Tam Hạ Nam Đường - Nhạn Môn Quan(Trọn Bộ)

[bagiatam]

Hồi 41
Hớn Quỳnh dùng trí gạt tướng Phiên
Dương Nghiệp ra công đánh Liêu tướng

Tác giả: Vô Danh
Dịch Thuật: Mộng Bình Sơn
Đả tự: ChacCaDao
Nguồn: Nhạn Môn Quan

Bấy giờ Hàng Khuông Tự kéo gần tới thành, quân thám thính vào báo:

- Nơi phía cửa Tây thành đều mở hết, còn quân sĩ vắng tanh. Khuông Tự liền kéo đến, thấy trên cửa thành có một tướng là Lần Hồng Võ đứng ra nói:

- Xin Nguyên soái chớ khá khinh dể mà dẫn binh vào thành, tôi chắc trong ấy có phục binh.

Khuông Tự khen phải, vừa muốn rút binh, đã nghe một tiếng pháo nổ vang, quân Tống bốn phía ùn ùn kéo tới. Hàng Khuông Tự thất kinh bỏ chạy, Lý Hớn Quỳnh giục ngựa cản lại, hai bên đánh nhau không mấy hiệp, Hồng Võ sa cơ bị Hớn Qụỳnh đâm chết. Tống binh thừa thế đánh binh Liêu, làm cho binh Liêu cả loạn, lớp bị giết, lớp bị thương. Gia Luật Sa ráng sức xông vào giữa trận, cứu Hàng Khuông Tự đem về dinh.

Lúc này binh Tống đã kéo đến vây phủ, Gia Luật Sa thấy binh Tống quá mạnh, liều chết phá trùng vây dẫn Khuông Tự chạy tuất về Diệt Châu. Còn Lý Hớn Quỳnh đánh với Gia Luật Hưu Ca mấy chục hiệp mới chịu lui binh. Ba tướng Tống lúc này kéo binh vào thành ra mắt Hàng Khuông Tự. Bấy giờ Tiêu hậu hỏi Gia Luật Hưu Ca:

- Tại sao lại để đến nỗi lầm mưu quân giặc như vậy?

Gia Luật Hưu Ca kể hết sự tình. Tiêu hậu nổi giận ra lệnh cho Khuông Tự phải chết. Võ sĩ dẫn Khuông Tự đến pháp trường, thì Gia Luật Sa quỳ tâu:

- Xin Bệ hạ niệm tình Tiên đế mà tha cho Khuông Tự một phen.

Tiêu hậu cũng vị tình, tha tội chém, nhưng lột hết chức quan đuổi về dân. Kế đó Tiêu hậu lại không cho Gia Luật Hưu Ca làm Nguyên soái, Gia Luật Tả Chuẩn làm Giám quân, thống lãnh mười muôn binh đem qua phạt Tống.

Các tướng vâng lệnh kéo binh đi. Chẳng bao lâu đã tới Tống Thành. Tướng Tống hay tin liền nhóm các tướng bàn bạc. Lưu Đình Hàng nói:

- Nay binh Liêu kéo tới nữa, chắc là quyết liệt. Vậy phen này đừng có ra binh, cứ đóng cửa thủ thành, rồi sai người về Trường An báo tin.

Đình Hàng nói xong liền viết sớ sai sứ đem về Đại Thành, và dặn các tướng giữ thành nghiêm ngặt. Vua Thái Tông nhận được tờ sớ của Đình Hàng, liền nói:

- U Châu là nơi hiểm trở, nay binh Liêu kéo đến đó nếu để mất thành thì yếu thế. Vậy bây giờ ai dám vì ta đem binh chống đỡ? Dương Quang Mỹ tâu:

- Cha con Dương Nghiệp bấy lâu muốn lập công đền nợ nước, nay sẵn dịp này xin Bệ hạ sai họ đi là xong.

Thái Tông nhận lời, liền phong cho Dương Nghiệp làm U Châu binh mã sứ và lãnh năm muôn binh đi giải cứu. Dương Nghiệp lãnh mạng lui ra, dặn con lớn là Dương Diên Bình coi sóc việc binh, còn Diên Đức, Diên Chiêu theo mình đến U Châu giải cứu.

Khi binh tới Xích Cùng thì hạ trại. Quân thám thính hay tin về báo với Lưu Đình Hàng hay. Lưu Đình Hàng mừng rỡ, vội vã sửa soạn đem quân tiếp ứng. Còn Dương Nghiệp lúc này an định hạ trại xong cha con đi xem xét chốn Bình Nguyên thôn dã để bố liệt trận đồ, bỗng thấy một đạo binh gươm giáo sáng ngời, Dương Nghiệp lật đật ra xem, thấy viên tương mặt đen tai lớn, hình thù rất kỳ quái liền xốc ngựa tới hỏi:

- Tướng kia, họ tên là chi?

Vừa hỏi xong xem lại là Lưu Hắc Đạt. Đương Diên Đức giục ngựa xông tới đánh, nhưng được vài hiệp, Diên Đức đã thua chạy dài, còn Hắc Đạt giục ngựa đuổi theo. Diên Đức quay lại chém Hắc Đạt một búa đứt làm hai khúc. Dương Nghiệp thấy con mình đắc thắng liền hối quân sĩ áp vào hỗn chiến. Lưu Đình Hàng ở trên thành xem thấy, liền dẫn binh ra hiệp với binh Dương Nghiệp giết binh phiên thây nằm chật đất máu chảy đầy đường Gia Luật Tà Chuẩn thấy binh mình đại bại thì bỏ trại lên ngựa chạy tuất về Ngõa Kiều Quan. Đình Hàng và Dương Nghiệp kéo binh theo đoạt lương thảo và khí giới rất nhiều, rồi dùng quân tại phía Nam thành. Các tướng nói:

- Nay binh Liêu về chiếm cứ tại Ngõa Kiều Quan, ta thừa dịp đuổi theo đánh một trận ắt toàn thắng. Lưu Đình Hàng nói:

- Gia Luật Hưu Ca là người có trí dũng, nay lánh mặt không ra, e có mưu chi đây, xin Nguyên soái lui binh về thành mà nghỉ rồi sẽ tấn binh cũng chẳng muộn. Dương Nghiệp nói:

- Chúng nó bại tẩu, còn đủ ngày giờ đâu mà sắp đặt mưu kế, các tướng chớ lo, cứ việc tấn công ắt thủ thắng.

Các tướng vâng lệnh kéo binh đến Ngõa Kiều Quan, nơi phía Đông Nam sông Hắc Thủy. Lúc này Gia Luật Hưu Ca nghe binh Tống kéo đến, nên cùng Gia Luật Tà Chuẩn bàn rằng:

- Cha con Dương Nghiệp thật là đấng nhân tài, nay kéo binh đến đây vây Ngõa Kiều Quan nữa, vậy thì ta nên thủ thành, chớ khinh dể giao công, đợi chừng nào nó hết lương thực, ta sẽ kéo quân ra đánh một trận rửa hờn.

Tà Chuẩn nghe theo, liền truyền lệnh chư tướng đóng các cửa ải và canh gác nghiêm ngặt Binh Tống kéo đến vây phủ bốn phía, đánh phá ngày đêm nhưng không thắng nổi.

Qua mười ngày, Dương Nghiệp có vẻ lo lắng, liền lên ngựa dẫn vài mươi tên quân đi vòng ngoài xa xem địa thế. Khi đi đến một gò cao, Dương Nghiệp biết chắc nơi đó là chỗ lương thực của Lưu bang, nên trở về đòi Lưu Đình Hàng đến bảo:

- Nay Liêu binh cố thủ thành trì, là ý chờ cho ta hết lương, đặng dụng kế tập công, nay sẵn dịp có gió bấc làm cho khí trời lạnh lẽo, quân Phiên biếng nhác tuần phong, ta dùng kế hỏa công đánh một trận ắt trọn thắng. Lưu Đình Hàng nói:

- Lời của Dương nguyên soái rất có lý, song nếu như Gia Luật Hưu Ca biết được kế ấy, đề phòng thì nguyên soái tính thế nào? Dương Nghiệp nói:

- Ngai chớ lo xa. Nếu chúng đề phòng thì ta sẽ tương kế tựu kế.

