Ngà nh công nghiệp rượu ngà y nay dù mang tÃnh cách quốc tế trên thị trÆ°á»ng tiêu thụ toà n cầu vá»›i các tên rượu quen thuá»™c nhÆ°: Whiskey, Cognac, Gin, Vodka v.v... nhÆ°ng vẫn có lý lịch riêng của từng loại vá»›i đầy đủ các mục nhÆ° quốc tịch, nguyên quán rõ rà ng. SÆ¡ yếu lý lịch của rượu còn phong phú hÆ¡n cả con ngÆ°á»i vá»›i các mục thổ nhưỡng, khà háºu, địa lý, không khà và nguồn nÆ°á»›c...
Quen thuá»™c nhất vá»›i các đệ tá» lÆ°u linh là rượu Whiskey. Tên thÆ°á»ng gá»i Whiskey xuất xứ từ tiếng Celtic (ngôn ngữ của các xứ Scotland, Ireland và Wales): Usquebaugh (nÆ°á»›c của sá»± sống). Whiskey là thức uống của các nhà tu ngÆ°á»i Ireland, há» mang theo cả công thức chế biến khi đến truyá»n giáo tại Scotland. Ãiá»u may mắn là cả hai xứ Ä‘á»u có thổ nhưỡng lý tưởng và thÃch hợp cho việc chế biến Whiskey. Nguồn nÆ°á»›c là má»™t trong những nguyên tố chủ yếu, nÆ°á»›c tốt nhất là loại nÆ°á»›c chảy qua lá»›p đá granite (có tác dụng tinh lá»c) và than bùn (giữ cho nÆ°á»›c dịu).
NÆ°á»›c kết hợp vá»›i mạch nha đại mạch và những phụ gia khác được chÆ°ng cất trong nồi cất bằng đồng và chứa trong loại bùn là m bằng gá»— sồi. Whiskey đại mạch là má»™t dung dịch mà u hổ phách có đặc tÃnh hảo hạng: Ä‘áºm Ä‘Ã , đúng nồng Ä‘á»™, hÆ°Æ¡ng vị riêng biệt, cái háºu của rượu thấm sâu và kéo dà i sau má»—i há»›p. Ngoà i những khác biệt vá» hÆ°Æ¡ng vị và chữ viết (ngÆ°á»i Scotland viết thiếu chữ e: Whisky), rượi Whiskey Ireland và Scotland còn khác nhau ở bà quyết chế biến: ngÆ°á»i Ireland dùng loại kiá»u mạch (oat) và chứng cất chiết dịch tá»›i 3 lần. NgÆ°á»i Scotland hong đại mạch (barley) trên lá»a than bùn và để khói thấm trong rượu.
Nguyên quán của rượu Cognac là má»™t vùng đất ở Pháp vá»›i diện tÃch vá»n vẹn chÆ°a tá»›i 40 dặm vuông. Cognac có hÆ°Æ¡ng vị khác hẳn ngÆ°á»i anh em đồng quốc tịch nhÆ° Bordeaux. Vùng Cognac nằm bên bá» biển phÃa tây nÆ°á»›c Pháp có khà háºu êm dịu, thhổ nhưỡng ở đây thuá»™c loại đất phấn. Ãó là những đặc tÃnh thiên nhiên tÃch hợp cho sản phẩm đặc biệt của Cognac. Ãại Tây DÆ°Æ¡ng Æ°u đãi và chăm bón các vÆ°á»n nho Cognac vá»›i những lá»›p sÆ°Æ¡ng trắng đục, mùa hè vá»a đủ nắng, mùa đông vừa đủ lạnh. Tháºm chà đến cả những cánh rừng ở Limousin và Troncais cÅ©ng được thiên nhiên Æ°u đãi vá»›i những cây sồi lý tưởng trong khâu đóng thùng trữ Cognac. Tất cả những yếu tố đó được thiên nhiên kết hợp lại má»™t cách thiêng liêng để tạo ra Cognac, má»™t loại brandy tuyệt hảo.
