Äó là chiếc nhẫn có số pháºn kỳ lạ mà vì ngốc nghếch hoặc tham lam, ngưá»i ta đã luôn ngá»™ nháºn vá» giá trị cá»§a nó. Má»™t ngưá»i đà n bà đã phải trả cho nó cái giá quá đắt, và má»™t ngưá»i đà n ông cÅ©ng suýt vì nó mà đánh mất hạnh phúc cá»§a mình.
Tuấn bước lên sân thượng khách sạn. Ngưá»i đà n bà đang ngồi chá» anh. "Tên tôi là Manuelle, ngưá»i ta thưá»ng gá»i là Manu".
Là m việc vá»›i khách sạn hÆ¡n sáu năm, Tuấn đủ kinh nghiệm trong ngà nh du lịch để nháºn biết khá nhanh vá» nhân thân cá»§a ngưá»i khách lạ. Ngưá»i đà n bà nà y lịch lãm, quen tiếp xúc vá»›i nhiá»u ngưá»i. Tên tuổi như váºy, nói tiếng Pháp chuẩn như váºy, nhất định là dân Pháp. Nhưng mái tóc Ä‘en như thế thì ngưá»i Pháp không có. CÅ©ng không phải ngưá»i Việt, ngưá»i Việt không có đôi mắt nà y. Äôi mắt tá»a sáng huyá»n bà như mắt ngưá»i Ấn hay ngưá»i Mã Lai... Tuấn phân vân, nhưng anh không há»i. Du khách đến khách sạn giống như Ä‘oà n lữ hà nh qua sa mạc, đến và đi vá»›i gió, há» thưá»ng không thÃch lưu lại dấu chân mình trên cát.
"Các bạn gái tôi giới thiệu anh. HỠbảo anh dễ mến lắm. Tôi đến đây chỉ có một mình".
Tuấn hiểu. Anh là má»™t nhân viên khách sạn đẹp trai và khá khôn lanh. Nhiá»u nữ du khách đã trở nên thân thiết vá»›i anh sau má»™t lần lưu trú. Anh luôn tìm hết cách để chiá»u lòng há», và anh chẳng thiệt thòi gì. Nhưng hôm nay e phải chối từ: Mai là lá»… ăn há»i cá»§a anh. Sáng nay anh đã xin nghỉ, nhưng đúng má»™t phút trước khi rá»i khách sạn thì nháºn được tấm danh thiếp cá»§a ngưá»i đà n bà lạ.
Tuấn nghÄ© cách từ chối mà không phải nhắc đến vị hôn thê cá»§a mình. Anh là ngưá»i sà nh tâm lý phụ nữ. Äà n bà , há» luôn muốn độc tôn, dù là trong mắt má»™t ngưá»i đà n ông xa lạ. Vả lại, Festival còn kéo dà i đến hết tuần, mà đến ngà y kia anh đã có thá»i gian rồi. "Thưa bà ...".
Nhưng cÅ©ng đúng lúc đó ngưá»i đà n bà mở miệng nói, nên theo phép lịch sá»± anh phải nhưá»ng lá»i cho phụ nữ. "Hôm nay tôi muốn Ä‘i má»™t chuyến vá» phÃa tây. Các bạn tôi bảo anh có xe riêng rất tốt, phải không?".
Äúng váºy, anh đã mua xe để thêm thuáºn lợi trong công việc, cÅ©ng vì chiếc xe mà hiện nay anh còn mắc nợ Ãt nhiá»u. Anh rất muốn nháºn chuyến Ä‘i nà y, nhưng không thể được. Liên rất hay há»n, vẫn thưá»ng giáºn dá»—i bảo anh chỉ biết tham công tiếc việc, chẳng dà nh đủ thá»i giá» cho nà ng. Anh đã lao Ä‘ao nhiá»u lần suýt vuá»™t mất cô bạn gái xinh xắn bé nhá», nếu bà mẹ nà ng không luôn miệng bênh vá»±c và tán dương ông con rể tương lai.