Dương Nghiệp nói rồi khiến quân đi tìm một người già cả ở trong làng gần đó, để hỏi thăm công việc. Chẳng bao lâu quân sĩ dẫn về một ông già trông rất sất sáng. Dương Nghiệp hỏi ông già:

- Chẳng hay phía tả Ngõa Kiều Quan này có con đường nhỏ nào đi được không? Ông già nói:

- Đường đó hẹp lắm, chỉ để cho tiều phu đi đốn củi mà thôi. Còn phía trong binh Liêu đã bít lại rồi, không có ngả nào thông thương được.

Dương Nghiệp nghe ông già nói mấy lời liền khiến quân đem rượu thịt cho ông già ấy ăn uống rồi đưa trở về.

Nội ngày hôm ấy, Dương Nghiệp sai Diên Đức dẫn hai trăm quân giả làm tiều phu đi đốn củi, giấu vũ khí trong người, đem theo đồ dẫn hỏa, thực hiện kế hỏa công. Diên Đức vâng lệnh lãnh quân ra đi. Dương Nghiệp lại sai Diên Chiêu, dẫn quân đến mé sông Hắc Thủy đốn cây thả xuống sông giả làm cầu độ binh qua, lập kế tiếp ứng. Mặt khác, sai Lưu Đình Hàng và Ngạn Tấn đem binh núp gần mé sông Hắc Thủy, chờ cho quân giặc mắc kế kéo đến thì hai đầu đánh ép lại. Mọi người đều vâng lệnh ra đi. Còn Dương Nghiệp đích thân đến chỗ gò cao coi chừng quân giặc.

Lúc này Gia Luật Tà Chuẩn thấy binh Tống không làm gì nổi thì cứ lo ăn uống vui chơi. Bỗng có quân thám thính vào báo:

- Binh Tống muốn kéo qua sông Hắc Thủy, đặng đến Yên Thành. Tà Chuẩn nghe báo cười lớn nói:

- Bấy lâu ai cũng đồn rằng Dương Nghiệp dụng binh như thần, nay rõ ra không bằng một tên bộ hạ của ta. Tà Chuẩn nói rồi liền bảo Gia Luật Cao:

- Ngươi mau dẫn một ngàn quân chận binh Tống tại bờ sông Hắc Thủy, chờ binh Tống độ qua gần nữa thì xua binh ra giết.

Gia Luật Cao vâng lệnh kéo binh đi. Tà Chuẩn lại khiến Gia Luật Sa và Hàng Xiêm lãnh một muôn binh đến vây binh Tống. Hai tướng vâng lệnh ra đi. Tà Chuẩn sai khiến xong, đi với Gia Luật Hưu Ca chuẩn bị tiếp ứng.

Bấy giờ trời vừa chạng vạng, Dương Nghiệp, Diên Chiêu giả bộ đốn cây thả bè xuống sông, Gia Luật Cao núp ở trên xem thấy đùa binh xuống đánh nhau, binh Tống giả đò kinh sợ thối lui lên bờ. Binh Liêu rượt đuổi theo binh Tống. Diên Chiêu vừa đánh vừa chạy dụ binh Tống đến chỗ phục binh. Bỗng nghe một tiếng pháo lớn, tên bắn ra như mưa. Gia Luật Sa và Hàng Xiêm kéo binh ra vừa đến trại Tống đã nghe quân ó vang trời, thì biết là trúng kế, liền dẫn binh đi tiếp cứu.

Trong rừng, Diên Đức nghe tiếng pháo liền khiển quân châm ngòi lửa, cháy rực trời, quân giữ kho lương đều bỏ chạy. Diên Đức thừa thế đến đốt cháy hết kho lương, rồi dẫn binh qua sông đánh giết quân Liêu vô số.

Bấy giờ, Gia Luật Cao thấy phía trại lương có lửa, nên lùi lại bị Lưu Đình Hàng phục binh trên mé sông Hắc Thủy đón đánh dữ dội. Còn Gia Luật Sa vừa đem binh tới bị Diên Chiêu và Lưu Đình Hàng đánh úp, quân sĩ nước Liêu bỏ gươm chạy trốn tơi bời. Tướng Tống chận giết, thây nằm chật đất. Diên Đức thừa kế đánh bọc hậu phía sau thành, Gia Luật Hưu Ca thất kinh phò Tà Chuẩn lén mở cửa thành phía Bắc mà chạy. Chẳng ngờ vừa ra khỏi cửa gặp Ngạn Tấn phục binh, quân sĩ điếng hồn không biết đường nào mà trốn. Cũng may nhờ có Gia Luật Hưu Ca tả đột hữu xung, phò vẹn toàn ra khỏi trận.

Còn lúc này, Dương Nghiệp kéo bình vào thành trọn vẹn. Trời vừa sáng, thấy trong thành đã dựng cờ đại Tống, tướng sĩ kêu nhau vào ra mắt. Dương Nghiệp nói:

- Nay ta thừa cơ tiến binh thì lấy Yên Thành không khó. Lưu Đình Hàng cản lại, nói:

- Binh ta đã mệt mỏi lắm, và lương thảo cũng gần hết rồi, không nên khinh địch vào sâu trong đất giặc. Dương Nghiệp nghe nói lương thảo gần hết nên dồn binh tại Ngõa Kiều Quan cho binh sĩ nghỉ ngơi.

Lời bàn: Trong lúc khổ cực ai cũng tiếc công lao mình, tránh né nhiệm vụ, còn đến lúc ban thưởng thì lại tranh nhau hưởng thụ. Cha con Dương Nghiệp có công lớn được triều đình trọng thưởng, làm cho các quan đại thần xầm xì, ganh tị, cha con Dương Nghiệp phải từ chức lánh thân. Ấy vậy trong cuộc sống con người, nhiều kẻ ganh tị về quyền lợi hơn là đem thân xây dựng sự nghiệp để rồi hưởng thụ. Kẻ có lòng ganh ấy bao giờ cũng là kẻ bất tài mà muốn thụ hưởng cao sang. Những bậc anh hùng hào kiệt thường đem thân mình giúp đã trả lại công lao ấy, bớt lẽ họ không ham hưởng thụ họ khinh thường danh lợi mà chỉ trọng đạo nghĩa làm người.

-oOo-

- Hết hồi 41:2 (38):

[bagiatam]

Hồi 42
Đãi tướng số Triệu Phổ từ quan
Trường xạ tiễn, Mỹ Bân được thưởng

Tác giả: Vô Danh
Dịch Thuật: Mộng Bình Sơn
Đả tự: ChacCaDao
Nguồn: Nhạn Môn Quan

Bấy giờ Gia Luật Tà Chuẩn về an dưỡng nơi Kế Châu, nghĩ càng giận Dương Nghiệp, nên nhóm chúng tướng muốn kéo binh trở lại quyết tử chiến một lần nữa. Gia Luật Hưu Ca nói:

- Xưa nay xuất trận thắng bại là lẽ thường, Nguyên soái chẳng nên hổ thẹn làm chi. Bây giờ ta nên dâng sớ về kinh và xin binh đến giúp, như vậy mới mong phá được binh Tống.

Tà Chuẩn nghe lời, viết tờ sớ sai quân về đại thành tâu tự sự. Thái Hậu xem xong hỏi sứ giả:

- Vậy chớ Tống tướng đó tên chi? Mà dụng binh hay như vậy? Sứ giả thưa:

- Tống tướng là người Hà Đông, ở San Hậu Thành, lên là Dương Nghiệp. Tiêu hậu nói:

- Ta vẫn nghe tên ấy đã lâu, thiên hạ gọi là Dương vô địch. Nếu người này cầm binh cho Tống đế, thì binh ta khó thắng.

Tiêu hậu nói xong sai Gia Luật Hề Để đem theo mười muôn binh cứu ứng với Gia Luật Tà Chuẩn. Dương Nghiệp hay tin liền hỏi chư tướng

- Nay tướng Liêu là Gia Luật Hề Để đem binh cứu ứng, mà mình thì lương thảo đã gần hết, biết làm sao chống đỡ. Theo ý ta hôm nay sai một người về Biện Kinh, tâu việc Liêu binh cho Thánh hoàng rõ, và vận lương cho đủ, mới dám cùng nó giao tranh. Lưu Đình Hàng nói:

- Nguyên soái tính rất hay, vậy xin cho người đi gấp mới đặng.

