21-11-2008, 06:14 PM
Phi Thăng Chi Háºu
Tham gia: Jun 2008
Bà i gởi: 1,213
Thá»i gian online: 3 tuần 1 ngà y 1 giá»
Thanks: 286
Thanked 0 Times in 0 Posts
Pie Äệ Nhất - Aleksey Nicolaievich Tolstoy
Tên truyện : Pie Äệ Nhất
Tác giả : Aleksey Nicolaievich Tolstoy
Dịch giả: Nguyễn Xuân Thảo, Trịnh Như Lương
Nguồn : vnthuquan
Äánh máy : Nguyá»…n Há»c
Tiểu sá» & chú thÃch
Dịch theo bản tiếng Pháp của Alice Orena, Nhà xuất bản Ngoại văn Moskva.
Aleksey Nicolaievich Tolstoy sinh ngà y 10-1-1883 tại thà nh phố Nikolaievsk, tỉnh Samara miá»n hạ lÆ°u sông Volga, trong má»™t gia đình quý tá»™c nhá» có truyá»n thống văn há»c. Năm 1901, ông lên Petersburg theo há»c trÆ°á»ng kỹ thuáºt, năm 1907 xuất bản táºp thÆ¡ đầu tiên, nhÆ°ng Ãt lâu sau chuyển sang viết văn xuôi. Năm 1914-1916, ông là m phóng viên chiến tranh. Từ 1918 ông sống lÆ°u vong ở Pháp. Năm 1923 ông trở vá» nÆ°á»›c Nga, tình nguyện đứng và o hà ng ngÅ© những trà thức tham gia công cuá»™c xây dá»±ng chủ nghÄ©a xã há»™i. Ông mất ngà y 23-2-1945 tại nhà an dưỡng Barkhivinsky, ngoại ô Moskva, thá» 63 tuổi.
Chú thÃch:
Piotr (tiếng Nga) là tên gá»i vua Pie (tiếng Pháp). Trong khi gõ truyện nầy, chúng tôi cố gắng sá»a đúng địa danh theo tiếng Nga. Tuy nhiên, bìa sách, chúng tôi không thay đổi.
Các Ä‘Æ¡n vị Ä‘o lÆ°á»ng cổ của Nga:
1 versok ( вершок ) bằng 4,445cm
1 arsin bằng 0,71 mét
1 xagien ( Ñажень ) bằng 2,134m
1 versta (dặm Nga) ( верÑта ), bằng 1,06 km
1 dexiatin (mẫu Nga) = bằng 1,0925 hecta
1 kruk bằng bốn héc ta.
1 pud bằng 16,38 kg.
1 phun-tơ Nga ( фунт ) bằng 0,409kg = 1/40 pud
1 phun-tơ Anh bằng 453,6 gam
1 zolonich ( золотник ) bằng 4,26 gram)
1 mera bằng khoảng 26,24 lÃt. (ND)
1 ao-xÆ¡ ( унциÑ) bằng 29,86 gam
1 thùng ( бочка) thùng tono, thùng phuy, thùng tròn; bằng 491,96 lÃt
1 xô ( ведро) bằng 12,3 lÃt
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y:
Tà i sản của ngudoc
21-11-2008, 06:17 PM
Phi Thăng Chi Háºu
Tham gia: Jun 2008
Bà i gởi: 1,213
Thá»i gian online: 3 tuần 1 ngà y 1 giá»
Thanks: 286
Thanked 0 Times in 0 Posts
ChÆ°Æ¡ng 1
Xanka nhảy từ ổ nằm trên bếp lò(1) xuống đất, lấy ngÆ°á»i đẩy cánh cá»a ẩm sÅ©ng. Sau Xanka đến Laska, Gavrinka và Artamoska cÅ©ng tụt nhanh xuống đất, bá»—ng cả bá»n Ä‘á»u thấy khát; chúng nhảy ùa và o lối cá»a Ä‘i tối om, theo là n hÆ¡i và khói từ ngôi nhà gá»— thum thủm mùi chua bay ra mù mịt. Ãnh sáng xanh má» xuyên qua là n tuyết phủ kÃn khuôn cá»a sổ nhá» lá»t và o nhà . Trá»i rét nhÆ° cắt. Cháºu nÆ°á»›c và chiếc gáo gá»— đã bị băng phủ kÃn.
Mấy đứa trẻ chân không nhảy choi choi; đầu Xanka choà ng khăn vuông; Gavrinka và Artamoska phong phanh chiếc áo lót cũn cỡn đến ngang rốn.
Từ trong ngôi nhà gỗ, bà mẹ tru tréo:
- Äóng cứa lại, đồ quá»· sứ!
Bà ta Ä‘ang đứng trÆ°á»›c lò. Trong lò, những thanh củi nhá» bắt lá»a, hắt ánh sáng rá»±c lên khuôn mặt nhăn nheo. DÆ°á»›i chiếc khăn vuông rách, đôi mắt má» Ä‘i vì khóc nhiá»u, lúc nầy sáng ngá»i, khủng khiếp y nhÆ° mắt tượng thánh. Xanka, Ä‘á»™t nhiên thấy rá»n rợn, chẳng hiểu tại sao, liá»n ráng hết sức đóng sầm cánh cá»a lại, sau đó, cô múc nÆ°á»›c thÆ¡m uống má»™t há»›p, nhấm nhấm má»™t cục nÆ°á»›c đá rồi cho các em uống. Cô thì thầm:
- Chúng mầy có rét lắm không? Nếu không đi ra sân mà xem, bố đang đóng ngựa đấy…
Ngoà i sân, ông bố Ä‘ang đóng ngá»±a và o xe trượt tuyết. Từ vòm trá»i nặng trÄ©u, những bông tuyết nhá» lặng lẽ rÆ¡i; những con quạ khoang Ä‘áºu trên hà ng rà o cao; ở đây đỡ giá hÆ¡n lối và o ngôi nhà gá»—. ông bố là Ivan Artemist - bà mẹ thÆ°á»ng gá»i nhÆ° váºy, còn má»i ngÆ°á»i thì gá»i bác ta là Ivaska và chÃnh bác cÅ©ng tá»± xÆ°ng nhÆ° thế ở nÆ¡i công chúng - biệt hiệu là Brovkin, đầu Ä‘á»™i chiếc mÅ© lông cao, nhá»n hoắc, ấn sụp xuống táºn cặp lông mà y cau có. Bá»™ râu hung hung Ä‘á» chÆ°a được nhát lược nà o kể từ ngà y lá»… Kháng cáo… Äôi bao tay thò ra ở chá»— hở của chiếc áo dà i bằng len thô, thắt trá»… ngang lÆ°ng má»™t sợi dây thừng; đôi giầy bện bằng vá» gai của bác bá»±c dá»c bÆ°á»›c lạo xạo trên tuyết trá»™n lẫn phân: bác không là m sao gỡ nổi bá»™ yên cÆ°Æ¡ng. Bá»™ yên cÆ°Æ¡ng nát quá, chá»— nà o cÅ©ng chắp nối. Bác bá»±c mình, mắng con ngá»±a nhá» Ä‘en nhẫy, chân ngắn cÅ©ng nhÆ° chân chủ, bụng to tÆ°á»›ng.
- Rồi tao sẽ cho mầy giỡn, đồ chết tiệt?
Mấy đứa trẻ ra ngay chân thá»m nhà tè má»™t bãi và co ro nép và o nhau ở trên thá»m nhà đóng băng mặc dầu chúng rét căm căm. Artamoska, đứa nhá» nhất lắp bắp:
- Không sao cả, lát nữa chúng mình lại và o sưởi ở bếp lò!
Äóng ngá»±a xong, Ivan Artemist cho ngá»±a uống nÆ°á»›c chứa trong má»™t cái thùng. Con ngá»±a uống má»™t hÆ¡i dà i, đôi sÆ°á»n lông lá căng lên nhÆ° muốn bảo chủ: "Ông đã không cho tôi ăn no thì Ãt ra tôi cÅ©ng phải được uống thoả thuê…". Ivan xá» bao tay và o, rút lấy chiếc roi để trong xe, dÆ°á»›i lá»›p rÆ¡m. Bác quát bá»n trẻ:
- Muốn sống và o trong nhà ngay láºp tức! - Bác nghiêng mình ngồi phịch xuống xe, cho xe Ä‘i qua cổng rồi cho ngá»±a chạy nÆ°á»›c kiệu theo dá»c hà ng tùng cao vút lốm đốm tuyết phủ, vá» phÃa dinh cÆ¡ của lãnh chúa trẻ Volkov.
- Chà , sao mà rét thế nầy, tháºt buốt thấu xÆ°Æ¡ng! - Xanka nói.
Mấy đứa trẻ ùa và o ngôi nhà gá»— tối mò và leo lên ổ trên bếp lò, hai hà m răng láºp cáºp. DÆ°á»›i trần nhà đen kịt, là n khói ấm, hanh hanh, bốc lên cuồn cuá»™n, rồi thoát qua cá»a sổ lùa khoét ở trên phÃa cá»a ra và o: cái bếp lò không có ống khói. Bà mẹ Ä‘ang nhà o bá»™t.
Dẫu sao thì gia đình cÅ©ng đủ ăn: há» có má»™t ngá»±a, má»™t bò cái và bốn gà mái. Má»i ngÆ°á»i vẫn bảo Ivaska Brovkin là má»™t bác nông dân khá giả. Khi những thanh củi trên giá đèn(2) cháy lụi, tà n rÆ¡i lả tả xuống chiếc cóng nhá» Ä‘á»±ng nÆ°á»›c kêu xèo xèo, Xanka kéo chiếc áo lông cừu đắp lên ngÆ°á»i mình và cho các em, rồi lại thì thà o kể tiếp đủ má»i thứ chuyện khủng khiếp: cô kể cho các em nghe vá» những cái giống, - lạy Chúa, ai mà dám gá»i đến tên tháºt của chúng - cứ là o xà o dÆ°á»›i sà n nhà lúc đêm khuya…
- Thì má»›i đây thôi, tao mà nói dối thì tao mù mắt, tao đã bị má»™t mẻ sợ hết hồn?… Cạnh báºu cá»a, có má»™t đống rác và trên đống rác, có má»™t cái chổi bện bằng cà nh bạch dÆ°Æ¡ng. Tao nhìn thì, ôi lạy Chúa tôi! Tao thấy cái thằng lông lá ấy từ dÆ°á»›i cái chổi lù lù hiện ra, râu nhÆ° râu mèo.
- á»i ối, ối! - bá»n trẻ hoảng sợ chúi đầu và o trong cái áo lông cừu kêu ầm lên.
Chú thÃch:
(1) Bếp lò ở Nga thÆ°á»ng xây cao, bằng gạch hoặc bằng đá, để sưởi ấm nhà và để nấu ăn. Mặt bếp lò phẳng. ngÆ°á»i Nga hay kê ván là m giÆ°á»ng nằm lên trên cho ấm.
(2) Nông dân Nga thá»i xÆ°a thắp những thanh củi nhá» (thÆ°á»ng bằng gá»— thông) để thay đèn.
Tà i sản của ngudoc
21-11-2008, 06:19 PM
Phi Thăng Chi Háºu
Tham gia: Jun 2008
Bà i gởi: 1,213
Thá»i gian online: 3 tuần 1 ngà y 1 giá»
Thanks: 286
Thanked 0 Times in 0 Posts
ChÆ°Æ¡ng 2
Con Ä‘Æ°á»ng lá» má» trên tuyết, xuyên qua rừng. Những cây thông cổ thụ che lấp cả vòm trá»i. Quãng nầy tháºt là khó Ä‘i lại chá»— thì cây cối đổ rạp, chá»— thì bụi ráºm um tùm. Năm kia, khu vá»±c nầy vá» tay Vaxili tức là Volkov trẻ, - con má»™t nhà quý tá»™c là m quan ở Moskva, khi hắn ta ra ở riêng. Bá»™ công thổ đã cấp cho Vaxili bốn trăm năm mÆ°Æ¡i dexiatin (1) vá»›i ba mÆ°Æ¡i bảy nông dân và gia đình há».
