Hiệp Sĩ Sainte Hermine - Alexandre Dumas

[phongvan]

Chương 85

Một cuộc quyên tiền cho người nghèo

Đúng ba rưỡi, với sự đúng giờ như quân lệnh, ông Surcouf và René đến nhà ngài đảo trưởng.
René muốn bốn giờ kém mười lăm mới đến nhưng ông Surcouf nhận thấy mọi lần ăn tối nhà mình đều vào lúc ba rưỡi và ông cũng biết phải chờ đợi thật khó chịu.

René dự đoán thường khách mời hay đến trễ một chút nhưng ông Surcouf gạt đi. Thế nên kim đồng hồ của ông Surcouf chỉ đúng ba rưỡi, họ gõ cửa nhà ngài đảo trưởng.

Người ta dẫn hai vị khách đến phòng khách nơi chưa có ai cả.

Phu nhân Decaen đang hoàn tất việc điểm trang, viên tướng đang kết thúc công việc, còn Alfred Decaen đi ngựa cùng gia nô vẫn chưa thấy về.
- Ông thấy chưa, - René nói và huých tay vào ông.
Một cánh cửa mở ra, viên tướng bước vào nói:
- Xin lỗi các quý ông, nhưng ông Rondeau, đã ngỏ ý lui lại đến bốn giờ. Đó là giờ ông ta đóng cửa nhiệm sở. Từ mười năm qua, ông ấy luôn là người cuối cùng trong số nhân viên rời công sở. Bây giờ thì tuỳ các vị lựa chọn trong khi chờ đợi, hoặc ở đây hoặc đi dạo một vòng quanh vườn. Cậu con trai tôi cũng vừa xuống ngựa. Nó cũng cần chuẩn bị một chút trước khi có thể ngồi vào bàn.
Vị tướng mở cửa gọi con trai.
- Presto! Presto! Chúng ta chờ con ngoài bãi biển.
Mọi người đi ra vườn, qua các lối phủ cỏ họ đi đến bậc thềm bên bờ biển.

Nơi đây có tầm ngắm rất đẹp, một bên người ta có thể quan sát từ Bête-à-Mille-Pieds đến tận vịnh Grande-Rivière. Hai mái dài ở hai đầu thềm dẫn đến một phòng tập vũ khí có trang trí mặt nạ, kiếm, phòng kia là phòng tập bắn có bia, hình nộm búp bê đạn và đủ thứ liên quan cho người tập những động tác phức tạp nhất. Họ đi vào phòng vũ khí.

- Đây là sở trường của anh phải không anh René - Vị tướng nói - Vì ngài Surcouf khẳng định với tôi anh là người không chỉ am hiểu mà còn siêu phàm nữa.
René thoáng hiện một nụ cười trên môi.
- Thưa tướng quân - Anh nói - Ngài chỉ huy Surcouf của tôi luôn nhìn tôi với ánh mắt ưu ái như người cha nhìn con mình. Nếu ngài nghe ông ấy, tôi sẽ là kỵ sĩ giỏi nhất, sĩ quan giỏi nhất người bắn súng thiện xạ nhất từ thời thánh Georges. Tôi bắn cũng như mọi người, có hơn cũng chỉ hơn kẻ tầm thường trong đám tuần đạo, sự siêu phàm của tôi cũng chỉ đến vậy. Vả lại với kiếm thuật chắc tôi đã sa sút nhiều vì từ ngày đi biển, tôi không đụng vào thanh gươm nào.
- Vì cậu không tìm được người cân xứng đó thôi - Surcouf nói - Đừng khiêm tốn.
- Sao! Ngay cả với ngài ư, ngài Surcouf? - Viên tướng hỏi - Ngài vốn là tay gươm giỏi cơ mà.
- Ở Saint-Malo thì quả có vậy! Tôi chỉ nhìn cậu ấy cầm gươm một lần cũng đủ biết là mình mất uy rồi.
Đúng lúc đó, con trai của ông Decaen bước vào.
- Lại đây Alfred - Cha cậu ta nói - Hãy lĩnh giáo vài đường từ ngài Surcouf đi. Con vốn có triển vọng về gươm thuật, ngài Surcouf lại rất nổi tiếng. Cha hy vọng ông ấy chứng tỏ cho con thấy rằng con là một kẻ kiêu căng.
Chàng thanh niên mỉm cười và bằng vẻ tự tin của tuổi trẻ, anh ta đi lấy hai thanh kiếm và hai mặt nạ đưa cho ngài Surcouf một cái.
- Thưa ngài - Anh ta nói - Nếu ngài muốn giúp cha tôi và tôi như ông ấy yêu cầu thì tôi sẽ vô cùng biết ơn.
Surcouf bị đặt vào tình thế ấy không thể làm gì khác ngoài việc chấp nhận lời thách đấu. Ông ngả mũ, và cởi bớt áo, đeo mặt nạ và cúi chào vị tướng.
- Xin tuân lệnh tướng quân cũng như quý công tử.
- Thưa các ngài… - Viên tướng cười và nói - Hãy chờ xem cuộc đọ gươm sánh cùng Entelle và Darès. Ngài Rondeau đây rồi.
- Ngài đến đúng lúc lắm! Thưa các quý ngài, tôi xin giới thiệu ngài Rondeau, được mệnh danh là tay súng cự phách của chúng tôi. Ở đây ai cũng biết sử dụng vũ khí ngay cả ông chủ nhà băng. Thưa ngài Rondeau thân mến, đây là ngài Surcouf mà ngài đã biết từ lâu còn đây là anh René mà ngài chưa biết nhưng tôi nghĩ có liên quan về tài chính với ngài…
- À có phải với ngài René…
- René… vô danh thưa ngài. - René đáp.
- Sao lại thế được - ông Rondeau nói và đưa tay lên dây đồng hồ - Tôi mới là người phục vụ ngài với khoản 300 nghìn phăng tiền mặt và còn hơn thế.
René cúi chào.
- Nhưng chúng ta đang cản trở hai quý ông này. - ông ta nói - Nào, các vị chạm gươm thôi.
Surcouf và Alfred Decaen vào tư thế chuẩn bị, một người bất động như pho tượng - không cần nói cũng biết đó là Surcouf người kia rất tự tin và mang vẻ duyên dáng của tuổi trẻ.

Giữa hai kiếm thủ có vài khác biệt, một người điềm tĩnh, hơi cứng nhắc, đệm vào bằng những đường đơn giản; người kia lại khiến thanh kiếm chết mệt vì những đợt tấn công lại đệm vào bằng những đường trực diện. Người ta khó nhận ra ai làm người cao tay hơn.

Chàng trai chạm vào Surcouf một lần còn Surcouf hai lần sau mười phút xung trận. Alfred chào Surcouf, chấp nhận thua và chuyển gươm cho ông chủ ngân hàng.

Như ngài Decaen đã nói, mọi người đều biết sử dụng khí giới, hoặc ít ra là đã biết sử dụng khí giới từ hồi đảo còn mang tên đảo Pháp, ngay cả những người trong nhà băng. Ông Rondeau cởi bớt áo rút ví chuyển nó từ túi áo sang túi quần và vào thủ thế.
Giữa ông ra và Surcouf có một thế cân bằng hoàn toàn. Mỗi người đều chạm vào nhau hai lần và lần này đến lượt Surcouf tháo mũ che mặt đưa cho René.
- Thưa ngài Surcouf thân mến - René nói - ông biết là tôi không có thói quen thi đấu trước các khán giả và nhất là trước các cử toạ chuyên gia như thế này. Do vậy hãy miễn cho tôi.
- Thưa các ngài, - Surcouf nói - là một người bạn thân của René, tôi mới chỉ thấy anh ấy đấu một lần và lần ấy cũng chống chế như hôm nay. Vậy thì ta nên tuỳ anh ấy và không nên ép buộc anh ta. Vả lại, tôi nghĩ chuông báo bữa tối đang gọi chúng ta rồi.
Một nụ cười đắc thắng hiện ra trên khuôn mặt béo phị của ông Rondeau, nó sáng lên như một bông mẫu đơn nở:
- Vì ngài đây không muốn cho tôi cái vinh dự đấu kiếm với mình, chúng ta sẽ tính lại chuyện này sau đã.
René cúi chào còn Surcouf đi treo lại mặt nạ và gươm về chỗ cũ. Tiếng chuông báo bữa tối đã vang lên và người ta nhận ra phu nhân Decaen đã bước xuống bậc thềm đầu tiên đi lại phía các quý ông.

Mọi người vào nhà, chàng trai trẻ chạy như một cậu bé học trò sau một ngày không gặp mẹ, đến quàng tay qua cổ và ôm hôn bà.

Người ta chào nhau, nói vài câu khen tặng rồi chờ đợi xem ai sẽ là hiệp sĩ của bà Decaen.
- Anh René, hãy chìa tay cho phu nhân Decaen đi! - Viên tướng nói.
René cúi chào, chìa khuỷu tay và đưa phu nhân Decaen vào tận phòng ăn.

