vật bé bỏng, đó là Lai Đệ, Chiêu Đệ Và Lãnh Đệ của mẹ, còn Tưởng Đệ thì đang khóc khản cả tiếng trong giường. Những còn giòi màu trắng bò lúc nhúc ở hốc mặt và trong lỗ tai, do lũ nhặng xanh đẻ trứng lúc ban ngày.
8
Vì căm thù đến tận xương tủy nhà Thượng Quan, mẹ hiến thân ba ngày liền cho lão Béo độc thân, làm nghề bán thịt chó ở thôn Sa Khẩu. Lão Béo mắt như mắt trâu, đôi môi dày, bất kể xuân hạ thu đông, lúc nào cũng khoác trên người chiếc áo bông dính mỡ chó dày cộp như áo giáp. Chó dữ đến mấy trông thấy lão cũng không dám dàn mặt, đứng xa một khoảng nhất định mà sủa. Mẹ nhân dịp đi đào cây thuốc ở bờ bắc sông Thuồng Luồng, tìm đến với lão. Lão đang luộc thịt chó thì mẹ bước thẳng vào trong nhà. Lão nói cộc lốc:
- Đã chín đâu mà mua!
Mẹ nói:
- Ông Béo, tôi đem thịt đến cho ông đây! Năm xưa đi xem hát ở xã, ông đã sờ soạng tôi trong bóng tối, ông còn nhớ không?
Lão Béo đỏ mặt. Mẹ nói:
- Hôm nay tôi tự đến cho ông ăn thịt!
Sau khi thụ thai, mẹ đến thắp hương, khấn vái, cầu nguyên ở miếu Bà Cô, cúng vào miếu mấy đồng tiền vốn khi lấy chồng. Nhưng năm sau vẫn đẻ còn gái, đó chính là chị Phán Đệ.
Niệm Đệ là con gái thứ sáu của mẹ. Bố đẻ của chị là lão Béo hay nhà sư tuấn tú ở chùa Thiên Tề, thì ngay bản thân mẹ sau này mới biết chính xác. Đó là lúc Niệm Đệ lên bảy, tám tuổi, khuôn mặt trái xoan, mũi thẳng, lông mày dài, mới biết chính xác bố đẻ của chị là ai.
Mùa xuân năm ấy, bà Lã bị một thứ bệnh kỳ quặc, khắp người, từ cổ trở xuống mọc đầy vẩy màu xám bạc, ngứa ngáy không chịu nổi. Để ngăn ngừa bà tự cào chết mình, bố con nhà Thượng Quan đành phải trói quặt hai tay bà ra phía sau. Người đàn bà gang thép này bị chúng bệnh hành hạ ngày đêm gào khóc. Trên tường, trên vỏ cây lê đều dính đầy máu mủ
- Bà ra gãi ngứa ở đấy.
- Ngứa quá, ngứa chết mất! Bà Lã kêu khóc - Trời hại tôi rồi, cứu tôi mấy!
Bố con Thượng Quan đểu là loại chẳng làm nên trò trống gì, việc mời thầy thuốc đến chữa cho bà Lã lại rơi lên đầu mẹ. Mẹ cưỡi la đi khắp vùng đông bắc Cao Mật, mời hơn chục thầy, đông y có, tây y có. Họ khám cho bà Lã, người thì để lại đơn thuốc rồi đi, có người đơn cũng không, quay đầu dông thẳng. Mẹ lại mời bà đồng, thầy cúng, tìm tiên đan, nước thánh, đủ mọi phép mà bệnh của bà Lã không thuyên giảm, trái lại, ngày càng nặng thêm.
Một hôm, bà Lã gọi mẹ đến bên giường, nói:
- Mẹ ** Thọ Hỉ này, không ơn không kết thành cha con, không thù không kết thành nàng dâu mẹ chồng, sau khi mẹ chết, con hãy chèo chống cho cái gia đình này. Bố con nhà nó suốt đời chỉ là những con lừa không trưởng thành. Mẹ nói:
- Mẹ ơi, mẹ đừng nói gở, con vừa nghe bác ba Phàn nói là hòa thượng Trí Thông ở chùa Thiên Tề trấn Mã Điếm chữa bệnh rất giỏi, để con đi mời?
Mẹ chồng nói:
- Đừng phí tiền, mẹ biết bệnh của mẹ. Hồi mẹ mới về làm dâu đã dội nước sôi chết một con mèo. Nó ăn vụng gà con, mẹ giận quá định cho nó một bài học, không ngờ nó chết, đây là nó trả thù mẹ!
Mẹ cưỡi la vượt ba mươi dặm đến chùa Thiên Tề gặp hòa thượng Trí Thông.
Hòa thượng trắng trẻo tao nhã, mi thanh mục tú, khắp người tỏa ra mùi thơm của gỗ đàn hương. Ông vừa nghe mẹ trình bày, vừa lần tràng hạt. Mẹ nói xong, ông bảo:
- Thưa thí chủ, bần tăng chữa bệnh tại chùa, xưa nay không đi chữa ngoài bao giờ, thí chủ về đưa bà mẹ chồng đến đây? Mẹ đành quay trở về, đặt bà Lã lên xe ba gác, kéo đến chùa Thiên Tề. Hòa thượng Trí Thông kê cho bà Lã hai đơn thuốc, một sắc uống, một để tắm. Lại dặn:
- Nếu bệnh không chuyển thì đừng đến nữa. Nếu thấy công hiệu thì đến thay đơn khác!
Mẹ ra hiệu bốc thuốc, tự tay sắc và cho bà Lã uống. Ba lần uống, hai lần tắm rửa, quả nhiên khỏi hẳn ngứa. Mẹ chồng mừng quá, mở hòm lấy tiền để mẹ đi tạ thầy và thay đơn thuốc.
Khi ông thầy thay đơn, mẹ nhân tiện nhờ thầy chạy chữa sao cho đẻ con trai. Người nói đi, kẻ hỏi lại, càng nói càng sâu. Hòa thượng vốn đa tình, mẹ lại rất mong có con trai, và thế là hai người kết thân với nhau. Lão Béo thôn Sa Tử đã được nếm mùi trên cơ thể mẹ, theo dõi mẹ chặt chẽ.
Một hôm, trời gần tối, mặt trời đã khuất núi, mặt trăng tròn vạnh vừa ló lên, mẹ cưỡi la từ chùa Thiên Tề trở về qua ruộng cao lương bờ nam sông Mục thì lão Béo nhảy ra chặn đầu con la.
- Lỗ Toàn Nhi, sao cô bạc tình thế! - Lão Béo nói.
Mẹ nói: - Anh Béo này, tôi thấy anh đáng thương nên nhắm mắt khuất thân với anh mấy lần, anh đừng có được đằng chân lân đằng đầu!
Lão Béo nói: - Không được có mới nới cũ!
Mẹ nói:
- Đừng nói bậy!
Lão Béo nói:
- Cô không giấu nổi tôi đâu. Tử tế thì thôi, không tử tế thì tôi sẽ đi rêu rao khắp vùng đông bắc Cao Mật, rằng cô mượn cớ chữa bệnh cho mẹ chồng để tằng tịu với thầy tiểu chùa Thiên Tề!
Mẹ bị lão Béo bế xốc vào trong ruộng cao lương. Mẹ chồng khỏi bệnh, nhưng tiếng đồn về quan hệ giữa mẹ với hòa thượng Trí Thông đã đến tai bà.
Niệm Đệ vừa lọt lòng oe oe khóc, mẹ chồng thấy vẫn là con gái, liền chẳng nói chẳng rằng túm lấy hai chân định đem dìm chết trong chum nước.
Mẹ nhào xuống đất ôm chặt hai chân mẹ chồng, van xin:
- Mẹ ơi mẹ, xin mẹ mở lượng từ bi, thương con hầu hạ mẹ nửa năm nay mà tha cho cháu bé!
Mẹ chồng tay vẫn xách chân đứa bé, dằn giọng hỏi:
- Mi hãy nói thật, chuyện nhà sư có thật không?
Mẹ do dự.
Mẹ chồng nói:
- Nói! Có phải con hoang không?
Mẹ lắc đầu, dứt khoát không nhận.
Mẹ chồng thả con bé xuống giường.
9
Mùa thu năm 1935, trong khi cắt cỏ ở bờ bắc sông Thuồng Luồng, mẹ bị bốn tên lính thất trận luân phiên hãm hiếp.
Đứng trước dòng nước trong xanh, mẹ nảy ra ý định nhảy xuống sông tự vẫn. Nhưng khi vén áo chuẩn bị nhảy, mẹ bỗng trông thấy bầu trời xanh biếc của vùng đông bắc Cao Mật in bóng dưới lòng sông. Mấy cụm mây trắng như bông bay ngang trời, những con chim sơn ca cất tiếng hót véo von dưới cụm mây trắng. Những con cá nhỏ, trong suốt bơi trong bóng mây in dưới lòng sông. Hình như chẳng có chuyện gì xảy ra, trời vẫn trong xanh, mây vẫn nhởn nhơ, lười nhác và trắng muốt như thế. Chim chóc không vì có điều hâu mà ngừng ca hát, những con cá nhỏ không vì có chim bói cá mà ngừng bơi lội. Mẹ cảm thấy một làn gió tươi mát xua tan mọi uất ức trong lòng. Mẹ khoát nước, rửa sạch nước mắt và mồ hôi trên mặt, sửa sang lại quần áo rồi trở về nhà. Đầu mùa hè năm sau, Thượng Quan Lỗ thị sau tám năm không sinh nở, lại sinh đứa con gái thứ bảy: Cầu Đệ.
Vốn dĩ gửi gắm biết bao hy vọng vào lần có thai này, nên bà Lã tuyệt vọng đến cục điểm. Bà loạng choạng đi vào phòng riêng, mở hòm lấy bình rượu quí cất giữ đã lâu, ngửa cổ uống ứng ục và mượn hơi men, bà khóc hu hu. Thượng Quan Lỗ Thị cũng rất ngán ngẩm nhìn khuôn mặt bé tí của đứa con sơ sinh, than thấm:
- Trời ơi, sao mà ông keo kiệt đến như vậy, ông chỉ cho thêm một tí đất sét là cho con được một thằng cu!...
Thọ Hỉ xông vào trong buồng lật tã lên xem rồi ngã ngửa. Công việc đầu tiên sau khi hết bàng hoàng là vớ lấy cái chày đập giặt quần áo, nhắm thẳng đầu vợ phang một chày. Người đàn-ông-không-bao-giờ-lớn này giận đến phát điên, anh ta dùng kìm kẹp lấy một miếng sắt trong lò ấn vào giữa hai chân của vợ.
Làn khói màu vàng bay lên, mùi lông và thịt cháy khét lẹt tỏa khắp phòng. Mẹ rú lên thê thảm, lăn từ trên giường xuống đất, người cong như cánh cung, co giật từng cơn.
Ông Vu Bàn Vả nghe tin liền vác khẩu súng săn đến nhà Thượng Quan. Bước vào cổng, ông chẳng nói chẳng rằng, giương súng nhằm bộ ngực đồ sộ của bà Lã, lẩy cò. Cũng là số bà Lã chưa đến lúc hết, súng không nổ. Trong lúc ông Vu thay kíp nổ khác, bà Lã chạy vụt vào buồng chốt cửa lại. Cơn giận vẫn chưa nguôi, ông Vu nhằm cánh cửa nã một phát. Hàng trăm viên đạn ghém phá tung cánh cửa một lỗ bằng miệng bát. Trong buồng, bà Lã rú lên một tiếng kinh hoàng.
Vu Bàn Vả dùng báng súng động cửa. Ông vẫn không nói nửa câu, chỉ thở nặng nhọc. Thân hình cao to lừng lũng của ông lắc lư như một con gấu. Đám con gái nhà Thượng Quan trốn hết vào trong chái đông, hốt hoảng nhìn ra sân.
Cha con nhà Thượng Quan, một ngươi cầm chùy sắt, một người cầm kìm, nghiêng ngó trong sân, tìm cách tiếp cận Vu Bàn Vả. Thọ Hỉ như con chim chích lướt tới chọc một nhát kìm trúng lưng ông Vu. Ông Vu quay lại gầm lên một tiếng. Thọ Hỉ vứt kìm định bỏ chạy nhưng chân đã nhũn ra, anh ta vội cười nịnh mong thoát hiểm.
- Ông thì giết cái đồ giòi bọ này - Ông Vu chửi, giơ báng súng tống Thọ Hỉ ngã lăn ra.
Ông dùng sức quá mạnh, báng súng gãy đôi. Ông Phúc Lộc vung chùy xông tới nhưng đánh hụt, mất đà loạng choạng suýt ngã. Ông Vu chặt một nhát cạnh bàn tai vào vai, Phúc Lộc ngã lăn ra cùng với con trai.
Vu Bàn Vả dùng cả hai chân luân phiên đá cha con nhà Thượng Quan. Để đá cho mạnh hơn, người ông liên tục rướn lên. Chị em nhà Thượng Quan nhìn ông dượng mà có cảm tưởng đang xem diễn trò. Cha con Thượng Quan co quắp dưới đất, lăn như quả bóng. Lúc đầu, cha con thi nhau gào thật to, nhưng chỉ lát sau đã câm bặt. Thọ Hỉ như con cóc bị đánh gãy lưng, chổng mông lên mà bò, ông Vu bồi cho một đá, anh ta lại ngã lăn ra. Ông Vu vớ lấy cặp chùy sắt nặng chịch của nhà Thượng Quan nhằm đầu Thọ Hỉ, miệng chửi:
- Đồ chó chết, ông đập nát đầu mày như quả đưa!
Giữa lúc nguy cấp, mẹ đẩy cửa loạng choạng bước ra. Mẹ nói:
- Chú ơi, việc nhà cháu xin chú đừng nhúng vào!
Ông Vu quẳng đôi chùy, đau xót nhìn Lỗ Toàn Nhi gầy như que củi, buồn bã:
- Cháu ơi, cháu khổ quá!
Mẹ nói:
- Cháu ra khỏi nhà họ Vu là người của nhà Thượng Quan rồi, sống hay chết, chú dùng can thiệp vào!
Trận đại náo của Vu Bàn Vả khiến uy thế của nhà Thượng Quan giảm sút. Bà Lã biết mình đuối lý, thái độ đối với con dâu khá hơn. Thọ Hỉ sống sót, trong lòng thầm cảm ơn vợ, hành vi ngược đãi cũng bớt. Chỗ bỏng bị nhiễm trùng, sưng tấy lên, đầy mủ, mùi hôi thối nồng nặc. Mẹ cảm thấy không còn sống được bao lâu nữa, bèn dọn đến ở chái tây. Một buổi sáng tinh mơ, tiếng chuông nhà thờ đánh thức mẹ dậy trong giấc ngủ chập chờn. Chuông nhà thờ ngày nào cũng đánh, nhưng hôm nay sao mà thân thiết đến thế. Tiếng chuông vang vang, âm thanh đẹp đẽ của đồng thau đã làm rung chuyển linh hồn mẹ. Trong lòng mẹ gợn lên từng vòng sóng nhỏ. Sao ta chưa bao giờ nghe thấy âm thanh này nhỉ? Có cái gì đã bịt kín tai mình? Mẹ suy nghĩ rất lung, những nỗi đau trong người dần quên sạch. Mãi khi mấy con chuột bò ra gặm chân mẹ, mẹ mới thoát ra khỏi mớ bòng bong của những suy tưởng. Con la già mà bà cô cho làm của hồi môn đang nhìn mẹ với ánh mắt thân thiết và thương cảm của người già nó an ủi mẹ, gợi ý cho mẹ, cổ vũ mẹ.
Mẹ chống gậy, lê tấm thân mà phần dưới đã bị thối rữa nhích từng bước như đi trên đường tới thiên đàng, bước vào cổng lớn của nhà thờ.
Hôm ấy là ngày chủ nhật, mục sư Malôa tay cầm quyển Kinh thánh đứng bên bục giảng đầy bụi, đọc cho mười mấy bà già tóc bạc phơ nghe đoạn sau đây trong kinh Phúc âm:
Mẹ Ngươi là bà Maria đã hứa hôn với Giô-dép, chưa làm lễ thành thân thì Maria do cảm ứng thánh linh mà thụ thai trước. Ông Giô-dép là người nhân nghĩa, không muốn làm bà xấu hổ, định lặng lẽ từ hôn. Đang suy tính như vậy thì Sứ giả của Chúa báo mộng cho ông rằng: Hời Giô-dép con cháu của Đa-vít, đừng sợ, cứ cưới vợ ngươi là Maria, vì cái thai trong bụng Maria là cảm ứng từ thánh linh mà có. Maria sẽ sinh con trai, ngươi hãy đặt tên cho nó là Giê-su, vì nó sẽ dùng thân mình để chuộc tội cho loài người!
Nghe tới dây, nước mắt mẹ đã ướt đẫm vạt áo. Mẹ quẳng gậy quì xuống, ngước nhìn khuôn mặt bất động của chúa Giêsu tạc bằng gỗ táo nứt nẻ trên cây thánh giá nức nở:
- Chúa ơi, con đến muộn quá!...
Các bà già đều nhìn Thượng Quan Lỗ thị bằng ánh mắt ngạc nhiên. Mùi hôi thối trên người mẹ khiến họ nhíu mũi.
Mục sư Malôa đặt quyển Kinh thánh xuống bục giảng, giơ cả hai tay đỡ Lỗ Toàn Nhị. Cặp mắt xanh dịu dàng của ông long lanh nước mắt. Ông nói:
Em gái của tôi, tôi vẫn đọi em!