Dương Nghiệp liền sai Thái Nhạc về triều trình tấu. Thái Nhạc vâng lời ra đi không bao lâu đã về đến kinh thành, yết kiến vua Thái Tông tâu rõ tự sự. Thái Tông nghe nói muốn thân chinh, nhưng các quan hết lời can gián. Quan đại thần Triệu Phổ bước ra tâu:

- Xin Bệ hạ giáng chỉ đòi Dương Nghiệp về, và sai người đến trấn thủ các ải địa đầu, thì nước Liêu chúng nó không làm khó dễ chúng ta. Vua Thái Tông nhận lời, liền sai người ra đòi Dương Nghiệp. Bấy giờ Dương Nghiệp được chiếu triệu về kinh nên hội chư tướng nói:

- Nay có lệnh triều đình dạy ta ban sư, vậy các ngươi mau sắp đặt phòng ngừa binh Liêu theo quấy rối. Diên Đức nghe nét liền thưa:

- Nay tướng Liêu đã khiếp vía kinh hồn, mà chẳng thừa dịp này đánh vào U Châu, lại triệu tướng hồi trào thật quá uổng. Dương Nghiệp nói:

- Ta cũng có ý như vậy, song lệnh vua đã ban ra, không thể làm trái.

Dương Nghiệp nói xong lựa người ở lại giữ Ngõa Kiều Quan, còn bao nhiêu binh mã thì kéo về Trường An phục chỉ. Người sau có làm bài thơ hối tiếc như sau:

"Công đã gần nên, chiếu triệu hồi,

Tiếc thay cư hội uổng công tôi.

Dương gia thật đáng lòng trung nghĩa.

Muôn thuở người nghe tức giận đời.”

Cha con Dương Nghiệp về đến kinh, vua Thái Tông liền hối quân dọn ăn mừng, đãi đằng như tướng đi chinh Liêu về. Hôm sau, Triệu Phổ vào chầu, dâng sớ xin từ chức Thừa tướng. Vua Thái Tông nghe nói ngơ ngẩn, lấy làm lạ hỏi:

- Ta với khanh từ thuở nhỏ đã tri ngộ với nhau, nhờ khanh giúp đỡ việc trị nước, nay khanh từ chức là ý gì? Triệu Phổ tâu:

- Không có việc gì hết. Tôi thấy nhân lúc thái bình mà xin từ chức để về an dưỡng, xin Bệ hạ xét lại.

Thái Tông thấy Triệu Phổ muốn về an nghỉ, nên nhận lời. Triệu Phổ bái tạ lui về dinh.

Hôm sau, bá quan vào chầu, vua Thái Tông tỏ ý thương tiếc Triệu Phổ có công với triều đình. Tống Ký thấy vậy liền tâu:

- Ơn đức của Bệ hạ không ai không cảm mến. Nhưng Triệu Phổ cũng đã già nua, trở về dưỡng lão cũng là chuyện bình thường.

Năm ấy, triều Tống cải niên hiệu là U Hy năm đầu, vua Thái Tông nhớ đến ông Trần Đoàn, liền cho sứ lên núi Hoa Sơn mời xuống yến ẩm. Trần Đoàn được tin vua triệu, liền xuống núi vào ra mắt Thái Tông. Vua Thái Tông rất hậu đãi, mở tiệc linh đình, cùng Trần Đoàn ăn uống.

Bấy giờ nhân dịp trong ngoài yên lặng, đâu đó bình an, vua Thái Tông hạ chỉ cho dân chúng ở kinh đô, mọi nhà đến bày một cuộc vui ba bữa, đèn đuốc rực trời. Vua Thái Tông ngự giá đi xem, hết cuộc vui này đến cuộc vui nọ rất nên hoan hỉ. Sau đó, vua Thái Tông về triều ra lệnh đòi các tướng và quan cận thần đến xem hoa uống rượu, vui chơi cả ngày. Vua Thái Tông nói:

- Lúc này khí xuân đang ấm, thiên hạ thái bình, cỏ cây tươi tết, các khanh làm thi phú, góp vui cho trẫm.

Sau đó mỗi người làm một bài thơ, vua Thái Tông xem bài nào cũng khen hay và nói:

- Nay nước nhà lạc nghiệp an dân, nhưng nếu bỏ việc võ nghệ sau này khó xây dựng lại. Nay trẫm đòi hết các võ thần và chư tướng đến võ trướng cỡi ngựa bắn tên, cùng nhau tỷ thí cho trẫm xem. Tống Ký tâu:

- Nếu Bệ hạ có lòng lo lắng điều ấy thiệt là phước cho nước Tống đó.

Vua Thái Tông liền khiến làm một trường xạ tiễn gần nơi vườn hoa rồi ra lệnh cho các tướng mang cung cỡi ngựa đến hầu lệnh. Vua Thái Tông phán:

- Nếu ai vào trường, bắn trúng hồng tâm, thì trẫm thưởng ngựa hay áo tốt, còn bắn không trúng thì thôi, trẫm không trách phạt.

Lệnh vừa ban ra, bỗng có một thiếu niên tên Vương Đình Mỹ xông ra cỡi ngựa giương cung nhắm hồng tâm bắn ra một mũi, tức thì trống đổ chuông rung, các quan đều vỗ tay khen ngợi. Đình Mỹ rất vui mừng, quày ngựa đến trước ngự tiền chờ lệnh. Vua Thái Tông khen:

- Ngày nay cháu được như vậy mới đáng con nhà Vương tướng.

Thái Tông nói xong liền thưởng một cái hồng bào và một con bạch mã. Đình Mỹ lạy tạ ơn lui ra đứng một bên.

Bỗng có một tướng xông ngựa ra, giương cung nhắm hồng tâm bắn trúng một mũi nữa. Ai nấy đều ngợi khen, xem ra là đại tướng Tào Bân. Tào Bân liền xuống ngựa, đến trước ngự tiền lãnh thưởng. Vua Thái Tông cũng khen, và ban cho áo và ngựa.

Hôm ấy, vua tôi ăn uống cả ngày. Khi ấy Tần vương đi ngang qua ngõ Sở vương Nguyên Tá. Nguyên Tá là con lớn của vua Thái Tông, hồi thuở nhỏ Tần vương rất thông minh và tướng mạo giống như vua chẳng khác, nên Thái Tông yêu mến lắm. Rủi một ngày kia mang bệnh, lúc này mới hết, nên vua không cho đi tỷ thí. Khi Tần vương về ngang qua đó, biết được việc tỷ thí vừa rồi, lẩm bẩm, nói:

- Người khác đều đến dự hội yến, lãnh thưởng, còn ta không đặng dự tiệc, mà không ai hỏi han đến.

Tần vương nói rồi đi đập phá khắp nơi, và sai quân hầu lấy rượu uống, rồi nửa đêm một mình lén đi chất lửa đốt cung thất. Dân trong thành xem thấy khói lửa bay lên ngùn ngụt đều thất kinh, còn quân sĩ chạy tới cứu chữa cũng chẳng tất. Vua Thái Tông gạn hỏi duyên cớ mới biết rõ là Tần vương làm như vậy bèn hạ chỉ truất phế Nguyên Tá ra làm dân và cho ở quận Châu An Tại. Lệnh vua đã ban, Nguyên Tá lấy làm hồ thẹn, ăn năn thì việc đã rồi.

Lời bàn: Trong vui chơi, bao giờ cũng có cái buồn, nếu cuộc vui không đem lại nguồn vui chung. Vua Thái Tông chinh phục các nơi, đem lại thái bình thạnh trị, thiên hạ vui, thì nguồn vui ấy là mối vui chung của mọi người. Nhưng ở đời, nguồn vui nào cũng phát xuất những cái buồn không lường trước được. Kẻ đã vui còn muốn được vui nhiều hơn, để chiếm nguồn vui của thiên hạ, bởi vì nguồn vui là một phương tiện để hưởng thụ, mà trong hưởng thụ ai cũng muốn tranh đoạt cho mình. Đến nỗi anh em trong nhà khi vui cũng cảm thấy lẽ bất công trong niềm yêu thương ruột thịt Tâm trong con người là thế, tâm trạng nảy sinh nhiều biến cố để dẫn dắt sự buồn bực đến với niềm vui.