Nho Cognac đầu tiên được chiết thà nh vang, sau đó được chÆ°ng cất 2 lần trong nồi cất bằng đồng. Ãó là bà quyết được tuân thủ suốt 2 thế ká»· nay. Dung dịch Cognac sau công Ä‘oạn chÆ°ng cất còn nóng hổi được chứa trong thùng gá»— sồi tá»›i 40 năm để thuần hóa chất men. Khi Cognac vừa đủ tuổi trưởng thà nh sẽ có hÆ°Æ¡ngvị Ä‘áºm Ä‘Ã , ngá»t ngà o nồng ấm. Và chỉ khi đó Cognac má»›i được pha chế, đóng chai để sản sà ng phục vụ khách sà nh Ä‘iệu tÆ° xứ.
TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° Cognac được sản xuất từ má»™t vùng đất nhá» bé của Pháp, các loại rượu trái cây khác Ä‘á»u xuất xứ từ các vùng cá biệt ở châu Âu nhÆ° Alsace và Valais. Loại rượu ngon nhất của Ãức được sản xuất từ Rừng Ãen nÆ¡i khà háºu và thổ nhưỡng kết hợp hà i hòa vá»›i nhau để nuôi cây trái thÃch hợp cho việc chÆ°ng cất các loại rượu tuyệt hảo.
Vùng Rừng Ãen vá»›i 150 năm lịch sỠđã thà nh công trong công nghiệp rượu vá»›i hai loại nổi tiếng thế giá»›i: Kirschwasser và Geiste. Kirschwasser được chế biến từ loại anh Ä‘Ã o Ä‘en có vị ngá»t, đặc sản của Rừng Ãen. Geiste được sản xuất từ các loại trái có Ä‘Æ°á»ng lượng thấp, chủ yếu là dâu. Himbeergeiste được chÆ°ng cất từ loại quả ngấy (raspberry). Brombeergeiste dùng dâu Ä‘en và Heidelbeergeiste sá» dụng dâu xanh. Ãôi khi Ä‘Ã o và mÆ¡ cÅ©ng được dùng là nm nguyên liệu pha chế Geiste.
Khác vá»›i loại rượu trái cây, rượu Gin không thuá»™c và o yếu tố khà háºu và thổ nhưỡng địa phÆ°Æ¡ng. Loại rượu không mà u nà y ra Ä‘á»i tại Hà Lan vá»›i tên cúng cÆ¡m Genever, tiếng Hà Lan có nghÄ©a là cây Ä‘á»— tùng (juniper). Dầu của cây mang lại cho Gin má»™t hÆ°Æ¡ng vị cá biệt. Từ đầu những năm 1600, dân Anh đã bắt đầu nghiện uống Gin được nháºp khẩu qua các ngã London, Bristol, Plymouth và Portsmouth. Ãó cÅ©ng là lý do tại sao ngà y nay Gin thÆ°á»ng Ä‘i kèm vá»›i tên các cảng kể trên.
Ãến giữa thế ká»· 18, Gin (đôi khi còn gá»i là Hollands) đã trở nên thịnh hà nh đến ná»—i dân nháºu xứ Ä‚nglê tiêu thụ má»—i năm trung bình trên 10 lÃt má»—i ngÆ°á»i. Sở dÄ© Gin được phổ biến có lẽ má»™t phần vì chất nÆ°á»›c trắng trong suốt nà y còn được coi là vị thuố: dầu cây dá»— tùng có tÃnh lợi tiểu.
Gin Tonic, má»™t sản phẩm của Gin, ban đầu được chế biến từ cây ký ninh trị sốt rét nên được đông đảo lÃnh viá»…n chinh Anh đóng tại Ấn Ãá»™ Æ°a thÃch.