Đầu mùa hạ năm 1938, trong khu rừng hòe rậm rạp ít ngươi lui tới của thôn Sa Tử, mục sư Malôa kính cẩn quì bên mẹ vừa khỏi hẳn các vết thương, bàn tay đỏ lựng sờ nắn khắp thân thể mẹ, cặp môi đỏ mọng lẩm bẩm điều gì đó đôi mắt xanh biếc cùng màu với da trời nhìn qua kẽ lá. Ông thầm thì, giọng dứt quãng:
- Ôi em tôi... người bạn đời xinh đẹp của tôi, con chim bồ câu của tôi, con người hoàn hảo của tôi... Chân em mịn màng, đẹp như ngọc, tác phẩm vô giá của người thợ tài hoa... Rốn em như một cái ly tròn không một khiếm khuyết... Lưng em như một bó lúa mạch, xung quanh toàn là hoa bách hợp... Đôi vú em như cặp sừng hươu mới nhú, chị em sinh đôi với sừng hươu mẹ. Hai vú em đẹp như quả cọ rủ từng chùm dưới tán cây... Tôi muốn trèo lên cây, muốn vin cành cọ! Mong vú em luôn mọng như chùm nho... mùi thơm từ mũi em như mùi táo... miệng em thơm như rượu nồng... Em thân yêu, sao mà em đẹp vậy! Sao mà đáng yêu vậy. Tôi rất muốn vui vầy cùng em. Cơ thể mẹ như một đám lông thiên nga nhẹ nhàng bay lên trước những lời ca tụng, những cái vuốt ve dịu dàng của mục sư, bay cao, cao nữa lên vòm trời Cao Mật xanh biếc, bay vào trong cặp mắt xanh của mục sư Malôa. Mùi thơm đậm của hoa hòe đỏ và trắng tỏa ra từng đợt như sóng. Khi chùm tinh dịch của mục sư bắn thẳng vào tử cung thì mẹ ứa nước mắt với vẻ cảm kích và biết ơn. Cặp tình nhân thương tích đầy mình này gào lên trong làn hương nghẹt thở của hoa hòe và trong mối giao cảm phức tạp:
I ma mê li! I ma mê li!...
A lê lu xa! A lê lu xa!...
A men! A men!
A... men!

[khungcodangcap]

Chương 8 Viết thêm

1
Chị Tám ơi, mỗi khi nghĩ đến chị là lòng em lại quặn đau, nước mắt như mưa. Chị là chị em cùng bào thai thân thiết nhất của em, là cây cỏ dại đẹp nhất vùng Cao Mật, không ai đẹp bằng chị. Vậy mà từ trước tới nay em coi như không có chị. Chị như một vật thừa, lặng lẽ ngồi một xó. Chị chết rồi, em mới thấy chị sáng giá, lảm nhảm những lời vô nghĩa để tưởng nhớ chị. Mái tóc bạch kim của chị óng như tơ dù có những còn chấy ký sinh ở đó. Mắt chị trong như pha lê mặc dù chị bị mù. Đôi môi chị đỏ mọng như mào gà trống. Đôi vú chị như cặp vó trắng của con ngựa hồng. Chị sợ trầm mình trong chum nước thì phiền hà cho mẹ. Chị sợ chết tại nhà thì hủy hoại thanh danh nhà Thượng Quan. Do vậy chị ra sông tự tận. Kỳ thực thanh danh nhà Thượng Quan thì... Người ta có câu Nghèo như ăn mày thì không thể nghèo hơn, quá nhiều chấy thì không còn thấy ngứa, ai chê trách chị chết trong chum hay chết ngoài sông. Chị dò dẫm bước ra khỏi nhà. Ngôi nhà này đã từng lui tới các anh hùng hào kiệt, từng vào ra những kẻ vô lại, du côn. Ngôi nhà này đã cũ nát quá sức tưởng tượng, chim én lặng lẽ thò mỏ ra với anh dưới mái hiên, những lời không thành tiếng của nó là lời chào hỏi qua bộ lông bóng mượt màu lam ngọc trên cánh én. Chim én ơi, tôi muốn ra bờ sông, én có vui lòng cùng đi với tôi không? Thế là từng đàn chim én đau xót nhào lộn trên đầu anh.
Gió Nam lùa trong ngõ hẹp, đó là một mùa xuân đói khát, xác người chết trong đống cỏ bốc mùi thối. Chị sở dĩ chưa bị chết đói là nhờ mẹ dùng dạ dày và thực quản làm túi đựng, lấy trộm lương thực đem về. Tại xưởng xay bột của Tư Mã Khố, công xã nhân dân tập trung một số phụ nữ đến đẩy cối, cung cấp bột cho công nhân xây dụng thủy điện Hiệp Sơn. Người điều hành công việc này có hỗn danh là Mặt Rỗ, tên thật là gì không ai biết. Anh ta là một phế binh, tóc mai trắng như cước, khuôn mặt hồng hào, khí sắc rất tốt. Anh ta cầm roi da đứng gác ở cổng nhà xưởng, hứng lên thì đi dạo bên trong một vòng. Cánh phụ nữ mỉm cười vờ vịt với anh ta, tán tỉnh anh ta bằng những lời đường mật: Anh Rỗ ơi, anh quả thật có tấm lòng Bồ Tát. Không, ta không phải Bồ Tát, mà là sáng mắt sáng lòng, kẻ nào bắt chước mấy con lừa ăn vụng lương thực, thì đừng trách cây roi của ta vô tình! Cô vợ góa của nhà họ Thôi bây giờ thì đã già. Cô dụ anh Rỗ bằng cặp vú đã xệ. Chú Rỗ ơi, chú Rỗ, ra chỗ chuồng ngựa, cháu có chuyện quan trọng muốn bàn với chú. Trước kia, cô vợ góa nhà họ Thôi là bồ của Tư Mã Khố, giờ đây hiến thân cho anh Rỗ chẳng khác đem mỡ đến miệng mèo. Cánh phụ nữ tranh thủ thời cơ lấy trộm đậu hạt và lúa mạch nhét đầy các túi, ống quần, bít tất, thậm chí cả trong quần lót. Nhưng những trò vặt ấy làm sao qua được cặp mắt tinh tường của Mặt Rỗ. Lúc tan tầm, anh ta bắt bỏ hết ra và vung roi cứ nhằm lưng các bà các cô mà vụt.
- Ăn cắp này! Cho mày ăn cắp này!
Mỗi roi là một lằn máu, đám phụ nữ kêu khóc vang trời, quì la liệt dưới đất. Cô vợ góa nhà họ Thôi mất công toi, không lay chuyển được lập trường Mặt Rỗ. Anh ta bảo:
- Công là công, tư là tư, không vì tư mà rối loạn phép công.
Đám phụ nữ không dám giắt trộm vào người, mà chỉ dám ăn vụng mỗi khi Mặt Rỗ sơ ý, gặp đậu ăn đậu, gặp cao lương ăn cao lương, gặp tiểu mạch ăn tiểu mạch. Khi ăn vụng còn không dám nhai vì tiếng nhai ròn như pháo tép. Nuốt chủng thôi, nuốt chửng còn dễ hơn ăn cắp. Hai thằng trời đánh nhà họ Tư Mã làm sao mua về những thớt cối lớn đến như thế, y như những quả núi nhỏ. Đám phụ nữ trách móc, rạp mình xuống mà kéo cối, kịch kịch kịch kịch lúc nhanh lúc chậm, mồ hôi ròng ròng, bụng sôi ùng ục đầy những hơi là hơi, bụng trương lên, không dám đánh trung tiện nếu Mặt Rỗ có ở đấy. Mũi Mặt Rỗ thính như chó nghiệp vụ, ngửi mùi rắm là đoán ra ngay người nào ăn vụng thứ gì.
Bột chảy rào rào trông như những hạt tuyết khô, tuyết vàng có, tuyết đỏ có, tuyết năm màu trộn lẫn nước mắt các bà mẹ. Chai nổi cộm trên vai các bà, chai ở bàn chân cứng như móng guốc sức vật, nỗi khổ của các bà ngang với nỗi đau của cây thánh giá! Nhưng vào cái năm ấy, tình hình như thế là còn khá. Mặt Rỗ nói:
- Các mẹ đừng chửi tôi vô lương tâm, các bà ở xưởng bột Sơn Đồn còn phải đeo rọ miệng kia. Quả vậy, nếu không làm lừa kéo cối xay thì chị Tám đã chết đói từ lâu, khỏi phải nhảy xuống sông tự vẫn, Hàn Vẹt cũng chết đói từ lâu, mấy chục năm sau khỏi có cái Trung tâm nuôi chim Phương Đông, mẹ cả đời ngay thẳng cũng không khỏi trở thành tên trộm vặt! Hôm ấy trời oi bức, mẹ về nhà bị nôn. Đến đêm thì trời mưa to, sáng ra, mẹ trông thấy Hàn Vẹt nhặt những hạt đậu lên ăn. Mẹ chợt nảy ra một ý, từ đó trở đi, mỗi khi gần tan tầm là mẹ nhân lúc tranh tối tranh sáng, bốc lương thực mà nuốt như điên, dạ dày căng phồng, cổ họng thẳng đuỗn. Mẹ quì xuống bên chiếc bồn gỗ đầy nước lã mà nôn, lương thực, lương thực quí như vàng, thứ lương thực đáng ghét ấy trộn lẫn với những tia máu và dịch vị dạ dày, cứ thế mà ọe ra. Thực ra, lương thực xưa nay vốn rất quí, mẹ vĩnh viễn là con người vĩ đại, cách thức mẹ lấy trộm lương thực cũng độc nhất vô nhị trên đời, kẻ trộm mà như mẹ cũng sáng giá lắm. Mỗi khi nghĩ đến cái cảnh mẹ quì xuống nôn thốc nôn tháo cho bằng hết lương thực ra bồn, là tôi lại ứa nước mắt và thấy máu trong người sôi sục, rất muốn làm nên sự nghiệp hiển hách để đền đáp công ơn mẹ. Chỉ tiếc là Thượng Quan Kim Đồng tôi suốt đời treo tư tưởng của mình trên đầu vú mà lênh phênh đây đó, y hệt chiếc lục lạc vàng chóe. Chị Tám bị dày vò vì tiếng nôn ọe của mẹ, tuy mù cả hai mắt, nhưng hình ảnh của mẹ, chị còn thấy rõ hon tôi. Mẹ ơi mẹ, chị sụt sịt khóc, áp vầng trán mịn màng vào bức tường đen nhẻm, chị nghe thấy lương thực rơi lõm bõm xuống bồn nước, thánh thót nhưng không vui tai, chúng như phát đạn ghém bắn vào củ cải đỏ, trái tim chị Tám chính là củ cải đỏ ấy. Lần đầu tiên mẹ ọe lương thực, chị Tám còn tưởng rằng mẹ bị ốm. Chị lần ra sân, đau xót gọi:
- Mẹ ơi, mẹ làm sao thế?
Mẹ không còn thì giờ để trả lời chị, tiếp tục ngoáy chiếc đũa vào trong họng để nôn. Chị giơ nắm tay mềm mại đấm lưng cho mẹ, cảm thấy quần áo mẹ ướt sũng vì mồ hôi, chị ngửi thấy một mùi tanh kinh người trên mình mẹ. Một luồng hơi nóng xông thẳng vào đáy mắt, thế là chị trông thấy rõ ràng người mẹ gập lại như con tôm. Mẹ quì gối xuống đất, hai tay vịn mép bồn, hai vai nhô lên, cổ vươn ra rồi rụt lại, ôi cái đẹp đáng sợ, cái đẹp rùng rợn, ôi một hình ảnh trang nghiêm? Cùng với tiếng nôn ọe như tiếng sấm, người mẹ lúc thì co rúm lại, lúc mềm oặt ra như nắm bùn nhão, cái thứ lương thực chết tiệt ấy quí như vàng ngọc châu báu, từng hạt từng hạt rơi xuống bồn... Sau đó, dưới ánh sao mờ ảo, mẹ thò tay vào trong bồn khoắng từng vốc lương thực - hôm ấy là đậu hoàn - trong tay, bóp mạnh rồi từ từ nhả ra để từng hạt tròn xoay, vàng rộm, rơi lả tả xuống nước. Mẹ cứ lặp lại mãi một động tác ấy Mùi nước lạnh trong bồn bị bàn tay thô ráp của mẹ khuấy động, mùi đậu hoàn xộc vào mũi, mùi tanh tanh của máu như hàng loạt mũi tên xông thẳng vào tim chị. Chị sắp sửa òa khóc thì gương mặt mẹ tươi tắn như đóa hoa quì dưới ánh sáng mặt trời ghé sát chị và giọng mẹ như muôn vỡ ra:
- Con ơi, mẹ con ta được cứu sống!
Lời mẹ khiến chị ứa nước mắt, trước mắt chị lại là màn đêm đen kịt! Đêm ấy, mẹ lấy nước lã rửa sạch chỗ đậu hoàn ở trong bồn, lợi dụng tối trời không ai nhìn thấy khói, mẹ ninh một nồi đậu. Mùi đậu chín như một trận cuồng phong đánh thức Hàn Vẹt. Nó dụi mắt, liếm môi, hỏi:
- Ngoại ơi, mùi gì thế hở ngoại?
Chị Tám khi ấy đã là một thanh nữ ngoài hai mươi tuổi rồi, chị không đành lòng ăn đậu nhưng không sao chống lại được, từ lâu lắm rồi, dạ dày chị chưa hề biết mùi vị của lương thực! Ăn miếng đầu tiên chị còn áy náy, sau đó thì chị chẳng kịp suy nghĩ gì nữa. Từ đó, chị mong mẹ về nhà nôn ra lương thực, lại sợ mẹ về nôn ra lương thực. Dạ dày mẹ đã trở thành cái túi chỉ cần cúi xuống là dốc ngược ra, khỏi cần ngoáy họng cho buồn nôn. Hàn Vẹt béo ra, da dẻ chị cũng có vẻ mỡ màng, nhưng mẹ thì gầy đi, dạ dày mẹ không lưu giữ được bất cứ cái gì nữa. Một hôm, Mặt Rỗ đến nhà. Chị Tám ngửi thấy mùi mồ hôi của hắn đã biết hắn không phải người tử tế. Mặt Rỗ cật vấn chị:
- Cô ăn cái gì mà béo tốt thế?
Chị không nói gì, bảo vệ bí mật cho mẹ. Mặt Rỗ sục sạo hồi lâu ngoài sân, cuối cùng giận dữ bỏ đi.
Chị bảo mẹ:
- Mẹ dừng lấy nữa!
Mẹ nói: - Mẹ đã quyết rồi, mẹ không thể nhìn các con chết đói!
Về sau, không phải hôm nào mẹ cũng ăn trộm được lương thực đem về. Mẹ nói rằng, Mặt Rỗ đã bắt những người kéo cối đeo rọ vào miệng. Rọ đan bằng nhành liễu, hình dáng như chiếc bánh màn thầu, chụp kín cả mũi lẫn miệng, bốn sợi dây buộc ra sau ót. Khi đeo rọ, Mặt Rỗ đích thân đeo cho từng người. Hắn phát minh ra loại nút đặc biệt, người khác không thắt và cũng không cởi được Sau khi đeo rọ, muốn ăn vụng lương thực là điều không dễ dàng chút nào.
Vào cái mùa xuân đói khát ấy, cảnh tượng ở xưởng xay bột nhà Tư Mã thật kỳ quặc. Một đoàn phụ nữ gầy như que củi, đầu bù tóc rối, mặt xanh nanh vàng, miệng đeo rọ đan bằng nhành liễu, vai khoác dây thừng, tay chống gậy giữ thăng bằng, gò người mà kéo thớt cối xay nặng chịch, mỗi bước đi lại rướn cổ ra, mổ hôi đầm đìa, hơi thở hổn hển, mùi lương thực kích thích họ nổi da gà. Tiếng cối quay lộc cộc ngắt quãng như tiếng sấm xa. Mặt Rỗ tay cầm roi mây lượn lờ quanh các cối xay, cái chân cụt khiến người hắn giật cục khi đi lại. Hắn nửa đùa nửa thật phát vào mông các bà các cô, nói rằng phải nghiêm chỉnh, không được lãn công, không được lấy cắp. Cô vợ góa nhà họ Thôi bảo:
- Anh Mặt Rỗ ơi, con lừa kéo cối xong còn được nắm cỏ khô, một muôi đậu đen, huống hồ chúng tôi là con người!
Mặt Rỗ bảo:
- Các người cũng là con người sao? Đàn ông không ra đàn ông, đàn bà không phải đàn bà!
Cô vợ góa họ Thôi bảo:
- Chúng tôi đói.
Mặt Rỗ bảo:
- Đói sao được các người! Có điều, các bà đã nói vậy, ta cũng đánh liều phạm sai lầm một lần, chiều nay thưởng cho mỗi người một cân đậu vàng đem về nấu mà ăn. Nhưng bà lão nhà Thượng Quan thủ đoạn cao cường thì chắc không cần lấy thưởng! - Mặt Rỗ làm ra vẻ đã biết tỏng mọi sự - Bà là cao thủ trong chuyện này, nhưng nể mặt con rể bà là Lỗ Lập Nhân, tôi tha cho bà. Năm xưa, ông ấy còn là thủ trưởng của tôi kia đấy?
Chị Tám, bình tâm mà xét, thật ra Mặt Rỗ cũng không phải kẻ xấu, cái ác của anh ra biểu hiện ra ngoài, cái thiện anh ta giấu bên trong. Nghe nói trong những năm tôi đi tù, anh ta đã mấy bận giúp đỡ mẹ. Mẹ cõng sọt trên lưng đi khắp hang cùng ngõ hẻm nhặt phế liệu. Một bận mẹ gặp mưa đá, cục đá to bằng quả trúng gà khiến mẹ mê man bất tỉnh, may được Mặt Rỗ cõng về túp lều dưới chân tháp. Mặt Rỗ khi đó là nhân viên tuần tra của thôn, tay cầm ngọn dáo dạo khắp xó xỉnh, lớ ngớ thế nào bị ngã xuống khe. Anh ta chết, khi mọi người phát hiện ra thì chim ung đã mổ mất cả hai mắt, cái oai lúc sinh thời không hiểu bay đi đâu?
Chị Tám đi theo con hẻm mà bây giờ đã bị san phẳng, ngập ngùng đi lên hướng bắc, bao nhiêu chuyện cũ trở lại trong đầu chị. Chị không có mắt mà nhìn rõ thế thái nhân tình. Người ta nói rằng, người mù lòng dạ sáng như gương. Chị mới hai mươi tuổi mà đã ít lời, hướng về nội tâm, lúc nào cũng xem xét lại con người của mình. Ăn không đủ no thì chị nghĩ rằng chị là gánh nặng của cả nhà. Chị mặc quần áo cũ vì mọi người cho rằng mắt chị có sáng đâu mà biết được mới cũ! Thực ra, người mù cũng rất thích cái đẹp. Những cái đẹp trong tâm hồn chị, bọn phàm phu tục tử không bao giờ nhìn thấy. Chị bước trong con hẻm đã từng diễn ra bao chuyện bi hài, mùi vị của lịch sử xộc lên mũi, tiếng nói của lịch sử ồ ạt như triều dâng. Vó ngựa quân Nhật, vó ngựa của đội súng săn, vó la của Tư Mã Khố, vó nào cũng lấp lánh hào quang, vó nào cũng một phong cách. Bao nhiêu là âm thanh vương vấn trên ngọn cây. Ngôi nhà của Tôn Câm không có người ở, không sửa chữa nên đổ nát từ lâu, chỉ còn lại bức trong đất gần kề chân đê. Dựa vào khứu giác, chị nhằm rất chuẩn bụi cỏ dại giữa vườn rau bỏ hoang mà lần tới, ngắt một bông diếp dại. Bông hoa màu vàng, mùi rất thơm. Chị đưa lên mũi ngửi hồi lâu, bỏ vào miệng nhai rồi nuốt. Chị Tám cũng bí ẩn như người phụ nữ mù trong chum do trận lụt đưa tới. Người phụ nữ ấy đẻ ra Tư Mã Khố, một con người lạ lùng quái gở. Bà ta ngồi chum mà đến, cưỡi gió bay đi, sống không ai thấy mặt, chết không ai thấy xác, lai lịch hoàn toàn tịt mít, không ai đoán nổi.
Chị Tám trèo lên đê rồi lần xuống mép nước. Nước trong vắt, trong đầu chị mở ra một màu xanh lưu ly. Làn gió mát thổi bay tà áo chị, chim én và ong mật bay lượn trên sông, những bụng ong đầy lông tơ và cánh én mát lanh lướt trên da thịt chị. Chị nín thở lắng nghe những tia nắng xuyên vào lòng nước, chỉ sợ làm kinh động giấc mộng mùa xuân. Chị lặng lẽ ngồi xuống mép nước, nhúng cả mười ngón tay xuống để cảm nhận sự dịu dàng và nghiêm túc của dòng nước. Vài con cá nhỏ nhả bong bóng ở chỗ nước nông, những con cua đang bò trên bãi. Trong đầu chị thoáng hiện ra chiếc thuyền buồm với cánh buồm vá chằng chịt, mái chèo khua nước rào rào vẩn cả bùn dưới đáy sông. Những người đàn ông trên thuyền mặc quần vải bạt màu vàng, hát những bài dân ca buồn nẫu ruột rồi xa dần. Chị khoan khoái rút tay lên để những giọt nước trên tay rơi trở lại dòng sông, âm hưởng vang lên gấp mười lần. Chị vục nước rửa mặt sạch sẽ rồi hát khe khẽ: Mẹ ơi mẹ nỡ lòng nào, gả con cho chú bán dầu, mẹ ơi!... Các chị tôi đều biết hát bài dân ca buồn buồn đó... Nhưng trong một truyện cổ nổi tiếng Chàng bán dầu chiếm ả hoa khôi thì chàng bán dầu là con người đa tình và rất mực hiếu nghĩa, có thể thấy thằng bán dầu đó không phải chàng bán dầu trong bài dân ca. ở thôn quê có một loại chim cộc đuôi rất xấu, có tên là Chàng bán dầu. Chàng bán dầu mà các chị hát có lẽ là loại chim này. Chị Tám vừa hát khe khẽ, vừa cởi bỏ quần áo mỏng manh trên người vắt lên cành liễu. Thân hình chị đẹp tới mức khuynh quốc khuynh thành. Cái đẹp của chị liên quan nhiều hơn đến yếu tố giống lai. Những người nấp trong rặng liễu nhìn trộm thân hình chị hôm đó chắc chắn là chết không nhắm mắt, có điều nhìn thấy cảnh đó rồi thì chết cũng cam lòng. Vì người đẹp mà chết, cái chết nặng tựa Thái Sơn!
Cái đẹp của chị Tám không qua tô điểm, đẹp tự nhiên, chị chưa hề biết thế nào là trang điểm, càng không biết uốn éo điệu đàng. Chị là khối tuyết trên đỉnh núi ở châu Nam cực, không hề vẩn bụi. Trong ngọc trắng ngà, hoa nhường nguyệt thẹn, một cái đẹp đích thực. Rồi, miệng vẫn hát, chị lần từng bước ra giữa sông. Nước ngập chân chị, ngập bụng chị, ngập hai gò vú. Đàn cá nhỏ vui vẻ và cảm động đụng vào đầu vú chị. Hai gò vú làm sáng bừng mặt nước? Nước ngập hai vai, làm rối mớ tóc dài của chị. Chị vẫn tiếp tục tiến lên rồi đột nhiên biến mất. Chị trông thấy ở dưới nước một cảnh tượng lạ lùng mà trên trần thế không bao giờ thấy: đàn cá rực rỡ nhào lộn chào đón chị, có nước rậm rạp vui mừng ngả nghiêng, đáy sông mở tiệc dài mươi dặm, quỳnh tương ngọc dịch, sơn hào hải vị, mùi thơm theo dòng chảy ra đại dương, đại dương trở nên thơm ngát. Giờ đây tôi mới hiểu, cô Natasa mà tôi si mê thuở thiếu thời, chính là cái bóng của chị.
Mẹ đi dọc theo đê, vừa đi vừa khóc, tay ôm bộ quần áo chị bỏ lại. Những năm tháng ấy, chết người là chuyện bình thường, vài người khuyên nhủ qua loa, mẹ cũng nhân đó mà nín khóc. Mẹ ngồi trên bờ sông thẫn thờ nhìn dòng nước lạnh ngắt, lẩm bẩm:
- Con nhỏ thấu hiểu mọi nhẽ, nó không muốn là gánh nặng cho mình nên mới tìm đến cái chết! Con ơi, cả đời con chưa bao giờ được hưởng phúc, dù chỉ bằng hạt vừng!...
Mặt Rỗ cầm chiếc rọ lên, cười cười, bảo mẹ:
- Nhà Thượng Quan, đeo vào!
Mẹ lắc đầu, nói:
- Anh Rỗ này, tôi chết thì thôi, không đeo nó nữa!
Mặt Rỗ nói: - Đây là nội qui!
Mẹ cầm chiếc rọ, rồi nhẹ nhàng quẳng xuống đất, nói:
- Anh Rỗ, làm ơn đừng ép tôi!
Mặt Rỗ hỏi: - Nhà Thượng Quan, bà dùng cách gì che được mắt tôi thế!
Mẹ vốc liền mấy vốc đậu vàng trong lòng cối, ngửa cổ nuốt chửng rồi cúi xuống nôn tất cả ra.
Nôn xong, nước mắt ràn rụa, mẹ nói:
- Tôi định cứu con tôi, không ngờ lại đẩy nó đến chỗ chết!
Mặt Rỗ nói:
- Bà quả không vừa? Không làm thế nữa thì tất cả chuyện cũ coi như bỏ qua. Mặt Rỗ tôi cũng do cha mẹ sinh ra cả thôi!
2
Đội áp giải đã mất đội trưởng khi dẫn giải Bác-bít và Thượng Quan Niệm Đệ qua vùng núi non đầm lầy thì xảy ra một cuộc tao ngộ chiến với quân địch. Lúc này đêm đã khuya, mưa như trút, chớp xanh lè soi sáng những vườn nho mênh mông. Hai bên chạm trán, đầu tiên là vài ánh đèn pin lóe lên, tiếp theo là một tia chớp sáng rực, soi rõ khuôn mặt trắng bệch đầy khiếp hãi, tiếp đó là đêm tối mênh mông. Hai bên ngớ ra một thoáng rồi mới nổ súng, người dính đạn ngã lăn ra, kêu la inh ỏi. Lưỡi lửa đỏ phun ra từ đầu nòng, tiếng nổ chát chúa, mùi thuốc súng khét lẹt, chẳng khác tiếng nổ và mùi củi thông cháy. Trong lúc nguy cấp, Niệm Đệ bị ai đó đẩy một cái, ngã dúi xuống một gốc nho, đầu đập vào chiếc trụ đá, mắt nảy đom đóm. Cô nghe thấy Bác-bít kêu lên câu gì đó, rồi trong ánh chớp và tiếng sấm ùng oàng, cô trông thấy anh ta chạy dềnh dàng như một con lừa ngù xuẩn, hai chân dẫm bành bạch, bùn bắn tung tóe, đầu ngẩng cao, tóc dựng như bờm ngựa. Một đội viên kêu lên:
- Tù binh chạy mất rồi!
Đạn bay chíu chíu xung quanh Bác-bít, một viên hình như bắn trúng anh ta, chị Bảy trông thấy anh ta ngã chúi xuống. Mấy đội viên áp giải xông lên, một loạt đạn bắn vỗ mặt quật ngã tất cả, người thì thủng bụng, người gãy lưng. Chị Bảy gào lên:
- Bác-bít!
Chị cho rằng Bác-bít đã chết
Nhưng anh ta chưa chết, anh ta vùng dậy, nhảy qua trụ dàn nho rồi mất hút trong màn đêm. Trong chớp giật liên hồi, chị Bảy trông thấy những tay nho xoắn như lò xo rung rinh dưới mưa. Hai bên bắn nhau một chập nữa rồi rút. Sự việc xảy ra nhanh như gió và kết thúc cũng nhanh như gió, nhanh như chưa từng xảy ra. Nhưng qua không khí ẩm ướt và mùi thuốc súng khét lẹt, chị Bảy biết rằng cuộc chiến đấu đã xảy ra và đã kết thúc. Chị nằm thu mình dưới gốc nho rất lâu, không dám động cựa, nghe tiếng mưa rơi trên lá, nghe tiếng con dế bị sấm chớp đuổi ra khỏi hang, tiếng gầm gào của nước lũ xa xa. Một con ve sầu giật mình bay lên rồi đập phải thân cây trước mặt rơi như một hòn sỏi. Làn gió nhẹ từ dưới khe thổi tới, làm rụng những hạt nước mưa đọng trên lá dọc theo con đường nó đi qua. Những quả nho đang độ lơn sai lúc líu, tỏa mùi chát của quả xanh. Chị Bảy chưa chui ra khỏi gốc nho, nhưng đã bắt đầu tìm kiếm anh chồng tóc vàng Bác-bít. Chị gọi khe khẽ vì sợ đánh động bọn có súng. Gọi mãi, nhưng chỉ có tiếng mưa rả rích trả lời. Thế là chị bắt đầu gào thật to:
- Bác-bít, Bác-bít, Bácbít!
Gọi ba câu Bác-bít, nước mắt đã đầm đìa. Chị bổ nhào khắp cánh đồng nho. Cánh đồng này cung cấp nguyên liệu cho nhà máy rượu vang đầu tiên của Trung Quốc. Lúc này, Tư Mã Khố đã trở lại vùng Cao Mật sau khi trốn thoát bằng cách nhảy xuống sông Thuồng Luồng, đang bẻ đưa hấu trong ruộng của lão ba Vuông. Còn ở chỗ vực của sông Thuồng Luồng, phía hạ lưu những con nhệch hung hãn đang rỉa xác đội trưởng đội áp giải. Chị Bảy chốc chốc lại vấp phải xác người. Qua ánh chớp, chị trông thấy máu tươi đang bò trên mặt đất đã no nước, mùi tanh lợm xộc lên mũi, thần kinh căng thẳng như có con gõ kiến liên tục mổ vào đầu! Chị hốt hoảng chạy như điên, vừa chạy vừa gào khóc, vấp ngã dúi dụi, nước đọng trên lá nho rơi lộp bộp. Giày dép đã tuột mất tự lúc nào, hai bàn chân trần rớm máu tay sút sẹo mà không cảm thấy đau. Một bên vú đã bị trọng thương. Cặp vú chị đẹp tuyệt trần, như hai cái âu bằng pha lê úp sấp. Đẹp như vậy mà bị tổn thương, khiến tôi vô cùng xót xa. Anh chàng Bác-bít chết tiệt đã cao chạy xa bay, hơn nữa, đã đi là đi biệt, không một tin tức. Mấy chục năm sau, những lời đồn thổi về anh ta đã khơi lại nỗi đau và rất phiền phức cho chúng tôi. Thằng chó đó còn sống hay đã chết thì chỉ có trời mới biết! Cuối cùng, chị Bảy bị kiệt sức, nằm mê man trong đồng nho, nói rằng mê man, nhưng thực ra chị vẫn còn đôi chút cảm giác, chị vẫn còn cảm nhận được hơi lạnh của đất, nước rớt trên mặt, vẫn nghe thấy tiếng gầm gào của nước lũ và tiếng ếch nhái ộp oạp, cảm nhận được cái đau nhục thể râm ran toàn thân và nỗi đau tinh thần khiến chị ứa nước mắt.
Trời rạng sáng, sương mù lớn như mưa phùn, sấm chớp đã im hơi lặng tiếng, không còn soi sáng cho trời đất. Nét mặt nhợt nhạt, chị Bảy định nhổm dậy, nhưng chị kinh ngạc nhận ra rằng, cơ thể không theo sự sai khiến của chị nữa. Tất cả cứng đờ ra, chỉ còn trái tim là sống nhưng đau như muốn vỡ. Đất trời cô quạnh, chỉ còn tiếng mưa rào và tiếng lũ réo ầm ầm, thảng hoặc xen vào tiếng gáy quái đản của chú gà trống choai, khiến người nghe bủn rủn chân tay. Sau đó, vùng đông rực cháy, nhuốm hồng nửa bầu trời, ánh sáng ban mai đỏ như máu, sương mù nhớp nháp bắt đầu ngưng kết, lăn từng giọt xuống chỗ trũng. Nắng sớm màu da cam lọt qua kẽ lá nho, rọi lên người chị Bảy, mơn trớn cơ thể đã mất hết cảm giác của chị. Trong lòng chị Bảy như có cỗ xe chạy hết tốc lực, chị nhìn bầu trời đang chuyển dần sang màu hoa hồng. Trăm mối tơ vò, đầm đìa nước mắt! Chị khóc nức nở, rơi bao nhiêu là nước mắt và cảm thấy trong lòng nguôi ngoai đôi chút. Chị rất mong Bác-bít trở lại tìm chị, thậm chí đã tưởng tượng ra Bác-bít đang lom khom vạch cây rẽ lá, vỗ tay gọi khẽ tên chị. Nhưng mặt trời đã lên cao ba con sào mà vẫn không trông thấy bóng dáng Bác-bít đâu cả. Một con sâu nho y hệt con hổ vằn nằm chềnh ềnh ở cuống lá, ngẩng cao cái đầu gân guốc đầy góc cạnh, ỉa *** xanh xuống mặt chị Bảy. Tởm quá, và sợ nữa! Chị nhớ lời dạy của người xưa là dùng bao giờ trồng nho trong sân nhà, vì sâu nho - con sâu béo núc có vằn như vằn hổ nên gọi là Sâu Hổ- hay trêu ghẹo phụ nữ. Người nào bị nó trêu ghẹo sẽ đẻ ra toàn là nho. Thế là chị lại nhớ tới mẹ. Mỗi khi kể về con sâu hổ này, thường là nét mặt cực kỳ nghiêm túc, làm như mẹ tận mắt chứng kiến câu chuyện xảy ra từ đầu đến đuôi. Mẹ kể, có một cô bị sâu hổ tròng ghẹo, bụng to như cái chum, hai sợi râu của nó thò ra ngoài lỗ mũi cô ta. Các chị sợ rúm người lại, ôm lấy nhau thật chặt như đàn chim non trước cơn gió lạnh. Con sâu hổ ngó xuống chị Bảy. Nó cong cái đuôi tẽ làm hai như chục nhảy xuống. Chị nhắm tịt mắt lại cố nhích ra xa. ánh nắng mặt trời bắt đầu hun đốt, mặt đất bốc hơi hầm hập. Chị Bảy mồ hôi đầm đìa, nước trong người thoát ra cùng với mồ hôi. Chị ngạc nhiên vui mừng khi thấy các cảm giác đã được khôi phục. Cuối cùng, chị vịn dây nho đứng lên. Chị Bảy lại bắt đầu tìm kiếm Bác-bít, liên tục bảy ngày bảy đêm, đói thì ăn cỏ dại, khát thì uống nước khe, bất chấp khả năng có thể bị những con sâu tròng ghẹo, chị len lỏi khắp cánh đồng nho, quần áo bị gai cào rách bươm, hai bàn chân tóe máu, trên người đầy những vết muỗi cắn. Chị đã thực sự trở thành người rừng gớm ghiếc! Đến chiều tối ngày thứ tám, chị hoàn toàn tuyệt vọng.
ở bên rìa cánh đồng, chị ngửi thấy mùi thối rữa của xác chết, chị nôn thốc nôn tháo. Phía tây, mặt trời đỏ rục lẩn vào đám mây khổng lồ định đốt cháy đám mây, nhưng lại bị đám mây dìm chết. Không khí ngưng đọng đến nghẹt thở, ruồi muỗi sà vào mặt. Đó là triệu chứng sắp mưa to. Chị Bảy thất thểu đi về phía thôn để trú mưa. Đầu thôn có một ngôi nhà chơ vơ một mình. ánh đèn leo lét khiến lòng chị ấm lại. Rất nhiều chuyện cổ tích đã nảy sinh từ những ngôi nhà như thế này, chuyện ma, chuyên trộm cướp, chuyện hiệp khách. Trong đầu chị đầy ắp những chuyện loại ấy. Chị mong gặp một bà già ngồi quay sợi bên ánh đèn leo lét. Bà cụ tóc trắng như bông, mặt mờ, miệng móm, tay như que củi, cử động chậm chạp, bụng dạ hiền lành. Bà đang đun một nối cháo. Chị Bảy nghĩ vậy, liền nghe thấy tiếng xa quay và ngửi thấy mùi cháo. Chị gõ cửa chứ không chọc thung giấy dán cửa sổ như trong chuyện cổ tích để nhìn trộm vào trong nhà.
Trong nhà đèn tắt phụt. Tiếng cuốc kêu không nghỉ ngoài vạt hướng dương. Chị Bảy lại gõ cửa, một giọng nữ hỏi khẽ:
- Ai đấy?
- Bác ơi, bác làm ơn! - Chị Bảy nài nỉ - Cháu đang lâm nạn!...
Trong nhà vẫn lặng im, chị Bảy kiên nhẫn chờ đợi. Cánh cửa hé mở, một bóng xám ló ra.
Dẫn chị Bảy vào trong nhà là một phụ nữ, chị ta rờ rẫm tìm đá lửa đập cạch cạch, tia lửa bén vào bùi nhùi. Chị thổi cho lửa bùng lên rồi châm vào ngọn đèn dầu. Qua ánh đèn vàng vọt, chị Bảy nhận ra chị ta rất trẻ và khỏe mạnh, da đen giòn. Chị Đen đội khăn chít ngang, mũi giày buộc mẩu vải trắng, đây là dấu hiệu của người vừa chết chồng. Trong lòng chị Bảy bỗng trào lên niềm thương cảm của những ngồi đồng bệnh tương liên, không đợi chị ta hỏi han, chị Bảy đã nước mắt lã chã, quì sụp kể lể:
- Chị ơi, chị hãy thương em, đã bảy ngày nay em chưa có chút gì vào bụng!
Chị Đen kinh ngạc phướn cặp lông mày cong vút, những nét thông cảm còn đọng mãi trên mặt chị y như nhưng gợn sóng trên mặt đầm trước làn gió nhẹ. Chị thêm nước vào nồi, bỏ thêm củi vào lò rồi lấy ra. mấy chiếc quần áo, bảo chị Bảy:
- Đừng ngại bẩn, mặc vào đi! Quần áo chị Bảy đã rách tã như xơ mướp, hở cả da thịt. Khi chị trút bỏ bộ quần áo trên người, mặc dù thương tích đầy mình và bê bết bùn đất, nhưng tấm thân ngà ngọc vẫn hiện ra lồ lộ. Đương nhiên, cái hấp dẫn nhất, khiến người ta hâm mộ và ghen tị nhất vẫn là cặp vú thanh tú của chị Bảy. Chị cảm thấy ngượng trước cái nhìn của chị Đen, nên vội quay đi mặc quần áo vào, bộ quần áo đàn ông, có mùi ẩm mốc. Chị Đen ngồi đun bếp, ánh lửa nhảy nhót trên mặt chị. Chị Bảy cảm thấy trong cặp mắt sâu lắng của người đàn bà da đen nhẻm kia ẩn chứa nhiều điều bí mật.
Vừa ăn bát cháo rau nóng hổi, chị Bảy kể hết, không giấu điều gì, về thân thế và hoàn cảnh của mình. Nước mặt chị rơi xuống bát cháo, khi chị thuật lại bảy ngày bảy đêm liền đạp lên chông gai đi tìm chồng. Người đàn bà kia như cảm động về chuyện của chị. Chị ta rơm rớm nước mắt, hơi thở dồn dập, tay cầm que củi đang cháy vẽ rất nhiều vòng tròn trên mặt đất.
Bên ngoài trời lại đổ mưa, mùi không khí ẩm ướt xộc vào trong nhà. Dầu đã gần cạn, một mùi quái gở lan khắp gian nhà, ngọn lửa tàn trong lò lóe lên lần cuối trước khi tắt hẳn, soi rõ hàm ràng trắng nhởn của chị ta. Chị Bảy liền nghĩ tới con hồ ly, chợt có ý nghĩ rằng người đàn bà này là do hồ ly tinh biến thành. Ngôi nhà chơ vơ bên ngoài thôn, một đêm vừa mưa vừa gió, một kẻ hoạn nạn, chính là không khí và hoàn cảnh sản sinh ra hồ ly tinh. Nghĩ vây, chị phát hiện cái mũi của người đàn bà dài ra như bằng cao su, mắt và lông mày nhòe dần đi, trên người mọc đầy lông. Chị Bảy suýt kêu thét lên. Người đàn bà thở dài, nói:
- Khuya rồi, đi ngủ thôi! - Nói rồi chị ta đứng lên, chỉ vào đống rơm ở xó nhà - Cô ngủ tạm một đêm vậy!
Chị Bảy chui vào ổ rơm, cảm thấy sung sướng vô cùng, chăn bông gối đệm cũng không dễ chịu bằng ổ rơm. Rất nhanh, chị đi vào giấc ngủ.
Sáng hôm sau, khi chị Bảy tỉnh dậy thì đã thấy người đàn bà ngồi thẫn thờ trên ngưỡng cửa. Chị ta mặc chiếc áo tơi rộng, đầu đội nón lá như những người câu cá bên sông. Chị ta nhìn chị Bảy nở một nụ cười hờ htĩng, hỏi:
- Dậy rồi đấy à? Chị Bảy cảm thấy ngượng vì dậy muộn.
Người đàn bà nói:
- Đi, tôi đưa cô đi xem cái này? Nói rồi chị ta đứng dậy đi luôn, không ngoảnh lại. Chị Bảy rất phân vân nhưng vẫn đi theo người đàn bà. Ra khỏi nhà là cánh đồng, cao lương chính vụ đang phát triển như vũ bão. Người đàn bà bước nhanh, xuyên qua những luống hoa màu rẽ sang cánh đồng nho rồi chui vào một vạt rừng rậm rạp. Đây là khu lăng mộ, cây cối um tùm trên gò cao đây đó là những bông hoa nhỏ màu trắng. Chị Bảy không còn lòng dạ ngắm cảnh, trong lòng thấp thỏm, lại bắt đầu nghi ngờ người đàn bà là con hồ ly tinh, thậm chí còn trông thấy cái đuôi của chị ta đội vạt áo sau lên.
Khi trèo lên đỉnh gò, chị Bảy nhận ra phía trước mặt là biển Bột Hải xanh biếc, những ngọn sóng bạc dồn đuổi nhau chạy vào bờ. Cánh đồng nho tuyệt đẹp liền kề với bãi cát. Biển cả khiến chị Bảy sũng sờ. Chị không nghĩ rằng biển lại là như vậy, nhưng buộc phải thừa nhận biển là như vậy. Không để cho chị suy nghĩ, người đàn bà cắm cúi đi nhanh hơn. Lưng chừng gò có một bụi quán mộc che khuất một cửa han, mùi hôi thối từ trong hang bốc ra. Chị Bảy nghĩ, chắc là hang hồ ly đây rồi. Người đàn bà ra hiệu cho chị chui vào hang. Chị Bảy đánh bạo chui vào.
Bác-bít bị thương đang ẩn trong hang.
Vợ chồng vừa gặp nhau vừa ngạc nhiên vừa mừng, nhưng sau đó kết cục không đẹp chút nào. Đúng lúc vợ chồng Bác-bít đang ôm nhau, người đàn bà đứng phía sau cho nổ liền ba quả lựu đạn, cả ba đều chết.
Cái hang không lớn, người ta lấp nó lại thay vì đắp phần mộ cho ba người.
3
- Mụ già, mụ đừng cho tôi sợ mụ, tôi đập chết mụ là vì mụ đáng chết. Đòi tôi đã nếm đủ cay đắng của nhà Thượng Quan, tôi chẳng nợ gì mụ. Tôi đốt cho mụ một đinh vàng, mụ đầu thai ở đâu thì đi mà đầu thai, hóa kiếp ở đâu thì đi mà hóa kiếp dừng lang thang ở Cao Mật này làm gì! Tôi nói mụ đã nghe rõ chưa hở mụ già?...
Mẹ quì trước mộ Bà Lã, vừa đốt tiền giấy vừa khấn. Mẹ ra mộ đốt vàng mã cho Bà Lã vì ba đêm liền, mẹ mơ thấy bà đầu đầy máu, đứng trước giuờng. Mẹ vô cùng hoảng sợ nhưng cố nén, lên tiếng trách bà Lã:
- Bà về đây làm gì?
Bà Lã không trả lời, chớp chóp cặp mắt lồi như mắt bướm, thè lưỡi liếm môi, cái lưỡi đỏ chót, rất linh hoạt, không ăn nhập với khuôn mặt đờ đẫn. Mẹ bảo:
- Bà cút đi, cút đi!
Bà nội chậm rãi cúi xuống, giơ cánh tay xanh lè với những móng tay rất dài, vuốt đầu bọn trẻ trên giường. Mẹ hốt hoảng định vùng dậy, nhưng chân tay không thể cử động như bị trói chặt. Kim Đồng bị tiếng la thất thanh của mẹ đánh thức dậy. Anh lay vai mẹ. Mẹ thét lên một tiếng rồi nhổm dậy thở hồng hộc, mồ hôi đầm đìa, hồi lâu mới nói:
- Sợ quá! Mẹ nghe thấy tiếng củi nổ lép bép trong lò.
Kim Đồng hỏi:
- Có chuyện gì vậy mẹ? Mẹ im lặng không nói gì Kim Đồng cũng nghe thấy tiếng củi nổ trong lò. Ngọn lửa đốt vàng mã sáng lên trong đêm tối, tàn giấy theo khói bay lên, lên mãi rồi mất hút trong đêm đen. Mẹ lấy que củi cời cho cháy hết, nhưng hình như không thể cháy hết. Mẹ nói cứng để cho đỡ sợ, nhưng sống lưng cứ lạnh toát. Con cú mèo nức nở trên ngọn thông, đôi cánh dày loang trắng trong đêm. Từng đốm lửa lân tinh chập chờn giữa đám cỏ khô ngoài nghĩa trang. Màn đêm và đường chân trời đột nhiên khép lại, thế là lửa lân tinh sáng rực lên, đêm càng tối hơn, thâm nghiêm hơn, những ngôi sao đặc biệt tỏa sáng. Đoàn tầu kéo còi chạy qua, mẹ cảm thấy đất dưới chân rung chuyển hồi lâu. Đoàn tầu làm cho mẹ đỡ sợ ma. Mẹ đứng lên định ra về thì nghe sau lưng có tiếng cười nhạt: Hề hề! Tóc gáy dựng đứng, giọng cười sao mà quen thuộc. Đó chính là tiếng cười nhạt của bà nội đêm đêm vang lên trong ổ rơm ở chỗ cối xay bột! Mẹ quýnh lên, vãi đái ra quần, khuỷu tay tróc cả da, vừa lăn vừa chạy ra khỏi khu mộ. Quang cảnh bà nội bị đập chết hiện rõ mồn một trong đầu mẹ, lâu rồi mà mới như ngày hôm qua.
Khi đó mẹ đang lê đôi chân phù nề quét dọn phân dê ngoài sân, chợt nghe thấy tiếng hét thất thanh ở gian giữa. Mẹ vút chổi chạy vào, trông thấy bà hai tay ôm eo Ngọc Nữ, còn cái miệng móm thì ngoạm chặt vành tai Ngọc Nữ mà nhai hay là cắn gì đó. Có thể khi đó ánh mắt bà nội đầy vẻ hiền từ. Có thể bà đang hôn cháu gái? Mẹ lật đi lật lại vấn đề, những tiếng gào của Ngọc Nữ đã thổi bùng nỗi căm giận của mẹ đối với bà nội, oán mới thù xưa khiến mẹ nghẹt thở! Mẹ nhớ mẹ đã chửi: Quân súc sinh! Rồi nhào tới kéo Ngọc Nữ ra khỏi tay bà. Nhưng những ngón tay bà nội móc vào nhau như vuốt chim ưng không sao gỡ ra được. Ngọc Nữ kêu thét như lợn bị chọc tiết, bà nội vẫn cắn chặt tai chị, nhai sồn sột như nhai miếng thịt dai ngoách. Mẹ bỏ Ngọc Nữ, đấm liên hồi vào bả vai bà nội, áo trên vai bà rách bung từng mảnh, tay mẹ chạm vào làn da sù sì như da cóc của bà. Mẹ giật mình vội rụt tay lại. Mẹ lại túm tóc bà nội, nhưng vừa chạm vào, tóc bà đã bung ra từng mảng, lộ ra cái đầu trọc lốc. Mẹ cuống lên chạy vòng quanh trong khi Ngọc Nữ khóc đã khản cổ, người mềm nhũn. Chính lúc đó chiếc chày cán bột từ sau chum lăn ra, linh hoạt như một sinh vật, tự động nhảy lên tay mẹ. Chiếc chày bằng gỗ táo nhẵn bóng vì đã qua rất nhiều bàn tay thô ráp của các thế hệ nhà Thượng Quan. Còn nhớ năm xưa chiếc chày này đã nện vỡ đầu mẹ. Trời đất xoay vần, tôn ti điên đảo, cầm cái chày trong tay, mẹ cảm thấy sao mà trúng ý mẹ. Vậy là mẹ giơ cái chày lên giáng một nhát giữa đỉnh đầu trọc lốc của bà nội. Đây là lần đầu tiên mẹ hành hung và cũng là lần đầu tiên mẹ nghe tiếng động quái gở của chiếc chày đập vào sọ người. Bụp? Một tiếng động ghê răng, đừng đục. Mẹ cảm thấy chiếc chày trong tay bật trở lại một cái, cái sọ lõm xuống một lỗ hình tròn như nện trên cục bột nhão. Chỉ một nhát ấy thôi, bà nội co rúm lại, cái đầu nặng nề chống lại trong một thoáng rồi ngoáy đảo lia lịa. Ngọc Nữ bị thân hình đồ sộ của bà nội đè lên, gần như nghẹt thở. Mẹ vẫn vung chày dập lia lịa xuống cái đầu đã nát bét, càng dập càng hăng, càng đập càng nhanh nhẹn, khí thế càng hùng dũng, cứ mỗi lần vung lên hạ xuống mẹ lại rủa: Đồ khốn nạn? Đồ súc sinh! Mụ cũng có ngày hôm nay? Từ khi về nhà mụ ta đã nếm đủ điều cay đắng! Mụ bắt ta ăn cơm thừa canh cặn, mặc như con ăn mày, không coi ta như con người? Mụ đã dùng cái chày này đánh ta vỡ đầu, mụ dùng kìm nung do kẹp đùi ta! Mụ xúi giục con trai mụ hành hạ ta. Đến bữa ăn mụ giăng lấy bát ta, chửi ta chỉ biết đẻ con gái, khiến dòng họ nhà Thượng Quan tuyệt đường hương hỏa, không cho ta ăn! Mụ hắt bát cháo nóng bỏng vào mặt ta, mụ là đồ cay nghiệt, mụ đâu có biết con trai mụ là một con la? Cả nhà mụ đã dồn ta đến bước đường cùng, chổng mông lên như một con chó cái mà xin giống của người khác! Ta nhục nhã ê chề, chịu đủ tội mà con người không đáng chịu. Mụ là cái đồ súc sinh!
Cái chày cùng với nỗi oán hận chất chứa suốt mấy chục năm, trút xuống đầu bà nội như mưa. Bà nội mềm nhũn ra, chỉ còn là một đống thịt thối hoắc, từng đàn giòi và chấy tranh nhau rời khỏi cơ thể bà ta. Đầu nứt toác, óc văng tung tóe, mùi tanh tưởi xông lên nồng nặc. Mẹ gỡ từng ngón tay như vuốt diều hâu của bà, giải cứu cho Ngọc Nữ chỉ còn thở thoi thóp. Vành tai chị chỉ còn là một đám bầy nhầy như một lát khoai thối.

[khungcodangcap]

Chương 8 Viết thêm

4
Trăng vằng vặc. Sau khi chúng tôi đã ngủ say, Lai Đệ rón rén xuống giường để khỏi kinh động thằng Câm suốt ngày ngoài đồng, đêm về ngủ như chết. ánh trăng sáng tỏ khuôn mặt đen nhẻm của thằng Câm, hắt lên những tia nhấp nhoáng chẳng khác tảng đá gan gà phủ lớp sương trên mặt. Anh ta miệng há hốc, ngáy như sấm, hàm răng như đúc bằng thép. Nhìn ngôi sao Thái tuế của đời mình tóc mai đã điểm sương, trong lòng Lai Đệ có phần áy náy. Thời kỳ này đã có rất nhiều người biết chị và Hàn Chim có quan hệ xác thịt, chỉ mỗi thằng Câm say sưa trong giấc mộng anh hùng nên chưa biết. Con người này quân trang đã rách nhiều chỗ, chiếc huy hiệu công thần đã phai màu, tróc mạ, trơ cả kim loại ra. Lai Đệ đẩy nhẹ cánh cửa, chị nghe thấy tiếng thở dài nặng nề và bất lực của mẹ. ánh trăng tuôn chảy như dòng suối bạc, gió đêm mát đến nghẹn thở. Hàn Chim chàng e dè gì cả, ho rất to ngoài sân. Anh ta hỏi:
- Em sợ cái gì?
Lai Đệ vội lấy tay bịt miệng anh, ra hiệu đừng nói. Anh ta vẫn lẩm bẩm:
- Sợ cái gì cơ chứ?
Lai Đệ cùng Hàn Chim đi theo con đường mòn màu vàng xỉn, hai bên là hoa màu chưa thu hoạch. Ra khỏi thôn, nhằm hướng đầm lầy mà đi tới. Lúc này là giữa mùa thu, sương đêm bám đầy mặt lá trông như những chuỗi hạt. Vùng Cao Mật không yên tĩnh, những lò luyện thép theo lối thủ công hắt ánh lửa vàng nhạt, hơi than cuồn cuộn như dòng chảy. ánh trăng quả là đẹp, có thể trông rõ từng cột khói bay lên trời rồi trên tầng cao tít tắp, chúng liên kết thành những đám mây hình mắt võng.
Lai Đệ theo Hàn Chim đi bẫy chim. Hàn Chim đã trở lại nghề cũ vì đi nói chuyện mãi cũng đã nhàm. Ban ngày, anh đi bẫy cò để bồi dưỡng cho Lai Đệ. Họ đi men theo đường nhỏ trên cánh đồng, gió lạnh, hai người đi sát vào nhau. Tính khí ngang tàng của Hàn Chim đã lôi cuốn Lai Đệ, khiến chị tạm thời trút bỏ gánh nặng tinh thần. Mùi của loài chim tỏa từ nách Hàn Chim khiến Lai Đệ ngây ngất. Chị hỏi khẽ:
- Anh Hàn, anh Hàn! Thằng Câm sớm muộn thế nào cũng biết, nó sẽ không tha chúng mình?...