"Tôi sẽ không quên công anh". Manu nói, bà cỠđộng hai bà n tay Ä‘ang nắm lấy nhau trên mặt bà n, má»™t cỠđộng hết sức uyển chuyển là m nổi báºt lên chiếc nhẫn ngá»c xanh biếc. Theo Tuấn, cá» chỉ ấy mang má»™t ngụ ý khá rõ rệt. Thấy ánh mắt chà ng trai, Manu há»i rất tá»± nhiên:
- Anh có thấy chiếc nhẫn nà y đẹp không?
Tuấn gáºt đầu. "Ngá»c lục bảo phải không?". Anh há»i. Ngưá»i đà n bà im lặng mỉm cưá»i. Tuấn buá»™t miệng:
- Phải đến ba nghìn đô-la?
Nói xong Tuấn chợt thấy ngượng, anh nháºn ra mình đã có câu nói há»› hênh, không thanh lịch chút nà o. Tháºt tầm thưá»ng, mình đã mở miệng há»i giá tiá»n trong khi lẽ ra phải tán dương vẻ đẹp cá»§a nó. May sao Manu không có vẻ gì phản cảm vá»›i anh, bà ta chỉ vá»— vai chà ng thanh niên vá»›i má»™t vẻ bao dung:
- Anh sà nh giá cả như thế, nhất định biết rất rõ các thứ ngá»c quý.
Tuấn lấy lại tá»± tin. Không biết tá»± lúc nà o, anh đã quên mất lá»i cáo từ.
Tuấn cho xe lướt rất êm. Manu ngồi bên cạnh, cặp mắt sâu và đen nhìn đăm đăm vá» phÃa núi xanh trước mặt.
Äiện thoại di động trong túi Tuấn rung nhẹ. Chắc chắn là Liên. Tuấn hÆ¡i bối rối, nhưng rồi anh quyết định để nó rung thoải mái cho tá»›i khi tắt. Anh nhá»§ thầm sẽ cố xong má»i việc vá»›i Manu để vá» sá»›m, còn lý do để giải thÃch vá»›i Liên thì khi nà o cÅ©ng sẵn có trong đầu anh, ngại gì. Tá»± thu xếp vá»›i mình như váºy, anh thấy yên tâm, nháºn ra Manu Ä‘ang hướng anh Ä‘i theo con đưá»ng dẫn lên A Lưới. Không sao, đưá»ng nà y anh cÅ©ng đã đưa du khách Ä‘i nhiá»u lần, khách nước ngoà i rất thÃch du ngoạn những vùng đất hẹp trong sÆ¡n ao. "Chị muốn xem những vùng có ngưá»i dân tá»™c phải không? Mình phải kịp vá» trước khi trá»i tối, ban đêm ở vùng cao không an toà n đâu. Tôi đã nháºn trách nhiệm vá»›i khách sạn phải đưa chị Ä‘i vá» an toà n".
Anh đã nói dối, thói quen nói dối trÆ¡n tru không cần suy nghÄ©. Äêm vùng cao ở đây chẳng có gì nguy hiểm cả, chỉ có Ä‘iá»u anh Ä‘ang cần vá» sá»›m. Manu xem chừng chẳng báºn tâm mấy đến lá»i hăm dá»a cá»§a anh, bà ta bảo:
- Tôi có bản đồ đây, tôi sẽ chỉ đưá»ng cho anh - Thấy Tuấn chưng há»ng, Manu mỉm cưá»i giải thÃch: Tôi là biên đạo múa ở Nhà Hát Trẻ thà nh phố S... Tôi Ä‘ang dá»±ng má»™t vÅ© kịch trong đó nhân váºt chÃnh là cô bé Kalang - Nga, ngưá»i Tà Ôi.
- Sao lại ngưá»i Tà Ôi?
- Äúng váºy. Ở Pháp không có dân tá»™c Ãt ngưá»i. Những đỠtà i vá» các dân tá»™c miá»n núi là m ngưá»i ta quan tâm.
- Là m sao chị biết vá» ngưá»i Tà Ôi, từ tÃt bên kia?
Manu cưá»i, đưa bà n tay có chiếc nhẫn, láºt cuốn sổ có má»™t trang ghi chú những con đưá»ng núi vá»›i những cái tên Tà Ôi đã phiên âm. Viên ngá»c trên bà n tay phản chiếu ánh mặt trá»i, xanh biếc. "Có nhiá»u cách. Thư viện. Cá»™ng tác viên. Và cả trà tưởng tượng nữa".