Vaxili đã cho dá»±ng má»™t ngôi nhà nhÆ°ng vì mắc nợ nên phải Ä‘em ruá»™ng đất cầm cho tu viện. Các tu sÄ© cho hắn vay lãi rất nặng - những hai mÆ°Æ¡i kopeik (2) má»™t rúp. Mà bổn pháºn hắn lại là phải phục vụ Sa hoà ng, hắn phải có má»™t con ngá»±a tốt, má»™t bá»™ áo giáp, má»™t thanh gÆ°Æ¡m, má»™t khẩu súng hoả mai và đem theo ba chiến binh, cÅ©ng cưỡi ngá»±a, nai nịt áo chẽn và mang gÆ°Æ¡m, cung cùng má»™t túi tên đầy… Vá»›i số tiá»n vay được của tu viện, Vaxili phải vất vả lắm má»›i sắm nổi ngần ấy trang bị. NhÆ°ng rồi lại còn phải nuôi bá»n gia nhân. Rồi trả lãi cho các tu sÄ© nữa.
Ngân khố của Sa hoà ng chẳng tha gì ai. Má»—i năm lại thêm má»™t lệnh má»›i, nhiá»u thứ thuế má»›i - nà o thuế lÆ°Æ¡ng thá»±c, thuế Ä‘Æ°á»ng xá, nà o tiá»n cống nạp, tiá»n đảm phụ. NhÆ° váºy thá» há»i còn gì nữa? Và bao giá» thì anh lãnh chúa cÅ©ng là có lá»—i: ngÆ°á»i ta trách anh nhu nhược không chịu đốc thuế. NhÆ°ng khốn ná»—i ngÆ°á»i nông dân chỉ có má»™t là n da: là m thế nà o đòi tuốt da hắn những hai lần được. Những vụ loạn lạc, những cuá»™c chiến tranh thá»i cố Sa hoà ng Aleksey Mikhailovich đã là m cho Nhà nÆ°á»›c nghèo khốn. Từ khi tên cuồng khấu đã bị rút phép thông công là Xtenka Razin (3) hoà nh hà nh khắp nÆ¡i thì nông dân đã quên khuấy mất Chúa Trá»i. O ép quá chút nữa, há» sẽ nhe răng ra nhÆ° chó sói cho mà xem. Äể tránh sÆ°u cao thuế nặng, hỠđã phải trốn xuống vùng sông Äông, chẳng là m cách nà o mà lôi được há» vá», dù có ra lệnh hoặc Ä‘iá»u quân đến cÅ©ng váºy thôi.
Con ngá»±a băm ton lon, tuyết phủ đầy mình. Cà nh cây vÆ°á»›ng và o vai cổ ngá»±a là m tung lên má»™t đám bụi tuyết Những con sóc Ä‘uôi bùm tum, mình dán và o các thân cây, giÆ°Æ¡ng mắt nhìn ngÆ°á»i khách qua Ä‘Æ°á»ng - trong rừng lúc nhúc những con váºt nhá» nầy. Ivan Artemist ngả mình trên xe suy nghÄ©; ngÆ°á»i nông dân chỉ còn lại có thế thôi: suy nghĩ…
"Thế đấy… hết dâng cái nầy lại cúng cái khác… Hết ná»™p cho ông ná», lại đóng tiá»n cho ông kia… Nhà nÆ°á»›c mà nhÆ° nhà nÆ°á»›c chúng ta thì tháºt là má»™t cái vá»±c thẳm! Tà i nà o mà đổ cho đầy được? Dân ta đâu có ngại việc dân ta là m cáºt lá»±c không há» ta thán. Còn nhÆ° bá»n quý tá»™c ở Moskva thì lúc nầy đây vẫn Ä‘ang nghênh ngang xe ngá»±a thếp và ng. Thế là tại phải trả tiá»n xe cho chúng nữa, cho cái bá»n quá»· ăn no phưỡn bụng ấy. Thôi được rồi… Cần cái gì thì cứ việc mà lấy, nhÆ°ng đừng có cắt cổ ngÆ°á»i ta… Là vì các ông bạn ạ, lăm le lá»™t da con ngÆ°á»i ta những hai lần là ăn cÆ°á»›p đấy. Bá»n viên chức của Sa hoà ng lúc nầy đông nhÆ° kiến cá». Cứ nhổ má»™t bãi là nhất định trúng phải má»™t thằng thÆ¡ lại hoặc má»™t thằng chủ quán rượu, thằng nà o cÅ©ng viết Ä‘Æ¡n viết từ được cả… Và ngÆ°á»i nông dân thì thân cô thế cô. á»’, các ông bạn ạ, tá»› cÅ©ng đến phải chuồn mất thôi dù cho thú rừng có cắn gãy xÆ°Æ¡ng Ä‘i chăng nữa, thì chết vẫn còn hÆ¡n chịu cái cảnh bị cÆ°á»›p bóc nầy… Cứ cung cách nầy thì không tà i nà o cung phụng các bố được lâu nữa đâu".
Ivaska Brovkin suy nghÄ© nhÆ° váºy và có lẽ bác ta còn suy nghÄ© khác nữa kia. Bá»—ng có má»™t chiếc xe trượt tuyết từ trong rừng đổ ra Ä‘Æ°á»ng cái. Digan (biệt hiệu của ngÆ°á»i đó), - má»™t nông dân khác của Volkov - tóc Ä‘en có má»™t má»› đã hoa râm, Ä‘ang quỳ trên xe. MÆ°á»i lăm năm ròng rã, bác ta đã bá» trốn Ä‘i tha phÆ°Æ¡ng, gặp đâu có công việc thì là m. NhÆ°ng rồi ngÆ°á»i ta ban hà nh má»™t đạo dụ: trả lại cho các chúa đất tất cả các nông dân Ä‘i trốn, dù dã bá» trốn từ bao nhiêu lâu rồi cÅ©ng mặc. NgÆ°á»i ta tóm được Digan ở vùng lân cáºn Voronez là nÆ¡i bác Ä‘ang là m ruá»™ng và đem trả lại cho Volkov bố. Bác lại bá» trốn lần nữa, - nhÆ°ng rồi lại bị bắt, có lệnh trên truyá»n xuống là lấy roi quất cho bác má»™t tráºn không thÆ°Æ¡ng tiếc rồi Ä‘em tống giam, - trong dinh cÆ¡ của Volkov - và đợi đến bao giá» da đã liá»n sẹo thì lại quất cho má»™t tráºn nữa không thÆ°Æ¡ng tiếc và lại tống giam lần nữa, để cho thằng khốn kiếp cái thằng kẻ cÆ°á»›p ấy, chừa hẳn cái thói Ä‘Ã o tẩu Ä‘i. Digan phải xin và o là m trong lãnh địa của Vaxili má»›i thoát được tá»™i.
- Chà o bác, - Digan vừa cất tiếng, vừa trèo sang xe trượt tuyết của Ivan.
- Chà o bác.
- Có chuyện gì lạ không?
- Chuyện nà o thì cũng chẳng có gì tốt cả…
Digan rút má»™t bên bao tay ra, Ä‘Æ°a tay lên vuốt ria mép, rồi đến râu cằm để cho má»™t nụ cÆ°á»i hóm hỉnh.
- Tôi gặp má»™t ngÆ°á»i ở trong rừng: hắn bảo rằng Sa hoà ng Ä‘ang hấp hối.
Ivan Artemist kinh hãi, nhá»m dáºy, bác dừng ngá»±a lại: "Hở…", bá» mÅ© ra và là m dấu:
- Váºy ai sẽ được Ä‘Æ°a lên ngôi Sa hoà ng bây giá»?
- Chỉ có má»—i chú bé Piotr Alekseevich thôi, hắn bảo thế. NhÆ°ng chú bé ấy má»›i rá»i vú mẹ chÆ°a được bao lâu.
- Váºy thì, ngÆ°á»i anh em ạ! - Ivan kéo sụp chiếc mÅ© lông xuống, tuyết Ä‘á»ng trên mà mắt trắng xoá - váºy thì, ngÆ°á»i anh em ạ… Thá»i kỳ thống trị của bá»n chúa đất sắp bắt đầu rồi… Thế là chết cả nút thôi…
- Có thể là nhÆ° thế, mà cÅ©ng có thể là sẽ không phải nhÆ° thế, - Digan ngồi sát và o ngÆ°á»i bạn đồng hà nh và nháy mắt, - NgÆ°á»i đó nói vá»›i tôi rằng, rồi sẽ có loạn cho mà xem, chắc chắn là nhÆ° váºy… CÅ©ng có thể Ä‘á»i sống còn tÆ°Æ¡i, còn có bánh mì trắng mà ăn.
- Chúng mình đâu có phải là bá»n non ná»›t gì… - Digan nhe hèm răng dã thú ra, phá lên cÆ°á»i và ho vang Ä‘á»™ng cả khu rừng.
Má»™t chú sóc buông mình rá»i khá»i thân cây, vá»t qua Ä‘Æ°á»ng; tuyết rÆ¡i lả tả; má»™t luồng cÆ¡ man những kim nhá» li ti lấp lánh trong tia nắng xiên khoai. Vầng trái dÆ°Æ¡ng to lồ lá»™, Ä‘á» chói, lÆ¡ lá»ng ngay trên đầu Ä‘Æ°á»ng, bên trên má»™t quả đồi, trên những hà ng giáºu cao, những mái nhà dốc đứng và những là n khói từ dinh cÆ¡ của Volkov bốc lên.
Chú thÃch:
(1) ÄÆ¡n vị Ä‘o lÆ°á»ng Nga bằng 1,09 hecta.
(2) ÄÆ¡n vị tiá»n bằng má»™t phần trăm rúp.
(3) Lãnh tụ nông dân ngÆ°á»i Cô-dắc khởi nghÄ©a chống bá»n chúa đất hoạt Ä‘á»™ng ở vùng biển Kaspien có lần tiến sang táºn địa pháºn Ba TÆ°. Năm 1670, Razin ngược dòng sông Äông, tiến đến vùng Volga đánh chiếm các thà nh phố Saratov và Samara và xúi giục ngÆ°á»i các dân tá»™c Tarta, Mocsvo, Cheremix và Chuvats nổi dáºy chống lại chÃnh quyá»n Moskva. Razin bị tÆ°á»›ng George Baratinski đánh bại ở gần Simbirsk, bỉ bắt và bị xá» tá» phanh thây ở Moskva năm 1670.
Tà i sản của ngudoc
21-11-2008, 06:20 PM
Phi Thăng Chi Háºu
Tham gia: Jun 2008
Bà i gởi: 1,213
Thá»i gian online: 3 tuần 1 ngà y 1 giá»
Thanks: 286
Thanked 0 Times in 0 Posts
ChÆ°Æ¡ng 3
Ivaska và Digan dừng ngá»±a trÆ°á»›c cổng lá»›n trên có cái nóc hai mái che má»™t cây thánh giá. Chung quanh dinh cÆ¡ có má»™t hà ng rà o kiên cố bao bá»c, có thể Ä‘Æ°Æ¡ng đầu nổi má»™t cuá»™c cÆ°á»›p phá của quân Tarta. Hai bác nông dân bá» mÅ© ra… Ivaska nhấc chiếc vồ gõ cá»a và theo tục lệ nói:
- Lạy đức Chúa Jesus là con của đức Chúa Trá»i hãy rủ lòng thÆ°Æ¡ng chúng con…
NgÆ°á»i gác cổng Averian, chân dáºn ủng gai kêu lạo xạo từ trông lá»u Ä‘i ra. Lão ngó qua khe cá»a: đúng là ngÆ°á»i nhà rồi. Lão nói "amen" rồi mở cổng.
