Ông già Lanscombe luẩn quẩn từ phòng này sang phòng khác kéo các cửa mành cửa sổ lên, chốc chốc, ông lại ngước đôi mắt đầy nhử dò xét nhìn đường phố.
Mọi người sắp trở về từ lễ an táng.
Bây giờ Lanscombe lại đi nhanh hơn. Ngôi nhà có thật nhiều cửa sổ.
Enderby Hall là một ngôi nhà lớn thời Victoria xây dựng theo kiểu gotic. Trong căn phòng khách màu xanh, người phục vụ già ngẩng đầu ngắm nhìn tấm chân dung treo trên hòm lò sưởi của ông chủ cũ Cornelius Abernethie, người đã cho xây dựng Enderby Hall. Chòm râu màu nâu của ông chĩa về phía trước khiêu khích và một tay ông đặt lên một quả địa cầu. Tư thế ấy là do ý muốn của nhân vật hay là do sắp đặt của họa sĩ, thì chẳng ai có thể biết được. Dầu sao đi nữa thì ông già Lanscombe vẫn cho rằng Cornelius Abernethie là một người đàn ông đĩnh đạc, mạnh mẽ và trong thâm tâm Lanscomber tự thấy mình may mắn không phải làm việc trực tiếp với ông ta.
Chủ nhân của Lanscomber là ông Richard - một ông chủ tốt đã ra đi quá đột ngột. Nhưng ông ấy hình như chưa bao giờ trấn tĩnh hoàn toàn trước cái chết của con trai, Mortimer.
Vừa đi vội vàng vào phía cửa thông và vào phòng Boudoir Blanc, (phòng khách riêng của phụ nữ, màu trắng) người giúp việc vừa lắc đầu. Thật là một sự kiện khủng khiếp! Thật là một tai họa! Một chàng trai mạnh mẽ, vững chắc, có sức khỏe tốt như vậy mà đã ra đời như thế! Thật không thể tin được. Và ông Gordon nữa chứ, ông ấy đã chết trong chiến tranh! Bất hạnh không bao giờ đến một mình, ngày nay sự việc diễn ra như vậy đó. Ông chủ đã không thể chịu đựng hơn được nữa, ấy vậy mà một tuần trước ông ấy vẫn còn có vẻ hoàn toàn bình thường.
Tấm cửa mành thứ ba của phòng Boudoir Blanc không chịu lên hẳn, nó mắc lại giữa chừng.Thật ra, các lò xo đã yếu, và các tấm mành cũng vậy, chúng đã quá cũ như mọi vật ở trong ngôi nhà này.
Lanscombe không thể sửa tấm cửa mành mà không dùng đến thang. Nhưng ông sợ leo lên thang vì điều đó làm cho ông chóng mặt. Thôi hãy tạm để cái cửa mành như vậy; vả lại điều đó không quan trọng bởi vì phòng Boudoir Blanc không nằm về phía trước nhà, như vậy không lo mọi người nhìn thấy cửa sổ này từ xe ô tô khi trở về sau lễ tang, hơn nữa căn phòng hiện đang bỏ trống, không ai dùng đến. Đó là một căn phòng dành cho phụ nữ, nhưng đã lâu rồi không có người phụ nữ nào sống ở Enderby Hall. Thật tiếc là Mortimer chưa bao giờ lấy vợ! Thay vì cưới một cô vợ hiền, xây dựng một gia đình và ở nhà, Mortimer luôn luôn đi xa, sang Na Uy để đi săn, đi Ê-cốt để câu cá, đến Thụy Sĩ để chơi thể thao mùa đông. Từ lâu rồi, không có cảnh một đứa trẻ chạy nhảy ở Enderby.
Ý nghĩ dẫn Lanscomber trở lại một thời mà ông nhớ rất rõ - rõ hơn cả 20 năm vừa qua.
Đối với các anh chị mình, ông Richard luôn đối xử như thể họ là con ông. Khi ông bố qua đời, Richard mới 24 tuổi. Ngay lập tức ông đã đảm nhiệm trách nhiệm chủ gia đình. Một gia đình vui vẻ, thực ra toàn trẻ con. Các cuộc cãi cọ và đánh lộn thật không thiếu và thường thiệt cho các cô chủ nhỏ. Các cô bé đáng thương thật là dũng cảm! Nhất là cô Geraldine, và Cora nữa, mặc dù Cora là người bé nhất.Giờ ông Leo đã mất, cô Laura cũng đã qua đời, ông Timothy chỉ là một người tàn tật đáng thương. Cô Geraldine đã qua đời, đâu đó ở nước ngoài. Ông Gordon đã hy sinh trong chiến tranh. Mặc dù ông Gordon là anh cả, nhưng người mạnh nhất trong họ là ông Richard. Ông ấy đã sống lâu hơn tất cả, hay gần như vậy, bởi vì ông Timothy vẫn còn trong thế giới này cũng như Cora, người đã lấy gã nghệ sĩ đáng ghét ấy. Đã 25 năm rồi Lanscomber không gặp lại cô ấy. Cô rất xinh lúc cô ra đi cùng gã nghệ sĩ, nhưng cô ăn mặc rất lố lăng và đã mập lên rất nhiều đến nỗi ông đã nhận ra cô không dễ dàng gì.
- Ồ, nhưng mà cô ấy, cô ấy vẫn còn nhớ đến ông.
- Ôi, Lanscombe! - Cô kêu lêu sung sướng vì gặp lại người phục vụ già.
Khi mọi người đến để dự lễ tang, Lanscombe thấy họ có vẻ của những kẻ lạ mặt thảm hại!
Ngoại trừ bà Leo, bà ấy không như những người khác. Từ khi họ lấy nhau, ông bà Leo đã thường xuyên đến Enderby Hall ở một thời gian. Bà ấy là một người đàn bà thực sự, một người đàn bà tử tế. Sinh thời ông chủ quý bà ấy lắm.
Lanscombe giật mình. Ôi, sao mình lại mơ tưởng về ngày xưa trong khi có bao nhiêu việc phải làm.
*** Khi Lanscombe vừa bước vào cửa bếp, ông đã bị Marjorie cà khịa. Marjorie là người làm bếp, một cô gái 27 tuổi. Cô ta là một nỗi thất vọng của Lanscombe, vì theo ông, ở cô ta không hề có một tư chất gì của một người đầu bếp giỏi. Đôi khi cô ta gọi ngôi nhà là "làng cổ" và thường than phiền rằng bếp, kho bếp và phòng chuẩn bị đồ ăn quá rộng (1), than phiền về diện tích quá rộng của khu bếp, nói rằng cô ta phải mất một giờ mới đi hết một vòng bếp. Cô ta ở Enderby Hall từ hai năm nay và được ở lại chỉ vì ông Abernethie rất thích các món ăn cô làm.
Ngồi trên bàn, Janet đang uống trà; đó là một người giúp việc đã đứng tuổi, mặc dù thường mâu thuẫn với Lanscombe, bà cũng đồng ý với ông khi phê phán thế hệ trẻ mà Marjorie là hiện thân tiêu biểu. Một nhân vật thứ tư, người phụ vụ cuối cùng, vừa vào, bà Jacks, bà ta rất thích cách tổ chức của tang lễ này.
- Thật là tuyệt - vừa rót cho mình một chén trà bà ta vừa nói với một tiếng sụt sịt rất hợp với hoàn cảnh. Mười chín xe ô tô, nhà thờ đầy người và linh mục cử lễ một cách tuyệt vời. Thật là một ngày tuyệt vời cho một buổi lễ như vậy!
Đột nhiên có tiếng còi từ ngoài vọng vào, rồi tiếng xe ô tô chạy trên lối đi. Bà Jacks đặt chén trà xuống và kêu lên:
- Họ đã về rồi!
Từng chiếc một, các xe leo lên lối đi. Những người mặc đồ đen bước xuống và ngập ngừng đi qua đại sảnh vào phòng khách. Trong vỉ thép của lò một ngọn lửa nhỏ đang cháy để chống lại cái lạnh đầu mùa của những ngày mùa thu này và để sưởi ấm những người đến dự lễ tang của Richard Abernethie.
Lanscombe bước vào phòng, mang theo một khay bạc. Ông mời mỗi người một ly vang Jerez.
Ông Entwhistle, người lớn tuổi nhất trong những hội viên của văn phòng "Bollard, Entwhistle, Entwhistle và Bollard s" đang đứng quay lưng về phía lò sưởi. Ông nhận ly Jerez và nhìn mọi người với cái nhìn sắc sảo củ một người có địa vị. Vì không biết hết những người có mặt, ông chuẩn bị để sắp xếp mọi người theo vai vế; các cuộc giới thiệu trước lễ tang đã không được cụ thể và thường là không trực tiếp.
Ông quan sát ông già Lanscombe trước tiên. "Hán đang run kìa, gã tội nghiệp! Tôi sẽ không ngạc nhiên rằng hắn đã gần 90! Lão già này quả là một đầy tớ trung thành; thật hiếm có đầy tớ như vậy ngày nay. Một thời đại đáng buồn! Richard đáng thương đã đúng khi hắn quyết định ra đi sớm!"
Bởi vì, đối với ông Entwhistle, bảy mươi hai tuổi, thì Richard Abernethie mất ở tuổi sáu mươi tám là quá sớm. Ông Entwhistle đã giã từ công việc từ hai năm nay, nhưng điều đó không ngăn cản ông đến vùng miền Bắc nước Anh này với cương vị là người thi hành di chúc của người đã mất, khách hàng lâu năm nhất của ông.
Sau đó ông nghĩ đến những quy định của di chúc và, lại một lần nữa ông quan sát mọi người.
Trước tiên, bà Helen, phu nhân của ông Leo. Ông biết bà rất rõ. Đó là một phụ nữa rất quyết rũ mà ông rất có cảm tình và tôn trọng. Ông nhìn bà một cách có thiện cảm. Màu đen rất hợp với bà và bà vẫn giữ được những đường nét cân đối của mình. Trên khuôn mặt bà, Entwhistle rất thích những đường nét đẹp của bà như đối mắt màu xanh biếc và cách bà chải tóc xuống hai bên thái dương.
Helen bao nhiêu tuổi rồi nhỉ? Năm mươi mốt, có thể là năm mươi hai? Entwhistle ngạc nhiên vì bà đã không đi bước nữa sau khi bà Leo qua đời. Đầy quyến rũ, bà đã tạo nên với chồng bà một cặp rất hòa hợp.
Đôi mắt của Entwhistle nhìn sang bà TImothy. Ông chưa bao giờ biết rõ về bà ta cả. Không, màu đen không hợp với bà ta. Một bộ thể thao cỡ lớn có thể sẽ phù hợp hơn với người phụ nữ vừa có thể chăm sóc chồng vừa chăm sóc bản thân thậm chí hơi quá này. Có phải thực sự là ông Timothy rất ốm yếu? Entwhistle cho rằng đó chỉ là một gã mắc bệnh tưởng. Vả lại, đó cũng là ý kiến của Richard Aberbethie.
"Tôi bị yếu phổi từ nhỏ", Timothy thường nói như vậy. Nhưng đó gần như là tất cả những gì mà hắn có thể coi là bệnh rồi, Entwhistle nghĩ và chuyển sang quan sát George Crossfield, con trai của Laura.
Người đàn ông mà Laura đã cưới làm chồng là một kẻ mờ ám, người ta biết rất ít về hắn. Hắn tự giới thiệu là một nhà môi giới chính khoán. Con trai họ, George, làm việc cho một văn phòng luật sư tiếng tăm đáng ngờ. Một gã điển trai nhưng không biết tính tình thế nào. Mẹ gã, không biết gì về tài chính, quản lý tài sản gia đình tồi đến mức khi bà qua đời cách đây năm năm, hầu như chẳng còn gì để lại cho gã cả.
Ông Entwhistle tiếp tục theo đuổi công việc dò xét của mình. Những người phụ nữ trẻ này là ai vậy nhỉ? A, cô gái đang đắm mình trong việc ngắm nhìn những bông hoa giả trên một cái bàn đá xanh này là Rosamund, con gái của Geraldine. Một cô gái trông dễ thương, thậm chí đẹp, mặc dù khuôn mặt hơi có vẻ ngớ ngẩn. Cô là diễn viên kịch và đã cưới một anh chàng, cũng là diễn viên, cũng điển trai và cũng chắc hẳn là ngu ngốc và đầy tính xấu , diễn viên là như vậy mà. Ông Entwhistle có một vài định kiến đối với nghề này. Anh ta xuất thân từ đâu và trình độ hiểu biết của anh ta ra sao? Ông vừa tự hỏi vừa ném một cái nhìn coi thường về phía Michael Shane với bộ tóc vàng không còn mấy quyến rũ.
Và đây là Suzan, con gái của Gordon: có cá tính hơn Rosamund, thành công hơn trong diễn kịch. Cô đang ngồi rất gần ông Entwhistle và ông này đang ngắm cô rất chăm chú. Tóc đen, mắt xám hung, gần như có ánh vàng, miệng vẻ hờn dỗi, hấp dẫn. Bên cạnh cô là người đàn ông mà cô mới cưới mới đây: theo như những gì mà Entwhistle đã được biết thì đó là một phụ tá dược sĩ.
Ông Entwhistle kết thúc cuộc thẩm tra của mình bằng Cora Lansquenet, người sinh sau cùng trong số anh em Abernethie. Mẹ cô đã gần năm tươi tuổi khi cô ra đời. Người đàn bà tội nghiệp ấy đã không sống qua nổi lần sinh đẻ thứ mười này. Ba trong số các con bà đã mất rất sớm. Cô bé Cora trở thành mối quan tâm chung của cả gia đình. Các anh chị của cô luôn rất tử tế với cô. Không xinh lắm, cao lêu nghêu, hay tán tỉnh lung tung, không ai nghĩ rằng cô có thể lấy chồng.
Rồi cô gặp Pierre Lansquenet tại một trường học vẽ. Rồi một ngày, cô tuyên bố với mọi người ý định cưới chàng nghệ sĩ của cô.
Richard đã phản đối kịch liệt, ngay từ đầu ông đã không thích chàng trai và cho rằng đó là một kẻ hám của hồi môn. Nhưng trong khi ông còn đang tìm hiểu về anh chàng thì Cora đã lỉnh đi cùng người yêu và cưới anh ta. Họ sống ở Cornouailles và ở Bretagne. Pierre Lansquenet là một họa sĩ tầm thường và thậm chí còn là một người chồng tồi. Điếu đó cũng không ngăn cản được Cora gắn bó với anh ta và không tha thứ cho gia đình vì thái độ của họ đối với Pierre. Vì là một người hào phóng, Richard đã cho họ một khoảng trợ cấp, thêm vào những gì mà họ đã có, giúp họ duy trì cuộc sống. Entwhistle tự hỏi chẳng biết Pierre Lansquenet đã bao giờ kiếm được một đồng tiền nào chưa? Cora đã trở thành bà góa 12 năm nay rồi, hoặc hơn thế nữa. Trong ngày tang tóc hôm nay, cô chẳng hề thể hiện một sự đau đớn quá mức. Cũng phải nói rằng Cora chưa bao giờ biết giả vờ.
Lanscombe lại xuất hiện và nói với một giọng trầm, nhỏ:
- Bữa trưa đã sẵn sàng.
- o O o -
(1) Nhà bếp của các gia đình lớn châu Âu thường được chia làm 3 phần, một ngăn kho để đồ, một ngăn để nấu ăn và một ngăn bàn để chuẩn bị đồ ăn trước khi phục vụ.
Sau món nước dùng gà tuyệt hảo và nhiều thịt nguội cùng với rượu vang Chablis hảo hạng, không khí lễ tang đã hoàn toàn biến mất. Thực ra, chẳng có ai đau khổ quá mức, cũng chẳng có ai trong số họ có quan hệ thật thân thiết với người đã mất. Thái độ chung là phù hợp với hoàn cảnh - ngoại trừ Cora vui vẻ ra mặt - và phép lịch sự vẫn được tôn trọng cho đến giờ, người ta cảm thấy là cuộc nói chuyện đã có thể bớt đi phần trịnh trọng. Ông Entwhistle là người đầu tiên khuyến khích mọi người theo chiều hướng này. Ông có kinh nghiệm với những lễ tang và biết phải phân bố thời gian như thế nào trong những buổi lễ như thế này.
Bữa ăn kết thúc, Lanscombe thông báo rằng cà phê sẽ được mang vào trong thư viện. Đã đến lúc, "nói chuyện công việc". tức là nói chuyện về di chúc. Thư viện, với các dãy kệ đầy sách và các riđô nhung đỏ, có vẻ là một chỗ định trước cho việc này. Lanscombe rót cà phê rồi đi ra và đóng cửa lại sau lưng.
Sau vài câu chuyện rời rạc, mọi người rụt rè nhìn ông Entwhistle, ông này nhìn đồng hồ và tuyên bố:
- Tôi phải bắt đầu cho kịp chuyến tàu 3 giờ 30 phút.
Những người khác cũng đi tàu như ông.
- Như các vị cũng biết đấy - ông Entwhistle bắt đầu - tôi là người thi hành di chúc của ông Richard Abernethie.
- Thật vậy sao? - Cora Lansquenet cắt ngang một cách gay gắt. Ông ấy đã để lại cho tôi cái gì đó chăng?
Đây không phải là lần đầu tiên Entwhistle nhận thấy rằng Cora có tính xấu là nói không cần phải để ý đến ai. Ông hướng về phía bà một cái nhìn nghiêm khắc và trả lời:
- Cho tới một năm trước đây, di chúc của Abernethie rất đơn giản. Trừ một vài khoản nhỏ khác, ông ấy dự tính để lại toàn bộ tài sản của mình cho con trai Mortimer.
- Mortimer đáng thương - Cora lại cắt ngang một lần nữa - thực sự tôi nghĩ rằng bệnh viêm tủy xám mà anh ta đã phải chịu đựng là một điều khủng khiếp.
- Cái chết bi thảm cùa Mortimer - nhà diễn giả tiếp tục - đã đến một cách đột ngột, tàn nhẫn và đã là một cú sốc ghê gớm đối với Richard. Ông ấy đã mất nhiều tháng mới gượng dậy được. Và khi đó tôi đã khuyên ông ấy nên xem lại các quy định của do chúc.
Bà Maude Abernethie, vợ Timothy, lên tiếng với giọng trầm:
- Điều gì sẽ xảy ra nếu ông ấy đã không thay đổi di chúc? Tài sản của ông ấy sẽ được di tặng lại cho Timothy chăng, với cương vị là người họ hàng gần nhất?
Ông Entwhistle mở miệng định thuyết trình về vấn đề người họ hàng gần nhất, nhưng ông đã thay đổi ý định và tiếp tục một cách khô khan hơi sẵng:
- Theo lời khuyên của tôi, Richard đã viết lại di chúc. Nhưng trước tiên ông ấy đã muốn tìm hiểu thêm về thế hệ trẻ.
- Vậy là ông ấy đã thử thách chúng ta, Suzan kêu to và phá lên cười. Trước tiên George, sau đó Greg(1) và tôi, rồi Rosamund và Micheal.
Bộ mặt gầy guộc của Gregory Banks ửng đỏ. Anh ta nói xẵng:
- Suzan! Chúng ta có thể nói như vậy được chăng, thử thách?
- Nhưng mà đúng ông ấy muốn nói như vậy mà, phải không ông Entwhistle?
- Ông ấy có để lại gì cho tôi không? - Cora lại hỏi.
Ông Entwhistle khẽ ho và tiếp tục:
- Tôi đề nghị gửi cho mỗi vị một bản sao của di chúc. Tất nhiên tôi có thể đọc cho các vị toàn bộ di chúc ngay bây giờ, nhưng tôi e rằng ngôn ngữ luật của văn bản này hơi khó hiểu đối với nhiều người. Một cách ngắn gọn, di chúc có thể tóm tắt lại như sau: "Sau một vài di tặng nhỏ và một khoản quan trọng dành cho Lanscombe dưới dạng trợ cấp hàng năm trọn đời, toàn bộ tài sản sẽ được chia đều thành sáu phần. Bốn phần chia cho em trai Timothy, cháu trai George Crossfield, các cháu gái Suzan Banks và Rosamund Shane. Hai phần còn lại sẽ được đầu tư và lợi tức sẽ được dùng làm trợ cấp trọn đời cho bà Helen Abernethie, vợ góa của Leo Abernethie, và cho em gái, bà Cora Lansquenet. Sau khi hai người này qua đời, vốn đầu tư sẽ được chia đều cho bốn người thừa kế kia hoặc con cháu họ."
- Tử tế thật! Cora nói, giọng dò hỏi. Một khoản lợi tức? Bao nhiêu?
- Có thể là khoảng 3 hoặc 4 nghìn bảng mỗi năm.
- Tuyệt! - Cora kêu lên. Tôi sẽ đi Capri!
Helen Abernethie nói lời cảm ơn của mình với một giọng nhẹ nhàng:
- Richard thật là tốt bụng và hào phóng. Tôi vẫn luôn quý trọng tình cảm mà ông ấy dành cho tôi.
- Sinh thời ông ấy rất quý bà - ông Entwhistle đồng tính. Leo là người ông ấy quý nhất và sau khi chồng bà qua đời Richard rất vui mỗi khi bà đến thăm.
- Giá mà tôi biết ông ấy ốm nặng đến vậy - Helen tiếp tục với chút hối hận trong giọng nói. Tôi đã ít gặp ông ấy trước khi ông ấy qua đời và mặc dù tôi biết bệnh của ông ấy, tôi không ngờ rằng lại trầm trọng đến thế.
- Bệnh đã nặng từ lâu - ông Entwhistle nói. Nhưng Richard không muốn nói tới điều đó và tôi tin chắc rằng chẳng ai ngờ tới kết cục đột ngột đến như vậy. Tôi được biết rằng ông bác sĩ là người đầu tiên bị bất ngờ.
- "Đột từ, tại nhà của mình..." người ta đã viết như thế trên báo.
Cora vừa nói vừa khẽ lắc đầu.
- Tôi đã tự hỏi, vậy thì...
- Đó là một cú sốc đối với tất cả chúng ta - Maude Abernethie lên tiếng - Ông Timothy tội nghiệp đã rất xúc động. Ông ấy không ngừng lẩm bẩm: "Thật đột ngột, thật đột ngột."
- Thực ra, sự việc đã được ỉm đi một cách êm thấm, đúng vậy không? - Cora lại lên tiếng, gây chú ý.
Mọi con mắt đổ dồn về phía cô.
- Nhưng tôi cũng nghĩ rằng các vị đã có lý, hoàn toàn có lý - Cora thản nhiên tiếp tục - Tôi muốn nói rằng... thực ra điều đó là không cần thiết... tại sao lại công bố điều đó ra chứ? Câu chuyệnnày không được để lộ ra ngoài gia đình.
Những gương mặt đang nhìn vào cô ngày càng trở nên hoang mang.
Và cuối cùng ông Entwhistle lên tiếng:
- Thực tình, tôi e rằng không hoàn toàn hiểu điểu mà cô muốn nói tới.
Cora Lansquenet nhìn xung quanh, vẻ ngạc nhiên lộ rõ trong mắt. Cô nghiêng đầu sang một bên, như một con chim:
- Ông ấy đã bị giết, chẳng phải vậy sao?
Chú thích
(1) Tên gọi thân mật của Gregory
Trên tàu trở về London, ngồi trong góc một khoang hạng nhất, ông Entwhistle cảm thấy khó chịu khi nghĩ về cuộc đối thoại tiếp theo nhận xét dại dột của Cora Lansquenet.
"Thật vậy sao Cora!" - Maude kêu lên. "Ồ, cô Cora thân mến" - George nói. Một người khác lại hỏi: "Cô muốn nói gì vậy?"
Lúc bấy giờ Cora Lansquenet, bối rối, nói vài câu lộn xộn:
- Ồ, tôi lấy làm tiếc... tôi không muốn... ồ, đúng là tôi đã làm một điều nực cười. Tôi biết không phải là như vậy nhưng cái chết này đã quá đột ngột... Tôi xin mọi người hãy quên điều tôi vừa nói đi... Tôi biết là tôi hay nói tầm bậy...
Từ lúc đó trở đi, sự xúc động chung đã tiêu tan đi. Mọi người bàn bạc về những đồ dùng cá nhân của Richard. Quyết định cuối cùng là ngôi nhà và những gì trong đó sẽ được rao bán.
Câu nói hớ đáng tiếc của Cora có vẻ đã bị quên. Cora Lansquenet, nếu như không là bất bình thường, hẳn phải là ngây thơ đến mức khó chịu. Ở tuổi 19 điều đó không quan trọng lắm, thái độ trẻ con bất trị của cô có thể chấp nhận được cho đến tuổi ấy. Nhưng một đứa trẻ bất trị xấp xỉ tuổi 50 thì là người quá vô ý. Bình thường người ta không thể buột ra những sự thật không phải lúc như vậy.
Lại một lần nữa, dòng suy nghĩ của ông Entwhistle bị gián đoạn bởi hai chữ sự thật này. Bởi một lý do đơn giản: đó là trung tâm của sự bối rối cực độ mà câu hỏi ngây thơ của Cora đã gây ra trong cuộc họp gia đình. Mặc dù cô Cora béo tròn 49 tuổi chẳng giống cô gái cao lêu đêu ngày xưa là bao nhưng một số nét của tính cách cô ấy thì đã không mấy thay đổi; như là kiểu nghiêng nghiêng đầu như một con chim mỗi khi cô nói một điều xúc phạm như nhận xét về trạng thái đẫy đà của cô làm bếp: "Mollie không thể đến gần bàn làm bếp được nữa, bụng của cô ta lớn quá. Tôi không hiểu tại sao cô ấy lại béo đến mức ấy."
Ông Entwhistle gắng tự phân tích sau hơn nữa cái cảm giác khó chịu của mình. "Cái chết này quá đột ngột...", Cora đã nói như vậy để thanh minh.
Quả vậy, ở một mức độ nào đó thì cái chết của Richard có thể được coi là đột ngột. Ông Entwhistle đã nói chuyện với ông bác sĩ và với chính Richard về tình trạng sức khỏe của ông này. Ông bác sĩ đã nói xa xôi rằng bệnh nhân của ông ta sẽ không sống được lâu; nếu giữ gìn cẩn thận thì có thể sống được hai hay ba năm nữa, thậm chí hơn nữa nhưng khả năng này không nhiều. Nhưng đã sao thì người thầy thuốc cũng đã không ngờ tới một cái chết sớm như vậy.
Vậy là ông bác sĩ đã nhầm. Nhưng thực tình các bác sĩ không thể biết trước được mọi phản ứng riêng của từng bệnh nhân. Người ta đã thấy những người đã hoàn toàn hết hy vọng lại trở lại khỏe mạnh, trong khi có những người qua đời trong lúc có vẻ đang bình phục, việc chữa trị có vẻ đang tiến triển tốt.
