Tiếp
CHƯƠNG 6: 15 BƯỚC ĐI TỚI LÒNG TỰ TIN
Bước thứ nhất
Kiểm kê tài sản, còn lâu bạn mới phá sản! Kiểm kê xong, bạn sẽ thấy rõ là NẾU BẠN KHÔNG CHO PHÉP, KHÔNG AI TRÊN HÀNH TINH CÓ THỂ KHIẾN BẠN CẢM THẤY THUA KÉM ĐƯỢC.
Mà bạn yêu mình lắm nên đâu có cho phép vậy được. Tôi thích câu nói của Booker T. Washington, con người bất tử (xuất thân từ giai cấp nô lệ, người sáng lập viện Tuskegee vào thời còn nặng thiên kiến chủng tộc) “Tôi sẽ không cho phép ai thu hẹp và hạ giá tâm hồn mình bằng cách làm cho tôi ghét nó cả”.
Bạn phải yêu thích mình vì ba lý do sau:
THỨ NHẤT: LƯƠNG TRI BÌNH THƯỜNG ĐÒI HỎI NHƯ VẬY.
Mới đây một phụ nữ ở Cary, bang Indiana đã nhận được 1.000.000 đô la bồi thường vì bị thuốc làm hư mắt. Chị dùng thuốc tẩy tàn nhang trên mặt nhưng để thuốc rơi vào mắt, khiến nó bị hư hại 98%. Bạn có muốn thế chỗ chị không?
Tại California, một phụ nữ khác được xử 1.000.000 đô la cấp dưỡng vì bị gãy lưng trong một tai nạn máy bay. Các bác sĩ nói chị sẽ không bao giờ còn đi nổi nữa. Bạn có chịu đánh đổi số phận của chị không?
Nếu mắt còn sáng, lưng còn thẳng, tất ta còn cả ngàn cơ hội làm giàu nên bạn đâu có dại gì đổi chác như vậy. Bạn mà đề nghị ắt họ sẽ sẵn lòng đổi ngay và còn hết lòng cảm ơn bạn nữa.
Tự thâm tâm, bạn vẫn biết dù mình nghèo cỡ nào hay mê tiền đến đâu cũng chẳng bao giờ chấp nhận đề nghị “đổi chác” ấy. Vì tuy là người thì ai cũng cần tiền, nhưng đừng phải đánh đổi bằng sức khoẻ và tài sản quí nhất cơ!
Betty Grable, bà hoàng xinh đẹp lừng lẫy thời đệ nhị thế chiến, nổi danh với “đôi chân đáng giá bạc triệu” (đôi chân này được bảo hiểm 1 triệu đô la).
Bạn có muốn xem đôi chân 1 triệu đô la khác không? Mỗi lần nhìn xuống chân mình là bạn đang nhìn vào đôi chân bạc triệu đấy, vì nếu nó còn cứng cát, ắt bạn chẳng dại gì đổi nó lấy tấm chi phiếu 1 triệu đô la đặt trên đôi chân Betty Grable đâu.
Vậy nếu bạn không chịu đổi mắt lấy 1 triệu đô la, đổi lưng lấy 1 triệu đô la, đổi chân lấy 1 triệu đô la, tức là bạn đã đáng giá ít nhất 3 triệu đô la rồi. Ấy là mới kể sơ sơ thôi đó. Đến đây hẳn bạn cũng thấy thích mình hơn rồi phải không?
May thay, bạn đâu có cần phải đổi chác sức khoẻ lấy tiền bạc làm gì vì nếu biết phát huy những đức tính tích cực mà tôi nói đến trong sách này trên nền tảng ý chí, trung thực, liêm chính, yêu thương, trung thành và lương thiện tất bạn sẽ có đủ cả (sức khoẻ, của cải, hạnh phúc, bình an, bạn hữu...).
NGƯỜI ĐỘC NHẤT TRONG 1 TỶ NGƯỜI
Mấy năm trước, một tờ báo ở Dallas có đăng tin một bức tranh của Rembrandt đã bán được hơn một triệu đô la. Đọc xong bài báo này, tôi tự hỏi: Do đâu mà bức tranh vẽ trên vải ấy đáng giá như vậy nhỉ? Rồi tôi tự trả lời, có nhiều lý do, thứ nhất đó là bức tranh độc nhất vô nhị. Thật vậy, trong hàng tỷ bức tranh vẽ từ thuở khai thiên lập địa đến giờ, không có bức nào như vậy cả. Nó là bức nguyên tác của Rembrandt. Nó quí giá vì hiếm có! Thứ hai, Rembrandt là một thiên tài hàng trăm năm mới xuất hiện một lần, điều đó ai cũng phải thừa nhận. Rồi tôi bắt đầu nghĩ đến bạn. Từ xưa đến nay, hàng tỷ người đã sống trên hành tinh này, hiện giờ cũng đang có mấy tỷ người nữa, nhưng chưa bao giờ và cũng sẽ không bao giờ còn có một người như bạn cả. Bạn là người hiếm có, độc đáo, khác biệt và duy nhất trên địa cầu. Rembrandt tuy là một thiên tài nhưng cũng phải chết. Bạn cũng quý giá như Rembrandt hoặc bất cứ ai khác. Ngoài việc có thiên tư, Rembrandt còn phải tập luyện hằng ngày. Từ khi ông ra đời, dễ có đến cả trăm người như ông thuộc đủ lãnh vực nhưng họ lại không bao giờ chịu cầm cọ lên vẽ cả. Nói rộng ra, giả như cả thị xã chỉ có mỗi một chiếc xe của bạn thôi, thì bạn đã nắm trong tay một vật hết sức quý giá rồi đó, trừ phi bạn không bao giờ đánh xe ra khỏi nhà xe mà thôi. Cũng vậy, vì chỉ có độc một người như bạn trong cõi tồn sinh nên bạn có giá trị vô song. Hãy đem bản thân và tài năng mình ra sử dụng, bạn ơi. Bạn hãy nhớ cho rằng Đấng Tạo hoá đã tác tạo nên bạn và phú bẩm tài năng là để bạn đem ra sử dụng chớ đâu phải để bạn chôn vùi đi mất.
THỨ HAI: KHOA HỌC GIẢI THÍCH ĐIỀU ĐÓ.
Đa số chúng ta đều tin vào khoa học, vậy bạn thử xét mình theo khía cạnh khoa học xem sao. Óc bạn có khả năng lưu trữ nhiều thông tin hơn hàng tá những máy vi tính tinh vi nhất. Trí tuệ bạn có thể chứa nhiều thông tin hơn cả triệu quyển sách trong thư viện quốc gia. Các nhà khoa học nói rằng nếu muốn tạo ra một bộ óc như óc người sẽ phải tiêu tốn hàng tỷ đô la, với khối lượng đồ sộ hơn cả toà nhà Empire State Building và cần một lượng điện nhiều hơn cả một thành phố ngàn cư dân. Và dù có những nhà thiết kế lỗi lạc nhất thế giới cũng như đủ mọi linh kiện, tiền bạc và năng lượng như vậy đi nữa thì bộ óc nhân tạo ấy cũng không thể sản sinh nổi một tư tưởng mà trí óc ta có thể nghĩ trong nháy mắt được.
Mỗi lời bạn thốt ra đều do đầu óc phi thường của bạn khéo léo nối kết 72 sợi cơ bắp với nhau mới thành, chẳng vậy mà bạn bè thường nói đùa là miệng tôi kết toàn bằng cơ bắp!
Giờ thì hẳn bạn chẳng còn chối mình là người phi thường, đầy năng lực để leo lên thang dẫn đến đỉnh thành công nữa nhé! (tôi dám cá với bạn là có nhiều người kém hơn cũng đang leo lên đấy!).
BÁN CHO BẠN TRÍ TUỆ CỦA MÌNH
Chắc bạn lại bảo: “Ái chà! Tôi thông minh như vậy, lại bị khánh tận hoặc bết bát đến thế này sao?”. Bạn hỏi rất chí lý, dù sao tôi cũng xin mạo muội trả lời bạn tôi tiếc là vừa sinh ra bạn đã có trí khôn rồi, chứ giả như tôi có được trí khôn của bạn ắt cả hai chúng ta đều có lợi lớn! Này nhé, tôi sẽ bán nó cho bạn lấy 100.000 đô la, và sẽ được một món tiền lớn, trong khi đó, bạn vẫn mua được giá rẻ. Dù không nói ra, song tôi tin chắc bạn đang nói nhỏ với nói: “Này ông bạn, tôi đã dốc 100.000 đô la vào ông bạn ấy, dù sao cũng chẳng uổng chút nào, vì ông bạn đáng giá lắm chứ!”.
Thật vậy, bạn sẽ chẳng bao giờ phải phàn nàn vì mình mua hớ cả, và nếu ai chê mắc, chắc chắn bạn cũng chẳng tin! Dù sao, cũng xin nhắc lại là không phải tôi muốn nói về cái tội siêu đẳng “ta là người vĩ đại nhất” đâu đấy! Tôi chỉ muốn nói đến việc phát huy lòng tự tin của một người bình thường mà thôi.
THỨ BA: KINH THÁNH XÁC MINH ĐIỀU ĐÓ.
Lý do quan trọng nhất làm bạn yêu thích mình đó là dòng chữ: “Chúa yêu thương bạn – dù bạn thích hay không thích!” xuất hiện trên kính xe hơi của bạn. Kinh Thánh cho chúng ta biết con người đã được tạo dựng theo hình ảnh Thiên Chúa, chỉ thua các thiên thần một chút thôi. Đức Giêsu Kitô thì nói: “Việc Thầy làm, các con cũng làm được và thậm chí còn làm những việc lớn lao hơn.” Thiên Chúa không phân biệt tuổi tác, giáo dục, phái tính, tầm vóc, mầu da, cao thấp, hay bất cứ một phẩm chất bề ngoài nào như một điều kiện phải có để Ngài yêu thương. Ngài không loại trừ bạn. Thành công là điều rất dễ dàng – tuỳ theo mức độ bạn tin – và vì bạn đang trên đường tiến tới niềm tin nên bạn cũng đang trên đường đi tới thành công.
Hãy xem nào. Bạn là cha mẹ. Con cái bạn đang lớn. Một đứa nói: “Con chẳng là gì cả”, “Con không phải là người”, “Con không thể làm được điều gì tốt”. Những câu nói như vậy có làm bạn vui được không? Chúng làm bạn hãnh diện nở mũi hay tim bạn thắt lại và bạn chỉ còn biết lắc đầu thất vọng? Bạn nghĩ thế nào nếu Cha trên trời của chúng ta thấy chúng ta là con cái của Ngài mà lại chê bai chính mình? Thực ra, chúng ta có quyền xem thường chính mình và người khác không? Chắc chắn Chúa sẽ hài lòng nếu chúng ta nhìn vào gương trước khi bắt đầu một ngày mới và nói: “Thành ơi, Chúa yêu thích bạn – và tôi cũng yêu thích bạn.” Hãy làm ngay đi.
Vì rất có thể bạn khuyên người khác hãy nhẫn nại một chút và họ hãy cho phép mình có thời gian nhiều hơn để hoàn thành một số mục tiêu, vậy tại sao bạn không nghe lời Bill Gothard khuyên khi ông nhắc chúng ta nhớ rằng Chúa không cắt đứt tình thương đối với chúng ta. Bill giải thích chúng ta là những đứa bé được tạo nên theo công thức Chúa đã định. Nếu chúng ta không hài lòng về mình thì hãy trao lại cho Chúa để Ngài hoàn thành công việc đó.
Bước thứ hai:
HÃY TRANG ĐIỂM – MẶC CHO ĐẸP – TIẾN BƯỚC LÊN
Cách bạn săn sóc diện mạo có một ý nghĩa quyết định đối với lối cảm nghĩ và cách bạn nhìn vào nội tâm. Bài báo trích trong trong tờ tin sáng dallas số ra ngày 6 tháng 2 năm 1974 sau đây cho thấy rất rõ vấn đề đó.
CÁC LÃO BÀ TƯƠI CƯỜI DƯỚI LỚP KEM THOA MẶT
Một số lão bà ở Dallas hãnh diện tươi cười trước “bộ mặt mới” của họ.
Tuần nào họ cũng diễu qua các khách sảnh của Golden Acres hoặc trên ghế lăn, hoặc chống gậy có người dìu đỡ để đến gặp nhau trong cuộc thoa bóp mặt hàng tuần.
“Thực phấn khởi”, một cụ bà 81 tuổi đang ngồi chờ tới phiên trang điểm và tẩy rửa đã thốt lên. “Ta biết mình có một việc gì đó để làm vào buổi sáng... Ta có một mục đích. Nước da tôi tươi hẳn lên. Ông có ngờ tôi đã 81 rồi không? Bà vừa chà xát làn da vừa hỏi. “Chưa đâu, da tôi như chỉ mới 50 thôi!”.
Bà lão ấy yếu ớt và mù loà thế mà sáng nào cũng tỉ mỉ trang điểm trước khi ra ngoài.
Chương trình này do VIỆN BỆNH GIÀ DALLAS tài trợ và được hãng mỹ phẩm Mary Kay cung cấp thiết bị cần thiết. Tuổi trung bình của các hội viên là 83. Sau 6 tháng trời với 21.400 lần trị liệu viện ghi nhận có tiến bộ trông thấy về niềm tự tin của các cụ bà.
50 phụ nữ – từ 57 đến 94 tuổi – hàng tuần được xoa bóp da mặt và trang điểm vào buổi sáng, tẩy rửa vào chiều tối.
“Điểm chúng tôi muốn minh chứng là các cụ bà ấy vẫn còn lưu tâm đến diện mạo của mình”. Marvin Ernst, giám đốc viện nói. “Càng thấy mình đẹp, họ càng thêm vui vẻ, khoẻ mạnh”. Những khám phá sơ khởi cho thấy là các hội viên thêm quý trọng bản thân hơn người ngoài. Ông Ernst bảo: “Giúp từng người trang điểm sẽ ảnh hưởng tích cực đến cách họ cảm nghĩ về bản thân khiến họ hạnh phúc hơn với hoàn cảnh của mình. Mọi ông chồng ở Mỹ đều cho là vợ họ vui vẻ, khả ái và làm việc tốt hơn mỗi khi ở mỹ viện về hoặc đóng một bộ cánh mới. Các giáo viên cũng cho biết là các em học sinh tấn tới hẳn khi mặc đồ mới đến trường.
Câu tục ngữ “Chiếc áo không làm nên thầy tu” là một con dao hai lưỡi sắc bén nhất là khi bạn nắm phải đàng lưỡi. Thật ra, ngoại hình ngoại diện ảnh hưởng đến ý nghĩ và cử chỉ của bạn nhiều lắm. Nó làm tăng – hoặc giảm tiềm năng trong bạn. Giới lãnh đạo nhận thấy nhân viên chu toàn công việc tốt hơn khi ăn mặc gọn ghẽ và đẹp đẽ hơn. Thậm chí, đến ngay máy vi tính cũng phải nhận như vậy. Một cuộc khảo sát hai nhóm quản đốc suốt 6 năm trời cho thấy những người ăn mặc gọn ghẽ kiếm được nhiều tiền hơn những người khác 4.000 đô la mỗi năm, nắm giữ những chức vụ quan trọng hơn và hăng say làm việc hơn.
Vậy nếu muốn được tự tin hơn, bạn hãy ăn mặc bảnh bao một chút. Sau này, tôi sẽ nói kỹ hơn đến vấn đề này.
Bước thứ ba:
Dùng sách tiểu sử và tự truyện của các danh nhân thuộc mọi chủng tộc, tôn giáo và màu da làm sách gối đầu. Những vị này đã biết tận dụng khả năng sẵn có để góp sức xây dựng cuộc sống nên đã gặt hái được tối đa. Mỗi khi đọc truyện của Henry Ford, Walter Chrysler, Abraham Lincoln, Thomas Edison, Andrew Carnegie, Booker T. Washington... khó có ai không cảm thấy phấn chấn. Tôi đố ai đọc truyện Eartha White, con gái người nô lệ, trong Reader’s digest số tháng 12 năm 1974 mà không háo hức làm thêm nhiều việc cho đời thấy, khi đọc những chuyện này, thấy họ thành công rực rỡ, chúng ta liền tưởng tượng mình cũng sẽ thành công hệt như vậy.
Bước thứ tư:
Lắng nghe các diễn giả, các giáo viên và những nhà thuyết giảng là những nhà xây dựng con người. Bạn có thể yên tâm coi như một định luật là bất cứ quyển sách, bộ phim, chương trình truyền hình, cuộc băng hay bất cứ ai xây dựng con người cũng sẽ xây dựng bản thân và lòng tự tín của bạn.
Bước thứ năm:
Xây dựng lòng tự tín bằng những bước nhỏ. MỘT TRONG NHỮNG LÝ DO KHIẾN NHIỀU NGƯỜI KHÔNG DÁM THỬ ĐIỀU GÌ MỚI LÀ VÌ SỢ THẤT BẠI.
Nếu được, bạn hãy chia nhỏ bất cứ cuộc mạo hiểm mới mẻ nào thành từng phần, từng chặng mà bạn tin mình sẽ đảm đương nổi, rồi lần lượt đi từ giai đoạn này tới giai đoạn khác, từ lãnh vực này sang lãnh vực kia. Đứa trẻ đã biết nhân 2 với 2 tất sẽ nhân được 3 với 4, 5 với 6... và cuối cùng sẽ “thấy” mình đủ sức học toán. Cô gái nhỏ “thoát nạn” khi nướng bánh lần đầu tiên sẽ “thấy” mình đủ sức nướng những loại bánh cầu kỳ hơn. Người nhảy cao được 2 mét, lúc đầu chỉ nhảy vừa sức rồi cứ thế tăng dần lên. Đây chính là nhờ “hăng máu” nên họ “thấy” mình đủ sức phóng qua độ cao vừa tầm cho tới lúc “thấy” mình phóng qua độ cao tối đa một cách dễ dàng. Điều tôi muốn bạn làm để xây dựng lòng tự tin là: Hãy khởi đầu từ một lãnh vực mà bạn biết rõ mình có thể thành công đã. Khi thành công rồi, hẵng chuyển sang bước kế tiếp và cứ thế mà tiến. Mỗi bước sẽ giúp gia tăng lòng tự tín và lòng tự tín sẽ giúp tăng hiệu năng. Hiệu năng lại giúp tăng lòng tự tín. Lòng tự tín lại giúp tăng hiệu năng... và cứ thế.
Trong ngành bán hàng – tập sự, chúng tôi thường khích lệ hoặc cho thực tập tại chỗ trước khi gởi một người bán hàng đi chào hàng thực sự. Chúng tôi biết chắc nếu người bán hàng non nớt ấy tỏ ra khờ khạo, hoặc “thất bại” trong lớp, ắt khó mà lên nổi. Thêm vào đó chúng tôi cũng thúc đẩy họ tập luyện tại nhà và trước gương nữa. Maxwell Maltz gọi đây là “sự thực hành không áp lực” vì người bán hàng không có gì để mất cả.
Trong giai đoạn này cần cảnh giác trước sự tự tin quá lố. Hãy nhớ lại xem, biết đâu bạn đã chẳng rút quá số dự trữ trong kho tự tin của đời mình. Thực ra, bạn đừng mong mở được tài khoản ngay trong một ngày hoặc nhờ đọc sách này chỉ có một lần. Càng tuân thủ những bước cần thiết và theo sát những tiến trình đã phác hoạ một cách kiên trì và đều đặn thì tài khoản tự tin của bạn càng lớn mà nó càng lớn thì kết quả càng vĩ đại.
Bước thứ sáu:
Tham gia Câu lạc bộ Nụ cười và lời khen: Mỗi khi mỉm cười với ai và được họ mỉm cười lại, bạn tự nhiên cảm thấy thoải mái hơn (và lúc ấy khuôn mặt bạn chắc chắn cũng giá trị hơn) và cho dù họ không cười lại, bạn cũng vẫn thấy thoải mái hơn vì biết rằng mình là người giàu có, NGƯỜI NGHÈO NHẤT TRÊN ĐỜI LÀ NGƯỜI KHÔNG CÓ NỤ CƯỜI.
Về lời khen cũng vậy, mỗi khi bạn thành thực khen ai hoặc tỏ ra lịch sự với ai, người ấy sẽ có lợi ngay và sẽ thấy thích mình hơn. Còn bạn thì không thể không cảm thấy thoải mái hơn mỗi khi giúp người khác thoải mái hơn như vậy.
Cách tốt nhất khiến mọi người thấy dễ chịu là tỏ ra lạc quan và vui vẻ. Điều này thì bạn có thể làm hầu như thường xuyên khi tiếp xúc với bạn đồng sự và gia đình hằng ngày. Khi nghe ai đó chào mình: “Chào bạn, khoẻ chứ!”. Bạn hãy nói cho họ vui thêm: “Khoẻ lắm – nhưng hy vọng còn khá hơn nữa”. Dù bạn không thấy mình “khoẻ”, song tôi tin chắc là bạn muốn như vậy và tôi còn tin chắc hơn nữa là, nếu bạn bảo mình “khoẻ lắm” bạn sẽ khoẻ thật.
Trong chương bàn về thái độ, bạn sẽ hiểu rõ hơn.
Tiếp Chương 6:
Bước thứ bảy:
Giúp đỡ người khác. Bạn hãy thăm nom một người tàn tật, đau yếu. Hãy nướng bánh cho một người tàn phế, tham gia chương trình thăm nom hoặc đọc sách cho các cụ già, đi chợ giùm người tàn tật, giữ con giúp một bà mẹ trẻ vắng nhà, dành thì giờ dạy người mù chữ, tự nguyện tham gia hội chữ thập đỏ, giúp trẻ em băng ngang những đoạn đường lắm xe cộ, che chở trẻ mồ côi, dẫn những em bé không cha đi chơi hoặc dành thì giờ hướng dẫn chúng.
Song có hai điều bạn cần cân nhắc trước, một là bạn không được nhận thù lao, hai là người được giúp đỡ hoàn toàn không có điều kiện đáp trả.
Tôi xin bảo đảm điều này là nếu bạn giúp đỡ người không có điều kiện đáp trả, bạn sẽ nhận lại được nhiều hơn. Dĩ nhiên trong nhiều trường hợp, việc bạn làm rất có ý nghĩa đối với người được giúp đỡ, song chính bạn cũng cảm thấy hạnh phúc khôn tả mỗi khi giúp đỡ những người cần được giúp đỡ. Bạn sẽ thấy mình sao mà may mắn, sao mà nhận được quá nhiều như vậy. Bạn sẽ thấy mình cũng biết đóng góp và thực sự có giá trị. Tóm lại, bạn sẽ trở thành vĩ đại trước mắt mình và đó chính là phần thưởng cho bạn vì đã biết tận dụng khả năng sẵn có của mình mà giúp đỡ người khác cách vô vị lợi.
Charles Dickens nói rất chí lý rằng: “Trong một thế giới biết gánh đỡ cho nhau, chẳng ai vô dụng cả”.
Bước thứ tám:
Thận trọng với bạn đồng sự. Cố ý kết giao với những người đạo đức cao, luôn nhìn đến khía cạnh tươi sáng của cuộc đời, bạn sẽ lợi rất nhiều. Bao năm qua, tôi đã thấy hằng trăm ông, bà thuộc đủ thành phần gia nhập thế giới doanh thương với vẻ mắc cỡ, rụt rè, khờ khạo nhưng chỉ vài tuần sau là đã tự tin, đầy năng lực và hiệu năng rồi. Sở dĩ thế vì trong nhiều trường hợp, họ phải sống giữa môi trường tiêu cực, giữa những người chuyên xả rác tiêu cực vào tâm trí họ, nói với họ những việc không làm nổi. Khi bước vào thế giới doanh thương thì môi trường và bạn bè đột nhiên thay đổi hẳn. Giờ thì ai cũng nói với họ về những việc ở trong tầm tay. Huấn luyện viên, quản đốc và bạn đồng sự, ai cũng nói những lời tích cực cả. Ngày nào họ cũng được chứng kiến những thành quả ngoạn mục về đủ mọi mặt nhờ phương pháp mà ra. Bởi vì ưa thích chính mình bao giờ cũng thú vị và hữu ích hơn nên họ bắt đầu thay đổi hình ảnh tự thân của mình ngay.
Tôi muốn nói là nếu ai cũng được sống trong môi trường tích cực. Tiếp xúc với những người tích cực, như vậy thì tự khắc sẽ có hình ảnh tự thân và thái độ sẽ thay đổi hẳn. Dĩ nhiên, ta không thể bắt người khác thay đổi bạn đồng sự, nhưng bạn vẫn có thể chọn bạn để kết giao cơ mà. Hãy làm thử xem và bạn sẽ thấy kết quả hết sức lạ lùng. Cứ lựa chọn những người lạc quan và phấn khởi mà chơi, tôi xin bảo đảm là bạn sẽ rất có lợi. Hãy nhớ rằng BẠN GẶT HÁI RẤT NHIỀU TỪ LỐI SUY NGHĨ, PHONG CÁCH VÀ CÁ TÍNH CỦA NGƯỜI XUNG QUANH. DÙ NGƯờI XUNG QUANH BạN TốT HAY XấU cũng vậy. Thậm chí, ngay chỉ số thông minh của bạn cũng bị ảnh hưởng của môi trường và bè bạn nữa. Trong các Kibbutz tại Israel, các cuộc trắc nghiệm cho thấy trẻ em Do Thái gốc phương Đông có chỉ số thông minh là 84, phương Tây là 105. Như vậy là trẻ em Do Thái gốc phương Tây thông minh hơn gốc phương Đông. Sau bốn năm chung sống tại Kibbtutz, một môi trường sống tích cực, một nơi ganh đua tuyệt hảo, đủ mọi phương tiện để học hỏi và thăng tiến, chỉ số thông minh lên ngang nhau: 115. Đáng khích lệ quá bạn nhỉ!
Khi bạn kết giao với người đứng đắn có lối nhìn đạo đức và tích cực về đời sống, bạn sẽ có rất nhiều cơ may để thành công. Khổ thay, bạn bè cũng lại có thể ảnh hưởng tiêu cực trên bạn nữa. Một bạn trẻ (cả người lớn nữa) kết giao với những người hút thuốc dễ bị nhiễm thói hút thuốc hơn khi kết giao với những người không hút. Về tật nghiện ma tuý, rượu chè, tác tráng, dóc láo, lừa đảo, ăn cắp cũng vậy. May mà ta còn được tự do chọn bạn.
Bước thứ chín:
Để xây dựng lòng tự tin, bạn nên kê khai những phẩm chất tích cực của mình ra giấy rồi giữ lại để tiện đối chiếu sau này. Bạn cũng hãy xin bạn bè viết ra cho biết họ thích gì nơi bạn và cũng giữ lại bản liệt kê ấy. Có hai tờ giấy ấy, có lẽ bạn cũng sẽ giống như “anh chàng tự tin” này.
Anh ta vừa đi giữa phố vừa lảm nhảm một mình. Người ta mới hỏi lý do thì anh ta đáp: Tôi thích nói chuyện với những người thông minh, nhất là nghe người thông minh nói. Tôi nghĩ anh ta hẳn rất tự tin. Thỉnh thoảng ta cũng nên khoe khoang chút đỉnh, nhưng kín đáo thôi.
Bước thứ mười:
Liệt kê ra những thắng lợi để nhớ đến những thành công đã qua. Bản liệt kê phải gồm cả những việc khiến ta hài lòng và tự tin nhất. Bản liệt kê phải ghi suốt thời thơ ấu đến nay, phải gồm đủ mọi sự kiện, từ việc xông vào tên côn đồ trong lớp đến việc đạt điểm “A” trong một khoá học hóc búa. Nếu biết xem lại đều đặn bản liệt kê này, bạn sẽ nhớ mình đã từng thành công nên sẽ có thể thành công tiếp. Điều đó giúp kiến tạo nên lòng tự tin từ đó phát sinh thành công, hạnh phúc... Thực ra hai bước này chỉ giúp bạn tái xác nhận sự ủng hộ chứ không phải chống lại bản thân mình.
Bước thứ mười một:
Muốn xây dựng lòng tự tin, có mấy điều bạn phải tránh xa. Trước nhất là sách báo khiêu dâm. Bất cứ thứ gì đi qua tâm trí ta cũng đều được lưu tồn và ảnh hưởng đến ta hết. Nó có thể xây dựng và củng cố cho tương lai ta nhưng cũng có thể phá đổ và làm suy yếu tương lai huy hoàng ấy. Các nhà tâm lý học cho rằng bất cứ cuốn phim hay sách báo khiêu dâm nào cũng đều ảnh hưởng đến tâm lý, xúc cảm và tác hại đến đầu óc bạn y như kinh nghiệm thể lý vậy. Tất cả những người đã xem những “sô” đó đều thừa nhận như vậy, ai cũng bị kích thích và đâm ra coi thường bản thân hơn. Lý do rất dễ hiểu vì những cuốn phim và sách báo ấy trình bày phần tồi tệ nhất của con người nên khi bạn thấy đồng loại xuống cấp, tự nhiên cũng thấy chính mình xuống cấp. Không thể nhìn khía cạnh tồi tệ nhất của con người mà không cảm thấy giá trị của mình bị giảm thiểu được. Ta không thể trở nên hoặc làm được gì tốt hơn mình nghĩ cả. Mỉa may thay, đa số những phim “cấm” ấy lại được quảng cáo là “giải trí” bậc cao dành cho người người “trưởng thành”. Hầu hết các nhà tâm lý đều thừa nhận là chỉ có giới thanh thiếu niên, lớp khán giả thiếu lập trường và chưa trưởng thành mới coi chúng mà thôi.
Việc đoán số tử vi cũng mê hoặc và tác hại bạn chẳng kém. Nhiều người cho việc đọc mục tử vi là “vô hại” vì mình đâu có tin, coi cho biết chơi vậy thôi. Thực ra thì cuối cùng họ sẽ trở thành người theo thuyết định mệnh lúc nào không biết. Nửa tin nửa ngờ nên nhiều người không dám quyết định gì cả hoặc không dám khởi hành vì hôm đó “tử vi” của họ không được tốt.
Bước thứ mười hai:
Để cải tiến hình ảnh tự thân, bạn hãy học hỏi những tấm gương thất bại đầy thành công.
Ty Cobb và Babe Ruth chẳng hạn. Thật vậy, trong lịch sử môn bóng chày, chưa có ai bị loại nhiều như Ty Cobb và chưa ai đánh trật nhiều hơn Babe Ruth. Hank Aaron, người phá kỷ lục của Babe Ruth đã đánh trật nhiều hơn 9% các vận động viên chơi cho các liên đoàn lớn. Vậy mà không ai – Phải! Không ai – coi họ là những người thất bại cả và rất ít người còn nhớ đến những thất bại của họ, trong khi đó, ai cũng biết đến những thành công của họ hết. Khi lên những nốt cao, Enrico Caruso đã thất bại nhiều lần đến nỗi thầy giáo luyện giọng đã khuyên anh bỏ nghề rồi. Nhưng anh không nản chí và đã trở thành ca sĩ có giọng nam cao hay nhất thế giới. Thầy giáo đã từng chê Thomas Edison là tối dạ và sau này, ông chịu thất bại hơn 14.000 lần mới hoàn thiện được bóng đèn điện. Cả Albert Einstein lẫn Werner Von Braun đều thi rớt môn toán. Henry Ford năm 40 tuổi còn nghèo mạt rệp.
Có điều kỳ lạ là người bán hàng chính trong 90% các tổ chức bán hàng ở Mỹ đã bỏ lỡ nhiều thương vụ hơn hầu hết các tay bán hàng cho công ty. Trước khi thành công, Walt Disney đã bị phá sản 7 lần và bị suy nhược thần kinh một lần. Những người này sở dĩ thành công vì đã biết kiên trì làm việc. Thực vậy, khác biệt chính giữa tay thiện xạ và tay súng quèn ở chỗ tay thiện xạ cũng chỉ là tay súng quèn nhưng biết kiên trì bắn mãi.
Bước thứ mười ba:
Phương thế tốt nhất, nhanh nhất, hiệu nghiệm nhất giúp bạn cải tiến hình ảnh tự thân và phong cách là gia nhập một tổ chức có những mục đích cao đẹp đồng thời bắt các hội viên phát biểu.
Nhiều người diễn đạt rất tốt trong những buổi mạn đàn nhưng hễ phải đứng lên nói trước bất cứ loại khán giả nào là rụng ngay. Chả là họ thấy mình mất tinh thần và có vẻ ngớ ngẩn.
Bước thứ mười bốn:
Nhìn thẳng vào mắt mình cũng như người khác:
Hầu hết những người bình thường cũng như trí thức đều nói là muốn người ta nhìn vào mắt mình.
Nhiều người không lường được phản ứng của người khác đối với những kẻ tránh nhìn vào mắt họ nên ngay trong lúc nói chuyện riêng cũng vẫn quay sang chỗ khác, thậm chí, có những người thiếu tự tin tới nổi không dám nhìn thẳng vào người khác vì tự cho mình là “bê bối” và “chẳng ra gì”.
Muốn thắng vượt cảm giác này, mỗi khi soi gương, bạn hãy tập nhìn thẳng vào mắt mình đi, thậm chí, mỗi ngày bạn cũng nên bỏ ra ít phút để chăm chú nhìn vào mắt mình nữa. Mỗi lần như vậy, nhớ nhắc lại một vài thành công đã qua (dùng bản liệt kê chiến thắng ở bước thứ mười), rồi nhắc lại những điều người khác đánh giá cao nơi mình. Nên tập trung vào những đánh giá về sự liêm chính, vui vẻ, lương thiện nghị lực, lòng thương người, tính kiên nhẫn, biết nghĩ đến người khác, dễ tính, tinh thần hợp tác... chứ đừng để ý tới hình dáng bề ngoài, trừ khi cảm thấy mình vô duyên. Trong trường hợp này thì những lời khen đó sẽ là những tác nhân rất quí để xây dựng lòng tự tin.
Giai đoạn kế tiếp của “ánh mắt giao cảm” để xây dựng lòng tự tin, cần có trẻ em. Có cơ hội chơi đùa, nói chuyện với trẻ và nhìn vào mắt chúng bạn sẽ đạt kết quả tốt là trẻ sẽ yêu bạn hơn và nhờ chúng chấp nhận nên bạn cũng sẽ dễ dàng chấp nhận chính mình.
Giai đoạn thứ ba là chăm chú nhìn thẳng vào mắt các bạn đồng sự đồng nhóm cũng như tất cả những nhân viên dưới quyền mỗi khi có dịp. (dĩ nhiên, không phải nhìn trừng trừng)
Bước thứ mười lăm:
Sửa đổi diện mạo khi có thể, lúc cần thiết và mong muốn. Trước đây, nhiều người thường bảo tôi là từ khi bớt mập có thể ăn mặc gọn ghẽ hơn đồng thời có thể tham gia sinh hoạt chung trong nhóm cũng như chơi thể thao, vận động mà không còn bị ai chế giễu về thân xác phì nộn nữa, tự nhiên họ thấy tự tin hơn nhiều.
Nhiều khi phải giải phẫu thẩm mỹ để xây dựng lòng tự tin nữa, đặc biệt là khi mình dị dạng, khác lạ quá mức. Tuy nhiên, trường hợp này thường kèm theo những rắc rối tâm lý cần phải giải quyết tận căn và riêng tư nữa. Thận trọng và hỏi han người khác bao giờ cũng hơn, dù sao, tôi cũng được chứng kiến những thay đổi kỳ diệu về nhân cách sau khi giải phẫu thành công mỹ mãn.
Mỗi khi đọc lại những điều nên và không nên làm trong mười lăm bước xây dựng lòng tự tin này, tôi xin bạn nhớ cho rằng tất cả những bước trên được soạn ra đều nhằm giúp bạn chấp nhận chính mình mà thôi. Một khi bạn đã chấp nhận mình rồi thì việc người khác chấp nhận bạn không còn là vấn đề nữa. Không những người ta sẽ thừa nhận mà còn hân hoan chào đón bạn nữa! Lý do rất đơn giản. Họ thừa nhận con người đích thực của bạn mà con người ấy tốt đẹp hơn nhiều so với con người giả tạo từng cố gắng mọi cách để thành người khác.
Một khi con người đích thực của bạn đã được thừa nhận, nhiều điều khác sẽ xảy ra. Tư cách của bạn sẽ đổi mới, đạo đức của bạn cũng tăng tiến. Bạn sẽ hết căng thẳng vì được an tâm tự tại và những việc nhỏ nhặt, ngày xưa từng khiến bạn nổi khùng nay chẳng thấm vào đâu. Tóm lại bạn không còn phải “lo sợ viễn vông” nữa. Tài khoản tự tin của bạn sẽ gia tăng, những rào cản tương giao bị phá bỏ và mối quan hệ gia đình được cải tiến.
Một khi đã thừa nhận mình, bạn rất dễ thừa nhận người khác cũng như quan điểm của họ. Xin bạn chú ý, tôi nói thừa nhận, không có nghĩa là bạn có thể chấp nhận, thậm chí hiểu được tại sao họ đã nghĩ và xử sự như vậy thôi. Khi đó bạn sẽ thấy dễ chung sống với người khác hơn, bất luận chủng tộc, tín ngưỡng, màu da, gốc gác hoặc nghề nghiệp của họ như thế nào chăng nữa.
XÓA BỎ TRIỆU CHỨNG VÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Một điều chắc chắn là hầu hết các vấn đề, dù là kinh tế, xã hội, hôn nhân... đều không phải là vấn đề mà chỉ là những triệu chứng của vấn đề mà thôi. Nạn ma tuý, nghiện rượu, khiêu dâm, đồng tính luyến ái, và trong phần lớn các câu dung tục, báng bổ, tạp hôn thường là triệu chứng của những khó khăn sâu xa hơn. Những kiểu mốt kỳ cục cũng chỉ là triệu chứng của những vấn đề, nhất là khi những ưa thích kỳ cục đó do người “độc lập” bất chấp cha mẹ hoặc những gì gọi là “tổ chức”. Các cô cậu trong những nhóm nổi loạn này thường bảo: “Vì các người không chịu để ý đến tôi nên tôi phải ra tay cho các người biết. Có thể đây là những việc dại dột mà các người không ưa nhưng các người sẽ phải biết là có tôi trên đời”. Khi công tác tại các trường trên khắp nước, người ta thường bảo tôi là những học sinh đi trễ, quên sách vở, thích cãi cọ, ăn nói lập dị, muốn được trổi vượt... chính là những em thiếu tự tin. Thực ra các em chỉ muốn nhắc nhở người khác: “Xin chú ý tới tôi, xin yêu thương tôi, thừa nhận, hiểu biết tôi – Tôi cũng là người kia mà”.
Trong nhiều trường hợp, nếu không được người khác thừa nhận và hiểu biết một cách xứng đáng, những người đó sẽ bắt đầu tìm cách dàn xếp và thoả hiệp. Thật vậy, họ sẽ khởi sự bắt chước người, và đây chính là điều bất hạnh nhất đối với người không thể trở nên chính mình. BẠN SẼ LÀ MỘT NGƯỜI KHÁC TỒI TỆ, NHƯNG SẼ LÀ CHÍNH MÌNH TUYỆT VỜI NHẤT ĐỜI. KHI MỘT NGƯỜI ĐÃ THỪA NHẬN CHÍNH MÌNH rồi thì người khác không thừa nhận họ cũng chẳng sao. Họ không vì thế mà bị “hư hỏng”. Họ có thể sống độc lập. Nhưng như vậy có thể là quị ngã không? Hoàn toàn không. Shakespeare bảo: trước hết, phải chân thật với mình. Nhờ luôn chân thật với mình, bạn sẽ không thể giả trá với người khác được. Một khi đã chấp nhận mình vì giá trị thực sự của mình, lập tức các triệu chứng dung tục, báng bổ, luộm thuộm, bừa bãi... sẽ biến mất và lúc đó, vấn đề của bạn cũng chẳng còn.
Thử xét vấn đề ma tuý chẳng hạn. Hầu hết mọi người, kể cả những người đã cai thuốc hay chừa rượu đều thiếu tự tin. Họ không ưa thích mình nên cho là người khác cũng không ưa thích họ.
Vì thế, họ tìm cách thay đổi và cho ma tuý và rượu là cách dễ nhất. Nhưng đâu phải vậy, ma tuý và rượu chỉ khiến vấn đề thêm phức tạp, gây rối loạn thêm và cuối cùng đưa đến sự huỷ hoại cuộc đời.
Con người mới của bạn – Con người tự tin – sẽ không có gì phải lo lắng cả. Bạn đã làm và đang làm một điều gì đó cho bản thân mình nên cứ việc tuỳ nghi lựa chọn.
TÙY BẠN CHỌN LỰA
Người Nhật trồng một loại kiểng tên là Bonsai. Loại kiểng đẹp này chỉ cao chừng một tấc thôi, dù vẫn là một cây hoàn toàn như các cây khác. Còn ở California thì lại có một rừng cây khổng lồ tên là Sequoias mà cây lớn nhất tên là “đại tướng Sherman” bề cao 272 bộ, bề hoành 79 bộ. Nguyên nó thôi cũng đủ để cất một căn nhà 35 phòng rồi.
Thực ra lúc đầu thì cây Bonsai và cây “đại tướng Sherman” cũng chỉ cao bằng nhau. Lúc còn là hạt, mỗi hạt đều nặng không đầy 1/3.000 ounce. Vậy mà khi lớn lên, chúng khác xa đến nỗi ấy!
Cuộc sống cũng y hệt như vậy đó bạn.
Lúc mầm kiểng Bonsai mới nhô lên khỏi mặt đất, thì người Nhật nhổ ngay lên để bó chặt rễ phụ và rễ co lại cho cây chậm lớn. Kết quả cây kiểng tuy đẹp nhưng luôn luôn nhỏ xíu. Còn hạt cây “đại tướng Sherman” rơi xuống vùng đất màu mỡ của bang California, có đủ khoáng chất, mưa nắng thuận hoà, nên hoá khổng lồ có gì lạ. Cây kiểng Bonsai và cây đại tướng Sherman đều không có quyền định đoạt lấy số phận của chúng, còn bạn thì có – bạn có thể tùy ý muốn lớn muốn nhỏ cũng được. Bạn có thể là cây kiểng Bonsai hay cây đại tướng Sherman tùy ý. Hình ảnh tự thân của bạn – cách bạn nhìn mình – sẽ quyết định bạn là loại cây nào. Tùy bạn lựa chọn đấy!
HÃY CHẤP NHẬN CHÍNH MÌNH
Để kết thúc chương này, tôi xin nhắc lại câu đã nói với bạn ở đầu chương: nếu bạn không cho phép, không ai TRÊN HÀNH TINH NÀY CÓ THể BẮT BẠN CẢM THẤY THUA KÉM ĐƯỢC.
Bạn đang mau lẹ đi tới chỗ không thể cho phép ai làm điều đó cả. Đó là lúc bạn chấp nhận chính mình. Vì khi đã chấp nhận mình, bạn sẽ thấy mình thực sự “xứng đáng” được hưởng những điều tốt đẹp trên đời, đồng thời sẽ giở bỏ những vướng vít để đạt tới những điều ấy. Trước khi sang phần 3, tôi khuyên bạn nên làm những điều sau:
1/ Nhìn kỹ chiếc thang dẫn lên đỉnh THÀNH CÔNG ở trang bên, viết thật lớn chữ “tốt” bên cạnh bậc tự tin rồi đóng khung lại.
2/ Gấp sách và nhắm mắt lại. Nghỉ ngơi một lát và coi như mình đã sẵn sàng sở đắc được lòng tự tin và tất cả những đức tính cần thiết để thành công.
3/ Đọc lại phần này và chú ý đặc biệt đến những chỗ bạn đã gạch dưới cũng như những nhận xét bạn đã ghi trong sổ tay.
4/ Để chăm sóc xe, trước tiên phải có nhà xe. Để chăm sóc hình ảnh tự thân, bạn cũng phải dành chỗ cho nó.
Giờ mời bạn sẵn sàng bước lên bậc thang hào hứng kế tiếp để lên tới đỉnh thành công.
tiếp
PHẦN BA: TƯƠNG QUAN GIỮA BẠN VÀ THA NHÂN
MỤC ĐÍCH
1/ Làm sáng tỏ cách bạn nên nhìn người khác.
2/ Quảng bá quan niệm hãy xử với người theo cách ta nhìn họ.
3/ Củng cố nguyên tắc – bạn sẽ đạt được mọi mơ ước ở đời nếu giúp người khác đạt được điều họ muốn.
4/ Nhận diện tình yêu chân thật – cống hiến bạn vài gợi ý đặc biệt trong cách bày tỏ tình yêu – sau khi lập gia đình.
CHƯƠNG 7: CÁCH BẠN NHÌN NGƯỜI KHÁC NGƯỜI KHÁM PHÁ ĐIỀU TỐT
Vài năm trước đây, người ta có thử phân tích 100 nhà triệu phú tay trắng làm nên, họ thuộc mọi lứa tuổi, từ 21 đến 70, gồm mọi trình độ, từ tiểu học cho tới tiến sĩ, với đủ loại tính tình và đặc điểm. Phần lớn (70%) xuất thân từ những thị trấn dưới 15.000 dân, và tất cả đều là “những người khám phá điều tốt”. Họ có thể nhận ra điều tốt nơi người khác trong mọi hoàn cảnh.
Có lẽ bạn đã nghe câu chuyện về một cậu bé, trong lúc giận dỗi đã hét vào mặt mẹ là cậu thù ghét bà. Thế rồi có lẽ vì sợ bị đòn nên cậu ta chạy lên đồi hét vọng xuống thung lũng “tao ghét mày, tao ghét mày, tao ghét mày”. Đột nhiên, từ dưới thung lũng có tiếng vọng: “tao ghét mày, tao ghét mày, tao ghét mày”. Nghe thế cậu ta hết hồn, chạy vội về nhà mách mẹ rằng dưới thung lũng có một thằng vô lại dám nói ghét mình.
Mẹ cậu liền dẫn cậu lên đồi rồi bảo cậu la lớn: “Tôi thương anh, tôi thương anh”. Cậu bé làm theo và ngay lập tức, từ dưới thung lũng có tiếng vọng lên: “Tôi thương anh, tôi thương anh”.
Cuộc đời cũng là một tiếng vọng. Bạn gieo gì gặt nấy, bạn cho ra sao sẽ nhận như vậy. Bạn thấy nơi người khác cái gì thì lòng bạn cũng có cái đó.
Dù bạn là ai, giữ chức vụ gì đi nữa, nếu muốn thành công rực rỡ trong bất cứ lãnh vực nào, bạn cũng phải thấy được “điều tốt” trong từng người và mọi hoàn cảnh. Bạn hãy coi đó là khuôn vàng thước ngọc cho cuộc sống của mình. Bạn thấy người khác thế nào thì sẽ cư xử với họ như vậy, đó là một chân lý phổ quát, nhưng nếu muốn thấy điều tốt hay khả năng nơi người khác để cư xử với họ tốt hơn đồng thời khiến họ làm việc hiệu quả hơn, thì bạn phải kiếm tìm mới được. Do đó “người khám phá điều tốt” chính là một người “tốt” và “thành đạt”.
Sau khi tìm thấy điều tốt, bạn phải cố gắng khuếch trương nó lên, vì kinh nghiệm cho thấy, nhiều khi ta có thấy điều tốt thật nhưng không biết biểu dương mà giữ thật kín, khác hẳn với lối sinh hoạt ở trường trung học Bay City, trong thành phố Bay City bang Texas.
Kể từ tháng mười năm 1976, với sự giúp đỡ nhiệt tình của ông hiệu trưởng Joe Graham, Barry Tacker phát động chương trình đánh giá những điểm tốt của học sinh trong trường, một điều thường ít ai để ý dù các bạn vẫn có những cử chỉ và thái độ tích cực, đầy tinh thần trách nhiệm.
Suốt niên học ấy, văn phòng ông Tacker đã nhận được danh sách của hơn 500 em được các giáo viên đánh giá là tốt. Ông Tacker cho biết việc này mang lại những kết quả sau:
1/ Các học sinh tốt được công nhận.
2/ Học sinh biết rằng thầy cô cũng để ý đến cả thái độ tốt của mình nữa chứ không chỉ để ý đến sự hỗn láo mà thôi.
3/ Ban giám hiệu sẽ biết rõ tên nhiều học sinh chứ không chỉ biết mặt thôi.
4/ Học sinh sẽ ngoan hơn vì các em đánh giá cao sự chú ý này.
5/ Thúc đẩy giáo viên tìm kiếm những tính tốt của học sinh trong lớp.
Mỗi khi được gọi lên văn phòng, phản ứng chung của các em học sinh là tự hỏi:
“Không hiểu mình đã phạm lỗi gì đây!” và thấp thỏm chờ đợi hình phạt. Thế nhưng, khi ông Tacker kể cho nghe về thành tích các em đã đạt được thì các em liền mỉm cười vui vẻ.
Mỗi khi khen ngợi và đề cao ai, chắc chắn bạn cũng đạt được rất nhiều lợi ích.
VẤN ĐỀ LÀ
Hồi còn trẻ tôi có đọc một câu chuyện khó quên, về một cô bé lên năm, khởi nghiệp từ ban hát của nhà thờ. Giọng em rất hay và tràn đầy hứa hẹn. Càng lớn, em càng được nhiều nơi mời hát: Từ nhà thờ đến trường học rồi đến cả các buổi lễ hội. Gia đình biết em cần được luyện giọng thêm nên đã gởi em đến học với một nhà luyện giọng bậc thầy. Là người giỏi nhạc, lại cầu toàn nên thầy giáo rất khắt khe, chỉ hơi trật một chút là bắt học lại liền. Càng học, cô càng phục thầy nên dù tuổi tác cách biệt, dù thầy hay khe khắt phê bình, cô vẫn yêu ông và cuối cùng hai người lấy nhau.
Sau đó, ông vẫn luyện tiếp cho cô, song bạn bè nhận thấy giọng hát tuyệt vời, thiên bẩm của cô bắt đầu thay đổi. Cô hát một cách gò bó chứ không còn sôi nổi, phóng khoáng như xưa nữa nên những nơi mời hát thưa dần cho đến ngày chẳng còn ai mời cô hát nữa.
