Một Nửa Đàn Ông Là Đàn Bà - Trương Hiền Lượng

[ngudoc]

Chương Bốn

Tan tầm, tôi về nhà dựng xẻng vào sau cánh cửa, nhìn thấy chiếc roi ngựa còn treo trên vách, chiếc roi đã bám đầy một lớp bụi mỏng. Tôi liền kéo cả roi nhổ cả đinh xuống, bẻ gãy đôi ra, ném thẳng ra ngoài cửa.
- Anh đã về đấy à?
Cô ngồi ở ghế đẩu, trước mặt là một chiếc giỏ đựng đầy trứng vịt, cười hỏi tôi.
- Ừ! Vừa mới về.
- Bán mất ngựa anh tiếc lắm nhỉ?
Cô nhặt từng chiếc trứng vịt xếp vào trong vại. Vại đựng nước muối đã đun sôi, để nguội vừa phải.
- Có gì mà tiếc? Đến người, anh cũng chẳng tiếc nữa là!

Căn phòng nóng hừng hực, chiếc nắp lò đốt đến rực hồng. Tôi đưa tay trên lò để sưởi ấm một lát, rồi nhắm hai mắt lại, đưa tay áp lên má. Tôi cảm thấy một cơn choáng váng ngây ngất đến là dễ chịu. Đây chính là chút ấm áp nhỏ bé đến thảm hại mà ai ai cũng cần có. Nhưng con người sáng tạo ra tất cả, thì cũng bị tất cả những gì nó sáng tạo ra buộc chặt lấy. Ngọn lửa lò chiều đông này, những cái vại cái chum kia, cho đến hai gian buồng đây, đêu dành cho tôi hưởng thụ, nhưng tôi phải đem tự do của mình ra trả giá.

- Em đang ủ trứng muối cho anh đấy, anh xem này!
Cô nói sau lưng tôi.
- Có gì mà phải xem!
Tôi mở to hai mắt, liếc nhìn cô với vẻ thờ ơ.
Cô không hề cụt hứng, ngừng một lát, lại cười bảo:
- Ngày giờ thấm thoát đến là nhanh, mới ngày nào chúng mình mới cưới nhau, mua mấy ả vịt con, bây giờ đã đẻ hơn bao nhiêu là trứng rồi.

Đúng thế. Con mèo con đã lớn, giờ đây đang ung dung nhàn nhã nằm trên bệ lò, lim dim mắt ngáy o o. Nó chính là con mèo mun chui qua dưới háng Tào Học Nghĩa cái đêm hôm ấy! Cũng như con ngựa Xám, nó đã chứng kiến biết bao nhiêu là sự việc. Ở trên đời này, con người ta sợ nhất là con người, chứ không phải là con vật, kể cả loài thú dữ.

Cô cúi đầu, tiếp tục nhặt trứng xếp vào vại. Trứng không chịu chìm xuống, cứ nổi lập lờ trong muối, thành một lớp trắng ngà. Cô hỏi bằng một giọng hân hoan:
- Em nghe nói, người miền Nam đều thích ăn trứng muối, có đúng thế không?
Tôi hứ một tiếng bằng mũi, rồi bảo:
- Em nghe được nhiều quá đấy!
Cô ngẩng đầu lên lườm tôi một cái, cặp mắt như tối sầm lại. Một lát sau, cô xị mặt rụt rè trách móc tôi:
- Em nói câu gì anh cấm có quên!
- Nói thì có thể dễ quên, nhưng việc làm thì khó mà quên được lằm!

Nói đoạn, tôi vém rèm cửa bước vào gian trong, ngồi xuống cạnh chiếc bàn làm bằng cánh cửa của tôi, lôi cuốn sổ ghi chép ngoài bìa in dòng chữ “ Nhật ký Hồng vệ binh ” ra, giở ra trước mặt.

Niềm vui, viết lách không hoàn toàn ở chỗ viết ra được cái gì, mà quá nửa là ở trong quá trình viết. Phân tích, tổng hợp, suy lý, phán đoán, những hoạt động ấy của đại não, cũng tựa như vận động thể dục, chẳng cứ phải dành được ngôi thứ mới khiến người ta vui sướng, mà chính là trong hoạt động cúa các bộ phận cơ thể, người ta được hưởng niềm vui của việc phát huy sức sống. Ngót hai chục năm nay ngoài những thứ như “ bản tự kiểm điểm ”, “ tờ kiểm thảo ”, “ báo cáo tư tưởng ” hằng tuần,” báo cáo ” xin thêm tiêu chuẩn gạo và lá đơn “ xin kết hôn ” kia, cùng với những bài “đại phê phán ” chép hộ người khác ấy ra, tôi chưa hề viết được một dòng chữ nào hẳn hoi đứng đắn. Có lẽ, đây chính là thủ đoạn cải tạo tôi và mục đích tôi chịu cải tạo? Bóc rời văn hoá ra khỏi con người cũng giống như lột da con thú vậy, quá trình đó đối với con người bị bóc mà nói thì thật là đau khổ, nhưng về phía thợ săn mà nói thì lại là nhất thiết phải tiến hành. Nhưng bốn tháng trước đây, sau khi nguy cơ nước lũ đã qua đi, sau khi tôi lại trở thành con người bình thường, tôi đã bắt đầu cầm lấy cây bút.

Mấy hôm đầu, ngòi bút sao mà khó khăn ngắc ngứ thế, cơ hồ như viết được một chữ lại ngừng mất một lúc, có lẽ người xưa khằc chữ lên thẻ tre cũng giống như vậy thôi. Bộ máy truyền động giữa đại não với ngón tay đã phát sinh sự cố nghiêm trọng, đã han gỉ, hơn thế nữa đã gỉ kết lại. Những điều đã nghĩ được ở trong óc, những lời đã có thể nói ra được đầu lưỡi, mà không tài nào biến thành chữ viết một cách suôn sẻ, hai mắt cứ phải chong chong rướn lên, mãi nhìn vào không trung tìm kiếm từng chữ một. Nhưng chẳng bao lâu, nhờ vận động thường xuyên, bộ máy truyền động ấy đã dần dần trở nên nhạy bén hơn. Những con chữ mới lạ cũng thành ra quen thuộc trở lại trường hợp mà con người chưa được chuyện trò giao tiếp thoải mái, thì việc một mình ngồi viết đã trở nên thủ đoạn trợ lực cho tư tưởng có hiệu quả nhất. Một khái niệm nào đó trong óc, xuống đến đầu ngòi bút, hoá thành một con chữ khối vuông ghép bằng những chấm, ngang, sổ, hất, móc..v..v.., lập tức biến thành một tồn tại khách quan độc lập bên ngoài chủ thể, tự nhiên buộc anh đi tìm tòi nghiên cứu mối liên hệ của nó với những khái niệm khác. Sau đó ghép những con chữ khối vuống ấy với nhau, xâu chuỗi nó lại. Những suy nghĩ lung tung lộn xộn, điều linh cảm của lý tính giây lát, bước đột biến của nhận thức nẩy sinh từ một câu nào đọc được trong sách, thậm chí những điều sằng bậy của người ngớ ngẩn, những tiếng ú ớ của kẻ ngủ mê, đều có thể qua ngòi bút mà sắp đặt ngay ngắn, ngăn nắp hàng lối hẳn hoi.

Ngoài cái sung sướng của thị giác, thính giác, vị giác và xúc giác ra, còn có cái sung sướng của lý trí được vận hành. Niềm vui sướng ấy chẳng phải là do có được một kết quả tư tưởng nào đó, mà là do nhìn thấy một ánh chớp của lý tính chỉ riêng con người mới có, nhìn thấy được ánh chớp ấy ở ngay cái nơi mà thị giác không thể thấu tới được, ở ngay cái nơi sâu thẳm thường bị cái gánh nặng cuộc đời che lấp đi. Hơn thế nữa, bị gạt ra ngoài nhân quần chẳng phải là điều gì tệ hại ghê gớm mà chính là dành được quyền tự do của tư tưởng, khiến lý tính được hoàn toàn thuần khiết. Lý tính được thuần khiết ấy ban đầu chỉ lập loè như ma trơi, sau đó thì mạnh dần lên mãi. Nó không khai phá con đường đi, nhưng nó có thể rọi sáng phía trước.
Nhưng con đường đi về phía trước càng hiểm trở gian nan hơn.
Hôm nay, tôi không định viết cái gì cả. Nói là tư tưởng rất loạn thì không hẳn đúng, phải nói là đang ấp ủ quyết tâm cho chín mùi thì đúng hơn. Tôi gấp cuốn sổ vào, chẳng buồn cởi áo bông, cứ thế nằm kềnh ra giường. Cái cổ áo bông mềm mềm cọ vào má tôi. Cái áo bông này là do cô tỉ mẩn từng mũi kim khâu cho. Đúng như cô từng nói một cách đắc ý: “ Dễ thường hai chục năm nay, anh chưa bao giờ được mặc chiếc áo bông ấm áp như thế này nhỉ ”. Dĩ nhiên là Mã Anh Hoa cũng đã từng khâu cho tôi một chiếc quần ấm bằng dạ, nhưng chuyện ấy đã xa xôi mờ nhạt như xảy ra từ đầu thế kỷ trước, mờ nhạt và xa xôi đến nỗi tôi nghi nghi hoặc hoặc, không biết việc ấy có xảy ra hay không. Còn giờ đây, chiếc áo bông này thì có thực một trăm phần trăm. Đàn bà thật khéo biết dùng mũi kim sợi chỉ khâu chặt anh vào cơ thể họ. Cứ mặc đến nó, là tự nhiên anh nhớ tới cái dáng dấp đặc biệt rất đàn bà của cô, ngồi cặm cụi dưới ngọn đèn kia, ngón tay cái và ngón trỏ kẹp chặt lấy cái kim, còn ngón tay út thì khều sợi chỉ lên. Bởi thế từng mũi kim sợi chỉ ấy đã khâu vào cả mùi hương thơm thoang thoảng, cả tình cảm dịu dàng lẫn tâm hồn phong cách của cô. Không phải là vải và bông đang phủ ấm ngực anh, mà là đôi tay xinh xắn ấm nóng hừng hực của cô đang ôm ghì và ấp ủ anh đó.

“ Cuộc sống há lại chỉ có chén thịt cừu thôi ư? ”. Thế nhưng, ăn rốt cuộc vẫn rất quan trọng, đặc biệt là đối với người nghèo chúng ta. Mỗi người ở nông trường, hai tháng chỉ được cung cấp một lạng dầu ăn. Cứ đến đầu tháng, Hà Lệ Phương lại chửi đổng:
- Mẹ nó chứ! Chúng mình đi lĩnh dầu ăn thì chỉ đem cái lọ thuốc đau mắt đi là đủ. Mỗi bữa xào rau thì nhỏ vào chảo một giọt là được.
Vậy mà Hương Cửu lại nhịn mốt cái lạng dầu ăn ấy để nhường cho tôi. Cô chưng riêng chỗ dầu ăn ấy lên, rắc hành vào, thành một thứ nước hàng ngầy ngậy, mỗi bữa ăn lại rưới một tí vào bát mì sợi của tôi. Cô không hề ăn một tí nào, mỗi lần rưới nước hàng vào bát tôi xong, chỉ liếm qua cái cùi dìa. Động tác ấy có phần quê kệch khó coi, nhưng nó lại biểu hiện lòng yêu thương chăm sóc của cô dành cho tôi. Cô là người đàn bà quyết biểu hiện ra cho bằng được tình yêu của cô, để anh biết cho thật rõ ràng và chính xác sức nặng và mức độ tình yêu của cô. Chút thịt ít ỏi đến thảm hại nông trường chia cho, cô cũng chẳng ăn bao giờ, chỉ gặm cái xương thôi.

Tôi thường cảm thấy tình yêu như vậy đối với tôi là một sức ép, là một sự chịu đựng, nhưng cô lại thường an ủi tôi rằng:
- Em không ăn thịt, không ăn dầu vẫn khoẻ như thường, anh không thấy bây giờ em béo đẫy ra đấy ư? – Cô bắt tôi nắn thử cánh tay cô – Em nghe nói, đàn ông tiêu hao nhiều hơn đàn bà. Anh đã ở đội lao cải mãi, còn không biết hay sao?
Đúng, năm 60 chết trong đội lao cải, phần lớn là đàn ông.

Tóm lại sau khi kết hôn với cô, những thói quen của tôi trước kia hồi còn độc thân nay bỗng nhiên bị ngắt đứt đi để chắp vào đó tập quán sinh hoạt gia đình. Nói cho thật chính xác, thì những tập quán sinh hoạt gia đình ấy đều là do cô bồi dưỡng cho tôi. Và nếu nói cho sâu sắc hơn, thì mọi thứ trong sinh hoạt của tôi đều dựa hẳn vào cô; tôi đã bị cô cưng chiều thành ra mất nết đi rồi. Tấm áo bông ấm áp này, chiếc áo lót giặt sạch thơm phứt kia, chăn này, đệm này, khăn trải giường này, cho đến cả chiếc giường lò, và mọi thứ trong nhà, thậm chí cả chiếc lọ kem thoa mặt trắng muốt như ngọc, chiếc rèm cửa sổ may bằng vải hoa rẻ tiền kia, tất cả đều một tay cô sắm sửa, nhưng lại đã làm nên nội dung cuộc sống của tôi. Cô đã sáng tạo nên cái tổ ấm gia đình xinh xắn này, một cách hoàn toàn tự chủ theo đúng quan niệm của cô về gia đình, rồi thả tôi vào trong đó, và tôi cũng đã thích ứng với nó, trở thành một bộ phận của nó. Muốn thoát khỏi nó đâu phải dễ dàng, bởi vì như vậy trước tiên tôi phải thoát khỏi chính mình.
Tâm trí hoàn toàn trống rỗng, tôi ngước nhìn lên cái trần nhà dán bằng giấy báo. Trên đó chi chít toàn chữ là chữ, nhưng không có lấy một dòng nào giải thích về cuộc sống và chỉ dẫn cho con người ta nên sống như thế nào. Mười mấy năm nay, người ta đã nói hết sức đứng đắn nghiêm chỉnh biết bao điều vô bổ cùng với biết bao điều khoác lác, mà nói cứ như thật ấy! Vô số những điều vô bổ và những điều dối trá ấy đã thêu dệt nên một thế giới hư ảo mà cũng là một thế giới thật rùng rợn. Tôi như đang sống giữa hai thế giới, một thế giới chân thực, tức là cảnh ngộ tôi hiện tại, và một thế giới giả dối, như chính cái thế giới giả dối ấy lại chi phối cuộc đời tôi, quyết định cuộc sống và cái chết của tôi. Tôi chẳng những phải thoát khỏi cái thế giới ấy, mà còn phải vượt ra ngoài cái thế giới đó. Giữa lúc tiền đồ còn mờ mịt, mưa gió hãi hùng này, cái thế giới này há cũng chẳng đáng cho tôi lưu luyến lắm sao…

Cô bất chợt vén rèm cửa lao vào.
- Tôi nói cho anh biết – Cô ngồi xuống giường sắc mặt hầm hầm – Anh đừng có mà ôm khư khư lấy cái việc cũ kia của tôi, không chịu buông tha. Anh cũng có cái để cho người ta túm gáy đấy!

Cô còn đang cài váy, nên bộ ngực đầy đặn của cô càng nhô cao lên khác thường, hai bàn tay bôi đầy kem nẻ, xoa lấy xoa để, như đang vặn vẹo đôi tay mình một cách đau khổ.
- Cái gì cơ?

Tôi ngồi ngay dậy, không hiểu đầu cua tai nheo ra sao. Tôi đã quên phứt câu nói của tôi xúc phạm cô vừa rồi.
- Tôi nói cho anh biết, anh mà cứ túm chặt lấy chuyện cũ của tôi để nằng nặc đòi ly hôn với tôi, thì tôi cũng sẽ túm chặt lấy cái việc hiện nay của anh, cả hai chúng mình rồi chẳng ai tốt đẹp gì đâu!
Đôi mắt cô nẩy lửa, chất chứa oán hờn, không hề có một giọt nước mắt, nhưng xem chừng sắp khóc đến nơi.
- Tôi….tôi hiện nay có việc gì?
Lẽ ra tôi phải lường trước được rằng cô sắp nổi cơn tam bành. Cô thường khi cứ dịu dàng ngoan ngoãn, giống như dòng nước êm đềm kia, nhưng vẫn dần dần tích tụ sức lực cho đền khi đủ mạnh thì thình lình phá vỡ tung toé. Cơn tam bành này của cô, có lẽ đã được tích tụ ngay từ khi cô đang ngâm trứng muối kia, trứng ngâm xong thì cơn giận đã được tích tụ đầy đủ.
- Hừ! Tối nào anh cũng cặm cụi hí húi viết, anh viết cái gì thế? Tôi xem ra cái nhà này rồi đến bại hoại tan nát trong bàn tay anh mất thôi!
- Buổi tối không có việc gì làm, tôi viết mấy dòng, thì liên quan gì đến cô.
Tôi cố làm ra vẻ bình tĩnh hỏi lại cô.
- Tất nhiên là có liên quan đến tôi chứ! Liên quan quá đi chứ! – Cô gào lên – Anh phải biết rằng, bây giờ anh chẳng phải có một thân một mình đâu; anh đã có gia đình, trong gia đình có hai người…
Tôi hít vào một hơi thật sâu: quả có thế, là hai con người! Điều này tại sao lâu nay tôi không nghĩ tới nhỉ? Lại dấu béng đi một người, rồi bắt cô phải gánh lấy trách nhiệm. Nhưng cô đã nói tiếp:
- Hừ! Anh đừng tưởng tôi không biết nhá! Đêm đêm, người anh nằm trên bụng tôi, nhưng lòng dạ anh thì bay đi tận đẩu tận đâu, ai mà biết được!

Tôi nhếch mép cười khinh bỉ, và lập tức bỏ ngay cái ý định toan nói rõ hết mọi điều với cô.
- Buồn cười nhỉ! – Tôi nói – Tôi đã nói từ lâu, rằng cảm giác của cô nói kỳ lạ lắm, khác người lắm!
- Anh đừng có mà đánh trống lảng! – Cô nói với một sắc mặt rất nghiêm chỉnh – Tôi đã nói với anh ngay từ đầu rằng, chúng mình đừng nên sinh sự với nhau, đừng nên bới chuyện ra, nhưng anh không chịu nghe, cứ đi mua cái chết! Có biết bao nhiêu người chỉ vì trót viết nhật ký mà bị tống cổ vào đội lao cải rồi, anh còn không biết ư? Tội vạ ấy anh è cổ ra chịu chưa đủ hay sao?
- Chưa đủ! - Tôi nói liều một cách lỳ lợm.
- Thế cũng được. Miễn là anh bỏ qua chuyện cũ cho tôi, thì có phải chết, tôi sẵn sàng chết theo anh.
Trong giây phút đó, tôi cảm thấy tình cảm mình xúc động. Đó là câu chuyện từ xa xưa cho mãi đến thời hiện đại vẫn lặp đi lặp lại mãi. Hay là cứ nói quách cho cô rõ tôi đang nghĩ gì, tôi đang làm gì? Nhưng liệu cô có phải là người như vậy không? Rất tự nhiên, tôi liếc nhìn cô một cách vô ý thức: xinh đẹp, khêu gợi, nhưng lại ngu xuẩn. Cô luôn có thể khêu gợi sự thích thú của những gã đàn ông loại như Tào Học Nghĩa, và dễ dàng bị cám dỗ. Trong óc tôi hiện lên hình ảnh một con người, một anh giáo viên tiểu học đã từng viết một bài thơ ca ngợi tình yêu. Anh ta cũng bị tống vào đội lao cải với tôi trong ba năm vì tội “ ngôn luận phản cách mạng ” mà người tố giác chính là vợ anh ta. Tôi bĩu môi đáp:
- Thôi được rồi, có gì ghê gớm đến thế đâu? Thật thà mà nói; tôi chỉ sợ, quên hết chữ nghĩa học được ngày xưa, nên mới viết nhăng cuội đấy thôi….
- Anh chẳng bảo những chuyện trước kia anh không thể nào quên đó sao? – Trên gương mặt cô thoáng một nét cười cay độc, nhưng chỉ thoáng qua rồi tan biến đi ngay, để lộ hai hàm răng trắng muốt. Cô nói với một giọng rất hung hăng - Viết mấy câu nhăng cuội! Anh viết cái gì thì chỉ có anh biết lấy! Có chữ nào dòng nào của anh mà không chống đối lại việc phê phán pháp quyền tư sản, phê phán Tống Giang kia chứ?! Chẳng gì thì tôi cũng đã học đến trung học rồi! Chưa hết đâu! Tôi mua cho anh cái đài, tưởng để anh nghe kịch nghe hát cho đỡ buồn, nhưng mà anh thì tối nào cũng chụp cái tai nghe lên, y như thằng đặc vụ ấy, anh làm cái gì thế?….
- Thôi được, thôi được! Tôi không định cãi nhau với cô!
Tôi hốt hoảng ngăn cô đừng to tiếng ầm ỹ lên, rồi nằm hẳn xuống giường tỏ ý đình chiến.
- Thế anh định làm gì? Anh định làm cái gì? – Cô quay người lại, nhìn thẳng vào tôi, hỏi dồn một chập. Tôi nhìn thấy mắt cô ươn ướt. Nhưng cô đã kìm nước mắt không để nó ứa ra.
“ Tôi định rời bỏ cô! Chẳng những rời bỏ cô, tôi còn muốn rời bỏ nơi này! ”. Nhưng tôi không nói ra, hai mắt tôi đăm đăm nhìn ra ngoài cửa sổ. Ở nơi xa tít tắp kia, trên bầu trời cao cao màu tro kia, có cái gì đó khiến lòng tôi nôn nao. Bên ngoài cửa sổ chỉ có một chú chim sẻ đang chiêm chiếp kêu, bay lướt qua trong gió rét. Căn buồng này thật ấm áp, nhưng tôi sẵn sàng đánh đổi với chú chim kia.
- Tôi những tưởng rằng anh không như những thằng đàn ông khác, anh biết điều biết nghĩ hơn, anh không nhỏ nhen tẹp nhẹp như họ - Cô ngồi bên mép giường kể lể - Tôi nói cho anh biết, bao nhiêu lần những khi anh ngủ say, tôi ngồi bên cạnh anh, tôi sờ anh, tôi thơm anh…nhưng kết quả là anh cũng như những thằng đàn ông vô học kia thôi! Bây giờ anh khỏi rồi, anh bây giờ đã là người hẳn hoi rồi, tôi chỉ trót dại có lần ấy thôi, vậy mà anh cứ túm chặt lấy không tha, cứ nẹt nhau mãi. Tôi nói cho anh biết, không dễ dàng như thế đâu! Những việc anh làm đó, chỉ cần tôi hé ra một tiếng với trên, thì Chương Vĩnh Lân chẳng còn là Chương Vĩnh Lân nữa đâu! Hứ! Anh tưởng rằng tôi ngốc lắm sao? Anh tưởng tôi không biết những ngày này anh có những mưu ma chước quỷ gì ư? Anh tưởng gái này dễ mà phủi bỏ lắm sao?….Không tin anh cứ thử xem!

Những điều kể lể con gà con kê của cô vừa khiến tôi mủi lòng, lại vừa khiến tôi bực bội. Tôi không muốn nhìn cô, nhưng cô cứ nhất định nhìn chằm chằm vào mặt tôi. Lúc dịu dàng ngoan ngoãn thì cô là một con mèo nhỏ, nằm gọn trong lòng anh, mặc anh tha hồ sờ mó vuốt ve. Nhưng lúc gây sự thì cô là con dế bất trị, cứ nằng nặc mặt đối mặt, đầu đối đầu, chọi nhau với anh một phen sống chết.

Đôi mắt cô thâm trầm mà kiên quyết, nhưng trên má đã ngoằn ngoèo hai dòng lệ yếu đuối. Đúng cô chính là như vậy đấy, đấy chính là cô! Ôi tình yêu! Hai tiếng ấy, bao nhiêu cuốn tiểu thuyết dày cộm đã nhắc đi nhắc lại hàng triệu lần hàng tỉ lần, hai tiếng ấy miệng cô chưa từng thốt lên bao giờ. Thế nhưng, đây đích thực là tình yêu của cô, cô yêu đến mức dã man và độc đoán. Tình yêu, quả là thứ vừa khiến người ta quyến luyến vừa khiến người ta chán ghét. Không có không ổn, nhưng thừa thãi quá thì chịu không nổi!

- Hừ! – Tôi lạnh lùng cười khẩy - Chỉ trót dại một lần ấy thôi! Giết người thì cũng chỉ cần một nhát dao là đủ. Chỉ một lần của cô cũng đủ chết điếng cả trái tim tôi rồi. Không sao lành được nữa. Cô lại còn toan đi tố giác tôi, tôi xem cô có dám? Hễ cô hé răng nói với ai một tiếng, thì chúng ta chẳng còn vợ chồng gì nữa hết!
- Rồi anh xem tôi dám hay không dám! – Cô nói.