Về phần Richard Abernethie, mặc dù còn khỏe mạnh nhưng chẳng còn gì níu kéo ông lại với cuộc sống này nữa. Sáu tháng trước, con trai duy nhất còn lại của ông ấy, Mortimer, đã mắc chứng bại liệt và qua đời tám ngày sau đó. Cái chết này làm cho ông đau hơn nữa vì chàng trai Mortimer khỏe mạnh, đầy sức sống và say mê thể thao. thuộc những người mà người ta cho rằng không bao giờ biết ốm dù chỉ một ngày. Anh ấy chuẩn bị đính hôn với một cô gái rất đẹp và ông bố đã đặt nhiều hy vọng vào đứa con trai yêu vẫn làm ông hài lòng này.
Richard Abernethie , sau cái chết bi thảm của Mortimer, trở thành đơn độc, không có cả một đứa cháu trai, chẳng có ai nối dõi dòng họ Abernethie và đứng đầu một tài sản kếch sù và nhiều việc kinh doanh mà Richard vẫn đích thân cai quản. Ai sẽ thay thế ông bây giờ?
Ông Entwhistle biết rằng điểm này đã làm Richard suy nghĩ rất nhiều: em trai ông - người em trai duy nhất còn sống - là một người gần như tàn tật. Chỉ còn thế hệ trẻ. Mặc dù Richard không nói gì với ông, ông Entwhistle dám chắc rằng bạn ông đã có ý định chọn một người thừa kế duy nhất. Ít ra ông cũng biết rằng từ sáu tháng trước khi chết Richard đã lần lượt mời đến gặp mình cháu trai George, cháu gái Suzan và chồng cô Gregory Banks, cháu gái Rosamund và chồng là Michael Shane, em dâu Helen Abernethie, vợ góa của ông Leo. Nhưng ông Entwhistle nghĩ rằng Richard đã có ý muốn chọn người thừa kế duy nhất của mình trong số ba người đầu tiên. Helen Abernethie hẳn là chỉ được mời đến bởi quý mến hoặc để hỏi ý kiến vì Richard vẫn luôn đánh giá cao em dâu mình đặc biêt bởi sự sáng suốt, tính thực tế và khả năng phán đoán, đánh giá đúng đắn của bà. Ông Entwhistle còn nhớ rằng Richard đã đến thăm và ở một thời gian ngắn tại nhà em trai Timothy.
Và kết quả của những cuộc gặp gỡ ấy là bản di chúc mà ông Entwhistle đang mang trong cặp của mình. Tài sản được chia ra thành những phần hoàn toàn bằnh nhau, chứng tỏ Richard đã bị thất vọng về cháu trai và các cháu gái với chồng của họ.
Ông Entwhistle được biết là Richard đã không mời em gái út Cora. Nhưng ông nhớ rằng Cora đã buột miệng nói: "Nhưng, theo những gì mà ông ấy đã nói, tôi nghĩ rằng..."
Vậy thì Richard đã nói gì? Và khi nào ông ấy đã nói điều đó? Nếu Cora đã không đến Enderby Hall thì tức là Richard đã đến thăm cô ấy tại nhà cô ở làng Bershire. Hay là Cora đã muốn ám chỉ điều gì đó mà Richard đã nói hoặc viết cho cô?
Ông Entwhistle cau mày. Rõ ràng là Cora không phải là một người ngớ ngẩn. Rất có thể là cô đã hiểu sai một câu nói nào đó và sau đó diễn giải sai. Nhưng nhà luật gia vẫn muốn biết câu nói đó là gì.
Ông chưa muốn đến đề nghị Cora giải thích. Bây giờ chưa phải lúc. Tốt hơn hết là không làm ra vẻ quan tâm đến chuyện đó. Nghĩ vậy nhưng ông Entwhistle vẫn tự hỏi điều gì đã làm cho Cora đặt ra câu hỏi ngông cuồng ấy.
"Nhưng ông ấy đã bị giết, chẳng phải vậy sao?"
***
Trong một khoang hạng ba, xa hơn về phía đuôi tàu, Gregory Banks nói với vợ:
- Rõ ràng là bà cô của em thật là đần độn!
- Cô Cora? Vâng, em tin rằng cô ấy vẫn hơi ngớ ngẩn từ xưa.
George Crossfield, ngồi trên ghế trước mặt, lên tiếng:
- Chúng ta phản ngăn không cho cô ấy nói ra những điều dại dột như vậy nữa. Vì điều đó có thể làm cho người ta hiểu lầm.
Rosamund Shane, đang tô vành môi hình trái tim của mình, thì thầm:
- Tôi nghĩ rằng chẳng ai để ý đến những lời nói của mụ phù thủy ấy.
- Dầu sao thì tôi cũng thấy cần phải ngăn cô ấy nói lung tung - George nhắc lại.
- Được rồi ông anh họ thân mến ạ - Rosamund vừa nói vừa cất thỏi son và tự ngắm khuôn mặt mình trong gương một cách hài lòng - vậy thì anh hãy ngăn cản cô ấy đi!
Chồng của Rosamund can thiệp một cách đột ngột:
- Tôi đồng ý với George. Bởi gây ra những chuyện bép xép là một điều quá dễ dàng.
- Và khi nào thì điều đó sẽ xảy ra? - Rosamuns mỉm cười và nụ cười làm hai mép của vành môi trái tim của cô cong lên - Có thể là sẽ thú vị đấy!
- Thú vị?
Bốn người cùng kêu lên một lượt.
- Một vụ giết người trong gia đình, sẽ thật là kỳ thú đấy. - Rosamund tiếp tục.
Gregory Banks nghĩ thầm cô em họ của Suzan, không kể đến thân thể khiêu gợi của cô ta, có một vài nét giống với bà cô Cora. Những lời mà cô ta lại nói sau đó càng khẳng định thêm cảm giác này:
- Nếu như ông ấy đã bị giết thật, cô tiếp tục, các vị sẽ nghĩ rằng ai đã làm điều đó?
Cô đi đi lạilại trong khoang tàu với vẻ suy nghĩ.
- Cái chết của ông ấy đã có lợi cho tất cả chúng ta. Michael và tôi đang thiếu tiền. Người ta đã đề nghị Mick (1) một vai diễn khá hay trong một tập kịch Sansborn nếu anh ấy có khả năng tài chính để chờ... Vậy là chúng tôi đã giải quyết được vấn đề ấy và thậm chí chúng tôi còn có thể đầu tư cho vở diễn nếu chúng tôi muốn. Mặt khác, có một vở kịch với một vai diễn rất tuyệt...
Nhưng không ai để ý đến những bàn luận của Rosamund. Mỗi người đang nghĩ về tương lai gần của chính bản thân mình.
"Lấy phần mình được hưởng rồi ra đi, George nghĩ. Giờ tôi có thể trả nợ và chẳng ai biết rằng chỉ thiếu tí nữa là mình toi."
Gregory ngả người trên ghế, mắt ngắm mơ màng: "Đời khốn khổ đã kết thúc."
Suzan nói với một giọng rõ ràng và hơi tàn nhẫn:
- Tất nhiên là tôi lấy làm tiếc cho bác Richard tội nghiệp. Nhưng ông ấy đã rất già rồi, Motimer thì đã chết, chẳng còn gì giữ ông ấy lại với cuộc sống này nữa. Tốt hơn hết là ông ấy ra đi như vậy, đơn giản, tự nhiên.
Cái nhìn tàn nhẫn và tự tin của Suzan dịu đi khi gặp khuôn mặt suy nghĩ của chồng cô. Cô rất yêu chồng và có cảm giác rằng Gregory không yêu cô bằng cô yêu anh ta, và ý nghĩ ấy chỉ làm tăng thêm đam mê của cô thôi. Greg thuộc về cô, cô sẵn sàng làm tất cả vì anh ta. Tất cả không từ thứ gì...
***
Maude Abernethie đang thay đồ chuẩn bị ăn tối, bà đã quyết định ngủ lại qua đêm ở Enderby Hall. Bà đang tự hỏi có nên nhận ở lại lâu hơn để giúp Helen trong công việc dọn dẹp và phân loại các đồ dùng, đồ dùng cá nhân của Richard, thư từ. Những giấy tờ quan trọng, bà nghĩ., có lẽ ông Entwhistle đã mang đi rồi. Nhưng bà cũng không thể nán lại lâu. Ông Timothy rất cáu mỗi khi bà vắng nhà. Bà hy vọng rằng ông sẽ không quá bất bình, không quá thất vọng về bản di chúc. Bà biết rằng ông trông chờ Richard để lại cho ông quyền điều hành thế hệ trẻ. Đúng thế, bà lo rằng chồng bà sẽ phật ý; những điều phiền lòng thường không tốt đối với sức khỏe của ông ấy và làm cho ông ấy trở nên không biết điều và làm những điều phi lý. Đôi khi, ông mất hoàn toàn ý thức về liều lượng, chừng mực... Maude tự nhủ có lẽ phải nói điều đó với bác sĩ Barton. Timothy rất giận dữ mỗi khi bà định dấu lọ thuốc ngủ đi vì ông đã dùng quá nhiều thời gian này. Để lọ thuốc này gần ông có thể nguy hiểm. Trong trạng thái nửa thức nửa ngủ, người ta có thể quên là đã uống thuốc và vì thế lại uống nữa. Điều gì sẽ xảy trong trường hợp này?
Maude Aberbethie thở dài. Rồi gương mặt bà chợt sáng bừng lên: "Dàu sao thì cuộc sống cũng sẽ trở nên dễ dàng hơn từ nay. Cái vườn chẳng hạn..."
***
Trong phòng khách màu xanh, Helen Abernethie ngồi bên cạnh lò sưởi đợi Maude xuống dùng bữa tối.
Bà nhìn xung quanh, căn phòng gợi lại cho bà thời mà bà, Leo và những người khác đã sống ở đây.
Bà tự hỏi ai sẽ mua Enderby? Liệu nó có bị biến thành khách sạn, viện nghiên cứu hay nhà ở trọ cho thanh niên hay không? Rồi bà dứt khoát xua đuổi những ý nghĩ buồn này. Tốt hơn hết là bà phải nghĩ đến những vấn đề của chính mình, đến bạn bè của mình, đến lợi ích của mình. Đúng thế, lợi ích của bà. Với khoản tiền mà Richard để lại cho bà, bà có thể giữ và bảo quản tòa villa mà bà có ở Chypre và thực hiện những dự định của bà.
Thời gian gần đây bà gặp phải và khó khăn tài chính. Giờ đây, nhờ tiền của Richard, những vấn đề này sẽ được giải quyết.
Richard tội nghiệp! Nhưng cũng đã là một may mắn cho ông khi ông ra đi như thế, đột ngột trong giấc ngủ, ngày 22 ấy. Cái cô Cora thì thật là người lố lăng! Lại ngờ nghệch nữa chứ. Tội nghiệp! Suy cho cùng tì đó chẳng phải là lỗi của cô ấy, vả lại cô ấy cũng đáng thương, vớ phải người chồng không tốt.
Đôi mắt bà nhìn chòng chọc vào những bông hoa giả trên cái bàn tròn bằng đá xanh. Nhưng bà không nhìn thấy những bông hoa ấy. Bà đang nhớ lại lúc sáng, Cora đã đứng đó, và những người khác ngồi đây, đợi giờ đi đến nhà thờ. Cora đã nhớ lại những kỷ niệm xưa và tỏ vẻ vui mừng được trở về nhà của mình thời trẻ, vui đến nỗi dường như cô đã quên mất lý do của của họp gia đình này.
"Nhưng có lẽ, Helen nghĩ, cô ấy là người ít có vẻ đạo đức giả nhất..."
Cora chưa bao giờ là người tôn trọng tập tục. Câu hỏi "Nhưng ông ấy đã bị giết, chẳng phải vậy sao?" đã chứng minh điều đó.
Xung quanh, tất cả mọi người đều nhìn cô , ngạc nhiên, choáng váng. Mỗi người một sắc mặt khác nhau.
Và đột nhiên, trong khi nhớ lại chi tiết cảnh tượng ấy. Helen nhíu mày... Có điều gì đó bất bình thường trong bức tranh này.
Điều gì?... Ai?... Hay một vẻ khác thường nào đó trên gương mặt ai đó? Hay là cái gì đó - diễn tả sao bây giờ nhỉ? - cái gì đó đã không ở đúng vị trí của nó?...
Bà không biết nữa... bà không thể nào xác định được cái bất bình thường... nhưng chắc chắn có gì đó, đâu đó không bình thường.
***
Trong lúc đó, ở quầy ăn của nhà ga Swindon, một phụ nữ mặc váy tang đen có điểm vòng hoa đen đang ăn bánh xốp, uống trà và nghĩ về các dự định tương lai. Bà không có một chút linh tính nào về tai họa đang đến gần. Bà đang hạnh phúc.
Đi bằng tàu chợ hiển nhiên là sẽ rất mệt. Người ta có thể đến Lytchett St-Mary dễ dàng hơn và không đắt hơn mấy bằng đường đi qua Lodon. Nhưng nếu đi đường ấy bà sẽ phải đi chung đường với người nhà, sẽ buộc phải nói chuyện luôn miệng và điều đó sẽ làm phiền bà rất nhiều. Không, bà muốn tránh tàu đi London.
Bánh xốp ở đây thật là tuyệt. Một đám tang có thể làm cho người ta đói đến mức không tưởng tượng được.
"Con người thật là tầm thường và đạo đức giả! Hãy nhìn những bộ mặt ấy khi tôi nói về vụ ám sát, và thái độ mà họ đã xoi mói tôi nữa chứ! Nhưng mà thôi, tôi đã nói điều tôi cần phải nói." Bà gật đầu vẻ hài lòng.
Người đàn bà mặc đồ tang liếc nhìn đồng hồ của nhà ga. Trong một khoảnh khắc nhỏ bà ngồi đó, mơ tưởng đến tương lai đang mở ra trước mắt bà... và bà nở một nụ cười trẻ thơ hạnh phúc.
Vậy là cuối cùng bà có thể vui chơi thỏa chí. Bà đi về phía tàu chợ, đầy dự định trong đầu.
Chú thích
(1) Tên gọi thâm mật của Michael
Ông Entwhistle vừa qua một đêm không yên bình. Buổi sáng, cảm thấy mệt mỏi, khó ở nên ông nằm nghỉ trên giường.
Em gái ông, người làm quản gia cho ông, mang đến bên giường cho ông bữa sáng trên một cái mâm nhỏ và bắt đầu giảng giải cho ông rằng ở tuổi và với sức khỏe mong manh của ông thì đi đến tận vùng miền Bắc nước Anh là một sai lầm. Để trả lời, ông Entwhistle nói một cách đơn giản là Richard Abernethie là một người bạn lâu năm của ông.
- Những đám tang! - Bà em gái kêu lên giọng trách móc. Những buỗi lễ như vậy rất có hại cho những người ở tuổi anh. Nếu anh không thể tự ý giữ gìn hơn thì cuối cùng anh cũng sẽ lại ra đi đột ngột như quý ông Abernethie mà tình bạn với ông ấy anh coi trọng đến vậy.
Cái từ đột ngột làm ông Entwhistle rùng mình và từ bỏ ý định đối đáp với em gái.
Ông biết rõ tại sao ông lại giật mình khi nghe thấy cái từ đột ngột ấy.
Cora Lansquenet! Giả định của bà ấy là hoàn toàn không có cơ sở nhưng ông cũng muốn biết điều gì đã xui khiến bà ấy nói ra một điều như vậy. Ông quyết định dứt khoát sẽ đến Lytchett St-Mary thăm Cora. Ông nghĩ mình có thể viện cớ một việc gì đó liên quan đến việc hợp thức hóa di chúc, một chữ ký chẳng hạn, không nên làm cho bà ta thấy rằng câu nói ngu ngốc của bà ta đã làm mình chú ý. Ông quyết định sẽ rất sớm đến gặp bà ta.
Ăn sáng xong, ông ngả người trên giường và đọc tờ Times. Việc đọc báo làm cho ông cảm thấy dễ chịu.
Khoảng 6 giờ tối hôm ấy, có tiếng chuông điện thoại. Ông nhấc máy và ở đầu dây bên kia là tiếng của ông James Parrott - thành viên thứ hai của văn phòng "Bollard, Entwhistle, Entwhistle và Bollard s"
- Này Entwhistle, tôi vừa nhận một cú điện thoại của cảnh sát, từ một làng tên là Lytchett St-Mary. Họ nói về một bà Cora Lansquenet nào đó. Đó chẳng phải là một trong những người thừa kế tài sản của Abernethie ư?
- Đúng, đúng rồi. Tôi vừa gặp bà ấy hôm qua, tại lễ tang.
- Ồ, bà ta đã có mặt ở lễ tang hôm qua?
- Tất nhiên rồi. Có chuyện gì vậy?
- Vậy thì... Bà ấy... thật là khó tin... Bà ấy đã bị... giết!
- Giết?
- Vâng... vâng tôi e rằng đúng là như vậy.
- Nhưng tại sao cảnh sát lại tìm đến ông?
- Người hầu gái của bà ấy là một cô Gilchrist nào đó. Cảnh sát đã hỏi cô về thân nhân hoặc đại diện pháp lý của bà. Hình như cô ta không biết thân nhân nào nhưng đã cho cảnh sát tên của tôi nên cảnh sát đã gọi ngay cho tôi.
- Nhưng điều gì đã làm cho người cảnh sát kết luận rằng đó là một vụ giết người?
- Ồ! Không có nghi ngờ gì về điều đó! Hình như hung thủ đã dùng một cái rìu hay một vật gì đó giống thế - một vụ giết người thực thụ!
- Đã bị mất cắp gì chăng?
- Chính là như vậy. Người ta đã thấy một cửa sổ bị phá, các ngăn kéo mở tung và một vài đồ trang sức đã biến mất. Tuy nhiên đối với cảnh sát vụ án vẫn chưa rõ ràng.
- Vụ án xảy ra lúc mấy giờ?
- Khoảng từ 2 đến 2 giờ 30 phút chiều nay.
- Lúc ấy cô hầu gái ở đâu?
- Ở Reading, cô ấy đi đổi sách ở thư viện thành phố về lúc khoảng 5 giờ và đã thấy bà Lansquenet chết. Cảnh sát hỏi tôi xem tôi có biết ai có thể là người đã làm hại bà ấy không. Tôi đã trả lời rằng không - giọng ông Parrott nghe có vẻ phẫn nộ.
- Ờ...
- Có lẽ là một thằng đần cục cằn đã đột nhập vào ăn trộm, và trong lúc khùng lên hắn đã giết bà ấy. Có lẽ là sự việc đã diễn ra như vậy. Ông có nghĩ thế không ông Entwhistle?
- Ờ, ờ...
Ông Entwhistle vừa ậm ừ vừa nghĩ "Parrott có lý, có lẽ là sự việc đã diễn ra như vậy..."
Nhưng lại một lần nữa, ông nhớ đến câu nói với giọng vang như kèn của Cora: "Nhưng ông ấy đã bị giết, chẳng phải vậy sao?"
Bà Cora này thật là ngốc nghếch và vụng về, nói lộ ra những sự thật mà lẽ ra bà phải giữ riêng cho mình.
Sự thật.
Lại cái từ đáng nguyền rủa này...
***
Ông Entwhistle và thanh tra Morton bắt tay nhau rồi đi ngay vào công việc.
Ông Entwhistle, với cung cách chính xác và cẩn thận - một trong những nét tính cách của ông, trình bày với viên thanh tra tất cả những điều có liên quan đến Cora Lansquenet: Môi trường giáo dục, hôn nhân, cảnh góa bụa, tình hình tài chính và những người họ hàng của bà.
- Ông Timothy Abernethie là họ hàng gần gũi nhất của bà ấy, đó là anh trai cuối cùng còn sống của bà. Nhưng đó là một người ở ẩn, một người tàn phế, không thể làm được gì ngoài việc ở nhà. Ông ấy đã ủy quyền cho tôi đứng ra lo toan tất cả mọi việc cần thiết.
Viên thanh tra gật gù công nhận:
- Theo lời khai của cô Gilchrist, hình như một ngày trước khi chết bà Cora Lansquenet đã đi lên miền bắc để dự đám tang của anh trai?
- Đúng vậy, chính tôi cũng đã đến dự.
- Ông Entwhistle, chúng ta đang gặp một trường hợp khó hiểu đấy. Giả sử rằng ai đó đã nhìn thấy cô Gilchrist ra khỏi nhà vào khoảng hai giờ chiều và đi về phía bến xe buýt trong làng. Rồi người ấy đã lấy một cái rìu trong nhà kho, dùng nó để khỏa cửa sổ bếp, chui vào nhà rồi lên nhà trên tấn công bà Cora Lansquenet một cách dã man vì bà ấy đã nhận sáu hay tám nhát rìu.
Ông Entwhistle nhíu mày.
- Đúng vậy - thanh tra Morto tiếp tục - một vụ giết người dã man. Sau khi giết bà Lansquenet, vị khách không mời đó đã mở nhiều ngăn kéo, vơ vội vài đồ lặt vặt đáng giá vài đồng và bỏ đi.
- Lúc ấy bà ấy đang ở trên giường?
- Đúng thế. Hình như đêm hôm trước bà ta về nhà rất muộn và rất mệt. Tôi nghe nói bà ấy đã được thừa kế một khoảng tiền.
- Quả là như thế.
- Bà ấy đã ngủ không ngon và rất đau đầu khi ngủ buổi sáng. Bà ấy đã uống khá nhiều trà, dùng thuốc đau đầu và đề nghị cô Gilchrist để bà nghỉ yên cho đến giờ ăn trưa. Sau bữa trưa, không cảm thấy khá hơn bà đã uống hai viên thuốc ngủ và sai cô Gilchrist đi đến Reading để đổi sách ở thư viện thành phố. Chắc là bà ấy phải đang ngủ say hay ít ra thì cũng thiu thiu lúc kẻ trộm vào nhà. Lẽ ra hắn đã có thể lấy bất cứ thứ gì hắn muốn mà chỉ cần dọa nạt thôi. Vậy thì tại sao hắn lại phải trang bị một cái rìu?
- Có thể là hắn đã chỉ muốn làm cho bà ấy sợ. Nếu như có dấu vết của một cuộc vật lộn...
- Theo giám định pháp y thì có vẻ là nạn nhân đã không thể kháng cự. Tất cả mọi bằng chứng đều làm cho người ta nghĩ rằng bà ấy đang nằm ngủ ngon lành lúc bị tấn công.
Cảm thấy không thoải mái, ông Entwhistle cựa quậy trên chiếc ghế.
- Những vụ ám sát dã man và không có lý do như thế này không phải là hiếm, chẳng phải vậy sao?
- Ồ, tất nhiên. Và rất có thể là vụ việc đã diễn ra như vậy. Nhưng chúng tôi vẫn phải tìm tất cả những người đáng nghi ngờ. Chúng tôi tin chắc rằng đó không thể là ai trong số những người ở đây: phần lớn những người vùng này đang ở nơi làm việc tại thời điểm xảy ra vụ án. Hiển nhiên, tòa villa của nạn nhân nằm trên một đường mòn xa ngoài làng và có cả một hệ thống đường chằng chịt xung quanh làng. Trời đẹp và không có mưa từ nhiều ngày, như vậy ngay cả khi ai đó đến bằng ô tô thì chúng tôi cũng không thể tìm thấy vết bánh xe.
- Ông thực sự nghĩ rằng ai đó đã đến đó bằng ô tô?
Ông thanh tra nhún vai:
- Tôi không biết. Tất cả những gì mà tôi biết là vụ án này có những yếu tố mờ ám. Chẳng hạn như... (ông đưa ra và đặt lên bàn cho người đối thoại của mình xem một số đồ vật: một ghim cài hình ba lá, một vòng cổ hạt nhỏ và một vòng tay ngọc hồng lựu) ... đây là những đồ vật đã bị lấy cắp từ trong hộp nữ trang của bà Cora Lansquenet và chúng tôi đã tìm thấy trong một bụi cây trước nhà.
- Quả là thật lạ lùng. Có thể là kẻ giết người đã hoảng sợ...
- Có thể là như vậy. Nhưng trong trường hợp này, tại sao hắn lại không vứt chúng lại trên phòng? Tất nhiên là hắn có thể hoảng sợ giữa thời điểm rời căn phòng và thời điểm mà hắn ra đến cổng.
- Hoặc là, như là ý ông có vẻ muốn nói, những đồ vật này chỉ là để đánh lừa - ông Entwhistle khẽ nói.
- Có thể. Nhưng có nhiều khả năng. Có thể chính cô Gilchrist là thủ phạm. Hai người đàn bà sống cùng nhau... ai mà biết được, một vài vụ cãi cọ, điều gì có thể xảy ra? Tất nhiên chúng tôi cũng đã xem xét khả năng này, nhưng nó có vẻ ít thực tế. Theo những gì chúng tôi được biết thì họ rất thân thiết với nhau.
Thanh tra Morton im lặng một lát trước khi nói tiếp:
- Theo ông thì không ai có lợi ích gì trong việc bà Lansquenet chết?
Ông Entwhistle lại khó nhọc thay đổi tư thế. Thanh tra Morton nhìn người đối thoại của mình với một cái nhìn sắc sảo:
- Hình như ông đã nói rằng nguồn thu nhập của bà Lansquenet là một khoảng trợ cấp dưới dạng lợi tức mà anh trai bà ta đã để lại cho, còn về phần bà ta, bà ta không có tài sản nào cả.
- Đúng thế. Khi chồng bà ta qua đời, ông ấy đang ở trong tình trạng bị phá sản và như tôi được biết hiện nay và khi còn nhỏ thì tôi không nghĩ rằng bà ta có tiết kiệm. Villa của bà đang ở không thuộc về bà ta, bà ta chỉ là người thuê thôi. Còn những đồ vật trong nhà thì chẳng có gì đáng giá. Nếu như bà ấy đã để lại một di chúc thì người thừa hưởng cũng chẳng được lợi lộc gì lắm. Nhưng tôi không biết gì về những nguyện vọng cuối cùng của bà ấy; ông biết đấy, đã lâu rồi chúng tôi không gặp nhau.
- Vậy thì lúc nãy ông muốn ám chỉ gì? Ông nghi ngờ một điều gì đúng không?
- Vâng, đúng thế. Nhưng tôi muốn thận trọng chính xác nhất có thể được.
- Ông muốn nói về khoản thừa kế ấy? Khoản mà anh trai bà ta đã để lại ấy. Bà ta có thể cho lại người khác qua di chúc hay không?
- Không, không như ông nghĩ đâu. Bà ấy không có quyền đối với vốn đầu tư. Giờ bà ấy đã mất, vốn đầu tư này sẽ được chia đều cho năm người thừa kế khác. Như vậy, mỗi người bọn họ đều có lợi trong cái chết của Cora Lansquenet. Đó là điều mà tôi đã nghĩ.
Viên thanh tra tỏ vẻ thất vọng.
- Tôi cứ ngỡ rằng ông có một hướng điều tra nào đấy. Nói một cách ngắn gọn, tôi cho rằng không có động cơ cho một vụ giết người bằng rìu. Có lẽ là chúng ta đang phả đối đầu với một thằng điên; có thể là một trong những tên tội phạm trẻ vô trách nhiệm mà hiện nay xã hội của chúng ta có rất nhiều. Hoảng quá hắn ta đã vứt các đồ vật lấy trộm vào bụi cây trước khi chạy trốn. Có thể là như vậy, trừ khi chính cô Gilchrist là thủ phạm, nhưng theo tôi điều đó ít có khả năng xảy ra.