Hai bác nông dân đánh ngá»±a và o sân. HỠđứng đầu trần, liếc nhìn vá» phÃa những khuôn cá»a sổ nhá» gắn mica ở ngôi nhà gá»— của chúa đất. Má»™t cái thá»m dốc đứng, xinh xắn, bằng gá»— chạm trổ, nóc hình củ hà nh dẫn và o các phòng. PhÃa trên là cái mái giống nhÆ° nóc lá»u, hai bên khum khum hình thùng rượu bổ đôi vá»›i má»™t cái chóp thếp và ng. Tầng dÆ°á»›i ngôi nhà là m bằng những khúc gá»— tròn chắc nịch: Vaxili Volkov muốn dùng nhà nầy là m nÆ¡i chứa lÆ°Æ¡ng thá»±c cho mùa đông và mùa hạ - lúa, thức ăn, muối các loại. NhÆ°ng hai bác nông dân biết rõ là trong kho chỉ có chuá»™t thôi. Còn cái thá»m lên xuống sang trá»ng kia, thì đến má»™t vị vÆ°Æ¡ng hầu cÅ©ng phải lấy là m danh giá.
- Bác Averian, lãnh chúa cho gá»i chúng tôi mang theo cả ngá»±a đến để là m gì thế, có phải để là m tạp dịch không? - Ivaska há»i. - Hình nhÆ° chúng tôi có còn nợ đức ông gì nữa đâu?
- Các bác sẽ đưa một số chiến binh đi Moskva đấy…
- À ra lại chuyện ấy, hỠsẽ lại quần ngựa của chúng tôi kiệt sức phen nữa chăng?
Digan bÆ°á»›c lại gần, há»i:
- Có tin gì thế? Sẽ đánh nhau với ai à ? Hay là có loạn chăng?
- Chuyện ấy đâu có phải của bác hay của lão, - Averian, mái tóc bạc phÆ¡, cúi chà o. - Khi nà o có lệnh là cứ việc Ä‘Æ°a há» Ä‘i. Hôm nay ngÆ°á»i ta má»›i cho đánh tá»›i đây má»™t xe chở đầy roi, để dà nh phần cho các ngÆ°á»i đấy…
Averian, đôi chân cứng Ä‘á», quay và o trong lá»u.
Äây đó má»™t khuôn cá»a sổ nhá» có thắp đèn lóe sáng trong buổi hoà ng hôn mùa đông. Cái sân ngổn ngang nà o là chuồng bò, chuồng ngá»±a, nà o là kho chứa đồ, nhà ở bằng gá»— và má»™t cái lò rèn nữa. NhÆ°ng có đến má»™t ná»a số nhà đó vô dụng. Volkov chỉ giữ lại má»™t số gia nô trong nhà mà ngay cả số ngÆ°á»i đó cÅ©ng chỉ có bánh mì và nÆ°á»›c kvas (1) ăn uống qua ngà y thôi. DÄ© nhiên là há» phải là m việc, cà y ruá»™ng được chăng hay chá»›, gieo hạt, và o rừng kiếm củi. NhÆ°ng nhÆ° thế liệu có sống nổi không? Tháºt là má»™t công việc của nông nô. NgÆ°á»i ta đồn rằng Vaxili còn cho má»™t ngÆ°á»i trong bá»n há» Ä‘i Moskva giả bá»™ ăn xin ở cá»a các nhà thá», ngÆ°á»i nầy kiếm được tiá»n. Còn hai ngÆ°á»i nữa thì Ä‘i rong ở Moskva bán thìa, ủng gai và còi… NhÆ°ng dẫu sao thì cÆ¡ sở vẫn là nông dân. ChÃnh há» nuôi sống Volkov…
Ivaska và Digan đứng giữa sân trải bóng hoà ng hôn, suy nghÄ©. Há» không vá»™i gì. Có Ä‘iá»u gì tốt là nh đâu mà chỠđợi. Theo lá»i các cụ kể lại thì quả thá»±c là ngà y xÆ°a Ä‘á»i sống có dá»… chịu hÆ¡n: không bằng lòng ở vá»›i lãnh chúa của mình thì cứ việc bá» Ä‘i là m cho má»™t lãnh chúa khác. Bây giá» thì Ä‘iá»u đó đã bị cấm lệnh cho ở đâu thì phải ở đó. Äã có lệnh là phải nuôi Vaxili Volkov váºy thì hãy xoay xở mà nuôi cho được lãnh chúa. Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u trở thà nh nông nô cả. Và rồi ra có thể còn có những việc cá»±c khổ nữa kia…
Bá»—ng có tiếng kẹt cá»a đâu đấy; má»™t nữ nông nô đầu trần, trÆ¡ trẽn, chạy há»™c tốc trên tuyết đến:
- Äức ông ra lệnh tháo ngá»±a ra. Các bác sẽ ngủ lại ở đây. NhÆ°ng lạy Chúa, chá»› có lấy cá» khô của đức ông cho ngá»±a ăn đấy…
Digan sắp đánh má»™t roi và o cặp mông núng nÃnh của cô ả thì nó đã bá» chạy mất… Hai ngÆ°á»i thủng thẳng tháo ngá»±a rồi và o trong ngôi nhà gá»— dà nh riêng cho kẻ ăn ngÆ°á»i ở, để ngủ đêm. Äám nông nô - có tám ngÆ°á»i tất cả - xoáy được của lãnh chúa má»™t cây nến mỡ liá»n đánh bà i vá»›i những lá bà i nhá»n nhụa; há» váºt bà i Ä‘en đét xuống bà n: há» chÆ¡i ăn kopeik … Há» quát tháo, cãi lá»™n nhau; có ngÆ°á»i tìm cách giấu tiá»n trong mồm áp và o má»™t bên má, ngÆ°á»i khác đã móc rách môi hắn ra toà n là đồ vô công rồi nghá», nhÆ°ng lại được nuôi béo!