Hàn Chim càng ôm chặt eo lưng chị, miệng huýt sáo lanh lảnh, không nói gì. Ra đến ven đầm, Hàn Chim để chị ở lại trong túp lều hình tam giác được dựng bằng những cây cao lương, dặn chị không được làm ồn, rồi anh mò mẫm lấy trong xó lều một nắm lông đuôi ngựa, dây thép, rồi lặng lẽ lách qua những bụi lau vào sâu bên trong. Dưới ánh trăng, người anh lấp lóa như con mèo đốm, cử động nhanh nhẹn, im lặng như một bóng ma. Cặp mắt đen láy của Lai Đệ dõi theo cái bóng cao lớn của người tình, trong lòng vô cùng cảm khái. Đâu phải người mà là thần. Con người thì làm sao chịu nổi hơn mươi năm cuộc sống của muông thú, nói thì làm sao sống được, hơn nữa làm sao hồi phục nhanh đến thế? Thân hình tráng kiện, sắc bén như thanh bảo đao mới mài. Người thì làm sao thần tình đến như vậy, nói bắt chim gì là bắt chim ấy, nói bắt mấy con là bắt mấy con, hình như anh ấy hiểu tiếng chim, biết hết những bí mật về chim, là vua của các loài chim? Nghĩ hết chuyện này đến chuyện khác, chị lại nghĩ tới cô em thứ ba có đôi mắt phượng. Người đàn ông trước mặt vốn là của cô ấy. Cô ấy lẽ ra phải là Hoàng hậu của vương quốc chim, nhưng trời xui khiến vậy thế nào, âm dương lẫn lộn thế nào mà của cô ấy lại thành ra của mình? Của mình rồi lại thành của ai? Lập tức chị nghĩ đến Sa Nguyệt Lượng đen như cột nhà cháy, nghĩ đến Tư Mã Khố sôi nổi mãnh liệt, nghĩ đến Tôn Bất Ngôn cưỡng hiếp Tiên Chim, ngọt bùi cay đắng mấy chục năm trở về đầy ắp trong ký ức. Nghĩ mình đã từng phi ngựa múa dao tung hoành trong thiên hạ, đã từng phong gấm rủ là, cao lương mỹ vị, vó ngựa trắng như tuyết, áo bào đỏ như huyết, như phượng hoàng sải cánh, như khổng tước xòe đuôi, phồn hoa như cánh nhạn, phú quí như mây trôi! Từ khi Sa Nguyệt Lượng tự vẫn, Lai Đệ ta rơi vào vòng lẩn quẩn, điên điên khùng khùng là ta, ai cũng có thể là chồng ta, người người nguyền rủa ta, cuộc sống như vậy tốt hay xấu? Nói rằng tốt thì chưa ai tốt bằng, xấu cũng chưa ai xấu bằng! Nghiến răng lại gồng người lên mà xả láng với Hàn Chim!... Lai Đệ suy nghĩ mông lung đã mấy bận tủi thân suýt khóc. ảnh trăng quả thật đẹp, trong vắt, bao la, như dòng sông ngân tràn lên cây cỏ, như dát bạc lên mặt nước trong đầm, vẩy vàng vẩy bạc như manh lưu ly, mùi bùn, mùi cỏ mục hòa quyện với ánh trăng mê ly tỏa khắp đất trời.
Hàn Chim đã quay lại với hai bàn tay không. Anh nói đã đặt xong bẫy, đến một lát sẽ đi bắt. Đêm nay trăng sáng, chim thú đều rối loạn đồng hồ sinh học. Tôm cá đùa giỡn với ánh trăng, cò đi kiếm mồi dưới trăng. Hàn Chim nói rằng, vào những đêm bình thường, cò đứng bất động suốt đêm bằng một chân, nhưng đêm nay thì lò dò đi lại, cái cổ cong vươn ra rụt lại như lò xo. Con cò cẳng cao cổ dài, tầm nhìn thoải mái, thăng bằng lúc đứng, uyển chuyển khi đi, ôi sao mà đẹp mắt! Trong mắt Lai Đệ, Hàn Chim lom khom chui vào trong lều chính là con cò?
Anh ta ngồi bên Lai Đệ. Chị hít lấy hít để mùi cỏ dại và mùi ánh trăng trên người anh, cái mùi khiến chị như tỉnh như say, như thư thái như điên cuồng! Trong khoảng thời gian đợi chim mắc bẫy và trong căn lều ấm áp cách xa thôn xóm này, người đàn bà tự trút bỏ quần áo, còn quần áo của người đàn ông thì do người đàn bà cơi hộ. Lần giao hoan này giữa Hàn Chim và Lai Đệ là để hiến tế trời đất bao la vùng Cao Mật, là sự trình diện mẫu mực cho loài người. Về trình độ, cao hơn chín từng mây, về kiểu cách, nhiều hơn các loài hoa trên mặt đất. Quả thật họ không còn nghĩ tới sự sống còn nữa. Vầng trăng lóa mắt, cằn nhằn chui vào đám mây nghỉ ngơi. Hàn Chim nằm phục trên người Lai Đệ, nhớ lại chuyện thương tâm trong rừng sâu núi thẳm ở Nhật. Anh nói:
- Lai Đệ, trước khi biết em, anh có lần đã trông thấy thân thể người phụ nữ!...
Lai Đệ mắt long lanh trong tiếng dế kêu. Chị bảo:
- Anh kể cho em nghe đi!
Như một anh nông dân cuốc đất. Hàn Chim vừa vung cán cuốc vừa kể chuyện. Anh kể mùa thu năm ấy anh có ý định bẻ trộm một bắp ngô để ăn. Trong rừng đại ngàn của Nhật Bản, lá vàng chen lá đỏ rực rỡ, hoa rùng thơm ngát nở khắp thâm sơn cùng cốc. Lúc này anh đã mất con dao thái rau, râu tóc bù xù bết lại từng mảng, trên mình khoác chiếc áo bằng giấy, bảy phần giống quỉ, ba phần giống người. Những cây ngô, phần bắp đã bị bẻ chỉ còn lại phần bẹ, rất giống người đàn bà góa đang bưng mặt khóc. Anh sục sạo khắp ruộng, không tin rằng đã bị bẻ sạch. Quả nhiên anh vớ được một bắp, vội bóc bẹ ăn ngấu nghiến. Đã lâu lắm không được ăn thức ăn của người, răng tê dại đi. Có tiếng loạt soạt, anh tưởng gặp gấu chó. Gấu chó và anh vốn có duyên nợ với nhau, thật ra, anh rất sợ gấu! Anh vội nằm sấp giả vờ chết, tất nhiên cũng phải nín thở. Không phải gấu mà là một phụ nữ Nhật. Thoạt tiên, anh tưởng đó là người đàn ông vì chị ta mặc chiếc quần bảo bộ lao động bằng vải bạt rộng thùng thình, áo dài màu vàng xỉn đóng cúc giữa, lưng thắt sợi dây thừng, đầu đội mũ rơm hình nấm. Chị ta bỏ nón, chụp lên ngọn cây ngô. Anh trông rõ khuôn mặt gầy gò, vàng bủng, khuôn mặt của người đói ăn. Trông thấy mớ tóc cuộn tròn trên đầu, anh đoán người này là nữ, nên bớt sợ đến quá nửa. Chị ta cơi sợi thừng ngang lưng, phanh ngực áo dài ra rồi hai tay cầm hai vạt quạt phần phật cho bộ ngực lấm tấm mồ hôi, y hệt con chim vỗ cánh. Trên bộ ngực dính đầy hạt cỏ là cặp vú dẹt như lưỡi bò, hai núm vú như hai quả táo khô dính lủng lẳng ở đầu nhọn của hai lưỡi bò đó. Trời ơi, đây là một phụ nữ, một con cái. Hàn Chim cảm thấy có cái gì nổ tung trong đầu, máu chảy rần rật trong huyết quản. Cơ thể khô cằn của anh đột nhiên trở nên nhanh nhẹn. Anh đứng phắt dậy. Người phụ nữ Nhật mở tròn đôi mắt một mí, kêu lên một tiếng lạc cả giọng rồi thụt lùi mấy bước. Như hổ đói vô mồi, anh nhảy tới trước mặt người phụ nữ sắp ngất đi vì sợ, tay run lẩy bẩy chụp lấy bầu vú trắng nhợt, lép kẹp như con cá chết. Vậy mà bầu vú lạnh ngát ấy khi chạm phải, anh thấy các đầu ngón tay nóng ran như bánh mới ra lò. Anh lẩm bẩm điều gì đó, vụng về xé toạc mảnh vải quấn quanh người chị ta, hai chiếc bánh đậu bẹp dí văng ra, một mùi thơm của đậu khiến anh ngây ngất, thu hút toàn bộ tâm trí anh. Mắt anh mờ đi, hai chiếc bánh chừng như trêu ghẹo anh, nhảy như hai con sóc. Bất chấp tất cả, anh chạy theo vồ chúng, nghe thấy chúng kêu chi chí trong lòng bàn tay rồi anh cảm thấy cổ họng bị tắc nghẹn. Hai tay anh bây giờ không có gì cả, không hiểu hai cái bánh bỏ chạy hay đã rơi vào trong bụng anh. Cuối cùng thì anh hiểu ra, chính cái bánh đã làm anh nghẹn. Anh giơ tay xoa cổ, trong miệng anh toàn mùi vị của bánh đậu, anh cảm thấy bụng sôi ùng ục, nước miếng chỉ chực ứa ra, chiếc bánh xinh đẹp lăn lông lốc trước mặt. Anh khám rất kỹ trên người chị ta rồi lại ngó xung quanh, những chiếc bánh đậu không xuất hiện theo ý muốn của anh, anh cảm thấy thất vọng quá Anh quay người định bỏ đi thì lại trông thấy cặp vú lép kẹp của chị ta và cảm thấy hình như còn một chuyện quan trọng chưa được thực hiện, không nên bỏ đi vội. Đàn bà, người đàn bà Nhật đang đứng trước mặt anh, có thể chính chị ta là người nữ cảnh sát năm xưa, do người ấy báo động mà có chuyện lục soát trong núi, dẫn đến hai người anh em bị thiệt mạng. Mối thù với người Nhật được khơi lại, quang cảnh bị bắt đi làm phu ở Cao Mật, quang cảnh làm thân trâu ngừa ở mỏ than, rồi thì cuộc chia tay tử biệt sinh ly với cô gái thơ ngây nhà Thượng Quan, tất cả hiện rõ mồn một trước mắt. Một giọng âm vang từ trên trời dội xuống: Mần nó đi, trả thù! Thế là anh hung hãn xé toang chiếc quần đang mặc của chị ta, để lộ chiếc quần lót bẩn thỉu màu hồng xỉn có miếng vá đen bằng bàn tay. Như bị dội nước lạnh lên đầu, anh run lên vì một nỗi đau ập đến. Đó là cách dây nhiều năm, khi thay quần áo để khâm liệm cho mẹ anh bị thằng du đãng đánh chết, mẹ anh cũng mặc chiếc quần lót như thế này, cũng vá một miếng vải đen bằng bàn tay như thế này. Tự nhiên anh thấy lọm giọng và nôn hết bánh đậu và ngô trong bụng. Cố nén cơn đau quặn, anh ném hai cục đất vào người đàn bà rồi đứng dậy lảo đảo chạy vào rừng...
Lai Đệ quay nói lại ngắm khuôn mạt đường nét phân minh của Hàn Chim, khẽ nói:
- Anh thân yêu, anh quả là con người tốt...
Hàn Chim cọ bộ râu cứng trên núm vú như quả anh đào của Lai Đệ, nói:
- Nếu anh làm chuyện ấy là không phải với trời đất, không phải với em! Mà đã vậy thì anh không thể trở về Cao Mật để gặp lại em!...
Hai người ôm chặt nhau đầy thông cảm, chỉ tiếc người nọ không thể tan biến vào người kia để không còn phải xoắn xuýt lăn lộn, không còn phải nói năng lảm nhảm khi cuồng hoan. ánh trăng thấp thoáng trên người họ, lấp lánh như rượu có thuốc độc. Gần sáng, họ trở dậy mặc quần áo, ra đầm bắt cò sa bẫy. Trăng trong gió mát, không khí lấp lánh như vẩy bạc. Trong đầm, từng cụm hoa nở về đêm tỏa hương ngây ngất, vài con chim lớn kêu quàng quạc bay dưới ánh trăng. Một đàn chim nước đậu trên một cây lùn, tán rộng, trông như những quả cây. ánh trăng đẹp vô ngần. Lai Đệ bám sát Hàn Chim chui qua những bụi lau vào sâu khoảng một tầm tên bắn, quả nhiên thấy hai con cò đã mắc bẫy. Chúng bị nghẹt thở gần chết, chiếc mỏ dài màu xám đen cắm trong bùn. Lai Đệ cảm thấy bất nhẫn, hỏi khẽ Hàn Chim:
- Làm cho chúng sống lại được không?
Hàn Chim trả lời dứt khoát:
- Chết hay sống là tùy ở em!
Mỗi khi trời chạng vạng tối, từng đàn cò bay lượn trên đầm lầy, dưới ráng chiều đỏ rực, cánh cò chấp chới như tà áo của một tuyệt thế giai nhân.
5
Để cứu tính mạng cho cả nhà, chị Tư đã tự bán mình làm điếm. Đây là một bí mật đau xót của nhà Thượng Quan chúng tôi. Cả nhà chịu ơn chị, vậy nên khi chị từ phương trời nào không biết, ôm cây đàn yêu quí của chị trở về, nước mắt mẹ tuôn rơi như chuỗi hạt châu, ướt đầm ngực áo. Lúc này, nhà Thượng Quan chúng tôi người thì chết, người thì bỏ đi, tan đàn sẻ nghé, mẹ trông thấy chị Tư đã lâu bặt vô âm tín thì làm sao không đứt từng khúc ruột! Số vàng ngọc châu báu chị Tư giấu trong hộp đàn tì bà đã bị cán bộ công xã tịch thu, chỉ cho phép chị mang cây đàn đã bị đập vỡ hộp cộng hưởng về nhà. Chị và mẹ ôm nhau khóc, khóc chán, lau sạch nước mắt. Chị Tư nhìn mái đầu hoa râm của mẹ, nói:
- Mẹ, không ngờ kiếp này con còn được gặp lại mẹ!...
Nói chưa dứt câu, chị đã òa khóc. Mẹ xoa vai chị, nói:
- Tưởng Đệ, con gái xấu số của mẹ...
Chị Tư hỏi thăm tình hình các chị, mẹ xua tay:
- Đừng hỏi gì nữa!
Chị Tư nhìn tôi, nói:
- Chỉ cần còn Kim Đồng là chị yên tâm, nhà Thượng Quan chúng ta có người nối dõi rồi!
Mẹ ngao ngán, nói:
- Cô ngốc của mẹ, gì mà nối dõi với chả nối dõi? Thời buổi bây giờ làm sao tính được những chuyện ấy!
Chị Tư có một tiểu sử cay đắng, đầy nước mắt, chúng tôi không có quyền hỏi. Chúng tôi thận trọng bảo vệ vết thương hễ chạm là ứa máu của chị. Nhưng người ngoài thì không nghĩ vậy, họ muốn gia đình tôi ngày nào cũng có chuyện giật gân cho họ xem. Sau khi trở về, chị Tư ở lì trong nhà, nhưng cái tin cô gái nhà Thượng Quan làm điếm mấy chục năm, đem về không biết bao nhiêu vàng ngọc châu báu đã lan rất nhanh khắp vùng Cao Mật. Tôi ra đồng tìm lương thực trong các hang chuột, vợ ông Trần Thọt là Trương Quốc Hoa cuối hí hí bảo tôi:
- Ông anh, việc gì ông anh khổ sở thế! Việc gì phải đào hang chuột để lấy lương thực? Chỉ cần bán một thứ trong số châu báu chị Tư đem về đã đủ mua một chuyến tầu bột mì ngoại?
Tôi trừng mắt nhìn người đàn bà tai tiếng vì thông dâm với bố chồng, nói:
- Chị nói thối như *** ấy!
Chị ta xán lại, hỏi nhỏ:
- Ông anh này, nghe nói có một viên ngọc dạ minh châu to bằng quả trúng gà phải không? Về đêm nó phát sáng, soi rõ mọi thứ trong buồng, đúng không? Liệu có thể cho chị đây ngó qua một tí để mở rộng tầm mắt? Liệu có thể xin chị Tư một hạt, dù chỉ bằng hạt đỗ làm đồ trang sức, dù chỉ một dây chuyền mảnh như sợi tóc cũng tốt chán?- Chị ta đưa mắt tống tình, trêu - Đừng chê chị có nước da đen, chị đây là dưa Ha-mi, vỏ thô nhưng cùi ngọt. Chàng chẳng nghe người ta nói đấy sao: Thông trắng cám vàng, đen thì lắm nước, hói đầu rỗ mặt thì không biết mệt đó sao!...
Chị Tư ở lì trong nhà cũng không thoát nạn, đúng như câu cây muốn lặng nhưng gió chẳng đừng. Cái tật thích đấu tranh trong công xã lại kịch phát, họ tổ chức triển lãm nhằm giáo dục đấu tranh giai cấp ở hội trường công xã. Đây là cuộc triển lãm đấu tranh giai cấp lần thứ hai trong lịch sử Cao Mật, so với lần đầu thì về nội dung có khác đôi chút. Tranh ảnh và áp phích đều xoay quanh hai nhà Thượng Quan và Tư Mã, làm như lịch sử Cao Mật là lịch sử hai gia đình Thượng Quan và Tư Mã vậy. Dân chúng không thích xem những tranh ảnh này, chỉ thích xem triển lãm về chị Tư. Các cán bộ đáng ghét của công xã trưng bày trong tủ kính tất cả những thứ mà cả đời chị Tư ky cóp được, cho mọi người xem. Chúng sáng lấp lánh khiến mọi người hoa mắt. Sau ba ngày triển lãm, nhiệt tình với báu vật giảm đi, hận thù giai cấp vẫn không thấy nâng cao rõ rệt, các cán bộ công xã liền nảy ra một ý, bắt chị Tư đến triển lãm làm hiện vật sống, bắt chị tự tố cáo chị. Uỷ viên tuyên truyền của Đảng ủy công xã Dương Giải Phóng đeo kính, đầu nhẵn bóng như chiếc gáo, mặt như mặt khỉ, dẫn bốn dân quân đeo tiểu liên đến đập cổng nhà tôi. Chị Tư run bắn, hai tay sờ soạng hai bên. Chị nghiện thuốc lá, Răng vàng khè vì ám khói. Cuối cùng chị cũng tìm thấy thuốc, bật diêm châm lửa hút. Dù là con đẻ, dù chị có ơn với cả nhà, nhưng mẹ vốn tiết kiệm, rất ghét cái tật nghiện thuốc của chị. Thuốc của chị là do tôi mua ở hợp tác xã cung tiêu nhãn hiệu Cần kiệm, giá một hào một bao. Tôi cho rằng trong túi chị chỉ còn đủ tiền mua hai bao thuốc. Chị rít tóp cả má, đầu thuốc kêu xèo xèo, thuốc tồi, mùi khét lẹt! Trong một thoáng tôi thấy chị đã biến thành một bà già. Chị cúi đầu, những giọt nước mắt được dính như keo ứa ra, đến nỗi những con nhặng dính chân không bay được. Có lẽ chị sợ, có lẽ chị không sợ! Có thể chị căm thù, cũng có thể chị không căm thù! Khuôn mặt kinh khủng của chị bị trùm lên một lớp sương mù, khiến người ta không dám nhìn thẳng vào chị. Vốn là người từng trải, mẹ bảo:
- Kim Đồng, ra mở cổng, không biết phúc hay họa, nếu họa thì có tránh cũng không xong!