-oOo-

- Hết hồi 42:0 (156):

[bagiatam]

Hồi 43
Tào Bân dẫn binh lấn đất Liêu
Hưu Ca bày trận vây tướng Tống

Tác giả: Vô Danh
Dịch Thuật: Mộng Bình Sơn
Đả tự: ChacCaDao
Nguồn: Nhạn Môn Quan

Lúc này Gia Luật Hưu Ca thấy đại binh của Tống đã kéo về nước, thì thường ngày tập luyện quân nhơn, đặng trả hờn mới đại bại. Hôm sau, Hưu Ca cho người qua Trung Nguyên do thám, về báo rằng:

- Chúa tôi vua Tống đương yến ẩm chơi bời, chớ không lo việc binh tình gì hết. Hưu Ca hay tin, lật đật về tâu với Tiêu hậu:

- Ngu hạ tội cai muôn thác, vì đem binh ra thất đã mấy lần, nay nhơn dịp bên Trung Nguyên không phòng bị, chúa tôi đang vui hứng lúc thanh nhàn, nên sẵn cơ hội này, Bệ hạ phát thêm binh cho tôi đi một phen nữa, tôi nguyện ra hết sức bình sánh kéo rốc binh đến kinh thành, thâu đồ thế đặng trả hờn ngày trước. Tiêu hậu nghe tâu lắc đầu nói:

- Tướng quân cả năm nay đem binh đều bất lợi, và lúc này Tống binh cũng mạnh mẽ bội phần, ta e có khi tướng quân chẳng đặng sự may xảy đến. Tiêu hậu vừa phán, Gia Luật Sa quỳ xuống tâu nữa:

- Cơ hội tốt như lúc này ít có, và tháng ngày thấm thoát như thoi đưa. Xin Bệ hạ nhân lúc Tống trào không phòng bị, dùng một cử mà khá lấy đại công.

Tiêu hậu thấy các quan đều muốn thì nghe theo, liền xuống chỉ cho Gia Luật Hưu Ca làm giám quân, Gia Luật Sa làm tiên phong và võ tướng từ nhị phẩm sắp xuống, đều theo dưới cờ mà nghe điều khiển. Hứa Ca khi được lịnh cả mừng, trong ngày ấy từ tạ Tiêu hậu, rồi kéo mười vạn binh ra khỏi thành, nhắm ranh đất Trung Nguyên dẫn binh bắt đầu từ Sóc, Vân mấy châu đó đánh tới.

Thám mã của Tống trào hay đặng việc đó, bay ngựa về Trường An báo tin ấy. Thái Tông nghe báo nổi giận nói rằng:

- Đồ vô loại, khi không dám sánh sự, đem binh rối loạn biên thùy. Liền quyết định ra lệnh thân chinh. Tống Ký tâu:

- Nước Liêu dầu muốn xâm phạm biên cương thì cũng có tướng ngăn cản, lẽ nào Bệ hạ nhọc lòng, dấn thân vào chốn binh lửa.

Vua Thái Tông thấy quần thần can gián, nên còn lưỡng lự. Tề Hiền bước ra giới thiệu Tào Bân làm U Châu quảng thủ thủy tướng lãnh mười muôn binh nhắm nước Đại Liêu đánh tới. Tào Bân vâng chỉ, sấp đặt đâu đó xong xuôi, phát pháo kéo quân đi ra khỏi biên thùy hạ trại.

Lúc này Phan Nhơn Mỹ và Cao Hoài Đức đi ngả Hoàng Châu, còn Tào Bân và Hô Diên Táng đi ngả Tân Thành, hai bên đánh úp lại.

Lúc ấy là tiết xuân, khí trời ấm áp, cây cỏ xanh tươi, quân sĩ Tào Bân vừa kéo tới Tân Thành thì tướng giữ ải Tân Thành là Hạ Tư hay tin, bèn dẫn binh đối địch. Tào Bân thấy tướng nước Liêu, liền giục ngựa hét:

- Liêu tướng, sao chưa chịu xếp giáp đầu hàng, còn đợi ta nhọc sức hay sao? Hạ Tư nổi giận nói:

- Ngươi tài cán gì mà dám đến đây xâm chiếm biên cương? Ta sẽ cho ngươi biết tài cao thấp. Tào Bân quay lại hỏi các tướng:

- Trong chư tướng có ai dám ra bắt thằng giặc Liêu đó không? Hô Diên Táng lướt tới nói:

- Để tôi bắt nó cho.

Nói rồi xốc tới chém Hạ Tư. Hai bên đánh nhau kịch liệt, hơn mấy chục hiệp, Hạ Tư đuối sức quay ngựa chạy dài. Diên Táng đuổi theo đâm chết Hạ Tư, rồi đốc quân vào lấy ải. Quân nước Liêu vỡ loạn, kéo nhau chạy khỏi Tân Thành.

Qua ngày sau, Hô Diên Táng tấn binh đến Phi Hồ Lãnh, tướng giữ ải này hay tin, hội chư tướng bàn luận:

- Tống binh rất mạnh chỉ một trận đã chiếm Tân Thành, chúng ta biết làm thế nào mà chống cự. Chi bằng mở cửa ải, kéo cờ hàng cho khỏi bị khổ sở sinh linh. Tướng Đại Bàng Đước và Chiêu An Sử đồng nói:

- Nếu tướng quân làm như vậy thì tướng Tống khi dễ, chúng ta thà liều chết hơn là mang nhục.

Hai tướng nói rồi về dinh sắp đặt, kéo binh ra thành lập thế trận. Binh Tống kéo đến, thì hai tướng Liêu đã giục ngựa ra cản lại, hét lớn:

- Vua nước Tống quá tham lam, dám dẫn binh xâm chiếm bờ cõi nước ngoài. Chúng ta quyết không tha.

Hô Diên Táng chẳng nói lời nào, giục ngựa đánh cùng tướng Liêu. Đại Bàng Đước đánh hơn năm chục hiệp, Diên Táng giả thua, lui binh vào giữa trận, Đại Bàng Đước không ngờ, giục ngựa đuổi theo. Hô Diên Táng dùng thế bắt sống trên lưng ngựa. Binh Liêu trông thấy thất kinh, bỏ gươm giáo đầu hàng. Tào Bân đem Đại Bàng Đước bêu đầu. Trong thành, chúa soái là Lữ Hành Đức liền mở cửa ải đầu hàng.

Tào Bân kéo binh qua khỏi Phi Hổ Lãnh, đến vây ải Linh Kỳ. Tướng giữ ải này tên là Hồ Đạt, hay tin trước cho nên phòng bị sẵn sàng. Lúc binh Tống đến nơi, Hồ Đạt kéo binh ra chân đánh. Diên Táng cũng đốc binh giao chiến, tiếng chiêng trống dậy trời, bụi bay rợp đất. Hai tướng đánh nhau hơn một trăm hiệp, mà chưa thấy hơn thua. Hô Diên Táng nghĩ thầm:

- Tên tướng Liêu này thật cũng đại tài, nếu ta không dùng mưu kế thì khó thắng nổi.

Nghĩ rồi, liền quày ngựa chạy vòng xung quanh trận. Hồ Đạt cứ rượt theo, Diên Táng dùng roi kim tiên quất Hồ Đạt té nhào xuống ngựa chết tốt. Tào Bân trông thấy mừng rỡ, xua binh tới chém giết quân Liêu, thây nằm chật đất, rồi dẫn quân vào thành tra xét lương thảo và hạ lệnh an dân. Tào Bân kêu Hô Diên Táng đến khen:

- Đã mấy trận rồi, tướng quân đều thâu thành đoạt ải dễ như trở bàn tay, tài ấy ta không bì kịp. Hô Diên Táng thưa:

- Ấy là nhờ có nguyên soái tính hay, chớ tiểu tướng này có công cán bao nhiêu mà dám sánh.

Tào Bân nghe Hô Diên Táng khiêm nhường mấy điều, rất phục và khem thầm:

- Chí độ như vậy mới cao.

Tào Bân liền tả biểu sai người về cho vua Thái Tông thấu rõ tin lành. Chẳng bao lâu Thái Tông tiếp đặng tin ấy, mở ra xem thấy thất kinh và nói:

- Vì cớ nào tấn binh mau đường ấy? Mới có mấy ngày mà thắng đặng ba bốn thành vậy, mới là tay hảo hớn đó.

Vua Thái Tông khen rồi, liền tả chiếu, dạy sứ ra khiến Tào Bân đóng binh tại Linh Kỳ an nghỉ, và chừng nào cho đạo binh Phan Nhơn Mỹ đi đến nơi sẽ hiệp nhau tấn bộ nữa. Tào Bân đặng chỉ ấy còn đương nghị, thoạt nghe có quân vào báo:

- Đạo quân của Phan Nhơn Mỹ đã đi đến!

Tào Bân nghe báo cả mừng, cho tướng sĩ ra mời vào nghị luận. Phan Nhơn Mỹ đến nơi, vào ra mắt Tào Bân kể chuyện lấy đặng Hoàn, Sóc mấy châu, lại thâu phục đặng mãnh tướng như Triệu Ngạn Chương và Triệu Hy Viên cộng mười mấy tay hổ tướng nữa. Tào Ban khen một hồi rồi nói:

- Mới đây tôi có tiếp đặng tin của Thánh hoàng dặn bảo rằng: tôi phải đợi đạo binh Chiêu thảo đến đây rồi sẽ tấn nữa. Vậy thì hôm nay chúng ta nghỉ một bữa, rạng ngày kéo binh qua Trác Châu khiêu chiến.

Nhơn Mỹ vâng lời, đóng binh an nghỉ. Qua ngày sau, các tướng kéo rốc đại binh ra khỏi Linh kỳ, nhắm Trác Châu thắng tới. Lúc này Gia Luật Hưu Ca dồn binh tại Vân Châu, có thám mã về nói:

- Đạo binh Tống nhắm đường qua Trác Châu, trong một vài ngày nữa sẽ tới.

Hưu Ca nghe báo thất kinh, lật đật ra lệnh dẫn hết đại binh mình đến phía Nam thành Trác Châu cách xa chục dặm hạ trại. Ba quân vâng lệnh, nội ngày ấy kéo đi, chẳng bao lâu đến chốn. Khi đó Hưu Ca đòi Gia Luật Sa đến trại trung nói:

- Tống binh hôm nay đã sâu vào nơi huyệt địa rồi, thế đó cũng đã mỏi mệt, nên nhân săn cơ hội này dẫn một đạo binh vào thành trì thủ và kiên bế cho nghiêm, đợi Tống tướng bớt oai yếu thế rồi, chừng ấy sẽ dồn binh ra đánh tróc.

Gia Luật Sa vâng mạng kéo binh đi. Hưu ca liền kêu Huê Thắng dạy rằng:

- Ngươi mau dẫn một muôn binh mạnh, lén đi bọc ngõ tiểu lộ qua ải Linh Kỳ, và kiếm nơi mà phục binh, đặng đón đoạt đường lương hướng của Tống, như vậy mới bớt oai thế giặc đặng.

Huê Thắng vâng mạng, lập tức dẫn binh đi. Hưu Ca lại khiến bổn bộ binh mình canh giữ dinh trại cho chắc chắn, ban ngày thì dẫn nhau ra trước tập luyện cho tinh nhuệ oai phong, và muốn khoe mình cho Tống binh khiếp sợ. Còn ban đêm, cứ việc dẫn tốp thì năm trăm, tốp thì ba trăm quân mạnh, đến tại dinh Tống cướp phá cầm chừng làm cho yếu oai Tống tướng. Hưu Ca phòng bị sẵn sàng còn chiến tướng cứ chiếu theo mà làm.

Lúc này Tào Bân hết sức tức giận, ra đốc lực các tướng mình áp vào được thành đặng địch chiến. Liêu binh cứ việc ở trong thành làm thinh là kiên bế giữ gìn nghiêm nhặt, cùng lăn cây đá xuống thường thường chẳng dứt. Tống binh lúc này không làm gì nổi, và xem thấy sự tinh nhuệ của Liêu binh có oai thế, thì chẳng dám khinh mà áp tới. Bên Tống túng quá, thét phải đóng binh lại hơn mười ngày mà ngó vây.

Lúc này trong quân lương thảo không đủ dùng, Tào Bân đã quýnh tới, không hiểu tại sao mà bặt đường lương như vậy? Trong lúc Tào Bân đang lo lắng, bỗng có một thám mã bay ngựa về báo:

- Đã mấy ngày rày đường lương thảo đều bị Liêu tặc chúng nó đón đoạt thâu, nên tôi phải mau về báo tin cho chúa soái.

Lời bàn: Nếu ở phương diện quốc gia, người ta lấy uy quyền khống chế thiên hạ, thì ở phương diện cá nhân người ta lấy uy danh cá nhân phô trương uy tín của mình. Nước Tống sau khi củng cố thế lực trong nước, lại đem binh chinh phục Liêu bang, tới mục đích là bắt các liên bang tùng phục mình. Bắt các nước tùng phục không phải là quyền lợi, mà chỉ là danh vị. Bản chất háo danh là ý thức khe khoang của con người, nhưng nếu khoe khoang một cách lố bịch thì làm trò cười cho thiên hạ lời tục có nói: "Hữu xã tự nhiên hương, hà tất đương phong lập.” Hễ có mùi thơm thì tự nhiên tỏa khắp nơi, cần gì phải nhờ đến làn gió thổi.

-oOo-

- Hết hồi 43

[bagiatam]

Hồi 44
Sa cơ Cao Hoài Đức từ trần
Tiến cử Dương Diên Bình hộ giá

Tác giả: Vô Danh
Dịch Thuật: Mộng Bình Sơn
Đả tự: ChacCaDao
Nguồn: Nhạn Môn Quan

Tào Bân hay tin thám mã về báo quân Liêu đã đoạt hết lương thảo thì thất kinh, mồ hôi toát ra như tắm. Liền nói với Phan Nhơn Mỹ:

- Tướng giặc mấy ngày nay đón đường cướp lương thảo, nay trong quân không còn bao nhiêu lương thực, vậy phải mau mau lui binh về Hùng Châu đồn trú đã, kéo quân giặc biết được tình trạng này, đem binh đến bọc hậu thì binh ta khó bề chống nổi.

Phan Nhơn Mỹ khen phải, liền thôi thúc ba quân rút binh về Hùng Châu. Cuộc rút quân vô sự nên Tào Bân mới an tâm, viết sớ sai sứ về triều vận lương. Vua Thái Tông tiếp được tin, nổi giận nói:

- Quân ta đang tấn công ào ạt như vậy, sao lại lui về Hùng Châu mà đợi lương, thật là làm nhẹ oai tướng nước Tống. Nói rồi liền thảo chiếu, ra lệnh cho Tào Bân:

- Không nên thối binh nữa. Phải sắp xếp kế hoạch tấn binh qua Bạch Câu mà bình định Phiên quốc. Tào Bân tiếp được chiếu vua, liền hội chư tướng nói:

- Lệnh vua đã truyền như vậy, bọn la phải liệu thế nào? Phan Nhơn Mỹ nói:

- Thế giặc còn đang mạnh lắm, còn đường sá thì chúng ta không thuộc, rủi gặp sự bất trắc thì liệu làm sao? Chi bằng ở lại Hùng Châu thêm một ít ngày rồi sẽ tính. Cao Hoài Đức nói:

- Chiếu vua như vậy mà cứ đóng binh thì sao yên, chi bằng thuận theo lời chúa tấn công cho khỏi bị ngờ vực.

Tào Bân lúc này cũng bối rối, nên nhất định thâu lương thảo chở theo, Tống binh tới Các Châu một lần nữa. Gia Luật Ca hay tin ấy, liền viết thơ sai quân đem vào thành nói cho Gia Luật Sa biết:

- Nên thừa lúc sơ hở cùng tướng Tống, hôm nay xuất đại binh ra, chắc binh Tống rối loạn, phải rút binh. Làm như vậy ất trọn thắng.

Gia Luật Sa y lời, sấp đặt đội ngũ đâu đó tề chỉnh, đợi binh Tống đến quyết chiến. Còn Gia Luật Hưu Ca sai Gia Luật Nạp dẫn một đạo binh đến Sào Lâm mai phục. Sấp đặt xong, Hưu Ca, và Hề Để kéo binh thẳng đến Kỳ Câu Quan khiêu chiến.