Má»™t đứa trẻ mặc áo dà i bằng vải thô, Ä‘i ủng gai đã mòn vẹt, ngồi trên má»™t chiếc ghế dà i, lánh ra má»™t nÆ¡i, đó là alioska con trai Ivan Artemist. Mùa thu qua, trong nhà đói quá, bố mẹ nó buá»™c phải gán nó là m nô lệ chung thân cho lãnh chúa để trang trải những khoản nợ còn khất lại. Äứa bé có đôi mắt to giống mẹ. Cứ trông mái tóc bù xù của nó cÅ©ng Ä‘oán được là ở đây nó thÆ°á»ng bị đánh đòn. Ivan liếc nhìn con, bác thÆ°Æ¡ng nó nhÆ°ng lặng ngắt. alioska lẳng lặng cúi rạp đầu chà o Ivan là m hiệu gá»i con lại và thì thầm há»i:
- Ở đây đã ăn uống gì chưa?
- Äã ạ!
- A, thế mà bố lại không mang bánh Ä‘i (bác Ivan láu cá nói dối vì chÃnh ra bác có má»™t mẩu bánh bá»c trong má»™t mánh vải thủ trong áo). Liệu con có thể xoay được cái gì không? alioska, bố có chuyện nầy muôn nói vá»›i con. Äến sáng mai, bố sẽ phục xuống chân đức ông. Bố còn nhiá»u việc phải là m. Biết đâu đức ông lại không ru lòng thÆ°Æ¡ng hố, để con thay bố Ä‘i Moskva?
Alioska nghiêm trang gáºt đầu: "Äược thôi, bố ạ". Ivan tháo ủng ra và nói tháºt nhanh nhÆ° thể mình vui vẻ no nê váºy:
- Thế nà o, các ngÆ°á»i anh em, ra ở đây hôm nà o cÅ©ng cứ vui nhÆ° há»™i thế nầy à ? A, quá là các ngÆ°á»i sống dá»… chịu tháºt, phè phỡn ung dung tháºt!
Má»™t gã to lá»›n, dáng ngÆ°á»i thô kệch, bá» bà i xuống bà n, quay mặt lại phÃa bác:
- Nầy tên kia, mầy là đứa nà o mà dám trách móc chúng tao?
Ivan không đợi đến lúc ngÆ°á»i ta vả và o miệng, vá»™i leo lên ổ ván nằm.
Chú thÃch:
(1) Một thứ nước uống hơi chua chua, cất bằng lúa mì, tựa như rượu nếp của ta song nhẹ hơn.
Tà i sản của ngudoc
21-11-2008, 06:23 PM
Phi Thăng Chi Háºu
Tham gia: Jun 2008
Bà i gởi: 1,213
Thá»i gian online: 3 tuần 1 ngà y 1 giá»
Thanks: 286
Thanked 0 Times in 0 Posts
ChÆ°Æ¡ng 4
Vaxili Volkov có má»™t ông khách ngủ lại đêm là anh bạn láng giá»ng Mikhail Tyktov, con má»™t lãnh chúa nhá». Chủ và khách đã ăn bữa sáng từ sá»›m. Bên cạnh chiếc lò sưởi bằng sứ tráng men, có đặt thảm dạ, gối, áo khoác bằng da gấu trên mấy chiếc ghế dà i to bản. NhÆ°ng hai chà ng thanh niên không thấy buồn ngủ.
Trong phòng oi bức. Ngồi trên ghế dà i, mình chỉ mặc mỗi bộ quần áo lót, hỠchuyện trò trong buổi hoà ng hôn, thỉnh thoảng vừa ngáp vặt vừa là m dấu trên miệng.
Khách nói, nghiêm trang, nhá» giá»ng:
- Cáºu thế mà còn khá, tháºm chà có nhiá»u ngÆ°á»i còn Æ°á»›c ao được nhÆ° cáºu nữa cÆ¡ đấy, Vaxili ạ. NhÆ°ng còn mình, cáºu thỠđặt và o địa vị mình xem. Ông cụ nhà mình có mÆ°á»i bốn đứa con. Bảy đứa đã ra ở riêng và được chia má»™t số đất bá» hoang; đứa thì có hai nông nô, đứa thì có ba - còn những đứa khác thì bá» trốn sạch. Mình là thứ tám, ngà y mai há» sẽ cấp cho mình má»™t mảnh đất. Chắc sẽ thà cho mình má»™t cái thôn chết dẫm đã cháy lụi và má»™t bãi lầy toà n má»™t giống ếch nhái… NhÆ° váºy thì là m thế nà o mà sống nổi? Hả?
- Hiện nay thì ai cÅ©ng có khó khăn, - Vaxili nói, tay lần má»™t chuá»—i trà ng hạt bằng gá»— trắc bá để lòng thòng giữa hai đầu gối. Má»i ngÆ°á»i ai cÅ©ng phải váºt lá»™n gay go… Không biết sống ra là m sao?
- Ngà y trÆ°á»›c ở viện Duma (1), ông mình ngồi trên Golixyn kia đấy, - Tyktov nói - Cụ đã túc trá»±c mấy ngà y đêm liá»n bên linh cữu Mikhail Fedorovich. Thế mà bây giá» bá»n mình ở nhà phải Ä‘i ủng gai… Nhục nhÆ° thế mà rồi cÅ©ng cứ phải quen Ä‘i! Chẳng có cách nà o kiếm cho đủ ăn thì còn biết nhục vá»›i nhã là gì nữa. Ông bố mình đã phải dáºp đầu chà o sÆ°á»›t trán ra để đệ Ä‘Æ¡n thỉnh cầu lên Bá»™ công thổ: thá»i buổi nầy mà không tốt lá»… thì đừng có hòng được gì. Phải đút lót cho thằng thÆ¡ lại, thằng phó thÆ¡ lại, cả thằng phụ việc của thằng phó thÆ¡ lại nữa. Mà nà o có phải bao giá» chúng cÅ©ng nháºn ngay cho đâu, chúng còn chê á»ng chê eo… Nhà mình có nhá» tên phó thÆ¡ lại Xtiovka Remezov thu xếp cho má»™t việc nhá», phải đấm mõm hắn trÆ°á»›c 10 antin (2), - tháºt là vất vả lắm má»›i chạy được đủ số tiá»n đó, - và má»™t pud (3) cá kim ngÆ° khô. Tiá»n thì cái thằng oắt con nát rượu ấy nháºn; nhÆ°ng còn cá thì hắn vứt và o sá»t rác… Có những kẻ khác khéo luồn lá»t hÆ¡n thì muốn gì được nấy. NhÆ° Volotka Romodanov đã lần mò lên đến táºn Sa hoà ng để đệ Ä‘Æ¡n thỉnh cầu. Thế là nó được cấp hai thôn lá»›n hưởng thụ vÄ©nh viá»…n. Váºy mà ai chẳng biết rằng lần đánh nhau vừa qua vá»›i quân Ba Lan, nó đã bá» chiến trÆ°á»ng chạy bán sống bán chết và cả cái lão bố nó nữa cÅ©ng thế, trÆ°á»›c thà nh Smolensk cÅ©ng đã ba lần chuồn khá»i chiến trÆ°á»ng… Thế mà , đáng lẽ phải thu hồi phần đất và tống cổ chúng ra khá»i lãnh địa của chúng, thì đằng nầy ngÆ°á»i ta lại tặng thưởng thêm cho chúng mấy thôn. Tháºt là chẳng còn công lý gì nữa…
Hai ngÆ°á»i ngồi im lặng má»™t lúc. Chiếc lò sưởi toả hÆ¡i nóng sá»±c. Tiếng dế gáy coong coong. Không khà yên ắng, nặng trÄ©u u buồn. Äến cả Ä‘Ã n chó ngoà i sân cÅ©ng thôi không sủa nữa. Volkov trầm ngâm nói:
- Giá thỠcó một ông vua nà o sẵn lòng chiêu nạp chúng mình ở Vơnizơ, ở Rome hoặc ở Viên nhỉ… Nhất định là mình sẽ đi, không thèm ngoái cổ nhìn lạỉ…
Vaxili Vaxilievich Golixyn có cho ông bố đỡ đầu mình mượn má»™t quyển sách; mình đã được Ä‘á»c… Thì ra hết thảy má»i dân tá»™c Ä‘á»u già u có, sống phong lÆ°u thừa thãi, chỉ có chúng mình là sống nhÆ° bá»n khố rách áo ôm. Má»›i đây mình có Ä‘i Moskva để tìm má»™t ngÆ°á»i thợ là m súng. NgÆ°á»i ta khuyên mình Ä‘i tìm ngÆ°á»i Äức, ở xloboda (4) Kukui. Há» không theo chÃnh giáo, đức Chúa Trá»i sau nầy sẽ phán quyết vá» há». NhÆ°ng mình chỉ má»›i bÆ°á»›c chân và o trong là ng thì mắt mình đã trông thấy những gì sao? Phố xá quét tÆ°á»›c sạch sẽ, nhà cá»a vui mắt và gá»n gà ng, hoa nở trong vÆ°á»n… Mình chân bÆ°á»›c Ä‘i mà lòng bỡ ngỡ thấy gì cÅ©ng lạ, y nhÆ° trong giấc chiêm bao ấy… Mà ngÆ°á»i nà o ngÆ°á»i nấy Ä‘á»u ân cần niá»m nở. Ấy thế mà hỠở ngay sát nách vá»›i chúng mình đấy! Mà há» má»›i già u là m sao! Nguyên má»™t mình xloboda Kukui cÅ©ng già u hÆ¡n tất cả Moskva vá»›i các vùng lân cáºn…
- Äi buôn, thì cÅ©ng phải có tiá»n, - Mikhail nhìn và o đôi chân không của mình. - Xin đăng và o Ä‘á»™i xtreletz (5) chăng? Cái nghỠấy cÅ©ng chẳng ăn thua gì đâu. Äợi cho đến lúc leo lên được cái chức bách binh trưởng thì cÅ©ng đã om xÆ°Æ¡ng rồi. Má»›i đây Mania Melsikov, giám mã của Sa hoà ng có tá»›i thăm ông bố mình, ông ta cho biết là Ngân khố còn nợ của các trung Ä‘oà n xtreletz tá»›i hai năm rưỡi tiá»n lÆ°Æ¡ng. NhÆ°ng có mở miệng kêu ca thì láºp tức bị tống và o ngục tối ngay. Äại tá Puzot Ä‘Æ°a quân xtreletz của hắn vá» dinh cÆ¡ riêng ở gần phụ cáºn Moskva, vỠđấy há» phải nai lÆ°ng ra là m cho hắn nhÆ° thể bá»n nông nô váºy… Há» khiếu nại, thế là ngÆ°á»i ta quất cho há» má»™t tráºn ở trÆ°á»›c trụ sở cảnh sát. Quân xtreletz rất uất ức. Melsikov bảo rằng: Hãy đợi xem, há» sẽ cho biết há» không phải tay vừa đâu.
- Nghe nói không thể mặc áo kiểu quý tộc sang bên kia sông Moskva được có phải không?