Trong đôi mắt cô có một thoáng ngập ngừng, một tia bối rối. Cô không biết làm thế nào cứu vãn tình thế bây giờ, nhưng lại không muốn tỏ ra yếu thế. Cô đã nhận ra vẻ lạnh lùng nghiêm khắc trong ánh mắt tôi, nhưng chưa thấy được nguyên nhân của sự nghiêm khắc lạnh lùng ấy. Cô không hiểu tôi. Cô chỉ coi tôi như một phần của cô, bởi thế cô không hiểu được cả bản thân cô.
- Hễ anh còn nhắc đến chuyện cũ của tôi, thì anh sẽ biết tôi dám hay không dám – Cô nhắc lại.
- Cô thật không hiểu gì cả. Việc của tôi với chuyện của cô là hai cái hoàn toàn khác nhau! Thế nào? Cô còn muốn lấy việc đó ra để bắt nẹt tôi nữa không?
- Đấy! Thì tôi cứ nhất định bắt nẹt anh đấy! – Cô bỗng đổi giọng, giở trò ăn vạ lý sự cùn – Anh định thế nào? Anh tưởng muốn rảy tôi ra là dễ lắm đấy phỏng?
- Tôi vốn chẳng hề muốn rãy cô, thế nhưng cô đã giở đến cái giọng ấy, thì dù cô chưa làm như vậy, tôi cũng dứt khoát không rảy cô đi không xong! Tự trong lòng cô, cô biết rõ đấy: ý định cáo giác tôi, cô đã nuôi sẵn trong lòng từ lâu! –Tôi co hai đầu gối lại và rút ra một điếu thuốc lá. Không có cái cớ nào tốt hơn như vậy để tôi rời khỏi cô, tôi nghĩ vậy.
Mặt cô bỗng nhiên bệch ra, tái đi vì tức giận, ngúng ngoảy mấy cái trên giường, rồi cuối cùng quyết định nhảy chồm dậy như một con mèo. Tôi tưởng cô sẽ chồm tới vồ lấy tôi, nhưng không, cô lao ra chiếc bàn viết làm bằng cánh cửa, vồ lấy quyển sổ ghi chép của tôi ghì chặt vào ngực.
Tôi nhỏm dậy, trỏ ngón tay vào cô:
- Cô chả việc gì phải ghì chặt thế, không ai thèm dành với cô đâu!
Nói xong, tôi lại nằm xuống châm thuốc, quẳng que diêm ra cửa, tiện tay trỏ ra cửa nói:
- Tôi xem cô có đặt bước chân ra ngoài không chỉ cần một bước thôi!
Tôi biết cô sẽ không bước ra ngoài, nhưng tôi vẫn mong cô làm như vậy. Tôi cần có một hành vi trái lẽ của cô để an ủi lương tâm của tôi. Lúc định rời khỏi một con người, tốt nhất là để cho người ấy làm một việc gì đó tổn hại đến anh trước.
Cô ngập ngừng do dự, trong chốc lát không biết làm thế nào cho phải. Tôi lại chỉ tay ra cửa:
- Cô có giỏi! Tôi chờ cô bước ra một bước đấy!
- Thế anh còn nhắc lại chuyện cũ của tôi nữa không? – Cô hỏi.
- Sao lại không nhắc? Tôi đã nói rồi, chuyện của cô với việc của tôi hoàn toàn khác hẳn nhau.
Khuôn mặt cô vụt thay đổi hẳn, cơ hồ không nhận ra được nữa, trở nên hoàn toàn xa lạ. Đó là một khuôn mặt đã mất hết lý trí. Cô ôm lấy quyển sổ ghi chép của tôi chạy ra cửa thật rồi, vừa chạy vừa khóc tức tưởi. Tôi ngồi dậy, quẳng thuốc lá, lắng nghe động tĩnh của cô. Cô chạy đến gian nhà ngoài thì dừng lại, nằm bò ra chiếc bàn ăn mà bù lu bù loa lên. Chiếc bình hoa rung lên lanh canh. Cái hố ngăn cách đã được khơi ra, nên lấp hay đào sâu thêm? Tôi đứng bên bờ miệng hố ấy, nhìn xuống phía dưới, đầu choáng mắt hoa, nhưng dưới đáy hố dường như có một lực hút rất mạnh.
Tôi chỉ lao mình xuống dưới đó thì mới thoát ra khỏi hai cái thế giới kia, để đến một vùng trời đất mới hoặc giả lại lao đầu vào cái địa ngục mà tôi từng quen thuộc. Thế là tôi bèn làm ra vẻ hoảng hốt, nhảy từ trên giường lò xuống, bước hai bước ra đến gian ngoài, làm bộ như muốn giằng lấy cuốn sổ.
Cô vốn chỉ dừng lại ở đó, tôi đã không đánh giá sai tình hình: thấy tôi xông ra ngoài, cô lập tức nhảy lên, lại ôm lấy cuốn sổ của tôi, toan mở cửa buồng ngoài, tựa hồ như sắp cầm cái bằng chứng phạm tội đó chạy đi tố cáo. Tôi đưa tay tóm được lấy cô, cô càng ra sức vùng vẫy giãy giụa trong vòng tay tôi. Tấm thân kiều diễm từng kích thích tình dục tôi nổi lên đó, lúc này đây trở nên cứng đờ, thô bạo dữ dằn, đầy thù hằn, vừa dễ ghét vừa dễ sợ. Tôi định cướp lấy quyển nhật ký kia, còn cô hai tay ghì chặt, giữ riệt lấy không buông. Chúng tôi, kẻ kéo qua, người lôi lại. Tấn trò mới diễn đến đó, thì kịch bản bị đứt nửa chừng. Diễn viên chẳng biết nên diễn tiếp ra sao nữa, đành ai nấy bằng vào bản năng của mình mà nhập vai diễn rất thật cái tấn trò giả ấy.
Giữa lúc đó, cửa bật mở. Đen ở đâu nghiêng người lách vào. Chúng tôi đều quá bất ngờ, không kịp đề phòng, vẫn giằng co nhau. Chỉ nhác trông qua, cậu ta đã biết ngay là chúng tôi đang giằng nhau cái gì. Cậu ta khẽ tách các ngón tay của cô ra và nói rành rọt:
- Cứ bỏ ra! Hoàng Hương Cửu, có chuyện gì cứ nói cho hẳn hoi chứ!
Cô nhét cuốn nhật ký vào áo tôi, rồi vừa khóc vừa chạy vào buồng trong. Đen đưa mắt cho tôi hiểu ý.
Tôi nhét cuốn sổ ghi chép vào túi áo bông, điều chỉnh lại nhịp thở, rồi theo Đen đi ra ngoài. Gió mùa đông đang khoe hết uy lực của mình, gầm rít dữ dội, thổi tung cỏ khô từ ngoài bãi hoang vào trong xóm nhỏ, và xua hết rác rưởi trong xóm ra đồng. Con đường đất ngoài xóm, cuộn tung đất bụi vàng khè, từng trận mù mịt phả vào rừng cây trơ cành trụi lá.
Hai chúng tôi kiếm được một góc kín gió, ngồi xổm xuống bên nhau, mỗi đứa đều xoay xoay để chắn gió, châm thuốc hút. Rít xong mấy hơi thuốc, Đen nheo nheo mắt nói:
- Tớ thì không trông thấy gì, cũng chưa biết chuyện gì cả. Tớ cũng chẳng hỏi cậu chép cái gì trong đó – Anh đắn đo một chút, nhổ một bãi nước bọt – Nhưng đại loại những việc như vậy tớ đã từng đã trải qua, đ.mẹ nó chứ, cái hồi tớ đang là Hồng vệ binh ấy, trên đường phố Bắc Kinh, đ.mẹ nó, có một con mẹ chó chết đưa cuốn sổ tay sổ tiếc gì đó của chồng đến nộp vào tay tớ. Mẹ kiếp, tớ lúc đó cũng ngu, liền kịp thời nộp lên trên không chút chậm trễ. Cuối cùng là thằng chồng bị kết án, con mẹ chó chết ấy, được giấy chứng nhận ly hôn…..
- Cậu Chương này, tớ bảo, đàn bà nó có lười một chút, ăn tham một chút cũng không sao, nhưng nhất thiết không được để nó thành ra ong trong tay áo! Cậu nghĩ xem, đêm đêm cậu cứ ôm lấy quả mìn định giờ ấy mà ngủ thì ghê tởm biết chừng nào! Tớ đã bảo cậu từ lâu rồi: con này phải nện mới được! Tớ cũng đã nói cho cậu biết: con mẹ chó chết này có tình ý với thằng cai. Lúc đó tớ thấy cậu có vẻ khiếp hãi, cứ tưởng cậu có cái gì hớ hênh để nó túm được gáy. Hoá ra là cái của nợ này! Cậu Chương này, cái này không phải là chuyện chơi đâu! Cái con mẹ chó chết này, cậu còn giữ làm quái gì! Chưa biết lúc nào nó lại tống cậu vào tù đấy. Cậu cứ gọi là, phải tìm cách mà rảy nó ra….
Đường làng hoàn toàn vắng vẻ, gió tưởng chừng thổi bay cả người đi. Tôi chưa rít được mấy hơi, nhưng trong gió điếu thuốc đã cháy hết một nửa. Ai hiểu nổi tình cảm phức tạp của tôi lúc này? Thần kinh không nối liền được mạch tựa như đường dây điện bị đứt, cảm giác không truyền được cho người khác, bởi thế, công việc của người trong cuộc bao giờ cũng hết sức đơn giản trong con mắt của bất cứ một người ngoài cuộc nào.
- Cám ơn cậu! Cậu đã giúp mình đúng lúc. Nếu không, tớ chưa biết còn đi đến cái kết quả thảm hại ra sao. Nhưng còn chuyện cô ta thì…..
Đi đến kết quả thảm hại nào? Tôi thừa biết rằng cô cũng chỉ lồng lộn làm toáng lên một lúc thôi. Cái cơn tam bành của đàn bà nó cũng giống như dòng sông chảy trong sa mạc. Thoạt đầu thì ào ào cuồn cuộn, chảy mãi, về sau thì rồi mất tăm mất tích, chẳng thấy đâu nữa. Tức anh ách, tôi ném quách mẩu thuốc lá có dính mùi dầu tây, mẩu thuốc lăn đi vô tội vạ bị gió cuốn mãi ra xa.
- À! – Thình lình, chợt Đen rùng mình một cái bảo - Mẹ kiếp, con mẹ chó chết lồng lộn lên, tí tẹo nữa thì tớ quên mất! Tớ chạy đến tìm cậu là cốt để báo cho cậu một cái tin, chiều nay đi làm, loa phóng thanh truyền đi: Chu thủ tướng đã qua đời.
- Hả?
Tôi nhìn vào mặt cậu ta, một lúc lâu không nghe rõ cậu ta nói cái gì.
Chóng quá đi mất!
Tôi đẩy cửa ra, tiện tay cầm lấy cái xẻng vẫn để sau cánh cửa, chống cửa thật chặt. Rồi bước đến bên cạnh lò than, mở nắp lò ra. Than trong lò nổ tí tách, lửa bốc đỏ rực. Đó là con mắt của một con rồng chột. Tôi móc cuốn nhật ký trong túi áo bông ra, giật bỏ cái bìa ni lông, xé ruột giấy ra từng tập mỏng, nhét vào trong con mắt chột ấy: đây mày xem đi! Mày kiểm duyệt đi!
Giấy thè ra những cái lưỡi lửa hồng hồng, rồi chuyển sang màu đen, cuối cùng là một màu trắng xám. Tro tàn rơi xuống những hòn than đang cháy, còn lóe lên những đốm sáng, dường như nó đã hoá thành một hồn ma biết hít thở khí trời. Nó là một sinh vật có sinh mệnh, nó là tâm huyết của tôi, nó là thứ hợp chất trong đại não của tôi. Giờ đây nó nằm trong lò lửa, nhưng nó vẫn còn trăn trở, còn vật vã không yên. Đốt thì cứ đốt đi, chứ những ký hiệu trên xác ngươi đó, đã vĩnh viễn ghi khắc trong óc ta rồi. Dù ta có phiêu bạt đến chân trời góc biển nào, dù ta có phải ngồi sau song sắt, ta sẽ còn nhớ được ngươi, giống như người mẹ vẫn nhận ra con mình vậy. Và chắc chắn sẽ có ngày, ta sẽ đem ngươi ra công bố trước nhân dân.
“ Mùa đông sẽ qua đi rất nhanh, nhưng mùa xuân sẽ không bao giờ đến nữa ”. Không! Mùa xuân rồi sẽ đến.
Cô vẫn ở trong gian trong, nhưng không thấy động tĩnh gì cả. Được một lát, có lẽ ngửi mùi khét giấy, cô vén chiếc màn cửa bằng vải trắng bước vội ra.
- Anh làm cái gì thế kia?
Cô rùng mình một cái, lao tới giằng lấy một chút giấy rách còn sót lại trong tay tôi.
Tôi giơ cánh tay lên ngăn cô lại.
- Cô định làm gì nào? Còn toan cầm đi để tâng công chắc?
Cô mở to mắt, trừng trừng nhìn tôi như hết sức xa lạ. Rồi liền đó, cô bủn rủn ngã vật xuống ghế.
- Chương Vĩnh Lân ơi! Tôi nói cho anh biết, rồi anh sẽ chết không nhắm được mắt! Anh đã phụ lòng người quá. Anh cứ tưởng tôi làm như vậy thật sao? Tôi cũng là người chứ!

Mười đầu ngón tay cô vò xé vặn vẹo một cách đau khổ, môi cô dệch ra hai bên một cách giận dữ và đau xót, cặp mắt đỏ hoe đờ đẫn nhìn vào ngọn lửa, nước mắt lặng lẽ trào ra.

Tôi biết cô không bao giờ làm như vậy, nhưng tôi lại không thể không hành động thế kia. Chính vì tôi yêu cô, cho nên tôi không thể nào yêu cô được. Tôi cần phải làm tổn thương cô, tổn thương đến mức cô có thể hoàn toàn quên tôi đi.


Hết rồi! – Tôi nhét tập giấy cuối cùng của cuốn nhật ký vào trong lò lửa – Hai ta cũng đã hết rồi!

[ngudoc]

Chương Năm

Sau buổi đi vãi phân ngoài đồng, tan tầm trở về, trên con đường đất đầy bụi vàng khè, đám công nhân nông trường đi thành từng tốp hai ba người. Họ đi rất nhanh, rất hăng hái, chút hơi sức để dành được trong cả buổi làm việc, bây giờ mới bắt đầu phát huy ra.

Hà Lệ Phương cố rảo bước đuổi kịp tôi.
- Anh Chương này, nghe nói anh sắp li dị Hương Cửu đấy à?
- Làm sao cô biết?
- Làm sao em không biết? – Cô ta phì cười, làm như đó là một việc vui mừng lắm không bằng - Mọi người đều biết cả rồi! Hôm ấy Hương Cửu chạy qua nhà chúng em khóc lóc, nhờ anh Đen nhà em sang khuyên can anh.
- Đen bảo sao?
- Đen cứ mặc kệ cô ta.
- Thế còn cô?
- Em trông chị ấy thương ghê cơ.

Hà Lệ Phương vẫn gửi đứa con độc nhất ở Bắc Kinh, còn bản thân cô ta thì cả ngày cứ nhởn nhơ phất phơ ở đội, có lúc sáng bảnh mắt ra tóc chưa chải, mặt không rửa cứ thế ngồi lê đôi mách.. Cô ta khoái nhất là việc ăn uống với chuyện nam nữ.
- Tại sao anh lại ly hôn với chị ấy?
Cô ta cứ hỏi dần từng nấc một.
- Việc gì mà tôi cứ phải báo cáo với cô nhỉ, cô có phải là lãnh đạo đâu.
Cô ta cười hì hì:
- Anh không nói thì em cũng biết!
- Biết rồi thì còn hỏi làm gì nữa!
- Dào, đàn bà mà lị - Cô liếc nhìn tôi một cái rất tình tứ - Anh Chương ơi, anh chẳng hiểu phụ nữ chúng em một chút nào cả. Dù cho chị ấy có ngủ với biết bao nhiêu đàn ông đi nữa, lòng chị ấy cũng chỉ yêu có một người mà thôi. Anh có tin không nào?
Tôi cứ phớt lờ cô ta cắm đầu bước.
- Cứ như em đây này – Cô hào hứng chuyển ngay câu chuyện sang bản thân mình – Em nói giấu gì anh, em ngủ với mấy người đàn ông rồi đấy chứ, nhưng lòng em thì chỉ yêu có mỗi mình anh Đen thôi. Anh có tin không nào?
- Tôi tin.
- Thế thì xong rồi còn gì!
Cô cho là vấn đề đã được giải quyết.
- Nhưng tôi không thể hiểu được, cô chỉ yêu có mỗi mình Đen, tại sao cô còn đi ngủ với người khác?
Cô không hề thấy ngượng mồm chút nào, cười lên khanh khách.
- Vậy là anh không hiểu đàn bà chúng em rồi!
- Chịu không hiểu được! – Tôi thừa nhận.
Hôm nay nắng đẹp lạ thường, cứ như trời đầu xuân ấy. Trên dãy núi đằng tây không hề có một đám mây, cũng không có lấy một chút sương mù. Tận nơi xa tít mù tắp kia, vẫn nhìn rõ được từng mõm đá trần trụi trên đó. Bằng giờ năm ngoái, tôi còn chăn cừu ở trên đó, vậy mà hôm nay, lại đang nói chuyện ly hôn trên con đường này. Đã quen với cuộc sống khô cứng mười năm như một ngày, nhịp đổi thay này khiến người ta chóng mặt. Tôi lại cảm thấy một năm qua hệt như một giấc chiêm bao. Phàm mọi việc gì chưa tới cũng lại hệt như chiêm bao…
- Cơ mà, đàn bà như chị ấy thì anh không thể chung sống mãi được.
Hà Lệ Phương tự nhiên lại khuyên tôi như vậy.
- Sao thế?
- Thứ nhất chị ấy không biết đẻ; thứ hai anh không nghe người ta nói đó sao: “ Trai bỏ vợ, càng bỏ càng sợ; gái bỏ chồng, càng bỏ càng lỳ ”. Đàn bà đã bỏ mấy đời chồng rồi thì chẳng có gì yên ổn nữa, không như em. Thứ ba là…..
- Thôi, thôi! – Tôi đứng dừng lại, chau mày vung tay – Thôi cô đi đằng cô đi! Cô đừng có ám người ta nữa!
- Ơ kìa! Cái anh này – Cô vẫn toét miệng cười trơ trẽn – Em phải dạy anh chứ, đàn bà ấy mà…
- Cô có đi không thì bảo? – Tôi bỏ chiếc xẻng trên vai xuống, khuyên cô ta – Đàn bà, tôi còn hiểu hơn cô nhiều!

Cô vẫn không hề lấy làm phiền, cứ trông tôi mà nhe răng cười, rồi ư ử trong miệng bài “ Tặng anh một đoá hoa hồng ”, cứ thế mà bước đi.

Tôi cứ tường mình đi sau cùng, hóa ra sau tôi lại còn bà Mã nữa kia.
Trong cánh tay khòng khòng của bà vẫn có một bó củi khô như thường lệ. Trong dáng đi, biết là bà đang cố theo cho kịp tôi. Tôi đứng lại bên đường chờ bà ta.
- Rõ khổ….!
Còn cách rất xa, bà đã lên tiếng ca cẩm, giọng dài ra du dương như cô đào Kinh kịch. Nhưng trông nét mặt bà, thì lại chẳng thấy qua một nét nào chứng tỏ bà cảm thấy khổ. Khuôn mặt đầy những vết nhăn chi chít vẫn mỉm một nụ cười: bà đầu ngẩng cao, ngực vươn tới, hai bàn chân giẫm lạch bạch liên hồi cứ như lừa cái đá hất hai vó sau. Tôi nhớ lại câu bà thường nói “ Tục ngữ có câu: đàn ông cúi đầu, đàn bà nghển cổ. Tôi khổ là tại cái dáng đi ấy ”. Kỳ thật, câu tục ngữ ấy là nói về tính cách của đàn bà với đàn ông, chứ có liên quan gì đến số phận với dáng đi đâu. Nhưng bà cứ muốn hiểu như vậy, thì cũng đành tuỳ, bà đã tìm được căn nguyên nỗi khổ của mình, cho nên mới cảm thấy trong khổ có vui.
- Cậu Chương này, tại sao cậu cứ nhất định ly hôn với cô Hoàng thế?
Bà ta đuổi theo kịp, cất tiếng hỏi tôi.
- Chuyện ấy thì bà đừng hỏi nữa, ban nãy đã có mấy người hỏi tôi rồi. Lạ thật! Thời buổi bây giờ, mọi người cứ thích rỗi hơi để ý tới những chuyện không đâu của người khác.
- Mọi người ai cũng quan tâm đến cậu đấy – Bà liếc mắt nhìn sang tôi – Tuy cậu có cái mũ ở trên đầu, nhưng chẳng ai để ý tới nó đâu, cứ coi như không có cái mũ ấy….
- Đúng quả có thế, mọi người đối xử với tôi rất tốt – Tôi trả lời bằng giọng nhạt nhẽo – Nhưng mà hễ có phong trào đấu tố mới là lập tức trở mặt, cánh tay vặn sao nổi bắp đùi. Ai cũng lo giữ cái thân mình mà. Bao nhiêu năm nay rồi bà còn chưa rõ hay sao? Mặt người ta cũng như con thỏ kéo xe ấy mà, bảo quay là quay.
- Lại có phong trào mới rồi phải không?
Bà dẩu môi ra, thầm thầm thì thì hỏi tôi với vẻ kín đáo.
- Bà cũng phải nhạy tin lên một chút chứ! – Tôi cười – Đã có phong trào mới rồi, gọi là “ Phản kích làn gió hữu khuynh, lật lại vấn đề ”. Này thế thư kêu oan của bà ra sao rồi, đã có hồi âm chưa?
- Chưa, cũng may mà chưa có! – Bà lại mừng rơn, y như người trúng xổ số - Hồi ấy, cô Hoàng viết chưa xong, nhờ cậu viết thì cậu lại không viết cho. Tôi định nhờ Chu Thụy Thành, nhưng lão ta cứ ậm à ậm ừ, nay khất mai, mai lại khất tới ngày kia. Tôi bực mình, thôi quách! Số phận thế nào thì phải chịu thế ấy vậy!
- Số bà xem ra vẫn còn khá! – Tôi chúc mừng bà – Không thì phen này cầm chắc bà thành ra một điển hình “ lật lại vấn đề ” trong đội rồi.
- Thế còn cậu?
Bà vươn dài cái cổ ra, hỏi.
- Tôi thì còn phải nói? Tôi không viết thư kêu oan thì cũng cứ gọi là “ lật lại vấn đề ”. Trong xã hội, tôi là cái loại ghi sổ rồi.
- Chao ơi! Vừa mới yên yên được một năm – Bà thở dài bảo.
Tôi bật cười thành tiếng bảo bà:
- Ấy, câu ấy bà chớ nói với ai khác nhé, có một câu ngữ lục mới, lại nhắm đúng vào cái câu bà vừa nói đấy. Đâu như là: “ Lấy ba điều chỉ thị làm cương lĩnh, yên ổn đoàn kết không có nghĩ là không còn đấu tranh giai cấp ”. Bà phải cẩn thận một chút.
- Ôi! – Bà lè lưỡi - Thế là thế nào? Vừa phải yên ổn, vừa phải đấu tranh….
- Cái ấy thì bà tự ngẫm nghĩ lấy!
- Trời đất, đã thế thì, cậu Chương ơi tôi bảo này, cậu đừng có mà ly hôn với cô Hoàng nữa! – Bà giơ một ngón tay lên tính toán cho tôi nghe - Nhỡ có điều gì rủi ro, nói đổ xuống sông xuống biển, lại tống cậu vào tù như cái đận năm 70 ấy, thì còn có người đưa liễn cơm, lo manh áo cho cậu chứ!
- Có vợ là để khi ngồi tù có người đưa cơm, cuộc đời này sao mà khó sống vậy!
La Tông Kỳ xui tôi lấy vợ, cốt để viết luận văn; bà Mã khuyên tôi chớ ly hôn để có người thăm tù, đưa cơm. Té ra cái quan niệm gia đình hiện đại là thế này đây! Tôi bất giác mỉm cười cay đắng.
- Ôi! Còn có cách nào được nữa? – Bà Mã cũng cười – Đó chính là cái số! Tôi nói cho cậu biết, cái cô Hoàng ấy số chẳng ra gì đâu….
- Ủa? Sao bà biết?
- Cậu không để ý cô ta sao? - Giọng bà trở nên thần bí – Trên đường nhân trung của cô ta, tức là ở giữa mũi với môi ấy, có một vệt ngang nhỏ mờ mờ….
Ồ! Thế mà tôi không để ý thấy – Tôi cười hì hì – Nào, để tôi xem xem bà có không nhé?
- Cậu lại tếu nữa rồi! – Bà cười gạt đi – Tôi làm gì có. Chỉ lấy có một đời chồng. Phải là đàn bà đã lấy mấy đời chồng thì mới có!
Giọng bà nghe như là ước ao được có một tiêu chuẩn đàn bà cao cấp như vậy.
- Chà chà! – Bà lại than thở - Cậu thật vô lương tâm quá, cô Hoàng với cậu cũng đáng gọi là cặp vợ chồng trong cơn hoạn nạn đó chứ?
- Chúng tôi đâu đáng được coi là vợ chồng trong cơn hoạn nạn? – Tôi cố nặn ra một vẻ mặt tươi cười – Lúc chúng tôi kết hôn, chính là lúc mà bà gọi là tương đối yên ổn đấy chứ. Bà quên rồi sao?
Dẫu sao thì cậu cũng có trái với lương tâm đấy! Cô Hoàng hầu cậu cái ăn, hầu cậu cái mặc, có điều gì không tốt nào? Cậu đã quên mất cái dáng điệu tội nghiệp khốn khổ của cậu ngày trước rồi: tan tầm về muộn một chút, là cắp cái bát xuồng ngồi xổm trước cửa nhà ăn, y hệt thằng ăn mày; còn cái mặc thì phía trước một mảnh, phía sau một mảnh, có khác gì con lạc đà rụng hết lông! Còn bây giờ thì…- Bà nhìn tôi một lượt từ đầu đến chân - Cậu xem, cậu đã gọn gàng tươm tất, nên người nên ngợm rồi!
Chừng như bà lại chạnh nghĩ tới số phận mình, trong ánh mắt toát ra một nét đau buồn chua xót.
Đúng thế, tôi làm sao quên được? – Tôi bâng khuâng như người mất của – Nhưng mà, tôi nói thực với bà: chẳng phải tôi vô lương tâm, cũng chẳng phải tôi làm trái lương tâm, mà là tôi dằn lòng làm như vậy. Vào cái lúc như thế này, tôi không thể dằn lòng như thế!
Cô ngồi một mình ở gian ngoài.


Mấy hôm nay cô không đi làm, không nằm ngủ trên giường thì cũng ngồi thẫn thờ trên chiếc ghế dài. Mọi thứ trong cả hai gian buồng, đã phủ lên một lớp bụi. Cả đến chiếc lọ đựng kem trắng muốt cũng đã mất đi vẻ sáng long lanh, cho nên bước vào phòng sẽ phát hiện ra ngay ánh sáng trong phòng đã ảm đạm đi nhiều lắm, mặc dù tiết trời đã ấm dần lên bên ngoài cửa sổ, và ánh nắng đã bắt đầu tán xạ ra sắc thái của mùa xuân.

Thấy tôi vào, cô trừng mắt nhìn một cách buồn bã và oán hờn, cặp môi khẽ mấp máy hồi lâu, nhưng không nói một câu nào. Cô chỉ ngồi như vậy; cô chỉ ngồi đấy…..Những ngày này, cô tiều tụy đi trông thấy, cũng giống như mọi vật trong nhà này u tối ảm đạm. Tôi đưa mắt quan sát cô kỹ càng, nhưng không hề phát hiện ra có một vệt ngang nào ở khoảng giữa mũi và môi cô, mà chỉ thấy trên vầng trán cô đã có thêm một nét nhăn đứt quãng, như một chuỗi dấu chấm lửng tỏ ý kể sao cho hết.

Tôi cố hết sức nén nỗi xúc động nôn nao toan đến vỗ về an ủi cô. Đã rắp tâm sẵn sàng hiến dâng cả tấm thân mình, thì hà tất còn để lại cho cô một quả đắng nhớ nhung. Tôi cởi áo bông ra. Rửa mặt xong, tôi xắn tay áo lên, cố làm ra vẻ bận rộn, cầm lấy chiếc chậu rửa mặt bỏ không trên bàn thớt, mở cái bao đựng mì sợi ra. Lúc này cô mới lên tiếng:
- Anh không phải nấu nướng gì nữa đâu! Cơm em đã nấu cho anh rồi, để bên bệ lò ấy, chắc còn nóng đấy - Ngừng một lát cô nói tiếp – Anh yên tâm. Tâm địa của em có tồi tệ đến mấy, cũng chẳng đến nỗi bỏ thuốc độc vào cơm cho anh đâu.

Trên nồi cơm trắng tinh đầy ắp là một đĩa trứng rán. Mùa đông chẳng có thịt cá gì, trứng vịt trứng gà của nhà đẻ ra là thức ăn ngon nhất của công nhân nông trường rồi. Rán được đĩa trứng thế này thì ít ra cũng mất nửa lạng mỡ đây, tôi nghĩ bụng. Bên cạnh đĩa trứng rán, còn có một đĩa dưa chua đã xào lên, thái rất nhỏ, trên những sợi rau xanh sẫm có rắc mấy lát ớt tươi đỏ mọng. Đỏ, xanh, vàng, ba thứ màu cơ bản ấy hợp thành một sắc thái u uất đau buồn, khiến người ta xót xa. Ngày chúng tôi cưới nhau, bà Mã đã khen cô: “Đàn bà khéo tay, muối dưa ngon đáo để! ”, rồi hôm nay cũng chính bà nói cô “ có số khổ ”, có lẽ đúng là đàn bà khéo tay cũng như người trí thức đều là những người có “ số khổ ” cả chăng?

Tôi ngồi ăn sao mà khó nuốt quá. Đầu đũa cứ chọc từng hạt cơm một. Bỗng nhiên tôi hiểu rõ: mấy ngày nay, bữa nào cô cũng thổi cơm cho tôi, mặc dù chúng tôi chỉ được phát có tí tẹo gạo, có lẽ là cô có ý chiếu cố cái tì vị người miền nam của tôi chăng? Mặc dù tôi đã cải tạo hết cái thói quen của người miền nam từ lâu rồi. Tôi bất giác ngước mắt lên. Cô vẫn ngồi cạnh chiếc bàn ăn, quay lưng lại tôi, cái lưng hơi còng còng, hai bàn tay chồng lên nhau trên đầu gối, trông như một pho tượng của Mi-ken-ăng-gê-lô vậy. Ánh nắng đầu xuân từ ngoài cửa sổ rọi vào, vẽ thành một vòng sáng dìu dịu như cái quầng trăng xung quanh cô. Lúc đó, tôi chợt nghe trong tim mình vẳng lên một giọng nói rành rọt: “ Mày nhớ lấy nhé! Mày nhớ lấy nhé! Sau này rồi mày sẽ nhiều phen nhớ lại khung cảnh này, mày sẽ phải hồi tưởng lại mọi thứ này đây với một nỗi lòng đau khổ và buồn thương. Mày nhớ lấy nhé! Mày hãy ghi kỹ vào lòng tất cả mọi thứ này đi! ”….

Tối đến chúng tôi đi ngủ, không nói với nhau câu nào. Sau khi giật công tắc đèn, cô bỗng buông một tiếng thở dài rồi nói:
- Cái nhà sắp tan rồi, tôi biết mà. Hôm nay, lũ vịt và con mèo nhà mình đều không thấy đâu nữa cả. Anh đừng tưởng, những sinh linh nhỏ bé thường nuôi trong nhà ấy, chúng nó khôn đáo để đấy! Nhà sắp tan, người trong nhà sắp ngộ nạn, chúng nó còn biết trước cả người cơ, chúng nó đều chạy trước cả người rồi đấy!

Không hiểu vì sao, tôi có cảm giác là tiếng nói của cô đã phải xuyên qua bóng tối rất dày đặc mới truyền tới tai tôi. Giọng nói đấy đã bị bóng đêm lọc hết mọi sắc thái tình cảm, trở nên bình tĩnh, khô khan và yếu ớt lạ. Nếu người chết mà nói được thì tiếng nói chắc cũng giống như thế. Tôi lạnh cả người đi. Thì ra trong hai gian nhà này đã có một sức mạnh thần bí siêu nhiên nào luồn vào, bí mật vén bức màn thời gian lên, phơi bày cho chúng tôi nhìn thấy trước viễn cảnh tương lai. Nằm trong ổ chăn, tôi nín hơi nhịn thở chờ đợi cô nói tiếp, nhưng cô không nói gì thêm.

Một lúc rất lâu, tôi cố lấy hết can đảm hỏi:
- Cả mèo và vịt đều không thấy nữa ư?
Cô không trả lời.
- Ngày hôm nay à?.
Cô vẫn không trả lời.
- Lạ nhỉ?
Cô vẫn không lên tiếng.

Tôi thấy sờ sợ. Nhưng tôi vẫn nghe thấy được nhịp thở rất khẽ, mong manh như sợi tơ nhện trước gió của cô, hơi thở ấy đang phập phồng thoi thóp trong cái nhà sắp tan này. Một lát sau nhịp thở lúc mạnh lúc yếu, nhịp nhàng liên tục, mong manh trước gió như tơ nhện ấy, dần dần cuộn tròn như một con rắn khoanh lại thành một vòng sáng xanh lè, tròn vành vạnh, thoạt trông rất giống với nguyệt thực toàn phần, nhưng định thần nhìn kỹ lại thì là một họng súng đen ngòm, một họng súng khủng khiếp, một họng súng khổng lồ trùm lên trời đất. Chính giữa vòng sáng ấy là một khoảng bóng đen sâu hun hút không biết đâu là đáy, trên đầu là một viên đạn, đang nhắm thẳng vào tôi. Tôi vô cùng kinh hoảng, vùng vẫy quẫy cựa toan chạy trốn. Trong cơn quẫy cựa vùng vẫy ấy tôi đã hoá thành con mèo mun – con mèo mun đã mất hút hôm nay ấy - chồm lên nhảy xuống hết bệ lò, bàn thớt lại đến bàn ăn.

Nhưng họng súng kia vẫn chĩa vào tôi. Thế là tôi lại biến thành những con vịt - những con vịt đã biến mất của chúng tôi – co đầu rụt cổ lại trong chuồng vịt, nhưng họng súng lại bịt đúng cửa chuồng, nhắm đúng vào cái xó tôi đang nấp. Hay là hoá thành con chuột vậy! Tôi vừa chợt nghĩ thế thì đã biến luôn thành con chuột. Nhưng vừa toan chui vào hang, thì từ trong hang đã ùa ra vô số những thằng người tí hon to vừa bằng hạt đậu vàng, tay cầm những lá cờ nhỏ xíu, giương những băng khẩu hiệu nhỏ li ti, ra khỏi hang là chạy lung tung bốn phía loạn xạ lên, như vô số những viên đạn bắn ra tua tủa. Chúng lại la hét ấm ĩ, cố hé to hết cỡ những cái miệng tí xíu đến nực cười, dường như vô cùng phẫn nộ. Tôi nghe không hiểu chúng la hét những gì, chỉ thấy lòng tôi thầm nhủ rằng chúng là những con người vừa mới hoá kiếp từ loài chuột sang, chúng vẫn nói bằng ngôn ngữ chuột.

Trước con chuột khổng lồ là tôi, chúng vẫn coi như không nhìn thấy, chúng giận dữ kéo nhau từng bầy chạy qua trước mặt tôi, loáng cái đã chạy biến đi hết, cuối cùng chỉ còn lại một thằng người tí hon ngã lăn đùng ra đất, ngửa mặt lên trời, bốn chân quẫy đạp lung tung.
Tôi ghé mắt nhìn sát tận nơi thì mới phát hiện ra chẳng phải thằng người tí hon nào, hoá ra là đứa hài nhi bị vứt bỏ mà tôi bắt gặp, đã nhìn thấy trên đường đi Tân Cương năm 1960. Đứa hài nhi bị vứt bỏ ấy, da mặt nhăn nheo, như một ông già, nhưng lại không có râu, nó vừa khóc vừa gào lên: “ Tôi là mụ goá! Tôi là mụ goá!…. ”

Chẳng hiểu vì sao, đứa hài nhi ấy lại bị dòng nước mắt của chính nó chảy ra ăn mòn. Bị ăn mòn trước hết lẽ tất nhiên là đôi mắt nó, rồi đến cả khuôn mặt nó, thế là cái mặt của nó biến thành vô cùng gớm ghiếc rùng rợn. Cuối cùng cả người nó biến thành một vũng nước. Tôi cảm thấy dâm dấp ướt, tôi cảm thấy lạnh lẽo, cảm thấy có một bãi nước gì nhầy nhụa dính bết lấy chân tôi. Tôi cúi đầu nhìn xuống: nào phải thứ nước gì đâu, chính là một vũng máu tươi tràn trề lênh láng. Vũng máu ấy chẳng khác nào đầm ao mà bờ đất bị vỡ nát, đang bốc lên một mùi tanh thối lợm mửa. Tôi định vùng chạy ra khỏi vũng máu đã thành ao ấy, nhưng vừa ngẩng đầu lên, lại đã thấy cái họng súng xanh lè kia.

Nó vẫn chĩa vào tôi, nó từ đầu đến cuối luôn luôn chĩa vào tôi….Tôi đành liều lĩnh bước về phía nó, lòng mang nặng nỗi bi ai, chứa đầy tình cảm dữ dội. Tôi đi tới nó mỗi lúc một gần, nó thì lại mỗi lúc một nhỏ đi. Họng súng thép xanh lè ấy bỗng nhiên mềm nhũn đi, buông thõng xuống, dần dần thành ra một cái thòng lọng treo cổ có hình thù một giọt nước mắt, một sợi dây treo cổ trơn bóng đáng yêu. Cùng lúc đó, một tiếng nói rất to rất vang, bảo tôi:
- Đây là chốn yên nghĩ của nhà ngươi! Đây là chốn nhà ngươi yên nghỉ!

Tôi giật mình bừng tỉnh, tiếng thét kia dường như hãy còn dư âm chưa dứt: “Đây là chốn yên nghỉ của nhà ngươi! Đây là chốn nhà ngươi yên nghỉ!…. ”. Trước mắt cái thòng lọng kia vẫn treo y nguyên trong bóng đêm. Cái miệng vỏ chăn tì đúng vào cổ tôi, cho tôi cái cảm giác đang thắt cổ. Tôi kéo đầu chăn xuống phía dưới, vẫn nằm yên không nhúc nhích, để cho cơn ác mộng khủng khiếp ấy tự tiêu tan dần.

Lúc này, tôi lại nghe nhịp thở khe khẽ, mong manh như tơ nhện trước gió của cô, nhịp thở ấy lan toả mãi vào trong đêm. Tôi bỗng cảm thấy hơi thở cô sao mà thân thiết, sao mà êm tai, sao mà quặn lòng da diết. Ôi! Anh muốn hít lên làn hơi em thở ra đó vào thật sâu trong hai lá phổi của anh, để anh mang nó đến chân trời góc biển, để nó lắng vào hồn anh, cho mãi tới khi anh lao xuống nơi an nghỉ mà số mệnh đã dành cho anh, cho mãi tới khi anh sẽ hoá thành tro bụi….

[ngudoc]

Chương Sáu

La Tông Kỳ rút trong ngăn kéo ra mấy tờ giấy trắng, đẩy tới trước mặt tôi.
- Cậu thật là kỳ quặc vô cùng!
Vẻ mệt mỏi, anh dựa lưng trên chiếc ghế mây, đưa mắt nhìn tôi:
- Tớ là người đảng viên cộng sản, tớ làm sao có thể cấp giấy giới thiệu khống chỉ cho cậu được?

Trên giấy trắng, con dấu đỏ chói đã đóng sẵn ở góc dưới bên phải theo đúng quy cách. Cái tiêu đề trên đầu tờ giấy viết thư cũng như con dấu ở phía dưới đều là của cái nông trường do anh lãnh đạo. Mấy tờ giấy trắng kia vì đã có sẵn con dấu đỏ roi rói kia mà trở nên vô cùng quý giá. Từ trên bàn viết, tôi cầm mấy tờ giấy lên, gập lại cẩn thận, đút vào túi ngực trong chiếc áo bông, ý tứ trả lời:
- Cậu không cho tớ cũng chẳng sao. Thời buổi bây giờ nhân viên điều đi chuyển lại khắp cả gầm trời này, cái thứ giấy giới thiệu khống chỉ này thì đầy ra đấy, nhặt ở ngoài đường cũng có.
Nhà anh vẫn như một năm về trước, mom không khác mấy, duy có gian bếp anh chái thêm năm ngoái thì đã có phần cũ nát, vách đất dạo mưa to ấy đã bị xói trơ cả rơm ra. Trong nhà, tuy đồ đạc bày biện vẫn thế, không giảm bớt cái thứ gì, nhưng trong con mắt tôi, dường như tiêu điều xơ xác đi nhiều lắm. Bức chân dung thủ tướng Chu Ân Lai do một phóng viên I-ta-li chụp năm xưa treo trên tường nhà phía bắc, trên khung ảnh thắt một băng lụa đen, hai đầu buông rũ xuống, quét trên chiếc bồn trong có một khóm trúc hoa võ vàng mất hết sinh khí. Chiếc sô-pha tự tay anh căng đệm lấy, đã mất hết sức đàn hồi từ bao giờ, tôi ngồi lên đó mà như ngã xuống hố đất. Còn bản thân anh thì cũng gầy rộc hẳn đi so với một năm về trước, hai mai đã mọc đấy tóc bạc, đã thế anh lại ngồi trên chiếc ghế mây cót ca cót két, càng gợi trong tôi một cảm giác lạnh lẽo thế nào ấy.

Đã sang xuân rồi, mà khắp nơi, đâu đâu cũng đem lại cho người ta một cảm giác lạnh lẽo băng giá.

Diễn xong màn kịch trên đây, anh nói:
- Thư cậu gửi cho tớ, mất năm hôm mới tới nơi. Chỉ có bốn mươi dặm đường, mà làm sao đi lâu thế? Tớ cầm lấy phong bì xem đi xem lại, chỉ sợ thư đã bị kiểm duyệt rồi – Anh cười với một nét mặt thật khổ sở - Cậu đừng thấy tớ bây giờ đã là trại trưởng, thật ra vẫn suốt ngày lo ngay ngáy, chẳng khác gì khi còn ở trong tù….
- Thì chúng mình từ trước tới nay có ra khỏi nhà tù bao giờ đâu – Tôi nói.
- Đúng thế - Anh thở dài đau xót - Mấy năm nay, tớ cũng đã thành kẻ thối mồm mất rồi, cứ nói gở câu nào là y như rằng đúng câu ấy; còn có nói câu nào mong muốn điều tốt lành thì cấm có được thực hiện bao giờ! Cậu có nhớ những gì tớ nói với cậu năm ngoái không nào?
- Sao lại không nhớ! Có điều là sự việc ập tới sao mà chóng thế?
- Cậu còn cảm thấy chóng ư? Tớ cảm thấy lâu quá là đằng khác – Anh nói giọng ngao ngán - Mấy năm nay, đất nước chúng mình cứ như tảng đá lăn xuống dốc, càng về sau càng lăn nhanh. Tớ xem ra bây giờ coi như đã lăn xuống đến vực rồi.

Anh ngẩng đầu lên, hai mắt ngước nhìn lên trần nhà, cánh mũi mấp máy, dường như ngửi thấy cái mùi gì ở đâu bay đến. Trong cặp mắt anh là cả một nỗi chán chường bi đát, đúng dáng vẻ của một người đã trải qua nhiều cay đắng, đã chịu quá nhiều giày vò của những lần hy vọng mà cuối cùng mất hết. Tôi hiểu được nỗi lòng đó.

- Đúng là sắp đến tận đáy rồi – Tôi đáp – Có điều là, tôi cảm thấy sẽ còn một phong trào nữa, một cuộc vận động thực sự thuộc về nhân dân.
- Còn có một phong trào nào thực sự thuộc về nhân dân đâu? – Anh cáu kỉnh xoay mình trên chiếc ghế mây – Bao nhiêu năm nay chúng ta đều đã vận động quần chúng, nhưng lại nói là phong trào quần chúng. Một phong trào thực sự thuộc về nhân dân ư? Thế thì lại sẽ bị quy chụp cho là sự kiện “ phản cách mạng ”! Cậu không tin thì rồi chúng mình sẽ cùng xem.
- Dù cho có bị quy chụp là sự kiện gì đi nữa, nhưng một phong trào đích thực của nhân dân nhất định sẽ đến! – Tôi đã nói ra được những điều mấy ngày nay vẫn ấp ủ trong lòng – Chu thủ tướng đã qua đời, Đặng Tiểu Bình lại bị hạ bệ rồi, kế đó là triển khai cuộc “ phản kích làn gió hữu khuynh lật lại vấn đề ”, hết loạt này đến loạt khác những người thuộc phái dân chủ như cậu đều sẽ đổ hết. Những lớp bình phong che chắn cho nhân dân đều đã sụp đổ cả rồi, giờ này đây nếu như nhân dân Trung Quốc vẫn không tự mình đứng ra lên tiếng, không bước lên tuyến đầu tranh đấu, thì một nghìn triệu người Trung Quốc sẽ không còn tư cách để sinh tồn trên trái đất này nữa! Thì chúng ta đúng là dân tộc khiếp nhược nhất, yếu hèn nhất, kém cỏi nhất trên thế giới này! – Nói đến đây, mắt tôi không nén nổi những giọt lệ trào ra – Chúng ta đã bị sỉ nhục mười mấy năm, bị bỡn cợt mười mấy năm nay, lẽ nào đến cái lúc thí nghiệm thất bại và ném chúng ta vào cái chỗ chết, mà chúng ta cũng không kêu lên được một tiếng “Ôi đau quá! ” hay sao? Con người mà tê liệt đến nỗi không kêu lên được một tiếng “ đau ” nữa, thì thực sự quả là con người chết cũng đáng kiếp!…

Cổ họng nghẹn tắc lại, tôi ngồi đờ ra trong cái hố của chiếc sô-pha tự tạo. Anh cũng ngồi im không nhúc nhích trên chiếc ghế mây. Cả căn nhà phút chốc yên tĩnh lạ thường. Nhưng những đợt sóng cồn tình cảm đã trào dâng, ầm ầm chuyển động.

Một hồi lâu, anh mới đắn đo hỏi tôi:
- Vậy thì, cậu định làm gì nào? Đi ư? Đi tới đâu?
- Tớ vẫn chưa có kế hoạch nhất định – Tôi cố hết sức lấy lại bình tĩnh, cười lạnh lùng – Đây là những năm tháng rối ren, đến cả nước cũng không có kế hoạch, chứ đừng nói cá nhân! Tớ chỉ biết rằng, ở đây thì không thể nào nán thêm được nữa. Cả hai khái niệm “ hữu ” và “ lật lại vấn đề ” đều liên quan đến tớ, hễ phong trào mà thâm nhập, thì tớ sẽ là thằng đầu tiên bị tống giam vào ngục y như cái năm 70 ấy thôi. Để cho ngọn lửa sinh mệnh dần dần lụi tàn đi trong tù ngục, thì sao bằng chịu cho gió bão dập vùi trong một cơn giông tố! Mặt khác cậu biết đấy, hồi năm 68 tớ ở đội lao cải ra đã từng ngây ngô khờ khạo đi tìm kiếm bộ tư lệnh Lưu - Đặng, tất nhiên lúc đó thì chỉ có thể kết thúc bằng thất bại mà thôi. Nhưng còn bây giờ, tớ nghĩ, nếu như những người thuộc phái dân chủ các anh mà không đưa con mắt nhìn vào quần chúng nhân dân, vẫn chờ để chịu đòn như lâu nay, chờ người ta tóm cổ các anh tống hết vào tù, còn các anh thì cứ chổng mông lên cúi đầu nhận tội, thì những người thuộc phái dân chủ các anh có chết rục chết mòn cũng là đáng kiếp!…
- Ờ! – Anh giơ tay một cánh lên, cười gượng - Cậu đừng có viết chúng tớ như vậy chứ, tớ ít ra cũng đã tạo cho cậu một chút phương tiện nào đó….
- Đúng! - Một cách tiềm thức, tôi sờ lên ngực – Chính vì cậu đã tạo cho tớ một chút phương tiện, cho nên chúng mình có thể tưởng tưởng mà xem: trong cái lúc hai đứa chúng mình đang ngồi ở đây, thì cả đất nước này cũng đang âm thầm tiến hành biết bao công việc giống như hai chúng mình đang làm đang nói ở đây! Chúng mình không thể là những hiện tượng ngẫu nhiên cô lập. Một đảng viên cộng sản và một phần tử phái hữu, đã hai chục năm nay ai đi đường nấy, thế mà rồi về sau lại đi đến những số phận và tâm tình na ná như nhau, ngồi kề vai dốc bầu tâm sự với nhau ở đây, nếu không thừa nhận là do lịch sử tạo nên, thì làm sao có thể giải thích nổi? Cho nên tớ cảm thấy, không khí cả toàn Trung Quốc hiện nay đang thai nghén một cuộc vận động thực sự của nhân dân. Đất nước chúng ta và Đảng cộng sản Trung Quốc chỉ có thể bắt đầu cuộc sống mới qua cuộc vận động đó.

Cặp mắt sâu thẳm của anh bỗng nhiên nhìn xoáy vào tôi một cách cảnh giác:
- Cậu đã chuẩn bị xong rồi ư? Có….có liên hệ với ai chưa?
- Không – Tôi cười thản nhiên – Làm sao mà có liên hệ gì được? Liên hệ với ai? Cố gắng lớn nhất của chúng ta mười mấy năm nay không phải là cải thiện mối quan hệ giữa người với người, mà là cắt đứt mọi sự qua lại chiều ngang giữa con người với con người. Thậm chí tớ cho rằng đó là điều tai họa lớn nhất mà chúng đã gây ra. Chúng đã phá hoại sạch trơn mọi thứ tin cậy, thiện ý, nhân đạo và nghĩa hiệp khí khái giữa con người với con người, đã biến con người thành cáo và chó sói. Tình trạng đạo đức suy đồi ấy cũng chỉ có thể gột sạch trong một phong trào nhân dân chân chính, xây dựng nên mối quan hệ mới giữa con người với con người….cho nên cậu không phải sợ, không phải lo rằng tớ hiện đã có mối liên hệ với người nào. Cậu đi làm cách mạng mấy chục năm, giữa cậu với các chiến hữu cũ trước kia, hiện có mối kiên hệ riêng tư nào không? Có thể phơi bày gan ruột với nhau được không?
- Không – Anh thừa nhận – Toàn là “ người xa, trà nguội ”, đã đi là thôi hết! – Anh thở dài một tiếng, đầy cảm khái – Cũng đừng nên nói là không có đi lại, đi lại thì có đấy, nhưng toàn do người ngoài giật dây cả thôi. Một số chiến hữu lâu năm bẵng tin của tớ, thế rồi phải qua miệng người khác mới biết được ở đâu, giờ đây đang có vấn đề gì….

Bỗng nhiên một nỗi buồn sâu lắng không sao ngăn được, bất thần ập đến hai chúng tôi. Hoá ra chúng tôi đang sống giữa một bãi sa mạc, một bãi sa mạc tự nó đang bị vùi dập, và cũng đang vùi dập chúng tôi, mà chúng tôi hoàn toàn bất lực trước nó. Lúc đó, bên kia tường, bên ngoài mảnh sân nhỏ nhà anh, có một người nào đó cất giọng hát lên một cách cô quạnh: “ Gió đông thổi. Trống trận ầm ầm bên tai. Cõi đời hôm nay, rồi ai phải sợ ai…”. Chúng tôi yên lặng lắng nghe, tưởng chừng như sẽ nhận được một điều gợi ý nào đó từ trong lời ca. Nhưng chẳng có điều gợi ý nào hết. Thời buổi này, phàm những tiếng nào gào lên được, hát to lên được thì đều chẳng có nội dung gì, chẳng có ý nghĩa gì sất.

Trầm mặc hồi lâu, anh nói tiếp:
- Có điều là, tớ phải bảo cậu, cái điều mà cậu nghĩ đó…sẽ không có kết quả tốt đẹp nào đâu. Bởi vì – Anh giơ một ngón tay chỉ lên phía trên – Ông cụ hãy còn. Một khi mà ông cụ còn sống, thì mọi thứ đừng hòng thay đổi.

- Tôi hiểu – Tôi ngả người trên sô-pha, than thở - Nhưng Chu thủ tướng đã từng nói “ Nhân sinh nan đắc kỷ hồi bác ”, cuộc đời khí được vật bao keo. Toàn bộ tình thế hiện nay đều đã quyết định tớ phải đi vật một keo đây. Người khác có thể chờ đợi, tớ cũng muốn chờ đợi, thế nhưng tớ thì trong ổ cũng không thể ngồi yên được nữa rồi, gậy sắp choảng vào giữa ổ rồi, làm sao còn chờ đợi được nữa? Với những người phái dân chủ như cậu, thì có muốn làm thẳng tay đi nữa, chúng nó cũng còn phải dán mấy tờ báo chữ to lên đã, còn phải phát động quần chúng một chút, còn phải gây thanh thế một tẹo. Chứ còn muốn trị tớ thì những trò hình thức bề ngoài ấy cũng chả cần đến, chúng cứ việc xách cái còng xích tay đến là xong. Mười năm nay, hạng người như tớ bao giờ cũng được dùng làm nền cho hạng người cậu, mà là để đánh đòn phủ đầu.

- Hừ, hừ! – Anh cười gượng gạo - Đấy gọi là trước tiên quét sạch vòng ngoài.
Tôi cũng cười:
- Cũng có thể gọi là trước tiên đập tan cơ sở xã hội của bọn cậu! Mười mấy năm nay tớ vô cùng vinh hạnh được làm cơ sở xã hội của rất nhiều hạng người khác nhau. Trước hết là cơ sở xã hội của bộ tư lệnh Lưu - Đặng, sau đó là cơ sở xã hội của 16 tháng 5, rồi đến cơ sở xã hội của Lâm Bưu và lão hai Khổng. Bây giờ lại vòng trở lại, là cơ sở của “ làn gió hữu khuynh lật lại vấn đề ”, nghĩa là vẫn của Đặng Tiểu Bình. May mà cái lưng tớ luyện mãi bây giờ đã dày như mu rùa, chứ không thì đã bị đạp bẹp dúm.
Nhắc đến “ rùa ”, tôi hơi bị chạm nọc, bất giác đỏ bừng cả mặt. Vừa may lúc đó Chu Thục Quân đã bưng mâm vào, mời chúng tôi ăn cơm. Trên gương mặt chị có một nét bồn chồn lo lắng cố kìm nén và cả một bóng đen sầu khổ. Không khí hồ hởi một năm trước đây không còn nữa. Nhất cử nhất động, chị dường như đều sợ gây nên tiếng động, làm như La Tông Kỳ sắp phải vào ngồi tù đến nơi. Thật ra, chẳng hề có việc gì sảy ra, mọi việc đều chưa sảy ra, nhưng báo đài, mọi thứ công cụ tuyên truyền đã phả luồng hơi độc đến tận từng gia đình, khiến tất cả đàn ông đều ưu tư rầu rĩ, còn tất cả đàn bà thì hồn vía lên mây. Tôi ngồi ăn món bánh rán nhân thịt nạc mà “ thực bất tri kỳ vị ”, chẳng biết mùi vị nó ra sao, chỉ một mực nghĩ thầm trong bụng: quyết tâm của tôi là đúng.
Ăn xong, Chu Thục Quân thu dọn bát đĩa, băn khoăn lo lắng hỏi tôi:
- Anh đi thì cứ đi, chứ việc gì phải ly hôn? Hay là cô ấy?…
- Cô ấy rất tốt! – Tôi vội ngắt lời chị. Tôi không thể nói cô ta xấu, hơn nữa cũng không muốn để người khác ngờ cô ta có điều gì không tốt. Tôi lựa lời cân nhắc từng chữ:
- Có những cặp vợ chồng ly hôn là vì không có tình cảm, có những cặp ly hôn lại là vì tình cảm quá phức tạp. Có thể là, dù tôi không đi, thì chúng tôi cũng phải ly hôn thôi – Tôi cười một cách nhạt nhẽo nói tiếp - Những cặp vợ chồng sống được với nhau đến lúc bạc đầu, có lẽ chính là những cặp biết điều hoà tình cảm ở mức độ thích hợp chăng?

Ngoài cổng, người đàn ông lúc nãy hát vang kia bây giờ đã quay lại, khẽ ngân nga một ca khúc cách mạng khác. Đúng là một con người vui sướng! Tôi nghĩ thế.
Với sự nhạy cảm đặc biệt của đàn bà, Chu Thục Quân dường như đã hiểu, nên không hỏi tiếp nữa. La Tông Kỳ không hiểu được, nhưng cũng không hỏi. Thế là, không khí như đông đặc lại. Tôi cảm thấy vừa đúng lúc nên cáo từ.
- Tôi đi đây!
La Tông Kỳ lập tức rời ghế mây, lật đật đứng dậy. Hình như anh vẫn chưa ra khỏi cảnh tưởng tượng nào đó của anh, bụng dạ vẫn để đâu đâu, cặp mắt thất thần sờ sạc. Một lúc sau, anh mới đưa tay ra, dường như rất ngượng nghịu, bắt tay tôi một cái. Lòng bàn tay anh râm rấp nóng, có lẽ là anh ốm thật rồi.

- Cậu đi nhé – Anh nói.
Ra đến cổng, tôi ngoảnh lại gật gật đầu với Chu Thục Quân, thay cho lời chào từ biệt. Chị đứng giữa nhà, hết sức băn khoăn lo lắng, đưa mắt tiễn tôi ra cổng. Trong chớp mắt, tôi nhìn quanh cả ngôi nhà một lần nữa, nhìn một lần nữa cái gia đình đã cho tôi tình bạn ấy, nhìn một lần nữa cái nơi tôi được nói tất cả những gì muốn nói mà không lo bị tố giác. Có thể là từ nay về sau tôi sẽ không còn trở lại được nữa.
La Tông Kỳ tiễn tôi ra sân. Bên ngoài phía trước một lối đi bằng phẳng là một hàng cây bạch dương cao lớn, đứng sừng sững như một hàng vệ binh, lớp vỏ cây màu bạc đã thấp thoáng nổi lên màu xanh lá. Bên kia hàng bạch dương, mới là con đường cái rải đá cấp phối. Tôi sẽ đi theo con đường cái đi ra cánh đồng.

- Cậu Chương này, tớ tặng cậu vật này nhé! – Anh đưa mắt nhìn bốn phía không có ai, chợt nhớ ra, anh cởi chiếc đồng hồ trên tay – Cái đồng hồ này, chạy vẫn rất đúng, cậu ra đi chắc chắn là rất cần đến nó.
Tôi nhận lấy chiếc đồng hồ. Chiếc kim giây đang hối hả chạy, dường như phía sau có vật gì đang đuổi. Cái này quả là rất cần thiết, số phận kẻ chạy trốn thường là được quyết định ở từng giây. Tôi không từ chối, nhét nó vào túi ngực, cùng với tờ giấy giới thiệu khống chỉ.
- Cám ơn cậu! - Tôi nói.
Anh xua tay rối rít, miệng lẩm bẩm:
- Ơn huệ gì?…Xem ra mọi thứ đều sẽ giải quyết bằng thời gian….Nếu có việc gì, nhớ viết thư nhé.
- Được, nếu như tớ còn viết thư được.
Tôi đi bộ mười mấy dặm trên con đường đá cấp phối, không hề gặp một chiếc ô tô nào, chỉ có mấy chiếc xe bò chạy ngược chiều, lướt qua. Mấy anh chàng đánh xe vung vẩy chiếc roi trong tay, lưng gập xuống, mặt nặng trĩu lo âu. Họ đi lên phố chở gạch, gạch vụn đỏ cả ván sàn xe. Từ đây có thể nhìn thấu cuối đường cái: một chấm đen nhỏ xíu dưới bầu trời xanh lam.

Đó là một thành phố ồn ào, huyên náo, một thành phố đang khạc lửa dữ dội vào mọi người. Lúc đầu còn dùng chữ nghĩa lời lẽ, nhưng tiếp ngay sau đó là gậy gộc và súng đạn. Phía bắc, con đường mất hút vào trong sa mạc, giống như một dòng sông, rẽ ra thành nhiều nhánh, cho nên cũng không thể nói được đâu là ngọn nguồn của nó. Hai bên đường cái, là những lối mòn nho nhỏ, người ta đi mãi thành đường, vươn dài mãi tới tận cánh đồng. Tôi đi đến một dòng muơng cái cạn nước, thì bắt đầu lên con đường nhỏ chạy về phía đại đội chúng tôi.
Thảo nguyên đã bị những con người học “ Đại Trại ” phá cho tan nát. Khắp nơi trên cánh đồng trống là những thửa ruộng bị bỏ hoá, phủ dày một lớp phèn, giống như một bãi tuyết bẩn thỉu, giống như những đứa trẻ mồ côi buộc dây chuối để tang vậy. Tuy đã trải qua bao phen mưa gió dãi dầu, vẫn nhìn thấy rõ những rãnh cày chằng chịt như những vết thương rạch ngang dọc chồng chéo trên da thịt cánh đồng trống. Cả thiên nhiên lẫn con người phải chịu roi vọt: kết quả của việc học “Đại Trại ” là tạo ra thêm nhiều những bãi trọc, những khu đất chua mặn đến một ngọn cỏ cũng không mọc nổi. Gió xuân hớn hở từ trên bờ sông Hoàng thổi về, thình lình tạt xuống nơi đây nức nở, tỏ lòng đau xót cho thảo nguyên.
Ôi! Đó là đồng ruộng của tôi.

Đi qua bãi đất chua mặn, xuyên qua những ao đầm đã khô kiệt, là đến một bãi cỏ đã phủ cát. Xung quanh những búi rễ cỏ niệt, đã bám đầy cát sỏi, và gió vẫn còn tiếp tục tung cát tới mãi, càng ngày càng dày, càng ngày càng cao. Thế là những sinh mệnh màu xanh lá cây ấy đã nghẹt thở, chìm lấp và chết. Màu xanh lá cây đang thu hẹp dần không sao cưỡng lại được: sự sống đang biến mất một cách yếu ớt bất lực. Xuân đã về đây. Nhưng nàng Xuân không tìm được chỗ đặt chân. Bởi thế trên mảnh đất màu vàng này không hề có mùa xuân.
Tôi vẫn đi, tôi đi qua cánh đồng chua mặn, đi qua cánh đồng trống phủ cát. Tôi đã rèn luyện được đôi chân quen với những luồng cát chạy. Đôi bàn chân này lúc sinh ra vừa non mềm vừa trắng trẻo, đối với chúng, tất nào giầy nào cũng thô ráp quá, chúng chỉ có thể ủ ấm trong đôi bàn tay của mẹ, nhưng giờ đây chúng đã quen để trần bước qua sỏi đá, bước qua gai góc, lội qua đầm lầy đen nhánh, lội qua đất chua mặn vẫn thường ăn rỗ gót chân người….

Bên kia đất chua mặn và cánh đồng trồng mới là ruộng lúa mì. Ven ruộng lúa mì, vẫn có thể thấy dấu phèn trắng xoá, cây lúa mì mọc lên thưa thớt. Đây là dải đất tranh chấp giữa cái sống và cái chết, ai thắng ai còn khó mà đoán trước được. Đi nữa vào trong, cây lúa mì mới xanh tốt hơn hẳn. Bờ ruộng đã nhú những mầm non của loài cỏ đắng, và có cả cỏ xanh mềm mại. Đất mùa xuân không cần tưới cũng vẫn ẩm ướt, mềm mại. Trong không khí có một luồng hơi thở màu xanh lá cây. Mùa xuân năm ngoái, cũng tiết này, tôi trở về đại đội cũng bằng con đường này. Cảnh sắc lúc đó so với bây giờ chẳng có gì khác nhau, dường như suốt một năm qua chẳng xảy ra việc gì hết, mọi thứ chẳng qua chỉ là ảo giác của tôi, chỉ là chiêm bao của tôi..
Trước kia, khi đứng trước tai họa thình lình ập đến không sao hiểu nổi, tôi thường hay ảo tưởng, giá mà thời gian có thể quay ngược lại được, giá có thể cho tôi được bắt đầu lại cuộc đời từ một ngày một năm nào đó, thì hay quá. Như vậy thì tôi sẽ có thể khôn hơn một chút, trốn thoát cơn tai họa hoàn toàn có thể tránh khỏi này, hoặc giả chuẩn bị được đầy đủ hơn để đón tiếp cơn tai họa không sao tránh khỏi được ấy. Vậy thì, giờ đây phải chăng vẫn để cho thời gian quay ngược lại, quay ngược về giờ này năm ngoái.

Không!
Cho dù có phép thuật nào có thể giúp tôi bắt đầu lại cuộc đời kể từ lúc đó, thì sau khi đi từ đây về đại đội, tôi vẫn sẽ cầu hôn với cô ta giống như năm ngoái vậy. Một năm nay là thời gian đẹp nhất trong cả cuộc đời ngắn ngủi của tôi. Dự cảm báo cho tôi hay, tất cả mọi thứ đó sẽ không bao giờ tái diễn. Từ nay về sau tôi sẽ không còn vấp phải nỗi nhục nhã như vậy nữa, không thể chịu lại nỗi đau tinh thần như thế nữa, nhưng cũng từ nay sẽ không bao giờ sướng vui và hạnh phúc như vậy nữa.

Những cảm thụ nhất định nào đó trong cả đời người chỉ có thể có được một lần.

Tôi vẫn đi, sải những bước chân nặng nề.