Cánh cổng mở toang, ủy viên Dương ngạo nghễ bước vào mặt vênh váo ra vẻ ta đây cán bộ công xã. Hắn người nhỏ thó, nhưng cực kỳ hăng hái, y hệt cái giống của con lừa đực lúc cương cường. Bốn tên dân quân cũng cáo mượn oai hùm, hạ súng trên vai xuống, vỗ báng súng bôm bốp. Mẹ nheo mắt nhìn ủy viên Dương từ đầu đến chân. Hắn có vẻ chờn, húng hắng ho mấy tiếng như con cừu, quay mặt lại bảo chị Tư:
- Thượng Quan Tưởng Đệ, mời chị đi cùng chúng tôi!
Mấy chục năm qua, nhà Thượng Quan đã quen nghe giọng lưỡi kiểu này. Đằng sau câu nói ấy là một nội dung tàn nhẫn, gian ác, chúng tôi còn lạ gì, nó đồng nghĩa với vào nhà giam, ra trường g bắn. Mẹ hỏi: Sao vậy? Con gái tôi phạm tội gì? Uỷ viên Dương chống chế:
- Ai bảo con bà phạm tội? Tôi bảo cô ta phạm tội hả? Tôi có nói cô ta phạm tội đâu, chỉ lôi cô ta đi thôi mà!
Mẹ hỏi:
- Các ông đưa nó đi đâu? Uỷ viên Dương nói:
- Bà hỏi tôi, vậy tôi hỏi ai? Tôi chỉ là thiên lôi, chỉ đâu đánh đấy, là đầu sai mà thôi?
Mẹ đứng chắn trước mặt chị Tư, kiên quyết:
- Không đi đâu cả, chúng tôi không phạm pháp, không đi đâu cả?
Bốn tên dân quân lại vỗ báng súng bôm bốp. Mẹ nguýt chúng, vẻ khinh bỉ:
- Đừng vỗ nữa, cái trò ấy tôi nghe mãi rồi, khi bọn Nhật nã đại bác vào đây, các người còn chưa đẻ kia! Uủ viên Dương đành chịu nhún, dằn giọng nói:
- Bà ơi, đừng có rượu mời không uống, uống rượu phạt!
Mẹ nói:
- Ăn hiếp mẹ góa con côi thì trời đất không dung!
Chị Tư cười nhạt, đứng dậy:
- Mẹ đừng phí lời với bọn họ! - Chị quay sang bảo Uỷ viên Dương - Các ông ra trước đi, tôi phải sửa soạn một chút đã!
Tôi đoán chị Tư muốn bắt chước hình ảnh anh dũng hy sinh của cái liệt nữ, trước khi ra pháp trường tắm gội sạch sẽ, ăn mặc chỉnh tể. Nhưng có lẽ cũng do thiên tính của chị, bình sinh chị yêu cái đẹp, không thích đầu bù tóc rối, mặt mũi nhem nhuốc trình diện thiên hạ. Chị rít mẩu thuốc cho đến khi bỏng tay rồi thổi phù một cái, khiến sợi thuốc đi một nơi, giấy cuốn đi một ngả - trò chơi này, Tưởng Đệ rất giỏi - bay đến dưới chân ủy viên Dương. Động tác này vừa có tính chất khiêu khích vừa có tính chất đùa cợt. Uỷ viên Dương cúi nhặt mẩu thuốc vẫn còn khói, nét mặt lộ vẻ lúng túng. Anh ta bảo:
- Cho cô mười phút, nhanh lên!
Chị Tư thủng thẳng đi vào chái đông và ở lì trong đó dễ đến hơn một tiếng, ủy viên Dương và bốn tên dân quân sốt ruột cứ nháo nhác lên trong sân. Uỷ viên Dương mấy lần gõ cửa sổ, nhưng chị Tư im lặng không thèm lên tiếng. Cuối cùng, chị cũng ra. Chị mặc chiếc áo trông mà rợn người: áo vóc đại hồng, chân đi giày lụa thêu hoa, cổ đeo chuỗi hạt ngọc, má đánh phấn, môi thoa son, eo lưng mềm mại như nhành liễu, cặp đùi trắng nõn thấp thoáng sau tà áo xẻ. Mắt chị ánh lên những tia hung dữ và ngạo nghễ. Chị Tư mặc đẹp quá khiến trong lòng tôi đầy mặc cảm tội lỗi. Tôi không có cách nào tha thứ cho mình, chỉ dám nhìn chị một thoáng rồi gằm mặt xuống. Tôi sinh ra dưới cờ mặt trời, nhưng lớn lên dưới ngọn cờ đỏ, những người phụ nữ như chị Tư tôi chỉ thấy trên phim ảnh. Khuôn mặt bé choắt của ủy viên Dương đỏ lụng, bốn tên dân quân đứng ngây như phỗng. Chúng líu ríu theo sau chị Tư. Trước khi ra khỏi cổng, chị ngoảnh lại mỉm cười với tôi nụ cười đầy ma quái, khiến tôi suốt đến không bao giờ quên. Nụ cười ấy còn len vào trong giấc ngủ của tôi, biến những giấc mơ trở thành ác mộng. Mẹ thở dài, dàn dụa nước mắt.
Chị Tư được mời đến gian triển lãm giáo dục giai cấp, đứng trước tủ kính bày những đồ châu báu. Dân Cao Mật phát điên lên, người ta chen chúc nhau, ngắm chị như ngắm một động vật quí hiếm. Cán bộ công xã yêu cầu chị khai rõ chị làm thế nào mà bóc lột được những thứ quí giá như thế. Chị Tư mỉm cười, không trả lời Trên thực tế, sự xuất hiện của chị Tư, khiến cuộc triển lãm giáo dục giai cấp ở Cao Mật hoàn toàn mất hết ý nghĩa. Đàn ông đến xem con điếm. Đám phụ nữ cũng đến xem con điếm. Chị Tư tuy đã hoa tàn nhị rữa, nhưng lạc đà gầy còn to hơn ngựa, xấu phượng hoàng còn đẹp hơn gà! Đặc biệt là chiếc áo bằng vóc đại hồng của chị đỏ rục cả gian triển lãm, trông từ xa tưởng gian phòng phát hỏa, mẹ kiếp, đúng như mụ Phạm Quốc Hoa từng nói. Chị Tư là người từng trải, rất thạo tâm lý đàn ông. Chị thi triển thuật làm duyên, tay cầm hoa lan, đưa mắt tống tình, uốn éo cặp mông, ngửa đầu sửa tóc, khiến gian triển lãm sôi sục như nước lũ tràn bờ, ngay cả đám cán bộ công xã cũng nhíu mũi nhăn mày, trông mà chướng mắt! May mà ông Hồ, bí thư đảng ủy công xã là bậc cách mạng kỳ cựu, lập trường vững vàng. Ông ta nhảy lên bục, nhằm giữa ngực chị Tư đấm một quả. Ông ta có sức khỏe, quả đấm của ông tróc cây bay đá, chị Tư làm sao chịu nổi? Chị lảo đảo rồi ngã ngửa. Ông bí thư túm tóc dựng chị dậy, cất giọng Giao Đông nặng trịch chửi:
- Đ. mẹ mày! Dám hành nghề nhà thổ ngay tại triển lãm! Đ. mẹ, nói, mày đã bóc lột người nghèo như thế nào?
Trong khi bí thư Hồ chửi rủa, các cán bộ công xã thi nhau quát tháo để tỏ ra mình có lập trường vững vàng. Uỷ viên Dương vung tay hô khẩu hiệu, nội dung cũng vẫn như mấy năm trước, đại loại: không quên nỗi khổ giai cấp, nhớ mãi mối thù máu và nước mắt, vân vân và vân vân. Quần chúng hưởng ứng lèo tèo. Chị Tư mắt nẩy lửa, luôn miệng cười nhạt. Sau khi bí thư Hồ bỏ tay ra, chị sửa lại mái tóc rối bù:
- Tôi sẽ nói, tôi sẽ nói, các ông bảo tôi nói gì bây giờ!...
Các cán bộ gầm lên:
- Khai ra, không được giấu giếm!
ánh mắt chị Tư dịu dần, giọt nước mắt long lanh tự nhiên trào ra rồi rớt xuống vạt áo dài. Chị nói:
- Làm điếm là bán trôn nuôi miệng, kiếm được đồng tiền đâu có dễ, mụ chủ cưỡng ép, lưu manh làm nhục, chút tài sản này đẫm máu cả đấy!...
Cặp mắt rất đẹp của chị lại sáng rực lên, nước mắt đã bị ngọn lửa hong khô, chị nói:
- Các người cướp của mồ hôi của tôi mà vẫn chưa thôi, còn bắt tôi ra hạ nhục? Người đàn bà như tôi thì có loại đàn ông nào mà tôi chưa biết? Giặc Nhật tôi đã biết, quan cao chức trọng tôi đã biết, tiểu thương tiểu chủ tôi đã biết, bọn choai choai trộm tiền cha mẹ đến gặp tôi, tôi cũng hắt hủi chúng, ai có vú thì người ấy là mẹ, ai có tiền thì người ấy là chồng!...
Các cán bộ gầm lên:
- Nói cụ thể một chút!
Chị Tư cười nhạt:
- Các ông đấu tranh với tôi là giả vờ đấu tranh, thực ra là muốn ngắm tôi. Nhưng vướng quần áo khó xem lắm, hôm nay bà cho các người xem đã mắt!
Chị vừa nói vừa cởi khuy áo nách, phanh vạt, trút bỏ chiếc áo dài xuống, chị hiện ra trần truồng. Chị gào to:
- Xem đi! Mở mắt ra mà xem! Dựa vào cái gì để bóc lột hả? Dựa vào cái này, cái này? Kẻ nào trả tiền, bà cho kẻ đó mần! Công việc này nhàn nhã đấy, mưa không đến mặt, nắng không tới đầu, ngọt bùi cay đắng, ngày nào cũng là cô dâu, đêm nào cũng động phòng hoa chúc! Các người có vợ có con gái hãy cho họ làm nghề này, hãy bảo họ đến gặp bà. Bà sẽ dạy cho họ xướng ca đàn dịch, bà sẽ dạy họ đủ các mánh khóe để thù tiếp đàn ông, biến họ thành mỏ vàng của các ngươi, để các người nếm mùi làm **! Thế nào, ớn rồi hả? ỉu xìu như con c. sau khi xuất tinh rồi hả?
Nghe chị Tư chửi như tát nước vào mặt, cánh đàn ông Cao Mật cách đó ít phút mắt còn sáng lên, giờ đây vội cúi gầm mặt. Chị Tư ưỡn ngực, ngạo ngược bảo bí thư Hồ:
- Thưa quan lớn, tôi đếch tin rằng ông không muốn! Trông kìa, cái gì như tỏi gà đang đội quần ông lên thế kia? Khéo bục quần ra đấy! Lại đây nào, ông mà không cầm đầu thì ai dám mần? Chị Tư làm một cử chỉ tục tĩu về phía ông bí thư, vừa ưỡn hai bầu vú đầy thương tích, vừa tiến lại chỗ ông ta. Ông ta đỏ mặt, lùi lại. Con người Giao Đông vạm vỡ này toát mồ hôi hột trên khuôn mặt như đẽo bằng rìu, mớ tóc rễ tre cứng như lông lợn bốc hơi chẳng khác nồi hấp khi mở vung. Đột nhiên ông ta hộc lên một tiếng như con chó bị mỏ kìm nung đỏ kẹp trúng mũi nổi điên lên, nắm đấm thép nện liên tiếp vào đầu vào mặt chị Tư những cú trời giáng. Chị Tư ngã sóng soài, quăn quại vì đau đớn, mũi và các kẽ răng rỉ máu.
Bí thư Hồ phạm sai lầm, bị điều đi nơi nào không rõ. Hôm ấy, lương tâm trỗi dậy trong những người phụ nữ vùng Cao Mật. Họ nguyền rủa đám cán bộ công xã đã gây tai họa, nguyền rủa cánh đàn ông của họ. Họ ùa tới, đứng vòng trong vòng ngoài, mặc quần áo cho chị Tư. Vài người khỏe mạnh cáng chị lúc ấy chỉ còn thoi thóp, ra khỏi nhà triển lãm, diễu trên đường phố, theo sau là một đoàn phụ nữ nước mắt ràn rụa và lũ trẻ nét mặt trầm lắng như ông già. Không ai nói một lời như một cuộc tuần hành biểu dương sức mạnh đầy bi tráng. Tà áo đỏ như lửa của chị Tư kéo lê trên mặt đất, chị như một liệt sĩ đã anh dũng hy sinh. Từ hôm đó, chị Tư trở nên nổi tiếng. Chích máu cho những tâm hồn ngu muội cố chấp, dùng phương thuốc dĩ độc trị độc, rõ ràng là biến thối nát thành diệu kỳ, biến bị động thành chủ động. Các bà các chị tốt bụng, bưng đến bát to bát nhỏ, những muỗng bằng quả bầu, trong bát là mì sợi, trong muỗng là trứng gà. Họ đến để thăm hỏi chị Tư. Mẹ xúc động sâu sắc, bà nói rằng chưa bao giờ nhà Thượng Quan gần gũi dân làng đến thế. Chỉ tiếc là chị Tư sẽ không bao giờ tỉnh táo trở lại, chị bị chấn thương sọ não vì những quả đấm thép của bí thư Hồ.
6
Trong hội nghị cán bộ ba cấp do tỉnh triệu tập, bài phát biểu của Lỗ Thắng Lợi được coi là trọng điểm. Qua ánh mắt tán thưởng của mấy vị lãnh đạo kỳ cựu và tiếng xì xào to nhỏ của các đồng nghiệp, Lỗ Thắng Lợi hiểu rằng bài phát biểu của mình rất thành công. Những năm gần đây, địa phương cũng bắt chước Trung ương, ở các hội nghị lớn, người ta không đứng tại chỗ phát biểu mà lên nói trước mi-cờ-rô. với các quan chúc tư duy chậm chạp, nói năng lúng túng, mắt không rời được bản viết sẵn trên tay, thì nói trước mi-cờ-rô quả là cực hình, nhưng Lỗ Thắng Lợi thì thoải mái như một lần biểu diễn. Cô cuộn bài nói thành chiếc ống, múa nó trong tay. Giọng cô thánh thót mà không hụt hẫng. Thái độ nghiêm chỉnh mà không thiếu vẻ hoạt bát. Cô rất diệu mà không quá trớn, tay vung lia lịa nhưng không khoa trương. Cô đã gần năm mươi nhưng phong độ vẫn trẻ trung. Cô tỉa tót cẩn thận nhưng không để lộ dấu vết của hóa trang. Cô ăn mặc giản dị nhưng lại cao sang về chất liệu vải. Cô đứng trước mi-cơ-rô, mọi cặp mắt đổ dồn vào, cô trở thành ngôi sao sáng trong hội nghị cán bộ ba cấp. Trong buổi dạ tiệc để chia tay, vị lãnh đạo lão thành đặc cách cho gọi cô đến ngồi bên cạnh ông. Ông giữ bàn tay nóng hổi, to như bàn tay gấu, vỗ vỗ đầu gối để trần của cô, dịu dàng hỏi thăm: Cô Lỗ này, chuyện riêng tư thế nào rồi?. Cô cười khanh khách, nói: Hung Nô chưa diệt, đâu dám lo chuyện riêng tư. Ông cũng cười khà khà tỏ vẻ tán thưởng rồi huấn thị một hồi ra vẻ quan tâm..
Tan tiệc trở về khách sạn, cô cảm thấy hơi váng đầu. Ông thị trưởng của thành phố bạn gọi điện mời xuống khiêu vũ dưới tầng hai. Cô nói cô say, không nhảy được nữa. Ông bạn nói bóng gió mấy câu, cô chửi lớn rồi gác máy nói. Cô đem tấm biển Xin đừng làm phiền móc vào dấm cửa rồi ngâm mình trong bồn tắm. Ngâm trong nước nóng cô cảm thấy buồn ngủ. Chuông điện thoại lại reo. Cô cho rằng lại mời đi nhảy nên không nhấc máy, bên kia đầu dây sẽ bỏ máy ngay thôi, nhưng chuông cứ réo liên tục, xem ra có vẻ nhất quyết gặp bằng được. Cuối cùng, cô đầu hàng, giơ tay với cái tai nghe treo trên tường ốp gạch men phía sau thùng xả nước. Cô uể oải lên tiếng. Đầu bên kia im lặng. Cô hỏi ai đấy. Bên kia hỏi có phải thị trưởng Lỗ đấy không. Cô trả lời phải. Bên kia nói thị trưởng Lỗ phải hết sức cẩn thận. Cô nói có gì mà cẩn thận! Bên kia nói có người định hạ bệ chị, hồ sơ đã ở chỗ thị ủy, chúng cứ không thể chối cãi. Lỗ Thắng Lợi nói cây ngay không sợ chết đứng. Bên kia cười nói rằng vì thiện chí nên mới nhắc chị. Lỗ Thắng Lợi trầm ngâm hồi lâu rồi hỏi anh là ai. Bên kia nói: Thành phố chị có Trung tâm nuôi chim Phương Đông phải không?. Lỗ Thắng Lợi nói tôi muốn gặp anh. Bên kia nói không cần thiết, thị trưởng Lỗ, chúc chị may mắn.
Cô mệt rũ, nằm trong bồn nhìn hơi nước cuồn cuộn bay lên, nghe tiếng nước xối ào ào ở phòng bên. Trong đầu cô như một cái xoáy cuốn theo những rác rưởi, cô cảm thấy mình cũng đang trong dòng xoáy nhơ bẩn đó và trôi tuột xuống đường cống ngầm tăm tối. Cô nằm trong bồn cho tới khi nước nguội, những giọt nước đọng trên trần lặng lẽ rơi xuống bồn, tiếng rơi thánh thót như tiếng gõ vào pha lê. Nước trong bồn phủ một lớp như váng đầu. Những giọt nước rơi trên cái đầu cao ngạo của cô, tiếng rơi bộp bộp như gõ vào khay đậu phụ. Cô vọt ra khỏi bồn như cá nhảy, lau người trước gương, thấy mình tuy đã gần năm mươi nhưng vú vẫn nẩy, eo vẫn thắt đáy lưng ong, bụng vẫn thon thả. Dũng khí chiến thắng hèn nhát, cái đẹp là sức mạnh. Cô khôi phục sự nhanh nhẹn và tháo vát, thoắt cái lau xong ngươi, nhanh nhẹn thay quần áo, xịt lên cổ một chút nước hoa. Rồi cô gọi điện cho anh lái xe hôm trước đã đưa cô đến nhà khách của tỉnh, bảo anh ta chuẩn bị xe. Nửa tiếng sau, Lỗ Thắng Lợi đã ngồi trên chiếc xe du lịch sang trọng chạy trên đường cao tốc với tốc độ một trăm năm mươi cây số/giờ, nhằm hướng thành phố Đại Lan vùng Cao Mật.
Khi cô bước vào ngôi biệt thự riêng thì đã ba giờ sáng. Cô cởi áo dài, chỉ mặc quần lót và nịt vú, đi lại trên mặt sàn đánh xi bóng loáng, như con thú cái đi thị sát lãnh địa của mình. Cô bật đèn bàn, tắt đèn trần, ánh đèn dìu dịu chiếu qua chiếc chao đèn màu vàng. Trong phòng ấm áp và yên tĩnh. Mấy ngày không về, gian phòng có mùi ẩm mốc. Cô kéo rèm, mở một cánh cửa sổ khung nhôm. Không khí ban đêm trong lành cùng với mùi thơm của hoa lan tràn vào phòng. Cô trông thấy dưới ánh đèn trong sân ba cây lan nếp trồng trong ba bồn gỗ lá bóng mượt, lốm đốm những vụn vàng ở cuống. Trong sân còn có các cây tượng bì, cây thiết mộc lan và mấy khóm trúc dáng thanh nhã. Trên con đường mờ tối bên ngoài, một chiếc xe du lịch ngoại nhập chạy vụt qua, đèn xe đỏ như máu, thân xe rất dài và dáng chạy êm như ru, cô nhận ra đó là chiếc Win 600 của bí thư thành ủy Tôn X. Thế là hình ảnh người đàn ông nhỏ con tóc thưa, mép nhẵn thín cực kỳ gian ngoan chập chờn trước mặt cô. Giống như rất nhiều địa phương khác, thị trưởng Lỗ Thắng Lợi và bí thư thành ủy này cứ lủng củng thế nào ấy. Mối quan hệ đặc thù giữa người với người này mang đậm màu sắc Trung Quốc. Bảo rằng mâu thuẫn thì không có mâu thuẫn, bảo rằng không mâu thuẫn thì cũng khó nói. Lỗ Thắng Lợi nghĩ đến ô dù của mình rồi lại nghĩ đến ô dù của bí thư Tôn X. Một cảm giác ớn lạnh xâm chiếm khắp cơ thể. Ô dù của cô có khả năng bị đổ, ô dù của Tôn X có thể lên. Nghĩ vậy liền hiểu ngay toàn bộ ý nghĩa của cú điện thoại lúc còn ở khách sạn. Nghĩ vậy liền hiểu rằng, chiếc Win 600 của Tôn X ra khỏi chuồng giữa đêm khuya không phải là ngẫu nhiên. Sau đó, cô cảm thấy hai vai tê dại, lẽ ra cô phải mặc áo ngủ bằng lụa màu phấn hồng vào, thì cô lại cởi nịt vú ra, tất nhiên là nịt vú của Thú Một Sừng, bố toàn tơ. Cô gắn lên người chiếc máy điện tử đa năng, vừa xoa bóp vừa rung cho vú nở, rất phức tạp. Chị nhớ lại câu chuyện lưu truyền ở Cao Mật cách đây mấy chục năm, câu chuyện về một nữ gián điệp nhét máy phát vào trong bầu vú, hoang đường đến nỗi cô rất thất vọng về bản án đã tuyên đối với chị ta. Tiếp theo, cô lại nhớ người đàn bà đầu tiên mặc váy ra đồng. Đó là Hoắc Lệ Na, cô giáo viên tiếng Nga xinh đẹp, bọn lưu manh chạy như bay đến trước mặt cô rồi giả vờ ngã để nhìn ngược lên, xem trong váy có mặc quần lót không. Bí thư Hồ nói rất hăng: Những người mặc váy đều dễ xỏ chân như giày rách, làm chuyện đó rất tiện, chị cần tốc ngược lên, banh hai chân ra là xong! Bỏ nịt ra thì tất nhiên là vú chảy xuống, năm mươi tuổi rồi còn gì, sơn hào hải vị, gấm vóc lụa là cũng không kéo lại vẻ thanh xuân. Cô lấy trong tủ ra bình rượu ngoại màu hổ phách, mở nút, rót đầy cốc pha lê chân cao. Tất cả những gì ở đây đều không kém vẻ hào hoa so với trong phim Hôliút, cần gì có nấy, muốn ăn thứ gì là ăn thứ đó, muốn uống thứ gì là có thứ đó, muốn mặc gì là có cái đó, kiếp này như vậy là quá đủ rồi, cô nghĩ. Cô tợp một ngụm rượu rồi tay cầm cốc rượu, cô quan sát căn phòng, Đèn màu, máy ảnh, dàn stêrêô v.v... đã trở thành bình thường như cái bàn chiếc ghế, không còn là những vật quí hiếm. Cô mở tủ quần áo kê sát tường, chiếc tủ bằng gỗ đàn hương thơm phức, trong tủ treo hàng dãy quần áo hợp thời trang, mỗi bộ chí ít giá tiền bằng một con trâu, thậm chí mười con trâu. Nếu đem tất cả quần áo này đổi lấy gạo, e rằng một kho cũng không chứa hết. Cô buồn rầu mỉm cười.
Cô lại tợp một ngụm rượu, lẩm bẩm:
- Thối nát, quá thối nát!
Cô mở ngăn kéo, vun các đồ trang sức lại thành đống rồi đếm, dây chuyền vàng 185 chiếc, vòng tay vàng 98 chiếc, khuyên tai vàng 87 chiếc, nhẫn kim cương, nhẫn nạm ngọc, nhẫn trơn tổng cộng 127 chiếc, nhẫn bạch kim 19 chiếc, hoa cài ngực bằng vàng 17 chiếc, đồng tiền kỷ niệm bằng vàng ròng 24 đồng, đồng hồ Lônggin 7 chiếc, các loại đồng hồ nữ khác một đống. Các thứ này, nếu qui ra thịt lợn, nếu làm nhân bánh bao thì được bao nhiêu chiếc? Cô nhếch mép cười buồn, tợp một ngụm rượu, nói một mình:
- Thối nát, thối nát quá!
Cô cầm cốc rượu đi sang gian phòng chứa các thứ linh tinh, mở chiếc tủ lặn trong vách bếp, từng tập nhân dân tệ xếp ngay ngắn ở một góc, mùi hôi xộc lên mũi. Cô đóng cánh cửa lại, tợp một ngụm rượu, lẩm bẩm:
- Tiền là thứ bẩn thỉu nhất trên đời, chẳng trách những nhân vật lớn không sờ vào tiền. Thực ra mình cũng không cần sờ đến tiền, trong mười năm qua, mình có dùng tiền để mua cái gì đâu? Chưa một lần!
Rời bỏ số tiền này, trong lòng cô rất nặng nề, rất không bằng lòng về mình, mình gom cái của này để làm gì nhỉ? Cô nghĩ. Cô ngán ngẩm khi nghĩ rằng trong tủ lạnh ở bếp có khoảng một triệu đồng nhân dân tệ, hình như còn một khoản tiền trong hộp sắt dưới nền nhà tầng một, đây là thành quả trong thời kỳ làm Giám đốc ngân hàng. Sau khi kiểm kê toàn bộ tài sản, cô ngồi xuống ghế xô pha bằng da thật, hình như uống liền hai cốc rượu. Cô cảm thấy đùi chảy mồ hôi, dính nhem nhép trên mặt ghế xô pha. Cô nghĩ, đáng đem bắn bỏ được rồi. Mọi người đều tham, tối mắt vì tiền, cuối cùng bị đồng tiền cắn chết. Cô linh cảm giờ xấu của mình đã điểm. Để chứng thực sự phán đoán của mình, cô quay thử số điện thoại mật của Tôn X. Điện thoại tu lên một tiếng rồi đầu bên kia có người nhấc máy. Cô không nói gì, lặng lẽ đặt ống nghe xuống, hiểu ra tất cả. Tôn X chưa ngủ, hắn tranh thủ thời gian khi cô họp trên tỉnh, bố trí đâu vào đấy cả rồi.
Cô nghĩ rất lâu, nghĩ ra một cách tiêu hủy số tiền.
Cô bỏ tiền vào một túi ni lông rồi xách xuống bếp lấy nồi cao áp ra, lấy nước đầy nửa nồi rồi đặt lên bếp ga, mồi lửa. Có mà đần thì mới đem tiền ra đốt, cô nghĩ, mùi hôi thối của tiền giấy khiến người ta ngạt thở. Cô quẳng mấy chục bó tiền vào nồi, nước trong nồi sắp tràn ra ngoài. Cô đậy nắp lại. Cô cho rằng chỉ sau nửa giờ là chỗ tiền giấy sẽ thành bột, qua lavabô là tống xuống cống ngầm, thần không biết, quỉ không hay, các người cứ xuống cống ngầm lấy mẫu mà xét nghiệm? Có lấy được mẫu bột thì kết quả xét nghiệm chúng minh được gì? Cô rất tự đắc vì trí thông minh của mình.
Trở lại phòng khách, cô tiếp tục uống rượu, đợi số tiền nhân dân tệ biến thành hồ. Cô chợt nghĩ phải gọi điện cho ô dù, nhưng lại sợ phá giấc ngủ đang ngon của ông ta. Đang do dự thì tiếng chuông điện thoại réo. Cô bấm nút thông máy rồi hỏi ai, tiếng nói ân cần của ô dù vang lên. Ô dù bảo, tôi gọi điện cho cô về tỉnh, không có người nhấc máy, tôi đoán là cô đã về nhà. Về nhà là tốt, thu dọn nhà cửa tinh tươm một tí, kẻo có khách quí, không đến nỗi ngượng mặt!...
Đối với cô mọi việc đã rõ như ban ngày. Cô uống hết chai rượu. Khi cô đứng dậy để đi xem chỗ tiền đã thành hồ chưa thì cảm thấy hai chân mềm nhũn như đi trên đống bông. Chưa tới nhà bếp thì đã nghe một tiếng nổ rung cả cửa kính. Cô đẩy cửa bếp bước vào, thấy nồi cao áp vỡ toác từng mảnh, cái giăng. cong queo như một khúc ruột, một thứ đặc như cháo bắn đầy nền gạch men và trên tường, mùi hôi thối sặc sụa, máu đỏ tía như mủ đặc chảy ra từ cái nhọt bọc. Cô cảm thấy buồn nôn, vội bịt miệng chạy trở lại phòng khách.
Cô nghe sau lưng có người nói, Thị trưởng Lỗ, cô say rồi! Cô nói, ai bảo tôi say?... Tôi chưa say! Tôi uống rượu như hũ chìm!... Nhà tôi có máu di truyền... Ông ngoại tôi uống một hũ Nhị Oa đầu mà không say? Các dì tôi đều uống được rượu... Không tin, tôi uống cho anh xem. Cô lảo đảo đến trước tủ rượu, lấy ra một chai, nói, Anh Mã Lương, ở đây không có thị trưởng cái quái gì hết, chỉ có đàn bà... Hai chúng ta không cùng dòng máu... Lại đây, quần một trận cho đã đời! Lại dây nào, ai dám? Bọn đốn mạt thử vào đây xem, tôi thì bóp chết tươi chúng nó! Anh Mã Lương, anh Mã Lương ơi, anh đúng là xấu dây tốt củ, người bốn lạng, c. nửa cân!... Đêm nay ta hãy trổ tài xem ai hơn ai? Kim Bình Mai... Anh là Tây Môn Khánh... Tôi là Phan Kim Liên, Lý Bình Nhi, Xuân Mai, thím Lại Vượng... Muốn nhiều đàn bà thì chui vào Hồng lâu mộng... Lỗ Thắng Lợi nói đứt quãng, dốc tuột chai rượu vào miệng, tu òng ọc, một phần nhỏ vào miệng, phần lớn chảy ra cằm, xuống ngực, xuống hai bầu vú say, phủ lên một lớp mỏng óng ánh...
Lỗ Thắng Lợi theo Tư Mã Lương lên tầng mười sáu của Quế Hoa đại lầu, vào hệ phòng tổng thống. Đây là lần đầu tiên có người thuê bao loại phòng này kể từ khi khai thông. Vừa vào trong phòng, Mã Lương đã ôm chặt Lỗ Thắng Lợi. Lúc đầu, thật tình Lỗ Thắng Lợi không chịu, vùng vẫy để thoát ra, thậm chí giận đỏ mặt. Nhưng khi Mã Lương tóm được bầu vú và thì thầm vào tai những câu tục tĩu thì cô mềm nhũn ra, toàn thân co giật, y hệt con voi bị trúng đạn.
7
Kim Đồng chôn mẹ qua loa ở một vạt cỏ bên cạnh đầm lầy. Anh quì xuống lạy tạ mấy người hàng xóm, cảm ơn họ giúp đỡ trong việc chôn cất. Bác Trương Vẹo Cổ cầm tay kéo anh đứng lên, bảo:
- Miễn lễ, miễn lễ!
Các anh Vương Cán và Lý Đại Quan cũng vòng tay đáp lễ, nói:
- Thôi, thôi!
Họ nhìn anh thương hại, nấn ná chưa về. Kim Đồng sực nhớ ra, vội móc túi lấy mấy chục đồng đưa cho bác Trương, nói:
- Bác ơi, ít quá chẳng thấm tháp gì, các bác uống chén rượu nhạt!
Lão Trương đẩy tay Kim Đồng lại, nói:
- Cháu ơi, khỏi cần!
Kim Đồng nài nỉ:
- Bây giờ phải như vậy mới hợp lẽ, mong bác nhận cho!
Bác Trương nói:
- Chỗ bà con lối xóm, tắt lửa tối đèn có nhau, chuyện ma chay có ai làm một mình mà được đâu?
Ngô Pháp Nhân khịt khịt mũi, nói:
- Từ nay trở đi, nhà ai có người chết thì tự đem đi mà chôn!
Anh ta nhìn về khu vục thành phố Đại Lan cát bụi mù trời, bành trướng như điên cuồng, nói:
- Trong khoảng mườii năm nữa, chẳng ai ngó ngàng đến ai đâu!
Kim Đồng móc bao thuốc lá bóc ra mời từng người. Cánh bác Trương tỏ vẻ khách khí từng người nhón lấy một điếu rồi chụm đầu châm lửa, nhả khói, nhặt nhạnh dụng cụ để chuẩn bị ra về. Bác Trương Vẹo Cổ nói:
- Cháu Kim Đồng này, bà thím qui tiên ở tuổi chín lăm là thọ lắm rồi? Người chết như ngọn đèn tắt, khí hóa gió, thịt hóa đất, dù có là vua cũng không thể khác! Cháu đừng buồn rầu quá!
Kim Đồng gật đầu xin vâng. Bác Trương lại hỏi:
- Cháu cùng về với mọi người chứ?
Kim Đồng nói:
- Bác và các anh cứ về trước, cháu xin ở lại một lát với mẹ cháu!
Mấy người kia thở dài, nhặt nhạnh cuốc xẻng, đòn khiêng ra về. Đi được khoảng chục bước, bác Trương ngoái lại khuyên:
- Phải nghĩ cho thoáng, cháu ạ, để bà thím về cõi Phật cho thanh thản?
Kim Đồng nước mắt lưng tròng, nhìn mãi khuôn mặt chất phác của bác Trương, gật đầu liền mấy cái. Nhân dân đi qua bàn tán về những nhà kính trồng rau, nguyền rủa bọn cán bộ thối nát và những khoản thu tàn bạo, cười nhạo những luống đất trên tầng 9, than vãn về những hành vi quái đản của lớp trẻ... Tiếng ồn ào xa dần, họ đã bỏ đi. Từ xa dội đến tiếng thình thịch nặng nề. Đó là tiếng đóng cọc của đội cầu sông Thuồng Luồng. Kim Đồng nhìn quanh, cảm thấy trong lòng trống rỗng, không biết đi đâu về đâu! Anh thấy thành phố Đại Lan giở nanh múa vuốt, phát triển với tốc độ của ung thư ác tính. Những ngôi nhà cao tầng ngỗ ngược, điên cuồng nuốt chửng thôn xóm và đất trồng trọt. Ngôi nhà tranh mẹ ký ngụ đã mấy chục năm, cũng do kinh hoảng mà tự đổ sụp. Ngọn tháp bảy tầng đã chao nghiêng. Mặt trời lên, tiếng ồn từ thành phố lan tới như làn sóng. Hơi nước mù mịt trên đầm, cánh rừng hòe phía tây, chim chóc đã bắt đầu ríu rít, hoa hòe tỏa mùi thơm ngào ngạt. Anh thẫn thờ đi dạo quanh ngôi mộ mới đắp của mẹ sặc mùi đất bùn, rồi quì xuống, kính cẩn dập đầu lạy mẹ lần nữa, nhủ thầm:
- Mẹ ơi, con là đồ vô tích sự, chỉ làm khổ mẹ! Giờ đây mẹ mất rồi, thành Phật thành Tiên rồi, lên hồng phúc trên thiên đàng rồi, không bị con làm phiền nữa! Con cũng già rồi, cuộc đời con cũng sắp đi tong rồi. Con sẽ dâng hiến cái thân tàn này cho Thượng đế. Người anh em cùng cha khác mẹ với con đã thu xếp cho con một công việc trong nhà thờ. Anh ấy sẽ giao cho con nhiệm vụ gác cổng và làm vệ sinh, định kỳ mở nắp hố xí lộ thiên chuyển những thứ ô uế ra cánh đồng rau. Mẹ, đó là nơi trở về tốt nhất của con, có lẽ nó cũng phù hợp với ước nguyện của mẹ?...
Chìm đắm trong suy tưởng, anh như nghe thấy tiếng tụng kinh của các con chiên văng vẳng bên tai:
- Chúa ơi, Chúa của chúng con ở trên trời, chúng con tắm trong ánh hào quang của Chúa! Máu của Chúa tưới cho hoa hồng và hoa tường vi, hãy cho chúng con được ngửi mùi thơm thiêng liêng đó, chúng con được rửa tội, chúng con được yên ổn trong lòng. A men! A men!
Anh áp khuôn mặt nóng bừng vì cảm động lên nấm mồ ẩm ướt, anh ngửi thấy mùi máu và mùi mồ hôi, cảm thấy làn gió mát mẻ thổi qua đầu. Trong cơn thảng thốt, anh thấy mẹ ngồi bên cạnh anh, làn gió sớm mai chính là bàn tay mẹ vừa rửa bằng nước lạnh. Anh cảm thấy không phải mẹ đang nằm trong huyệt mà chính là anh đang nằm, mẹ rắc từng nắm đất lên mặt anh, trong đất có mồ hôi và nước mắt của mẹ. Cảm thấy quá sung sướng, anh ôm mặt khóc hu hu.
- Này, này, đứng dậy đi!
Có tiếng quát nạt phía sau, anh cảm thấy gót chân bị ai đá mấy cái, tiếp theo là mông đít bị một đạp. Hốt hoảng chồm dậy, anh thấy cái khớp xương bị bệnh tê thấp kêu răng rắc, ngực buốt như kim châm. Mặt trời đã lên cao, ánh nắng chan hòa, một bóng xám đen to lớn đang đi động trước mặt anh. Người ấy vênh mặt, dằn giọng hỏi:
- Ai cho anh chôn người ở đây?
Kim Đồng lập tức cảm thấy người nóng ran, chân tay quýnh lên, mồ hôi toát cùng mình, đồng thời, dòng nước tiểu âm ấm cũng vãi ra quần. Anh biết mình vẫn có khả năng nhịn đái, nhưng cứ để mặc cho nó tuôn ra, làm như vãi đái ra quần thì ông người nhà nước này sẽ thương hại anh mà bỏ qua.
Ông.người nhà nước này không thông cảm cho anh, ánh mắt ông đầy vẻ khinh người, kênh kiệu. Phù hiệu trên mũ trên ngực áo ông sáng lóa, trông mà phát khiếp! Không khách khí gì hết, ông ra lệnh:
- Đào tử thi lên lập tức đưa đi hỏa táng!
Kim Đồng nói:
- Thưa lãnh đạo, chỗ đất này là đất hoang, mong ông giơ cao đánh sẽ cho!... Ông người nhà nước nhảy dựng lên như bị chó cắn, nghiêm giọng quát:
- Anh nói lại tôi xem nào? Đất hoang? Ai bảo anh đây là đất hoang? Dù là đất hoang thì vẫn là mảnh đất thiêng liêng của Tổ quốc, ai cho phép anh bậy bạ như thế!
Kim Đồng sụt sịt khóc:
- Lãnh đạo làm ơn, mẹ tôi đã hơn chín mươi tuổi, nhập thổ đâu có dễ, xin đừng hành hạ bà cụ...
Ông người nhà nước nổi giận, nói dứt khoát:
- Đừng nhiều lời, đào lên đi!
Kim Đồng nói:
- Tôi san bằng đi không được sao? San bằng thì không chiếm mặt đất của nhà nước!
Ông người nhà nước tỏ vẻ ngán ngẩm:
- Anh làm sao thế! Anh giả vờ hay lẩm cẩm thật rồi? Hỏa táng người chết là pháp qui!
Kim Đồng quì xuống, nước mắt, nước mũi dàn dụa, van xin:
- Lãnh đạo ơi Chính phủ ơi, xin mở lượng làm phúc, trời tháng sáu nóng nực này mà lại đào lên thì thối rữa ra mất, mẹ tôi chịu sao nổi hở trời?
Ông người nhà nước giận dữ quát:
- Kêu cũng chẳng ích gì, gào cũng chẳng ích gì, chuyện này tôi cũng không quyết định được!
Kim Đồng Chợt có linh cảm, móc túi lấy ra mấy chục đồng nhân dân tệ lúc nãy, dùng cả hai tay đưa cho ông người nhà nước, vừa khóc vừa van xin:
- Lãnh đạo nhận cho chén rượu nhạt, tôi sống độc thân, lại nghèo rớt mồng tơi, tìm người giúp một tay trong chuyện này không dễ dàng chút nào? Trong người chỉ còn mấy đồng tiền còm này thì phí hỏa táng cũng không đủ, có đem đến đó thì chỉ tốn điện nhà nước, ô nhiễm môi trường của Chính phủ, xin ông rủ lòng thương cho mẹ tôi được ở lại đây... Xin Chính phủ rủ lòng thương?
Ông người nhà nước liếc nhìn mấy tờ giấy bạc nhăn nhúm bẩn thỉu, nổi giận quát:
- Anh định làm gì thế! Anh có biết anh đang làm gì không? Anh đang hối lộ đấy, đang hủ hóa cán bộ nhà nước đây, là phạm tội đấy? Anh định dùng mấy đồng tiền còm này để ta vứt bỏ nguyên tắc hả? Đừng có mà nằm mơ! - Ông người nhà nước dậm chân, nói giọng pháp luật - Trước lúc trời tối phải lôi cái xác lên, nếu không đừng có trách?
Ông người nhà nước hiên ngang bỏ đi. Ông đến, như trên trời rơi xuống. Ông đi như đất nẻ, mất tăm. Kim Đồng bị đổ gục trước khó khăn vượt quá sức anh, hai tay ôm đầu, anh khe khẽ cất tiếng khóc. Chính phủ ơi, chính phủ - ngươi dân ở đây quen gọi các quan chức nhà nước và tất cả những người ăn lương nhà nước là Chính phủ - Vậy là ông Chính phủ gây khó dễ cho tôi rồi! Ngay dù tôi có hỏa thiêu mẹ tôi, thì tôi cũng cần một chỗ đất để chôn tro thi hài chứ? Chỗ này xa thành phố, không phải đất trồng trọt, chôn người ở đây thì chỉ vài năm là biến thành bùn đất. Ông bắt tôi đào lên. Đào lên rồi tôi xoay xở thế nào? Tôi chỉ có một mình, cõng không nổi, kéo thì không có xe, hỏa thiêu thì không đủ tiền trả lệ phí, càng không có tiền mua hộp đựng tro. Để nhờ được mấy ông trong làng, tôi phải chạy rạc cảng! Chính phủ ơi! Ông há không biết rằng thời buổi bây giờ khác trước, bây giờ không có tiền người ta không làm, không còn nghĩa khí như ngày xưa. Tuy bác Trương không lấy tiền của tôi những người giúp chôn cất không lấy tiền của tôi, nhưng đào lên thì phải trả tiền họ mới dào, ngay dù người ta không lấy tiền, thì cái nợ nhân tình này tôi biết lấy gì để trả? Chính phủ ơi, Chính phủ kính mến ơi, xin ông nghĩ lại cho tôi...
Anh vừa khóc vừa kể lể, làm như ông người nhà nước đang đứng trước mặt.
Một chiếc xe com măng ca Nhật màu kim nhũ từ con đường nhỏ chạy tới, kéo theo cát bụi mù mịt. Kim Đồng hoảng sợ, tưởng người ta đến bắt anh. Thoạt đầu, anh gần như chết khiếp, nhưng cùng với chiếc xe tiến lại gần, trong lòng anh lại cảm thấy thanh thản. Mình đã tám năm lao động cải tạo ở nông trường, bây giờ ngồi tù tám năm nữa thì có gì đáng ngại. ở tù, công việc do người cắt đặt, cơm nước có người nấu nướng, chỉ cần nai lưng ra mà làm là yên thân, đối với Kim Đồng thì ở tu là thiên đàng. Điều quan trọng là, bắt mình đi rồi thì họ có bỏ ra một vạn nhân dân tệ cũng không thuê được người đào xác mẹ mình lên. Và như vậy, mẹ không bị hành hạ nữa, mẹ có một mảnh đất ở Cao Mật, coi như được yên nghỉ. Mình báo hại mẹ cả một đời, giờ đây đổi lấy bằng an cho mẹ bằng sự mất tự do của mình là dáng giá, là một lần báo hiếu của đứa con bất hiếu này, là sự vươn lên của đồ bị thịt là mình. Nghĩ đến đây, anh sung sướng đến lịm người, anh gạt nước mắt đứng lên, những nếp nhăn trên mặt giãn ra, hai vai thoải mái như cất được gánh nặng. Anh duỗi hai tay ra phía trước như chờ đợi người ta còng tay anh lại. Nhưng rất đáng tiếc là chiếc xe com măng ca lắc lư chạy qua trước mặt anh, kính xe tráng thủy ngân sáng lóa mắt, không thể nhìn rõ trong xe có những gì. Đến chỗ cách mộ mới khoảng trăm thước, chiếc xe dùng lại. Cửa xe mở, ba người xuống xe, hai người đàn ông thì một to béo, mặc quần áo săn màu xanh pha trắng; một mảnh khảnh, tay cầm khẩu súng săn hai nòng, cổ tay đeo một bao da nhỏ, bên trong là mobil phone.
Kim Đồng trong thời kỳ Trung tâm nuôi chim Phương Đông làm ăn phát đạt, anh cũng từng đeo của này ở cổ tay, vì vậy anh biết nó. Đi giữa hai người đàn ông là một phụ nữ mặc váy màu đỏ, vì xa nên trông không rõ mặt mũi, nhưng qua sắc da mịn màng màu sứ, có thể đoán người đàn bà này đẹp.
Ba người đi thành hàng dọc theo con đường nhỏ ven đầm, chậm rãi đi lại về phía Kim Đồng. Người đàn bà ríu rít kể chuyện gì đó, thỉnh thoảng lại bật cười khanh khách. Người đàn ông to lớn đôi lúc lại ho một tiếng, tiếng ho khỏe nghe như tiếng sắt tiếng đồng. Người đàn ông mảnh khảnh đi sau cùng, thái dộ cung kính, thoạt nhìn đã biết ngay là thư ký. Đột nhiên, người cao to quài tay về phía sau, viên thư ký nhanh nhẹn dưa khẩu súng cho ông ta. Người cao to dón lấy khẩu súng, không ngắm, nâng lên ngang tầm là lẩy có, bắn liền hai phát, tiếng nổ sắc nhọn, ù cả tai. Nhìn ra phía đầm, đàn thiên nga đang khó nhọc cất cánh. Hai con trúng đạn, một con nổi trên mặt nước, đã chết, còn một con đang đập cánh lia lịa trong bụi cỏ nước, cổ đầy máu lắc lư như rắn hổ mang. Người đàn bà mặc váy đỏ vỗ tay hoan hô:
- Trúng rồi, trúng rồi! Ôi anh phó thị trưởng Mã, anh quả là nhà thiện xạ!
Nhìn cặp vú tung tẩy của chị ta, Kim Đồng biết rằng chị ta ăn mặc trẻ trung thế thôi, thực ra không còn trẻ nữa. Động tác nhảy cẫng chẳng qua là bắt chước nữ sinh trung học một cách vụng về và điều đó khiến Kim Đồng ngán ngẩm. Còn anh chàng đàn ông cũng là loại bất trị, sắp chết đến nơi mà vẫn đi tìm thú tiêu khiển. Người đàn bà váy đỏ như cố ý trêu tức Kim Đồng. Chị ta giơ hai cánh tay trắng nõn ôm lấy cổ người đàn ông rồi dướn người lên dẩu mỏ hôn đánh chụt một cái. Anh thư ký cởi giày da, xắn quần lội ra nhặt hai con thiên nga. Khi nhặt con thiên nga chưa chết hẳn, anh thư ký suýt nữa bị sa lầy chỗ bùn sâu lút đầu, khiến phó thị trưởng Mã sợ quá gọi to:
- Cẩn thận, Tiểu Hà!
Anh thư ký đặt cả hai con thiên nga lên đám cỏ xanh. Người đàn bà váy đỏ cúi xuống lấy ngón tay gãi gãi lông con thiên nga, đột nhiên kinh ngạc kêu lên:
- Ôi, thiên nga có rận này!
Những người đi săn tiếp tục tiến lên, đi qua trước mặt Kim Đồng. Phó thị trưởng Mã và anh thư ký mải tìm kiếm con mồi trong đầm, hoàn toàn không để ý nấm mồ mới đắp, ngược lại, người đàn bà váy đỏ mấy bận đưa mắt nhìn Kim Đồng. Trong mùi nước hoa đắt tiền sục nức trên người đàn bà, Kim Đồng phân biệt được ngay mùi chồn hôi quyện lẫn. Người đàn bà này có một hình thể tuyệt đẹp, chân dài, cổ cao ba ngấn nhưng vú đã chảy dù đã dùng hàng của Thú Một Sừng, nhưng giả thì chung qui vẫn là giả không che mắt được những người sành sỏi. Trong một thoáng khi khoát tay, Kim Đồng còn phát hiện ra chùm lông nách màu lửa của chị ta, và cái mùi hôi như chồn toát ra từ đó. Họ đã đi qua. Kim Đồng hiểu rằng, họ đến không phải vì chuyện của anh, tuy vẫn còn đôi chút băn khoăn, nhưng đã nửa mừng nửa lo. Những người đi săn và hai con thiên nga khiến anh nhớ tới Hàn Chim. Anh ta đúng là một quái nhân trong chuyện hiểu ngôn ngữ của loài chim, nếu không anh ta làm sao sống nổi mười lăm năm trong thâm sơn cùng cốc? Chắc chắn anh ta trò chuyện, giao lưu tư tưởng với các loài chim, kể lể với chúng về nỗi nhớ quê da diết. Có thể rất nhiều con chim vượt trùng dương sang Cao Mật báo tin, có điều, ta không hiểu tiếng nói của chúng đấy thôi. Đoàng, đoành? Lại hai tiếng súng nữa, lại một con vịt trời bị bắn chết. Con chim đáng thương bay khỏi mặt nước mấy thước mới trúng đạn, nó rơi thẳng xuống như một cục gạch. Anh thư ký tay xách đôi giày da, tay xắn quần định xuống vớt con vịt, nhưng ông Mã ngăn lại:
- Chú Hà, bỏ, con này nhỏ!
Người đàn bà váy đỏ õng ẹo:
- ứ ừ, em thích những lông xanh biếc trên người nó cơ!
Tiểu Hà nói:
- Không sao, để em xuống nhặt!
Anh ta hăng hái lội ào xuống, bước trong bùn oàm oạp, bước đi khó khăn vì bùn đã lút đầu gối. Khi gần đến chỗ con vịt thì rõ ràng là bùn đã sâu, lút ngang đùi. Ông Mã gọi to:
- Chú Hà, quay lại!
Nhưng đã muộn, mặt bùn sủi bong bóng có mùi lưu huỳnh, không phải cơ thể Tiểu Hà lún xuống mà như bùn dềnh lên. Tiểu Hà ngoảnh lại kêu lên điều gì đó mà Kim Đồng nghe không rõ, nhưng khuôn mặt trắng bệch của chàng thanh niên đã ăn sâu trong tâm trí anh.
Trời chạng vạng tối, đám người cấp cứu anh thư ký bất lực ra về, chỉ còn lại một bà già ngồi phệt bên đầm mà gào khóc đến khản giọng. Những dấu chân người dày đặc. Không khí buổi chiều hôm có mùi hơi người, mùi xe cộ và mùi đầm lầy trộn lẫn. Mấy chiến sĩ dò dẫm hết cách cũng không dò thấy đáy. Anh thư ký đã biến thành con luơn, không biết chui vào chỗ nào.
Cả ngày hôm ấy Kim Đồng ngồi bên mộ mẹ, không ai chuyện trò với anh, càng không có ai hỏi người dưới mộ là ai. Cái chết của anh thư ký đã gợi cho anh một ý nghĩ: Nếu ông nhà nước lại đến bắt anh phải khai quật mộ lên thì anh sẽ đào, sẽ khai quật, rồi cõng mẹ trên lưng, chỉ vài chục bước chân là anh sẽ chìm nghỉm trong bùn lầy. Anh nhất quyết không rời mẹ ra để càng nặng hơn, chìm nhanh hơn.
Bóng đêm sẫm dần, chim chóc trú trong bụi cỏ chuẩn bị qua đêm. Thi thoảng có vài con chim hoảng sợ bay vọt lên như bị rắn đớp. Chuyến tầu chạy về hướng tây ầm ầm lao qua. Những bông hoa độc màu đỏ tía bắt đầu nở giữa đầm, nơi con người không thể lội ra. Từng đợt gió đêm đưa lại mùi của đầm lầy. Lúc này mà ông người nhà nước không trở lại thì có nghĩa là ông ta không đến nữa. Ông đến thì tôi cũng không sợ, anh nghĩ. Chàng thanh niên hoạt bát là thế, triển vọng là thế mà chỉ trong ít phút ngay cả thi thể cũng không tìm thấy. Vậy thì với cái tuổi gần kề miệng lỗ như anh có gì đáng sợ? Sau khi rũ bỏ hoàn toàn gánh nặng tinh thần, anh thấy bụng đau quặn, biết là mình đói. Kể từ lúc mẹ nằm xuống, anh ăn uống chẳng ra làm sao. Anh lờ mờ cảm thấy phải vào phố kiếm chút gì ăn. ở đó, những nam nữ thanh niên áo quần lòe loẹt rất thích lãng phí thức ăn. Nhặt lấy mà ăn, một là trong sạch môi trường, hai là không chết đói, ba là đỡ lãng phí. Người ta muốn sống thực ra cũng không khó. Anh định đi, nhưng hai chân không cất nổi. Anh trông thấy phía sau mộ mẹ, nơi không bị dẫm nát, có rất nhiều hoa đang nở, những bông hoa màu nhợt nhạt, chỉ một bông giữa là màu đỏ nhờ nhờ. Loại hoa này có mùi thơm. Anh bò lên mấy bước, giơ tay ngắt lấy bông hoa rồi đưa vào miệng. Cánh hoa rất giòn, như thịt tôm sống, nhưng khi nhai thì xộc lên mũi toàn mùi máu. Vì sao hoa có mùi máu? Vì trên mảnh đất này thấm đẫm máu người.
Đêm hôm ấy, một đêm trời đầy sao, Kim Đồng nằm ngửa bên mộ mẹ, miệng ngậm những cánh hoa, anh nhớ lại bao nhiêu chuyện cũ, đều là những mẩu lấp lánh. Sau đó, dòng hồi ức gián đoạn, lướt qua trước mặt anh là những bầu vú. Trong đời anh đã trông thấy đủ các loại vú, dài có, tròn có, nhọn có, dẹt có, đen có, trắng có, thô có, mịn có. Những bảo bối ấy, nhưng tinh linh ấy trình diễn trước mắt anh kỹ xảo phi hành đặc biệt và những diệu múa kỳ ảo. Chúng giống chim, giống hoa, giống những tia chớp hình cầu, đẹp tuyệt. Báu vật trên trời là mặt trời mặt trăng và những vì sao. Báu vật của đời là vú to mông nẩy? Anh từ bỏ ý nghĩ tóm được chúng, dứt khoát không tóm nổi thì phí sức làm gì? Anh chỉ cần sung sướng ngăm nhìn chúng. Sau đó, trên đầu anh, những bầu vú bay dọc bay ngang ấy tụ lại thành một bầu vú khổng lồ, lớn dần ra, cao dần lên thành quả núi cao, cao nhất giữa trời và đất, núm vú phủ tuyết trắng, mặt trời mặt trăng xoay quanh như hai con bọ dừa màu nhũ bạc.
------ Hết --------