- Là m thế nà o được? Ai nấy Ä‘á»u đói rách cả… NgÆ°á»i nà o cÅ©ng ngóc đầu lên không nổi vì sÆ°u cao thuế nặng. Tháºt chỉ muốn trốn Ä‘i đâu cho biệt tăm, không ngoái lại nữa… Melsikov nói vá»›i tụi mình rằng bá»n ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i thì há» Ä‘i buôn kia; ở Arkhagensk, ở Kholmogory, há» xây được nhà gạch. Há» mua hà ng má»™t rúp ở ngoà i thì Ä‘em bán lại cho mình lấy ba rúp… Còn bá»n nhà buôn nÆ°á»›c mình thì để hà ng mục ra vì cái tÃnh biển láºn. Äể trốn trách cái xuất sÆ°u nặng còng lÆ°ng, dân chúng ở các vùng ngoại ô đã bá» trốn, ngÆ°á»i thì vá» các quáºn, kẻ thì Ä‘i và o vùng đồng cá» hoang. Bây giỠđến đục má»™t cái lá»— qua lá»›p băng đóng trên mặt sông để lấy nÆ°á»›c cÅ©ng phải trả thuế… Tất cả những số tiá»n ấy chui và o đâu? Melsikov kể cho tụi mình biết là Vaxili Vaxilievich Golixyn đã cho xây má»™t dinh thá»± trên bá» sông Neglinnaia. TÆ°á»ng bên ngoà i thì dát đồng, còn bên trong thì lót da thép và ng…
Vaxili ngẩng đầu lên nhìn Mikhail. Mikhail đã co chân và o dÆ°á»›i ghế và cÅ©ng Ä‘ang nhìn Vaxili. Từ má»™t con ngÆ°á»i hiá»n là nh má»™t lát trÆ°á»›c đây, hắn đã thay đổi khác hắn hắn cÆ°á»i nhạt, ngó ngoáy chân, chiếc ghế dà i cÅ©ng rung theo.
- Cáºu là m sao thế? - Vaxili khẽ há»i.
- Tuần lá»… trÆ°á»›c, há» lại má»›i cÆ°á»›p má»™t Ä‘oà n xe trượt tuyết ở gần là ng Vorobievo. Cáºu không nghe thấy chuyện ấy à ? (Vaxili sầm mặt lại, cầm lấy chuá»—i trà ng hạt). Có má»™t bá»n lái buôn len dạ váºn chuyển nhiá»u hà ng tắm đẹp… Há» vá»™i đến Moskva trÆ°á»›c bữa ăn tối nên không muốn nghỉ lại dá»c dÆ°á»ng và hỠđã không vỠđược tá»›i nÆ¡i tá»›i chốn… Má»™t ngÆ°á»i trong bá»n lái buôn sống sót đã hô hoán lên. Thế là ngÆ°á»i ta Ä‘uổi theo bá»n cÆ°á»›p nhÆ°ng chỉ thấy má»™t vết xe mà vết xe đó thì cÅ©ng bị tuyết phủ gần kÃn rồi…
Äôi vai Mikhail rung rung, hắn phá lên cÆ°á»i:
- Cáºu đừng sợ, mình không dá»± gì và o chuyện đó đâu. Äó là Melsikov kể chuyện lại cho mình đấy thôi…
Hắn nghiêng mình vá» phÃa Vaxili:
- NgÆ°á»i ta đồn rằng vết xe mòn đó dẫn thẳng đến phố Vacvaka, trong sân nhà Xtiovka Odoievski, con út của vÆ°Æ¡ng hầu Odoievski… Hắn trạc tuổi bá»n mình đấy.
- Thôi chúng ta đi nằm đi, đã đến giỠngủ rồi, - Vaxili nói, nét mặt tối sầm.
Mikhail lại cÆ°á»i, gượng gạo không vui:
- Phải, nói đùa đủ rồi, ngủ thôi- Hắn nhẹ nhà ng đứng dáºy, vÆ°Æ¡n vai là m các khá»›p xÆ°Æ¡ng kêu răng rắc. Hắn rót bÆ°á»›c kvas và o chiếc bát gá»— rồi uống má»™t hÆ¡i dà i và ngoái mắt qua thà nh bát nhìn Vaxili.
- Xtiovka Odoievski trang bị gÆ°Æ¡m súng cho hai mÆ°Æ¡i lăm nông nô của hắn… Toà n má»™t bá»n liá»u lÄ©nh sẵn sà ng là m hất cứ má»™t việc gì. Hắn huấn luyện bá»n chúng theo cách nầy: hắn để cho bá»n chúng đói rã há»ng ròng rã má»™t năm trá»i; đêm đến hắn má»›i thả chúng ra cho Ä‘i ăn cÆ°á»›p… Tháºt là má»™t Ä‘Ã n sói.
Mikhail nằm xuống ghế dà i, kéo chiếc áo khoác bằng da gấu đắp lên mình, luồn một tay xuống dưới gáy mắt hắn bỗng long lanh:
- Cáºu có Ä‘i tố giác mình không? Có Ä‘i kể lại những chuyện mình vừa nói đó không?
Vaxili treo chuá»—i trà ng hạt lên, lẳng lặng nằm xuống, mặt quay vá» phÃa bức tÆ°á»ng bằng gá»— thông còn chảy nhá»±a. Mãi má»™t lúc sau hắn má»›i đáp:
- Không, mình không Ä‘i tố giác cáºu đâu!
Chú thÃch:
(1) Hội đồng các đại biểu quý tộc.
(2) Má»™t antin ăn ba kopeik (tiá»n cổ)
(3) Một pud bằng 16,3 kg.
(4) LÃ ng lá»›n.
(5) Xtreletz: cấm quân, binh sÄ© thuá»™c các Ä‘Æ¡n vị quân thÆ°á»ng trá»±c đặc biệt, bắt đầu có từ thế ká»· 16,17 ở địa khu Moskva.
Tà i sản của ngudoc