Hôm ấy, binh Tống đã đi một ngày đêm, ngựa không nước uống, người đã mỏi mệt, thấy giặc oai nghi thì trong lòng rung động. Cao Hoài Đức thấy lòng quấn không định, vội ra ngựa đến trước Liêu quân, cố làm cho quân nước Liêu mất khí thế. Gia Luật Hề Để nổi giận xốc ngựa tới đánh với Cao Hoài Đức, dụ Cao Hoài Đức vào trận.

Lúc ấy Gia Luật Hưu Ca làm ra ve yếu thế dụ tướng Tống vào đến quân khẩu, thì Gia Luật Nạp phục binh nổi dậy chọn đường vây binh Tống vào giữa. Còn Gia Luật Sa được tin xua binh trong thành ra một lượt áp đến bắn tên ào ào, tiếng quân ó vang trời dậy đất. Tào Bân thấy binh sĩ rối loạn, liền quay ngựa chạy dài, nhưng chạy chưa được bao xa thì con ngựa quỳ xuống. Tào Bân đang lúng túng thì có Hô Diên Táng phi ngựa đến nói:

- Chủ tướng theo tôi mà thoát thân.

Nói xong, Hô Diên Táng liền bảo hộ Tào Bân ra khỏi trùng vây. Lúc này Phan Nhơn Mỹ đầu cổ tơi bời, mình mẩy không còn manh giáp, bỗng thấy Hô Diên Táng vừa cứu Nhơn Mỹ ra khỏi trùng vây cũng muốn theo Hô Diên Táng thoát ra, nhưng binh Liêu ào đến, không còn lối thoát.

Cao Hoài Đức lúc ấy cũng bị vây nơi giữa trận, chống cự với Gia Luật Nạp hơn mấy chục hiệp, thì bị Gia Luật Sa dẫn quân ào tới giết Cao Hoài Lương tại trận. Cao Hoài Đức hay tin lật đật đem binh đến giải cứu cho em mình, nhưng thân thể đã bị mấy mũi tên, máu nhuộm ướt giáp. Đã vậy quân liêu càng lúc càng đông, Hoài Đức ráng hết sức bình sánh cũng không thoát ra khỏi được. Cao Hoài Đức bèn rút gươm tự vẫn vì bị nhục nhã, hư danh của một tướng Trung Quốc. Cao Hoài Đức tử trận, có quân báo cho Tào Bân hay, Tào Bân lật đật ra lệnh lui quân chạy qua mé sông, theo đường tắt ở chân núi trở về Tân Thành kiểm điểm lại thấy quân sĩ hao quá nửa, vội viết sớ sai người về triều báo lại cho vua Thái Tông hay. Vua Thái Tông được tin thì toát mồ hôi, than:

- Ấy cũng vì ta nóng lòng một chút mà làm hại binh tướng mấy chục muôn.

Bá quan thấy vậy khuyên giải. Vua Thái Tông liền hạ chiếu đòi Tào Bân về, và giao cho phó tướng là Mê Tín ở lại cầm binh coi giữ Tân Thành. Tào Bân được lệnh dẫn hết tướng sĩ về triều phục tội. Vua Thái Tông thấy vậy an ủi:

- Bởi vì trẫm không rõ địa thế nên đốc thúc tiến binh, không phải tội các khanh đâu.

Tào Bân thấy vua tha tội, liền lạy tạ lui ra. Kế đó vua Thái Tông giáng chỉ sai Hô Diên Táng dẫn một đạo quân ra coi làm hai cái đồn nơi Định Châu và Trùng Tấn, rồi đồn binh trấn thủ, không cho quân nước Liêu xâm lấn. Bấy giờ Tào Bân trở về dinh buồn bực nghĩ thầm:

- Ta có trách nhiệm điều binh khiển tướng, lại để cho sinh linh chết đến mấy mươi muôn, thật không còn đáng mặt làm người.

Nghĩ như vậy, Tào Bân vội viết sớ xin từ chức. Vua Thái Tông cực chẳng đã cũng phải nhận lời, sai người trấn nhận tại Phòng Châu để an dưỡng. Lúc này vua Thái Tông mới nhớ đến công lao Cao Hoài Đức, nên đòi hai người con là Cao Lân và Cao Phụng đến phong làm chức Đoàn Luyện sứ Đại châu.

Bấy giờ Gia Luật Hưu Ca, khi được trọn thắng về thành, nên viết biểu về kinh, xin với Tiêu thái hậu, cử đại binh thừa cơ diệt Tống. Tiêu hậu lật đật sai người trở lại Trác Châu ngăn lại, nói:

- Binh ta mới thắng trận, người mỏi ngựa mệt, chỉ nên dưỡng sức mà giữ nguyên ải.

Gia Luật Hưu Ca tuân lệnh, đóng binh tại Trác Châu, không hành động gì nữa. Vua Thái Tông hay tin nước Liêu đang dưỡng binh nên cũng bớt lo. Nhưng có Bát vương tâu:

- Binh Liêu lúc này rất mạnh, xin Bệ hạ truyền các tướng lập thêm đồn ải biên giới, để đề phòng chúng nó xâm lấn.

Vua Thái Tông khen phải, hạ lệnh cho các đồn trấn ở biên cương lúc nào cũng phải đề phòng cẩn thận. Một hôm vua Thái Tông nhớ đến lời di chúc của Tiên đế, bèn hỏi quần thần:

- Anh trẫm ngày trước có lời dặn: phải làm sao thu được Ngũ Đài sơn. Vì đấy là vùng đất quan trọng. Quần thần nghe vua nói liền tâu:

- Tuy Tiên đế có lời dặn xong vừa rồi nước ta với nước Liêu đã đánh nhau hơn trăm trận, hao binh tổn tướng rất nhiều nếu bây giờ Bệ hạ cử binh đi nữa, thì rất bất tiện. Vả lại, Ngũ Đài sơn là biên giới của nước Liêu, có Gia Luật Hưu Ca trấn giữa nếu Bệ hạ đến đó, chúng đem binh vây phủ, thì chúng ta biết tính kế nào mà thoát được.

Vua Thái Tông nghe tâu, chưa biết tính sao thì Phan Nhơn Mỹ xin có ý kiến:

- Tôi xin tiến cử một người theo bảo hộ Bệ hạ đến Ngũ Đài sơn, thì chắc không có việc gì đáng lo. Vua Thái Tông hỏi:

- Khanh định tiến cừ ai?

Phan Nhơn Mỹ nói:

- Người này là con lớn của Dương Nghiệp, tên là Dương Diên Bình, văn võ toàn tài, lượt thao đầy đủ, xin dùng người ấy hộ giá thì mọi việc khỏi lo. Vua Thái Tông mừng rỡ phong cho Diên Bình làm hộ giá Đại tướng quân, truyền chỉ theo hộ tống.

Hôm sau, Diên Bình được lệnh dẫn hai muôn binh ra khỏi thành, hộ giá vua Thái Tông nhắm Ngũ Đài sơn tấn phát.

Lời bàn: Lòng tham con người không bao giờ đủ, nếu không biết tự mình hạn chế cái đủ trong lẽ sống. Vua Tống Thái Tông đi chinh phục khắp nơi để thị uy trong thiên hạ, nước nào không tùng phục thì oán cừu. Như vậy, là một kẻ vừa háo danh vừa tham quyền, làm khổ cho binh tướng. Trong lúc đánh với nước Liêu vừa bại trận thế mà chỉ buồn rầu trong chốc lát rồi lại muốn đoạt Ngũ Đài sơn là một vùng đất biên giới của nước Liêu. Tham vọng con người đặt trên xương máu của kẻ khác để hưởng thụ, thì thật là việc làm thiếu nhân đạo. Người đời phải biết đến cái đủ, là cái so với kẻ khác mình không thua kém. Còn cứ nghĩ về quyền lực của mình thì chẳng bao giờ đủ.

-oOo-

- Hết hồi 44

[bagiatam]

Hồi 45
Thái Tông ra viếng Ngũ Đài sơn
Diên Bình liều thác U Châu Địa

Tác giả: Vô Danh
Dịch Thuật: Mộng Bình Sơn
Đả tự: ChacCaDao
Nguồn: Nhạn Môn Quan

Vua Thái Tông rời Biện Kinh, đi chẳng bao lâu đã đến Ngũ Đài sơn vào một ngôi chùa, kêu Quan Hữu Tư đem lễ vật bày trước bàn phật niệm hương giải nguyện. Công việc vừa xong, vua Thái Tông đích thân giọng chuông đánh trống, đốt nhang quỳ khấn vái:

- Nay tôi đến đầy là vì lời dặn của Tiên đế ngày trước, xin cầu đức Phật ban ơn cho hưởng phước thái bình, muôn dân lạc nghiệp.