- Cô ta đã phát hiện xác chết vào thời điểm nào?
- Không trước 5 giờ hoặc gần như thế; cô ta từ Reading trở về bằng xe ca lúc 4 giờ 50 phút. Về đến nơi, việc đầu tiên là cô đặt nước pha trà. Không nghe thấy tiếng động nào trong phòng ngủ của bà Lansquenet, cô ta nghĩ là bà ấy vẫn còn đang ngủ. Cô ta cũng đã thấy kính cửa sổ bếp đã bị vỡ, nhưng ngay cả lúc đó cô cũng chỉ nghĩ rằng đó là do bọn trẻ đã ném đá hay bắn súng cao su. Sau đó cô ta lên nhà và nhẹ nhàng nghé đầu qua cửa phòng ngủ bà Lansquenet để hỏi xem liệu bà ấy có muốn uống trà không. Ông có thể đoán được cái gì đã xảy ra sau đó: cô Gilchrist kêu thét lên, lao ra khỏi nhà và chạy thẳng đến nhà hàng xóm gần nhất. Cách thuật lại sự kiện của cô ta có vẻ hoàn toàn hợp lý và chúng tôi đã không thấy một dấu vết nào trong phòng cô ta hay trong phòng tắm và trên quần áo của cô ta cũng không. Không, tôi không tin là cô ta liên quan đến vụ này. Bác sĩ pháp y đã đến vào khoảng 17 giờ 30. Theo ông ấy nạn nhân đã chết vào khoảng giữa 14 giờ và 16 giờ 30 và rất có khả năng là vào khoảng 14 giờ.
Gương mặt ông Entwhistle khẽ nhăn lại. Thanh tra Morton tiếp tục:
- Ông có muốn đến gặp cô Gilchrist không?
- Vâng, tôi cũng định như vậy.
- Tôi sẽ rất vui về chuyện đó. Tôi tin rằng cô ấy đã nói cho chúng tôi tất cả những gì cô ta biết. Nhưng cũng có thể ông sẽ phát hiện ra được gì mới. Cô ta có vẻ như là một bà già nhưng tôi thấy cô ta khách quan và chưa đến nỗi lẫn.
Viên thanh tra ngừng một lát rồi nói thêm:
- Thi thể của bà Lanquenet nằm ở nhà xác. Nếu như ông muốn đến xem...
Ông Entwhistle đồng tình, không mấy hứng thú.
Một lát sau, ông Entwhistle đứng trước di hài của Cora Lansquenet. Kẻ giết người đã hành động một cách man rợ. Máu bết lại thành mảng trên tóc bà. Ghê đến buồn nôn, ông nhìn đi chỗ khác.
Cora tội nghiệp... Bà ấy, mới hôm kia thôi vẫn còn đang tỏ vẻ nôn nóng muốn biết không hiểu anh trai có để lại cho mình thừa kế gì không! Chắc hẳn bà ta đã nghĩ ra nhiều dự định lắm, những giấc mơ ngớ ngẩn mà lẽ ra bà ta đã có thể biến thành hiện thực với số tiền ấy.
Cora tội nghiệp... giấc mơ đã thật ngắn ngủi...
Ông Entwhistle nghĩ ngợi rồi tự nhủ rằng chẳng có ai có lợi gì trong cái chết này cả, ngay cả tên giết người man rợ đã vứt đi những đồ vật lấy cắp. Năm người kia tự nhiên được thêm vài nghìn bảng nhưng những gì mà họ đã được Richard Abernethie để lại cho đã quá đủ đối với họ rồi. Không, động cơ giết người không thể là ở đó.
Entwhistle chợt nghĩ "Thật lạ lùng một ngày trước khi chết bà ấy đã nói đến một vụ giết người:
"Nhưng ông ấy đã bị giết, chẳng phải vậy sao?"
"Một ý ngớ ngẩn, quá ngớ ngẩn để mình có thể đem nói với thanh tra Morton. Thôi để gặp cô Gilchrist rồi hẵng hay..." "Biết đâu - mặc dù ít có khả năng - cô Gilchrist lại biết gì đó về điều mà Richard đã nói với Cora Lansquenet?"
"Theo những gì ông ấy đã nói với tôi, tôi nghĩ rằng..."
"Richard đã nói gì vậy? Mình cần phải đến gặp cô Gilchrist ngay lập tức", ông quyết định.
***
Cô Gilchrist là một người gầy và mờ nhạt, tóc ngắn và xám đen. Cô có gương mặt của một người phụ nữ gần năm mươi tuổi với những đường nét không rõ ràng.
Cô đã tiếp đón ông Entwhistle rất nhiệt tình.
- Tôi rất vui vì ông đã đến, thưa ông Entwhistle. Tôi biết rất ít về gia đình của bà Lansquenet và tất nhiên tôi chưa bao giờ có liên quan đến một vụ giết người. Thật là một điều khủng khiếp!
Ông Entwhistle cũng tin chắc rằng cô gái già này chưa bao giờ có liêm quan đến một vụ giết người.
- Tôi chỉ biết đến những chuyện như vậy qua báo chí nhưng thực tình tôi cũng không thích thú gì loại hình văn học ấy... có những vụ thật là ghê tởm.
Vừa đi theo cô gái vào phòng khách, ông Entwhistle vừa liếc nhìn xung quanh. Có mùi tranh sơn dầu phảng phất trong không khí. Trong nhà chất đầy, không phải đồ đạc mà là tranh, treo đầy trên tường - những bức tranh phần lớn tối và đầy bụi. Đây đó một vài bức thủy mạc và hai bức tĩnh vật. Những khung nhỏ xếp đống trên ghế dài đặt bên cửa sổ.
- Bà Lansquenet đã mua tại những cuộc bán đấu giá - Cô Gilchrist giải thích - Bà ấy rất thích đến những cuộc bán đấu giá ấy, bà bạn tội nghiệp của tôi. Bà ấy luôn nói rằng bức tranh ấy là một bức nguyên thủy(1) Ý có giá trị rất lớn.
Ông Entwhistle nhìn bức tranh mà cô Gilchrist chỉ cho và nhận thấy rằng đó chỉ là một bức vẽ lại. Ông biết rằng Cora chẳng biết gì nhiều về hội họa và ông thề ông sẵn sàng chịu treo cổ nếu như một trong những bức tranh tồi tàn này có giá trị hơn 5 bảng.
- Chính tôi cũng không biết gì nhiều trong lĩnh vực này - cô Gilchrist nói, có lẽ cô đã đoán được vị khách của mình đang nghĩ gì - ấy thế mà bố tôi lại là một họa sĩ cơ đấy, nhưng ông ấy không nổi tiếng lắm. Khi còn trẻ, tôi đã học vẽ màu nước và bà Lansquenet rất vui được nói về sở thích của mình với ai đó hiểu bà. Bà bạn đáng thương, bà ấy rất thích tất cả những gì có dính dáng đến nghệ thuật.
- Cô rất quý bà ấy?
Thật là một câu hỏi ngớ ngẫn, ông tự nghĩ. Mặc dù Cora sinh thời là một người rất khó chịu, nhưng liệu cô Gilchrist có thể trả lời là không?
- Ồ, tất nhiên. Chúng tôi rất hợp nhau về nhiều mặt. Bà Lansquenet tính rất trẻ con. Bà ấy luôn nói tất cả những gì bà ấy nghĩ, nhưng đôi khi tôi tự nhủ nếu bà ấy không hơi nông nổi...
- Không nên nói xấu những người đã khuất. Nhưng theo tôi, đó là một người đàn bà ngốc ngếch hay ít ra chẳng có tí tri thức nào.
- Có thể ông nói đúng ông Entwhistle, nhưng bà ấy rất láu cá. Tôi rất hay phải ngạc nhiên vì bà ấy hay gặp may.
Cô Gilchrist bắt đầu thu hút sự chú ý của ông Entwhistle. Ông nghĩ rằng cô gái này không phải là kẻ ngốc nghếch.
- Cô đã sống cùng bà ấy nhiều năm nay rồi đúng không?
- Ba năm rưỡi.
- Cô... ơ... cô là người hầu gái và... ờ, à mà, tôi muốn nói rằng cô làm việc nội trợ?
Rõ ràng là ông Entwhistle vừa đề cập đến một vấn đề tế nhị vì ông nhận thấy cô Gilchrist hơi đỏ mặt.
- Vâng, đúng vậy. Tôi làm bếp - vả lại tôi rất thích làm bếp - và tôi cũng làm một số việc khác trong nhà, tất nhiên là những việc nhẹ nhàng thôi. Chúng tôi có bà Panter - người trong làng - giúp việc. Ông thấy đấy, ông Entwhistle, tôi không chịu được bị coi là một người ở. Khi phòng trà của tôi bị phá sản - một tai họa! - ấy là thời kỳ chiến tranh. Phòng trà của tôi rất dễ thương, tôi đã đặt tên cho nó là Le Saule (Cây liễu) và tất cả bát đĩa cốc chén đều được trang trí bằng những hình cây liễu màu xanh lơ, rất đẹp. Nhìn chung tôi xoay sở không đến nỗi tồi, bánh ngọt của tôi rất ngon. Tôi rất khéo tay trong việc làm bánh ngọt. Nhưng rồi chiến tranh nổ ra, công việc tiếp phẩm trở nên khó khăn và tôi đã phá sản. Đó chỉ là một bất hạnh của chiến tranh. Tôi vẫn tự an ủi mình như vậy. Tiền mà bố tôi để lại cho tôi và tôi đã đầu tư vào phòng trà đã mất, vậy nên tôi phải tìm việc làm thuê. Đường học của tôi đã chẳng cho tôi làm được một nghề nào cả. Tôi đã đến ở cùng một bà cô nhưng tôi đã không ở lại đó lâu vì bà ta quá thô bạo và tự kiêu. Sau đó tôi đã làm việc trong một văn phòng nhưng tôi không thích công việc đó. Và tôi đã gặp bà Lansquenet và ngay lập tức chúng tôi đã nhận thấy là chúng tôi hợp nhau, vì chồng bà ta là một nghệ sĩ và vì nhiều lý do khác nữa.
Cô Gilchrist dừng lại một lát, thở dốc rồi nói tiếp với giọng buồn như đưa đám.
- Ôi tôi mới tiếc phòng trà của tôi làm sao! Có bao người thú vị đến đó! Nhưng mà tôi đã nói về tôi nhiều quá. Cảnh sát đã rất tử tế với tôi và tôn trọng tôi. Một viên thanh tra Morton nào đó đã đến gặp tôi, ông ấy đã rất thông cảm với tôi. Thậm chí ông ấy đã đề nghị tôi nên qua đêm ở nhà bà Lake ở cuối đường mòn nhưng tôi đã từ chối. Tôi cảm thấy mình có trách nhiệm ở lại đây với tất cả những đồ vật xinh đẹp của bà Lansquenet này. Họ đã mang... - giọng cô nghẹn lại - ... thi thể của bà ấy đi, rồi khóa cửa phòng lại. Ông thanh tra đã báo trước cho tôi biết rằng một viên cảnh sát sẽ ở lại suốt đêm trong gian bếp vì có cái cửa sổ bị phá. Tôi rất hài lòng vì người ta đã sửa lại nó ngay sáng nay... ờ tôi đang nói gì nhỉ? À, tôi nói rằng tôi hoàn toàn thoải mái trong phòng tôi, nhưng dầu sao thì tôi cũng kéo một cái tủ ra chặn trước cửa và để một hũ nước lớn trên gờ bên trong cửa sổ. Ai mà biết được, nếu như đó là một gã điên. Ngày nay có biết bao điều thật là lạ thường...
Cuối cùng thì cô Gilchrist cũng ngưng nói và ông Entwhistle vội cao giọng hỏi:
- Ông thanh tra Morton đã cho tôi biết những yếu tố quan trọng của vụ án. Tuy nhiên nếu điều đó không làm cho cô quá đau buồn thì tôi rất muốn biết ý kiến của cô...
- Tất nhiên rồi, ông Entwhistle. Tôi biết điều mà ông nghĩ. Cảnh sát có kiểu làm việc quá phi nhân cách, phải vậy không?
- Bà Lansquenet đã trở về từ đám tang tối hôm kia có phải không?
- Vâng. Tàu của bà ấy đến rất muộn. Tôi đã gọi cho bà ấy một taxi như bà ấy yêu cầu. Bà bạn tội nghiệp của tôi rất mệt - điều đó là dễ hiểu - nhưng nhìn chung bà ấy vẫn rất minh mẫn, sáng suốt.
- Bà ấy có nói gì về đám tang không?
- Chỉ một chút thôi. Tôi đã chuẩn bị cho bà ấy một ly sữa nóng - bà ấy đã không muốn dùng gì khác - sau đó bà ấy đã nói với tôi rằng ở nhà thờ có rất nhiều người và hoa. Rồi bà ấy lấy làm tiếc không gặp được ông anh trai khác - ông Timothy, hình như thế.
- Đúng vậy, Timothy.
- Bà ấy nói rằng đã 20 năm rồi họ không gặp nhau và lấy làm tiếc vì ông ấy đã không đến được, nhưng bà ấy biết rằng tốt hơn là ông ấy không nên đến vì hoàn cảnh, hơn nữa vợ ông ấy đã có mặt. Rồi bà ấy cũng nói thêm là bà ấy không chịu được Maude - Ôi, trời ơi! Mong ngài tha lỗi, ngài Entwhistle. Tôi không chủ định nói ra điều ấy...
- Không sao, không sao, ông Entwhistle nói với giọng khích lệ. Tôi không phải là người nhà, cô biết đấy. Hơn nữa tôi cũng biết rằng quan hệ giữa Cora và bà chị dâu ấy không được tốt lắm.