Manu quây kÃnh xe lên, láºp tức phÃa bên kia Tuấn cÅ©ng quây kÃn cá»a lại cho khá»i gió. Ngưá»i đà n bà cởi áo khoác. Äôi vai trần nâu mịn hiện ra trước mắt anh trên chiếc áo hai dây. Từ đôi vai anh có thể tưởng tượng ra cÆ¡ thể mảnh mai lạ thưá»ng mà phụ nữ trung niên thưá»ng không có. Có cảm giác như vừa uống má»™t ly bia, anh bốc lên, dáºn ga cho xe lao rất nhanh trên đưá»ng đèo. Manu đặt má»™t tay lên vai anh, như muốn bảo anh cháºm lại. HÆ¡i ấm từ bà n tay xuyên qua lần vải áo. Äiện thoại đúng lúc ấy lại rung khẽ trong túi anh. Những hồi rung kéo dà i, nối tiếp nhau, dai dẳng, như muốn nÃu giữ anh lại. Nhưng xe đã tiến lên dốc đèo Aco, ra ngoà i vùng phá»§ sóng.
* * *
Sau gần sáu mươi cây số chạy xe và hÆ¡n má»™t giá» Ä‘i bá»™, há» tá»›i nhà má»™ Tà Ôi giữa thung lÅ©ng hoang vắng. Tuấn phải rút dao nhÃp cắt bá»›t những nùi dây leo quấn quýt bÃt lối Ä‘i để đưa Manu và o đến táºn nÆ¡i.
Mặt trá»i nghiêng xuống chiếu và o cây cá»™t lá»›n trong nhà mồ, rá»i những tia dữ dá»™i lên hình mặt ngưá»i khắc trên cá»™t. PhÃa sau cá»™t cái, má»™t dãy quan tà i nằm cạnh nhau, má»—i quan tà i là má»™t thân cây đẽo vuông vức. Manu đến chá»— quan tà i lá»›n nhất, đặt lên đấy bó hoa hồng trắng. Bó hoa đã hÆ¡i á»§ rÅ© sau ná»a ngà y đưá»ng, nhưng vẫn rất thÆ¡m, thÆ¡m ngát.
Hoa hồng trắng cá»§a má»™t ngưá»i phương Tây nÆ¡i nhà má»™ hoang vu nà y... Tuấn thầm nghÄ©. Manu lấy ra má»™t gói lá»›n, bà ta trầm tư má»™t lát rồi mở gói, đặt lên nắp quan tà i những nén bạc lá»›n. Tuấn đếm được tất cả ba mươi nén bạc.
Há» liên quan gì đến nhau, Manu và những ngưá»i chết ở đây? Tuấn nghÄ© thầm nhưng không dám há»i. Manu đã xăm xăm trở ra giữa hai bá» cá» tranh. Tuấn chăm chú nhìn và o mái tóc quăn cuốn cao trên cái ót đầy đặn. Anh chăm chú quan sát vẻ mạnh mẽ uyển chuyển kỳ lạ trong từng cá» chỉ cá»§a ngưá»i đà n bà : Vẻ bà ẩn bao quanh bà ta giống như má»™t thứ men rượu, kÃch thÃch và gieo và o anh má»™t sá»± hưng phấn mãnh liệt.
Trá»i đã sẫm chiá»u. Khi ra đến chá»— để xe hÆ¡i, Manu ngồi bệt xuống vệ cá». Tuấn trải tá» báo ra, bà y mấy thức ăn khô có sẵn trong xe. Manu uể oải nhai mẩu bánh mì vá»›i má»™t lát xúc xÃch. Phần Tuấn đã đói cồn cà o, anh ngốn hết những thứ đã mang theo. "Manu, mình vá» thôi". Manu nhìn lên, mặt tái xanh. Lúc đó Tuấn má»›i nháºn ra dưới vẻ mạnh mẽ và tá»± kiá»m chế, ngưá»i đà n bà đang xúc động cá»±c độ. Anh hốt hoảng: "Manu, chị cần phải nghỉ má»™t chút. Tôi đưa chị và o là ng nhé?". Nghe câu nói cá»§a anh, Manu giáºt mình: "Khá»i cần, tôi không và o đâu, trên xe được rồi".