Vua Thái Tông khấn vái xong, đến nghỉ tại cung Huê Nguyên. Có các quan hầu hạ. Vua Thái Tông nói:

- Trẫm bấy lâu mắc lo việc triều chính, nay sẵn dịp này muốn đi ngoạn cảnh rồi sẽ về triều cũng chẳng muộn.

Các quan nghe vua phán như vậy không ai dám ngăn cản. Hôm sau, vua Thái Tông đi dạo chơi, đến một đỉnh núi rất xinh đẹp nối liền đất U Châu, hỏi ra mới biết đây là hòn Kỳ Lân chung quanh bao bọc nhiều núi nhỏ, hình tượng sắc sảo như tranh vẽ. Vua Thái Tông rất ngợi khen, dẫn các quan lần lượt đi xem bốn phía. Thoạt nhiên, đến một khoảng trống, vua Thái Tông xem thấy có một hòn núi nhỏ, chính giữa lại có thành trì, phong cảnh rất xinh đẹp, liền hỏi các quan:

- Đây là đâu mà phong cảnh tốt tươi như vậy? Phan Nhơn Mỹ tâu:

- Đó là U Châu thành, xưa nay đóng đô tại đó. Vua Thái Tông rất vui vẻ, nói với các quan:

- Ý trẫm muốn cùng các quan đến đó du ngoạn, cũng để biết cảnh đẹp của nước ngoài. Bát vương nghe vua phán thất kinh, bước ra tâu:

- U Châu là thủ đô của Tiêu hậu, mà Bệ hạ muốn tới đó thì chẳng khác nào chim bay vào lưới rập. Xin Bệ hạ mau dời gót trở về, để tránh đều lo lắng. Vua Thái Tông nói:

- Ngày trước vua Đường Thái Tông cũng đi bình định Liêu Đông, thường hay ra chiến trận còn ta đây có đủ thiên binh vạn mã, lo gì Tiêu hậu, thôi các khanh sắp sửa theo trẫm đến đó mà du ngoạn.

Bát vương thấy lệnh vua đã quyết, nên không dám cản ngăn đồng dẫn nhau trở lại chưa. Sáng hôm sau, xa giá rời khỏi Ngũ Đài sơn đi về phía U Châu nhưng vừa tới phần Dương Địa, bỗng thấy binh mã kéo đến rần rần giây phút đã có quân trở về báo:

- Có binh Phiên cản đường. Vua Thái Tông hỏi:

- Ai dám ra cản đường trẫm vậy.

Hỏi vừa dứt tiếng thì có quan bảo giá Dương Diên Bình giục ngựa vung thương phóng tới trước, gặp đại tướng của nước Liêu Đông, tay cầm đại đao, cỡi ngựa xích thố tên là Gia Luật Kỳ. Tướng ấy hét to:

- Tống tướng mau trở về thì ta dung thứ, bằng đến đây, xâm phạm cõi bờ thì chết uổng mạng.

Dương Diên Bình vung thương, lướt ngựa tới đánh. Gia Luật Kỳ đánh được vài mươi hiệp bị Dương Diên Bình đâm một thương, liền quất ngựa chạy về. Diên Bình cũng trở lại báo cho vua Thái Tông biết. Gia Luật Kỳ bị thua, chạy về Đại Liêu tâu với Tiêu thái hậu rõ sự tình. Tiêu thái hậu nổi giận hỏi quần thần:

- Các khanh có biết tại sao quân Tống đến đó làm chi. Gia Luật Kỳ tâu:

- Cách mấy bữa trước, tôi có nghe quân báo rằng vua Tống tới Ngũ Đài sơn vào chùa cầu nguyện, nhân tiện đường đến đây du ngoạn, chớ không có việc chi lạ.

Tiêu hậu nghe nói mới hết sợ, liền phán hỏi các quan:

- Lúc trước có nhiều người xin ra binh phạt Tống, nay sẵn cơ hội này sao không ai dám xuất binh?

Tiêu hậu vừa dứt tiếng, có Thiên Khánh Vương và Gia Luật Thượng đồng quỳ tâu:

- Hai tôi xin ra trận bắt Tống chúa đem về nạp cho Bệ hạ. Tiêu hậu y lời, nói:

- Hai khanh đi ta e bất tiện: vậy phải lựa một tướng nữa theo giúp mới được.

Lúc đó có Mã Yên là Hàng Diên Thọ ra xin Tiêu hậu cấp quân trợ chiến. Ba tướng sắp đặt đâu đó xong xuôi, dẫn binh ra vây thành Phần Dương, dinh trại đóng liền như bao lưới, binh khí sáng ngời chẳng khác một trời sao. Tống Thái Tông hay tin ấy liền sai Dương Diên Bình đem quân đối địch. Dương Diên Bình tâu:

- Binh Liêu rất mạnh mẽ, lại chuẩn bị trước lập bày trận thế nếu ra đánh bây giờ không thể thắng được, xin Bệ hạ chậm vài ngày để tìm cách giải phá trùng vây.

Qua ngày sau, Gia Luật Thượng đốc sức binh Liêu kéo đến đánh phá binh Tống, làm cho bình Tống kinh hãi. Vua Thái Tông đứng ngồi không yên, dẫn các quan lên dịch lầu xem thế trận. Thái Tông thấy binh Liêu vây phủ bốn phía dài hơn mấy dặm, thất kinh hỏi các tướng:

- Binh Liêu vây phủ như vậy, ta làm thế nào thoát thân cho đặng? Phan Nhơn Mỹ tâu:

- Xin Bệ hạ chớ lo, tôi có một kế hoạch giải vây không khó, gần đây có Dương Nghiệp đồn binh tại Đại Châu, cách đây không xa lắm nếu lựa một người cho giỏi, thoát ra khỏi trùng vây, đến cầu Dương Nghiệp cứu giá, ắt Dương Nghiệp giải cứu không khó. Vua Thái Tông khen phải, liền hỏi các tướng:

- Có ai dám qua Đại Châu cầu cứu chăng? Dương Diên Bình bước ra tâu:

- Ngu thần xin liều mình đền ơn Bệ hạ.

Vua Thái Tông liền giao tờ cứu chỉ cho Diên Bình, rồi khiến mở cửa phía Đông thành, cho Diên Bình thoát ra cầu cứu. Khi Dương Diên Bình vừa ra khỏi điếu kiều thì đã gặp tướng Liêu là Lưu Quân Bật cản lại. Diên Bình ráng sức đánh nhau một trận giết được Quân Bật, làm cho quân Liêu tan rã, rồi thừa thế thoát thân. Suốt đêm hôm ấy, Diên Bình đến Đại Châu, ra mắt thân phụ thưa rằng:

- Có chiếu của Bệ hạ sai con về đây xin phụ thân cử đại binh đến Phần Dương giải vây cho Thánh giá.

Dương Nghiệp đắc ý. Hai cha con hiệp lực dẫn binh ra đi. Chẳng bao lâu, binh của Dương Nghiệp đã kéo đến nơi. Quân thám thính chạy về báo cho Thiên Khánh Vương hay. Khánh Vương hội chư tướng nói:

- Nay cha con Dương Nghiệp đem binh đến cứu giá, thế nào chúng ta cũng phải liều sống thác một trận. Trước hết, ta phải giả thua làm cho cha con nó tự đắc, để cho chúng nó nhập thành rồi sau sẽ vây lại nữa, thì mới trừ được chúng.

Chư tướng khen phải, hạ lệnh truyền binh mã lui ra hai chục dặm. Binh Tống thám thính về báo cho Dương Nghiệp hay, Dương Nghiệp nghĩ thầm:

- Binh Liêu chưa đánh mà lui, chắc là có mưu kế chi đây. Ta cứ kéo binh vào thành rồi sẽ liệu cách.