Giống như mọi khi bữa ăn diễn ra trong những tiếng dao nĩa, thìa va vào bát đĩa lách cách. Sau đó, ông Rondeau thở phào khoan khoái rồi quay sang René.
- Ngài René này - ông ta nói - Hôm qua, khi nghỉ trưa, tôi có đi uống một ly ở quán cà phê La Comédie, ở đó có một nhóm người quây quanh một thanh niên. Tôi nghe anh thanh niên nói chuyện, hình như anh ta là một thủy thủ vừa ở Miến Điện về. Anh ta kể hàng lô chuyện về thuyền trưởng của mình tôi nghe mà không thể nhịn cười.
- Anh ta kể những gì thế ngài Rondeau? - René hỏi.
- Anh ta bảo chỉ một nhát gươm mà thuyền trưởng của anh ta chặt đôi con trăn đang siết nghẹn thở hai con voi.
- Chuyện ấy làm ngài buồn cười sao, ngài Rondeau?
- Dĩ nhiên rồi!
- Tôi xin quả quyết rằng nếu ngài có mặt ở đó ngài sẽ không cười nổi.
- Vậy ngài cho tôi là kẻ nhát gan sao, ngài René.
- Tôi không nói như vậy, nhưng vẫn có những cảnh làm người dũng cảm nhất cũng phải chột dạ. Con người kể chuyện đó hôm qua cũng từng giết một con hổ cái và túm cổ hai con hổ con thế mà đứng trước loài bò sát khủng khiếp ấy cũng phải run lên như một đứa trẻ, mà tôi khẳng định anh ta không phải nhát đâu.
- Nhưng ít ra anh ta cũng là tay ba hoa - ông Rondeau nói - Anh ta bảo con trăn dài 57 bộ.
- Thì chính anh ta đo nó chứ có phải tôi đâu. - René thản nhiên đáp.
- Thì ra chính ngài là thuyền trưởng ấy à?
- Phải, nếu đúng anh ta tên là François.
- Đúng rồi. Thế con trăn siết chặt hai con voi làm chúng nghẹt thở à?
- Tôi không biết chúng có nghẹt thở hay không thưa ngài, tôi chỉ biết xương chúng kêu răng rắc. Tuy nhiên chỉ khi con trăn hấp hối tôi mới bắn bể đầu nó bằng hai phát đạn.
Phu nhân Decaen nhìn vị khách của mình vô cùng sửng sốt còn Alfred thì hết sức tò mò.
- Nhưng nếu ngài đã tin chuyện anh bạn René của tôi, - Surcouf nói - chính ở bến Chien-De-Plomb, anh ấy đã lao vào cuộc chiến với con cá mập ngay trước mắt mọi người, chuyện cũng khó tin bằng giao chiến với con trăn ấy chứ.
- Sao cơ, chính ngài đã đâm thủng bụng con cá mập đuổi theo một thủy thủ đó sao?
- Vâng, nhưng ngài biết dấy chuyện đó dễ nhất trên đời. Chỉ là sự khéo léo cộng với một con dao sắc thôi.
- Anh ta còn kể một chuyện khác nữa - ông Rondeau tiếp tục - Anh ta kể rằng cách họ gần hai chục bước, một con hổ vừa ra khỏi rừng rậm, vị thuyền trưởng ngắm và trước khi bắn còn nói: "Nhằm trúng mắt phải của Philippe?". Tôi không nhớ rõ là mắt phải hay mắt trái nhưng chuyện đó không hề gì song anh chàng kể chuyện không hiểu gì và tôi cũng không hiểu nốt.
Tướng Decaen bật cười.
- Thưa tướng quân - René nói với ông - Xin ngài vui lòng kể lại giai thoại về Aster cho ngài Rondeau đây nghe. Nếu tôi kể e là ông ấy vẫn không muốn tin tôi.
- Ngài Rondeau thân mến của tôi - Vị tướng quân nói - Aster là một cung thủ rất giỏi của thành Amphipolis, bị Philippe ngược đãi anh ta rời triều đình và lui về Méthone. Chẳng mấy chốc Philippe lên trị vì nơi đây. Thế là Aster muốn trả thù và để cho Philippe biết sự trả thù này đến từ ai, anh ta viết lên mũi tên: "Aster nhằm vào mắt phải của Philippe". Quả nhiên, Philippe không chỉ bị hỏng mắt phải mà còn tưởng chết vì vết thương ấy. Thế là anh ta gửi tiếp mũi tên thứ hai trên đó có ghi: "Thành Méthone bị hạ, Aster sẽ bị treo cổ”. Vua Macédome chiếm được Méthone và giữ lời với Astea. Giai thoại là thế và tôi xin báo nếu chuyện ấy không có thật ít ra nó cũng là lịch sử.
- Quỷ quái! Quỷ quái! Nhưng đó cũng là mục tiêu lẽ ra có thể xứng với điểm bắn của ngài, ngài René ạ.
- Được rồi! - René nói - Tôi thấy rõ là ngài muốn dồn tôi đến cùng thưa ngài Rondeau và ngài không thể tha thứ cho tôi cái việc từ chối giao đâu. Vậy thì sau bữa tối tôi xin được chiều theo ý ngài và nếu ngài chấp nhận lời đề nghị của tôi, tôi cam đoan ngài bỏ cuộc trước mặt tôi.

Kể từ lúc đó câu chuyện trở nên đại khái. Phu nhân Decaen và Alfred nhanh chóng thấy cuộc đấu khẩu nghiêng về ông Rondeau nên ngay khi bữa tối chấm dứt. Đềnghị mọi người sang uống cà phê và rượu mùi bên phòng tập vũ khí.
Mọi người làm theo và thật ra ông Rondeau, với cái bụng bắt đầu nở to hơn mức vẻ điệu đà của ông ta muốn, bị thúc đẩy bởi lòng tự tin quá độ nên không phải là người cuối cùng sang đến nơi.
- Xem lời đề nghị của anh thế nào, anh René. - ông tướng nói.
- Có phải ngài từng nói với tôi phu nhân nhà ta là chủ hội quyên góp vì người nghèo không? - René hỏi.
Rồi anh nghiêng mình trước phu nhân Decaen.
- Vậy được với năm lần xuất chiêu, hoặc ngài Rondeau, hoặc tôi người nào bị nhận năm vết mà không đáp lại sẽ phải trả một ngàn quan.
- Ồ! - Ông Rondeau cười thô lỗ - Tôi nghĩ có thể chấp nhận lời thách cược này, thưa ngài.
Nói rồi ông ta nhặt thanh kiếm chấm mũi xuống đế giày sau đó khua khua trong không trung, uốn nó cong lại rồi vào thủ thế.

Đến lượt René với ngay thanh kiếm đầu tiên anh gặp, cúi chào và cũng vào thế.
- Hân hạnh tiếp chiêu ngài trước. - Anh nói.
Ông Rondeau xuất liền ba chiêu liên tiếp và nhanh chứng tỏ ông ta rất tinh mắt và dẻo tay, nhưng ba đường gươm ấy đều lần lượt bị gạt ra bằng những cử động đơn giản.
- Đến lượt tôi! - René nói.
Mọi người quan sát đường gươm hoa lên.
- Một, hai, ba… - René đếm.
Mỗi người đều đã xuất ba chiêu và ông Rondeau là người bị chạm. René quay lại phía khán giả nói bằng giọng điềm nhiên:
- Ba vết.
- Đến lượt ngài, thưa ngài. - René nói - Nhưng tôi xin báo trước với hai đường gươm đầu ngài sắp tấn công, tôi sẽ đỡ được, dĩ nhiên, nhưng tôi sẽ phản lại hai chiêu luôn. Tôi báo trước vì ngài có thể cho rằng tôi tinh quái hơn bản chất thật và ngài sẽ lúng túng trong đường gươm của mình.
Ông Rondeau mím môi.
- Được rồi, tôi đồng ý.
Quả thật ông ta xuất hai chiêu và René vừa đỡ vừa tấn công luôn bằng hai lần đỡ ấy. Chiêu thứ hai không cãi vào đâu được vì lưỡi gươm dừng ngay trước ngực ông chủ nhà băng.
- Thưa phu nhân - René nói và nghiêng người trước bà Decaen - Ngài đây nợ phu nhân 1000 phăng cho người nghèo.
- Tôi đợi được phục thù - ông Rondeau nói.
- Rất sẵn lòng, mời ông vào thế!
- Không đấu kiếm nữa. Tôi thừa nhận ngài là thầy tôi nhưng về bắn súng thì phải xem đã.
Alfred nhanh nhảu đi mở hai hộp đựng súng ngắn.
- Chỉ bắn một viên thôi đúng không? - René hỏi ông Rondeau - Không cần phải khiến cảng Port-Louis tin rằng đảo bị chiếm.
- Đồng ý, chỉ một viên, thưa ngài. - ông Rondeau đáp - Nhưng chúng ta bắn vào đâu.
- Ngài cứ chờ đã, chuyện này dễ thôi.
Alfred vừa nạp bốn khẩu súng.
- Như thế đủ rồi? - René nói.
- Và không cần ngắm anh nhặt một khẩu bắn một phát đạn trúng giữa thân cây to cách đó hai mươi lăm bước hoặc gần như vậy.
- Ngài có nhìn thấy lỗ viên đạn găm không? - Anh hỏi.
- Rất rõ. - ông Rondeau đáp.
Ông ta cầm vũ khí lên.
- Thoả thuận là viên đạn nào gần lỗ hơn sẽ thắng. - René nói.
- Đồng ý. - ông Rondeau đáp.
Rồi ông ta vô cùng chăm chú chứng tỏ việc trả thù này vô cùng hệ trọng. Cuối cùng phát đạn của ông găm vào thân cây cách viên đạn đầu tiên một pút.
- Chà chà! - ông ta khoái chí nói - Thế cũng không tồi với một viên đạn của ông chủ nhà băng.
Đến lượt René cấm súng lên ngắm và bắn.
- Nào, các ngài hãy đến xem và xác định hai xạ thủ.
Ông tướng, Surcouf, Alfred và nhất là ông Rondeau mạnh ai nấy chạy nhanh nhất có thể đến chỗ thân cây dùng làm bia đạn.
- Ái chà chà! - ông Rondeau nói - Tôi hoa mắt hay là ngài thậm chí còn bắn không trúng thân cây.
- Ngài hoa mắt thưa ngài - René nói.
- Sao tôi hoa mắt được?
- Đúng thế đấy! Ngài không tìm chỗ phải tìm. Hãy moi ở lỗ thứ nhất.
- Sau đó thì sao?
- Ngài sẽ thấy viên đạn đầu tiên.
- Tôi thấy rồi.
- Lôi nó ra.
- Nó đây.
- Được lắm! Hãy lôi tiếp đi.
- Lôi tiếp gì?
- Phải, lôi tiếp, lôi tiếp.
- Ông Rondeau sững người vì kinh ngạc.
- Ngài không thấy viên đạn nữa à? - René hỏi.
- Có thấy, thưa ngài.
- Tôi đã bắn viên đạn thứ hai chồng lên viên thứ nhất. Tôi nghĩ mình không thể bắn gần nó hơn ngoài việc cho chúng vào cùng một lỗ.
Tất cả im bặt trong giây lát. Ngay cả Surcouf cũng ngạc nhiên về tài năng thần kỳ ấy.
- Ngài có muốn trả thù một lần thứ ba không ngài Rondeau? - René hỏi.
- Ồ thật tình là không.
- Tôi sẽ đề nghị ngài một việc dễ thôi.
- Việc gì?
- Bắn chết một trong những con dơi dang bay trên đầu chúng ta.
- Ngài dùng súng để giết dơi à? - ông Rondeau hỏi.
- Tại sao không? - René nói - Tôi giết chúng bằng súng lục giỏi lắm.
Và anh cầm nốt khẩu súng thứ tư hạ ngay một con dơi xấu số đang chập choạng bay trong phòng tập vũ khí.

Tối hôm ấy René vẫn chưa kịp nói với ngài đảo trưởng đảo Pháp việc anh muốn nhờ ông ta.

[phongvan]

Chương 86

Ra đi

Ngày hôm sau, vào lúc 11 giờ sáng, René xuất hiện lần thứ ba tại dinh ngài chúa đảo. Lần này anh không được đón tiếp như một vị khách mà như một người bạn. Phong cách thẳng thắn, cởi mở và hào hiệp đã khiến ngài đảo trưởng đảo Pháp vui lòng. Ông đến giang tay đón anh không cần lục sự phải dẫn vào như thường lệ dù bất kỳ là người nào.
- Anh bạn René thân mến, lần này chúng ta không bị quấy rầy nữa. Tòi quên là mình phải giúp anh một việc và cả khoản nợ phải trả cho anh nữa. Anh muốn gì tôi nào?
- Tôi đã thưa ngài rồi, thưa tướng quân: Tôi muốn có cơ hội được chết.
- Anh vẫn còn nhắc lại câu đùa ấy à, anh René thân mến - Viên tướng nhún vai nói.
- Tôi không hề đùa một chút nào - René nói tiếp - Tôi đang buồn đến chết. Nếu cứ sống chán chường thế này, có ngày tôi cong tự bắn vào đầu mất. Nhưng mà như thế tôi sẽ khiến cái chết ấy trở nên vô ích và kỳ cục, tôi sẽ là một kẻ điên. Khi chết cho nước Pháp, tôi sẽ có một cái chết có ích, và vinh quang và người ta sẽ gọi tôi là một anh hùng. Hãy cho tôi làm một anh hùng thưa tướng quân, chuyện ấy không khó khăn gì.
- Phải làm sao cho chuyện này?
- Trước hết ngài hãy cho tôi hay tin tức về nước Pháp. Người ta đang nói về một liên quân chống lại Pháp. Ở Calcutta, đó là tin tức nóng hổi. Ngài có biết chúng ta đang ở tình thế nào và có thể nói cho tôi nghe không?
- Tôi nghĩ chúng ta vẫn đang ở Boulogne, đang đóng tàu chiến và nhìn London qua sương mù trên eo biển Manche.
- Nhưng ngài nghĩ đến chiến tranh đúng không tướng quân?
- Tôi còn hơn cả nghĩ đến điều đó, tôi chắc như vậy.
- Vậy thì tốt! Thưa tướng quân, không phải tôi tự khoe nhưng ngài có tin một người như tôi, người không hề sợ chết, người có thể nói được bốn thứ tiếng, người sẵn sàng chỉ cần hiệu lệnh là lao vào nước sôi lửa bỏng, liệu tôi có thể có ích cho đất nước không?
- Nếu tôi tin! Lạy Chúa, có, tôi tin và nếu vì thế mà anh muốn tôi giúp anh được chết thì hãy ở bên tôi.
- Nếu tôi ở lại đây, thưa tướng quân với chiếc thuyền buồm mười hai pháo đại bác chẳng là gì cả. Tôi sẽ chết trong vô danh và như tôi nói ban nãy là vô ích. Nếu tôi sở dụng điều mà Chúa trao cho tôi, tôi có thể cho mình một cái tên, đi đến một vị thế và đạt đến mục tiêu vốn là mục đích tham vọng của tôi.
- Vậy tôi có thể làm gì cho điều đó? - Đảo trưởng hỏi.
- Ngài có thể viết những điều tốt đẹp nghe nói về tôi về lòng can đảm của tôi trong chuyến đi Ấn Độ, gửi tôi về Pháp bằng cách tiến cử tôi…
- Đến một bộ nào đó? - Viên tướng ngắt lời.
- Ồ không! Xin ngài lưu ý, ngược lại đến vị thuyền trưởng cao cấp đầu tiên tôi gặp. Với lời tiến cử của ngài, chắc sẽ không có thuyền trưởng nào lại không nhận tôi như một chuẩn uý hàng đầu. Tôi có quyền được cấp hàm này vì đã từng là trợ lý cho ngài Surcouf và từng tự mình đến Ấn Độ trên thuyền chiến Slúp với tư cách là chỉ huy.
- Điều anh yêu cầu tôi quá đơn giản, René thân mến ạ - Vị tướng nói - Tôi muốn làm nhiều hơn thế cho anh. Trước hết, tôi ra lệnh, dựa trên những gì anh có thể làm cho nước Pháp, để anh quay về châu Âu. Sau đó là những lá thư đặc biệt gửi tới ba chỉ huy tàu chiến hạng nặng, những người bạn thân thiết của tôi đó là Lucas chỉ huy tàu Redoutable, Cosmao chỉ huy tàu Le Pluton và Internet chỉ huy L Intrépide. Bất kể gặp họ ở đâu anh cũng có thể lên tàu và mười phút sau, anh sẽ có vị trí ở hàng sĩ quan. Tôi có thể làm gì khác giúp anh nữa không?
- Xin đa tạ ngài, những gì ngài làm đó cũng quá đủ rồi.
- Anh định về Pháp thế nào?
- Tôi không cần ai giúp việc này. Chiếc Slúp nhỏ có thể chấp mọi tàu tuần tiễu của Anh là tài sản riêng của tôi. Nó là tàu Mỹ nên thuộc phe trung gian. Tôi nói được tiếng Anh như một người Mỹ. Tôi sẽ đi trong vài ngày để lại chiến lợi phẩm của tôi cho mười tám người từng theo tôi đến Miến Điện. Ngài cũng sẽ có khoản đó. Khi thủy thủ đoàn trở lại đảo Pháp, họ sẽ lĩnh khoản của mình. Chỉ riêng một người được ưu đãi đó là François người đã theo tôi đến Pégou. Anh ta sẽ được lĩnh hai phần.
- Anh sẽ đến chào từ biệt chúng tôi đúng không anh René?
- Tôi sẽ hân hạnh khi tự tay mang bản tính toán phần của mọi người đến cho ngài. Tôi cũng sẽ rất tiếc nếu phải ra đi mà không thăm hỏi phu nhân Decaen và gửi lời ái hữu đến công tử Alfred.
- Anh có muốn gặp họ ngay không? - Tướng quân Decaen hỏi.
- Tôi không muốn quấy rầy họ. - René đáp.
Rồi anh chào ngài đảo trưởng ra về.
Khi trở về, René gặp ông chủ nhà băng Rondeau đang đợi anh. Bên cạnh những tỵ hiềm hôm trước, ông ta cũng không quên nhiệm vụ của mình là kiếm tiền. Ông ta đến thương lượng với René mua lại phần chiến lợi phẩm của anh, điều này giúp anh trước khi đi đến cảng Louis có thể phân phát tiền cho anh em thủy thủ sớm.
René suy nghĩ quả như vậy sẽ dễ dàng đưa người đi khỏi phải trở lại cảng Louis để lấy khoản tiền bán chiến lợi phẩm.

Trước hết, anh thoả thuận với ông Rondeau thủy thủ đoàn của anh sẽ được một nửa phần chiến lợi phẩm tức 500 nghìn phăng. Khoản này sẽ trích 100 nghìn cho người nghèo, bốn trăm nghìn còn lại sẽ chia đều cho mười tám người của anh, trong đó François được gấp đôi.
Ông Rondeau đòi một khoản triết khấu 20 nghìn và sẽ trả một triệu ngay lập tức.

René chấp nhận, sau khi cho ông chủ nhà băng nhận 20 nghìn từ khoản 300 nghìn riêng của anh, cho gửi ngay đến phu nhân Decaen 100 nghìn phăng cho người nghèo khó, để ông Rondeau hoàn tất khoản nợ phu nhân như ông đã hứa rồi mới hẹn người của mình đến gặp anh ngày hôm sau.

Trưa hôm sau, mười tám thủy thủ của anh đã đến. Trước hết anh thông báo họ sẽ được chia trước khoản tiền bán chiến lợi phẩm. Phần của họ được 500 nghìn phăng. Anh nói thêm đã dành cho ngài đảo trưởng 100 nghìn giúp các thủy thủ tàn phế, các goá phụ và trẻ mồ côi của các thủy thủ. Còn lại, anh dành tất cho họ 400 nghìn còn lại để cảm ơn lòng tận tụy và trung thành của họ. Riêng François được phần gấp đôi vì đã theo anh đến tận Đất Trầu và đã ở lại đó cùng anh.

Sau đó, anh thông báo họ sẽ đi cùng anh về Pháp vào ngày kia.

Do đó mọi người nên mang hết tiền về cho vợ con. Nếu tính các chiến lợi phẩm lần trước, mỗi người phải được hơn 60 nghìn phăng.

Mọi người được nhận tiền hoặc bằng vàng, bằng tiền Pháp hay ngân phiếu Anh. Họ đi ra mà hai tay vẫn để trong túi quần như thể sợ vì một lý do nào đó, vàng hay ngân phiếu không theo cùng họ được.

Khi đi vào yên lặng nhưng lúc đi ra họ lại vô cùng ầm ĩ. Có 60 nghìn phăng trong tay lại trở về dưới lá cờ của một nước trung lập cho phép họ hy vọng về nhà bình an vô sự. Đó là điều khiến niềm vui sướng nổ tung và nó trở thành ồn ào nhất trên đời.

Cơn lốc chạy từ quảng trường nhà hát kịch đến biển tạo thành một trong những kỷ niệm náo nhiệt trong nhiều năm sau của thành phố cảng Louis, và còn nhiều sự việc nữa xảy ra hôm thủy thủ đoàn của tàu Tay đua New York nhận được tiền chia.

Như đã hứa, ngày hôm sau nữa, René đến tổng dinh đảo Pháp từ biệt trong nỗi niềm bịn rịn chân thành của gia đình của ngài tướng quân. Họ đón tiếp anh như người con trong nhà và cũng đoán ra ẩn dưới sự hào hiệp hoàn hảo, dưới cái tên đơn giản của René thế nào cũng có những bí mật mà René không thể nói ra.

Họ mang tặng chàng trai trẻ, trong ý mong anh nhớ đến họ, hai khẩu súng ngắn hai viên đạn, độ chính xác của chúng khiến anh nghĩ ngợi nếu có cách hai chục bước anh cũng có thể bắn trúng một lưỡi dao.

Thư giới thiệu của ngài đảo trưởng đã sẵn sàng. Đó là lời ca tụng hàm chứa điều René hy vọng. Đó cũng là thứ anh có quyền được hưởng theo lệnh của tướng Decaen, người có vị thế lãnh đạo khu hải phận quan trọng, thuyền trưởng trẻ tuổi tàu Tay đua New York được lên tàu nào anh muốn.

Đảo trưởng hỏi thời gian nhổ neo và hứa sẽ đến tạm biệt thủy thủ đoàn Tay đua New York và chỉ huy của nó. Họ nhổ neo vào đúng ba giờ chiều. Từ trưa, bãi neo đậu Chien-De-Plomb đã có đông người tò mò đến xem. René không ra lệnh cho thủy thủ của mình mà xin họ có mặt trên tàu đúng hai giờ và tỉnh táo thực hiện chính xác mọi thao tác. Anh muốn có một cảnh tượng chưa từng thấy trong cảng biển, đó là một thủy thủ đoàn mà mỗi người có sáu mươi nghìn phăng trong túi nhưng không ai say rượu. Điều này khó thực hiện được bằng mệnh lệnh dù khắt khe nhất nhưng một lời xin thân ái của anh lại thành công.

René báo trước cho họ vinh dự ngài đảo trưởng dành cho khi ông đến tham dự buổi ra đi của họ. Về phía các thủy thủ, không báo cho René biết, họ đã thuê sáu thuyền kéo, trên mỗi thuyền ngoài các tay chèo còn có các tay trống và nhạc công.

Ngài đảo trưởng cũng cho neo ca nô của mình vào tàu của René. Khi xuất phát, một loạt súng vang lên và giàn nhạc cất vang bài Khởi hành khúc. Ngài đảo trưởng ra hiệu, mười sáu phát đại bác từ phía đài trắng cũng vang lên đáp lại loạt súng và con tàu nhẹ nhàng chuyển động. Đi được một phần tư dặm, gặp gió bấy giờ chiếc ca nô của ngài đảo trưởng mới đưa gia đình của vị tướng quân quả cảm Decaen trở lại bến Chien-De-Plomb cùng sáu thuyền nhạc công.

Còn tàu Tay đua New York tiếp tục cuộc hành trình của mình về phía nam và nhanh chóng biến mất sau màn sương chiều đầu tiên.

[phongvan]

Chương 87

Chuyện xảy ra ở châu Âu

Bây giờ, có lẽ đã đến lúc độc giả hướng về những chuyện xảy ra ở Châu Âu, điều mà ngài đảo trưởng không thể kể cho René có lẽ cũng do khoảng cách xa xôi mà chính ông cũng không được hay biết.

Chúng ta nhớ lại thời điểm chúng ta chia tay Napoléon. Sau chiến thắng Pyramides khiến Ai Cập choáng ngợp, chiến thắng Marengo buộc nước Ý khuất phục, nước Đức kinh ngạc Tây Ban Nha may một bộ hoàng bào và lồng Hà Lan vào đế chế Pháp, ngài Napoléon mang giấc mơ đế chế toàn cầu các mỏm đá thành Douvres mà không nghĩ đến người từng giáng sấm sét xuống chiến hạm Aboukir của ông, sẽ còn gây bối rối nữa trên eo Manche như đã từng gây khó khăn trên bờ biển Syrie. Người đàn ông ấy là Nelson!

Tôi xin chuyển tới độc giả, theo quan điểm đích thực, số mệnh được ưu ái đặc biệt đến kỳ lạ của nhân vật mà những chiến thắng của con người này đã nâng ông ta trong một chốc lát lên ngang tầm với con người thiên tài đối đầu với ông ta.
Quả thật con người này phải sống đúng thời điểm lịch sử mới hoàn thành sứ mệnh cứu nước Anh khỏi một trong những cơn nguy khốn nhất từng có kể từ thời hoàng đế Guillaume Người chinh phục.

Tôi sẽ nói Nelson là ai và qua những sự kiện định mệnh ở thời điểm hiện tại, trong một lúc nào đó, ông ta được coi có thể thay chỗ của Pompée chống lại César thời trước.

Nelson sinh ngày 20 tháng Chín năm 1758. Do đó, vào thời điểm đang nói đến, ông ta 47 tuổi.
Con người này được sinh ra tại Burnham-Thorpe, một làng nhỏ thuộc quận Norfolk. Cha ông ta là một mục sư ở đó, mẹ chết trẻ để lại mười một người con. Một người bác làm trong ngành hàng hải, người bà con với Walpole, đã đưa ông ta làm chuẩn uý trên chiến hạm sáu mươi tư khẩu đại bác, tàu Redoutable. Có một điều kỳ lạ trong số vô vàn điều kỳ lạ của cuộc đời con người này đó là ông ta bị một viên đạn bắn vào từ tàu chiến Pháp mang cùng tên với con tàu đầu tiên ông ta đi biển và cũng có sáu tư khẩu đại bác.

Ông ta khởi nghiệp bằng chuyến lên cực bắc và tàu bị mắc băng trong suốt sáu tháng. Trong một lần thăm dò khu vực xung quanh tàu, ông ta đụng độ với một con gấu trắng và đã đánh giáp lá cà với nó. Con quái vật đang siết ông nghẹt thở trong các chi của nó thì một người bạn thấy cuộc chiến bất cân bằng liền với khẩu súng gí vào tai con vật siết cò bắn vỡ đầu nó.

Ông ta từng xuống xích đạo, bị lạc trong một cánh rừng ở Pérou, ngủ dưới gốc cây to, bị một con rắn độc cắn suýt chết và phải mang những vết thương giống như vết trên người con rắn suốt đời.
Ở Canada, ông ta có mối tình đầu và định làm trò dại dột nhất đời. Vì không thể xa người vợ yêu, ông ta muốn từ chức thuyền trưởng tàu chiến. Thế là các sĩ quan của ông ta lừa thời cơ trói ông ta lại như một kẻ bất lương hay như một tên khùng, chất lên ngựa cho lên tàu và chỉ cởi trói cho ông khi đã ở giữa dại dương:

Giả dụ Nelson đã từ chức và lời từ chức được chấp thuận, Bonaparte đã chiếm được Saint-Jean - d Acre, đã không có Aboukir, Trafalgar nữa, hải quân của Pháp sẽ bị hải quân Anh ức hiếp. Nước Pháp đã vững bước chinh phục thế giới nếu không có bàn tay của người đàn ông này.

Khi trở về London, ông ta cưới một goá phụ trẻ tuổi là phu nhân Nisbelt. Ông yêu bà ta bằng thứ đam mê bốc cháy dễ dàng và cũng nhanh chóng ăn vào tâm hồn. Khi trở lại hải quân ông ta mang theo cậu con trai riêng của vợ tên là Josuah.
Lúc Toulon bị trao cho quân Anh, Horatio Nelson đang làm thuyền trưởng trên tàu Agmemnon. Ông ta được cử đến Naples để báo cho đức vua Ferdinand và hoàng hậu Caroline việc chiếm cảng quân sự đầu tiên của Pháp.

Ngài William Hamilton, đại sứ tại Ý, gặp ông ta ở chỗ nhà vua, dẫn về nhà mời ông ta ở phòng khách rồi qua phòng ngủ của vợ nói:
- Tôi dẫn về cho phu nhân một con người bé nhỏ, tuy không đẹp nhưng một ngày ông ta sẽ là vinh quang của nước Anh và là nỗi kinh hoàng của kẻ thù.
- Sao ngài dự đoán như thế? - Phu nhân Hamilton hỏi.
- Qua vài lần ít ỏi chúng tôi nói với nhau ông ta đang ở phòng khách, hãy đến chào mừng ông ta đi em yêu. Tôi chưa từng đón một sĩ quan Anh nào đến nhà song tôi không muốn người này ở trọ chỗ nào khác ngoài lâu đài của ta.
Thế là Nelson ở lại đại sứ quán Anh nằm giữa góc sông và phố Chiaia.

Đó là vào năm 1793. Khi đó Nelson là một anh chàng ba mươi nhăm tuổi, vóc dáng khiêm tốn như ngài William nói, khuôn mặt mai mái với cặp mắt xanh, cái mũi khoằm phân biệt con người tham chiến với người biến César và Condé thành những con chim mồi, cái cằm nhô ra mạnh cho thấy tính quả quyết đến cứng đầu. Râu tóc của ông có màu vàng nhạt, thưa và mọc lung tung.

Qua cái nhìn đầu tiên, Emma Lyonna đánh giá về diện mạo của ông ta không khác gì chồng mình. Nhưng vẻ đẹp lộng lẫy của bà đại sứ này đã để lại ấn tượng mạnh cho ông. Nelson rời Naples mang theo sự trợ giúp mà ông ta đến xin triều đình Hai đảo Sicile(1) và tình yêu điên cuồng với phu nhân Hamilton. Tình yêu này đã khiến Nelson phải chịu xấu hổ.

Còn về Emma Lyonna, thời điểm ấy, bà ta đã hết sạch cả hổ thẹn rồi.
Không biết có phải để chữa tình yêu ấy hay vì tham vọng, vì đeo đuổi khát khao vinh quang mà Nelson muốn hy sinh trong cuộc chiến Calvi nơi ông ta mất một mắt và cuộc chinh phạt Ténériffe nơi ông ta mất một cánh tay chăng? Chẳng ai biết rõ, nhưng trong hai cơ hội ấy, ông ta đã mạo hiểm mạng sống của mình mà vẫn tỏ ra dửng dưng không bận tâm.

Ngày 16 tháng Sáu năm 1798, ông ta trở lại Naples lần thứ hai và lần này lại có sự xuất hiện của phu nhân Hamilton.

Lần ấy Nelson lẽ ra đã bị chỉ trích. Chịu trách nhiệm chặn chiến hạm Pháp ở cảng Toulon và hạ nó nếu nó ra khỏi cảng, ông ta lại để chiến hạm ấy tuột khỏi tay và nó đã chiếm Malte khi đi ngang qua đó rồi có thể đổ bộ 30 nghìn quân lên Alexandrie.
Thế vẫn chưa hết: bị một cơn bão quần tơi tả, thiếu nước và thực phẩm do chuẩn bị ít, không thể tiếp tục truy đuổi, Nelson buộc phải quay lại sửa sang ở Gibraltar.
Ông ta đã thất bại: Người ta có thể buộc tội phản bội cho ông.

Suốt một tháng ròng mà không tìm ra chiến hạm mười ba tàu chiến hạng nặng và tám mươi bảy tàu chuyên chở, không những không đuổi kịp mà còn không phát hiện ra dấu vết nào của nó ở Địa Trung Hải. Mặt khác, lẽ ra ông ta nhận được sự trợ giúp từ triều đình Hai đảo Sicile vào lấy lương thực trong cảng Messine và Syracuse, vào Calabre để lấy gỗ sửa cột buồm, xà buồm bị gãy.

Nhưng triều đình Hai đảo Sicile đã ký hoà ước với nước Pháp. Hiệp ước này yêu cầu triều đình giữ thế trung lập tuyệt đối, nếu cho Nelson những thứ ông ta cần tức là vi phạm thoả ước.

Tuy nhiên, vua Ferdinand và hoàng hậu Caroline rất ghét người Pháp nên những thứ Nelson cần đều được ngang nhiên đáp ứng. Còn Nelson, ông ta hiểu chỉ chiến thắng vang dội mới có thể tự cứu mình nên rời Naples với tâm trạng điên cuồng, yêu mãnh liệt và kỳ cục hơn bao giờ hết, thề phải chiến thắng hoặc mất mạng ngay từ cơ hội đầu tiên.
Ông ta đã thắng và suýt mất mạng.

Chưa bao giờ kể từ khi phát minh ra thuốc súng và cách sử dụng đạn đại bác lại có trận thủy chiến kinh thiên động hải đến thế. Trong số mười ba chiến thuyền của hạm đội nói trên chỉ hai chiếc thoát khỏi tầm đạn và không rơi vào tay kẻ thù.

Một tàu bị nát là L Orient, một tàu chiến và một tàu ba cột buồm khác bị chìm, chín tàu bị chiếm. Nelson đã tỏ ra như một vị anh hùng. Trong suốt thời gian diễn ra trận chiến, ông ta sẵn sàng xả thân nhưng tử thần không muốn ông ta. Tuy thế, ông ta vẫn bị một vết thương nặng: một quả đạn của tàu Guillaume Tell đã bắn nát xà buồm tàu Vanguard có ông ta trên boong. Nó rơi vào trán khi ông ta ngẩng lên xem vết gãy răng rắc làm toạc một mảng da đầu với con mắt duy nhất còn lại. Giống như cả một con bò mộng đè vào người, ông ta đổ vật ra boong đầm đìa máu. Nelson tưởng vết thương ấy sẽ khiến ông ta mất mạng nên cho gọi linh mục lên rửa tội và nhận lời trăng trối của ông chuyển về gia đình. Nhưng đi cùng cha xứ còn có một bác sĩ. Người này xem xét hộp sọ, nó không sao cả, lớp da được níu lại vào trán bằng lớp băng đen.

Nelson lại vớ lấy chiếc loa vừa rời khỏi tay và tiếp tục công cuộc phá huỷ bằng cách thét lên: "Bắn!".
Chắc phải có hơi thở của một thần tiên trong lòng hận thù chống lại nước Pháp của con người này.
Ngày 2 tháng Tám, khoảng tám giờ tối, chiến hạm Pháp chỉ còn hai tàu chiến thoát được chạy trốn sang đảo Malte.

Một chiếc tàu hạng nhẹ mang tin chiến thắng của Nelson và chiến hạm của ta bị huỷ diệt về bộ tư lệnh hải quân Anh và triều đình Hai đảo Sicile.
Lập tức toàn châu Âu reo hò sung sướng tột độ lan sang cả châu Á, người Pháp lo ngại bao nhiêu thì cách mạng Pháp ghê tởm sự kiện này bấy nhiêu.
Còn triều đình Naples, sau cơn sung sướng tột độ, trở nên hạnh phúc điên cuồng. Hiển nhiên phu nhân Hamilton là người đầu nhận được lá thư báo tiệp của Nelson. Chiến thắng ấy khép lại vĩnh viễn chuyện 30 nghìn lính Pháp sang Ai Cập gặp Bonaparte.

Bonaparte, con người làm nên trận Toulon, cuộc đảo chính 13 Vendénnaire, trận Montenotte, Dego, Arcole và Rivoli, người chiến thắng Beaulieu, Wurmser, Alvinzi và hoàng tử Charles, người trong vòng hai năm đã thắng lớn, bắt được 150 nghìn tù binh, chinh phục 170 quốc kỳ, chiếm 150 pháo đại bác hạng nặng, 600 làng, năm đội cầu, con người tham vọng đã tuyên bố châu Âu chỉ là cái hang chuột và chỉ Đông Phương mới có các đại đế chế cũng như các đại cách mạng mà thôi, một đại uý ưa phiêu lưu ở tuổi hai mươi chín đã vượt cả Annibal và còn muốn chinh phục Ai Cập để cũng vĩ đại như Alexandre và César, con người đã tịch biên, loại khỏi danh sách nhiều chiến binh; với trò chơi chiến tranh vĩ đại này, cuối cùng con người ấy cũng tìm được đấu thủ may mắn và khéo léo hơn mình. Trên bàn cờ khổng lồ của dòng sông Nil ấy nơi mà quân tốt là những cột tháp, quân mã là các nhân sư, quân pháo là những kim tự tháp, quân sĩ có tên là Cambyse, vua Sésostris, hoàng hậu Cléopâtre, ông đã từng bị thất bại và xa xẩm mặt mày.

Thật ngạc nhiên khi đong đo nỗi sợ hãi của các vị quốc vương ở châu Âu khi nghe hai cái tên nước Pháp và Bonaparte cộng lại qua những món quà họ tặng cho Nelson, họ trở nên mừng vui khôn xiết khi thấy nước Pháp bị hạ gục và tin là Bonaparte sẽ thất bại.

Phần liệt kê những quà mừng ấy không khó, chúng tôi xin chép lại từ chính bản viết tay của Nelson.
Vua Geoges Đệ tam, trao tặng phẩm hàm danh dự Anh Quốc và một mề đay vàng.
Công viện dành cho người thừa kế gần nhất và cho ông ta tước hiệu Nam tước Nil và Burnham-Thorpe cùng một khoản tô tức hai nghìn livre sterling bắt đầu lĩnh từ mồng 1 tháng Tám năm 1798, tức ngày diễn ra trận đánh.
Viện công khanh cũng dành một khoản tương tự, trong điều kiện tương tự.
Nghị viện Ai xơ len tặng một khoản trợ cấp một nghìn livre sterling.
Liên đoàn người Án Đông phương tặng mười nghìn livre trả một lần.
Quốc vương Thổ Nhĩ Kỳ(2) tặng một vòng kim cương đính cây bút chiến thắng trị giá 2000 livre sterling, một chiếc áo lông sang trọng trị giá một nghìn livre sterling. Thái hậu Thổ Nhĩ Kỳ cũng tặng một hộp kim cương trị giá 1200 livre.

Vua Sardaigne(3) tặng một gạt tàn nạm kim cương trị giá 1200 livre.
Đảo Zante tặng một thanh gươm có nắm tay bằng vàng, một trái táo vàng.
Thành Palerme tặng một gạt tàu và một dây chuyền vàng trên một đĩa bạc.

Cuối cùng là người bạn Benjamin Hallowell, thuyền trưởng tàu Swiftsure, tặng một món quà đặc Anh mà sẽ là rất thiếu nếu không liệt kê. Như tôi đã nói, con tàu L Orient của Pháp đã bị nát tan tành, Hallowell vớt được cột buồm lớn của nó. Ông ta cho thợ trên tàu đóng một cỗ quan tài có trang trí một tấm biển ghi lời chứng thực sau:
"Tôi chứng nhận cỗ quan tài này đóng hoàn toàn bằng gỗ và sắt từ chiến thuyền L Orient mà tàu của nhà vua, theo lệnh tôi, đã vớt được trong vịnh Aboukir.
BEN HALLOWELL"

Kèm theo cỗ quan tài có xác nhận như thế là một lá thư.

"Gửi tới ngài Nelson C. B đáng kính, đức ông của tôi,
Tôi gửi cho ngài cỗ quan tài đóng tứ chính cây cội buồm của tàu chiến L Orient của Pháp để ngài dùng khi từ bỏ cõi đời này đi an nghỉ chốn của riêng mình. Hy vọng ngày ấy là ý muốn chân thành của kẻ phục tùng và thân ái này.
BEN HALLOWELL"

Trong số tất cả những món quà nhận được, đây là thứ khiến Nelson cảm động nhất. Ông ta nhận nó bằng vẻ mãn nguyện ra mặt. Ông ta cho đặt nó vào ca bin của mình sát tường ngay sau chiếc ghế nơi ông ta ngồi ăn. Một nô bộc già thấy đồ vật này buồn quá nên theo lệnh của đô đốc đã chuyển nó lên boong phụ.

Khi Nelson rời tàu Vanguard sang Fulminan, cỗ quan tài ấy chưa tìm được vị trí thích hợp nên ở khoang trước trong vài tháng. Một hôm, các sĩ quan tàu Fulminan khen ngợi món quà của thuyền trưởng Hallowell, Nelson hét lên với họ từ ca bin:
- Cứ ngắm thoả thích chừng nào các quý ông muốn, nhưng nó không phải làm để cho các vị đâu.
Cuối cùng, ngay khi có dịp, Nelson cho bọc nó trong một tấm thảm và quấn vải nhung để, với nghề của mình, ông ta muốn có nó sẵn sàng khi cần.
Khỏi phải nói, bảy năm sau, khi bị chết ở Trafalgar, Nelson đã được khâm liệm trong cỗ quan tài ấy.

Chú thích:
(1) Triều đình cũ của nước Italie gồm Triều đình Sicile (đảo) và Triều đình Naples (bán đảo Sicile)
(2) Tức Sélim Đệ Tam
(3) Charles-Emmanuel Đệ Tứ

[phongvan]

Chương 88

Emma Lyonna

Để trừng phạt kẻ thắng trận Aboukir và Trafalgar, công lý của đức Chúa đã muốn cái tên Emma Lyonna phải gắn với cái tên Nelson mãi mãi.

Như tôi vừa nhấc ở trên, Nelson đã cho con thuyền hoả tốc về báo tin chiến thắng trận Aboukir đến Naples và London.

Ngay khi nhận được thư của Nelson, Emma Lyonna chạy ngay đến chỗ hoàng hậu Caroline và chìa lá thư ra trước mắt hoàng hậu. Bà hoàng liếc mắt xem qua rồi kêu lên và đúng hơn là rú lên vì sung sướng.

Sau đó, không cần biết đến đại sứ Pháp Garat, người đã đọc bản án tử hình vua Louis XVI và người được chính quyền Đốc chinh cử đến Naples như một lời cảnh báo cho nền quân chủ Bourbon, hoàng hậu ra lệnh chuẩn bị chu đáo để thết đãi Nelson đến Naples như người ta nghênh đón một người chiến thắng trở về.

Và để không đứng sau các quốc vương khác, bà ta muốn tỏ lòng biết ơn trội hơn hẳn người nước khác mà không nghĩ đến nguy cơ cao gấp hai lần khi có sự hiện diện quân đội Pháp ở Rome cộng với sự tuyên bố chế độ Cộng hoà La Mã. Hoàng hậu thúc người tình của mình, ngài bộ trưởng Acton thuyết phục vua phong cho Nelson tước Quận công Bronte với ba nghìn livre tiền tô tức mỗi năm. Mặt khác, bên cạnh việc trao sắc phong nhà vua còn đích thân tặng cho Nelson thanh kiếm được vua Louis XIV trao cho con trai ngài là vua Philippe Đệ ngũ khi ông ta đi trị vì Tây Ban Nha rồi vua Philippe Đệ ngũ lại trao lại cho con trai Carlos của ngài khi người con này đi chinh phục Naples.

Ngoài giá trị lịch sử, tức là giá trị không định giá được thanh gươm này (theo lời di huấn của vua Charles Đệ tam chỉ có thể trao cho người bảo vệ và cứu tinh nền quân chủ của Hai đảo Sicile) còn có thể xác định giá trị vật chất, dựa vào các viên kim cương khảm nạm trên đó, là năm nghìn livre tức 125 nghìn phăng.

Riêng hoàng hậu, bà ta dành cho Nelson một món quà mà không một tước hiệu hay đặc ân vua chúa nào trên đời có thể sánh nổi đó là trao cho ông ta Emma Lyonna, mục đích năm năm mơ mộng mãnh liệt nhất của Nelson.

Kết quả là vào buổi sáng hôm Nelson đến Naples, khi Emma Lyonna vén mái tóc hạt dẻ để hôn lên cái trán dối trá nhưng bề ngoài lại thánh thiện như một thiên thần của hoàng hậu thì hoàng hậu nói:
- Emma yêu dấu của ta, để ta còn là vua và em là hoàng hậu, con người ấy phải thuộc về chúng ta và để con người ấy thuộc về chúng ta thì em phải thuộc về ông ấy.

Emma cụp mắt xuống không nói gì, cô ta nắm lấy hai tay hoàng hậu mà ra sức hôn lên đó.
Hãy xem tại sao hoàng hậu Marie-Caroline lại có thể cầu xin hay nói đúng hơn là ra lệnh như vậy với phu nhân Hamilton, bà đại sứ phu nhân Anh quốc.

Emma là con gái của một nông dân nghèo xứ Galles. Cô ta không biết mình bao nhiêu tuổi và được sinh ra ở đâu. Những gì cô ta còn nhớ là hình ảnh một đứa trẻ ba, bốn tuổi mặc chiếc váy xoàng xĩnh đi chân trần trên con đường miền sơn cước giữa sương mù và mưa bay tháng Chín, níu đôi bàn tay lạnh cóng vào bộ quần áo của mẹ, một phụ nữ đáng thương bế cô bé trong tay mỗi khi cô mệt hay phải lội qua một con suối chặn qua đường.

Emma nhớ đến cái đói và lạnh trong chuyến đi ấy. Cô ta còn nhớ khi họ đi qua một thành phố, mẹ cô đã phải dừng lại trước ngôi nhà giàu có hay trước cửa hàng bánh mì để van xin vài đồng tiền lẻ hay một cái bánh mỳ nhưng luôn bị từ chối.

Cuối cùng, hai mẹ con cũng đến thành phố nhỏ Flint, nơi họ cần đến. Đó là nơi đã sinh ra mẹ của Emma và John Lyon, cha của cô. Cha cô khi đi tìm việc đã rời mảnh đất Flint để đến Chester. Công việc chẳng đem lại kết quả gì, John Lyon đã qua đời khi còn trẻ và trong nghèo khổ, bà vợ goá đành mang con về quê xem mảnh đất này còn đón nhận họ không.

Thế là như trong giấc mơ, Emma thấy mình trên một sườn đồi chăn vài con cừu. Chúng đến uống nước bên dòng suối nhỏ nơi cô bé hay soi xuống xem khuôn mặt mình ra sao khi đội lên đầu một vành hoa dại.

Sau đó, gia đình cô được nhận một khoản tiền từ bá tước Halifax, một phần dành cho mẹ và một phần dành cho cô ăn học.

Thế là người ta đưa cô vào trường nội trú dành cho các bé gái, tại đó cô bé được mặc đồng phục là một chiếc mũ rơm, chiếc váy màu thiên thanh và một tạp dề đen.

Cô bé ở đó hai năm. Sau hai năm, bà mẹ đến đón cô về vì không còn tiền trả tiền học. Bá tước Halifax đã chết và bỏ quên hai người phụ nữ ấy trong di chúc của mình.

Cô buộc phải làm hầu gái trong gia đình của một ông Thomas Hawarden nào đó có cô con gái goá qua đời để lại ba đứa cháu côi cút.

Một buổi đưa lũ trẻ đi dạo đã xui khiến nên một cuộc gặp định mệnh quyết định số phận cuộc đời cô ta. Một ả gái lầu xanh nổi tiếng tên là Miss Arabell và một hoạ sĩ tài danh, người tình qua đường của ả có tên là Romney, đã dừng chân để cho hoạ sĩ ký hoạ khung cảnh làng quê xứ Galles. Miss Arabell đi theo xem hoạ sĩ vẽ.

Đám trẻ do Emma dẫn đi chơi nhón chân lại gần xem hoạ sĩ làm gì. Emma đi theo chúng. Khi quay lại, hoạ sĩ nhìn thấy cô ta và kêu lên kinh ngạc. Emma mới mười ba tuổi và chưa bao giờ người hoạ sĩ thấy ai đẹp như thế.

Ông ta hỏi cô ta là ai và làm gì. Vốn có chút học hành nên cô bé trả lời câu hỏi ấy khá lịch sự. Cô nói mình kiếm được bao nhiêu khi chăm sóc lũ trẻ nhà ông Hawarden: Cô nói mình được nuôi ăn, mặc, ở và kèm theo mười schelling mỗi tháng.
- Hãy đến London - Hoạ sĩ bảo cô - Tôi sẽ trả cô năm đồng guinée cho mỗi bức ký hoạ nếu cô đồng ý làm người mẫu.
Rồi ông ta chìa tấm thiệp có ghi: "Edward Romney, số 8 Quảng trường Cawendish", đồng thời Miss Arabell cũng rút vài đồng vàng đưa cho cô.

Cô bé cầm tấm các, cần thận cất vào ngực nhưng không nhận khoản tiền. Khi Miss Arabell nài ai nói rằng khoản tiền ấy để cô tới London, Emma nói:
- Cảm ơn bà. Nếu tôi đến London, tôi sẽ đi bằng khoản tiết kiệm nhỏ tôi vẫn dành dụm và sẽ tiếp tục để dành.
- Với mười schelling một tháng ư? - Miss Arabell cười hỏi.
- Vâng thưa bà. - Cô bé đáp gọn.
Và mọi chuyện kết thúc ở đó.

Không, mọi chuyện chưa kết thúc ở đó vì ngày hôm ấy còn có chuỗi hệ quả khác. Sáu tháng sau, Emma đến London, nhưng hoạ sĩ Romney đi vắng. Không gặp được ông cô bé đến gặp Miss Arabell, người này coi cô như kẻ cùng hội cùng thuyền.

Miss Arabell là người tình của ông hoàng nhiếp chính nên ả đạt đến tột đỉnh giàu sang của một kỹ nữ. Trong hai tháng Emma ở nhà ả, cô bé đọc đủ loại tiểu thuyết đến tay, lui tới tất cả các nhà hát kịch, trở về phòng mình bắt chước mọi vai kịch nghe được, tập tành đủ các loại vở ba lê được xem. Những gì người khác chỉ xem là trò giải trí, cô lại coi là mối bận tâm duy nhất. Vừa đến độ mươi lăm, cô bé bước vào tuổi thanh xuân rực rỡ nhất vẻ đẹp lộng lẫy nhất. Thân hình mềm mại cân đối cho phép cô bé thực hiện được mọi tư thế, mọi uốn éo và đã đạt đến độ khéo léo nhất của một vũ nữ. Về khuôn mặt, dù những vất vả cực nhọc khuôn mặt ấy vẫn giữ được vẻ trong sáng thơ ngây trinh trắng. Được trời phú cho khả năng biểu hiện cảm xúc vô cùng tinh tế, khuôn mặt ấy có thể biểu lộ, nỗi đau đớn qua vẻ đượm buồn hay một cơn bột phát sung sướng. Người ta bảo rằng vẻ thanh khiết của tâm hồn toát ra dưới những đường nét ngây thơ tuy nhiên một đại thi hào thời đại chúng ta ngần ngại làm lu mờ tấm gương tuyệt mỹ ấy khi nói đến các tật nhỏ của cô rằng: "Sa ngã của nàng không nằm ở thói hư mà vì bất cẩn và lòng tốt".

Cuộc chiến nước Anh phát động chống lại thuộc địa Mỹ đang ở đỉnh điểm. Anh trai một cô bạn của Emma tên là Richard bị ép phải xung vào hải quân. Cô em gái chàng trai tên là Fanny đã chạy đến chỗ Emma nhờ giúp. Fanny thấy Emma quá đẹp nên nghĩ nếu cô cầu xin hộ thì chắc không ai nỡ từ chối.

Emma vui vẻ mặc chiếc váy đẹp nhất cùng bạn đi tìm ngài đô đốc. Emma đã nhận được điều cô muốn song John Payne cũng có điều kiện của ông ta đó là Emma sẽ đổi tự do cho Richard nếu không bằng tình yêu thì cũng bằng lòng biết ơn của cô.

Emma Lyonna trở thành người tình của đô đốc Payne, có một ngôi nhà riêng, có xe ngựa, đầy tớ riêng cho mình. Tuy nhiên đống của cải phù du ấy đến và đi nhanh hơn thời tiết. Hạm đội ra đi. Emma Lyonna lại thấy chiến thuyền của người tình trong lúc khuất dần chốn chân trời cũng đồng thời cuốn đi mọi giấc mộng vàng son của cô.

Tuy thế Emma đâu phải là người phụ nữ dễ gục ngã như Didon sau lần cất cánh của Enée. Một trong những người bạn của đô đốc Payne, Sir Harry Fatherson, giàu có và lịch lãm, muốn cô tiếp tục làm cái việc đã làm, tức là trở thành người tình cho ông ta.

Emma đã bước những bước đầu tiên trên con đường sa ngã. Cô ta chấp nhận và trong suốt một mùa trở thành nữ hoàng trong các buổi săn bắn, hội hè và vũ tiệc. Nhưng than ôi, khi mùa qua đi, bị người tình thứ hai lãng quên, bị coi rẻ trong mối tình thứ hai, cô ta dần rơi vào thế cùng quẫn đến độ không còn nguồn nào khác ngoài vỉa hè Heymarket, vỉa hè nhơ nhớp nhất cho những sinh linh bất hạnh đi ăn mày tình ái của những kẻ qua đường.

May thay, người mối lái mà cô ta nhờ dẫn dắt vào ngành bán phấn buôn hương ấy bị ấn tượng trước vẻ tao nhã và chỗ ở mới thanh đạm của ả nên thay vì đưa cô ta làm gái điếm như những người khác, lại dẫn đến chỗ một bác sĩ nổi tiếng quen lui tới chỗ bà ta.

Đó là bác sĩ nổi danh Graham, một tay lang băm ưa thần bí và thích nhục dục, người hành nghề thứ tôn giáo vật chất sắc đẹp trước các cô gái trẻ London.

Khi Emma xuất hiện trước mắt hắn tức là thần vệ nữ Astarté của hắn đã được tìm thấy dưới những đường nét của Vệ nữ trinh bạch. Hắn ta trả giá cao cho kho báu ấy. Nhưng với hắn, kho báu này thật vô giá. Hắn đặt cô ta ngủ trên giường thần Apollon, đắp lên cô ta tấm voan trong suốt hơn cả của thần Vulcain đã đắp lên nữ thần Vệ nữ khiến mọi con mắt của đỉnh Olympia phải hút vào, rồi hắn phô trương ầm ĩ trong báo giới rằng cuối cùng mình cũng sở hữu một nguyên bản duy nhất và tột đỉnh về sắc đẹp còn thiếu cho đến giờ để hoàn tất học thuyết của mình.

Trước lời kêu gọi vừa nhắm vào sa hoa và khoa học ấy, mọi tông đồ trong cái tôn giáo tình ái, thứ tôn giáo khoả rộng trên toàn cầu đều đổ dồn đến phòng của bác sĩ Graham.

Thành công thật trọn vẹn: không hoạ sĩ hay nhà điêu khắc nào từng tạo được một kiệt tác tương tự, đến Apelle và Phidias cũng phải chịu thua cuộc.

Các nhà hoạ sĩ và điêu khắc kéo đến rất đông. Romney khi trở về London cũng đến như không người khác và nhận ra cô bé ở Flint dạo nào. Ông ta thể hiện cô dưới nhiều hình dạng, thành Ariane, cô đồng, Léda, hay nữ thần Armide và chúng ta có ở Thư viện hoàng gia một bộ sưu tập điêu khắc thể hiện sự quyến rũ trong mọi thái độ khoái cảm từ thời cổ đại dâm đãng nghĩ ra.

Thế là vì tò mò, chàng trai Charles Grenville xuất thân trong gia đình danh giá Warwich mà người ta gọi là Người lập vua và là cháu họ của Sir William Hamilton cũng tìm đến. Thấy Emma hoàn hảo nên đã đem lòng yêu dấu. Những lời hứa hẹn bay bướm nhất đã được chàng trai quý tộc này chuyển đến Emma. Nhưng cô ta còn vướng bận với bác sĩ Graham một mối liên hệ ơn nghĩa nên đã cự lại mọi lời quyến rũ, tuyên bố lần này chỉ chia tay nhân tình để theo chồng.

Sir Charles hứa lời hứa danh dự của một quý ông sẽ lấy Emma Lyonna ngay khi cô đủ tuổi trưởng thành. Trong khi chờ đợi Emma đồng ý để anh ta làm một cuộc bắt cóc.

Thực ra hai kẻ yêu đương ấy đã sống với nhau như vợ chồng và theo lời ông bố, ba đứa trẻ sinh ra phải được hôn thú chứng nhận hợp pháp.

Tuy nhiên trong quãng thời gian sống chung ấy, một thay đổi bộ ngành đã khiến Grenville mất công việc mang lại thu nhập chính cho anh ta. Thật may là sự việc này xảy ra khi họ ở với nhau đã được ba năm do đó Emma Lyonna đã kịp nhờ các ông thầy giỏi nhất London, học và tiến bộ vượt bậc trong âm nhạc và hội hoạ, ngoài ra cô ta còn hoàn thiện học vấn, học thêm tiếng Pháp và tiếng Ý, làm thơ như phu nhân Siddons.

Dù mất việc, Grenville vẫn không thể giảm bớt chi tiêu, vậy là anh chàng viết thư cho chú mình để xin tiền. Ban đầu, lần nào yêu cầu của anh ta cũng được đáp ứng nhưng lần cuối, ngài William Hamilton trả lời rằng ông định đến London ít ngày và nhân cơ hội ấy để xem xét công việc của cháu.

Cái từ xem xét này làm đôi trẻ lo sốt vó. Họ vừa muốn lại vừa sợ sự xuất hiện của ngài William. Rồi ông đột ngột xuất hiện tại nhà họ mà không báo trước. Ông đã ở London từ tám ngày rồi.

Trong tám ngày ấy, Sir William đã tìm hiểu tin tức về cháu mình. Những người cung cấp tin cho ông không quên nói đến nguyên nhân sự đảo lộn và khốn khó của cháu ông là do một con điếm cháu ông đã ăn ở và đẻ được ba đứa con gây ra.
Emma lui vào phòng để người tình của mình ở lại với ông chú. Ông chú không đưa ra điều kiện nào ngoài việc lựa chọn hoặc ngay lập tức bỏ Emma hoặc từ bỏ quyền kế nghiệp thứ mà từ nay là nguồn tài sản duy nhất của anh ta.
Nói xong ông chỉ ra đi để cho cháu mình ba ngày suy nghĩ.
Mọi hy vọng của hai người từ giờ chỉ còn trông đợi ở Emma. Cô ta phải là người đi xin Sir William Hamilton tha thứ cho tình nhân của mình và chứng tỏ anh ta đáng được tha thứ bao nhiêu.

Thế là thay vì mặc bộ đồ sang trọng trong hoàn cảnh mới, Emma mặc lại bộ quần áo thời thiếu nữ: chiếc mũ rơm và chiếc váy cà tàng. Những giọt nước mắt, nụ cười, trò điệu bộ trên khuôn mặt, những cái ve vuốt và giọng nói sẽ làm nốt phần còn lại.
Khi được đưa đến chỗ Sir William, Emma phủ phục dưới chân ông; và hoặc khéo léo buộc hờ hoặc do tình cờ dải quai mũ tung ra khiến mái tóc hạt dẻ xổ tung trên vai.
Kẻ quyến rũ đang trong sự đau đớn vô bờ.

Ông già cổ hủ, kẻ từng yêu say đắm bức tượng cẩm thạch ở thành Athènes và những tượng Hy Lạp cổ đại, lần đầu liên thấy sắc đẹp sống động át cả vẻ đẹp lạnh lùng và tái nhợt của những nữ thần do Praxitèle và Phidias tạc nên. Tình yêu, cái thứ ông không muốn hiểu ở đứa cháu, đã xộc thẳng vào tim ông rồi chiếm vị trí trọn vẹn mà ông không kịp phản ứng.

Khoản nợ của cháu, xuất thân thấp hèn của Emma, những tai tiếng, tiền quảng cáo cho mỗi tiếng, tất cả, thậm chí những đứa con của cô, Sir William chấp nhận hết chỉ với một điều kiện duy nhất là Emma phải dứt bỏ hoàn toàn cách sống cũ.
Thế cũng là thành công lớn thoả ước ao bấy lâu của Emma, nhưng lần này cô ta ra điều kiện cụ thể không như lời hứa suông làm đám cưới với cháu ông lần trước. Cô ta tuyên bố chỉ đến Naples với tư cách là vợ chính thức của ngài William Hamilton.
Sir William chấp nhận hết.

Sắc đẹp của Emma mang đến thành Naples tác động chưa từng có, cô ả không chỉ khiến mọi người ngạc nhiên mà còn khiến họ loá mắt.
Vốn là nhà khảo cổ học và khoáng vật học có uy tín, ngôi nhà của đại sứ Anh quốc, là anh em cùng vú nuôi và bạn thân của vua Georges Đệ tam, Sir William hội tụ tại nhà mình giới thị thành hàng đầu của Hai đảo Sicile gồm những nhà khoa học, chính khách và giới văn nghệ sĩ. Chỉ ít ngày cũng đủ cho Emma dù rất nghệ sĩ, muốn hiểu về chính trị và khoa học, biết mình còn biết gì và rất nhanh sau đó những lời đánh giá của Emma đã thành luật đối với những ai hay lui tới phòng tiếp của Sir William.

Thành công của ả chưa dừng lại ở đó. Vừa mới được giới thiệu đến triều đình, hoàng hậu Marie-Caroline đã tuyên bố ả là bạn thân thiết và từ đó trở thành người yêu mến không những xuất hiện trước công chúng với ả gái điếm phố Haymarket mà còn đi suốt phố Tolède, đi dạo ở Chiaia trong cùng cỗ xe và trang điểm cùng kiểu với ả. Hơn thế, sau những buổi tối bắt chước những tư thế gợi cảm và bốc lửa nhất thời cổ đại, bà hoàng sai người nói với Sir William, kẻ sung sướng lặng người trước ân huệ ấy, rằng bà chỉ trả lại ông ta cô bạn gái của mình vào ngày hôm sau.
Người ta đã thấy, bên cạnh những chuyện gây xôn xao triều đình Naples ấy, xuất hiện và lớn mạnh một Nelson, nhà quán quân trong các thế lực triều đình cũ. Chiến thắng Aboukir mang lại hy vọng cho tất cả các ông vua từng đặt tay lên vương miện chao đảo của họ. Bằng mọi giá, Marie-Caroline người đàn bà hám của, quyền lực và đầy tham vọng, cũng phải bảo vệ vị thế của mình; cho nên không có gì lạ khi bà ta lại nhờ đến sức cuốn hút của cô bạn gái khi vào buổi sáng hôm dẫn Emma đến trước.
Nelson người đã trở thành chìa khoá cho nền chuyên chế, bà đã nói với ả: "Người đàn ông này phải thuộc về chúng ta và để con người ấy thuộc về chúng ta, em phải thuộc về ông ấy".

Liệu việc giúp người bạn gái Marie-Caroline về chuyện đô đốc hải quân Horace Nelson có khó như việc Emma Lyonna từng làm giúp cô bạn Fanny trong về chuyện đô đốc Payen không?

Vả lại phải có phần thưởng vẻ vang cho những què cụt của Nelson, cho đứa con người linh mục nghèo làng Burnham-Thorpe, cho con người gây dựng vĩ đại cho mình bằng chính dũng khí bản thân, gây dựng tiếng tăm bằng tài năng của mình, phải có phần thưởng xứng đáng cho những vết thương để thấy ông vua, bà hoàng, cái triều đình này và phần thưởng cho chiến thắng của ông, cái con người ông đam mê tiến đến trước mặt chứ.

[phongvan]

Chương 89

Do đâu Napoléon thấy đôi khi buộc con người tuân lệnh còn khó hơn số mệnh

Ai cũng biết hậu quả sau buổi lễ đón chào Nelson.
Đại sứ Pháp đùng đùng nổi giận trước động thái ngang ngược ấy đã lấy lại hộ chiếu và về nước. Nhà vua không muốn cho nước Pháp cái mãn nguyện là người tấn công trước. Ông ta cầm 65 nghìn quân đối đầu với Championnet chỉ có 12 nghìn và ngày lần gặp đầu tiên đức vua đã thất bại thảm hại, chạy trốn và chỉ dừng lại ở Naples.

Championnet đuổi theo với lòng nhiệt tình mà các tướng lĩnh Cộng hoà vẫn hay phô ra. Chỉ năm, sáu nghìn người cùng khổ, thành Naples cũng làm được điều mà 65 nghìn quân của vua Naples không thể. Họ đối đầu với quân Pháp, bảo vệ thành suốt ba ngày thậm chí còn bảo đảm an toàn cho nhà vua, hoàng hậu, hoàng gia Naples, ông bà đại sứ anh xuống thuyền an toàn.
Những người này trốn sang đảo Sicile.

Một ngày, giáo chủ Ruffo được lệnh của nhà vua trở về từ Messine để chiếm lại Naples.
Trong khi ấy Bonaparte vẫn đang ở Ai Cập, bị chôn chân một chỗ do chiến hạm Aboukir bị phá huỷ.
Quân đội Pháp ở nhà thất thủ tại Italie cũng mất luôn uy danh bất khả chiến bại của mình.
Giáo chủ Ruffo lấy lại Calabres rồi Naples và chỉ dừng lại khi đã đến biên giới Rome.
Vua Ferdinand trở lại Naples với danh sách một trăm người bị ông ta tuyên phạt tử hình trước khi đưa ra toà án.
Caracciolo, người từng từ chức đô đốc hải quân như một công dân Naples đã bị buộc đứng vào hàng ngũ ấy. Không một toà án nào dám kết án ông ta nhưng Nelson đã chấp nhận làm đao phủ để đổi lấy nụ hôn của người đẹp Emma và một nụ cười của hoàng hậu.

Nelson cho bắt Caracciolo tại nhà ông này ẩn náu, đưa ông ta lên tàu Foudroyant và chống lại luật nhân quyền, một đô đốc Naples bị một đô đốc Anh kết án và treo cổ như một tên cướp biển hèn hạ trên đầu xà buồm.

Người ta cứ nghĩ rằng khi trở lại London, sau những trò hổ thẹn ông ta làm cho triều đình Naples, Nelson ít nhất cũng sẽ nhận sự quở trách công khai. Thế nhưng ông ta chẳng làm sao cả.

Ngược lại, trở về Anh cùng Lady Hamilton ông ta còn được tôn vinh về chiến thắng Aboukir và chiến công tại Naples: mọi tàu chiến ở Tamise đều trưng cờ hoa, chính phủ và tổng bộ London ca tụng ông ta như một vị cứu tinh cho tổ quốc: dân chúng cuồng nhiệt sau mỗi bước chân và đi sau thành đoàn người vào thành.
Ông ta mua một toà nhà ưng ý tên là Merton gần London, cất giữ tình yêu, vinh quang và những hối hận của mình trong đó. Ông ta có với Emma Lyonna một cô con gái đặt tên thánh là Horatia.

Cuộc chiến trên biển Baltique gọi con người này trở lại Đại dương. Nelson chỉ huy hạm đội buộc cảng Copenhague, khuất phục và thiêu cháy hạm đội Đan Mạch. Lần ấy khi nhận được tín hiệu của đô đốc đối phương, Nelson đưa ống ngắm lên cái mắt bị chột và khi người ta bảo ông ta ngừng bắn ông lại cứng đầu nói "Tôi chẳng thấy gì cả".
Câu trả lời ấy từng là câu nói của Alanc hay Allila và sẽ bị xử phạt tại tất cả các dân tộc văn minh, lại vinh danh ông ta tại London cũng đồng thời là nỗi ghê sợ cho phần còn lại của châu Âu.

Nelson trở về Anh quốc như một người chiến thắng và được nhà vua phong tước quý tộc.
Nước Anh chỉ có ông ta làm đối trọng có thể chống lại Napoléon.
Tuy thế Napoléon vẫn đeo đuổi cuộc đọ gươm với nước Anh.

Từ mười tám tháng qua, trên khắp các cảng nước Pháp hay Hà Lan, ông cho tập trung mối đe doạ tấn công sang Anh. Năm sáu trăm xà lan cỡ lớn chở đại bác được tập hợp từ Dunkerque đến Abbeville sẵn sàng chở quân từ Boulogne cắm trại bên bờ biển và có thể một ngày nào đó sẽ đưa sang bờ biển Anh đội quân bất khả khuất phục như đội quân của hoàng đế Guillaume Người chinh phục.

Nước Anh trong lúc chế nhạo những vỏ dừa của ngài Bonaparte, như cách gọi của họ, không hề bỏ sót hành động tập hợp quân đội đáng sợ trước mặt. Các hạm đội của họ cũng toả khắp eo biển Manche và tức thời có thể chặn các xà lan chuyên chở của Pháp sang London.

Ngài Napoléon chỉ muốn tấn công sau khi tập hợp đủ một hạm đội với 60 hoặc 80 tàu chiến toả ra eo biển Manche để đương đầu với hạm đội Anh. Với ông, bất kể thắng hay bại, miễn là ông cầm chân địch trong một ngày để đưa 50 hay 60 nghìn quân đổ bộ lên bờ biển Anh. Nhưng các tàu chiến Pháp nằm rải rác ở Escaut, Brest, Toulon hay Cadix nên chỉ có thể tập hợp nhanh khi có sức mạnh huyền bí, có sự phối hợp và có cả sự táo bạo nữa. Tuy nhiên, không đô đốc nào ở Pháp, Hà Lan hay ở Tây Ban Nha có đủ khả năng thực hiện công cuộc anh hùng và vô vọng ấy. Dù có lòng dũng cảm nhưng trì tuệ hạn chế, tất cả bọn họ đều suy nghĩ và làm theo áp lực trách nhiệm. Họ không hiểu điều gì nằm ở sau mệnh lệnh: "Hãy biết phòng ngự nếu các ông không thể tấn công, những dù thế nào vẫn cứ tiếp tục chiến đấu".

Họ cũng không hiểu rằng bằng mọi giá phải ngăn các chiến hạm Anh cách Manche 500 dặm tức là đã giúp Napoléon trong kế hoạch xâm chiếm nước Anh.

Vấn đề là chiến đấu trên bộ chỉ cần dũng khí nhưng khi chiến đấu trên biển thì nhất thiết phải có khí chất anh hùng và khoa học. Một đội quân trên cạn bị thua, chỉ huy mất hay chạy trốn thì vẫn có thể tập hợp lại, chỉnh đốn và hồi phục. Nhưng một hạm đội bị thất bại hay bị bốc cháy sẽ nuốt chửng theo những ai trên nó và chỉ để lại trên sóng những mảnh vỡ cháy đỏ.
Điều này người Anh cũng rõ chẳng khác gì Napoléon.

Trong cơn tuyệt vọng khi tập hợp các chiến hạm tản mác, ngài Bonaparte mang hai chiến hạm ở Toulon và ở Brest đồng thời xuất phát mang theo 40 - 50 nghìn quân chia ra làm hai cánh đi vào Ấn Độ Dương. Hai chiến hạm này chắc chắn sẽ buộc các chiến hạm Anh đuổi theo và trong khi lực lượng hải quân Anh còn mải chạy đến cứu Ấn Độ thì có thể ông còn thời gian đưa các boong di động qua eo biển Manche và làm điều mà hai người, César và hoàng đế Guillaume Người chinh phục, đã từng làm trước mình.

Nhưng phạm vi đồ sộ của kế hoạch này nhanh chóng khiến ông nản lòng. Ông nghĩ đến phương án khác có vẻ đơn giản và chắc chắn hơn. Ông sẽ kéo đám chiến hạm Anh dày đặc ra xa eo biển Manche. Theo lệnh của ông, đô đốc Villeneuve, chỉ huy tối cao chiến hạm Tây Ban Nha và Pháp hợp lại, đã rời Toulon cùng mười ba tàu chiến và vài chiến thuyền ba cột buồm.

Ông tập hợp hạm đội Tây Ban Nha tại Cadix dưới sự chủ huy của đô đốc Gravina. Từ đây Gravina vượt Đại Tây Dương đến gặp chiến hạm của đô đốc Missiessey với sáu tàu chiến tại Antilles; còn đô đốc Ganteaume, chỉ huy hạm đội Brest, nhận lệnh nhân cơn bão đầu tiên đẩy đội tuần dương của đô đốc Comwallis của Anh ra xa Brest, đến gặp Villeneuve, Gravina và Missiessey ở đảo Martinique.

Toàn bộ hạm đội này sẽ tức tốc về Pháp sau khi khiến người Anh lo ngại mất quần đảo Antilles mà chia ra đuổi theo. Họ tiếp tục giao chiến với lực lượng hải quân Anh ở lại bên bờ châu Âu tạo điều kiện cho các xà lan cỡ lớn đưa quân đổ bộ sang Anh.

Nhưng thật không may, trời yên biển lặng và không có cơn bão nào nên hạm đội của đô đốc Ganteaume không rời được Brest. Thế là Đô đốc Villeneuve trở lại biển châu Âu nhận lệnh giao chiến với Comwallis để giúp hạm đội của đô đốc Ganteaume rồi tập hợp toàn bộ lực lượng hải quân quốc gia với 60 tàu chiến hợp lại chiến đấu với lực lượng hải quân Anh ngay lối vào eo biển Manche bất kể lực lượng Anh nhiều ít ra sao.

Ngài Napoléon giương nắm đấm như Ajax và kêu to:
- Người Anh không biết cái gì đang treo lơ lửng trên đầu họ: nếu tôi làm chủ trên eo biển Manche 12 tiếng, nước Anh chỉ còn là quá khứ!

Lúc Napoléon kêu lên vui sướng như vậy, ông đang ở Boulogne, đứng trước đội quân 80 nghìn người từng thắng trận trên các lục địa và ánh mắt đang khao khát cuộc chinh phạt cuối cùng.

Napoléon có cảm giác rất tốt về giá trị của thời gian. Ông biết mình chỉ cần vài ngày sẽ chuẩn bị tiếp việc tuyên chiến với áo và thôn tính toàn bộ nước Đức. Nhưng ông đâu có hay Villeneuve không ở trước Brest trong khi tệ hơn thế, sau một cuộc chiến ban đêm giữa bóng tối và sương mù, ông ta còn vừa để mất hai tàu chiến Tây Ban Nha vào tay quân Anh và mặc dù đã nhận lệnh phá phong toả Brest, liên kết với Ganteaume rồi giương buồm ra phía cổng vào Manche, ông ta lại tiến vào cảng Ferrol để tiếp tế cho tàu một cách không cần thiết.

Napoléon nổi giận đùng đùng. Ông cảm thấy cơ hội đang tuột khỏi tầm tay. "Hãy xuất phát - ông viết cho Ganteaume đang bị kẹt trong cảng Brest - Hãy xuất phát và chỉ trong một ngày chúng ta sẽ báo thù được sáu thế kỷ yếu thế và hổ thẹn. Hãy xuất phát đi. Vì một kết cục quan trọng nhất, không bao giờ bộ binh và hải quân của tôi tiếc mạng sống của họ".

"Hãy xuất phát đi - ông viết cho Villeneuve - Hãy xuất phát ngay và đừng để lỡ một phút nào, hãy xuất phát và cùng các chiến hạm khác của tôi vào eo biển Manche. Tất cả chúng tôi đã sẵn sàng, tất cả đã lên tàu để đổ bộ, chỉ trong vòng 24 giờ thôi mọi chuyện sẽ chấm đứt".

Qua những lá thư này người ta có thể cảm nhận Napoléon sốt ruột như thế nào. Khi ông sững sờ được biết Villeneuve vẫn im ắng ở cảng Cadix và điều này bắt buộc Ganteaume bị kẹt lại trong cảng Brest thì ông coi Villeneuve là kẻ ngu si và hèn nhát. Ông tuyên bố người này không thể chỉ huy nổi một thuyền ba cột buồm.

- Đó là người bị nỗi sợ làm cho mù quáng - ông nói.
Ngài bộ trưởng Hải Quân Decrès vốn là bạn của Villeneuve. Không thể giáng một đòn cho Villeneuve thế là ngài Napoléon giận cá chém thớt quay sang Decrès.
"Ông bạn Villeneuve của ông chắc quá hèn nhát nên không dám rời cảng Cadix - Napoléon viết gởi Decrès - Hãy cử đô đốc Rosily đi chỉ huy hạm đội nếu nó chưa xuất phát. Ngài ra lệnh cho đô đốc Villeneuve đến Paris giải trình cho tôi động thái của ông ta".

Bộ trưởng Decrès không đủ sức thông báo cho Villeneuve cái bất hạnh sẽ tước đi của con người này mọi cách khôi phục ấy, ông ta chỉ báo cho bạn mình rằng Rosily đã khởi hành mà không nói rõ lý do. Ông ta cũng không khuyên Villeneuve ra khơi trước khi Rosily đến Cadix dù ông hy vọng sẽ là như vậy, và, trong cơn bối rối của người bạn mà ông biết lỗi của bạn cũng như cơn giận chính đáng của hoàng đế, thật sai lầm khi không tham gia và để mác mọi chuyện cho số phận.

Nhưng khi nhận được thư từ ngài Bộ trưởng, Villeneuve đã đoán ra tất cả những gì ông bạn không dám nói. Điều tổn thương ông ta nhất đó là tiếng xấu về sự hèn nhát mà ông không đáng phải chịu. Nhưng vào thời điểm ấy, hải quân Pháp trong tình trạng suy sút ghê gớm và ai cũng biết yếu thế của nó. Mặt khác, Nelson lại tiếng nổi như cồn đặc biệt là dũng khí kỳ cục, cho nên chiến hạm nào đối diện với Nelson cũng coi như đã thất bại.

Villeneuve quyết định tìm một lối thoát. Ông ta đưa quân lên bờ để cho họ nghỉ ngơi và chữa bệnh cho người ốm yếu. Đô đốc Gravina bỏ lại một nửa số tàu không thể ra khơi đổi lấy những chiếc tốt hơn trong xưởng tàu Cadix.

Toàn bộ tháng chín dành cho những công việc ấy. Chiến hạm củng cố nhiều về vật lực nhưng nhân lực vẫn y như cũ.
Từ tám tháng hoạt động, các thủy thủ đoàn cũng thu được ít nhiều kinh nghiệm. Một vài thuyền trưởng rất giỏi nhưng trong số các sĩ quan phần lớn đều chuyển từ ngành thương mại sang nên thiếu hiểu biết cũng như óc quân sự trên biển. Các thủy thủ đặc biệt thiếu hệ thống chiến thuật hải quân tương thích với cách đánh mới của người Anh: Thay vì hình thành hai chiến tuyến, như người ta vẫn làm trước kia, và tiến lên có phương pháp họ lại xếp hàng đối đầu với từng tàu chiến, Nelson đã bỏ thói quen tấn công ồ ạt, không cần biết gì khác ngoài vận tốc. Ông ta tấn công vào chiến hạm địch, tách nó làm hai, chia nhỏ mà không sợ bị rối loạn và có nguy cơ tự bắn vào mình, sau đó khai hoả cho đến khi địch thủ đầu hàng hoặc chìm nghỉm.

Khi đó, dù chưa chắc chắn nhưng cũng bắt đầu e rằng chuyến chuyển quân sang Anh thất bại, Napoléon viết cho ngài Talleyrand một lá thư chỉ cho ông này biết những kế hoạch mới của mình, kế hoạch còn mơ hồ trong lớp sương mù chưa có gì sáng tỏ.
"Thực tế là các chiến hạm của tôi đã mất hút trên Đại dương - ông viết - Nếu chúng trở lại Manche thì thời gian vẫn còn, tôi sẽ lên thuyền và đổ bộ sang Anh, sẽ cắt đứt phe liên minh ở London. Tôi chiếm Vienne, săn bọn Bourbon khỏi Naples và khi lục địa đã bình yên, tôi sẽ trở lại Đại dương và chinh phục hoà bình trên biển".

Cuối cùng, ngày 18 tháng Chín, Napoléon thông báo cho La Malmaison biểu hiện chống đối của hoàng đế Áo với nước Pháp.
Nước Pháp đáp trả Áo tương đương với những khiêu khích của Áo.
Với hành động khẩn trương, thứ chủ đạo làm nên con người ông, Napoléon chuyển phần quân đội Boulogne đã bị bại thay vì thành công và quay sang kế hoạch chiến đấu trên bộ mà ông mới chỉ ấp ủ có hơn chục ngày qua.
Chưa bao giờ ông có nguồn lực mạnh thế. Chưa bao giờ ông lại thấy phạm vi hành động rộng mở đến vậy. Đây là lần đầu tiên ông tự do như Alexandre và César. Những kẻ đồng hành ghen ghét đố kỵ một cách lỗi thời với ông như Moreau, Pichegru, Bernadotte vv… đều đã tự loại mình khỏi trường đấu bằng cách cư xử phạm pháp hay bất cẩn. Ông chỉ còn trong tay những sĩ quan phục tùng và tập hợp những phẩm chất ở cấp độ nào thích hợp nhất cho việc thực hiện mục đích của ông.

Sáu bốn năm mệt mỏi vì nằm yên, quân đội của ông chỉ khao khát chiến thắng, chỉ muốn được chiến đấu, qua mười năm chinh chiến và ba năm hạ trại, nó đã sẵn sàng cho những bước đi đầy khó khăn như đối với lần xông pha quan trọng nhất.

Chỉ có điều quân đội này được chuẩn bị vô cùng kỹ lưỡng, có thể nói chưa thời kỳ nào nước Pháp có được một đội quân như thế lại phải đột ngột chuyển về đánh ở lục địa đó là vấn đề.