Cố Thủ tÆ°á»›ng Võ Văn Kiệt từng cứu TP HCM khá»i nguy cÆ¡ đói
"Sau thống nhất, có thá»i Ä‘iểm TP HCM ngấp nghé nạn đói. Nhà nÆ°á»›c áp giá 5,2 hà o má»™t kg trong khi thị trÆ°á»ng là 1,5 đồng. Ông Kiệt chỉ đạo: thu mua lúa của dân theo giá tÆ°Æ¡ng xứng, cứu đói cho thà nh phố", GS Äặng Phong trò chuyện vá»›i báo chÃ.
- Là ngÆ°á»i nghiên cứu lịch sá» kinh tế, ông thấy vai trò của ông Võ Văn Kiệt trong tổ chức lại kinh tế miá»n Nam những năm sau thống nhất nhÆ° thế nà o?
- Sau thống nhất, Sà i Gòn bị kéo và o guồng máy kinh tế táºp trung. Äến mùa thu hoạch, đồng lúa miá»n Nam chÃn và ng, nhÆ°ng dân thà nh phố lại ngấp nghé nạn đói. Nhà nÆ°á»›c áp giá pháp lệnh 5,2 hà o má»™t kg trong khi thị trÆ°á»ng là 1,5 đồng má»™t kg, nông dân đâu chịu bán. Bà thÆ° Thà nh ủy TP HCM Võ Văn Kiệt khi ấy chỉ đạo Công ty LÆ°Æ¡ng thá»±c thu mua lúa của dân theo giá tÆ°Æ¡ng xứng, cứu đói cho thà nh phố.
Cố Thủ tÆ°á»›ng Võ Văn Kiệt, ngÆ°á»i được đánh giá là "kiến trúc sÆ° của công cuá»™c đổi má»›i". Ảnh: Pháp luáºt TP HCM.
Ủy ban Váºt giá bèn “kiện†lên trung Æ°Æ¡ng rằng ông Kiệt phá rà o. Bà Ba Thi, Giám đốc Công ty LÆ°Æ¡ng thá»±c thà nh phố bị triệu ra kiểm Ä‘iểm. Thế nhÆ°ng sau khi ông Kiệt ra báo cáo, thuyết phục, Tổng bà thÆ° Lê Duẩn ủng há»™. Giá thu mua lÆ°Æ¡ng thá»±c cả nÆ°á»›c nhỠđó được Ä‘iá»u chỉnh lên gần vá»›i giá trị thá»±c.
Sau vụ đó, đến lượt Xà nghiệp Dệt Thà nh Công thiếu váºt tÆ°, đình trệ sản xuất. Nhà nÆ°á»›c không lo nổi chuyện cung ứng váºt tÆ°, nguyên liệu cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp thì không có ngoại tệ, trong khi Ngân hà ng Ngoại thÆ°Æ¡ng thừa đôla trong két lại không được tá»± ý cho vay. Nhiá»u ngà nh khác cÅ©ng đình đốn. Ông Kiệt đã chỉ đạo ngân hà ng phải cho vay và yêu cầu doanh nghiệp phải trả được nợ. Nút thắt được gỡ, doanh nghiệp nháºp nguyên liệu vá» sản xuất, có hà ng hóa phục vụ dân, có lãi dÆ° trả nợ.
- Trong thá»i gian là m Phó chủ tịch Há»™i đồng Bá»™ trưởng, ông Võ Văn Kiệt có những quyết sách kinh tế nà o đáng chú ý?
- Äầu tiên là cải cách hệ thống kế hoạch, dần dần thừa nháºn quyá»n tá»± chủ của xà nghiệp quốc doanh, của địa phÆ°Æ¡ng. Sau đó là việc tổ chức lại hệ thống ngân hà ng. Vá»›i sá»± tham vấn của các chuyên gia kinh tế có kinh nghiệm, ông Kiệt đã thà nh công trong chuyển đổi hệ thống ngân hà ng nhà nÆ°á»›c. Từ đó các ngân hà ng thÆ°Æ¡ng mại quốc doanh má»›i thá»±c sá»± có sức sống, rồi tá»· giá ngoại tệ được đẩy lên sát giá thị trÆ°á»ng, mở cá»a thu hút kiá»u hối... Ông cÅ©ng là ngÆ°á»i ký ban hà nh Quyết định 217 trao quyá»n tá»± chủ cho xà nghiệp quốc doanh...
Äại há»™i VI năm 1986, ông Kiệt chịu trách nhiệm thiết kế ba chÆ°Æ¡ng trình kinh tế lá»›n: Phát triển sản xuất lÆ°Æ¡ng thá»±c, chấm dứt chủ trÆ°Æ¡ng công nghiệp nặng Ä‘i trÆ°á»›c; sản xuất hà ng tiêu dùng; sản xuất hà ng xuất khẩu. Ba chÆ°Æ¡ng trình được thúc đẩy đồng bá»™, quyết liệt là m thay đổi cục diện kinh tế. Äến 1989, từ má»™t nÆ°á»›c thiếu ăn, lần đầu tiên ta xuất khẩu gạo.