Thế rồi chồng cô qua đời. Từ đó cô hầu như bỏ hẳn không còn hát ca gì nữa. Tài năng của cô bị chôn vùi và ngủ im cho đến ngày một người bán hàng vui tính sôi nổi tỏ tình với cô. Một hôm nhân lúc rỗi rảnh, cô ngâm nga một khúc hát tuyệt vời ngày cũ. Người bán hàng chợt lặng đi trước giọng hát ngọt ngào ấy. Anh rối rít van nài: “Hát nữa đi, hát nữa đi em. Giọng hát em thật độc nhất vô nhị trên thế gian này”. Vấn đề ở đây không phải ở chỗ anh cho là cô hát hay hoặc hát dở mà ở chỗ anh biết chắc mình say mê giọng hát ấy nên mới đề cao vợ như vậy. Nhờ đó, cô ta lại thấy tự tin và bắt đầu được mời đi hát lại. Ít lâu sau, cô đã tái hôn với “người khám phá điều tốt” ấy và thành công rực rỡ.
Một số người coi lời khen như là làn gió thoảng nhưng ở đây, tôi muốn nhấn mạnh rằng lời khen của người bán hàng hoàn toàn trung thực, chân thành và cần thiết. Thật vậy, lời khen chân thành là phương pháp khích lệ và dạy dỗ hiệu nghiệm nhất hiện nay. Tuy nó chỉ là hơi là gió nhưng giống như hơi bơm vào bánh nó thực sự giúp ta dễ dàng đi lại trên xa lộ cuộc đời.
BẠN LÀ DOANH NGHIỆP
Một nhà doanh nghiệp Nữu Ước bỏ một đô la vào ống tiền của người bán viết chì rồi vội vã bước lên xe điện ngầm. Nhưng nghĩ ngợi sao đó, ông lại bước xuống lấy mấy cây viết chì và phân bua với người bán viết là mình vội quá hóa quên, mong anh ta thông cảm.
Đoạn ông bảo: “Dù gì anh cũng là một nhà doanh nghiệp như tôi, anh có hàng để bán và nó có giá cả đàng hoàng cơ mà”. Nói xong ông bước lên toa xe vừa trờ tới.
Ít tháng sau, tại một buổi họp mặt quan trọng, một người bán hàng ăn mặc chỉnh tề tiến về phía nhà doanh nghiệp và tự giới thiệu: “Có lẽ ông không nhớ tôi và tôi cũng chưa được hân hạnh biết tên ông, song thú thực, tôi không bao giờ quên ông được. Chính ông đã giúp tôi lấy lại sự tự trọng. Tôi chỉ là một gã bán viết chì đói rách cho đến khi gặp ông và ông đã bảo cho tôi biết tôi là một nhà doanh nghiệp”.
Một nhà thông thái đã nói: “Nhiều người đã thành đạt hơn họ nghĩ nhờ người khác bảo rằng họ có thể làm được như vậy”.
Bạn nhìn người khác ra sao? Điều tốt nhất bạn có thể giúp người khác không phải là chia sẻ cho họ tài năng của bạn mà là giúp họ nhận ra tài năng của mình. Trong mỗi người tiềm ẩn biết bao khả năng.
Trong khi phần đầu chúng tôi đã dành ưu tiên để nói với bạn về chính bạn. Bước đầu tiên để đưa tới thành công là nhận biết khả năng của chính mình, bước kế đó là nhận biết khả năng của người khác. Một khi đã biết mình thì cũng rất dễ biết người, nhờ đó, ta có thể giúp họ khám phá tài năng của họ một cách dễ dàng.
NHỮNG CON CHUỘT
Nhiều năm trước, tiến sĩ Robert Rosenthal ở đại học Harvard đã hướng dẫn một loại thí nghiệm với ba nhóm sinh viên và ba nhóm chuột. Ông bảo nhóm sinh viên thứ nhất: “Các bạn may lắm vì được trông coi những chú chuột thông minh nhất. Chúng giỏi từ bé và rất sáng trí, chúng sẽ đi qua mê lộ dễ như bỡn, có điều phải tốn nhiều phó mát đấy vì chúng ăn khiếp lắm”. Đến nhóm thứ hai thì ông nói: “Chuột của bạn trung bình thôi. Chúng không sáng trí lắm song cũng không đến nỗi đần độn. May ra thì chúng đi qua được mê lộ. Chúng cũng ăn vừa phó mát thôi, có điều đừng đừng đặt quá nhiều hy vọng vào chúng, chỉ thế thôi”.
Còn nhóm thứ ba, ông bảo: “Mấy con chuột này tệ lắm, chúng có qua được mê lộ thì chỉ cũng ngẫu nhiên thôi chứ chúng không biết gì đâu. Có lẽ các bạn chỉ nên vẽ chữ phó mát ở cuối mê lộ thôi chứ chẳng cần mua phó mát làm gì cho uổng”.
Sáu tuần sau các sinh viên thực hiện thí nghiệm với những dụng cụ khoa học chính xác nhất. Những con chuột thông minh đã trình diễn thật xuất sắc. Chúng đi thẳng một mạch tới cuối mê lộ.
Mấy con trung bình thì cũng vượt qua mê lộ song chậm hơn nhiều, còn những con đần độn thì sao? Quả thật chúng cứ loay hoay, quẩn đi quẩn lại. Một hai con đến được đích thì cũng chỉ hoàn toàn do tình cờ chứ chẳng phải tính toán gì.
Điều thú vị là 3 nhóm chuột đó y hệt nhau. Tất cả đều ở mức trung bình và cùng một lứa. Sự khác biệt trong thao tác này hoàn toàn do sự đối xử khác biệt của các sinh viên hướng dẫn cuộc thí nghiệm mà ra. Họ đối xử khác biệt với chúng vì nghĩ rằng chúng khác nhau. Vì vậy, SỰ ĐỐI XỬ BIỆT SẼ TẠO RA NHỮNG KẾT QUẢ KHÁC BIỆT, các sinh viên đâu biết tiếng chuột nhưng chuột cũng có cách cư xử riêng. Cách cư xử chính là thứ ngôn ngữ phổ quát nhất.
CON CÁI – NHÀ BUÔN – BỆNH NHÂN – NGƯỜI LÀM – BẠN ĐƯỜNG
Xin phép được hỏi bạn vài câu:
Con cái bạn ra sao? Nếu là nhà buôn, bạn trông nom những gì? Nếu là cửa hàng trưởng, bạn thích hạng mậu dịch viên nào? Nếu là bác sĩ, bạn ưa hạng bệnh nhân nào? Nếu là chủ nhân, bạn muốn hạng người nào? Là chồng, bạn thích vợ mình ra sao? Là vợ, bạn muốn chồng mình thế nào?
Có lẽ bạn sẽ bảo tôi: từ từ chút coi, ông Ziglar ông mới nói về chuột lại đề cập ngay tới con cái, vợ chồng, tương lai buôn bán như vậy thì bố ai mà hiểu nổi. Ông thử nói rõ hơn được không? Dĩ nhiên là tôi nói đến tầm ảnh hưởng do cách cư xử của bạn đối với những người xung quanh đấy chứ.
Giờ ta trở lại với câu chuyện về những con chuột, nhưng ở một bước khác, vì cuộc thử nghiệm đã tiến sang một trường tiểu học địa phương.
Người ta bảo giáo viên thứ nhất: “Thầy may mắn đấy vì sẽ được dạy một lớp lỗi lạc. Các em rất giỏi, thầy chưa kịp hỏi chúng đã trả lời rồi. Chúng rất thông minh nhưng thầy nên cẩn thận kẻo bị lừa. Thế nào những em làm biếng cũng tìm cách dụ thầy bớt bài tập, đừng nghe chúng đấy! Cứ ra bài nhiều vào, chúng sẽ làm nổi hết , đừng có lo. Chúng có kêu bài khó, thầy đừng tin. Vì chúng sẽ làm nổi hết miễn là thầy tin tưởng, yêu thương, nghiêm minh và quan tâm đến chúng đúng mức”.
Còn giáo viên thứ hai được cho biết là học trò của mình ở mức trung bình cả về chỉ số thông minh lẫn quá trình học tập và khả năng, vì vậy chỉ nên hy vọng ở chúng những kết quả trung bình mà thôi.
Đến cuối niên học, lớp học sinh giỏi đã hơn hẳn lớp trung bình một năm học tập. Chắc bạn đã đoán được cốt lõi của câu chuyện!
Thực ra, không có học sinh lỗi lạc, tất cả đều là những học sinh trung bình. Sở dĩ có khác biệt là vì thái độ cư xử của các giáo viên. Giáo viên tưởng các học sinh trung bình là xuất sắc do đó đã đối xử, trông nom các em học hành xuất sắc nên các em đã được vậy.
Các em có một lý tưởng để cố vươn lên.
Bởi vậy: BẠN NHÌN CHÚNG THẾ NÀO THÌ SẼ CƯ XỬ VỚI CHÚNG NHƯ VẬY, VÀ BẠN CƯ XỬ VỚI CHÚNG THẾ NÀO THÌ THƯỜNG CHÚNG SẼ TRỞ THÀNH NHƯ VẬY.
Xin hỏi bạn thêm. Con cái bạn có thể khôn khéo hơn lên trong vòng năm phút không? Những mậu dịch viên trong công ty bạn ra sao? Họ có sản xuất, thông minh, lành nghề và khéo léo hơn lên trong vòng năm phút không? Còn vợ bạn thì sao? Cô ấy có xinh đẹp và dễ thương hơn không? Hoặc chồng bạn có oai hơn không? Nếu không thì bạn phải lật lại những trang này mà đọc lại ngay mới được, vì bạn đã quên mất điểm cốt yếu về gia đình, bè bạn cũng như những người cộng tác với bạn đang có vấn đề. Vấn đề đó chính là bạn.
Về điểm này, một tác giả đã diễn tả thật tuyệt vời: Nếu bạn đánh giá ai đúng hiện trạng họ, bạn sẽ khiến họ tệ hơn, còn nếu bạn coi họ là người tốt nhất, họ sẽ trở nên người tốt nhất.
Còn nếu con cái, chồng hoặc vợ cũng như người cộng sự của bạn tiến bộ hơn thì tôi xin chúc mừng vì bạn đã thành công.
Một người điển hình cho nguyên tắc nhìn thấy điều tốt nơi người khác là cựu huấn luyện viên bóng rổ John Wooden. Wooden đã nhìn vào con người toàn diện nơi các cầu thủ bóng rổ của mình. Ông quan tâm đến cả đạo đức lẫn sự lanh lẹ. Ông cũng tin tưởng và dạy họ là mọi việc ở đời sẽ trở nên giá trị khi ta biết lưu tâm đến người khác. Đặc điểm của đội banh ông là có tinh thần đồng đội, biết hy sinh, có tinh thần thể thao, luôn hăng say, giữ được quân bình và ưu thế. Đây chính là đội banh từng đoạt giải 10 lần trong 12 lần dự giải vô địch quốc gia. Kết qủa ấy khiến ta khó mà phủ nhận lý thuyết của ông được. Có lẽ điều khiến bạn ngạc nhiên hơn nữa là người chiến thắng nhiều nhất ấy lại không cho chiến thắng là điều tối quan trọng. Thật vậy, ông không bao giờ đề cập đến việc đoạt giải đối với các cầu thủ cả. Ông chỉ nhấn mạnh với họ là phải “cố gắng hết sức mình”. Đối với ông, một cầu thủ chỉ tệ hại khi không chịu gắng hết sức mình mà thôi.
ANNIE BÉ BỎNG
Cách đây khá lâu, cô “Annie bé bỏng” đã bị nhốt vào một phòng giam ở bệnh viên tâm thần ngoài thành phố Boston, bang Massachusetts. Mặc dù đây là một trong những viện điều trị những rối loạn tâm thần có tiếng, các bác sĩ vẫn phải cần đến những phòng giam cho các ca mất trí nặng. Trường hợp Annie, họ đã tuyệt vọng nên cô bị giam sống trong cũi sắt nhỏ hẹp chỉ có một chút ánh sáng và rất ít hy vọng.
Tại viện ấy có một bà y tá già sắp về hưu. Bà tự nghĩ đã từng là tạo vật của Thượng Đế thì ai cũng có thể lành bệnh được nên bà bắt đầu đem bữa trưa lên ăn ngay trước cũi nhốt Annie. Bà nghĩ mình sẽ có thể giao cảm và thông truyền niềm hy vọng cho cô gái bé bỏng đó.
Annie thì gần như thú vật vậy. Lúc thì cô hung hăng tấn công mọi người bước vào cũi, lúc lại lạnh lùng không hề chú ý gì đến họ cả. Khi bà y tá bắt đầu thăm nom, Annie không hề màng đến bà.
Một hôm, bà y tá thử mang sôcôla đến phòng giam đặt bên ngoài rào sắt nhưng Annie vẫn thờ ơ như trước. Tuy nhiên, hôm sau quay trở lại, bà y tá không thấy sôcôla đâu nữa.
Ít lâu sau, các bác sĩ nhận thấy có sự biến chuyển và một thời gian sau họ đã quyết định chuyển Annie lên lầu và cuối cùng “ca tuyệt vọng” này đã được phép xuất viện về nhà. Song Annie không muốn rời viện. Cô muốn ở lại quê hương thứ hai này để góp sức giúp đỡ các bệnh nhân khác. Bà y tá già đã thấy và đã giúp cho đời cô rất nhiều nên cô nghĩ mình cũng sẽ thấy để giúp người khác phát triển khả năng của họ.
Nhiều năm sau. Khi gắn huy chương cao quý nhất dành cho người ngoại quốc, nữ hoàng Victoria nước Anh đã hỏi Helen Keller:
- Nhờ đâu cô có thể làm được nhiều việc lớn lao trong khi vừa đui vừa điếc như vậy?
Helen Keller đáp ngay rằng nếu không có Annie Sullivan (Annie bé bỏng) thì đã chẳng ai biết tên Helen Keller.
Nếu tôi không lầm thì trước khi mắc chứng bệnh bí ẩn khiến cô đâm ra tuyệt vọng thì Helen Keller cũng là một cô bé bình thường như bao cô bé khác. Annie Sullivan đã thấy và coi cô như một thụ tạo đặc biệt của Thượng Đế – nên đã đối xử với cô theo cách nhìn ấy – bà đã yêu thương, giúp đỡ cô vào khuôn phép – chơi đùa, cầu nguyện, khuyến khích và làm việc cùng cô cho tới khi ngọn đèn đời cô toả chiếu lấp lánh, soi rọi và làm vơi bớt gánh nặng của mọi người trên đời. Thật vậy, sau khi đời mình được “Annie bé bỏng” tác động, Helen Keller đã tác động đến hàng triệu người trên thế giới.
ĐÔI MẮT LÀ CỬA SỔ TÂM HỒN
Cách đây đã lâu, ở Northern Virginia có một cụ già đứng bên bờ sông loay hoay tìm cách qua bờ bên kia. Sông không có cầu, trời lại càng ngày càng lạnh buốt nên cụ tính “đón các kỵ sĩ” quá giang. Cụ chờ thật lâu mới thấy một đoàn người ngựa tiến lại gần. Con ngựa thứ nhất đi ngang, cụ không nói gì, rồi con ngựa thứ hai, thứ ba, thứ tư, thứ năm... đi ngang, cụ vẫn đứng yên. Đến người cuối cùng cỡi ngựa tiến lại gần, cụ già nhìn thẳng mắt vào người ấy nói: Thưa cậu, cậu có thể cho tôi quá giang được không ạ?
Chàng kỵ mã đáp ngay:
- Ồ, được chứ, mời cụ lên yên!
Tới bờ bên kia, cụ già tụt xuống đất.
Trước khi đi, chàng kỵ mã hỏi:
- Thưa cụ, cháu không hiểu tại sao cụ không hỏi những người đi trước cho quá giang mà lại hỏi cháu?
Cụ già chậm rãi đáp:
- Tại vì khi nhìn vào mắt họ tôi thấy chúng chẳng biểu lộ chút tình thương nào nên tôi nghĩ có hỏi cũng uổng công. Còn khi nhìn vào mắt cậu, tôi thấy nó chứa chan lòng đồng cảm, thương yêu và sự giúp đỡ nên tôi biết chắc thế nào cậu cũng đồng ý, vì vậy tôi mới hỏi xin cậu.
Nghe vậy, chàng kỵ mã khiêm tốn đáp:
- Cháu chân thành cám ơn cụ, lời nhận xét của cụ thật quí giá đối với cháu.
Câu ngạn ngữ “con mắt là cửa sổ tâm hồn” quả lúc nào cũng đúng cả. Tuy nhiên, nếu bạn là chàng kỵ mã cuối cùng, liệu cụ già có dám xin bạn cho quá giang không? Đó mới là điều quan trọng vì giữa lời khuyên và thực hiện là một khoảng cách lớn. Phải làm sao để bản thân cũng như lời khích lệ trở nên nhịp cầu cho một hoặc nhiều người trong chuyến vượt sông quan trọng đó.
Harvey Firestone, chuyên viên giúp đỡ những người leo núi hoàn thành xuất sắc công việc gian lao, đã diễn tả điều này một cách tuyệt vời như sau: BẠN SẼ NHẬN ĐƯỢC TỐT NHẤT NƠI NGƯỜI KHÁC KHI CHO ĐI ĐIỀU TỐT NHẤT NƠI MÌNH.
NHẬN BIẾT VÀ ĐÁP ỨNG NHU CẦU
Câu chuyện của La Von và Vern Dragt là một điển hình về lòng dũng cảm cũng như quyết tâm thực hiện nguyên tắc này đồng thời cho thấy là họ xác tín rằng niềm tin và sự cần cù chính là câu trả lời cho hầu hết các vấn đề của cuộc sống. Vern là người thợ đắp thạch cao giỏi, được trả lương cao. Năm được 3 đứa con thì ông bất ngờ bị bại liệt.
Bốn năm rưỡi nghỉ việc sau đó đúng là một cuộc chiến đấu dũng cảm một mất một còn. Nay thì Vern và La Von đang điều hành cơ sở doanh thương Tupperware Dealers bao gồm trên 1000 nhân viên giao hàng với doanh số hàng năm là 8 triệu đô la.
Những diễn biến xảy ra từ lúc bị bại liệt đến tình trạng hiện nay là cả một thiên truyện dài. Khi Vern ngã bệnh và tiền dành dụm đã cạn thì La Von phải đi làm thuê, một công việc nặng nhọc bắt bà phải còng lưng 10 tiếng mỗi ngày, vì vậy bà đã hưởng ứng lời chiêu mộ của Tupperware, rồi đâm ra say mê việc doanh thương và cuối cùng, sau đợt liên hoan thứ hai, bà đã quyết định đi bán trọn ngày. Công việc thú vị và tiện lợi ở chỗ bà có thể sắp xếp thời khoá biểu tùy theo việc nhà chứ không như trước đây. Lúc bấy giờ bà mới chợt thấy là những người khác cũng gặp những vấn đề tương tự nên bắt đầu ra tay thu xếp giúp họ. Kết quả bà trở thành người điều phối số một trong nước, và nuôi sống được cả nhà lại vừa có cơ hội giúp ích cho cộng đồng cũng như người đồng loại và đồng đạo nữa. Trong quá trình hoàn thành mục tiêu của mình Vern và La Von đã giúp cho 125 viên quản lý và vô số người giao hàng của mình được làm chủ những chiếc xe choáng lộn và thành đạt ở đời. Ông bà đã tạo cơ hội cho hàng trăm người khác đi lên, trong số đó có cả Hal Empey hiện là phó chủ tịch của Tupperware nữa. Thành công kỳ diệu của ông bà là kết quả của việc nhận ra những nhu cầu của người khác và cố gắng đáp ứng chúng.
Bạn sẽ đối xử với người khác theo cách nhìn của bạn và nếu bạn nhìn họ như Vern và La Von tất sẽ nhận được nhiều vì bạn đã cho nhiều.
NUÔI NGƯỜI – BẠN SẼ ĐƯỢC ĂN NGON
Có một chuyện cổ, kể rằng: Ngày xưa có một người đàn ông được đi thăm lần lượt cả thiên đàng lẫn địa ngục để biết đường lựa chọn. Vì dành ưu tiên cho Thần Ác nên ông bắt đầu “tham quan” địa ngục trước. Thoạt trông, ông hết sức ngạc nhiên vì mọi người dưới đó đều tề tựu quanh một bàn tiệc chất đầy mọi thứ sơn hào hải vị, mà người khó tính đến đâu cũng chẳng thể đòi hỏi hơn.
Nhưng để ý nhìn kỹ, ông lại càng ngạc nhiên hơn vì không thấy ai mỉm cười hài lòng cả. Bầu khí cũng vắng lặng, đìu hiu không có vẻ gì là tiệc tùng hết. Người ngồi dự tiệc ai nấy đều hững hờ, chán nản, chỉ còn da bọc lấy xương. Tay trái người nào cũng cột một cái xiên và tay phải cột một con dao nhưng cả hai đều có cán dài cả thước nên họ không sao đưa đồ ăn vào miệng được. Do đó mà họ đã chết đói ngay trên bàn tiệc.
Sau đó, ông lên thiên đàng. Cảnh vật cũng giống hệt dưới địa ngục. Cũng sơn hào hải vị, cũng dao, xiên có cán dài cả thước. Song mọi người ở đây đều cười đùa, hát xướng hết sức vui vẻ. Họ ăn uống no say và hồng hào khoẻ mạnh. Người đàn ông ngạc nhiên tự hỏi: Tại sao cùng một hoàn cảnh như nhau mà kết quả trái ngược hẳn như vậy nhỉ? Người dưới địa ngục thì đói khát, khổ sở, còn người trên thiên đường lại no đầy, hạnh phúc?
Cuối cùng, ông cũng tìm được câu trả lời: Thì ra, ở địa ngục ai cũng cố đút thức ăn vào miệng mình, nhưng dao với xiên quá dài không sao tới được, còn trên thiên đàng thì mọi người cố gắng đút cho người ngồi đối diện mình nên ai cũng no say.
Quả thật, khi giúp người khác là giúp chính mình. Bài học quả đã rõ, các bạn nhận định hoàn cảnh và con người hết sức quan trọng, vì bạn sẽ cư xử với người khác và hoàn cảnh tuỳ theo nhận định của bạn. Chính vì vậy mà tôi nhắc đi nhắc lại rằng: BẠN SẼ ĐẠT ĐƯỢC MỌI ƯỚC MƠ NẾU BẠN BIẾT GIÚP NGƯỜI KHÁC ĐẠT ĐƯỢC ĐIỀU HỌ MUỐN.
tiếp
PHẦN BA: TƯƠNG QUAN GIỮA BẠN VÀ THA NHÂN
MỤC ĐÍCH
1/ Làm sáng tỏ cách bạn nên nhìn người khác.
2/ Quảng bá quan niệm hãy xử với người theo cách ta nhìn họ.
3/ Củng cố nguyên tắc – bạn sẽ đạt được mọi mơ ước ở đời nếu giúp người khác đạt được điều họ muốn.
4/ Nhận diện tình yêu chân thật – cống hiến bạn vài gợi ý đặc biệt trong cách bày tỏ tình yêu – sau khi lập gia đình.
CHƯƠNG 7: CÁCH BẠN NHÌN NGƯỜI KHÁC NGƯỜI KHÁM PHÁ ĐIỀU TỐT
Vài năm trước đây, người ta có thử phân tích 100 nhà triệu phú tay trắng làm nên, họ thuộc mọi lứa tuổi, từ 21 đến 70, gồm mọi trình độ, từ tiểu học cho tới tiến sĩ, với đủ loại tính tình và đặc điểm. Phần lớn (70%) xuất thân từ những thị trấn dưới 15.000 dân, và tất cả đều là “những người khám phá điều tốt”. Họ có thể nhận ra điều tốt nơi người khác trong mọi hoàn cảnh.
Có lẽ bạn đã nghe câu chuyện về một cậu bé, trong lúc giận dỗi đã hét vào mặt mẹ là cậu thù ghét bà. Thế rồi có lẽ vì sợ bị đòn nên cậu ta chạy lên đồi hét vọng xuống thung lũng “tao ghét mày, tao ghét mày, tao ghét mày”. Đột nhiên, từ dưới thung lũng có tiếng vọng: “tao ghét mày, tao ghét mày, tao ghét mày”. Nghe thế cậu ta hết hồn, chạy vội về nhà mách mẹ rằng dưới thung lũng có một thằng vô lại dám nói ghét mình.
Mẹ cậu liền dẫn cậu lên đồi rồi bảo cậu la lớn: “Tôi thương anh, tôi thương anh”. Cậu bé làm theo và ngay lập tức, từ dưới thung lũng có tiếng vọng lên: “Tôi thương anh, tôi thương anh”.
Cuộc đời cũng là một tiếng vọng. Bạn gieo gì gặt nấy, bạn cho ra sao sẽ nhận như vậy. Bạn thấy nơi người khác cái gì thì lòng bạn cũng có cái đó.
Dù bạn là ai, giữ chức vụ gì đi nữa, nếu muốn thành công rực rỡ trong bất cứ lãnh vực nào, bạn cũng phải thấy được “điều tốt” trong từng người và mọi hoàn cảnh. Bạn hãy coi đó là khuôn vàng thước ngọc cho cuộc sống của mình. Bạn thấy người khác thế nào thì sẽ cư xử với họ như vậy, đó là một chân lý phổ quát, nhưng nếu muốn thấy điều tốt hay khả năng nơi người khác để cư xử với họ tốt hơn đồng thời khiến họ làm việc hiệu quả hơn, thì bạn phải kiếm tìm mới được. Do đó “người khám phá điều tốt” chính là một người “tốt” và “thành đạt”.
Sau khi tìm thấy điều tốt, bạn phải cố gắng khuếch trương nó lên, vì kinh nghiệm cho thấy, nhiều khi ta có thấy điều tốt thật nhưng không biết biểu dương mà giữ thật kín, khác hẳn với lối sinh hoạt ở trường trung học Bay City, trong thành phố Bay City bang Texas.
Kể từ tháng mười năm 1976, với sự giúp đỡ nhiệt tình của ông hiệu trưởng Joe Graham, Barry Tacker phát động chương trình đánh giá những điểm tốt của học sinh trong trường, một điều thường ít ai để ý dù các bạn vẫn có những cử chỉ và thái độ tích cực, đầy tinh thần trách nhiệm.
Suốt niên học ấy, văn phòng ông Tacker đã nhận được danh sách của hơn 500 em được các giáo viên đánh giá là tốt. Ông Tacker cho biết việc này mang lại những kết quả sau:
1/ Các học sinh tốt được công nhận.
2/ Học sinh biết rằng thầy cô cũng để ý đến cả thái độ tốt của mình nữa chứ không chỉ để ý đến sự hỗn láo mà thôi.
3/ Ban giám hiệu sẽ biết rõ tên nhiều học sinh chứ không chỉ biết mặt thôi.
4/ Học sinh sẽ ngoan hơn vì các em đánh giá cao sự chú ý này.
5/ Thúc đẩy giáo viên tìm kiếm những tính tốt của học sinh trong lớp.
Mỗi khi được gọi lên văn phòng, phản ứng chung của các em học sinh là tự hỏi:
“Không hiểu mình đã phạm lỗi gì đây!” và thấp thỏm chờ đợi hình phạt. Thế nhưng, khi ông Tacker kể cho nghe về thành tích các em đã đạt được thì các em liền mỉm cười vui vẻ.
Mỗi khi khen ngợi và đề cao ai, chắc chắn bạn cũng đạt được rất nhiều lợi ích.
VẤN ĐỀ LÀ
Hồi còn trẻ tôi có đọc một câu chuyện khó quên, về một cô bé lên năm, khởi nghiệp từ ban hát của nhà thờ. Giọng em rất hay và tràn đầy hứa hẹn. Càng lớn, em càng được nhiều nơi mời hát: Từ nhà thờ đến trường học rồi đến cả các buổi lễ hội. Gia đình biết em cần được luyện giọng thêm nên đã gởi em đến học với một nhà luyện giọng bậc thầy. Là người giỏi nhạc, lại cầu toàn nên thầy giáo rất khắt khe, chỉ hơi trật một chút là bắt học lại liền. Càng học, cô càng phục thầy nên dù tuổi tác cách biệt, dù thầy hay khe khắt phê bình, cô vẫn yêu ông và cuối cùng hai người lấy nhau.
Sau đó, ông vẫn luyện tiếp cho cô, song bạn bè nhận thấy giọng hát tuyệt vời, thiên bẩm của cô bắt đầu thay đổi. Cô hát một cách gò bó chứ không còn sôi nổi, phóng khoáng như xưa nữa nên những nơi mời hát thưa dần cho đến ngày chẳng còn ai mời cô hát nữa.
Thế rồi chồng cô qua đời. Từ đó cô hầu như bỏ hẳn không còn hát ca gì nữa. Tài năng của cô bị chôn vùi và ngủ im cho đến ngày một người bán hàng vui tính sôi nổi tỏ tình với cô. Một hôm nhân lúc rỗi rảnh, cô ngâm nga một khúc hát tuyệt vời ngày cũ. Người bán hàng chợt lặng đi trước giọng hát ngọt ngào ấy. Anh rối rít van nài: “Hát nữa đi, hát nữa đi em. Giọng hát em thật độc nhất vô nhị trên thế gian này”. Vấn đề ở đây không phải ở chỗ anh cho là cô hát hay hoặc hát dở mà ở chỗ anh biết chắc mình say mê giọng hát ấy nên mới đề cao vợ như vậy. Nhờ đó, cô ta lại thấy tự tin và bắt đầu được mời đi hát lại. Ít lâu sau, cô đã tái hôn với “người khám phá điều tốt” ấy và thành công rực rỡ.
Một số người coi lời khen như là làn gió thoảng nhưng ở đây, tôi muốn nhấn mạnh rằng lời khen của người bán hàng hoàn toàn trung thực, chân thành và cần thiết. Thật vậy, lời khen chân thành là phương pháp khích lệ và dạy dỗ hiệu nghiệm nhất hiện nay. Tuy nó chỉ là hơi là gió nhưng giống như hơi bơm vào bánh nó thực sự giúp ta dễ dàng đi lại trên xa lộ cuộc đời.
BẠN LÀ DOANH NGHIỆP
Một nhà doanh nghiệp Nữu Ước bỏ một đô la vào ống tiền của người bán viết chì rồi vội vã bước lên xe điện ngầm. Nhưng nghĩ ngợi sao đó, ông lại bước xuống lấy mấy cây viết chì và phân bua với người bán viết là mình vội quá hóa quên, mong anh ta thông cảm.
Đoạn ông bảo: “Dù gì anh cũng là một nhà doanh nghiệp như tôi, anh có hàng để bán và nó có giá cả đàng hoàng cơ mà”. Nói xong ông bước lên toa xe vừa trờ tới.
Ít tháng sau, tại một buổi họp mặt quan trọng, một người bán hàng ăn mặc chỉnh tề tiến về phía nhà doanh nghiệp và tự giới thiệu: “Có lẽ ông không nhớ tôi và tôi cũng chưa được hân hạnh biết tên ông, song thú thực, tôi không bao giờ quên ông được. Chính ông đã giúp tôi lấy lại sự tự trọng. Tôi chỉ là một gã bán viết chì đói rách cho đến khi gặp ông và ông đã bảo cho tôi biết tôi là một nhà doanh nghiệp”.
Một nhà thông thái đã nói: “Nhiều người đã thành đạt hơn họ nghĩ nhờ người khác bảo rằng họ có thể làm được như vậy”.
Bạn nhìn người khác ra sao? Điều tốt nhất bạn có thể giúp người khác không phải là chia sẻ cho họ tài năng của bạn mà là giúp họ nhận ra tài năng của mình. Trong mỗi người tiềm ẩn biết bao khả năng.
Trong khi phần đầu chúng tôi đã dành ưu tiên để nói với bạn về chính bạn. Bước đầu tiên để đưa tới thành công là nhận biết khả năng của chính mình, bước kế đó là nhận biết khả năng của người khác. Một khi đã biết mình thì cũng rất dễ biết người, nhờ đó, ta có thể giúp họ khám phá tài năng của họ một cách dễ dàng.
NHỮNG CON CHUỘT
Nhiều năm trước, tiến sĩ Robert Rosenthal ở đại học Harvard đã hướng dẫn một loại thí nghiệm với ba nhóm sinh viên và ba nhóm chuột. Ông bảo nhóm sinh viên thứ nhất: “Các bạn may lắm vì được trông coi những chú chuột thông minh nhất. Chúng giỏi từ bé và rất sáng trí, chúng sẽ đi qua mê lộ dễ như bỡn, có điều phải tốn nhiều phó mát đấy vì chúng ăn khiếp lắm”. Đến nhóm thứ hai thì ông nói: “Chuột của bạn trung bình thôi. Chúng không sáng trí lắm song cũng không đến nỗi đần độn. May ra thì chúng đi qua được mê lộ. Chúng cũng ăn vừa phó mát thôi, có điều đừng đừng đặt quá nhiều hy vọng vào chúng, chỉ thế thôi”.
Còn nhóm thứ ba, ông bảo: “Mấy con chuột này tệ lắm, chúng có qua được mê lộ thì chỉ cũng ngẫu nhiên thôi chứ chúng không biết gì đâu. Có lẽ các bạn chỉ nên vẽ chữ phó mát ở cuối mê lộ thôi chứ chẳng cần mua phó mát làm gì cho uổng”.
Sáu tuần sau các sinh viên thực hiện thí nghiệm với những dụng cụ khoa học chính xác nhất. Những con chuột thông minh đã trình diễn thật xuất sắc. Chúng đi thẳng một mạch tới cuối mê lộ.
Mấy con trung bình thì cũng vượt qua mê lộ song chậm hơn nhiều, còn những con đần độn thì sao? Quả thật chúng cứ loay hoay, quẩn đi quẩn lại. Một hai con đến được đích thì cũng chỉ hoàn toàn do tình cờ chứ chẳng phải tính toán gì.
Điều thú vị là 3 nhóm chuột đó y hệt nhau. Tất cả đều ở mức trung bình và cùng một lứa. Sự khác biệt trong thao tác này hoàn toàn do sự đối xử khác biệt của các sinh viên hướng dẫn cuộc thí nghiệm mà ra. Họ đối xử khác biệt với chúng vì nghĩ rằng chúng khác nhau. Vì vậy, SỰ ĐỐI XỬ BIỆT SẼ TẠO RA NHỮNG KẾT QUẢ KHÁC BIỆT, các sinh viên đâu biết tiếng chuột nhưng chuột cũng có cách cư xử riêng. Cách cư xử chính là thứ ngôn ngữ phổ quát nhất.
CON CÁI – NHÀ BUÔN – BỆNH NHÂN – NGƯỜI LÀM – BẠN ĐƯỜNG
Xin phép được hỏi bạn vài câu:
Con cái bạn ra sao? Nếu là nhà buôn, bạn trông nom những gì? Nếu là cửa hàng trưởng, bạn thích hạng mậu dịch viên nào? Nếu là bác sĩ, bạn ưa hạng bệnh nhân nào? Nếu là chủ nhân, bạn muốn hạng người nào? Là chồng, bạn thích vợ mình ra sao? Là vợ, bạn muốn chồng mình thế nào?
Có lẽ bạn sẽ bảo tôi: từ từ chút coi, ông Ziglar ông mới nói về chuột lại đề cập ngay tới con cái, vợ chồng, tương lai buôn bán như vậy thì bố ai mà hiểu nổi. Ông thử nói rõ hơn được không? Dĩ nhiên là tôi nói đến tầm ảnh hưởng do cách cư xử của bạn đối với những người xung quanh đấy chứ.
Giờ ta trở lại với câu chuyện về những con chuột, nhưng ở một bước khác, vì cuộc thử nghiệm đã tiến sang một trường tiểu học địa phương.
Người ta bảo giáo viên thứ nhất: “Thầy may mắn đấy vì sẽ được dạy một lớp lỗi lạc. Các em rất giỏi, thầy chưa kịp hỏi chúng đã trả lời rồi. Chúng rất thông minh nhưng thầy nên cẩn thận kẻo bị lừa. Thế nào những em làm biếng cũng tìm cách dụ thầy bớt bài tập, đừng nghe chúng đấy! Cứ ra bài nhiều vào, chúng sẽ làm nổi hết , đừng có lo. Chúng có kêu bài khó, thầy đừng tin. Vì chúng sẽ làm nổi hết miễn là thầy tin tưởng, yêu thương, nghiêm minh và quan tâm đến chúng đúng mức”.
Còn giáo viên thứ hai được cho biết là học trò của mình ở mức trung bình cả về chỉ số thông minh lẫn quá trình học tập và khả năng, vì vậy chỉ nên hy vọng ở chúng những kết quả trung bình mà thôi.
Đến cuối niên học, lớp học sinh giỏi đã hơn hẳn lớp trung bình một năm học tập. Chắc bạn đã đoán được cốt lõi của câu chuyện!
Thực ra, không có học sinh lỗi lạc, tất cả đều là những học sinh trung bình. Sở dĩ có khác biệt là vì thái độ cư xử của các giáo viên. Giáo viên tưởng các học sinh trung bình là xuất sắc do đó đã đối xử, trông nom các em học hành xuất sắc nên các em đã được vậy.
Các em có một lý tưởng để cố vươn lên.
Bởi vậy: BẠN NHÌN CHÚNG THẾ NÀO THÌ SẼ CƯ XỬ VỚI CHÚNG NHƯ VẬY, VÀ BẠN CƯ XỬ VỚI CHÚNG THẾ NÀO THÌ THƯỜNG CHÚNG SẼ TRỞ THÀNH NHƯ VẬY.
Xin hỏi bạn thêm. Con cái bạn có thể khôn khéo hơn lên trong vòng năm phút không? Những mậu dịch viên trong công ty bạn ra sao? Họ có sản xuất, thông minh, lành nghề và khéo léo hơn lên trong vòng năm phút không? Còn vợ bạn thì sao? Cô ấy có xinh đẹp và dễ thương hơn không? Hoặc chồng bạn có oai hơn không? Nếu không thì bạn phải lật lại những trang này mà đọc lại ngay mới được, vì bạn đã quên mất điểm cốt yếu về gia đình, bè bạn cũng như những người cộng tác với bạn đang có vấn đề. Vấn đề đó chính là bạn.
Về điểm này, một tác giả đã diễn tả thật tuyệt vời: Nếu bạn đánh giá ai đúng hiện trạng họ, bạn sẽ khiến họ tệ hơn, còn nếu bạn coi họ là người tốt nhất, họ sẽ trở nên người tốt nhất.
Còn nếu con cái, chồng hoặc vợ cũng như người cộng sự của bạn tiến bộ hơn thì tôi xin chúc mừng vì bạn đã thành công.
Một người điển hình cho nguyên tắc nhìn thấy điều tốt nơi người khác là cựu huấn luyện viên bóng rổ John Wooden. Wooden đã nhìn vào con người toàn diện nơi các cầu thủ bóng rổ của mình. Ông quan tâm đến cả đạo đức lẫn sự lanh lẹ. Ông cũng tin tưởng và dạy họ là mọi việc ở đời sẽ trở nên giá trị khi ta biết lưu tâm đến người khác. Đặc điểm của đội banh ông là có tinh thần đồng đội, biết hy sinh, có tinh thần thể thao, luôn hăng say, giữ được quân bình và ưu thế. Đây chính là đội banh từng đoạt giải 10 lần trong 12 lần dự giải vô địch quốc gia. Kết qủa ấy khiến ta khó mà phủ nhận lý thuyết của ông được. Có lẽ điều khiến bạn ngạc nhiên hơn nữa là người chiến thắng nhiều nhất ấy lại không cho chiến thắng là điều tối quan trọng. Thật vậy, ông không bao giờ đề cập đến việc đoạt giải đối với các cầu thủ cả. Ông chỉ nhấn mạnh với họ là phải “cố gắng hết sức mình”. Đối với ông, một cầu thủ chỉ tệ hại khi không chịu gắng hết sức mình mà thôi.
ANNIE BÉ BỎNG
Cách đây khá lâu, cô “Annie bé bỏng” đã bị nhốt vào một phòng giam ở bệnh viên tâm thần ngoài thành phố Boston, bang Massachusetts. Mặc dù đây là một trong những viện điều trị những rối loạn tâm thần có tiếng, các bác sĩ vẫn phải cần đến những phòng giam cho các ca mất trí nặng. Trường hợp Annie, họ đã tuyệt vọng nên cô bị giam sống trong cũi sắt nhỏ hẹp chỉ có một chút ánh sáng và rất ít hy vọng.
Tại viện ấy có một bà y tá già sắp về hưu. Bà tự nghĩ đã từng là tạo vật của Thượng Đế thì ai cũng có thể lành bệnh được nên bà bắt đầu đem bữa trưa lên ăn ngay trước cũi nhốt Annie. Bà nghĩ mình sẽ có thể giao cảm và thông truyền niềm hy vọng cho cô gái bé bỏng đó.
Annie thì gần như thú vật vậy. Lúc thì cô hung hăng tấn công mọi người bước vào cũi, lúc lại lạnh lùng không hề chú ý gì đến họ cả. Khi bà y tá bắt đầu thăm nom, Annie không hề màng đến bà.
Một hôm, bà y tá thử mang sôcôla đến phòng giam đặt bên ngoài rào sắt nhưng Annie vẫn thờ ơ như trước. Tuy nhiên, hôm sau quay trở lại, bà y tá không thấy sôcôla đâu nữa.
Ít lâu sau, các bác sĩ nhận thấy có sự biến chuyển và một thời gian sau họ đã quyết định chuyển Annie lên lầu và cuối cùng “ca tuyệt vọng” này đã được phép xuất viện về nhà. Song Annie không muốn rời viện. Cô muốn ở lại quê hương thứ hai này để góp sức giúp đỡ các bệnh nhân khác. Bà y tá già đã thấy và đã giúp cho đời cô rất nhiều nên cô nghĩ mình cũng sẽ thấy để giúp người khác phát triển khả năng của họ.
Nhiều năm sau. Khi gắn huy chương cao quý nhất dành cho người ngoại quốc, nữ hoàng Victoria nước Anh đã hỏi Helen Keller:
- Nhờ đâu cô có thể làm được nhiều việc lớn lao trong khi vừa đui vừa điếc như vậy?
Helen Keller đáp ngay rằng nếu không có Annie Sullivan (Annie bé bỏng) thì đã chẳng ai biết tên Helen Keller.
Nếu tôi không lầm thì trước khi mắc chứng bệnh bí ẩn khiến cô đâm ra tuyệt vọng thì Helen Keller cũng là một cô bé bình thường như bao cô bé khác. Annie Sullivan đã thấy và coi cô như một thụ tạo đặc biệt của Thượng Đế – nên đã đối xử với cô theo cách nhìn ấy – bà đã yêu thương, giúp đỡ cô vào khuôn phép – chơi đùa, cầu nguyện, khuyến khích và làm việc cùng cô cho tới khi ngọn đèn đời cô toả chiếu lấp lánh, soi rọi và làm vơi bớt gánh nặng của mọi người trên đời. Thật vậy, sau khi đời mình được “Annie bé bỏng” tác động, Helen Keller đã tác động đến hàng triệu người trên thế giới.
ĐÔI MẮT LÀ CỬA SỔ TÂM HỒN
Cách đây đã lâu, ở Northern Virginia có một cụ già đứng bên bờ sông loay hoay tìm cách qua bờ bên kia. Sông không có cầu, trời lại càng ngày càng lạnh buốt nên cụ tính “đón các kỵ sĩ” quá giang. Cụ chờ thật lâu mới thấy một đoàn người ngựa tiến lại gần. Con ngựa thứ nhất đi ngang, cụ không nói gì, rồi con ngựa thứ hai, thứ ba, thứ tư, thứ năm... đi ngang, cụ vẫn đứng yên. Đến người cuối cùng cỡi ngựa tiến lại gần, cụ già nhìn thẳng mắt vào người ấy nói: Thưa cậu, cậu có thể cho tôi quá giang được không ạ?
Chàng kỵ mã đáp ngay:
- Ồ, được chứ, mời cụ lên yên!
Tới bờ bên kia, cụ già tụt xuống đất.
Trước khi đi, chàng kỵ mã hỏi:
- Thưa cụ, cháu không hiểu tại sao cụ không hỏi những người đi trước cho quá giang mà lại hỏi cháu?
Cụ già chậm rãi đáp:
- Tại vì khi nhìn vào mắt họ tôi thấy chúng chẳng biểu lộ chút tình thương nào nên tôi nghĩ có hỏi cũng uổng công. Còn khi nhìn vào mắt cậu, tôi thấy nó chứa chan lòng đồng cảm, thương yêu và sự giúp đỡ nên tôi biết chắc thế nào cậu cũng đồng ý, vì vậy tôi mới hỏi xin cậu.
Nghe vậy, chàng kỵ mã khiêm tốn đáp:
- Cháu chân thành cám ơn cụ, lời nhận xét của cụ thật quí giá đối với cháu.
Câu ngạn ngữ “con mắt là cửa sổ tâm hồn” quả lúc nào cũng đúng cả. Tuy nhiên, nếu bạn là chàng kỵ mã cuối cùng, liệu cụ già có dám xin bạn cho quá giang không? Đó mới là điều quan trọng vì giữa lời khuyên và thực hiện là một khoảng cách lớn. Phải làm sao để bản thân cũng như lời khích lệ trở nên nhịp cầu cho một hoặc nhiều người trong chuyến vượt sông quan trọng đó.
Harvey Firestone, chuyên viên giúp đỡ những người leo núi hoàn thành xuất sắc công việc gian lao, đã diễn tả điều này một cách tuyệt vời như sau: BẠN SẼ NHẬN ĐƯỢC TỐT NHẤT NƠI NGƯỜI KHÁC KHI CHO ĐI ĐIỀU TỐT NHẤT NƠI MÌNH.
NHẬN BIẾT VÀ ĐÁP ỨNG NHU CẦU
Câu chuyện của La Von và Vern Dragt là một điển hình về lòng dũng cảm cũng như quyết tâm thực hiện nguyên tắc này đồng thời cho thấy là họ xác tín rằng niềm tin và sự cần cù chính là câu trả lời cho hầu hết các vấn đề của cuộc sống. Vern là người thợ đắp thạch cao giỏi, được trả lương cao. Năm được 3 đứa con thì ông bất ngờ bị bại liệt.
Bốn năm rưỡi nghỉ việc sau đó đúng là một cuộc chiến đấu dũng cảm một mất một còn. Nay thì Vern và La Von đang điều hành cơ sở doanh thương Tupperware Dealers bao gồm trên 1000 nhân viên giao hàng với doanh số hàng năm là 8 triệu đô la.
Những diễn biến xảy ra từ lúc bị bại liệt đến tình trạng hiện nay là cả một thiên truyện dài. Khi Vern ngã bệnh và tiền dành dụm đã cạn thì La Von phải đi làm thuê, một công việc nặng nhọc bắt bà phải còng lưng 10 tiếng mỗi ngày, vì vậy bà đã hưởng ứng lời chiêu mộ của Tupperware, rồi đâm ra say mê việc doanh thương và cuối cùng, sau đợt liên hoan thứ hai, bà đã quyết định đi bán trọn ngày. Công việc thú vị và tiện lợi ở chỗ bà có thể sắp xếp thời khoá biểu tùy theo việc nhà chứ không như trước đây. Lúc bấy giờ bà mới chợt thấy là những người khác cũng gặp những vấn đề tương tự nên bắt đầu ra tay thu xếp giúp họ. Kết quả bà trở thành người điều phối số một trong nước, và nuôi sống được cả nhà lại vừa có cơ hội giúp ích cho cộng đồng cũng như người đồng loại và đồng đạo nữa. Trong quá trình hoàn thành mục tiêu của mình Vern và La Von đã giúp cho 125 viên quản lý và vô số người giao hàng của mình được làm chủ những chiếc xe choáng lộn và thành đạt ở đời. Ông bà đã tạo cơ hội cho hàng trăm người khác đi lên, trong số đó có cả Hal Empey hiện là phó chủ tịch của Tupperware nữa. Thành công kỳ diệu của ông bà là kết quả của việc nhận ra những nhu cầu của người khác và cố gắng đáp ứng chúng.
Bạn sẽ đối xử với người khác theo cách nhìn của bạn và nếu bạn nhìn họ như Vern và La Von tất sẽ nhận được nhiều vì bạn đã cho nhiều.
NUÔI NGƯỜI – BẠN SẼ ĐƯỢC ĂN NGON
Có một chuyện cổ, kể rằng: Ngày xưa có một người đàn ông được đi thăm lần lượt cả thiên đàng lẫn địa ngục để biết đường lựa chọn. Vì dành ưu tiên cho Thần Ác nên ông bắt đầu “tham quan” địa ngục trước. Thoạt trông, ông hết sức ngạc nhiên vì mọi người dưới đó đều tề tựu quanh một bàn tiệc chất đầy mọi thứ sơn hào hải vị, mà người khó tính đến đâu cũng chẳng thể đòi hỏi hơn.
Nhưng để ý nhìn kỹ, ông lại càng ngạc nhiên hơn vì không thấy ai mỉm cười hài lòng cả. Bầu khí cũng vắng lặng, đìu hiu không có vẻ gì là tiệc tùng hết. Người ngồi dự tiệc ai nấy đều hững hờ, chán nản, chỉ còn da bọc lấy xương. Tay trái người nào cũng cột một cái xiên và tay phải cột một con dao nhưng cả hai đều có cán dài cả thước nên họ không sao đưa đồ ăn vào miệng được. Do đó mà họ đã chết đói ngay trên bàn tiệc.
Sau đó, ông lên thiên đàng. Cảnh vật cũng giống hệt dưới địa ngục. Cũng sơn hào hải vị, cũng dao, xiên có cán dài cả thước. Song mọi người ở đây đều cười đùa, hát xướng hết sức vui vẻ. Họ ăn uống no say và hồng hào khoẻ mạnh. Người đàn ông ngạc nhiên tự hỏi: Tại sao cùng một hoàn cảnh như nhau mà kết quả trái ngược hẳn như vậy nhỉ? Người dưới địa ngục thì đói khát, khổ sở, còn người trên thiên đường lại no đầy, hạnh phúc?
Cuối cùng, ông cũng tìm được câu trả lời: Thì ra, ở địa ngục ai cũng cố đút thức ăn vào miệng mình, nhưng dao với xiên quá dài không sao tới được, còn trên thiên đàng thì mọi người cố gắng đút cho người ngồi đối diện mình nên ai cũng no say.
Quả thật, khi giúp người khác là giúp chính mình. Bài học quả đã rõ, các bạn nhận định hoàn cảnh và con người hết sức quan trọng, vì bạn sẽ cư xử với người khác và hoàn cảnh tuỳ theo nhận định của bạn. Chính vì vậy mà tôi nhắc đi nhắc lại rằng: BẠN SẼ ĐẠT ĐƯỢC MỌI ƯỚC MƠ NẾU BẠN BIẾT GIÚP NGƯỜI KHÁC ĐẠT ĐƯỢC ĐIỀU HỌ MUỐN.