Tuấn láºt ghế xuống, tạo thà nh hai cái giưá»ng song song. Manu ngả lưng xuống băng ghế sau, vẻ như kiệt sức. Tuấn giúp Manu kê đầu lại cho ngay ngắn, cởi giúp bà ta đôi già y Ä‘ang bó chặt lấy cổ chân. Anh do dá»± không biết có nên giúp Manu ná»›i những cái móc, cái cúc tế nhị hÆ¡n không. Rồi có lẽ được cảnh hoang vắng chung quanh khuyến khÃch, anh ôm choà ng lấy Manu, ngá»±c sát và o ngá»±c ngưá»i đà n bà . Hai bà n tay anh vuốt từ dưới gáy đến đôi vai, rồi dá»c theo lưng, bằng cách đó anh là m cho ngưá»i đà n bà thư giãn và tỉnh táo lại sau cÆ¡n xúc động. Mặt bà ta hồng lên, mắt mở. Tuấn cúi xuống, những lá»n tóc rÅ© trước trán khiến khuôn mặt anh mang má»™t vẻ buông thả mê muá»™i. "Xem kìa, Tuấn, sao váºy?". Manu há»i. Tuấn nói, không quanh co:
- Tôi thÃch chị.
Manu ngồi dáºy, nói như hụt hÆ¡i:
- Cảm ơn, nhưng tôi không thể... Tôi lại có cảm tưởng như ở trong lễ pok ruông. Tôi sợ đến không thở được.
Tuấn bóp trán Manu, vầng trán giỠđây lạnh buốt, anh phải cố cho hơi ấm trong tay anh thấm và o.
"Äừng sợ, chị sẽ dá»… chịu lại ngay thôi mà ".
Trong tay anh, mạch cổ tay cá»§a Manu dần Ä‘áºp Ä‘á»u trở lại. Tuấn lấy tấm chăn có sẵn trong xe phá»§ lên ngưá»i Manu. "Anh muốn biết pok ruông là gì phải không? Cứ ngồi vá»›i tôi má»™t chút, tôi sẽ kể cho anh nghe".
Tuấn là ngưá»i phóng túng, nhưng khi cần anh biết kiá»m chế bản thân. Thôi không quấy Manu nữa, anh ngoan ngoãn ngồi bên bà ta trong tấm chăn ấm. Bên ngoà i, sương xuống ướt ròng trên kÃnh xe, chung quanh trá»i đất tối mịt thà nh má»™t khối Ä‘en vô táºn.
* * *
Kalang Nga vừa Ä‘i vừa thút thÃt khóc. Lúa đã vá» nhà rồi, chỉ còn ná»a con trăng nữa là đến Tết. Tế thần Yang Tro xong, cả nhà sẽ được ăn cÆ¡m má»›i. Nhưng năm nay thì không được rồi. Nhà Aviet đã giục đón dâu, chỉ năm sáu bữa nữa là phải ra Ä‘i.
Kalang Nga mưá»i hai tuổi. Cả bản là ng khen cô đẹp, phÆ¡i phá»›i như lúa đầu mùa. Những ngưá»i già nói Kalang Nga giống mẹ. Mẹ chỉ còn là ngưá»i đà n bà đen đúa, gầy còm sau nhiá»u năm vất vả. Váºy mà ngà y còn trẻ mẹ Kalang Nga nổi tiếng đẹp nhất vùng, có tà i dệt thổ cẩm rất khéo, cha Kalang Nga đã phải Ä‘i vay ở nhà Aviet để nạp tiá»n "văn" - tiá»n thách cưới - má»›i đủ. Vì món nợ ấy, Kalang Nga vừa lá»t lòng đã được chá»§ nợ đặt cá»c. Bây giá», mẹ Kalang Nga đã chuẩn bị cho con váy, áo và chiếu nằm. Kalang Nga bứt tóc van vỉ. "Cho con ăn cÆ¡m má»›i ở nhà ". Mẹ Kalang Nga lắc đầu:
- Không được đâu. Nhà trai đòi đón dâu từ hồi con năm tuổi. Khất nhiá»u nhiá»u rồi, không khất thêm được đâu.
Cha Kalang Nga thì trừng mắt bảo con:
- Mà y là m dâu nhà Aviet là có phước lắm rồi, là m dâu nhà sang, được đeo dây Katteng ngà n sợi, không hơn ở nhà khó quanh năm ăn củ nưa à .
Ngưá»i lá»›n đã nói váºy, Kalang Nga chỉ còn biết nuốt nước mắt thôi. Bên nhà Aviet đã nối thêm gian má»›i. Aviet Khất già u có, nhiá»u vợ, nhiá»u con cháu, nhà dà i đến chÃn gian. Kalang Nga chưa đến gần bao giá», nhưng cô bé sợ ông ta, sợ lắm. Aviet Khất là ngưá»i thợ săn hùng mạnh và cÅ©ng rất hung dữ. Má»™t lần khi lên tám tuổi, Kalang Nga đã nhìn thấy ngưá»i vợ thứ ba nhà Aviet bị xá» tá»™i. Ngưá»i đà n bà bị buá»™c và o sau ngá»±a và bị kéo lê Ä‘i khắp xóm, thân hình đầy máu.
Má»™t hôm trước ngà y đón dâu, cô bé đã chạy đến nhà Pasieng Rêm, ngưá»i lái buôn thưá»ng vá» xuôi buôn bán sau mùa gặt. "Bác Rêm, cháu có nhiá»u đồ quý, bác bán giùm cháu được không?" Cô bé vừa hổn hển nói vừa quỳ xuống, buông vạt váy mà cô Ä‘ang láºt lên, khư khư bụm lấy trước bụng. Má»™t má»› hòn cuá»™i trong, nhẵn bóng đổ ra trên sà n. Äó là tất thảy những viên cuá»™i đẹp nhất mà cô bé Kalang Nga nhặt được trong những lần Ä‘i cõng nước ngoà i suối trong suốt năm năm.
Pasieng Rêm ngạc nhiên. "Mà y muốn gì?". Kalang Nga năn nỉ:
- Cháu nghe nói bác vá» xuôi, Ä‘em váºt quý cá»§a rừng vỠđổi gạo, muối, bạc. Cháu muốn nhá» bác đổi những thứ nà y lấy bạc.
- Những hòn cuá»™i, ngưá»i Kinh há» không thÃch, mà y cất Ä‘i mà chÆ¡i. Vả lại mùa nà y ta không Ä‘i buôn, đã có ông bạn ngưá»i Kinh đây Ä‘em saphia, nồi đồng, thanh la, muối lên cho ta rồi.
Hy vá»ng tiêu tan, Kalang Nga rã rá»i quỳ phục trên sà n, không đứng dáºy nổi. Cô không biết rằng trong tư thế ấy trông cô rất đẹp, tấm zèng ngắn quà ng từ ngá»±c xuống đầu gối co lên để lá»™ đôi chân tròn và bóng mượt như thân chuối non. Nước mắt cô chảy từ cằm xuống và nh ngá»±c bầu bÄ©nh sau đưá»ng hoa văn căng tròn trên tấm thổ cẩm. Ngưá»i lái buôn miá»n xuôi ngồi bên gùi hà ng nhìn cô đăm đăm...
Khi Kalang Nga lượm lại những viên sá»i, buồn bã xuống đến chân cầu thang, má»™t bà n tay giữ bá» vai cô lại.
"Tội nghiệp em. Em đừng sợ, tôi thương em lắm".
Trong bóng tối, trên bà n tay ngưá»i đà n ông hiện ra má»™t váºt lấp lánh sáng. Má»™t chiếc nhẫn mà u xanh. "Ngá»c đấy".
Lần đầu tiên cô bé thấy má»™t váºt quý như váºy. Hai mắt cô không thể rá»i khá»i ánh xanh huyá»n ảo cá»§a nó. "Em ra gặp tôi ở bá» suối ngoà i bìa rừng. Tôi sẽ giúp em".
Kalang Nga đã nghe dân là ng nói vá» saphia và ngá»c. Chúng rất quý, chỉ những nhà rất già u má»›i có được. Nhưng cô bé cÅ©ng hiểu, lá»i hẹn ngoà i rừng có nghÄ©a là gì. Cô run lên, giá»ng khà n Ä‘i:
- Tôi sợ lắm.
- Äừng sợ. Tôi thương em lắm mà . Từ chiá»u mai em có thể trả cho Aviet Khết gấp bốn gấp năm lần tiá»n "văn", còn phải sợ ai nữa.
Kalang Nga vã mồ hôi ra, em không biết luáºt tục sẽ xá» trà như thế nà o trong trưá»ng hợp nà y. Em muốn vá» nhà há»i mẹ, nhưng không thể được, viên ngá»c xanh như có sức thôi miên. Cô bé đỠđẫn bước đến gần, mắt dán và o chiếc nhẫn.
Kalang Nga ra bìa rừng. Ngưá»i đà n ông chá» cô bên bá» suối. Cô bé sợ hãi và đau rát. Dù xinh đẹp phổng phao, nhưng cô cÅ©ng chỉ là má»™t đứa trẻ. Má»™t đứa trẻ đã biến thà nh đà n bà . Từ nay cô là má»™t dạng trẻ con - đà n bà ; đà n bà vì hai lẽ, cô đã biết đà n ông và đã có nữ trang.
Nhưng món nữ trang không dá»… bán. Pasieng Rêm lầm lì cầm chiếc nhẫn, soi trước ngá»n lá»a, rồi bảo:
- Mà y ngu quá. Äây không phải ngá»c, chỉ là viên ve chai thôi. Tao trả mà y ba đồng xu thôi.
Kalang Nga kêu lên thất thanh: "Không, nó là ngá»c mà " "Tao đã bảo là ve chai" Pasieng Rêm giáºn dữ quắc mắt, nắm chặt nó và o bà n tay lão. Kalang Nga cÅ©ng không chịu thua, cô bé lăn và o, mắm môi, giáºt bằng được chiếc nhẫn. Cô quay mình, chạy băng băng xuống cầu thang, Ä‘uổi theo ngưá»i đà n ông miá»n xuôi.
Ở cuối bản là ng, gã miá»n xuôi Ä‘ang buá»™c hai gùi hà ng và o hông xe máy, chuẩn bị lên đưá»ng. Kalang Nga đâm bổ đến, tóc cô rÅ© rượi. "Pasieng Rêm bảo tôi, đây là chiếc nhẫn giả". Ngưá»i đà n ông tức giáºn:
- Pasieng Rêm nói gian. Cái nhẫn đó quý lắm.
Kalang Nga lắc đầu, nước mắt đầy mặt:
- Tôi chỉ cần ba mươi nén bạc trắng thôi. Ông mua cái nhẫn cho tôi đi.
Gã lái buôn biết, cứ đôi co thế nà y thì dân trong bản sẽ đổ ra, tai há»a sẽ áºp xuống đầu cả hai. Bá»—ng má»™t thoáng, trong óc ngưá»i đà n ông lóe lên má»™t ý nghÄ© táo bạo, hắn ta xốc Kalang Nga lên, đặt ngồi lên xe trước mặt hắn và rồ máy...
Kalang Nga bị bắt cóc khi chưa vá» nhà chồng. Cha mẹ cô bé chẳng bao giá» có đủ tiá»n để trả cá»§a cho nhà Aviet.
* * *
Manu dừng kể. Trong đêm vắng, Tuấn nghe tiếng sương rơi lộp bộp trên trần xe.
"Rồi há» ra sao? Ngưá»i Tà Ôi xá» sá»± vá»›i há» như thế nà o?"
"Luáºt Tà Ôi vá»›i tá»™i bá»™i hôn rất nghiêm khắc. Dù nhà gái có chạy đến góc biển chân trá»i nà o cÅ©ng khó mà thoát, nhất định phải Ä‘á»n cá»§a cho nhà trai... Có khi còn bị chém giết... Pok ruông là như thế đấy". Cái rùng mình cá»§a Manu sát bên Tuấn khiến bất giác anh cÅ©ng thấy sởn gai ốc, cảm thấy như uy lá»±c cá»§a ngôi nhà mồ Tà Ôi Ä‘ang ngá»± trị đâu đây sát bên anh, trong bóng đêm.
"Còn Kalang Nga? Cô ta sau nà y ra sao?"
"Nhiá»u chuyện xảy ra vá»›i con bé, kể thì dà i lắm. Cuối cùng, nó được đưa và o cô nhi viện cá»§a các nữ tu dòng Mến Thánh Giá. Sau đó thì được má»™t ngưá»i Pháp nháºn là m con nuôi".
Bên ngoà i xe, bóng đêm loãng dần, tiếng sương rÆ¡i thưa Ä‘i. Những rặng cây xa xa lá» má» hiện ra trước má»™t quầng sáng Ä‘ang á»ng lên: Mặt trá»i sắp má»c.
"Kalang Nga lá»›n lên ở Paris, được há»c hà nh tá» tế. Nó dần dần quên hẳn quá khứ. Khi má»i chuyện đã vượt quá sức má»™t ngưá»i, ngưá»i ta chẳng còn cách nà o hÆ¡n là quên Ä‘i để sống lại má»™t Ä‘á»i khác.
Nhưng rồi sau nhiá»u năm, Kalang Nga bắt đầu có những thông tin từ nguồn cá»™i cá»§a mình. Aviet Khết đã không giết và cÅ©ng không đòi nợ cha mẹ nó. Hóa ra ông ta không hoà n toà n khá»§ng khiếp như nó tưởng. Trước chá»§ là ng, ông ta nói há» không có tá»™i".
"Kalang Nga kể với chị như thế sao?"
- Vâng. Theo tôi, ông ấy đã có suy nghÄ© vượt hẳn những ngưá»i cùng thá»i trong bá»™ tá»™c, ông đã phát hiện cái mà bây giá» ta gá»i là trách nhiệm cá nhân.
Tuấn gáºt gù, không nói.
"Từ đó Kalang Nga không há» ngá»§ được, tâm thức Tà Ôi sống dáºy trong nó. Nhiá»u đêm nó mÆ¡ thấy mình bị chá»§ là ng kéo lê trên mặt đất trong lá»… rá»a nhục. Anh biết đấy, ngưá»i Tà Ôi không chịu ảnh hưởng đạo Nho như các anh, há» không có những quan niệm vá» lá»… giáo. Vá»›i há» Ä‘iá»u quan trá»ng là luáºt tục. Kalang Nga không thể sống yên khi chưa Ä‘á»n cho Aviet Khết ba mươi nén bạc trắng..."
- Còn chiếc nhẫn? Nó là giả hay tháºt?
Manu đưa bà n tay ra. "Anh nhìn xem. Nếu quả thực nó chỉ là một hòn thủy tinh, thì có thể nói Kalang Nga là một con ngốc không?"
- Không những ngốc mà là điên! Nhưng dù sao cÅ©ng hiểu được, vì đấy chỉ là má»™t cô bé miá»n núi chất phác, trong má»™t hoà n cảnh rất bức bách.
"Còn anh?" Manu tá»§m tỉm cưá»i.
Tuấn không hiểu ngưá»i đà n bà muốn nói gì, anh hÆ¡i ngỡ ngà ng. Nhưng đúng lúc đó, Ä‘iện thoại di động trong túi anh rung lên, những hồi rung dà i, nối tiếp nhau, dai dẳng và khắc khoải.
Bên ngoà i xe, trá»i đã sáng bạch. Tuấn nhá»› sá»±c ra, giá» nà y chắc Liên Ä‘ang cuống cuồng Ä‘i tìm anh. Äã sáu giá» sáng. Tuấn bứt tóc: "Trá»i Æ¡i, mình Ä‘iên, Ä‘iên tháºt rồi". Giá» nạp lá»… được ấn định là chÃn giá». Từ đây vá» thà nh phố phải mất bốn giá», nghÄ©a là anh đã cầm chắc trá»…. Nhưng thôi hãy gắng má»™t lần, nếu chạy xe nhanh, tháºt nhanh...
Anh không lý giải được vì sao ở ngoà i vùng phá»§ sóng mà điện thoại anh lại bá»—ng dưng bắt được tÃn hiệu. Vá» sau Tuấn má»›i biết: Tháºt may mắn, ngà y hôm ấy là ngà y sóng di động bắt đầu được phá»§ rá»™ng trên vùng rừng núi phÃa tây. Äã bốn mươi năm qua từ câu chuyện cá»§a Kalang Nga đến câu chuyện cá»§a anh, nhưng sức thôi miên cá»§a chiếc nhẫn mà u xanh thì vẫn không há» khác.
* * *
Liên gần như báºt khóc khi và o phút cuối Tuấn lao mình và o nhà , tóc tai phá» phạc vừa đúng lúc há» nhà trai Ä‘ang tiến và o cổng nhà gái chuẩn bị nạp lá»…. Suýt chút nữa thì đám há»i đã được hoãn lại, nếu cha cá»§a chú rể không liá»u mạng nhất quyết cá» hà nh, vá»›i niá»m hy vá»ng ông con trai quý hóa sẽ vá» và o phút chót.
Mấy hôm sau, Tuấn Ä‘i là m. Manu đã rá»i Huế Ä‘i Hà Ná»™i. Ngưá»i quản lý chuyển cho Tuấn chiếc phong bì và má»™t cái há»™p nhá». Trên phong bì là tên ngưá»i gá»i: Nghệ sÄ© múa Manuelle Hardy, nghệ danh Manu le Cygne. Tuấn nhÃu mà y: le Cygne trong tiếng Pháp chÃnh là Kalang Nga trong tiếng Tà Ôi, nghÄ©a là con ngá»—ng trá»i (thiên nga).
Trong há»™p là chiếc nhẫn mà u xanh. Tuấn nhìn kỹ nó, nhưng tháºt lạ, không có vẻ huyá»n ảo như lần đầu anh nhìn thấy, hôm nay trông nó trÆ¡ trụi và thô thiển hÆ¡n nhiá»u lắm.
Anh mở phong bì, Ä‘á»c thư:
"Äêm qua tôi đã ngá»§ được má»™t giấc ngon là nh, hÆ¡n mưá»i năm nay tôi má»›i được ngá»§ như thế. Anh thá»±c sá»± là má»™t ngưá»i bạn đưá»ng dá»… mến, vì váºy tôi rất cảm Æ¡n anh và muốn nhá» anh má»™t việc nữa. Tôi gá»i lại anh chiếc nhẫn nà y. Sau khi sang Pháp tôi vẫn khư khư giữ nó, rồi khi lá»›n lên, khi đã biết chắc mưá»i mươi chỉ là má»™t hạt ve chai, tôi vẫn không thể vứt Ä‘i được. Có lẽ tôi đã trả cho nó má»™t giá quá đắt nên không thể chấp nháºn cái ý nghÄ© rằng nó là má»™t váºt vô giá trị. Anh hãy là m việc đó giùm tôi nhé".
Tuấn cầm chiếc nhẫn lên, Ä‘eo và o tay, không thấy nó phát ra ánh xanh lấp lánh nữa. Hóa ra vẻ huyá»n ảo ma quái ấy có nguồn gốc từ sá»± tham muốn trong anh, chứ không phải từ chÃnh nó.
Anh vá» nhà , lúc Ä‘i ngang hòn non bá»™ trong sân, anh dừng lại. Manu không biết rằng anh cÅ©ng suýt trả cho nó má»™t giá đắt, vì thế giỠđây cầm nó trên tay anh cÅ©ng lưu luyến má»™t cách vô cá»›. Nhưng phải nháºn lá»i á»§y thác cá»§a Manu thôi. Tuấn mỉm cưá»i, thả chiếc nhẫn xuống chân hòn non bá»™.
Lắng sâu và o lá»›p rêu, nó chỉ còn là má»™t viên bi ve lấp lánh vừa đủ để cho lÅ© cá và ng ngắm nghÃa má»—i lúc lượn qua.