Ngay việc xuất khẩu gạo cÅ©ng là quyết định táo bạo. Trong nÆ°á»›c thừa gạo, nhÆ°ng xà nghiệp nhà nÆ°á»›c không đủ tiá»n thu mua. Ông Kiệt ký cho phép giám đốc Vietcombank vay ngoại tệ, nháºp và ng vá» bán cho dân lấy tiá»n mua gạo xuất khẩu.
- Năm 1991, ông Võ Văn Kiệt được giao trá»ng trách Thủ tÆ°á»›ng. Ông Kiệt đã tiếp tục triển khai tầm nhìn cải cách ra sao, thÆ°a ông?
- Vá»›i thà nh quả ban đầu của quá trình đổi má»›i, trung Æ°Æ¡ng tá»± tin hÆ¡n trong mở cá»a vá»›i bên ngoà i. Và trên cÆ°Æ¡ng vị Thủ tÆ°á»›ng, ông Kiệt có được vị thế ngoại giao để đặt quan hệ chÃnh thức vá»›i nguyên thủ các quốc gia, đầu tiên là các nÆ°á»›c trong khối ASEAN. Äá»™t phá là quan hệ vá»›i Thái Lan, rồi đến Indonesia và các nÆ°á»›c khác. Và từ 1990, Việt Nam sáng lên, thoát khá»i cái bóng háºu chiến, được thế giá»›i kÃnh trá»ng. Ông Kiệt trở thà nh nguyên thủ quốc gia được bạn bè quốc tế yêu quý.
DÆ°á»›i nhiệm kỳ của Thủ tÆ°á»›ng Võ Văn Kiệt, nhiá»u văn bản pháp luáºt là m khuôn khổ pháp lý cho kinh tế thị trÆ°á»ng đã được ban hà nh. Từ những đóng góp của ông trong việc thá»±c hiện công cuá»™c đổi má»›i, nhiá»u chuyên gia, há»c giả đã gắn liá»n sá»± nghiệp của ông vá»›i hai chữ đổi má»›i.
Dân là thÆ°á»›c Ä‘o chÃnh sách
Ở anh có Ä‘iểm rất đặc biệt, không há»c cao, nhÆ°ng rất trà tuệ. Ngà y đầu tham gia cách mạng, anh Sáu là m trà váºn, tiếp xúc nhiá»u vá»›i các đại trà thức. “Trà váºn tức phải lãnh đạo trà thức. NhÆ°ng quả tháºt không biết ai lãnh đạo ai mà mình há»c được rất nhiá»u từ há», cảm phục há»â€, anh kể. Tá»›i kháng chiến chống Mỹ, anh tiếp tục tham gia nhiá»u và o công tác mặt tráºn, luôn lắng nghe, trân trá»ng trà thức.
Có lẽ nhá» váºy, sau ngà y thống nhất, anh Sáu Dân rất trân trá»ng những trà thức còn ở lại. Anh táºp hợp má»™t nhóm tÆ° vấn cho Thà nh ủy vá»›i nhiá»u trà thức, cá»±u quan chức chế Ä‘á»™ Sà i Gòn... Hà ng chục trà thức cứ và i ngà y lại táºp há»p ở 19 Tú XÆ°Æ¡ng, vừa nghiên cứu, vừa thoải mái góp ý cho Thà nh ủy.
Ông rất tế nhị trong đối đãi vá»›i trà thức cÅ©. Ngân sách bao cấp không chi má»™t đồng lÆ°Æ¡ng, nhÆ°ng trong cÆ°Æ¡ng vị bà thÆ° Thà nh ủy anh láºp ra má»™t quỹ nghiên cứu và yêu cầu Công ty LÆ°Æ¡ng thá»±c thà nh phố má»—i tháng cấp cho há» 30 kg gạo. Gạo Ä‘Æ°a đến táºn nhà , há» không phải xếp hà ng tem phiếu.
Anh Sáu Võ Văn Kiệt không câu nệ há»c thuyết, không thÃch công thức có sẵn, ráºp khuôn mà từ thá»±c tế được soi sáng bởi tri thức. Anh Ä‘i bằng hai chân: thá»±c tiá»…n mà anh nắm rất chắc, và nghe tiếng nói trà thức, không phân biệt cÅ© má»›i. Từ đó anh quyết định lá»±a chá»n phÆ°Æ¡ng án.
Äối vá»›i Võ Văn Kiệt, dân là quan trá»ng nhất, là thÆ°á»›c Ä‘o chân lý, thÆ°á»›c Ä‘o láºp trÆ°á»ng, thÆ°á»›c Ä‘o sá»± đúng đắn của chÃnh sách, thÆ°á»›c Ä‘o nhiệt tình cách mạng của má»™t ngÆ°á»i cá»™ng sản.
GS Äặng Phong
Theo Pháp luáºt TP HCM
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y: