Tuyển tập thơ Xuân Diệu

[Nấm]

Mượn Nhà Vũ Trụ

Gốc cây là một gốc cây;
Chiều hôm là khoảng bóng dầy chiều hôm;
Đường đi đường vẫn đi mòn;
Làng em trước mắt, non dồn tận xa...
Một lần đặt bước đôi ta,
Gốc cây, đường cái bỗng là thịt xương!
Chiều hôm bỗng hóa tâm hồn;
Hình non bảng lảng, sương thôn dịu hòa...

Ngang vai đêm tới la đà
Bóng ngường cùng với bóng ta bồi hồi;
Bóng chiều chen lẫn hoa môi;
Gốc cây thương mến quen rồi thiết tha.

Em ơi! Trời đất bao la
Mượn trong vũ trụ làm nhà anh, em;
Tình yêu - dấu đã như in.
Dù hoa, cỏ, đá lòng quên được nào!

8/12/1961

[Nấm]

Ngói Mới

Khắp nơi, trên những đường tôi đi
Tôi đã nghe xao xuyến, rầm rì:
Ngói mới
Trên những đường tôi dạo, tôi qua
Tôi đã nghe nhiều, những khúc ca:
Ngói mới

Dù đi nhanh, dù đứng lại nhìn
Trong lòng tôi sắc hãy còn in:
Ngói mới
Trong buổi chiều hồng, trong mai xanh
Mắt tôi giở những trang tốt lành:
Ngói mới

Giữa khu phố cũ, hoặc ven hồ
Trên những vườn hoang, trên ngoại ô:
Ngói mới
Cất lên trên ruộng, chạy băng đồng:
Chen với lùm cây, soi xuống sông:
Ngói mới

Ôi ngàn vạn ngói, nói xôn xao
Như đất ta vui bỗng vọt trào
Ngói mới! Ôi ngàn muôn sức lực
Trải ra thành rộng, dựng thành cao!

Quên sao được lúa thì con gái
Xanh thẫm, dày, chen, gợn đến trời
Bỗng nở như hoa vừng ngói đỏ
Lúa toan vượt ngói, ngói càng tươi

Mái nhà máy mới, mái nhà thương
Mái chợ xum xuê, lại mái trường
Ngói mới trăm nơi cùng cửa sổ
Xây lên không khí những tòa gương

Tôi đi trên đất nước thân yêu
Không biết bao nhiêu, chỉ biết nhiều:
Ngói mới

Muốn trùm hạnh phúc dưới trời xanh
Có lẽ tôi cũng hóa thành:
Ngói mới...

[Nấm]

Ngược Dòng Sông Đuống

Ngược dòng sông Đuống em đang ở
Chiều có êm không ? Gió có thanh ?
Em có nhớ anh khi ngắm nước,
Ra sông thấy trải ngút bờ xanh .

Anh ốm mười hôm mãi sốt nằm
Em bằng tâm tưởng có về thăm ?
Có thăm anh ốm đêm trăn trở,
Tưởng tượng em về bên gối chăn .

Anh hỏi cho lòng đỡ nhớ thôi,
Biết em thương nhớ qúa anh rồi
Xa trên sông Đuống xanh làng mạc
Lòng vẫn thường lên thăm em tôi .

12-5-1966

[Nấm]

Nói Tào Lao

Nếu anh chết thử vài năm.
Để xem em đứt ruột tằm ra sao?
Để xem nỗi qúy niềm yêu
Một lần cuối rốt bao nhiêu mặn nồng?
Sống cho tốt đẹp với lòng,
Chết thôi nước mắt ròng ròng làm chi!
Anh buồn anh bỏ anh đi,
Em còn sống đó vui chi một mình!
Muôn năm ước hẹn nghĩa tình,
Một giờ sao bỗng lạ mình lạ ta!
Sống mà cách biệt, chia xạ
Thôi anh chết thử xem ra thế nào?
Tiếc em, anh nói tào lao
Em ơi, chớ thấy máu đào ở trong!

[Nấm]

Nước Đổ Lá Khoai

Lòng ta là một cơn mưa lũ
Đã gặp lòng em là lá khoaị
Mưa biếc tha hồ rơi giọt ngọc,
Lá xanh không ướt đến da ngoàị

Ta trút bâng quơ một trận lòng,
Biết rằng đau khổ giữa hư không.
Khóc mình uổng lệ rơi vô lý,
Mưa vẫn cần rơi lệ vạn dòng.

Ta như cô khách khoảng đìu hiu
Đã gặp chiều hôm lại bước liềụ
Muốn trốn sầu đơn muôn vạn kiếp,