Tôi đang đi về nhà. Sau khi trở về thì sẽ ly hôn, điều này cũng giống như việc trước đây chúng tôi nhất định phải kết hôn với nhau vậy, đều là có số cả.
Ôi! Cánh đồng trống của ta, bãi đất chua mặn của ta, ruộng vườn đã phủ cát của ta, cao nguyên hoàng thổ bao la của ta, ta sắp phải từ biệt ngươi. Ngươi cũng như cô ta vậy, từng bị người ta vùi dập, bị người ta chà đạp, nhưng cũng đã từng mình trần như nhộng, cam tâm tự nguyện nằm dưới kẻ khác. Ngươi đã từng bất trinh với ta, từng lừa dối ta, giày vò ta, ngươi là một bãi đầm lầy khô kiệt, bao nhiêu mồ hôi ta đổ xuống tưới lên ngươi đều chẳng để lại chút dấu vết nào. Ngươi xấu xa đê tiện như vậy, nhưng lại đẹp đẽ đền gần như là thần kỳ. Ta nguyền rủa ngươi, nhưng ta lại yêu ngươi. Ngươi, đất đai như ma quỷ, và đàn bà như ma quỷ, ngươi đã hút kiệt mồ hôi ta, nước mắt ta, cũng đã hút kiệt tình yêu của ta, bởi thế, ngươi cũng đã hoá thành hồn ta rồi đó.
Tôi vẫn đi, bất giác để rơi một giọt nước mắt cuối cùng, thấm vào đất đai màu vàng dưới bàn chân tôi giữa ngày xuân.

[ngudoc]

Chương Bảy

Ngữ lục Mao chủ tịch.
Phải làm thật tốt đấu, phê, cải.

Đơn xin.
Nay chúng tôi là Chương Vĩnh Lân, Hoàng Hương Cửu, công nhân nông trường đội ba, từ năm ngoái kết hôn tới nay, luôn luôn tình cảm không hoà hợp, không thể thực hiện tốt đoàn kết gia đình. Tiếp tục như vậy nữa, không lợi cho việc sản xuất của nông trường, cũng không có lợi cho việc cải tạo của cá nhân. Hai chúng tôi đã bàn bạc và nhất trí đồng ý ly hôn. Việc xử lý tài sản lúc ly hôn, do hai chúng tôi giải quyết. Từ nay về sau, hai chúng tôi hứa phát huy sức lực nhiều hơn trong việc xây dựng Chủ Nghĩa Xã Hội và trong việc cải tạo của cá nhân. Nay kính xin, mong được lãnh đạo phê chuẩn cho!

Kính chào.

Chương Vĩnh Lân.
Hoàng Hương Cửu.

Tháng 3 năm 1976.

Tôi bày lá đơn trước mặt Tào Học Nghĩa.

Mắt Tào Học Nghĩa né tránh ánh mắt tôi, nhìn xoáy vào lá đơn; môi chúm lại, cặp lông mày khẽ chau lại. Anh ta xem đi xem lại, thoạt đầu không biết nên trả lời thế nào.

Tôi chẳng đợi anh ta mời, kéo ngay một cái ghế đẩu lại ngồi đối diện trước bàn giấy của anh ta, dựa lưng vào tường, châm một điếu thuốc lá. Mắt tôi không rời khỏi mặt anh ta một phút nào.

Anh ta bỏ chiếc mũ bộ đội màu xanh lá cây xuống, gãi gãi mớ tóc như bàn chải, rồi lại đội lên. Một chân anh ta rung rung, khiến bên vai lắc lư theo. Tay kia của anh ta lúc thì sờ sờ vào lọ mực, lúc lại xoay xoay tờ giấy trước mặt, có lúc cầm bút lên, nhưng giữa lúc tôi đinh ninh là anh ta sẽ hạ bút ký cho một bút ký “ vàng ngọc ” của anh ta, thì anh ta hạ bút xuống.
- Tôi có nghe nói. Tôi có nghe nói….
Cuối cùng anh ta làu bàu.
- Nghe ai nói vậy? – Toi hỏi dồn anh ta một chập khá căng – Nghe Hoàng Hương Cửu nói phải không?
- Đâu có, đâu có…..Không phải! – Anh ta vội vàng thanh minh - Mọi người đều đồn như vậy.

Tôi không nói gì nữa, ngồi chờ anh ta.

Tôi vẫn nghĩ rằng anh ta sẽ có thể vặn vẹo về câu ngữ lục chẳng ăn nhập gì với nội dung đơn, nhưng anh ta lại không chú ý gì đến nó. Thật ra tôi đã chuẩn bị sẵn đâu đấy, nếu anh ta bắt bẻ thật thì tôi sẽ “ thỉnh thị ” anh ta luôn, hỏi có câu “ ngữ lục Mao chủ tịch ” nào thích hợp cho đơn ly hôn. Trước lúc bỏ đi khỏi đây, tôi sẽ nổi một cơn i-xtê-ri chính trị để biểu thị một chút phẫn nộ vừa đáng thương lại vừa nực cười. Chờ đến khi họ đến bắt tôi, thì tôi đã cao chạy xa bay một cách đầy kịch tính. Nhưng anh ta đã không cho tôi một cơ hội làm người như vậy.

Bên ngoài văn phòng, ánh nắng rực rỡ. Trước cửa sổ có một bóng người lướt qua. Anh ta ngẩng đầu lên nhìn một cái. Giờ đây, anh ta đang mong có người nào vào để cắt ngang công việc. Nhưng tôi đã chọn đúng lúc như thế này, giờ này thì ngay cả Hoàng Hương Cửu cũng đang làm ở ngoài đồng.
- Liệu còn có….hoà giải được không? – Anh ta kẹp lấy tờ giấy ngoẹo đầu, chậm rãi hỏi tôi.
- Để ai đến hoà giải? – Tôi hỏi - Để nông trường bộ cử người đến chăng?

Anh ta đã nhận ra ý nghĩa của câu hỏi, nên cười hết sức gượng gạo:
- Việc gì phải nhờ đến nông trường bộ? Ở đội chúng mình, có ai thân với các bạn không? Chàng Đen thì thế nào?
- Tôi thấy, thôi cứ là người ngoài đường xen vào là tốt nhất – Tôi trả lời lạnh nhạt.
- Quả có thế! Thế cũng được…. – Anh ta tỏ ra vẻ đồng ý – “ Quan công minh cũng khó sử việc nhà mình ” mà!

Tôi muốn cầm lọ mực để trên bàn mà đập vào cái khuôn mặt chữ điền đen thui của anh ta. Nhưng đó chỉ là cơn điên khùng trong nháy mắt của tôi thôi. Tôi rất xấu hổ: trước mặt “ lãnh đạo ” mà thực hiện được cử chỉ của một trang nam nhi chân chính, e còn cần phải có một quá trình, còn phải “ cải tạo ” ngược trở lại. Giờ đây, trong lời nói của tôi tuy có xương, có ngạnh, nhưng tư thế ngồi của tôi thì không biết từ lúc nào đã trở nên khom lưng hơn. Mặc cảm thấp cổ bé miệng đã thấm vào dòng máu của tôi, trở thành thiên tính thứ hai của tôi mất rồi.

Nhẫn nại một chút, nhẫn nại một chút! Tôi cố suy nghĩ, theo hướng chống chế cho mình rằng tôi phải cố nhờ anh ta ký cho một chữ, tờ ly hôn này chủ yếu là vì sự an toàn của cô ta. Anh ta thì chỉ mong sao cho chúng tôi ly hôn, nhưng lại phải giả vờ làm bộ như vậy. Đây là một màn kịch che mắt thiên hạ.
- Hương Cửu đã đồng ý chưa?
Anh ta trầm ngâm một lúc, rồi hỏi.
- Tất nhiên là đồng ý rồi.
Tôi trả lời chắc chắn.
- Đây hình như không phải là chữ ký của chính cô ta – Anh ta ghé mắt vào tờ giấy nhìn một lúc, có vẻ như để nói rằng, đấy anh xem, tôi có trách nhiệm với các bạn biết mấy.
- Thế nào? Có cần gọi cô ta đến để ông hỏi không?
- Ờ, cái đó thì khỏi cần – Anh ta cười một cái cười nhạt nhẽo vô vị, hai tay xoa vào nhau thật lực – Tôi còn nhớ đơn xin kết hôn năm ngoái cũng là anh thay mặt viết.
- Bí thư Tào có trí nhớ tốt thật – Tôi đáp.
Anh ta đã tìm được căn cứ, bèn cầm bút lên.
- Nếu hai anh chị đều đồng ý, thì “ lãnh đạo ” phê nhé? Tự do hôn nhân mà lỵ, sau này nếu hai anh chị lại cảm thấy còn có thế tái hôn, thì khôi phục hôn nhân vẫn được. Bây giờ, ly hôn nhiều mà tái hôn cũng lắm.
“ Lãnh đạo ” tức là anh ta, anh ta tức là “ lãnh đạo ”. Nói đoạn, anh ta vạch từng nét một cái tên của anh ta.

Tôi có cảm giác mất mát như vừa đánh rơi một vật gì, vừa qúy giá lại vừa nặng nề, đứng lên theo bản năng cầm lấy tờ giấy. Con dấu với chữ ký, cái quyết địng số phận chúng tôi chính là những cái dấu hiệu nực cười đó. Tôi nói:
- Tôi muốn dọn trở lại gian buồng của Chu Thụy Thành kia, có được không ạ?
Trên khuôn mặt anh ta thoáng hiện lên một tia cảnh giác, nhưng liền ngay sau đó nói bằng giọng thông cảm:
- Tạm thời hãy khoan đã nhé. Gian buồng ấy lâu ngày không ai ở, suốt cả mùa đông không nhóm lửa. Để trời ấm lên một chút rồi hẵng dọn cũng được. Các bạn chẳng đang có hai gian đó sao? Các bạn hãy cứ một người gian trong, một người gian ngoài ở tạm đã, được không?
- Tôi nghĩ ra riêng sớm ngày nào hay ngày đấy.
- Thế thì tùy anh.
Anh ta vung tay một cái.
Cặp mắt anh ta cuối cùng có thể nói bị tôi chộp đúng quả tang. Lúc này tôi mới hiểu được, cái điều năm ngoái cô ta đã nói với tôi ở chuồng cừu. Nhưng anh ta đã ký vào đơn ly hôn, tôi còn có tư cách gì mà kỳ kèo mè nheo anh ta.
- Thôi mặc kệ mày – Tôi nói thầm trong bụng.
Ăn cơm tối xong rốt cục đêm đã đến. Đây là một đêm ảm đạm sầu muộn, khiến người ta hồn vía lên mây. Ánh sáng ban ngày lùi ra dần từng tí một qua khung cửa số bằng gỗ mộc đã cũ nát không quét sơn, như sự sống rời khỏi thể xác từng tí một. Và trong khi đó, hơi xuân lành lạnh cũng thấm dần từng tí một qua khung cửa sổ cũ nát, qua các kẽ hở li ti trên vách đất, khiến không khí trong phòng dần co lại, dần dần ngưng tụ, gian buồng cũng âm u lạnh lẽo như nơi phần mộ vậy.

Dải rừng ngoài đồng nội, tuy chưa nảy những chồi biếc, nhưng thân cây đã căng tràn nhựa sống mùa xuân. Cành đã trở nên mềm mại, rì rào những âm điệu tẻ nhạt trong làn gió đêm. Một buổi đêm khiến người ta thất vọng, nhưng cũng đem lại cho người ta những điều mong ước. Tôi gối đầu lên lòng bàn tay, nằm ngửa trên giường lò, một chú nhện con màu xám lặng lẽ bò trên trần nhà dán bằng giấy báo, tưởng chừng cũng giống như người ta, đang tìm kiếm câu “ ngữ lục ” đầu tiên thích hợp cho sự sống còn và phát triển của mình, thì ra hôm nay là tiết “ kinh trập ”, các loài sâu bọ hôm nay đều bò ra.

Cô rửa xong nồi niêu bát đĩa ở nhà ngoài, vén chiếc rèm cửa bước vào, tiện tay giật công tắc bật đèn sáng lên. Từ trên trần nhà hắt xuống làn ánh sáng trắng loà chói chang. Tôi lim dim mắt, nhưng không dám nhìn mặt cô. Vẫn như mọi ngày, cô ngả người ngồi lên mép giường, hai tay xoa vào nhau lia lịa. Cô vừa xoa xong ít sáp nẻ người ta bán trong vỏ sò. Cô thích trang điểm, lại rất chú ý giữ da, khác hẳn với những người phụ nữ làm nghề nông từ bé. Giá không bị nhỡ nhàng mà phải đi lao cải, chắc cô đã có một số phận khác hẳn. Thế nhưng cô phải đi lao cải, luân lạc phong trần, đó phải chăng là số phận của cô sao?

Cô mải mê chăm chú xát mãi đôi bàn tay. Tôi đang đắn đo xem nên mở miệng ra sao.

Đàn bà có đức kiên nhẫn kỳ lạ. Đặc biệt là có tài im lặng. Rốt cuộc tôi không chịu nổi, phải hắng giọng một cái, rồi lên tiếng:
- Đơn xin của chúng mình hôm nay đã được duyệt.

Tôi đặc biệt nhấn trọng âm vào hai tiếng “ chúng mình ”.

Cô vẫn không nói gì, vừa bôi kem, vừa tỉ mỉ xem xét các ngón tay của mình, như thể phải tra kem vào từng cái kẽ móng tay vậy. Đây quả là một bãi mìn, nhưng tôi cần phải vượt qua bằng được, thì mới mong sang tới bờ bên kia. Tôi ngồi dậy, lấy tờ giấy cuộn tròn trong túi áo ra, vuốt phẳng, đặt lên mép giường trước mặt cô.

Cô không hề thay sắc mặt, chỉ liếc nhìn tờ giấy một cái, lại tiếp tục xoa tay một lúc nữa, rồi mới đưa hai ngón tay ra kẹp phắt lấy tờ giấy lên, gập lại xé đôi ra.
- Ấy!
Tôi giật mình kinh ngạc, khẽ kêu lên một tiếng, nhưng dừng ngay lại được.Tôi không dám nói tiếp nữa. Lớp băng lạnh giá này cực kỳ mỏng, chỉ sơ ý một chút là tôi sẽ rơi xuống đó, không sao ngoi lên được nữa. Tôi lo lắng sợ hãi nhìn vào mặt cô.
Cô không hề ngước mặt lên, vẫn nhìn vào mấy đầu ngón tay của mình, nói rất bình tĩnh:
- Cần quái gì cái trò trẻ con ấy? Ưng lấy nhau thì chẳng ai ngăn được, mà đã muốn bỏ nhau ra thì chẳng ai có thể buộc chặt vào lại được. Đã chẳng còn tình cảm nữa, thì dẫu không duyệt, cũng cứ tách bỏ được như thường chứ sao?
- Tất nhiên rồi, tất nhiên rồi! – Tôi vội vàng tỏ ý tán thành - Thế nhưng chúng mình chả là vẫn phải cầm “ cái trò trẻ con ” ấy lên nông trường bộ để làm thủ tục đó là gì?
- Xì! – Cô tỏ ý khinh bỉ ra mặt - Đầu óc anh làm sao dễ sai khiến thế? Năm ngoái chúng mình kết hôn có lên nông trường bộ làm thủ tục không?

Lúc này tôi mới sực nhớ ra. Năm ngoái, sau khi Đen cầm tờ giấy của Tào Học Nghĩa trả lời phê chuẩn về đưa cho chúng tôi, tôi chỉ sợ qua nhiều cấp thêm lằng nhằng, đại đội duyệt rồi, nhưng biết đâu cán bộ nông trường vẫn có thể gây khó dễ, nên khi được cô đồng ý, tôi không lên nông trường bộ làm thủ tục nữa. Với lại “ núi cao, vua ở xa ”, lúc người ta làm lễ cưới, khách khứa đến mừng cũng chẳng có ai bắt trình giấy chứng nhận kết hôn ra kiểm tra một lượt đã rồi vào dự, cho nên chúng tôi cứ thế là “ kết hôn ” với nhau.

Tôi bất giác bật lên một tiếng cười quái gở như con bệnh thần kinh. Hoá ra là cái thằng bị “ quần chúng quản chế ” này, một năm nay ở với cô như vợ chồng một cách phi pháp! Thừa nhận chúng tôi là vợ chồng chẳng qua chỉ có quần chúng, chỉ có thời gian, chỉ có tình cảm và tập quán của chúng tôi thôi. Rồi về sau, ngay cả tôi là đương sự cũng quên mất rằng chúng tôi chưa hề thực hiện thủ tục pháp lý! Thì ra như vậy là tất cả nhưng lo toan chạy vạy của tôi mấy hôm nay hoàn toàn là thừa, chứ muốn đi tôi cứ việc phủi đít là đi thôi.

Tôi thì tôi quên chứ cô vẫn nhớ! Cô ném cho tôi cái nhìn hờn ghét, nói bằng giọng giận dữ:
- Hừ! Ngay từ đầu khi kết hôn với tôi anh đã không thực lòng rồi!
Cặp môi vốn đầy đặn của cô bỗng trở nên mỏng dính, để lộ những chiếc răng cửa trắng muốt:
- Bụng dạ anh đầy âm mưu quỷ quyệt! Đến hôm nay tôi mới nhìn thấy rõ mặt anh!
Lời cô cứ như giọt mưa đá đập vào mặt tôi. Tôi nói bằng một giọng chán chường:
- Cô chớ hiểu nhầm, từ đầu tôi vẫn thực lòng ấy chứ, đâu phải là tôi giả dối. Tôi cười bởi vì chuyện này nó hài hước quá. Cậu Đen, cậu ấy bảo: cuộc đời vô đạo đức thì dễ sống, tôi xem ra, cuộc đời vô pháp luật kể cũng rất tiện lợi – Tôi thở dài một tiếng – Chúng mình thật giống như trong một tấn tuồng, giống như trong một giấc chiêm bao.
- Bây giờ thì trong giấc chiêm bao ấy, tôi đã tỉnh ra rồi – Cô đáp.
Cứ kể nói, tỉnh giấc chiêm bao ấy lẽ ra phải là tôi, thế mà giờ đây cô cũng bảo là cô đã tỉnh giấc chiêm bao. Tôi do dự rụt rè dừng lại trên lớp băng mỏng, không dám tiến lên một bước nào nữa. Tôi không biết, vậy thì cô nghĩ thế nào, rồi cô còn nói những gì nữa. Phải chăng là vợ chồng thì cả hai đều không được phép tỉnh táo, khi đã tỉnh táo thì sẽ phải chia tay, đường đi đôi ngã?

Cuộc sống vợ chồng chính là giấc mộng. Không phải giấc mộng vàng thì là cơn ác mộng. Nhất thiết không được tỉnh táo.

Cô như sực nhớ ra điều gì, đứng phắt ngay dậy, đến mở nắp rương, lôi từng chiếc quần áo của tôi ra, những thứ quần áo này không chiếc nào là không dính hơi cô. Cô rất bình tĩnh, ít ra thì cũng là bề ngoài có vẻ như vậy. Đối với việc ly hôn, cô hình như đã quen quá đi rồi.
- Người nghèo cũng có cái hay, vợ chồng nghèo ly hôn cũng đơn giản, của anh, của tôi, chưa chia đã xong rồi! – Không ngờ cô có cái giọng hài hước đến thế! Cuối cùng cô đặt cả cái đài bán dẫn vào đống quần áo của tôi – Cái này cũng phần anh, làm đặc vụ không thể thiếu cái khỉ gió này!

Tôi không biết làm thế nào chỉ bĩu môi một cái. Hiện thực đã vùi dập cuộc đời cô, chà đạp mọi thứ của cô, thế mà mọi hành động của người ta muốn chống lại số phận, muốn đi dò tìm trong hiện thực tàn nhẫn ấy một đôi chút kẽ nứt khe hở để lọt chút dưỡng khí vào cho mình, cô lại đều coi là “ phản cách mạng ”! Lúc cần thiết, cô cũng sẽ nắm chặt bàn tay nhỏ nhắn kia lại mà giơ lên hô: “Đả đảo những tên phản cách mạng ” đó. Tôi nói giọng khô khốc:
- Cái này là của cô mua. Tôi không thể lấy.
- Có cái gì mà không thể? – Cô cố làm ra vẻ kinh ngạc xoè hai tay ra, nói bằng một giọng lạnh như tiền - Mấy thứ này anh cứ mang đi; trong nhà những thứ gì không thể mang đi được thì anh để lại cho tôi. Tôi cũng chẳng khờ dại gì đâu, chả đời nào để cho mình phải chịu thiệt – Cô lại tiếp tục moi tìm trong chiếc rương đã mở toang. Nó hệt như một chiếc rương thần móc mãi không hết các thứ ở trong. Cô lấy ra một tệp giấy bạc gói trong chiếc mù soa con, đếm rất thành thạo lấy ra hai chục tờ - Đây, còn hai trăm bạc, anh cũng mang theo đi.
- Ấy! – Lúc này tôi kinh ngạc thực sự - Cô còn đưa tiền cho tôi làm gì? Chúng mình….chúng mình ăn ở với nhau một năm nay, có dành dụm được đồng nào đâu, tôi biết quá chứ.

Bỗng nhiên, cô dường như không thể chịu nổi nữa. Như những mẫu gỗ của đứa trẻ tỉ mẩn, chồng cao mãi lên làm nhà lầu thình lình bị đổ nhào, vẻ bề ngoài cố tỏ ra lạnh lùng băng giá, nghiêm khắc dữ dằn của cô trong phút chốc đã hoàn toàn sụp đổ tan tành. Cô đưa tay lên bưng miệng, khóc tu tu:
- Tôi bảo thật, anh Chương Vĩnh Lân ạ, anh đã thật nảy sinh lòng lang dạ sói rồi! Anh đi thì cứ việc đi, việc gì anh phải bày ra những trò hoa hoè hoa sói này với tôi?…. Thật ra với tôi, anh không cần phải giở cái trò ấy ra một mảy may nào hết! Anh cứ nói một câu: “ Tôi đi đây ”, thế là anh đi được rồi! Chẳng ai ngăn, chẳng ai níu chân anh lại đâu….
Đầu cô phờ phạc rũ xuống, tiếng nói ngắt quãng, đôi vai buông xõng rung lên từng đợt, trông chừng cô sắp bị nỗi đau quật ngã. Cô bưng mặt, đứng cạnh chiếc rương mà tôi có cảm tưởng mhư đó là một hồn ma vừa từ trong chiếc rương kia chui ra đến đòi mạng tôi vậy. Tư thế ấy rõ rằng là đang kêu gọi tôi tới an ủi cô, vỗ về cô, trả cho sòng phẳng món mợ tiền oan nghiệp chướng kia. Tôi còn đang do dự. Tôi biết mình không có cách nào giải thích rõ ràng với cô được. Tôi không thể nói rằng việc ly hôn của tôi - một hành động vừa là vì cô mà cũng vừa là để giải quyết cái tình cảm phức tạp của tôi – là đơn thuần chỉ vì sự an toàn của cô, hoặc đơn thuần chỉ là kết quả của việc tôi đã mất hết tình cảm với cô.

Đầu óc cô chỉ hiểu nổi đen là đen, trắng là trắng, còn những việc màu tro xám, những sự việc mơ hồ thì quá khó hiểu với cô, và cũng quá khó diễn đạt đối với tôi. Lý tính không thể thay thế được tình cảm, lý tính càng không phân tích nổi tình cảm. Trong mối quan hệ tâm hồn không cảm ứng được với nhau, thì bất kỳ ngôn ngữ nào cũng đều yếu ớt và bất lực. Mà cái gắn bó chúng tôi, xét tận gốc lại cũng chính là do nhu cầu tình dục khêu gợi lên, là sự tiếp xúc của xác thịt với xác thịt; còn chút tình ái kia là do khoái cảm cao độ thăng hoa thành mà thôi. Rời sự tiếp xúc xác thịt với xác thịt ra, thì chúng tôi mất ngay chỗ dựa để hiểu nhau và quan tâm săn sóc nhau.

Nhưng tôi vẫn buớc lại, đưa tay ra ôm lấy vai cô.
- Làm sao mà em biết tôi sắp ra đi? – Tôi hỏi.
- Sao em lại không biết? Trong bụng anh có mấy con giun, em còn biết nữa là! – Cô ngoan ngoãn áp mình vào lòng tôi, nghẹn ngào – Anh tưởng là em không nhận ra ư? Anh không ly hôn với em thì làm sao mà đi được? Anh ấy à, lao cải hơn hai mươi năm rồi vẫn còn nguyên cái lõi cậu ấm, muốn người ta hầu hạ anh cái ăn, hầu hạ anh cái uống. Nói thực cho anh biết, em vẫn để cho anh một con đường sống, để cho anh đi tìm chủ của anh, chứ không ý à, em không hé miệng cho anh ly hôn, thì anh đừng hòng mà ly được nhá! Thôi thì anh đi theo đế quốc Mỹ, hay bọn xét lại Liên Xô cũng được, anh đi theo Lưu Thiếu Kỳ - Đặng Tiểu Bình cũng được. Anh cứ yên tâm, anh phản cách mạng thành công rồi, vinh hoa phú quý rồi, em không chạy đến ăn theo, nhờ vả gì vinh hoa phú quý của anh đâu, việc gì mà anh phải giở trò nói dối lừa gạt em thế kia!

Cô vụng dại một cách đáng yêu, nhưng lại khôn ngoan một cách thật nực cười. Làm như trong hai mươi năm trời tôi đi lao cải, cô đều hầu hạ tôi từ đầu chí cuối! Và cô có cách lý giải của cô về con người và thế giới: cái gì nhặt được vào trong rổ thì đều là rau cả; phàm cái gì đối lập với đường lối “ cách mạng của Mao chủ tịch ” hiện nay, chẳng cần phân biệt xanh đỏ trắng đen gì hết, đều là “ phản cách mạng ” ráo.

Nhưng cô lại vẫn yêu thằng “ phản cách mạng ”.
Tôi bất giác cười không thành tiếng, lắc đầu bảo cô:
- Vinh hoa phú quý cái nỗi gì! Rất có thể chuyến đi này lành ít dữ nhiều, cho nên tôi mới….
- Hứ! – Cô nhăn mũi lại, dịu dàng nhìn vào mặt tôi bằng đôi mắt đẫm lệ, nhưng lại dẩu môi ra nói bằng giọng cay độc – Cái đó thì chưa biết chừng! Anh chắc chắn rồi phải chết bất đắc kỳ tử! Bởi vì anh đã phụ bạc một tấm lòng.
- Đúng đấy – Tôi cười đau xót – Đúng là phụ bạc một tấm lòng.
Cô như có phần dịu lắng xuống, gục đầu vào vai tôi, buông một tiếng thở dài:
- Vốn là lúc đầu, em định làm ầm lên với anh một phen, chạy đi tố giác vạch trần anh, cho anh lại đi ngồi tù lao cải một lần nữa. Nhưng về sau em nghĩ lại, anh cũng thật tội nghiệp, tài học đầy một bụng, thế mà phải bị nhốt vào đây cho người ta hành hạ; anh có nỗi khổ của anh…Thôi thì để chúng mình ly tán một cách êm thấm, để mỗi người còn giữ lại đôi điều để nhớ về nhau. Em nói thật cho anh biết, dù cho sau này anh có vinh hoa phú quý đến đâu, có bao nhiêu đàn bà con gái mỹ miều xinh đẹp sán vào vây lấy anh, thì anh cũng sẽ không tìm được một người đàn bà nào thương anh như em đâu! Còn về phần em? Em cũng đã nghĩ được rồi, bà Mã đấy một thân một mình mà vẫn sống được cả một đời đấy thôi, lại còn cười đùa nữa là đằng khác, em không sống được như bà ấy được sao?
- Không được đâu….Em còn trẻ, tìm lấy một người thích hợp hơn anh…- Tôi dối lòng mình, an ủi cô như vậy.
- Thôi đủ rồi, đừng cho nhau đi tàu bay giấy nữa! – Cô lau khô nước mắt trên má, cánh mũi đỏ ửng cứ mấp máy phập phồng, lông mày còn bết nước mắt như một cái quạt, như mặt hồ còn phủ một lớp mù ban mai, trông đến mà mủi lòng – Sau này em sẽ không còn tìm ai nữa đâu, không tìm ai nữa thật mà! Em nói dối anh, em là con chó! Còn tìm ai nữa cơ chứ? Cái số em không có được người chồng tử tế: đã kiếm được rồi mà vẫn không nhốt kỹ được vào lồng, để sổng mất! Chỗ tiền kia, anh mang theo đi, dọc đường có cái mà tiêu. Hai lần ly hôn trước, em đều lăn xả vào, em đòi tiền, đòi của, kiện cáo…Lần này ly hôn với anh, em lại tự nguyện đưa tiền tặng anh. Anh cứ cầm lấy đi, em hãy còn ba trăm đồng cơ.
Nói đoạn, cô quay người lại, áp đôi vú đầy sức đàn hồi của cô vào ngực tôi, nói bằng một giọng nảy lửa, như sẵn sàng quyết đấu:
- Lên giường đi! Tối nay em quyết để cho anh thỏa sức! Sao cho suốt đời chẳng bao giờ quên được em nữa!
Trăng đã lên đến đỉnh trời. Vừa tắt đèn trong buồng, thì ánh trăng thình lình ùa vào trong căn nhà đất này như thác đổ. Tiếng thầm thì đứt quãng của cô bập bềnh trong trăng.
- ….Em nói cho anh biết, anh sau này thế nào cũng bất đắc kỳ tử, bởi vì anh đã phụ bạc một tấm lòng….Nhưng dù có bao nhiêu người đi đám ma anh, tặng vòng hoa cho anh, thì trong lòng thực sự khóc anh cũng chỉ có mình em, anh có tin không?….Sau này, cứ đến tết thanh minh, dù em có ở đâu em cũng sẽ đốt vàng cho anh, anh cứ tìm đến em lấy tiền mà tiêu…Nào, cởi quần áo đi chứ, còn đứng ngẩn người ra đấy làm gì?

Tôi thấy có hai cánh tay nóng bỏng ôm ghì lấy tôi, kéo tôi xuống, kéo xuống mãi…chìm xuống đáy hồ đầy trăng. Bên tai, lại văng vẳng giọng nói nổi lên từ đáy nước.
- ….Anh đừng quên rằng, chính em đã biến anh thành đàn ông thứ thiệt….

Ôi! Trên thế giới này đáng yêu nhất là đàn bà!

Nhưng còn có những thứ quan trọng hơn đàn bà!

Đàn bà vĩnh viễn không bao giờ chiếm được người đàn ông mà mình đã sáng tạo nên.
…….
Có một con sâu nhỏ bò lẹt xẹt ở góc tường.
À! Mùa xuân đã tới! Một tháng nữa là đến tết thanh minh.
Phải chăng tôi sẽ về đến bên cô để nhận đồ tế lễ?!
Trăng đến là to, đến là tròn!

Ngày 22 tháng 7 năm 1985.

Hết