Sau khi cho mang điểm tâm lên Melanie, Scarlett sai Prissy đi mời bà meade rồi ngồi ăn với Wade. Nhưng hôm nay nàng ăn chẳng thấy ngon. Thần kinh đang căng thẳng vì biết Melanie sắp tới giờ sinh và vì tiếng đại bác rền vang, nàng nuốt không trôi. Trái tim quả là kỳ quái, trong một lúc nó đập thật bình thường, rồi đột ngột đập thật mau và thật mạnh làm nàng buồn nôn. Nước bắp nấu đặc quánh dính ở cổ họng như keo. Chưa bao giờ nước bắp ngô nấu chung với khoai mỡ để thay thế cà-phê làm nàng ngán như lúc này. Không đường cũng chẳng có kem, thức uống đắng như mật gấu vì chỉ được nấu với đường thẻ. Mới hớp có một ngụm, nàng vội đẩy chiếc tách ra. Chẳng cần biết lý do gì khác, chỉ một việc quân Yankee làm cho nàng không có cà-phê uống với đường và kem cũng đủ cho nàng thù ghét chúng.
Wade tỉnh táo hơn mọi khi. Ngày thường nó rất ghét phải uống nước bắp vào buổi sáng. Nó lặng lẽ nuốt từng muỗng cháo nàng đút cho rồi ực một hớp nước để dễ nuốt trôi. Đôi mắt màu nâu của nó mở to và tròn như đồng đô-la, theo dõi từng cử động của nàng. Ăn xong, nàng đưa nó ra sân sau, và khi thấy nó chập chững băng qua sân cỏ đến nơi để đồ chơi nàng mới yên lòng.
Nàng đứng lưỡng lự ở chân cầu thang. Đáng lý nàng phải nên ngồi bên cạnh Melanie để làm cho người chị chồng quên đi những thử thách cam go sắp đến nhưng nàng chán quá. Tại sao trong suốt những ngày qua, Melanie lại chon hôm nay để sinh! Và để nói tới chuyện chết chóc!
Ngồi phịch xuống chân cầu thang và cố chấn tĩnh lại, nàng tự hỏi không biết trận đánh hôm qua ngã ngũ ra sao và cả trận hôm nay nữa. Thật lạ lùng làm sao khi một trận đánh quy mô chỉ cách có vài dặm đường mà nàng không biết diễn tiến ra sao! Và thật lạ lùng khi cái thành phố và trận đánh đang diễn ra ở đâu đó mãi tít về phía nam. Bây giờ không còn tiếng chân rầm rập cảu quân tăng viện, không còn tiếng xe cứu thương, không còn những thương binh loạng choạng tìm đường về. Nàng tự hỏi tại sao trận đánh lại dời qua mặt nam thành phố và tạ ơn Thượng đế là mình đã không có mặt ở đó. Phải chi mọi người - trừ bà Meade và bà Merrewether - đừng tản cư khỏi vùng này. Nàng có cảm giác bị bỏ rơi và cô độc. Ước gì bác Peter còn ở lại để đánh xe lên Bộ chỉ huy nghe ngóng tin tức cho nàng. Phải chi không có Melanie, nàng sẽ chạy xuống phố để tự mình dò la tin tức. Nhưng nàng không thể đi đâu được trước khi bà Meade tới. Bà Meade! Ủa! tại sao bà ta chưa tới? Còn Prissy đâu?
Nàng đứng bật dậy bước ra thềm nhà sốt ruột chờ đợi. Nhưng nhà ông Meade lại năm ngay một khúc quanh trong bóng mát của con đường nên nàng không nhìn được gì cả. Một lúc sau, nàng mới thấy Prissy về một mình, nó chẳng có vẻ gì gấp rút, làm như còn rất nhiêu thì giờ rảnh rỗi. Vừa đi nó vừa xoay xoay chiếc váy, săm soi điệu bộ của mình.
Lúc con Prissy vừa mở cỏng, Scarlett hét lên:
- Sao chậm như rùa vậy? Bà Meade nói sao? Chừng nào tới?
- Không có bà ấy ở nhà.
- Bà ấy đi đâu? Chừng nào về?
Con Prissy kéo dài từng tiếng một cách thích thú như muốn cho thấy tầm quan trọng trong câu chuyện của nó.
- Thưa bà, con bếp nói bà Meade đi từ sáng sớm vì cậu Phil bị bắn t’úng. Bà đánh xe đi với ông già Talbot và Betsy để chở cậu Phil về. Con bếp nói bị thương nặng lắm. Bà Meade không tới được đâu.
Bọn da đen bao giờ cũng hãnh diện được làm như kẻ báo tin buồn.
Scarlett trừng mắt nhìn Prissy cố dằn giận:
- Được rồi, đừng có đứng chết cứng ở đó. Chạy mau tới nhà bà Merriwether mời bà tới đây hoặc nói bà ấy gửi bà vú tới cũng được. Mau lên.
- Họ cũng không có ở nhà nữa, bà Sca’lett. Lúc nãy con ghé chơi với bà vú nhưng ở đó cũng đi hết ‘ồi. Nhà khoá cửa, chắc đang ở bệnh viện.
- À, tại vậy mày mới đi lâu chứ gì! Hễ tao bảo đi đâu mày chỉ được đi tới đó và đừng có ghé chơi với ai hết nghe chưa. Đi ngay tới…
Nàng ngừng lại, suy nghĩ. Những người còn lại trong số quen biết, còn ai có thể giúp mình? Bà Elsing! Cố nhiên là bà ta chẳng ưa gì nàng nhưng bà ta rất quý mến Melanie.
- Tới nhà bà Elsing nói rõ cho bà ấy biết mọi chuyện rồi xin bà ấy vui lòng đến đây. Nè Prissy, nghe rõ tao nói. Bà Melanie sắp sinh và cần có mặt mày. Tới đó xong là phải trở về nghe chưa?
- Dạ!
Prissy quay mình, đủng đỉnh như rùa. Scarlett hét:
- Mau lên.
- Dạ.
Con bé đi mau hơn đôi chút trong khi Scarlett quay mặt vào. Nàng lại đắn đo trước khi lên lầu với Melanie. Nàng phải tìm cách giải thích tại sao bà Meade không tới được vì nàng không thể báo tin Phil bị thương nặng có thể làm Melanie bấn loạn thêm. Thôi được, nàng sẽ tìm cách nói khác đi.
Vào phòng Melanie nàng thấy mâm đồ ăn vẫn còn nguyên. Melanie mặt trắng bệch đang nằm nghiêng một bên giường.
- Bà Meade đang bận ở nhà thương. Nhưng bà Elsing sẽ tới bây giờ. Chị thấy có đau lắm không?
- Không đau lắm. Scarlett, lúc sinh Wade em phải chịu đau bao lâu?
Scarlett trấn an:
- Không tháy gì cả. Tổi đang ở ngoài sân thì chuyển bụng mau đến không kịp vào nhà. Mammy cho đó là một chuyện đáng xấu hổ… y như bọn đàn bà da đen.
- Chị cũng mong được giống như phụ nữ da đen.
Melanie cố mỉm cười nhưng cơn đau kéo tới làm nàng nhăn mặt lại.
Scarlett nhìn xuống hông Melanie, cái hông quá hep, không mảy may hy vọng cho đứa bé ra đời được dễ dàng, nhưng nàng cũng cố trấn an:
- KHông đến nỗi nào đâu!
- Chị biết không dễ dàng đâu em. Chị sợ lắm. Có phải… có phải bà Elising sắp tới không?
- Chút nữa thôi. À, để tôi xuống nhà dưới tìm nước lạnh lau mình cho chị. Bữa nay trời nóng quá.
Scarlett cố kéo dài việc lấy nước được lúc nào hay lúc đó, cứ vài phút nàng lại chạy ra cửa ngóng chừng Prissy. Chẳng thấy bóng con bé đâu, nàng đành lên lầu lau mình và chải đầu cho Melanie.
Gần một giờ sau, mới có tiếng chân cảu con be kéo lê ở dưới đường. Thò đầu qua cửa sổ, nàng thấy Prissy đang thong thả đi, vừa uốn éo vừa gục gặc đầu như đang nghe một chuyện gì thích thú.
“Có ngày mình phải trừng trị con mọi đen này mới được!” Scarlett bực dọc nghĩ thầm rồi chạy xuống nhà dưới.
- Bà Elsing còn ở nhà thương. Bà bếp nói có cả đống lính bị thương mới được xe lửa chở tới hồi sáng sớm. Bà bếp phải nấu cháo cho họ. Bà còn nói…
- Nó nói gì mặc nó.
Scarlett ngắt lời, tim đập thình thịch:
- Thay yếm ngực, rồi tới bệnh viện ngay. Tao sẽ viết cho bác sĩ Meade vài hàng, nếu không có ông ta ở đó, mày đưa bác sĩ Jones hay bác sĩ nào cũng được. Lần này nếu mày còn chậm như rùa nữa, tao lột da cho coi.
- Dạ.
- Hỏi thử người ta cai tin tức ra sao. Nếu họ không biết thì ra nhà ga hỏi mấy người thợ máy trong chuyến xe thư chở thương binh. Hỏi xem có đánh nhau ở Jonesboro hoặc gần đó không.
- Chúa ơi, bà Sca’lett! Quân Yankee chưa vô tới Ta’a phải không?
Prissy khóc ầm lên, tiếng khóc của nó làm cho nàng bực thêm.
- Im ngay! Bà Melanie nghe được bây giờ. Đi thay yếm ngực rồi đi cho mau!
Con Prissy hấp tấp chạy ra nhà sau trong khi Scarlett viết vội vài hàng trê bìa bức thư của Gerald gửi cho nàng sau cùng. Đây la mảnh giấy duy nhất còn lại ở trong nhà. Khi gấp lại, nàng đọc mấy chữ của Gerald: “Má con… thương hàn…không vì lý do gì để về nhà…”, nàng muốn oà ra khóc. Nếu không vì Melanie, nàng sẽ về nhà ngay lúc này, dẫu phải đi bộ.
Prissy cầm thư phóng chạy như bay. Scarlett lên lầu, cố nghĩ cách nói dối để giải thích tại sao bà Elsing không tới. Nhưng Melanie không hỏi một câu nào, nàng đang nằm ngửa mặt thật bình thản, dịu dàng. Scarlett tạm thấy yên lòng.
Nàng ngồi xuống và cố tìm chuyện vẩn vơ để nói, nhưng nghĩ tới Tara và việc quân miền Nam có thể bị thảm hại nàng lại nghe đau nhói. Nàng tưởng tượng Ellen đang hấp hối và quân Yankee đang ùa vào Atlanta, thiêu huỷ tất cả tàn sát mọi người. Trong lúc đó, tiếng vọng làn són dồn dập đầy sợ hãi. Cuối cùng nàng không nói một lời nào, đành nhìn đăm đăm qua khung cửa con đường nắng gắt với những chiếc lá bui bặm im lìm trên cây. Melanie cũng im lặng, nhưng từng lúc lại nhăn nhó vì đau đớn.
Sau mỗi lần nhăn mặt, Melanie lại nói: “Cũng chẳng đau nhiều lăm”, Scarlett biết chị chồng nói dối. Nàng muốn nghe Melanie rên la hơn là im lìm như vậy. Nàng biết cần phải an ủi Melanie, nhưng nàng cũng chẳng tìm được một lời an ủi nào. Tâm trí nàng đang rối nát vì những nỗi khổ riêng. Mỗi lần nhìn gương mặt nhăn nhó vì đau đớn của Melanie, Scarlett lại hỏi tại sao trong số những người trên trái đất này, không phải ai khác mà lại chính là nàng bắt buộc ở bên cạnh Melanie trong khi nàng là kẻ thù ghét Melanie, là người chi rmong nhìn thấy Melanie chết. Scarlett đột nhiên hoảng sợ, lòng mê tín dị đoan nhắc nàng nhớ kẻ nào mong người khác chết sẽ chịu nhiều bất hạnh, cũng như những kẻ hay nguyền rủa. Mammy thường bảo những kẻ hay nguyền rủa sẽ đem tới tai ương cho nhà mình. Nàng hấp táp cầu nguyện cho Melanie đừng chết và cố tìm chuyện để nói nhưng t ât cả những gì nàng nói đều không mạnh lạc. Cuối cùng Melania đặt bàn tay nóng hỏi lên bàn tay nàng:
- Đừng cố gắng nói nữa em. Chị biết em đang lo lắng nhiều. Chị xin lỗi đã làm phiền em.
Scarlett im lặng nhưng nàng không thể nào ngồi yên. Nàng phỉ làm gì nếu bác sĩ không tới hoặc Prissy không về kịp? Bước tới cửa sổ nàng nhìn xuống đường, rồi quay lại ngồi xuống. Rồi nàng lại bật đứng lên, tới khung cửa sở mặt đường đối diện.
Một giờ qua, rồi một giờ nũa trôi theo. Giữa trưa, trời nóng cháy và không gió. Melanie càng lúc càng đau nhiều hơn. Tóc nàng đã ướt mồ hôi và chiếc áo ngủ dính từng màng vào da. Scarlett yên lặng lau mặt cho chị chồng nhưng không ngớt lo âu. Chúa ơi, nếu đứa bé chui ra trước khi bác sĩ tới. Rồi mình sẽ phải làm gì? Nàng chẳng biết chút gì về việ đỡ đẻ. Đó chính là điều nàng lo lắng suốt mấy tuần qua. Nàng đã trong cậy vào con Prissy để giải quyết tình hình nếu bác sĩ không tới. Prissy biết rành chuyện đó. Nó đã lặp đi lặp lại nhiều lần như vây. Nhưng co Prissy đâu? Sao nó chưa về? Sao bác sĩ không tới? Nàng lại bước ra cửa sổ nhìn xuống. Nàng cố lắng nghe và đột nhiien băn khoăn không hiểu tịa sao mình tưởng tượng hay là tiếng đại bác đã càng lúc càng gần hơn. Nếu đúng là tiếng đại bác nhỏ dần thì là họ đã đánh nhau gần Jonestoro hơn và điều này có nghĩa là…
Sau cùng, nàng cảm thấy con Prissy từ đầu phố cắm cổ chạy như bay về,nàng vội chồm người ra cửa sổ. Prissy vừa nhìn lên thây nàng, miệng nó toác ra định la to. Nhận rõ nét kinh hoàng của nó, nàng sợ Melanie sẽ bất an nếu để nó kêu to một hung itn nào đó. Scarlett vội đưa ngón tay lên môi ra dấu bảo im, rồi xoay người lại:
- Để tôi đi lấy nước mát hơn cho chị.
Nhìn khuôn mặt thảm não và đôi mắt thâm quầng cảu Melani, nàng cố mỉm cười rồi hấp tấp bước ra, cẩn thận khép cửa lại.
Prissy đang ngồi thở hổn hển dưới chân cầu thang:
- Họ đang đánh nhau ở Jonesbo’o bà Scarlett ạ! Họ nói quân mình thua ‘ồi. Chúa ơi, có chuyện gì cho má còn và Poke không? Chúa ơi, quân Yankee sẽ làm gì chúng ta nếu họ t’àn vô đây, bà Sca’lett ? Chúa ơi…
Scarlett bụm miệng con bé lại.
- Trời ơi, có ngậm miệng lại không!.
Trời, nếu quân Yankee tới thì sẽ làm sao đây… Chuyện gì sẽ xảy ra cho Tara? Nàng cố xua đuổi ý tưởng đó. Nếu còn nghĩ tới chắc nàng không khỏi kêu khóc như con Prissy.
- Bác sĩ Meade đâu? Chừng nào ông ấy tới?
- Con không gặp!
- Cái gì?
- Ổng không ở nhà thương. Bà Me’wether với bà Elsing cũng không. Một người đàn ông nói với con ‘ằng bác sĩ ở ngoài nha ga để coi sóc lính bị thương đem từ Jonesbo’o về, nhưng bà Sca’lett ơi, con không dám tới đó đâu, người ta chết đầy ở đó.
- Còn mấy bác sĩ khác?
- Lạy chúa, thưa bà, không ai chịu đọc thư của bà. Họ làm việc như điên, một ông bác sĩ mắng con: “Đi chỗ khác đứng làm bận ‘ộn tao. Sinh đẻ cí gì t’ong khi có hàng khối người sắp chết. Tìm một bà mụ nào đó giúp cho”. ‘ồi con đi hỏi thăm tin tức như lời bà dặn, họ cho con hay là “Đang có đánh nhau ở Jonesbo’o và con…
- Mầy nói bác sĩ Meade đang ở nhà ga?
- Dạ, ông ấy…
- Nè, nghe cho rõ đây. Tao đi tìm bác sĩ Meade và mày phai ngồi bên cạnh bà Melanie, làm theo lời sai biểu của bà ấy. Và nếu mày hó hé cho bà ấy biết người ta đang đánh nhau, tao sẽ tống cổ mày xuống phía nam nghe chưa? Cũng không được nói tại sao mấy ông bác sĩ khác không tới được. Nghe rõ chưa?
- Dạ nghe ‘õ.
- Lau nước mắt và xuống múc một thau nước khác lên lau mình cho bà ấy. Nói với bà Melanie là tao đi mời bác sĩ Meade.
- Bà ấy gần sinh ‘ồi hả?
- Tao không biết. Tao ngại vậy nhưng không rõ lắm. Mày phải biết hơn tao chớ. Thôi làm việc đi.
Scarlett lấy chiếc nón rơm rộng vành trên bàn độ lên. Nàng nhìn vào gương và tự nhiên đưa tay vén mấy lọn tóc lên. Sự sợ hãi lan ra mấy đầu ngón tay lạnh ngắt trong khi người nàng ướt đẫm mồ hôi. Nàng hấp tấp ra khỏi nhà. Trời nắng làm mắt nàng hoa lên. Lúc bước xuống đường Cây Đào, mạch máu hai bên thái dương của nàng vẫn còn giật mạnh vì sức nóng. Từ cuối vọng lại tiếng ồn ào rầm rĩ. Vừa tới nhà gia đình Leyden, nàng đã thở hổn hển vì chiếc áo nịt quá chật, nhưng nàng không giảm bớt tốc độ. Tiếng ồn ào càng lúc càng to hơn.
Từ ngôi nhà của gia đình Leyden đến Ngã Năm, con đường đã lúc nhúc người, xôn xao như tổ kiến vỡ. Bọn hắc nô chạy ngược chạy xuôi trên đường, mặt đầy vẻ kinh sợ. Dưới mái hiên, trẻ con ngồi khóc nghêu ngao. Con đường chật nghẹt xe nhà binh, xe cứu thương, chở đầy thương binh và xe nhà chất đầy rương tủ, bàn ghế. Một số binh sĩ phóng ngựa như bay trên đường đến Tổng hành dinh Tướng Hood. Ngay trước cửa nhà Bonnell, lão Amos ghìm dây cương, trân trối nhìn nàng:
- Bà chưa đi à, bà Sca’lett? Chúng tôi sắp đi ngay bây giờ. Bà chủ đang chất đồ vào ‘ương.
- Đi? Đi đâu?
- Có t’ời mới biết, thưa bà. Đi đâu cũng được. Quân Yankee sắp tới đây.
Nàng chạy vọt đi quên cả lời chào tạm biệt lão da đen. Quân Yankee sắp tới. Nàng dừng lại ở tiểu giáo đường Wesley lấy lại hơi thở và đợi cho tim bớt đập mạnh. Nếu không tự trấn tĩnh, nàng đã ngất đi. Giữa lúc đang bám trụ đèn nghỉ mệt, nàng chợt thấy một sĩ quan đang từ Ngã Năm phóng ngựa tới. Không nghĩ nghợi gì thêm, nàng chạy nhào ra đường, vẫy tay:
- Dừng lại! Xin dừng lại một chút.
Viên sĩ quan gò cương quá mạnh khiến con ngựa nhảy dựn lên hai chân trước trong không khí. Tuy quá mệt mỏi và có việc cấp bách nhưng y vẫn dở chiếc nón xám chào nàng:
- Bà cần chi?
- Xin ông vui lòng cho biết có đúng là quân Yankee sắp tới không?
- Thưa bà, có thể là như vậy.
- Ông biết chắc chứ?
- Thưa bà, chúng tôi vừa nhận một điện khẩn từ Jonesboro gửi về.
- Ở Jonesboro! Có chắc không?
- Thưa quả vậy. Đây không phải lúc để nói dối, thưa bà. Điện văn do Tướng Hard gửi, cho biết: “Tôi đã bại trận và đang rút lui”.
- Ồ, chúa ơi!
Khuôn mặt sặm nắng của viên sĩ quan thản nhiên nhìn xuống. Y đội nón lên.
- Chết chưa, xin ông nán thêm một chút! Chúng tôi phải làm sao đây?
- Thưa bà, tôi không biết phải nói gì. Quân đội đang chuẩn bị rút khỏi Atlanta.
- Rút đi và để mặc chúng tôi cho bọn Yankee?
- Chắc không còn cách gì hơn.
Bị thúc vào hông, con ngựa chồm tới như một cái lò xo. Scarlett đứng trơ lại giữa đường, bụi đỏ phủ đầy tới cổ chân.
Quân Yankee tới. Quân ta rút lui. Quân Yankee tới. Mình phải làm gì đây? Chạy đi đâu? Không, mình không thể chạy đâu được cả. Melanie dang nằm trên giường chờ giờ sinh. Ồ, tại sao đàn bà phải đẻ con? Nếu không vì Melanie mình sẽ đem Wade và Prissy trốn vào rừng, quân Yankee không thể tìm ra. Nhưng nàng không thể đem Melanie vào rừng được. Không, bây giờ không được. Ồ, phải chi chị ta đẻ sớm hơn, hôm qua chẳng hạn, thì có lẽ mình sẽ tìm được một chiếc xe cứu thương nào đó để cùng chạy trốn ở một nơi nào đó. Nhưng bây giờ… mình phải tìm bác sĩ Meade mời ông về nhà. Chắc ông ta có cách làm cho đứa bé ra đời sớm hơn.
Nàng kéo váy lên và chạy mau, nhịp chân như nhắc nhở: “Quân Yankee tới! Quân Yankee tới”. Ngã Năm đã chật ních người cuống cuồng chạy ngược chạy xuôi, xe bò, xe cứu thương, xe tư nhân chở đầy nhóc thương binh làm nghẽn cả lối đi. Tiếng ồn ào huyên náo như tiếng sóng vỡ bờ.
Rồi một cảnh tượng quái dị thưòng hiện ra trước mắt. Nhiều đám đàn bà hỗn loạn từ phía sở Hoả xa đổ lên, người nào cũng vác đùi thịt hoe muối trên vai. Lũ trẻ hấp tấp chạy theo, lưng mang những thứ thùng mật ong nặng trĩu. Đám thiếu niên kéo lê những túi bắp và khoai tây. Một ông cụ nặng nề đẩy một thùng bột trên xe cút kít. Đàn ông, đàn bà, trẻ con da đen và da trắng, mặt khẩn trương, hấp tấp kéo từng bao, từng hộp thực phẩm… quá nhiều thức ăn đủ dùng cho cả năm. Bỗng đoàn người nép sang hai bên để nhường chỗ cho một cỗ xe ngựa. Bà Elsing đứng thẳng người trên chiếc xe bốn bánh mui trần, tay cầm cương, tay cầm roi ngựa. Đầu trần, mặt tái met, mái tóc hoa râm sút xổ bay phất phới phía sau, bà quất ngựa lia lịa trông như một hung thần. Bà vú bị xe xóc lắc lư ở băng sau, một tay ôm chặt hộp thịt heo, trong khi tay còn lại và hai chân cố giữ chặt một chồng bao, hộp chất đầy tràn. Bao đựng đậu khô bị rách làm đậu rơi vãi trên đường. Scarlett gào to tên bà nhưng tiếng ầm ĩ của đám đông dìm mất giọng nàng và chiếc xe vọt qua như điên.
Trong một lúc khá lâu, nàng vẫn không sao hiểu được việc gì xảy ra, rồi sực nhớ kho quân lương dưới nhà ga, nàng chợt hiểu là quân đội mở kho cho dân chúng tự do lấy được món nào hay món đó trước khi quân Yankee tràn tới.
Nàng chen vàô đám đông đang lúc nhúc tại Ngã Năm và hấp tấp băng qua một khu phố ngắn để tới nhà ga. Nhìn qua đoàn xe cứu thương ngổn ngang và lứp mây bụi, nàng đã thấy mấy bác phu khiêng cáng khom xuống khiêng lên hối hả. Lạy chúa, xin cho con sớm tìm ra bác sĩ Meade. Lúc đi vòng qua khách sạn Atlanta, nhìn thấy toàn diện sân ga và con đường sắt, nàng đứng sựng lại, hãi hùng.
Hàng trăm thương binh được đặt nằm sát vào nhau trên đường ray, trên lề đường, dưới mui xe. Một số đã cứng đờ nhưng phần đoong vẫn còn vật mình, rên siết dưới ánh nắng cháy da. Khắp nơi, từng bầy ruồi nhặng vo vo quanh các thương binh, bu đen vào mặt mũi. Đâu đâu cũng có dấu máu, có băng đỏ, có tiếng rên rỉ gào thet vì đau đớn. Mùi mồ hôi, mùi mãu, mùi thân người bẩn thỉu, mùi phân người bốc lên trong hơi nóng, hắt vào mũi làm nàng muốn nôn mửa ngay tại đó. Nhân viên cứu thương chạy qua chạy lại giữa đám người nằm dưới đất, giẫm cả lên thân người vì các thương binh được săp sát vào nhau. Những người bị giẫm phải lặng lẽ nhìn lên, chờ tới phiên mình được mang đi.
Scarlett lùi lại, hai tay vội vàng bưng miệng vì cảnh thấy sắp mửa ra. Nàng không thể bước tiếp được nữa. Nàng đã nhìn thấy nhiều thương bệnh binh tại bệnh viện, tại sân nàh cô Pitty sau trận suối Cây Đào, nhưng chưa bao giờ nàng chứng kiến cảnh những thân hình bê bết máu nằm phơi dưới ánh mặt trời thiêu đốt. Quả là một địa ngục gồm đủ cả sự đau đớn, mùi hôi thối, tiếng rên rỉ và hối hả… hối hả và hối hả. Quân Yankee sắp tới! Quân Yankee sắp tới!
Nàng co rút hai vai, bước xuống đám người, nhìn vào những thân hình còn đang đứng thẳng để tìm bác sĩ Meade. Nhưng nàng thấy không thể nào vừa đi vừa tìm ra ông Meade được vì nếu không cẩn thận nàng sẽ đạp nhầm những binh sĩ đáng thương kia. Nàng vén váy lên, nàng cố len lỏi đến một toán người đang điều khiển phu khiêng cáng.
Nhiều bàn tay nóng sốt bấu lấy nàng và khàn khàn rên rỉ: “Nước, bà ơi! Vui long cho chút nước!”
Mồ hôi đổ ròng trên má trong khi nàng cố giựt váy ra khỏi những bàn tay thảm khổ kia. Nếu lỡ giẫm phải một người nào đó, có lẽ nàng sẽ ngã ra bất tỉnh. Nàng tiếp tục bước qua những người chết, những người mắt đã lạc thần, tay ôm chặt vêt thương nơi bụng, máu đã khô cứng trên quân phục, những người râu bê bết máu hoặc những người bị bể cằm cố kêu lên những tiếng: “Nước, nước!”.
Nếu không sớm tìm ra bác sĩ Meade, chắc nàng sẽ điên lên. Nhìn nhóm người đứng dưới mui xe, nàng cố kêu thật to:
- Bác sĩ Meade! Có bác sĩ Meade đó không?
Một người tách nhóm bước ra nhìn nàng. Chính bác sĩ Meade. Ông đã cởi bỏ áo choàng, tay áo xắn lên gần tới vai. Áo sơ-mi và quần của ông bê bết máu nhưu một gã đồ tể, cả chòm râu điểm bạc của ông cũng vậy. Mặt ông đã say nhừ vì mệt moi nhưng giọng ông vẫn bình tĩnh và rõ ràng lúc nhận ra Scarlett:
- May quá, có cháu đây rồi. Bác đang cần người phụ lực đây.
Nàng ngơ ngác nhìn ông một lúc rồi thừ người buông váy xuống. Vạt áo phủ lên một thương binh khiến y phải yếu ớt quay đầu đi cho khỏi ngộp. Sao ông ta nói thế?
- Mau lên con! Tới đây!
Scarlett kéo váy lên, cố vượt qua những lớp người nằm dưới đất đến bên ông Meade. Nàng nắm lấy tay ông, cánh tay đã run lên nhưng nét mặt vẫn thản nhiên.
- Kìa bác sĩ! Bác sĩ phải tới ngay. Melanie sắp có con.
Ông nhìn nàng như chẳng biết nàng muốn nói gì. Một thương binh nằm dưới chân nàng, gối đầu lên hộp khẩu thần, nhăn nhó cười.
- Họ sẽ làm ngay mà.
Scarlett không nhìn xuống mà chỉ lắc mạnh tay ông Meade:
- Melanie… Đứa bé…Bác si, ông phải tới ngay. Chị ấy…Chị.. ấy..
Tuy không phải lúc cần giữ kẽ, nhưng nàng cũng khó nói toạc ra trước hàng trăm người lạ.
- Chị ấy đau dữ lăm. Bác sĩ tới giùm cho!
- Một đứa bé? Trời ơi!.
Ông Meade hét lên, mặt nhăn rúm lại vì giận dữ và thù hận, không phải thù hận Scarlett hay một người nào mà chính là thù hận cái thế giới bất cứ lúc nào cũng có chuyện không phải lúc xảy ra.
- Cháu điên hả? Bác không thể rời những người này. Hàng trăm người đang hấp hối. Bác không thể bỏ mặc họ để lo cho một đứa bé. Tìm một người đàn bà nào khác đi. À, cứ tìm vợ bác.
Nàng há miệng định giải thích vì sao bà Meade không thể đến, nhưng kịp thời ngậm lại. Bác sĩ Meade không hay biết con ông bị thương! Nàng tự hỏi chẳng biết ông còn đứng lại đây dkhi biết tin đó hay không, nhưng có một cái gì cho nàng biết dù Phil có hấp hối, ông cũng vẫn ở lại đây cấp cứu cho đa số thay vì chỉ cho một người.
- Không, ông phải đến ngay, bác sĩ Meade! Ông đã nói rằng Melanie sinh khó mà.
Có phải nàng, Scarlett, đang thực sự đứng ngay giữa cái địa ngục này, gân cổ hét to những lời bất nhã không?
- Chị ấy sẽ chết nếu bác sĩ không tới.
Ông Meade giựt mạnh tay ra và hét lớn lên như từ nãy tới giờ ông chẳng hiểu nàng nói những gì.