Nghĩ như vậy, Dương Nghiệp truyền lệnh vào thành triều kiến. Vua Thái Tông nói:

- Nếu không có khanh đến cứu viện thì làm sao quân giặc lui được. Uy danh của khanh đã làm cho quân giặc khiếp vía. Dương Nghiệp nói:

- Người Phiên tánh tình khó lường. Xin Bệ hạ sửa soạn xa giá trở về cung, không nên nấn ná ở đây nữa. Vua Thái Tông nói:

- Ngày mai trẫm sẽ thượng lộ! Vua Thái Tông vừa nói dứt lời, bỗng có quân vào báo:

- Binh Liêu lại kéo đến vây như cũ. Thái Tông nghe báo thất kinh, nói với Dương Nghiệp:

- Lời khanh nói thật rất đúng. Bây giờ phải làm thế nào để lui được quan Liêu. Dương Nghiệp tâu:

- Xin Bệ hạ lui vào trướng nghỉ an, để cha con tôi tính kế.

Dương Nghiệp nói rồi từ tạ lui ra. Cùng các con lên dịch lầu xem thấy binh Liêu bốn phía đông nghịt, gươm đao lởm chởm. Dương Nghiệp lắc đầu, than:

- Tuy trận này không khó phá, nhưng vì mắc bảo hộ Thánh hoàng và văn võ, biết làm sao cho trọn vẹn? Dương Diên Bình thưa:

- Nếu phụ thân đã hết kế thì các con biết liệu làm sao? Dương Nghiệp nói:

- Kế sách tuy có, nhưng phải có người tận trung. Dương Diên Bình thưa:

- Xưa nay phụ thân đã dạy lấy cái chết mà đền ơn nước. Nay chúa thượng gặp nguy biến, thì thần tử đâu dám tiếc thân. Dương Nghiệp nói:

- Nếu con chịu làm theo kế cha dạy thì bảo hộ thánh chúa mới được vậy để cha vào tâu với chúa thượng rồi con lãnh chỉ mà thi hành.

Kế đó, cha con kéo nhau xuống dịch lầu vào thằng ngự điện tâu với vua Thái Tông:

- Quân địch vây rất đông, nếu muốn phá giặc thì phải dùng kế Kỹ Tín cứu Hán Cao Tổ ngày trước. Bây giờ phải dùng kế trá hàng cho Phiên thông ở Tây Môn rồi các quan bảo hộ thánh hoàng ra cửa Đông môn thì mới tiện. Thái Tông nói:

- Kế ấy rất hay Nhưng có ai chịu làm Kỹ Tín không? Dương Nghiệp tâu:

- Xin Bệ hạ chớ lo việc ấy, con lớn tôi là Diên Bình chịu lãnh mạng đi làm việc đó. Bây giờ xin Bệ hạ làm hàng biểu, khiến người trao cho tướng Liêu, rồi sẽ theo kế ấy mà làm thì vô sự. Vua Thái Tông buồn bã nói:

- Trẫm nghĩ cha con khanh từ trước đến nay chưa được trọng đãi, mà nay khanh lại lấy thân đem ra bảo vệ trẫm thì thật là ơn đức không lấy gì đền. Diên Bình thấy vua lưỡng lự, liền tâu:

- Ngu thần tuy bất tài, nhưng nguyện thi hành kế ấy, xin Bệ hạ sắp đặt mà dời chân cho kịp kéo để trễ nài mang khốn. Còn việc làm của cha con hạ thần thì chỉ là đạo thần tử đâu dám tiếc thân. Dương Diên Bình vừa nói dứt lời, thì đã có quân vào báo:

- Binh Liêu đã phá được ngoài thành làm sập một tấm vách, chúng nó đang thả bè kéo quân vào công phá nữa. Diên Bình lật đật tâu:

- Xin thánh thượng mau cởi ngự bào giao lại cho tôi, đặng tôi cùng mấy anh em là Diên Chiêu, Diên Tự bảo giá Bệ hạ ra cửa phía Đông lánh nạn. Còn ngu thần với bốn đứa em khác là Diên Định, Diên Huy. Diên Lăng và Diên Đức ở lại đây, rồi đồng ra cửa phía tây làm theo kế. Nếu lúc này mà thánh thượng không quyết tin chẳng khỏi bị chết trong thành này.

Vua Thái Tông thấy cha con họ Dương hết lòng đền nợ nước thì không nỡ, bất đắc dĩ phải cởi ngự bào trao cho Diên Bình. Dương Diên Bình tìm một người miệng lưỡi, đem hàng biểu đến dinh Phiên. Tướng Liêu là Thiên Khánh Vương nhận được hàng biểu liền nói với các tướng:

- Nay vua Thái Tông dâng hàng biểu là đã bị chúng ta đây khốn, không còn cách nào thoát ra. Hàng Diên Thọ nói:

- Tống chúa này bị vây nên tính việc hàng. Vậy ta cũng nên rộng lòng tha cho về, đừng sát hại làm chi cho gây cừu oán về sau.

Ngày hôm sau, cửa thành phía Tây thấy binh Tống treo cờ hàng. Tướng phiên thấy vậy không công thành nữa, chỉ đợi vua Tống đến giao hòa. Chẳng ngờ lúc ấy vua Thái Tông cùng văn võ kéo nhau ra cửa Đông đi mất hết. Còn Dương Diên Bình lúc đó ngoài nơi cửa Tây cắm cờ quỳnh kỳ, ngồi trên kiệu trước sau phủ kín, lần lần ra đến. Thiên Khánh Vương ngỡ thiệt, dẫn các tướng ra đón tiếp:

- Nếu phải Tống chúa ảnh nguyện ra đầu hàng, thì xuống long xa cho chúng ta xem mặt.

Diên Bình nghe nói liền khiến tả hữu vén màn lên, khi trông thấy tướng Liêu là Thiên Khánh Vương ngồi trên lưng ngựa, Diên Bình nổi giận hét lớn:

- Nếu không giết đặng thằng này, làm sao rửa nhục.

Diên Bình nói rồi kéo cung nhắm mặt Thiên Khánh Vương bắn ra một mũi, Khánh Vương nhào xuống ngựa chết tốt. Dương Diên Bình xuống xe nói lớn:

- Ta là con lớn của Dương Nghiệp, tên là Diên Bình đây, có tướng nào dám cùng ta đối địch.

Hàng Diên Thọ nổi giận truyền quân vây bốn phía rồi giục ngựa rước tới đâm Diên Bình một thương té nhào xuống xe. Diên Định xem thấy em mình bị thương, lật đật đến cứu thì có Gia Luật Kỳ một ngựa tới Hai tướng đánh nhau gần mười hiệp. Binh Liêu kéo tới vây phủ trùng trùng nên Diên Định bị tướng Liêu giết chết.

Còn Diên Huy thấy hai anh mình tử trận, ráng sức xông phá trùng vây tìm đường thoát thân, chẳng ngờ bị quân Liêu dùng móc ném tới kéo nhào xuống ngựa, bị tướng Phiên giết chết. Dương Diên Lăng lúc ấy chỉ còn một mình một ngựa, tả xung hữu đột đánh với tướng Liêu hơn mấy chục hồi. Sau bị Hàng Diên Thọ và Luật Kỳ áp tới bắt sống đem về dinh.

Lời bàn: Lời nói của kẻ quyền thế nếu không suy xét chính đáng thì rất tai hại cho kẻ thuộc hạ. Vua Thái Tông vì lòng tự ái, ngồi tại triều, không hiểu gì thế trận ngoài biên ải, chỉ nói một câu mà làm cho binh tướng nước Tống phải chết hơn phân nửa trước trận chiến với quân Liêu. Ấy vậy có kẻ có quyền có chức khi nói ra một lời phải suy xét lợi hại không để vì cái quyền của mình làm cho thuộc hạ phải bị nguy khốn. Đến lúc đi du ngoạn, cũng chỉ vì thú riêng của mình mà làm cho binh tướng phải bị nguy khốn để bảo vệ thân danh mình. Một chuyến du ngoạn chi để vui chơi mà làm khốn khổ hàng muôn người thì thật là điều đáng chê trách. Một minh quân không thể không hiểu rõ điều đó. Đây cũng là một tấm gương cho những ai có quyền có thế, cho biết mình mà không nghĩ đến cái khổ của người khác.

-oOo-

- Hết hồi 45:0 (133):