Ghi chú đến thành viên
Gởi Ãá» Tài Má»›i Trả lá»i
 
Ãiá»u Chỉnh
  #116  
Old 20-05-2008, 09:56 AM
Memory
Guest
 
Bài gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
Giăng Sáng
Tác giả: Nam Cao

Ãiá»n có bốn cái ghế mây. Tất cả đồ đạc trong nhà, chỉ có bốn cái ghế mây này là có giá. Không phải Ãiá»n mua. Tính Ãiá»n rất ghét mua. Từ ngày ra ở riêng đến giá», Ãiá»n má»›i mua có má»™t lần. ấy là má»™t cái giưá»ng bằng gá»— bưởi cá»§a má»™t ngưá»i cô nghèo khó. Ngưá»i cô cần tiá»n để lấy thuốc ngã nước cho chồng. Còn Ãiá»n thấy cÅ©ng cần má»™t cái giưá»ng. Tháng ba vừa rồi vợ Ãiá»n má»›i sinh má»™t con trai. NghÄ©a là bây giá» Ãiá»n có những hai con. Cả nhà đúng bốn ngưá»i, bốn ngưá»i chất cả vào má»™t cái giưá»ng! Giá mùa rét thì cÅ©ng được, chen chúc nhau má»™t tý càng ấm áp. Nhưng mùa ná»±c, còn gì là vệ sinh?

Năm chừng mưá»i há»a, Ãiá»n cÅ©ng còn nghÄ© rằng: nên theo phép vệ sinh. Bởi Ãiá»n là ngưá»i có há»c hẳn hoi. Ãiá»n đã có lần làm má»™t ông giáo trưá»ng tư trong ngót ba năm, mà Ãiá»n có bốn cái ghế mây vừa má»›i nói. Năm ngoái đây, cái trưá»ng vẫn thuê Ãiá»n dạy lá»›p nhất, lấy hai chục bạc lương má»™t tháng, đột nhiên phải dẹp. Dẹp để nhưá»ng lại mấy căn nhà cho ngưá»i ta dùng vào việc khác, cần cho lúc này hÆ¡n. Ông hiệu trưởng còn chịu cá»§a Ãiá»n ná»­a tháng lương. Tiá»n há»c tháng cuối cùng thì chưa thu được. Chá»— anh em biết tính thế nào cho tiện? Giá ông xoay được, thì ông trả phắt Ãiá»n chục bạc, cho đẹp mặt cả đôi bên. Nhưng ông không xoay được. Mà chẳng lẽ Ãiá»n phải thiệt? Thôi thì... thôi thì... - biết nói ra sao bây giá»? - Ông cưá»i má»™t cách ngượng nghịu bảo Ãiá»n:

- Thôi! Thế này này, ông Ãiá»n ạ! Giá ông không ngại, thì ông Ä‘em bá»™ ghế mây vá» quê mà dùng. Lão hàng phở nó trả có bảy hào má»™t cái. Hôm ná», chỉ căng mây lại cho hai cái cÅ©ng đã mất má»™t đồng. Bán cho lão thì phí Ä‘i. Mà ở nhà ông chưa có ghế...

Lúc ấy, Ãiá»n phải cố giữ, cái mặt má»›i không xị xuống. Thật ra thì Ãiá»n chán lắm. Ãiá»n chẳng muốn lấy bốn cái ghế tý nào. Chao ôi! CÅ©ng mang tiếng là ghế mây!... Cái thì xá»™c xệch, cái thì bốn chân rúm lại, và chẳng cái nào là nước sÆ¡n không róc cả ra như là da thằng há»§i. Trông đủ thảm. Ãiá»n phải bá» ra bảy hào chịu lấy má»™t cái vé tàu há»a để tải mình vá» quê đã đủ xót ruá»™t lắm rồi, còn phải nợ mà bá» tiá»n ra tải bốn cái ghế già nua ấy nữa. Nhưng từ chối thì không tiện. Ra sá»± rằng mình dá»—i. Có lẽ tá»§i lòng ông hiệu trưởng. ấy là má»™t Ä‘iá»u mà Ãiá»n chẳng muốn, bởi ông vá»›i Ãiá»n là chá»— bạn nghèo vá»›i nhau. Há» bị tá»§i vì ngưá»i ngoài đã lắm. Chẳng nên để ngưá»i ná» bị tá»§i vì ngưá»i kia... Ãiá»n Ä‘ang nghÄ© má»™t cá»› gì để thoái thác. Thì ông lại bảo:

- Ông nên Ä‘i tàu thá»§y. Có đắt má»›i đến năm hào. Năm hào vá»›i năm xu màn là năm hào rưỡi. Vậy cho rằng có phải trả tiá»n cước bốn cái ghế, thì cÅ©ng chỉ bằng tiá»n tàu há»a thôi. Mà rá»™ng rãi. Ông để hai cái ghế ra, má»™t cái để ngồi, má»™t cái gác chân, ung dung như ngồi nhà ông vậy. Tá»™i gì Ä‘i tàu há»a mà chen chúc.

Kể thì cÅ©ng là má»™t ý hay. Như thế tránh được cả cái nạn huých khuá»·u tay vào ngá»±c nhau để tranh má»™t cái vé Ä‘i xe lá»­a. Tránh được cả cái nạn ngồi lên đùi ngưá»i khác và để ngưá»i khác ngồi lên đùi mình. Và ngá»­i mùi mồ hôi vá»›i mùi phân lợn cá»§a những toa tàu hạng tư ... Nhưng...

Ông hiệu trưởng không đợi Ãiá»n phải nói ra. Ông đã Ä‘oán mà hiểu trước. Nên ông bảo:

- Còn cái sự chuyển những cái ghế thì không ngại. Tôi sẽ bảo thằng nhỠbuộc hai cái làm một, dùng cái đòn gánh nước, gánh ra tàu cho ông. Còn từ bến màn vỠnhà ông, sẽ thuê một thằng bé nào độ năm xu, hay một hào.

Ãiá»n nhẩm tính. Như vậy, tất cả có già giặn lắm má»›i tốn chừng đồng bạc. NghÄ©a là tiêu quá đằng kia hai hào. Hai hào bốn cái ghế mây! Cho có xá»™c xệch nữa cÅ©ng còn rẻ chán... Ãiá»n ưng thuận. Thế là bốn cái ghế mây cá»§a ông hiệu trưởng mà lão hàng phở trả có bảy hào má»™t chiếc, được Ä‘i tàu thá»§y vá» quê cá»§a Ãiá»n.

*
* *

Và thế là Ãiá»n có bốn cái ghế mây. Ãiá»n không biết giá. Nhưng Ãiá»n Ä‘oán chừng mua má»›i thì cÅ©ng đắt. Bây giá», má»—i chiếc có khi tá»›i ba bốn đồng. Ba bốn đồng má»™t chiếc! Thế nghÄ©a là cả bá»™ đáng giá ngót hai chục bạc. Xóm Ãiá»n cÅ©ng chả nhà nào có những đồ đạc đắt tiá»n như thế. Vợ Ãiá»n quý lắm. Thị rất xót xa khi thấy những ông khách cục súc, sau khi đã nắc ná»m khen bá»™ ghế vừa đẹp vừa thanh, liá»n đặt cái mông đít to bành bạnh như cái vại lên mặt ghế, khiến mấy sợi mây lún xuống, rồi co cả hai chân bẩn thỉu lên, ngả cái lưng to như lưng trâu tá»±a vào vành ghế, khiến cái vành ghế phai oải hẳn vỠđằng sau. Như thế phá»ng còn gì là ghế? Có mà ghế sắt cÅ©ng phải há»ng, đừng nói gì ghế mây!... Má»™t hôm thị bàn vá»›i chồng rằng:

- Này, cậu ạ! Ngưá»i nhà quê há» vô ý lắm. Mình có cá»§a thì mình phải giữ gìn. Hay là ta Ä‘em cất những cái ghế mây Ä‘i, kẻo để ai vào cÅ©ng leo lên ngồi chồm chá»—m, mấy chốc mà vứt Ä‘i?

Thoạt nghe, Ãiá»n phải bật cưá»i. Ãiá»n nghÄ© đến tính bá»§n xỉn cá»§a đàn bà. Há» may áo để cất Ä‘i. Và mua ghế để chẳng cho ai ngồi sốt. Ãiá»n đã toan phản đối. Nhưng nghÄ© ngợi má»™t giây, Ãiá»n lại bằng lòng. Vợ Ãiá»n thế nào chả hÆ¡n Ãiá»n trong cái môn lo liệu việc nhà? Vả bây giá» Ãiá»n chỉ là má»™t kẻ ăn nhá». Vợ Ãiá»n phải lo cho chồng từ năm xu húi cái đầu. Thị đã phải gánh lấy tất cả cái ách gia đình, thì cÅ©ng nên để cho thị có quyá»n trong gia đình má»™t tý. Kẻo thị lại bảo: dẫu có há»ng cái gì, Ãiá»n cÅ©ng không phải bá» tiá»n thay, nên Ä‘iá»n không xót ruá»™t... Từ hôm ấy, bốn cái ghế mây được treo lên bốn cái má» móc buá»™c ngoài đầu chái. Chỉ những khi có khách khứa nào sang trá»ng, Ãiá»n má»›i ra bê vào.

Nhưng những buổi tối có trăng thì dù chẳng có ai, Ãiá»n cÅ©ng khuân đủ bốn cái ghế ra sân. Rồi Ãiá»n gá»i vợ, con ra. Vợ bế con nhá» ngồi má»™t chiếc. Con lá»›n má»™t chiếc. Còn má»™t chiếc Ãiá»n dùng mà gác chân. Há» ngồi ghế, đợi trăng lên. Nếu con nhá» không khóc, con lá»›n không bắt gãi thì hạnh phúc thật hoàn toàn. Gió thổi tan những lo lắng, chua cay chất ở lòng. ánh trăng êm xoa nước mát lên da. Da má»m dịu. Những nét cau có chìm Ä‘i tất cả. Trán vợ Ãiá»n hóa phẳng phiu, mặt thị tươi hẳn. Thị trẻ ra mưá»i tuổi. Những phút thảnh thÆ¡i ấy, sao mà thị hiá»n dịu thế! Ãáng yêu đến thế! Ãiá»n không nhận ra má»™t chút gì ở thị nó có dính dáng đến ngưá»i đàn bà cau có vẫn ngoác mồm ra mắng con, mắng con ở, mắng mèo, mắng chó khiến nhà cứ om lên suốt ngày. Thị cúi xuống đứa con nhá», đồng thá»i ngước đôi mắt âu yếm nhìn con lá»›n. Ãứa con lá»›n cưá»i vá»›i thị. Thị cưá»i vá»›i nó. Thị cưá»i vá»›i chồng. Ãiá»n nhìn vợ, nhìn con, lòng sung sướng. Ãiá»n mỉm cưá»i vá»›i giăng.

Ãiá»n rất yêu giăng. Cái ấy cÅ©ng là thưá»ng, bởi óc Ãiá»n đẫm văn thÆ¡. Có Ä‘á»c văn thÆ¡, má»›i biết giăng là má»™t cái đẹp và quý lắm. Giăng là cái liá»m vàng giữa đống sao. Giăng là cái đĩa bạc trên tấm thảm nhung da trá»i. Giăng tá»a má»™ng xuống trần gian. Giăng tuôn suối mát để những hồn khát khao ngụp lặn. Trăng, Æ¡i trăng! Cái vú má»™ng tròn đầy mà thi sÄ© cá»§a muôn Ä‘á»i mon man! Ãiá»n không ân hận chút nào. Hai thân Ãiá»n bán cả ruá»™ng, vưá»n Ä‘i để cho Ãiá»n Ä‘i há»c chẳng phí đâu. Ãã đành các ngưá»i chỉ có cái mục đích con làm nên ông phán, ông tham để ấm thân; các ngưá»i hoàn toàn thất vá»ng khi thấy con leo cau đến tận buồng mà lại há»ng ăn. Ãiá»n tang yếu quá, không được nhận vào công sở; và các ngưá»i đã vá»™i cho là tiá»n con Ä‘i há»c thật là tiá»n vất xuống sông. Nhưng Ãiá»n tin rằng: cái há»c thức cá»§a Ãiá»n tuy chẳng giúp Ãiá»n kiếm nổi miếng ăn, nhưng cÅ©ng có ích cho Ãiá»n nhiá»u lắm. Chỉ nói má»™t cái nhá» nó mà Ãiá»n Ä‘á»c nổi văn thÆ¡, và nhá» văn thÆ¡ mà hiểu được cái đẹp cá»§a gió, cá»§a giăng. Và Ãiá»n rất phàn nàn cho những tâm hồn cằn cá»—i như tâm hồn cá»§a vợ Ãiá»n. Ãối vá»›i thị, giăng chỉ là ... đỡ tốn hai xu dầu! Dầu lạc lúc này má»—i chai lít hai đồng. Má»›i biết các nước đánh nhau cÅ©ng có thiệt cho con nhà nghèo thật. Má»—i tối, thị đốt đèn má»™t lát. Nhưng má»™t lát cÅ©ng đủ tốn hai xu rồi. Những tối có trăng đỡ tốn hai xu. Hai xu chẳng là bao nhưng mưá»i cái hai xu đã được hai hào; mưá»i cái hai hào đã được hai đồng bạc; và mưá»i cái hai đồng bạc... chao Æ¡i! Nếu cứ tính toán mãi thế, thì biết đến bao giá» cÅ©ng được? Sao thị lại cứ phải luôn luôn tính toán? Những kẻ chỉ suốt Ä‘á»i tính toán là những kẻ tá»± làm khổ thân suốt Ä‘á»i... Ãiá»n vẫn trách vợ Ãiá»n như thế đấy. Ãiá»n có ngỠđâu chính Ãiá»n cÅ©ng má»™t tật. Và ngay lúc này đây, lúc ngồi ngắm trăng để tạm quên những cái lo nhá» nhen cá»§a kiếp ngưá»i, Ãiá»n cÅ©ng còn tính vẩn vÆ¡. Ãiá»n thấy giá»i rá»™ng quá và sao nhiá»u quá. Ãiá»n nhá»› đến câu thÆ¡ cá»§a má»™t thi sÄ© Tây phương ví khoảng trá»i sao như má»™t cánh đồng. Nếu trá»i là má»™t cánh đồng thì cánh đồng ấy thật bao la. Và Ãiá»n chỉ cần được má»™t mảnh bằng cái mảng ở sau nóc nhà Ãiá»n kia, cÅ©ng đủ cho Ãiá»n không còn phải lo sinh kế nữa. Ãiá»n sẽ trao cho vợ Ãiá»n cai quản. Còn Ãiá»n lúc ấy có thể rảnh rang theo Ä‘uổi cái má»™ng cá»§a Ãiá»n...

Ãó là má»™t cái má»™ng văn chương. Ãã có má»™t thá»i, Ãiá»n chăm chỉ Ä‘á»c sách, viết văn. Ãiá»n nao nức muốn trở nên má»™t văn sÄ©. Ãiá»n sẽ nguyện cam chịu tất cả những thiếu thốn, Ä‘á»a đày mà văn nhân nước mình phải chịu. Ãiá»n vẫn thưá»ng bảo vá»›i má»™t ngưá»i bạn cùng chí hướng: Ãiá»n sẵn lòng từ chối má»™t chá»— làm kiếm má»—i tháng hàng trăm bạc, nếu có thể kiếm được năm đồng bạc vá» nghá» văn... Nhưng viết luôn mấy năm trá»i, Ãiá»n chẳng kiếm được đồng nào. Trong khi ấy Ãiá»n vẫn phải ăn. Nhà Ãiá»n kiết xác xÆ¡. Các em Ãiá»n không được Ä‘i há»c. Mà cÅ©ng không được ăn no nữa. Sá»± túng thiếu đưa đến bao nhiêu là lục đục. Bố Ãiá»n bá» nhà Ä‘i. Mẹ Ãiá»n gồng thuê, gánh mướn kiếm tiá»n nuôi hai đứa con thÆ¡. Những đứa con lá»›n, đứa Ä‘i ở bế em, đứa Ä‘i ở chăn trâu, đứa Ä‘i xin những cái hoa chuối, những nắm khoai đội Ä‘i chợ xa bán để kiếm vài xu ăn cho khá»i chết. Ãiá»n thấy mình ích ká»·. Sá»± nghiệp mà làm gì nữa? Bổn phận Ãiá»n phải nghÄ© đến gia đình. Ãiá»n phải gây dá»±ng lại gia đình! Ãiá»n phải tạm quên cái má»™ng văn chương để kiếm tiá»n. Ãiá»n Ä‘i dạy há»c. Chao ôi! Dạy há»c lấy má»—i tháng có hai mươi đồng. Bà mẹ Ãiá»n tưởng thế đã là phong lưu lắm. Bà bắt Ãiá»n cưới vợ. Vợ Ãiá»n là má»™t con nhà khá giả, lấy Ãiá»n vì Ãiá»n là ngưá»i có há»c. Rồi Ãiá»n có con. Cái gia đình lá»›n cá»§a Ãiá»n đã chẳng được nhá» Ãiá»n, bây giá» lại thêm má»™t gia đình con con nữa. Không má»™t phút nào Ãiá»n không phải nghÄ© đến tiá»n. óc Ãiá»n đầy những lo lắng nhá» nhen. Má»™t đôi khi chợt nhá»› lại cái má»™ng xưa, Ãiá»n lại thở dài. Ãiá»n tá»± an á»§i: Có tiá»n rồi sẽ viết. Nhưng Ãiá»n biết: chẳng bao giá» Ãiá»n viết nữa, bởi chắc chắn là suốt Ä‘á»i Ãiá»n cÅ©ng không có tiá»n...