- Chết? Phải! Tất cả bọn họ đều phải chết… tất cả những người này, Không có băng, không thuốc tê, khoong ký sinh, không thuốc mê. Chúa ơi! Nếu còn một chút á phiện một chút xíu thôi cho những người nặng nhất. Nếu còn một chút thuốc mê. Bọn Yankee sa địa ngục! Bọn Yankee sa địa ngục
- Cho bọn chúng xuống địa ngục luôn!
Người nằm dưới chân Scarlett phụ hoạ rồi nhe răng cười.
Scarlett bắt đầu run rẩy, nước mắt trào ra vì sợ hãi. Bác sĩ không chịu đi. Melanie chết mất, nàng cũng mong được chết theo luôn. Bác sĩ không tới.
- Chúa ơi, bác sĩ! Tôi van ông!
Bác sĩ Meade cắn môi, mặt ông điềm tĩnh lại:
- Cháu bác sẽ cố gắng… Bác không hứa chắc. Nhưng bác sẽ cố. Khi nào những người này băng bó xong. Quân Yankee sắp tới và quân ta rút khỏi thành phố. Bác không biết chúng sẽ đối xử ra sao với thương binh. Không còn chuyến xe lửa nào nữa. Đường Macon vừa bị chiếm… Nhưng bác sẽ cố gắng. Về ngay đi. Đừng làm bận tâm bác. Đẻ con cũng không có gì rắc rỗi lắm đâu. Chỉ cột cuống rốn là xong…
Ông quay đi khi người tuỳ phái vừa khều tay, rồi bắt đầu hò hét ra lệnh, chỉ trỏ hết người này sang người khác, người đàn ông dưới chân nhìn nàng như chia xẻ nỗi buồn.
Scarlett hấp tấp vượt qua các thương binh và trở lại đường về. Vậy là bác sĩ không tới. Nàng phải xoay xở lấy. Tạ ơn Chúa, con Prissy cũng khá rành về chuyện đỡ đẻ. Hơi nóng làm đầu nàng như nhức buốt, mồ hôi ướt đẫm chiếc áo lót. Hai chân và cả trí não bắt đầu tê cứng lại, tê cóng như gặp ác mộng, muốn nhắc chân để chạy àm không được. Đường về như bất tận.
Rồi đầu nàng lại vang dội điệp khúc: “Quân Yankee sắp tới!”. Tim bỗng đập mạnh, nàng cảm thấy tay chân dã hết tê. Nàng chen vào đám người đông nghẹt ở Ngã Năm, lề đường hẹp không còn chỗ trống, nàng phải đi ra ngoài. Từng toán quân bụi bẩn mệt mỏi vượit qua. HÌnh như tất cả họ đều râu ria xồm xoàm, súng đeo vai, hấp tấp đi. Những chiếc xe kéo đại bác lăn qua, lính đánh xe không ngớt dùng roi da quất vun vút lên mình mấy con gầy trơ xương. Xe quân nhu, mui vải rách bươm, lộc cộc vượt qua những vêt lún. Kỵ binh nối tiếp nhau phóng rút đi tung bụi mù trời. chưa bao giờ Carlett thấy quá nhiều binh sĩ cùng mộtlúc nhu thế cả. Rút lui! Rút lui! Quân đôii đang rút khỏi thành phố.
Đoàn quân vội vã ép nàng lên lề đường đã chật ních người và nàng chợt ngửi thấy mùi rượu bắp rẻ tiền. Một đám phụ nữ đang tụ tập gần đường Decatur, mặc toàn quần áo loè loẹt, đeo nữ trang rực rỡ, trát phấn thoa son như ngày hồi trông mới trái ngược làm sao. Phần đông bọn họ cũng như nghứng quân nhân đang ôm choàng họ đều say khướt. Scarlett chợt thấy một mái tóc đỏ rực, Belle Walting. Ả cười sặc sụa mùi rượu, bám vào một quân nhân cụt tay đang nhảy nhót lảo đảo.
Qua khỏi Ngã Năm, đám người thưa dần đi. Scarlett xắn váy lên và bắt đầu chạy. Tới gần tiểu giáo đường Wesley, nàng đã tụt hơi và cảm thấy đau nhói ở bụng. Chiếc áo nịt như muốn cắt đôi lồng ngực, nàng ngồi xuống bậc thềm nhà thờ, hai tay ôm đầu cho tới khi lấy lại được hơi thở. Phải chi nàng thở được sâu hơn. Phải chi tim nàng đừng đập thình thịch như tiếng trống. Phải chi còn lại một người nào trong cái thành phố cuồng loạn có thể giúp đỡ nàng.
Có bao giờ nàng tự xoay xở đau. Luông luôn có sẵn người làm thay cho nàng, săn sóc nàng, che chở và bảo vệ nàng. Thật khó tin khi nàng phải chịu cảnh ngộ khó khăn này. Không có một người ban, không còn một người láng giềng và nhiều gia nhân đảm dang, hăng hái. Và bây giờ trong lúc câp bách không còn ai bên canh. Thật là phi lý khi nàng phải chịu cô đơn, sợ hãi và xa nhà như thế.
Về nhà! Phải chi nàng đang ở nhà, dầu có bọn Yan kee ở đó hay không cũng mặc. Về nhà! Dầu Ellen đang lâm bệnh. Nàng chỉ mong đựoc nhìn khuôn mặt dịu hiện của Ellen, đựoc Mammy loạng choạng đứng lên, tiếp tục đi. Tới gần nhà, nàng đã thấy Wade đứng bám vào cổng chính. Thấy nàng mặt nó nhăn lại, nó chìa một ngón tay bị dập dơ bẩn rồi khóc thút thít:
- Đau! Đau quá!
- Nín đi! Không, tao đánh bây giờ. Ra nhà sau chơi trò nấu ăn đi và đừng có lên đây.
- Wade đói lăm!
Nó vừa nói vừa đưa ngón tay đau vào miệng.
- Kệ mày, đi ra sân sau và
Ngước lên, nàng thấy Prissy đang lo lắng thò đầu ra cửa sổ trên lầu, mặt tái mét. Scarlett ra dấu bảo nó xuống rồi bước vào. Lột nón ném lên bàn, nàng đưa lưng bàn tay lau mồ hôi trán.
Có tiếng cửa trên lầu mở và tiếp theo là tiếng rên đau đớn như tiếng rên của người sắp chết. Prissy phóng xuống thang từng ba bậc một.
- Bác sĩ có tới không?
- Không, ông ấy không tới được.
- Chúa ơi, bà Sca’lett, bà Melanie đau dữ lắm.
- Bác sĩ không tới được. Không một ai tới được. Phải lo chuyện đỡ đẻ và tao sẽ tiếp cho.
Prissy há hốc miệng, lưỡi líu lại. Không dám nhìn Scarlett, nó vừa đưa chân cọ xát nền nhà vừa vặn vẹo mình.
- Đừng làm bộ làm tịch nữa. Chuyện gì vậy?
- Con bé da đen lùi lại chân thang.
- Chúa ơi…
Nó trợn mắt lên tỏ vẻ sợ sệt và xấu hổ.
- Cái gì vậy?
- Chúa ơi! Mình cần phải có bác sĩ. Con… Con… thưa bà Sca’lett con chẳng biết chút gì về chuyện đỡ đẻ.
Scarlett chới với như mất thở trước khi cơn giận bùng lên. Prissy khom mình định luồn qua vọt chạy nhưng Scarlett đã túm được nó.
- Con mọi đen láo toét… Mày nói vậy nghĩa là sao? Mày đã nói mày biết đỡ đẻ kia mà. Thật ra là thế nào? Nói cho tao biết ngay.
- Thưa bà Sca’lett, con nói láo! Con không hiểu sao con dám nói láo với bà như vậy. Con chỉ mới thấy người ta đẻ có một lần, ‘ồi má con không cho con coi nữa.
Thấy Scarlett trừng mắt con bé lùi lại cố vùng vẫy để thoát thân. Trong một lúc, nàng không tin đó là sự thật. Nhưng khi nhận rõ con Prissy chẳng biết chút gì về vụ sinh đẻ, nàng giận điên lên. Cả đời, chưa bao giờ nàng đánh một người nô lên, nhưng bây giờ, nàng, bàn tay mỏi nhừ, chỉ biết có tát và tát mãi. Prissy rống lên. Nó kêu la vì sợ hơn vì đau đớn. Nó bắt đầu nhảy loi choi cố thoát khỏi bàn tay bấu chặt như gọng kềm của Scarlett.
Tiếng rên rỉ trên lầu bỗng ngưng bặt, rồi tiếng Melanie thều thào vọng xuống:
- Scarlett! Phải em đó không? Lên đây với chị mau!.
Scarlett bỗng buông tay Prissy ra, co bé ngồi thụp xuống chân cầu thang rên rỉ. Nàng đứng yên một lúc, nhìn lên lầu, nghe tiếng rên liên tục. Nàng đứng đó, tưởng chừng như một gánh nặng nề vừa quàng vào cổ mình, rồi đèo theo cả một gánh nặng, quá nặng ngay khi nàng vừa nhấc chân đi.
Nàng cố nhớ những việc mà Ellen và Mammy đã làm khi nàng sinh Wade nhưng trong cơn đau đẻ, nàng đã quên nhiều, tất cả chỉ như một màn sương. Nàng chỉ nhớ lờ mờ một vài điều và hấp tấp ra lệnh cho Prissy:
- Đi đốt lửa và giữ cho trong ấm bao giờ cũng có nước nóng. Ròi tìm cho tao hết tât cả khăn lau còn sót lại trong nhà và một cuộn chỉ. Rồi lấy cho tao cây kéo. Đừng có nói với tao là tìm không ra. Lấy hết đem lên cho thật mau. Lẹ lên!
Nàng kéo con Prissy bật lên và xô nó chúi nhủi về phía nhà bếp. Rồi ưỡn ngực tới, nàng bước lên lầu. Bây giờ còn một việc khó khăn nhất là làm sao nói cho Melanie biết là nàng và con Prissy tự lo lấy việc đỡ đẻ.
Chưa có buổi chiều nào dài, nóng nực và nhiều ruồi đến vậy. Mặc dù Scarlett luôn tay quạt, từng đàn ruồi vẫn quấy nhiễu Mélanie. Scarlett đã đau cả tay vì phải phe phẩy tấm lá cọ rộng, nhưng những cố gắng của cô vô tác dụng vì đuổi rồi ở mặt thì nó lại đậu xuống chân làm cho Mélanie phải kêu lên kèm theo những cái vẩy chân nhẹ: “Ôi, đề nghị chị quạt cho em dưới chân”.
Căn phòng mờ tối, Scarlett đã buông rèm cửa xuống để ngăn sức nóng và ánh nắng chiếu vào. Một vài điểm sáng to như đầu kim chứng tỏ vải đã có lỗ thủng và một vệt nắng bao quanh những bức rèm. Trong phòng nóng đến nỗi Scarlett ướt đẫm mồ hôi và mỗi lúc một dính thêm. Prissy ngồi nép trong một xó cũng đổ mồ hôi từng giọt và toát ra một thứ hơi buồn nôn. Nếu không sợ nó chuồn đi mất, Scarlett đã đuổi nó ra ngoài…
Mélanie không ngừng xoay sang phải, sang trái. Ðôi khi cô cố ngồi dậy rồi lại nằm xuống. Lúc đầu, cô còn cố kiềm nước mắt, cắn môi đến chảy máu và Scarlett cũng căng thẳng chẳng kém gì Mélanie đã phải thốt lên giọng khô khan:
- Mélanie, không nên can đảm quá. Cứ hét lên, la lên nếu cần. Không còn ai khác nghe thấy đâu mà sợ.
Vào cuối buổi chiều, Mélanie không còn can đảm được nữa. Cô rên rỉ, đôi lúc hét lên những tiếng xé phổi. Những lúc như vậy, Scarlett phải lấy hai tay bị lỗ tai lại, vùng vẫy tứ phía và mong chết đi được. Dù phải làm bất cứ việc gì còn hơn phải đứng đấy, tay chân bị bó chặt, chờ đợi mãi chẳng thấy đứa bé ra đời. Chờ đợi, chờ đợi mãi. Theo như cô biết, quân Yankees đã đến phố Năm Fourches rồi.
Cô hết sức hối hận đã không lắng nghe những câu chuyện mà các bà có chồng nói khẽ với nhau về vấn đề sinh đẻ. Nếu cô chịu khó nghe, nếu cô quan tâm đến những vẫn đề ấy, cô sẽ biết Mélanie khi nào sinh. Cô còn nhớ mang máng đã nghe thấy bà Pitty nói về một người bạn của bà, sau khi đau đẻ trong hai ngày đã bị chết vì không sinh được. Nếu Mélanie ở trong tình trạng đó, trong hai ngày… Nhưng Mélanie mỏng manh quá, không đủ sức chịu đựng hai ngày như thế. Nếu đứa bé không ra được, cô ta sẽ chết mất. Và trong trường hợp ấy, nếu Ashley còn sống, cô, Scarlett làm thế nào mà nói được với chàng về cái chết của Mélanie… sau khi đã hứa sẽ chăm sóc cho cô?
Lúc lên cơn đau dữ dội, Mélanie còn muốn nắm lấy tay Scarlett, nắm chặt như muốn bóp gãy vậy. Sau một giờ, bàn tay của Scarlett sưng lên và tê buốt như không cử động được nữa. Thế là cô nghĩ ra sáng kiến buộc hai đầu khăn mặt dài vào với nhau và buộc cả vào chân giường rồi đưa cho Mélanie chỗ nối. Mélanie bám chặt vào đấy như muốn xé toạc chúng ra. Suốt cả buổi chiều, tiếng kêu của cô như một con thú đang giẫy chết dưới đáy bẫy. Ðôi khi cô buông khăn mặt ra, xoa hai tay vào nhau một cách mệt mỏi và nhìn chằm chằm vào Scarlett bằng hai con mắt nở ra và đau đớn.
”Chị nói với em đi! Chị nói với em đi!” Cô thều thào và Scarlett huyên thuyên cho đến khi cô lại bám lấy khăn mặt và tiếp tục quằn quại.
Căn phòng tối chỉ còn là ẩm ướt, đau khổ và ruồi vo vo. Thời gian trôi đi quá chậm làm Scarlett quên mất cả những gì đã xảy ra lúc buổi sáng. Cô có cảm giác như chưa hề rời bỏ căn phòng tối tăm và trong đó người ta phải đổ mồ hôi. Mỗi khi Mélanie rú lên, Scarlett cũng muốn bắt chước và chỉ khi cắn chảy máu môi cô mới kìm được và không bị ngập chìm vào một cơn điên loạn.
Wade leo lên cầu thang trên đầu ngón chân rồi nép vào một xó cửa rên: Con đói quá mẹ ơi!...
Scarlett đứng lên nhưng Mélanie lại nghẹn ngào nói:
- Ðừng rời em, chị ơi. Không có chị ở đây em không thể chịu được đâu.
Scarlett sai Prissy xuống bếp nấu cháo ngô cho Wade ăn. Còn cô, sau cái buổi chiều hôm nay không bao giờ còn thấy đói nữa.
Chiếc đồng hồ để trên lò sưởi không chạy nữa làm Scarlett mất ý thức về thời gian. Tuy nhiên, thấy mặt trời bớt nóng và những điểm sáng nhỏ ở tấm rèm bớt sáng, cô liền vén rèm lên và nhìn ra ngoài. Cô ngạc nhiên thấy ngày đã tàn và mặt trời như một cái đĩa đỏ ối đã xuống thấp ở đường chân trời. Cô tưởng tượng là từ giờ trở đi nhiệt độ lúc nào cũng khắc nghiệt như lúc buổi trưa.
Cô tự hỏi một cách tuyệt vọng ngoài thành phố ra sao. Binh sĩ đã rút hết chưa? Quân Yankees đã đến chưa? Quân Liên bang rút lui không xảy ra trận đánh chứ? Cô đau lòng nghĩ tới quân Liên bang có quá ít để chống lại với quân của Sherman được chăm sóc tốt hơn. Sherman! Quỷ Satan cũng không làm cô sợ đến vậy. Nhưng cô không có đủ thì giờ để mà suy nghĩ. Mélanie khát nước, muốn có một chiếc khăn mặt lanh để lên trán, muốn được người ta quạt, người ta đuổi ruồi đang bám vào mặt cô.
Sau hoàng hôn, Prissy xuất hiện như một bóng ma và đốt một ngọn đèn. Mélanie cảm thấy yếu hơn. Cô không ngừng gọi Ashley. Cô hình như đang mê sảng và sau cùng Scarlett có một ý muốn dã man làm nghẹt những tiếng kêu ấy dưới một cái gối. Dù sao thì ông bác sĩ cũng có thể sắp đến. Hy vọng lại nở trong lòng và Scarlett liền sang Prissy chạy sang nhà bà Meade xem hai ông bà có nhà không.
- Nếu ông bác sĩ không có nhà, hỏi bà Meade xem cần phải làm thế nào. Mời được bà đến thì tốt.
Prissy đi rồi, Scarlett nhìn theo nó xuống đường. Một lúc lâu sau nó trở về một mình.
- Suốt cả ngày ông bác sĩ không về nhà. Ông phải đi với binh lính. Thưa cô Scarlett, cậu Phil chết rồi.
- Chết rồi?
- Vâng, Prissy đáp với vẻ quan trọng. Talbot, người đánh xe nói với con như thế. Cậu đã bị một viên đạn…
- Mặc cậu.
- Con không nom thấy bà Meade đâu. Cookie nói là bà còn đang rửa cho cậu và chuẩn bị chôn cất trước khi bọn Yankees đến. Cookie nói là tai hoạ lớn quá, cần phải để một con dao dưới giường nằm của bà Meade để cắt nó làm đôi.
Scarlett muốn tát cho Prissy một cái về việc đưa cái tin ấy nhưng lúc đó Mélanie mở mắt và thều thào:
- Chị ơi… quân Yankees đang đến à?
- Không đâu, Scarlett quả quyết nói. Prissy là một đứa nói dối.
- Thưa vâng, đúng thế. Prissy nhiệt liệt nhận.
- Chúng đang đến đấy. Mélanie thều thào và vùi mặt vào gối. Từ đó tiếng nghẹn ngào tiếp tục thốt lên. Khổ thân thằng bé! Khổ thân thằng bé! Và sau một lúc im lặng: Ôi, chị Scarlett, chị không nên ở đây nữa. Chị nên đi đi, mang Wade đi đi.
Những lời nói của Mélanie chỉ là phát ngôn những ý nghĩ của Scarlett nhưng chúng chỉ làm cho Scarlett điên tiết và sự xấu hổ, hèn nhát lộ trên mặt.
- Ðừng có mà ngu ngốc thế. Tôi không sợ. Cô cần phải biết là tôi sẽ không bỏ cô.
- Chị nên làm thế. Em sắp chết đây.
Và Mélanie lại rên rỉ.
Sờ soạng như một bà già, Scarlett bám chặt vào thành cầu thang như sợ ngã. cô lần từng bước đi xuống cầu tháng tối om. Chân nặng chình chịch, run rẩy vì mệt mỏi, mình đầy mồ hôi lạnh, cô rùng mình. Cô tiến lên không còn sức đến tận hàng hiên và ngồi xuống bậc đầu tiên. Cô tựa lưng vào cái cột và run rẩy lần cởi một nửa cái coóc-xê. Ðêm lạnh và Scarlett nhìn vào đêm tối.
Tất cả thế là xong, Mélanie không chết và thằng bé kêu như một mèo con đang được Prissy tắm cho lần đầu tiên. Mélanie đang ngủ. Làm sao mà cô ta có thể ngủ được sau cơn ác mộng ấy, sau sự tra tấn ấy. Những tiếng rú, những sự chăm sóc ngu dốt ấy chỉ làm đau thêm hơn có tác dụng. Tại sao cô ta không chết? Scarlett biết nếu là mình sẽ không qua nổi. Khi đã xong tất cả, Mélanie thì thầm câu gì khẽ quá, làm Scarlett phải cúi xuống mới nghe được câu: “Cảm ơn!” Thế rồi cô ngủ thiếp đi. Làm sao mà cô ta có thể ngủ được? Scarlett quên mất là mình cũng đã ngủ sau khi sinh Wade. Cô quên hết cả. Tâm trí cô hoàn toàn trống rỗng. Cả thế giới nữa cũng chỉ là hư không. Cuộc sống không tồn tại trước ngày vô tận này và sau đó cũng sẽ không tồn tại, chỉ còn có ban đêm nặng nề và nóng bức, chỉ còn có hơi thở ầm ầm và kiệt sức của cô, chỉ còn có mồ hôi lạnh toát chảy từ hai bên nách cô xuống thắt lưng, từ hai bên đùi xuống đầu gối, thứ mồ hôi sền sệt, dính dính và lạnh toát.
Cô lắng nghe tiếng thở của mình. Nó có một nhịp điệu nặng nề bị đứt đoạn bởi những tiếng nức nở nhưng cặp mắt của cô vẫn ráo hoảnh và nóng bỏng như không bao giờ còn chứa được nước mắt nữa. Từ từ, nặng nhọc, cô vén cái váy nặng nề lên đến tận đùi. Lần lượt cô có cảm giác nóng rồi lạnh. Cô thấy hình như toàn thân cô dính sát lại. Không khí ban đêm làm cho tay chân cô mát lạnh. Cô nghĩ một cách đen tối đến lời nói của bà Pitty sẽ ra sao nếu bà nhìn thấy cô xắn cao váy dưới hàng hiên này, nhưng mặc kệ. Cô mặc kệ tất cả. Thời gian đã ngừng bước rồi. Hoàng hôn có lẽ vừa mới kết thúc, lúc này có lẽ đã quá nửa đêm. Scarlett chẳng biết gì cả và cũng chẳng quan tâm đến.
Cô nghe tiếng chân bước trên gác và nghĩ thầm: “Con Prissy đáng nguyền rủa!” Cặp mắt cô díp lại và có một thứ giống như giấc ngủ đè nặng lên cô. Rồi một lúc lâu sau trong bóng tối hoàn toàn, Prissy đến tìm cô:
- Thưa cô, chúng ta vừa làm được một việc tốt đẹp quá. Con tin chắc là mẹ con chẳng thể làm hơn được.
Scarlett nhìn nó trong bóng tối, mệt quá chẳng buồn mắng nó, trách nó, đánh nó nữa… Cách thức nó khoe khoang một thành tích nó không hề có, cái vụng về hoàn toàn vô tác dụng của nó trong những lúc gay go nhất; cái kéo nó đã để không đúng chỗ, cái chậu nước nó đã làm đổ xuống giường, đứa trẻ sơ sinh nó đã đánh rơi. Thế mà bây giờ nó đến ca tụng công lao của nó. Thế mà bảo là bọn Yankees muốn giải phóng cho những kẻ nô lệ. Sự nghiệp của chúng vĩ đại thế đấy.
Không nói một lời, Scarlett ngồi lại vị trí cũ bên cái cột. Prissy đoán biết thái độ của chủ, nó liền chuồn mất. Sau một lúc lâu lấy lại được nhịp thở và tinh thần đã dịu lại, Scarlett nghe thấy trong phố nổi lên những tiếng nói ồn ào, tiếng bước chân của một đoàn đông người từ phía bắc tới. Quân lính. Scarlett từ từ đứng lên, buông váy xuống mặc dù cô biết chẳng ai nom thấy cô trong bóng tối. Khi họ đi qua nhà như những cái bóng ma, Scarlett gọi họ:
- Các ông ơi!
Một cái bóng tách ra khỏi đám đông và lại gần hàng rào.
- Các ông đi đấy à? Các ông bỏ chúng tôi sao?
Cái bóng như nhấc mũ lên và một giọng bình tĩnh nói:
- Thưa bà vâng! Ðúng thế. Chúng tôi là những người cuối cùng bảo vệ pháo đài cách một dặm về phía bắc.
- Thưa bà vâng. Xin bà hiểu cho. Quân Yankees đang đến.
- Các ông… Vậy là quân đội rút lui thật sự?
Quân Yankees đến. Scarlett quên mất việc đó. Họng cô bỗng nhiên se lại và cô không còn khả năng nói gì thêm nữa. Cái bóng đi ra nhập vào các bóng khác và tiếng bước chân giảm dần trong đêm tối.
“Quân Yankees đến! Quân Yankees đến!” Quân lính dậm chân theo nhịp đó trên dọc đường và cứ tới mỗi một nhịp, tim cô lại nảy lên. Quân Yankees đang tới.
Prissy chạy đến nép vào người Scarlett và lắp bắp:
- Cô ơi, bọn Yankees sắp đến. Bọn chúng sẽ giết hết chúng ta. Bọn chúng sẽ cắm lưỡi lê và bụng chúng ta. Bọn chúng…
- Câm mồm đi.
Nghĩ đến những vấn đề ấy cũng đã đủ khiếp đảm rồi huống chi còn phải nghe nói bằng cái giọng lắp bắp. Scarlett nổi một cơn khiếp sợ nữa. Có thể làm được gì bây giờ? Làm sao có thể trốn đi được? Tìm sự giúp đỡ ở đâu bây giờ? Tất cả bạn bè đều đã bỏ cô.
Ðột nhiên cô nghĩ đến Rhett Butler và nỗi lo sợ biến mất. Tại sao cô không nghĩ đến anh ta sáng nay. Cô ghét Rhett nhưng anh ta thông minh và không sợ quân Yankees. Vả lại anh ta vẫn còn trong thành phố. Tất nhiên cô căm giận anh ta đến chết được. Trong lần gặp cuối cùng vừa qua anh ta đã nói những câu không thể tha thứ được. Nhưng trong một tình thế như lúc này có thể bỏ qua được. Rồi anh ta lại còn có ngựa và xe. Ôi, tại sao cô không nghĩ đến anh ta sớm hơn. Anh ta có thể đem tất cả đi khỏi cái nơi đáng nguyền rủa này, đem họ đi khỏi bọn Yankees, đi đến bất cứ nơi nào.
Scarlett quay lại Prissy và bảo nó:
- Mày có biết thuyền trưởng Butler ở đâu không? ở khách sạn Atlanta phải không?
- Thưa cô vâng, nhưng…
- Không nhưng gì hết, đi ngay tới đó, chạy nhanh hết sức vào. Bảo ông ta tao cần gặp ông. Tao muốn ông đến đây ngay cùng với ngựa và xe của ông. Nói với ông về đứa bé mới sinh. Nói với ông là tao muốn ông đưa chúng ta ra khỏi đây. Ði đi, nhanh lên.
Scarlett đứng lên và đẩy mạnh Prissy.
- Lạy Chúa. Thưa cô, con sợ đêm tối lắm. Thế ngộ nhỡ bọn Yankees tóm được con thì sao?
- Chạy nhanh lên, mày có thể đuổi kịp những người lính vừa mới đi qua đây và họ không để bọn Yankees bắt mày đâu. Nhanh lên.
- Con sợ lắm. Thế nếu ông thuyền trưởng không có ở khách sạn thì sao?
- Thì hãy hỏi thăm ông ta ở đâu. Mày không biết hỏi sao? Nếu ông ta không ở khách sạn thì mày đến các tiệm nhảy ở phố Décatur. Ðến nhà người đẹp Watling. Ði tìm khắp nơi. Ðồ ngu, mày không hiểu là nếu mày không đi nhanh lên và không tìm được ông ta thì bọn Yankees sẽ đến và tóm được chúng ta.
- Thưa cô, mẹ con sẽ giết con mất nếu biết là con vào một tiệm nhảy hay nhà ô uế.
- Nếu mày không đi, chính tao sẽ giết mày. Mày chỉ cần đứng ở ngoài đường và gọi hoặc mày chỉ cần hỏi thăm một người nào có ở đó. Ði nhanh lên.
Thấy Prissy vẫn còn nhùng nhằng và vẫn như đóng đinh tại chỗ, Scarlett đẩy nó làm nó chúi đầu lao xuống các bậc thềm.
- Nếu mày không chịu đi tao sẽ đem mày bán cho bọn lái buôn ở Louisane và mày sẽ không bao giờ còn gặp mẹ mày nữa, không bao giờ gặp những người mày quen biết nữa và tao sẽ bảo họ cho mày ra đồng làm việc.
- Trời ơi, thưa cô Scarlett…
Bị cái đẩy mạnh của chủ, nó lao đầu xuống các bậc thềm. Có tiếng lích kích mở cửa, Scarlett kêu lên: “Chạy nhanh lên nhé, đồ ngu”.
Cô nghe tiếng Prissy phóng như nước đại và tiếng chân của nó biến mất trên mặt đất mềm.
Sau khi Prissy đi rồi, Scarlett vào trong nhà và thắp đèn lên. Không khí trong nhà nóng nực, như thể các bức tường vẫn giữ nguyên sức nóng của ban ngày. Scarlett đã hơi ra khỏi được cơn u mê và cô cảm thấy đói. Cô chưa ăn gì từ chiều hôm qua trừ mấy thìa cháo ngô. Cô bèn cầm cái đèn và đi vào bếp. Bếp lò đã tắt nhưng căn phòng vẫn ngột ngạt. Scarlett tìm được một chiếc bánh ngô. Cô ăn ngon lành và đưa mắt tìm thứ khác. Trong một cái bát còn một ít cháo, cô cầm lên và chẳng cần thìa nữa cô đưa lên miệng húp. Cháo không muối nhưng Scarlett đói quá nên cũng chẳng cần. Húp được mấy ngụm, không khí trong phòng trở nên không thể chịu được, cô vội một tay cầm đèn một tay cầm bánh và bát cháo đi ra hành lang.
Scarlett biết là cô nên đến bên cạnh Mélanie. Lúc Mélanie cần gì cô còn có thể giúp được. Nhưng cô ghê sợ nghĩ đến phải quay lại căn buồng mà cô đã phải trải qua biết bao giờ giấc của ác mộng. Ngay cả nếu Mélanie có chết chăng nữa, cô cũng không có can đảm để đi lên. Cô ước mong không bao giờ còn phải trông thấy căn buồng ấy nữa. Cô đặt đèn xuống một cái ghế gần cửa sổ và quay lại mái hiên. ở đấy mát mẻ hơn biết bao dù có mùi ẩm ướt của ban đêm. Cô ngồi xuống những bậc thềm trong vòng ánh sáng lan toả và tiếp tục nhấm nháp cái bánh.
Sau khi ăn xong, sức khoẻ trở lại trong một chừng mực đồng thời lại nảy sinh ra những nỗi lo âu. ở đầu phố kia, cô có thể nhận thấy một tiếng ồn hỗn độn nhưng cô không hiểu nó báo hiệu gì. Cô chỉ phân biệt được không gì khác ngoài một tiếng rì rầm lúc to lúc nhỏ. Cô cúi người về phía trước để nghe cho rõ hơn và nhận thấy các bắp thịt của cô đều nhức nhối vì quá sức. Ðiều mà cô muốn hơn hết là nghe tiếng vó ngựa và trông thấy Rhett với dáng đi lừ đừ, đầy tự tin với cặp mắt cười những nỗi sợ hãi của cô. Rhett sẽ mang cả nhà đi xa. Cô không biết đến đâu nhưng điều đó không quan trọng.
Trong lúc cô đang ở tư thế ấy, hai tai dỏng lên nghe, một ánh sáng nhỏ xuất hiện trên cây. Sửng sốt, Scarlett quan sát nó và thấy nó trở nên sáng hơn. Bầu trời đang tối sẫm trở thành màu hồng rồi màu đỏ và đột nhiên qua ngọn cây, Scarlett thấy một lưới lửa liếm lên trời. Cô đứng phắt dậy. Tim cô đập mạnh trong lồng ngực.
Quân Yankees đã tới. Cô biết chúng đã ở đấy và đang đốt thành phố. Ngọn lửa hình như xuất phát từ khu đông. Nó chồm lên mỗi lúc một cao và trước cặp mắt sợ hãi của cô, trung tâm đám cháy lan rộng và nhanh chóng thành một đám nhấp nháy lớn, đỏ rực. Chắc rất nhiều nhà bị cháy. Một ngọn gió nhẹ và mát nổi lên đem đến mùi khói.
Cô trèo một mạch lên cầu thang, vào buồng cô và thò đầu ra ngoài cửa sổ để trông được rõ hơn. Bầu trời đã khoác một màu thê thảm. Từng cột khói lớn bốc lên để rồi sau đó bay lơ lửng trên ngọn lửa như những đám mây. Mùi khói trở nên rõ ràng hơn.
Tâm trí Scarlett rời rạc, suy nghĩ lung tung. Cô tự hỏi còn bao nhiêu thời gian nữa để ngọn lửa lan tới nhà cô và để bọn Yankees lao vào cô. Cô tự hỏi biết đi đâu? Tấy cả quỷ sứ dưới địa ngục hình như đang gào thét vào tai cô và dưới ảnh hưởng của lạc lõng, kinh hoàng, đầu óc cô quay cuồng đến độ cô phải tỳ vào thành cửa sổ.
“Mình cần phải suy nghĩ! Scarlett không ngừng nhắc lại. Mình cần phải suy nghĩ!”
Nhưng những ý nghĩ của cô cứ đi đâu hết, xuyên qua trí óc cô như những con chim ruồi hốt hoảng. Trong lúc cô đứng bám vào thành cửa cổ, cô nghe thấy một tiếng nổ đinh tai, mạnh hơn cả tiếng đại bác mà cô đã nghe thấy. Một ngọn lửa khổng lồ quét lên bầu trời. Rồi những tiếng nổ khác vang lên. Mặt đất rung chuyển, những tấm kính rơi vỡ quanh Scarlett.
Tiếng nổ tiếp theo xé tan bầu không khí như trong một địa ngục đầy lửa cháy và tiếng ồn. Hàng nghìn tia lửa vọt lên trời để rồi lại rơi xuống từ từ, uể oải, qua những đám khói màu máu. Scarlett như nghe một tiếng gọi yếu ớt từ phòng bên cạnh nhưng cô không để ý đến. Cô không còn thì giờ mà chăm sóc Mélanie. Cô hoàn toàn bị lũng đoạn bởi nỗi sợ hãi, đang luồn vào mạch máu cô nhanh như những ngọn lửa. Cô như một đứa bé con đầy sợ hãi chỉ muốn rúc đầu vào lòng mẹ để không phải nhìn thấy gì nữa. Giá cô được ở nhà. ở nhà với mẹ cô.
Mặc dù những tiếng nổ liên tục làm cho thần kinh căng thẳng, cô còn phân biệt được một tiếng động khác, tiếng động của một người đang lên cầu thang, từng hai bậc một. Cô nghe thấy tiếng nói của Prissy. Prissy lao vào buồng, bám mạnh vào cánh tay Scarlett.
- Bọn Yankees… Scarlett kêu lên.
- Thưa không, đó là các ông nhà ta, Prissy kêu lên và bấm móng tay vào da thịt Scarlett. Các ông cho nổ những lò đúc, kho vũ khí và thưa cô, các ông sắp cho nổ bảy mươi xe tải đầy đạn và thuốc súng. Lạy Chúa, chúng ta cũng sắp nổ tung theo.
Nó tiếp tục kêu lên the thé và bấu chặt vào Scarlett làm cô đau quá phải thét lên và giằng mạnh người ra.
Quân Yankees còn chưa đến. Còn đủ thì giờ để chạy trốn. Scarlett tập trung mọi sức lực để vượt qua cơn sợ hãi.
“Nếu ta không tự chủ được, cô nhủ thầm, ta cũng sẽ hét lên như một con mèo bị bỏng”. Và trông thấy cảnh sợ hãi của Prissy làm cô tỉnh ngộ. Cô liền nắm lấy con bé nô lệ da đen và hết sức lay nó:
- Này, thôi đừng làm trò nữa. Quân Yankees đã tới đây đâu mà mất hồn thế đồ ngu. Mày đã gặp ông thuyền trưởng Butler chưa? Ông ta bảo sao? Ông ta có đến không?
Prissy thôi không kêu nữa nhưng hai hàm răng va vào nhau lộc cộ:
- Thưa cô có đấy ạ. Cuối cùng con cũng tìm được ông trong một tiệm cafe như cô nói. Ông…
- Tao không cần biết mày tìm thấy ông ấy ở đâu. Ông ấy có đến không? Mày có nói với ông mang theo cả xe ngựa không?
- Trời ơi, ông ấy bảo là quân ta đã lấy mất sạch xe ngựa của ông ấy rồi.
- Trời ơi!
- Nhưng ông ấy đến…
- Ông ấy bảo sao?
Prissy đã lấy lại được hơi thở và bình tĩnh được đôi chút nhưng hai con mắt vẫn trợn tròn vì sợ hãi.
- Thưa cô là thế này. Như cô nói, con đã tìm thấy ông ấy trong một tiệm cafe. Con đứng ngoài và réo tên ông ấy, thế là ông ấy ra. Thế rồi ông ấy trông thấy con ngay nhưng quân đội đã đốt kho vũ khí ở phố Décatur cháy đỏ rực, thế là ông nắm lấy cánh tay con chạy đến phố Năm Fourches, ông ấy mới hỏi con: “Gì thể? Nói nhanh lên”. Thế là con nói những điều cô đã dặn con: “Ông thuyền trưởng, ông đến nhanh lên, mang theo cả ngựa và xe nữa. Cô Mélanie đã sinh con rồi và ông cần phải mang mọi người đi”. Ông ấy nói: “Thế cô ấy muốn ra đi à?” Con trả lời: “Con không biết nhưng chắc chắn là ông phải đến trước khi quân Yankees tới và cô ấy muốn đi với ông”. Thế là ông ấy bảo người ta đã lấy mất ngựa của ông ấy rồi.
Thế là hy vọng cuối cùng tan vỡ làm tim Scarlett thắt lại. Sao mà cô ngu ngốc thế. Làm sao cô không biết là quân đội rút lui phải tịch thu tất cả ngựa xe còn lại. Trong một lúc ra rời, cô không còn nghe được Prissy nói gì nhưng rồi cô tự trấn tĩnh và muốn nghe nốt câu chuyện:
- Và ông ấy bảo con: “Về bảo với chủ mày là chớ lo. Tao sẽ đi ăn cắp một con ngựa cho chủ mày mặc dù không còn con nào”. Và ông ấy nói: “Cho đến buổi tối nay, tao chưa ăn cắp ngựa bao giờ. Về bảo với cô Scarlett của mày là tao sẽ mang đến cho cô ấy một con ngựa dù tao có bị bắn”. Thế là ông ấy lại cười và còn nói thêm: “Tìm con đường tắt mà về”. Trong lúc con đang sắp đi thì một tiếng nổ rất to, thế là con không muốn về nữa nhưng ông ấy bảo không sao cả, đó là kho đạn quân ta cho nổ để khỏi rơi vào tay quân Yankees, và…
- Ông ấy có đến không? Có mang ngựa đến không?
- Ông ấy bảo con thế.
Scarlett thở một hơi thật dài. Nếu có một cách nào khác để có ngựa, Rhett sẽ không từ. Thật là một anh chàng thông minh. Cô sẽ tha lỗi cho anh hết nếu anh giúp cô qua được bước khó khăn này. Chạy trốn. Và với Rhett, cô không có gì phải sợ. Rhett sẽ che chở cho bọn họ. Cảm ơn Chúa, Rhett đã có ở đây. Viễn cảnh thoát khỏi cơn nguy hiểm có một ý nghĩa thực tiễn đối với Scarlett.
- Ði đánh thức Wade dậy, mặc quần áo cho nó và chuẩn bị quần áo cho mọi người. Bỏ tất cả vào một cái hòm nhỏ. Nhất là không được nói với cô Mélanie là chúng ta ra đi. Không, chưa đâu. Tuy nhiên, mày bọc em bé vào trong hai cái khăn mặt lớn và cũng chớ quên chuẩn bị đồ đạc cho nó nữa.
Prissy vẫn chưa chịu buông vạt áo của Scarlett và trong cặp mắt nó người ta chỉ trông thấy có lòng trắng. Scarlett đẩy nó một cái, gỡ áo ra và quát:
- Ði. Thế là Prissy lóc cóc chạy đi như một con thỏ,
Scarlett nghĩ thầm cô phải lên để khích lệ Mélanie. Cô biết là em chồng hẳn sợ hãi lắm khi nghe thấy những tiếng nổ không ngừng như những tiếng sấm và trông thấy lửa cháy sáng rực trời. Người ta có thể cho là ngày tận thế đã đến. Tuy nhiên cô còn thấy có vấn đề là phải trở lại căn phòng đó để giải quyết. Lúc đầu cô còn định đóng gói tất cả đồ ăn bằng bạc mà bà Pitty đã để lại khi đi Macon nhưng lúc vào đến bếp, hai tay cô run đến nỗi làm vỡ ba cái đĩa. Cô đi ra ngoài hàng hiên để nghe những tiếng nổ rồi lại chạy trở vào phòng ăn và lại đánh rơi các đồ bằng bạc xuống sàn. Cô làm rơi tất cả những gì cô chạm vào. Trong lúc luýnh quýnh cô trượt chân và nặng nề ngã xuống nhưng cô dậy ngay được và cũng không cảm thấy đau. Trên đầu, cô nghe tiếng Prissy đang lồng đi tứ phía như một con vật hốt hoảng và tiếng động đó làm cô bực tức vì cô cũng lồng lên như thế.
Cô đi ra ngoài hàng hiên nhiều lần nhưng lần này cô không trở vào bếp nữa. Cô ngồi xuống, đơn giản vì cô không thể tiếp tục làm việc gì được nữa, dù chỉ là gói đồ. Cô chỉ có thể ở lại đây chờ Rhett, trái tim đập thình thịch. Ðầu phố đằng kia cô nghe có tiếng rít của trục bánh xe thiếu dầu và tiếng vó ngựa không đều. Tại sao anh ta không cho con ngựa phóng lên?
Tiếng động lại gần, Scarlett đứng lên và thốt ra tên của Rhett. Cô trông thấy anh mờ mờ bước xuống một loại xe bò nhỏ và cô nghe tiếng động khoá hàng rào. Anh vẫn ăn mặc cầu kỳ như đi dự một buổi khiêu vũ. Cái áo và cái quần cắt rất đẹp bằng vải trắng mịn. Anh mặc một cái áo gilê bằng lụa mầu xám cẩm thạch. Một cái áo khoác kín đáo che cái yếm áo sơmi. Cái mũ panama rộng ngạo nghễ đội lệch một bên và ở thắt lưng đeo hai khẩu súng ngắn báng bằng ngà. Hai túi áo vét đựng đầy đạn.
Anh đi lên với dáng đi uyển chuyển của người da đỏ với cái đầu đẹp hất ra đằng sau. Anh có vẻ đẹp của một hoàng tử. Bộ mặt âm thầm của anh biểu lộ một vẻ man rợ được tự chủ một cách cẩn thận, một vẻ tàn nhẫn làm cho Scarlett hoảng sợ nếu cô nhận thức được.
Cặp mắt đen của anh lóng lánh như thể tất cả tấn thảm kịch ấy làm anh thích thú, như thể những tiếng động đang xé tan bầy không khí và phản chiếu ghê sợ lên trời chỉ là những trò đùa doạ nạt trẻ con. Anh bước lên các bậc thềm và Scarlett quay lại, mặt tái mét, một ngọn lửa cháy bừng trong cặp mắt xanh của cô.
- Chào cô, Rhett nói giọng kéo dài và nâng mũ lên với một cử chỉ khoáng đạt. Ðêm nay đẹp trời lắm. Tôi nghe nói cô định làm một chuyến du hành có phải không?
- Nếu ông còn nói đùa nữa, Scarlett đáp với giọng cộc lốc, suốt đời tôi sẽ không bao giờ còn nói chuyện với ông nữa.
- Ðừng có kể với tôi là cô sợ.
Anh làm ra vẻ ngạc nhiên và phác một nụ cười làm Scarlett chỉ muốn đẩy anh xuống chân cầu thang,
- Có, tôi sợ lắm. Tôi sợ đến chết mất. Nếu ông chỉ có óc phán đoán mà Trời đã phú cho một con dê thì ông cũng sẽ phải sợ. Nhưng chúng ta không có thì giờ để tranh luận. Chúng tôi cần phải ra khỏi nơi đây.
- Xin phục vụ các bà. Nhưng cô có ý định đi đâu? Tôi đến đây chỉ với mục đích duy nhất là để biết xem cô định đâu. Cô không thể đi đến phương bắc, phương đông, phương nam cũng như phương tây. Chỗ nào cũng có quân Yankees. Chỉ còn một con đường đi ra khỏi thành phố mà quân Yankees còn chưa nắm được và quân đội dùng để rút lui. Và con đường đó sẽ không được tự do lâu đâu. Ðoàn kỵ binh của tướng Lee đang chiến đấu ở Rough Ready để giữ cho con đường đó được tự do lúc binh sĩ rút qua. Nếu cô đi theo con đường McDonough cùng với binh sĩ, quân lính sẽ lấy con ngựa của cô tuy không đáng giá bao nhiêu; tôi cũng đã phải vất vả lắm mới ăn cắp được nó. Nào, cô muốn đi đâu nào?
Scarlett đứng dậy run rẩy nghe Rhett nói và chỉ nghe được lơ mơ. Nhưng trước câu hỏi cụ thể đó, cô đột nhiên hiểu được là cô muốn đi đâu. Cô liền đáp:
- Tôi muốn đi về nhà tôi.
- Về nhà cô? Có nghĩa là về Tara phải không?
- Phải, phải, về Tara. Ôi, Rhett, chúng ta phải nhanh lên.
Anh nhìn cô tưởng cô mất trí
- Tara, trời ơi, Scarlett, vậy cô không biết là người ta đã đánh nhau suốt ngày ở Jonesboro à? Trận chiến diễn ra trên một trận tuyến mười lăm dặm và người ta đánh nhau ở ngay cả trong các đường phố ở Tara rồi, chiếm được toàn địa hạt đó rồi. Không ai hiểu chúng ở đâu nhưng chúng có ở phía ấy. Cô không thể trở về nhà cô được. Cô cũng không thể đi qua trận tuyến của quân Yankees được.
- Tôi sẽ đi về nhà tôi. Scarlett hét lên. Tôi sẽ về nhà, sẽ về.
- Cô điên rồi, giọng của Rhett trở nên oai nghiêm và rắn rỏi. Cô không thể đi về phía ấy được. Ngay cả nếu cô không bị rơi vào tay quân Yankees, rừng cũng đầy những kẻ lang thang và đào ngũ của cả hai đội quân, lại còn biết bao nhiêu binh sĩ đang đánh giật lùi từ Jonesboro, họ sẽ cướp ngay ngựa của cô chứ không đến lượt quân Yankees. Ðiều mày mắn duy nhất cho cô là đi theo binh sĩ trên con đường đi McDonough và cầu Chúa cho cô không gặp vận đen. Cô không thể đi Tara được. Ngay cả nếu cô tới được Tara, cô sẽ chỉ còn thấy là đống tro tàn. Tôi không muốn để cho cô về nhà cô. Có điên mới làm thế.
- Tôi sẽ về nhà tôi, Scarlett thốt lên, giọng tan nát như một tiếng kêu xé ruột. Tôi sẽ đi về nhà tôi. Ông không thể ngăn cản tôi được. Tôi đi về nhà tôi. Tôi muốn gặp mẹ tôi. Tôi sẽ giết chết ông nếu ông còn ngăn cản tôi. Tôi cứ đi về nhà tôi.
Vừa tức giận vừa sợ hãi, Scarlett mê man cả người rồi khóc oà lên. Cô dùng hai nắm tay đấm vào ngực và lại kêu lên: “Tôi sẽ đi, dù có phải đi bộ”.
Rồi đột nhiên cô thấy cô ở trong hai cánh tay của Rhett. Cô bám lấy anh, hai bàn tay không đấm nữa, má cô ướt đẫm nước mắt áp vào cái yếm áo sơ mi. Rhett một tay vuốt ve bộ tóc rối bời, miệng nói, giọng dịu dàng êm ái, không một chút bỡn cợt làm cho Scarlett nghĩ là không phải Rhett, mà là một người đàn ông nào đó nhân đức, mạnh mẽ, phảng phất mùi rượu cô nhắc, mùi thuốc lá và mùi ngựa, những mùi nhắc cô nhớ đến ông Gérald.
- Thôi cô bé thân mến, đừng khóc nữa. Cô sẽ đi về nhà cô, cô bé can đảm ạ. Cô sẽ đi về nhà cô. Ðừng khóc nữa.
Scarlett lại cảm thấy một cái vuốt ve mới lên bộ tóc và tự hỏi mơ hồ trong lúc bối rối, phải chăng đấy là đôi môi của Rhett. Anh dịu dàng quá, giỏi dỗ dành quá, làm cô cứ muốn ở mãi trong cánh tay anh. Giữa đôi cánh tay lực lưỡng này, chắc chắn sẽ không tai hoạ nào xảy ra với cô được.
Rhett lục trong túi lấy ra cái khăn mùi xoa rồi thấm nước mắt cho Scarlett:
- Bây giờ xì mũi đi như một bé ngoan, anh ra lệnh với một ánh tươi cười trong mắt. Bây giờ cho tôi biết cần phải làm gì nào? Chúng ta cần phải khẩn trương lên.
Vâng lời, Scarlett xì mũi nhưng không thể đưa ra ý kiến nào. Trông thấy cặp môi run run và cặp mắt nhìn anh thất vọng, anh chủ động đưa ra vấn đề:
- Mélanie sinh con rồi phải không? Phải đi một đoạn đường dài hai mươi dặm nguy hiểm đối với cô ấy lắm, lại trên chiếc xe tàn tạ này. Nên để cô ấy ở lại với bà Meade.
- Nhà ông bà Meade không còn ai. Tôi không thể bỏ cô ấy được.
- Tốt lắm, ta sẽ mang cô ấy đi theo vậy. Còn con bé không có đầu óc ấy đâu?
- Trên gác, đang đóng hòm.
- Hòm? Cô không thể mang theo hòm trong chiếc xe ốm này. Nó đã quá nhỏ so với tất cả số người của cô và bánh xe chỉ đòi long ra. Gọi con mọi ấy đến và bảo nó đem cái đệm giường nhỏ nhất trong nhà và để nó lên xe.
Scarlett vẫn còn chưa có khả năng làm được động tác gì.
Rhett nắm lấy cánh tay cô bằng một bàn tay cứng cỏi và hình như một phần nghị lực của anh truyền sang cô. Nếu cô có được tính thản nhiên của anh. Anh đẩy cô ra ngoài hành lang nhưng cô vẫn cứ tiếp tục nhìn anh với cặp mắt van lơn. Cặp môi anh như nhạo báng: “Phải chăng đây là người phụ nữ can đảm đã từng nói là không sợ Trời, không sợ đàn ông?”
Anh phì cười và bỏ cánh tay cô ra. Bị chạm tự ái, Scarlett lườm anh một cái đầy căm hờn. Cô nói:
- Tôi không sợ.
- Có, cô có sợ đấy. Chỉ trong chốc lát nữa là cô sẽ đảo ngược con mắt lên và tôi không mang theo thuốc muối đâu đấy nhé.
Bực mình, Scarlett giậm mạnh chân xuống sàn, không nói một lời, cô cầm lấy đèn và lao lên cầu thang. Rhett đi sát theo cô và cô nghe tiếng anh cười thầm. Cô thẳng người lên và bước vào buồng Wade, thấy nó đang mặc quần áo trong tay Prissy. Nó đang nấc và Prissy thì đang khóc. Cái đệm lông giường Wade nhỏ và cô ra lệnh cho Prissy đem nó xuống xe. Prissy bỏ em bé xuống và vâng lời. Wade đi theo nó xuống đến tận chân cầu thang. Em đã hết nấc vì mải quan tâm đến cảnh dọn nhà.
- Ông vào đây.
Scarlett nói và tiến đến phòng Mélanie. Rhett đi theo, tay cầm mũ.
Mélanie bình tĩnh nằm nghỉ, cái chăn dạ kéo lên tận cằm. Mặt cô xanh như xác chết nhưng cặp mắt sâu và có quầng đen của cô có vẻ tinh khiết. Cô không tỏ một vẻ gì ngạc nhiên khi trông thấy Rhett đi vào buồng mình. Cô nở một nụ cười yếu ớt trên môi. Scarlett giải thích:
- Chúng ta đi về Tara. Quân Yankees sắp đến. Ông Rhett sẽ đưa chúng ta đi. Ðó là con đường duy nhất của chúng ta, Mélania ạ.
Mélanie gật đầu thoả thuận và hướng về em bé sơ sinh. Scarlett bế nó lên tay và quấn nhanh cho nó một cái khăn mặt dày. Rhett bước lại gần giường.
- Tôi sẽ cố gắng để cô không bị đau, anh bình tĩnh tuyên bố và quấn cái chăn dạ vào xung quanh người Mélanie. Cô thử cố xem có ôm được cổ tôi không.
Mélanie cố gắng nhưng lại rơi xuống bất động. Rhett liền cúi xuống, luồn một cánh tay xuống dưới vai cô, cánh tay kia xuống dưới hai đầu gối và nhấc cô lên một cách nhẹ nhàng. Mélanie không nói gì nhưng Scarlett thấy cô cắn môi và tái xanh hơn nữa. Scarlett nâng cao ngọn đèn để soi đường cho Rhett. Cô đang tiến ra cửa thì Mélanie yếu ớt chỉ vào tường.
- Gì thế? Rhett hỏi
- Ðề nghị ông, Mélanie thì thào và giơ tay chỉ một vật. Charles.
Rhett nhìn cô ta như tưởng cô mê sảng. Nhưng Scarlett hiểu và suýt nổi cáu. Cô biết Mélanie muốn mang theo cái hình chụp lên bản bạc của Charles treo trên tường dưới thanh kiếm và khẩu súng ngắn của anh.
- Ðề nghị cả thanh kiếm nữa, Mélanie lại thì thào.
- Ðồng ý.
Scarlett nói và sau khi đã nói cho Rhett cẩn thận xuống cầu thang, cô quay vào buồng tháo thanh kiếm, cái thắt lưng vàkhẩu súng ngắn. Lúc tháo bức ảnh, Scarlett trông thấy khuôn mặt của Charles. Cặp mắt nâu của người thanh niên gặp mắt cô và cô tò mò đứng ngắm bức ảnh một lúc. Con người này đã là chồng cô, đã qua ít đêm bên cạnh cô, đã cho cô một đứa con cũng có cặp mắt hiền lành và nâu như thế này. Và cô khó mà còn nhớ đến chồng.
Nép trong hai cánh tay cô, em bé khóc oe oe và giơ lên những nắm đấm tí hon. Scarlett nhìn nó. Lần đầu tiên cô nhận thấy đây là con của Ashley và đột nhiên với tất cả sức lực còn lại, cô mong muốn nó là con của cô, con của cô và Ashley.
Prissy trèo lên cầu thang từng bốn bậc một. Scarlett đưa em bé cho nó. Cả hai đi xuống dưới ánh sáng của ngọn đèn hắt lên tường những bóng mờ. Trong hành lang, Scarlett trông thấy một cái trùm đầu. Cô vội đội vào và buộc đai vào cằm. Ðó là cái mũ tang của Mélanie không hợp với cô nhưng cô không thể nhớ được đã bỏ mũ của mình ở đâu.
Cô đi ra và xuống các bậc thềm, tay cầm đèn và cố gắng không để cho thanh kiếm đập vào chân. Mélanie nằm dài phía sau xe bò, bên cạnh có Wade và em bé quấn trong chiếc khăn. Prissy lên xe và bế em bé vào lòng.
Chiếc xe quá bé và những tấm ván viền xung quanh lại rất thấp. Hai bánh xe nghiêng vào bên trong như thể mới quay được vòng đầu chúng sẽ long ra. Ngựa là con vật gầy trơ xương và thân hình đáng buồn cười. Nó gục đầu xuống vẻ chán nản, gần như chạm vào hai cẳng trước. Sống lưng đầy những sẹo ở nơi bộ yên đặt lên. Nó thở một cách nặng nhọc.
- Con ngựa quèn này không đắt, Rhett nói với giọng ngạo mạn. Người ta nói là nó sắp thở hắt ra giữa hai cái càng. Nhưng tôi không thể làm hơn được. Một ngày kia tôi sẽ kể cho các cô nghe, có tô điểm thêm, ở đâu và làm sao tôi ăn trộm được nó và suýt nữa tôi đã ăn một phát đạn. Vào cái giai đoạn này của cuộc đời tôi, cần phải có sự tận tâm của tôi đối với mục đích của cô để biến tôi thành một tên ăn trộm ngựa… và ngựa mới ra ngựa chứ. Nào, để tôi giúp cô lên xe.
Anh cầm lấy ngọn đèn ở tay Scarlett và đặt nó xuống đất. Cái ghế đằng trước chỉ gồm có độc một tấm ván hẹp nối hai bên thành xe với nhau. Rhett mạnh dạn ôm ngang người Scarlett và đặt cô lên ghế. Thật đẹp cho người đàn ông và người đàn ông có sức lực như Rhett, cô nghĩ thầm và thu các nếp váy lại. Với Rhett ngồi bên cạnh, cô chẳng sợ gì cả, chẳng sợ lửa, tiếng động và quân Yankees.
Rhett ngồi xuống bên cạnh cô và cầm lấy dây cương.
- Ôi, đợi một tí đã, Scarlett kêu lên, tôi quên không khoá cửa ra vào.
Rhett phì cười và dùng cương quất con ngựa.
- Ông cười gì?
- ý nghĩ là… cô đi khoá cửa để bọn Yankees khỏi vào. Anh nói và con ngựa từ từ bước đi như bất đắc dĩ. Trên hè đường, ngọn đèn vẫn tiếp tục cháy, vạch một vòng tròn nhỏ ánh sáng vàng. Nó dần dần bé lại khi cỗ xe tiến ra xa.
Rhett quay lại phố Pécher và con ngựa đi theo hướng tây. Cỗ xe bắt đầu lúc lắc trên con đường gồ ghề mạnh đến nỗi làm Mélanie phải thốt lên một tiếng rên bị bịt lại ngay. Những cây cối âm u đan những cành nhánh của chúng lại với nhau trên đầu những người bỏ chạy. Những ngôi nhà lướt hai bên thành xe và những chiếc cọc xanh qua hàng rào, giống như một dãy bia mộ, phản chiếu lại một ánh sáng yếu ớt. Người ta tưởng như đi trong một hầm ngầm, nhưng qua vòm lá cây xuyên vào ánh sáng đỏ ghê rợn của bầu trời, và ở đầu phố những bóng đuổi nhau như những con ma trong cơn mê sảng. Mùi khói mỗi lúc một trở nên mạnh hơn và từ trung tâm thành phố nổi lên, do làn gió mang tới, tiếng động khiếp đảm của những tiếng hát, tiếng xe tải nhà binh lăn ầm ầm, tiếng bước chân của đám đông. Vào lúc Rhett cho con ngựa quặt sang phố khác, một tiếng nổ lớn điếc tai xé tan bầu không khí và một bó lửa khổng lồ phun lên về phía tây.
- Có lẽ đây là chuyến xe đạn cuối cùng, Rhett bình tĩnh nói. Tại sao họ không mang chúng đi từ buổi sáng? Họ có thừa thì giờ. Quân ăn hại. Thôi, chẳng việc gi đến chúng ta. Tôi nghĩ là đi vòng trung tâm thành phố chúng ta có thể tránh được đám cháy và bọn say rượu làm chật ních phố Décatur và dễ dàng tới được khu tây nam. Nhưng chúng ta buộc phải đi qua phố Marietta vài đoạn và nếu tiếng nổ đó không từ phố Marietta, tôi sẽ bị treo cổ.
- Bắt buộc… bắt buộc phải đi qua đám cháy à? Scarlett ấp úng.
- Nếu chúng ta đi nhanh, Rhett nói và nhảy xuống xe. Anh biến mất trong bóng tối của khu vườn. Lúc trở lại, anh cầm ở tay một cái roi nhỏ bẻ ở cành cây và anh quất không thương hại vào lưng con ngựa. Con ngựa bước đi nước kiệu. Bốn cẳng của nó phải khó nhọc mới mang nổi nó. Con ngựa thở hổn hển và những người trên xe bị lắc mạnh. Ðứa bé mới sinh oe oe, Wade và Prissy khóc, mọi người đều bị đâu vì va vào thành xe. Chỉ có Mélanie là im lặng.
Lúc cỗ xe tới gần phố Marietta, cây cối thưa thớt và những ngọn lửa cao đang bao phủ ầm ầm mái những toà nhà làm sáng rực các đường phố và nhà cửa hơn cả ban ngày, hắt những cái bóng quái gở điền cuồng quằn quại như cáng buồm của con tầu đắm trong trận cuồng phong.
Răng Scarlett va vào nhau lập cập. Cô thấy rét và run lẩy bầy mặc dù người ta đã thấy được sức nóng của ngọn lửa. Bây giờ mới thực sự là cảnh địa ngục. Nếu cô có thể ngăn không cho hai đầu gối va vào nhau nữa, cô đã nhảy xuống xe, cô đã quàng chân lên cổ để chạy về ẩn nấp trong nhà bà Pitty, vừa chạy vừa hét. Cô nép vào người Rhett, cô nắm lấy cánh tay anh với bàn tay run rẩy và ngước mắt nhìn anh. Cô muốn anh nói với cô, nói bất cứ vấn đề gì để khích lệ cô. Trên cái nền đỏ rực ấy, trong cái ánh sáng ác hại ấy đang tràn ngập họ, nét mặt nhìn nghiêng cả anh đẹp và dữ nổi bật lên rõ nét như trong một cái huân chương cổ đã mạt vật. Anh quay lại nhìn Scarlett và cặp mắt anh cũng có một ánh phản chiếu ghê rợn như của đám cháy. Scarlett có cảm tưởng là anh vui thú với tình hình hiện tại và lấy làm hân hoan với viễn cảnh sắp được đi vào địa ngục mà họ đang tới gần.
- Ðây này, anh nói và sờ vào một trong hai khẩu súng ngắn anh gài ở thắt lưng, nếu có kẻ nào, dù trắng hay đen luồn vào phía bên cạnh cô, sờ vào con ngựa, cô cứ bắn đã rồi hỏi ý định của hắn sau. Thế nhưng, trong cơn bối rối, xin cố chớ có bắn vào con ngựa còm.
- Tôi… tôi cũng có một khẩu, Scarlett nói và nắm lấy vũ khí để trong làn áo. Nhưng đồng thời cô cũng hoàn toàn tin chắc là khi thần chết có nhìn cô bằng cặp mắt trắng dã, cô sẽ chết khiếp, làm sao mà bóp cò được.
- Cô có một khẩu à? Cô lấy ở đâu?
- Khẩu của Charles.
- Của Charles?
- Của Charles… chồng tôi.
- Thế ra cô cũng đã có chồng thật rồi à? Rhett lẩm bẩm rồi anh khẽ cười.
- Vậy ông đã nghĩ thế nào về việc tôi có một đứa con trai? Scarlett kêu lên với giọng hung dữ.
- ồ, không phải là chỉ có chồng mới…
- Ông có im đi không? Ði nhanh lên, nhanh lên nữa.
Nhanh lên, Scarlett chỉ có mỗi câu đó trong đầu. Nhanh lên!
Nhưng lúc xe sắp vào phố Marietta, bỗng nhiên Rhett gìm cương lại và xe dừng trong bóng một nhà kho chưa bị lửa bén đến.
- Có lính, Rhett nói.
Một phân đội đi xuống phố Marietta giữa hai dãy nhà đang bốc cháy. Tiều tuỵ, đầu cúi gục, tay cầm súng theo bất cứ kiểu nào, một đoàn người đi bước thường, quá mệt mỏi nên không thể đi nhanh hơn được, quá mệt mỏi nên không còn chú ý đến những cái xà nhà xập xuống ở bên phải và bên trái, đến luồng khói đanh xoáy tròn xung quanh họ. Tất cả đều quần áo rách mướp và tả tơi đến nỗi người ta không phân biệt được ai là chủ huy. Tuy nhiên, thỉnh thoảng người ta trông thấy một cái mũ rách có đính ba chữ đan vào nhau “C.S.A” (Conferedated States Army, tức quân đội Liên bang).
Rất nhiều người đi chân không, đôi chỗ có băng bẩn bó đầu hoặc cánh tay. Họ đi qua, không nhìn sang phải cũng không nhìn sang trái, lặng lẽ đến nỗi không có tiếng chân trần dẫm xuống đất như những bóng ma.
- Hãy nhìn kỹ họ, Rhett nói giọng nhạo báng, nhìn kỹ đi để sau này có thể nói với con cháu các người là các người đã trông thấy đội quân hậu vệ đánh giật lùi của Mục đích Vinh quang.
Ðột nhiên Scarlett thấy căm ghét Rhett một cách lạ lùng, làm cho cô hết cả sợ. Cô biết là số phận của cô và của tất cả những người phía sau xe đều phụ thuộc vào Rhett và vào một mình Rhett. Cô căm ghét anh vì dám chế giễu những người lính mặc quần áo rách. Cô nghĩ đến Charles đã chết, đến Ashley có thể cũng đã chết, đến tất cả những người thanh niên vui vẻ và dũng cảm đang bị tàn rữa trong những nấm mộ đào vội, và cô quên là cả cô nữa cũng đã có lần coi họ là những kẻ điên. Cô đang ở trong tình trạng không thể nói được nhưng cặp mắt cô nóng bỏng căm hờn và khinh bỉ, nhìn Rhett một cách giận dữ.
Ðến khi tốp cuối cùng đi tới, một cái bóng nhỏ ở hàng cuối cùng lưỡng lự, dừng lại và quay về phía những người đang đi xa với bộ mặt bẩn thỉu, mệt mỏi, ngơ ngác. Anh ta cũng nhỏ như Scarlett, nhỏ đến nỗi khẩu súng của anh cũng lớn bằng anh và cặp má đầy những ghét bẩn không có râu.
“Anh ta không quá mười sáu tuổi, Scarlett nghĩ bụng. Anh ta chắc là người của đội Cận vệ địa phương nếu không cũng là trốn khỏi trường học”.
Trong khi cô đang quan sát, anh thanh niên từ từ quỵ xuống và nằm dài trong đám bụi. Không nói một câu, hai người đàn ông tách ra khỏi hàng cuối và đi ngược lại chỗ người thanh niên, một trong hai người đưa khẩu súng của anh ta và người thanh niên cho bạn rồi cúi xuống xốc người thanh niên lên vai một cách dễ dàng. Lưng gập xuống vì vác nặng, anh ta từ từ tiến lên để cho kịp đơn vị. Trong lúc đó, người thanh niên yếu sức và bực tức như đứa trẻ bị trêu hét lên: “Bỏ tôi xuống. Tôi còn đi được mà!” Người đàn ông không nói gì, cứ tiếp tục đi đuổi theo đơn vị và biến vào góc phố.
Rhett im lặng. Trong tay anh dây cương thõng xuống, bất động và bộ mặt ngăm ngăm đen của anh tỏ vẻ khó chịu. Bỗng nhiên không xa cỗ xe, những tấm gỗ dài đổ sập xuống rầm rầm và Scarlett trông thấy một lưỡi lửa mỏng chạy trên mái nhà kho mà cô dừng cạnh. Thế rồi giống như những lá cờ, ngọn lửa phụt lên trời một cách đắc thắng ngay trên đầu họ. Làn khói nóng xộc vào mũi Scarlett. Wade và Prissy bắt đầu ho và em bé mới sinh hắt hơi nho nhỏ.
- Ôi, Rhett. Ông điên hay sao đấy. Nhanh lên chứ.
Rhett không nói gì nhưng vụt lấy vụt để con ngựa làm nó chồm lên phía trước. Với tất cả tốc độ mà con ngựa có khả năng, chiếc xe lắc lư đi qua phố Marietta. Trước mặt họ mở ra một cái hầm lửa. Hai bên đường phố ngắn và hẹp dẫn đến đường sắt, những ngôi nhà đang làm mồi cho lửa. Họ lao vào đấy. Một ánh lửa mạnh gấp mười lần ánh mặt trời làm họ loá cả mắt. Một sức nóng ghê gớm làm khô da. Tiếng nổ, tiếng lách cách của lửa, tiếng răng rắc đủ loại đập vào tai họ thành những làn sóng đau đớn. Họ có cảm tưởng như phải chịu bị hành hạ vĩnh viễn ở đây rồi bỗng nhiên họ thấy mình ở trong một bóng tối mờ mờ.
Họ đổ xuống với với tốc độ nhanh nhất, chồm lên những thanh ray đường sắt và Rhett không ngừng quất con ngựa. Anh có một vẻ trầm lặng, lơ đễnh. Hình như anh quên mình đang ở đâu. Anh nghiêng thân hình rộng lớn của anh về phía trước và cằm của anh bạnh ra như thể những ý nghĩ trong đầu anh chắng thú vị gì. Sức nóng của đám cháy làm anh toát mồ hôi ướt đẫm trán và má, nhưng anh chẳng quan tâm đến.
Cỗ xe đi vào một bên phố rồi một phố khác, quặt từ một phố hẹp sang phố khác cho đến khi Scarlett mê man đi và tiếng gầm của đám cháy dịu dần. Rhett vẫn không nói một lời. Anh tiếp tục quất roi vào con ngựa. Lúc này ánh hồng trên bầu trời đã mờ hẳn và con đường trở nên tối tăm đến nỗi Scarlett muốn Rhett nói một câu gì đó, dù là nhạo báng cô, xúc phạm cô nhưng Rhett vẫn im lặng.
Anh nói hay không, Scarlett vẫn cảm ơn trời về sự có mặt của anh. Cô thấy yên tâm khi ngồi cạnh một người đàn ông, được tựa vào anh, được cảm thấy cánh tay cứng rắn của anh, được biết có anh đứng chắn giữa mình và những mối nguy hiểm.
- Ôi Rhett, Scarlett thì thầm vào bám vào tay anh. Không có ông, chẳng biết chúng tôi sẽ ra sao. Ông không đi chiến đấu làm tôi sung sướng quá.
Anh quay đầu lại và mắt lườm làm Scarlett phải co rúm người lại. Bây giờ, cặp mắt anh không có chút gì vẻ ngạo nghễ của chúng nữa. Người ta có thể đọc được trong mắt anh nỗi bực tức xen lẫn với ngạc nhiên. Môi dưới của anh nhăn lại. Trong một khoảng thời gian dài, cỗ xe tiếp tục lóc cóc đi trong im lặng, chỉ thỉnh thoảng có tiếng hít mạnh của Prissy và tiếng ọ ẹ của đứa bé mới sinh. Lúc Scarlett đã chán ngấy phải nghe tiếng ngáy của con bé da đen, cô quay lại véo mạnh vào nó để nó kêu lên trước khi lại chìm đắm vào một sự im lặng hãi hùng.
Rồi Rhett cho ngựa quặt một góc thẳng, tiến vào một con đường rộng hơn, bằng phẳng hơn. Những ngôi nhà có hình dáng tạp nham và thưa hơn ở hai bên đường. Những khu rừng dựng lên như bức tường chối lại với trời tối âm u. Rhett ghì cương lại và nói cộc lốc:
- Chúng ta đã ra khỏi thành phố rồi. Chúng ta đang ở trên đường cái đi Rough Ready.
- Ði nhanh lên thôi, không nên dừng ở đây.
- Cho con ngựa thở chút đã. Nói xong anh quay lại nhìn Scarlett và từ từ hỏi: - Scarlett, cô vẫn cứ quyết định làm cái trò điên rồ ấy chứ?
- Làm trò gì?
- Tìm cách về Tara. Ðó là một cuộc tự sát. Ðoàn kỵ binh của tướng Lee và quân đội Yankees sẽ cản đường cô.
Trời ơi, anh ta từ chối dẫn cô về nhà sau tất cả những thử thách mà cô phải chịu đựng trong ngày khiếp đảm này sao?
- Vâng, có chứ, có chứ. Ðề nghị ông đấy. Ông Rhett, ta khẩn trương lên. Con ngựa chưa mệt đâu.
- Một phút nữa đã. Bằng còn đường này cô không thể đến Jonesboro được. Cô cũng không thể đi theo con đường sắt được. Suốt ngày hôm nay đã xảy ra trận chiến giữa Rough Ready và Jonesboro. Cô có biết con đường nào khác, đường mòn hoặc đường xe đi không phải qua Rough Ready hoặc Jonesboro không?
- Có, có, Scarlett yên dạ kêu lên. Chúng ta có thể đến Rough Ready, tôi biết có một con đừng mòn tách khỏi đường cái và lượn vòng vèo độ mấy dặm. Tôi và ba tôi đã cưỡi ngựa đi qua đấy. Nó sẽ đi tới gần nhà Mac Intosh và ở đấy chỉ cách Tara có một dặm thôi.
- Tốt lắm, có lẽ cô có thể tới Rough Ready. Buổi trưa hôm qua tướng Lee đã đóng quân tại đấy để bảo vệ cuộc rút lui. Cũng có thể quân Yankees có ở đấy. Cô cũng có thể qua được nếu quân lính của tướng Lee không lấy mất con ngựa của cô.
- Tôi… tôi sẽ có thể qua?
- Phải, cô, giọng của Rhett đanh lại.
- Nhưng ông Rhett, ông… ông không đưa chúng tôi đi sao?
- Không. Tôi bỏ các cô ở đây.
Scarlett ngơ ngác nhìn xung quanh, cô nhìn thấy bầu trời tái mét đằng sau cô, những cây cối đen sì hai bên đường như những bức tường thành của nhà giam, cô nhìn thấy những cái bóng sợ hãi chất đằng sau xe, sau rồi cô nhìn Rhett. Anh có điên không? Hay cô nghe không rõ?
Bây giờ anh mỉm cười. Cô trông thấy răng anh bóng lên và cặp mắt đã lấy lại vẻ ngạo nghễ như cũ.
- Bỏ chúng tôi? Nhưng… ông đi đâu?
- Cô bé thân mến ạ, tôi đi chiến đấu.
Vừa được an ủi, vừa bực mình, Scarlett thốt lên một tiếng thở dài. Vào một lúc như thế này làm sao anh có thể bỡn cợt được. Rhett, đi chiến đấu? Sau tất cả những điều anh đã nói về những kẻ mất trí vì một tiếng trống thúc giục hoặc những lời diễn văn đẹp đẽ của một nhà hùng biện đẩy họ đi hy sinh cuộc đời… về những kẻ ngu đần đã đi chém giết lẫn nhau để cho những kẻ khốn kiếm cháo đầu cơ.
- Ôi, tôi muốn bóp chết ông vì đã làm tôi sợ quá. Thôi, chúng ta lại lên đường.
- Tôi không nói đùa đâu, cô bé thân mến ạ. Và tôi lấy làm tự ái thấy cô nói đến sự hy sinh anh dũng của tôi bằng cái giọng ấy. Lòng yêu nước, yêu Mục đích vẻ vang của cô ở đâu? Ðây là lúc hoặc không bao giờ để nói với tôi là cô muốn tôi trở về với cái mộc hay nằm thẳng cẳng trên cáng đó. Nhưng cô phải nói nhanh lên, vì tôi muốn có thời gian để đọc một bài diễn văn thật tuyệt trước khi đi chiến đấu.
Giọng nói kéo dài của anh làm cô điên tiết. Anh đang ngạo mạn và tuy vậy có cái gì đó trong cô nói lên anh cũng tự ngạo mạn với bản thân mình. Anh nói về gì? Về lòng yêu nước, về cái mộc, và bài diễn văn tuyệt diệu? Chẳng thể nào anh nói thật được. Không, không thích đáng chút nào. Anh cũng có thể nói đến nỗi vui mừng bỏ cô lại giữa con đường tối tăm này cùng với một phụ nữ có lẽ sắp chết, một đứa bé mới đẻ, một con mọi không có đầu óc và một đứa trẻ khiếp sợ. Anh không thể nào nghĩ đến việc bỏ mặc cô chèo chống một mình qua những bãi chiến trường, giữa những kẻ lang thang, quân Yankees, giữa những đám cháy và có trời mới hiểu vì sao.
Một hôm, hồi cô mới lên sáu, cô bị ngã từ trên cây sấp bụng xuống đất, cô vẫn còn nhớ quãng thời gian trước khi cô lấy lại được hơi thở. Tê mê, ngơ ngác, hơi thở đứt đoạn, trái tim lật nhào, cô nhìn Rhett và cũng có cảm giác như hồi cô bị ngã.
- Rhett, ông không đùa đấy chứ?
Cô nắm lấy tay anh và thấy nước mắt mình nhỏ xuống cổ tay. Anh cầm lấy tay cô và hôn lên đó rồi nói:
- ích kỷ từ đầu đến cuối. Có phải không cô bé thân mến? Cô chỉ nghĩ đến sao cho cá nhân quý báu của cô được an toàn và cô hoàn toàn quên mất cái Liên bang dũng cảm. Cô hãy nghĩ đến binh sĩ của chúng ta sẽ được cổ vũ với sự xuất hiện của tôi vào giờ thứ mười một.
Giọng của anh đượm một vẻ dịu dàng tinh quái.
- Ôi Rhett. Scarlett rên rỉ, làm sao ông có thể đối với tôi như thế? Tại sao ông lại bỏ tôi?
- Tại sao à? Có thể vì lý do của cái tình cảm phản động nấp trong mỗi người miền Nam chúng ta. Có thể… có thể vì tôi cảm thấy xấu hổ. Biết đâu?
- Xấu hổ? Ông phải chết vì xấu hổ? Bỏ chúng tôi ở lại đây, một mình, không tự vệ…
- Scarlett thân mến. Cô không phải là không có tự vệ. Kẻ nào có tính ích kỷ và tinh thần quyết đoán như cô, không thể nào không có tự vệ được. Cầu Chúa phù hộ bọn Yankees nếu chẳng may chúng gặp phải tay cô.
Anh đột nhiên nhảy ra khỏi xe và đi vòng lại để sang phía Scarlett, cô đang hãi hùng nhìn anh.
- Xuống xe, Rhett ra lệnh.
Cô không động đậy. Thế là bằng một cử chỉ tàn nhẫn, Rhett ôm thốc người cô lên và đặt đứng xuống dưới đất bên cạnh anh rồi kéo cô ra xa xe vài bước. Scarlett cảm thấy bụi và sỏi chui vào giầy làm cô đau chân. Ðêm tối còn nóng bao phủ lấy cô như trong một giấc mơ. Rhett nói tiếp:
- Tôi không yêu cầu cô hiểu cho tôi hoặc tha lỗi cho tôi. Tôi hoàn toàn bất chấp những điều cô làm, bởi vì bản thân tôi cũng không bao giờ hiểu được điều ngu si ấy cũng như không tha thứ cho tôi về nó. Tôi lấy làm buồn lòng đã phát hiện thấy còn nhiều Chủ nghĩa Ðông Ki Sốt như vậy ở trong tôi. Nhưng miền Nam yêu quý của chúng ta đang cần người. Vị Thống đốc Brown anh hùng của chúng ta đã chả tuyên bố thế là gì? Mặc kệ. Tôi đi đây.
Bỗng nhiên anh phá lên cười, một tiếng cười làm nổi lên những tiếng vang trong rừng.
“Em yêu đấu, anh sẽ không biết là anh yêu em biết bao nhiêu nếu anh không yêu danh dự ngần ấy!” Ðó là một lời thơ hay, có phải không? Chắc chắn là nó sẽ còn hay hơn điều anh tìm thấy ở anh lúc này. Bởi vì, anh yêu em, Scarlett, mặc dù anh đã nói câu đó hồi tháng trước vào một buổi tối dưới hàng hiên - giọng nói kéo dài của anh trở nên mơn trớn và hai bàn tay anh, hai bàn tay khoẻ và ấm, tiến dần lên đôi cánh tay trần của người thiếu phụ. Anh yêu em, Scarlett, bởi chúng ta giống nhau quá chừng. Cả hai chúng ta đều là kẻ bội giáo, em yêu ạ, và là những kẻ ích kỷ đê tiện.
Em và anh, chúng ta rất ít quan tâm đến vấn đề thế giới sụp đổ, miễn là chúng ta được ở một nơi an toàn và thoải mái.
Tiếng nói của anh nổi lên trong bóng tôi và Scarlett nghe được từng câu, nhưng chúng không có nghĩa với cô. Tâm trí kiệt quệ của cô cố gắng hình dung sự thật cay đắng, cố hiểu là Rhett sắp bỏ cô một mình đương đầu với bọn Yankees. Tha hồ cho tâm trí của cô nhắc lại: “Anh ta lại bỏ rơi mình! Anh ta bỏ rơi mình!” ý nghĩ đó không làm nảy sinh được trong cô một niềm xúc động nào.
Rhett quàng tay ôm lấy người cô, áp cô vào những bắp thịt cứng của đùi anh, áp vào ngực cô những chiếc khuy áo của anh. Một làn sóng ấm áp nâng cô lên, mặc dù kinh ngạc và sợ hãi, làm cô mất hết ý niệm về thời gian, về không gian, về tính huống. Người cô mềm nhũn, sức lực như mất hết, cô không còn khả năng tự vệ nữa và thật là hạnh phúc được phó mặc mình cho hai cánh tay của Rhett.
“Em không muốn thay đổi ý kiến về điều anh đã nói hồi tháng trước à? Chẳng có gì bằng mối nguy hiểm và cái chết để tăng thêm ý vị cho mọi vấn đề. Scarlett, hãy có lòng yêu nước em ạ. Hãy nghĩ là em sẽ gửi một người lính đi chết với biết bao là kỷ niệm đẹp đẽ!”
Rhett hôn cô và bộ ria của anh làm buồn miệng cô. Anh hôn cô chậm chạp, bằng cặp môi ấm áp, chúng tận dụng hết thời gian như thể là là đêm thuộc về anh. Charles chưa bao giờ hôn cô như thế. Chưa bao giờ những cái hôn của các anh em nhà Tarleton hay nhà Calvert lại làm cô run rẩy được như thế. Anh gập người cô lại phía sau và cặp môi anh lại lần xuống cổ họng cô đến tận cái ghim cài coóc xê. “Em yêu dấu, anh thì thào, em yêu đấu!”
Cô chỉ phân biệt được lờ mờ trong bóng đêm hình dáng chiếc xe bò, và cô nghe thấy tiếng nói lanh lảnh của Wade: “Mẹ ơi, con sợ lắm!”
Mặc dù tất cả đều tối tăm và quay cuồng xung quanh cô, cô định thần lại được ngay, lấy lại được tỉnh táo và nhớ lại điều mà đã có một lúc cô quên. Phải, cô cũng đã sợ hãi và Rhett đã bỏ cô, đã mặc cô, đồ thô bỉ. Hơn thế nữa, hắn lại còn dám táo tợn đứng lại đây, ở giữa đường cái để chửi rủa cô với những đề nghị đê tiện. Cơn tức giận đến điên cuồng nổi lên. Cô đứng thẳng người và vùng một cái khỏi tay Rhett:
- Ôi, đồ thô bỉ.
Cô kêu lên như thế và cô cố lục tìm trong trí nhớ xem có còn câu chửi nào khác để văng ra nữa không, những câu chửi mãnh liệt hơn, như ông Gérald hay dùng mỗi khi ông nổi nóng với ông Lihncon, ông Intosh hoặc với những con lừa gan lì. Nhưng chẳng tìm thấy câu nào. “Ðồ hèn nhát, bẩn thỉu, thối tha”. Và, vì không tìm thấy câu nào thô bỉ hơn, cô dùng hết sức còn lại đấm cho anh một cái mặt mặt. Anh lùi lại một bước, đưa bàn tay lên mặt.
“A!” anh bình tĩnh nói, và trong một lúc hai người mặt đối nhau trong bóng tối. Scarlett có thể nghe thấy tiếng anh thở khó nhọc, trong khi chính bản thân cô cũng như vậy. Cô nói tiếp:
- Người ta nói có lý, tất cả mọi người đều nói có lý, ông không phải là con người lịch sự.
- Cô bé thân mến ạ. Ðây chưa phải lúc đâu.
Cô biết anh cười và ý nghĩ đó làm cô điên tiết.
- Ông cút ngay đi. Cút ngay bây giờ. Và phải cố mà nhớ lấy, không bao giờ tôi còn muốn gặp ông nữa. Tôi mong rằng một viên đạn trái phá sẽ nổ tung xác ông ra. Tôi mong rằng xác ông sẽ bị xé ra thành hàng nghìn mảnh. Tôi…
- Tôi tha thứ cho cô câu còn lại. Tôi biết rất rõ tư tưởng chung của cô rồi. Khi mà tôi sẽ chết trên bàn thờ của tổ quốc, tôi mong rằng lương tâm cô sẽ dằn vặt cô.
Nghe tiếng anh cười và đoán anh đã trở về xe bò, cô nghe thấy anh nói và bao giờ cũng thế mỗi khi anh nói với Mélanie đều bằng một giọng đầy kính trọng:
- Thưa cô Mélanie?
Giọng nói sợ hãi của Prissy trả lời anh từ trong xe:
- Trời ơi, thưa ông thuyền trưởng, cô Mélanie bị ngất từ lâu rồi.
- Chưa chết chứ? Còn thở chứ?
- Thưa ông vâng.
- Cứ như thế lại hơn. Nếu cô ấy tỉnh, tôi e rằng sẽ không chịu nổi đau đớn. Prissy phải chăm nom kỹ cô ấy nhé. Ðây, cho mày cái này, cố mà bớt ngu ngốc đi nhé.
- Thưa ông vâng. Cảm ơn ông.
- Chào tạm biệt, Scarlett.
Cô biết là anh quay lại và nhìn về phía mình nhưng cô chẳng nói gì. Hờn căm làm cô không còn nói được nữa.
Sỏi trên mặt đường bắt đầu lạo sạo dưới bước chân của Rhett và trong một lúc Scarlett nom thấy cặp vai của anh nổi lên trong bóng đêm. Thế rồi anh biến mất. Cô còn nghe thấy tiếng bước chân anh một lúc nữa. Hai đầu gối cô run lên.
Tại sao anh phải ra đi, có phải để nhấn mình vào bóng đêm, vào chiến tranh, vào một mục đích đã thấy trước là thất bại, vào một thế giới đã trở nên điên rồ? Tại sao anh ra đi, Rhett, là người thích những thú vui về rượu nồng và gái đẹp, về thức ăn ngon và giường đệm êm ấm, vải mịn và da đẹp, là người ghét miền nam và biến thành điên những ai chiến đấu cho miền Nam? Từ nay trở đi, anh sẽ đi nhấn đôi giầy vécni trên con đường đầy cay đắng mà đói khát không ngừng dày vò, mà những vết thương, nỗi mệt nhọc và buồn chán lao tới như những con sói đói. Và ở đầu con đường đó là cái chết. Anh không cần phải đi. Anh đã để cô một mình trong đêm tối, một mình với quân Yankees, chúng chặn đường về nhà của cô.
Lúc nàu, cô nhớ lại tất cả những câu chửi mà cô toan trút lên đầu anh nhưng chậm mất rồi. Cô tỳ mặt vào cổ ngựa và khóc.
Những tia nắng ban mai rực rỡ chảy tràn qua kẽ lá trên đầu làm Scarlett thức giấc. Trong một lúc, người bị tê cóng vì phải nằm bó rọ, nàng không biết mình đang ở đâu. Ánh nắng chói chang, sàn xe cứng như đá khiến người nàng ê ẩm. Cảm thấy có vật gì nằng nặng đang đè lên đùi, nàng cố gượng dậy và nhận ra đó là Wade, nó gối đầu ở đùi nàng ngủ vùi. Hai bàn chân bẩn của Melanie gần như chạm vào mặt Scarlett, con Prissy cuộn mình như một con mèo đen dưới tấm ván làm chỗ ngồi, ép giữa nó và Wade là đứa bé sơ sanh.
Rồi chợt nhớ lại tất cả, nàng nhổm dậy mau và lật đật nhìn quanh. Tạ ơn Chúa, không bóng dáng một tên Yankee nào quanh đó. Chúng không thấy được nơi ẩn náu của nàng. Bây giờ nàng hoàn toàn nhớ rõ, nhớ cuộc hành trình bắt đầu khi tiếng chân Rhett tắt dần, một đêm dài vô tận với con đường đen như mực lởm chởm đá xanh và hang hố, nhớ những lúc bánh xe lọt xuống khe nước khiến nàng và con Prissy phải kéo nó lên bằng tất cả sức lực của những kẻ chạy trốn vì sợ hãi. Nàng rùng mình nhớ lại những lúc đang cho con ngựa ngoan cố băng đồng hay vượt rừng thì bỗng nghe có tiếng chân binh sĩ tới gần mà không biết đó là bạn hay thù…nàng còn nhớ những khi tê tái lo sợ bị lộ tung tích vì một tiếng ho, một cái hắt hơi hoặc tiếng nấc của Wade.
Ồ, trên con đường tối đen, người đi qua trông như những bóng ma, không tiếng động nào ngoài tiếng chân trên đất mềm, tiếng leng keng của hàm thiếc ngựa và tiếng vật dụng bằng da kêu sột soạt. Kinh khủng làm sao khi con ngựa bệnh hoạn lại trở chứng đúng lúc những khẩu đại bác dã chiến và kỵ binh ào ạt vượt qua. Họ đi sát một bên nhóm người đang ngồi nín thở trên xe , gần đến đỗi Scarlett duỗi tay ra là có thể chạm vào người họ, có thể ngửi mùi mồ hôi hăng nồng.
Sau cùng, khi đến gần Rough và Ready nàng vẫn thấy vài đốm lửa trại lập lòe nơi vị trí của những thành phần còn lại trong đơn vị cản hậu của tướng Steve Lee. Họ đang đợi lịnh rút lui. Scarlett phải cho xe đánh một đường vòng cung cách đó một dặm trên cánh đồng cho tới khi những ánh lửa mất hút phía sau. Và rồi, bị lạc đường trong bóng tối, nàng không tìm thấy con đường mòn quen thuộc. Cho đến lúc tìm ra nó, thì con ngựa đã gục ngã giữa càng xe, không cử động, không đứng dậy nổi dầu nàng và con Prissy cố nắmlấy dây cương lôi kéo.
Scarlett phải tháo con vật ra và ê ẩm cả người, nàng chui vào nằm duỗi chân phía sau xe. Nàng nhớ mang máng trước khi vừa nhắm mắt hãy còn nghe tiếng Melanie van xin như một lời xin lỗi:
- Scarlett, làm ơn cho chị chút nước.
Nàng trả lời: “Ở đây không có nước” và ngủ thiếp luôn trước khi mấy tiếng đó thoát ra khỏi miệng.
Bây giờ trời đã sáng tỏ, cảnh vật thật yên tĩnh, cây cỏ vẫn xanh mướt với những đốm nắng vàng. Không tăm dạng một người lính ở quanh đó. Scarlett đói lả và khát khô cổ họng, mình mẩy đau như dần. Nàng ngạc nhiên tự hỏi mình, Scarlett O’Hara, bao giờ cũng nằm ngủ trên những tấm nệm lông êm ái, dưới những tấm mền len, lại có thể ngủ như một con thợ gặt trên một miếng ván cứng như vậy hay sao?
Mắt chói lòa vì nắng, nàng suýt nghẹn thở vì quá sợ khi quay nhìn Melanie. Melania nằm im lìm và tái mét khiến Scarlett nghĩ người chị chồng mình đã chết. Melanie giống như người chết, mặt nhăn nheo, mái tóc đen sút sổ, rối bù. Nhưng khi thấy ngực Melanie còn phập phồng, Scarlett mới tin là Melanie đã thoát chết đêm qua.
Nàng che mắt nhìn quanh. Vậy là bọn nàng đã ngủ đêm dưới lùm cây trong sân của một ngôi nhà, trước mắt là con đường nhỏ trải sỏi uốn cong dẫn tới một con đường lớn có trồng bách hương.
“Ủa, nhà của họ Mallory đây mà”. Nàng sung sướng nghĩ tới sắp được gặp người quen và được giúp đỡ.
Nhưng một sự im lặng chết chóc phủ xuống đồn điền. Luống hoa, sân cỏ đều bị nghiền ra từng mảnh, vó ngựa, vết xe và vết chân người đã cày tung mặt đất lên. Scarlett nhìn về phía ngôi nhà, thay vì một ngôi nhà cũ kỹ làm bằng gỗ sơn trắng, nàng chỉ thấy còn trơ lại cái nền đá hoa cương hình chữ nhựt và hai ống khói bằng gạch nám đen sừng sững vươn mình lên tàng cây lá cháy thành than.
Scarlett rùngmình, Tara có cùng một tình trạng vậy không? Bị thiêu rụi thành bình địa và im lìm chết chóc?
“Đừng nghĩ tới chuyện đó ngay lúc này, đừng bận tâm chuyện đó. Mình sẽ lại hoảng sợ cuống cuồng lên”. Nhưng dù cố tự chủ, tim nàng vẫn đập thật mau, mỗi nhịp đập như nhắc nhở vang rền: “Về nhà! Mau lên! Về nhà! Mau lên!”.
Họ phải tiếp tực con đường về Tara. Nhưng trước hết, phải tìm vài món gì để ăn và nước, đặc biệt là nước. Scarlett lay con Prissy dậy. Con bé tròn xoe mắt:
- Chúa ơ! Bà Scarlett, con tưởng lúc tỉnh dậy là đã trên Đất Hứa (*” rồi chớ.
- Còn xa lắm, chưa chết đâu.
Scarlett vừa trả lời vừa vuốt lại mái tóc. Mặt mày và thân thể nàng đã có mùi ẩm mồ hôi. Cả người nàng dơ bẩn, đầy bụi bặm và nhơ nhớp. Quần áo đã nhăn nhúm, nhàu nát vì mặc ngủ. Chưa bao giờ nàng cảm thấy nhức nhối dữ dội như lúc này, mỗi cử động lại làm nàng đau nhói lên.
Nàng nhìn xuống, thấy Melanie đang mở mắt ra, đôi mắt của một người bệnh với những quầng thâm, trong khi vành môi nứt nẻ gượng thều thào:
- Nước!
Scarlett ra lịnh:
- Dậy mau, Prissy. Ra giếng tìm một ít nước.
- Không được đâu bà Scarlett! Ở đây chắc có ma. Chắc có người chết ở ngoài đó.
- Được rồi, để tao biến mày thành ma. Có chịu xuống không?
Rồi chẳng buồn cãi vã thêm với con bé, Scarlett lóng cóng leo xuống xe.
Bây giờ nàng sực nhớ tới con ngựa. Chúa ơi! chắc nó đã chết đêm qua! Nó có vẻ gần tắt thở khi nàng tháo dây cương ra. Nàng chạy vòng trước xe, thấy nó đang nằm nghiêng một bên. Nhưng con ngựa hãy còn sống...nó đang thở khó nhọc, mắt mở hé, lờ đờ nhưng vẫn sống. Thế là được, chỉ cần một chút nước là nó sẽ phục hồi ngay.
Prissy rên rỉ xuống xe và rụt rè bước theo Scarlett tới con đường trồng bách hương. Đằng sau cảnh đổ nát, khu gia cư sơn trắng của bọn nô lệ im lặng như tờ, tất cả đều hoang vắng bên dưới những lùm cây chung quanh. Nàng tìm thấy cái giếng ở giữa khu gia cư đó và cái nền đá ám khói, mái che vẫn còn nguyên và gàu múc chìm sâu dưới nước. Scarlett kéo dây lên và khi gàu nước long lanh được đem lên, nàng kê miệng vào uống ừng ực, làm nước đổ tung tóe trên người.
Nàng uống mãi tới lúc con Prissy sốt ruột:
- Bà Scarlett, con cũng khát.
Scarlett nhớ ra người khác cũng đang cần nước như mình.
- Tháo sợi dây thừng ra và đem cái gàu tới xe cho họ uống. Xong rồi tới phiên con ngựa. Mày nghĩ xem bà Melanie có cho con bú được không? Nó đói lắm rồi.
- Chúa ơi, bà Scarlett, bà Melly không có sữa đâu. Bà ấy không bao giờ có sữa được.
- Sao mày biết?
- Con thấy nhiều người giống bà ấy rồi.
- Đừng lên mặt với tao. Nội chuyện đỡ đẻ hôm qua cũng đủ biết rồi. Thôi lẹ lên. Tao còn phải đi kiếm cái gì ăn.
Scarlett tìm mãi mới thấy còn vài trái táo trong vườn. Binh sĩ đã qua đây nên trên cây không còn sót một trái nào. Những trái tìm được dưới đất đều hư thúi. Nàng bọc trong váy những quả còn tốt nhất và quay trở lại, chân lại đau nhói vì vài viên sỏi lọt vào giày. Tại sao không nghĩ tới việc chọn một đôi giày chắc hơn? Tại sao chẳng mang theo chiếc nón rộng vành? Tại sao không mang thức ăn theo? Nàng đã cuống cuồng như một người điên. Nàng ngỡ là Rhett sẽ chu toàn tất cả.
Rhett! Nàng lợm giọng, nhổ nước miếng xuống đất. Nàng ghết hắn lạ lùng! Sao hắn đê tiện đến thế! Vậy mà nàng đã để yên cho hắn hôn…gần như thích thú nữa là khác. Đêm qua nàng đã mất cả hồn vía. Còn Rhett mới bỉ ổi làm sao!
Lúc trở lại, nàng chia táo cho mọi người, phần còn lại nàng cất phía sau xe. Con ngựa đã đứng lên được. Dưới ánh sáng ban ngày trông nó càng thảm hại hơn. Xương hông và xương sườn lòi cả ra còn lưng thì đầy vết lở loét. Lúc chạm vào người nó để buộc dây cương, nàng bất giác lùi lại rồi tới khi tra hàm thiếc, Scarlett mới thấy con vật chẳng còn một cái răng nào. Nó già cỗi như núi non! Đã ăn cắp, tại sao Rhett không chịu ăn cắp một con ngựa khá hơn.
Nàng lên chỗ ngồi và quất cành đào lên lưng ngựa. Con vật mệt nhọc cất bước. Nhưng ra tới đường nó lại đi chậm hơn, Scarlett nghĩ là mình có thể đi bộ còn dễ dàng và mau chóng hơn nó. Ôi, phải chi nàng không có bổn phận chăm sóc Melanie, Wade, thằng bé sơ sanh và con Prissy! Nàng sẽ về tới nhà mau hơn nhiều! Đúng vậy, nàng sẽ chạy thẳng về nhà, chạy thật mau để sớm gặp lại Tara và gặp mẹ.
Nàng chỉ còn cách nhà mười lăm dặm là cùng, nhưng với tốc độ của con ngựa già này chắc phải mất cả ngày mới tới, vì thường phải ngừng lại cho nó nghỉ mệt. Cả ngày! Scarlett nhìn con đường đỏ nắng chói chang trước mặt, con đường bị cắt nát bởi vết bánh xe đại bác và xe cứu thương. Phải trải qua nhiều giờ nữa nàng mới biết được Tara còn đứng vững hay không và Ellen có còn đó không. Phải phơi mình hàng giờ giữa cái nắng nung người tháng chín mới chấm dứt được hành trình.
Thấy Melanie đang nhắm mắt để khỏi bị chói nắng, nàng mở quai nón và ném cho con Prissy:
- Úp lên mặt bà ấy để bà khỏi bị chói mắt.
Và khi cảm thấy đầu mình nóng rát, nàng nghĩ thầm “Hết họm nay là da mình sẽ nám như vỏ trứng gà sao!”
Cả đời, chưa bao giờ nàng ra nắng mà không nón hoặc mạng che, chưa bao giờ cầm cương mà chẳng đeo găng để che chở da tay. Vậy mà bây giờ nàng lại phải phơi đầu dưới nắng trong một chiếc xe cũ nát với một con ngựa tiều tụy, người đói khát, dơ bẩn nhễ nhại mồ hôi và phải vượt qua một vùng hoang dã với con ngựa chạy chậm như rùa. Chỉ mới vài tuần trước, nàng còn sống trong cảnh an toàn, bình thản. Và cách đây chẳng bao lâu, nàng và mọi người khác đều nghĩ rằng Atlanta không bao giờ thất thủ, Georgia không bao giờ bị xâm lăng. Nhưng cụm mây nhỏ ở hướng Tây Bắc cách nay bốn tháng đã mang đến cơn dông và biến thành bão lốc, quét sạch thế giới của nàng, hất tung nàng ra khỏi cuộc sống êm đềm và quăng nàng xuống cái vùng hoang vu ma quái này.
Liệu Tara còn đứng vững không? Hay Tara cũng đã bị trận cuồng phong đang thổi qua vùng Georgia quét sạch?
Nàng quất roi lên lưng con ngựa đang mệt lả cố giục nó chạy mau hơn đến nỗi mấy cái bánh xe ọp ẹp nhồi lắc người trên xe nghiêng ngả như những kẻ say.
Mùi tử khí lẩn quất đâu đây. Dưới ánh sáng nhàn nhạt buổi chiều, những cánh đồng quen thuộc và khu rừng trở nên xanh thẫm và im lìm, một sự im lìm kỳ lạ làm Scarlett sợ hãi. Mỗi khi vượt qua một ngôi nhà hoang vắng, vết đạn lỗ chỗ, một cột ống khói đứng sừng sững như người lính gác trên đám gạch vụn, Scarlett lại càng sợ hãi hơn. Từ đêm qua tới giờ nàng chưa thấy một người hoặc một con vật sống. Xác người, thây ngựa nằm la liệt trên đường, tất cả đều sình chướng và đầy ruồi nhặng. Không còn cảnh gia súc lô nhô trong những đồng cỏ xa xa, không một tiếng chim kêu, không một hơi gió lay động lá cây. Chỉ còn tiếng chân ngựa uể oải lộc cộc trên đường và tiếng khóc oa oa của đứa bé sơ sanh thỉnh thoảng phá tan sự im lặng nặng nề.
Khung cảnh đồng quê như đang bao trùm bởi một vẻ đẹp rợn người. Những khu rừng quen thuộc như đang lúc nhúc bóng ma. Đã có hàng ngàn người chết trong trận đánh gần Jonesboro. Họ đang nằm rải rác trong những khu rừng bất động dưới nắng chiều ma quái, cả bạn lẫn thù, nhìn nàng ngồi trên chiếc xe ọp ẹp với những con mắt đẫm máu và đầy bụi đỏ…những con mắt nhòe nhoẹt, ghê khiếp.
Scarlett thì thào: “Má ơi! Má ơi!”. Phải chi có Ellen bên cạnh. Phải chi nhờ phép lạ nào đó, Tara vẫn còn nguyên để nàng có thể đánh xe lên con dốc hai bên trồng cây rồi chạy vào nhà. Nàng sẽ gặp lại khuôn mặt ân cần dịu dàng của mẹ, để tìm lại bàn tay dịu dàng nhiều lần trấn an nàng, để bám lấy váy mẹ và vùi đầu vào đó. Mẹ nàng biết rõ việc phải làm.Bà sẽ cứu Melanie và đứa con thoát chết. Bà sẽ xua đuổi những bóng ma và những lo sợ với giọng nói điềm tĩnh của bà: “Suỵt! suỵt!” Nhưng mẹ nàng đang đau có lẽ đang hấp hối.
Scarlett quất roi vun vút. Phải đi mau hơn nữa! Chiếc xe đã mất cả một ngày nóng bức trên con đường vô tận này rồi. Đêm sắp tới và họ lại sắp bơ vơ giữa những khung cảnh chết chóc này. Nàng siết dây cương chặt hơn với đôi tay phồng dộp và tàn nhẫn quất roi lia lịa lên lưng ngựa, mặc dầu cứ mỗi cử động là tay nàng lại nhức buốt lên.
Ước gì nàng đang ở trong vòng tay ân cần của Tara, của Ellen và trút phứt cái gánh nặng đang đè trên đôi vai non nớt của nàng đi…một người đàn bà sắp chết, đứa hài nhi yếu ớt, thằng con rụt rè của chính nàng và con hầu da đen lúc nào cũng cuống quýt, tất cả đều trông cậy vào sức lực, vào sự dẫn dắt của nàng, tất cả đều trông cậy vào sự can đảm mà nàng không có, vào cái sức mạnh mà nàng đã mất mát từ lâu.
Con ngựa kiệt sức đến nỗi không còn phản ứng nào với làn roi và sợi dây cương nhưng nó cũng cố kéo lết cỗ xe, chân vấp mãi vào đá và lảo đảo như sắp gục ngã đến nơi. Nhưng rồi khi chiều xuống, họ đã bước vào phần chót của cuộc hành trình dài đăng đẳng. Quanh theo đường mòn, chiếc xe chạy vào đường chánh. Một dặm nữa là tới Tara!
Trước mắt họ là hàng rào cây hỗ nhĩ đánh dấu địa sản của họ McIntosh. Đi thêm một đoạn, Scarlett cho ngựa dừng lại ngay trên con đường hai bên trồng cây sồi dẫn vào nhà của lão Angus McIntosh. Nàng mở to mắt nhìn sâu vào hai hàng cổ thụ. Tất cả đều tối tăm không một ánh đèn nào trong nhà cũng như trong khu gia cư của bọn nô lệ. Tới lúc mắt đã quen bóng tối nàng mới lờ mờ thấy cái khung cảnh ghê rợn quen thuộc suốt ngày nay…hai cột ống khói, giống như hai tấm thạch bia khổng lồ nhô lên giữa sàn nhà của từng thứ hai đã đổ nát và những vuông cửa sổ không đèn giống như những đôi mắt mù lòa.
Scarlett gân cổ kêu to:
- Ê! Ê! Có ai trong đó không?
Con Prissy hoảng hốt chụp lấy tay Scarlett mắt nó trợn trừng vì sợ hãi.
- Bà ơi! Bà đừng kêu nữa! Biết đâu có cái gì t’ong đó chui ‘a.
Scarlett giựt mạnh dây cương, thúc ngựa chạy tới. Cảnh điêu tàn của biệt thự McIntosh đã làm tiêu tan mối hy vọng cuối cùng. Những đồn điền nàng đi qua trong ngày đều hoàn toàn bị thiêu rụi, đổ nát, hoang vu. Tara còn nửa dặm và cũng nằm trên trục tiến quân. Chắc Tara cũng bị san bằng! Chắc nàng sẽ nhìn thấy một đống gạch nám khói, ánh sao chiếu mờ trên những bức tường không có mái che. Ellen và Gerald đi mất, mấy đứa em gái cũng đi theo. Mammy và bọn hắc nô cũng không còn, họ đi đâu chỉ có trời mới biết…rồi cả Tara cũng nằm trong cảnh im lặng ghê rợn ấy.
Tại sao lại lao mình vào chuyến đi rồ dại này, chuyến đi vượt ngoài sự tưởng tượng của nàng, lại còn mang theo Melanie và đứa con của chị ta? Thà ở lại Atlanta chịu chết còn hơn là chịu cực khổ dưới ánh mặt trời thiêu đốt, trên chiếc xe bò lắc lư để rồi chết đi giữa sự im lặng hoang tàn của Tara.
Nhưng Ashley đã phó thác Melanie cho nàng. “Săn sóc dùm chị em”. Ôi, cái ngày chàng hôn nàng để ra đi vĩnh viễn thật là một ngày thơ mộng hòa lẫn xót xa. “Nhớ săn sóc dùm cho chị ấy! Hứa với anh đi!” Và nàng đã hứa. Tại sao lại hứa để bây giờ giữa lúc Ashley đã biệt tích, nàng bị ràng buộc gấp đôi? Dầu kiệt sức, nàng cũng vẫn thù ghét Melanie, thù ghét cái giọng khóc như mèo ngao của đứa bé sơ sanh. Nhưng nàng đã kết ước rồi và bây giờ họ đang trông cậy vào nàng, ngay Wade và con Prissy cũng vậy, và thế là nàng phải phấn đấu để bảo vệ họ tới khi vẫn còn hơi thở. Nàng có thể để họ ở lại Atlanta, gởi Melanie vào bệnh viện và bỏ mặc chị ta ở đó. Nhưng nếu như vậy, nàng sẽ không còn mặt mũi nào nhìn Ashley ở đời này hoặc đời sau để nói với chàng là mình đã bỏ mặc vợ con chàng chết bơ vơ giữa những người xa lạ.
Ôi, Ashley! Anh đang ở đâu đêm nay, trong khi em cùng vợ con anh đang vất vả trên con đường rùng rợn này? Anh có còn sống và có nhớ đến em qua song cửa ngục tù Rock Island không? Hay là anh đã chết vì bệnh đậu mùa nhiều tháng qua rồi, và thân xác đã rã dần dưới dãy mộ huyệt đài cùng hàng trăm quân nhân miền nam khác?
Một tiếng động trong bụi rậm gần đó khiến Scarlett hoảng kinh. Prissy gào thét ầm ĩ và nằm mẹp dưới sàn xe, đè lên đứa bé sơ sanh. Melanie cựa quậy yếu ớt, đưa tay tìm con, còn Wade cúi gập người xuống, quá sợ đến không còn khóc nổi. Rồi bụi rậm bên cạnh đó khua răng rắc dưới móng chân nặng nề của con vật và một tiếng rống bi thảm vang lên.
Scarlett vẫn run giọng vì sợ hãi:
- Ủa, một con bò cái mà. Đừng ngốc quá, Prissy. Mày đang đè đứa nhỏ và làm cho bà Melanie với Wade lo sợ kìa.
Prissy vẫn giấu mặt bên thùng xe, rên rỉ:
- Ma đó bà ơi.
Thong thả quay lại, Scarlett quất nhánh cây dùng làm roi lên lưng con bé da đen. Quá kiệt sức và quá sợ, nàng không thể dung tha sự nhu nhược của kẻ khác.
- Ngồi lên, đồ ngu, không tao đánh nữa bây giờ.
Miệng không ngớt tru tréo, con Prissy ngóc đầu lên nhìn qua thành xe, quả nhiên đó là một con bò cái, màu lông đỏ trắng đang mở to mắt sợ sệt nhìn bọn họ. Nó lại rống lên như đang bị đau đớn lắm.
- Chắc nó bị thương. Tiếng rống không như mấy con bò khác.
Con Prissy vừa bình tĩnh một chút đã vọt miệng:
- Chắc nó bị căng sữa, nó đang cần vắt sữa ‘a. Con đoán chắc là con bò của bà McIntosh do bọn đầy tớ dẫn vào ‘ừng t’ốn để quân Yankee không bắt được.
Scarlett quyết định mau:
- Mình đem nó theo. Vậy là có sữa cho đứa nhỏ rồi.
- Dắt bò theo làm gì, bà Scarlett? Không đem theo được đâu. Mấy con bò không được vắt sữa kịp, vú nó căng lên ‘ồi nở ‘a. Bị vậy mà nó mới ‘ống lên.
- Mày biết nhiều quá hả? Xé cái váy lót của mày ra rồi buộc con bò phía sau xe.
- Bà Scarlett, bà biết con không còn một cái váy nào t’ong cả tháng nay và dù cho còn cái khác đi nữa, con cũng không dám đụng đến nó đâu. Con cũng sợ nó lắm.
Scarlett buông dây cương và kéo váy lên. Chiếc váy lót bên trong là món trang phục cuối cùng, đẹp và nguyên vẹn mà nàng còn giữ lại được. Nàng mở dây lưng cho nó tuột xuống chân và cầm lên. Rhett, trong chuyến vượt phong tỏa lần chót, đã từ Nassau mang về cho nàng một số hàng và đăng-ten, Scarlett phải mất cả tuần mới may xong. Không đắn đo, nàng đưa chiếc váy lên miệng dùng răng xé nhỏ thành nhiều miếng và run rẩy ráp nối lại thành một sợi dây dài rồi bảo con Prissy:
- Buộc đầu này vô sừng nó
Nhưng con Prissy vẫn ương ngạnh:
- Bà chủ ơi, con sợ bò cái lắm. Chưa bao giờ con đụng vào nó. Con đâu có phải bọn nô lệ làm việc ngoài đồng. Con làm việc nhà mà.
- Mày chỉ là một con mọi cái đần độn. Ba tao mua mày chỉ tốn tiền vô ích. Nếu còn nhấc tay lên nổi là tao quất mày một trận nên thân.
Nàng chợt nghĩ “Nữa, mình lại gọi “con mọi cái”, má sẽ không bằng lòng”
Con Prissy trợn tròn mắt lên. Nó nhìn vẻ mặt cương quyết của Scarlett rồi quay sang ngắm con bò đang kêu rống thê thảm. Thấy Scarlett không có gì nguy hiểm bằng con bò, nó cứ bám chặt vào thành xe không nhúc nhích.
Scarlett mệt nhọc leo xuống xe, mỗi cử động tay chân nàng lại nhức buốt lên. Không phải chỉ một mình con Prissy mới sợ bò, Scarlett cũng rất ngán mấy con bò cái. Ngay những con thật hiền từ, đối với nàng cũng dường như hiểm ác. Nhưng bây giờ không phải là lúc sợ hãi vẩn vơ trong khi có nhiều nguy cơ lớn đang rình rập chung quanh. Rất may là con vật thật hiền lành. Có lẽ sự đau đớn đã làm nó thân thiện với con người hầu tìm sự giúp đỡ. Lúc Scarlett buộc một đầu dây vào sừng, con vật vẫn không có thái độ đe dọa nào. Xong xuôi nàng cố buộc đầu dây còn lại vào phía sau xe. Lúc quay lại ghế ngồi, nàng cảm thấy sức lực biến đi đâu mất và lảo đảo. Nàng phải bám vào thành xe mới đứng vững.
Melanie chợt mở mắt thấy Scarlett đứng bên liền thì thào:
- Tới nhà rồi hả em?
Nhà! Nước mắt nàng trào ra. Nhà! Melanie có biết đâu quanh đây chẳng còn nhà cửa nào cả và cả bọn đang lạc loài trong một thế giới hoang vu.
Scarlett cố lấy giọng dịu dàng:
- Chưa đâu chị, nhưng cũng sắp tới rồi. Em vừa bắt được con bò cái, sẽ có sữa cho chị và cho đứa bé.
Melanie yếu ớt đưa tay rờ thằng con:
- Tội nghiệp con tôi.
Phải cố gắng lắm, Scarlett mới leo lên nổi chỗ ngồi và cầm lại dây cương. Con ngựa vẫn gục đầu, không cất bước. Scarlett tàn nhẫn quất roi lên mình nó, thầm mong Chúa sẽ tha thứ cho nàng cái tội đã hành hạ một con vật đang kiệt sức. Nếu Chúa không chịu thì cũng đành vậy thôi.
Hơn nữa, Tara đang ở phía trước mặt, chỉ một phần tư dặm đường nữa là con ngựa có ngã quỵ thì cứ ngã.
Sau cùng con vật cũng từ từ lê bước, chiếc xe cót két chuyển mình, theo sau là con bò, cứ mỗi bước lại rống lên khổ não. Tiếng kêu thảm thiết của con bò làm Scarlett điên đầu, có lúc nàng muốn ngừng xe lại và mở dây cho nó. Con bò cái này còn giúp ích được gì khi Tara chẳng còn lại một ai? Nàng không dám vắt sữa và nếu cố làm, nó sẽ đá nàng tan xác vì không chịu được đau. Nhưng tốt hơn là cứ giữ con vật lại. Dầu sao đây cũng là một chút gì thuộc quyền sở hữu của nàng giữa lúc này.
Mắt Scarlett mờ nhòa khi chiếc xe vừa tới chân đồi và trên kia chính là Tara. Tim nàng bỗng se thắt lại. Con ngựa già lọm khọm làm sao leo nổi dốc? Ngày xưa, ngồi trên lưng một con ngựa chạy mau như tên bắn, nàng chẳng coi con dốc này vào đâu cả. Thế nhưng không hiểu tại sao, từ khi xa rời nó lần chót tới giờ, nàng bỗng thấy nó như đứng dựng lên.
Nặng nề leo xuống xe, Scarlett nắmlấy dây cương và ra lịnh:
- Leo xuống Prissy, mang thằng Wade xuống theo, ẵm nó hay dắt nó đi cũng được. Thằng bé thì đặt bên cạnh bà Melanie.
Wade chợt òa khóc:
- Tối lắm…tối lắm…Wade sợ lắm má ơi!
- Thưa bà Scarlett, con không đi nổi. Chân con sưng phồng hết ‘ồi. Wade với con cũng đâu có nặng và…
- Xuống ngay! Nếu không tao lôi cổ mày xuống bây giờ. Chứng đó tao sẽ bỏ mày ở lại đây. Mau lên!
Con bé rên rỉ nhìn trừng trừng vào những tàng cây giao nhánh hai bên đường…những tàng cây như đang tiến lại gần để vồ lấy nó nếu nó bước ra khỏi chiếc xe. Nhưng rồi nó cũng buộc lòng đặt đứa bé sơ sanh bên cạnh Melanie, lập cập leo xuống và quay lại bồng thằng Wade xuống theo. Thằng bé vẫn khóc và không chịu rời con bé da đen.
- Dỗ nó nín coi. Tao chịu không nổi nữa.
Scarlett vừa nói vừa nắm dây cương lôi con ngựa đi.
- Mày lớn rồi nghe Wade. Còn khóc là tao tát, nghe không?
Và nàng bực tức nghĩ “Tại sao Thượng đế lại bày ra đám con nít làm chi…hoàn toàn vô ích, chỉ biết khóc la luôn miệng và cứ bắt người ta lo lắng”. Hỡi ơi, nàng đã sanh ra nó! Nếu đừng lấy Charles Hamilton thì đâu đến nỗi.
Con Prissy bấu chặt tay nàng:
- Bà Scarlett đừng vô Ta’a. Không còn ai ở đó đâu. Họ đi hết ‘ồi. Không chừng chết hết…Má con và tất cả mọi người khác…
Bừng giận vì đó cũng chính là âm vang của ý nghĩ mình, Scarlett hất con bé da đen ra:
- Đưa thằng Wade cho tao rồi ngồi đây để tao vô một mình.
- Không! Không!.
- Vậy thì câm miệng lại.
Con ngựa mới chậm chạp làm sao! Nước dãi nó nhỏ ròng ròng xuống tay nàng. Scarlett nhớ mang máng những lời hát mà nàng và Rhett đã hợp ca
Chỉ còn vài hôm lang thang nữa…
Nàng chợt nghĩ ra: “Chỉ còn vài bước…Chỉ còn vài bước lang thang nữa…”
Xe từ từ leo dốc. Trước mặt họ sừng sững trong đêm là khu rừng sồi của Tara. Scarlett hấp tấp rảo mắt tìmmột ánh đèn. Tara tối như bưng!
Nàng rợn người lên: “Họ đi hết cả rồi! Họ đi hết cả rồi!”
Nàng lôi con ngựa vào lối đi trải sỏi, hàng bách hương giao nhánh trên đầu dìm sâu bọ vào bóng tối. Scarlett nhìn chầm chậm về phía trước…Có phải chính mắt nàng đang trông thấy đó không? Hay là sự mệt mỏi đã đánh lừa? Màu gạch trắng của Tara mập mờ trong bóng đêm. Nhà của nàng! Nhà của nàng! Những bức tường sơn trắng thân yêu với những tấm màn cửa sổ bay phấp phới, với hàng hiên rộng rãi…Tất cả trước mắt nàng là cảnh thực? Hay bóng đêm khoan dung đã giấu nàng cái cảnh tượng ghê rợn như nơi nhà McIntosh?
Con lộ nhỏ như dàn hàng dặm nữa trong khi con ngựa dầu bị lô kéo vẫn cứ chậm như rùa. Scarlett nóng nẩy dò dẫm bóng đêm. Mái nhà dường như vẫn còn nguyên vẹn. Thật vậy sao? Không có thể nào như vậy được? Chiến tranh chẳng từ bỏ gì cả, sao nó lại có thể buông tha cho Tara?
Khi cảnh vật đã hiện rõ hơn đôi chút, Scarlett cố lôi con ngựa đi mau hơn. Những bức tường trắng hiện trông đã rõ ràng. Không một vết cháy nám. Tara thoát nạn! Nhà mình đây rồi! Scarlett buông dây cương và chạy ào tới như muốn ôm chầm lấy những bức vách thân yêu. Bỗng một bóng người lờ mờ hiện ra dưới mái hiên và dừng lại ở bậc thềm. Tara không hoang phế! Vẫn còn người ở!
Tiếng kêu mừng rỡ chợt nghẹn lại trong cổ họng. Ngôi nhà vẫn tối tăm và cái bóng kia vẫn đứng yên. Tại sao lạ vậy? Tara còn nguyên vẹn, nhưng nó cũng bị bao trùm bởi cái im lặng ma quái như tất cả những nơi nàng đã đi qua. Bóng người chợt di động. Mệt mỏi và khập khễnh, cái bóng bước xuống thềm.
Nghi đó là cha mình, Scarlett hối hả lên tiếng:
- Ba đó phải không? Con đây…Katie Scarlett đây. Con vừa về tới.
Gerald lê chân bước tới im lặng như một người mộng du. Đến sát một bên, ông nhìn Scarlett như tưởng là trong mơ. Ông sờ soạng vai con, bàn tay run bần bật, run như một kẻ vừa tỉnh cơn ác mộng. Dường như phải cố gắng lắm ông mới nói được thành lời:
- Con gái. Con gái của ba.
Rồi ông im lặng. Scarlett ngẩn ngơ: “Sao thế này…Ba mình lẩm cẩm rồi sao!”
Vai Gerald chĩu xuống, nét mặt ông xa vắng, không còn một chút dáng dấp hùng dũng, dồi dào sinh lực của Gerald ngày cũ nữa. Và mắt ông, đối với Scarlett cũng lấm la lấm lét như mắt Wade. Cha nàng đã già khọm và tiêu tan tất cả nghị lực.
Tự nhiên Scarlett hoảng kinh bởi những nguyên do không xác định, nàng chỉ đứng giương mắt nhìn cha, những câu hỏi dồn dập tới nhưng chết lịm trên môi.
Từ trong xe bỗng có tiếng khóc oa oa và Gerald dường như tỉnh táo lại. Scarlett mau mắn nói:
- Đó là Melanie và con chị ấy. Melanie đau nặng lắm, con mang chị ấy về theo.
Gerald buông tay con gái và đứng thẳng lên. Ông chậm rãi bước tới chiếc xe với dáng điệu mơ hồ của một gia chủ chào đón khách, với giọng nói như vọng lại từ một quá vãng xa xôi:
- Cháu Melanie!
Melanie thều thào nghe không rõ.
- Cháu Melanie, đây là nhà cháu. Twelve Oaks đã bị thiêu hủy. Cháu ở lại đây với bác.
Nhớ tới những cơn đau mà Melanie phải chịu đựng trong ngày và đêm qua, Scarlett nhớ ngay tới bổn phận mình. Nàng trở lại thực tế ngay, Melanie và đứa bé sơ sanh phải được đem vào một chỗ nằm êm ái hơn.
- Phải ẵm chị ấy vào. Chỉ đi không nổi.
Có tiếng chân vội vã và một bóng người đen đúa nhô ra dưới mái hiên. Pork đang chạy xuống thềm nhà và kêu ầm lên:
- Cô Scarlett! Cô Scarlett!
Scarlett nắm lấy tay bác Pork, một phần tử dính liền vào đời sống Tara, cũng quý mến những viên gạch như dãy hành lang mát rượi. Nước mắt người lão bộc rơi xuống tay nàng khi ông ta sờ nắn người nàng:
- Cô về ‘ồi, sung sướng quá, thật là…
Prissy òa khóc và nói lảm nhảm:
- Pork! Pork! Ba ơi!
Riêng thằng Wade, trước sự yếu đuối của người lớn, nó bạo dạn lên:
- Wade khát nước.
Scarlett vội nắm phần chủ động:
- Bà Melanie và con bà ấy đang nằm trong xe. Pork, bác mang bà ấy lên lầu thật cẩn thận và cho bà ấy nằm trong phòng ngủ dành cho khách. Prissy ẵm đứa bé và dắt thằng Wade vào trong nhà lấy nước cho nó uống. Mammy còn đây không? Gọi bà ấy cho tôi.
Phấn lhởi vì giọng điệu oai vệ của Scarlett, Pork bước lại cỗ xe mò mẫm đàng sau ghế ngồi. Melanie bật kêu đau đớn khi Pork vừa xốc nàng lên khỏi tấm nệm mà nàng đã nằm suốt nhiều giờ qua. Rồi nằm gọn trong cánh tay lực lưỡng của Pork, đầu nàng buông thõng xuống vai lão bộc. Prissy tay ẵm đứa nhỏ, tay dắt Wade bước lên thềm.
Mấy ngón tay rướm máu của Scarlett nóng nẩy bấu lấy tay cha:
- Cả nhà bình yên chớ, ba?
- Mấy em con đang bình phục.
Im lặng chụp tràn! Và trong sự im lặng đó, một ý nghĩ kinh hoàng đến đỗi không thể diễn đạt bằng lời đang thành hình trong đầu Scarlett. Không, nàng không thể nói ra lời. Scarlett cố nuốt, cố nuốt vào và cổ họng nàng chợt khô cứng lại. Có phải đó là câu trả lời cho sự bí ẩn kinh khiếp nằm trong yên lặng của Tara không? Và như để giải đáp câu hỏi đang lởn vởn trong đầu con, Gerald nói:
- Má con…
Ông chỉ nói tới đó rồi nín bặt.
- Còn…má con?
- Má con chết hôm qua.
Nắm chặt tay cha, Scarlett cảm thấy lối đi qua gian tiền sảnh dù đang tối đen, cũng thật là quen thuộc! Nàng tránh được những chiếc ghế lưng cao, cái giá súng trống rỗng và tủ chén chân nhọn hoắc nhô ra ngoài có thể làm thủng chân. Chính bản năng đã dẫn lối nàng tới gian phòng nhỏ phía sau nhà, nơi Ellen thường ngồi chiết tính những bảng kế toán dài dằng dặc. Chắc chắn khi nàng bước vào, mẹ nàng vẫn còn ngồi bên bàn giấy, bà sẽ nhìn lên, đặt cây viết lông xuống và bước đến gặp đứa con gái mệt mỏi trong tiếng sột soạt của lớp váy và mùi hương thoang thoảng. Ellen không thể chết, dầu ba nàng không ngừng lặp đi lặp lại như con vẹt chỉ với mỗi một câu: “Má con chết hôm qua…má con chết hôm qua…má con chết hôm qua”.
Scarlett ngạc nhiên nhận thấy mình chẳng có một xúc động nào, không một xúc cảm nào ngoại trừ sự mệt mỏi đang xiềng trói tay chân nàng lại với một sợi xích sắt nặng nề và cơn đói làm gối nàng run lẩy bẩy. Nàng sẽ nghĩ tới chuyện của mẹ sau. Ngay lúc này cần phải đặt mẹ ra khỏi trí óc, nếu không, nàng sẽ lầm bầm ngây dại như Gerald hoặc khóc nhề nhệ như thằng Wade.
Pork bước xuống thang gác tối om, hấp tấp tới bên Scarlett như một con thú đang lạnh sà vào nơi lửa ấm.
Scarlett hỏi:
- Đèn đâu? Sao để nhà tối om như vậy, Pork? Bác đem nến ra cho tôi.
- Chúng nó lấy hết nến ‘ồi, cô Scarlett, chỉ còn lại một ngọn để dùng khi tìm đồ vật ‘ớt t’ong bóng tối, nhưng nó cũng gần hết ‘ồi. Mammy phải dùng một miếng giẻ nhúng mỡ heo để làm đèn săn sóc cho hai cô Ca’’een và Suellen.
Scarlett ra lịnh:
- Đem khúc đèn cầy còn lại ra đây, để trong phòng của má tôi…trong phòng làm việc đó.
Pork đi mau vào phòng ăn và Scarlett mò mẫm trong bóng tối để đi vào căn phòng nhỏ rồi buông mình trên trường kỷ. Tay Gerald vẫn còn nắm chặt trong tay nàng. Bàn tay ông như của người bất lực tìm sự che chở, tìm nơi trông cậy như bàn tay vừa là của một đứa bé, vừa là của một ông lão gần đất xa trời.
Nàng lại nghĩ thầm: “ Ba đã lẩm cẩm rồi, chỉ còn là một ông lão suy nhược” và mơ hồ tự hỏi tại sao mình không mấy quan tâm điều đó.
Gian phòng lập loè ánh sáng khi Pork bước vào với một ngọn nến trên đĩa. Tất cả cảnh vật bỗng hồi sinh, chiếc trường kỷ siêu vẹo, cái tủ đựng hồ sơ cao gần đụng trần nhà, cái ghế chạm trổ tinh vi của Ellen, những ngăn kéo đầy ắp giấy tờ còn mang nét chữ xinh xắn của mẹ nàng, tấm thảm lót cũ rách…tất cả…tất cả…đều còn nguyên vẹn tình trạng cũ, chỉ riêng Ellen là không có ở đây, Ellen với mùi hương ướp quần áo thoang thoảng và cái nhìn dịu dàng của đôi mắt xếch. Scarlett nghe hơi đau ở trái tim dường như não cân đã bị tê liệt bởi một vết thương sâu hoắm, nàng cố làm cho cơn đau đó không bừng dậy mãnh liệt hơn. Nàng không thể để chúng nghiền nát mình bởi vì hãy còn một quãng thời gian dài đăng đẳng trước mặt để đau thương. Bây giờ thì không! Xin Chúa đừng để con đau đớn lúc này!
Nhìn vào khuôn mặt nhợt nhạt của Gerald, lần đầu tiên trong đời nàng thấy cha nàng không cạo râu và trên làn da hồng hào trước kia bây giờ đã phủ đầy râu bạc. Pork đặt dĩa nến trên giá và bước tới cạnh nàng. Scarlett thầm nghĩ nếu là một con chó, hẳn bác sẽ đặt mõm lên gối nàng chờ đợi vuốt ve.
- Pork, bao nhiêu hắc nô còn ở lại?
- Cô Scarlett, quân hắc nô phản phúc ấy đã bỏ t’ốn hết, một số đi theo quân Yankee và…
- Thế còn lại bao nhiêu?
- Còn tôi và Mammy. Bà ấy phải săn sóc hai cô nhỏ cả ngày. Còn Dilcey nữa, nó cũng đang ở bên cạnh hai cô. Chúng tôi ba người.
“Chúng tôi ba người”, trong khi ngày xưa có tới hàng trăm. Scarlett ngước đầu lên thật khó khăn vì cổ đau rần. Nàng tự hiểu cần phải kềm giữ giọng nói cho chững chạc. Và nàng ngạc nhiên khi nghe tiếng nói của mình thật lạnh lùng, thật tự nhiên dường như chiến tranh chưa bao giờ tới và chỉ cần một cái vẫy tay là nàng sẽ có mười tên hắc nô chạy tới hầu.
- Pork, tôi đói lắm. Còn gì ăn không?
- Thưa cô không, chúng cướp hết ‘ồi.
- Nhưng ở sau vườn?
- Chúng cho ngựa giẫm nát hết t’ơn.
- Còn mấy luống khoai mỡ?
Đôi môi dầy cộm của Pork dường như nở một nụ cười khoan khoái.
- Thưa cô Scarlett, tôi đâu có quên khoai mỡ. Tôi chắc vẫn còn, quân Yankee chưa bao giờ thấy khoai mỡ, chúng tưởng đó là ‘ễ cây và…
- Trăng sắp lên cao rồi. Bác đi ra ngoài đào vài củ đem nướng cho tôi. Không còn bắp, không còn đậu khô, không còn gà à?
- Dạ không còn. Con gà nào chúng không nuốt được tại đây thì chúng bắt đem theo.
- Chúng…chúng…chúng…Thế không lúc nào chấm dứt những việc làm bắt đầu bằng chữ “chúng” hay sao? Đốt nhà, giết người thế chưa đủ hay sao? Chúng còn phải làm cho đàn bà, trẻ con và bọn hắc nô bơ vơ để rồi chết đói cả hay sao?
- Cô Scarlett, tôi còn mấy t’ái táo Mammy chôn dưới đất. Hôm nay chúng tôi chỉ ăn táo không.
- Vậy đem cho tôi trước khi đi đào khoai. Và này Pork…tôi…tôi thấy mệt lả ra rồi. Trong hầm rượu còn chai rượu chát nào không? Rượu cất bằng trái cơm xôi cũng được.
- Ồ, cô Scarlett, hầm ‘ượu là nơi bọn chúng xuống t’ước nhứt.
Scarlett muốn nôn mửa vì vừa đói vừa buồn ngủ lại thêm mệt mỏi. Nàng phải bám vào lưng ghế chạm hoa hồng để ngồi cho vững.
- Không còn rượu chát.
Nàng lẩm bẩm, nhớ lại những hàng rượu dài vô tận trong hầm. Nàng chợt nghĩ tới một chuyện:
- Pork, vậy còn rượu bắp trong cái thùng gồ sồi ba tôi chôn ở dưới gốc cây đậu khấu thì sao?
Lại một nụ cười mờ ảo hiện ra trên gương mặt đen đúa, một nụ cười khoái trá và thán phục.
- Cô Scarlett, cô tài quá. Tôi cũng không quên cái thùng đó. Nhưng ‘ượu đó không ngon đâu, mới chôn có một năm mà, hơn nữa, đàn bà uống ‘ượu mạnh không tốt.
Bọn da đen cứ ngu xuẩn mãi! Chúng chẳng tự mình nghĩ được điều gì khá hơn. Vậy mà quân Yankee muốn giải phóng chúng.
- Tôi và ba tôi uống một chút cũng không sao. Mau lên Pork, đào nó lên rồi đem cho tôi hai cái ly, vài miếng bạc hà và đường, tôi muốn pha một ly cốc-tai..
Pork lộ vẻ bất mãn:
- Cô Scarlett, mấy tháng nay Ta’a không còn đường, chúng đã cho ngựa giẫm nát bụi bạc hà và đập bể hết mấy cái ly ‘ồi.
Nếu Pork nói “chúng” một lần nữa chắc mình điên lên mất, không làm sao chịu nổi. Scarlett nói lớn:
- Được rồi, bác lấy rượu mau đi. Uống không cũng được.
Nhưng khi Pork quay đi, Scarlett tiếp ngay:
- Khoan đã, còn nhiều chuyện mà tôi không biết giải quyết ra sao. À này, tôi có mang về một con ngựa và một con bò, con bò cần được vắt sữa ngay, còn con ngựa bác tháo ra và cho nó uống nước. Nói Mammy trông nom con bò cái. Bảo bà ấy vắt sữa nó ngay. Con bà Melanie sẽ chết nếu không có gì cho nó bú và …
Pork ngập ngừng:
- Bà Melly không…không thể?
- Bà Melly không có sữa!
“ Chúa ơi, má mà nghe mình nói câu này chắc bà xỉu mất”
- Thưa cô Scarlett, vậy thì Dilcey của tôi sẽ nuôi đứa con của bà Melly. Vợ tôi vừa mới sanh, nó có đủ sữa cho hai đứa bú.
- Bác vừa có con nữa sao, Pork?
“Trẻ con…trẻ con, tại sao Thượng đế sanh ra trẻ con lắm thế? Ờ mà không, Thượng đế đâu có tạo ra chúng. Chỉ có lũ người điên khùng mới sanh con mãi”
- Dạ một đứa t’òn quây hà. Nó…
- Lên nói Dilcey để mấy em tôi nằm đó. Để tôi lo cho chúng. Bảo vợ bác lo ngay cho đứa nhỏ và cho bà Melly. Nhắc Mammy trông nom con bò và cho con ngựa vào chuồng.
- Đâu còn chuồng ngựa, cô Scarlett. Chúng lấy làm củi đốt hết ‘ồi.
- Đừng kể với tôi những chuyện của “chúng” nữa. Nhớ nhắc Dilcey săn sóc mẹ con bà Melanie. Còn bác, Pork, đi đào rượu lên, sau đó lấy khoai mỡ cho tôi.
- Nhưng cô Scarlett, tôi không có đèn.
- Bộ dùng đuốc không được sao?
- Dạ không còn đuốc, cô Scarlett, chúng…
- Bác làm sao thì làm nhưng phải đào cho mau, lẹ lên.
Pork bước mau ra vì thấy Scarlett đã bắt đầu gắt gỏng. Còn lại một mình với Gerald, nàng đặt tay lên đùi cha, thấy bắp thịt đùi ông không còn đầy đặn như ngày xưa, nghĩ tới phải làm một cái gì để kéo ông ra khỏi tình trạng ngây ngô này…nhưng nàng không thể hỏi chuyện về mẹ được. Từ từ rồi nó sẽ tới, lúc nàng có thể chịu đựng được.
- Ba, tại sao chúng không đốt Tara?
Gerald nhìn con như không nghe rõ và Scarlett phải lặp lại. Gerald thẫn thờ:
- Tại sao…chúng dùng nhà mình làm bộ chỉ huy.
- Quân Yankee…trong nhà mình?
Scarlett cảm thấy những bức tường thân yêu của nhà mình đã bị chúng làm dơ bẩn. Đây là một ngôi nhà thánh thiện vì Ellen đã sống trong đó và quân Yankee…quân đó…lại vào đây.
- Đúng vậy đó con. Ba thấy khói ở Twelve Oaks bốc lên ở bên kia sông trước khi chúng tới đây. Nhưng Honey và India cùng bọn hắc nô đã lánh nạn về Macon trước, vì vậy nhà mình cũng không lo cho bọn nó lắm. Còn gia đình mình thì không thể đi Macon được. Mấy em con bệnh nặng lắm…còn mẹ con…chúng ta không thể rời nơi đây. Bọn hắc nô trốn hết…ba cũng không biết chúng đi đâu. Chúng còn ăn cắp luôn mấy cỗ xe và mấy con la. Mammy, Dilcey và Pork…chúng không đi. Mấy em con…má con…không thể đi đâu được.
- Phải, phải.
“Ba đừng nên nhắc tới mẹ. Ông có thể nói tới những chuyện khác. Dầu ông có bảo là Sherman dùng căn phòng này, căn phòng làm việc của mẹ nàng để làm bộ chỉ huy cũng được miễn là đừng nhắc tới Ellen”
- Bọn Yankee xua quân xuống Jonesboro để cắt thiết lộ. Và bọn chúng tràn ngập vùng này…hàng chục ngàn…và hàng ngàn đại bác, chiến mã. Ba đón chúng ở bậc thềm…
“Ồ, ba mình thật oai dũng”. Scarlett thầm nghĩ, Gerald đã nghinh đón quân thù ngay trước cửa Tara như có cả một đạo quân ở phía sau chứ không phải một đoàn quân thù trước mặt.
- Chúng bảo ba nên đi khỏi nhà vì chúng sẽ thiêu hủy chỗ này. Ba nói cứ việc đốt nhà đi, nhà ta vẫnkhông đi đâu hết…mấy em con…má conđang…
- Rồi sao?
“ Tại sao ông cứ phải nhắc mãi tới Ellen?”
- Ba cho chúng biết nhà ta có người bị bệnh thương hàn và không có ai có thể rời đây đựoc. Ba bảo chúng cứ thiêu sống cả nhà đi. Ba không đi đâu cả…không làm sao rời Tara được…
Giọng Gerald kéo dài rồi tắt hẳn. Ông lặng lờ nhìn và những bức tường chung quanh. Scarlett đã hiểu. Bao nhiêu tổ tiên Ái Nhĩ Lan đang đứng sau lưng Gerald, những người đã chết vì vài sào đất, đã chiến đấu tới cùng hơn là rời bỏ quê hương, rời bỏ nơi sinh sống, cày bừa, thương yêu nhau và sanh con đẻ cái.
- Ba bảo chúng cứ việcthiêu sống ba người đàn bà bệnh hoạn luônđi. Không ai đi đâu hết. Viên sĩ quan trẻ tuổi là…là một người thanh nhã.
- Một tên Yankee thanh nhã? Làm sao được ba?
- Đúng là một người thanh nhã, con. Hắn phóng ngựa đi và quay về với một viên Đại úy và một bác sĩ giải phẫu, người này khám bệnh cho các em…và má con.
- Ba để cho một tên Yankee khốn kiếp vô phòng của má và mấy em con sao?
- Hắn có nha phiến con à. Mình có chút nào đâu. Hắn đã cứu chữa các em con. Suellen bị xuất huyết. Hắn đã hết sức chạy chữa cho. Và khi hắn báo cáo trong nhà mình có người đau…chúng không đốt nhà nữa. Chúng vào đây, một ông tướng nào đó và bộ tham mưu chen chúc cả vào. Chúng chiếm hết các chỗ trừ phòng bệnh. Và tụi lính…
Gerald ngừng lại, quá mệt nên không nói thêm được nữa. Phải cố gắng lắm ông mới nói tiếp được:
- Chúng hạ trại quanh nhà khắp các nơi, trong đồng bông vải, trong rẫy bắp. Trong tầm mắt hoàn toàn nhuộm màu xanh dương. Đêm đó chúng đốt hàng ngàn ngọn lửa trại. Chúng chặt phá hàng rào, chuồng gà vịt, chuồng ngựa và nhà xông khói để lấy củi nấu ăn. Chúng giết hết mấy con bò cái, heo, gà và luôn cả bầy gà lôi của ba nữa.
Gerald quý bầy gà lôi lắm, vậy mà cũng không thoát khỏi tay quân Yankee.
- Chúng đoạt hết mọi thứ, ngay cả mấy khung hình…một số bàn ghế, đồ sứ…
- Còn đồ bạc?
Pork và Mammy đem mấy món đồ bạc giấu ở đâu đó…chẳng biết có phải ở dưới giếng hay không…Ba chẳng còn nhớ ở đâu nữa. Rồi chúng dùng nơi này làm nơi xuất quân...từ Tara…Thật là ầm ĩ, tiếng vó ngựa, tiếng chân sầm sập. Và sau đó là tiếng đại bác ở Jonesboro ầm ĩ như sấm…mấy emcon cũng nghe được dầu đang đau nặng. Tụi nó cứ luôn miệng “Ba ơi, làm ngưng tiếng sấm đi ba”
- Còn má con? Bà có biết quân Yankee ở trong nhà mình không?
- Má con…má con không biết gì nữa hết.
- Tạ ơn Chúa.
“Mẹ nàng đã không biết được. Bà không hề biết, không hề nghe tiếng quân thù ở nhà dưới, không hề nghe tiếng súng ở Jonesboro, không hề biết rằng mảnh đất yêu quý của bà đã bị quân Yankee dày xéo”
- Ba cũng ít thấy bọn chúng vì mãi ở trên lầu săn sóc các em và má con, chỉ thường gặp viên bác sĩ trẻ tuổi đó. Y thật tốt và rất tốt. Sau khi bận rộn cả ngày với thương binh, y quay lại đây và ngồi cạnh giường bệnh. Y còn đem tới một số thuốc men và nói với ba là khi y lên đường thì em con sẽ khỏi bệnh nhưng còn má con…má con gầy yếu quá, hắn nói thế…má con khó chịu đựng nổi. Y cho biết bà đã tận dụng hết khả năng của mình rồi…
Giữa sự im lặng bao trùm theo đó, Scarlett tưởng tượng tới hình ảnh của mẹ nàng trong những ngày sau cùng, một nguồn sức dẻo dai của Tara, luôn luôn săn sóc, làm việc không nghỉ ngơi, không ăn uống để cho người khác được yên giấc, được sống no.
- Rồi chúng lên đường…chúng ra đi.
Gerald im lặng một lúc rồi sờ soạng tay con gái:
- Ba rất mừng khi thấy con trở về.
Có tiếng lục đục ở thềm nhà sau. Tội nghiệp Pork, con người đã quen chùi chân trước khi vào nhà trong bốn chục năm qua, ngay cả lúc này cũng vẫn không quên. Bác bước vào, xách theo hai chiếc bình bằng vỏ bầu khô, mùi rượu mạnh nồng nặc bốc lên nhay trước khi bác ta qua cửa.
- Tôi đã làm đổ một ít, cô Scarlett. Chiết rượu từ thùng ra mấy cái bình nhỏ như vầy không phải dễ.
- Không sao đâu, cám ơn bác.
Scarlett vớ lấy cái vỏ bầu ẩm ướt trong tay Pork, nàng nhăn mũi vì mùi rượu nồng nặc.
- Uống một chút đi ba.
Vừa nói nàng vừa đưa bầu rượu cho cha rồi cầm lấy cái bầu thứ hai. Gerald ngồi dậy, ngoan ngoãn như một đứa bé uống ừng ực. Nàng trao bình nước cho cha nhưng Gerald lắc đầu.
Lúc nàng cầm bầu rượu nơi tay cha và đưa lên miệng, Gerald nhìn theo với đôi chút trách móc trong ánh mắt. Scarlett vắn tắt giải thích:
- Con biết đàn bà quý phái không được uống rượu mạnh. Nhưng hôm nay con không còn là người quý phái nữa. Ba, con còn nhiều việc phải làm đêm nay.
Scarlett hít một hơi dài rồi nghiêng bình nốc thật mau. Chất rượu nóng cháy từ cổ họng xuống tới dạ dày làm nàng choáng váng và ứa nước mắt ra. Nàng lại đưa bầu rượu lên miệng.
- Katia Scarlett, đủ rồi con. Con không quen rượu mạnh đâu.
Từ lúc về nhà tới giờ, Scarlett mới nghe lại được giọng nói đầy oai lực của cha. Nàng cười nhăn nhó:
- Say à, con còn mong cho được say. Con muốn say để quên hết mọi chuyện.
Scarlett uống tiếp, một luồng hơi nóng xuyên vào huyết quản, lan tràn khắp người nàng và mấy đầu ngón tay tê rần lên. Ngọn lửa đang đốt cháy cơ thể nàng mới dễ chịu làm sao! Hình như nó đã chọc thủng được các lớp băng giá đang bao bọc tim nàng và cảm thấy sức mạnh đang hồi phục. Nhìn vẻ mặt cau có của Gerald, nàng vỗ nhẹ vào gối ông và cố gượng cười ranh mãnh như ngày xưa, nụ cười mà cha nàng rất thích:
- Làm sao say được ba? Con gái của ba mà. Bộ con không thừa hưởng cái tửu lượng mạnh nhứt của hạt Clayton sao?
Trước vẻ mặt tinh ranh của con, dường như Gerald mỉm cười. Men rượu chắc cũng đã thấm vào ông. Scarlett lại đưa bầu rượu cho cha:
- Ba uống một hớp nữa rồi con sẽ để ba lên lầu ngủ.
Scarlett ngừng ngang. Tại sao, tại sao nàng dùng cái lối nói với thằng Wade…để nói với cha mình. Vậy là bất kính. Nhưng thấy cha đang theo dõi lời mình , Scarlett nói thêm:
- Con sẽ đỡ ba vào giường và đưa rượu ba uống…ba uống hết bầu cũng được. Ba cần phải ngủ, con đã về đây rồi, ba đừng lo lắng gì cả. Ba uống đi.
Gerald ngoan ngoãn uống thêm một ngụm nữa rồi Scarlett đỡ ông đứng dậy.
- Pork!
Pork một tay cầm bầu rượu, một tay đỡ Gerald. Scarlett cầm đèn và cả ba cùng lên lầu.
Căn phòng mà Suellen và Carreen đang nằm dưỡng bệnh chung trên một giường xông ra mùi khen khét của giẻ xe tròn nhúng mỡ để làm đèn. Không khí nặng nề trong phòng với mùi hôi hám do các cánh cửa sổ khép kín suốt ngày cùng mùi thuốc men làm cho Scarlett muốn ngất đi. Bác sĩ đã dặn đừng để gió lọt vào phòng bệnh, nhưng khi vào đây nàng mở toang cả ba cánh cửa sổ ra cho hương lá sồi và mùi đất lùa vào. Nhưng gió chỉ xua đi được một ít mùi bệnh hoạn đã đông đặc lại trong phòng hết tuần này sang tuần khác.
Carreen và Suellen bây giờ quá xanh xao hốc hác và ngủ không yên giấc. Đôi lúc choàng tỉnh, cả hai nằm trợn trừng miệng lẩm bẩm trên chiếc giường lớn mà trong những ngày còn mạnh khoẻ và sung sướng chúng thường hay nằm tỉ tê tâm sự với nhau. Trong góc phòng là một cái giường trống, cái giường nhỏ chân cong kiểu Pháp mà Ellen đã mang từ Savannah về và cũng là giường bệnh của bà.
Scarlett ngồi bên cạnh giường, ngây người nhìn hai đứa em. Rượu mạnh đã bắt đầu có hiệu lực với dạ dày trống rỗng của nàng. Đôi lúc nàng thấy như hai đứa em lùi ra thật xa, thu nhỏ lại và những tiếng lảm nhảm của chúng nghe như tiếng vo ve của côn trùng. Rồi chúng lại hiện ra thật lớn, xông vào người nàng nhanh như tốc độ ánh sáng. Scarlett cảm thấy sự mệt mỏi như xâm nhập vào xương tủy. Nàng chỉ muốn nằmlăn ra ngủ vùi.
Phải chi nàng có thể cứ nằm ngủ cho đến khi Ellen đến lay nhẹ cánh tay nàng và nói: “Trưa rồi, Scarlett. Con không nên lười quá vậy”. Nhưng chẳng bao giờ nàng có thể sống lại trong cảnh đó. Phải chi Ellen còn sống hay còn một người nào lớn tuổi, nhiều kinh nghiệm hơn nàng và không hề biết mệt mỏi để nàng nương tựa. Phải chi còn một người nào để nàng gục đầu trên gối,một người gánh vác giùm nàng cái gánh nặng trên vai.
Cửa nhẹ nhàng mở ra và Dilcey lách vào, một tay ẵm đứa con của Melanie, tay còn lại bưng bầu rượu bắp. Trong ánh đèn lờ mờ, Dilcey trông ốm hơn lúc trước, màu da đỏ càng hiện rõ ra, lưỡng quyền nhô cao, sống mũi diều hâu nhọn hoắt và nướcda màu đồng như sáng bóng hơn. Cái áo vải chúc bâu phai màu đang hở nút để lộ bộ ngực đồ sộ cũng màu hung hung. Đứa con của Melanie đang rúc đầu vào ngực Dilcey như một con mèo con bị lạnh chui đầu vào khoảng da bụng ấm áp của mẹ.
Scarlett lảo đảo đứng dậy cầm tay Dilcey:
- Dilcey còn ở lại thật là một điều hay.
- Thưa cô, làm sao tôi có thể theo cái quân mọi phản phúc ấy khi ba cô đã có lòng thương mua tôi và con nhỏ Prissy về nhà này và má cô đã hết sức tử tế với tôi.
- Ngồi xuống đi Dilcey, thằng nhỏ bú được không? Còn bà Melanie thế nào?
- Thằng nhỏ chẳng đến nỗi nào, nó chỉ quá đói thôi, tôi có đủ sữa nuôi. Không thưa cô, bà Melanie đã hồi tỉnh ‘ồi. Bà ấy không chết đâu, cô đừng lo. Tôi đã từng thấy nhiều người đen lẫn trắng giống y như bà ấy. Bà Melanie chỉ quá mệt vì lo lắng cho đứa nhỏ. Nhưng tôi đã làm bà ấy yên lòng, tôi có cho bà uống chút ‘ượu còn lại trong cái bầu này và bà đã ngủ ‘ồi.
Thế là rượu bắp đã giúp ích cả nhà. Scarlett nghĩ chẳng biết có nên cho thằng Wade uống một chút xem nó có ngừng nấc không. Melanie không chết và khi Ashley trở về…Nếu chàng chẳng trở về…Không, đừng nên nghĩ tới chuyện ấy lúc này. Còn rất nhiều chuyện để suy nghĩ, để gỡ rối, để quyết định. Uớc gì mình khỏi trả cái món nợ của mình mãi mãi! Scarlett đứng bật dậy khi nghe có tiếng cót két đều đặn phá tan sự im lặng bên ngoài.
- Mammy đang lấy nước để lau mình cho hai cô. Họ cần được lau ‘ửa nhiều.
Dilcey vừa giải thích vừa đặt bầu rượu xuống bàn, giữa cái ly và mấy lọ thuốc.
Scarlett phì cười. Có lẽ thần kinh nàng đã bắt đầu hỏng nên tiếng trục quay giếng cũng có thể làm nàng giựt mình. Dilcey bình thản nhìn Scarlett cười, gương mặt chị ta vẫn trơ trơ nhưng Scarlett biết Dilcey đã hiểu . Nàng ngồi lọt thỏm người trong ghế. Phải chi nàng có thể cởi áo nịt ra, cái cổ áo đang làm khó chịu và đôi giày còn kẹt đầy cát sỏi đã làm phồng rộp chân nàng.
Tiếng cót két của cái rỏ rẻ càng lúc càng chậm lại khi dây thừng đã thu ngắn vào, mỗi tiếng kêu là gàu nước lên gần mặt giếng hơn. Mammy sắp vào đây với nàng…Mammy của Ellen và giờ đây là Mammy của nàng. Scarlett vẫn ngồi im, đầu óc trống rỗng trong khi đứa con của Melanie đã bú khá no, bật khóc vì lạc núm vú. Dilcey im lặng áp miệng đứa bé vào ngực mình. Tiếng chân kéo lê chậm chạp của Mammy băng qua sân sau. Đêm hoàn toàn yên tĩnh. Những tiếng động nhẹ cũng đủ vang vào tai nàng như tiếng sấm.
Hành lang trên lầu như rung lên dưới sức nặng của Mammy khi bà tới gần cửa phòng. Rồi thì Mammy có mặt trong phòng, Mammy với đôi vai chĩu xuống bởi sức nặng của hai thùng nước bằng gỗ, mặt hiền từ và trầm ngâm khó hiểu.
Mắt sáng lên khi nhận ra Scarlett, bà nhe răng trắng nõn ra cười và đặt hai thùng nước xuống. Scarlett chạy tới, gục đầu vào ngực Mammy, bộ ngực đã từng ấp ủ bao nhiêu mái đầu đen lẫn trắng. Scarlett thầm nghĩ: “Rồi mọi việc sẽ ổn định lại, sẽ có một cái gì làm cho mình tìm lại được nếp sống bất biến ngày cũ”. Nhưng Mammy đã đánh tan ảo tưởng của nàng.
- Con của Mammy đã về đây ‘ồi! Ồ, Scarlett bây giờ Ellen đã chết, chúng ta còn biết làm gì đây? Scarlett ơi, nhiều khi Mammy muốn chết theo luôn. Tôi chẳng làm gì được nếu không có Ellen chỉ bảo. Chúng ta chỉ còn lại sự đói khổ thôi, còn nhiều gánh nặng lắm con ơi, thật nhiều gánh nặng.
Đứng áp đầu vào ngực Mammy nhưng hai tiếng “gánh nặng” cũng đã làm Scarlett chú ý. Đó là những tiếng đã ám ảnh nàng trong suốt buổi xế chiều hôm qua. Bây giờ nàng đã nhớ lại cả đoạn chót của bài ca:
Chỉ còn vài hôm nữa
Oằn vai dưới gánh nặng
Mệt mỏi dặm đường xa
Dầu không còn ánh sáng…
Đến bao giờ gánh nặng ở vai nàng sẽ nhẹ bớt đi? Thế là nàng đã trở về, trở về Tara mà vẫn không được yên nghỉ để phải magng thêm vài gánh nặng khác? Nàng vùng ra khỏi vòng tay của Mammy và sờ soạng lên khuôn mặt nhăn nheo của nhũ mẫu.
- Ủa, sao tay con…?
Mammy cầm bàn tay nhỏ nhắn đầy vết phồng dộp và lở loét của Scarlett nhìn với vẻ bất mãn:
- Cô Scarlett, tôi đã từng nói với cô là chỉ cần nhìn bàn tay cũng biết đó là người đàn bà thanh nhã hay không và…mặt cô lại còn ‘ám nắng nữa.
Tội nghiệp Mammy, bà vẫn cố giữ những quy lệ không cần thiết đó ngay trong khi chiến tranh và chết chóc bao trùm đất nước. Chỉ một lúc nữa thôi là bà sẽ nói thêm rằng một thiếu nữ có bàn tay chai nám thường không kiếm được chống, nhưng đã đoán trước, Scarlett đổi sang chuyện khác:
- Mammy, tôi muốn vú kể cho nghe chuyện của má. Để ba kể lại tôi không chịu nổi đâu.
Nước mắt Mammy trào ra khi bà khom xuống nhấc hai chậu nước lên. Bà lẳng lặng tới bên giường kéo mền ra, bắt đầu cởi áo ngủ cho Suellen cà Carreen. Scarlett chăm chú nhìn hai đứa em trong ánh đèn chập chờn. Carreen mặc áo ngủ còn sạch nhưng đã vá víu nhiều chỗ, Suellen quấn mình trong chiếc áo mặc ở nhà bằng vải nâu đã cũ mèm có viền đăng-ten Ái Nhĩ Lan. Mammy lặng lẽ khóc trong khi lau rửa cho hai thân hình gầy trơ xương bằng một cái khăn choàng ngực cũ.
- Scarlett, chung quy cũng tại cái quân Slatte’y phản phúc, quân bất lương, đê hèn đã giết Ellen. Tôi đã nói với bà hàng ngàn lần là chẳng ích lợi gì phải lo săn sóc cái quân phản phúc đó, nhưng bà Ellen không chịu nghe, bà còn nhân hậu bảo rằng bất cứ ai cũng cần sự giúp đỡ của bà.
Scarlett ngạc nhiên hỏi:
- Slattery? Làm sao lọt bọn chúng vô đây?
Mammy vừa chỉ hai cô gái vừa nói:
- Thì chúng đã mắc cái bệnh này nè. Con gái của mụ già Slatte’y, con Emmie nó bị bệnh và mụ Slatte’y chạy ào tới bà Ellen như thường khi có chuyện túng ngặt. Bộ mụ không biết săn sóc cho con gái mụ hay sao? Bà Ellen cũng đâu có ‘ảnh ‘ang. Vậy mà bà cũng qua săn sóc cho con Emmie. Bà Ellen đâu có khỏe mạnh gì, hơn nữa quân Yankee cứ lại đây sung công thức ăn làm chúng ta chẳng còn đầy đủ thức ăn nữa. Bà Ellen thì ăn ít như chim. Tôi đã nói đi nói lại là cứ bỏ mặc cái quân da t’ắng hạ tiện đó đi nhưng bà không chịu nghe. Bởi vậy, khi con Emmie đã bớt thì Ca’’een bị lây. Bệnh thương hàn nó chộp được Ca’’een ‘ồi thì tới Suellen. Vậy là bà Ellen phải lo săn sóc cho hai con.
Lúc đó quân Yankee đã vượt sông và cũng không ai biết được số phận Ta’a ‘a sao. Tôi thì muốn điên lên nhưng bà Ellen thì lạnh lùng như t’ái dưa leo, chỉ lo cho hai cô bệnh đã nặng mà không tìm ‘a thầy thuốc, cũng không có thuốc men. ‘ồi một đêm, sau khi tôi và bà vừa lau mình xong cho hai cô thì bà nói với tôi: “Mammy, phải chi tôi bán được linh hồn để mua nước đá đắp cho mấy đứa nhỏ”
Bà không cho ông Ge’ald vào đây, ‘osa, Teena và mọi người khác cũng không, t’ừ tôi ‘a vì tôi đã có lần bị thương hàn. ‘ồi bà bị lây, cô Scarlett, và tôi biết ngay không còn cách nào cứu chữa.
Mammy ngồi dậy kéo yếm lau nước mắt.
- Bệnh trở nặng thật mau, cô Scarlett và dầu viên bác sĩ Yankee hảo tâm ấy đã hết lòng săn sóc cũng đành chịu. Bà không còn biết gì nữa. Tôi gọi tên bà, gợi chuyện với bà nhưng bà không còn nhận ‘a vú của bà nữa.
- Má tôi có…có bao giờ nhắc tôi…hoặc kêu tên tôi không?
- Không, bà tưởng bà còn là thiếu nữ ở Savannah. Bà không gọi tên một ai cả.
Dilcey chợt quay lại, đặt đứa bé đã thiêm thiếp ngủ xuống gối.
- Có, bà có gọi tên một người nào đó.
- Câm miệng con mọi da đỏ kia.
Mammy quay sang Dilcey với điệu bộ đe dọa.
- Thôi, Mammy. Vậy má gọi tên ai, Dilcey? Ba tôi phải không?
- Thưa cô không. Không phải tên ba cô. Ngay t’ong đêm bông vải bị đốt.
- Thôi bỏ qua chuyện bông vải cháy…nói tôi nghe mau đi.
- Dạ, bông vải cháy hết cả. Quân Yankee đem chất ‘a ngoài sân hết t’ơn kho, chúng ‘eo hò: “Đây là ngọn lửa vĩ đại nhứt Geo’gia và đốt ngay.
Tất cả số bông vải tích trữ suốt ba năm…một trăn năm chục ngàn đô-la tan tành trong một ngọn lửa!
- Và khi lửa cháy sáng như ban ngày…chúng tôi sợ nhà bị cháy lây, lửa sáng đến đỗi cô có thể tìm được một cây kim ‘ớt trên sàn. Và khi ngọn lửa chiếu qua cửa sổ, bà Ellen tỉnh lại, bà ngồi thẳng trên giường và gọi lớn nhiều lần: “Philippe! Philippe!”. Tôi chưa bao giờ nghe cái tên này, nhưng chắc chắn là tên của một người nào đó.
Mammy ngồi sững như tượng đá, trừng mắt nhìn Dilcey nhưng Scarlett không trông thấy, nàng đã vùi đầu vào lòng bàn tay. Philippe…người ấy là ai và đã làm gì đến nỗi mẹ nàng gọi tên trước lúc lìa đời?
Đoạn đường xa dịu vợi từ Atlanta về Tara đã kết thúc nhưng kết thúc trong một hoàn cảnh nan giải, đáng lẽ chỉ kết thúc trong vòng tay của Ellen. Từ đây, Scarlett sẽ không bao giờ được yên giấc như một đứa bé dưới mái nhà của cha và được bao bọc ấm cúng trong sự thương yêu che chở của mẹ như một lớp lông hải âu nữa. Bây giờ nàng không còn trông cậy vào ai để tìm được yên ổn nữa. Không còn cách nào để vùng vẫy hầu thoát khỏi cái kết thúc nan giải đó. Không còn người nào để chia với gánh nặng với nàng. Gerald đã già và ngây dại, mấy đứa em đang bệnh, Melanie ốm yếu mảnh mai, mấy đứa nhỏ vô dụng và những người da đen còn lại thì đang trông mong vào nàng với lòng tin của trẻ con, họ bám riết vào nàng, nghĩ rằng con gái của bà Ellen sẽ cứu vớt được họ như chính Ellen.
Bên ngoài cửa sổ, dưới ánh trăng mơ hồ,Tara trải dài trước mặt nàng. Bọn hắc nô đã trốn đi, những sào đất bỏ hoang, chuồng thú bị thiêu rụi, tất cả đều như những thân xác đẫm máu dưới mắt nàng, cũng giống như chính thân xác nàng đang từ từ rướm máu. Đó là phần cuối của con đường với những người già run rẩy, những chứng bệnh, những cái miệng đòi ăn, những bàn tay yếu đuối bám vào nàng. Và ở tận cùng con đường, không có gì cả, không có gì ngoài Scarlett O’Hara Hamilton, mười chín tuổi đầu và là quả phụ có một con.
Nàng sẽ làm gì với tất cả những thứ ấy? Cô Pitty và họ Burr ở Macon có thể nhận nuôi Melanie và đứa con. Nếu mấy đứa em nàng hết bệnh, bên ngoại nàng có thể nhận chúng về ở chung, dầu họ có thích hay không cũng vậy. Còn nàng và Gerald thì có thể nhờ cậy vào hai bác James và Andrew.
Scarlett nhìn xuống hai thân hình gầy còm dưới lớp mền ướt sũng. Nàng không ưa Suellen, chưa lúc nào nàng nhận rõ điều đó bằng lúc này. Nàng không bao giờ thương nó. Nàng cũng chẳng thích Carreen cho lắm…nàng không chịu được những yếu ớt. Nhưng chúng đồng huyết thống với nàng, một phần tử không thể tách rời của Tara. Không, nàng sẽ không để cho chúng sống nhờ mấy bà dì với tư cách những người bà con sa sút. Một người trong họ O’Hara sa sút, sống nhờ vào những miếng bánh bố thí của người khác? Ồ, không bao giờ!
Vậy là chẳng còn cách nào để vượt qua cái đoạn cuối nan giải ấy sao? Bộ óc mệt mỏi của nàng làm việc mới chậm chạp làm sao. Scarlett uể oải đưa tay chống cằm rồi cầm lấy bầu rượu trên bàn. Còn một ít rượu dưới đáy nhưng không rõ bao nhiêu. Nàng ngạc nhiên tự hỏi tại sao mùi rượu hăng nồng không còn làm mũi nàng khó chịu nữa. Scarlett uống thật chậm, rượu không còn đốt chấy cổ họng nữa, nàng chỉ thấy một cảm giác ấm ấm tê mê.
Scarlett đặt bầu rượu xuống nhìn quanh. Tất cả đang diễn ra như một giấc mơ, căn phòng mù mờ khói, hai đứa em gầy gò, Mammy ngồi sầm mặt bên giường, Dilcey bất động như một pho tượng đồng với đứa bé sơ sanh đỏ hỏn nép sát vào ngực…một giấc mộng mà khi tỉnh dậy nàng hy vọng sẽ ngửi được mùi mỡ chiên dưới bếp, sẽ nghe được tiếng cười ằng ặc của bọn hắc nô, tiếng xe bò lăn bánh cót két ra đồng và sẽ được Ellen nhẹ nhàng đánh thức.
Rồi Scarlett thấy mình đang nằm trên chiếc giường ở phòng riêng, dưới ánh trăng mờ mờ, Mammy và Dilcey đang thay áo cho nàng. Cái áo nịt không còn siết chặt lồng ngực nên Scarlett khoan khoái thở. Nàng biết đôi vớ đang được nhẹ nhàng kéo ra khỏi chân mình và Mammy vừa lẩm bẩm an ủi vừa lau rửa bàn chân sưng phồng của nàng. Nước mát dịu làm sao! Thật là sung sướng khi được nằm thoải mái như một đứa bé trên chiếc giường êm ái. Rồi không biết sau đó bao lâu, nàng thấy chỉ còn lại một mình, ánh trăng đã sáng hơn và chiếu xuyên tới giường.
Scarlett không biết mình đã say, say vì mệt và vì rượu mạnh. Nàng chỉ biết mình đang tách rời khỏi thể xác mệt mỏi của mình và đang bềnh bồng trong một khoảng không nào đó, nơi không có đau đớn và mệt nhọc. Tự nhiên nàng nhìn thấy mọi vật sáng rõ và trong suốt như pha lê.
Scarlett đang nhìn chúng bằng đôi mắt khác hẳn vì tại một nơi nào đó trên quãng đường dài về Tara, nàng đã bỏ lại sau lưng cái tuổi thanh xuân. Nàng không còn là một nắm đất sét mềm dẻo mà mỗi lúc, mỗi biến cố lại có thể in hằn dấu vết lên trên đó. Nắm đất sét ấy bây giờ đã khô cứng lại, một vài giờ trong cái ngày vô định hôm qua vẫn còn kéo dài mãi ngàn năm. Đây là đêm cuối cùng nàng để cho người ta săn sóc mình như đứa bé. Bây giờ nàng đã là một thiếu phụ mà tuổi xuân đã đi qua.
Không, nàng không thể cầu cạnh họ nội hay họ ngoại. Dòng họ O’Hara không chấp nhận sự bố thí, dòng họ O’Hara luôn luôn tự xoay sở. Gánh nặng cũng vẫn là gánh nặng của riêng nàng và nó vẫn luôn vừa đù nặng để đôi vai nàng hứng lấy. Nàng không còn ngạc nhiên khi nghĩ rằng vai mình đã đủ sức để mang bất cứ gánh nặng nào. Nàng sẽ không bỏ hoang Tara, nàng lệ thuộc vào những sào đất đỏ kia hơn là chúng lệ thuộc vào nàng. Như những cây bông vải, nàng đã bắt rễ vào mảnh đất màu đỏ như máu ấy để hút lấy nhựa sống. Nàng sẽ ở lại Tara và sẽ giữ gìn nó, dầu sao nàng cũng phải tự lo và lo cho mấy đứa em, cho Melanie và đứa con của Ashley, cho mấy người da đen còn lại. Ngày mai…ôi, ngày mai! Ngày mai nàng sẽ mang ách vào cổ. Ngày mai còn có nhiều việc phải làm. Phải qua Twelve Oaks và trại McIntost xem có gì còn sót lại trong những mảnh vườn hoang đó, phải xuống tận đầm lầy bên bờ sông tìm xem có heo gà lạc nào không, phải đi Jonesboro và Lovejoy với mấy món nữ trang của Ellen…Ở đó thế nào cũng còn sót vài người buôn bán chút ít thức ăn. Ngày mai…ngày mai…đầu óc nàng như một chiếc đồng hồ hết dây thiều càng lúc càng chạy chậm nhưng vẫn vô cùng sáng suốt.
Trong khoảnh khắc những chuyện truyền kỳ trong gia tộc mà nàng thường nghe kể từ lúc bé, những chuyện chỉ làm nàng bực dọc và nghe một cách lơ là, bỗng hiện ra trong suốt như thủy tinh. Gerald túi không một cắc đã tạo dựng được Tara. Ellen đã vượt được một nỗi buồn bí ẩn, ông ngoại Robillard sống sót sau sự sụp đổ ngai vàng của Napoleon đã cố tìm được một vùng đất mới, phì nhiêu trên bờ biển xứ Georgia. Ông cố Prudhomme đã tạo dựng một tiểu vương quốc trong rừng thẳm trên đảo Haiti để rồi khi mất nó, vẫn còn sống để nghe tên mình được tôn kính nhắc nhở ở Savannah. Lại cũng có nhiều nàng Scarlett chiến đấu bên cạnh những chí nguyên quân Ái Nhĩ Lan để giành độc lập cho xứ sở rồi bị treo cổ và cũng có nhiều ông O’Hara đã chết trên bờ sông Boyne vì đã chiến đấu đến hơi thở cuối cùng để bảo vệ sự sản.
Tất cả đã chịu nhiều bất hạnh đắng cay nhưng bất hạnh không tiêu diệt được họ. Họ không để bị đắm chìm theo sự sụp đổ của các đế quốc, họ không để bị ngã gục trước lưỡi dao mở đường của bọn nô lệ nổi loạn, của chiến tranh, của những nhà cách mạng, của những sự bài xích và trưng dụng. Số kiếp lận đận có lẽ cũng mang tới cho họ muôn vàn nguy hiểm nhưng họ chẳng sờn lòng. Họ không khóc lóc, họ cứ phấn đấu. Bóng mờ của những người ấy, những người mang cùng dòng máu với nàng như đang di động chậm chạp dưới ánh trăng. Và Scarlett không chút ngạc nhiên khi thấy họ, những người trong dòng họ đã biến đổi được vận mạng để tìm ra hạnh phúc. Tara là vận mạng của nàng, là cuộc phấn đấu của nàng và nàng phải là người thắng cuộc.
Scarlett mơ màng xoay người lại, một lớp màn đen từ từ phủ xuống. Tiền nhân của nàng đang thực sự có mặt ở đây, họ đang thì thầm những lời khuyến khích hay là nàng chỉ nằm mơ?
Nàng thì thào đi vào giấc ngủ.
“ Dù các người có ở đây hay không, tôi vẫn chúc các người ngủ ngon…xin đa tạ!”
Sáng hôm sau, người Scarlett tê rần và đau nhức bởi cuộc hành trình dài dằng dặc vừa đi bộ vừa chóng chành trên chiếc xe cũ kỹ đếnnỗi mỗi cử động cứ như là một cực hình. Mặt nàng đỏ rạm vì nắng cháy và hai bàn tay gần như đã nứt nẻ ra. Lưỡi nàng như líu lại và cổ họng khô se cho dầu có uống bao nhiêu nước vẫn không đã khát. Đầu nàng như căng phồng lên, ngay cả một cái đảo mắt cũng làm cho đau buốt trong khi bụng cứ bào bọt như trong thời kỳ mới mang thai khiến cho mùi khoai mỡ của buổi điểm tâm trở thành lợm giọng. Gerald có thể bảo đó là ảnh hưởng của rượu mạnh đối với người mới uống lần đầu tiên nhưng ông chẳng nói gì cả. Ông ngồi ở đầu bàn, người già rũ ra với đôi mắt lặng lờ xa vắng, cứ thỉnh thoảng lại nhìn ra cửa và nghểnh cổ lắng chờ nghe tiếng sột soạt và mùi xả thơm nồng bốc ra từ vạt áo của Ellen.
Scarlett vừa ngồi xuống, ông đã bảo:
- Mình nên chờ bà O’Hara. Bà đang bận.
Scarlett ngẩng nhìn cha, không tin ở mắt mình và bắt gặp ánh mắt cầu khẩn của Mammy đang đứng ngay phía sau ghế Gerald. Nàng đứng lên, một tay áp vào cổ họng và nhìn xuống người cha, Gerald lờ đờ nhìn con, tay run run và đầu hơi lắc lư.
Cho tới lúc đó, nàng vẫn chưa rõ là phải trông cậy tới mức nào sự chỉ dẫn của cha trong bao nhiêu việc nhưng bây giờ…Mới đêm qua, Người vẫn bình thường kia mà. Mặc dầu chẳng nói nhiều và không còn cường tráng nữa nhưng ít ra cha nàng cũng đã kể chuyện một cách mạch lạc rồi bây giờ…bây giờ ông vẫn không nhớ ra là mẹ nàng đã chết. Quân Yankee tràn tới, cộng thêm cái chết của mẹ nàng đã làm cho ông quẫn trí. Nàng định nói nhưng Mammy đã vội lắc đầu ra dấu cản ngăn và kéo vạt áo lên lau nước mắt.
“ Trời, ba đã loạn trí rồi sao?” Scarlett vừa nghĩ vừa nghe như đầu mình rạn nứt ra. “ Không, không. Có lẽ ba chỉ đờ đẫn vì bao nhiêu chuyện đau thương dồn dập xảy ra. Trạng thái đó cũng như một chứng bệnh, rồi sẽ qua đi nhưng rồi mình sẽ phải làm gì nếu người không hồi phục? Không, mình không nghĩ tới chuyện đó nữa…không nên nghĩ tới ba hay mẹ hoặc một chuyện kinh hoàng nào nữa. Phải đợi tới lúc mình đủ sức chịu đựng. Còn quá nhiều chuyện khác cần phải lo nghĩ hơn…những chuyện thiết thực hơn”
Nàng rời khỏi phòng, chẳng ăn được một chút gì và đi thẳng ra cửa sau, ở đó nàng gặp Pork, chân không, ăn mặc rách rưới đang ngồi lột vỏ đậu. Đầu nàng cứ nhức như búa bổ và ánh nắng gay gắt làm cay xé mắt. Chỉ một việc đứng vững cũng đòi hỏi nhiều nghị lực lắm rồi, bởi thế nàng cố nói chuyện thật ngắn gọn, bất chấp những sáo ngữ lịch sự mà Ellen đã dạy để nói chuyện với đám tôi tớ da đen.
Nàng vặn hỏi cộc lốc và ra lịnh vắn tắt đến nỗi lão Pork phải nhíu mày. Bà Ellen có bao giờ nói năng như thế với ai đâu, ngay cả khi bắt gặp kẻ ăn cắp gà hay dưa hấu. Nàng hỏi tới tấp về công việc đồng áng, vườn tược, gia súc trong khi mắt long lên một cách dễ sợ mà Pork chưa từng thấy.
- Thưa cô, con ngựa đó đã chết lúc tôi cột lại và cho nó uống nước. Thưa cô, không, con bò không chết. Cô chưa biết à, đêm qua nó vừa mới sanh, vì vậy mà nó cứ ‘ống hoài.
Scarlett mỉa mai:
- Con Prissy của bác nó giỏi nghề làm mụ lắm. Nó bảo con bò rống là tại nó thiếu sữa.
- Thưa cô không. Con Prissy không biết đỡ đẻ cho bò đâu, và nó cũng không biết gì tới chuyện hễ có bò con là bò mẹ có sữa để cho hai cô em của cô uống. Cái ông bác sĩ Yankee nói hai cô cần sữa lắm.
- Được rồi, nói tiếp đi. Gia súc còn lại bao nhiêu?
- Thưa cô có còn gì đâu. Chỉ còn một con heo nái với bầy con của nó. Tôi đã dẫn hết ra đầm lúc quân Yankee tới. Nhưng có trời mới biết làm sao bắt lại được. Con heo nái đó trốn giỏi lắm.
- Đằng nào cũng phải bắt lại. Bác với con Prissy đi bắt nó ngay.
Pork sửng sốt và bất mãn:
- Cô Scarlett đó là việc của bọn tôi tớ ngoài đồng. Chúng tôi là người hầu hạ trong nhà mà.
Scarlett quắc mắt:
- Bác và nó phải đi bắt con heo về…hoặc rời khỏi đây, cũng như bọn làm việc ngoài đồng.
Mắt lão già da đen mờ lệ. Ôi, ước gì bà Ellen còn sống. Bà xử sự khéo léo và hiểu rõ sự cách biệt giữa những người hầu hạ trong nhà và bọn làm việc ngoài đồng.
- Đi khỏi đây sao, cô Scarlett. Biết đi đâu bây giờ?
- Tôi không cần biết. Hễ người nào ở Tara không chịu làm việc thì cứ đi theo bọn Yankee. Nhớ nói lại như vậy với mấy người kia.
- Dạ.
- Bây giờ cho tôi biết bắp và bông vải hiện ra sao?
- Bắp hả? Trời, cô không biết sao, chúng nó hái mang theo hết sau khi cho ngựa ăn và giẫm nát. Chúng cho xe chở súng lớn và xe chở lương thực cày nát cả đồng bông vải, chỉ còn lại mấy sào ở tuốt dưới mé sông mà chúng nó không thấy. Nhưng có đáng gì đâu, chừng ba bành là nhiều.
Ba bành. Nghĩ tới vô số bành bông vải mà Tara đã từng thu hoạch được, đầu Scarlett lại đau nhói lên. Ba bành, chỉ hơn chút ít con số thu hái được của bọn Slattery mạt rệp. Đã vậy lại còn chuyện thuế má, chánh phủ liên bang thâu thuế bằng bông vải thay vì bằng tiền. Nhưng chỉ có ba bành thì làm sao đủ đóng thuế! Tuy vậy, vấn đề cũng chẳng có gì quan trọng đối với nàng cũng như với chánh phủ bởi vì tất cả nhân công đồng áng đều bỏ trốn hết rồi, còn ai để hái bông.
‘Được rồi, mình không thèm nghĩ tới chuyện đó. Chuyện thuế má không phải là chuyện của đàn bà. Đó là chuyện của ba. Nhưng ba…thôi, không nghĩ về ba nữa. Chánh phủ cứ đợi mà lấy thuế, chuyện cần kíp là phải có gì ăn đã”
- Pork, trong bọn bác có ai qua Twelve Oaks hoặc bên nhà McIntosh để coi có gì còn sót lại trong vườn không?
- Dạ không, không ai dámt tới Tara, sợ bị bọn Yankee bắt.
- Được rồi, tôi sẽ nhờ Dilcey qua bên nhà McIntosh. Có lẽ kiếm ra được chút gì đó, phần tôi, tôi sẽ sang Twelve Oaks.
- Ai đi với cô?
- Tôi đi một mình, Mammy phải ở nhà săn sóc hai em tôi, còn ông Gerald thì không thể…
Pork kêu lớn tỏ ra kinh ngạc. Ở Twelve Oaks có thể còn bọn Yankee hoặc một vài tên bất lương. Scarlett không nên đi một mình.
- Thôi đủ rồi Pork, bác bảo Dilcey đi ngay. Còn bác và con Prissy thì đi tìm bắt bầy heo về.
Nói xong nàng bỏ đi ngay.
Chiếc nón của Mammy tuy cũ kỹ nhưng còn sạch, Scarlett lấy đội vào và hồi tưởng như từ một cõi xa xăm nào tới chiếc nón gắn lông chim xanh mà Rhett đã mua từ Paris về để tặng nàng. Xách theo một cái thúng to, nàng bước xuống thềm sau nhà, mỗi bước chân là một lần cảm thấy xương sống sắp rã rời ra.
Con đường ra bờ sông trải dài đỏ hỏn và trơ trọi giữa cảnh điêu tàn của những cánh đồng bông vải. Không còn một tàng cây che mát và nắng cứ như muốn xuyên tràn qua chiếc nón của Mammy, trong khi bụi đường bốc thẳng vào mũi và cổ họng. Mặt đường bấy nát với những vết hằn sâu hoắm bởi dấu chân ngựa và vết bánh xe. Các thân cây bông vải đổ nát bởi cuộc chuyển quân của kỵ binh, bộ binh và pháo binh. Rải rác trên đường và trong đồng là những mảnh vụn yên cương, những hộp đồ ăn rỗng bị chân ngựa giẫm bẹp, nút áo, mũ xanh, vớ ráchvà những mẩu băng đẫm máu, tất cả những gì còn bỏ lại của một đoàn quân đi qua.
Scarlett đi qua lùm cây bách hương và bức tường thấp đánh dấu nghĩa địa nhà, cố gắng không nghĩ tới nấm mộ mới nằm cạnh ba nấm mộ nhỏ của các em trai nàng. Mẹ ơi…nàng khập khiễng đi xuống triền đồi bụi bặm, vượt qua đống tro tàn và ống khói thấp lè lè của nhà họ Slattery. Nàng thầm mong cho cả gia đình bọn họ cũng tan biến thành tro như căn nhà bị thiêu rụi. Nếu bọn Slattery đừng ở đây, nếu con quỷ cái Emmie không chửa hoang với viên quản gia của đồn điền nhà nàng…thì có lẽ mẹ nàng chưa chết.
Một viên sỏi lọt vào chân khiến nàng rên rỉ. Nàng đang làm gì ở đây? Tại sao Scarlett O’Hara, hoa khôi trong toàn hạt và cũng là niềm hãnh diện của Tara lại phải thất thểu đi trên con đường khô cứng gần như với đôi chân không? Bàn chân nhỏ nhắn của nàng chỉ dùng để khiêu vũ chớ nào phải để đi khập khiễng, đôi giày bé nhỏ của nàng chỉ là để phô ra một cách mỹ miều dưới vạt áo lụa chớ nào phải để vấp vào sỏi đá và quyện đầy bụi bặm. Nàng được sanh ra để sống trong nuông chiều nhưng bây giờ nàng lại đang ở đây, đau nhức và rách rưới, cố lê đi tìm thức ăn trong vườn tược của láng giềng.