- Bà ấy cũng nói gần giống như vậy. Thậm chí bà ấy đã kết luận: "Tôi đã biết trước rằng cuối cùng Maude sẽ trở thành một trong những người đàn bà độc đoán xem vào những chuyện không liên quan gì đến họ". Sau đó bà ấy đã nói rằng bà ấy rất mệt và đi ngủ ngay. Tôi đã chuẩn bị cho bà ấy một bình chườm nóng và bà ấy đã lên phòng ngủ.
- Bà ấy không nói gì đặc biệt ư?
- Bà ấy không hề có một tí linh cảm nào, ngài Entwhistle, nếu như đó là điều mà ngài muốn hỏi. Tôi biết chắc là như vậy. Ngoài việc bị mệt và... những chuyện đáng buồn, bà ấy vẫn rất minh mẫn mà. Bà ấy đã hỏi tôi rằng tôi có thích đi Capri không. "Đến Capri! Tất nhiên rồi, sẽ thật là tuyệt vời", tôi đã trả lời như vậy. Đó là một giấc mơ mà chưa bao giờ tôi dám nghĩ là sẽ thực hiện được. "Vậy thì, chúng ta sẽ đi Capri!" Bà ấy đã tuyên bố như vậy. Lúc đó tôi nghĩ rằng anh trai bà đã để lại cho bà ấy một khoản trợ cấp hay một cái gì đại loại như vậy mặc dù bà ấy không hề nói với tôi về điều đó.
Ông Entwhistle gật đầu xác nhận.
- Bà bạn tội nghiệp của tôi! Dẫu sao thì tôi cũng mừng cho bà ấy vì trước khi chết bà ấy đã có đủ khả năng để có những dự định đẹp.
Cô Gilchrist thở dài rồi thì thầm tiếc nuối:
- Giờ đây có lẽ là tôi sẽ chẳng bao giờ được cơ hội đi Capri nữa.
- Thế điều gì đã xảy ra sáng hôm sau? Ông Entwhistle lại hỏi, như thể không biết gì về nỗi thất vọng vủa cô gái - Sáng hôm sau bà ấy không khỏe chút nào. Bà ấy rất mệt mỏi. Những cơn ác mộng đã làm cho bà ấy ngủ không ngon tí nào, bà ấy nói với tôi như vậy. "Ấy là bởi vì bà đã quá mệt" tôi nói và bà ấy cũng cho rằng tôi có lý. Bà ấy ăn sáng trên giường và nằm nghỉ cả buổi sáng. Đến trưa bà ấy cho tôi biết rằng bà ấy vẫn không thể ngủ được tí nào. "Tôi cảm thấy bất ổn, tôi không ngừng suy nghĩ và tự đặt ra những câu hỏi." Ấy là nguyên văn lời bà ấy đã nói. Sau đó bà ấy quyết định dùng thuốc ngủ để có thể ngủ được chiều hôm ấy. Bà ấy muốn tôi đi xe ca đến thư viện thành phố ở Reading để đổi hai quyển sách bà ấy đã đọc xong trong chuyến đi trên tàu. Bình thuờng bà ấy phải mất gần một tuần mới đọc hết hai quyển sách như vậy. Tôi đã ra khỏi nhà sau hai giờ một chút, và đó là lần cuối cùng... lần cuối cùng...
Cô Gilchrist bắt đầu sụt sịt.
- Chắc là lúc ấy bà ấy đang ngủ, ông biết đấy. Bà ấy đã không biết gì và ông thanh tra khẳng định với tôi rằng bà ấy đã bị giết ngay từ cú đầu tiên và không thấy đau đớn gì... ối trời ơi! Chỉ cần nghĩ đến điều đó là tôi đã thấy nôn nao cả người!
- Tôi xin lỗi, tôi thành thật xin lỗi. Tôi không muốn hỏi bà gì thêm nữa về điều đã xảy ra. Tôi chỉ muốn hỏi bà về tình hình của bà Lansquenet trước thảm kịch ấy.
- Bình thường thôi. Nếu không kể đến đêm khó ngủ thì bà ấy đã rất hạnh phúc và nghĩ đến những dự định tốt đẹp.
Ông Entwhistle im lặng một chút trước khi hỏi tiếp - ông không muốn làm ảnh hưởng đế nhân chứng.
- Bà ấy không nói đến riêng ai đặc biệt trong gia đình chứ?
- Không, không. Tôi nghĩ rằng không - cô Gilchrist ngẫm nghĩ một lát - Bà ấy chỉ than phiền về sự vắng mặt của ông Timothy.
- Bà ấy có nói về cái chết của anh trai không? Về ờ... về nguyên nhân của cái chết chẳng hạn.
- Không.
Không có biểu lộ cảm xúc nào trên gương mặt cô gái già. Ông Entwhistle nghĩ cô ấy sẽ không giấu nếu Cora đã nói lộ ra điều mà bà nghĩ về cái chết của anh trai.
- Ông ấy đã ốm từ lâu, chẳng phải vậy sao? Nhưng cái chết của ông ấy vẫn là một điều bất ngờ. Ông ấy đã có vẻ thật là khỏe mạnh.
- Cô đã gặp ông ấy? Khi nào? Ông Entwhistle hỏi dồn.
- Ồ, tất nhiên là khi ông ấy đến đây gặp bà Lansquenet, có lẽ cách đây ba tuần.
- Ông ấy đã ngủ ở lại đây?
- Ồ không, ông ấy chỉ ở lại ăn trưa thôi. Đó là một bất ngờ, bà Lansquenet không biết rằng ông ấy sẽ đến. Theo tôi hiểu thì có bất hòa gì đó trong gia đình. Bà Lansquenet nói với tôi rằng bà ấy đã không gặp mặt ông ấy nhiều năm rồi.
- Đúng là như vậy.
- Biết rằng ông ấy rất ốm, bà Lansquenet đã rất xúc động khi gặp lại ông ấy.
- Bà ấy đã biết trước rằng ông Abernethie ốm?
- Vâng. Tôi nhớ rằng bà ấy đã nói với tôi đại loại như thế này: "Richard tội nghiệp, cái chết của Mortimer đã làm cho ông ấy già đi nhiều. Ông ấy có vẻ đã bị lão suy bởi sự hoang tưởng bị truy hại, ông ấy bị ám ảnh bởi những ý nghĩ rằng ai đó muốn đầu độc ông ấy. Khi người ta già người ta như vậy đó." Thật thế đấy, điều đó hoàn toàn đúng. Bà cô mà tôi đã nói với ông khi nãy cũng vậy. Bà ấy tin rằng người ở của bà bỏ thuốc độc vào thức ăn của bà đến nỗi bà chỉ ăn trứng còn nguyên trong vỏ thôi - bà ta tin rằng người ta không thể cho thuốc độc vào trong trứng qua vỏ trứng được...
Ông Entwhistle lơ đãng nghhe câu chuyện về bà cô của cô Gilchrist. Ông đang rất bốirối.
- Tôi nghĩ rằng bà Lansquenet không tin điều đó.
- Ồ, không ông Entwhistle. Bà ấy hiểu rất rõ câu chuyện.
Nhà luật gia lại rối bời hơn nữa bởi câu nói này, bởi ông không hiểu câu ấy theo hướng mà cô Gilchrist muốn nói.
Cora Lansquenet đã hiểu thật ư? Có lẽ là lúc ấy thì không nhưng sau này thì bà ấy đã hiểu quá rõ, phải vậy chăng?
Nhà luật gia biết rõ rằng Richard Abernethie không hề bị lão suy. Richard vẫn rất sáng suốt và không phải là loại người mắc chứng hoang tưởng bị truy hại. Ông ấy vẫn luôn có tinh thần vững vàng của một nhà kinh doanh và căn bệnh của ông ấy không hề làm mất đi điều đó.
Thật lạ lùng rằng Richard Abernethie đã nói những lời như thế với em gái mình, nhưng cũng có thể là Cora, với khả năng nói sai sự thật đặc biệt của trẻ con, đã bóp méo đi một chút những lời nói của ông ấy.
Trong nhiều chuyện, Cora có vẻ ngốc ngếch, thiếu suy nghĩ, không có đầu óc lôgíc và nhìn nhận mói việc một cách rất trẻ con. Tuy nhiên, cũng như trẻ con, đôi khi bà ấy có khả năng đặc biệt là đoán đúng.
Ông Entwhistle ngừng suy nghĩ và trở về với cô Gilchrist. Ông hỏi cô xem có biết Cora có để lại một di chúc hay không và đươc biết rằng bà Lansquenet đã để di chúc của bà ở ngân hàng.
Cho rằng cô Gilchrist đã nói tất cả những gì cô biết, ông Entwhistle quyết định chào từ biệt, sau khi bàn luận một vài điều về tưong lai. Ông đã nài cô Gilchrist nhận một khoản tiền nhỏ cho những chi phí trước mắt của cô, thuyết phục cô ở lại villa trong khi chờ đợi tìm thấy một công việc và ông hứa sẽ giữ liên lạc với cô.
Tuy nhiên ông Entwhistle cũng không thể ra đi trước khi cô Gilchrist dẫn ông đi thăm nhà. Cô ấy đã cho ông xem những bức tranh của Pierre Lansquenet treo đầy trong phòng ăn. Hầu hết đó là những bức tranh khỏa thân không thể hiện một chút tài năng nào nhưng rất trung thành với các chi tiết. Ông cũng được xem những bức tranh khá đẹp về những bến cảng đánh cá do chính Cora vẽ.
- Đây là Polperro, cô Gilchrist giải thích vẻ dầy tự hào. Chúng tôi đã đến đó năm ngoái và bà Lansquenet đã rất kinh ngạc trước phong cảnh địa phương đầy màu sắc.
"Bà ấy đã hứa với tôi là sẽ cho tôi những bức ký họa này, cô Gilchrist nói tiếp. Tôi rất thích chúng. Nếu như bà ấy đã quên lời hứa ấy, tôi có thể giữ lại một bức làm kỷ miện được không?"
- Tôi tin chắc là được, ông Entwhistle nói để cô gái yên lòng và từ biệt cô một lát sau để đến ngân hàng và sau đó đến gặp thanh tra Morton.
chú thích
(1) Dòng hội họa trước dòng Phục Hưng
- Lại mệt lử rồi chứ gì. Cô Entwhistle nói với giọng độc đoán của một người em gái tận tụy chăm lo việc nhà cửa cho anh trai mình. Ở tuổi này anh phải nghỉ ngơi một chút chứ. Em thật không hiểu tại sao anh lại phải xem vào chuyện ấy, anh đã nghỉ hưu rồi cơ mà.
Ông Entwhistle bối rối thanh minh rằng Richard Abernethie là một trong những người bạn lâu năm nhất của ông.
- Được rồi, nhưng mà ông ấy đã chết rồi. Thật là điên rồ khi xen vào những chuyện không can hệ gì đến mình và chịu lạnh trong những khoang tàu gió lùa ấy. Đó là một vụ giết người, tại sao người ta lại gọi đến anh làm gì?
- Họ đã gọi đến tôi bởi vì họ đã tìm thấy một lá thư của tôi cho bà Cora thông báo về đám tang.
- Đám tang? À có một trong những người anh em của ông bạn Abernethie của anh đã gọi điện cho anh đấy - Timothy thì phải. Ông ấy gọi từ Yorkshire và đã nói về một đám tang khác. Ông ta sẽ gọi lại sau.
Tối hôm đó ông Entwhistle nhận một cú điện thoại của Maude Abernethie.
- Ơn Chúa, thế là cuối cùng tôi cũng gặp được ông! Tin cái chết của Cora đã làm Timothy rất xúc động.
- Tôi hiểu.
- Tôi rất lo cho Timothy. Những tin này làm cho ông ấy rất đau lòng. Tôi vừa phải thuyết phục ông ấy đi ngủ nhưng trước khi đồng ý đi ngủ ông ấy đã nài tôi mời bằng được ông đến đây. Có bao nhiêu điều ông ấy nóng lòng muốn biết. Có mở một cuộc điều tra hay không? Ai sẽ tham gia điều tra? Khi nào thì tổ chức đám tang? Cora có muốn được thiêu hay không? Bà ấy có di chúc không?...
Ông Entwhistle quyết định ngắt lời:
- Có một bản di chúc và bà ấy đã chỉ định Timothy là người thực hiện.
- Ôi trời, tôi e rằng Timothy không thể làm gì được.
- Bà đừng lo, văn phòng của tôi sẽ đứng ra lo liệu tất cả. Di chúc của bà ấy rất đơn giản. Bà ấy để lại những bức tranh của bà ấy và cái ghim cài bằng amênit cho cô hầu gái, cô Gilchrist, và tất cả những gì còn lại cho Suzan.
- Suzan? Tôi không hiểu tại sao? Bà ấy chưa bao giờ gặp cô ta, hay là mới chỉ gặp một lần từ lúc còn rất nhỏ cơ mà.
- Tôi nghĩ rằng ấy là bởi vì hình như Suzan có một cuộc hôn nhân mà gia đình phản đối.
Maude khịt mũi rất mạnh:
- Dẫu sao thì Gregory cũng hơn Pierre Lansquenet nhiều. Tất nhiên lấy một người phục vụ trong cửa hàng lúc bấy giờ là không danh giá lắm, nhưng nhân viên hiệu thuốc lại là chuyện khác, hơn nữa Gregory có vẻ của một người đáng tôn trọng.
Bà im lặng một lát rồi tiếp tục:
- Điều đó có nghĩa là Suzan thừa kế khoản trợ cấp mà Cora đã thừa kế từ Richard?
- Không, vốn đầu tư sẽ được chia theo di chúc của Richard. Cora đáng thương chỉ có vài trăm bảng và một số vật dụng. Nếu bán hết những vật dụng này thì tôi cũng không nghĩ rằng sẽ còn quá 500 bảng sau khi trả hết nợ. Sẽ có một cuộc điều tra, nếu ông Timothy không phản đối thì chúng tôi sẽ cử Lloyd làm việc đó.
Ông Entwhistle nói thêm như xin lỗi:
- Tôi e rằng câu chuyện này sẽ gây xôn xao nhiều đấy... ờ... trong hoàn cảnh này...
- Sự việc quả thực chẳng dễ chịu gì. Người ta đã tìm ra kẻ khốn nạn ấy chưa?
- Không, vẫn chưa.
- Cảnh sát thật chẳng làm được việc gì cả.
- Không, không đâu, những người làm việc cho cảnh sát cũng có năng lực lắm chứ, đừng nghĩ rằng không.
- Dẫu sao thì những sự kiện này cũng thật là kỳ quái và thật đáng ngại đối với TImothy. Ông có định đến thăm chúng tôi không ông Entwhistle? Tôi sẽ rất vui và tôi tin chắc rằng Timothy sẽ khá hơn nếu được gặp ông.
Nhà luật gia im lặng một lúc không nói gì, ông chẳng hứng thú lắm với lời mời này. Nhưng cuối cùng ông cũng trả lời:
- Có lẽ là bà có lý. Tôi cũng nghĩ rằng nên đến gặp ông bà. Và tôi cũng cần ông Timothy, với danh nghĩa là người thực hiện di chúc, ký một vài văn bản cho tôi.
- Tuyệt thật! Tôi đã cảm thấy bớt lo lắng đi rồi. Ông đến ngày mai chứ? Và ông sẽ ở lại với chúng tôi một đêm nhé. Có một chuyến tàu chạy từ ga St-Panacrace lúc 11 giờ 20 phút.
- Ồ, chiều tôi mới đi được vì tôi có một vài việc cần làm sáng mai.
***
George Crossfield đón tiếp ông Entwhistle một cách nhiệt tình pha một chút ngạc nhiên.
- Tôi đến từ Lytchett St-Mary, ông nói như để thanh minh cho chuyến thăm viếng này nhưng thực ra câu nói ấy chẳng có ý gì cả.
- A, thì ra ông đến vì việc cô Cora? Tôi đã đọc tin trên báo và tôi đã không tin nổi ở mắt mình. Ban đầu tôi cứ nghĩ đó là ai đó trùng tên.
- Ấy thế mà họ Lansquenet không phải là một họ phổ biến.
- Không, quả đúng vậy. Tôi nghĩ rằng theo lẽ thường ai lại cho là tai họa lại có thể rơi xuống đúng gia đình của mình. Câu chuyện này làm cho tôi nghĩ đến vụ án đã xảy ra ở Dartmoor tháng trước.
- Vậy ư?
- Vâng, các tình tiết giống hệt nhau. Một biệt thự cách biệt, hai người phụ nữ đứng tuổi cùng sống, một người bị giết và tên sát nhân đã lấy đi một khoản tiền không đáng kể gì.
- Giá trị của đồng tiền bao giờ cũng là tương đối tùy theo nhu cầu của từng người.
- Vâng, ông nói đúng.
- Nếu anh rất cần 10 bảng, 15 bảng sẽ là rất lớn. Ngược lại, nếu anh cần 1000 bảng thì một vài trăm bảng chẳng có nghĩ lý gì lắm.
Một tia sáng lờ mờ chợt léo lên trong mắt của George.
- Theo tôi thì này nay tiền nhiều hay ít cũng đáng lấy hết. Ai cũng nghèo cả.
- Nhưng không đến nỗi tuyệt vọng - Ông Entwhistle nhấn mạnh - Sự tuyệt vọng đáng sợ hơn sự túng thiếu.
- Ông nghĩ đến điều gì đặc biệt chăng?
- Ồ không, không đâu. Nhà luật gia ngừng một lát rồi tiếp tục: Khoản thừa kế từ Richard sẽ phải đợi một thời gan mới chuyển được sang tiền mặt, ông có muốn được ứng trước không?
- Thật tình tôi đang định nói với ông về điều đó. Sáng nay tôi đã đến ngân hàng. Tôi đã viện ra tên ông và họ đã đồng ý ứng trước cho tôi một khoảng nhỏ.
Lại một tia sáng lóe lên trong đôi mắt George. Lúc này ông Entwhistle đã biết chắc rằng anh chàng này đang ở trong tình trạng tài chính rất tồi tệ hay ít ra là khó khăn. Ông tự hỏi không biết Richard Abernethie, cũng là một người rất biết nhìn nhận đánh giá con người, có cảm thấy điều đó hay không. Nhà luật gia đã gần như là chắc chắn rằng sau khi Mortimer mất đi Richard đã có ý định nhật George là người thừa kế duy nhất. Anh ta không mang họ Abernethie nhưng là đại diện nam giới duy nhất của thế hệ trẻ và như vậy là người kế vị của Mortimer. Vả lại, Richard đã cho gọi cháu trai đến ở Enderby Hall vài ngày. Nhưng có lẽ là ông ấy đã không hài lòng về ông cháu của mình. Ông đã có cảm giác - như ông Entwhistle vừa rồi - rằng anh chàng Crossfield không ngay thẳng? Mọi người trong nhà vẫn cho rằng Laura đã đen đủi lấy phải Rex Crossfield, anh chàng môi giới chứng khoán bí hiểm ấy. George giống bố nhiều hơn giống nhà Abernethie.
Có lẽ rằng anh chàng đã hiểu sai sự im lặng của nhà luật gia. Anh ta cười ngượng nghịu.
- Thật tình, tôi đã không gặp may với các khoản đầu tư của tôi trong thời gian qua. Tôi đã mạo hiểm vô ích. Tôi đã mất sạch. Nhưng bây giờ tôi có thể cứu vãn lại, tất cả chỉ cần có một khoản vốn nhỏ. Các cổ phần của Ardents Consolidated là những cổ phần chắc chắn, phải vậy không?
Ông Entwhistle không bày tỏ ý kiến gì. Ông đang nghĩ có thể là George đã liều đầu cơ với tiền của khách hàng. Và nếu như vậy anh ta có nguy cơ bị kiện ra tòa...
- Tôi đã gọi cho anh hôm sau đám tang ở cơ quan nhưng anh không có ở đó.
- Thế à? Tôi không biết là anh đã gọi. Nói thật, tôi đã cho phép mình một ngày nghỉ để mừng tin vui...
- Tin vui?
George đỏ mặt.
- Ồ, tôi không muốn nói về cái chết của bác Richard. Nhưng khi người ta biết sắp thu về một khoản tiền, , điều đó làm cho người ta vui, chẳng phải vậy sao? Và tất nhiên người ta muốn ăn mừng điều đó. Thực ra, tôi đã đến Hurst Park và cá hai ngựa về đầu... ồ, chỉ được 50 bảng, mỗi lần tôi chỉ chơi ít thôi mà...
- Và bây giờ, anh sắp lại được hưởng một khoản nữa vì bà cô Cora của anh đã chết.
George làm ra vẻ buồn.
- Tội nghiệp cô ấy. Thật là không may! Đúng vào lúc cô ấy bắt đầu được sung sướng.
- Mong rằng cảnh sát sớm tìm ra thủ phạm.
- Tôi tin rằng họ sẽ sớm bắt được hắn. Cảnh sát của chúng ta khá khôn khéo đấy chứ. Họ sẽ bắt tất cả những kẻ khả nghi trong vùng, tra hỏi chúng về sử dụng thời gian của chúng tại thời điểm xảy ra vụ án.
- Không dễ như anh tưởng đâu, nhất là khi một thời gian đã trôi qua. Ông Entwhistle nói với vẻ mỉa mai hài hước. Chính tôi chẳng hạn, 15 giờ 30 phút ngày hôm ấy tôi đang ở hiệu sách cũ Hatchard. Nhưng liệu trong 10 mười ngày nữa tôi có thể nhớ ra điều đó không? Và chính anh nữa. Hôm ấy anh đã đến Hurst Park đúng không? Nhưng nếu người ta hỏi tới trong một tháng anh có còn nhớ ngày nào anh đã đến trường đua nữa không?
- Ồ, có chứ, hôm ấy là ngày sau ngày lễ tang của bác Richard.
- Ờ, đúng rồi. Thế anh có còn nhớ tên hai con ngựa đã làm cho anh thắng cược không?
- Gaymark và Grog II, hai tên ấy thật không dễ quên đối với tôi đâu.
***
- Ồ, tất nhiên là tôi rất vui được gặp ông, nhưng phải nói là vẫn còn sớm quá.
Rosamund đã tiếp đón ông Entwhistle như vậy đấy, vừa ngáp rất to vừa nói chẳng mấy hứng thú.
- Đã 11 giờ rồi.
Rosamund lại ngáp nữa.
- Chúng tôi đã dự một cuộc dạ hội, đã uống hơi nhiều và Michael vẫn còn mệt.
Michael Shane xuất hiện, tay phải cầm một ly cà phê đen. Anh ta mặc một bộ đồ ở nhà khá đẹp. Và mặc dù vừa mới ngủ dậy trông anh ta vẫn khá đẹp trai và có một nụ cười quyến rũ. Còn Rosamund, cô mặc một chiếc váy màu đen, và khoác một chiếc áo len hơi bẩn , vẻ rất tầm thường.
Nhà luật gia không ưa gì cách sống của gia đình Shane. Trong căn hộ tồi tàn của họ ở tầng hai khu chung cư của Chelsea, vỏ chai, cốc và mẩu thuốc lá vứt đầy trên sàn nhà, không khí ô nhiễm và đầy bụi. Và ở giữa đống hỗn độn ấy là hai con người xinh đẹp: Rosamund và Michael. Hiển nhiên, họ có vẻ của một đôi vợ chồng thanh lịch và rất yêu nhau. Ít ra cũng phải thừa nhận rằng Rosamund rất yêu chồng.
- Anh yêu, cô vợ trẻ gọi Michael, anh có muốn một chút champagne không? Em nghĩ rằng nó có thể làm cho chúng ta khỏe lại đấy, và chúng ta uống mừng cho tương lai của chúng ta nhé. Ồ, ông Entwhistle, thật là một cơ may kỳ diệu việc bác Richard để lại cho chúng tôi khoản tiền ấy vào lúc này...
Ông Entwhistle liếc thấy Michael cau mày vẻ không đồng ý, nhưng Rosamund tiếp tục nói một cách thật thà:
- Bởi vì Michael đã nhận làm một vở kịch quan trọng. Anh ấy có một vai rất tuyệt và có cả một vai nhỏ cho tôi nữa chứ. Vở kịch nói về những tội phạm trẻ nhưng thực ra lại là những người tốt. Vở kịch có đầy ý tưởng, đầy ý tưởng hiện đại.
- Tôi cũng thấy vậy. Ông Entwhistle nói một cách miễn cưỡng.
- Ông biết không? Họ ăn trộm, giết người. Vậy nên họ bị cảnh sát theo dõi, xã hội bỏ rơi và cuối cùng họ lại làm nên một điều kỳ diệu.
Ông Entwhistle giữ im lặng để không bộc lộ sự phẫn nộ. "Bọn trẻ ngu ngốc này nói những điều ngớ ngẩn, tệ hại và những kịch bản mà chúng viết ra cũng cùng một giuộc", ông nghĩ thầm.
Từ đầu đến giờ Michael vẫn giữ vẻ mặt cau có và tỏ vẻ ít lời. Cuối cùng anh ta nói với vợ.
- Ông Entwhistle không quan tâm mấy đếnchuyện của chúng ta. Đừng nói nữa và hãy để ông ấy cho chúng ta biết vì sao ông ấy đến gặp chúng ta.
Vậy là cuối cùng ông Entwhistle cũng có thể bắt đầu nói:
- Tôi đến gặp anh chị để làm sáng tỏ một vài điều. Tôi vừa đến từ Lytchett St-Mary.
- À, vậy ra người bị giết là dì Cora của tôi. Chúng tôi đã thấy tin ấy trên báo. Tôi đã ngờ rằng đó là dì Cora vì họ ấy là một họ hiếm. Dì Cora tội nghiệp! Khi tôi nhìn thấy bà ấy ở lễ tang, bà ấy lôi thôi như là một mụ phù thủy và tôi đã nghĩ thầm rằng người ta sống như vậy thì cũng nên chết đi mới phải; ấy vậy mà bây giờ bà ấy chết thật. Thế mà tối hôm qua khi tôi nói rằng người bị giết bằng rìu mà báo chí đã nói đến mấy hôm nay là dì ruột của tôi thì chẳng ai tin tôi cả, họ còn cười vào mũi tôi nữa chứ. Anh nhớ chứ Michael?
Michael Shane không trả lời và Rosamund vẫn với giọng vui vẻ hồn nhiên, tiếp tục:
- Hai vụ giết người liên tiếp! Thật lạ lùng phải không?
- Đừng có ngốc ngếch như vậy Rosamund. Bác Richard không phải đã bị giết.
- Nhưng ít ra thì Cora cũng đã khẳng định là như vậy.
Ông Entwhistle nói xen vào:
- Anh chị đã trở về London ngay sau lễ tang?
- Đúng thế, chúng tôi đã đi chung tàu với ông mà.
- Ờ, đúng rồi, đúng rồi. Tôi hỏi như vậy vì tôi đã gọi cho anh chị nhiều lần... (ông liếc nhìn cái máy điện thoại của nhà Shane)... ngay ngày hôm sau, nhưng không có ai nhấc máy.
- Ồ, tôi lấy làm tiếc. Chúng mình đã làm gì hôm đó nhỉ? Hôm kia... ờ... chúng mình đã ở nhà đến tận trưa. Rồi anh đã đi tìm gặp Rosenheim và ăn trưa với Oscar. Còn em, em đã đi mua đồ... Em đã hẹn với Janet để cùng đi nhưng rồi lại lỡ hẹn, song em cũng đã có một buổi chiều tuyệt vời và đã mua được rất nhiều đồ. Buổi tối, chúng mình đã đi ăn ở Castille và đã trở về vào khoảng 10 giờ.
- Đúng thế, khoảng 10 giờ. Michael đồng tình và quay sang ông Entwhistle hỏi: Hôm ấy ông gọi điện cho chúng tôi có việc gì thế?
- Ồ, chỉ là một vài văn bản cần phải ký thôi mà, về chuyện thừa kế tài sản của Richard Abernethie.
- Chúng tôi có được nhận tiền ngay hay là phải đợi một trăm năm nữa? Rosamund lên tiếng hỏi.
- Tôi lấy làm tiếc cho anh chị nhưng luật pháp qui định một thời hạn...
- Nhưng chúng tôi có quyền đề nghị ứng trước chứ? Rosamund lộ rõ vẻ lo lắng.
Michael nói xen vào với giọng vui vẻ:
- Ồ, chẳng có gì khẩn cấp lắm, vấn đề chỉ là phải quyết định làm vở kịch ấy hay không.
- Việc ứng trước cho anh chị một khoản cũng không có gì khó lắm...
- À, vậy thì tuyệt!
Rosamund thở phào nhẹ nhõm và rồi cô chợt hỏi như thể cô vừa nhớ đến chuyện gì đó.
- Dì Cora có để lại gì không?
- Có, một chút thôi. Và chị họ của cô, cô Suzan, là người thừa kế duy nhất.
- Suzan? Tại sao lại là Suzan nhỉ? Dì Cora đã để lại cho chị ấy bao nhiêu?
- Vài trăn bảng và một vài vật dụng.
- Chúng có giá trị chứ?
- Không. Ông Entwhistle thả lời cụt lủn. Và Rosamund không quan tâm đến chuyện ấy nữa, cô nhận xét:
- Nhưng chuyện này thật là kỳ lạ. Khi dì Cora nói sau đám tang: "Nhưng ông ấy đã bị giết, chẳng phải vậy sao?", ai cũng chỉ nghĩ rằng có chỉ là cung cách suy nghĩ ăn nói của bà ấy. Ấy vậy mà ngay ngày hôm sau đến lượt bà ta bị giết. Thật là kỳ lạ phảikhông?
Mọi người bối rối, im lặng. Rồi ông Entwhistle lên tiếng:
- Quả đúng vậy, rất kỳ lạ.
***
Ông Entwhistle ngắm nhìn Suzan, cô đang nghiêng mình trên bàn và nói chuyện một cách rất sôi động. Cô có một khuôn mặt quyến rũ, nhưng dường như sức quyến rũ ấy toát lên từ chính sức sống của cô. Về nhiều mặt, Suzan giống Richard Abernethie - chú cô: dáng đầu, khuôn mặt, đôi mắt màu đậm với cái nhìn đầy suy tư. Cũng như ông ấy, cô có nghị lực mạnh mẽ luôn đẩy cô về phía trước, có sự suy nghĩ chính chắn và tính cẩn thận. Trong số ba thành viên của thế hệ trẻ, cô là người duy nhất có phong cách của những người đã làm nên cơ nghiệp nhà Abernethie. Richard có nhận thấy sự gần gũi giữ ông và cô cháu gái này không? Ông Entwhistle tin rằng có, vì Richard vẫn luôn luôn biết nhìn nhận, đánh giá con người. Suzan có chính những phẩm chất mà Richard tìm kiếm. Vậy mà Richard đã không có một biểu hiện ưu tiên nào đối với cô. Ông Entwhistle nghĩ, vì chẳng thể tin tưởng được vào George và coi thường cô Rosamund xinh đẹp và ngu ngốc thì lẽ ra Richard phải thấy ở Suzan người thừa kế lý tưởng của mình. Tại sao ông ấy đã không chọn cô? Tại sao nếu không phải là tại chồng cô? Điều đó cũng hợp lý thôi.
Ông Entwhistle liếc nhìn qua vai Suzan về phía chồng cô Gregory Banks đang đứng gọt bút chì sau lưng vợ, vẻ lơ đễnh. Đó là một gã đàn ông gầy và ốm yết, đường nét mờ nhạt và tóc hung đỏ, hoàn toàn dưới trướng vợ - loại đàn ông luôn luôn nói "Vâng". Hai vợ chồng này là một cặp không tương xứng tí nào. Ấy vậy mà Suzan đã làm tất cả để lấy được anh chàng này. Tại sao? Cô ấy yêu anh ta ở điểm nào cơ chứ?
Suzan vẫn nói một cách mạnh mẽ và giận dữ:
- Thật là đáng xấu hổ. Ông có còn nhớ người phụ nữ đã bị giết năm ngoái ở Yorkshire chứ? Vậy thì tôi nói với ông rằng vẫn chưa hề tìm ra thủ phạm. Và người phụ nữ chủ tiệm bán mứt nữa chứ. Bà ấy đã bị giết bằng một cái nạy cửa. Cảnh sát đã bắt một người rồi lại thả.
- Ồ, Suzan thân mến, còn cần phải có bằng chứng nữa chứ.
- Vụ bà y tá về hưu nữa chứ, bà ấy cũng đã bị giết bằng rìu như cô Cora. Suzan tiếp tục nói như thể không nghe thấy gì.
- Ồ Suzan, cô có vẻ rất hiểu biết về các vụ giết người.
- Đơn giản thôi. Người ta luôn nhớ lại các vụ án khi có ai đó trong gia đình mình bị giết trong những điều kiện tương tự. Ông thấy đấy, có những kẻ nguy hiểm ở các vùng nông thôn đột nhập vào nhà người khác và người phụ nữ đơn độc. Nhưng dường như cảnh sát chẳng chú ý lắm đến điều đó.
- Đừng đánh giá thấp cảnh sát như thế, Suzan. Họ là những người rất mực kiên nhẫn.
- Vậy thì tại sao mỗi năm có hàng trăm vụ án không giải quyết?
- Hàng trăm? - Ông Entwhistle tỏ vẻ nghi ngờ - Một vài thì đúng hơn. Nhưng có những trường hợp mà cảnh sát biết rõ ai là thủ phạm nhưng không có đủ bằng chứng để buộc tội hắn.
- Tôi không tin vào điều đó. Cô gái phản bác lại. Tôi tin rằng nếu người ta biết thủ phạm của một vụ giết người, thể nào người ta cũng tìm thấy các bằng chứng buộc tội. Cảnh sát có hướng điều tra nào không? Tôi nói về vụ cô Cora bị giết ấy.
- Tôi không biết, chẳng có lý do gì để cảnh sát cho tôi những thông tin ấy cả. Hơn nữa vẫn còn quá sớm để có thể đưa ra một ý kiến. Đừng quên rằng cô của tôi mới bị giết hôm kia thôi...
- Thế còn cô hầu gái thì sao? Cô ta có liên quan gì đến vụ này không? Cô Cora có để lại gì cho cô ta không?
- Ồ, một cái ghim cài bằng amênit đáng giá 5 xu và một vài bức tranh bến cảng đánh cá chỉ có giá trị tình cảm.
- Trừ khi thủ phạm là một thằng điên, người ta không giết người không động cơ.
Ông Entwhistle cười khùng khục.
- Trong chừng mực những điều đã được biết cho đến nay, người duy nhất có động cơ để giết Cora chính là cô đấy, Suzan thân mến.
- Hả?
Gregory chợt bước tới như người vừa tỉnh dậy. Trong mắt anh ta ánh lên một tia giận dữ và đột ngột anh ta không còn là một người lu mờ, đứng ngoài mọi chuyện nữa.
- Chuyện ấy có liên quan gì đến Suzan? Ông muốn ám chỉ điều gì?
- Đủ rồi, Greg! Ông Entwhistle không ám chỉ gì đâu.
- Tôi chỉ đùa thôi mà - nhà luật gia phân trần - chẳng phải là một chuyện đùa hay hớm lắm, tôi thừa nhận là như vậy. Nhưng cô Cora đã để lại toàn bộ tài sản lại cho cô, Suzan. Tuy nhiên đối với một người vừa thừa kế vài trăm nghìn bảng thì tài sản thừa kế của bà cô Cora của cô, trị giá vài trăm bảng, chẳng thể được coi là động cơ giết người được.
- Bà ấy đã để lại cho tôi tiền? - Suzan không giấu được ngạc nhiên - Thật là lạ! Ông có biết tại sao cô tôi lại làm như thế không? Thậtm chí bà ấy còn chưa gặp tôi bao giờ.
- Bà ấy đã nghe nói đến những khó khăn mà cô đã gặp phải khi cưới Gregory (anh chàng lại dừng gọt bút chì và khẽ nhíu mày). Chính bà ấy cũng đã gặp nhiều cản trở khi lấy Pierre Lansquenet. Có lẽ là điều đó làm cho cô trở nên gần gũi đối với bà ấy.
- À đúng rồi, bá ấy đã lấy một họa sĩ mà trong gia đình chẳng ai ưa cả. Ông ấy có giỏi không?
Ông Entwhistle lắc đầu.
- Trong nhà của cô Cora Lansquenet có tranh của ông ấy chứ?
- Có.
- Vậy thì tôi sẽ tự mình đánh giá. Tôi nghĩ rằng tôi nên đến đó một chút. Có ai còn ở đó không?
- Tôi đã thỏa thuận với cô Gilchrist để cô ấy ở lại trong ngôi nhà trong lúc chờ đợi có điều gì mới.
- Hẳn là cô ta có thần kinh vững vàng lắm mới dám ở lại nơi vừa xảy ra một vụ giết người như thế.
Gregory nói xen vào:
- Cô Gilchrist là một nguời có lương tri. Vả lại hiện giờ cô cũng chẳng biết đi đâu.
- Cô ta và cô Cora có thân thiết với nhau không?
- Tương đối thân, tôi nghĩ vậy. Cora không đối xử với cô ấy như với một người ở.
- Tôi thì tôi không nghĩ thế. Ngày nay, những người hần gái thường bị lợi dụng. Tôi sẽ cố gắng giúp cô ấy tim thấy một việc tử tế hơn.Có lẽ là cũng không đến nỗi khó khăn. Chỉ cần biết làm các công việc gia đình, biết làm bếp cũng đã có thể kiếm tiền được rồi. Cô ấy biết làm bếp chứ?
- Ồ, có chứ. Điều duy nhất cô ấy không ưa, như cô ấy đã nói, là làm những công việc quá nặng.
Ông Entwhistle liếc nhìn đồng hồ đeo tay và nói:
- Bà cô của cô đã chọn TImothy làm người thực hiện di chúc của bà ấy.
- Timothy! Chú Timothy chỉ là một huyền thoại. Chẳng ai nhìn thấy ông ấy bao giờ cả. Suzan trả lời, vẻ coi thường lộ rõ trong giọng nói.
Nhà luật gia lại xem giờ một lần nữa và nói:
- Tôi sẽ đi tàu đến gặp ông ấy vào chiều nay. Tôi sẽ cho ông ấy biết về ý định của cô đến nhà của Cora.
- Tôi sẽ chỉ ở đó một hoặc hai ngày thôi. Tôi không định rời xa London lâu ngày. Tôi có nhiều dự định trước mắt, tôi sẽ thử sức trong kinh doanh.
Ông Entwhistle nhìn quanh phòng khách nhỏ xíu của căn hộ. Rõ ràng là Suzan và Gregory đang ở trong tình trạng túng bấn.
- Xin lỗi nếu như điều đó không quá tò mò, có thể cho tôi biết về dự định của cô không?
- Tôi đã nhắm một tòa nhà ở phố Cardigan. Tôi nghĩ rằng tôi có thể được nhận một khoảng ứng trước chứ? Vì có thể là tôi sẽ phải đặt cọc trước.
- Điều đó là có thể được. À, tôi đã gọi điện cho anh chị nhiều lần ngay ngày hôm sau đám tang nhưng chẳng có ai trả lời cả, tôi cũng định hỏi xem anh chị có cần được ứng trước một khoản không. Có lẽ là anh chị đã không ở nhà...
- Ồ, không, Suzan kêu lên không chút di dự. Cả ngày hôm đó chúng tôi đâu có đi ra ngoài đâu.
- Hình như điện thoại nhà mình bị hỏng hôm ấy thì phải em ạ, Gregory nói nhẹ nhàng, em có nhớ chiều hôm đó anh đã không gọi được cho công ty Hard không? Anh định gọi cho công ty điện thoại nhưng sáng hôm sau đường dây đã lại hoạt động bình thường.
- Ôi, máy điện thoại! Ông Entwhistle kết luận. Thật không phải lúc nào cũng có thể tin tưởng ở nó được.
- Làm sao mà cô Cora đã biết được điều đã xảy ra khi chúng tôi cưới nhau? Đột nhiên Suzan hỏi.
- Cólẽ là Richard nói cho bà ấy biết. Cora đã sửa lại di chúc của bà ấy cách đây khoảng ba tuần, vào thời điểm Richard đã đến thăm bà ấy. Trước đấy bà ấy định để lại tất cả cho Giáo phái thần trị.
- Chú Richard đã đến gặp cô Cora ư? Tôi không hề biết điều ấy.
- Tôi cũng mới được biết đến thôi.
- Thế điều đó đã xảy ra như thế nào?
- Sao?
- Ơ, không có gì.