*
* *

Tối nay lại có giăng. Nhưng Ãiá»n chỉ Ä‘em có hai cái ghế ra sân. Vợ Ãiá»n hôm nay luật quật suốt cả ngày. Con ở xin Ä‘i ăn giá»— má»™t hôm. Thị lại phải dệt vải lấy tấm vải để mai Ä‘i bán vỠđưa lãi nợ. Dệt xong thị vá»™i vàng Ä‘i đòi món tiá»n. VỠđến nhà, con bé khóc hết hÆ¡i. Con lá»›n thì lem luốc, mÅ©i dãi nguếch ngoác bôi đầy mặt. Nhà cá»­a còn bá» bá»™n. Con ở vẫn chưa vá». Mình thị biết xoay sở làm sao kịp? Thị thấy lòng sôi lên sùng sục, thị giậm chân bành bạch kêu trá»i. Thị đánh con lá»›n, chá»­i con nhá», quăng cái chổi, đá cái thúng, và càu nhàu trống không. Rồi thị bế con Ä‘i nằm sá»›m. Ãứa con lá»›n thút thít khóc chán cÅ©ng lăn ra ngá»§. Mình Ãiá»n ngồi ngoài sân. Ãiá»n cố thản nhiên. Nhưng da mặt cứ rồm rá»™m; nó có vẻ dày lên và tê tê. Ãiá»n thấy gần như tá»§i cá»±c. Vợ Ãiá»n có lẽ rất yêu Ãiá»n. Nhưng thị chỉ biết rằng ngưá»i ta cần ăn cÆ¡m, mặc áo và uống thuốc khi Ä‘au ốm. Thị chỉ cố lo cho chồng ba thức ấy. Thị nhịn ăn để chồng ăn. Thị nhịn mặc cho chồng mặc. Thị bán đến cả yếm, áo để lo thuốc thang cho chồng. Thị tưởng thế là chồng sung sướng lắm. Nhưng không phải, Ãiá»n đã quen vá»›i những tình cảm nồng nàn và những lá»i nói vuốt ve. Nét mặt cau có, ngân ngữ cục cằn, và nhất là cái lối yêu quá đơn sÆ¡ - có thể nói thô sÆ¡ - cá»§a vợ Ãiá»n làm cho Ãiá»n khổ. Ãiá»n thấy cái Ä‘á»i tình cảm cá»§a Ãiá»n thiếu thốn. Ãiá»n không được yêu ai. Còn sống trong cái gia đình này mãi, giữa những lo lắng nhá» nhen này mãi, lòng Ãiá»n sẽ cạn. Cạn luôn cả nguồn thÆ¡ quý báu, mà Ãiá»n vẫn ao ước có ngày lại khÆ¡i...

Trên kia, giăng nhởn nhÆ¡ như má»™t cô gái non vừa má»›i có nhân tình. Gió nhẹ nhàng đặt trên lá những bước chân vÅ© nữ. Những tàu lá chuối láng trăng đưa đẩy... Ãiá»n nghÄ© đến những ngưá»i đàn bà nhàn hạ, vừa tắm bằng má»™t thứ nước thÆ¡m tho, mặc áo lụa xanh, ngả tấm thân má»m trên chiếc ghế xích Ä‘u và đưa đẩy đôi chân thưỡn thẹo...

Tại sao Ãiá»n lại vụt nghÄ© đến những hình ảnh lả lÆ¡i ấy? Chính Ãiá»n cÅ©ng không thể hiểu. Có lẽ Ãiá»n ước ao má»™t cái mái tóc thÆ¡m tho, má»™t làn da mát mịn, má»™t bàn tay ve vuốt. Có những ngưá»i đàn bà đẹp, yêu rất khéo, bởi hỠđược ăn ngon, mặc đẹp, chăm sóc thịt da và chẳng làm gì cả.

Phải rồi, vợ Ãiá»n chỉ là má»™t kẻ tục tằn. Thị chẳng đáng cho Ãiá»n yêu quý. CÅ©ng chẳng đáng cho Ãiá»n thương hại. Ãiá»n phải Ä‘i. Ãi để giữ cho lòng mình tươi lâu. Ãiá»n sẽ làm bất cứ cái gì đó để có ăn. Rồi Ãiá»n bình tÄ©nh viết. Có như vậy Ãiá»n viết má»›i ra hồn được. Lá»i phải đẹp. ý phải thanh cao. Ngá»n bút cá»§a Ãiá»n má»›i khÆ¡i nguồn cho những tình cảm đầy thÆ¡ má»™ng. Nghệ thuật chính là cái ánh trăng xanh huyá»n ảo nó làm đẹp đến cả những cảnh thật ra chỉ tầm thưá»ng, xấu xa...

Ãiá»n lại thấy hiện ra cái bóng dáng yêu kiá»u cá»§a những ngưá»i đàn bà nhàn nhã ngả mình trên những cái ghế xích-Ä‘u nhún nhảy... Những ngưá»i ấy sẽ Ä‘á»c văn Ãiá»n. Lòng hỠđẹp thêm lên. Há» sẽ yêu Ãiá»n. Há» sẽ gá»­i cho Ãiá»n những bức thư xinh xinh ướp nước hoa. Tưởng tượng cá»§a Ãiá»n tá»a rá»™ng ra như má»™t ánh trăng. Ãiá»n nghÄ© đến những cuá»™c tình duyên lãng mạn vá»›i những ngưá»i đàn bà đẹp chỉ biết trang Ä‘iểm và yêu đương.

Những tiếng gắt gá»ng ở trong nhà lại đưa ra. Vụt cái, trăng mất đẹp. Ãiá»n cúi mặt, bẽn lẽn như bị bắt gặp làm việc xấu. Ãiá»n lắng tai nghe. Tiếng vợ Ãiá»n gay gắt há»i:

- Làm sao thế?

Ãứa con gái vừa mếu máo vừa đáp lại.

- Con đau bụng.

- Giá»i Æ¡i là giá»i!

ấy là tiếng vợ Ãiá»n rên lên. Rồi thị mắng con:

- ?n bậy lắm! Chết là phải, còn kêu ai?

Ãứa con không dám khóc to. Nó chỉ oằn oại và rít nho nhá» trong cổ há»ng. Thỉnh thoảng nó không còn sức nén, tiếng khóc bật ra Ãiá»n nghe má»™t vài tiếng nức nở như tiếng ngưá»i nôn oẹ, Ãiá»n vẫn ngồi cúi mặt. Má»™t ná»—i chua xót gần như là thuá»™c vá» thể chất, ứ lên trong lòng Ãiá»n. Nó dâng lên đến cổ, xông lên óc. Nước mắt Ãiá»n ứa ra.

Vợ Ãiá»n gượng nhẹ đặt đứa con Ä‘ang ngá»§ mệt xuống võng. Thị cầm má»™t con dao ra vưá»n moi mấy nhánh gừng vá» rá»­a sạch, giã ra. Thị vắt thêm vào đấy ná»­a quả chanh. Thứ thuốc bách bệnh cá»§a con nhà nghèo chỉ gồm có thế. Thị gạn lấy nước Ä‘em lại cho con. Con bé má»›i ngá»­i thấy hÆ¡i gừng đã sợ. Nó mím chặt môi. Dá»— thế nào nó cÅ©ng không chịu uống. Thị phải bế nó, đặt nằm ngá»­a trên đùi, má»™t tay thị đỡ đầu, má»™t tay thị ká» chén nước gừng vào tận môi con. Con bé mím môi thật chặt. Bá»±c mình thị quát:

- Há mồm ra!

Con bé khóc. Thế là cốc nước gừng đã dốc tuột vào mồm nó.

Nó giãy lên như đỉa phải vôi. Nó phun phè phè. Nó gào lên. Bao nhiêu nước gừng bắn ra áo mẹ. Thằng cu con giật mình, khóc thét lên. Vợ Ãiá»n tức quá, phát Ä‘en đét vào lưng con bé ốm và quăng nó xuống giưá»ng như quăng má»™t con mèo:

- Kệ cha mày! Cho mày chết đi!

Con bé vừa gào vừa van lạy:

- Con lạy bu; Con cay lắm! Con lạy bu! Cay mồm...

- Mày câm ngay không tao tát cho vỡ mặt.

Nó vẫn không chịu lặng. Thị sừng sộ, chực vồ lấy nó:

- Mày có câm không nào?

Nó sợ quá đành phải nín. Nhưng những tiếng rên nho nhá» vẫn còn thoát ra... Ãiá»n thương con lắm. Vút cái, Ãiá»n thấy Ãiá»n không thể nào Ä‘i được. Ãiá»n không thể sung sướng khi con Ãiá»n còn khổ. Chao ôi! Trăng đẹp lắm! Trăng dịu dàng và trong trẻo và bình tÄ©nh. Nhưng trong trong những căn lá»u nát mà trăng làm cho cái bá» ngoài trông cÅ©ng đẹp, biết bao ngưá»i quằn quại, nức nở, nhăn nhó vá»›i những Ä‘au thương cá»§a kiếp mình! Biết bao tiếng nghiến răng và chá»­i rá»§a! Biết bao cá»±c khổ và lầm than?... Không, không, Ãiá»n không thể nào mÆ¡ má»™ng được. Cái sá»± thật tàn nhẫn luôn luôn bày ra đấy. Sá»± thá»±c giết chết những ước mÆ¡ lãng mạn gieo trong đầu óc Ãiá»n cái thứ văn chương cá»§a bá»n nhàn rá»—i quá. Ãiá»n muốn tránh sá»± thá»±c, nhưng trốn tránh làm sao được? Vợ Ãiá»n khổ, con Ãiá»n khổ, cha mẹ Ãiá»n khổ. Chính Ãiá»n cÅ©ng khổ. Bao nhiêu ngưá»i nữa, cùng má»™t cảnh, khổ như Ãiá»n! Cái khổ làm héo má»™t phần lá»›n những tính tình tươi đẹp cá»§a ngưá»i ta. Tiếng Ä‘au khổ vang dá»™i lên mạnh mẽ. Chao ôi! Chao ôi! Nghệ thuật không cần là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật có thể chỉ là tiếng Ä‘au khổ kia, thoát ra từ những kiếp lầm than, vang dá»™i lên mạnh mẽ trong lòng Ãiá»n. Ãiá»n chẳng cần Ä‘i đâu cả. Ãiá»n chẳng cần trốn tránh, Ãiá»n cứ đứng trong lao khổ, mở hồn ra đón lấy tất cả những vang động cá»§a Ä‘á»i...

... Sáng hôm sau, Ãiá»n ngồi viết. Giữa tiếng con khóc, tiếng vợ gắt gá»ng, tiếng léo xéo đòi nợ ngoài đầu xóm. Và cả tiếng chá»­i bá»›i cá»§a má»™t ngưá»i láng giá»ng ban đêm mất gà.
Tài sản của Memory

Trả Lá»i Vá»›i Trích Dẫn
  #117  
Old 20-05-2008, 09:58 AM
Memory
Guest
 
Bài gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
Con Gấu
Tác giả: Nguyễn Quang Huy

Nàng là má»™t cô gái ngoại thành, con nhà trồng hoa. Từ ngày lên thành phố ở, nàng không trồng hoa nữa, nhưng vẫn rất yêu hoa. Hình như má»—i má»™t loài hoa, Ä‘á»u mang má»™t phần cái hồn trinh nữ cá»§a nàng, mong manh, e ấp, má»™c mạc, thấm đẫm hương đồng ná»™i. Nàng hay Ä‘i chợ và mua hoa lúc chín, mưá»i giá» sáng, lúc ấy má»›i có hoa tươi vừa cắt ở vưá»n, chứ còn Ä‘i sá»›m quá, có khi lại là hoa từ chiá»u qua. Nàng chẳng lầm giữa hoa tươi và hoa cÅ©, nhưng nàng không muốn nhìn thấy vẻ rầu rÄ© cá»§a những bông hoa hái qua đêm. Còn những bông hoa má»›i cắt xong, ngay hít thở cái mùi hương dịu lành cá»§a nó, cÅ©ng thấy thÆ¡m mát vào tận da, và nước từ cuống hoa rịn ra nÆ¡i vết dao cắt, cÅ©ng thoáng làm nàng chạnh nhá»› má»™t thá»i trinh bạch đã qua...

Nàng Ä‘ang vừa mải chá»n hoa, vừa nghÄ©, thì cảm thấy có má»™t cái gì má»m mại cá» cá» dưới chân mình. Nàng nhìn xuống, và mừng rỡ thốt lên:

- Ôi! Gấu! Sao mày lại ở đây hả?

Con chó - Gấu là tên nó - ngước cái mõm Ä‘en mượt hít hít tay nàng, và nàng cảm thấy cái lưỡi má»m ấm cá»§a nó rụt rè, chứ không vồn vã như má»i khi.

- Sao lâu lắm rồi, mày không đến chá»— chị? Thôi nào, đợi chị chá»n mấy bông hoa nữa, rồi thì vá»...

Nàng vá»— nhẹ mấy cái lên đầu nó, rồi chá»n tiếp. Con Gấu quanh quẩn Ä‘i theo.

Nó là má»™t con chó Mẹo to, đậm. ức nở, cổ lá»±c lưỡng, vai tròn, xuôi xuống phía lưng. Mõm ngắn, hàm khá»e, vá»›i hàm răng sắc, nhá»n và Ä‘á»u. Mắt nó mầu Ä‘en, giống như mầu cánh cá»§a con bá» sừng, có cái nhìn lung linh mầu hổ phách. Ãuôi nó cụt ngá»§n, toàn thân phù hợp vá»›i lá»›p lông Ä‘en dày, vừa cứng vừa má»m mại. Trông nó hệt như má»™t con gấu và có bản lÄ©nh cá»§a má»™t con gấu: những cá»­ động từ tốn và Ä‘iá»m tÄ©nh, chắc chắn và uyển chuyển.

Nàng đã chá»n xong hoa, bảo:

- VỠđi, Gấu ơi!

Con chó Ä‘i cách nàng vài bước, lững thững chứ không có vẻ tung tẩy, ra chiá»u Ä‘ang nghÄ© má»™t Ä‘iá»u gì đó.

Ãến má»™t tòa nhà to, ở tách biệt, nàng mở cổng, rồi mở cá»­a bước vào. Con chó đứng ngoài cá»­a, không vào theo. Nàng lắc đầu, bảo:

- Vào Ä‘i, Gấu! Không có ai đâu! Ãây này...

Và nàng mở toang cá»­a chính, cá»­a sổ, rồi ngồi xuống má»™t chiếc ghế bá»c đệm nhung mầu mận chín. Con Gấu chậm rãi Ä‘i đến cạnh nàng, ngồi xuống, áp cái mõm cá»§a nó lên đùi nàng, mắt lim dim.

Nàng đưa bàn tay má»m mại, thÆ¡m tho kê dưới mõm nó.

- Chá»§ mày có khá»e không? Sao lâu nay không thấy mày đến chÆ¡i vá»›i chị? Chị buồn lắm, Gấu Æ¡i!

Hình như cái giá»ng nghèn nghẹn cá»§a nàng làm con Gấu chợt run rẩy. Nó thè lưỡi liếm lòng tay nàng, ngá» nguậy cái mõm.

- Mày thương chị, phải không, Gấu? Sao dạo này mày gầy vậy? Chắc chủ mày vất vả lắm phải không?

Con Gấu vẫn nhắm mắt, chỉ có cái tai hơi động đậy, và thỉnh thoảng nó lại thoáng rùng mình nhè nhẹ.

- Thôi, để chị đi lấy cái gì cho Gấu ăn nhé! Ngồi đây!

Nàng đứng dậy, xuống bếp, mang lên một cái bát to cơm, canh và mấy miếng thịt quay - cái món mà Gấu thích. Nhưng, Gấu không ăn ngay. Nó cứ ngồi như thế, ngước mắt nhìn nàng.

- Gấu cÅ©ng nhá»› chị à? Hay muốn nói Ä‘iá»u gì vá»›i chị? Thôi nào ăn Ä‘i đã...

Con Gấu nhởn nha ăn. Hai chá»— hõm ở hông nó phập phùng. Nàng thích cách ăn cá»§a con Gấu, biết rằng nó ít khi được ăn ngon. Bàn tay má»m mại cá»§a nàng Ä‘ang vuốt dá»c lưng con vật, bá»—ng dừng lại. Má»™t ná»—i buồn cứ từ từ dâng lên, đầy ắp trong nàng, rồi những giá»t nước mắt cứ lần lượt ứa ra, nhá» xuống bát cÆ¡m cá»§a con Gấu... Con Gấu làm nàng nghÄ© đến chá»§ cá»§a nó, và thân phận cá»§a mình. Cứ thế, nàng lặng lẽ khóc...

*
* *

Chá»§ cá»§a con Gấu, má»™t anh giáo trưá»ng làng, mồ côi bố, ở vá»›i mẹ bệnh tật. Và nàng, má»™t cô con gái nhà trồng hoa ngoại thành, xinh đẹp nết na, thi không đỗ đại há»c. Ãã có má»™t thá»i, há» sống thật hạnh phúc vá»›i nhau dưới mái nhà vá víu bằng đủ má»i thứ vật liệu. Chàng dạy há»c trưá»ng làng, nàng trồng hoa. Má»™t mảnh đất nhá» thôi, nhưng cÅ©ng đủ cho má»™t gia đình sống đơn giản và ấm cúng. Sáng sáng, nàng dậy sá»›m, cắt hoa mang Ä‘i chợ bán. Con Gấu đưa chân nàng đến tận đầu làng, mãi khi nàng bảo:

- Thôi Gấu, đi vỠtrông nhà đi!

Con Gấu dừng lại, đứng nhìn theo mãi cái dáng Ä‘i má»m mại cá»§a cô chá»§, đến khi nó chỉ còn là cái bóng má» má», rồi phi má»™t mạch vá» nhà. CÅ©ng đôi lần, nó lặng lẽ theo nàng đến tận chợ. Nàng mua cho nó mấy miếng dồi lợn, gói bằng má»™t ná»­a tàu sen. Nó nằm, thong thả nhai từng miếng vẻ khoái trá, thỉnh thoảng đưa mắt nhìn cô chá»§ nó Ä‘ang bán hoa cho khách...

Cuá»™c sống cá»§a nàng, có lẽ cứ lặng lẽ trôi Ä‘i, nếu bàn tay cá»§a tạo hóa không bày ra những trò cay nghiệt để thá»­ lòng dạ con ngưá»i. Ãầu tiên, là lấy nhau hai năm rồi, nàng vẫn chưa có má»™t mụn con. Theo lá»i thầy thuốc ở bệnh viện, thì lá»—i ấy do chồng nàng. Há» ná»™i cá»§a chàng, ba bốn Ä‘á»i chỉ có má»™t con trai. Thôi thì, có má»™t con trai hay má»™t con gái cÅ©ng được! Nàng an á»§i chồng vậy. Chút tiá»n bán hoa ít á»i, đắp cả vào việc nuôi mẹ chồng và chạy chữa cho chồng, nàng cÅ©ng chẳng há» kêu ca. Nhưng, hình như trá»i không thương nàng, cố tình phụ công nàng. Ãã có lúc, chồng nàng bảo:

- ở vá»›i tôi, mình khổ đã đành, lại uổng má»™t Ä‘á»i con gái. Hay là...

Nàng hốt hoảng:

- Hay là... sao...?

- Hay là... mình kiếm lấy má»™t đứa con để nuôi. Là con cá»§a mình... Ngưá»i ta nói con gái có thì...

- Anh bạc lắm! Nàng khóc.

Nhưng cái thá»±c tế phÅ© phàng, cay nghiệt kia, nàng đã lá» má» cảm thấy, song từ lâu, nàng cố coi như không có nó. Nay cả chồng và mẹ chồng Ä‘á»u nhắc đến, thì nó lại hiện diện, rõ rệt, tàn nhẫn, lý trí yếu á»›t cá»§a nàng làm sao chống lại nổi. Và, nàng mặc cho nó dày vò mình. Nàng sống như má»™t ngưá»i chết Ä‘uối vá»› phải má»™t mảng bèo, liá»n bám lấy nó và để mặc cho dòng nước dữ cuốn đến đâu thì cuốn. Thôi thì, trăm sá»± nhá» vào may rá»§i...

Cho đến má»™t hôm, nàng Ä‘i chợ bán hoa như má»i sáng...

- Hoa tươi quá... Chỉ tiếc ngưá»i hÆ¡i héo! Có bán cả không em?

Nàng chợt ngẩng lên, toan mắng ngưá»i ấy, thì nhận ra ngưá»i làng.

- Tưởng ai, ra anh!

Rồi nàng nhoẻn cưá»i. Má»™t bên má lúm đồng tiá»n.

- Sao lâu rồi, không thấy anh vỠlàng?

- Còn ai nữa mà vá»! Còn em, thì em... Dạo này, sao em khác quá!

- Vừa già, vừa xấu...?

- Cũng có gầy đi, trông vất vả hơn. Còn xấu thì... Em vẫn đẹp như trước, có khi còn duyên hơn...

Thoáng chút hồng trên má nàng. Nàng hơi cúi mặt xuống, cắn cắn môi dưới.

- Nhà anh gần đây, em đến chÆ¡i! Tiện thể, chá»n cho anh má»™t ít hoa và cắm bình há»™ anh!

- Em còn phải bán nốt, kẻo héo mất.

- Nhanh thôi mà. Em đến cho biết nhà... ÃÆ°a anh gánh cho.

Nàng không có lý do để lưỡng lá»±, gánh hoa Ä‘i theo ngưá»i đàn ông ấy. Mà, nàng đã đến cái nhà mà bây giá» nàng Ä‘ang ở. Còn ngưá»i đàn ông ấy, chính là chồng nàng bây giá».

Cho đến bây giá», nàng cÅ©ng không hiểu ma đưa lối, quá»· đưa đưá»ng như thế nào, mà nàng lại rÆ¡i vào cái nhà này, lại chấp nhận làm vợ anh ta. Anh ta không gài bẫy nàng. Anh ta chỉ nói thẳng vá»›i nàng những đỠnghị cá»§a mình, vá»›i sá»± tính toán trần trụi, chính xác và chí lý. Em còn trẻ, lại đẹp, lại nết na. Em lấy anh giáo làng, nghèo kiết xác, lại mẹ già, Ä‘au ốm luôn, không hy vá»ng gì ở đưá»ng con cái. Bây giá», thì em còn có thể chịu đựng được. Nhưng dăm ba năm nữa, ở hoàn cảnh ấy, em sẽ già rất mau. Em sẽ xấu xí, sẽ nhăn nheo như má»™t bà cụ già, ngưá»i sẽ héo quắt Ä‘i. Như vậy, có ích gì cho em, và cÅ©ng chẳng ích gì cho mẹ con ngưá»i ta. Rồi cuá»™c sống túng quẫn liệu có giữ mãi được cái tươi vui cá»§a gia đình hay không? Còn em ở vá»›i anh, nhà này là cá»§a em, cá»§a các con em. Tiá»n anh kiếm được cÅ©ng là cá»§a em, em toàn quyá»n quản lý, chi tiêu. Em sẽ chẳng phải làm gì cả, chỉ Ä‘i chợ cÆ¡m nước, quán xuyến nhà cá»­a giúp anh...

Không phải anh ta nói má»™t lúc tất cả những Ä‘iá»u ấy trong lần đầu tiên nàng đến nhà anh ta, mà là nói dần dà trong những lần sau, má»—i khi nàng Ä‘i chợ bán hoa và anh lại má»i nàng đến nhà. Anh ta cứ nhẩn nha, ung dung, tá»± tin mà Ä‘i đến cái đích cá»§a mình. Giống như đêm tân hôn, ngưá»i đàn ông cứ từ từ lá»™t từng thứ quần áo trên ngưá»i đàn bà. Dù ngưá»i đàn bà có yêu ngưá»i đàn ông ấy hay không, nhưng mặc nhiên cam chịu, hoặc thích thú. Sá»± e lệ, trinh bạch lúc ấy chỉ còn là má»™t trò giả vá» cố ý... Nàng cÅ©ng vậy. Những lá»i nói cá»§a anh ta, lần lượt tước bá» dần những dằn vặt, cái băn khoăn cá»§a nàng lần lượt dồn nàng vào cái thế phải chấp nhận. Nó không hẳn là tá»± nguyện, nhưng nàng lại không thể làm khác. Nó đúng, nhưng tàn nhẫn, khốc liệt và man rợ. Ngay cả khi anh ta ôm nàng, ghì riết thân hình nàng bởi má»™t vòng tay mạnh mẽ, phả vào mặt nàng cái hÆ¡i thở hầm hập, gây gây cá»§a má»™t giống đực, thì nàng cÅ©ng không còn má»™t chút ý chí nào để chống cá»±. Cả ngưá»i nàng má»m lả. Nàng nhắm mắt, chấp nhận cuá»™c hành quyết, để mặc cho cái cảm giác Ä‘au đớn, tá»§i hổ tràn vào, lấp đầy con ngưá»i nàng vá»›i cưá»ng độ cá»§a những cÆ¡n xoáy lÅ©. Nàng hoàn toàn đầu hàng số phận. Nàng chấp nhận cái chết cá»§a kiếp sống này, để đổi lấy má»™t kiếp sống khác, mà cÅ©ng chẳng cần biết nó sẽ như thế nào, mà giống như má»™t sá»± giải thoát nhục nhã.

Nàng đổi kiếp sống mà không gặp phải sá»± ngăn trở gì nhiá»u nÆ¡i gia đình chồng cÅ©. Ngưá»i làng có trách móc, thì nàng có bao giá» vỠđâu mà nghe. Ãến mẹ anh giáo mất, nàng cÅ©ng không dám vá», dẫu nàng biết là nghÄ©a tá»­ là nghÄ©a tận, và biết nếu vậy thì nàng là má»™t con đàn bà khốn nạn. Nàng không đủ can đảm. Nàng chỉ khóc rấm rích và tá»± xỉ vả mình suốt những đêm sau đó. Sợi dây duy nhất nối nàng vá»›i quá khứ là con Gấu. Những ngày má»›i lìa bá» ngôi nhà dá»™t nát cá»§a anh giáo, nàng sợ gặp ngưá»i làng, nhưng vẫn không thể không Ä‘i chợ mua hoa. Những đóa hoa tươi làm lòng nàng dịu lại. Nhưng má»™t ná»—i Ä‘au không tên cứ âm ỉ thiêu đốt nàng, má»—i khi nàng bước chân đến cái chợ quen thuá»™c. Rồi sá»± gặp gỡ vá»›i con Gấu. Nó ngạc nhiên lắm, khi nàng là ngưá»i mua hoa chứ không phải là cô chá»§ bán hoa cá»§a nó. Chắc nó tìm nàng mấy hôm rồi, hôm nay má»›i gặp. Nàng bảo nó vá» nhà. ấy là lần đầu, nó bước vào cái ngôi nhà đồ sá»™ kia. Chắc nó ngạc nhiên tại sao cô chá»§ nó lại ở cái nhà này. Nó cứ ngồi im mà quan sát tất cả má»i đồ vật trong ngôi nhà vá»›i vẻ cảnh giác, sẵn sàng bá» chạy hoặc tá»± vệ. Chỉ có thái độ cá»§a cô chá»§ cÅ© làm nó hÆ¡i yên tâm. Khi cô cho nó ăn xong, Ä‘ang nói chuyện vá»›i nó, thì ngưá»i chồng má»›i cá»§a cô chá»§ bước vào. Anh ta giật mình, lùi lại má»™t bước:

- Con chó nhà ai đấy? Sao lại đưa nó vào nhà!

Cẩn thận đấy!

Nàng vỗ vỗ con Gấu:

- Chó nhà em đấy mà! à... Nhà trước. Không sao đâu, nó hiá»n lắm...

Con Gấu yên lặng quan sát anh ta, không tá» thái độ gì. Nhưng khi anh ta vừa bước má»™t bước đến phía nàng, nó liá»n nhếch mép, để lá»™ má»™t khóe hàm răng trắng ởn. Nàng phải đưa tay ôm lấy đầu nó:

- Gấu, ngoan nào...

- Tốt nhất là tống ngay nó đi...!

Nàng nhíu mày, nhưng cũng đứng dậy, kéo con Gấu đi theo. Nàng mở cổng, ngồi xuống, nâng đầu con Gấu lên, nhìn sâu vào mắt nó:

- Thôi, Gấu vỠđi, vỠđi! Từ nay đừng tìm chị nữa! Nhớ chưa?

Cái động tác lắc lắc đầu của nàng và ánh mắt nàng chắc con Gấu hiểu. Nó đưa lưỡi liếm liếm, hít hít bàn tay nàng, rồi phóng thật nhanh ra cổng...

Sau cái lần ấy, nàng không mua hoa ở cái chợ ấy nữa, mà đi chợ khác, xa hơn. Và con Gấu cũng không đến nhà tìm nàng. Không hiểu sao, hôm nay, nàng lại trở lại cái chợ cũ, và gặp con Gấu ở đấy...

Con Gấu cá» cá» cái mõm Ä‘en mượt cá»§a nó vào lòng tay nàng, làm nàng sá»±c tỉnh. Nàng biết, giá» này chồng nàng sắp vá». Nàng không muốn để anh ta gặp con Gấu, và chắc con Gấu cÅ©ng không muốn gặp anh ta. Nàng lý giải vẻ bồn chồn cá»§a con Gấu như vậy. Nó cứ định đứng lên, rồi lại thôi, hết nhìn ra cổng, lại nhìn nàng, và trong đôi mắt nó, cái ngá»n lá»­a mầu hổ phách cứ lung linh, lung linh.

Nàng đứng dậy, lấy một chiếc dép của chồng, đưa vào mũi Gấu, và bảo:

- Nào, vỠthôi, Gấu! Kẻo hỠsắp vỠrồi đấy!

Con Gấu, sau khi hít hít cái dép, như hiểu, đứng dậy theo nàng ra ngõ. Nó lủi thủi đi sau, cái đầu cúi thấp.

- Ãừng giận chị nhé, đừng trách chị, Gấu nhé!

Và nàng mở cổng. Con Gấu nhìn nàng, tru lên một tiếng, rồi phóng đi.







Nàng đóng cổng, ngồi thừ má»™t lúc trên chiếc ghế bá»c nhung, rồi uể oải đứng dậy nấu cÆ¡m trưa, vừa làm, nàng vừa nghÄ© miên man. Và, cái cảm nhận cuối cùng, là nàng vừa tá»± trách mình, vừa tá»± thương thân. ở vá»›i ngưá»i chồng má»›i, nàng là má»™t ngưá»i làm công, má»™t con ở, má»™t kẻ tù giam lá»ng hÆ¡n là má»™t ngưá»i vợ. Công việc cá»§a nàng: Là quét dá»n, giặt giÅ©, Ä‘i chợ, cÆ¡m nước, coi nhà và những công việc khác để hầu hạ chồng - ông chá»§. Ngay tiá»n Ä‘i chợ, anh ta cÅ©ng khoán cho nàng từng ngày, nếu cần thì phải xin, trừ cái dây chuyá»n hai chỉ và má»™t cái nhẫn má»™t chỉ anh ta mua tặng nàng hôm cưới. Nàng hiểu, ngay cả những thứ đó, cÅ©ng không phải cá»§a mình, bởi anh ta để mắt đến chúng luôn. Những ngưá»i giàu có thưá»ng ích ká»· và keo kiệt, hay chính vì ích ká»· và keo kiệt mà há» giàu có? Nàng không muốn nghÄ© nhiá»u đến Ä‘iá»u này, bởi dẫu sao thì cuá»™c Ä‘á»i nàng cÅ©ng đã như thế rồi...

*
* *

Sáng sớm hôm sau, con Gấu lại đến nhà tìm nàng.

Mõm nó tha một chiếc dép đứt quai. Thấy cổng còn đóng, nó lấy hai chân trước giật giật vòng xích khóa. Không có nàng ra mở cửa, nó bỠchiếc dép xuống, chõ vào trong nhà sủa. Nghe tiếng con Gấu, nàng vội vã chạy ra, không giấu nổi vẻ mừng rỡ:

- Gấu đấy à? Ãợi chị mở cổng cho mày ngay đây!

Con Gấu tha chiếc dép chạy vào trước. Ãến thá»m nhà, nó bá» chiếc dép xuống, rồi đợi nàng và tru lên mấy tiếng thảm thiết. Nàng nhận ra chiếc dép nhá»±a cÅ© cá»§a anh giáo, và chợt hiểu:

- Thì ra vậy đấy! Chủ mày ốm phải không, Gấu?

Nàng vừa nhặt chiếc dép lên, dứ dứ vào mũi con Gấu, vừa nói vậy. Con Gấu lặng lẽ nhìn nàng, như cầu khẩn, rồi đứng dậy, cắn gấu quần nàng, lôi ra phía cổng.

Nàng ngồi xuống đưa hai tay giữ nó lại:

- Không được đâu, Gấu ạ! Chị không đi được!...

Nàng lắc đầu, và kéo con Gấu vào phòng:

- Thôi, phải ngồi đây! Ãể chị Ä‘i lấy cái gì cho mà ăn, rồi vá»...

Con Gấu không động đến bát cÆ¡m. Nó cứ quanh quẩn bên nàng, tru từng tiếng ngắn trong cổ há»ng. Nàng bối rối và bất lá»±c. Chợt nàng "à" má»™t tiếng, và Ä‘i xuống bếp. Lần này, con Gấu Ä‘i theo nàng. Nàng mở chạn, lấy má»™t cái bánh giò mà nàng mua ăn sáng, má»™t miếng chả to, hai quả cam và ná»­a cân đưá»ng. Nàng gói các thứ vào má»™t túi nilon rồi bá» vào má»™t cái túi vải có quai. Xong xuôi, nàng bảo:

- Thế là được rồi! Nào Gấu, chịu khó một tí nhé! Không nặng lắm đâu!

Nàng quàng cái túi vải vào cổ con Gấu, dẫn nó ra cổng:

- Bây giá», thì Gấu vá» ngay Ä‘i! Ãi Ä‘i! Mai lại đến nhé...

Gấu co cẳng má»™t mạch, quên cả từ biệt nàng. Nàng biết là anh giáo Ä‘ang ốm nặng. Nàng cứ bần thần, bởi má»™t ý nghÄ©: anh giáo sẽ biết những thứ con Gấu mang vá» là cá»§a nàng, anh sẽ không thèm động đến. Tá»± nhiên, nước mắt nàng ứa ra, những giá»t nước mắt tá»§i hổ cá»§a má»™t ngưá»i vợ trót bá»™i bạc. Nhưng không, chắc anh ấy sẽ ăn. Anh ấy Ä‘ang ốm mà. Nếu anh ấy không ăn, thì con Gấu cÅ©ng sẽ không ăn. Nó không bao giỠăn trước chá»§. Mà anh ấy thì quý con Gấu, thương con Gấu lắm. Bây giá» anh ấy chỉ có má»™t mình nó...

Sáng hôm sau con Gấu lại đến, tha theo cái túi vải. Nhìn thấy cái túi, nàng mở ra nhẹ nhõm. Anh ấy hiểu mình và anh ấy vẫn còn thương mình. Một nỗi đau cứ thế nhói lên, làm nàng không chịu nổi. Nàng ghì đầu con Gấu vào ngực mình:

- Chủ mày không giận chị à? Chủ mày vẫn còn thương chị à?

Rồi nàng lại vội vã bỠcác thứ vào túi vải, quàng lên cổ con Gấu, những thứ mà sớm nay, nàng đã kịp đi chợ mua.

*
* *

Cứ như vậy, con Gấu đến nhà nàng, ba, bốn lần sau đó, Ä‘á»u trót lá»t, chồng nàng không hay biết.

Rồi má»™t tối, khi ăn cÆ¡m, anh ta há»i:

- Cái con chó nhà cô nó vẫn đến đây phải không?

Nàng đang gắp thức ăn, dừng đũa, không dám ngẩng lên ngay:

- Ãâu có, chắc anh nhìn nhầm con chó nhà ai đấy!

- á»... cÅ©ng có thể! Nhưng cô vẫn cứ cẩn thận. Nó thả rông thế, dá»… mắc bệnh dại lắm! Nó mà cắn tôi, thì cô cứ liệu!

- Nhưng mà em khóa cổng kia mà...

- Cô má»›i há»c đâu cái kiểu cãi giả chồng thế hả! Tôi nói thế thì phải biết im Ä‘i mà nghe!

Nàng nín lặng, cố nuốt nốt miếng cÆ¡m. Chiá»u hôm sau, anh ta vá» sá»›m, quăng gói giấy báo cái "bịch":

- Cô không thích ăn thịt quay, nên mua miếng thịt cũng chẳng ra hồn. Từ nay, cô cứ để tôi khi nào thích ăn thì mua...

Nàng lẳng lặng mang gói thịt xuống bếp thái. Miếng thịt to, nàng bá»›t lại má»™t phần, để sáng mai cho con Gấu mang vá». Nàng cất miếng thịt trong chạn, úp má»™t cái bát lên trên, yên tâm vì biết anh ta chẳng bao giá» thèm ngó ngàng đến bếp núc.

Sáng sớm hôm sau, con Gấu đến. Nàng mở chạn, lấy miếng thịt quay gói lại cho vào túi vải, cùng với những thứ khác, vội vã giục nó vỠngay. Nàng sợ chồng bắt gặp con Gấu.

Buổi chiá»u, nàng cảm thấy ruá»™t gan cứ bồn chồn không yên. Cái tâm trạng ấy, khiến nàng như mất hồn, hết đứng lại ngồi, Ä‘i ra lại Ä‘i vào. Không phải vì chiá»u nay, chồng nàng ở nhà. Anh ta cÅ©ng chẳng quan tâm đến trạng thái ấy cá»§a nàng, cứ ná»­a nằm ná»­a ngồi trên Ä‘i văng, vừa nghe nhạc, vừa Ä‘á»c chưởng.

Bá»—ng có tiếng tru thảm thiết cá»§a con Gấu ở ngoài cổng. Nàng run bắn ngưá»i, linh cảm thấy có má»™t tai há»a khá»§ng khiếp. Nàng không đủ sức đứng lên mở cổng nữa. Chồng nàng há»i:

- Cái con chó đen nhà cô phải không? Nó chưa chết à?

Nàng tái mặt lắp bắp:

- Anh... anh... bảo... bảo... ai ... Ch... chết?

- Con chó nhà cô ấy. Nó không ăn cái miếng thịt quay ấy à? Tôi đã tẩm thuốc độc vào đấy đấy!

Nàng ngã khuỵu xuống, như một cây chuối thối gốc:

- Giá»i Æ¡i là giá»i... Anh giết anh ấy rồi...

Nàng khóc và ngất Ä‘i. Chồng nàng hoảng sợ, vá»™i vá»› lấy dầu bạc hà xoa cho nàng, lay gá»i nàng:

- Cô nói làm sao? Ai chết? Tôi giết ai? Cô điên rồi à?

Nàng dần dần tỉnh lại, cũng với tiếng hỠkhóc càng to hơn:

- Giá»i Æ¡i là giá»i... Anh giết anh ấy rồi... Anh ấy ốm... Tôi lấy miếng thịt bảo con chó mang vá» cho anh ấy... Ãồ độc ác... Ãồ dã man!...

Anh ta cho nàng một cái tát, hai cái tát. Nàng choáng váng, nín bặt, nhìn trừng trừng:

- Mày đánh nữa Ä‘i! Mày giết nốt tao Ä‘i! Tao có cần sống đâu mà... Quân giết ngưá»i!

Anh ta dằn từng tiếng:

- Này! Cô nghe đây! Tôi định giết là giết con chó. Tôi ghét vì nó cứ lui tá»›i đây tìm cô. Cô tưởng cô giấu tôi cho nó mà lá»t à! Tôi biết hết! Nhưng tôi lại không ngá» anh ta lại ăn tranh cá»§a chó. Chính cô má»›i là ngưá»i giết chết anh ta!

Nàng giận bắn ngưá»i, miệng há hốc, mắt trợn trừng. Nàng ghê sợ cái suy nghÄ©, cái cách nói trần trụi, tàn nhẫn cá»§a con ngưá»i đó, nàng lảo đảo đứng dậy, xiêu vẹo Ä‘i ra phía cổng, nÆ¡i con Gấu Ä‘ang Ä‘u ngưá»i lên mà tru từng hồi. Anh ta quát to:

- Cô không được mở cổng! Tôi cấm cô!

Nàng không thèm nghe. Nàng đang ở vào cái trạng thái không biết sợ một cái gì - kể cả cái chết. Nàng mở toang cửa, ôm lấy đầu con Gấu mà khóc không thành tiếng. Nước mắt của con Gấu cũng ướt cả tay nàng. Rồi nó toài ra, ngoạm tay nàng kéo đi. Nàng đắn đo giây lát, rồi bảo:

- Gấu, ở đây nhé. Ãợi chị.

Nàng ấn con Gấu ngồi bên góc cổng, rồi rảo bước vào nhà. Nàng nói với chồng, nhỠnhưng quyết liệt:

- Tôi phải đi! Anh có cấm, tôi cũng đi! Nếu anh cấm tôi, tôi sẽ tố cáo anh. Rồi ra sao thì ra.

Anh ta nhìn vẻ mặt nàng, nhìn ánh mắt Ä‘iên dại cá»§a nàng, nghÄ© má»™t lát, rồi gằn giá»ng:

- Thôi được cô cứ đi, nếu cô thích. Nhưng tôi nói để cô biết, cái mặt cô cũng chẳng đẹp đẽ gì, nên cứ liệu đấy mà phơi ra...

Nàng không thèm trả miếng, hấp tấp quay ra cổng, con Gấu vẫn đứng đấy, vá»™i vã vượt lên trước, cứ má»™t quãng, nó lại đứng đợi, vẻ bồn chồn. Mãi đến khi Ä‘i má»™t quãng xa, nàng má»›i sá»±c nhá»› ra mình chẳng có má»™t đồng nào cả. Nàng gá»i:

- Gấu lại đây đã!

Và nàng Ä‘i đến má»™t tiệm vàng. Nàng tháo chiếc dây chuyá»n, cái nhẫn, chá»§ tiệm nhìn vẻ mặt nàng, không há»i, Ä‘em Ä‘i cân, thá»­, và nói giá, tính tiá»n, đếm tiá»n. Nàng lặng lẽ cầm bá»c tiá»n và lặng lẽ ra khá»i tiệm.

Trên đưá»ng Ä‘i, cho đến lúc này, nàng má»›i nhá»› lại tình cảm cá»§a mình. Và, những lá»i nói cá»§a chồng, làm nàng phải cân nhắc: "Có nên đến thẳng chá»— anh ấy không?"

Nàng hình dung ra căn nhà tồi tàn không khí lạnh lẽo cá»§a nó, vẻ mặt khổ não và ảm đạm cá»§a ngưá»i quá cố, ánh mắt cá»§a ngưá»i làng... Nàng thoáng rùng mình và do dá»±. Nàng thấy tốt nhất là hãy cứ sang nhà bên cạnh xem sao đã. Hai vợ chồng ông lão hàng xóm vốn phúc hậu, rất quý nàng, khi nàng còn là vợ anh giáo. Vả lại, trá»i cÅ©ng đã nhá nhem, ít ngưá»i nhận ra nàng...

Ãến gần ngôi nhà cÅ©, nàng thấy ngưá»i vào ra thì đông mà tiếng khóc thì thưa thá»›t, nàng thấy mình có tá»™i vá»›i anh ấy, thấy mình chẳng còn mặt mÅ©i nào mà bước vào ngôi nhà đó, nhìn mặt ngưá»i chồng cÅ© lần cuối. Nàng vá»™i vã rẽ vào nhà bên cạnh, lén lút như má»™t con ăn cắp. Gặp bà cụ, nàng òa khóc:

- Anh ấy đi rồi à, bà ơi?

- Tội nghiệp... sao chị biết mà v�

- Con Gấu nó đến báo cho cháu...

- Lạy giá»i Phật! Thảo nào... vừa má»›i trưa, nó sang nhà tôi. Ông lão nhà tôi Ä‘ang nghỉ. Nó cứ vừa tru, vừa ngoạm tay ông lão lôi dậy. Sang, thì anh giáo đã Ä‘i rồi. Ngưá»i ta bảo là do ốm sẵn mà ngá»™ độc thức ăn... Ãồ nóng anh giáo không ăn mà chỉ ăn đồ nguá»™i. à... à... ra con Gấu nó đến báo cho chị đấy...!

Những lá»i cá»§a bà già làm nàng buốt nhói đến tận ruá»™t gan. Nàng muốn nói "Bà Æ¡i! Chính cháu đã giết anh ấy!", mà không dám. Má»™t cÆ¡n á»›n lạnh làm nàng rùng mình, nàng vá»™i giở bá»c tiá»n, dúi vào tay bà lão, mếu máo:

- Bà Æ¡i... cháu có lá»—i vá»›i anh ấy... Cháu chẳng còn mặt mÅ©i nào mà nhìn anh ấy nữa. Số tiá»n này, cháu dành dụm được, nhỠông bà vá»›i hàng xóm láng giá»ng lo cho anh ấy. Thôi thì, trăm sá»± nhá» cả ông bà...

Bà lão, thấy nàng như vậy, cũng mủi lòng:

- Chị nghÄ© vậy, là phải! Ãể tôi Ä‘i gá»i ông lão vá»!

Nàng vội níu tay bà cụ:

-Thôi bà ạ! Cháu xin phép bà, cháu phải vỠngay đây!

Nàng nấc lên, vá»™i vã Ä‘i như chạy ra khá»i cái ngõ hẹp nhà bà cụ. Và cứ thế, nàng lầm lÅ©i Ä‘i. Con Gấu không biết nàng vá». Nó bá» nàng ngay từ lúc nàng đến gần nhà. Nó làm thế là đúng thôi. Chỉ có nàng má»›i là kẻ phụ bạc.

Ãêm! Trăng suông. Con đưá»ng vắng. Những ngá»n gió hoang thỉnh thoảng lại cồn lên, nàng có cảm giác đó là âm hồn Ä‘ang Ä‘i lang thang...

Có tiếng chân chạy phía sau, làm nàng giật bắn ngưá»i. Má»™t bóng Ä‘en vụt qua, rồi đứng khá»±ng lại. Con Gấu, nàng mừng rỡ, ngồi thụp xuống, ôm lấy đầu nó và cảm thấy trống ngá»±c vẫn đập thình thình.

Con Gấu Ä‘i cùng nàng đến Ä‘oạn đưá»ng sáng đèn phố, thì dừng lại. Nó để yên cho nàng vuốt ve má»™t lúc, rồi vùng chạy ngược vá» nÆ¡i mà nàng đã từ bá».
Tài sản của Memory

Trả Lá»i Vá»›i Trích Dẫn
  #118  
Old 20-05-2008, 10:00 AM
Memory
Guest
 
Bài gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
Ngưá»i Vợ Mù
Tác giả: Khái Hưng

Tôi được biết vợ chồng ngưá»i ấy cÅ©ng là nhỠở má»™t sá»± ngẫu nhiên: há» dùng cá»­a nhà tôi làm nÆ¡i há»™i há»p.

Hồi đó, tôi ở Ninh Giang, má»™t phá»§ lỵ khá lá»›n. Má»™t bến tàu thá»§y khá sầm uất trên con sông Chanh, cách tiêu khiển cá»§a tôi là chiá»u tôi ra bá» sông xem tàu tá»›i, tàu Ä‘i, giữa má»™t cảnh náo nhiệt và những tiếng ồn ào gào thét cá»§a bá»n bán bánh giò và bá»n má»i khách trá», vá»›i những lá»i Ä‘e dá»a hách dịch cá»§a mấy chú tuần canh, lính thương chính đến há»i thẻ và khám soát hành lý.

Nhưng từ ngày tôi để ý đến vợ chồng ngưá»i mù, thì ở Ninh Giang, đối vá»›i tôi, không còn sá»± tiêu khiển nào thú hÆ¡n là được ngắm đôi uyên ương ấy chuyện trò vá»›i nhau: má»™t cảnh tượng cảm động, thân mật và rất nên thÆ¡.

Tôi không rõ cá»­a nhà tôi được há» chá»n làm nÆ¡i hò hẹn từ bao giá», và vì sao há» lại chá»n cá»­a nhà tôi. Nhưng má»™t buổi sáng mùa đông dậy sá»›m, ra hiên gác tì tay lan can nhìn xuống, tôi thấy hai bóng Ä‘en Ä‘en Ä‘ang đứng trên hè đưá»ng, dưới làn mưa phùn giá rét. Má»™t lát sau, ngưá»i đàn ông bảo ngưá»i đàn bà:

- Mưá»i hai giá» bà chá» tôi ở đây nhé!

Lá»i nói dõng dạc trang nghiêm như giá»ng hạng ngưá»i sống trong những xã há»™i cao quý. Rồi má»—i ngưá»i Ä‘i má»™t ngả. Văng vẳng tôi nghe rao câu rất quen tai:

- Ai muối mua!

Và tôi nhá»› ngay ra ông lão bán muối mà tôi vẫn thưá»ng gặp lang thang trong các phố.

Mưá»i hai giá» trưa khi chuyến ô-tô hàng chạy Hải Dương bắt đầu mở máy, quả nhiên má»™t ngưá»i đàn bà già và mù, áo xống gá»n gàng và sạch sẽ, tay cầm cái rá, rá» lần các cá»­a xe, rá»i rạc xin tiá»n.

Tôi nghĩ thầm:

"Không phải ăn mày lành nghá»".

Xe Ä‘i khá»i thì ngưá»i bán muối buổi sáng cÅ©ng vừa đến nÆ¡i. Và tôi hiểu vì sao há» chá»n giỠấy làm giá» há»p mặt: giỠô-tô.

Luôn má»™t tuần lá»… như thế, hôm nào cÅ©ng đủ sáu giá» sáng và mưá»i hai giá» trưa là hai vợ chồng ngưá»i mù tá»›i cá»­a nhà tôi đứng nói chuyện. Há» không há» sai hẹn. Và tôi tò mò lưu ý đến há», để tai lắng nghe những câu chuyện cá»§a há», vì há» nói rất to, như chẳng cần gì ai, hÆ¡n nữa, như coi nÆ¡i hè đưá»ng là chốn phòng riêng cá»§a há».

Há» có nhà riêng hay không, và nếu có thì nhà riêng hỠở đâu, tôi không rõ. Nhưng nghe chuyện há», tôi biết rằng gia đình há» chỉ có hai vợ chồng: chồng làm nghá» bán muối, vợ theo nghỠăn xin.

Gặp nhau, há» vui vẻ mỉm cưá»i há»i thăm tin tức nhau như hai ngưá»i bạn thân xa vắng lâu ngày, và mong nhá»› nhau từng phút từng giây. Lần nào ngưá»i chồng cÅ©ng bắt đầu:

- Bà đấy à? Thế nào, bà làm ăn có khá không?

Ngưá»i vợ trả lá»i chẳng qua mấy câu này: "CÅ©ng khá ông ạ" hay "Hôm nay làm ăn chẳng ra gì".

Rồi bà lão ngồi thuật cho chồng nghe hệt những việc đã xảy ra trong mấy giỠđồng hồ Ä‘i "làm ăn". Bà ta kể chuyện rất vui vẻ, thỉnh thoảng lại chêm má»™t câu bình phẩm, má»™t câu khôi hài, khiến ngưá»i chồng khúc khích cưá»i, chừng cốt để làm đẹp lòng vợ.

- Ông ạ, con mẹ Phúc Hòa ÃÆ°á»ng nó lại nhiếc tôi sao không kiếm việc mà làm, Ä‘i ăn mày thế này không biết nhục à?

- Con mẹ Phúc Hòa ÃÆ°á»ng ở phố Ninh Lãng có phải không bà?

- Phải đấy ông ạ. Nó thử mù như tôi xem ông nhỉ?

- Thế nó có cho bà đồng nào không?

- Nó cho mà nó nhiếc thì đã cam.

- Nó giàu nhất phố đấy, bà ạ.

- Giàu thế thì giàu làm gì? Giàu mà không biết thương kẻ đói khó, mù lòa. CÅ©ng chả bá»n được đâu, ông nhỉ?

- Phải, bá»n thế nào được.

- Giá giá»i cho vợ chồng mình giàu như há» thì mình ăn ở ra ngưá»i giàu, có phải không ông?

- Phải, mình để cá»§a làm gì? Ãể cá»§a cho con nó phá nhé? Bà có biết không, thằng con nhà ấy nó phá chẳng mấy ná»—i mà hết cÆ¡ nghiệp. Thôi thì đủ, bà ạ, cá» bạc, bợm **, hút sách.

- Thế à ông?

Câu chuyện cứ thế kéo dài, âu yếm như chuyện hai vợ chồng trẻ, đứng đắn như chuyện hai ngưá»i có giáo dục, má»™t Ä‘iá»u ông ạ, hai Ä‘iá»u bà nhỉ, và có tính cách thông tin tức như má»™t tá» báo hàng ngày.

- Ông ạ, tôi nghe ngưá»i nhà bà thông Ãoan nói chuyện xe Ninh Thái bị bắt thuốc phiện, đâu những bốn, năm cân nữa. Chắc bị phạt khá tiá»n đấy nhỉ? Hay Ä‘i đêm, thế nào chả có ngày gặp ma ông nhỉ?

Tiếp chuyện bắt thuốc phiện, bà lão kể đến chuyện gia đình nhà ông đội Nhất: Vợ chồng ông đội chẳng ngày nào là không cãi nhau. Bà lão nhắc lại từng câu mắng nhiếc chá»­i rá»§a tục tằn cá»§a hai ngưá»i, rồi bình phẩm:

- Cứ nghèo như vợ chồng mình lại êm thấm, nhỉ ông nhỉ?

Ông lão bán muối cưá»i rất có duyên, và có vẻ tá»± phụ nữa.

Hôm nào ngưá»i vợ phàn nàn không xin được má»™t trinh nhá», thì ngưá»i chồng tìm hết lá»i an á»§i:

- Thôi, bà ạ, cần gì. Hôm nay tôi làm ăn nhá» giá»i khá lắm. Chúng mình chỉ mong kiếm đủ ăn, chứ có cần để dành tiá»n như hỠđâu. Vậy bà vá» nhà mà nghỉ nhá. Tôi đã Ä‘ong má»™t hào gạo, mua má»™t xu rau muống, má»™t xu tương rồi đấy. Bà vá» thổi cÆ¡m, tôi bán hết chá»— này cÅ©ng vá» ngay đây.

HỠtừ biệt nhau, cho tới sáu giỠsáng hôm sau lại vui mừng cùng nhau nói chuyện.

Ná»­a năm ròng, tôi tò mò Ä‘i sâu mãi vào cái Ä‘á»i đưá»ng hoàng và thân mật cá»§a cặp vợ chống khốn khó.

Có hôm tôi đã cố theo hỠxem hỠtrú ngụ nơi đâu, nhưng hỠnhư đôi chuồn chuồn sống nhởn nhơ không tổ trên mặt nước ao tù.

*
* *

Má»™t dạo tôi thấy vắng bóng đôi uyên ương già ở trước cá»­a nhà tôi. Tôi Ä‘oán chừng hỠđã chá»n má»™t phố khác yên tÄ©nh hÆ¡n làm nÆ¡i góp chuyện hàng ngày.

Nhưng má»™t buổi chiá»u Ä‘i chÆ¡i mát, tôi rẽ vào xem Ä‘á»n Chanh thì gặp ông lão lòa đương lom khom quét lá khô ở sân. Tôi vui mừng há»i:

- Kìa ông bán muối. Hàng hỠcó khá không? Sao độ rầy tôi không gặp ông?

Ngưá»i kia đứng thẳng lên, hấp háy cố nhìn tôi bằng cặp mắt gần tàn ánh sáng như ngá»n đèn cạn dầu bập bùng chá»±c tắt. Tôi há»i luôn:

- Còn bà lão, vợ ông, lâu nay đi đâu?

Hai hàng lệ chảy giàn giụa trên đôi gò má răn reo.

Tôi hiểu ngay rằng ông lão già khốn nạn đương mang nặng trong lòng một nỗi thống khổ lớn lao.

Và tôi nghĩ ngay đến sự tử biệt...

- Ông buồn lắm phải không?

-Vâng, tôi không thiết sống nữa, thầy ạ. Bà lão nhà tôi, bà ấy bỠtôi bà ấy đi rồi...

Tôi kinh ngạc:

- Bà ấy bỠông?

- Vâng, bà ấy chết rồi, còn đâu!

Ngưá»i ấy cúi xuống quét sân, nói tiếp:

- HÆ¡n bốn mươi năm giá»i ăn ở vá»›i nhau, chả có Ä‘iá»u tiếng gì... bây giá» bà ấy bá» bà ấy Ä‘i má»™t mình.

Lúc từ biệt, tôi đãi ông lão khổ sở một hào nhưng ông ta lắc đầu xua tay:

- Tôi lấy tiá»n làm gì nữa. Ngày có vợ có chồng, tôi má»›i phải vất vả làm ăn. Chứ bây giá» còn má»™t thân má»™t mình, thì tôi chỉ nhá» cá»­a thánh ngày hai bữa cÆ¡m thừa canh cặn đủ no... để chá» ngày được gặp mặt bà lão tôi ở nÆ¡i suối vàng.

Dù cảm động đến đâu tôi cÅ©ng không thể giấu nổi cái mỉm cưá»i: tôi nhận thấy ngôn ngữ ông lão bán muối vẫn còn đứng đắn và kiểu cách như xưa, khi ngồi trò chuyện vá»›i ngưá»i vợ mù ở trước cá»­a nhà tôi.
Tài sản của Memory

Trả Lá»i Vá»›i Trích Dẫn
  #119  
Old 20-05-2008, 10:02 AM
Memory
Guest
 
Bài gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
Mùa Hoa Cải Bên Sông
Tác giả: Nguyá»…n Quang Thiá»u

Ãêm xuống. Con thuyá»n neo lại giữa sông. Ngá»n lá»­a bếp trên mui thuyá»n hắt má»™t vầng sáng dịu dàng xuống mặt nước. Ngưá»i trong xóm trại trên bến Chùa không biết con thuyá»n này từ đâu đến neo lại trên khúc sông này đã hÆ¡n má»™t tháng nay. Hàng ngày những ngưá»i trong gia đình trên chiếc thuyá»n ấy làm má»™t công việc là lấy cát rồi bán cho các gia đình trên thị trấn nhá» bên kia sông Ä‘ang thi nhau xây nhà. HÆ¡n má»™t tháng không ai thấy những ngưá»i trên chiếc thuyá»n lên bá». HỠđội cát bằng những cái thúng to, Ä‘i nhún nhảy trên tấm ván. Khi đến đầu tấm ván gối lên bá», hỠđổ cát xuống bãi cá» cho ngưá»i mua, bàn chân không há» chạm mặt đất. Hàng xóm cá»§a há» là những chiếc thuyá»n đánh cá, thuyá»n chở hàng thuê v.v...

Chá»§ chiếc thuyá»n cát là má»™t ông già ngoài sáu mươi tuổi, mái tóc dài được búi gá»n trên đầu, chòm râu bạc xòa che gần kín vồng ngá»±c gồ lên như tảng đá. Ãôi vai ông u lên, đỠsậm và rạn như vai trâu cày. CÆ¡ thể ông Ä‘anh lại như đá tạc, nhưng đôi mắt thì khác, đôi mắt lúc nào cÅ©ng u buồn, ngÆ¡ ngác như vừa đánh mất má»™t Ä‘iá»u gì.

Ông Lư (ông già chá»§ thuyá»n) ngồi im lặng trên sàn gá»— cá»§a mui thuyá»n. Bên cạnh ông là má»™t quả bầu khô lá»›n đựng rượu, má»™t thứ rượu do ông cất lấy ngâm vá»›i cá»§ cá» gấu, loại cá»§ già Ä‘en bóng như sừng. Trước ông là má»™t đĩa cá sông nướng và má»™t chiếc rổ con đựng những con trùng trục đã hấp chín vá»›i gừng khô. Chiá»u nào ông cÅ©ng ngồi uống rượu như thế cho tá»›i khuya và không hỠđộng đến má»™t hạt cÆ¡m. Chỉ những đêm mưa bão ông má»›i chịu ở trong chiếc nhà thuyá»n.

- Anh cả đâu ? Ông khẽ gá»i. Tiếng ông trầm và nặng đổ xuống mặt sông đêm.

- Dạ bố bảo gì con ? Má»™t ngưá»i đàn ông gần bốn mươi tuổi trong nhà thuyá»n chui ra.

- Mai nghỉ việc, lặn mặt trá»i thì Ä‘i Bãi Yên. Nói chị cả chuẩn bị má»i thứ cho đủ.

Ông nói, ngưá»i không nhúc nhích, đôi mắt mở to nhìn hút vá» xa.

Ngày mai cả nhà ông sẽ Ä‘i Bãi Yên. Ãó là Ä‘oạn sông rá»™ng và êm chạy ven chân má»™t dãy núi đá vôi. ở dưới đáy giữa khúc sông đó là má»™ ngưá»i vợ bất hạnh cá»§a ông. Thế là đã hÆ¡n mưá»i năm rồi. Con sông đổ biết bao nhiêu nước ra biển cÅ©ng như ông có biết bao thay đổi trên Ä‘á»i. Vào mùa hè cách đây mưá»i hai năm. Ãó là mùa hè đầy bệnh tật và đói kém. Dá»c hai bên bá» sông ông qua, ngày nào cÅ©ng vá»ng tiếng kèn đám ma thảm thiết và thấp thoáng sau những lùm tre gầy nhằng, úa vàng là những chiếc cá» tang vật vá» bay. Rồi vợ ông cÅ©ng trở thành nạn nhân cá»§a mùa hè ghê rợn ấy. Bà để lại cho ông ba đứa con. Ãứa con gái hồi đó má»›i hÆ¡n bốn tuổi. Trong suốt ba ngày ròng rã, ông ngồi trên mui thuyá»n trước xác vợ. Hai đứa con trai ông vừa chèo thuyá»n vừa dá»— đứa em gái cá»§a mình ốm yếu khóc ngặt nghẽo suốt ngày. Ông cập thuyá»n vào những xóm dân cư hai bên bá» sông để xin được chôn cất vợ. Nhưng không má»™t nÆ¡i nào chấp nhận. Há» xua Ä‘uổi gia đình ông như xua Ä‘uổi má»™t thứ ma quá»· chuyên Ä‘i gieo rắc cái chết. Há» sợ bị lây bệnh dịch. Ông không còn biết vỠđâu. Ông sinh ra trên chiếc thuyá»n này. Ông chỉ biết con thuyá»n và dòng sông. Ãến tối ngày thứ ba, ông ôm xác vợ khóc. Giữa dòng sông mênh mang, con thuyá»n vật vá» trôi vá»›i má»™t ngá»n đèn dầu héo hắt trên mui thuyá»n. Cuối cùng chỉ còn lại dòng sông mở rá»™ng lòng đón nhận má»i số phận. Ông chôn vợ xuống đáy dòng sông ở chá»— khúc sông rá»™ng và êm nhất. Ông cùng hai đứa con trai dùng gàu sắt thưá»ng dùng để lấy cát đào má»™t cái hố dưới đáy sông và để ngưá»i đàn bà yên nghỉ ở đó. Há» chở má»™t thuyá»n đá xanh xếp lên thành chiếc má»™ để tránh nước cuốn Ä‘i. Ãêm đó ông xõa tóc, đốt hương lá»… thần sông. Ông đổ hết cả má»™t bầu rượu lá»›n xuống sông và nguyá»n rằng: tất cả những ngưá»i trong gia đình ông sẽ không bao giỠđặt chân lên mặt đất. Há» sẽ sống hết cuá»™c Ä‘á»i trên sông. Ông luôn luôn nói vá»›i con cái rằng: Nếu chúng để gót chân chạm vào mặt đất đôi bá» thì trái tim chúng sẽ biến thành tim quá»·, chúng sẽ trở thành những con thú độc ác. Hằng năm cứ đến ngày giá»— vợ, dù công việc bận thế nào gia đình ông cÅ©ng nghỉ. Ông sắm sá»­a lá»… vật và khi mặt trá»i khuất núi thì cả gia đình chèo thuyá»n đến Bãi Yên. Ông xõa tóc và mặc áo, đây là ngày duy nhất trong năm ông mặc áo trừ những ngày mùa đông rét mướt. Sau khi làm lá»… ông cùng hai ngưá»i con trai lặn xuống đáy sông sá»­a sang lại ngôi má»™. ít năm sau ngưá»i con trai cả lấy vợ. Cô dâu là con gái má»™t bạn thuyá»n cá»§a ông. Ngày cưới con, ông cho đứa con trai thứ hai bÆ¡i chiếc má»§ng nhá» Ä‘i suốt mấy ngày dá»c má»™t dải sông dài má»i bạn thuyá»n. Ãám cưới được tổ chức ở Bãi Yên vá»›i hàng chục chiếc thuyá»n các loại kết lại thành má»™t chiếc bè lá»›n.

Ãêm hôm sau, khi vầng trăng cuối tháng hiện lên phía ven trá»i thì chiếc thuyá»n từ Bãi Yên trở lại bến Chùa.

- Bố ! Ông nghe tiếng cô con gái út run run gá»i ông ở phía sau. Cô ngồi xuống bên cạnh và ôm lấy cánh tay ông- Bố đưa mẹ lên bá» Ä‘i. Bố đừng để mẹ ở mãi dưới sông nữa.

Ãã bao nhiêu lần cô nói như van lạy ông. Nhưng lần nào ông cÅ©ng nhìn cô bằng đôi mắt ngầu Ä‘á», u uất.

- Không đứa nào trong nhà này được nói đến Ä‘iá»u đó - Ông rít lên -Không đứa nào được giẫm lên lá»i nguyá»n cá»§a ta.

Nhưng ngay sau đó chính lòng ông đầy Ä‘au khổ, giày vò. Ông nhìn con xót xa. Chinh, đứa con gái duy nhất cá»§a ông, đã sinh ra trong chiếc thuyá»n trên dòng sông này. Ngày Chinh ra Ä‘á»i, ông cắt rốn con thả xuống dòng sông và cầu nguyện cho con. Chinh lá»›n lên khá»e mạnh, dịu dàng và âm vang như dòng sông. Cô thừa hưởng sắc đẹp dịu dàng cá»§a mẹ, lòng dÅ©ng cảm cá»§a cha và sá»± bí ẩn cá»§a dòng sông. Là đứa con gái duy nhất, nhưng cô xông xáo táo bạo hÆ¡n các anh cô. Những đêm trăng mùa hạ, cô thích thả mình xuống dòng sông. Cô bÆ¡i má»m mại như má»™t nàng tiên cá trong chuyện cổ. Ãâu đây có những đàn cá lạ lấp lánh ánh trăng xuyên qua mặt nước bÆ¡i theo cô. Thỉnh thoảng cô co ngưá»i lại, hai tay ôm bó gối để cho cÆ¡ thể tuổi dậy thì lóng lánh như má»™t giá»t thá»§y ngân lắng dần xuống đáy sông. Rồi bất chợt, cô ngoi lên khá»i mặt nước gá»i bố và cưá»i vang. Ông Lư ngồi trên mÅ©i thuyá»n nhìn vá» phía cô gá»i, đôi mắt chợt non tÆ¡ đến ngỡ ngàng. Ông không lo lắng gì khi thả cô xuống dòng sông ngay cả mùa nước lá»›n, nhưng ông lại lo sợ nếu như con gái ông để gót chân chạm vào đất đôi bá».

*
* *

Nhưng cô thèm khát đôi bá». Thuở mẹ cô còn sống, cô vẫn được mẹ cô đưa lên bá» Ä‘i chợ hoặc kiếm cá»§i khô trên những bãi vải, bãi ổi ven sông. Sau ngày mẹ cô mất, các anh cô và cô không ai dám bước chân lên bá». Và thế là hÆ¡n mưá»i năm rồi, cuá»™c Ä‘á»i cô chỉ vá»›i con thuyá»n và dòng sông. Cô thèm khát được đặt chân lên dải đất mịn màng phù sa. Cô muốn được nằm trên thảm cá» xanh ven đê làng. Có nhiá»u đêm cô bÆ¡i sát vào bá» và khi nghe thấy tiếng lá ngô khua xào xạc, khi ngá»­i thấy mùi râu ngô non dịu ngá»t và mùi cỠđêm hăng hăng, ngưá»i cô lại cảm thấy nôn nao, nhịp tim cô dồn dập. Nhưng sau đó cô phải trưá»n mình quay lại con thuyá»n ngay khi đã nghe tiếng mõ gá»i cá»§a bố. Có má»™t lần cô nhìn thấy má»™t xác ngưá»i chết trôi qua thuyá»n. Mặt nạn nhân bị chém nhiá»u nhát, vết thương đã rữa tá»a mùi tanh nồng nặc. Cô ôm lấy bố run lên: "Trá»i Æ¡i, ai làm sao vậy bố ? Bố vá»›t ngưá»i ta lên bá» Ä‘i". "Ngưá»i trên mặt đất há» giết nhau đấy". Ông Lư trả lá»i lạnh băng và đẩy cô vào nhà thuyá»n. Suốt ngày hôm đó ông không cho ai chạm vào dòng sông. Ông nói: "Hãy để nước sông đêm cuốn Ä‘i má»i bẩn thỉu cá»§a mặt đất. Ãừng chạm tay vào nước sông cho đến sáng mai".

Má»™t lần khác cô há»i Sá»i - ngưá»i anh trai cả cá»§a cô: "Anh không thích lên bỠà ?"- "Trên bá» có cái quái gì mà lên"- Sá»i nói - "Cứ ở đây, chẳng phải đụng chạm đến đứa nào. Làm gì thì làm. Ngày xưa ở trên bá» tao thấy chúng nó suốt ngày cãi chá»­i nhau. "- "Lúc nào anh cÅ©ng ngày xưa, thế còn anh Cát ?", cô quay sang há»i ngưá»i anh trai thứ hai. Cát Ä‘ang nằm ngá»§ trên sàn thuyá»n: "Tao chán cảnh này lắm rồi, cứ như ở tù" - "Mày tưởng trên bá» là thiên đưá»ng chắc ? Nhà tù đấy em ạ, gà vịt cÅ©ng còn bị tù nữa đấy !". Sá»i nhìn Cát càu nhàu. "Nhưng chắc chắn đó cÅ©ng là cái nhà tù rá»™ng rãi hÆ¡n cái nhà tù thuyá»n này !" -"Ai, ai tù mày ? Bố tù mày hay tao, hay con Chinh tù mày ?"- Sá»i thốt lên giá»ng the thé, Cát thá»§ng thẳng: "Chẳng ai tù ai hết cả. Ngu dốt nó tù tất cả". Nói xong anh ngá»­a mặt lên cưá»i. Rồi anh chống tay đứng dậy Ä‘i lảo đảo và cưá»i. Rồi tiếng cưá»i vụt tắt. "Trá»i Æ¡i, - anh kêu lên nức nở - Má»™t ông già độc Ä‘oán tá»± cho mình quyá»n ngá»± trị tất cả. Ông bá» tù chính ông, bá» tù má»™t cặp đực cái, bá» tù má»™t thằng hèn hạ như tôi, bá» tù cả con bé đẹp nhưng mù chữ. Tất cả ỉa đái xuống dòng sông rồi lại nói nước sông trong sạch, lấy nước sông ăn, lấy nước sông uống !"- "Câm Ä‘i đồ mất dạy. Bố mà ở nhà bố sẽ giết mày". "Mất dạy hả ? Có đứa nào được dạy dá»— gì đâu mà mất"!

Buổi tối ông Lư trở vá». Cô con dâu thì thá»t kể lại chuyện cãi nhau giữa hai anh em Sá»i cho ông nghe. Ông nhìn Cát rồi nói: "Mày muốn lên bá» hả ? ÃÆ°á»£c. Tao sẽ chặt đứt đôi chân mày và vứt mày lên bỠđể xem mày có phải bò vá» vá»›i dòng sông không ?"- Nói rồi ông cầm lấy lưỡi rìu ấn mạnh vào bắp tay, máu trào ra. Ông lấy lưỡi rìu lau máu và chém phập vào mạn thuyá»n: "Hãy nhìn lưỡi rìu Ä‘i. Máu tao đã chảy ở đó. Sáng mai mày hãy trả lá»i xem mày có thích lên bá» không?"

Rồi Cát cÅ©ng không lên bá». Con thuyá»n lại tiếp tục các công việc cá»§a nó. Thế rồi má»™t mùa xuân lại đến. Chinh đã sang tuổi mưá»i bảy. Má»™t buổi sáng thức dậy ra mạn thuyá»n vo gạo, cô bá»—ng thấy trên bãi sông Bến Chùa, má»™t thảm màu vàng tươi, má»™t màu vàng xôn xao, ấm áp ùa vào mắt cô. Hoa cải gặp gió ấm đêm qua đã bung nở. Má»—i khi có ngá»n gió chạy qua, cả bãi hoa vàng rợn lên như sóng. "Ãẹp quá"- Chinh khe khẽ thốt lên. Cái rá gạo từ từ tuá»™t khá»i tay cô trôi theo dòng nước. Suốt cả ngày hôm đó cô không thể nào rá»i tâm trí khá»i thảm hoa vàng kia. Má»™t cái gì náo nức vẫy gá»i cô. Cô đã sang tuổi mưá»i bảy. Thỉnh thoảng có đêm thức giấc, cô cảm thấy má»™t cái gì chập chá»n, quấn quít ở đâu đây. Không phải tiếng nước sông chảy trong đêm, không phải tiếng reo cá»§a ngá»n lá»­a, không phải hương ổi chín từ bãi sông đưa lại, cÅ©ng không phải tiếng gá»i nhau cá»§a bầy chim ri từ những lùm dứa dại ven đê. Má»™t cái gì đấy làm cô Ä‘ang chải tóc chợt dừng tay. Nó làm cho ngá»±c áo cô bá»—ng đầy lên đến nghẹn thở. Cái đó chợt đến, chợt Ä‘i, chợt rá»i ra, quấn quýt.

Má»™t hôm, sau bữa cÆ¡m chiá»u, cô nói vá»›i bố là cô Ä‘i thả lưỡi câu. Ông Lư chiá»u con và dặn: "Ãi vá» sá»›m, trá»i lạnh đấy". Cô vá»™i vã cởi dây thừng neo chiếc thuyá»n má»§ng. Cô không thả lưới mà bÆ¡i má»§ng vào bá». Cô cắm má»§ng ở đó và Ä‘i vá» phía bãi cải. Ãêm lạnh nhưng trá»i có trăng. Cô ngồi xuống bên cạnh luống hoa. Ãôi tay nâng khẽ những chùm hoa cải ướt sương. Má»™t ngá»n gió lướt qua những bông hoa Ä‘ung đưa cá» vào má cô. Ngưá»i cô run lên. Những bông hoa nhảy múa và trò chuyện trước cô. Cô khẽ áp đôi môi mình vào hết chùm hoa này đến chùm hoa khác. Bá»—ng cô nghe tiếng mõ tre từ chiếc thuyá»n cái. Tiếng mõ được quy định thay tiếng gá»i nhau cá»§a những ngưá»i sống trên sông. Má»™t lúc sau tiếng mõ lại vang lên. Chinh cuống quít, cô quÆ¡ tay dứt những chùm hoa cải. Lần thứ ba, tiếng mõ nghe gấp và chói. Cô biết bố đã nổi giận. Cô ôm bó hoa gãy nhàu chạy xuống bá» sông. Vừa ngồi vào má»§ng, cô vá»™i gõ trả lá»i và hối hả bÆ¡i vá» thuyá»n. "Mày Ä‘i đâu mà không trả lá»i". "Con tưởng bố gá»i anh cả". Ông im lặng, nghi ngá» nhìn cô.

Rồi đêm sau cô lại tìm cách lên bá». Và trước khi trở lại thuyá»n, cô lại ngắt những chùm hoa cải mang vá». Nhưng đến đêm thứ ba thì có ngưá»i phát hiện ra việc làm cá»§a cô. Ãó là má»™t chàng trai chừng ba mươi tuổi mặc má»™t bá»™ quân phục đã cÅ©. Những ngày trước đó bà mẹ chàng trai thưá»ng xuống bến sá»›m và phát hiện những luống hoa cải bà để giống cho vụ sau bị ai đó ngắt nham nhở từng quầng. Bà ca thán vá»›i con và chàng trai quyết rình bắt cho được kẻ phá hoại. Khi Chinh Ä‘ang quỳ trước đám hoa cải vừa vuốt ve chúng vừa thì thầm trò chuyện thì nghe tiếng quát khẽ nhưng rất gắt cá»§a chàng trai. Cô giật mình hoảng hốt quay lại, và vẫn trong tư thế quỳ, cô ngước mắt lên nhìn chàng trai, ngưá»i run lên vì sợ hãi. Cô không khái niệm được sá»± sai trái do việc làm cá»§a mình, mà sợ hãi vì trước cô trong đêm trăng lạnh là má»™t ngưá»i lạ.

- Cô là ai? Cô làm gì ở đây ?

Chàng trai há»i và bước lại gần cô. Cô lúng túng đứng dậy. Chợt những làn mây má»ng tan Ä‘i. ánh trăng trong veo đổ tràn gương mặt cô. Bây giá» thì đến lượt chàng trai giật mình. "Ãẹp quá !". Anh thầm kêu lên. Sao trong đêm trăng tÄ©nh lặng trên bãi sông ở má»™t làng quê hẻo lánh này lại xuất hiện má»™t ngưá»i con gái đẹp như thế ? Chiếc áo tối màu và ánh trăng làm ngá»i lên đôi bàn tay, cái cổ thon và gương mặt đẹp. Ãôi môi cô khẽ mím lại còn đôi mắt thì mở to. Chàng trai hồi há»™p, liếc nhanh cÆ¡ thể cô và nhận ra dưới lá»›p trăng má»ng, dưới lá»›p áo tối màu, là tuổi dậy thì nóng hổi, dịu dàng và phập phồng thở.

- Em ở đâu đến ?- Chàng trai nói bằng hÆ¡i thở. Giá»ng nói và gương mặt đàn ông đầy độ lượng cá»§a anh đã làm cho cô hết sợ. Cô mỉm cưá»i nhìn xuống dòng sông, ở đó tá»a má»™t quầng sáng đèn dầu. "à", anh chợt hiểu. Hàng tuần vá» thăm mẹ, anh vẫn thấy chiếc thuyá»n lấy cát ấy neo ở bến sông làng anh. Biết vậy nhưng anh vẫn há»i lại:

- Em ở dưới thuyá»n à ?

Cô gật đầu.

- Em thèm ăn rau cải à ?

Chinh bật cưá»i. Nụ cưá»i ngợp lên ngưá»i anh. Anh thấy mình mê Ä‘i trong khoảnh khắc.

- Thế em muốn gì ? Anh lúng túng há»i.

Chinh không trả lá»i mà giÆ¡ má»™t nắm ngá»n cải nhiá»u hoa ra trước anh.

- Hoa cải ? Em thích hoa cải?- Anh ngạc nhiên há»i. Cô gái lại gật đầu.

- Em vỠđây. Bố em gá»i !

Anh bá»—ng hoảng hốt sợ cô biến mất. Anh đứng lặng nhìn cô và rồi vá»™i vã ngắt những chùm hoa cải. Chinh nhận bó hoa cải từ tay anh rồi quay ngưá»i Ä‘i xuống bến.

- Này em ! - Chàng trai chạy theo - Tên em là gì?

- Chinh.

- Anh là Thao. Nhà anh ở kia kìa. Mai em lên nhé. Hoa cải nhà anh đấy.

Chinh mỉm cưá»i gật đầu và Ä‘i xuống bến. Anh nhìn theo. Ãến lúc này anh má»›i nhận ra mái tóc như thiên thần cá»§a cô. Anh ngá»­a mặt lên trá»i. Có lẽ mái tóc ấy đã từ vầng trăng chảy xuống.

Sáng sau, Thao dậy sá»›m. Suốt đêm qua hầu như anh không ngá»§. Anh nghe tiếng bà mẹ ca thán dưới bếp: "Không biết đứa nào lại phá luống hoa cải đêm qua". Thao mỉm cưá»i sung sướng. Anh chạy theo con đưá»ng nhá» xuống bến sông. ở giữa sông, chiếc thuyá»n cá»§a gia đình Chinh nằm bình yên trên mặt nước. Má»™t ngá»n khói xanh tá»a ra từ con thuyá»n lặng lẽ tan xuống mặt sông như sương. Thao đứng trên bá» hồi há»™p đợi, nhưng không thấy bóng má»™t ngưá»i con gái nào. Chỉ có hai ngưá»i đàn ông Ä‘ang loay hoay làm gì đó trên mui thuyá»n. Hay là đêm qua anh nằm mÆ¡. Có phải thật sá»± đêm qua anh đã gặp má»™t ngưá»i con gái như thế không? Thao chá» mãi và cuối cùng anh buồn bã trở lại bãi hoa cải. Bên luống hoa vẫn còn in những dấu chân. Và cạnh đó là những cánh hoa cải rụng lấm tấm vàng.

Rồi vào má»™t đêm sau đó ít ngày, Chinh lại chèo chiếc má»§ng nhá» lên bá». HỠđứng nhìn nhau trong ánh sáng má» má» cá»§a trăng bị mây má»ng che khuất. Há» chưa biết gì vá» nhau nhưng cả hai Ä‘á»u nhận thấy có má»™t cái gì đó má»ng, trong suốt Ä‘ang Ä‘an quấn vào há» như tÆ¡ nhện.

- Bố em đi rồi - Chinh thì thào.

- Ãi đâu?

- Bố đi có việc mấy ngày tận cuối sông.

- Ãêm nay em ở lại trên bá» vá»›i anh nhé. Em đừng vá».

- Bữa trước ở dưới thuyá»n em nhìn thấy anh, nhưng em không dám ra. Nếu anh nhìn thấy em anh gá»i thì bố em giết chết em.

- Sao lại giết? Thao há»i và bật cưá»i.






- Thật đấy. Cô nói và nhìn anh bằng đôi mắt buồn, rồi cầm tay anh đi vỠphía bãi hoa. HỠngồi xuống giữa những luống hoa cải. Hơi thở hỠphả nóng mặt nhau. Xung quanh hỠhoa cải vàng lấp lánh dưới trăng.

- Anh yêu em! Anh nói như phải cố gắng hết sức mình. Cô nhìn anh lặng lẽ như không hiểu Ä‘iá»u anh nói. Anh nâng gương mặt cô lên.

- Anh yêu em.

Chinh vẫn im lặng. Gương mặt cô như Ä‘ang ngá»§ trong lòng đôi bàn tay anh. Anh cúi xuống hôn cô và thấy cô rùng mình. Ãôi môi cô khẽ mím. Cô không biết đó là tình yêu. Cô chỉ thấy rằng ngá»±c cô như bị nén chặt. Ngưá»i cô bừng nóng. Cô cảm thấy hÆ¡i ấm cá»§a mẹ cô từ những năm tháng xưa Ä‘ang tá»a vào cô. Cô vá»™i đứng dậy. Thao ngÆ¡ ngác đứng theo. Bá»—ng cô ôm lấy anh khóc nức nở. Má»™t lúc sau, cô ngước lên nhìn anh và há»i:

- Anh là ngưá»i mặt đất à?

- Trước đây, anh là má»™t ngưá»i lính - Anh nói.

*
* *

Trá»i má»—i ngày má»™t ấm lên. Những cánh hoa cải rụng xuống má»—i ngày má»™t nhiá»u. Rồi đến má»™t hôm anh giật mình nhận thấy hoa cải đã rụng gần hết, chỉ còn lại những bông nở muá»™n. Anh cứ cảm thấy rằng khi cánh hoa cuối cùng rụng xuống thì Chinh sẽ biến mất.

- Em phải ở lại đây với anh. Em sẽ ở nhà anh với mẹ. Em không đuợc đi đâu cả.

Cô nhìn anh lắc đầu. Anh rút trong túi ra một tỠgiấy đưa cho cô.

- Anh chép thơ tặng em đấy. Thơ Tago em biết không?

- Em không biết chữ.

- Sao, có thật thế không?

Anh ngạc nhiên há»i và lòng anh bá»—ng xót xa, anh đỡ cô ngồi xuống và ôm cô vào lòng.

- Anh sẽ dạy em há»c. Anh cÅ©ng Ä‘ang Ä‘i há»c đấy. Bây giá» anh giúp gì được em nào, em nói Ä‘i!

Chinh xoay ngưá»i ngồi tá»±a vào lòng anh. Cô kể cho anh nghe cuá»™c Ä‘á»i cá»§a gia đình cô. Cuối cùng cô quay lại nhìn anh và nói:

- Em muốn nhá» anh má»™t việc. Em muốn đưa mẹ em lên bá».

- Lên bá» ! Ãúng rồi. Chúng mình sẽ đưa mẹ lên bá». Chúng mình sẽ để mẹ yên nghỉ ở bãi sông này. Anh sẽ trồng thật nhiá»u hoa cải bên má»™ mẹ.

Cô gật đầu cưá»i hạnh phúc.

Thế là gần má»™t năm gia đình ông Lư ở lại bến sông làng Chùa. Ãôi khi há» cÅ©ng vắng bến dăm ba ngày. Má»™t mùa hè lại đến. Ãêm đêm Chinh thích thả mình xuống dòng sông. BÆ¡i bên cô là Thao. Anh có má»™t cÆ¡ thể khoẻ mạnh cân đối. Năm năm rèn luyện trong lá»±c lượng đặc công nước đã cho anh vốn sức khoẻ và sá»± phát triển cÆ¡ thể ấy. Sau ngày giải ngÅ©, anh thi vào đại há»c ngoại ngữ khoa tiếng Anh. Những đêm trên dòng sông dịu dàng chảy, há» quấn quýt vá»›i nhau như má»™t đôi cá thần. Dòng sông bí mật truyá»n vào cuá»™c Ä‘á»i há» sức mạnh hạnh phúc và sá»± khổ Ä‘au. Má»™t lần khi Ä‘ang bÆ¡i bên anh, Chinh thấy chóng mặt, cô ôm lấy vai anh thở dốc. Dòng sông chợt dừng chảy, im phắc lắng nghe cô, rồi bá»—ng trào lên những ngá»n sóng reo vui, nhảy nối nhau loan báo cho các loài thá»§y tá»™c biết Ä‘iá»u hạnh phúc thiêng liêng. Quanh há», có những con cá bay lên khá»i mặt nước như má»™t mảnh trăng con lấp lóa.

Như thưá»ng lệ, vào ngày giá»— bà mẹ, cả gia đình ông Lư nghỉ việc nhổ neo vá» Bãi Yên. CÅ©ng chính ngày này Thao thay Chinh đốt những nén hương cắm trên má»™ cá»§a bà mẹ. Thao đã bí mật đưa phần má»™ cá»§a bà lên bá» mấy tháng nay và chôn ở ngay trong vưá»n nhà anh. ở Bãi Yên sau khi làm lá»… xong, ông Lư sai Sá»i lặn xuống đáy sông để kiểm tra lại ngôi má»™. Gần má»™t phút sau, tăm nổi lên sùng sục và Sá»i nhao lên khá»i mặt nước kêu thảng thốt: "Má»™ bị phá ! Má»™ bị phá rồi". Má»™t ngá»n lá»­a bá»ng rát táp vào mặt ông Lư. Ông lao xuống sông hít má»™t hÆ¡i dài và lặn xuống. Những hòn đá xanh đã bị vứt ngổn ngang. Ông Lư biết không phải nước mà có má»™t ngưá»i nào đó đã phá ngôi má»™. Nhưng ai đã làm việc đó ? Câu há»i ấy làm máu ông sôi lên. Không ai biết ngôi má»™ này ngoài những ngưá»i trong gia đình ông. Ông ngoi lên và ra lệnh: "Thả gầu xúc cát xuống". Há» bắt đầu đào. Sau gần ná»­a tiếng đồng hồ ông mệt má»i trèo lên thuyá»n. Ông lẩy bẩy bước đến cá»­a nhà thuyá»n đỡ lấy quả bầu khô đựng rượu, ngá»­a cổ lên uống.

- Ãứa nào ?- Ông gầm lên- Ãứa... ưa... ưa... na...ào... ào?

Tiếng ông kéo dài như tiếng rú khản đặc dá»™i vào đôi bá», vá»ng lại rá»n rá»n trên mặt sông. Tất cả những ngưá»i trên thuyá»n cúi đầu im lặng. Trong góc nhà thuyá»n, Chinh ôm chiếc gối vào lòng kinh hoàng.

Ãến gần ná»­a đêm chiếc thuyá»n má»›i quay trở lại bến Chùa. Ông Lư ngồi gục đầu trên mui thuyá»n, trông ông già Ä‘i hàng chục tuổi. Hai anh con trai im lặng chèo thuyá»n.

Buổi sáng hôm sau má»i ngưá»i dậy rất sá»›m. ở ngoài mui thuyá»n ông Lư vẫn ngồi đấy. Ông đã ngồi như thế suốt đêm qua. Bá»—ng cô con dâu chạy từ trong nhà thuyá»n ra.

- Bố! - Cô gấp gáp gá»i ông và giúi vào tay ông má»™t xếp giấy cÅ© nhàu.

- Cái gì thế này? ông há»i và giÆ¡ những tá» giấy ra... Ông không biết chữ nhưng ông linh cảm thấy má»™t Ä‘iá»u không bình thưá»ng trong những tá» giấy.

- Cả đâu !- Ông gá»i. Sá»i Ä‘ang hút thuốc lào vá»™i chạy ra. - Mày Ä‘á»c xem cái gì đây.

Sá»i cầm lấy những tá» giấy và Ä‘á»c. Trước khi mẹ Sá»i mất, ông Lư vẫn gá»­i Sá»i đến há»c ở má»™t trưá»ng làng cùng con má»™t ông bạn thuyá»n làm nghá» chở đò ngang.

- Thưa bố. Ãây là thư cá»§a má»™t đứa nào đấy gá»­i cho con Chinh. Chúng nó nói chuyện yêu đương. Nhưng con Chinh có biết chữ đâu nhỉ.

- Con Chinh đâu? Ra đây.

Ông Lư gầm lên. Từ trong nhà thuyá»n, Chinh vừa khóc vừa chui ra. Cô đã nghe thấy câu chuyện vừa rồi.

- Ãứa nào? Cá»§a đứa nào? - Ông gầm lên và giúi nắm giấy vào mặt cô. Cô khóc nấc lên.

- Của... của anh ấy. Con xin bố. Con lạy bố!

Ông Lư giáng má»™t cái tát vào mặt cô. Chinh ngã vật xuống sàn thuyá»n. Cô chống tay ngồi dậy khóc nức nở. Cô chắp tay lạy ông.

- Con xin bố. Con lạy bố. Con và anh ấy yêu nhau.

- Trá»i Æ¡i ! Ông Lư kêu lên - Thế là nó đã lên bá» rồi. Nó đã đạp lên lá»i nguyá»n cá»§a ta. Nó giết chết cả gia đình này rồi!

Ông túm lấy mái tóc dài cá»§a cô, giúi đầu cô xuống sàn thuyá»n và vung rìu chặt mái tóc. Ông nắm phần tóc bị đứt ném xuống sông. Má»™t ngá»n gió ở đâu ào đến. Gió cuốn mái tóc lên không. Mái tóc bay rối bá»i, quằn quại.

- Ãánh tuốt xương nó ra - Ông nói và rút chiếc cần câu trên mái liếp cá»§a nhà thuyá»n quất vào cô vun vút. Chinh vòng tay ôm lấy bụng. Ngưá»i cô giật lên từng cÆ¡n. Má»™t lúc sau ông dừng lại, túm lấy áo cô giật mạnh. Chiếc áo rách tan chỉ còn lại hai Ä‘oạn tay áo.

- Tao sẽ lá»™t hết quần áo và vứt mày lên bá»...

Ông nói đến đó bá»—ng dừng lại, mắt mở tròn. Những ngưá»i trong gia đình cô cÅ©ng chững ngưá»i lại nhìn cô. Trước mắt há» cô Ä‘ang ngồi khóc không thành tiếng, mái tóc dứt nham nhở dính bết vào lưng cô đầy máu. Ãôi vú cô hÆ¡i sệ xuống, núm vú thâm lại, chiếc bụng chá»­a đã năm tháng cá»§a cô bây giá» bá»—ng to hẳn lên, hổn hển thở.

- Nó có chửa. Nó có chửa, bố ơi!

Sá»i thảng thốt kêu lên. Ãôi mắt ông Lư đỠđẫn. Chân tay ông run lên như bị bệnh thần kinh.

- Thảo nào... - Cô con dâu chặc lưỡi - Ãúng là con cá»§a ma cá»§a quá»· nên nhìn đẹp đến lạnh cả ngưá»i.

Ãúng lúc đó Thao bám mạn thuyá»n nhảy lên. Anh chạy lại ôm lấy Chinh.

- Anh ơi !- Cô nấc lên.

- Các ngưá»i không được làm thế. Các ngưá»i thật dã man. Thao rít lên, lòng anh đầy Ä‘au đớn và uất hận. ở sân nhà, anh đã nghe thấy tiếng kêu gào, khóc lóc cá»§a Chinh. Anh chạy xuống bến và nhận thấy ông Lư Ä‘ang đánh Chinh trên thuyá»n. Anh không kịp cởi quần áo dài, cứ thế lao xuống sông bÆ¡i đến nÆ¡i con thuyá»n đậu.

- Mày, chính là mày - Ông Lư bước lại trước Thao - Mày đã hại Ä‘á»i nó. Tao sẽ giết mày. Tao phải giết mày.

- Chính ông đã giết chết cuá»™c Ä‘á»i cô ta. Ông đã chôn vùi bà mẹ dưới đáy sông lạnh lẽo tối tăm, ông đã chôn vùi cuá»™c Ä‘á»i con cái ông trên chiếc thuyá»n này.

- Trá»i! Ngôi má»™... ngôi má»™. ở đâu? Mày, mày... ngôi má»™.

- Ãúng. Chính tôi đã đưa ngôi má»™ bà mẹ lên bá». Con gái cá»§a ông đã nhá» tôi. Cô ta đã làm đúng lương tâm và lòng hiếu thảo cá»§a má»™t ngưá»i con. Chính ông và gia đình này phải cảm Æ¡n cô ấy. Bây giỠông chỉ biết quyá»n lá»±c cá»§a ông. Chỉ vài năm nữa ông chết Ä‘i. Nhưng ông đã và Ä‘ang đày ải những ngưá»i khác sống má»™t cuá»™c Ä‘á»i tối tăm vô nghÄ©a. Bây giỠông phải cho cô ấy lên bá».

Anh cúi xuống nhìn xót xa tấm lưng cô, lưng Chinh bầm tím và ứa máu. Rồi anh ngẩng nhìn má»i ngưá»i nói:

- áo đâu ? ÃÆ°a áo cho cô ấy mặc.

Cát lặng lẽ Ä‘i vào nhà thuyá»n và mang ra má»™t chiếc áo đưa cho anh. Anh mặc áo cho cô và đỡ cô vào nhà thuyá»n. Má»™t lúc sau anh bước ra nhìn ông Lư và nói:

- Ông phải cho cô ấy lên bỠvà chính cả ông nữa. Tôi yêu cô ấy và tôi sẽ cưới cô ấy làm vợ.

- Mày là một con quỷ. Mày đã phá hại gia đình tao. Mày phải mang trả lại cho tao ngôi mộ.

- Nếu ông chấp nhận cho cô ấy lên bỠthì tôi sẽ chỉ cho ông biết ngôi mộ ấy ở đâu. Nhưng ông cũng không được đưa ngôi mộ ấy trở lại dòng sông.

Bây giỠtôi vỠlấy thuốc cho cô ấy.

*
* *

Khi Thao Ä‘i mua được thuốc cho Chinh trở vá» thì chiếc thuyá»n không còn trên bến Chùa nữa. Ông Lư đã cho con thuyá»n nhổ neo ngay sau khi anh rá»i chiếc thuyá»n. Anh không biết con thuyá»n Ä‘i vá» hướng nào. Anh quyết định chạy theo hướng dòng sông chảy. Ông Lư biết trước chuyện đó. Ông căng buồm cho thuyá»n chạy ngược dòng. Ông ngồi giữ bánh lái. Còn Sá»i và Cát phải lên bỠđể kéo phụ cho chiếc thuyá»n Ä‘i nhanh hÆ¡n. Mây Ä‘en bá»—ng cuồn cuá»™n đổ vá». Mưa mùa hạ ập xuống như trút nước. Dòng sông rá»™ng nên gió càng thổi mạnh. Thao vừa Ä‘i vừa thở trong mưa. Ãất trá»i mù mịt. Trên dòng sông lác đác có những con thuyá»n cập vào hai bá» tránh bão. Cứ thấy bóng má»™t con thuyá»n Thao lại cất tiếng gá»i. Nhưng chỉ thấy gió bão trả lá»i anh. Anh rét run lên rồi ở trong ngá»±c như có má»™t ngá»n lá»­a. Ngá»n lá»­a đốt nóng rát lồng ngá»±c. Ngá»n lá»­a chui qua cổ anh lên mÅ©i, lên mồm. Thao phải quay vá» nhà. Anh không đủ sức Ä‘i tiếp. Vừa vỠđến nhà thì cÆ¡n sốt lên đến lúc cao nhất. Anh cố gắng thay quần áo và nằm vật ra giưá»ng. Bà mẹ hốt hoảng đắp chăn cho anh và Ä‘i rang cám đánh gió cho anh. Ãến tối anh mê sảng, ngưá»i nóng ran. Má»i ngưá»i vá»™i vã đưa anh Ä‘i bệnh viện. Má»—i khi tỉnh lại anh lại há»i:

- Thuyá»n vá» chưa?

Không ai hiểu câu anh há»i. Má»i ngưá»i nhìn anh lo lắng. Còn anh cứ má»—i khi nhắm mắt thiếp Ä‘i lại thấy chiếc thuyá»n, thấy dòng sông và Chinh Ä‘ang bÆ¡i đến bên anh. Bá»—ng Chinh dừng bÆ¡i, ôm chặt lấy anh kêu lên khe khẽ. Gương mặt cô vừa Ä‘au đớn vừa hạnh phúc. Cô mỉm cưá»i và trán đầm mồ hôi. Rồi anh nghe tiếng trẻ khóc. Tiếng khóc âm vang náo nức cả dòng sông. Anh bế đứa bé nâng lên khá»i mặt nước. Nhưng rồi đôi tay anh nhẹ bẫng. Anh giật mình, đôi mắt dài dại mở ra nhìn má»i ngưá»i, môi anh thì thào:

- Thuyá»n đã vá» chưa?

Khi cÆ¡n sốt chưa kịp khá»i hẳn, anh đã quyết định Ä‘i tìm Chinh. Anh nói vá»›i bà mẹ rằng có lẽ hai tuần tá»›i anh không vá» nhà. Anh phải Ä‘á»c má»™t số sách tư liệu cho năm há»c má»›i. Anh lấy xe đạp và bắt đầu cuá»™c hành trình dá»c sông Ãáy nhưng suốt má»™t tuần đầu anh không có được má»™t tin gì vá» Chinh. Anh la cà ở những nÆ¡i thuyá»n tụ tập đông đúc. Anh kể cho những ngưá»i làm nghá» sông nước vá» gia đình cô. Có ngưá»i nói há» nhìn thấy chiếc thuyá»n đó qua nÆ¡i hỠđã ở mấy hôm trước. ở trên mui thuyá»n có má»™t cô gái hai tay bị trói vào cá»c. Có ngưá»i lại kể rằng há» thấy má»™t thuyá»n câu nhá» cứ quay tròn trôi theo làn nước, trong thuyá»n có má»™t đứa bé má»›i đẻ. Má»™t đôi vợ chồng già không có con đã đón đứa bé ấy vá» nuôi. Rồi lại có ngưá»i nói rằng há» nghe đồn có má»™t ngưá»i đàn bà chết trôi, trên bụng có má»™t đứa bé mắt tròn như mắt cá. Ãứa bé ấy nhìn vào bá» cứ cưá»i ba tiếng lại khóc ba tiếng... Thao cứ Ä‘i mãi theo những lá»i đồn đại như chuyện cổ tích cá»§a những ngưá»i dân chài cho đến khi ra đến biển. Biển tít tắp không bá» không bến và rá»n rÄ© tiếng sóng.

Cho đến má»™t buổi sáng Thao dậy sá»›m. Suốt cả bãi sông làng anh rá»±c vàng hoa cải. Những bông hoa cải nhá» nhắn, má»m mại, ấp áp Ä‘ung đưa trong gió. Thao bá»—ng thấy trái tim rung lên đập hối hả. Anh chạy ùa xuống bến. Bá»—ng anh quỳ xuống bên luống cải. Trước mắt anh, trên mặt phù sa rụng lấm tấm những cánh hoa má»ng và từ đó kéo dài xuống bến sông là những dấu chân má»ng và nhá» nhắn.
Tài sản của Memory

Trả Lá»i Vá»›i Trích Dẫn
  #120  
Old 20-05-2008, 10:03 AM
Memory
Guest
 
Bài gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
Miá»n Cá» Hoang
Trần Thanh Hà

Trong vưá»n, có má»™t khoảng nhá» bà trồng đủ các thứ rau: chân vịt, mã Ä‘á», diếp cá, cả rau dá»n đất. Bà dùng thân lau nẹp thành liếp. Ken dầy đến ná»—i gà cÅ©ng không chui vào được. Suốt ngày bà ở ngoài bám đất, cuốc xá»›i, nhặt cá», ươm cây. Bà bảo các thứ rau này, đừng nghÄ© nó dại, thuốc nam hết cả. Mùa hè bà luá»™c rau sam, rau chân vịt "ăn cho nó mát", nhưng đến bữa cả nhà chỉ ăn hết góc đĩa, bởi nó cứ nhÆ¡n nhá»›t, nhàn nhạt thế nào ấy. HÆ¡i nóng sốt má»™t tí là y như rằng bà nhai diếp cá bắt đắp lên trán, hôi Æ¡i là hôi. Chỉ bữa nào có cua đồng, mẹ nhổ rau dá»n đất nấu canh, cô Sá»­u má»›i khen ngon. Ngày cô Sá»­u đám cưới, đám thanh niên hè nhau đạp gãy cái hàng rào cá»§a bà để vào xem cái video bố Ä‘em từ trên huyện vá» chiếu bá»™ phim đánh chém nhau cá»§a Hồng Công. Sáng sau ra vưá»n, thấy đất bị dẫm đạp vô số dấu giày, rau cá» nát bét lẫn vá»›i đầu mẩu thuốc lá, bà sốt ruá»™t chá»­i um, đến ná»—i mẹ phải gắt bà má»›i thôi. Chiá»u lại đã thấy bà mang cuốc chét ra cuốc xá»›i. Chú Thao từ bên kia đồi vác sang mấy bó lau, lụi hụi trồng cái liếp rào cho bà. Bố cằn nhằn: "Không có việc bà nghỉ cho khoẻ, việc gì phải đất vá»›i cá»". Bà thở dài, dặn nhá»: "Nhá»› đái vào cái máng sau nhà cho bà tưới cây".

***

Lối dẫn ra nhà chú Thao băng qua má»™t vạt đồi cá» léc cao quá đầu ngưá»i. Men bá» khe có hÆ¡i nước, léc xanh um tùm, lá to và dài, trông rợn cả ngưá»i. Trong rừng không có loại cây nào lá sắc như cây léc, chỉ cần vương nhẹ nghe Ä‘au, y như rằng lá léc cắt. Thế nhưng chú Thao không phát đưá»ng, cứ đạp léc xuống mà Ä‘i, chân léc gãy không cong rẽ ra hai bên tạo cho lối Ä‘i hình cái máng vòm. Mùa khô, những ngưá»i Ä‘i bứt lá vá» bá» chuồng hay Ä‘i qua lối nhà chú Thao, nhưng há»… mưa xuống trên phiến léc thỉnh thoảng có vắt, sên, nên con đưá»ng hầu như bá» hoang. Lâu ngày, từ những gốc léc gãy, những mầm léc non lá tươi và má»m vươn lên vẫy vẫy.

Chú Thao là ngưá»i trở vá» cuối cùng cá»§a xóm. Ngày chú ôm chiếc túi lép bước vào cổng nhà, thím Hồng đã hai mặt con, ở vá»›i chồng bên chợ, cách sông và má»™t thôi đưá»ng. Bà ôm lấy chú mà khóc, mà kể lể thôi là kể lể. Mẹ và cô Sá»­u khóc thút thít. Chú đứng trước bàn thá» mình chẳng nói gì, cÆ¡ má trái giật giật. Mặt chú trông chẳng giống mặt ngưá»i trong ảnh, phía hay giật Ä‘en má»™t mảnh và đầy sẹo nhá».

Bà nhắn qua chợ cho thím Hồng. Thím vá» có má»™t mình, mắt đỠhoe. Vừa thấy chú Thao thím liá»n sụp xuống lạy. CÆ¡ má trái cá»§a chú càng giật mạnh hÆ¡n. Chú bảo: "Sá»± thể đã thế, đừng nghÄ© ngợi gì. Cố mà sống vuông tròn vá»›i ngưá»i ta". Thím Hồng vá», rồi lâu không thấy sang nữa.

ở nhà được ít lâu, chú Thao làm cái nhà bây giá». Căn nhà lúc má»›i dá»±ng nằm chá»ng lá»n giữa bạt ngàn cá» léc, đứng xa không trông thấy. Chú Thao cặm cụi cuốc đất trồng khoai, trồng sắn. Ãất tốt, chả mấy chốc vưá»n chú đã có cái để thu hoạch. Bây giá», những cây xoài cây mãng cầu đã lá»›n nhanh lên khá»i ngá»n léc. Nghe đâu chú còn định xin xã cho khai phá mấy vạt đồi phía sau để trồng bạch đàn nhưng xã không cho. Ông Bính chá»§ tịch nói là đất ấy nhiá»u bom đạn, đụng vào lỡ xảy ra chết chóc, không ai chịu trách nhiệm. Chú gặp bố nhá» nói há»™. Bố bảo: "Không dá»…", chú nhắc lại: "Vâng, không dá»…", rồi vá».

Những chiá»u muá»™n chăn trâu bên này đồi nghe vẳng từ bên kia tiếng sáo. Dặt dìu nôn nao. Tiếng sáo phảng phất trong sương khói chiá»u nghe có cái gì quằn quại trong lòng. Cả rừng léc rập rá»n theo tiếng sáo. LÅ© chăn trâu đứng ngẩng quên cả ngày Ä‘ang tắt, quên cả đói cả lạnh. Dứt tiếng sáo chúng má»›i lục đục lùa trâu vá», thầm thì kháo nhau: "Ông Thao trông mặt sợ thế mà thổi sáo hay tàn bạo nhỉ!".

Bà kể, ngày con gái thím Hồng xinh nhất làng Thượng, nhà đã gả chồng rồi vẫn nhất quyết chối chỉ bởi mê tiếng sáo chú Thao. Ãêm văn nghệ nào có chú thổi sáo, thanh niên nam nữ đứng xem đông nghịt, hết thảy Ä‘á»u ngây ngất. Tiếng sáo như có bùa quyến rÅ© hết con gái làng, đến ná»—i trai làng có bận dá»a bẻ hết ống sáo chú Thao, cấm chú thổi. "ấy vậy mà bây giá»..." Nói thế, bà lại khóc. Má»—i lần nghe bà khóc, cô Sá»­u nhăn mặt: "Ai ngưá»i ta cÅ©ng biết, mẹ kể mà làm gì".

Khoảng gần Tết, mấy cây chanh ghép trong vưá»n chú Thao trổ bói. Giữa má»™t vùng chỉ cá» là cá», hương chanh ngá»t ngào, tinh khiết. Ong rừng nương theo mùi hương rá»§ nhau bay vá», rập rá»n trên những vầng hoa trắng. Chú Thao ngồi hàng buổi trầm ngâm, mắt vá»i vợi mông lung trông ra bạt ngàn ngá»n léc uốn cong theo gió, cÆ¡ má trái giật giật.

Từ độ hoa chanh vưá»n chú Thao nở, cô Sá»­u thỉnh thoảng sai "Mày chạy vào nhà ông Thao kiếm ít hoa vá» gá»™i đầu". Cô đâm nghiá»n thứ nước bồ kết nấu thả vài cánh chanh trắng, hương thoang thoảng, thanh và cay, gá»™i xong nhiá»u ngày mà hương còn á»§ trong tóc. Hoa chanh nở có kỳ, nhưng cô Sá»­u bao giá» cÅ©ng có để gá»™i đầu là nhá» chú Thao nhặt hoa rụng, hong khô, cất kỹ, má»—i bận lại cho cô Sá»­u má»™t ít. Cô Sá»­u có lần đùa: "Vì mấy cây chanh nhà ông Thao mà tao lấy được chồng, cô hếch mặt: "Còn mày, đến thá»i không bù giá bằng hoa chanh được. Bảo bố mày sắm cho ít vòng xuyến...".

Cô Sá»­u vốn không đẹp, da Ä‘en, vóc ngưá»i to ngang, ăn nói đốp chát. Há»c xong trung cấp nông nghiệp, vá» xã làm kỹ thuật viên, cÅ©ng chân lấm tay bùn như ai, nhưng há»… trai làng buông lá»i tán tỉnh là cô bỉu môi ra chiá»u cưá»i thưá»ng. Cô nói cô thích ngưá»i trình độ. Ngoài ba mươi, cô còn ở vậy. ấy thế nên cô nhận lá»i lấy anh kỹ sư ở cÆ¡ quan bố.

Bà cÅ©ng hay sai. Bà thưá»ng bảo mang những thức rau trong vưá»n cho chú Thao. Má»—i lần sai Ä‘i bà lại Ä‘em chuyện chú Thao hồi chưa Ä‘i bá»™ đội ra kể, nào là chuyện chú Thao tát cá vá» bắt bà nấu canh rau tập tàng ra sao, nào là chuyện chú Thao cuốc đất khá»e như thế nào. Thôi thì đủ chuyện, dài có khi hết buổi, làm mẹ phải nhắc khẽ: "Chạy ù Ä‘i rồi vá» há»c bài".

Chú Thao ít qua nhà nhưng há»… qua là thế nào chú cÅ©ng mang cho chục trứng, miếng thịt nhím, thịt chồn bẫy được, ngồi vá»›i bà má»™t chốc, nói dăm ba câu là Ä‘i ngay. Có lần cô Sá»­u bảo: "Hay anh lấy vợ Ä‘i. Ãã già đâu. Em sẽ mối cho anh con bạn há»c..." Không chá» cô Sá»­u nói hết, chú Thao trừng mắt làm cô ấn gãy thá»i son Ä‘ang tô môi giở, xịu mặt. Chú Thao Ä‘i rồi cô má»›i toang toang: "Dở hÆ¡i, ông Thao ông ấy dở hÆ¡i. Thá»i này đàn bà rẫy ra, khối đứa thèm đàn ông không ai để mắt. Ông Thao có hÆ¡i bị cháy mặt má»™t chút nhưng cÅ©ng là đàn ông. Có vợ có chồng vẫn cứ hÆ¡n thui thá»§i má»™t mình. Biết toan tính, chăm chỉ như ông ấy, chả mấy chốc mà giàu. Hay còn chung thá»§y vá»›i bà Hồng? Bà ấy đã là vợ ngưá»i ta, còn thương tiếc ná»—i gì nữa không biết..." Bố gắt: "Biết thì nói, không thì đừng. Cô là hay nói nhiá»u". Cô Sá»­u đùng đùng: "Thấy phải là tôi nói chứ! Ông làm như ông thương ông Thao lắm không bằng. Thương sao để ông ấy ra ở rừng má»™t mình? Sao không chạy cho ông ấy cái giấy thương tật? Mà ông chỉ bảo vá»›i xã má»™t tiếng là ngưá»i ta cho ông Thao thầu cái đồi léc, thế mà không. Ãể cho cá» nó má»c bạt ngàn, ngưá»i ta muốn làm kinh tế lại không cho". "Ãã bảo lắm bom...". "Bom cái gì? Ông không phải sợ cho cái tính mạng cá»§a ông Thao, ông sợ cái khác. Ãạo đức giả tuốt!". "Cô đừng có hồ đồ. Im Ä‘i cho tôi nhá»!". Bố bá»±c bá»™i. Cô Sá»­u không im, cô xỉa xói: "Ông đừng ỉ mà quát tôi nhé! Ông bắt ai im được chứ tôi thì đừng hòng. Tôi biết tá»ng trăm ngàn chuyện xấu xa cá»§a ông. Tôi biết cả cái giấy đòi nhập ngÅ© là đỠtên ông, nhưng vì ông sắp Ä‘i nước ngoài nên phải cạy cục lo cho ông Thao Ä‘i thay. Có ông Thao gánh hết thiệt thòi ông má»›i thành ông này ông ná». ấy thế mà giá ông Thao chết Ä‘i có khi ông lại dá»… chịu hÆ¡n là thấy ông ấy lù lù dẫn xác trở vá»..." "Mày, mày, mày..." - Bố lắp bắp, mặt đỠngầu. Cô Sá»­u ngoảy mặt bá» Ä‘i. Bà rên rẩm: "Vô phước, tao vô phước..." Mẹ lặng im cắn môi ngồi má»™t mình trong buồng. Bố nổ máy xe phóng ra huyện dù chưa hết ngày chá»§ nhật.

*
* *

Cô Sá»­u lấy chồng chưa đầy năm thì tay xách nách mang vá» nhà. Mẹ kéo cô vào buồng, mặt tái nhợt: "Làm sao thế hả". Cô Sá»­u khóc, nói trong nước mắt: "Em dại. Ãã trót ở đến chừng ấy thế mà không ở luôn, lấy chồng làm gì cho nó nhục...". Mẹ đảo mắt chung quanh hoảng sợ: "Thì nho nhá» thôi! Có gì cô nói Ä‘i xem nào". Cô Sá»­u quệt nước mắt: "Cái số em nó khổ. Ngót ba chục tuổi đầu ai cÅ©ng cưá»i ế ẩm, lấy chồng trình độ, ăn trắng mặc trÆ¡n thiên hạ tưởng sung sướng, nào ngá» vá»› phải thằng cha bất lá»±c. Biết em có bầu, nó đánh chá»­i em thậm tệ...". "Trá»i Æ¡i là trá»i!" - Mẹ bưng mặt.

"Tôi bá» chồng. Ai nói gì thì nói". Cô Sá»­u tuyên bố khi có đủ mặt cả nhà. Bà chu chéo, bà bảo rằng chính cô làm nhục gia phong, rằng cô bôi tro trát trấu vào mặt bà. Bà khóc, bà chá»­i ầm cả nhà. Bố im lặng hút thuốc, mãi sau má»›i nói: "Chuyện xấu, chẳng biết giấu Ä‘i, cứ vạch áo cho ngưá»i xem lưng. Cái làng này không khéo đến lúc cô Sá»­u đẻ, há» kéo cả đến xem đứa bé giống ai...". "Muốn xem tôi cho xem chứ! Tôi sợ gì mà giấu vá»›i diếm". "Hay há»›n lắm đấy, cô lên phố mà xem, mấy hôm nay đầu đưá»ng xó chợ, đâu cÅ©ng thấy tụ tập đàm tiếu chuyện vợ chồng cô. Cô không ngượng nhưng mà tôi ngượng, tôi nhục...". Cô Sá»­u cúi nhìn cái bụng sắp sá»­a vượt mặt, lại khóc. Nhà buồn như có đám.

Tháng Chạp thứ hai, hoa chanh vưá»n chú Thao nở. Cô Sá»­u đã không còn sai chạy sang chú Thao lấy hoa chanh nữa. Cá» léc vẫn rập rá»n xanh biếc má»™t màu, ngàn ngàn lá»›p sóng xô Ä‘uổi nhau chạy qua, xôn xao, khấp khởi. Heo may thổi lồng lá»™ng buốt lên tận óc. Lại mưa phùn hay đổ vào buổi chiá»u tối, giăng mắc lên làng mạc má»™t làn sương má» dày đặc. Bà bây giá» chỉ còn ngồi hong tay trên bếp lá»­a, hết sáng tá»›i chiá»u, hết chiá»u tá»›i tối, đêm bà ngá»§ mẹ cÅ©ng phải vùi than dưới giưá»ng cho bà. Lâu bà không còn nhắc đái vào cái máng sau vưá»n nữa. Khoảng đất cá»§a bà dá»n đất già nở từng bông hoa xanh xám dài ngoẳn ngoẵn, chen chúc vá»›i lÅ© cá» hôi hoa màu hồng hồng, lá phá»§ má»™t lá»›p lông má»c nham nhám. Cái liếp rào má»™t lần gió lay là xiêu vẹo chá»±c ngã. Phần cái cuốc chét, cán gãy mẹ đã cho vào bếp Ä‘un, lưỡi sắt hôm qua thằng cu Ti đã bán cho đồng nát.

Con cô Sá»­u xinh như tranh, chỉ má»—i hay đái dầm. Không thấy hàng xóm đến xem mặt đứa bé như lá»i bố, chỉ có ông Bính chá»§ tịch không con đến nhận thằng bé nhưng cô Sá»­u cưá»i bảo: "Tôi đẻ, con tôi, chẳng con ai cả".

Cô đặt thằng bé vào cái nôi buông mùng trắng rồi hát:

Cái vạc mày ngủ cho ngon
Mai sau mày lớn, tìm cho ra gái ngoan mà hẹn hò...

Cô bảo: "Mày trông chừng em cho cô nhé! Cô chạy quàng Ä‘i má»™t tí. Lâu ngày nằm ổ, buồn quá!". Cô vấn tóc chùm khăn kín mặt, Ä‘i. Quá bữa cô má»›i vá». Từ ngoài ngõ đã nghe tiếng cô oang oang: "Ãiên, ông Thao nhà mày Ä‘iên mất rồi". Mẹ tất tả chạy từ dưới bếp lên. Cô Sá»­u vừa tháo khăn vừa nói: "Ãàn bà không chồng làng này thiếu gì. Lấy ai chẳng lấy, lại Ä‘i rước mẹ con con mụ Ná»n. Mang gông suốt Ä‘á»i mà không tránh khá»i miệng thế gian"...

à, ra cô Ná»n vỠở vá»›i chú Thao. Cô Ná»n nhà ở gần trưá»ng há»c, không thấy nói có chồng nhưng có ba đứa con. Bá»n há»c trò hay vào nhà cô xin nước uống, lợi dụng bứt trái Ä‘u đủ non, dăm quả ổi xanh, trốn há»c chấm muối á»›t, có đứa táo tợn còn lấy cắp trứng gà, bồng cả gà mẹ. Cô Ná»n biết nhưng không chá»­i, không mắng. ÃÆ°á»£c thể bá»n trẻ lại làm quá. Cô là đối tượng trong những câu chuyện cá»§a đám đàn ông tụ tập khi rá»—i rãi. HỠđùa phát vào lưng nhau đôm đốp: "Em Ná»n ấy à, cứ xuống xá» kể lể ná»—i bất hạnh là em má»m lòng cho tuốt...". Ãàn bà khinh nhá»n cô ra mặt. Há» bảo cô ** thõa, há» bảo cô khốn nạn. Quanh năm suốt tháng, ngoài lÅ© há»c trò chẳng có ai tá»›i nhà cô ban ngày ban mặt.

Cô Sá»­u lay gối bà, than thở, chuyện chú Thao. Bà ngồi lặng im hong tay trên bếp, chẳng ra nghe, chẳng ra không. Mắt bà đục má» như có phá»§ sương khói. Bà cưá»i, phô hàm lưỡi trống trÆ¡n sóm sém. Lâu bà má»›i há»i mẹ: "Thế bao giỠđến giá»— thằng SÆ¡n?". Mẹ dịu mắt, nhắc khẽ: "Chú ấy còn sống, đã vá»...". à thế..." Mắt bà ánh lên má»™t chút sáng, rất nhá», rất má»ng, rồi nguá»™i tắt nhanh chóng, lại chỉ thấy sương khói đục má». Mẹ và cô Sá»­u nhìn nhau, không ai nói.

***

Trong hÆ¡i may, trên những triá»n đồi hoang chỉ còn độc má»—i lÅ© trẻ chăn trâu. Chúng co ro trong áo tÆ¡i, da tái xám, giữa lồng lá»™ng gió. Trên muôn triệu lá léc xanh xuyên qua lá»›p lá»›p mưa phùn là trong trẻo, là réo rắt, là huyá»n hoặc tiếng sáo. Chưa bao giá» ná»—i niá»m da diết đến thế. Không đứa nào lên tiếng. Chúng nắm chặt tay nhau nhìn vá» hướng ngôi nhà nhá» bên kia đồi. Phía đó, má»™t làn khói bếp má»ng bay lên, vẽ má»™t đưá»ng cong má»m mại, rồi tá»a tá»a vào trong chiá»u muá»™n.
Tài sản của Memory

Trả Lá»i Vá»›i Trích Dẫn
Trả lá»i

Từ khóa được google tìm thấy
âàëåíòèíà, áåñïëàòíûé, áåðêîâà, äèñêè, àëüôà, ãîòèêà, ãîðÿùèé, chẻ que tăm, choàm ngoặp, diepkhuc.coằng, êíèæíûé, êîíêóðñû, êóëèíàðíûå, êðàñîòû, ìåáåëü, ïåñíÿ, ìåðñåäåñ, ïëèòêà, ïîãîäû, ïîòòåð, îòå÷åñòâà, ìóðàò, ïðîåêòû, khuỳm khuỵp là gì?, khuýp khuỳm khuỵp, ñàíòåõíèêà, ñîâìåñòèìîñòè, ñíîóáîðä, ñòóäåíòîâ, ñòðîèòåëüñòâå, ôåäåðàëüíàÿ, òåíäåð, òàìîæíÿ, õåíòàé, òåñòû, ôèçèêà, òîâàðû, òî÷êà, óðàëñèá, ðàáîòó



©2008 - 2014. Bản quyá»n thuá»™c vá» hệ thống vui chÆ¡i giải trí 4vn.euâ„¢
Diễn đàn phát triển dựa trên sự đóng góp của tất cả các thành viên
Tất cả các bài viết tại 4vn.eu thuá»™c quyá»n sở hữu cá»§a ngưá»i đăng bài
Vui lòng ghi rõ nguồn gốc khi các bạn sử dụng thông tin tại 4vn.eu™