Dưới chân đồi là dòng sông mát rượi, lặng lờ trôi dưới bóng râm của những tàng cây. Nàng ra sát mé bờ, lột giày vớ ra, ngâm đôi chân nóng bỏng vào làn nước mát. Ước gì nàng được ngồi suốt ngày ở đây, lánh xa những cặp mắt khốn khổ ở Tara, ngồi đây để nghe tiếng lá reo xào xạc và tiếng nước róc rách chảy dưới bầu trời yên tĩnh. Nhưng nàng lại buộc lòng phải mang giày vớ lại và tiếp tục thất thểu đi. Quân Yankee đã thiêu hủy cây cầu nhưng nàng biết còn một chiếc cầu nhỏ khác bằng cây bắc ngang qua một sông hẹp cách đó chừng trăm thước. Nàng cẩn thận qua cầu và tiếp tục đi lên khoảng nửa dặm đường để tới ngôi nhà Twelve Oaks.
Mười hai cây sồi vẫn xúm xít bên nhau như đã có từ ngày còn dân da đỏ nhưng lá cây đã úa vàng và cành nhánh xác xơ sau một đám cháy. Ngay giữa vòng những cây sồi to lớn đó là ngôi nhà đổ nát của họ Wilkes, ngôi nhà đã một lần uy nghi đứng sừng sững trên đồi với hàng cột trắng huy hoàng. Hầm rượu đã biến thành một cái hố sâu, chỉ còn trơ lại nền đá cháy đen và hai ống khói khổng lồ. Một thân cột cháy dở ngã nằm trên thảm cỏ, đè bẹp cả khóm hoa lài.
Trước cảnh bi thảm đó, Scarlett rã rời ngồi lên thân cột đổ, nàng chán nản đến cực cùng. Tất cả sự hãnh diện của dòng họ Wilkes đã biến tan thành tro bụi dưới chân nàng. Đây là lần đổ vỡ cuối cùng của một ngôi nhà đã từng niềm nở đón tiếp nàng, ngôi nhà mà trong những giấc mơ hư ảo, nàng đã muốn trở thành nữ chủ. Đây là nơi nàng đã từng ăn uống, khiêu vũ, được tán tỉnh và cũng chính tại đây nàng đã nhìn thấy với tất cả ghen tức và đau xót, nụ cười sung sướng của Melanie lúc nhìn lên Ashley. Và đây cũng là nơi, dưới bóng mát vòm cây lá, Charles Hamilton đã hỉ hả siết chặt tay nàng khi nàng cho biết ưng thuận kết hôn với anh ta.
“ Ashley ơi! Thà anh chết còn hơn. Em không thể nào chịu nổi để cho anh nhìn thấy cảnh này”
Ashley đã cưới vợ ở đây nhưng con cháu chàng chẳng bao giờ còn mang vợ con chúng về đây được nữa. Sẽ chẳng bao giờ còn có những vụ cưới hỏi hay sanh nở dưới mái nhà này- mái nhà mà nàng đã từng yêu mến và ước ao làm chủ nó. Ngôi nhà đã chết, đối với Scarlett dường như tất cả những người mang họ Wilkes cũng đã chết mất giữa đống tro tàn của nó.
“ Không nên nghĩ tới chuyện này nữa. Mình không chịu đựng nổi đâu, để sau rồi sẽ nghĩ”
Nàng nói lớn ý nghĩ đó ra, quay mặt đi.
Trên đường đi sau vườn, nàng khập khiễng bước qua những đống gạch vụn, những luống hoa hồng bị giẫm nát mà trước đây các cô con gái ông Wilkes đã tận tình vun bón. Nàng tiếp tục đi qua sân sau, bước trên lớp tro than, vượt qua kho vựa và chuồng gà. Hàng rào vườn rau cũng đã bị phá hủy và các loại rau cải xanh um của thuở nào cũng đã bị giẫm bấy như ở Tara. Mặt đất mềm hằn sâu móng ngựa và vệt bánh xe. Rau cải nằm bẹp xuống, chẳng còn gì để hái.
Scarlett băng qua sân đi thẳng tới dãy nhà sơn trắng im lìm dùng làm khu gia cư cho bọn tôi tớ da đen và gọi to lên. Không một tiếng trả lời, cũng không một tiếng chó sủa, tất cả những hắc nô ở đây đã chạy trốn hoặc đã đi theo quân Yankee. Scarlett biết rõ là mỗi người da đen đều có một mảnh vườn rau riêng. Nàng hy vọng những mảnh đất nho nhỏ đó vẫn còn nguyên vẹn.
Quả như mong ước nhưng lúc tới nơi, Scarlett mệt đừ đến không còn biết vui mừng là gì nữa khi bắt gặp các luống củ cải và bắp cải, tuy héo úa vì thiếu nước nhưng vẫn sống. Ngoài ra còn một số dây đậu tuy đã vàng vọt nhưng vẫn còn ăn được. Ngồi bẹp xuống, nàng đào bới với hai bàn tay run rẩy. Đêm nay Tara sẽ có một bữa ăn thịnh soạn mặc dầu chẳng còn thịt để nấu cùng rau cải. Dầu sao số mỡ heo mà Dilcey dùng để thắp đèn cũng có thể dùng cho bữa ăn được béo hơn. Nàng tự nhủ phải nhớ nhắc Dilcey chừa mỡ heo lại để nấu nướng và chỉ thắp sáng bằng đuốc mà thôi.
Ngay phía sau một căn lều, nàng bắt gặp một luống củ cải đỏ và bỗng thấy đói cồn cào. Mùi vị cay nồng của loại cải đỏ này rất cần để làm dịu dạ dày. Chùi sơ bụi đất vào vạt áo, nàng cắn ngay nửa củ và nhai nuốt ngấu nghiến. Củ cải quá già, nhiều xơ và cay xé khiến nước mắt nàng ứa ra. Nàng vừa nuốt xong, cái dạ dày trống rỗng bỗng bào bọt lên và Scarlett phải nằm dài ra mửa thốc mửa tháo một lúc lâu.
Mùi hôi hám thoang thoảng của khu trại người da đen lại càng làm nàng nôn mửa thêm và không làm sao dằn lại được, nàng tiếp tục ói mửa trong khi nhà cửa, cây cối quay tròn chung quanh.
Nằm sấp lả người một lúc lâu trên mặt đất mềm, mềm và êm như nệm, Scarlett nghĩ hết chuyện này sang chuyện khác. Chính nàng, Scarlett O’Hara lại nằm ngay phía sau lều của một tên mọi da đen, giữa cảnh hoang tàn, đau đớn và mệt ngất đến không còn cử động nổi, không được ai ngó ngàng gì tới. Không một ai ngó ngàng dầu có thấy nàng trong tình cảnh đó bởi vì mỗi người đều có vô số chuyện đau buồn riêng.
Bao nhiêu kỷ niệm cứ dồn dập tới vây quanh nàng chẳng khác loài kên kên đang chờ người chết để rỉa xác. Trong một thời gian chẳng biết bao lâu, nàng nằm yên, úp mặt xuống đất dưới ánh nắng thiêu đốt, nàng nhớ tới những người và vật đã chết, tưởng tới một nghi thức sống đã bị xóa mất rồi và nghĩ tới những ngày ảm đạm của một tương lai đen tối.
Sau cùng khi đã đứng được lên và nhìn lại cảnh điêu tàn cháy rụi của Twelve Oaks, nàng ngẩng cao đầu. Bóng dáng của tuổi hoa niên, nét mỹ miều, ngây thơ đã biến mất khỏi mặt nàng, cái gì qua đều thụôc về quá khứ, những gì chết đều đã chết rồi. Nếp sống xa hoa ngày cũ đã đi qua và chẳng bao giờ trở lại. Và ngay lúc bưng chiếc thúng đựng đầy rau cải lên, Scarlett đã có sẵn một quyết tâm cho cuộc sống của chính mình.
Không còn có thể bước lùi thì dĩ nhiên chỉ còn con đường tiến tới.
Trong vòng năm mươi năm nữa, trên toàn lãnh thổ miền Nam sẽ có vô số đàn bà chua xót nhìn về dĩ vãng, nhớ lại những thuở huy hoàng, những người đã chết, gợi lại những kỷ niệm đau thương vô bổ và hãnh diện chịu đựng cảnh nghèo khổ với tất cả niềm cay đắng. Nhưng Scarlett thì nhứt định không, nàng sẽ không bao giờ nhìn lại dĩ vãng.
Một lần nữa, nhìn những đống gạch đá cháy đen, nàng bỗng thấy Twelve Oaks sừng sững trước mắt như xưa, vẫn sang trọng và kiêu hãnh, vẫn là dấu hiệu tiêu biểu cho một dòng họ và một lối sống khác người. Rồi với chiếc thúng nặng nề lõm sâu vào da thịt bên hông, nàng xoay người đi xuống con đường trở lại Tara.
Cơn đói cồn cào lại kéo tới và vừa bước Scarlett vừa nói to:
- Xin Chúa chứng giám cho! Xin Chúa chứng giám cho, bọn Yankee sẽ không thắng được con. Con sẽ vượt qua tất cả và tới khi đã vượt qua rồi, con sẽ không bao giờ sống trong cảnh đói khổ nữa, cả con và những người thân của con. Dù phải trộm cướp hoặc giết người, xin thề có Chúa, con nhứt định sẽ không bao giờ đói nữa.
Những ngày kế tiếp, Tara chẳng khác gì hoang đảo của Robinson Crusoe, quá yên tĩnh và quá cách biệt thế giới bên goài. Thế giới bên ngoài chỉ cách Tara vài dặm nưng giữa Tara và Jonesboro và Fayetteville và Lovejoy, ngay cả giữa Tara và những đồn điền lân cận dường như có hàng ngàn hải lý trùng dương bủa sóng cách ngăn. Con ngựa già đã chết, người của đồn điền chẳng còn phương tiện chuyên chở nào nữa cả, mà muốn đi bộ thì cũng không đủ sức và cũng chẳng có thì giờ.
Thình thoảng vào những ngày bận rộn mỏi rục cả lưng, vất vả tìm thức ăn và không ngừng chăm sóc ba người đàn bà bệnh, Scarlett vểnh tai cố chờ nghe những âm thanh quen thuộc…tiếng cười hô hố của bọn hắc nô ở trại gia cư, tiếng cót két của bánh xe lăn từ đồng ruộng trở về, tiếng vó ngựa sầm sập của Gerald băng qua đồng cỏ và tiếng vui đùa của những láng giềng tạt qua vào một buổi chiều trò chuyện lăng nhăng. Nhưng có gì đâu, con đường vẫn hoang vắng như sa mạc, không một vùng bụi đỏ dấy lên báo hiệu có bạn bè tới thăm. Tara quả là một hòn đảo giữa một vùng biển toàn là đồi núi xanh um và những cánh đồng đất đỏ.
Ở một nơi nào đó là thế giới bên ngoài là những gia đình ăn uống, ngủ nghê an toàn dưới mái nhà của họ. Ở một nơi nào đó có những cô gái tuy mặc áo cũ đã phải sửa đổi tới ba lần nhưng vẫn được tán tỉnh và hát bài ca: “ Khi cuộc chiến tàn khốc này chấm dứt” như chính Scarlett đã sống như thế ba tuần trước. Ở một nơi nào đó có trận chiến xảy ra, có tiếng đại bác nổ rền, thành phố bốc cháy và binh sĩ nằm rục trong bệnh viện giữa mùi hôi thúi. Ở một nơi nào đó có đoàn quân đi chân không, mặc quân phục dệt tay chiến đấu say vùi, ngủ không tròn giấc, đói khát và mệt lả bởi cái mệt lả của một niềm hy vọng tiêu tan. Và ở một nơi nào đó trên các đồi núi của xứ Georgia đông nghẹt bọn Yankee mặc quân phục xanh, những tên ăn uống phủ phê, cưỡi những con ngựa mập tròn nhờ được nuôi bằng bắp.
Bên ngoài Tara là thế giới, là chiến tranh nhưng ở đồn điền này không hề có chiến tranh và thế giới. Thế giới bên ngoài đã nhường chỗ cho những đòi hỏi của những cái dạ dày lép xẹp và cuộc sống chỉ xoay quanh hai vấn đề liên quan như một. Đó là thức ăn và làm thế nào để có được thức ăn.
Ăn và ăn! tại sao trí nhớ của dạ dày lại có thể bền bỉ hơn đầu óc? Scarlett có thể xua đuổi những mối khổ tâm nhưng không thể nào quên đói. Cứ mỗi sáng thức giấc, trước khi nghĩ tới chiến tranh và đói khổ, nàng cuộn người, uể oải mong đợi được ngửi thấy mùi thơm ngấy của những món ăn chiên nướng.
Trên bàn ăn của Tara lúc này đã có táo, khoai mỡ, đậu và sữa nhưng chẳng bao giờ đủ. Cứ mỗi lần nhìn thấy những món đó, Scarlett lại nhớ về những ngày xưa, những món ăn thừa thãi, chiếc bàn trải khăn dưới ánh nến sáng choang và mùi đồ ăn thơm phức.
Thuở đó họ có lo nghĩ gì tới món ăn đâu, cứ luôn luôn phí phạm. Bánh bắp, bánh nướng, bánh kẹp dư thừa…đùi heo muối ở đầu bàn, gà rô-ti ở cuối bàn lại còn thêm ba món tráng miệng ngọt ngào để mỗi người chọn theo sở thích.
Mối lo hiện thời của Scarlett không phải là làm sao cho mọi người được ăn ngon mà là được ăn đầy đủ. Bất cứ lúc nào nàng cũng gặp những bộ mặt đói meo, cả trắng lẫn đen. Carreen và Suellen vừa khỏi bệnh thương hàn đang trong thời kỳ dưỡng sức gần như lúc nào cũng thèm ăn. Thằng Wade đã bắt đầu rên rỉ:
- Wade không ưa khoai mỡ, Wade đói lắm.
Trong khi đó hàng chục câu tương tự cứ tới tấp lọt tai nàng:
- Cô Scarlett, nếu không có gì ăn, tôi không đủ sức chẻ củi nữa đâu.
- Cô Scarlett, tôi cần phải có ăn mới đủ sữa cho mấy đứa nhỏ.
- Này con, mình phải ăn khoai mỡ hoài sao?
Chỉ có Melanie là không một lời kêu ca mặc dầu nàng ngày càng xanh xao gầy ốm và luôn luôn vặn mình vì đau đớn ngay cả trong giấc ngủ.
- Scarlett, chị không đói đâu. Đưa phần sữa của chị cho Dilcey. Nó cần được ăn no để nuôi nấng đứa nhỏ, người bệnh không biết đói đâu.
Chính cái sự can đảm cao quý đó khiến cho Scarlett càng bực dọc hơn là những lời kêu gào rên siết kia. Trước những đòi hỏi của bao nhiêu người khác, nàng có thể bắt buộc họ phải im bằng những lời cay cú nhưng trước tấm lòng tự quên mình của Melanie, nàng đành bất lực, bất lực và thù ghét. Có điều đáng nói là lúc sau này, Gerald cũng như Wade và bọn gia nhân đều xúm xít về phía Melanie bởi vì mặc dầu đang đau yếu, nàng vẫn niềm nở với mọi người trong khi Scarlett cứ luôn gắt gỏng.
Wade thì luôn luôn có mặt trong phòng Melanie. Có một cái gì bất thường trong con người đứa bé nhưng Scarlett không còn thì giờ để tìm hiểu. Theo lời Mammy thì thằng bé bị bệnh sán lãi và bà đã cho nó uống nước thuốc rễ cây và quả quyết rằng đó là loại thuốc mà bà Ellen đã dùng để chữa trị cho bọn da đen. Nhưng món thuốc trừ giun sán của bà chỉ làm cho thằng bé xanh xao thêm. Trong những ngày bối rối đó, Scarlett không coi thằng Wade như là một con người mà chỉ kể là thêm một miệng ăn và một mối lo. Một ngày nào đó khi tình trạng khẩn trương đã qua đi, nàng có thể vui đùa với nó, kể chuyện cho nó nghe và dạy nó học, nhưng giữa lúc này nàng không có thì giờ mà cũng không hứng thú gì kể chuệyn đó. Và bởi thằng bé cứ luẩn quẩn bên chân giữa lúc nàng mệt mỏi và bận tâm nhứt, nàng cứ mắng nó luôn.
Mỗi lần bị quở trách là thằng bé lại trố mắt sợ hãi khiến Scarlett càng lo âu thêm vì trông nó quá ngớ ngẩn. Nàng không nhận ra rằng thằng bé đã từng sống cận kề bên những chuyện kinh hoàng mà cái tuổi ngây thơ của nó không đủ sức chứa đựng. Nó sống trong sợ sệt, bị xúc động mạnh vì sợ sệt đến nỗi cứ đêm đêm giựt mình khóc thét lên. Một tiếng động bất thường, những lời quở mắng đều khiến nó run bần bật bởi vì đối với nó những lời quở mắng, những tiếng động đều dính líu tới quân Yankee, mà nó thì sợ quân Yankee hơn sợ những con ma mà Prissy hay nhát.
Trước khi có cuộc bao vây vang rền tiếng nổ, nó chẳng biết gì khác hơn là một khung cảnh êm đềm hạnh phúc, một đời sống yên lành. Mặc dầu mẹ nó chẳng chú ý tới nó bao nhiêu nhưng nó vẫn được những người khác nuông chiều, nói toàn lời dịu ngọt cho tới cái đêm nó bàng hoàng nhìn thấy lửa cháy ngất trời và những tiếng nổ như sấm dậy bên tai. Trong đêm đó và qua hôm sau, lần đầu tiên nó bị mẹ tát và mắng chủi. Cuộc sống trong ngôi nhà gạch êm ấm ở đường Cây Đào kia, cuộc sống duy nhất mà nó từng biết qua bỗng chốc tan biến trong một đêm khiến nó hoàn toàn lạc hướng. Trong cuộc chạy trốn khỏi Atlanta nó chẳng biết gì hơn là đang bị quân Yankee đuổi theo và cho mãi tới bây giờ nó vẫn còn sợ quân Yankee tới bắt và xẻ thịt nó ra từng mảnh. Nỗi sợ quân Yankee cứ luôn luôn ám ảnh nên nó sợ luôn cả cái tánh bất thường của mẹ.
Scarlett không chịu được khi nhận thấy thằng bé bắt đầu lẩn tránh nàng. Điều đó còn tệ hại hơn là bị nó luẩn quẩn bên chân. Và nàng càng khó chịu hơnkhi thấy con mình quấn quýt mãi bên cạnh Melanie để lặng lẽ chơi đùa với những trò chơi do Melanie chỉ biểu, hoặc nghe kể chuyện cổ tích. Wade ngưỡng mộ “dì” của nó qua giọng nói êm đềm và nụ cười hiền dịu. Dì nó không hề quát tháo: “Im đi, Wade. Mày làm tao nhức đầu quá”. Hoặc “Đừng phá rầy nữa Wade, tao chịu hết nổi rồi”
Scarlett không có thời giờ cũng như không có ý định tưng tiu con nhưng nàng ghen tức khi thấy Melanie làm như thế. Một hôm, bắt gặp nó đang lộn nhào trên giường Melanie và ngã té xuống mình người chị chồng, nàng tát thằng bé thật mạnh tay.
- Bộ mày không biết chơi gì khác hơn là nhào lộn trên mình dì đang bệnh như vậy hả? Có chạy ra sân chơi không? Không được vào đây nữa, nghe chưa?
Melanie vội vàng thò tay ra kéo thằng bé đang khóc rấm rức vào mình:
- Wade nín đi. Cháu đâu có muốn làm gì đau phải không? Scarlett, nó không quấy rầy chị đâu. Cứ để nó ở đây với chị để chị lo cho nó. Chị chỉ làm được có việc đó thôi, còn em thì lúc nào cũng không hở tay, làm sao trông chừng nó được.
Scarlett cộc lốc:
- Bộ chị điên hả? Chị chưa hết bệnh mà để nó té lên trên bụng thì tới chừng nào mới lành? Wade, nếu tao còn gặp mày ở trên giường dì lần nữa là sẽ nát đòn. Chưa chịu nín khóc hả? Khóc, khóc, tối ngày cứ khóc, lớn rồi chớ bộ nhỏ lắm sao?
Thằng bé vừa nức nở vừa chạy trốn vào một góc nhà, Melanie cắn môi và nước mắt tuôn trào. Mammy đứng ngoài chứng kiến nội vụ từ nãy đến giờ chỉ còn biết nhíu mày thở ra. Không ai dám cãi vã với Scarlett, tất cả đều sợ mồm miệng đanh đá của nàng, tất cả đều sợ cái con người mới lạ đang ẩn náu trong người nàng.
Cũng như bao nhiêu người một sớm một chiều vớ lấy được quyền hành tối thượng, Scarlett thể hiện tất cả bản chất từ bao lâu che giấu. Thật ra, không phải vì khắc nghiệt mà chỉ vì quá lo sợ và không mấy tự tin, nàng phải tỏ ra cứng rắn để người khác không thấy được sự bất lực của nàng rồi sanh ra chống đối. Ngoài ra, được quát tháo kẻ khác và thấy họ sợ sệt mình cũng là điều thích thú. Nàng cũng biết rõ là con người mình thay đổi. Thỉnh thoảng vào những lúc nàng cộc cằn sai khiến làm cho Pork sệ môi bất mãn và Mammy lầm bầm: “ Dạo này người ta lên mặt quá” Scarlett không khỏi tự hỏi chẳng biết tại sao mình lại cục súc đến thế? Tất cả những phong thái nhã nhặn, quý phái mà Ellen đã cố gắng nhồi nắn cho nàng trong phút chốc đã tả tơi rơi rụng như chiếc lá vàng trong đợt gió lạnh đầu thu.
Ellen không ngớt nhắc nhỏ: “Hãy cương quyết nhưng phải dịu dàng với kẻ dưới, nhứt là với người da đen”. Nhưng nếu nàng tỏ ra dịu dàng thì đám hắc nô kia sẽ cứ suốt ngày ngồi lì trong bếp, nhắc lại mãi thuở vàng son của bọn tôi tớ trong nhà bao giờ cũng được coi trọng hơn những nô lệ ngoài đồng áng.
Ellen cũng không quên dạy: “Hãy thương mến các em con. Nên tỏ ra từ tâm và mềm mỏng đối với những kẻ gặp chuyện đau buồn”.
Nhưng bây giờ nàng không thương nổi các cô em. Chúng nó chỉ là những gánh nặng oằn vai, còn săn sóc, trông nom chúng…chẳng phải là chính nàng đã tắm rửa, chải gỡ và nuôi ăn cho chúng mặc dầu cứ phải mỗi ngày đi bộ mấy dặm đường để bới tìm rau cải hay sao? Chẳng phải là chính nàng đã học cách vắt sữa mặc dầu cứ không ngớt thót ruột mỗi lần con bò cái đáng sợ đó vung sừng về phía nàng hay sao? Nhưng ngồi đó mà nói chuyện từ tâm thì quả là quá lãng phí thì giờ. Nếu nàng cứ dịu dàng mãi thì chúng sẽ kéo dài thời gian nằm ì trên giường bệnh, trong khi nàng mong mỏi chúng sớm bình phục để có thêm bốn bàn tay nữa phụ giúp nàng.
Chúng đang bình phục một cách chậm chạp, cứ gầy nhom và yếu lả trên giường. Trong khi chúng bệnh mê man thì thế giới đã biến đổi cả rồi. Quân Yankee đã tới, bọn hắc nô đã bỏ đi và má đã chết rồi. Đó là ba sự kiện khó tin mà đầu óc hai em nàng không sao chấp nhận nổi. Đôi lúc cả hai vẫn còn cho là mình đang mê sảng và những chuyện đó không hề xảy ra. Thật ra con người của Scarlett đã thay đổi quá nhiều đến nỗi hai cô em gần như không biết nàng có phải là chị của họ không. Những lúc Scarlett tới bên giường phác họa những việc mà hai em nàng sẽ phải làm sau khi lành bệnh, cả Suellen và Carreen đều tưởng nàng là một thứ yêu tinh hay quấy phá người. Họ không thể nào tưởng tượng nổi rằng hàng trăm nô lệ đã bỏ đi và cũng không thể nào hiểu nổi tại sao một thiếu nữ cao quý của dòng họ O’Hara lại phải làm việc bằng tay chân.
Với khuôn mặt trẻ con trắng nhợt vì sững sờ, Carreen kêu lên:
- Kìa chị! Em làm sao chẻ củi được! Tay em hư hết làm sao!
Scarlett vừa cười dọa nạt vừa chìa hai bàn tay nứt nẻ và chai bấy ra:
- Đây, coi tay của chị đây.
Suellen giận dỗi:
- Chị nói vậy với em và con út mà nghe được hả? Chị chỉ nói láo và cố dọa tụi này thôi. Nếu má còn sống, mà không thể để cho chị nói cái giọng đó đâu.
Suellen vừa suýt chết vì bệnh thương hàn lại gặp cảnh mất mẹ nên cảm thấy cô đơn và sợ hãi, chỉ mong được nâng niu, chiều chuộng. Thế nhưng, cứ mỗi ngày Scarlett mỗi tới bên giường bệnh dò xem bệnh của hai em đã bình phục tới mức nào với ánh mắt dễ ghét rồi lại nói toàn những chuyện làm giường, nấu ăn, xách nước và chẻ củi. Và dường như khi kể những chuyện đó ra với các em, nàng khoái trá một cách kỳ lạ.
Đúng là Scarlett khoái trá về chuyện đó, nàng quát tháo tôi tớ, làm phiền muộn các cô em không phải chỉ vì quá cực khổ mà còn là muốn quên đi cái ý nghĩ xót xa rằng những gì Ellen đã dạy để ứng phó với cuộc đời đều sai lầm cả.
Không một điều gì mẹ nàng đã dạy còn có chút giá trị nào trong lúc này khiến Scarlett buồn và cứ mãi băn khoăn. Ellen không bao giờ biết trước được sự sụp đổ của một nền văn minh mà bà đã gây dựng cho con gái, cũng không hề nghĩ nổi rằng những địa vị mà bà đã cố đặt các con vào đó bỗng một ngày biến mất đi. Ellen chỉ nghĩ tới những năm bình lặng ở tương lai, cũng như những năm không sóng gió mà bà đã trải qua, do đó mà bà dạy các con phải dịu dàng, duyên dáng, khả kính, thương người, nhã nhặn và thành thật. Bà thường bảo nếu học được những đức tính cao quý đó thì cuộc sống của người phụ nữ mới an toàn và hạnh phúc.
Scarlett vừa đau buồn vừa thất vọng nghĩ rằng, những gì mẹ dạy đều chẳng bổ ích chút nào cho nàng cả. “Thiện chí và từ tâm còn có ích lợi gì đâu? Cao quý và thanh nhã có giá trị gì? Phải chi mình học cày bừa hoặc hái bông vải như một con mọi da đen. Mẹ ơi, mẹ lầm rồi!”
Nàng không thể đừng nghĩ tới cái thế giới của mẹ nàng đã sụp đổ mất rồi và thay vào đó là một thế giới bạo tàn, cái thế giới mà mọi tiêu chuẩn tinh thần, đạo đức và giá trị đều bị đảo lộn. Nàng chỉ thấy hay nghĩ là mình đã thấy mẹ nàng đã sai lầm và bổn phận của nàng là phải kịp thời đổi mới ngay đẩ đương đầu với cái thế giới đảo lộn này.
Chỉ có tình cảm của nàng đối với Tara là không thay đổi. Nàng không lần nào khi mệt mỏi từ ngoài đồng trở về và nhìn thấy ngôi nhà trắng xóa mà nàng không cảm thấy lòng rộn lên với niềm vui của kẻ được trở về quê. Và cứ mỗi lần từ cửa sổ nhìn ra những đồng cỏ xanh rờn, những dải đất đỏ phì nhiêu và khu rừng rậm rạp là mỗi lần nàng thấy nó tươi đẹp hơn lên. Tình yêu đối với mảnh đất này, mảnh đất bao gồm những ngọn đồi xanh và đất đỏ, mảnh đất thân yêu đỏ như màu máu, đỏ như ngọc thạch lựu, đỏ như son và trên đó mọc lên một cách kỳ diệu những cây cối xanh rì với những chùm bông trắng xóa, là một phần gắn liền vào đời sống của Scarlett, tình yêu đó không bao giờ thay đổi mặc dầu vạn vật đã đổi thay. Không một nơi nào trong vũ trụ lại có một vùng đất đáng yêu như thế cả.
Mỗi lần nhìn bao quát Tara, nàng hiểu được phần nào vì sao có chiến tranh. Rhett đã sai lầm khi bảo rằng người ta chỉ đánh nhau vì tiền. Không, người ta đánh nhau vì tranh giành những mẫu đất phì nhiêu hằn sâu những đường cày, họ đánh nhau để tranh giành những đồng cỏ xanh mướt, những con sông đục ngầu phù sa, những ngôi nhà sơn trắng nằm mát rượi giữa những khóm mộc lan. Chính đó mới là những thứ xứng đáng để cho người ta chiến đấu và bảo vệ, bảo vệ những mảnh đất đỏ mà họ đang làm chủ và sẽ truyền lại cho con cháu.
Những mẫu đất bị giẫm nát ở Tara là những gì còn lại của Scarlett trong khi mẹ nàng và Ashley không còn nữa, trong khi Gerald cứ ngây ngây dại dại và tiền bạc, nô lệ, sự an toàn, địa vị cao sang đã biến mất đi trong một sớm một chiều. Như từ một cõi xa xăm nào, nàng sực nhớ có lần nói chuyện với cha về đất đai và không khỏi ngạc nhiên tự hỏi tại sao mình quá trẻ dại và ngu ngốc đến nỗi không hiểu ra ý nghĩa trong lời lẽ của cha, khi ông bảo rằng đất đai là vật duy nhứt trên trời xứng đáng để được chiến đấu và bảo vệ.
“ Bởi vì đó là vật duy nhứt trên đời cứ mãi mãi tồn tại…và bất cứ một người nào có được giọt máu Ái Nhĩ Lan trong huyết quản thì mảnh đất mà họ sống trên đó cũng giống như một bà mẹ hiền…Đó là vật duy nhứt mà con người phải cần lao, phải chiến đấu bảo vệ và có thể chết vì nó”
Đúng vậy, Tara rất xứng đáng được chiến đấu để bảo vệ và Scarlett chấp nhận ngay điều đó không cần biết phải chiến đấu cách nào. Không một ai có thể làm cho nàng hoặc người thân của nàng phải trôi dạt khỏi Tara để ăn gởi nằm nhờ nơi họ hàng thân quyến. Nàng quyết giữ lấy Tara, dầu có phải bắt mọi người còn lại trên mảnh đất thân yêu này còng lưng lao tác.