Trong khi Whiskey, Cognac và hầu hết các loại rượu khác thể hiện lý lịch của mình qua mùi vị, mà u sắc, Vodka - ngÆ°á»i anh em của Gin - không phản ánh nét nà o, cÅ©ng vì thế dân nháºu thÆ°á»ng mô tả Vodka nhÆ° má»™t con ma. Dù được sản xuất rá»™ng rãi khắp thế giá»›i, từ Ba Lan, Thụy Ãiển đến Phần Lan, Vodka vẫn muôn Ä‘á»i là loại rượu truyá»n thống của Nga, chẳng khác nà o Saké của Nháºt, Tequila của Mexico hay Ãế của Việt Nam. Uống Vodka đúng Ä‘iệu ngÆ°á»i Nga phải Æ°á»›p chai rượu trong nÆ°á»›c đá nhÆ° Champangne và phải uống "sec". Tên cúng cÆ¡m của Vodka bằng tiếng Nga là Voda (boga - nÆ°á»›c) má»™t cái tên rất bình dân nhÆ° cu Tèo, cu Tà của ta. Vodka được chế biến từ loại lúa đặc biệt, chủ yếu là lúa mì mùa đông. "Voda" của Vodka là loại nÆ°á»›c từ các hồ đóng băng phÃa Bac, khi băng tan, nÆ°á»›c xuôi dòng theo các sông tá»a Ä‘i khắp nÆ°á»›c. Vodka được chÆ°ng ất ở nồng Ä‘á»™ cao và cuối cùng được lá»c qua các lá»›p than để có được mà u trắng trong suốt. Hầu hết các sá» gia Ä‘á»u cho rằng Vodka ra Ä‘á»i và o thế ká»· 14, ngà y nay ngÆ°á»i Nga vẫn uống Vodka theo kiểu "zalpom": là m má»™t hÆ¡i trăm phần trăm vodka sec Æ°á»›p nÆ°á»›c đá.
TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° Vodka, má»™t số rượu vẫn giữ được quốc tịch cho dù được sản xuất ở at cứ nÆ¡i nà o. Ãó là trÆ°á»ng hợp của rượu nho Sherry có trú quán tại nhiá»u nÆ¡i, từ Mỹ đến Tân Tây Lan, Nam Phi, tuy nhiên bà quyết nguyên thủy vẫn xuất xứ từ Andalusia thuá»™c miá»n nam Tây Ban Nha, vùng tam giác thị trấn Jerez de la Frontera. Andalusia chÃnh là trung tâm xuất khẩu Sherry Ä‘i khắp thế giá»›i.
Rượu Sherry được chia thà nh hai loại chÃnh: Fino và Oloroso. Cả hai Ä‘á»u được cho lên men thà nh rượu vang, sau đó được hãm vá»›i rượu mạnh (brandy) và cuối cùng được trữ trong thùng gá»— sồi theo dây chuyá»n Solera: rượu vang được pha trá»™n từ từ vá»›i má»™t số lượng hai thứ vang cùng loại, má»™t thứ non tuổi và má»™t thứ cao tuổi. Sá»± pha trá»™n công ở Ä‘oạn nà y kéo dà i hà ng năm trá»i. Fino khi ra khá»i hệ thống Solera sẽ có mà u và ng nhạt vá»›i hÆ°Æ¡ng thÆ¡m đặc biệt và vị đằm. Fino già tuổi mà u Ä‘áºm hÆ¡n, có mùi hạt dẻ và được vô chai vá»›i nhãn hiệu Amontillado. Sherry Oloroso mà u và ng Ä‘áºm, vị Ãt cay hÆ¡n, hÆ°Æ¡ng thÆ¡m hÆ¡n và háºu đằm hÆ¡n.
Dù chất liệu, hÆ°Æ¡ng vị và mà u sắc khác nhau nhÆ°ng các loại rượu nổi tiếng thế giá»›i vẫn có má»™t mẫu số chung: má»—i thứ rượu Ä‘á»u có "nguyên quán" riêng trong khi hiện tại có rất nhiá»u "trú quá". Lý lịch của từng loại rượu đôi khi dân nháºu không cần xét đến, nhÆ°ng đối vá»›i nhà sản xuất đó là má»™t nguyên tắc thiêng liêng, không có nó, rượu không còn là rượu, cÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i không còn là ngÆ°á»i nếu không có được má»™t bản lý lịch. Rượu và ngÆ°á»i có những gắn bó maáºt thiết. Ãá»u quan trá»ng là sá»± gắn bó đó phải được phân chia giai cấp rõ rà ng giữa CHủ và Tá»›. Rất may mắn, quyá»n lá»±a chá»n NgÆ°á»i là m chủ rượu và Rượu là m chủ ngÆ°á»i hoà n toà n tuỳ thá»™c và o con ngÆ°á»i. Chỉ những kẻ nát rượu má»›i để mất quyá»n là m chủ thiêng liêng đó.
TrÆ°á»›c khi uống rượu, bạn hãy nhá»› lá»i Shakespeare "VÄ© nhân nên uống vá»›i sợi dây cÆ°Æ¡ng trên cổ".
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y: